EFSYN ENERGEIA NOV 19 by Εφημερίδα των Συντακτών

Ενέργεια

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ «ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ»

2-3 | 11 | 2019

ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Ενας δρόμος, δύο πολιτικές ΓΡΑΦΟΥΝ: Κωστής Χατζηδάκης,

Σωκράτης Φάμελλος

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΛΙΓΝΙΤΗ

Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΔΕΗ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ-ΚΕΙΜΕΝΑ: Γιώργος Αλεξάκης

2-3 Νοεμβρίου 2019 |

ενέργεια

Να συμφιλιώσουμε τις επενδύσεις με την οικολογία

8 + 1 άξονες πολιτικής για το περιβάλλον Του ΚΩΣΤΗ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ, υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας

τη χώρα μας διαφωνούμε σε πολλά. Τουλάχιστον μπορούμε σε ένα να συμφωνήσουμε: Δεν μπορεί να υπάρξει μέλλον χωρίς ανάπτυξη, ανάπτυξη χωρίς επενδύσεις και επενδύσεις χωρίς σεβασμό στο περιβάλλον. Σε όλη την Ευρώπη οι έννοιες επενδύσεις, ανάπτυξη και περιβάλλον δεν είναι αντίθετες, αλλά ταυτόσημες. Αυτό θέλουμε και εμείς στη χώρα μας. Να συμφιλιώσουμε τις επενδύσεις με το περιβάλλον, να εντάξουμε την πράσινη ανάπτυξη ψηλά στις προτεραιότητές μας και κάθε δημόσια πολιτική να έχει συγκεκριμένο και μετρήσιμο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχουμε ένα φιλόδοξο σχέδιο. Να πετύχουμε τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή όπως προκύπτουν από τη Συμφωνία των Παρισίων, εκμεταλλευόμενοι το αυξανόμενο ενδιαφέρον της κοινωνίας και την ανησυχία κυρίως των νέων ανθρώπων για την ποιότητα ζωής. Η πολιτική μας για το Περιβάλλον θα κινηθεί γύρω από τους εξής άξονες: Πρώτος άξονας, η πλήρης απολιγνιτοποίηση της χώρας έως το 2028, όπως δεσμεύθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα του ΟΗΕ, μία δεκαετία νωρίτερα από τον χρονικό στόχο που έχει θέσει η Γερμανία. Στο πλαίσιο αυτό, σχεδιάζουμε μία ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων με κοινοτικούς και εθνικούς πόρους για τη δίκαιη μετάβαση στη μετά λιγνίτη εποχή των περιφερειών όπου λειτουργούν σήμερα λιγνιτικές μονάδες, λαμβάνοντας υπόψη φυσικά την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Δεύτερος άξονας, η αύξηση του ποσοστού των ΑΠΕ στο ενεργειακό μας μείγμα. Αναθεωρούμε το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, αυξάνοντας το ποσοστό των ΑΠΕ στο 35% το 2030, αντί του 31% που προβλεπόταν αρχικά και του 17% που είναι σήμερα. Οι πρώτες νομοθετικές ρυθμίσεις προς την κατεύθυνση της απλοποίησης και επιτάχυνσης των αδειοδοτήσεων για τις ΑΠΕ θα κατατεθούν στη Βουλή μέχρι το τέλος του μήνα, ενώ στις αρχές του 2020 θα κατατεθεί νομοσχέδιο που θα εξαλείφει όλες τις στρεβλώσεις που έχουν εντοπιστεί σε περιβαλλοντικά, χωροταξικά και αδειοδοτικά θέματα. Τρίτος άξονας, η εξοικονόμηση ενέργειας. Στοχεύουμε σε εξοικονόμηση σε ποσοστό άνω του 33% μέχρι το 2030. Για αυτό επεκτείνουμε το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον» με νέο τρίτο κύκλο, στο τέλος του οποίου θα έχουν δοθεί αθροιστικά περί το

Τα ζητήματα του περιβάλλοντος δεν προσφέ ρονται για δημόσια αντιπαράθεση. Ας προσπαθήσουμε να προσα ρμόσουμε τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές στις ανάγκες μας

1 δισ. ευρώ. Παράλληλα, κάνουμε χρήση του προγράμματος «Ηλέκτρα» για τα δημόσια κτίρια, ενώ θα δοθούν φορολογικά κίνητρα για όσους αναβαθμίζουν ενεργειακά τις κατοικίες τους. Τέταρτος άξονας, η ολοκληρωμένη διαχείριση αποβλήτων. Αντιμετωπίζουμε το τεράστιο αυτό θέμα με κοινή λογική και με οδηγό μας τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές. Για αυτό τον σκοπό επεκτείνουμε τις Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων ιδίως μέσω ΣΔΙΤ, ενισχύουμε την ανακύκλωση από το 18% στο 30% και εφαρμόζουμε τον καφέ κάδο για τα οργανικά απόβλητα σε όλη τη χώρα σε βάθος τετραετίας. Πέμπτος άξονας, η ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών. Το 2019 τα νησιά μας ηλεκτροδοτούνται από εργοστάσια που καίνε μαζούτ, ενώ πληρώνουμε ετησίως 800 εκατ. ευρώ μέσω των ΥΚΩ, για να καλύψουμε το έξτρα κόστος της ηλεκτροδότησής τους. Για αυτό μέχρι το καλοκαίρι του 2020 συνδέουμε την Πελοπόννησο με την Κρήτη, μέχρι το 2024 ολοκληρώνουμε τις βασικές διασυνδέσεις της ηπειρωτικής χώρας με τις Κυκλάδες και την Κρήτη, ενώ μέχρι το 2030 ολοκληρώνουμε τη σύνδεση με τα Δωδεκάνησα. Εκτος άξονας, η ηλεκτροκίνηση. Εκπονούμε το Εθνικό Σχέδιο Ηλεκτροκίνησης διαμορφώνοντας ένα ολοκληρωμένο πλέγμα κινήτρων για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, με βάση τις καλές ευρωπαϊκές πρακτικές. Η αρχή θα γίνει από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, καθώς ένα μέρος των

