Ο ΕΚΛΟΓΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΓΙΑΤΙ ΤΩΡΑ, ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ, ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ, ΠΟΙΟΙ ΩΦΕΛΟΥΝΤΑΙ, ΠΟΙΟΙ ΧΑΝΟΥΝ; ΜΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ DEMOS LAB/FORUM 2020
Το τελευταίο διάστημα άνοιξε για άλλη μια φορά -ορθά- η συζήτηση για τον εκλογικό νόμο. Στη συνοπτική -αναλογικά με τη σπουδαιότητα του ζητήματοςπαρέμβαση, θα προσπαθήσουμε να δώσουμε πολιτικές απαντήσεις και να περιγράψουμε το πλαίσιο ενός σχεδίου μιας καινοτόμου πρότασης η οποία πιστεύουμε πως θα καταστήσει το εκλογικό σύστημα αφενός αναλογικότερο, αφετέρου δικαιότερο και το πιο σημαντικό όλων: χωρίς σημαντικές κοινωνικές διαφοροποιήσεις. Γιατί τώρα; Γιατί σήμερα, το Μάιο του 2018, ο τόπος βρίσκεται 17 ολόκληρους μήνες πριν τη συνταγματικά καθορισμένη ημερομηνία των βουλευτικών εκλογών (Οκτώβριος 2019) και έναν ακριβώς χρόνο πριν τις Ευρωεκλογές (Μάιος 2019). Επομένως, η χρονική επιλογή των όποιων παρεμβάσεων δεν επιτρέπει σε κάποιον να ισχυριστεί πως γίνεται εκ του πονηρού, αφού και τα κοινοβουλευτικά και τα εξωκοινοβουλευτικά και τα υπό δημιουργία… κόμματα, θα έχουν όλο το χρόνο μπροστά τους να κάνουν το σχεδιασμό τους, ανάλογα με το ποιό «μοντέλο» και ποιό «σύστημα» θα επικρατήσει (αν τελικά σχηματιστεί η απαραίτητη -και πάλι ορθά- αυξημένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 200 ψήφων). [Παραμένει ακόμη άγνωστος ο χρόνος των Αυτοδιοικητικών Εκλογών, παρότι η Κυβέρνηση -ορθά ως προς timing- με πολλές όμως ενστάσεις ως προς το περιεχόμενο, άνοιξε τη συζήτηση για τον «Κλεισθένη». (Αυτό θα αποτελέσει αντικείμενο της 2ης «εκλογικής» παρέμβασης του Demos Lab σε 20 ημέρες)]. Γιατί πρέπει; Γιατί όλοι -πλην ίσως κάποιων υπερσυντηρητικών (και ακατανόητα για εμάς του ΚΚΕ, γιατί η απλή αναλογική ήταν πάγιο αίτημά του)- πιστεύουν πως ο εκλογικός νόμος χρειάζεται αλλαγές. Δυστυχώς, το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του δεν μπορεί να ακολουθήσει τις εξελίξεις που συντελούνται στην κοινωνία μας, αλλά ούτε καν τον τρόπο που ασκείται η σύγχρονη πολιτική στο Δυτικό κόσμο. Το σημερινό πολιτικό παιχνίδι -που έχει ως κυρίαρχο χαρακτηριστικό του την πόλωσημε εκλογικό εργαλείο του την ξεπερασμένη πια ενισχυμένη αναλογική, οδηγεί σε αδιέξοδα και κομματικές τερατογενέσεις. Ποιός διαφωνεί με τα χιλιοειπωμένα πλέον προβλήματα που δημιουργούν οι στρεβλώσεις ενός εκλογικού συστήματος που υιοθετήθηκε πριν 40 ολόκληρα χρόνια, με τον ερχομό της Μεταπολίτευσης και έκτοτε κακοποιήθηκε πολλαπλά, με κορυφαία αρνητική «πινελιά» τον διαβόητο 1
