ΕΦΣΥΝ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2022 by Εφημερίδα των Συντακτών

Βιώσιμη Ανάπτυξη

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ «ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ»

26-27 | 3 | 2022

ΚΕΙΜΕΝΑ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ, κοινωνική και περιβαλλοντική αειφορία, διατηρήσιμη και δίκαιη ανάπτυξη: σε αυτά εστιαζόταν η ατζέντα μέχρι τώρα για έναν κόσμο που νόμιζε ότι είχε ξεμπερδέψει τους λογαριασμούς του με την Ιστορία και αναζητούσε τα νέα προτάγματα. Ομως, όπως φαίνεται, τα τεφτέρια παραμένουν ανοιχτά και ανατροφοδοτούμενα από τη συγκυρία έστω κι αν πολλοί θέλησαν να τα κλείσουν γρήγορα. Κρίση οικονομική με χιλιάδες θύματα, περιφερειακές συρράξεις, που λειτούργησαν ως «δοκιμαστικοί σωλήνες» μιας νέας τάξης, πανδημία και βέβαια δυναμική και συνάμα άκρως επικίνδυνη να απασφαλίσει την πόρτα του φρενοκομείου επανάκαμψη των ιστορικών φορτίων της Ευρώπης του Ψυχρού Πολέμου έρχονται να θυμίζουν στους πάντες ότι οι θουκυδίδειες δυνάμεις της Ιστορίας παραμένουν πάντα ενεργές. Και βέβαια σε όλα αυτά ως απότοκο έρχεται και η κρίση επισιτισμού, όχι στον μακρινό «τρίτο Κόσμο» των «σκούρων» και «βρόμικων» πεινασμένων μεταναστών και προσφύγων, αλλά αυτή τη φορά στην πόρτα της ίδιας της Ευρώπης, να θυμίσει ξεχασμένες εικόνες. Βέβαια, πέρα από την ολική επαναφορά στο προσκήνιο των κλασικών απειλών, δεν λείπουν και οι μεγάλες «νάρκες» της κλιματικής κρίσης, της «ψηφιακής» περιθωριοποίησης αλλά και το στοίχημα του πράσινου μετασχηματισμού, οικονομίας και ζωής, που στο φόντο του 21ου αιώνα λειτουργούν ως πολλαπλασιαστές των νέων αναζητήσεων και των αντιπαραθέσεων για νέες δημόσιες και εταιρικές πολιτικές. Η «Εφημερίδα των Συντακτών» στην ειδική αυτή έκδοση παρουσιάζει όψεις των αναζητήσεων αυτών θέλοντας να εισφέρει στον διάλογο και να φωτίσει την όλη συζήτηση «ακουμπώντας» όψεις της οικονομίας και της ίδιας της ζωής.

Βιωσιμότητα και αειφορία στην εποχή των «παγετώνων»

26-27 Μαρτίου 2022

Βιώσιμη Ανάπτυξη

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΘΩΡΑΚΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΘΕΝΩΝ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

Τα «Απάτητα Βουνά» είναι το πρώτο βήμα Εκδοση της «Εφημερίδας των Συντακτών» Μάρτιος 2022 ∆ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ

Νικόλας Βουλέλης ∆ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ

Σωτήρης Μανιάτης ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΦΥΛΛΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟΥ

Τάσος Παππάς ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ

Λουίζα Καραγεωργίου ΣΕΛΙ∆ΟΠΟΙΗΣΗ

Μαρία Ντούνη

συνθηκών έχει πολλές αιτίες και αντιστοίχως πολλές συνέπειες στην καθημερινότητά μας. Με τη στροφή στην πράσινη ενέργεια, την απαγόρευση χρήσης πλαστικών, την οικολογική διαχείριση απορριμμάτων, τον ανασχεδιασμό της αντιπυρικής πρόληψης και πολλές ακόμα δράσεις δημιουργούμε, ήδη, ισχυρά αναχώματα στη χώρα μας. Αυτά, όμως, από μόνα τους δεν φτάνουν. Για να παραδώσουμε ένα καλύτερο φυσικό περιβάλλον στις επόμενες γενιές, πρέπει να προστατεύσουμε τις έως τώρα ανέγγιχτες περιοχές από ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Αυτό ακριβώς υλοποιούμε με τα «Απάτητα Βουνά», δημιουργώντας έναν πρωτοποριακό για όλη την Ευρώπη θεσμό. Τα «Απάτητα Βουνά» αποτελούν φρένο στην υπερεκμετάλλευση του περιβάλλοντος από τον άνθρωπο, χωρίς όμως να βάζουν εμπόδια σε πράσινες επενδύσεις, που προ-

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΜΥΡΑ*

Τα «Απάτητα Βουνά» αποτελούν φρένο στην υπερεκμετάλλευση του περιβάλλοντος από τον άνθρωπο, χωρίς όμως να βάζουν εμπόδια σε πράσινες επενδύσεις

ΑΘΑΝΑΣΙΑ∆ΗΣ

ποιος έχει πεζοπορήσει στη Δρακόλιμνη του Σμόλικα και τα αλπικά δάση της Τύμφης, κολυμπήσει στις βάθρες της Σαμοθράκης, δοκιμάσει πευκόμελο από τον Ταΰγετο, μυρίσει τον δίκταμο και τα αρωματικά των Λευκών Ορέων και αντικρίσει χρυσαετούς και γυπαετούς από την κορυφή του όρους Χατζή, αισθάνεται σήμερα μια βαθιά ανακούφιση. Οσα μαγικά αντίκρισαν τα μάτια του σε αυτά τα έξι υπέροχα βουνά, θα έχουν τη δυνατότητα να τα δουν και τα μάτια των παιδιών και των εγγονιών του. Τα «Απάτητα Βουνά» θα μείνουν κυριολεκτικά απάτητα. Το χώμα τους θα πατούν μονάχα οι πεζοπόροι, οι ορειβάτες και οι φυσιολάτρες. Είναι μια νίκη απέναντι στο ρολόι της κλιματικής κρίσης, που τρέχει πιο γρήγορα από τις πολιτικές αποφάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Η επώδυνη αλλαγή των κλιματικών

ωθούν τη βιώσιμη ανάπτυξη και ωφελούν τις τοπικές κοινωνίες. Στα Λευκά Ορη, τον Σμόλικα, την Τύμφη, το Σάος, τον Ταΰγετο και το όρος Χατζή απαγορεύεται κάθε νέα διάνοιξη δρόμου ή δημιουργία τεχνητών επιφανειών, ως μέσο προστασίας της μοναδικής βιοποικιλότητάς τους. Σε αυτές τις περιοχές δεν πρόκειται να μπουν ανεμογεννήτριες, ενώ ακυρώθηκαν όσες άδειες έχουν εκδοθεί. Και δεν πρόκειται για ένα επικοινωνιακό πυροτέχνημα, όπως ισχυρίζονται κάποιοι για μικροκομματικές σκοπιμότητες. Ολο το εγχείρημα βασίζεται στην αξιόπιστη επιστημονική μελέτη του Τμήματος Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με επικεφαλής την καθηγήτρια Βασιλική Κατή. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος συλλέγουν ήδη στοιχεία για 48 ακόμα οριοθετημένα αδιατάρακτα φυσικά τοπία σε βουνά. Αρα, δημιουργούμε μια ασπίδα προστασία για ορεινούς όγκους από άκρη σε άκρη της χώρας. Τα «Απάτητα Βουνά» ήταν το πρώτο βήμα για την περιβαλλοντική θωράκιση των παρθένων ορεινών περιοχών της χώρας. Το επόμενο βήμα θα γίνει μέσα στους επόμενους μήνες, θεσμοθετώντας τις «1.000 παρθένες παραλίες». Πρόκειται για παραλίες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στις οποίες δεν υπάρχουν ανθρωπογενείς παρεμβάσεις και τεχνητές επιφάνειες. Ακτές οι οποίες αποτελούν αναλλοίωτα κομμάτια φυσικής κληρονομιάς και ιστορίας βιοποικιλότητας. Τα «Απάτητα Βουνά» και οι «Παρθένες Παραλίες» αποδεικνύουν τον τρόπο, με τον οποίο μπορούμε να βρούμε λύσεις σε προβλήματα, να θωρακίσουμε την περιβαλλοντική κληρονομιά. Να χτίσουμε ένα καλύτερο μέλλον τόσο για το σήμερα όσο και για τις μελλοντικές γενιές. Το σημαντικότερο ίσως όλων είναι να αλλάξουμε νοοτροπία, να κατανοήσουμε ότι η μάχη για την προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι μια μάχη χαμένη. Δεν έχει κριθεί ακόμα. Προλαβαίνουμε να γυρίσουμε αυτό το δύσκολο παιχνίδι, αρκεί να κάνει ο καθένας το πρώτο μικρό βήμα. *Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας

26-27 Μαρτίου 2022

Βιώσιμη Ανάπτυξη

ΤΟ ΠΛΑΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ

Μείωση των ανισοτήτων και βελτίωση της ποιότητας ζωής

Του ΣΩΚΡΆΤΗ ΦΆΜΕΛΛΟΥ*

Η χώρα μας έχει μπροστά της τη μεγάλη ευκαιρία των χρηματο δοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ, προκειμένου να διευρύνει την παραγωγική της βάση, να δώσει ευκαιρίες πράσινου μετασχηματισμού στη μικρομεσαία επιχειρη ματικότητα, να προωθήσει την καινοτομία σε όλα τα επίπεδα. Αυτό προϋποθέτει διασπορά των χρηματο δοτήσεων στο σύνολο της παραγωγικής βάσης και όχι μόνο σε λίγους.

EUROKINISSI

παγκόσμια κοινότητα, επιστημονικά και πολιτικά, έχει συμφωνήσει ότι η μετάβαση σε μια εποχή κλιματικής ουδετερότητας αποτελεί μονόδρομο επιβίωσης για την ανθρώπινη κοινότητα αλλά και τα οικοσυστήματα. Χρειάζονται όμως βαθιές θεσμικές, κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές για να πετύχουμε ταυτόχρονα πολλαπλούς στόχους: δραστική μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ταυτόχρονα με την προστασία της βιοποικιλότητας, σημαντική μείωση της ρύπανσης, εδραίωση της κυκλικής οικονομίας, κλιματική ανθεκτικότητα και προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ολα αυτά, ενώ η παγκόσμια κοινωνία συνταράσσεται από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που αμφισβητεί την ειρήνη και τη ζωή και έχει προηγηθεί η παγκόσμια υγειονομική κρίση λόγω του Covid-19. Το στοίχημα της πράσινης μετάβασης, όμως, πρέπει να κερδηθεί. Και είναι ξεκάθαρο ότι οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος δεν μπορεί να επιτευχθούν όταν αμφισβητείται η ζωή και η εδαφική ακεραιότητα των κρατών ή όταν ξεκινά ένα νέο κυνήγι εξοπλισμών και συνθήκες ψυχρού πολέμου. Ο παγκόσμιος στόχος μπορεί να κερδηθεί μόνο εάν η μετάβαση είναι συμπεριληπτική και υλοποιεί τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης. Ηδη, όμως, από τα πρώτα βήματα, βλέπουμε ότι αυτό δεν συμβαίνει. Στην Ελλάδα, από το 2020, σύμφωνα με τη Eurostat, αυξάνεται η ενεργειακή φτώχεια στα νοικοκυριά χαμηλότερου εισοδήματος και η ενεργειακή κρίση που μαίνεται εδώ και τουλάχιστον 8 μήνες πλήττει με σφοδρότητα τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Η πράσινη μετάβαση έχει γίνει πεδίο επικοινωνιακών πυροτεχνημάτων και πολιτικών εντυπώσεων, οι παρεμβάσεις είναι ευκαιριακές, υπολείπονται των εξαγγελιών, με πιο τρανταχτό παράδειγμα στην Ελλάδα την πολιτική αντικατάστασης του λιγνίτη με φυσικό αέριο και όχι με ΑΠΕ. Από την άλλη, η Ευρώπη, πιεζόμενη από τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, χαρακτηρίζει «βιώσιμες» τις επενδύσεις σε φυσικό αέριο και σε πυρηνική ενέργεια, αμαυρώνοντας την πράσινη μετάβαση, η οποία, αντί να αποτελέσει μια επαναστατική αλλαγή του παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου, για όλους και με όλους, κινδυνεύει να αποτύχει πριν

ακόμη ξεκινήσει. Η πράσινη επανάσταση αποτελεί βασικό πυλώνα του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., με όρους όμως που θα διασφαλίζουν τη μείωση των ανισοτήτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής για όλους. Η χώρα μας έχει μπροστά της τη μεγάλη ευκαιρία των χρηματοδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ, προκειμένου να διευρύνει την παραγωγική της βάση, να δώσει ευκαιρίες πράσινου μετα-

σχηματισμού στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, να προωθήσει την καινοτομία σε όλα τα επίπεδα. Αυτό προϋποθέτει διασπορά των χρηματοδοτήσεων στο σύνολο της παραγωγικής βάσης και όχι μόνο σε λίγους. Προϋποθέτει, επίσης, την ενίσχυση της πρόσβασης των νοικοκυριών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος σε νέες πράσινες τεχνολογίες που μειώνουν το κλιματικό αποτύπωμα, αλλά και σε πράσινη φορολόγηση, τα έσοδα της οποίας θα κατευθύνονται

αποκλειστικά προς αυτούς που αδυνατούν, από μόνοι τους, να μεταβούν σε καθαρότερες τεχνολογίες, σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει σήμερα. Οφείλουμε να διασφαλίσουμε την πρόσβαση όλων σε καθαρή και προσιτή ενέργεια με τη δίκαιη κατανομή του κόστους και του οφέλους της πράσινης μετάβασης, ιδιαίτερα για τη δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών, αλλά και για τους εργαζόμενους σε κλάδους που αναπόφευκτα θα πληγούν από τον μετασχηματισμό. Και να συνδέσουμε την πράσινη μετάβαση με νέες θέσεις εργασίας σε βιώσιμους τομείς της πραγματικής οικονομίας. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία της μετάβασης είναι ο εκδημοκρατισμός του ενεργειακού μας συστήματος με ενίσχυση των ενεργειακών κοινοτήτων και της αυτοπαραγωγής, η ενίσχυση της εξοικονόμησης, της αποθήκευσης και του εξηλεκτρισμού των μεταφορών. Προϋποθέσεις όμως είναι ξεκάθαροι χωροταξικοί, περιβαλλοντικοί και πολεοδομικοί κανόνες, ολοκλήρωση μεταρρυθμίσεων που καθυστερούν, όπως οι δασικοί χάρτες και το Κτηματολόγιο, και όχι φωτογραφικές ρυθμίσεις, για να δημιουργηθεί έτσι ένα κράτος δικαίου, ξεκάθαρο πλαίσιο επενδύσεων και ίδιοι κανόνες για όλους. Σε συνδυασμό με ενίσχυση της ανθεκτικότητας της κοινωνίας στα ακραία κλιματικά φαινόμενα, που είχαν δρομολογηθεί μέχρι το 2019 και καθυστερούν αδικαιολόγητα ιδιαίτερα για ευάλωτες περιοχές, όπως η μικτή ζώνη δάσους-κατοικίας και οι ζώνες με υψηλό κίνδυνο πλημμύρας. Ως ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. δεσμευόμαστε για μια κοινωνικά δίκαιη πράσινη μετάβαση, με βάση ένα διαφανές επιστημονικό σχέδιο και με οφέλη που θα γίνουν κτήμα ολόκληρης της κοινωνίας. Οι δημόσιες πολιτικές και η Πολιτεία πρέπει να επανακτήσουν κεντρικό ρόλο στον σχεδιασμό της μετάβασης, προκειμένου να εγγυηθούν την επίτευξη των στόχων με δημοκρατία και δικαιοσύνη αλλά και την πρόσβαση των πολιτών στα βασικά αγαθά. Ετσι ώστε οι «πράσινες» πρωτοβουλίες του ιδιωτικού τομέα να εντάσσονται σε έναν στρατηγικό σχεδιασμό, προς όφελος όλων, αξιοποιώντας το ελληνικό περιβάλλον ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και αειφόρο πόρο. * Βουλευτής Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ

Βιώσιμη Ανάπτυξη

27-28 Nοεμβρίου 26-27 Mαρτίου 2022 2021

ο συνεχώς αυξανόμενο κόστος της ενέργειας και οι πολλαπλασιαστικές αρνητικές συνέπειες που έχει για τους καταναλωτές, ιδιώτες και επιχειρήσεις, αλλά και το σύνολο της οικονομίας, έχουν καταστήσει το ζητούμενο της αναζήτησης τρόπων ελέγχου και περιορισμού του απόλυτη προτεραιότητα για όλους. Ο έλεγχος και η μείωση του κόστους της καταναλούμενης ενέργειας προϋποθέτει παρεμβάσεις και επενδύσεις ενώ έχουν δημιουργηθεί και είναι διαθέσιμα ειδικά εργαλεία και μηχανισμοί για την επίτευξη του στόχου της μείωσης. Παράλληλα, μείζον ζητούμενο για το σύνολο της οικονομίας είναι η πράσινη μετάβαση με την όλο και πιο διευρυμένη χρήση ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Πρόγραμμα στήριξης για αυτοπαραγωγή ενέργειας Η ΤΡΆΠΕΖΆ ΠΕΙΡΆΙΏΣ έχει ηγετική θέση στη χρηματοδότηση των ΑΠΕ, έχοντας χρηματοδοτήσει περίπου 40% της εγκατεστημένης ισχύος της χώρας, με χαρτοφυλάκιο που προσεγγίζει τα 3 δισ. ευρώ, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι επενδύσεις που είναι στο συμβατικό στάδιο τώρα και δεν έχουν ακόμη εκταμιευθεί. Διαθέτει ευρεία γκάμα υπηρεσιών, προϊόντων, χρηματοδοτικών εργαλείων και λύσεων ώστε να υποστηριχτούν κάθε μορφής επιχειρηματικές και επενδυτικές πρωτοβουλίες των επιχειρήσεων προς την κατεύθυνση αυτή ενώ ταυτόχρονα διαθέτει και ολοκληρωμένες υπηρεσίες προς τους ιδιώτες που επίσης θέλουν να προχωρήσουν σε πράσινες ενεργειακές παρεμβάσεις προκειμένου να μειώσουν το κόστος της ενέργειας που καταναλώνουν.

Η αυτοπαραγωγή ενέργειας (net metering), λύση για τη μείωση του ενεργειακού κόστους Η αυτοπαραγωγή ενέργειας αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο - λύση για τη μείωση του ενεργειακού κόστους τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για ιδιώτες. Πρόκειται για μια επένδυση με εξαιρετικά σημαντικά οφέλη καθώς πέραν της μείωσης του κόστους συνιστά μια ουσιαστική παρέμβαση προς την κατεύθυνση της πράσινης μετάβασης και άρα προσαρμογής στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται. Τα οφέλη και για το περιβάλλον είναι προφανή. Μέσω της εγκατάστασης του συστήματος αυτού επιτυγχάνεται συμψηφισμός της ενέργειας που παράγεται από σύστημα ΑΠΕ (αυτοπαραγωγή) με την ενέργεια που καταναλώνεται στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης σε βάθος τριετίας. Η Τράπεζα Πειραιώς προσφέρει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα χρηματοδότησης για την υλοποίηση τέτοιων επενδύσεων, με χρηματοδότηση που φτάνει μέχρι το 80% του κόστους της εγκατάστασης. Η μέγιστη ισχύς του συστήματος ανέρχεται στο 100% της συμφωνημένης ισχύος της παροχής με όριο τα 3MW (για το διασυνδεδεμένο σύστημα και την Κρήτη). Μέσω του χρηματοδοτικού αυτού προγράμματος μπορούν να αντικατασταθούν κεντρικές μονάδες ψύξης - θέρμανσης, ενεργοβόρα μηχανήματα στη βιομηχανική παραγωγή, φόρτιση ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ενώ ιδιαίτερα οφέλη μπορεί να έχει το σύστημα αυτό για τις τουριστικές μονάδες. Προϋπόθεση για την αξιοποίηση της χρηματοδοτικής αυτής δυνατότητας από τις επιχειρήσεις είναι η ύπαρξη ενεργού μόνιμης παροχής ρεύματος της επιχείρησης μέσω της οποίας τροφοδοτείται η εγκατάσταση της κατανάλωσης. Επίσης το φωτοβολταϊκό σύστημα θα πρέπει να αντιστοιχίζεται αποκλειστικά με έναν μετρητή κατανάλωσης. Το φωτοβολταϊκό σύστημα εγκαθίσταται στον ίδιο ή όμορο χώρο με την εγκατάσταση κατανάλωσης προς την οποία αντιστοιχίζεται και συγκεκριμένα μπορεί να εγκατασταθεί σε στέγη, σε ακάλυπτο χώρο οικοπέδου ή

σε όμορο οικόπεδο – με δυνατότητα ηλεκτρικής διασύνδεσης στην κύρια παροχή. Ως δυνατότητα υπάρχει και ο εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός, που μπορεί να αφορά εγκαταστάσεις παραγωγής και κατανάλωσης οι οποίες θα πρέπει να βρίσκονται στην ίδια Περιφέρεια, και όχι απαραίτητα στον ίδιο ή όμορο χώρο. Σημειώνεται ότι ο εικονικός συμψηφισμός αφορά μόνο επαγγελματίες αγρότες, ενεργειακές κοινότητες και ΝΠΔΔ. Αντίστοιχα στις Ενεργειακές Κοινότητες, η παραγόμενη ενέργεια συμψηφίζεται με την αθροιστική κατανάλωση των μελών της Κοινότητας, εντός της Περιφέρειας στην οποία βρίσκεται η έδρα της.