καινούργιων λεωφορείων που θα αγοραστούν θα είναι ηλεκτροκίνητα. Στόχος μας είναι να φτάσουμε από λιγότερο από 1% διείσδυση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην αγορά επιβατικών αυτοκινήτων σήμερα, στο 10% περίπου μέχρι το 2030. Θέλουμε να αλλάξουμε τον τρόπο μετακινήσεων στις μεγάλες πόλεις, για αυτό και δίνουμε έμφαση στη βιώσιμη αστική κινητικότητα με δράσεις όπως η ανάπτυξη δικτύων ποδηλατοδρόμων στα αστικά κέντρα. Εβδομος άξονας, η απαγόρευση πλαστικών μιας χρήσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι τριάντα εννέα τόνοι πλαστικού καταλήγουν κάθε μέρα στις ελληνικές θάλασσες. Εφαρμόζουμε την απόσυρση των πλαστικών τον Ιούνιο του 2020, ένα χρόνο νωρίτερα από την καταληκτική προθεσμία της Ε.Ε. Παράλληλα, δημιουργούμε ένα πλαίσιο κινήτρων (π.χ. φορολογικών) για τις επιχειρήσεις, ευαισθητοποιούμε το κοινό με επικοινωνιακές καμπάνιες και συνεργαζόμαστε με φορείς όπως το Κοινωφελές Ιδρυμα Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη για τον συντονισμό των δράσεών μας σε ολόκληρη τη χώρα. Ογδοος άξονας, η προστασία της βιοποικιλότητας, ένα ζήτημα για το οποίο δυστυχώς η χώρα μας παραπέμφθηκε τον περασμένο Ιούλιο στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Θέλουμε να αντιμετωπίσουμε τις αδυναμίες στη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών, που αποτελούν το 1/3 της χώρας. Παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει, υπάρχουν σοβαρά ελλείμματα στη λειτουργία των φορέων των προστατευόμενων περιοχών. Για αυτό θα διαμορφώσουμε ένα νέο πλαίσιο για τις προστατευόμενες περιοχές που θα τις καταστήσει πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης. Ενατος άξονας, η προστασία των δασών μας. Ολοκληρώνουμε το μεγάλο έργο των δασικών χαρτών, δίνουμε έμφαση στον αντιπυρικό σχεδιασμό, δρομολογούμε τις απαιτούμενες διαδικασίες για τα δασικά μέτρα της προγραμματικής περιόδου 20142020, όπου από προϋπολογισμό 245 εκατομμυρίων ευρώ δεν έχει απορροφηθεί τίποτε. Εργαζόμαστε, τέλος, για την αντιμετώπιση των προβλημάτων συντονισμού, υποδομών και πλαισίου λειτουργίας της Δασικής Διοίκησης. Τα ζητήματα του περιβάλλοντος δεν προσφέρονται για δημόσια αντιπαράθεση. Αν δούμε απλώς τι γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη, είμαι σίγουρος ότι θα συμφωνήσουμε στα περισσότερα. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Ας προσπαθήσουμε να προσαρμόσουμε τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές στις ανάγκες μας. Το να αφήσουμε έναν καλύτερο κόσμο στα παιδιά μας είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για όλους μας.

2-3 Νοεμβρίου 2019 |

ενέργεια

Κοινωνική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη

Για μια Πράσινη Νέα Συμφωνία για την Ενέργεια και το Κλίμα Του ΣΩΚΡΑΤΗ ΦΑΜΕΛΛΟΥ, βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Β΄ Θεσσαλονίκης και τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας της αξιωματικής αντιπολίτευσης

κύριος Μητσοτάκης ανακοίνωσε πρόσφατα, από το εξωτερικό, και συγκεκριμένα από το βήμα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, την απολιγνιτοποίηση της Ελλάδας έως το 2028. Λίγες μέρες μετά, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κύριος Χατζηδάκης, με αφορμή τις μαθητικές-νεανικές κινητοποιήσεις για την κλιματική κρίση, μας παρότρυνε να ακούσουμε τα παιδιά μας. – Είναι τελικά τόσο φιλική προς το περιβάλλον και το κίνημα της νεολαίας η πολιτική της κυβέρνησης της Ν.Δ.; Το παγκόσμιο μαθητικό-νεανικό κίνημα κατά της κλιματικής κρίσης, το οποίο συμβολικά αποκρυσταλλώνεται στο πρόσωπο της Γκρέτα Τούνμπεργκ, μας καλεί να αλλάξουμε το παγκόσμιο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο, αμφισβητώντας «εν μέρει» το σύστημα της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας και τον μηχανισμό αναπαραγωγής της. Ζητάει από την πολιτική ηγεσία να υιοθετήσει έναν πιο δίκαιο τρόπο παραγωγής και κατανομής του πλούτου και των φυσικών πόρων, προς όφελος των πολλών. Την ίδια στιγμή, οι ευρωπαϊκές προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις καλούν για την Πράσινη Νέα Συμφωνία. Πρόκειται για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο για τη δίκαιη ενεργειακή μετάβαση τόσο των οικονομιών όσο και των κοινωνιών μας σε καθαρές μορφές ενέργειας, έτσι ώστε κανείς (χώρα ή πολίτης) να μη μείνει πίσω. Στο επίκεντρο αυτού του συμβολαίου, τίθεται το πρόταγμα για την καταπολέμηση των δομικών ανισοτήτων, που είναι ενδημικές στο νεοφιλελεύθερο οικονομικό μοντέλο, ιδιαίτερα της λιτότητας που έχει επικρατήσει τις τελευταίες δύο δεκαετίες, καθώς και το αίτημα για κοινωνική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη μαζί με τον σεβασμό στους μη ανανεώσιμους φυσικούς πόρους και τη βιοποικιλότητα. Το έργο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, το 2015, παρέλαβε την ελληνική κοινωνία σε συνθήκες ανθρωπιστικής και κοινωνικής κρίσης. Οι συνθήκες που δημιούργησε η εποχή των μνημονίων, με την κατάρρευση της μεσαίας τάξης και την περαιτέρω φτωχοποίηση των χαμηλών εισοδηματικών

Το παγκόσμιο μαθητικόνεανικό κίνημα κατά της κλιματικής κρίσης, μας καλεί να αλλάξουμε το παγκόσμιο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο. Ζητάει από την πολιτική ηγεσία να υιοθετήσει έναν πιο δίκαιο τρόπο παραγωγής και κατανομής του πλούτου και των φυσικών πόρων, προς όφελος των πολλών

στρωμάτων, εισήγαγε στην Ελλάδα ένα νέο κοινωνικό φαινόμενο, το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας και της ανεπαρκούς ή περιορισμένης πρόσβασης των νοικοκυριών στην ενέργεια. Την περίοδο 2010-2014, ενώ το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της χώρας συρρικνώθηκε κατά 25%, η τιμή του ρεύματος αυξήθηκε κατά 60%, με αποτέλεσμα την εκτίναξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη ΔΕΗ, καθώς μεγάλο μέρος των πολιτών αδυνατούσε να αποπληρώσει τους λογαριασμούς ρεύματος. Το 2015, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ενέταξε σε νομοσχέδιο για την ανθρωπιστική κρίση τη διάθεση δωρεάν ρεύματος σε νοικοκυριά που βρίσκονταν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Κατάφερε ακόμη να κρατήσει σταθερά τα τιμολόγια και να τα μειώσει μεσοσταθμικά κατά 12%. Τα επόμενα χρόνια, η πολιτική αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας συμπληρώθηκε με προγράμματα εκπτώσεων, σταδιακής αποπληρωμής οφειλών, καθώς και επανασύνδεσης νοικοκυριών που είχαν αποστερηθεί την πρόσβαση στο αγαθό της ηλεκτρικής ενέργειας. Πάνω από εξακόσιες χιλιάδες δικαιούχοι εντάχθηκαν στο ειδικό κοινωνικό τιμολόγιο ρεύματος, ενώ εξασφαλίστηκαν περίπου 25 εκατ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό για το Ταμείο Επανασυνδέσεων, μέσω του οποίου 6,5 χιλιάδες ευάλωτα νοικοκυριά απέκτησαν ξανά πρόσβαση στο ρεύμα. Ευκαιρίες από τις Ενεργειακές Κοινότητες Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε επιπλέον σε μία μεγάλη θεσμική τομή με τη νομο-

