Κανάρη 36, Δάφνη Τηλ. 210 9713934 & 210 9769376
ΙΣΤΟΡΙΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Α.1.1.Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη: α. Το 1918 ιδρύθηκε το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος (Σ.Ε.Κ.Ε.) από συνέδριο σοσιαλιστών που συγκλήθηκε από την Κοινωνιολογική κοινωνία. β. Το 1928 το ποσοστό των Ελλήνων ορθοδόξων στην Ελλάδα από 48% που ήταν το 1920 έπεσε στο 12%. γ. Ο πρωθυπουργός Δηλιγιάννης κάλεσε στις 12 Μαρτίου 1905 τους αντιπροσώπους του Αθηναϊκού τύπου και προέβη σε σκληρές δηλώσεις κατά του πρίγκιπα και των συνεργατών του. δ. Μετά τους Βαλκανικούς πολέμους παρά την αλλαγή των δεδομένων με την ενσωμάτωση μεγάλων εκτάσεων και πληθυσμών δεν επιτεύχθηκε ο απεγκλωβισμός της βιομηχανίας από δευτερεύουσες δραστηριότητες. ε. Το ραλλικό κόμμα τασσόταν υπέρ του βασιλιά. Μονάδες 10
Α.1.2. Να αποδώσετε το ιστορικό περιεχόμενο των παρακάτω όρων: • Συμφωνία των Μουρνιών • Πολιτοφυλακή • Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής • Συνθήκη Κιουτσούκ Καϊναρτζή Μονάδες 16 Α.2.1. α)Ποιες καταπιέσεις δέχτηκαν οι Έλληνες της Τουρκίας μετά την είσοδό της στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ποιες υπήρξαν οι συνέπειες της ανθελληνικής αυτής πολιτικής; (μονάδες 7)
β) Ποια υπήρξε η περίθαλψη αυτών των προσφύγων από τις αρχές του 1914 μέχρι και την περίοδο του Εθνικού Διχασμού; (μονάδες 6) Μονάδες 13 Α.2.2. Να αναφερθείτε στα δημόσια έργα που έγιναν α) για τη βελτίωση της αγροτικής παραγωγής κατά τη διάρκεια του 19ου και 20ου αιώνα (μονάδες 6) και β) για τη διευκόλυνση της ναυτιλίας (μονάδες 5). Μονάδες 11
Β1. Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και τα στοιχεία των παραθεμάτων: α) να αιτιολογήσετε το αντιδυναστικό ρεύμα που εκδηλώθηκε μετά το Σύνταγμα του 1844 (μονάδες 7), β) να διατυπώσετε τα αιτήματα της νέας γενιάς και να παρουσιάσετε τις κοινωνικές ομάδες που συμμετείχαν στην επανάσταση του 1862 (μονάδες 6) , γ) να αναφερθείτε στην επιλογή νέου βασιλιά (μονάδες 4) και δ) να αποδείξετε τον φιλελεύθερο και δημοκρατικό χαρακτήρα του Συντάγματος του 1864 (μονάδες 8). Μονάδες 25 Πηγή 1 Για τον Όθωνα και την πολιτεία του διατυπώθηκαν μέχρι σήμερα οι περισσότερες και οι πλέον αντιφατικές κρίσεις. Πάντως, είναι γεγονός ότι ο Όθων, για διάφορους λόγους , ατύχησε στην πολιτεία του. Ο ίδιος ποτέ δεν κατόρθωσε να αντιληφθεί το ρόλο του ως συνταγματικού βασιλιά. Αναγκάσθηκε να δεχτεί την μεταπολίτευση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, αλλά παρέμεινε προσηλωμένος στην ιδέα της ελέω Θεού, όπως επέμενε να πιστεύει, απόλυτης μοναρχίας και φυσικά δεν μπόρεσε να συλλάβει το πνεύμα και τις απαιτήσεις της εποχής του. