Szkoła Podstawowa nr 1 w Gdańsku: Erasmus+ Power. Rozwijamy nasze umiejętności, by uczyć lepiej

Paweł Kołodziejek, nauczyciel w Szkole Podstawowej nr 1 im. Mariusza Zaruskiego w Gdańsku 40 lat minęło jak jeden dzień… – tak mogłaby już dawno zaśpiewać społeczność Szkoły Podstawowej nr 1 w Gdańsku podczas obchodów jubileuszowych, jednak pandemia zablokowała nam taką możliwość. Mimo wszystko jednak takie rocznice skłaniają do refleksji.

Jako kadra naszej szkoły wciąż się rozwijamy. Szukamy nowych dróg do wejścia w dojrzałość edukacyjną, którą chcemy się dzielić z naszymi wychowankami oraz społecznością lokalną. Symboliczna jest zatem liczba 18 nauczycieli, która uczestniczyła w europejskim projekcie: Erasmus+ Power. Rozwijamy nasze umiejętności, by uczyć lepiej (We develop our skills to teach better). Dlaczego do niego przystąpiliśmy? Naszym celem jest, aby uczniowie zobaczyli w swoich nauczycielach osoby otwarte na świat, chcące poszerzać swoje umiejętności. Wierzymy, że zachęci to młodzież do podejmowania m.in. aktywności na płaszczyźnie europejskiej. Zależy nam również, aby nasze grono pedagogiczne było gotowe do realizacji interkulturowych projektów międzynarodowych. Taki bowiem wydaje się być kierunek na busoli współczesnej klasy oraz nowoczesnej szkoły XXI w. W tym celu odbyliśmy szkolenia w czterech państwach: we Włoszech, na Malcie oraz w Hiszpanii i Irlandii. Coraz lepiej rozumiemy, jak ważna jest świadomość, że współczesna klasa szkolna to nie jest jakiś ministerialny byt zawieszony w próżni przepisów. Nasze mikrospołeczności mają swoje DNA, na które składa się m.in. społeczny kod odniesień, a także kontekst międzykulturowy. Stajemy się coraz bardziej zróżnicowanym i pluralistycznym społeczeństwem. Dlatego w trakcie projektu uczyliśmy się, jak ważną sprawą jest umiejętność włączania uczniów z doświadczeniem migracji do społeczności klasowej oraz szkolnej. To wyzwanie, ale też bogactwo wynikające z poznania innych kultur, a co za tym idzie – szansa, aby kształtować postawy tolerancji i otwartości na świat. W tej chwili społeczność naszej szkoły to również blisko 150 uczniów z Ukrainy czy Białorusi. Szukamy sposobów, aby zwiększyć zaangażowanie naszych uczniów migrantów (i ich rodziców) w działania klasy oraz szkoły, aby pomóc im w procesie asymilacji, a także przełamać bariery językowe i kulturowe. Jesteśmy absolutnie przekonani, że kluczowa dla radzenia sobie w przyszłości jest znajomość języków, w tym tak ważnego języka angielskiego. Bez tego łatwo się pogubić na mapie globalnego świata, który jest tak naprawdę tuż za naszym płotem. Dlatego też nauczyciele, którzy wyjeżdżali na kursy Erasmus+ Power…, w trakcie przygotowań podnieśli swoją biegłość językową o jeden poziom w skali Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego. Jak działania projektowe wyglądały w praktyce? Piszącemu te słowa najłatwiej będzie przedstawić je na przykładzie inicjatyw, w których sam uczestniczył. Jedna z kilku mobilności, w których braliśmy udział, dotyczyła CLIL, czyli Content and Language Integrated Learning (zintegrowanego nauczania przedmiotu oraz języka obcego). Jest to metoda rekomendowana obecnie przez Komisję Europejską. Myślę, że podpowiada ją samo życie. Kiedy mój dziadek opowiadał mi o II wojnie światowej, wówczas – oprócz poznawania historii – rozwijałem również swoje kompetencje w zakresie języka polskiego. A gdyby tak uczyć się angielskiego dokładnie tak, jak polskiego w dzieciństwie? Uczyć się języka obcego atrakcyjnie, ciekawie i jakby przy okazji? Kluczowe jest tutaj połączenie nauki słownictwa z realizacją motywującego tematu z innego przedmiotu. CLIL pomaga również we wprowadzaniu ścieżek międzyprzedmiotowych. W omawianym podejściu uczymy się języka, który jest potrzebny tu i teraz, a nie takiego, który znalazł się w rozdziale nr… w naszym podręczniku i kiedyś na pewno się przyda. CLIL można wykorzystać w każdej dziedzinie wiedzy: od historii, przez kulturę, aż po nauki przyrodnicze. Stosuje się tu głównie pracę warsztatową i metodę projektów. Poszerzanie zakresu fachowej wiedzy odbywa się przy jednoczesnym pogłębianiu kompetencji językowych. Co nam pomoże w przygotowaniu takiej lekcji? Ważny jest temat, treści przedmiotowe oraz komunikacja. Język jest tylko i aż medium do zagłębienia się w ważny dla uczniów problem i to jest szansa, aby lekcja stała się podróżą, zaś uczniowie – ciekawymi świata odkrywcami. To doskonała okazja do otwarcia się na różnorodność języków i kultur na całym świecie. Nasz kurs CLIL odbył się w miejscu, które doskonale koresponduje z założeniami tej konkretnej metody i całego projektu. Sewilla w Hiszpanii to miasto, gdzie już od VIII wieku p.n.e. żyli Iberowie, Fenicjanie, Kartagińczycy, Rzymianie, Wandale, Wizygoci, Arabowie, Żydzi i Hiszpanie. Erasmus+ Power… ma na celu budowanie mostów,