θέτηση των Ενεργειακών Κοινοτήτων (Ε.ΚΟΙΝ.). Πρόκειται για μία πρωτοβουλία που αναδεικνύει ξεκάθαρα το πολιτικό πρόσημο του ΣΥΡΙΖΑ, της προοδευτικής διακυβέρνησης της χώρας μας, που θέλει την κοινωνία συμμέτοχο στην ανάπτυξη και όχι απλό παρατηρητή της υλοποίησης ιδιωτικών επενδύσεων από λίγους και εκλεκτούς. Από την πρώτη στιγμή ψήφισης του νόμου, εκδηλώθηκε τεράστιο ενδιαφέρον για τις Ε.ΚΟΙΝ. σε ολόκληρη τη χώρα. Η πρωτοβουλία αυτή δημιούργησε χώρο για ένα νέο κοινωνικό και επιχειρηματικό υποκείμενο στην παραγωγή και εξοικονόμηση ενέργειας και ένα ακόμη εργαλείο τοπικής ανάπτυξης και καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας. ΕΣΕΚ με έμφαση στην άμβλυνση ανισοτήτων Την προηγούμενη τετραετία, ξεκίνησε επιπλέον η εκπόνηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), ώστε η Ελλάδα να αποκτήσει πρώτη φορά έναν ξεκάθαρο οδικό χάρτη για τη μετάβαση της χώρας σε καθαρές μορφές ενέργειας. Πρέπει όμως να διασφαλίσουμε ότι η μετάβαση δεν θα γίνει βίαια και ότι δεν θα δημιουργήσει νέες ανισότητες. Εξασφαλίστηκαν σε αυτή την κατεύθυνση 60 εκατ. ευρώ για τη δίκαιη μετάβαση των περιοχών που η παραγωγική τους βάση είναι συνδεδεμένη με τη λιγνιτική παραγωγή, μόνο για την περίοδο 2018-2020. Και ξεκίνησε σε ανώτατο επίπεδο η διεκδίκηση και διαμόρφωση ειδικού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης στην Ε.Ε.

Η κυβέρνηση «πριμοδοτεί» ιδιωτικά συμφέροντα ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ, ο κύριος Χατζηδάκης από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων του άρχισε να χτίζει ένα καταστροφολογικό αφήγημα για τη ΔΕΗ, ώστε να δικαιολογήσει τις προαποφασισμένες αυξήσεις των τιμολογίων, στις οποίες προχώρησε τον προηγούμενο μήνα. Το αποτέλεσμα των αυξήσεων είναι διττό καθώς, αφενός, αυξάνει το ενεργειακό κόστος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις κατά περίπου 20% και, αφετέρου, δημιουργεί μεγάλο περιθώριο κέρδους για τους ανταγωνιστές

της ΔΕΗ. Αποκαλύπτει ταυτόχρονα το πραγματικό του σχέδιο. Ιδιωτικά μονοπώλια στα δίκτυα ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, υπεραπόδοση κέρδους για μεγάλα ιδιωτικά συγκροτήματα από επικείμενες ιδιωτικοποιήσεις, στην περίπτωση των Ελληνικών Πετρελαίων, και επιπλέον χωρίς καμία πρόβλεψη για τη δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών, τη μείωση του κόστους ενέργειας και την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. Χαρακτηριστικό δείγμα αυτής της

πολιτικής είναι ότι, πρώτα ανακοινώθηκε η απολιγνιτοποίηση της χώρας το 2028 και στη συνέχεια άρχισαν να εξετάζονται οι τρόποι κάλυψης των ενεργειακών αναγκών της χώρας! Το περιβαλλοντικό προφίλ της Ν.Δ. απογειώνεται με την πρότασή της για την ένταξη των εξορύξεων χρυσού στον αναπτυξιακό νόμο. Τελικά, ο κύριος Χατζηδάκης ακούει τα παιδιά που ζητούν την αλλαγή του οικονομικού και παραγωγικού μοντέλου ή μήπως ακούει μόνο «τα παιδιά» της Ν.Δ.;

2-3 Νοεμβρίου 2019 |

ενέργεια

Σταθερή ρότα στην εξωτερική πολιτική

Η ενέργεια στο επίκεντρο της γεωπολιτικής

παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας στη χώρα μας βρίσκεται πλέον στη διαδικασία ενός καθολικού σχεδόν μετασχηματισμού, αφενός προκαλώντας ριζική αναθεώρηση του εσωτερικού ενεργειακού χάρτη και αφετέρου δίνοντας νέο χαρακτήρα στις γεωπολιτικές ισορροπίες. Εξάλλου, στο άμεσο ενδιαφέρον των γεωπολιτικών επιλογών ανά την υφήλιο, εδώ και έναν αιώνα, ήταν και παραμένει η ενέργεια. Προς αυτή την κατεύθυνση η κυβέρνηση μπορεί να αλλάζει ρότα σε θέματα εσωτερικής ενεργειακής αγοράς, προτάσσοντας το μοντέλο των ιδιωτικοποιήσεων σε υποδομές όπου ακόμη το κράτος έχει σημαντικό λόγο, ωστόσο φαίνεται να συνεχίζει την υλοποίηση κεντρικών πολιτικών στον ενεργειακό τομέα, που χαράχθηκαν από τις προηγούμενες κυβερνήσεις κι έχουν στόχο να σταθεροποιηθεί η χώρα ως ένα σημαντικό γεωπολιτικό σταυροδρόμι. Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς, άλλωστε, ότι οι εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας υπηρετούν μεν την ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη και εξωστρέφεια της οικονομίας, αλλά, ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο, λειτουργούν ως επιταχυντής των νέων ισορροπιών που τείνουν να διαμορφωθούν. Ηδη, η Τουρκία αναζητά έναν δικό της «ζωτικό ενεργειακό χώρο», έχοντας σαφείς στοχεύσεις, τόσο στα ανατολικά όσο και στα δυτικά σύνορά της. Προωθεί de facto την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης του 1923, αλλά και διεκδικεί, με όρους ισχύος, θέση και μέρισμα στους ενεργειακούς διαύλους και στις ενεργειακές πηγές, σε περιοχές όπου μέχρι τώρα ήλεγχαν οι Κούρδοι στη Β. Συρία και στο Β. Ιράκ, αλλά και βρίσκονται σε θαλάσσιες ζώνες, όπου η Κύπρος, η Ελλάδα, το Ισραήλ, ο Λίβανος και η Αίγυπτος έχουν άμεσο λόγο, ένεκα των ΑΟΖ.

Οι πολυμερείς συνεργασίεςσυμμαχίες στην Ανατολική Μεσόγειο, τις οποίες υλοποίησε η προηγούμενη κυβέρνηση και συνεχίζει η σημερινή κυβέρνηση, μπορεί να λειτουργήσουν ως μοχλοί ενεργού επανάκαμψης της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή της Αν. Μεσογείου

Στο φόντο αυτό, οι ενεργειακές δικτυώσεις της χώρας, η παρουσία μεγάλων υποδομών ενέργειας όπως ο αγωγός ΤΑΡ ή οι περιφερειακές συνδέσεις με τις βαλκανικές χώρες, ο σταθμός αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα, ο υπό σχεδίαση, ανοιχτά του λιμένα της Αλεξανδρούπολης υποδοχής, σταθμός προσωρινής αποθήκευσης και αεριοποίησης (FSRU) υγροποιημένου φυσικού αερίου, το σχέδιο αξιοποίησης υδρογονανθράκων, αλλά και του East Med ή των ηλεκτρικών συνδέσεων της νησιωτικής χώρας και ενδεχομένως της Κύπρου με το εθνικό σύστημα, και μαζί με τις τριμερείς συνεργασίες-συμμαχίες, Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ και Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου είναι βασικά «εργαλεία» για την ενεργό παρουσία της χώρας στον διεθνή χάρτη. Ειδικά οι πολυμερείς συνεργασίες-συμμαχίες στην Ανατολική Μεσόγειο, τις οποίες με περισσή συνέπεια υλοποίησε η προηγούμενη κυβέρνηση Τσίπρα και όπως φαίνεται συνεχίζει δυναμικά η σημερινή κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη, μπορεί να λειτουργήσουν ως μοχλοί ενεργού επανάκαμψης της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή της Αν. Μεσογείου, που ιστορικά ήταν σημείο αναφοράς για τον Ελληνισμό. Αναλυτικά, η στρατηγική ενεργειακή συνεργασία της Ελλάδας με Κύπρο και Ισραήλ, καθώς και αυτή με την Αίγυπτο, δημιουργούν, πέραν των πυλώνων σταθερότητας και οικονομικής ανάπτυξης σε μια «εύφλεκτη» περιοχή, κι ένα ανάχωμα στον νεο-οθωμανικό επεκτατισμό, με όρους ήπιας ισχύος. Κι αυτό γιατί δεν αποκλείουν ακόμη και τη συμμετοχή της Τουρκίας, αν αυτή εγκαταλείψει τις πειρατικές ενέργειες και τη «διπλωματία» της απειλής. Ουσιαστικά, οι συνέργιες αυτές, εφόσον βέβαια αντέξουν στη βάσανο του τουρκικού ανα-

