ΕΦΣΥΝ ΥΓΕΙΑ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2023

ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΙ ΚΑΠΝΙΣΜΑ

Δεν είναι αθώα

και αβλαβή

τα ηλεκτρονικά

τσιγάρα

● Μικρότερος ο κίνδυνος

αλλά με επιπτώσεις

στην υγεία των καπνιστών

από τα νέα καπνικά προϊόντα

ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ

Καινοτόμος

επέμβαση

υγεία & ζωή

στην Ελλάδα

● Τον τελευταίο χρόνο

πραγματοποιήθηκε

ένα σημαντικό βήμα

για την αντιμετώπιση

της νόσου με τη μέθοδο

του Pulsed Field Ablation (PFA)

ΛΙΠΩΔΗΣ ΔΙΗΘΗΣΗ

ΑΙΜΟΡΡΟΦΙΛΙΑ

● Σήμερα υπάρχει

θεραπευτική στρατηγική

χωρίς να οδηγεί ακόμα

στην ίαση, βελτιώνοντας

όμως πολύ το προσδόκιμο

επιβίωσης. Οι γονιδιακές

θεραπείες ίσως φέρουν

οριστική λύση στο

νόσημα αυτό

ΒΡΟΓΧΙΚΟ ΑΣΘΜΑ

τα συμπτώματα

● Με τόσο πολλές

διαθέσιμες επιλογές

θεραπείας, υπάρχουν

ακόμη άτομα που χάνουν

τη ζωή τους εξαιτίας

σοβαρής ασθματικής

κρίσης, κυρίως επειδή

αμέλησαν, αγνόησαν

ή υποεκτίμησαν τα

συμπτώματά τους

ΠΑΣΧΑ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ

ΑΙΣΙΟΔΟΞΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΤΑΝΙ ΒΕΡΓΟΥ

Μπορεί πλέον να αντιμετωπιστεί

ικανοποιητικά

Μην υποτιμάτε

Νέες θεραπείες

επεμβάσεις

την Ευρώπη, ο καπνός

καταναλώθηκε με διάφο-

ρους τρόπους, αλλά μόλις

στις αρχές του 20ού αιώνα

το κάπνισμα έγινε πολύ

της μόδας με τη μαζική παραγωγή

τσιγάρων. Τελικά, οι πιθανοί κίνδυνοι

για την υγεία αναγνωρίστηκαν από

την κυβέρνηση των ΗΠΑ, αρχικά η

συσχέτιση με τον καρκίνο του πνεύ-

μονα και στη συνέχεια με άλλες ασθέ-

νειες. Μόλις το 1958, ωστόσο, η πρώ-

τη μεγάλη επιδημιολογική μελέτη

έδειξε ισχυρή συσχέτιση μεταξύ του

καπνίσματος και της καρδιαγγειακής

νόσου. Η μελέτη διαπίστωσε ότι ο κίν-

δυνος θανάτου από στεφανιαία νόσο

ήταν 70% μεγαλύτερος στους καπνι-

στές από ό,τι στους μη καπνιστές. Ωστόσο, οι πρώτες νομοθετικές

προσπάθειες για την απαγόρευση

των τσιγάρων αποδείχτηκαν ανεπι-

τυχείς, όπως και η επιβολή βαριάς

φορολογίας δεν έφερε τα αναμενό-

μενα αποτελέσματα. Η κατανάλωση

τσιγάρων έχει μειωθεί τα τελευταία

χρόνια, αλλά παρ’ όλα αυτά εκτιμά-

ται ότι το 15,1% των ενηλίκων στις

ΗΠΑ κάπνιζε το 2015. Σε όλο τον

κόσμο, εκτιμάται ότι υπάρχουν 1,3

δισεκατομμύρια καπνιστές.

Εθισμός

Η νικοτίνη, η οποία

απομονώθηκε

για πρώτη φορά από τον καπνό το

1828, αποτελεί μεταξύ 0,3% και 5% του αποξηραμένου φυτού καπνού.

Αναγνωρίζεται ως ένα ισχυρό ψυ-

χοδραστικό φάρμακο που προκαλεί

ευφορία, γεγονός που το καθιστά

εξαιρετικά εθιστικό. Η νικοτίνη στον

καπνό του τσιγάρου είναι υπεύθυνη

για την εθιστική φύση του αλλά ανα-

φορικά με τον αυξημένο καρδιαγ-

γειακό κίνδυνο ευθύνεται κατά ένα

ποσοστό μόνο. Η κύρια αιτία για το

σύνολο των παθήσεων που σχετίζο-

νται με το κάπνισμα είναι οι τοξικές

ουσίες που παράγονται κατά την

καύση του τσιγάρου.

Παρά τη συνεχόμενη προσπά-

θεια της πολιτείας τόσο σε εθνικό

όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, υπάρχει ένα σημαντικό τμήμα των

καπνιστών που δεν μπορεί/επιθυμεί

να διακόψει τη βλαβερή αυτή συνή-

θεια παρά την απόλυτη επίγνωση

των κινδύνων που αυτό συνεπάγεται

για την υγεία του.

Για τους καπνιστές αυτούς η

μείωση της βλάβης από το κάπνι-

σμα (Tobacco Harm Reduction)

αναγνωρίζεται ως μια υποσχόμενη

προσέγγιση για τη μείωση της λή-

ψης τοξικών ουσιών του πληθυσμού

που σχετίζεται με αυτό. Η μείωση

της βλάβης βασίζεται στην αλλα-

γή της καπνιστικής συνήθειας σε

λιγότερο επιβλαβή, εναλλακτικά

προϊόντα, που αναφέρονται από

ΚΑΡΔΙΑ & ΚΑΠΝΙΣΜΑ

Από το κλασικό τσιγάρο στο ηλεκτρονικό

Τα μέτρα κατά του

καπνίσματος δεν

έχουν αποδώσει.

Εχουν όμως μειώσει

την κατανάλωση του

κλασικού τσιγάρου

και οι βιομηχανίες

λανσάρουν έντονα

πια άλλες μορφές

του, χωρίς οι

κίνδυνοι από τη

συνήθεια αυτή να

εξαλείφονται

τον FDA (ο οργανισμός αδειοδότησης φαρμάκων, τροφίμων και καπνικών προϊόντων στις ΗΠΑ) ως προϊόντα καπνού τροποποιημένου κινδύνου (MRTP).

Ο νόμος για την πρόληψη του καπνίσματος των ΗΠΑ ορίζει ως MRTP ένα «προϊόν καπνού που επιδεικνύει μειωμένο κίνδυνο για την υγεία του χρήστη ή του πληθυσμού στο σύνολό του σε σύγκριση με τα υπάρχοντα προϊόντα που διατίθενται στο εμπόριο, όπως το συμβατικό τσιγάρο».

Υποκατάστατα Ως εκ τούτου, οι καπνοβιομηχα-

νίες προσπαθούν να υποκαταστήσουν τα τσιγάρα είτε με ηλεκτρονικά τσιγάρα είτε με συσκευές «heat non burn» (HNB), δηλαδή προϊόντα θέρμανσης και όχι καύσης καπνού.

Στις ΗΠΑ τα ηλεκτρονικά τσιγάρα μέχρι πρόσφατα δεν ήταν στη δικαιοδοσία του FDA, σε αντίθεση με τις συσκευές θέρμανσης.

Σήμερα που ο FDA αδειοδοτεί την

κυκλοφορία και των ηλεκτρονικών τσιγάρων, απαιτείται από τις

εταιρείες να υποβάλουν πλήρη

φάκελο για έγκριση ακόμη και

αναδρομικά για τα προϊόντα που

ήδη κυκλοφορούν στην αγορά.

Εκτοτε έχουμε τόσο θετικές για ορισμένα ηλεκτρονικά τσιγάρα αξιολογήσεις, δηλαδή αδειοδότηση για κυκλοφορία, όσο και αρνητικές για άλλα, δηλαδή απόρριψη, η οποία οδηγεί σε απόσυρσή τους από την αγορά των ΗΠΑ. Η πιο πρόσφατη σημαντική απόρριψη ενός ηλεκτρονικού τσιγάρου με σημαντικό μερίδιο αγοράς ήταν αυτή του JUUL (δεν κυκλοφορεί στη χώρα μας, αλλά είναι αρκετά διαδεδομένο στις ΗΠΑ) λόγω έλλειψης ικανών δεδομένων στον φάκελο που κατέθεσε.

Είναι η συχνότερη διαταραχή τουκαρδιακούρυθμού.Ησυχνότερη αιτία εισαγωγής σε νοσοκομείο για προβλήματα

του καρδιαγγειακού συστήματος. Είναι μία από τις σημαντικότερες αιτίες αύξησης των δαπανών

για την καρδιαγγειακή υγεία τις τελευταίες δεκαετίες. Η συχνότητά της στον γενικό πληθυσμό του καλούμενου «αναπτυγμένου κόσμου» αυξάνεται συνέχεια, συνέπεια κυρίως της αύξησης του σωματικού βάρους, της

υπέρτασης και της αύξησης του ποσοστού των ηλικιωμένων στο γενι-

κό πληθυσμό.

Είναι νόσος των μεγαλύτερων

ηλικιών, αλλά μπορεί να εμφανιστεί

και από τη 2η δεκαετία της ζωής.

Θεραπεύεται δύσκολα και η φαρ-

μακευτική αγωγή προλαμβάνει τις

υποτροπές της σε ποσοστό μικρό-

τερο από 50%, ενώ οι κίνδυνοι της

αντιαρρυθμικής αγωγής δεν είναι

αμελητέοι. Αυξάνει πέντε φορές τα

αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια,

πέντε φορές την πιθανότητα εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας και

επιβαρύνει σημαντικά την ποιότητα

ζωής των ασθενών μας.