νόμο του Μένιου Κουτσόγιωργα το 1989; Οι παλαιότεροι θυμούνται πως το ζήτημα είχε πρωτοαπασχολήσει τον συντηρητικό χώρο από το 1977, όταν ο ευπατρίδης Νανάς Τσαλδάρης είχε τοποθετηθεί πρώτος όλων για την ανάγκη αλλαγών στη Β’ Αθηνών. Πώς πρέπει; Οι διαφωνίες -εύλογα- προκύπτουν όταν μπαίνουμε στην ουσία. Τα «μεγάλα ζητήματα» είναι βασικά 4: α) η αναλογικότητα: (ενισχυμένη, απλή, ή «απλά ενισχυμένη;) β) η αντιπροσωπευτικότητα: πώς εκπροσωπούνται καλύτερα και πιο δίκαια οι πολίτες; Και εδώ ακριβώς τίθεται το ζήτημα των «υπερπεριφερειών», όπως η Β’ Αθηνών, που αν «σπάσει» θα οδηγήσει νομοτελειακά σε στενότερη σχέση των πολιτών με τους βουλευτές τους. γ) η εκλογή βουλευτών με πιο δίκαιο τρόπο: εκλογικά συστήματα που ευνοούν την υπερσυγκέντρωση ψηφοφόρων, αναπόφευκτα δημιουργούν συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ των υποψηφίων. Όλοι γνωρίζουμε (αν και δεν συμμεριζόμαστε πάντα) την αγωνία των πολιτευτών για το κυνήγι του σταυρού προτίμησης και τις συνθήκες σκληρού ανταγωνισμού που επικρατούν μεταξύ τους και οδηγούν συχνά-πυκνά σε ακραίες έως αστείες καταστάσεις. (βλέπε: «ΜΑΥΡΟΓΙΑΛΟΥΡΙΣΜΟΣ»). δ) η διαφάνεια: πώς μπορεί να μπει μια φραγή στους ποταμούς του πολιτικού χρήματος που ξοδεύονται για την εκλογή των βουλευτών; Πώς αποτρέπεται (ενδεχόμενη) πρόσβαση ορισμένων στο «γκρίζο χρήμα» και πώς διασφαλίζεται η ισότητα του ανταγωνισμού; Πώς μπορεί η προβολή των υποψηφίων να γίνει δικαιότερη; Ποιές οι «αντιπαροχές» για τις «παροχές»; [καθώς δεν μπορούν όλοι να διασφαλίσουν το πολυπόθητο «στασίδι» στα τηλεοπτικά παράθυρα αν δεν είναι: α) δήθεν αιρετικοί λαϊκιστές που ωρυόμενοι και φωνασκούντες φέρνουν τηλεθεάσεις, β) άτυποι εκπρόσωποι του «συστήματος» της μιντιακής διαπλοκής, με όποιες υπόγειες διαδρομές συνεπάγεται αυτό… (σήμερα έχουν θεσπιστεί κανόνες μόνο για τις τρεις εβδομάδες της προεκλογικής περιόδου, ενώ σε όλο το προηγούμενο διάστημα κάποιοι «εκλεκτοί» αποκτούν δυσανάλογο προβάδισμα)]. Εμείς ως Demos Lab του ανεξάρτητου think tank FORUM 2020, είχαμε μια πολύ διακριτική παρουσία στα δημόσια πράγματα εδώ και μια δεκαετία. Όμως, οι καιροί απαιτούν πιο ουσιαστικές παρεμβάσεις. Παίρνουμε λοιπόν ξεκάθαρη θέση και στα 4 προαναφερθέντα ζητήματα: πρώτα απ’ όλα οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε πως υπάρχει 1 κυρίως «ζητούμενο» και αυτό είναι η συνταγματική αρχή: πώς θα γίνει όσο το δυνατόν πιο «ξεκάθαρη» και «αδιαμεσολάβητη» η σχέση πολίτη/πολιτικού; Η αλήθεια είναι πως στην εποχή της τεχνολογίας, του διαδικτύου, των digital και 2