θεωρητισμού, βάζουν θεμέλια για σειρά από νέα δόγματα ασφάλειας, τα οποία έχει ζωτική ανάγκη ο ελληνισμός σε μια στιγμή που νιώθει τη δημογραφική και όχι μόνο πίεση του εξ Ανατολών γείτονα. Η άμυνα σε νέο πλαίσιο Φυσικά, για την Ελλάδα, είναι δύσκολο μόνο με πολιτικούς όρους να ισοσκελίσει την ισχυροποιημένη εδώ και πολλές δεκαετίες γεωστρατηγική θέση της Τουρκίας, που επιπροσθέτως ενισχύεται από την αναπτυγμένη πολεμική της βιομηχανία, με σημαντικά επιτεύγματα στην παραγωγή υπερσύγχρονων οπλικών συστημάτων. Μπορεί όμως η χώρα μας να αξιοποιήσει πλέον τη γεωστρατηγική της ενεργειακή αναβάθμιση, ώστε να αναπτύξει παράλληλες συνέργειες στον τομέα των εξοπλισμών για να κάνει πιο δυνατή την πολιτική της παρέμβαση στην περιοχή. Στο φόντο αυτό εντάσσεται και η συζήτηση για το πρόγραμμα για νέα εξοπλιστικά προγράμματα των Ενόπλων Δυνάμεων, με την παράλληλη αξιοποίηση της Ελληνικής Βιομηχανίας Οπλων. Μετά τα χρόνια των μνημονίων, λοιπόν, η Ελλάδα με βελτιωμένους όρους, αναζητά με αιχμή την ενέργεια και τη σύμπλευση με στοχεύσεις συμφερόντων μεγάλων διεθνών παικτών, τη δυναμική συμμετοχή της σε ένα μεγάλο παιχνίδι μοιράσματος εξουσίας, ανάλογο με αυτό του τέλους του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Οπως και τότε η βενιζελική έμπνευση για εξωστρέφεια και σύμπλευση με τις ναυτικές δυνάμεις έφερε εθνικές ολοκληρώσεις, έτσι και σήμερα η σταθμισμένη σύνδεση εθνικών συμφερόντων με δυνατούς παίκτες στον ενεργειακό τομέα είναι μονόδρομος για την εθνική της εξέλιξη, διακόσια χρόνια μετά την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους.

Τις επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια ενισχύει η κλιματική αλλαγή

κλιματική αλλαγή βρίσκεται στο επίκεντρο της συζήτησης παγκοσμίως, επηρεάζοντας όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων στον πλανήτη, ενώ το κόστος της, κοινωνικό και οικονομικό, είναι τεράστιο. Στο πλαίσιο αυτό, οι επιλογές αναφορικά με το ενεργειακό σύστημα της χώρας μας είναι εύλογα κρίσιμες. Η επιλογή της αδράνειας οδηγεί σε ένα δυσανάλογο οικονομικό κόστος σε σχέση με τις επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια, όπως επιβεβαιώνει η διεθνής επιστημονική κοινότητα. Είναι ενδεικτικό ότι οι μελέτες εκτιμούν ότι η αδράνεια έναντι του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής μεταφράζεται σε μείωση του παγκόσμιου ΑΕΠ από 5% ως και 20% ενώ το κόστος αντιμετώπισής της είναι μόλις 1 με 2%. Η αντίστοιχη επίσημη έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος εκτιμά το μακροχρόνιο κόστος για τη χώρα μας από την κλιματική αλλαγή στα 700 δισ. ευρώ, ποσό διπλάσιο από το δημόσιο χρέος. Μέχρι τώρα, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρότεινε ένα στόχο για συμμετοχή κατά τουλάχιστον 27% των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στη συνολική κατανάλωση ενέργειας, με ορίζοντα το 2030 και έναν αντίστοιχο στόχο για την εξοικονόμηση ενέργειας. Με δεδομένη, όμως, τη σημαντική μείωση του κόστους ορισμένων τεχνολογιών, όπως τα φωτοβολταϊκά, αυτήν την περίοδο η Ε.Ε. επανεξετάζει τους στόχους ώστε να αυξηθεί το μερίδιο των ΑΠΕ. Πρόσφατη πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου περιελάμβανε έναν ελάχιστο στόχο 35% συμμετοχής των ΑΠΕ στην ακαθάριστη κατανάλωση ενέργειας ώς το 2030 ενώ μελέτη της Ε.Ε. έχει δείξει ότι

είναι απολύτως εφικτός και ο στόχος για συμμετοχή κατά 45% των ΑΠΕ στην ακαθάριστη κατανάλωση ενέργειας, στόχος που δίνει μάλιστα μεγαλύτερη ώθηση στην ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Η Τράπεζα Πειραιώς υποστηρίζει με συνέπεια τις επενδυτικές πρωτοβουλίες στον τομέα της ενέργειας, παρέχοντας σειρά εξειδικευμένων τραπεζικών προϊόντων που εξυπηρετούν όσους επιθυμούν να επενδύσουν στην καθαρή ενέργεια ή ακόμη να βελτιώσουν το ενεργειακό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα της κατοικίας ή της επιχείρησής τους. Στελέχη του Green Banking της Τράπεζας Πειραιώς επισημαίνουν ότι εάν δεν υπήρχε θέμα κλιματικής αλλαγής, στο σχεδιασμό του ενεργειακού συστήματος της χώρας, βαρύνουσα σημασία θα είχαν ως κριτήρια το χαμηλό κόστος της ενέργειας (για να μην επιβαρύνονται καταναλωτές και επιχειρήσεις), καθώς και η ασφάλεια του εφοδιασμού ενώ θα υπήρχε φυσικά η περιβαλλοντική διάσταση, κυρίως για την αποτροπή των επιπτώσεων στην υγεία κοντά σε ρυπογόνους σταθμούς