Αυτή είναι η Κολπική Μαρμαρυγή και αφορά περισσότερους από 300.000 συμπατριώτες μας.

Η επέμβαση Η πιο αποτελεσματική μέθοδος αντιμετώπισης της κολπικής

μαρμαρυγής είναι η επέμβαση κατάλυσης (γνωστή ως ablation). Η

κατάλυση προσφέρει μεγαλύτερη

αποτελεσματικότητα και μακρο-

πρόθεσμη ασφάλεια από τη φαρ-

μακευτική αγωγή, αλλά δεν είναι

διαθέσιμη σε όλους τους ασθενείς

κι έχει ακόμα σημαντικά περιθώρια

βελτίωσης της ασφάλειας και αποτελεσματικότητάς της.

Να σημειωθεί ότι η κατάλυση της

κολπικής μαρμαρυγής εφαρμόζεται περίπου 24 χρόνια και πραγματοποιείται με επιτυχία σε πολλά κέντρα

Ενας μικρός

ακόμη αριθμός

νοσοκομείων,

μεταξύ των οποίων

και μερικά στη

χώρα μας, άρχισαν

να χρησιμοποιούν

μια καινοτόμο

μέθοδο για την

αντιμετώπιση

της κολπικής

μαρμαρυγής

επέμβαση

στην Ελλάδα

στη χώρα μας, όπου το επίπεδο της ηλεκτροφυσιολογίας είναι υψηλό. Τον τελευταίο χρόνο πραγματοποιήθηκε ένα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση της νόσου αυτής που παλαιότερα αποκαλούνταν στη διεθνή βιβλιογραφία «shame of cardiology», δηλαδή «ντροπή της καρδιολογίας». Ενας μικρός αριθμός νοσοκομείων, μεταξύ των οποίων και μερικά στη χώρα μας, άρχισαν να χρησιμοποιούν μια καινοτόμο μέθοδο για την αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής. Η μέθοδος αυτή είναι η μέθοδος του Pulsed Field Ablation (PFA). Μολονότι δεν

υπάρχει ακόμα μια ευρέως αποδεκτή ελληνόγλωσση ονομασία, θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε

τον όρο «επέμβαση κατάλυσης με

χρήση παλμικού ηλεκτρικού πεδίου». Στο κείμενο αυτό θα χρησιμοποιούμε για συντομία τον όρο PFA.

Τα πλεονεκτήματα

Η μέθοδος αυτή έχει τα παρακάτω σημαντικά πλεονεκτήματα:

■ Δεν προκαλεί νέκρωση των κυττάρων του κόλπου, αλλά ενεργοποι-

εί τη διαδικασία αυτοκαταστροφής

τους χωρίς τη δημιουργία ζώνης

νέκρωσης και ουλής

■ Εχει μεγαλύτερη αποτελεσματι-

κότητα μειώνοντας περαιτέρω την

πιθανότητα υποτροπής της κολπι-

κής μαρμαρυγής

■ Παρουσιάζει σημαντικά μεγαλύ-

τερη ασφάλεια εξαλείφοντας την

πιθανότητα βλάβης του οισοφάγου

και των νεύρων που περιβάλλουν

την καρδιά, αφού από τη φύση της

αυτή η ενέργεια δεν βλάπτει τους

παραπάνω ιστούς

■ Μειώνει ή εξαλείφει τα ανεπιθύ-

μητα συμπτώματα προκάρδιας δυσφορίας και άλγους των ασθενών

την επομένη της επέμβασης

■ Εφαρμόζεται με ασφάλεια και

αποτελεσματικότητα και σε ασθενείς με ιδιαίτερη ανατομία

■ Ηδιάρκειαεπέμβασηςείναισημαντικά μικρότερη, λιγότερο από μία

ώραστηνπλειονότητατωνασθενών

■ Είναι πιο εύκολο για τους λιγότερο έμπειρους ηλεκτροφυσιολόγους να

αποκτήσουν επάρκεια στη χρήση αυτής της τεχνικής, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα για ευρύτερη

εφαρμογή της στο προσεχές μέλλον ■ Συνδυάζεται εξαιρετικά με τις νέεςμεθόδουςαπεικόνισηςτηςκαρδιάς αυξάνοντας έτι περαιτέρω την

ασφάλεια της επέμβασης

Προφανώς η καινοτόμος αυτή μέθοδοςδενείναιπανάκεια.Θατολμούσαόμωςναπωότιαπότιςπολλές

νέες τεχνολογίες που εισέβαλαν με πολλέςυποσχέσειςστηνηλεκτροφυσιολογία, το PFA έχει τη μεγαλύτερη πιθανότητα να αλλάξει ριζικά όχι μόνο την επέμβαση κατάλυσης της κολπικήςμαρμαρυγήςαλλάκαιόλων των άλλων διαταραχών του ρυθμού πουαποτελούναντικείμενοτηςηλεκτροφυσιολογίας.Δενείναιάλλωστε τυχαίοότιόλεςοιεταιρείεςβιοτεχνο-

λογίαςπουδραστηριοποιούνταιστην ηλεκτροφυσιολογία αναπτύσσουν νέαπροϊόνταπροσανατολισμέναστο PFA.

Στο «Ερρίκος Ντυνάν» Hospital Center, που εισήγαγε τη μέθοδο αυτή στη χώρα μας, έχει πραγματοποιηθεί μεγάλος αριθμός επεμβάσεων κατάλυσης κολπικής μαρμαρυγής με PFA και τα αποτελέσματά μας είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά και σεσυνάφειαμετηδιεθνήβιβλιογραφία.

Η επέμβαση κατάλυσης λοιπόν εξελίσσεται. Και η κολπική μαρμαρυγή δεν είναι πλέον η «ντροπή της καρδιολογίας».

Είναι όμως υποχρέωση όλων μας να τονίζουμε ότι αν και η θεραπεία είναι ουσιώδους σημασίας για τους ασθενείς, η πρόληψη είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την κοινωνία μας. Λιγότεροι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή θα υπάρξουν μόνο αν η επόμενηγενιάέχειμικρότεροσωματικό βάρος, ασκείται περισσότερο, ακολουθεί πιστότερα το μεσογειακό διατροφικό πρότυπο των προγόνων μας και περιορίσει τη χρήση και κατάχρηση αλκοολούχων ποτών. Η εύστοχη ιπποκράτειος ρήση «κάλλιοντοπρολαμβάνεινήτοθεραπεύειν» έχει εφαρμογή και στην περίπτωση της κολπικής μαρμαρυγής. *Διευθυντής Α' Καρδιολογικής Κλινικής / Ηλεκτροφυσιολογίας και Βηματοδοτών «Ερρίκος Ντυνάν»

ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ

8-9 Απριλίου 2023 υγεία & ζωή

8-9 Απριλίου 2023 υγεία & ζωή

Ηλιπώδης διήθηση του

ήπατος είναι μια μεταβολική νόσος που χαρακτηρίζεται από

αυξημένη εναπόθεση

λιπιδίων στο ήπαρ και εμφανίζεται

κυρίως σε ανθρώπους που έχουν

σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρ-

κία, δυσλιπιδαιμία και αντίσταση

στην ινσουλίνη. Λόγω του αυξημέ-

νου επιπολασμού της παχυσαρκί-

ας και του διαβήτη η λιπώδης δι-

ήθηση του ήπατος αναμένεται να

αυξηθεί τα προσεχή χρόνια.

Η νόσος απαντάται με συχνό-

τητα 24% στους άντρες και 22%

στις γυναίκες και δεν αφορά μόνο

υπέρβαρους ανθρώπους. Ετσι,

ένα 13% των ανθρώπων με λιπώδη

διήθηση έχουν φυσιολογικό σω-

ματικό βάρος. Είναι η συχνότερη

ηπατική νόσος και σε ασθενείς με

διαβήτη και παχυσαρκία η συχνό-

τητα αγγίζει το 70%.

Η λιπώδης διήθηση οδηγεί σε

ηπατίτιδα (μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα), κίρρωση και ηπατο-

κυτταρικό καρκίνο. Η εξέλιξη σε

ηπατίτιδα είναι μεταξύ 10-20% σε υπέρβαρους/παχύσαρκους ασθενείςενώσεασθενείςμεφυσιολογι-

κό σωματικό βάρος είναι κάτω από

3%. Επίσης οι ασθενείς με λιπώδη

διήθηση έχουν αυξημένη συχνό-

τητα εμφάνισης καρδιαγγειακών

νοσημάτων, καρδιακών αρρυθ-

μιών και χρόνιας νεφρικής νόσου

καθώς και αυξημένη πιθανότητα

να αναπτύξουν οποιαδήποτε κα-

κοήθεια (πεπτικού, νεφρών, ουροδόχου κύστεως, μήτρας), κυρίως

όμως καρκίνο ήπατος.

Η λιπώδης διήθηση δεν προκαλείσυμπτώματακαιέτσιηδιάγνω-

ση γίνεται μετά από εργαστηριακό

έλεγχο. Η αναγνώριση της λιπώ-

δους διήθησης του ήπατος και της

μη αλκοολικής στεατοηπατίτιδας

έχει σημειώσει σημαντική πρόο-

δο τα τελευταία χρόνια μέσω της

σημαντικής ευαισθητοποίησης

των επαγγελματιών υγείας και με

τη συνδρομή των απεικονιστικών

μεθόδων που εφαρμόζονται. Είναι

πολύ σημαντική η διάγνωσή της

και η έγκαιρη αντιμετώπισή της.