Η ενεργειακή διαχείριση ως κριτήριο και προϋπόθεση βιωσιμότητας Η πράσινη μετάβαση, μέσω της αύξησης της ενεργειακής αποδοτικότητας και της χρήσης ενέργειας από ΑΠΕ, αποτελεί πλέον κριτήριο βιωσιμότητας για τις επιχειρήσεις και αξιολογείται με βάση συγκριμένους στόχους. Η Τράπεζα Πειραιώς στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής της για την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης της Ελληνικής οικονομίας και των επιχειρήσεων και την εναρμόνιση των εργασιών της με τις Αρχές Υπεύθυνης Τραπεζικής παρέχει χρηματοδοτήσεις σε επιλεγμένες επιχειρήσεις, με κριτήρια που αφορούν θέματα Περιβάλλοντος, Κοινωνίας και Εταιρικής Διακυβέρνησης (Environmental, Social and Governance – ESG). Τα κριτήρια αυτά συνδυάζουν την ανάπτυξη και την οικο-

νομική απόδοση με την κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα και παίζουν καθοριστικό ρόλο στη δυνατότητα των επιχειρήσεων να απορροφήσουν τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και να προσελκύσουν επενδυτικό ενδιαφέρον. Η Πειραιώς είναι η πρώτη Τράπεζα στην Ελλάδα που προχώρησε στην παροχή χρηματοδοτήσεων με ESG χαρακτηριστικά και ρήτρες περιβαλλοντικής αειφορίας σε κλάδους, από την ενέργεια και τη βιομηχανία μέχρι και πρόσφατα τη ναυτιλία, αποδεικνύοντας στην πράξη τη δέσμευσή της στην προώθηση της κυκλικής βιώσιμης οικονομίας. Στο πλαίσιο των σχετικών συμφωνιών, οι επιχειρήσεις δεσμεύονται στην υπο-

στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης, θέτοντας κατά περίπτωση συγκεκριμένους στόχους που μεταξύ άλλων αφορούν: ▶ Τη βελτιστοποίηση της ενεργειακής τους αποδοτικότητας με μείωση της τελικής ενεργειακής κατανάλωσης ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος. ▶ Τη μείωση των εκπομπών CO2 ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος. ▶ Τη μείωση της κατανάλωσης νερού ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος. ▶ Τη μείωση των απορριμμάτων από την παραγωγική τους διαδικασία. ▶ Την αύξηση της χρήσης ανακυκλωμένων πρώτων υλών. ▶ Την εφαρμογή συστημάτων περιβαλλοντικής και ενεργειακής διαχείρισης, όπως το ISO 14001 και ISO 50001.

Πρόγραμμα Εξοικονομώ 2021 ΤΟ ΠΡΟΓΡΆΜΜΆ αξιοποιεί πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ τα κονδύλια κατανέμονται ανά περιφερειακή ενότητα. Με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Eνωσης - Next Generation EU, το πρόγραμμα προσφέρει τα ακόλουθα πλεονεκτήματα: ● Επιχορήγηση στο κόστος των παρεμβάσεων ● Ατοκο Δάνειο για όλη τη διάρκεια ● Κάλυψη του κόστους για την έκδοση των πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης, της αμοιβής του συμβούλου έργου για τη διαχείριση του φακέλου, της δαπάνης έκδοσης Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου και της έκδοσης αδειών/ εγκρίσεων ή εκπόνησης μελετών Μετά την έγκριση της αίτησης, οι ενδιαφερόμενοι επιλέγουν την Τράπεζα με την οποία επιθυμούν να συνεργαστούν για τη χρηματοδότηση των έργων και των παρεμβάσεων που θα πραγματοποιήσουν.

26-27 Μαρτίου 2022

Βιώσιμη Ανάπτυξη

πανδημία έβαλε τέλος σε πολλές βεβαιότητες. Μια από αυτές ήταν και η αίσθηση ότι το μοντέλο μαζικού τουρισμού, στο οποίο είχε επενδύσει για δεκαετίες η χώρα, θα μπορούσε να συνεχίζεται απρόσκοπτα στη διαδρομή του χρόνου. Λίγοι, ίσως, έβλεπαν την πραγματικότητα: ότι το μοντέλο του μαζικού τουρισμού δεν μπορούσε να πάει μακριά, εμφάνιζε ήδη προβλήματα. Ο μαζικός τουρισμός οδηγεί σε υπερκατανάλωση φυσικών πόρων, ουσιαστικά υπονομεύει το μεγαλύτερο πλεονέκτημα που έχει η Ελλάδα ως τουριστικός προορισμός, το οποίο είναι το μοναδικού κάλλους φυσικό περιβάλλον. Ταυτόχρονα, προτάσσει την ποσότητα των επισκεπτών, αδιαφορώντας για τα ποιοτικά στοιχεία του τουριστικού προϊόντος και την αξιοποίηση των τοπικών πλεονεκτημάτων κάθε περιοχής. Η οικονομική και ενεργειακή κρίση, οι πληθωριστικές πιέσεις που αγγίζουν όλη την Ευρώπη, ο πόλεμος και η γεωπολιτική αστάθεια επιβάλλουν μια άλλη οπτική για τον τουρισμό. Η Ελλάδα πρέπει να διαμορφώσει ένα νέο πρότυπο τουριστικής ανάπτυξης με κύρια χαρακτηριστικά τη βιωσιμότητα, την αειφορία και την ποιότητα. Τη σύνδεση με τις τοπικές κοινωνίες και την πρωτογενή παραγωγή, αλλά και τη 12μηνη διάρκεια. Δυστυχώς, η κυβέρνηση, που κατά τα άλλα ομνύει στη λεγόμενη «βαριά βιομηχανία» του τουρισμού, δεν διαθέτει σχέδιο για την επόμενη μέρα, αλλά ούτε μηχανισμούς ανθεκτικότητας του τουριστικού προϊόντος. Δεν έχει διαμορφώσει μια συνολική πρόταση για ένα νέο πρότυπο τουριστικής ανάπτυξης, δεν έχει καταρτίσει αξιόπιστη στρατηγική, ώστε να διαχυθούν τα οφέλη στο σύνολο των εμπλεκόμενων στον τουρισμό. Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης δεν κατευθύνονται σε αυτό τον στόχο, δεν δίνουν τη δυνατότητα στις ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις να προχωρήσουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό τους, να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος, να αναβαθμίσουν τις υπηρεσίες τους. Και όταν μιλάμε για τουριστικές επιχειρήσεις, δεν εννοούμε μόνο τα μεγάλα ξενοδοχεία, αλλά όλο το φάσμα των επιχειρήσεων που σχετίζονται με τον τουρισμό (καταλύματα, ενοικιαζόμενα δωμάτια, υπηρεσίες μεταφορών, εστίαση κ.ο.κ.). Το ίδιο ισχύει και για τον αναπτυξιακό νόμο που πρόσφατα έφερε και ψήφισε στη Βουλή η κυβέρνηση. Με βάση τις προβλέψεις του, αποκλείονται από την πρόσβαση σε χρηματοδότηση οι μικρές οικογενειακές επιχειρή-

ΕΠΑΝΑΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΜΕ ΠΡΟΟ∆ΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΣΗΜΟ

Μια πρόκληση για το παρόν και το μέλλον Του ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΤΡΙΝΗ*

Η οικονομική και ενεργειακή κρίση, οι πληθωριστικές πιέσεις που αγγίζουν όλη την Ευρώπη, ο πόλεμος και η γεωπολιτική αστάθεια επιβάλλουν μια άλλη οπτική για τον τουρισμό. Η Ελλάδα πρέπει να διαμορφώσει ένα νέο πρότυπο τουριστικής ανάπτυξης

σεις ενοικιαζόμενων δωματίων, τα επαγγελματικά σκάφη, τα τουριστικά γραφεία. Σε όλα αυτά τα δομικά προβλήματα θα πρέπει να προσθέσουμε και την εγκατάλειψη της τουριστικής εκπαίδευσης. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, τις πρώτες μέρες της θητείας του, είχε δεσμευτεί για την αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης χωρίς να έχει γίνει τίποτα προς αυτή την κατεύθυνση έως σήμερα. Είναι δεδομένο ότι η επόμενη μέρα πρέπει να έχει ως προτεραιότητα ένα νέο αφήγημα για τον ελληνικό τουρισμό. Ενα νέο σχέδιο που θα καταστήσει την Ελλάδα πρωταγωνιστή και σημείο αναφοράς. Βασικοί άξονες ενός νέου σχεδίου για τον τουρισμό πρέπει να είναι: 1. Μείωση του ενεργειακού κόστους των τουριστικών επιχειρήσεων, με κίνητρα για την ανάπτυξη ΑΠΕ σε μεγάλα αλλά και μικρά τουριστικά καταλύματα και επιχειρήσεις εστίασης. 2. Δημιουργία υποδομών για την ενίσχυση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των τουριστικών επιχειρήσεων, όπως π.χ. υποδομές για την επαναχρησιμοποίηση νερού. 3. Περιβαλλοντική πιστοποίηση για όλες τις τουριστικές επιχειρήσεις, μέσα από την υιοθέτηση

βέλτιστων πρακτικών για την εξοικονόμηση ενέργειας και τη διαχείριση των απορριμμάτων. 4. Εμφαση στην ποιότητα. Στόχευση σε επισκέπτες υψηλού εισοδήματος, άνοιγμα σε νέες αγορές, επένδυση στον θαλάσσιο τουρισμό, υποχώρηση του «all inclusive» που υποβαθμίζει το τουριστικό μας προϊόν. 5. Αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος των τουριστικών καταλυμάτων, που η πλειονότητά τους χαρακτηρίζεται από παλαιότητα και συνδέεται με χαρακτηριστικά μιας άλλης εποχής, χωρίς να συνδέονται με παραδοσιακή μορφή οικισμού. 6. Ψηφιακός μετασχηματισμός του συνόλου των τουριστικών επιχειρήσεων. Η κυριαρχία των κανόνων της ψηφιακής οικονομίας απαιτεί και τις ανάλογες υποδομές από τις ελληνικές επιχειρήσεις. 7. Αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης. Τα νέα στελέχη στον τουρισμό πρέπει να αποτελούν το πιο πολύτιμο κεφάλαιο για τον τουρισμό μας και να διαθέτουν ψηφιακές δεξιότητες. Απαιτείται αλλαγή των προγραμμάτων σπουδών σε όλες τις βαθμίδες της τουριστικής εκπαίδευσης, χρειάζεται άμεσα ένας ολικός ανασχεδιασμός τους. 8. Προγράμματα κατάρτισης για τους εργαζόμενους, οι οποίοι θα

πρέπει να αποκτήσουν νέες ειδικότητες για να είναι ανταγωνιστικοί στην αγορά εργασίας, μετά τις νέες συνθήκες που δημιουργούνται από την ένταση χρήσης νέων τεχνολογιών. 9. Χωροταξικός σχεδιασμός σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο στον οποίο θα κυριαρχούν οι αρχές της αειφορίας, της προστασίας και ανάδειξης του περιβάλλοντος και της ορθολογικής χρήσης των φυσικών πόρων. 10. Επένδυση σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού όπως ο καταδυτικός τουρισμός, ο τουρισμός υγείας και ευεξίας, ο αναρριχητικός τουρισμός αλλά και η προσέλκυση ψηφιακών νομάδων που μπορούν να ενισχύσουν το τουριστικό ρεύμα, να συνδυάσουν διακοπές και εργασία. Ολα αυτά απαιτούν έναν ενιαίο και ολοκληρωμένο σχεδιασμό, συνδέονται με πολιτικές που πρέπει να είναι άμεσα υλοποιήσιμες, με πολιτικές που επιβάλλεται διαρκώς να αξιολογούνται και να επικαιροποιούνται. Το νέο πρότυπο τουριστικής ανάπτυξης, όμως, προϋποθέτει και ένα ισχυρό προοδευτικό και περιβαλλοντικό πρόσημο. Το πρόσημο του Κινήματος Αλλαγής. *Επικεφαλής Κ.Ο. Κινήματος Αλλαγής, βουλευτής Ηλείας

Βιώσιμη Ανάπτυξη

26-27 Μαρτίου 2022

χοντας ήδη επιδείξει αυστηρή προσήλωση στη μακροπρόθεσμη στρατηγική της για το NetZeroAction, η MYTILINEOS ανοίγει το βήμα της, θέτοντας και επιτυγχάνοντας ολοένα και περισσότερους στόχους-ορόσημα. Ενα μεγάλο τμήμα της μακροπρόθεσμης αυτής αναπτυξιακής στρατηγικής υλοποιείται στο διεθνές περιβάλλον, διευρύνοντας το αποτύπωμα της εταιρείας στην αγορά ανανεώσιμων πηγών πλέον και στις πέντε ηπείρους. Με νέες συμφωνίες, που έκλεισαν μόλις τις τελευταίες εβδομάδες, η MYTILINEOS αναδεικνύεται σε διεθνή πρωταγωνιστή στην αειφόρο ανάπτυξη και τους δείκτες ESG, καταγράφοντας εξαιρετικές επιδόσεις και διανύοντας παράλληλα μια μακρά περίοδο ισχυρής ανάπτυξης. Ο Τομέας Ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών & Αποθήκευσης Ενέργειας (RSD) της MYTILINEOS και η Aquila Capital, εταιρεία επενδύσεων βιώσιμης ανάπτυξης και διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, υπέγραψαν συμφωνία για την πώληση ενός χαρτοφυλακίου φωτοβολταϊκών έργων ισχύος 100 MW στη Νότια Ισπανία. Στο πλαίσιο αυτό η Aquila Capital αποκτά δύο φωτοβολταϊκά έργα με ορίζοντα λειτουργίας έως το τέλος του τρίτου τριμήνου 2022. Πρόκειται για τα έργα Jaen και Guillena στην Ανδαλουσία, ισχύος 50 MW το καθένα, που βρίσκονται υπό κατασκευή από τον Τομέα RSD της MYTILINEOS. Μόλις τεθούν σε λειτουργία, τα έργα αυτά θα παράγουν περίπου 200 GWh 100% «πράσινης» ενέργειας ετησίως. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας η MYTILINEOS, μέσω του Τομέα RSD, υλοποιεί μια πλατφόρμα ανάπτυξης έργων και επενδύσεων για φωτοβολταϊκά έργα και έργα αποθήκευσης ενέργειας και έχει σε λειτουργία περίπου 118 MW φωτοβολταϊκά έργα στην Αυστραλία και 3,5 MW στην Κύπρο, τα οποία έχουν αρχίσει να συμβάλλουν στα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας ήδη από το δεύτερο εξάμηνο του 2021. Τα έργα αυτά αποτελούν μέρος ενός συνολικού χαρτοφυλακίου φωτοβολταϊκών έργων και έργων αποθήκευσης ενέργειας σε διάφορα στάδια ανάπτυξης που ξεπερνούν τα 4GW στην Ιβηρική χερσόνησο, στην Ιταλία, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Κύπρο, στη Ρουμανία, στη Χιλή, στην Αυστραλία και στη Νότια Κορέα. Στ η ν ασ ι α τ ι κ ή αυ τ ή χώ ρ α η MYTILINEOS ανακοίνωσε την ολοκλήρωση της κατασκευής φωτοβολταϊκού έργου ισχύος 1,55 MW στην περιοχή Yangpyunggun, επιβεβαιώνοντας εκ νέου τη στρατηγική της επέκταση στις παγκόσμιες αγορές. Το έργο αυτό αποτελεί το πρώτο έργο της εταιρείας στη Νότια Κορέα και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Ασίας, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για τον Τομέα RSD, καθώς αποτελεί μία από τις λίγες ευρωπαϊκές εταιρείες με επιτυχή διείσδυση στην αγορά της Ασίας. Επιπλέον, η MYTILINEOS απέσπασε την ανάθεση μιας νέας σύμβασης πώλησης ενέργειας από σύστημα αποθήκευσης στην ιταλική Δημοπρασία Αγοράς Δυναμικότητας για το 2024. Το έργο Μπρίντιζι, που εντάσσεται στο λεγόμενο capacity market, είναι διάρκειας 15 ετών, τιμήματος €70.000/MW/έτος και υλοποιείται στην

Το χαρτοφυλάκιο

MYTILINEOS

Πρωταγωνιστής στην ενεργειακή μετάβαση

Η ελληνική εταιρεία επιταχύνει το βήμα της επιτυγχάνοντας νέους στόχους στην αγορά Ανανεώσιμων Πηγών και την Πράσινη Ανάπτυξη, μέσω του Τομέα RSD, και αναδεικνύεται σε πρωταγωνιστή στο διεθνές περιβάλλον. ομώνυμη πόλη της νότιας Ιταλίας. Αφορά ένα σύστημα αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες (BESS) ισχύος 25 MW που χρησιμοποιεί μπαταρίες ιόντων λιθίου, παρέχοντας περίπου 50 MWh στο δίκτυο. Το έργο έχει αναπτυχθεί και σχεδιαστεί από τον Τομέα RSD της MYTILINEOS και η κατασκευή του έχει προγραμματιστεί για το 2023. Σε ό,τι αφορά τα EPC projects, στα οποία η MYTILINEOS θεωρείται ένας από

τους κορυφαίους αναδόχους παγκοσμίως, ο Τομέας RSD έχει υπογράψει δύο νέες ολοκληρωμένες συμβάσεις BESS με τον επί ετών εταίρο του Gresham House στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τα έργα Abroath και Coupar στη Σκοτία έχουν συνολική παραγωγή ισχύος 75 MW με αποθήκευση ενέργειας 75 MWh, χρησιμοποιώντας μπαταρίες ιόντων λιθίου. Η έναρξη λειτουργίας τους αναμένεται μάλιστα τις επόμενες εβδομάδες.