ηλεκτροπαραγωγής. Ενα τέτοιο σενάριο οδηγεί σε ενεργειακό μείγμα, το οποίο βασίζεται σε εγχώριες ενεργειακές πηγές, κυρίως λιγνίτη και δευτερευόντως ΑΠΕ, σε εισαγωγές φυσικού αερίου και λιθάνθρακα από πολλαπλές πηγές και σε μια εντατική προσπάθεια να εντοπιστούν τυχόν εγχώρια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου για να μειωθεί εξάρτηση από εισαγωγές. Οι ΑΠΕ, σε αυτό το σενάριο, έχουν μικρότερο ρόλο από αυτόν που ορίζουν σήμερα οι διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας. Βάζοντας στην εξίσωση και την παράμετρο της κλιματικής αλλαγής, προκύπτει ένα ενεργειακό μείγμα χαμηλής έντασης άνθρακα και άρα μείωσης της χρήσης λιγνίτη και πετρελαίου, καθώς και σημαντικής αύξησης του μεριδίου των ΑΠΕ ενώ υπολογίσιμο μερίδιο αποκτά το φυσικό αέριο. Για λόγους ευστάθειας του συστήματος, η αυξημένη διείσδυση ΑΠΕ απαιτεί ευέλικτες μονάδες (τέτοιες είναι οι μονάδες φυσικού αερίου, όχι όμως οι λιγνιτικές οι ή λιθανθρακικές) και εντείνει την ανάγκη δημιουργίας μακροπρόθεσμα υποδομών αποθήκευσης της παραγόμενης ενέργειας. Το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής δεν μπορεί να αγνοηθεί προφανώς γιατί εάν δεν επιτύχουμε σημαντικές αλλαγές στο ενεργειακό μείγμα τα επόμενα χρόνια, η πλειονότητα της επιστημονικής κοινότητας συμφωνεί πως θα περάσουμε σε μη αναστρέψιμες καταστάσεις για τον πλανήτη. Οσον αφορά το κόστος της προσαρμογής, όπως προαναφέρθηκε, είναι δυσανάλογα υψηλό εάν επιλεγεί η αδράνεια σε σχέση με το κόστος της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, όπως επιβεβαιώνουν διεθνείς μελέτες.

2-3 Νοεμβρίου 2019 |

ενέργεια

Η Ελλάδα ενισχύει τη γεωπολιτική της θέση

Η πολιτική των αγωγών

ήμα βήμα η χώρα κατακτά μια θέση στον ενεργειακό χάρτη στη ΝΑ Ευρώπη είτε ως δυνάμει παραγωγός μέσω των ΑΠΕ και της αξιοποίησης υδρογονανθράκων είτε κυρίως ως σημείο διέλευσης σημαντικών αγωγών φυσικού αερίου με πρώτον τον ΤΑΡ. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της εφαρμογής μιας πολιτικής που είχε στόχο να πείσει την Ε.Ε. ότι η Ελλάδα είναι το ιδανικό «πέρασμα» του Νότιου Διαδρόμου, του εναλλακτικού δρόμου για την τροφοδοσία της Ευρώπης με φυσικό αέριο, πέρα από τους αγωγούς του Βορρά όπου το ρωσικό αέριο της Gazprom έχει τον πρώτο λόγο. Σημαντική συμβολή στην προσπάθεια αυτή έχει και το γεγονός ότι η Ε.Ε. κινείται στον αστερισμό της απο-ανθρακοποίησης και της μέγιστης αξιοποίησης του «μεταβατικού» καυσίμου, δηλαδή του φυσικού αερίου, μέχρι την πλήρη βελτιστοποίηση των ΑΠΕ (συστήματα αποθήκευσης κ.λπ.). Ουσιαστικά η Ε.Ε. και οι μεγάλες αγορές της Ιταλίας και των άλλων χωρών-μελών αναζητούν εναλλακτικές πηγές για φυσικό αέριο, ώστε να «κλειδώσουν» την ενεργειακή τους ασφάλεια. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως καταγράφεται από την EnAppSys, στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης έχει αντιστραφεί το μερίδιο του άνθρακα σε σχέση με αυτό του φυσικού αερίου. Αυτό δείχνει πως η Ελλάδα ορθά επέλεξε να ακολουθήσει την πολιτική των αγωγών, ενισχύοντας τη γεωπολιτική και, εμμέσως, τη γεωστρατηγική θέση της στη ΝΑ Ευρώπη. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η EnAppSys σε έκθεσή της για το γ΄ τρίμηνο του 2019, η παραγωγή από το αέριο ήταν 134,6 τεραβατώρες και από τον άνθρακα 95,8, ενώ πέρυσι στο αντίστοιχο διάστημα οι αριθμοί ήταν 111,2 και 145,9 αντίστοιχα. Αυτό σημαίνει ότι, μέσα σε έναν χρόνο, το αέριο ενισχύθηκε κατά 41%. Η στροφή από τον άνθρακα προς το αέριο παρατηρείται σε αγορές όπως της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Ισπανίας, ενώ στην Τσεχία ο άνθρακας παραμένει κυρίαρχος. Οι αγωγοί φυσικού αερίου H πολιτική των αγωγών, πέρα από την αύξηση της ζήτησης, δεν θα μπορούσε να αποκτήσει δυναμική, αν δεν υπήρχε, πέρα από τον Νότιο Διάδρομο και τον ΤΑΡ, και η δυνατότητα διασύνδεσης με άλλους αγωγούς που φέρνουν το φυσικό αέριο σε αγορές με ανάπτυξη όπως αυτές των Βαλκανίων και όπου μέχρι τώρα το ρωσικό αέριο κυριαρχούσε. Ετσι, ο αγωγός IGB από την Ελλάδα (Κομοτηνή) στη Βουλγαρία (Στάρα Ζαγόρα), πέρασε πλέον στο στάδιο της υλοποίησης μετά την υπογραφή της σχετικής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας, στο πρώτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου. Ο IGB, με συνολικό μήκος 182 χιλιόμετρα, εκ των οποίων τα 32 εντός της χώρας μας, θα διασυνδέσει το δίκτυο φυσικού αερίου της Ελλάδας με εκείνο

Ο αγωγός ΤΑΡ ξεκινά τον Νοέμβριο τις δοκιμές λειτουργίας του, έχοντας διασφαλίσει από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη τη συνέργεια στους τομείς της ασφάλειας, της προστασίας και της εύρυθμης λειτουργίας των υποδομών

της Βουλγαρίας και των άλλων βαλκανικών χωρών και εμμέσως με τις αγορές της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, ενώ στο ύψος της Κομοτηνής προβλέπεται η διασύνδεση με τον αγωγό ΤΑP. Με τη σειρά του, ο αγωγός ΤΑΡ ξεκινά τον Νοέμβριο τις δοκιμές λειτουργίας του, έχοντας διασφαλίσει από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, τη συνέργεια στους τομείς της ασφάλειας, της προστασίας και της εύρυθμης λειτουργίας των υποδομών. Ο ΤΑΡ θα μεταφέρει αζέρικο φυσικό αέριο από την Κασπία έως την Ευρώπη και, σύμφωνα με τη διοίκησή του, η εμπορική λειτουργία του θα αρχίσει το 2020, χρονιά που αναμένεται να λειτουργήσει και ο αγωγός IGB. Επίσης, ένας άλλος αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου, ο οποίος ξεκινά από τον Εβρο, βρίσκεται στο στάδιο της αρχικής σχεδίασης. Πρόκειται για τον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας - Ιταλίας με

την ονομασία «Ποσειδών», ο οποίος θα ενώσει τα συστήματα φυσικού αερίου των δύο χωρών. Θα ξεκινά από τους Κήπους του Εβρου, για να καταλήξει στο Οτράντο της Ιταλίας, και θα οδεύει δίπλα στον TAP. Με κόστος κοντά στα 6 δισ. ευρώ και μήκος κοντά στα 2.100 χιλιόμετρα, από το Ισραήλ στην Ευρώπη, ο αγωγός East Med αναζητά ανάδοχο αλλά και πολιτική βούληση. Από την πλευρά τους, οι Ισραηλινοί, με τον υπεραισιόδοξο στόχο το 2025 να τροφοδοτήσουν με αέριο την Ευρώπη μέσω Κρήτης και ηπειρωτικής Ελλάδας καθώς και την Κύπρο, δείχνουν τη σημασία που αποδίδουν στον ενεργειακό χάρτη και στην πολιτική των αγωγών που ακολούθησε και με συνέπεια συνεχίζει η Ελλάδα. Οσο για την Ελλάδα και την Κύπρο, η συνεργασία με το Ισραήλ είναι επωφελής όχι μόνο σε θέματα ενέργειας.