Οι διεθνείς κατευθυντήριες

οδηγίες για την αντιμετώπιση της

νόσου περιλαμβάνουν αλλαγή

στον τρόπο ζωής, υγιεινοδιαιτητι-

κές συμβουλές και περιορισμένες

φαρμακευτικές επιλογές που εξα-

τομικεύονται λόγω ιδιοσυγκρασι-

ακής αντίδρασης κάθε ασθενούς

στα φάρμακα.

Συγκεκριμένα συστήνεται η με-

σογειακή διατροφή, περιορισμός

των λιπών και των υδατανθράκων

καθώς και απώλεια σωματικού

βάρους. Υπολογίζεται ότι απώλεια 10% του σωματικού βάρους ελατ-

τώνει τη λιπώδη διήθηση σε 90%

των ασθενών. Η απώλεια βάρους

μπορεί να επιτευχθεί με ολιγοθερ-

μιδική δίαιτα που έχει αποδειχτεί

ότι βελτιώνει τον δείκτη μάζας

σώματος, την ηπατική βιοχημεία, την αρτηριακή πίεση, τα λιπίδια

και τον μεταβολισμό της γλυκό-

ΛΙΠΩΔΗΣ ΔΙΗΘΗΣΗ ΗΠΑΤΟΣ

Γράφει η ΑΝΑΣΤΑΣΊΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΗ*

Η αναγνώριση

της λιπώδους

διήθησης του

ήπατος αποτελεί

σημαντική πρόοδο

ζης. Η ολιγοθερμιδική κετονική δίαιτα για μικρό χρονικό διάστημα βελτιώνει τη στεατοηπατίτιδα παρότι περιέχει αυξημένα κορεσμένα λίπη γιατί έχει περιορισμό σε υδατάνθρακες. Επίσης οι ολιγοθερμιδικές πρωτεϊνικές δίαιτες βελτιώνουν τη λιπώδη διήθηση. Η μεσογειακή δίαιτα αποτελεί τη σημαντικότερη υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση στη λιπώδη διήθηση του ήπατος και μπορεί να δράσει ακόμα και χωρίς απώλεια βάρους, δεδομένου ότι ελαττώνονται τα κορεσμένα λιπαρά οξέα και επηρεάζεται η μεθυλίωση του DNA. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η μεσογειακή διατροφή σε συνδυασμό με τη χρήση του φυτού Mankai, πράσινου τσαγιού και καρυδιών ελαττώνει σημαντικά τη λιπώδη διήθηση. Επίσης μελέτες έχουν δείξει ότι τα Ω3 λιπαρά έχουν ευεργετικά αποτελέσματα σε ασθενείς με στεατοηπατίτιδα, έτσι λήψη επί 3 μήνες Ω3 PUFA οδηγεί σε βιοχημική και απεικονιστική βελτίωση

του ήπατος, ιδιαίτερα σε συνδυα-

σμό με φυτοστερόλη. Παράλληλα μελέτες έχουν δείξει ότι η χρήση προβιοτικών που περιέχουν

Lactobacillus και Bifidobacterium

περιορίζει τη διαπερατότητα του εντέρου, βελτιώνει τη δυσβίωση του μικροβιώματος του εντέρου

και τη λιπώδη διήθηση. Φυτικά παράγωγαέχουνενδείξειςβελτίωσης της λιπώδους διήθησης, όπως παράγωγα από το φυτό περγαμόντο, από κουρκουμά, η αγκινάρα, το σαφράν καθώς και η γλουταθειόνη και η αδενοσυλμεθειονίνη μέσω διαφόρων μεταβολικών οδών μειώνουν τη φλεγμονή, βελτιώνουν το λιπιδαιμικό προφίλ

και τη μεταβολική κατάσταση του

ήπατος. Οσον αφορά τα ιχνοστοιχεία ψευδάργυρος και χρώμιο μελέτες έχουν δείξει προστατευτική

δράση στο ήπαρ και βελτίωση της λιπώδους διήθησης μαζί με ολιγοθερμιδική διατροφή. Τέλος, κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι σύμπλεγμα από L-carnitin, L-serine, ακετυλοκυστεΐνη και νικοτιναμίδη

βελτίωσε τους δείκτες της λιπώδους διήθησης του ήπατος.

Είναι γνωστό ότι υπεργλυκαιμία συνοδεύει τη λιπώδη διήθηση και φάρμακα αντιδιαβητικά, ιδιαίτερα τα νεότερα, έχουν πλειοτροπικέςδράσεις,ελαττώνουντο σπλαγχνικό λίπος και το σωματικό

βάρος και βελτιώνουν τη στεάτωση του ήπατος. Υπολιπιδαιμικοί παράγοντες όπως οι στατίνες και η εζετιμίδη και το ουρσοδεοξυχολικό οξύ είναι φάρμακα που βελτιώνουν τη λιπώδη διήθηση. Τέλος, η χειρουργική αντιμετώπιση σε παχύσαρκους ασθενείς -η βαριατρική- που οδηγεί σε σημαντική απώλειαβάρουςαποτελείεναλλακτική λύση σε βαριά περιστατικά. Η λιπώδης διήθηση του ήπατος είναι μια πρόκληση για τη σύγχρονη ιατρική κοινότητα. Υπάρχει ανάγκη για ουσιαστικές θεραπευτικές παρεμβάσεις που να στηρίζονται σε μακροχρόνιες μελέτες και που να αποτρέπουν την εξέλιξη της νόσου. Οι υγιεινοδιαιτητικές παρεμβάσεις αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της αντιμετώπισης μέχρι τώρα, καθώς όμως νέα φάρμακα αναπτύσσονται στον χώρο της παχυσαρκίας και του μεταβολισμού υπάρχει δυνατότητα εξατομικευμένης αντιμετώπισης των ασθενών με λιπώδη διήθηση ήπατος.

*Διευθύντρια Α' Παθολογικής Κλινικής «Ερρίκος Ντυνάν»

8-9 Απριλίου 2023

Ολική αρθροπλαστι-

κή του ισχίου και του

γόνατος είναι η χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης της

άρθρωσης του ισχίου και του γόνα-

τος, λόγω φθοράς. Η συνήθης αιτία

της φθοράς είναι η οστεοαρθρίτιδα,

η μετατραυματική αρθρίτιδα, ρευ-

ματοειδής αρθρίτιδα, εκφυλιστι-

κές ή και συγγενείς νόσοι (όπως το

συγγενές εξάρθρημα του ισχίου). Η

οστεοαρθρίτιδα είναι ιδιοπαθής νόσος, μπορεί να εμφανιστεί σε άτο-

μα της ίδιας οικογένειας, δεν είναι

όμως κληρονομική.

Στην οστεοαρθρίτιδα του ισχίου,

οι ασθενείς έχουν διαρκώς αυξανό-

μενο πόνο στη βουβωνική χώρα και

περιορισμό της κίνησης του ισχίου

σε βαθμό που δεν μπορούν να φο-

ρέσουν τις κάλτσες τους και τα πα-

πούτσια ή να κόψουν τα νύχια του

ποδιού τους. Στην οστεοαρθρίτιδα

του γόνατος, εκτός από τον πόνο

υπάρχει παραμόρφωση του γόνα-

τος σε βλαισσότητα ή ραιβότητα

και αστάθεια στη βάδιση. Το περπάτημα γίνεται επώδυνο, η χρήση

σκαλοπατιών σχεδόν αδύνατη και

η ποιότητα ζωής τους καθημερινά χειροτερεύει. Τα συντηρητικά μέσα αντιμετώπισης, όπως η φυσιοθεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή, ουσιαστικάδενβοηθούν.Ενδαρθρι-

κές εγχύσεις κορτιζόνης, ενζύμων, PRPs ή βλαστοκυττάρων δεν βοη-

θούν και κάποιες φορές μπορεί να

γίνουν επικίνδυνες, μεταφέροντας

κάποιο μικρόβιο μέσα στην άρ-

θρωση. Η μόνη οριστική λύση είναι

η ολική αρθροπλαστική, η οποία

απαλλάσσει τους ασθενείς από τον

πόνο και τους επιτρέπει την επάνοδοσεφυσιολογικέςδραστηριότητες

σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Τεχνικές ελάχιστης

επεμβατικότητας

Σήμερα, η ολική αρθροπλαστική τουισχίουκαιτουγόνατοςγίνεταιμε

τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότη-

τας, χωρίς να τραυματίζονται ιστοί, μύες και νεύρα. Η απώλεια αίματος

είναι ελάχιστη και δεν απαιτείται

μετάγγιση αίματος. Η μετεγχειρητικήαναλγησίαέχειβελτιωθείπάρα πολύκαιοιασθενείςέχουνελάχιστο

έως καθόλου μετεγχειρητικό πόνο.

Τα πρωτόκολλα άμεσης κινητοποίησης και ταχείας αποκατάστασης

(Fast track) έχουν ως αποτέλεσμα

οι ασθενείς να κινητοποιούνται το

απόγευμα της ίδιας μέρας και, την

επομένη, εξέρχονται από το νοσο-

κομείο.