Η συνολική δυναμικότητα του διεθνούς χαρτοφυλακίου του Τομέα RSD της MYTILINEOS είναι της τάξεως των 1.963 MW, εκ των οποίων:  121 MW είναι σε λειτουργία,  526 MW βρίσκονται υπό κατασκευή,  608 MW έχουν αδειοδοτηθεί και είναι Ετοιμα για Κατασκευή (RTB) ή στο στάδιο Ετοιμα για Κατασκευή κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022,  708 MW στο στάδιο RTB μέχρι το τέλος του 2022. Εκτός των προαναφερομένων, αυτό το χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει επίσης έργα σε αρχικό στάδιο ανάπτυξης δυναμικότητας περίπου 3,0 GW. Σύμφωνα με αναλυτές σε ολόκληρο τον κόσμο, η MYTILINEOS θεωρείται η εταιρεία που έχει θέσει τους πλέον επιθετικούς στόχους για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, έχοντας δεσμευτεί για μείωση των συνολικών και ειδικών εκπομπών άνθρακα από τη μεταλλουργία κατά 65% και 75% αντίστοιχα, με ορίζοντα το 2030, τόσο μέσω της χρήσης ΑΠΕ όσο και μέσω της αύξησης παραγωγής ανακυκλωμένου αλουμινίου. Μέχρι το 2050 έχει δεσμευτεί, δε, να επιτύχει ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα στο σύνολο της επιχειρηματικής της δραστηριότητας! Πρόσφατα η επενδυτική EDISON, με έδρα το Λονδίνο, επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις αυτές κατέταξε τη MYTILINEOS μεταξύ των τριών εταιρειών παγκοσμίως για τις οποίες εκτιμάται ότι από το 2025 και μετά θα παράγουν «Πράσινο» αλουμίνιο (<4t CO2 ανά τόνο παραγωγής), καταγράφοντας εμπράκτως ότι η Βιώσιμη Ανάπτυξη αποτελεί προτεραιότητα. Ετσι, η MYTILINEOS θα καταστεί σημείο αναφοράς για την «Πράσινη» μεταλλουργία, καθώς θα βρεθεί στη διαδικασία αυτή μπροστά από δύο διεθνείς κολοσσούς: την αμερικανική Alcoa (με περίπου €14 δισ. κεφαλαιοποίηση) και την αγγλο-αυστραλιανή Rio Tinto (με περίπου €111 δισ. κεφαλαιοποίηση), οι οποίες βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο. Εκτός από τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας προς όφελος όλων και ενός συλλογικού βιώσιμου μέλλοντος για τις επόμενες γενιές, τα οφέλη από την παραγωγή και πώληση «Πράσινου» αλουμινίου εκτιμάται ότι θα ενισχύσουν περαιτέρω την κερδοφορία της MYTILINEOS τα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με την Edison, περιλαμβάνουν: 1. Ενίσχυση της διαπραγματευτικής ισχύος της εταιρείας, καθώς η παραγωγή «Πράσινου» αλουμινίου αυτή τη στιγμή δεν ξεπερνά το ένα τέταρτο της συνολικής ζήτησης. 2. Υψηλότερες τιμές Αλουμινίου (LME) και Premia. 3. Μείωση του κόστους παραγωγής μέσω της χρήσης χαμηλότερου κόστους ΑΠΕ, καθώς η MYTILINEOS διαχειρίζεται ένα χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ της τάξης των 7 GW, εκ των οποίων τα 2 GW βρίσκονται στην Ελλάδα. 4. Η στροφή στις ΑΠΕ αυτόματα θα σημάνει και την απεξάρτηση του κόστους παραγωγής από το ασταθές περιβάλλον τιμών ενέργειας, ενισχύοντας έτσι τη σταθερότητα της κερδοφορίας του τομέα της Μεταλλουργίας.

26-27 Μαρτίου 2022

Βιώσιμη Ανάπτυξη

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Απόλυτη ευθυγράμμιση με το περιβάλλον

Ομιλος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη (ΟΦΕΤ ), με τις εταιρείες UNIPHARMA, InterMed, PharmaBelle και τη νεοσύστατη UniHerbo, αντιμετωπίζει το σύγχρονο επιχειρείν με άλλη οπτική ματιά, υπό το πρίσμα της βιώσιμης ανάπτυξης. Οι κρίσεις των καιρών μας -οικονομικές, υγειονομικές, κλιματικές, ενεργειακές- απαιτούν εγρήγορση, άμεσα αντανακλαστικά, οργάνωση και κοινωνική συνοχή. Γι’ αυτόν τον λόγο, το θέμα της βιώσιμης ανάπτυξης και αειφορίας αποτελεί εδώ και χρόνια αναγκαιότητα και στόχευση της ευρύτερης στρατηγικής του. Ιδιαίτερα σε μια εποχή γεμάτη προκλήσεις και αβεβαιότητα, φαίνεται ότι η μόνη σταθερά είναι η διαρκής αλλαγή και η έμφαση σε πρωτοβουλίες και ενέργειες που είναι σε απόλυτη ευθυγράμμιση με το περιβάλλον και τη βιωσιμότητά του. Η έννοια της αειφορίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ισορροπία που πρέπει να έχουν οι κοινωνίες και η οικονομία σε σχέση με το περιβάλλον και το οικοσύστημα, καθώς οι φυσικοί πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι. Ταυτόχρονα όμως, επιζητούμε ισορροπία και ηθικές συνεργασίες με όλους τους εταίρους σε όλα τα επίπεδα, από τους προμηθευτές μας μέχρι τους ερευνητές, τις επιστημονικές εταιρείες, τους ακαδημαϊκούς φορείς, τους καθηγητές και φοιτητές. Ο ΟΦΕΤ έχει υιοθετήσει τα κριτήρια ESG και τα πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης ως αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής του λειτουργίας, ενώ είναι υπό έκδοση ο νέος απολογισμός βιωσιμότητας. Ο Ομιλός μας έχει ήδη θεσμοθετήσει τις 10 αρχές των Ηνωμένων Εθνών και τους 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, προτεραιοποιώντας αυτά που εμπίπτουν στις δικές του λειτουργίες. Αλλωστε οι UNI-PHARMA και InterMed είναι υπερήφανα μέλη του Οικουμενικού Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών και πρωτοστατούν στη λειτουργία του τοπικού δικτύου, του UN Global Compact Net Work Hellas. Στον ΟΦΕΤ, υπηρετούμε με αλληλεγγύη και ενσυναίσθηση το νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό

Της ΙΟΥΛΙΑΣ ΤΣΕΤΗ*

Οι τρεις πυλώνες οι οποίοι εμπεριέχουν μια ολιστική προσέγγιση της υπεύθυνης επιχειρηματικότητας αφορούν την εταιρική διακυβέρνηση, το περιβάλλον και το οικοσύστημα και τη βιώσιμη ανάπτυξη, μέσα από στοχευμένες δράσεις προς την κοινωνία

μοντέλο στη μετά COVID εποχή, καθώς και το μοντέλο της βιώσιμης ανάπτυξης, της υπεύθυνης επιχειρηματικότητας, της πράσινης οικονομίας, της προστασίας του περιβάλλοντος, της διαρκούς ενίσχυσης της έρευνας και της νέας γενιάς. Ο Ομιλός μας στοχεύει να ενδυναμώσει ακόμη περισσότερο το κοινωνικό του αποτύπωμα -με ενέργειες που θα στηρίζουν και θα ανακουφίζουν τις ευάλωτες ομάδες- και παράλληλα να μειώσει το περιβαλλοντικό και ενεργειακό αποτύπωμα, παραμένοντας προσηλωμένος σε μια αποτελεσματική και δίκαιη εταιρική διακυβέρνηση, καθώς και στο ηθικό επιχειρείν το οποίο πρεσβεύουμε πάνω από μισό αιώνα ζωής. Οι τρεις πυλώνες της στρατηγικής του ΟΦΕΤ, οι οποίοι εμπεριέχουν μια ολιστική προσέγγιση της υπεύθυνης επιχειρηματικότητας μέσω των ESG, αφορούν: την εταιρική διακυβέρνηση, το περιβάλλον και το οικοσύστημα και τη βιώσιμη ανάπτυξη, μέσα από στοχευμένες δράσεις προς την κοινωνία. Επενδύουμε στη διαρκή ανάπτυξη του προσωπικού μας, μέσα από τη σταθερή εκπαίδευση και πάντα στο πλαίσιο των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης. Γι’ αυτόν τον λόγο, εφαρμόζουμε το πρόγραμμα του UN Global Compact, με την ονομασία SDG Ambition Programme. Με τους παραπάνω στόχους και την ανάπτυξη ενός ολοκλη-

ρωμένου πλαισίου διαχείρισης των σχέσεων με εσωτερικούς stakeholders και εξωτερικούς οικονομικούς, κοινωνικούς, θεσμικούς και ακαδημαϊκούς εταίρους, υπό την ευρύτερη διάσταση του συστήματος Εταιρικής Διακυβέρνησης που ακολουθεί, ο Ομιλος ΟΦΕΤ αποσκοπεί στη διατήρηση του ηγετικού του ρόλου στην εγχώρια αγορά, αλλά και την ενδυνάμωσή του στο διεθνές περιβάλλον, μέσω του σχεδιασμού, της ανάπτυξης και της παραγωγής ασφαλών και αποτελεσματικών προϊόντων, αλλά και της ανάληψης δράσεων που αφορούν τη διαρκή βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεών του, τη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος και την εξασφάλιση ενός ασφαλούς εργασιακού περιβάλλοντος. Με σεβασμό στο περιβάλλον, επενδύουμε συστηματικά σε δράσεις και πρακτικές πράσινης ανάπτυξης που μειώνουν το περιβαλ-

λοντικό αποτύπωμα του Ομίλου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη, εξασφαλίζουν εξοικονόμηση της ενέργειας και συμβάλλουν στη βέλτιστη περιβαλλοντική επίδοσή του. Η διαρκής βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων του Ομίλου, καθώς και η έμπρακτη εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας αποτελούν για τον Ομιλο ΟΦΕΤ δέσμευση που υλοποιείται συστηματικά με μετρήσιμους στόχους. Επενδύουμε σε πράξεις μακροπρόθεσμης και αποδοτικής ωφέλειας, διότι θέλουμε να δημιουργούμε αξία όχι μόνο για τα προϊόντα μας και την οικονομία, αλλά αξία και για τον άνθρωπο και την κοινωνία! *Φαρμακοποιός MSc, CEO του Ομίλου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη, μέλος Δ.Σ. του ΣΕΒ & πρόεδρος του UN Global Compact Network Hellas.

Βιώσιμη Ανάπτυξη

26-27 Μαρτίου 2022

η λύση των Μακροχρόνιων Συμβάσεων Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (Power Purchase Agreements ή PPAs) για τις βιομηχανίες και τους μεγάλους εμπορικούς καταναλωτές αντιτείνει απέναντι στην έκρηξη του ενεργειακού κόστους η εταιρεία ΗΡΩΝ. Ο ΗΡ ΩΝ ε νώνον τας τις δυνάμεις του με την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ (τη μεγαλύτερη εταιρεία ΑΠΕ της χώρας μας) καινοτόμησε και καθιέρωσε πρώτος στην ελληνική αγορά τα «πράσινα» ιδιωτικά PPAs το τελευταίο τρίμηνο του 2021. Πρόκειται για μακροχρόνια συμβόλαια πώλησης ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες παράγονται από το μεγαλύτερο στη χώρα χαρτοφυλάκιο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ και προτείνονται σε μεγάλους καταναλωτές από την κορυφαία εταιρεία ενέργειας ΗΡΩΝ. Τα PPAs συνάπτονται ανάμεσα στον ΗΡΩΝΑ και τις επιχειρήσεις διασφαλίζοντας σε αυτές πρόσβαση σε φθηνό και «πράσινο» ρεύμα αλλά και μακροχρόνια σταθερότητα στο ενεργειακό τους κόστος. Η ενεργειακή κρίση έχει αυξήσει σημαντικά τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και έχει οξύνει τη μεταβλητότητά τους με αποτέλεσμα βιομηχανίες, βιοτεχνίες και εμπορικές επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα στον προγραμματισμό και τον προϋπολογισμό των οικονομικών δραστηριοτήτων τους. Τα PPAs σχεδιάζονται ανάλογα με το προφίλ ενεργειακής κατανάλωσης και τις ανάγκες του κάθε πελάτη με τον οποίο ο ΗΡΩΝ συμφωνεί την τιμή και τη χρονική διάρκεια προμήθειας ενέργειας. Ο ΗΡΩΝ έχει ήδη συνάψει PPAs με 14 μεγάλους καταναλωτές, ανάμεσά τους βιομηχανίες και εμπορικές αλυσίδες. Η συνολικής ισχύς που έχει συμφωνηθεί με τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις ανέρχεται στα 30 MW ή 44.000 MWh. Ετσι, καινοτομεί και κατακτά ηγετική θέση καθώς είναι ο πρώτος που διαθέτει PPAs στη σχετική πρωτοεμφανιζόμενη αγορά στη χώρα μας. Μάλιστα, σε μια αγορά όπου οι σταθερές τιμές πλέον είναι ανύπαρκτες, η προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε μακροχρόνια σταθερή τιμή μέσω PPA, υποπολλαπλάσια σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα κόστους, δημιουργεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τους μεγάλους καταναλωτές ενέργειας και αποτελεί απόδειξη της έμπρακτης υποστήριξης του ΗΡΩΝΑ και

Πώς οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μειώνουν το ενεργειακό κόστος επιχειρήσεων και βιομηχανιών

Ο ΗΡΩΝ ενώνοντας τις δυνάμεις του με την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ καινοτόμησε και καθιέρωσε πρώτος στην ελληνική αγορά τα «πράσινα» ιδιωτικά PPAs το τελευταίο τρίμηνο του 2021

της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ στην ενεργοβόρα εγχώρια βιομηχανία. Eκτός από το σημαντικό οικονομικό πλεονέκτημα στις επιχειρήσεις, οι Μακροχρόνιες Συμβάσεις Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας ταυτόχρονα περιορίζουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, συμβάλλοντας άμεσα στην αναγκαία ενεργειακή μετάβαση. Με αυτόν τον τρόπο οι πελάτες που έχουν ήδη συνάψει PPA με τον ΗΡΩΝΑ είναι οι μοναδικοί που έχουν καταφέρει από το τελευταίο τρίμηνο του 2021, δηλαδή από την έναρξη της κορύφωσης της ενεργειακής κρίσης, να αντισταθμίσουν σε ένα μεγάλο βαθμό την επιβάρυνση που έχει προκύψει από τις αυξήσεις του κόστους χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας. Η ζήτηση για PPA από τους πελάτες ήταν τόσο μεγάλη που υπερκαλύφτηκε η προσφορά σε

πολύ μικρό χρονικό διάστημα, με μεγάλη επιτυχία. Ηδη στο πλάνο του ΗΡΩΝΑ είναι να διαθέσει ακόμη περισσότερη ενέργεια μέσω PPA (βάσει διαθεσιμότητας), καθώς προβλέπει πως η αγορά θα ακολουθήσει τα παγκόσμια πρότυπα που θέλουν τις εταιρείες να προμηθεύονται ολοένα και μεγαλύτερο ποσοστό της κατανάλωσής τους μέσω τέτοιων συμβάσεων. Φθηνή, «πράσινη» ενέργεια και για τους οικιακούς καταναλωτές Τα «πράσινα» εταιρικά PPAs του ΗΡΩΝΑ σε συνεργασία με την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ είναι ακόμη μία πρωτοποριακή και οικονομικά συμφέρουσα επιλογή απέναντι στο υψηλό ενεργειακό κόστος μετά το αντίστοιχο καινοτόμο οικιακό προϊόν ΗΡΩΝ ΕΝ.Α. Το ΗΡΩΝ ΕΝ.Α. αποτελεί ένα μικρής κλίμακας μακροχρόνιο PPA που είναι διαθέσιμο

σε οικιακούς καταναλωτές και προσφέρει εξαιρετική προστασία έναντι του υψηλού και ευμετάβλητου κόστους του λογαριασμού ενέργειας, συμβάλλοντας στην Ενεργειακή Ανεξαρτησία τους. Με το ΗΡΩΝ ΕΝ.Α. οι καταναλωτές αποκτούν ευέλικτη πρόσβαση σε φθηνή και «πράσινη» ενέργεια χωρίς τις δαπάνες, τους χωροταξικούς περιορισμούς και τη γραφειοκρατική διαδικασία εγκατάστασης ενός φωτοβολταϊκού στη στέγη τους. Οι πελάτες του ΗΡΩΝ ΕΝ.Α. καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες τους μειώνοντας τους λογαριασμούς ρεύματος μέσα από την παροχή εκπτώσεων μέχρι και για μία 20ετία, κατά τη διάρκεια της οποίας έχουν την ευελιξία της διατήρησης του προγράμματος ακόμη και όταν μετακομίζουν, αλλά ακόμη και να το μεταβιβάσουν σε άλλον πελάτη ΗΡΩΝ της επιλογής τους.

26-27 Μαρτίου 2022

Βιώσιμη Ανάπτυξη

ΟΙ 5 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΕΒ

Κλιματικοί στόχοι με διατήρηση της ανταγωνιστικότητας

Ανάγκη για μείωση του άνθρακα Ωστόσο, όπως αναφέρει η μελέτη του ΣΕΒ, «η απάντηση στην κλιματική αλλαγή αποτελεί κορυφαία πρόκληση σε παγκόσμιο επίπεδο». «Η Ευρωπαϊκή Ενωση (Ε.Ε.) πρώτη έθεσε το στόχο για κλιματική ουδετερότητα –μηδενικό δηλαδή ισοζύγιο εκπομπών και απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου (ΑτΘ)– μέχρι το 2050 και μείωσης των εκπομπών ΑτΘ κατά 55% έως το 2030 σε σύγκριση με το 1990. Η πρωτοβουλία έχει τη στήριξη και των επιχειρήσεων, οι οποίες συνεχίζουν να επενδύουν στη μείωση του ανθρακικού τους αποτυπώματος, σε σύγκριση με ανταγωνιστές εκτός Ε.Ε.», υπογραμμίζει με νόημα η μελέτη του ΣΕΒ.

Κλιματική φιλοδοξία και ανταγωνιστικότητα Ζητούμενο, όμως, όπως τονίζεται, είναι «η υποστήριξη της κλιματικής φιλοδοξίας με ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει ίσους όρους ανταγωνισμού στις παγκόσμιες αγορές, ώστε η κλιματική μετάβαση να λειτουργήσει προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα ότι ο κίνδυνος “διαρροής άνθρακα” (Carbon Leakage), δηλαδή μεταφοράς επενδύσεων σε τρίτες χώρες χωρίς αντίστοιχο κόστος άνθρακα, αποτελεί ήδη πραγματικότητα». Σύμφωνα με τη μελέτη, «η δέσμη μέτρων “Fit for 55” (Δ1) προτείνει αλλαγές στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) και εφαρμογή ενός Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Ανθρακα (ΜΣΠΑ), οι οποίες, αν υιοθετηθούν,

Η υποστήριξη της κλιματικής φιλοδοξίας απαιτεί ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει ίσους όρους ανταγωνισμού στις παγκόσμιες αγορές, ώστε η κλιματική μετάβαση να λειτουργήσει προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας

θα προκαλέσουν σημαντική υποβάθμιση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων». Οπως επισημαίνεται και στη νέα μελέτη του ΙΟΒΕ με τίτλο «Επιπτώσεις της αναθεωρημένης ευρωπαϊκής πολιτικής για το Κλίμα στην ελληνική βιομηχανία και οικονομία», ο κίνδυνος «διαρροής άνθρακα» για τη χώρα μας είναι ιδιαίτερα σημαντικός, μια και: ▪ Αφορά κλάδους που παράγουν το 27% της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) της μεταποίησης και απασχολούν περίπου 57 χιλ. εργαζόμενους (16% της συνολικής απασχόλησης στη μεταποίηση). ▪ Πρόκειται για κλάδους με έντονη εξωστρέφεια, υψηλή ένταση κεφαλαίου και υψηλή παραγωγικότητα εργασίας – χαρακτηριστικά που αποτελούν ζητούμενο για το νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα της Ελλάδας και την επίτευξη του στόχου για αύξηση του μεριδίου της μεταποίησης στο 15% του ΑΕΠ το 2030. ▪ Επηρεάζονται ιδιαίτερα οι εξαγωγές των κλάδων αυτών αφού θα καταβάλλουν το αυξημένο κόστος άνθρακα για το σύνολο της παραγωγής τους, ενώ οι εισαγωγείς μόνο για το ποσοστό που θα εισάγεται στην Ε.Ε. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εξωστρέφεια των εγχώριων κλάδων είναι πολλαπλάσια του ευρωπαϊκού μέσου όρου του κάθε κλάδου και συμβάλλουν σταθερά από το 2010 πάνω από το 40% στις ελληνικές εξαγωγές αγαθών (με το μεγαλύτερο μέρος τους να κατευθύνεται σε χώρες εκτός Ε.Ε.).

