Κανάρη 36, Δάφνη Τηλ. 210 9713934 & 210 9769376
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ
ΒΙΟΛΟΓΙΑ
Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΘΕΜΑ Α Να σημειώσετε το γράμμα που συμπληρώνει κατάλληλα τη φράση: Α1.
Το βακτήριο Agrobacterium tumefaciens χρησιμοποιείται στη βιοτεχνολογία επειδή: Α. περιέχει πλασμίδιο Ti που προκαλεί όγκους στα ζώα. Β. παράγει την τοξίνη Bt που έχει εντομοκτόνο δράση. Γ. περιέχει πλασμίδιο που ενσωματώνεται στο γονιδίωμα των φυτικών κυττάρων. Δ. συνδέει αλληλουχίες DNA μεταξύ τους.
Α2.
Ποι(ο/α) από τα παρακάτω δεν αυξάν(ει/ουν) τη γενετική ποικιλότητα των κυττάρων ενός οργανισμού; Α. Η εισαγωγή ξένου DNA στο γονιδίωμα. Β. Η ενσωμάτωση DNA από ιό στο γονιδίωμα του ξενιστή. Γ. Οι γονιδιακές μεταλλάξεις. Δ. Η ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης.
Α3.
Ο ιός HPV μολύνοντας τα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας, μπορεί να προκαλέσει καρκίνο διότι: Α. το ενσωματωμένο DNA του ιού προκαλεί την παραγωγή πρωτεϊνών – καταστολέων που καταστέλλουν τη δράση κάποιων ογκοκατασταλτικών γονιδίων του κυττάρου ξενιστή. Β. ο ιός παράγει περιοριστικές ενδονουκλεάσες που αποκόπτουν τμήματα ογκοκατασταλτικών γονιδίων του κυττάρου ξενιστή. Γ. ο ιός περιέχει πλασμίδιο τα οποία διαθέτουν ογκογονίδια. Δ. ο ιός παράγει πρωτεΐνες – καταστολείς που καταστέλλουν τη δράση κάποιων πρωτο – ογκογονιδίων του κυττάρου ξενιστή.
Α4.
Ποιο από τα παρακάτω γενεαλογικά δέντρα αντιστοιχεί σε φυλοσύνδετο επικρατή τύπο κληρονομικότητας; Α
Γ
Α5.
Β
Δ
Η RNA πολυμεράση του βακτηρίου Streptococcus aureus αποτελείται από 2 υπομονάδες α, 1 υπομονάδα β και 2 υπομονάδες γ. Πόσα γονίδια χρειάζονται για τη σύνθεση του ενζύμου; Α. 5 γονίδια. Β. 5 ζεύγη γονιδίων. Γ. 4 γονίδια. Δ. 3 γονίδια. μονάδες 25
ΘΕΜΑ Β 1. Να απαντήσετε στα παρακάτω ερωτήματα: I.
II.
Να περιγράψετε τη δομή ενός ιού αναλύοντας περισσότερο το γενετικό του υλικό. (3 μ) Ποιοι ιοί έχουν συνεχή και ποιοι ασυνεχή γονίδια; (Ονομαστική αναφορά). (2 μ)
III.
Να δείξετε πως χρησιμοποιούνται οι ιοί στην τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA. (Συνοπτική απάντηση). (6 μ)
IV.
Να ονομάσετε εκείνες τις πρωτεΐνες που μπορεί να παράγει ο άνθρωπος προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ιώσεις, καθώς
και τα κύτταρα που τις παράγουν. Ονομαστική αναφορά των πρωτεϊνών και συνοπτική περιγραφή του ρόλου τους. (8 μ) μονάδες 19 2. Με βάση τις γνώσεις σας από το βιβλίο, να γράψετε τρεις ιδιότητες που προσπαθούν οι επιστήμονες να προσδώσουν στα διαγονιδιακά φυτά, προκειμένου να αυξηθεί η φυτική παραγωγή. μονάδες 6
ΘΕΜΑ Γ 1. Το σωματικό κύτταρο ενός φυσιολογικού θηλυκού βατράχου που βρίσκεται στην αρχή της μεσόφασης και ανήκει στο είδος Sminthillus limbatus, έχει στο γονιδίωμά του 1.000 νουκλεοσώματα και 155.900 ζεύγη βάσεων. Κάθε χρωμόσωμα στα άκρα του έχει νουκλεοσώματα. Η απόσταση μεταξύ δύο διαδοχικών νουκλεοσωμάτων είναι 10 ζεύγη βάσεων. Με βάση αυτές τις πληροφορίες να απαντήσετε στα ερωτήματα που ακολουθούν: I.
II.
Πόσα χρωμοσώματα έχει το συγκεκριμένο είδος βατράχου; (8 μ) Πόσες αλυσίδες DNA και πόσα κεντρομερίδια θα μετρήσω στο γονιδίωμα ενός φυσιολογικού μεταφασικού κυττάρου του συγκεκριμένου βατράχου; (2 μ) μονάδες 10
2. Στην Ελλάδα σε πληθυσμό 10.000 αντρών, οι 500 πάσχουν από μία ασθένεια που οφείλεται στην έλλειψη ενός ενζύμου. Το ένζυμο αυτό ονομάζεται αφυδρογονάση της 6 φωσφορικής γλυκόζης. Σε πληθυσμό 10.000 γυναικών οι 45 πάσχουν από την ίδια νόσο. Η ασθένεια είναι μονογονιδιακή ιδιότητα, για την οποία ισχύει ο πρώτος νόμος του Μέντελ. Με βάση αυτές τις πληροφορίες να απαντήσετε στα παρακάτω ερωτήματα. I.