Στην «πρίζα» συνδέει τα νησιά ο ΑΔΜΗΕ έως το 2030

το «φουλ» δουλεύουν τα συνεργεία του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, και των αναδόχων των έργων, με στόχο την ηλεκτρική διασύνδεση όλων σχεδόν των νησιών του Αιγαίου στο ηπειρωτικό σύστημα έως το 2030. Στο επικαιροποιημένο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΔΠΑ) που θα παρουσιάσει ο ΑΔΜΗΕ έως το τέλος του έτους, εντάσσεται το πλήρες πρόγραμμα διασύνδεσης των Δωδεκανήσων, ενώ θα περιλαμβάνει –για πρώτη φορά– και τη διασύνδεση των νησιών Βόρειου Αιγαίου. Το 2019, σημειώθηκε σημαντική πρόοδος σε επίπεδο νησιωτικών διασυνδέσεων, με κυριότερη την έναρξη και ωρίμανση της διαγωνιστικής διαδικασίας για τη διασύνδεση της Κρήτης με την Αττική. Το έργο προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ, το μεγαλύτερο έργο υποδομής που βρίσκεται σε εξέλιξη σήμερα στη χώρα, υλοποιεί η θυγατρική του ΑΔΜΗΕ, Αριάδνη Interconnection, και έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης τους 36 μήνες. Την ίδια ώρα, σε πλήρη εξέλιξη από τον Οκτώβριο βρίσκεται η διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου. Είναι γνωστή ως «η διασύνδεση των ρεκόρ», αφού πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε μήκος καλωδιακή διασύνδεση εναλλασσόμενου ρεύματος παγκοσμίως (180 χλμ), η οποία το 2020 που θα ολοκληρωθεί θα καλύψει πλήρως τις ενεργειακές ανάγκες του νησιού για τους χειμερινούς μήνες. Με τις δύο αυτές διασυνδέσεις, το 2023 η Κρήτη θα ηλεκτρίζεται πλήρως από το Ηπειρωτικό Σύστημα, εξασφαλίζοντας τον ενεργειακό της εφοδιασμό με ασφαλή και βιώσιμο τρόπο για τις επόμενες δεκαετίες. «Οι νησιωτικές διασυνδέσεις βρίσκονται στην αιχμή της επενδυτικής στρατηγικής του ΑΔΜΗΕ και αναμένεται να αποφέρουν σημαντικά οφέλη στους Ελληνες καταναλωτές. Σήμερα, επιβαρυνόμαστε κατά 700-800 εκατ. ευρώ μέσω των ΥΚΩ εξαιτίας των μη διασυνδεδεμένων νησιών. Το κόστος αυτό

θα μειωθεί στο μισό μόλις συνδεθεί πλήρως η Κρήτη με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, μέσω των δύο διασυνδέσεων που υλοποιούνται», επισημαίνει ο Μάνος Μανουσάκης, πρόεδρος και σιευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ. Νέα υποβρύχια καλώδια σε Ρίο-Αντίρριο και Ανδρο-Τήνο Δύο σημαντικές ποντίσεις υποθαλάσσιων καλωδίων ολοκληρώθηκαν μετά το καλοκαίρι από τον ΑΔΜΗΕ, τα οποία ενσωματώνουν τις πλέον σύγχρονες και περιβαλλοντικά φιλικές τεχνολογίες. Στο τμήμα Ρίου-Αντιρρίου ποντίστηκε το πρώτο καλώδιο Υπερυψηλής Τάσης (400 kV) στην Ελλάδα, το οποίο θα συνδέσει το Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης της Μεγαλόπολης με τη γραμμή μεταφοράς Αχελώου-Διστόμου. Εντάσσεται στον «Δυτικό Διάδρομο»,

ένα ιδιαίτερα κρίσιμο έργο, το οποίο θα αυξήσει την ικανότητα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από και προς την Πελοπόννησο και θα ανοίξει τον δρόμο για περαιτέρω ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην περιοχή. Ακόμη πιο πρόσφατα, ο ΑΔΜΗΕ «άπλωσε» υπερσύγχρονα υποβρύχια καλώδια 150 kV στα τμήματα Εύβοιας-Ανδρου και Ανδρου-Τήνου. Η υποβρύχια διασύνδεση μήκους 17,5 χλμ. ξεπερνά σε βάθος τα 500 μέτρα -με όποιες τεχνικές προκλήσεις αυτό συνεπάγεται. Αυτός ήταν ο λόγος που χρησιμοποιήθηκαν, πρώτη φορά παγκοσμίως, καλώδια υψηλής τάσης με συνθετικό οπλισμό, τα οποία σταθεροποιούν την τάση του δικτύου και ελαχιστοποιούν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Το έργο συμπληρώνει τη Β΄ Φάση των Κυκλάδων, συνολικού προϋπολογισμού 70 εκατ. ευρώ, το οποίο υλοποιείται με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα ολοκληρωθεί με την υποθαλάσσια διασύνδεση της Νάξου με την Πάρο και τη Μύκονο και την κατασκευή νέου υποσταθμού στη Νάξο στις αρχές του 2020. Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκεται η διαγωνιστική διαδικασία για τη διασύνδεση της Σκιάθου με το Μαντούδι Ευβοίας και την κατασκευή υποσταθμού GIS στη Σκιάθο. Η γραμμή υψηλής τάσης 150 kV θα ηλεκτριστεί στις αρχές του 2022, θωρακίζοντας την ενεργειακή ευστάθεια και ασφάλεια των Βορείων Σποράδων. Τα σχέδια του ΑΔΜΗΕ, όμως, δεν εξαντλούνται στη διασύνδεση των νησιών. Ο Διαχειριστής καταρτίζει το επιχειρησιακό του πρόγραμμα με στόχο την ενίσχυση της μεταφορικής ικανότητας των διασυνδέσεων που θα επιτρέψει να ενταχθούν στο Σύστημα οι ΑΠΕ της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας. Οραμα του ΑΔΜΗΕ δεν είναι μόνο να μεταφέρει ηλεκτρική ενέργεια σε κάθε γωνιά της χώρας, με ασφάλεια και αξιοπιστία, αλλά να μεταφέρει καθαρή ενέργεια.