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Με την επανάσταση του 1862 και την έξωση του Όθωνα, τέθηκε ακόμη ένα σοβαρό ζήτημα: η εξεύρεση του νέου βασιλιά. Έτσι, για τις Μεγάλες Δυνάμεις ανοιγόταν και πάλι ο στίβος των ανταγωνισμών, αναφορικά με το πρόσωπο του νέου ηγεμόνα. […]Τελικά, μετά από πολλές διαπραγματεύσεις, κατά τις οποίες πρωτοστάτησε ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Πάλμεστρον, επιλέχθηκε ο 17ετής πρίγκιπας της Δανίας Γεώργιος, δευτερότοκος γιος του τότε πρίγκιπα και μετέπειτα βασιλιά της χώρας του Χριστιανού Θ΄. […] Στις 17 Οκτωβρίου 1863, αφού πρώτα επισκέφτηκε τις πρωτεύουσες των προστάτιδων Δυνάμεων, έφτασε στον Πειραιά ο Γεώργιος ο Α΄, ο οποίος έγινε δεκτός με ενθουσιασμό. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Στα βασικά χαρακτηριστικά του Συντάγματος, από τα οποία φαίνεται, επίσης, η δημοκρατική διάθεση της Εθνοσυνέλευσης, πρέπει να συμπεριληφθούν και τα εξής:
Ανώτατος άρχοντας του κράτους ορίστηκε ο βασιλιάς, στον οποίο ανατέθηκε η νομοθετική λειτουργία, σε συνεργασία με τη Βουλή. Ο βασιλιάς είχε και την εκτελεστική εξουσία, την οποία ασκούσε μέσω της εκλεγμένης κυβέρνησης, ενώ το πρόσωπό του αναγνωρίστηκε τελικά ως ανεύθυνο (όχι ιερό, όπως μέχρι τότε) και απαραβίαστο. Οι βουλευτές θα αντιπροσώπευαν το έθνος και όχι μόνο την εκλογική τους περιφέρεια, ενώ η Βουλευτική περίοδος καθορίστηκε να είναι τετραετής, αντί της μέχρι τότε τριετούς. Στο νέο Σύνταγμα δεν προβλεπόταν δεύτερο νομοθετικό σώμα και έτσι καταργήθηκε η Γερουσία (θεωρήθηκε όργανο ανώτατου άρχοντα, μέσω του οποίου περιοριζόταν ο θεσμός της δημοκρατίας). Ακόμη, βελτιωνόταν η προστασία των ατομικών ελευθεριών, με την καθιέρωση – για πρώτη φορά – του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και τη λεπτομερειακή ρύθμιση άλλων σοβαρών θεμάτων, όπως ήταν η προσωπική ασφάλεια, η επιεικέστερη μεταχείριση των πολιτικών εγκληματιών και η ελευθερία του Τύπου. Σπύρος Λ. Μπρέκης, Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος (19ος αιώνας), 2η έκδοση, Αθήνα 1998 Πηγή 2 Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του Όθωνα υπήρξε πάντα το ζήτημα της διαδοχής, που ανέκυπτε περιοδικά σε όλο το διάστημα της βασιλείας του. Το 1852 ανέλαβαν την υπόθεση οι προστάτιδες Δυνάμεις, που προχώρησαν στη σύναψη μιας συνθήκης με τη Βαυαρία και την Ελλάδα. Ο διάδοχος του Όθωνα έπρεπε σύμφωνα με τους όρους της συνθήκης να ασπαστεί την ορθοδοξία. […] Εφόσον κανένας πρίγκιπας δεν είχε ασπαστεί την ορθοδοξία, δεν υπήρχε στην ουσία διάδοχος. Το σύνταγμα προέβλεπε ότι σε μία παρόμοια περίπτωση ο βασιλιάς έπρεπε να ορίσει διάδοχό του με τη σύμφωνη γνώμη των δύο τρίτων της Βουλής και της Γερουσίας. Ο Όθων, πιστεύοντας ότι ένας ορθόδοξος διάδοχος που θα ζούσε στην Αθήνα θα γινόταν απλώς πυρήνας της αντιπολίτευσης εναντίον του, απέφευγε να ακολουθήσει (τους όρους της συνθήκης). Douglas Dakin, Η ενοποίηση της Ελλάδας, 1770 – 1923, Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα 1998