social media (facebook, instagram, twitter, κ.ά.) οι πηγές πληροφόρησης, υπερπληροφόρησης (information overload) και παραπληροφόρησης (fake news), όπως και οι συνακόλουθες δυνατότητες επαφής του πολίτη με τους εκπροσώπους του, έχουν πολλαπλασιαστεί σε βαθμό που καθίσταται εξίσου επικίνδυνος με το έλλειμμα πληροφόρησης που συναντάται στα αυταρχικά καθεστώτα. Όμως, όσο και αν ο «πολίτης» (citizen) μετατρέπεται με γοργούς ρυθμούς σε «ψηφιακό πολίτη» (denizen), όσο και αν η ορμή της τεχνολογίας σε συνδυασμό με την ταχύτητα των αλλαγών, μεταμορφώνουν ριζοσπαστικά το τοπίο της «δημόσιας σφαίρας» (η public sphere του Jurgen Habermas), τόσο πρέπει να υπάρχουν σταθερές αρχές που να υπηρετούν τις αναλλοίωτες αξίες της Δυτικής Αστικής Δημοκρατίας: Ισότητα, Ισονομία, Αλληλεγγύη. Πιο συγκεκριμένα: Α) Ως προς την αναλογικότητα πρότασή μας είναι η «απλά ενισχυμένη αναλογική», δηλαδή ένα bonus μόνο 20 εδρών. Γιατί; Τα σημερινά χαμηλά ποσοστά του «mini δικομματισμού» (που δεν ξεπέρασε αθροιστικά το 56%, στις τελευταίες 4 αναμετρήσεις (2012 34% + 54%, 2015 56% + 55%) δεν δικαιολογούν πλέον το bonus των 50 εδρών. Αυτό το υψηλό bonus καθιερώθηκε όταν το πρώτο κόμμα συγκέντρωνε ποσοστά από 42% έως 45% και δεν θεωρείτο «δίκαιο» να μην του δίνεται δυνατότητα να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, αφού βρισκόταν λιγότερες από 10 μονάδες από την απόλυτη πλειοψηφία (για την ακρίβεια Μ.Ο. 4,8% κάτω από το 50%, στις αναμετρήσεις του ’70, ’80, ’90, ’00). Από το 2012 και μετά που τα ποσοστά του 1 ου κόμματος κυμαίνονται από 28% έως 38% και οι απόλυτοι αριθμοί ψήφων ακόμη και για το 1 ο κόμμα δεν ξεπερνούν κατά πολύ τα 2 εκατομμύρια, δηλαδή είναι κατά μέσο όρο 1,5 εκατομμύρια λιγότεροι από τα 3-3,5 εκ. ψηφοφόρους που αναδείκνυαν κυβερνήσεις επί 40 χρόνια (ΣΥΡΙΖΑ: Γενάρης 2015, 2.246 εκ. ψήφοι / Σεπτέμβριος 2015, 1.950 εκ. ψήφοι). Επομένως, μπορεί να μην τίθεται τυπικά θέμα «νομιμοποίησης», αλλά σίγουρα υπάρχει ζήτημα «κοινωνικής νομιμοποίησης», και, κατά συνέπεια, «πολιτικής νομιμοποίησης». Γι’ αυτό θριαμβεύει το «κόμμα του κανένα» και δεν μπορούν να συγκροτηθούν δυναμικές κοινωνικές πλειοψηφίες, οι οποίες θα έπρεπε να λειτουργήσουν ως καταλύτες ουσιαστικών αλλαγών. Β) Ως προς την ισότητα των «όπλων» του ανταγωνισμού, των κομμάτων και των βουλευτών η λύση είναι ξεκάθαρη: «κατάργηση του σταυρού προτίμησης». Όσο εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ο κάθε ψηφοφόρος τον πολιτευτή ή τον βουλευτή ως ένα «μονοπρόσωπο ΚΕΠ», άλλο τόσο η πλειοψηφία των «μη εξυπηρετούμενων» θα απαξιώνει το κορυφαίο όργανο λειτουργίας της Δημοκρατίας μας, που είναι το Κοινοβούλιο. Η επιλογή των βουλευτών πρέπει επίσης να πάψει να είναι αρχηγικό 3