Με την εξέλιξη της τεχνολογί-

ας, τη βελτίωση του σχεδιασμού

των ολικών αρθροπλαστικών και

την εμπειρία των χειρουργών, η

αρθροπλαστική του ισχίου και του

γόνατος είναι σήμερα μια ασφαλής

επέμβαση, η οποία στα χέρια ενός

εξειδικευμένου και έμπειρου χει-

ρουργού μπορεί να δώσει άριστα

αποτελέσματα, για διάστημα άνω των

ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Γρήγορες επεμβάσεις σε γόνατο και ισχίο

αρθροπλαστικών του ισχίου και του γόνατος με τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας. Οι ασθενείς μας

χειρουργούνται το πρωί, κινητοποιούνται το απόγευμα και την επόμενη ημέρα εξέρχονται και επιστρέ-

φουν με ασφάλεια στο σπίτι τους, ακόμα και σε απομακρυσμένα μέρη

της χώρας, είτε με αεροπλάνο είτε με πλοίο. Χρησιμοποιούμε τα πιο σύγχρονα fast track πρωτόκολλα αποκατάστασης. Η αποκατάσταση

είναι πολύ γρήγορη και ανώδυνη

και ύστερα από 3, 4 εβδομάδες βαδίζουν χωρίς βοήθημα, μπορούν να

οδηγήσουν και προοδευτικά επανέρχονται σε πλήρεις δραστηριότητες, ακόμη και στον αθλητισμό.

Ολική αρθροπλαστική του

ισχίου

Στην ολική αρθροπλαστική του

ισχίου, χρησιμοποιούμε την πρόσθιαπροσπέλαση,γνωστήωςAMIS

ή DAA. Η κλινική μας αποτελεί διεθνές πιστοποιημένο κέντρο αναφο-

ράς και είναι εκπαιδευτικό κέντρο

για την τεχνική AMIS (Medacta και Mathys) και την τεχνική ANTERIOR

PATH (Microport). Η τομή στο δέρμα είναι μήκους 6-7 εκατοστών, που

ακολουθεί τη φυσιολογική πτυχή

του δέρματος στο σημείο ακριβώς

που θα τελείωνε ένα bikini ή ένα εσώρουχο(BikiniIncision),προσφέ-

ροντας έτσι και το καλύτερο δυνατό κοσμητικόαποτέλεσμαχωρίςεμφανείς ή «άσχημες» ουλές. Οι μύες και

Γράφει ο ΓΙΏΡΓΟΣ ΜΑΧΑΙΡΑΣ*

Με την εξέλιξη της τεχνολογίας, η αρθροπλαστική

του ισχίου και του γόνατος είναι σήμερα μια ασφαλής επέμβαση

οι τένοντες δεν κόβονται, απλώς απωθούνταικαιφτάνουμεστηνάρθρωση του ισχίου, όπου και πραγματοποιούμε την αντικατάσταση της κατεστραμμένης άρθρωσης

με την τοποθέτηση των πιο σύγχρονων υλικών, με βάση τον προεγχειρητικό σχεδιασμό και τη χρήση ακτινοσκοπικού μηχανήματος

κατά τη διάρκεια της επέμβασης, εξασφαλίζοντας έτσι την άριστη τοποθέτησητωνυλικώντηςαρθροπλαστικήςσεκάθεασθενή.Ηεπέμ-

βαση διαρκεί συνολικά περίπου 50

λεπτά και ο ασθενής επιστρέφει

γρήγορα στον θάλαμο νοσηλείας

του, έτοιμος να ξεκινήσει τη μετεγχειρητική του αποκατάσταση.

Απότο2010έωςσήμερα,έχουμε

πραγματοποιήσει πάνω από 3.000 αρθροπλαστικέςισχίουμεπρόσθια προσπέλαση.

Ολική αρθροπλαστική γόνατος

Οσον αφορά την ολική αρθροπλαστική του γόνατος, αυτή γίνεται με μια μικρή τομή 8-10 εκ. στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος.

Επειτα φτάνουμε στην άρθρωση

του γόνατος, όπου και πραγματο-

ποιούμε την αντικατάστασή της

με την τοποθέτηση επίσης των πιο

σύγχρονων υλικών αρθροπλαστι-

κής, προσφέροντας στον ασθενή

το καλύτερο δυνατό λειτουργικό

αποτέλεσμα. Σε περιπτώσεις όπου

υπάρχει μεγάλη παραμόρφωση

τηςάρθρωσηςτουγόνατος,γίνεται

χρήση της εξατομικευμένης αρθροπλαστικήςγόνατοςPSI(Patient Specific Instrumentation), όπου με τη βοήθεια αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας πριν από το χειρουργείο, σχεδιάζονται εξατομικευμένα για τον ασθενή τρισδιάστατα εργαλεία-οδηγοί, με τα οποία εξασφαλίζεται η άριστη τοποθέτηση των υλικών της αρθροπλαστικής. Η επέμβαση διαρκεί συνολικά περίπου 50-60 λεπτά. Οι ασθενείς μας χειρουργούνται το πρωί, κινητοποιούνται το απόγευμα και, την επόμενη ημέρα, εξέρχονται και επιστρέφουν με ασφάλεια στο σπίτι τους.

Η κλινική μας είναι πρωτοπόρος στο medial pivot concept στις αρθροπλαστικές γόνατος, που προσφέρει ένα απόλυτα λειτουργικό και ανώδυνο γόνατο, με άριστα αποτελέσματα άνω των 20 ετών, τα οποία έχουμε δημοσιεύσει σε έγκριτα διεθνή περιοδικά. Η εμπειρία μας ανέρχεται σε πάνω από 2.500 γόνατα. Τέλος, η κλινική μας παράγει εκπαιδευτικό έργο, εκπαιδεύοντας στις σύγχρονες αυτές τεχνικές γιατρούς από όλα τα μέρη του κόσμου, με προγράμματα υποτροφιών από την Ευρωπαϊκή (EFORT) και την Παγκόσμια (SICOT) Ορθοπαιδική Εταιρεία.

*Διευθυντής Ζ΄ Ορθοπεδικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν

ΤΑ ΝΕΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΣΗ ΜΙΑΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ

Νέες θεραπείες για τον σακχα

Οσακχαρώδης διαβήτης

είναι αναμφισβήτη-

τα σήμερα μια πα-

γκόσμια μεταβολική

πανδημία καθώς πε-

ρισσότεροι από 540 εκατομμύρια

άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο

πάσχουν από τη νόσο αυτήν, πολ-

λαπλάσια περισσότεροι από τον

αντίστοιχο αριθμό πασχόντων

πριν από μία εικοσαετία. Ετσι, η

ιατρική έρευνα και η φαρμακευ-

τική φαρμακοβιομηχανία έχουν

επικεντρωθεί στην προσπάθεια

ανεύρεσης νέων φαρμακευτικών

αγωγών.

Είναι πολύ εντυπωσιακές οι

εξελίξεις στην αντιμετώπιση του

σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2

(ΣΔ2) τα τελευταία χρόνια. Στις

τρεις γνωστές αντιδιαβητικές θεραπευτικέςκατηγορίεςτωναρχών

της δεκαετίας του 2000 έχουν προστεθεί πολλές νέες θεραπείες

με αξιόλογη αποτελεσματικότη-

τα και ασφάλεια και, πολλές εξ αυτών, με σημαντικές πλειοτροπικές, συστημικές δράσεις (κυρίως οι GLP-1 αγωνιστές και SGLT-2 αναστολείς).

Αξιοσημείωτες θεραπευτικές

κατηγορίες

Από τις υπάρχουσες σήμερα θεραπευτικές κατηγορίες επιση-

μαίνουμε: Τα νέα μόρια εβδομα-

διαίων αγωνιστών GLP-1 (σεμα-

γλουτίδη, ντουλαγλουτίδη) εκ των

οποίων η σεμαγλουτίδη προστέ-

θηκε τελευταία στο θεραπευτικό

μας οπλοστάσιο. Η σεμαγλουτίδη

είναι ένας ισχυρός εβδομαδιαίος

αγωνιστής GLP-1 με εξαιρετικά

δεδομένα αποτελεσματικότητας

(μείωση κατά 1,4-1,6% της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης, μείωση κατά 4-5 kg του σωματικού βά-

ρους) και ασφάλειας στις μελέτες

SUSTAIN. Η σεμαγλουτίδη 2,4 mg

επίσης στη σειρά μελετών STEP έδειξε θαυμάσια αποτελέσματα

στο επίπεδο της απώλειας βάρους

σε άτομα με παχυσαρκία, μειώνο-

ντας κατά 15% (μ.ό. 15,3 kg) το σω-

ματικό βάρος των ατόμων αυτών!

Για το πρώτο δισκίο GLP-1 (oral

σεμαγλουτίδη) πολλές μελέτες

PIONEER φάσης 3 έδειξαν ιδιαί-

τερη αποτελεσματικότητα (στη

γλυκαιμική ρύθμιση και την απώ-

λεια βάρους) και ασφάλεια και

η κυκλοφορία του αναμένεται.

Οι αγωνιστές GLP-1 δρουν στους

υποδοχείς GLP-1 των διαφόρων

οργάνων και, κατ’ αυτόν τον τρό-

πο, έχουν δράση παρόμοια με την

ινκρετινική ορμόνη GLP-1, πολλα-

πλάσιας όμως ισχύος σε σχέση με

τη δράση του ενδογενούς GLP-1.

Οι αγωνιστές GLP-1 έχουν αντιυ-

περγλυκαιμική, αντιυπερτασική,

καρδιοπροστατευτική δράση και

μειώνουν το σωματικό βάρος,

ενώ ένας εξ αυτών (η λιραγλουτί-

δη) μειώνει και τον κίνδυνο θανατηφόρων συμβαμάτων.