Οι επιβαρύνσεις Με βάση την ισχύουσα πρόταση του ΜΣΠΑ και τις αλλαγές που προτείνονται στη λειτουργία του ΣΕΔΕ, η επιβάρυνση, μόνο για την αγορά δικαιωμάτων εκπομπών που χάνονται λόγω της εφαρμογής του, ξεκινά από 197 εκατ. ευρώ το 2023

και κλιμακώνεται σε 1,1-1,3 δισ. ευρώ το 2035. Σε περίπτωση ένταξης και των έμμεσων εκπομπών στον ΜΣΠΑ, η οποία θα συνεπάγεται αλλαγή και στο καθεστώς παροχής αντιστάθμισης του κόστους έμμεσων εκπομπών, θα προκύψει επιπλέον ετήσια επιβάρυνση 225 εκατ. ευρώ κατά μέσο όρο μετά το 2026. Σύμφωνα με τη μελέτη, ειδικότερα, «η αρνητική επίδραση στο ΑΕΠ λόγω των αναμενόμενων επιπτώσεων στα μερίδια αγοράς από το επιπλέον κόστος κλιματικής μετάβασης φτάνει το 2035 στο €1,7 δισ. με την απώλεια στην απασχόληση σε όλο το φάσμα επιχειρηματικής δραστηριότητας να ξεπερνά τις 25,4 χιλ. θέσεις εργασίας». Ετσι, ο ΣΕΒ στη μελέτη του αναφέρει ότι η διατήρηση των δωρεάν δικαιωμάτων και η μέριμνα της Ε.Ε. για την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών πριν από την εφαρμογή του ΜΣΠΑ αποτελεί ελάχιστο αντίμετρο για τα παραπάνω. Οπως τονίζει: ▪ Περιορίζεται η επιβάρυνση των κλάδων που πλήττονται κατά 290500 εκατ. ευρώ ετησίως το 2035 (26,1%-38,2%). ▪ Μετριάζονται οι απώλειες στο ΑΕΠ κατά 650 εκατ. ευρώ (38,2%) και οι επιπτώσεις στην απασχόληση κατά 8 χιλιάδες θέσεις εργασίας (31,5%). ▪ Η διατήρηση της αντιστάθμισης μέρους του κόστους των έμμεσων εκπομπών περιορίζει τις απώλειες κατά 140 εκατ. ευρώ για τους πληγέντες κλάδους. Σύμφωνα, δε, με τον ΣΕΒ, «η εξίσωση του κόστους μεταξύ παραγωγών εντός και εκτός Ευρώπης πρέπει να αποτελεί στόχο της Ε.Ε., αφού, διασφαλίζοντας την ανταγωνιστικότητά της, η Ε.Ε. κερδίζει στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, αυξάνοντας παράλληλα το ποσοστό

παραγωγής που παράγεται με χαμηλότερο ανθρακικό αποτύπωμα».

Προτάσεις Μάλιστα, καθώς το επόμενο διάστημα θα ολοκληρωθούν οι διαβουλεύσεις στην Ε.Ε. και θα οριστικοποιηθεί το πλαίσιο εφαρμογής του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) και του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Ανθρακα (ΜΣΠΑ), ο ΣΕΒ καταθέτει 5 βασικές θέσεις για μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα με χαρακτηριστικά βιώσιμης, δηλαδή ισόρροπης, ανάπτυξης για την οικονομία και την κοινωνία. Πιο συγκεκριμένα προτείνει: 1. Εφαρμογή του προτεινόμενου ΜΣΠΑ ως συμπληρωματικού και όχι ως εναλλακτικού μέτρου με τη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων, στο πλαίσιο της λειτουργίας του ΣΕΔΕ. 2. Επιστροφή του επιπλέον κόστους άνθρακα που επιβαρύνονται οι παραγωγοί εντός Ε.Ε. για τις εξαγωγές σε τρίτες χώρες. 3. Διατήρηση της αντιστάθμισης του κόστους έμμεσων εκπομπών. Οι έμμεσες εκπομπές θα πρέπει να συμπεριληφθούν στον ΜΣΠΑ μόνο όταν το κόστος τους θα έχει περιοριστεί σημαντικά, ως αποτέλεσμα αυξημένου ποσοστού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. 4. Θωράκιση του ΜΣΠΑ ώστε να προστατεύονται οι ευρωπαϊκές εταιρείες από πρακτικές παράκαμψής του, όπως π.χ. μέσω εισαγωγών μόνο από συγκεκριμένες μονάδες παραγωγής χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος ή μέσω εισαγωγών ημικατεργασμένων προϊόντων. 5. Θέσπιση μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης για την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών και διασφάλιση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση από την αγορά.

AP PHOTO / MARTIN MEISSNER

ι αναπροσαρμογές στο πλαίσιο πολιτικής της Ε.Ε. για το κλίμα εντείνουν την πίεση στην αν ταγωνισ τικότητα των επιχειρήσεων. Αυτό επισημαίνει ο ΣΕΒ σε ειδική μελέτη που διεξήγε με τίτλο «Ανταγωνιστικότητα και κλιματική μετάβαση: Δυο αλληλένδετοι στόχοι για την Ευρώπη». «Οι επιπτώσεις στην εγχώρια βιομηχανία προέρχονται άμεσα από τη διαταραχή στο κόστος παραγωγής λόγω της σημαντικής αύξησης του κόστους για την αγορά δικαιωμάτων εκπομπών CO2 καθώς και του κόστους έμμεσων εκπομπών, ενώ οι παραγωγοί ανταγωνιστικών προϊόντων εκτός Ε.Ε. θα επιβαρυνθούν μέσω εφαρμογής του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Ανθρακα (ΜΣΠΑ) μόνο για το μερίδιο της συνολικής παραγωγής τους που εξάγουν στην Ε.Ε.», τονίζει ο ΣΕΒ που σημειώνει ότι ο Μηχανισμός Συνοριακής Προσαρμογής Ανθρακα (ΜΣΠΑ) που προτείνεται, μέσω των αλλαγών που συνεπάγεται στο Σύστημα Εμπορίας δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ), ως έχει σήμερα θα προκαλέσει σειρά παρενεργειών.

ε ένα διεθνές περιβάλλον ισχυρών προκλήσεων στη σκιά των γεωπολιτικών, οικονομικών και ενεργειακών δεδομένων που διαμορφώνει η κρίση στην Ουκρανία, η αντιμετώπιση οικουμενικών προβλημάτων, όπως η κλιματική κρίση με την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αξιοποίηση και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, παραμένει ισχυρός μεσομακροπρόθεσμος στόχος. Αντίστοιχα, σημαντική για τη διαμόρφωση μιας πραγματικά βιώσιμης ανάπτυξης τις επόμενες δεκαετίες είναι η ανάπτυξη, παγκοσμίως, υπεύθυνων επιχειρηματικών πρακτικών όπως αυτές εκφράζονται από τα κριτήρια ESG (Environmental, Social, Governance). H σταδιακή υιοθέτηση καθαρών μορφών ενέργειας είναι κεντρικός πυλώνας στη στρατηγική ESG, η οποία στοχεύει στον συνολικό μετασχηματισμό του οικονομικού, παραγωγικού και επενδυτικού μοντέλου. Πρόκειται για τάση που θα παραμείνει κυρίαρχη στην Ευρώπη τις επόμενες δεκαετίες, η οποία, όπως αποδεικνύει και η τρέχουσα ενεργειακή κρίση, έχει κάθε λόγο να επενδύσει στην οικοδόμηση πλαισίου που θα εξασφαλίσει φθηνή, αθρόα, καθαρή ενέργεια και ενεργειακή ανεξαρτησία, μακροπρόθεσμα. Υπό αυτό το πρίσμα, δυναμικοί σχεδιασμοί όπως η Πράσινη Συμφωνία της Ε.Ε., στο πλαίσιο της οποίας έχει προϋπολογισθεί να διοχετευθούν στην ευρωπαϊκή οικονομία 750 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια, μπορούν να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο. Ειδικά για την Ελλάδα, η κατεύθυνση αυτή είναι σαφώς μια από τις βασικές χρηματοδοτικές προτεραιότητες στο σχέδιο «Ελλάδα 2.0» για το Ταμείο Ανάκαμψης, με σκοπό την εδραίωση μιας βιώσιμης ανάπτυξης για όλη την κοινωνία. Πρόκειται για μια προτεραιότητα που υπογραμμίζεται άλλωστε και από τις δύο διαδοχικές κρίσεις που βιώνει η παγκόσμια οικονομία, την πανδημική και την ενεργειακή, οι οποίες αναδεικνύουν τη σημασία βιώσιμων επιλογών σε όλα τα επίπεδα. Ο τραπεζικός τομέας οικοδομεί σταθερά την επόμενη ημέρα αναδεικνύοντας σε προτεραιότητα την ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG με βάση τις πιστωτικές και περιβαλλοντικές κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση όσα αναφέρει η διοίκηση της Eurobank, η τράπεζα επανασχεδιάζει τη στρατηγική της για τα χρηματοδοτικά και άλλα προϊόντα, όπως και την εσωτερική της λειτουργία, προς ένα πλαίσιο που υποστηρίζει τη μακροπρόθεσμη και πολυδιάστατη ευημερία. Χρηματοδοτεί τη βιώσιμη ανάπτυξη, προάγει αξία για όλες τις ομάδες ενδιαφερομένων και δημιουργεί θετικές οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε όλους τους τομείς δραστηριοτήτων της τράπεζας. Η φιλοσοφία ESG είναι κεντρική στη στρατηγική προς την EUROBANK 2030, με σταθερό γνώμονα την υπεύθυνη επιχειρηματικότητα, τον άνθρωπο και την επιδίωξη μιας κοινής ευημερίας. Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται, η Eurobank: «Εργάζεται σε σειρά έργων ESG που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει την αποτύπωση και εξειδίκευση των κλιματικών κίνδυνων και την ενσωμάτωσή τους σε όλες τις μορφές κινδύνων που αξιολογεί. »Με στρατηγική προτεραιότητα την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης συμβάλλει στη χρηματοδότηση σύγχρονων εμβληματικών έργων με ισχυρό πρόσημο βιωσιμότητας, όπως η ανάπλαση του Ελληνικού και η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης - Αττικής. Με βιώσιμες χρηματοδοτήσεις που ξεπέρασαν το 1 δισ. ευρώ το 2021, η Eurobank επιδιώκει να επιδράσει ουσιαστικά

5-6 Ιουνίου2022 2021 26-27 Μαρτίου

Βιώσιμη Ανάπτυξη

EUROBANK | ESG

Πρωτοπορία για την κοινή ευημερία

Ο τραπεζικός τομέας οικοδομεί σταθερά την επόμενη ημέρα με βάση τις πιστωτικές και περιβαλλοντικές κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

στη στροφή της ελληνικής οικονομίας προς τη βιωσιμότητα και την πραγμάτωση της Πράσινης Συμφωνίας. »Υλοποιεί την παροχή “βιώσιμων” δανείων για συγκεκριμένους βιώσιμους σκοπούς ή για τη χρηματοδότηση εταιρειών με κύρια ροή εσόδων από βιώσιμες δραστηριότητες, τα λεγόμενα Sustainability Linked Loans (SSL), που συνδέουν τον επιχειρηματικό δανεισμό με την εκπλήρωση περιβαλλοντικών και κοινωνικών στόχων δεσμευτικών για τους δανειολήπτες». Οπως τονίζεται, «το Πλαίσιο Βιώσιμης Χρηματοδότησης που εφαρμόζει η Eurobank περιλαμβάνει ευρύ φάσμα προϊόντων βιώσιμων δανείων που καλύπτουν τραπεζικά χαρτοφυλάκια χονδρικής και λιανικής, με παράλληλη μόχλευση του Ταμείου Ανάκαμψης που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής ESG της Τράπεζας. Δημοσίευσε το Πλαίσιο για Πράσινα Ομόλογα που θα επιτρέψει την έκδοση σχετικών ομολόγων. »Εφαρμόζει τη σύγχρονη αυτή φιλοσοφία και στο σχεδιασμό της νέας γενιάς καταστημάτων της Τράπεζας, των Future Branches. Για την κατασκευή τους χρησιμοποιήθηκαν φιλικά στο περιβάλλον υλικά, αξιοποιούνται σύγχρονες ψηφιακές λύσεις ώστε να μηδενισθεί η χρήση χαρτιού και επιδιώκεται η ανάπτυξη μιας ακόμη πιο άμεσης σχέσης με τον πελάτη μέσω της πρωτοποριακής phygital προσέγγισης στην εξυπηρέτηση που υιοθετεί η Τράπεζα. »Εισήγαγε στην ελληνική αγορά την προθεσμιακή κατάθεση ESG Deposits, μια καταθετική λύση για επιχειρήσεις με ESG προσανατολισμό, που επιθυμούν να τοποθετήσουν τη ρευστότητά τους σε καταθετικά προϊόντα, τα κεφάλαια των οποίων θα αξιοποιούνται για

τη χρηματοδότηση αειφόρων επενδύσεων και έργων που προάγουν τη βιώσιμη ανάπτυξη. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως η Γενική Διεύθυνση Κεφαλαιαγορών (Markets) της Eurobank στηρίζοντας το Πρόγραμμα δενδροφύτευσης αναδασωτέων εκτάσεων στην περιοχή της Αρχαίας Ολυμπίας, το οποίο προωθεί η Τράπεζα, συνδέει, για πρώτη φορά, τη δενδροφύτευση με τη διάθεση Επενδυτικών προϊόντων (Structured Products) της Τράπεζας. Ετσι, πελάτες της Eurobank, επιλέγοντας την τοποθέτηση κεφαλαίων στα συγκεκριμένα προϊόντα, συνδράμουν ενεργά στη δράση της δενδροφύτευσης, ενισχύοντας το θετικό αποτύπωμα για τα ελληνικά δάση και το φυσικό περιβάλλον». Με γνώμονα τις Αρχές Υπεύθυνης Τραπεζικής του UNEP-FI και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, τους οποίους έχει υιοθετήσει και εμπράκτως υποστηρίζει η Eurobank, η διοίκησή της όπως σημειώνει, «επαναπροσδιορίζει διαρκώς δράσεις και στόχους βιώσιμης ανάπτυξης. To 2021 εξέδωσε την πρώτη της Εκθεση Αυτοαξιολόγησης για το UNEP-FI και κατήρτισε 3ετές πρόγραμμα για την πλήρη ενσωμάτωση των Αρχών Υπεύθυνης Τραπεζικής. Συμμετέχει ενεργά σε διεθνούς φήμης αξιολογήσεις ESG, με στόχο τη συνεχή βελτίωση των επιδόσεων στο τρίπτυχο περιβάλλον, κοινωνία και διακυβέρνηση και την περαιτέρω ενίσχυση της εμπιστοσύνης της επενδυτικής κοινότητας στην Τράπεζα. Μάλιστα το 2021, η Eurobank σημείωσε σημαντικές βελτιώσεις στις αξιολογήσεις οίκων ευρείας αποδοχής, όπως η Sustainalytics, και συμπεριλήφθηκε στο Δείκτη ESG του ΧΑ και στον Δείκτη Ισότητας των Φύλων του Bloomberg».

Βιώσιμη Ανάπτυξη

26-27 Μαρτίου 2022

incharge:

Kλειδί τα δίκτυα φορτιστών για την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης

υναμική ανάπτυξη καταγράφει η ηλεκτροκίνηση, που λειτουργεί ως «κλειδί» για το «πρασίνισμα» ενός από τους πλέον ζωτικούς κλάδους: τον κλάδο των μεταφορών. Υπολογίζοντας ότι το 1/4 του συνόλου των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα που σχετίζονται με την ενέργεια προέρχεται από τις μεταφορές και πως το 75% εξ αυτών προκύπτει από οχήματα καθημερινής χρήσης, καθίσταται σαφές ότι είναι επιτακτική ανάγκη εισόδου της ηλεκτροκίνησης στην καθημερινότητα. Ειδικά, μάλιστα, όταν επίκειται η ένταξη στο σύστημα εμπορίας ρύπων (ETS) από το 2025 των μεταφορών που θα φέρει επιβαρύνσεις στο κόστος που αναλογεί στο διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπεται στην ατμόσφαιρα κατά την ανάλωση καυσίμων κίνησης. Στο πλαίσιο αυτό εγγράφεται η στρατηγική ανάπτυξης της nrg, μέλους του Ομίλου της Motor Oil, που μέσα από την πύκνωση του δικτύου φορτιστών incharge επιδιώκει να ενισχύσει την όλη πορεία της πράσινης μετάβασης. Αλλωστε τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα σε συνδυασμό με τη δυνατότητα παροχής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενισχύουν τη βιωσιμότητα του πλανήτη καθώς οδηγούν σε:  Μείωση της συνολικής παραγωγής των ατμοσφαιρικών ρύπων.  Ποιοτικό καθαρισμό του εισπνεόμενου αέρα.  Περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.  Μείωση της ηχορύπανσης, χάρη στην ειδική κατασκευή των ηλεκτρικών οχημάτων, τόσο για τον άνθρωπο αλλά και για τα φυσικά οικοσυστήματα, κυρίως

Κάνουμε το ταξίδι της ηλεκτροκίνησης πραγματικότητα με το μεγαλύτερο δίκτυο ταχυφορτιστών στην Ελλάδα στα μεγάλα αστικά κέντρα που τα υψηλά ντεσιμπέλ οδηγούν στην καταστροφή, πολλές φορές, μικρο-οικοσυστημάτων.  Οικονομία σε σχέση με τη βενζίνη για τον τελικό χρήστη.

Το μέλλον ξεκάθαρα δείχνει την ηλεκτροκίνηση Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2020 η ζήτηση αυτοκινήτων με κατανάλωση πετρελαίου και βενζίνης στην Ευρώπη μειώθηκε κατά 23%. Μάλιστα, από 3 εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα που κυκλοφορούν σήμερα, το 2025 θα αγγίξουν τα 10 εκατομμύρια. Ηδη υπάρχουν περίπου 300.000 φορτιστές, οι οποίοι

μέχρι το 2025 αναμένεται να ξεπεράσουν το 1 εκατομμύριο. Στην Ελλάδα, αναμένεται μέχρι το 2030 το 30% των πωλούμενων αυτοκινήτων να είναι ηλεκτρικά ξεπερνώντας τα 300.000 οχήματα. Από το 2019, όμως, όταν και συντάχθηκε το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, οι στόχοι για το 2021 ήταν σημαντικά μικρότεροι και ήδη έχουν ξεπεραστεί, δείχνοντας πως παρά τις δυσμενείς συνθήκες παγκοσμίως, τα μέτρα στήριξης της αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων αποδίδουν καρπούς. Το 2021, δε, το ποσοστό των ηλεκτρικών οχημάτων υπερέβη το 5% του συνόλου των πωλήσεων, ξεπερνώντας τον σχετικό στόχο που είχε τεθεί για τη χρονιά. Στο φόντο αυτό η nrg, από το 2018, επενδύει διαρκώς σε σύγχρονες υποδομές και ενημερωμένες υπηρεσίες πίσω από την ηλεκτροκίνηση, με ταχύτητα που αρμόζει στην καινοτομία που φέρνει στην αγορά.

H nrg Ειδικά, το δίκτυο σταθμών φόρτισης incharge, τροφοδοτούμενο αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, εξυπηρετεί με επάρκεια και αρτιότητα όσους κάνουν τη μετάβαση στο ηλεκτρικό αυτοκίνητο καθώς παρέχει:  Το μεγαλύτερο δίκτυο ταχυφορτιστών στην Ελλάδα, σε συνεργασία με τα πρατήρια Shell και AVIN.  Ταχυφορτιστές που είναι ικανοί να φορτίσουν ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο στο 80% της δυναμικότητάς του σε λιγότερο από μισή ώρα (80% <30min) κάνοντας πράξη το υπεραστικό ταξίδι.  Φορτιστές που είναι εγκατεστημένοι σε κομβικά αστικά σημεία και καλύ-

πτουν το μεγαλύτερο μέρος του εθνικού οδικού δικτύου. Οπως αναφέρεται, η σημασία του δικτύου είναι τεράστια για μια τέτοια αγορά όπως της ηλεκτροκίνησης. Το όλο εγχείρημα, μάλιστα, μοιάζει με ό,τι συνέβη με την αγορά της κινητής τηλεφωνίας στα ξεκινήματά της το 1993, οπότε υπήρχαν μόλις 1.000 συνδρομητές, καθώς διαθεσιμότητα δικτύου υπήρχε μόνο στην Αττική. Ετσι και με την ηλεκτροκίνηση, η ανάπτυξη δικτύου είναι ο μόνος τρόπος για να αναπτυχθεί η νέα αυτή αγορά προκειμένου να μπορούν οι χρήστες ηλεκτρικών οχημάτων να ταξιδέψουν χωρίς άγχος, γρήγορα και με ασφάλεια σε όλη την Ελλάδα. Οπως τονίζεται σε σχέση με το incharge, ο στρατηγικός σχεδιασμός για το αμέσως επόμενο διάστημα είναι η πλήρης κάλυψη του οδικού δικτύου στην Ελλάδα, με πληθώρα σημείων φόρτισης εντός των αστικών κέντρων όσο και μέσω σημαντικών συνεργασιών με ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς. Ηδη έχουν υπογραφεί στρατηγικές συμφωνίες με πολύ μεγάλες επιχειρήσεις που θα συμβάλουν στην ταχύτατη, στρατηγική αλλά και βιώσιμη ανάπτυξη του δικτύου. Χαρακτηριστικά, με μία μόνο επιχειρηματική συμφωνία που ανακοινώθηκε πρόσφατα, το incharge θα αυξήσει τα σημεία φόρτισης για τους καταναλωτές τουλάχιστο κατά 500, με πλάνο τα επόμενα δύο χρόνια να ξεπεράσει τα 1.000 κομβικά σημεία φόρτισης ανά την επικράτεια. Παράλληλα, εδώ και καιρό, υφίσταται πρόγραμμα με ευνοϊκούς όρους για οικιακούς καταναλωτές, το οποίο μπορούν να συνδυάσουν με οικιακό φορτιστή μέσω κρατικής επιδότησης.