προνόμιο και να προτάσσονται προκριματικές εκλογές (βουλευτικά Primaries) μεταξύ των μελών του κάθε κόμματος. Φυσικά, αυτό προϋποθέτει την εκ βάθρων νεωτεριστική αναδιάρθρωση των δομών των πολιτικών κομμάτων. Τώρα πια που ακόμη και οι Πρόεδροι εκλέγονται από την ευρεία και συνήθως “ακαθόριστη» ad hoc βάση μελών και «περαστικών» -λάθος- εύλογα αναρωτιέται κανείς γιατί να μην επιλέγονται με τον ίδιο τρόπο οι «χρησμένοι» υποψήφιοι βουλευτές, αυτοδιοικητικοί, κ.λπ.; Γ) Ως προς τη διαφάνεια, ενώ έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες τα τελευταία χρόνια, χρειάζεται ακόμη πιο πρωτότυπη (out of the box) προσέγγιση. Επιγραμματικά και ενδεικτικά προτείνουμε: i) θεσμοθέτηση της λειτουργίας των Public Affairs τον τρόπο συνεργασίας Δημοσίων Υπηρεσιών, Ιδιωτικών Επιχειρήσεων, φορέων και πολιτών σε βάθος πενταετίας: Public Affairs: γι’ αυτό το πολύ ευαίσθητο θέμα που εν μέρει άπτεται και του lobbying θα ακολουθήσει επίσης ξεχωριστή αναλυτική παρέμβαση. ii) δυνατότητα internet fundraising: τί θα θέλαμε; «πολύ λίγα από πάρα πολλούς», για την όσο το δυνατόν μικρότερη εξάρτηση από τα «μεγάλα συμφέροντα». Όχι όμως με τον τρόπο που γίνεται σήμερα με τα δύσχρηστα κουπόνια των 5 και 10 ευρώ, που τα «αγοράζουν» -σχεδόν υποχρεωτικά- τα μέλη των κομμάτων εν είδη λαχνών λοταρίας. Π.χ. στις δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις στις ΗΠΑ οι πολύ μικρές συνεισφορές στους υποψήφιους Προέδρους (που δεν ξεπερνούσαν τα 10 δολάρια) ξεπέρασαν τα 2 δις δολάρια! Δ) Τέλος, ως προς την αντιπροσωπευτικότητα, (που είναι και ίσως το λιγότερο επίπονο από τα «αγκάθια» που πρέπει να αφαιρεθούν), προτείνουμε μια λύση ακόμη πιο ριζοσπαστική από το «σπάσιμο» που σκέφτεται το κυβερνητικό επιτελείο -και σε διάφορες εκδοχές το έχουν εισηγηθεί και εκπρόσωποι άλλων κομμάτων, τόσο στις αρμόδιες Επιτροπές της Βουλής όσο και αλλού. (βλ. εισηγήσεις Κώστα Σκανδαλίδη, Βαγγέλη Μεϊμαράκη, Μανώλη Δρεττάκη, κ.