2-3 Νοεμβρίου 2019 |

ενέργεια

Υδρογονάνθρακες

Δύο νέα σημεία στα νότια της Κρήτης γεννούν ελπίδες

την εκκίνηση των ερευνητικών γεωτρήσεων στα Ιωάννινα, μετά τον Πατραϊκό, και στην προώθηση της διαδικασίας προσέλκυσης ενδιαφέροντος διεθνών παικτών για περιοχές νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης επικεντρώνεται το ενδιαφέρον της έρευνας υδρογονανθράκων στη χώρα μας την επόμενη διετία. Αυτό επισήμανε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ), Γιάννης Μπασιάς, μιλώντας στο First Annual Eastern Mediterranean Leadership Summit που έγινε στις αρχές Οκτωβρίου στο Καβούρι. Ο κ. Μπασιάς υπογράμμισε την ανάγκη συνέχισης της έρευνας υδρογονανθράκων στον ελληνικό θαλάσσιο και χερσαίο χώρο, καθώς τα μέχρι τώρα δεδομένα επιτάσσουν την περαιτέρω μελέτη. Μάλιστα έχει ενδιαφέρον ότι ο επικεφαλής της ΕΔΕΥ στάθηκε στο ότι νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης υπάρχουν ελπίδες για νέα κοιτάσματα. Στις δυο αυτές ζώνες εντοπίζονται δύο οικόπεδα με σημαντικές γεωλογικές δομές. «Αν υπάρχει εκεί φυσικό αέριο, θα πρόκειται για πολύ μεγάλη ποσότητα», είπε χαρακτηριστικά, κάτι που δημιουργεί βέβαια αυτόματα «γεωπολιτικούς συνειρμούς» καθώς είναι γνωστή η προσπάθεια της Τουρκίας να «πλευρίσει» τη Λιβύη και να δυναμιτίσει την προσπάθεια χάραξης ΑΟΖ νότια της Κρήτης. Πάντως, όπως, ανέφερε ο κ. Μπασιάς τα στοιχεία για τις συγκεκριμένες περιοχές θα παρουσιαστούν το επόμενο διάστημα από την ΕΔΕΥ σε διεθνείς πετρελαϊκούς ομίλους, σε μια προσπάθεια να προσελκυστεί ενδιαφέρον που θα κινητοποιήσει έναν νέο διαγωνισμό. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο επικεφαλής της ΕΔΕΥ, μέσα στην επόμενη διετία, μπορεί τα Ιωάννινα να είναι η δεύτερη περιοχή όπου θα διενεργηθούν γεωτρήσεις για υδρογονάνθρακες μετά τον Πατραϊκό Κόλπο. Σημειώνεται ότι εκεί έχει αποκτήσει τα δικαιώματα έρευνας η κοινοπραξία της ισπανικής Repsol με την Energean (ελληνική εταιρεία εισηγμένη στο Λονδίνο που έχει την ευθύνη παραγωγής στον Πρίνο και σημαντική παρουσία στις υπεράκτιες γεωτρήσεις στο Ισραήλ). Σύμφωνα με τον κ. Μπασιά, ο δρόμος για τη διενέργεια ερευνητικών γεωτρήσεων από το κονσόρτσιουμ θα ανοίξει το 2021, όταν και θα ολοκληρωθεί η επεξεργασία των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν από τις σεισμικές μελέτες οι οποίες πραγματοποιήθηκαν κατά την πρώτη φάση ερευνών. Μάλιστα σημείωσε ότι έγινε δεκτή από την ΕΔΕΥ αίτημα παράτασης έως τον Οκτώβριο του 2020 για την ολοκλήρωση της επεξεργασίας των δεδομένων της πρώτης φάσης. Σημείωσε, δε, ότι από την επεξεργασία θα προκύψουν ελπιδοφόροι «στόχοι» στην

παραχώρηση, οι οποίοι να δικαιολογούν την περαιτέρω μελέτη τους. Εφόσον κριθεί, δηλαδή, ότι οι «στόχοι» έχουν σημαντικό ενδιαφέρον, θα ληφθεί η επενδυτική απόφαση για συνέχιση με ερευνητικές γεωτρήσεις το 2021 της δεύτερης φάσης μελετών.

Τα στοιχεία για τις συγκεκριμένες περιοχές θα παρουσιαστούν το επόμενο διάστημα από την ΕΔΕΥ σε διεθνείς πετρελαϊκούς ομίλους, σε μια προσπάθεια να προσελκυστεί ενδιαφέρον που θα κινητοποιήσει έναν νέο διαγωνισμό

Οι συμβάσεις Αξίζει να σημειωθεί ότι η κύρωση των τεσσάρων συμβάσεων σε Κρήτη και Ιόνιο έγινε στη Βουλή την αρχή του φθινοπώρου, καθιστώντας το πλαίσιο των ερευνών νόμο του κράτους. Οι ανωτέρω υπεράκτιες περιοχές που έχουν ήδη συμβασιοποιηθεί υπερβαίνουν τα 55.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ υπάρχουν ακόμη υπεράκτιες εκτάσεις, σε μέγεθος 70.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που έχουν αξιολογηθεί όπως έχει γνωστοποιηθεί από τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΔΕΥ κ Γιάννη Μπασιά. Συνολικά τα δεκατρία (13) φτάνουν σε αριθμό τα θαλάσσια και χερσαία οικόπεδα όπου υπάρχει ενδιαφέρον για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων. Από αυτά έχουν παραχωρηθεί τα εννέα (9) και, εφόσον οι έρευνες αποδώσουν τα προσδοκώμενα, στις αρχές της ερχόμενης δεκαετίας μπορεί η Ελ-

λάδα μαζί με τις ΑΠΕ να καταστεί ένας σημαντικός στον διεθνή χάρτη παραγωγός ενέργειας. Αν, δε, σε μια ενδεχόμενη επιτυχή κατάληξη των ερευνών για υδρογονάνθρακες προστεθεί το σύνολο των αγωγών που ήδη κατασκευάζονται ή προγραμματίζεται να κατασκευαστούν, τότε τα οφέλη που θα αποδώσει η γεωοικονομία στην Ελλάδα είναι πολλαπλά και δεν αντανακλούν μόνο στις θέσεις εργασίας κατά τις διαδικασίες έρευνας και εξόρυξης, αλλά και στη συνέχεια. Ο κύκλος εργασιών θα είναι πραγματικά πολύ μεγάλος, θα αντανακλά άμεσα στην εγχώρια αγορά και θα δημιουργήσει εξωστρέφεια στο παραγωγικό δυναμικό της χώρας που θα αποκτήσει το σχετικό know how σε μια περιοχή, όπου ο ενεργειακός χάρτης συγκεντρώνει το ενδιαφέρον μεγάλων ενεργειακών κολοσσών. Παράλληλα, τα άμεσα οφέλη του ελληνικού Δημοσίου θα είναι ιδιαίτερα μεγάλα, καθώς θα ανέρχονται συνολικά από 35% έως 40% του οφέλους της επένδυσης ανά οικόπεδο, όταν και όπου εντοπισθούν υδρογονάνθρακες, με την επισήμανση ότι οι εισπράξεις μισθωμάτων των οικοπέδων (royalties) θα καταβάλλονται από τη στιγμή έναρξης των ερευνών.

Χάρτης της WWF

ενέργεια

| 2-3 Νοεμβρίου 2019

Protergia

Νέες ενεργειακές δυνατότητες σε νοικοκυριά κι επιχειρήσεις

πρώτος σε μέγεθος ανεξάρτητος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας και πάροχος ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου στην Ελλάδα, η Protergia, κινείται δυναμικά στη νέα εποχή, αλλά και στο νέο τοπίο όπου είναι κυρίαρχη μια ολιστική προσέγγιση στην προσφορά ενεργειακών πακέτων με ιδιαίτερη έμφαση στις ψηφιακές υπηρεσίες. Ετσι με ένα δυναμικό σχέδιο ανάπτυξης προσφέρει μια σειρά από καινοτομίες στον καταναλωτή με κύριο στόχο τη βελτίωση της εξυπηρέτησής του, αλλά και τη διαμόρφωση μιας στέρεης σχέσης. Η Protergia, που είναι ο Τομέας Ηλεκτρικής Ενέργειας της MYTILINEOS, δημιούργησε τα νέα σταθερά πακέτα ηλεκτρικής ενέργειας, τα Genius προτείνοντας στους χρήστες υπηρεσιών ενέργειας διαφορετικά «μενού» ανάλογα με τα δεδομένα τους, έχοντας μεγάλα περιθώρια ευελιξίας. Οπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς ανοίγοντας την ιστοσελίδα της, ο εξελιγμένος τρόπος που η Protergia προσφέρει τα προϊόντα της ανοίγει έναν καινούργιο δρόμο με νέες δυνατότητες για χιλιάδες σπίτια και επιχειρήσεις, όπου όλα μπορούν να γίνουν πραγματικότητα. Αναλυτικά, με τα νέα πρωτοποριακά πακέτα Genius 1, Genius 2 και Genius 3, οι καταναλωτές μπορούν να επιλέξουν το πακέτο που ταιριάζει καλύτερα στις οικιακές τους ανάγκες, ανάλογα με την κατανάλωση του νοικοκυριού τους. Ενώ έχουν τον έλεγχο του λογαριασμού τους, πληρώνοντας κάθε μήνα σταθερά το ίδιο ποσό. Στα Genius πακέτα δεν υπάρχουν κρυφές χρεώσεις ή ρήτρες, ενώ με την εφαρμογή myprotergia οι χρήστες έχουν τον πλήρη έλεγχο της κατανάλωσης, ώστε να μη βρίσκονται ενώπιον «εκπλήξεων». Ουσιαστικά με αυτόν τον τρόπο η Protergia χτίζει τα νέα πα-