26-27 Μαρτίου 2022

Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΚΑΙ Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ

Οικονομική ανάπτυξη με πράσινα καύσιμα

αγκοσμίως, ο κ λάδος του πετρελαίου και του φυσικού αερίου φαίνεται ότι έχει αρχίσει να αν ταποκ ρί ν ε ται σ τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, συμμετέχοντας ενεργά στην ενεργειακή μετάβαση, εισερχόμενος ακόμα και σε ενέργειες αυτοδέσμευσης για επίτευξη ουδέτερου αποτυπώματος CO₂ όπως η Πρωτοβουλία για το Κλίμα των κλάδων πετρελαίου και φυσικού αερίου «Oil and gas climate initiative - OGCI», μέλη της οποίας είναι 12 κολοσσοί, μεταξύ των οποίων οι Aramco, BP, Chevron, Eni, Exxon Mobil και Shell. Στην Ευρώπη, δύο και π λέον χρόνια μετά την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η οποία φιλοδοξεί να μετατρέψει την Ε.Ε. σε μια σύγχρονη, ανταγωνιστική και ταυτόχρονα αποδοτική προς τη χρήση φυσικών πόρων οικονομία, εξασφαλίζοντας μηδενικές καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050 και οικονομική ανάπτυξη αποσυνδεδεμένη από τη χρήση φυσικών πόρων, η βιομηχανία εργάζεται πυρετωδώς προς αυτήν την κατεύθυνση. Ο Ευρωπαϊκός Κλάδος Διύλισης μέσω του σ υλ λογικού οργάνου του FuelsEurope έχει καταθέσει το Οραμα 2050 – την ολοκληρωμένη πρόταση του Κλάδου Διύλισης για τη μετάβαση στη νέα οικονομία χαμηλού άνθρακα, συμβάλλοντας στους στόχους της Ε.Ε.

Η παραγωγή πράσινων καυσίμων αναμένεται να έχει στρατηγικό ρόλο στη μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία. Πρόκειται για φιλικά προς το περιβάλλον υγρά καύσιμα χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα, που έχουν μηδενικές ή περιορισμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα

για την κλιματική αλλαγή στο πλαίσιο και της Κυκλικής Οικονομίας και παρέχοντας προσιτές λύσεις για τις μεταφορές, τη βιομηχανία και τους καταναλωτές. Κεντρικό ρόλο στο διυλιστήριο του μέλλοντος θα αποτελέσουν τα πράσινα υγρά καύσιμα και τα λεγόμενα clusters, με την ενσωμάτωση διυλιστηρίων και πετροχημικών μονάδων. Σύμφωνα με το Οραμα 2050, τα διυλισ τήρια της Ε.Ε. έχουν τις δυνατότητες να αποτελέσουν κέντρα παραγωγής ε νέργειας χαμηλών εκ πομπών άνθρακα ενσωματωμένα σε ένα σ ύμπ λεγμα βιομηχανιών, ώσ τε να συνδυάσουν και να βελτιστοποιήσουν τη χημική σύνθεση των αντίστοιχων προϊόντων τους. Η συνεργασία μεταξύ των κλάδων της οικονομίας κρίνεται αναγκαία στη μετάβαση προς μια πιο Κυκλική Οικονομία, καθώς από κοινού μπορούν να αναπτύξουν καινοτόμες τεχνολογίες χαμηλού άνθρακα με στόχο τη μείωση του συνόλου των εκπομπών των βιομηχανιών που θα συμμετέχουν στο cluster, και των προϊόντων τους, επεκτείνοντας τη μείωση των εκπομπών CO₂ σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα. Η παραγωγή πράσινων καυσίμων αναμένεται να έχει στρατηγικό ρόλο στη μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, συμβάλλοντας καθοριστικά στην επιτακτική ανάγκη για μείωση των εκπομπών

άνθρακα στις μεταφορές. Πρόκειται για φιλικά προς το περιβάλλον υγρά καύσιμα χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα, που έχουν μηδενικές ή περιορισμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) κατά την παραγωγή και τη χρήση τους, καθώς δεν προέρχον ται από το πετρέλαιο, αλλά αξιοποιούν νέες πρώτες ύλες χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα, όπως βιομάζα, ανακυκλωμένα μαγειρικά έλαια, πλαστικά απορρίμματα, εξελιγμένα βιοκαύσιμα, μπλε και πράσινο υδρογόνο ή ακόμη και συνθετικά καύσιμα από δεσμευμένο CO₂. Στ η ν Ε λ λ άδ α, τ α Ε λ λ η ν ι κ ά Πε τρ έ λ αια (Ε ΛΠΕ ), μ έ λο ς του FuelsEurope, από τον Μάιο του 2021 έχουν ανακοινώσει τον πράσινο μετασχηματισμό του ομίλου, προτάσσοντας τη στροφή στην πράσινη ενέργεια και σε νέες τεχνολογίες, όπως το πράσινο υδρογόνο, η δέσμευση διοξειδίου και τα βιοκαύσιμα. Ο όμιλος έχει θέσει τον φιλόδοξο στόχο να παρέχει ενεργειακές λύσεις χαμηλών εκπομπών CO₂, μειώνοντας το ανθρακικό αποτύπωμά του 50% μέχρι το 2030. Στο πλαίσιο του μετασχηματισμού των ΕΛΠΕ έχουν ήδη ανακοινωθεί επενδύσεις 3,5-4 δισ. ευρώ έως το 2025 σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ένας συνδυασμός ωρίμανσης ενός διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου έργων (φωτοβολταϊκά, αιολικά, βιομάζα) καθώς και στοχευμένων

Βιώσιμη Ανάπτυξη

εξαγορών ώριμων ή σε λειτουργία έργων. Σε διάφορα στάδια ανάπτυξης βρίσκονται φωτοβολταϊκά έργα συνολικής ονομαστικής ισχύος 796 MW, αιολικά 70 MW καθώς και 2 μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας από καύση βιομάζας συνολικής ισχύος 9,7 MW. Μάλιστα, το 2021 από τα 400 ευρώ εκατ. ευρώ που επένδυσε ο όμιλος, το 60% κατευθύνθηκε στην πράσινη ενέργεια, ενώ ένα 10% επιπλέον σε έργα περιβαλλοντικής αναβάθμισης και ασφάλειας των εγκαταστάσεων. Ο Ανδρέας Σιάμισιης, διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΠΕ και πρόεδρος του Συμβουλίου του ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη έχει πολλάκις υπογραμμίσει ότι, σε αυτή την κομβική στιγμή για τη χώρα, όπου ζητούμενο είναι η ταχεία ανάκαμψη από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, ο στόχος μείωσης των εκπομπών αερίων ρύπων και η αναγκαιότητα με τάβασ ης σε νέο ενεργειακό μοντέλο μέχρι το 2030, θέτουν ισχυρές προκλήσεις. Η προσήλωση στους στόχους SDG για βιώσιμη ανάπτυξη, η αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και η ενίσχυση της πράσινης επιχειρηματικότητας, προκειμένου να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα, αποτελούν προϋποθέσεις για ισχυρή βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας. Με βάση, δε, τη διοίκηση, σε αυτό το πλαίσιο κινούνται και τα ΕΛΠΕ, δεδομένης και της υφιστάμενης ενεργειακής κρίσης. Στο τέλος Φεβρουαρίου, μάλιστα, με την ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων του 2021, με κέρδη 341 εκατ. ευρώ, μέγεθος που αποτελεί τη δεύτερη υψηλότερη επίδοση στην ιστορία του ομίλου, και τη γνωστοποίηση της ολοκλήρωσης φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 204 MW στην Κοζάνη που αναμένεται να λειτουργήσει εντός του πρώτου τριμήνου του 2022, ο κ. Σιάμισιης ξεκαθάρισε ότι, εκτός από τον πράσινο μετασχηματισμό, ο όμιλος δίνει έμφαση σε θέματα περιβάλλοντος και στη στρατηγική ΕΚΕ, μέσα από μια σειρά ενεργειών στις τοπικές κοινωνίες όπου δραστηριοποιείται – τους Δήμους Ασπροσπύργου, Ελευσίνας, Μάνδρας, Μεγάρων και σ τη Δυτική Θεσσαλονίκη στους Δήμου Δέλτα και Κορδελιού-Ευόσμου, Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Νεάπολης-Συκεών και Παύλου Μελά. Επιπλέον της ενίσχυσης κοινωνικών παντοπωλείων, συσσιτίων, του εφοδιασμού σχολείων και δημοτικών κτιρίων με πετρέλαιο, της στήριξης πολιτιστικών συλλόγων και αθλητικών σωματείων, τα ΕΛΠΕ υλοποιούν και ένα από τα μεγαλύτερα ιδιωτικά προγράμματα περιβαλ λον τικής προστασίας και αποκατάστασης σε περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του 2021.

Βιώσιμη Ανάπτυξη

26-27 Μαρτίου 2022

COCA-COLA ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΆ

Μειώνει τη χρήση του πλαστικού στις πολυσυσκευασίες αλουμινίου ● Μείωση χρήσης πλαστικού κατά 540 τόνους ετησίως ● Κοινή πρωτοβουλία με την ΑΒ Βασιλόπουλος για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση γύρω από την ανακύκλωση, την επισκευή και την επαναχρησιμοποίηση

Coca-Cola στην Ελλάδα (Coca-Cola Τρία Εψιλον και Coca-Cola Hellas) παρουσιάζει τις νέες πολυσυσκευασίες αλουμινίου που χάρη στη πρωτοποριακή συσκευασία KeelClip™ καταργούν την πλαστική μεμβράνη και μειώνουν τη χρήση του πλαστικού κατά 540 τόνους ετησίως. Η νέα συσκευασία, που εμφανίζεται για πρώτη φορά στη χώρα μας, είναι από 100% ανακυκλώσιμο χαρτόνι, ελαφριά και πρακτική και επιτρέπει τη χρήση λιγότερων υλικών συσκευασίας συνολικά. Οι νέες συσκευασίες παράγονται στην Ελλάδα, στο Σχηματάρι Mega Plant της Coca-Cola Τρία Εψιλον, μετά την επένδυση ύψους 4 εκατομμυρίων ευρώ στην παραγωγική μονάδα, που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της στρατηγικής βι-

ώσιμης ανάπτυξης της εταιρείας, υπογραμμίζοντας τη δέσμευση για «Εναν Κόσμο Χωρίς Απορρίμματα». Κάθε μορφή συσκευασίας έχει ξεχωριστή αξία και ρόλο, είτε είναι από γυαλί, από αλουμίνιο, από πλαστικό PET είτε αφορά επαναγεμιζόμενες συσκευασίες ή λύσεις χωρίς καθόλου συσκευασία. Η Coca-Cola στην Ελλάδα είναι προσηλωμένη στον σχεδιασμό πιο βιώσιμων συσκευασιών που, στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, μπορούν να αποκτήσουν μια νέα ζωή. Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει τη συνολική μείωση των υλικών συσκευασίας που κυκλοφορεί στην αγορά, αυξάνοντας τη χρήση ανακυκλωμένων συσκευασιών και μειώνοντας παράλληλα τις συσκευασίες από πρωτογενή υλικά.

Κοινή πρωτοβουλία ευαισθητοποίησης με την ΑΒ Βασιλόπουλος για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση γύρω από την ανακύκλωση, την επισκευή και την επαναχρησιμοποίηση Παράλληλα, η Coca-Cola στην Ελλάδα και η ΑΒ Βασιλόπουλος στηρίζουν από κοινού την Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης για τη δημιουργία ενός σύγχρονου ψηφιακού οδηγού στην εφαρμογή Novoville, η οποία γεφυρώνει το κενό ανάμεσα στους πολίτες και τους δήμους όπου ζουν. Σκοπός του οδηγού, που θα περιλαμβάνει σημεία ανακύκλωσης, επισκευής και επαναχρησιμοποίησης σε όλη την Ελλάδα, καθώς και όλα τα κέντρα ανακύκλωσης που θα βρείτε στα καταστήματα ΑΒ, είναι να ενθαρρύνει και να διευκολύνει τους καταναλωτές να υιοθετήσουν έναν πιο βιώσιμο τρόπο ζωής. Η συνολική μείωση χρήσης υλικών συσκευασίας και οι δράσεις της Coca-Cola στην Ελλάδα για αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης στη χώρα αποτελούν μέρος της ευρύτερης στρατηγικής της για «Εναν Κόσμο Χωρίς Απορρίμματα». Στο ίδιο πλαίσιο, η εταιρεία έχει δεσμευτεί για συλλογή και ανακύκλωση κάθε συσκευασίας που διαθέτει στην αγορά μέχρι το 2030, προώθηση της κυκλικής οικονομίας, καθώς και για ουδέτερο ανθρακικό αποτύπωμα μέχρι το 2040, με στόχο την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και ένα πιο βιώσιμο μέλλον για όλους.

26-27 Μαρτίου 2022

Βιώσιμη Ανάπτυξη

Της ΖΩΉΣ ΓΑΪΤΑΝΑΡΟΥ*

ι καινοτόμες πράσινες υπηρεσίες, τα προϊόντα που είναι φιλικά προς το περιβάλλον και η χρήση ανακυκλωμένων υλών αποτελούν σημαντικά οχήματα για την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης. Σε πολλές περιπτώσεις, όμως, τα αγαθά αυτά είναι δυσεύρετα αλλά και εξαιρετικά ακριβά στην αγορά, κάνοντάς τα λιγότερα προσιτά στο ευρύ κοινό. Μέσα από το έργο LIFE-IP CEI-Greece «Circular Greece», που φιλοδοξεί να εφαρμόσει την Κυκλική Οικονομία στην Ελλάδα και υποστηρίζει την εφαρμογή του σχετικού θεσμικού πλαισίου, υιοθετούμε ένα νέο σημαντικό εργαλείο που καλείται να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα. Οι Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις (ΠΔΣ) εισάγουν για πρώτη φορά την έννοια των περιβαλλοντικών κριτηρίων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων των δημοσίων φορέων. Ουσιαστικά, με την εφαρμογή των ΠΔΣ, τα αγαθά, οι υπηρεσίες και τα έργα με τις μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις μπορούν να προτιμηθούν σε σύγκριση με άλλα τα οποία θα αποτελούσαν το αντικείμενο της σύμβασης υπό άλλες συνθήκες. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι αναθέτουσες αρχές (υπουργεία, περιφέρειες, δήμοι και λοιποί δημόσιοι φορείς) είναι οι μεγαλύτεροι αγοραστές αγαθών, υπηρεσιών και έργων, και ως εκ τούτου οι δημόσιες συμβάσεις αποτελούν ισχυρό μοχλό πίεσης της αγοράς. Χρησιμοποιώντας την αγοραστική τους δύναμη μπορούν να συμβάλουν σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο στην επίτευξη εθνικών και διεθνών στόχων βιωσιμότητας και περιβαλλοντικής πολιτικής. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι κατά τα έτη 2015-2019, μόνο για την κατηγορία Χαρτί Φωτοαντιγραφής και Γραφής στη χώρα μας έγιναν 6.303 δημόσιες συμβάσεις συνολικής αξίας άνω των 86 εκατομμυρίων ευρώ! Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις, που θεσπίστηκε στις 8-2-2021 με την ΚΥΑ 14900 (ΦΕΚ Β/466/2021), η εφαρμογή περιβαλλοντικών κριτηρίων στις δημόσιες συμβάσεις αναμένεται να συμβάλει: – Στη μείωση του ενεργειακού και οικολογικού αποτυπώματος, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. – Στη μείωση των επιπτώσεων στο περιβάλλον. – Στην αειφόρο και αποδοτικότερη χρήση των φυσικών πόρων και της ενέργειας. – Στην προώθηση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας. – Στην εξοικονόμηση δημοσίων πόρων, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος του κύκλου ζωής. – Στην τόνωση της ζήτησης των δευτερογενών υλικών, ενισχύοντας την εγχώρια επιχειρηματικότητα, τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες, τις υπηρεσίες επισκευής και επαναχρησιμοποίησης, καθώς και το κυκλικό πρότυπο παραγωγής και κατανάλωσης αντί του γραμμικού. – Στην ενίσχυση της κοινωνικής ευαισθητοποίησης για τα θέματα της προστασίας του περιβάλλοντος, στην αναπαραγωγή και επέκταση του μοντέλου προμηθειών και στον ιδιωτικό τομέα. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης παρουσιάζει δεκαπέντε κατηγορίες προϊόντων, υπηρεσιών και έργων, στις οποίες εφαρμόζονται οι ΠΔΣ. Οκτώ από αυτές είναι δεσμευτικής εφαρμογής, δηλαδή οι φορείς οφείλουν σταδιακά να εφαρ-

ΠΡΑΣΙΝΕΣ ∆ΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ

Η εφαρμογή τους συμβάλλει στη βιώσιμη ανάπτυξη Υπουργεία, περιφέρειες, δήμοι και λοιποί δημόσιοι φορείς είναι οι μεγαλύτεροι αγοραστές αγαθών, υπηρεσιών και έργων, και ως εκ τούτου οι δημόσιες συμβάσεις αποτελούν ισχυρό μοχλό πίεσης της αγοράς. Χρησιμοποιώντας την αγοραστική τους δύναμη μπορούν να συμβάλουν σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο στην επίτευξη εθνικών και διεθνών στόχων βιωσιμότητας και περι βαλλοντικής πολιτικής

μόζουν τα περιβαλλοντικά κριτήρια για αυτές: Κατηγορίες δεσμευτικής εφαρμογής ▪ Χαρτί φωτοαντιγραφής και γραφής ▪ Ηλεκτρονικοί υπολογιστές και οθόνες ▪ Εξοπλισμός απεικόνισης ▪ Εσωτερικός φωτισμός - λαμπτήρες LED ▪ Κλιματιστικά μηχανήματα ▪ Λιπαντικά (αναγεννημένα και βιοαποικοδομήσιμα) ▪ Μεταφορικά μέσα, δηλαδή οχήματα και υπηρεσίες μεταφοράς ▪ Οδοφωτισμός και σηματοδότες κυκλοφορίας Κατηγορίες μη δεσμευτικής εφαρμογής ▪ Επιπλα ▪ Προϊόντα κλωστοϋφαντουργίας ▪ Προϊόντα και υπηρεσίες συντήρησης εξωτερικών δημόσιων χώρων ▪ Υποδομές διαχείρισης λυμάτων ▪ Ηλεκτρικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης ▪ Σχεδιασμός οδοποιίας, κατασκευή και συντήρηση ▪ Σχεδιασμός κτιρίων γραφείων, κατασκευή και διαχείριση Για παράδειγμα, εφαρμόζοντας τα κριτήρια των ΠΔΣ για την προμήθεια φωτοαντιγραφικού χαρτιού, ένας οργανισμός θα μπορούσε να επιλέξει την προσφορά ενός προμηθευτή που προσφέρει ανακυκλωμένο χαρτί, να διαλέξει εξοπλισμό ο οποίος καταναλώνει λιγότερη ενέργεια (ανώτερης ενεργειακής κλάσης), οχήματα τα οποία έχουν χαμηλότερες εκπομπές ρύπων, έπιπλα τα οποία είναι από δεύτερο χέρι κ.λπ. Πέρα από την εφαρμογή των περιβαλλοντικών κριτηρίων, οι ΠΔΣ μπορούν να συμβάλουν άμεσα στην Κυκλική Οικονομία, υιοθετώντας επιπρόσθετα χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι Πράσινες Δημόσιες

Συμβάσεις μπορούν να οριστούν ως «οι διαδικασίες με τις οποίες οι δημόσιες αρχές προμηθεύονται αγαθά ή αναθέτουν έργα και υπηρεσίες που επιδιώκουν να συνεισφέρουν σε κλειστούς κύκλους ενέργειας και υλικών εντός των αλυσίδων εφοδιασμού, ενώ παράλληλα ελαχιστοποιούνται ή/και αποφεύγονται οι αρνητικές περιβαλλοντικές συνέπειες και η δημιουργία αποβλήτων καθ’ ολόκληρο τον κύκλο ζωής τους». Σε αυτές τις συμβάσεις δίνεται ιδιαίτερη έμφαση σε κριτήρια που αφορούν στην ανθεκτικότητα και τη δυνατότητα επισκευής, στην επαναχρησιμοποίηση και στη χρήση υπηρεσιών έναντι αγαθών. Η ιστοσελίδα των ΠΔΣ του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων (https://www. mindev.gov.gr/πράσινες-δημόσιες-συμβάσεις/) προσφέρει επικαιροποιημένες πληροφορίες στις αναθέτουσες αρχές, στις επιχειρήσεις, σε θεσμικούς φορείς, σε κοινωνικούς φορείς και γενικότερα σε κάθε ενδιαφερόμενο, σχετικά με δράσεις για τις ΠΔΣ, την πρόοδο υλοποίησης των επιμέρους δράσεων και τα αποτελέσματα υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης. Ακολουθήστε το έργο μας LIFE-IP CEIGreece - «Εφαρμογή της Κυκλικής Οικονομίας στην Ελλάδα» (https://circulargreece.gr) για να δείτε την εφαρμογή των ΠΔΣ στην πράξη κατά την υλοποίηση των πιλοτικών μας δράσεων. Το έργο συντονίζεται από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και υλοποιείται σε συνεργασία με 19 εταίρους. Συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ενωσης και το Πράσινο Ταμείο. * Μηχανικός μεταλλείων-μεταλλουργός, Μηχανική Περιβάλλοντος MSc, ειδικός Διαχείρισης Αποβλήτων του Πράσινου Ταμείου για το έργο LIFE-IP CEI-Greece «Circular Greece»

Βιώσιμη Ανάπτυξη

26-27 Μαρτίου 2022

Η ΕΛΛΑ∆Α ΕΞΑΓΕΙ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑ ΚΥΚΛΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Με πράσινο διαβατήριο άνοιξε φτερά για τη Μ. Ανατολή

αινοτόμες προσεγγίσεις, εξειδικευμένο προσωπικό, συσσωρευμένη γνώση και εμπειρία, ειδικά τμήματα έρευνας και ανάπτυξης με αποφοίτους ελληνικών ΑΕΙ και όχι μόνο και βέβαια όραμα, πίστη στην αξία της κυκλικής οικονομίας και σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο που σέβεται περιβάλλον και κοινωνίες. Αυτή είναι η «συνταγή» που με βάση όσα αναφέρουν αναλυτές, για την επόμενη μέρα της ελληνικής οικονομίας «κλειδώνει» εξωστρέφεια, μεγάλες υπεραξίες και βέβαια «σφραγίζει» το διαβατήριο για το ταξίδι της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης στο φόντο της κλιματικής κρίσης. Mε βάση, μάλιστα, όσα αναφέρει η διοίκηση του Ομίλου Polygreen, η «συνταγή» αυτή είναι «σηματωρός» εδώ και χρόνια για τον Ομιλο Polygreen που ιδρύθηκε το 2018 από τον Αθανάσιο Πολυχρονόπουλο και ξεκίνησε να λειτουργεί στην Ελλάδα το 2021, αλλά που ωστόσο συνεχίζει τη μακρά παράδοση της οικογένειας Πολυχρονόπουλου στον τομέα της περιβαλλοντικής μηχανικής και διαχείρισης.