ά.) Αν σήμερα προτείνεται να χωριστεί η Β’ Αθηνών σε τέσσερα «κομμάτια» και το παλαιό «Υπόλοιπο» σε άλλους τέσσερις τομείς ή παραλλαγές αυτών, εμείς προτείνουμε μια πιο ολιστική και ολότελα σύγχρονη θεώρηση του «Προβλήματος του Λεκανοπεδίου»: «την ακτινωτή Περιφέρεια της Αττικής», δηλαδή εκεί που θα έχουμε 11 δυσλειτουργικές Περιφέρειες, να έχουμε 1 μείζονα με 15 τομείς. Πριν εξηγήσουμε τι ακριβώς προτείνουμε, σας καλούμε να φέρετε στο μυαλό σας την εικόνα μίας τυπικής Αθηναϊκής οικογένειας: ο Κώστας -ο πατέρας- έχει γεννηθεί στη Θεσσαλονίκη και ψήφιζε εκεί μέχρι τα 30 του. Η Ελένη -η μητέρα- γεννήθηκε στην Τήνο και μετακόμισε από τις Κυκλάδες στα 26 της. Είναι σήμερα 49 και 44 ετών αντίστοιχα και έχουν 2 παιδιά. Το Γιώργο 21 ετών και την Άννα 17 (που ψηφίζει για πρώτη φορά). Το πρώτο τους σπίτι ήταν στον Άγιο Νικόλαο Κάτω Πατησίων (Α’ 4
Αθηνών) και σήμερα έχουν μετακομίσει στο Κάτω Χαλάνδρι (Β’ Αθηνών). Ο πατέρας εργάζεται σε μια διαφημιστική εταιρία στην Παλλήνη (Περιφέρεια Αττικής) και η μητέρα σε ένα ναυτιλιακό γραφείο στον Πειραιά (Α’ Πειραιά). Ο γιος τους παίζει μπάσκετ στον Ιωνικό Νικαίας (Β’ Πειραιά). Τέλος, η γιαγιά Παγώνα που μένει μαζί τους, δεν έχει μεταφέρει ποτέ τα δικαιώματά της από το Κλιματάκι Γρεβενών (Δ. Μακεδονία), όπου γεννήθηκε προπολεμικά. Ποιός ή ποιοί και πώς εκπροσωπούν αυτή την 5μελή οικογένεια; Ποιά από τα προβλήματα της καθημερινής τους ζωής βρίσκουν απαντήσεις και από ποιούς βουλευτές; Έχουν πολλαπλές «ταυτότητες», και «ιδιότητες» ως επαγγελματίες/εργαζόμενοι, ως σπουδαστές/μαθητές, ως αθλητές, ως συνταξιούχοι; Η εξίσωση φαντάζει από δισεπίλυτη έως άλυτη με τα σημερινά δεδομένα. Και όμως! Υπάρχει λύση: Φέρτε στο μυαλό σας μια δεύτερη εικόνα. Τις παραδοσιακές ρωσικές μπαμπούσκες, τις ξύλινες κούκλες που μπαίνουν η μία μέσα στην άλλη. Η Α’ Αθηνών κυριολεκτικά περικλείεται από τη Β’ Αθηνών, και το ίδιο σχεδόν συμβαίνει με την Α’ και Β’ Πειραιά. Και όλες, μαζί τις «αγκαλιάζει/πνίγει» η Περιφέρεια Αττικής. Αντί λοιπόν να τις διαχωρίζουμε σαν να είναι το Δυτικό με το Ανατολικό Βερολίνο, να τις ενώσουμε. Και φέρτε και μια τρίτη από γραφική έως τραγελαφική εικόνα: τα νησιά της Α΄ Πειραιά. Ο Πόρος δεν ενώνεται με το γειτονικό Γαλατά, παρότι απέχουν 5 λεπτά… κολυμπώντας. Το ίδιο και η Ύδρα από την Ερμιόνη, οι Σπέτσες από την Κόστα και τα Κύθηρα από τη Λακωνία. Ας σημειώσουμε πως οι κάτοικοι όλων αυτών των νησιών έχουν κατά καιρούς εκφραστεί υπέρ της ένωσής τους με τους όμορους δήμους της Πελοποννήσου. Χρειάζεται λοιπόν ένας ρηξικέλευθος, καινοτόμος και κοινωνικά/πολιτικά δίκαιος τρόπος «να τιθασευτεί το τέρας της Β’ Αθηνών». Πώς; Με συμβολικό επίκεντρο την Πλατεία Συντάγματος χωρίζουμε την Αττική σε