Νέες μελέτες

Αναφορικά με τους αναστολείς

SGLT-2, αυτήν την ιδιαίτερα προβε-

βλημένη και εξαιρετικά πρόσφατη

αντιδιαβητική αγωγή, επισημαί-

νουμε επίσης:

Τις νέες μελέτες (DAPA H-F, EMPEROR red., EMPEROR pres,)

των αναστολέων SGLT-2 που έδει-

ξαν την αναμφισβήτητη καρδιο-

προστατευτική (κυρίως στη μεί-

ωση του κινδύνου νοσηλείας για

καρδιακή ανεπάρκεια ακόμα και

σε μη διαβητικούς με καρδιακή

ανεπάρκεια, με μειωμένο κλάσμα

εξώθησης αλλά και με διατηρημέ-

νο κλάσμα εξώθησης) και νεφρο-

προστατευτική δράση, ενώ βεβαί-

ως είναι γνωστή η πολύ σημαντική

μείωση του κινδύνου θανατηφόρων συμβαμάτων (38%) που προσφέρει η εμπαγλιφλοζίνη.

Σημειώνουμε επίσης και τα

πολύ πρόσφατα καλά δεδομένα

δράσης αλλά και ασφάλειας που

φαίνεται να παρουσιάζει στις μελέτεςSOLOIST-WHFκαιSCOREDη

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι αναμφισβήτητα

σήμερα μια παγκόσμια μεταβολική πανδημία καθώς περισσότεροι από 540 εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο πάσχουν από τη νόσο αυτήν, πολλαπλάσια περισσότεροι από τον αντίστοιχο αριθμό πασχόντων πριν από μία εικοσαετία. Ετσι, η ιατρική έρευνα και η φαρμακευτική φαρμακοβιομηχανία έχουν επικεντρωθεί στην προσπάθεια ανεύρεσης νέων φαρμακευτικών αγωγών

σοταγλιφλοζίνη-αναστολέαςSGLT-

2αλλάκαιSGLT-1(ενώοιυποδοχείς

SGLT-2 είναι στα εγγύς εσπειραμέ-

να νεφρικά σωληνάρια, οι SGLT-1

είναι στα επιθηλιακά εντερικά

κύτταρα), γεγονός που φαίνεται

να προσθέτει αποτελεσματικότη-

τα δράσης στη σοταγλιφλοζίνη.

Στις μελέτες αυτές η σοταγλιφλο-

ζίνη έδειξε σημαντική μείωση του

κινδύνου νοσηλείας για καρδιακή

ανεπάρκεια και μείωση του κιν-

δύνου καρδιαγγειακού θανάτου

και στους ασθενείς με καρδιακή

ανεπάρκεια με διατηρημένο κλά-

σμα εξώθησης, όπως επίσης και

σημαντική μείωση του κινδύνου

εμφράγματος μυοκαρδίου ή αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.

Επικείμενες θεραπευτικές

κατηγορίες

Σημειώνουμε επίσης, στο πλαί-

σιο των μελλοντικών αντιδιαβητι-

κών κατηγοριών, τον διπλό αγωνιστήGLP-1/GIP.Οδιπλόςαγωνιστής

δρα στους υποδοχείς και των δύο

ινκρετινικών ορμονών, των GLP-1

και GIP. Φαίνεται ότι αυτή η διπλή δράσηδιασφαλίζεισημαντικήβελ-

τίωση της ινσουλινοέκκρισης, άρα βελτίωση της υπεργλυκαιμίας και

σημαντική απώλεια σωματικού βάρους. Σε πρόσφατη δημοσίευση στο εξαιρετικού κύρους ιατρικό περιοδικό NEJM για την τιρζεπατίδη, έναν διπλό αγωνιστή GLP-1 και GIP, επιβεβαιώθηκαν σε μελέτη φάσης 3 οι εντυπωσιακές δράσεις του καινοτόμου αυτού φαρμάκου. Σε 40 εβδομάδες δράσης μείωσε τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1C) κατά 2,4% (με HbA1C έναρξηςμελέτης8%)καιμείωσετο σωματικό βάρος έως 11,4 kg. Ηδη η τιρζεπατίδη έχει πάρει ένδειξη χορήγησης από το FDA και κυκλοφορεί στην Αμερική με την ονομασία mounjaro.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν μόνο παρενέργειες από το γαστρεντερικό, οπότε αναμένονται με αυξημένο ενδιαφέρον τα αποτελέσματα των υπόλοιπων μελετών για οριστικοποίηση των εξαιρετικών αυτών δράσεων του διπλού αγωνιστή.

Επίσης, στα ευρωπαϊκά διαβητολογικά συνέδρια του 2021 και του 2022παρουσιάστηκανπρώταδεδομένα φάσης 3 από μία εξαιρετικά καινοτόμο αντιδιαβητική αγωγή, την ιμεγλιμίνη. Η ιμεγλιμίνη δρα στη μιτοχονδριακή κυτταρική λει-

8-9 Απριλίου 2023 υγεία & ζωή

8-9 Απριλίου 2023

ΑΙΜΟΡΡΟΦΙΛΙΑ

Η θεραπευτική αντιμετώπιση αυξάνει το προσδόκιμο ζωής

Συνέχεια από τη σελίδα 14

Ηθεραπευτική αντιμετώ-

πιση των αιμορραγικών

επεισοδίων σε αιμορ-

ροφιλία γίνεται με την

ενδοφλέβια χορήγηση

παραγόντων VIII ή IX, ανάλογα με

τον παράγοντα που λείπει.

Σήμερα, έχουμε στη διάθεσή

μας δύο είδη συμπυκνωμένων

παραγόντων VIII και IX: τους παρά-

γοντες-προϊόντα ανθρώπινου πλά-

σματος που έχει υποστεί επεξερ-

γασία αδρανοποίησης ιών και τους ανασυνδυασμένους παράγοντες

που είναι προϊόντα βιοτεχνολογίας, τη δεσμοπρεσσίνη και τα αντιινωδολυτικά φάρμακα. Μπροστά σε ένα αιμορραγικό επεισόδιο, στόχο έχουμε την άμεση αύξηση των επιπέδων των παραγόντων πήξης. Η αποκατάσταση του παράγοντα που λείπει υπολογίζεται από μια εξίσω-

ση που έχει για παραμέτρους το βά-

ρος σώματος του ασθενούς, την επι-

θυμητή αύξηση του παράγοντα και

μια σταθερά που σχετίζεται με τον

χρόνο μισής ζωής του παράγοντα.

Είναι λογικό η βαρύτητα και η θέση

της αιμορραγίας να καθορίζουν το

επιθυμητό επίπεδο του παράγοντα.

Τα απαιτούμενα επίπεδα παράγοντα

VIII ή IX καθώς και η διάρκεια της

θεραπείας είναι διεθνώς προτυπω-

μένα και είναι καταχωρισμένα.

Προφυλακτική θεραπεία

Οσο πληθαίνουν οι θεραπευ-

τικές επιλογές, ισχυροποιείται η

θέση της τακτικής προφυλακτικής

θεραπείας και με τον τρόπο αυτό

βελτιώνεται η ποιότητα ζωής των

ασθενών.

Κύρια επιπλοκή της χορήγησης

των παραγόντων είναι η δημιουργία

ανασταλτών. Τέλεια «καλοκουρδι-

σμένος» ο ανοσιακός μηχανισμός

αναγνωρίζει τους χορηγούμενους

παράγοντες ως «ξένο σώμα», αντιδρά και παράγει αντισώματα (ανασταλτές) που καταστέλλουν τη λειτουργία των παραγόντων.

Αυτό αποτελεί μια φαρμακευτική πρόκληση. Η μείωση της συχνότητας χορήγησης με την αύξηση της σταθερότητας των παραγόντων

μειώνουν την έκθεση στο «ξένο»

ερέθισμα. Μια πρωτεΐνη μπορεί να

τροποποιηθεί και να έχει λιγότερο αντιγονική ταυτότητα.

Αυτό επιτυγχάνεται είτε με την

προσκόλληση γνωστών επιτόπων

είτε με τη μείωση του μεγέθους

της. Επιπλέον, η χορήγηση ανασυν-

δυασμένου ενεργοποιημένου πα-

Οι γονιδιακές

θεραπείες μπορεί

να φέρουν ένα

αρκετά καλό

αποτέλεσμα

ράγοντα VIIα παρακάμπτει έμμεσα τη δράση των ανασταλτών. Στην εποχή των ανοσοθεραπειών, των CAR-T κυττάρων και της μεταμόσχευσης η αιμορροφιλία

φαντάζει ένα νόσημα με βελτιωμένο προσδόκιμο επιβίωσης. Εχει εγκριθεί μονοκλωνικό αντίσωμα διπλής ειδικότητας που γεφυρώνει τον παράγοντα IX και X, προσπερνώντας με τον τρόπο αυτόν την έλλειψη του VIII.

Από μια άλλη σκοπιά, μελέτες στοχεύουν την αναστολή της ινωδόλυσης ώστε να επηρεάζεται λιγότερο ο ασταθής θρόμβος. Τέλος,

οι γονιδιακές θεραπείες με τον σχηματισμό ανασυνδυασμένων γονιδίων μπορεί να φέρουν ένα αρκετά

καλό και σταθερό αποτέλεσμα.

