Antykoncepcja Awaryjna Wskazania: Środki antykoncepcji awaryjnej stosuje się w celu zapobiegnięcia ciąży po stosunku bez
korzystania z metod zabezpieczających, bądź niepowodzenia w użyciu tych metod np.: pęknięcia lub zsunięcia się prezerwatywy, pomyłki w trakcie przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych, pomyłki w określaniu dni płodnych.
Zastosowanie: Istnieją różne schematy stosowania, opracowane specjalnie dla antykoncepcji awaryjnej. W Polsce dostępne są: • Lewonorgestrel w dawce 1,5 mg 1x1 tabletka stosowana do 72 godzin od stosunku lub Lewonorgestrel w dawce 0,75 mg 2x1 tabletka w odstępie 12 godzin, stosowane do 72 godzin od stosunku. • Octan ullipristalu w dawce 30 mg 1x1 tabletka do 120 godzin od stosunku lub Octan ullipristalu w dawce 5 mg 1x6 tabletek do 120 godzin od stosunku Niektóre rodzaje zwykłych (dwuskładnikowych) tabletek antykoncepcyjnych również mogą zostać użyte jako antykoncepcja awaryjna (to tzw. metoda Yuzpe). Wykorzystuje ona antykoncepcyjne działanie lewonorgestrelu . Zaleca się zastosowanie odpowiedniej ilości tabletek antykoncepcyjnych w dwóch dawkach podzielonych, w odstępie 12 godzin, do 72 godzin od stosunku (należy poradzić się lekarza, zazwyczaj jest to schemat 2x4 tabletki)
Jak To Działa: Podstawowe działanie antykoncepcji awaryjnej polega na zaburzeniu mechanizmu
owulacji. Początkowo sugerowano inne działanie antykoncepcji awaryjnej, jednak nie znalazło to potwierdzenia w przeprowadzonych badaniach. Antykoncepcja awaryjna nie jest środkiem wczesnoporonnym. Nie ma dowodów na jej działanie antyimplantacyjne tzn. zakłócające proces zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej . Nie wpływa negatywnie na rozwój embrionalny zarodka, ani na prawidłowy rozwój istniejącej już ciąży.
Skuteczność: Metoda levonorgestrelu zmniejsza ryzyko ciąży od połowy do aż 80-90% na jeden przypadek niezabezpieczonego seksu. Zastosowanie ulipristalu jest jeszcze skuteczniejsze.
Bezpieczeństwo: Antykoncepcja awaryjna nie powoduje żadnych poważnych komplikacji
medycznych. Skutki uboczne, które mogą wystąpić, to: zaburzenia cyklu menstruacyjnego, plamienia z dróg rodnych, nudności, ból głowy, ból brzucha, tkliwość piersi, zawroty głowy i zmęczenie. Antykoncepcja awaryjna nie jest także szkodliwa w przypadku omyłkowego zażycia w ciąży.
Przeciwwskazania i Środki Ostrożności: Nie istnieją medyczne przeciwwskazania do stosowania antykoncepcji awaryjnej zawierającej lewonorgestrel. Octan ullipristalu jest przeciwwskazany u kobiet, które mogą być w ciąży, u kobiet karmiących, z ciężkimi uszkodzeniami wątroby u i nieletnich.
Badania: Nie są potrzebne badania ani testy laboratoryjne przed wzięciem antykoncepcji awaryjnej. Stosowanie Wielokrotne: Antykoncepcję awaryjną można stosować tak często, jak to potrzebne. Nie należy jednak robić tego częściej niż raz na dobę (jeśli nastąpiło wiele niezabezpieczonych stosunków). Wielokrotne użycie antykoncepcji awaryjnej jest całkowicie bezpieczne, jednak nie zaleca się jej stosowania jako regularnego sposobu zapobiegania ciąży, ponieważ nie jest to najskuteczniejsza z dostępnych metod.
Interakcje z Innymi Lekami: Niektóre leki brane równolegle mogą zmniejszyć skuteczność antykoncepcji awaryjnej. Dawkowanie antykoncepcji awaryjnej jest takie samo bez względu na to, czy przyjmuje się inne leki.
Kontrola Po Zastosowaniu Antykoncepcji Awaryjnej: Wizyta kontrolna po zastosowaniu antykoncepcji awaryjnej nie jest potrzebna. Jeśli w ciągu 3 tygodni od zażycia antykoncepcji awaryjnej nie pojawi się miesiączka, weź pod uwagę, że możesz być w ciąży. Rozpoczęcie Bądź Wznowienie Regularnej Antykoncepcji Po Zastosowaniu Antykoncepcji Awaryjnej: Anty-
koncepcja awaryjna nie zapewnia ochrony „na zapas”, czyli podczas przyszłego współżycia. Dlatego stosowanie regularnej antykoncepcji po zastosowaniu antykoncepcji awaryjnej jest konieczne, aby zminimalizować ryzyko zajścia w ciążę w przyszłości. Jeśli zdecydujesz się na antykoncepcję hormonalną, zastosuj wybrany środek (pigułki antykoncepcyjne, plastry, krążek dopochwowy, zastrzyk, implant podskórny, wkładkę wewnątrzmaciczną) od razu lub w pierwszym dniu cyklu menstruacyjnego. Jeśli zdecydujesz się czekać, w międzyczasie stosuj metody mechaniczne np. prezerwatywę. W przypadku zastosowania antykoncepcji awaryjnej zawierającej lewonorgestrel z powodu pominięcia dwuskładnikowej tabletki antykoncepcyjnej, powinno się kontynuować przyjmowanie tabletek z blistra, do końca opakowania. Nie zaleca się stosowania octanu ullipristalu w trakcie stosowania innych hormonalnych metod antykoncepcyjnych, ponieważ może on zmniejszyć skuteczność ich działania.
Źródła: *Międzynarodowe Konsorcjum Antykoncepcji Awaryjnej (International Consortium for Emergency Contraception): www.emergencycontraception.org *Antykoncepcja Awaryjna, strona prowadzona przez Uniwersytet Princeton oraz Stowarzyszenie Specjalistów Zdrowia Reprodukcyjnego (The Emergency Contraception website, manager by Princeton University and the association of Reproductive Health Professionals): www.not-2-late.com
FEDERACJA NA RZECZ KOBIET I PLANOWANIA RODZINY ul. Nowolipie 13/15, 00-150 Warszawa tel./fax (22) 635 93 95, 887 81 40 e-mail: federacja@federa.org.pl www.federa.org.pl Telefon Zaufania dla Kobiet (22)635 93 92 od poniedziałku do piątku w godz. 16-20
GRUPA EDUKATORÓW SEKSUALNYCH PONTON Przy Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny ul. Nowolipie 13/15, 00-150 Warszawa e-mail: info@ponton.org.pI www.ponton.org.pI Dyżur Telefonu Zaufania dla Młodzieży (22)635 93 92 w każdy piątek w godz. 16-20
Wydanie ulotki było możliwe dzięki wsparciu finansowemu The European Society of Contraception and Reproductive Health