εκλογικούς «χώρους», νέες περιοχές σαν «ακτίνες» δημιουργώντας 15 νέους υπεραντιπροσωπευτικούς τομείς, αφού οι περισσότερες από αυτές τις ακτίνες θα τέμνουν τουλάχιστον 3 από τις σημερινές 5 περιφέρειες. Με αυτό το σύστημα: (i) και το πρόβλημα της αντιπροσώπευσης των πολλαπλών αναγκών που έχει κάθε πολίτης καλύπτεται, (ii) και νέοι «τοπάρχες» δεν δημιουργούνται («Πειραιάρχης», «Γλυφαδάρχης», κ.λπ.), (iii) και δεν κινδυνεύουν οι βουλευτές/βαρόνοι που επανακλέγονται εξ επαγγέλματος, από Δημάρχους που θα μεταπηδήσουν στη Βουλή, και (iv) οι πολιτευόμενοι δεν θα χρειάζεται να κάνουν (τους πολύ συμπαθείς κατά τα άλλα) «πολιτικούς ταξιτζήδες» καλύπτοντας κατ’ ελάχιστον 100 χιλιόμετρα ημερησίως, για μία και μόνο «πολιτική διαδρομή», 5
πηγαίνοντας από τη Μάνδρα της Δυτικής Αττικής στη Νέα Μάκρη της Βορειοανατολικής Αττικής. Σήμερα, οι εκλογικοί αριθμοί καταδεικνύουν από μόνοι τους το βαθμό αντιδημοκρατικότητας και δυσλειτουργίας του συστήματος. Η Β’ Αθηνών «πολιτεύεται» σε αυτή τη δύσμορφη «μορφή» από το 1958, δηλαδή είναι σήμερα 60 ετών. Αποτελεί τη μεγαλύτερη περιφέρεια της Ευρώπης με 3.000.000 δημότες, 1.500.000 ψηφοφόρους και 44 βουλευτές. Αύριο με τους 15 τομείς, περίπου 200.000 ψηφοφόροι θα εκλέγουν 6 βουλευτές ανά τομέα. Αυτό σημαίνει πως και τα «μικρότερα κόμματα» θα μπορούν να εκλέγουν βουλευτές σε όλες τις περιοχές και δεν θα αποκλείονται όπως συμβαίνει σήμερα. Χρειάζεται ένα προσεκτικό «gerrymandering», (κατάτμηση ανά τοπικό διαμέρισμα), μία τεχνική δουλειά που μπορούν να κάνουν οι μανδαρίνοι του Υπουργείου Εσωτερικών, (αλλά επεξεργαζόμαστε και εμείς με τους εκλογικούς μας αναλυτές). ‘Ένα παρόμοιο εκλογικό σύστημα θα μπορούσε -και πρέπει- να εφαρμοστεί και στην Α’ και Β’ Θεσσαλονίκης που θα μπορούσε να ενοποιηθεί σε 1 εκλογική περιφέρεια με 5 τομείς. Τέλος, το μεγάλο θέμα της ψήφου των Αποδήμων Ελλήνων είναι από μόνο του ένα ξεχωριστό σημαντικό κεφάλαιο, που όμως δεν είναι σωστό να μπαίνει στη «ζυγαριά» των συνολικών αλλαγών. Μια τέτοια προσέγγιση αδικεί και τους ντόπιους και τους Απόδημους Έλληνες. Το εκλογικό σύστημα που προτείνουμε για τις «υπερμεγέθεις περιφέρειες» επαναφέρει την πολιτική στο προσκήνιο. Αποκρούει τη μικροπολιτική και αποθαρρύνει τον μικροκομματισμό. Το κυριότερο: κλείνουμε την πόρτα στο πολιτικό Χάος, τόσο στην κεντρική πολιτική σκηνή, όσο και σε τοπικό επίπεδο. Οι ανίερες συμμαχίες που δημιουργούνται μεταξύ ετερογενών κομμάτων και στηρίζονται σε ένα αδιάκοπο κυνήγι ψήφων, με καιροσκοπικές αλλαγές εκλογικών