Στο άκουσμα της διάγνωσης, οι

γονείς αποκτούν συναισθήματα

φόβου και αγωνίας για το μέλλον

του παιδιού τους. Κάποιες φορές,

οι ενοχές δεν τους επιτρέπουν να

σταθούν ψύχραιμοι. Εμείς πρέπει

να τους θυμίζουμε ότι η ποιότητα

ζωής των ανθρώπων με αιμορρο-

φιλία έχει βελτιωθεί τα τελευταία

χρόνια. Τώρα, υπάρχει θεραπευ-

τική στρατηγική χωρίς να οδηγεί

ακόμα στην ίαση, βελτιώνοντας

όμως πολύ το προσδόκιμο επιβίωσης. Στοχεύουμε σε γονιδιακές θεραπείες που ίσως φέρουν οριστική λύση στο νόσημα αυτό. Μέχρι την εφαρμογή τους, να μάθουμε στους γονείς να μοιράζονται τις αγωνίες τους και στους νέους ασθενείς να μην ντρέπονται για την ιδιαιτερότητά τους. Ακόμα, τα παιδιά μας να τα προστατεύουμε χωρίς να τους στερούμε την ελευθερία να γευτούν τη ζωή που ονειρεύονται. *MD,PhD, αιματολόγος, διευθύντρια Αιματολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center

υγεία & ζωή

Πριν από περισσότερα από 100 χρόνια, οι επιστήμονες άρχισαν να «ξεκλειδώνουν» τα μυστήρια των γονιδίων και των κληρονομικών χαρακτηριστικών. Ηταν τότε που μαζί με την επακόλουθη ανακάλυψη της δομής του DNA, στη δεκαετία του 1950, επιβεβαιώθηκε ότι το γονίδιο (ένα τμήμα της αλληλουχίας του DNA) ήταν υπεύθυνο για την κωδικοποίηση ενός μορίου (πρωτεΐνη) με συγκεκριμένη κυτταρική λειτουργία, μεταφέροντας έτσι τη γενετική πληροφορία στους απογόνους.

Ωστόσο, το γενετικό υλικό μπορεί να υποστεί αλλαγές (μεταλλάξεις) που εμποδίζουν την παραγωγή πλήρως λειτουργικών πρωτεϊνών και ευθύνονται

για πολλές κληρονομικές ασθένειες. Η γονιδιακή θεραπεία

είναι μια καινοτόμος θεραπεία

που στοχεύει στην αντιμετώπιση αυτών των υποκείμενων γενετικών μεταλλάξεων με στόχο την καλύτερη διαχείριση ή τη θεραπεία μιας πάθησης.

Οι πρώτες απόπειρες γονιδιακής θεραπείας για μια μεταβολική νόσο ξεκίνησαν το 1970. Ενώ η προσπάθεια για μια αποτελεσματική θεραπεία απέτυχε τότε, με το πέρασμα των χρόνων τόσο οι ερευνητές όσο και οι ρυθμιστικές αρχές, που είναι υπεύθυνες για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας των φαρμακευτικών προϊόντων και θεραπειών, απέκτησαν πολύτιμες γνώσεις και εμπειρία. Σήμερα, χρειάζονται περίπου 6-12 χρόνια1 φαρμακευτικής έρευνας σε εργαστήρια

To χρονικό της

γονιδιακής θεραπείας

και προσεκτικά σχεδιασμένες

και ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές, με τελική αξιολόγηση από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές,

για να λάβει έγκριση μια γονιδιακή θεραπεία, ενώ τις τελευταίες

δεκαετίες έχουν ξεκινήσει περισσότερες από 2.500 κλινικές μελέτες γονιδιακής θεραπείας για ποικίλες νόσους.2 Η θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενειών είναι πλέον

εξατομικευμένη για κάθε ασθενή, συμπεριλαμβανομένης της αιμορροφιλίας. Παράλληλα, όμως, με την ήδη υπάρχουσα εξέλιξη των θεραπειών στην

Η θεραπευτική

αντιμετώπιση

των ασθενειών, συμπεριλαμβα­

νομένης της αιμορροφιλίας,

είναι πλέον εξατομικευμένη

για κάθε ασθενή

αιμορροφιλία, εξακολουθεί να

υπάρχει η επιθυμία για νέες θεραπευτικές επιλογές, όπως η γονιδιακή θεραπεία, οι οποίες θα ανταποκρίνονται στις ανεκπλήρωτες ανάγκες των αιμορροφιλικών ασθενών, όπως η μείωση ή εξάλειψη της ανάγκης για τακτική θεραπεία προφύλαξης, παράλληλα με μακροχρόνιο έλεγχο των αιμορραγιών, με σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Στην CSL Behring, η συνεχής επένδυση στην έρευνα και την ανάπτυξη, σε συνδυασμό με την πολυετή πείρα και εξει-

Ποια είναι η CSL Behring

δίκευσή μας στις αιμορραγικές διαταραχές, είναι ο οδηγός στη διερεύνηση των θεραπευτικών επιλογών για την αντιμετώπιση της αιμορροφιλίας, προσβλέποντας σε μια νέα προοπτική στη διαχείριση της νόσου. Με την επένδυση στην ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών, η CSL Behring ανανεώνει συνεχώς τη μακροχρόνια δέσμευσή της προς την κοινότητα των ασθενών με αιμορροφιλία, συνεχίζοντας ως σταθερός σύμμαχός τους στη διεκδίκηση μιας ζωής ελεύθερης από τους περιορισμούς που μπορεί να επιφέρει η νόσος.

Η CSL BEHRING είναι ένας παγκόσμιος ηγέτης βιοθεραπειών που καθοδηγείται από την υπόσχεσή της να σώζει ζωές. Εστιασμένοι στην εξυπηρέτηση των αναγκών των ασθενών, χρησιμοποιώντας τις τελευταίες τεχνολογίες, αναπτύσσει και διαθέτει καινοτόμες θεραπείες που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία διαταραχών της πήξης, πρωτοπαθών ανοσοανεπαρκειών, κληρονομικού αγγειοοιδήματος, κληρονομικού πνευμονικού εμφυσήματος και νευρολογικών διαταραχών. Τα προϊόντα της εταιρείας χρησιμοποιούνται επίσης στην καρδιοχειρουργική, τη θεραπεία εγκαυμάτων και την πρόληψη της αιμολυτικής νόσου των νεογνών. Η CSL Behring διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα συλλογής πλάσματος παγκοσμίως, την CSL Plasma. Η μητρική εταιρεία CSL Limited (ASX: CSL, USOTC: CSLLY), με έδρα τη Μελβούρνη της Αυστραλίας, απασχολεί περισσότερους από 26.000 εργαζομένους και προσφέρει θεραπείες που σώζουν ζωές σε περισσότερες από 70 χώρες στον κόσμο. Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.cslbehring.com

ο βρογχικό άσθμα είναι

μια ασθένεια κοινή σε παιδιά και ενηλίκους.

Χαρακτηρίζεται από δυσκολία στην αναπνοή, την οποία οι ασθενείς μπορεί να περιγράφουν ως αίσθημα βάρους στο στήθος, «φούσκωμα», δυσκο-

λία στην εκπνοή ή στην εκφορά

μιας μεγάλης πρότασης. Αλλα συ-

νήθη συμπτώματα είναι ο βήχας, συνήθως ξηρός και παροξυσμι-

κός, που εκδηλώνεται συχνότερα

νωρίς το πρωί ή αργά το βράδυ και

εμποδίζει τον ασθενή να φωνάξει

δυνατά ή να γελάσει, και ο συριγ-

μός, τα «γατάκια», όπως τα αποκα-

λούν στην καθομιλουμένη, ένας

συριστικός ήχος που συχνά είναι

ακουστός από τον ίδιο τον ασθενή

ή και τους γύρω του.

Το χαρακτηριστικό του άσθμα-

τος είναι η μεγάλη διακύμανση της

έντασης των συμπτωμάτων του, με

ή και χωρίς θεραπεία, απροσδόκη-

τα ή ύστερα από έκθεση σε κάποιον εκλυτικό παράγοντα. Οι ασθενείς

με άσθμα μπορεί να βιώσουν μια

ξαφνική κρίση που να τους στείλει

στα επείγοντα του εφημερεύοντος

νοσοκομείου ή να παραμείνουν για

μεγάλα χρονικά διαστήματα ελεύ-

θεροι συμπτωμάτων και φαρμακευτικής αγωγής.

Ο ασθματικός ασθενής «εκπαι-

δεύεται» με τα χρόνια και γνωρίζει

ποιοι παράγοντες μπορεί να οξύ-

νουν τα συμπτώματά του. Συνηθέστερα, το άσθμα παροξύνεται έπειτα από έκθεση σε αλλεργιογόνα, επαγγελματικούς ή ατμοσφαιρικούς ρύπους, έντονες μυρωδιές, ψυχικό στρες, ιογενείς λοιμώξεις, άσκηση, ακόμα και κατά την προεμμηνορρυσιακή περίοδο στις γυναίκες. Παρ' όλα αυτά, κάποιες φορές, μπορεί ο παράγοντας που οδήγησε στην κρίση να μην είναι

ξεκάθαρος.

Το άσθμα είναι μια νόσος που

κληρονομείται. Μπορεί να εντο-

πίζεται σε προγόνους και απογό-

νους ως άσθμα, ως αλλεργία ή

και ως έκζεμα. Παράγοντες όπως

το κάπνισμα της μητέρας κατά την

εγκυμοσύνη, η παθητική έκθεση

του παιδιού στον καπνό και οι ιο-

γενείς λοιμώξεις κατά τη βρεφι-

κή ηλικία φαίνεται ότι αυξάνουν

την πιθανότητα να εμφανίσει

κάποιος άσθμα. Σε μικροσκοπικό

επίπεδο, το άσθμα χαρακτηρίζε-

ται από φλεγμονή του τοιχώματος

των βρόγχων. Στη φλεγμονή αυτή

αθροίζονται λευκά αιμοσφαίρια,

κατά κύριο λόγο ηωσινόφιλα, με

αποτέλεσμα καταστροφικό για τον

βλεννογόνο των βρόγχων. Εξαιτίας

της φλεγμονής αυτής, οι βρόγχοι

αντιδρούν με σπασμό («βρογ-

χόσπασμο») και οι βλεννογόνοι

αδένες παράγουν περισσότερη

βλέννη. Ως αποτέλεσμα, η δίοδος

του αέρα παρεμποδίζεται κυρίως

κατά την εκπνοή, και αυτό γίνε-

ται αντιληπτό από τον ασθενή ως

δύσπνοια. Ο συριγμός που πολλές

φορές είναι ακουστός οφείλεται

Ακόμα και

σήμερα, με τόσο

πολλές

διαθέσιμες

επιλογές

θεραπείας,

υπάρχουν άτομα

που χάνουν τη

ζωή τους εξαιτίας

σοβαρής

ασθματικής

κρίσης, κυρίως

επειδή αμέλησαν,

αγνόησαν ή

υποεκτίμησαν τα

συμπτώματά τους

βρόγχους, όπως ακριβώς σφυρίζει ο αέρας στις χαραμάδες.