Στην Αραβία Πλέον, ο Ομιλος της Polygreen που δραστηριοποιείται σε όλο το φάσμα της κυκλικής οικονομίας, με συλλογή και κυκλική διαχείριση αποβλήτων, διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων, αντιμετώπιση θαλάσσιας ρύπανσης, έχει ανοίξει φτερά σηκώνοντας την ελληνική σημαία στα βάθη της αραβικής ερήμου και πιο συγκεκριμένα στο Εμιράτο της Sharjah των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Εκεί η «Εφημερίδα των Συντακτών» σε δημοσιογραφική αποστολή είχε την ευκαιρία να δει από κοντά, σ το πεδίο, τη σύμπραξη του Ομίλου με μια ηγέτιδα εταιρεία στον κλάδο της κυκλικής οικονομίας στη Μέση Ανατολή, τη BeeA'h. Πιο συγκεκριμένα ο Ομιλος Polygreen με την πρωτοπόρο εταιρεία στον τομέα της βιωσιμότητας στη Μέση Ανατολή προχώρησαν στο Εμιράτο της Sharjah στη δημιουργία της evogreen. Οπως αναφέρεται, το σχήμα όπου τα δύο μέρη ισομερώς συμμετέχουν αποτελεί την ελληνοαραβική κοινοπραξία-απάντηση στη μεγάλη πρόκληση της προσφοράς λύσεων στο μείζον ζήτημα της διαχείρισης του χερσαίου και του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της προώθησης της αειφορίας

και της κυκλικής οικονομίας. Ηδη, δε, έξω από την πόλη της Sharjah, την τρίτη πιο πυκνοκατοικημένη αλλά και σε έκταση πόλη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, που αποτελεί μέρος της μητροπολιτικής περιοχής Dubai-Sharjah- Ajman, αναπτύσσεται η σύμπραξη που έχει στόχο να προωθήσει καινοτόμους τρόπους διαχείρισης και ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων. Να σημειωθεί ότι τα ΗΑΕ αποτελούν μια ιδιαίτερα σημαντική αγορά για την Polygreen, η οποία μέσω της evogreen έχει ήδη επενδύσει 10 εκατ. δολάρια, σκοπεύοντας την επόμενη διετία να προχωρήσει και σε νέες επενδύσεις ύψους 20 εκατ. δολαρίων.

Η μονάδα Η evogreen διαθέτει ήδη μια μονάδα παραγωγής εναλλακτικών πρώτων υλών (Alternative Raw Material) στη Sharjah, ενώ αυτή τη στιγμή κατασκευάζει και μια μονάδα παραγωγής εναλλακτικών στερεών καυσίμων, όπου θα γίνεται επεξεργασία υγρών αποβλήτων με στόχο να μετατραπούν σε εναλλακτικά καύσιμα τα οποία θα χρησιμοποιούνται στην παραγωγή τσιμέντου. Στη μονάδα εναλλακτικών πρώτων υλών γίνεται επεξεργασία θαλάσσιων και ναυτιλιακών αποβλήτων, επικίνδυνων και μη, με στόχο την παραγωγή εναλλακτικών πρώτων υλών για βιομηχανική χρήση. Και στις δύο μονάδες θα γίνονται συλλογή, ανακύκλωση και διαχείριση αποβλήτων, επικίνδυνων και μη, από πλοία που θα ελλιμενίζονται στα ΗΑΕ, περιοχή που αποτελεί σημαντικό κόμβο της παγκόσμιας ναυσιπλοΐας.

Πεδίο δράσης Πεδίο δράσης της evogreen, με βάση τα στελέχη της, θα είναι η ευρύτερη περιοχής της Αραβικής Χερσονήσου, η Μέση Ανατολή και ειδικά τα κράτη των ΗΑΕ, της Σαουδικής Αραβίας αλλά και η Αίγυπτος καθώς υπάρχει «συσσωρευμένη» τεχ νογνωσία σ το σ χήμα με την BeeA'h, που απλώνεται σε όλους τους επιμέρους κλάδους της κυκλικής οικονομίας, από την ανάκτηση πρώτων υλών, τη διαχείριση αποβλήτων, την ενέργεια. Να σημειωθεί ότι με βάση τη διοίκηση, η evogreen καλύπτει ένα ευρύ φάσμα λύσεων για τη διαχείριση αποβλήτων και την αντιμετώπιση περιστατικών θαλάσσιας

ρύπανσης, όπως μεταξύ άλλων υπηρεσίες απορρύπανσης από πετρελαιοκηλίδες, υπηρεσίες διαχείρισης πλοίων που βρίσκονται σε κατάσταση κινδύνου (distressed vessel management), υπηρεσίες διαχείρισης εγκαταλειμμένων φορτηγών πλοίων στις οποίες περιλαμβάνονται και η ανακύκλωση και η ανάκτηση υλικών, η επισκευή ή ανακατασκευή έπειτα από ατύχημα. Επίσης, η evogreen προσφέρει υπηρεσίες ανακύκλωσης πράσινων πλοίων, ενώ έχει προχωρήσει και στη δημιουργία ενός εξειδικευμένου περιβαλλοντικού εργαστηρίου το οποίο εγγυάται την υψηλή ποιότητα του παραγόμενου αποτελέσματος από τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων. Ηδη, δε, διαθέτει δύο σημαντικά νέα συμβόλαια στην περιοχή. Συγκεκριμένα, τριετές συμβόλαιο με τη Sharjah National Oil Company για την επεξεργασία αποβλήτων της γεώτρησης πετρελαίου και διετή σύμβαση με την Emirates Global Aluminium για την επεξεργασία των βιομηχανικών και επικίνδυνων αποβλήτων που παράγονται κατά την παραγωγή αλουμινίου.

Στην Ελλάδα Παράλληλα ο Ομιλος φιλοδοξεί να επεκτείνει τις δράσεις του στην Ελλάδα στον τομέα της κυκλικής οικονομίας με οργανική ανάπτυξη και εξαγορές. Ηδη ανακοίνωσε την απόκτηση της Βασιλακόπουλος Ανακύκλωση Α.Ε., εταιρείας που δραστηριοποιείται στη συλλογή και διαλογή ανακυκλώσιμων υλικών. Οπως επισήμανε η εταιρεία, η εξαγορά αυτή αποτελεί το πρώτο βήμα του φιλόδοξου επενδυτικού πλάνου της Polygreen για το 2022,

Οι επενδύσεις που θα πραγματο ποιηθούν μέσα στο 2022 κυμαίνονται μεταξύ 14 και 18 εκατ. ευρώ

με σκοπό την προσφορά στο πελατολόγιό της στην Ελλάδα ενός πλήρους και ολοκληρωμένου πακέτου υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων. Παράλληλα ετοιμάζει νέα πλάνα, ενώ ήδη τρέχει το «Just Go Zerο», το πρώτο «κίνημα» κυκλικής οικονομίας στην Ελλάδα, το οποίο σχεδιάζει και υλοποιεί καινοτόμες λύσεις ανακύκλωσης, σε πρώτη φάση με τις επιχειρήσεις και τις τοπικές κοινότητες, και έχει αποστολή την κυκλική διαχείριση των αποβλήτων και την καλλιέργεια μια νέας περιβαλλοντικής κουλτούρας. Κάτω από την «ομπρέλα» του «Just Go Zero» είναι και το «Just Go Zero Coffee» το οποίο στοχεύει στον μηδενισμό των αποβλήτων του καφέ μέσα από μια πλήρως κυκλική διαχείριση. Σημειώνεται ότι η εταιρεία συλλέγει τα υπολείμματα καφέ που δημιουργούνται στα καταστήματα του κλάδου και στη συνέχεια τα μεταφέρει στις μονάδες επεξεργασίας της, όπου κομποστοποιούνται και μετατρέπονται σε βελτιωτικό για το έδαφος, το οποίο προσφέρεται σε παραγωγούς της περιοχής. Να σημειωθεί ότι με βάση όσα ανέφερε κατά τη διάρκεια της δημοσιογραφικής αποσ τολής σ τη Sharjah των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων o νέος γενικός διευθυντής της Polygreen, Λαυρέντης Αλβέρτης, η μονάδα διαχείρισης οργανικών αποβλήτων του «Just Go Zero» καταγράφει επιδόσεις-ρεκόρ. «Η μονάδα αυτή έχει καταφέρει να αξιοποιεί το 99,6%, όταν το δεύτερο εργοστάσιο στην Ευρώπη φτάνει το 80%. Στόχος μας λοιπόν είναι να βρίσκουμε λύσεις σε καθημερινά προβλήματα και θεωρούμε υποχρέωση να χρησιμοποιήσουμε το δίκτυο και την τεχνογνωσία μας, ώστε να συνεισφέρουμε στο γενικό καλό», δήλωσε τονίζοντας ότι μέσα στα επόμενα σχέδια της ελληνικής εταιρείας είναι να δημιουργηθεί μια ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα απευθύνεται σε βιομηχανικούς και ιδιώτες πελάτες ώστε να συλλεχθεί το σύνολο των αποβλήτων από κάθε είδους κλάδο. Σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρείας, οι επενδύσεις που θα πραγματοποιηθούν μέσα στο 2022 κυμαίνονται μεταξύ 14 και 18 εκατ. ευρώ και στόχος είναι να φέρουν την Polygreen σε ηγετική θέση στον χώρο των εταιρειών που ασχολούνται με το waste management στην Ελλάδα.

επιχειρηματίας πρέπει πάντα να έχει το βλέμμα στο μέλλον. Μάλιστα, σε περιόδους παγκόσμιων οικονομικών αναταραχών, όπως η σημερινή, το πολλά υποσχόμενο –αν και δυσνόητο– μέλλον της ψηφιακής εποχής μπορεί να δώσει ισχυρό κίνητρο για να υπερβούμε τις αντιξοότητες με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα. Σήμερα, οι καταιγιστικοί ρυθμοί της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης έχουν σχεδόν διαγράψει την –ούτως ή άλλως νοητή– διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο «τώρα» και το «μετά». Η εξέλιξη της τεχνολογίας οδηγεί την εμπορική επιχείρηση να αναθεωρήσει το επιχειρηματικό της μοντέλο και να περάσει σε νέες διευθετήσεις ως προς τον τόπο, τον χώρο και τον τρόπο πώλησης και διανομής των προϊόντων και των υπηρεσιών της. Το διαδίκτυο και γενικότερα οι ψηφιακές τεχνολογίες επιφέρουν ουσιαστική αλλαγή στον χαρακτήρα του λιανικού εμπορίου, καθώς παρέχουν τη δυνατότητα να απευθύνεται από μια τοπική αγορά στην παγκόσμια αγορά. Ετσι, πλέον έχουν αναπτυχθεί διάφορα κανάλια (φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα, αγορές ηλεκτρονικού εμπορίου, ψηφιακά κανάλια πώλησης και διανομής), τα οποία μπορούν και συλλειτουργούν, παρέχοντας την ίδια εμπειρία στον πελάτη. Η multi-channel προσέγγιση φαίνεται να είναι πανταχού παρούσα, προκειμένου τα φυσικά καταστήματα να καταφέρουν να αντιμετωπίσουν τη μεγάλη διείσδυση του ηλεκτρονικού εμπορίου. Πρόσθετος στόχος είναι να μπορέσει το λιανικό εμπόριο να ανταποκριθεί σε αυτό που αποκαλείται «metaverse». Αν και η έννοια αυτή παραμένει ασαφής για τη συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων, ένας αυξανόμενος αριθμός εμπορικών σημάτων παγκοσμίως προσπαθούν να ενσωματωθούν σε έναν εικονικό κόσμο, όπου κι αν αυτός μπορεί να υπάρξει. Σε αντίθεση με το Διαδίκτυο, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, όπου ο καθένας από εμάς ουσιαστικά αντλεί στατικές πληροφορίες από έναν διακομιστή κυρίως σε ασύγχρονο χρόνο, η έννοια του metaverse εισάγει μια «επίμονη» εναλλακτική πραγματικότητα, όπου θα μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε σε πραγματικό χρόνο και τρόπο με ανθρώπους, μέρη και πράγματα. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, όπου θα υπάρχει ένας παράλληλος κόσμος στον οποίο κάθε εμπειρία θα είναι δυνατή και προσβάσιμη, το λιανικό εμπόριο φαίνεται να έρχεται αντιμέτωπο με πολλαπλές προκλήσεις. Υποστηρίζεται ότι θα δημιουργηθούν νέα επαγγέλματα στον κλάδο, θα επηρεαστεί η αγορά του realestate, θα αλλάξει η αναλογία μεταξύ εικονικών και φυσικών αγαθών που κατέχουμε, αλλά και η αναλογία στον χρόνο που αφιερώνουμε στον εικονικό και τον πραγματικό κόσμο.

26-27 Μαρτίου 2022

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ

Στον κόσμο του metaverse και του υβριδικού καταστήματος Του ΓΙΏΡΓΟΥ ΚΑΡΑΝΙΚΑ*

Η τεχνολογία αναμένεται και εκεί να διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο ώστε να δημιουργεί εμπειρίες για τους καταναλωτές με τη συμμετοχή των πέντε αισθήσεων, με βασικά εργαλεία την εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα και το «Διαδίκτυο των Πραγμάτων» και με ολογράμματα, έγχρωμα, τρισδιάστατα μοντέλα προϊόντων. Παράλληλα, η εμπειρία «χωρίς εμπόδια» στο κατάστημα φαίνεται να υπηρετείται από τις γρήγορες και ανέπαφες εμπειρίες αγορών χάρη στις τεχνολογικές εξελίξεις στις ετικέτες αυτοεξόφλησης και ηλεκτρονικών ραφιών, αλλά και χάρη στη βελτίωση των διαδικασιών συλλογής στο κατάστημα και τον εξορθολογισμό εκπλήρωσης στο κατάστημα. Καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν οι εξελίξεις στις διαδικασίες πληρωμών και στην

ασφάλεια των συναλλαγών. Η συνεχής δυναμική της τάσης «buynow-pay-later» και η αυξανόμενη ζήτηση για πληρωμή μέσω κρυπτονομισμάτων αλλά και η όλο και μεγαλύτερη διείσδυση των βιομετρικών τεχνολογιών αναγνώρισης στις μεθόδους πληρωμών (π.χ. σάρωση αμφιβληστροειδούς, δακτυλικών αποτυπωμάτων κ.λπ.) αποτελούν ζητήματα που πλέον απασχολούν την καθημερινότητα του λιανικού εμπορίου. Από κοινού με αυτόν τον μετασχηματισμό τίθεται και το μέλλον της βιωσιμότητας των εμπορικών πρακτικών στο πλαίσιο των κλιματικών προκλήσεων και απειλών. Η βιωσιμότητα βρίσκεται πλέον στον πυρήνα κάθε σύγχρονης επιχείρησης. Εμβληματικές επιχειρήσεις στο παγκόσμιο λιανικό εμπόριο έχουν θέσει στόχο τις μηδενικές εκπομπές

Η τεχνολογία αναμένεται να διαδραματίζει σύντομα πρωτεύοντα ρόλο στο εμπόριο, να δημιουργεί εμπειρίες για τους καταναλωτές με τη συμμετοχή των πέντε αισθήσεων, με βασικά εργαλεία την εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα και το «Διαδίκτυο των Πραγμάτων» και με ολογράμματα, έγχρωμα, τρισδιάστατα μοντέλα προϊόντων.