νόμων, δεν μπορούν να βρουν εφαρμογή στο σύστημα που προτείνουμε. Κυρίως όμως, η «ακτινωτή Αττική των 15 τομέων» αναδεικνύει τις πραγματικές ανάγκες των τοπικών κοινωνιών. Εξισορροπεί τις κοινωνικές ανισότητες μεταξύ «πλούσιων» αραιοκατοικημένων περιοχών και των «λαϊκών» πυκνοκατοικημένων περιοχών. Η πρόσφατη εκλογική εμπειρία άλλων χωρών καταδεικνύει ότι οι πολίτες αντιλαμβάνονται με εντελώς διαφορετικό τρόπο το τί σημαίνει η έννοια της «δημοκρατικής αντιπροσώπευσή τους» από ότι οι ηγεσίες των παραδοσιακών κομματικών σχηματισμών. Η «κοινωνική νομιμοποίηση» παίζει πλέον ενεργό ρόλο στο βαθμό «πολιτικής νομιμοποίησης». Αν τα σημερινά πολιτικά κόμματα της χώρας μας εμπλακούν για άλλη μια φορά σε μία στενόμυαλη διαμάχη, χαμένη θα είναι πάλι η πολιτική εκπροσώπηση της κοινωνίας και βέβαια και τα ίδια. Αν η εκλογική φιλοδοξία του ΣΥΡΙΖΑ αντιπαρατεθεί με την κατάσταση αμηχανίας κι 6
αμφιγνωμίας που επικρατεί στη ΝΔ, σε ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος, ο πολίτης θα νοιώσει για μία ακόμη φορά ξεκομμένος από τη διαδικασία λήψεως σημαντικών αποφάσεων που τον αφορούν. Με το «ακτινωτό σύστημα» που προτείνουμε για την κατάτμηση των «μέγκα» εκλογικών περιφερειών, μπορεί να γίνει η αρχή για μια πιο δημοκρατική και διάφανη λειτουργία του σημερινού απαξιωμένου πολιτικού συστήματος, για μια καλύτερη Ελλάδα το 2020/21. Αθήνα, Μάιος 2018 Demos Lab/ για το FORUM 2020
Η ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΗΜΕΡΑ 2018 5 ΕΚΛΟΓΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ
ΔΗΜΟΤΕΣ
ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΨΗΦΟΦΟΡΟΙ
ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ/ ΕΔΡΕΣ
ΣΤΑΥΡΟΙ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ
Α’ ΑΘΗΝΩΝ Β’ ΑΘΗΝΩΝ Α’ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Β’ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΥΝΟΛΟ
650.000 2.000.000 250.000 350.000 750.000 4.000.000
486.405 1.449.007 198.825 272.154 468.073 2.874.464
14 44 6 8 15 89
3 5 2 3 3
ΔΗΜΟΙ
Αθηναίων (1) 34 8 5+1 18 64
ΝΕΑ ΑΚΤΙΝΩΤΗ ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΜΕ 15 ΤΟΜΕΙΣ ΑΥΡΙΟ 2020/21 ΕΚΛΟΓΙΚΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΤΟΜΕΑΣ ΑΤΤΙΚΗ 1 ΤΟΜΕΑΣ ΑΤΤΙΚΗ 2 ………. ΤΟΜΕΑΣ ΑΤΤΙΚΗ 14 ΤΟΜΕΑΣ ΑΤΤΙΚΗ 15
7
ΔΗΜΟΤΕΣ ΨΗΦΟΦΟΡΟΙ 266.666 266.666 ……… 266.666 266.666
191.630 191.630 ……… 191.630 191.630
ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ 6 6 ……… 6 6
ΣΤΑΥΡΟΙ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ 2 2 ……… 2 2