Θεραπευτικές επιλογές Η θεραπεία του άσθματος στοχεύει τόσο στην ανακούφιση από τα συμπτώματα όσο και στην αντιμετώπιση της φλεγμονής. Τα ανακουφιστικά φάρμακα δρουν εντός λίγων λεπτών και είναι πάντα εισπνεόμενα. Οι ασθματικοί συνηθίζουν να έχουν αυτά τα φάρμακα μαζί τους όπου πηγαίνουν, για ώρα ανάγκης. Η συνηθέστερη παρενέργειά τους είναι η ταχυκαρδία, κυρίως όταν γίνεται υπέρβαση της συνηθισμένης δοσολογίας. Το βασικότερο αντιφλεγμονώ-

δες φάρμακο για τον έλεγχο του άσθματος είναι η εισπνεόμενη κορτιζόνη. Η εισπνεόμενη κορτιζόνη

έχει κυρίως τοπική δράση στους αεραγωγούς και σχεδόν αμελητέα συστηματική απορρόφηση και δράση. Οι συνήθεις ανεπιθύμητες

ενέργειές της είναι κι αυτές τοπικές, στοματίτιδα και βράγχος φω-

νής, και όχι οι γνωστές ανεπιθύμητες δράσεις της κορτιζόνης. Σε περιόδους κρίσης, η κορτι-

ζόνη σε ενέσιμη μορφή ή από του στόματος χορήγηση μπορεί στην κυριολεξία να σώσει τον ασθενή.

Είναι όμως ένα φάρμακο που οφείλουμε να χειριζόμαστε με φειδώ και σύνεση, καθώς οι παρενέργειες των συστηματικώς χορηγούμενων στεροειδών είναι πολλές και σοβαρές.

Την τελευταία εικοσαετία αναπτύσσονται νέες θεραπείες με

μονοκλωνικά αντισώματα για

ασθενείς με πολύ σοβαρό, μη

ελεγχόμενο άσθμα. Τα φάρμακα

αυτά είναι σε ενέσιμη μορφή και

χορηγούνται υποδορίως, κάθε 4-8

εβδομάδες. Πρόκειται για φάρμακα

πίσω από τα οποία υπάρχει τερά-

στια έρευνα και μεγάλο επιστημο-

νικό ενδιαφέρον. Καθένα από αυτά

δουλεύει «μπλοκάροντας» συγκεκριμένα μονοπάτια στον καταρράκτη της φλεγμονής. Η ώς τώρα

εμπειρία από τα νέα αυτά φάρμακα

είναι πολύ θετική, καθώς δεν έχουν παρουσιαστεί προβλήματα ασφάλειας, ενώ ταυτόχρονα έχουν βοηθήσει πολλούς από τους πιο «βαρείς» ασθματικούς ασθενείς μας να ζήσουν και να αναπνεύσουν πιο ελεύθερα. Η συνετή επιλογή των

ασθενών που θα λάβουν τα φάρμακα αυτά είναι ένα ζητούμενο, καθώς το κόστος τους είναι πολύ μεγάλο και οι πόροι του συστήματος Υγείας δεν είναι ανεξάντλητοι. Αν και το άσθμα είναι μια καλοήθης νόσος, που μπορεί να συνοδεύει το άτομο καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του, δεν θα πρέπει ποτέ να υποεκτιμάται. Μια σοβαρή ασθματική κρίση μπορεί να αποβεί μοιραία. Ακόμα και σήμερα, με τόσες πολλές διαθέσιμες επιλογές θεραπείας, υπάρχουν άτομα που χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας σοβαρής ασθματικής κρίσης, κυρίως επειδή αμέλησαν, αγνόησαν ή υποεκτίμησαν τα συμπτώματά τους. Ο ασθματικός ασθενής οφείλει να εκπαιδευτεί πάνω στη νόσο του, ενώ παράλληλα διατηρεί την επαφή με τον πνευμονολόγο του, ώστε να αξιολογείται τακτικά, να ρυθμίζει την αγωγή του και να έχει πρόσβαση σε κάθε θεραπεία που μπορεί να τον βοηθήσει να αναπνεύσει καλύτερα και να ζήσει πιο ελεύθερα. *Διευθύντρια Δ’ Πνευμονολογικής Κλινικής «Ερρίκος Ντυνάν»

Οπόνος είναι μια

πολύ κοινή εμπειρία, η οποία επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής μας αλλά και την αποδοτικότητα στην εργασία μας. Μια πληθώρα παθοφυσιολογικών

αιτιών ευθύνεται για την εμφάνιση του πόνου, ο οποίος μπορεί να διαφοροποιείται σε ένταση και διάρκεια.

Πώς ορίζεται ο πόνος;

Σύμφωνα με την IASP (International Association for the Study of Pain), τη Διεθνή

Ενωση για τη Μελέτη του Πόνου, ο πόνος ορίζεται ως «μια δυσάρεστη αισθητική και συναισθηματική εμπειρία που σχετίζεται ή μοιάζει με αυτήν που σχετίζεται με πραγματική ή πιθανή βλάβη των ιστών». Το σίγουρο είναι ότι ζητούμενο των ανθρώπων που βιώνουν την εμπειρία του πόνου είναι η γρήγορη ανακούφισή τους. Η βασικότερη κατηγοριοποίηση του πόνου είναι σε οξύ και χρόνιο.

Τα δύο αυτά είδη πόνου αντιμετωπίζονται και θεραπεύονται με διαφορετικούς τρόπους.

Είτε οξύς είτε χρόνιος, ο πόνος πρέπει να αντιμετωπίζεται

Ο οξύς πόνος αποτελεί από μόνος του μια προστατευτική λειτουργία του οργανισμού, καθώς προειδοποιεί για την εμφάνιση κάποιας νόσου ή τραυματισμού που είναι σε εξέλιξη. Η εμφάνισή του μπορεί να γίνει οποιαδήποτε χρονική στιγμή στη ζωή του ατόμου, ενώ δεν αναμένεται να διαρκέσει επ’ αόριστον, ακόμη κι αν δεν αντιμετωπιστεί. Οι οξείες επώδυνες καταστάσεις, όπως

Ο πόνος επηρεάζει την ποιότητα ζωής μας

η κεφαλαλγία τάσης, η ημικρανία και ο οξύς πόνος στη μέση, συγκαταλέγονται στις 10 πιο συχνές επώδυνες καταστάσεις παγκοσμίως.

Χρόνιος θεωρείται ο πόνος

που διαρκεί περισσότερο από

τον συνήθη χρόνο επούλωσης των ιστών του σώματος. Είθισται να περιγράφεται ως αυτός που διαρκεί τουλάχιστον τρεις

μήνες. Στις πιο συχνές χρόνιες

επώδυνες καταστάσεις συγκα-

ταλέγονται ο πόνος στη μέση,

Το Gopain®

συμβάλλει

αποδεδειγμένα

στην γρήγορη

ανακούφιση

από τον πόνο, χωρίς να

επιβαρύνει

τον οργανισμό

με μεγάλες

δόσεις

φαρμάκων

στον αυχένα, ο πόνος λόγω οστεοαρθρίτιδας και ο πόνος

που οφείλεται σε άλλες μυσοσκελετικές παθήσεις.

Η

σημασία της κατάλληλης αντιμετώπισης του πόνου Ερευνες έχουν δείξει ότι ασθενείς με χρόνιους πόνους

μπορεί να βιώσουν επιδείνωση του πόνου, εάν καθυστερήσουν να λάβουν θεραπεία. Η πιο κοινή θεραπεία για την αντιμετώ-

πιση του πόνου είναι τα παυσίπονα φάρμακα. Συχνά για την ανακούφιση από τον πόνο και τη φλεγμονή, οι ασθενείς συνδυάζουν αναλγητικές θεραπείες, όπως απλά παυσίπονα με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη.

ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΕΟΦ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ: ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΤΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ-ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΕΙΤΕ ΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ Ή ΤΟΝ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟ ΣΑΣ.

Gopain®: Δρα στον πόνο από τα πρώτα 10 λεπτά

H ΕLPEN κυκλοφορεί ένα καινοτόμο προϊόν για την ανακούφιση από καθημερινούς πόνους, όπως είναι ο πονοκέφαλος, οι μυοσκελετικοί πόνοι και οι πόνοι περιόδου. Πρόκειται για το Gopain®, το αναλγητικό και αντιφλεγμονώδες σκεύασμα, το οποίο περιέχει σε μοναδική αναλογία δύο καταξιωμένες δραστικές ουσίες, την παρακεταμόλη και την ιβουπροφαίνη σε ένα μόνο δισκίο. Η χρήση του ενδείκνυται για βραχυπρόθεσμη συμπτωματική θεραπεία του ήπιου έως μέτριου πόνου, με τη δράση του να ξεκινά από τα πρώτα 10 λεπτά.