Βιώσιμη Ανάπτυξη

σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων τους έως το 2040. Καθώς οι καταναλωτές αναζητούν προϊόντα που προκαλούν ελάχιστη περιβαλλοντική επιβάρυνση και επιφέρουν θετικό κοινωνικό αντίκτυπο, και καθώς αυξάνεται η συνειδητοποίηση του αντίκτυπου της εφοδιαστικής αλυσίδας, οι έμποροι λιανικής πρέπει να αγκαλιάσουν τη βιωσιμότητα μέσα από πρωτοβουλίες που συμβάλλουν στη μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση. Ενα σύγχρονο βιώσιμο μοντέλο απαιτεί την ανάκτηση και ανακύκλωση υλικών με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι τα χρησιμοποιούμε και τη δημιουργία πιο πράσινων λύσεων παράδοσης τελευταίου μιλίου για συσκευασία, αποστολή και επιστροφές προϊόντων. Στο πλαίσιο αυτό, η ψηφιοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι κρίσιμη, ώστε να μπορέσουν οι έμποροι να κατανοήσουν πώς μπορούν να μειώσουν τα απόβλητα που παράγουν και να βελτιώσουν τον τρόπο με τον οποίο τα διαχειρίζονται. Το πολυεπίπεδο ζήτημα αυτού του δίδυμου μετασχηματισμού –πράσινου και ψηφιακού– των εμπορικών επιχειρήσεων λιανικής και αναδεικνύει τη σημασία της «θωράκισής» τους με πολιτικές και εργαλεία λόγω της σημαντικής συμβολής τους στην εγχώρια οικονομία και στην κοινωνική και διαπεριφερειακή συνοχή. Το συνέδριο «Future of Retail 2022», που θα πραγματοποιηθεί για δεύτερη χρονιά υπό τη διοργάνωση της ΕΣΕΕ στις 27, 28 και 29 Μαΐου 2022, θα συνεισφέρει στην πολύπλευρη διερεύνηση αυτού του δίδυμου μετασχηματισμού. Ο βασικός προβληματισμός που θα τεθεί σε συζήτηση σχετίζεται με κρίσιμα θέματα, όπως: οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες που αλλάζουν το εμπόριο, το εμπόριο στην «πόλη των 15 λεπτών», το υβριδικό εμπορικό κατάστημα, το city branding ως εργαλείο για την περαιτέρω ανάπτυξη των εμπορικών αγορών των πόλεων, οι νέες τάσεις στις πληρωμές, η ενεργειακή θωράκιση των εμπορικών επιχειρήσεων, η βιώσιμη μόδα, το μέλλον της εργασίας και το αποτύπωμα του τουρισμού στο λιανικό εμπόριο. Εκτός από την παρακολούθηση των εργασιών του συνεδρίου θα υπάρχει η δυνατότητα επίσκεψης στο Retail Innovation Lab, όπου θα εκτίθενται όλες οι καινοτομίες που εφαρμόζονται και υιοθετούνται στον κλάδο, από την ψηφιακή σήμανση και το ηλεκτρονικό ράφι μέχρι τον ψηφιακό καθρέφτη και τα ολογράμματα προϊόντων. Φιλοδοξούμε να δώσουμε στους συναδέλφους μας ερεθίσματα για να σκεφτούν και να δημιουργήσουν «διαφορετικά», όχι στενά τοπικά, αλλά με ματιά στη διεθνή ψηφιοποιημένη πλέον αγορά και βεβαίως στο μέλλον. * Πρόεδρος ΕΣΕΕ

Βιώσιμη Ανάπτυξη

26-27 Μαρτίου 2022

ΤΟ «ΚΑΜΠΑΝΑΚΙ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ

Η σημασία των ηλεκτρονικών βιβλίων και η ευκαιρία του «ψηφιακού voucher»

ην ώρα που η ελληνική Πολιτεία, ο επιχειρηματικός κόσμος και οι πολίτες ομονοούν πλήρως στην εκτίμηση ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι η λυδία λίθος για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, ένα ηχηρό «καμπανάκι» προειδοποίησης έρχεται να ταράξει τον υφέρποντα εφησυχασμό ότι «ψηφιακά, πάμε καλά». Η τελευταία έκθεση του Παρατηρητηρίου Ψηφιακού Μετασχηματισμού του ΣΕΒ κατέδειξε πως, αν και σημειώνουμε βήματα ψηφιακής προόδου σε επιμέρους δείκτες, απέχουμε ακόμη σημαντικά από τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους, για τον απλούστατο λόγο ότι οι υπόλοιπες χώρες –και οι επιχειρήσεις τους– επιταχύνουν το ίδιο με εμάς ή και περισσότερο. Το συμπέρασμα που οφείλουμε να εξαγάγουμε από την 25η θέση της Ελλάδας στην ψηφιακή ωριμότητα είναι ότι, αν η χώρα δεν εκμεταλλευτεί πάση θυσία το εξόχως θετικό momentum (Ταμείο Ανάκαμψης και νέο ΕΣΠΑ) για να επισπεύσει κι άλλο, να διευρύνει και να εμβαθύνει τις ψηφιακές μεταρρυθμίσεις στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, διακινδυνεύει να παραμείνει επί μακρόν ανάμεσα στους ψηφιακούς ουραγούς της Ευρώπης. Στη βάση αυτής της παραδοχής, αναδεικνύεται και η μεγάλη, κομβικού χαρακτήρα, σημασία της ταχείας και πλήρους υιοθέτησης των ηλεκτρονικών βιβλίων, μέσω των οποίων επιτυγχάνεται, ταυτόχρονα, η ψηφιακή αναβάθμιση των επιχειρήσεων και ο εκσυγχρονισμός της φορολογικής διοίκησης. Πολύ έγκαιρα, ο όμιλος Epsilon Net –με επίγνωση και της ευθύνης που απορρέει από την ηγετική του θέση στον ψηφιακό μετασχηματισμό των ΜμΕ– επισήμανε στον δημόσιο διάλογο τον καταλυτικό ρόλο της μεταρρύθμισης, αν θέλουμε να κερδίσουμε το στοίχημα της ψηφιακής μετάβασης. Σήμερα, μετά και τη δρομολόγηση ενός μεγάλου πλήθους ψηφιακών projects με ορίζον τα ολοκ λήρωσ ης την επόμε νη πε ν ταε τία, μπορεί να υποσ τηριχθεί πως κανένα άλλο μεγάλο ψηφιακό αναπτυξιακό έργο δεν διαπερνά οριζόντια και κάθετα ολόκληρο τον επιχειρηματικό ιστό της χώρας όσο τα ηλεκτρονικά βιβλία. Πρόκειται για μια μεταρρύθμιση, η αναγκαιότητα της οποίας εξηγεί και «επιβάλλει» την υποχρεωτικότητά της. Η χρήση των

ηλεκτρονικών βιβλίων μέσα από την πλατφόρμα myDATA είναι η αυτονόητη επιλογή μιας επιχείρησης για να επιτύχει: μείωση του λειτουργικού της κόστους, ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της, αυτόματη σύνδεση με τον λογιστή, εύκολη επικοινωνία με τους προμηθευτές της και –μακροπρόθεσμα το σημαντικότερο όλων– εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης στη σχέση της με τη φορολογική διοίκηση. Πολύ σωσ τά η Α Α ΔΕ επιδεικνύει ευελιξία και υπομονή στην έναρξη επιβολής προστίμων για τις επιχειρήσεις που δυσκολεύονται στα πρώτα τους βήματα στο myData. Αδιαμφισβήτητα, όμως, ο μεγάλος όγκος και ο συνεχής ρυθμός αύξησης των τιμολογίων που δηλώνονται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα δείχνει ότι η αγορά όχι μόνο έχει «αγκαλιάσει» το εγχείρη-

μα, αλλά κυριολεκτικά αδημονεί για την ενεργό και ολοκληρωμένη συμμετοχή της στην ψηφιακή εποχή της οικονομίας. Η εικόνα πλήρους αποδοχής των ηλεκτρονικών βιβλίων επιβεβαιώνεται καθημερινά και από τη συνεχή άνοδο στον αριθμό των εγκαταστάσεων της web-εφαρμογής ηλεκτρονικής τιμολόγησης Epsilon Smart και όλων των υπόλοιπων καινοτόμων εφαρμογών για ηλεκτρονικά βιβλία/myDATA του ομίλου Epsilon Net και των εταιρειών του, Epsilon Singular Logic και Data Communication, που έχουν ξεπεράσει τις 70 χιλιάδες. Αντίστοιχα υψηλή –και τιμητική για την Epsilon Net– είναι η προτίμηση πολλών και μεγάλων επιχειρήσεων στις υπηρεσίες που παρέχει ο όμιλος, ως Πιστοποιημένος Πάροχος Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης.

Του ΠΕΤΡΟΥ ΚΟΡΑΛΗ*

Την ίδια σ τιγμή, όμως, είναι γνωστό πως η ψηφιακή υστέρηση των ελληνικών ΜμΕ είναι πολυπαραγοντική και διαφέρει κατά περίπτωση ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης, την κερδοφορία της και τον κλάδο που δραστηριοποιείται. Πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, έπειτα από δύο χρόνια πανδημίας και εν μέσω ενεργειακής κρίσης, δεν μπορούν να επενδύσουν στην ψηφιοποίησή τους, παρότι τ η θεωρούν απολύ τως απαραίτητη. Σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, η ευκαιρία που δίνει το πρόγραμμα «Ψηφιακός Μετασχηματισμός Επιχειρήσεων» του Ταμείου Ανάκαμψης, μέσω του οποίου θα δοθούν κουπόνια (vouchers) σε 100.000 επιχειρήσεις, είναι μοναδική. Σ ύ μφ ω ν α μ ε απ ό φ ασ η το υ υπουργείου Οικονομικών, το Ταμείο Ανάκαμψης θα χρηματοδοτήσει με 180 εκατ. ευρώ (από τα οποία, τα 90 εκατ. ευρώ έχουν ήδη δεσμευτεί για να εκταμιευτούν εντός του 2022) vouchers για την ενίσ χυση επενδύσεων που θα έχουν σ τόχο, μεταξύ άλλων, την ενίσχυση των ηλεκτρονικών π ληρωμών, των ηλεκ τρονικών πωλήσεων και των εφαρμογών ηλεκτρονικής τιμολόγησης, όπως και την υιοθέτηση εργαλείων ψηφιακής διαφήμισης και συστημάτων τηλεργασίας. Στο πλαίσιο του προγράμματος θα δοθούν επίσης ενισχύσεις σε επιχειρήσεις για να δημιουργήσουν e-shop, να χρησιμοποιήσουν υπηρεσίες cloud, λύσεις ΙoΤ και τεχνητής νοημοσύνης, να ενισχύσουν την κυβερνοασφάλεια και να προχωρήσουν σε ψηφιακή κατάρτιση των εργαζόμενών τους. Για την επιχορήγησή τους οι επιχειρήσεις θα λαμβάνουν το κουπόνι, το οποίο θα εξαργυρώνουν σε ειδική ηλεκτρονική αγορά. Ο σχεδιασμός για το συγκεκριμένο υποπρόγραμμα είναι να ξεκινήσει στο τέλος του Μαρτίου, ενώ το σύνολο των υποπρογραμμάτων και δράσεων του συνολικού προγράμματος «Ψηφιακός Μετασχηματισμός Επιχειρήσεων» του Ταμείου Ανάκαμψης θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το β΄ τρίμηνο του 2025. Ο όμιλος Epsilon Net, ως ο καταλύτης στον Ψηφιακό Μετασχηματισμό των Ελληνικών Επιχειρήσεων, θα συνεχίσει να αναπτύσσει και να διαθέτει καινοτόμα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας και λύσεις προστιθέμενης αξίας * Sales manager, Epsilon Net

26-27 Μαρτίου 2022

Βιώσιμη Ανάπτυξη

ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗ

Οι προκλήσεις για το σύγχρονο συνεργείο

ην ώρα που καθημερινά βιώνουμε τις συνέπειες της μεγαλύτερης ενεργειακής κρίσης που έχει ξεσπάσει, οι οποίες πολλαπλασιάζονται μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, είναι απαραίτητο να αποδεχ τούμε τη νέα πραγματικότητα και τη στροφή της αυτοκινητοβιομηχανίας στην παραγωγή ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων. Η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση είναι μια φυσική συνέχεια, εφόσον η μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα είναι διεθνής πλέον στόχος και ανάγκη για τον πλανήτη. Η αυτοκινητοβιομηχανία, επομένως, θα γίνει ο πρωταγωνιστής στη νέα κατάσταση. Ηδη, πολλές χώρες έχουν προχωρήσει στην τελική απαγόρευση των συμβατικών κινητήρων καύσης και οι αυτοκινητοβιομηχανίες επενδύουν σε νέα οχήματα μηδενικών ρύπων, αλλά και στη δημιουργία δικτύων δημόσιων σταθμών φόρτισης σε συνεργασία και με άλλους φορείς. Αν και οι πωλήσεις των ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι ανοδικές, εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό ποσοστό των πωλήσεων καινούργιων αυτοκινήτων, λόγω σημαντικών παραγόντων που καθιστούν ιδιαίτερα επιφυλακτικούς τους αγοραστές. Τα δύο σημαντικά μειονεκτήματα για την εδραίωση της ηλεκτροκίνησης στην Ελλάδα είναι η αρκετά υψηλή τιμή κτήσης του αυτοκινήτου και η περιορισμένη αυτονομία κίνησης λόγω ελάχιστων σταθμών φόρτισης, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι υποψήφιοι αγοραστές να δισ τάζουν και τελικά να μην επιλέγουν την αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Παρά τον μικρό αριθμό ηλεκτρικών αυτοκινήτων, το πρόβλημα της αυτονομίας είναι ήδη ορατό. Δεν υπάρχει ικανοποιητικός αριθμός σταθμών φόρτισης, τόσο σε ιδιωτικές εγκατασ τάσεις, όπως σε συγκροτήματα πολυκατοικιών, όσο και εκτός του αστικού ιστού, όπως κατά μήκος των αυτοκινητοδρόμων. Η δημιουργία επαρκούς δημόσιου δικτύου φόρτισης είναι επιβεβλημένη, καθώς η συντριπτική πλειονότητα των αυτοκινητιστών στα μεγάλα αστικά κέντρα δεν διαθέτει ιδιωτικό χώρο στάθμευσης. Σημαντικό και ενεργό ρόλο εδώ θα πρέπει να διαδραματίσουν οι δη-

Του ΓΙΏΡΓΟΥ ΠΑΥΛΟΥ*

Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας θα πρέπει να αφυπνίσει τους ιδιοκτήτες συνεργείων, να σπεύσουν να ενημερωθούν, να επιμορφωθούν και να προχωρήσουν στη μετεξέλιξη των συνεργείων. Σε διαφορετική περίπτωση, η πτώση του τζίρου τους θα είναι τεράστια και δυστυχώς θα θέσει σε κίνδυνο την ίδια τη βιωσιμότητά τους.

μοτικές και περιφερειακές αρχές, για την ορθή και ομαλή ανάπτυξη ενός τέτοιου δημοσίου συστήματος με βάση τις τοπικές περιβαλλοντικές ιδιαιτερότητες, τις ανάγκες των κατοίκων ανά περιοχή, τη ρυμοτομία και την επάρκεια των ηλεκτρικών δικτύων διανομής. Ο τελικός χρήσ της θέλει να μπορεί να φορτίζει εύκολα παντού, να εμπιστεύεται το Η.Ο. για ένα ταξίδι και να έχει ένα σύνολο υποστηρικτικών υπηρεσιών που θα τον βοηθούν σε αυτό. Ακόμη υπάρχουν προβλήματα που έχουν να κάνουν κυρίως με την τεχνολογία και την περιορισμένη αυτονομία των μπαταριών, τη γενικότερη έλλειψη υποδομών και διαλειτουργικότητας στα αντίστοιχα συστήματα, στα δί-

κτυα φόρτισης και στις διάφορες υπηρεσίες ηλεκτροκίνησης. Προβλήματα που αποτελούν παρά λ ληλα και ε υκαι ρίες για ανάπτυξη και νέες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, καθώς υπάρχει ακόμα η ανάγκη δημιουργίας λύσεων και υποδομών που θα καταστήσουν την ηλεκτροκίνηση θελκτικότερη προς τον χρήστη. Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας θα πρέπει να αφυπνίσει τους ιδιοκτήτες συνεργείων, να σπεύσουν να ενημερωθούν, να επιμορφωθούν και να προχωρήσουν στη μετεξέλιξη των συνεργείων. Σε διαφορετική περίπτωση, η πτώση του τζίρου τους θα είναι τεράστια και δυστυχώς θα θέσει σε κίνδυνο την ίδια τη βιωσιμότητά τους. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν περίπου το 20%

των μηχανικών εξαρτημάτων των συμβατικών και, φυσικά, δεν διαθέτουν το κλασικό σύστημα λίπανσης. Ως εκ τούτου, απαιτείται επιμόρφωση και εξειδίκευση στη συντήρηση των ηλεκτρικών οχημάτων για την ασφάλεια τόσο του ίδιου του τεχνικού που την πραγματοποιεί όσο και του χρήστη. Το ΒΕΑ, σε συνεργασία και με τις ομοσπονδίες του αυτοκινήτου, έχει προχωρήσει σε σειρά από τεχνικά και ενημερωτικά σεμινάρια για την καλύτερη ενημέρωση του κλάδου, ωστόσο η νομοθεσία δεν είναι ακόμη ξεκάθαρη για τη μετάβαση στη νέα εποχή. Δυσ τυχώς μέχρι σήμερα είναι ελάχιστοι οι ιδιοκτήτες συνεργείων που έχουν μπει σ την «πρίζα», δείχνοντας ενδιαφέρον για την ίδρυση και λειτουργία συνεργείων αυτοκινήτων, που θα αναλάβουν την επισκευή και σ υν τήρηση των ηλεκτροκίνητων οχ ημάτων. Στο τέ λος του καλοκαιριού δημοσιοποιήθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση με τις προδιαγραφές τέτοιων σύγχρονων συνεργείων. Η Πολιτεία θα πρέπει άμεσα να εκπονήσει σχέδιο για να δώσει κίνητρα μέσω επιδοτήσεων ή φορολογικών κινήτρων, προκειμένου οι ιδιοκτήτες συνεργείων να περάσουν, επενδύον τας, σ την εποχή της ηλεκτροκίνησης. Πέρα από τα συνεργεία, σταδιακά και τα πρατήρια καυσίμων δεν θα μπορούν να συνεχίσουν να λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο, στο πλαίσιο ενός πλήρως εξηλεκτρισμένου ή ακόμα και μεικτού συστήματος μεταφορών. Θα πρέπει να με τατραπούν από πρατήρια καυσίμων σε σημεία ανεφοδιασμού, τα οποία θα συνδυάζουν τις κλασικές θέσεις παροχής υγρών καυσίμων, υγραερίου και φυσικού αερίου, με θέσεις διαφόρων τύπων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, θέσεις ανταλλαγής μπαταριών (battery swapping), τοπικό δίκτυο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που θα τροφοδοτεί τις ενεργειακές ανάγκες και τη φόρτιση των μπαταριών, αλλά και ειδικούς χώρους αναμονής όπου οι οδηγοί θα μπορούν να κάνουν άλλες δραστηριότητες περιμένοντας τη φόρτιση του ηλεκτρικού τους οχήματος. * Γ΄ αντιπρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητήριου Αθήνας

Βιώσιμη Ανάπτυξη

26-27 Μαρτίου 2022

πανδημία έφερε σ το προσκήνιο με διαυγή τρόπο τάσεις και δυναμικές που προϋπήρχαν ήδη σε τροχιά. Εν πρώτοις, ένας εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας μεταβολής στον τομέα της γεωργίας αφορά την αξία της ποιότητας τροφίμων και της χαμηλής χημικής επιβάρυνσης, σε συνάρτηση με τη ραγδαία μεταβολή των καταναλωτικών συνηθειών, την ανάδειξη της σημασίας της υγιεινής διατροφής και τον συνεχή επαναπροσδιορισμό των προδιαγραφών στις αγορές τροφίμων προς την κατεύθυνση των ποιοτικών προϊόντων. Εν ολίγοις, σε επίπεδο αλυσίδας τροφίμων, εμπορικών δικτύων και καναλιών διανομής, αναδεικνύονται ολοένα και περισσότερο νέες ποιοτικές προδιαγραφές που ανταποκρίνονται στις νέες καταναλωτικές συνήθειες (π.χ. αειφορία, ποιοτικά προϊόντα χαμηλής χημικής επιβάρυνσης και υψηλότερης διατροφικής αξίας) και, συνακόλουθα, διαμορφώνουν ισ χ υρές τάσεις προσαρμογής σε όλα τα προηγούμενα στάδια της αλυσίδας αξίας. Κατά δεύτερον, τα τελευταία χρόνια, οι δραματικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης αναδεικνύουν ολοένα και περισσότερο την ιδιαίτερη σημασία του περιορισμού των περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων που προκύπτει από την ανθρωπογενή δραστηριότητα και η οποία σχετίζεται, μεταξύ άλλων, με τον γεωργικό τομέα και την παραγωγή τροφίμων. Σύμφωνα, για παράδειγμα, με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ενωσης «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» (βασική δράση στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας), περίπου το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προέρχεται από τα συστήματα τροφίμων, σύμφωνα και με την έκθεση της διακυβερνητικής επιτροπής για την κλιματική αλλαγή (IPCC). Συνεπώς, η ανάγκη περιορισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, η σημασία της ορθολογικής χρήσης των εισροών, ο περιορισμός συμπίεσης του εδάφους και η ανάγκη περιορισμού κατανάλωσης νερού και ενέργειας καθώς και ο περιορισμός της χρήσης χημικών εισροών και φυτοφαρμάκων, αποτελούν πλέον κρίσιμες συνιστώσες συγκρότησης νέων βιώσιμων παραγωγικών υποδειγμάτων στον τομέα της γεωργίας. Κατ’ επέκταση, η σημασία έγκαιρης προειδοποίησης για την αντιμετώπιση ασθενειών και κλιματολογικών αλλαγών σε έναν τομέα με σχετικά υψηλό βαθμό ευαλωτότητας, αποτελεί επίσης μια πολύ σημαντική διάσταση οικοδόμησης σύγχρονων και ανθεκτικών μορφών παραγωγής αγροτικών προϊόντων. Τρίτον, η ανάγκη βελτίωσης παραγωγικών διαστάσεων της γεωργίας συσχετίζεται ευθύγραμμα με τη

ΒΙΩΣΙΜΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

Οι κρίσιμοι στόχοι στη μετά Covid-19 εποχή σημασία βελτίωσης της αγροτικής (πολυπαραγοντικής) παραγωγικότητας, ιδιαίτερα σε οικονομίες που υστερούν σε επίπεδο αποδόσεων του γεωργικού τομέα. Αντιστοίχως, η βιωσιμότητα της γεωργίας συνδέεται άμεσα και με τη διασφάλιση σύγχρονων οργανωμένων παραγωγικών δραστηριοτήτων που θα διαμορφώσουν μια ορθολογική τεχνο-οικονομική σχέση αύξησης όγκου παραγωγής, χρήσης απαιτούμενων εισροών και οικονομικών αποδόσεων. Επιπροσθέτως, η παραγωγική διάσταση σχετίζεται με την τάση παρακολούθησης δεδομένων ως προς την αυθεντικότητα, την ιχνηλασιμότητα, τη διατήρηση της ποιότητας των προϊόντων και τη βιοασφάλεια. Οι συγκεκριμένες έννοιες αποκτούν πλέον βαρύνουσα σημασία κατά μήκος της αλυσίδας τροφίμων. Μια επιπλέον παράμετρος που αναδείχθηκε ιδιαίτερα κατά την περίοδο της πανδημικής κρίσης Covid-19 αφορά την παραγωγική αυτάρκεια. Η διαμόρφωσ η το πικά ολοκληρωμένων αγροδιατροφικών συστημάτων αποτελεί διαχρονικά κεντρικό στόχο σε αρκετές οικονομίες με προηγμένο αγροτικό τομέα. Κατ’ αντιστοιχία, η επισιτιστική ασφάλεια και η ασφάλεια των τροφίμων αποτε λούν υψηλή πλέον προτεραιότητα σε

ένα διεθνοποιημένο και ασταθές περιβάλλον που διακρίνεται από επάλληλες προκλήσεις (π.χ. υγειονομικές κρίσεις, ακραία καιρικά φαινόμε να, ελ λείψεις βασικών εισροών, ενεργειακή κρίση, βιοασφάλεια, επάρκεια οικονομικά προσιτών τροφίμων, διαταραχές στις διεθνείς αλυσίδες αξίας). Επιπλέον, η προώθηση της παραγωγικής αυτάρκειας συνδέεται και με την ευρύτερη τόνωση των τοπικών γεωργικών οικοσυστημάτων και των τοπικών αλυσίδων αξίας. Επί τη βάσει των ανωτέρω, η διάσταση της τεχνολογικής αναβάθμισης διαδραματίζει ολοένα και κρισιμότερο ρόλο στον μετασχηματισμό του γεωργικού τομέα. H «γεωργία ακριβείας» (precision agriculture) αποτελεί τη συνδυασμένη αξιοποίηση μιας ευρείας ενότητας τεχνολογικών ακολουθιών σε επίπεδο αγροτικής παραγωγής και οικονομίας. Αναλυτικότερα, η «γεωργία ακριβείας» περιλαμβάνει μια συστοιχία τεχνολογικών και ψηφιακών εφαρμογών (π.χ. αισθητήρες και Διαδίκτυο των Πραγμάτων, τεχνολογίες εφαρμογής μεταβλητών δόσεων λιπασμάτων, αγροχημικών και αρδευτικού νερού, ρομποτικά σ υσ τήματα, εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης, δορυφορικά συστήματα τηλεπισκόπησης, oλοκ ληρωμένα

Του ΑΝΤΏΝΗ ΑΓΓΕΛΑΚΗ*

Η επισιτιστική ασφάλεια και η ασφάλεια των τροφίμων αποτελούν υψηλή πλέον προτεραιότητα σε ένα διεθνοποιημένο και ασταθές περιβάλλον που διακρίνεται από επάλληλες προκλήσεις

συστήματα διαχείρισης αγροκτημάτων), που εκτείνεται σε όλη την αλυσίδα παραγωγικών δραστηριοτήτων της αγροτικής παραγωγής και συμβάλλει στη διαφοροποιημένη χρήση εισροών καθώς και στη βέλτιστη αξιοποίηση παραγωγικών συντελεστών στην παραγωγή, επεξεργασία και διάθεση αγροτικών προϊόντων. Επιπροσθέτως, η υιοθέτηση των νέων τεχνολογικών συστημάτων στην παραγωγική διαδικασία συμβάλλει στην επίτευξη βελτιωμένης αποδοτικότητας, στην έγκυρη παρακολούθηση των διαστάσεων παραγωγής, επεξεργασίας και διάθεσης προϊόντων, ενώ συντελεί στην εξοικονόμηση πόρων μέσω της επεξεργασίας «αγρο-δεδομένων» [agricultural data] σε πραγματικό χρόνο. Κατά συνέπεια, η τεχνολογική διάσταση αναμένεται να αποτελέσει, κατά τα επόμενα έτη, κεντροβαρή παράγοντα διαμόρφωσης του γεωργικού και αγροδιατροφικού υποδείγματος, δημιουργώντας νέες δυνατότητες διαχείρισης των αναδυόμενων και μελλοντικών προκλήσεων και διανοίγοντας νέες προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης της αγροδιατροφικής αλυσίδας. *Επιστημονικό στέλεχος ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, διδάσκων Πανεπιστημίου Κρήτης

26-27 Μαρτίου 2022

Βιώσιμη Ανάπτυξη

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ: ΜΟΧΛΟΣ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Σύνδεση μονάδων στο δίκτυο διανομής της ΕΔΑ ΘΕΣΣ

ημαν τικό επε νδυτικό ενδιαφέρον καταγράφεται στην Περιοχή Αδείας Περιφέρεια Θεσσαλίας, ι δι αί τ ε ρ α ό σ ο ν αφ ο ρ ά την εγκατάσταση και αξιοποίηση μονάδων Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού-Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) από υπερσύγχρονες θερμοκηπιακές μονάδες υδροπονικής καλλιέργειας, που συνδέονται στο δίκτυο διανομής φυσικού αερίου. Συγκεκριμένα, υπεγράφησαν άλλες δύο νέες Συμβάσεις Σύνδεσης με το δίκτυο διανομής φυσικού αερίου της ΕΔΑ ΘΕΣΣ, για την τροφοδοσία μονάδων Συμπαραγωγής συνολικής ισχύος 2 MW σε θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις στην περιοχή του Αλμυρού Μαγνησίας. Η πρώτη μονάδα αφορά την εταιρεία με την επωνυμία «GEO Projects» με ετήσια κατανάλωση 1,8 εκατομμύρια Nm3 φυσικού αερίου και η δεύτερη την «ΑΓΡΕΝ» με ετήσια κατανάλωση περίπου 1,9 εκατομμύρια Nm3. Οι δύο μονάδες που πρόκειται να συνδεθούν με το υφιστάμενο δίκτυο διανομής της ΕΔΑ ΘΕΣΣ έχουν ήδη λάβει Ορους Σύνδεσης με το δίκτυο ηλεκτρισμού και αναμένεται να ενεργοποιηθούν έως τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους. Αξίζει να σ ημειωθεί ότι ήδη στον Νομό Καρδίτσας εδώ και έναν χρόνο λειτουργεί πρότυπη θερμοκηπιακή μονάδα με χρήση συμπαραγωγής ισχύος 4MW, που τροφοδοτείται από το ενεργό δίκτυο φυσικού αερίου της ΕΔΑ ΘΕΣΣ, με

Λεωνίδας Μπακούρας, γενικός διευθυντής ΕΔΑ ΘΕΣΣ

καταναλώσεις που αγγίζουν τα 6 εκατομμύρια Nm3 ετησίως. Εντός Απριλίου αναμένεται η ενεργοποίηση ακόμη δύο νέων μονάδων Συμπαραγωγής στον Νομό Λαρίσης. Πρόκειται για τη γνωστή βιομηχανία ζυμαρικών «Melissa», με ετήσια κατανάλωση 1,1 εκατομμύρια Nm3 φυσικού αερίου, και τη θερμοκηπιακή μονάδα για την παραγωγή ντομάτας «AGRODER», με κατανάλωση που θα αγγίζει τα 2 εκατομμύρια Nm3 ετησίως.

Περιοχή Αδείας Περιφέρεια Θεσσαλίας - Η περιφέρεια της ανάπτυξης Σημειώνεται ότι 10 επιπ λέον αιτήσεις για τη σύνδεση μονάδων

Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού-Θερμότητας με το δίκτυο διανομής της ΕΔΑ ΘΕΣΣ έχουν υποβληθεί στην Περιοχή Αδείας Περιφέρεια Θεσσαλίας, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία για την υπογραφή των συμβάσεων σύνδεσης –σύμφωνα με τον Κώδικα Διαχείρισης Δικτύου Διανομής– η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός Μαρτίου. Οι νέες μονάδες συμπαραγωγής θα συνδεθούν στο υφιστάμενο δίκτυο μέσης πίεσης Κοκκίνας - Αλμυρού (ΣΟΒΕΛ) μήκους περίπου 30 χλμ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το υφιστάμενο δίκτυο της ΣΟΒΕΛ, που για το έτος 2021 διένειμε συνολικά 5,7 εκατομμύρια Nm3, εκτιμάται ότι με τις εν δυνάμει συνδέσεις των

«Οι Θεσσαλοί κατάφεραν να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες της οικονομικής κρίσης και αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες συνεχίζουν σε τροχιά ανάπτυξης να αποτελούν καταλυτικό παράγοντα της εξαγωγικής δραστηριότητας»

νέων μονάδων Συμπαραγωγής, στο τέλος του 2024, θα διανέμει περί τα 40-45 εκατομμύρια Nm3 φυσικού αερίου. Τα έργα σύνδεσης των μονάδων Συμπαραγωγής με το δίκτυο διανομής φυσικού αερίου ενισχύουν αντίστοιχα την αποδοτικότητα του δικτύου Κοκκίνας - Αλμυρού, καθώς από 197.200 Nm3 φυσικού αερίου/χιλιόμετρο δικτύου το 2021, ο δείκτης θα αυξηθεί σε 1.243.200 Nm3/χιλιόμετρο το 2024. Για τη διασφάλιση της επάρκειας των διανεμόμενων ποσοτήτων, η ΕΔΑ ΘΕΣΣ αιτήθηκε στον ΔΕΣΦΑ την αύξηση της ωριαίας δυναμικότητας του σταθμού μέτρησης και μείωσης στο Σημείο Εισόδου (City Gate) του δικτύου διανομής στη θέση «Κοκκίνα» από τα 10.000 Nm3 φυ σ ι κ ού αε ρίου/ώ ρ α σ ε 20.000 Nm3/ώρα. Οπως δήλωσε, χαρακτηριστικά, ο γενικός διευθυντής της ΕΔΑ ΘΕΣΣ, Λεωνίδας Μπακούρας: «Οι Θεσσαλοί κατάφεραν να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες της οικονομικής κρίσης και αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες συνεχίζουν σε τροχιά ανάπτυξης να αποτελούν καταλυτικό παράγοντα της εξαγωγικής δραστηριότητας. Ο εκσυγχρονισμός και η διαρκής ανάπτυξη στο σύνολο της Περιφέρειας βασίζονται στη δυναμική των ανθρώπων της, οι οποίοι οραματίζονται και καινοτομούν, όπως άλλωστε έχει εκφραστεί διαχρονικά μέσω του αρχαίου γνωμικού: “όφις έδηξεν Θετταλόν και αντί θανείν Θετταλός έθανεν όφις”».

Βιώσιμη Ανάπτυξη

Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει τη χρυσή ευκαιρία που παρουσιάζεται και να γίνει κέντρο αρισ τείας σ τον τομέα της Ψηφιακής Υγείας και των Real World Data (RWD) σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό ήταν το βασικό μήνυμα κατά την παρουσίαση της μελέτης «Ψηφιακή Υγεία και Real Real World Data στην Ελλάδα: Ο μετασχηματισμός στο οικοσύστημα της υγείας και ο αντίκτυπος στην οικονομία» σε συνεργασία με το Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας (ΕΒΕΟ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχ νείου, με την υποσ τήριξη της εταιρείας MSD Ελλάδας. Με βάση τη μελέτη, ο ψηφιακός μετασχηματισμός του τομέα της υγείας προξενεί ήδη ριζικές αλλαγές στον τρόπο παροχής και πρόσβασης υπηρεσιών που σχετίζονται με την υγεία, με πολλαπλά οφέλη τόσο στους ασθενείς όσο και στο σύνολο της σχετικής επιστημονικής κοινότητας, επαγγελματίες και ερευνητές. Στον πυρήνα αυτής της ψηφιακής μετάβασης τοποθετούνται η χρήση και η αξιοποίηση των πραγματικών δεδομένων (Real World Data) που σχετίζονται με την υγεία, μια πρακτική του εφαρμόζεται ήδη σε άλλες χώρες αλλά και στη δική μας, ωστόσο σε πρωτόλειο επίπεδο. Το εύρος των πιθανών χρήσεων διαρκώς μετασχηματίζεται από τις τεχνολογικές εξελίξεις, ενώ η συστηματική πλέον συλλογή και ψηφιοποίηση μεγάλου όγκου δεδομένων αναμένεται να ενισχύσει οριζόντια τη συνεισφορά των υπόλοιπων ψηφιακών λύσεων προς την ψηφιακή μετάβαση και τον ριζικό ανασχηματισμό των συστημάτων υγείας.

Τι είναι τα RWD; Υπενθυμίζεται ότι τα πραγματικά δεδομένα που σχετίζονται με την υγεία (Real World Data-RWD) εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο της κατηγορίας των Big Data. Ομως, διαφοροποιούν ται λ ειτουργικά και εννοιολογικά, καθώς αποτελούν μια δομημένη μορφή πληροφορίας και περιλαμβάνουν συγκεκριμένα «μοντέλα δεδομένων» που εντοπίζονται σε κατάλληλα σχεδιασμένα αποθετήρια και με συνεπή κωδικοποίηση ανά πεδίο αναφοράς. Στον πυρήνα τους, τα RWD αποτελούν δεδομένα για την εξακρίβωση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας της θεραπείας/του φαρμάκου/της ιατρικής λύσης και μπορούν να δώσουν διαφοροποιημένα αποτελέσματα από αυτά των τυχαιοποιημένων κλινικών μελετών (Randomized Clinical Trials-RCTs). Επιπροσθέτως, μπορούν να τεκμηριώσουν την πραγματική φροντίδα που λαμβάνουν οι ασθενείς στην κλινική, ενώ παρέχουν νέες γνώσεις σχετικά με τα πρότυπα ασθενειών και βελτιώνουν την ασφάλεια και την

26-27 Μαρτίου 2022

Ευκαιρία για την Ελλάδα, βιώσιμο σύστημα υγείας τα Real World Data

αποτελεσματικότητα των ιατρικών παρεμβάσεων. Τα οφέλη της ενσωμάτωσης της ανάλυσης και αξιοποίησης των RWD στο οικοσύστημα της ψηφιακής υγείας της χώρας, σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ, είναι πολλαπλά, καθώς οι δυνητικές εφαρμογές RWD σχετίζονται άμεσα με τον μετασχηματισμό και εξορθολογισμό της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, των δαπανών για την υγεία, την προαγωγή της κλινικής έρευνας και της καινοτομίας και τελικά και τη δημιουργία νέων ποιοτικών θέσεων εργασίας, τόνισε κατά την παρουσίαση της μελέτης ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Νίκος Βέττας, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι η πανδημία ανέδειξε τη σπουδαιότητα της έγκαιρης πληροφόρησης σε επίπεδο ασθενούς αλλά και μονάδων συστήματος υγείας.

Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη Ειδικότερα τα RWD στον τομέα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης περιλαμβάνουν δεδομένα ασθενών, δεδομένα από κλινικούς ιατρούς, νοσοκομειακά δεδομένα, δεδομένα από ασφαλιστικούς φορείς και κοινωνικά δεδομένα. Αυτά μπορούν να συλλεχθούν τόσο ταυτόχρονα με το φαινόμενο που μελετούν όσο και αναδρομικά από πειραματικές μελέτες ή παρατηρήσεις της ευρύτερης κλινικής πρακτικής. Οι βασικότερες δυνητικές πηγές RWD περιλαμβάνουν μητρώα ασθενών, βάσεις δεδομένων

υγειονομικής περίθαλψης ή/και ηλεκτρονικά αρχεία περίθαλψης, βάσεις δεδομένων από φαρμακεία και εταιρείες ασφάλισης υγείας, αλλά ακόμα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ερευνητικά δίκτυα που βασίζονται σε ασθενείς. Εξίσου σημαντική πηγή αποτελούν τα Real World Evidence-RWE, που προέρχονται από την ερευνητική επεξεργασία των RWD και περιλαμβάνουν αυστηρές διαδικασίες επικύρωσης και τυποποίησης της καταλληλότητας των δεδομένων που αξιοποιούν και αποτελούν την ερευνητική απόδειξη σχετικά με τη χρήση και τα πιθανά οφέλη ή τους κινδύνους ενός ιατρικού προϊόντος. Χρειαζόμαστε μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση, που να θέτει την καινοτομία στο επίκεντρο, τόνισε χαρακτηριστικά ο διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων της MSD Ελλάδας, Αντώνης Καρόκης. «Δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για το clawback. Αλλά και για το τι είναι καλό για τους ασθενείς, ποιες είναι οι υγειονομικές προτεραιότητες», συμπλήρωσε, σημειώνοντας ότι μια αλλαγή ρότας μπορεί να καταστήσει την Ελλάδα χώρα-πρότυπο στην εφαρμογή του ψηφιακού μετασχηματισμού στην υγεία, στην ανάλυση των μεγάλων δεδομένων πραγματικού χρόνου (Big Data and Real Word Evidence) και άρα κέντρο αριστείας στην ανάλυση της επίδρασης της καινοτομίας. Τόνισε ότι η επένδυση στην καινοτομία σήμερα είναι εχέγγυο για έναν υγιή πληθυσμό και μια βιώσιμη οικονομία στο μέλλον. Τόνισε, δε, την ανάγκη για μια

Οι βασικότερες δυνητικές πηγές RWD περιλαμβάνουν μητρώα ασθενών, βάσεις δεδομένων υγειονομικής περίθαλψης ή/ και ηλεκτρονικά αρχεία περίθαλψης

εθνική στρατηγική προκειμένου να υλοποιούνται περισσότερες κλινικές μελέτες με οφέλη για την ελληνική οικονομία και την απασχόληση πολλών ειδικοτήτων: στατιστικολόγων, επιδημιολόγων, συμβούλων επιχειρήσεων κ.ά. Επίσης επισήμανε το πόσο σημαντική είναι η προώθηση περαιτέρω της συζήτησης για αξιοποίηση των RWD/RWE δεδομένων στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης. «Η επένδυση σε RWD δεδομένα είναι μια πραγματικότητα σε όλο τον κόσμο», υπενθυμίζοντας ότι η MSD παρέχει ετήσιες συνδρομές σε βάσεις δεδομένων (π.χ Maccabi, Karolinska) που παρουσιάζουν την επιδημιολογική εικόνα μιας ασθένειας, ανέφερε ο κ. Καρόκης τονίζοντας ότι «υπάρχει έτοιμη βιομηχανία στο εξωτερικό προς αξιοποίηση από την Ελλάδα». Παράλληλα παρέπεμψε στη βιομηχανία των start- ups για την ανάδειξη νέων εργαλείων και αλγορίθμων, που ειδικά στο Ισραήλ ανθεί. Με βάση πάντως τη μελέτη το σημαντικότερο ζήτημα σχετίζεται με την έλλειψη συνεκτικών ρυθμιστικών πλαισίων με τις απαραίτητες κατευθυντήριες γραμμές για τη συλλογή και την αξιοποίησή τους, καθώς οι περισσότερες σχετικές εθνικές και υπερεθνικές στρατηγικές είτε δεν περιλαμβάνουν εξειδικευμένο πλαίσιο συστάσεων που να σχετίζονται με τα RWD είτε αυτά βρίσκονται σε αρκετά πρώιμα στάδια. Εστιάζοντας, δε, στην Ελλάδα, η κατάσταση του οικοσυστήματος συλλογής ψηφιακών δεδομένων της υγείας είναι αρκετά ελπιδοφόρα, καθώς μέσω ενός εκτενούς καταλόγου ηλεκτρονικών συστημάτων και αποθετηρίων δεδομένων, διασυνδέονται περίπου 11 εκατ. χρήστες, περίπου 60 χιλ. ιατροί που συνταγογραφούν σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, φαρμακοποιοί, εξωτερικά ιατρεία νοσοκομείων, διαγνωστικά κέντρα και πάροχοι υγείας. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι το πλήθος πληροφορίας από τις διάφορες αυτές πηγές παραμένει εν πολλοίς αναξιοποίητο, με ένα θεσμικό και λειτουργικό κενό να εντοπίζεται στο κομμάτι της αλυσίδας αξίας μετά τη συλλογή των RWD και το οποίο σχετίζεται με τη δευτερογενή επεξεργασία τους με σκοπό την παραγωγή RWE και άλλων κλινικών στοιχείων και ερευνητικών αποτελεσμάτων.