II.
Πως θα εξηγούσατε με βάση τον πρώτο νόμο του Μέντελ τη μεγάλη διαφορά στη συχνότητα εμφάνισης της ασθένειας στα 2 φύλα; (2 μ) Να ονομάσετε άλλες δύο ασθένειες που ακολουθούν τον ίδιο τύπο κληρονομικότητας. (2 μ)
III.
Αν μελετήσουμε και τις δύο αυτές ασθένειες μαζί, πιστεύετε ότι θα ισχύει ο δεύτερος νόμος του Μέντελ; (2 μ)
IV.
Γυναίκα που πάσχει από την ασθένεια που οφείλεται στην έλλειψη του συγκεκριμένου ενζύμου, παντρεύτηκε άντρα που δεν πάσχει από έλλειψη του συγκεκριμένου ενζύμου. Ο άντρας παρουσιάζει υπερτρίχωση των αυτιών (ιδιότητα που εδρεύει μόνο στη Υ χρωμόσωμα και δεν υπάρχει στο Χ χρωμόσωμα) και πάσχει από την ασθένεια Lebel (ασθένεια που εδρεύει στο μιτοχονδριακό DNA). Να δείξετε την κατάλληλη διασταύρωση και να προσδιορίσετε τους φαινότυπους των πιθανών απογόνων και ως προς τις τρεις ιδιότητες. (9 μ) μονάδες 15
ΘΕΜΑ Δ Δίνεται το παρακάτω πεπτίδιο το οποίο κατά την ωρίμανση του έχασε ένα αμινοξύ: HOOC – Γλουταμινικό οξύ – Βαλίνη – Γλουταμινικό οξύ – ΝΗ2 Το παραπάνω πεπτίδιο κωδικοποιείται από το παρακάτω ασυνεχές γονίδιο: Αλυσίδα 1: …T T A A C A T G G A G G A A C C C T G G A G T A A T T A A C A A AA… …A A T T G T A C C T C C T T G G G A C C T C A T T A A T T G T T T T…
Αλυσίδα 2:
Οι τέσσερις τελευταίες βάσεις του γονιδίου αποτελούν την αλληλουχία λήξης της μεταγραφής. I.
II.
III.
Με βάση τις γνώσεις σας από το βιβλίο να ορίσετε τα 5΄ και 3΄ άκρα του γονιδίου και να βρείτε την κωδική και μη – κωδική αλυσίδα του γονιδίου. (4 μ) Να γράψετε την αλληλουχία του δίκλωνου γονιδίου που αντιστοιχεί στο εσώνιο. (2 μ) Να βρείτε το πρόδρομο και το ώριμο mRNA. (4 μ)
IV.
V.
Να αναλύσετε τη διαδικασία δημιουργίας του cDNA γονιδίου, να δείξετε την αλληλουχία βάσεων στο δίκλωνο cDNA γονίδιο που θα δημιουργηθεί από το παραπάνω ασυνεχές γονίδιο και να ονομάσετε τις αλληλουχίες του γονιδίου που δεν υπάρχουν στο cDNA γονίδιο. (4 μ) Παρακάτω σας δίνονται τρεις ανιχνευτές: a. 5΄– T T C C T C C – 3΄. b. 5΄– T C C A C C T – 3΄. c. 5΄– A A C A T G G – 3΄. Να βρείτε ποιος ανιχνευτής μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση του επιθυμητού κλώνου: i. Μόνο στη cDNA βιβλιοθήκη και όχι στη γονιδιωματική. (2 μ) ii. Μόνο στη γονιδιωματική βιβλιοθήκη και όχι στη cDNA. (2 μ) iii. Και στις δύο βιβλιοθήκες. (2 μ) (Δίνεται ότι ο ανιχνευτής μπορεί να υβριδοποιηθεί με μία συγκεκριμένη αλληλουχία βάσεων, μόνο όταν αυτή η αλληλουχία είναι συνεχής πάνω στο DNA).
VI.
Παρακάτω σας δίνονται οι αλληλουχίες που αναγνωρίζουν οι περιοριστικές ενδονουκλεάσες Ε1 και Ε2. Με το βέλος επισημαίνονται οι θέσεις που κόβουν οι περιοριστικές ενδονουκλεάσες στο δίκλωνο DNA: Ε1 5΄– T T A A – 3΄ 3΄– A A T T – 5΄
Ε2 5΄– C T A G – 3΄ 3΄– G A T C – 5΄
Σας δίνεται επίσης ένα πλασμίδιο που περιέχει υποκινητή, ο οποίος αναγνωρίζεται από τους μεταγραφικούς παράγοντες του βακτηρίου – ξενιστή, που θα δεχτεί το ανασυνδυασμένο πλασμίδιο: ………… 5΄– C G C T A G C C T T A A C C – 3΄ ……… ………… 3΄– G C G A T C G G A A T T G G – 5΄ ………
Η αλληλουχία: 5΄– C T T A A C C – 3΄ 3΄– G A A T T G G – 5΄ συνιστά τον υποκινητή του πλασμιδίου. Να αναλύσετε τη διαδικασία δημιουργίας ανασυνδυασμένου πλασμιδίου και να γράψετε την αλληλουχία βάσεων εκείνου του ανασυνδυασμένου πλασμιδίου που θα επιτρέψει την έκφραση του cDNA γονιδίου στο βακτήριο – ξενιστή. (5 μ) μονάδες 25
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΥΓΟΥΛΕΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ – ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