Σε ένα μόνο δισκίο προσφέρει τη διπλή δράση των καταξιωμένων φαρμάκων παρακεταμόλη και ιβουπροφαίνη στις ελάχιστες συγκεντρώσεις του συγκεκριμένου

συνδυασμού. Συμβάλλει αποδεδειγμένα

στη γρήγορη ανακούφιση από τον πόνο, χωρίς να επιβαρύνει τον οργανισμό με μεγάλες δόσεις φαρμάκων. Περιέχοντας 500 mg παρακεταμόλης και 150 mg ιβουπροφαίνης ανά δισκίο, τo Gopain® προσφέρει ευελιξία στη δοσολογία, ανάλογα με την ένταση του πόνου.

Ταυτόχρονα, η λήψη δύο ουσιών σε ένα μόνο δισκίο εξασφαλίζει ευκολία στη χρήση, καλύτερη συμμόρφωση και μείωση της πιθανότητας υπέρ- ή υπο-δοσολόγησης. Η χορήγησή του δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα έξι δισκία ημερησίως και μπορεί να γίνει με τη μορφή ενός ή δύο δισκίων ανά έξι ώρες, ανάλογα με τις ανάγκες που υπάρχουν για αναλγησία.

8-9 Απριλίου 2023 υγεία

Ηπαγκόσμια τάση είναι

οι γυναίκες να γίνονται

μητέρες σε μεγαλύ-

τερη ηλικία. Οι αιτίες

αυτής της τάσης χα-

ρακτηρίζονται ως οικονομικές, επαγγελματικές αλλά και κοινω-

νικές.

Στην Ελλάδα το όριο ηλικίας για

εξωσωματική γονιμοποίηση είναι

τα 54 έτη. Υπάρχει ένας μύθος ότι

οι έγκυες γυναίκες σε αυτήν την

ηλικία διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο

επιπλοκών αλλά και να γεννήσουν

ένα παιδί με πολλά προβλήματα

υγείας. Σε έρευνες που έγιναν

φαίνεται πως οι μητέρες σε αυτή

την ηλικία μεγαλώνουν τα παιδιά

τους με ασφάλεια, με καλή διαπαι-

δαγώγηση και αγάπη. Ας δούμε

όμως ποια είναι η πραγματικότητα

ως προς τις επιπλοκές.

Πριν από κάποιες δεκαετίες ορί-

στηκε επιστημονικά η elderly (με-

γάλης ηλικίας) πρωτοτόκος ως η

γυναίκα που ήταν άνω των 35 χρό-

νων. Ο ορισμός βασίστηκε στην

πιθανότητα της γυναίκας να μείνει

έγκυος σε αυτή την ηλικία. Αυτός ο

ορισμός δεν ισχύει στις μέρες μας.

Με τη σύγχρονη τεχνολογία αλλά

και την παράταση του προσδόκι-

μου ζωής η πιθανότητα εγκυμο-

σύνης έχει αυξηθεί. Σήμερα όλες

οι έρευνες χωρίζουν την ηλικία

της γυναίκας ανά πενταετία. Δη-

λαδή 35-40,40-45, 45-50, 50-55.

Σε αυτό το άρθρο θα συζητήσουμε

τις εγκυμοσύνες που αφορούν γυναίκες άνω των 45 ετών.

Τι μπορεί να συμβεί

Οι έγκυες σε αυτήν την ηλικία

έχουν αυξημένη πιθανότητα για

τα παρακάτω.

■ Να αναπτύξουν σακχαρώδη

διαβήτη και προεκλαμψία.

■ Να χρειαστεί να γεννήσουν με

καισαρική τομή.

■ Να γεννήσουν πρόωρα ένα νε-

ογνό.

■ Να γεννήσουν ένα νεογνό χαμηλού βάρους.

Ας εξετάσουμε λεπτομερώς

αυτές τις περιπτώσεις και να δούμε πώς μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε.

Ο σχετικός κίνδυνος (Relative Risk – RR) για γυναίκες άνω των 45 ετών να αναπτύξουν μία από

τις ανωτέρω παθολογίες της εγκυ-

μοσύνης εάν τις συγκρίνουμε με

γυναίκες κάτω από 29 ετών είναι

3,3 RR.

Η πιθανότητα για παθολογικές

καταστάσεις της εγκυμοσύνης εί-

ναι πραγματικά αυξημένη. Ωστό-

σο, αυτό δεν σημαίνει ότι όλες οι

γυναίκες θα αναπτύξουν μια πα-

θολογία.

Για παράδειγμα μια έγκυος γυ-

ναίκα 45 ετών και άνω έχει δύο

φορές μεγαλύτερη πιθανότητα

να αναπτύξει σακχαρώδη διαβή-

τη κατά την κύηση από εκείνη που

είναι κάτω των 30 χρόνων.

Οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες

δεν αυξάνονται σε μεγάλο βαθμό

αφού οι εγκυμοσύνες σε αυτές

Εγκυμοσύνη άνω των 45 ετών

Γράφει ο ΓΕΏΡΓΙΟΣ ΦΑΡΜΑΚΙΔΗΣ*

Στις έγκυες άνω

των 45 ετών

ο τοκετός

συστήνεται να

διεκπεραιώνεται

στις 39-40

εβδομάδες κύησης

τις ηλικίες είναι συνήθως με δοτά ωάρια και επομένως ο κίνδυνος για προβλήματα στα χρωμοσώματα σχετίζεται με την ηλικία της δότριας. Η συμβουλευτική στηρίζεται στην ηλικία της δότριας. Δεν πρέπει να παραβλέψουμε πως σε όλες τις έγκυες συστήνεται να πραγματοποιείται αυχενική διαφάνεια ή μη επεμβατική ανίχνευση χρωμοσωμικών ανωμαλιών στο πρώτο τρίμηνο, ανεξάρτητα από την ηλικία. Λόγω της αυξημένης πιθανότητας για προεκλαμψία που έχουν όλες οι έγκυες άνω των 45 ετών συστήνεται η προφυλακτική χορήγηση ασπιρίνης 80-100 mg. Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων-Γυναικολόγων η ασπιρίνη θα πρέπει να δίνεται από την αρχή μέχρι το τέλος της εγκυμοσύνης. Η θεραπεία αυτή με την ασπιρίνη θα μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης της προεκλαμψίας ή θα παρατείνει την αναγκαιότητα να διεκπεραιωθεί ο τοκετός νωρίς λόγω προεκλαμψίας.

Στις ηλικίες άνω των 45 ετών, στην αρχή της εγκυμοσύνης, θα πρέπει να εκτελείται ένα διαγνωστικό υπερηχογράφημα για την

πολύδυμης κύησης,

αυξημένη. Πιο συ-

γκεκριμένα, η πιθανότητα δίδυμης κύησης μετά τα 45 τριπλασιάζεται.

Ο υπέρηχος Β επιπέδου, που πραγματοποιείται στο δεύτερο τρίμηνο, θα πρέπει να είναι λεπτομερής και να επικεντρώνεται στο μήκος του τραχήλου της μήτρας που είναι ενδεικτικό για πρόωρο τοκετό.

Το Doppler της ομφαλικής αρ-

τηρίας θα μας δείξει την πιθανότητα να έχουμε ένα μικρό νεογνό που χρειάζεται ειδική παρακολούθηση.

Το Doppler της μητριαίας αρτηρίας θα μας δείξει την πιθανότητα

ανάπτυξης προεκλαμψίας ή την

κακή αιμάτωση της μήτρας.

Το έμβρυο

Η παρακολούθηση της ανάπτυξης του εμβρύου με υπερηχογρα-

φικό έλεγχο ιδίως προς το τέλος

της εγκυμοσύνης θα πρέπει να

είναι πιο εντατική.

Αιματολογικές εξετάσεις για

την ανίχνευση της πιθανότητας

εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη

θα πρέπει να γίνονται νωρίς στην

εγκυμοσύνη ώστε να αντιμετωπί-

ζονται εγκαίρως.

Η παρακολούθηση του εμβρύ-

ου με το καρδιοτοκογράφημα και

το βιοφυσικό προφίλ συστήνεται

να γίνεται δύο φορές την εβδομά-

δα από την 34η εβδομάδα μέχρι τη γέννηση.

Στις έγκυες άνω των 45 ετών ο τοκετός συστήνεται να διεκπεραιώνεται στις 39-40 εβδομάδες κύησης διότι η θνησιμότητα και η νοσηρότητα του εμβρύου αυξάνονται κατακόρυφα μετά τις 40 εβδομάδες κύησης.

Ο φυσιολογικός τοκετός είναι ασφαλής και οι μητέρες χρειάζεται να ενθαρρύνονται, να προετοιμάζονται και να υποστηρίζονται για την πραγματοποίησή του. Χρειάζεται επίσης να ενημερώνονται για τα πλεονεκτήματα του φυσιολογικού τοκετού.

Τα πλεονεκτήματα του φυσιολογικού τοκετού στο νεογνό και αργότερα στη ζωή του για την ανάπτυξη του ανοσοποιητικού του συστήματος και τον μεταβολισμό του είναι αναμφισβήτητα.

Τέλος, οι μητέρες άνω των 45 ετών χρειάζεται να ενημερώνονται για τα πλεονεκτήματα του μητρικού θηλασμού. Να προετοιμάζονται και να υποστηρίζονται ώστε να θηλάζουν τα νεογνά τους. Να έχετε μια φυσιολογική και ασφαλή εγκυμοσύνη!

*MDPhD, καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Stony Brook, NY, ΗΠΑ

& ζωή