Β2. Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και τα στοιχεία των παραθεμάτων να αναφερθείτε α) στην οικονομική κατάσταση που διαμορφώθηκε στην Ελλάδα πριν εισέλθει στον πόλεμο (μονάδες 10) και β) στον τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα αντιμετώπισε το δημοσιονομικό αδιέξοδο, όταν το 1917 εισήλθε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (μονάδες 15). Μονάδες 25 Πηγή 1 Η επίσημη είσοδος της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οδήγησε σε μία έκρηξη των δημόσιων δαπανών, που ήταν αδύνατον να καλυφθούν από τους εγχώριους πόρους. Μόνο λοιπόν η οικονομική ενίσχυση των Συμμάχων προς την Ελλάδα θα επέτρεπε στην τελευταία να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της πολεμικής προσπάθειας. Το 1918, η Ελλάδα ήρθε σε συμφωνία με τις κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Αγγλίας και των ΗΠΑ, οι οποίες άνοιξαν πιστώσεις, που ωστόσο δεν ήσαν άμεσα ρευστοποιήσιμες, ύψους
850.000.000 δραχμών, και με βάση αυτές, αλλά και με μία πολύ ευρεία ερμηνεία της εγχώριας νομισματικής νομοθεσίας, εκδόθηκαν αντίστοιχα ποσά τραπεζογραμματίων, τα οποία στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν για την χρηματοδότηση της πολεμικής προσπάθειας. Οι πιστώσεις αυτές παρουσιάστηκαν ως κάλυμμα της κυκλοφορίας και επομένως οι πληθωριστικές πιέσεις που ακολούθησαν εθεωρούντο ως ένα πρόσκαιρο φαινόμενο. Σε αυτό συνέβαλε και η διατήρηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας της δραχμής στο άρτιο, συχνά δε και υπέρ το άρτιο, των σημαντικών νομισμάτων της εποχής, της αγγλικής λίρας, του γαλλικού φράγκου και του δολαρίου. […] Στην πραγματικότητα, πάντως, και η Ελλάδα προχωρούσε στη χρηματοδότηση της πολεμικής της προσπάθειας, με τη μαζική έκδοση χαρτονομίσματος. Νομικά και νομισματικά τεχνάσματα, καθώς επίσης και η διεθνής οικονομική και πολιτική συγκυρία, θα επέτρεπαν προσωρινά στην κυβέρνηση Βενιζέλου να συγκαλύψει το πρόβλημα και να υπερηφανεύεται για την υγιή οικονομική πολιτική της. Πολύ σύντομα ωστόσο θα αναγκαζόταν αν όχι να παραδεχτεί, οπωσδήποτε όμως να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Ελευθέριος Βενιζέλος, Aπό την τουρκοκρατούμενη Κρήτη στον Εθνικό Διχασμό, τόμος Α΄, Τα ΝΕΑ – ΙΣΤΟΡΙΑ. Πηγή 2 Μολονότι η χώρα στο σύνολό της δεν μπήκε στον πόλεμο ως το καλοκαίρι του 1917, ο αντίκτυπος του πολέμου είχε γίνει αισθητός πολύ πριν από την ενεργό συμμετοχή της σ΄ αυτόν. […] Τα νέα οχυρά στην Μακεδονία, η αγορά νέων ναυτικών μονάδων και η αντικατάσταση πολεμικού υλικού το 1914 κόστισαν περισσότερο από 200 εκατομ. δρχ. Τέλος, η γενική επιστράτευση, το φθινόπωρο του 1915, που παρατάθηκε ως το καλοκαίρι του 1916, και η μερική επιστράτευση αργότερα στις περιοχές που ήλεγχε η Προσωρινή Κυβέρνηση, πολλαπλασίασαν τις έκτακτες δαπάνες. Έτσι, χωρίς να είναι ακόμη εμπόλεμη η χώρα, οι πολεμικές δαπάνες της κατά την περίοδο της ουδετερότητας ανήλθαν σε 757.228.640 δρχ., ποσό που αντιπροσώπευε τα 2/3 των δαπανών κατά την περίοδο της ενεργού συμμετοχής της στον πόλεμο το 1917 και 1918. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΕ΄, Εκδοτική Αθηνών
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΟΥΔΟΥΜΗ ΕΛΙΝΑ - ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ - ΚΑΡΑΠΙΠΕΡΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΣΥΡΜΟΣ ΜΙΛΤΟΣ - ΧΑΝΤΖΟΥΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΧΡΗΣΤΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ - ΨΩΜΑ ΑΡΕΤΗ