κέτα Genius για να επωφεληθούν οι καταναλωτές, μέσα από μια σχέση σταθερότητας και αξιοπιστίας αλλά και να μπορούν να ελέγχουν τον λογαριασμό τους, απαντώντας στις ανησυχίες και τις τάσεις της αγοράς. Πιο αναλυτικά, το Genius προϊόν διατίθεται σε τρία πακέτα: • Genius 1 (μικρομεσαίες ενεργειακές ανάγκες): 26€/μήνα (έως 3.000kWh/έτος) • Genius 2 (μεσαίες ενεργειακές ανάγκες): 35€/μήνα (έως 4.500kWh/έτος) • Genius 3 (υψηλές ενεργειακές ανάγκες): 49€/μήνα (έως 6.500kWh/έτος) Στις ανωτέρω χρεώσεις συμπεριλαμβάνεται η έκπτωση εμπρόθεσμης πληρωμής λογαριασμών, ενώ δεν συμπεριλαμβάνεται ΦΠΑ.

Σημειώνεται ότι υπηρεσίες myprotergia και Save4Later διατίθενται εντελώς δωρεάν. Επιπλέον, με το Save4Later, τη νέα υπηρεσία που δημιουργήθηκε ώστε η κατανάλωση της ηλεκτρικής ενέργειας να σώζεται όταν περισσεύει, οι χρήστες μπορούν να μεταφέρουν την ενέργεια που δεν κατανάλωσαν στον επόμενο χρόνο! Πιο συγκεκριμένα τα νέα πακέτα Genius έχουν τα εξής χαρακτηριστικά: • Σταθερή χρέωση ηλεκτρικού ρεύματος κάθε μήνα • Χωρίς επιπλέον χρεώσεις • Χωρίς ρήτρες • Μηδενική χρέωση ενέργειας ημέρας/νύχτας • Χωρίς εγγύηση με την εξόφληση μέσω πάγιας εντολής τραπεζικού λογαριασμού

• Νέα υ π η ρ εσ ία Genius Save4Later, για να μεταφέρεις την ηλεκτρική ενέργεια που δεν κατανάλωσες στον επόμενο χρόνο • Ελεγχος της κατανάλωσης μέσω του myprotergia app Αξίζει να σημειωθεί ότι η MYTILINEOS, μέσω της Protergia, δραστηριοποιείται στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, προσφέροντας σύγχρονες και αξιόπιστες υπηρεσίες και συνδυαστικά προϊόντα ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου, με περισσότερες από 170.000 παροχές σε ολόκληρη τη χώρα. Μια νέα πράσινη επένδυση Πριν λίγες μάλιστα εβδομάδες θεμελιώθηκε η νέα επένδυση της MYTILINEOS που αναμένεται να στηρίξει σημαντικά

την απασχόληση αλλά και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας στο Ενεργειακό Κέντρο Αγίου Νικολάου Βοιωτίας στο Δίστομο. Πρόκειται για ένα σύγχρονο εργοστάσιο παραγωγής ρεύματος με καύσιμο το φυσικό αέριο. Επίσης, η νέα μονάδα με εγκατεστημένη ισχύ 826MW είναι η μεγαλύτερη στο ελληνικό ενεργειακό σύστημα (η αντίστοιχη μονάδα της ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη αποτελείται από δύο στροβίλους) με μια από τις μεγαλύτερες θερμικές αποδόσεις (σχέση κατανάλωσης αερίου προς παραγόμενη ενέργεια) στην Ευρώπη (63%). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι είναι η πιο καινούργια αλλά και η πιο αποδοτική μονάδα συνδυασμένου κύκλου στην Ευρώπη, σε μια χρονική συγκυρία ιδιαίτερα ευνοϊκή για το φυσικό αέριο, με δεδομένο ότι είναι το πιο φιλικό προς το περιβάλλον καύσιμο. Η νέα επένδυση ύψους 300 εκατομμυρίων ευρώ αναμένεται να αναδείξει το ενεργειακό κέντρο της MYTILINEOS σε ένα από τα μεγαλύτερα στη χώρα με συνολική ισχύ 1.428 MW με καύσιμο το φυσικό αέριο. Ουσιαστικά αποτελεί άλλο ένα βήμα στην κατεύθυνση της υλοποίησης της στρατηγικής της MYTILINEOS, η οποία ανακοινώθηκε από τον πρόεδρο της εταιρείας Ευάγγελο Μυτιληναίο το 2018, που επίκεντρο έχει μια πιο πράσινη επιχειρηματική δραστηριότητα. H εταιρεία MYTILINEOS κατέχει ηγετική θέση στους τομείς Μεταλλουργίας, Ηλεκτρισμού & Φυσικού Αερίου και Ολοκληρωμένων Εργων & Υποδομών. Ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1990, είναι εταιρεία εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών, με ενοποιημένο κύκλο εργασιών που ξεπερνά το 1,5 δισ. ευρώ και απασχολεί περισσότερους από 3.380 άμεσους και έμμεσους εργαζόμενους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

2-3 Νοεμβρίου 2019 |

ενέργεια

Ηλεκτροκίνηση

Μπαίνει στην καθημερινότητα

αταλύτης για μεγάλες μεταβολές στην αγορά ενέργειας, τις μεταφορές αλλά και την καθημερινότητα των πολιτών αναμένεται να είναι η ηλεκτροκίνηση, που, αν και στην Ελλάδα είναι σε εμβρυϊκό στάδιο, σε άλλες περιοχές της Ευρώπης αλλά και του κόσμου καλπάζει. Είναι ενδεικτικό ότι χώρες όπως η Νορβηγία, η Ολλανδία αλλά και οι ΗΠΑ προχωρούν δυναμικά στη νέα αυτή εποχή. «Στην Ελλάδα είμαστε πολύ πίσω» αναφέρει μιλώντας στην Ειδική Εκδοση για την Ενέργεια της «Εφημερίδας των Συντακτών» ο Γιώργος Αγερίδης, δρ μηχανολόγος μηχανικός, διευθυντής Ενεργειακής Αποδοτικότητας στο Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ), και προσθέτει ότι δύο δείκτες χρησιμοποιούνται διεθνώς για την καταγραφή της διείσδυσης της ηλεκτροκίνησης: ο αριθμός των ηλεκτροκίνητων σε ποσοστό επί των κυκλοφορούντων αυτοκινήτων και ο αντίστοιχος αριθμός σε ποσοστό επί των ετήσιων πωλήσεων. Με βάση αυτά, πρώτη είναι η Νορβηγία, όπου το πρώτο εξάμηνο του 2019 το ποσοστό των αμιγώς ηλεκτρικών μοντέλων άγγιξε το 48,4% επί του συνόλου των πωλήσεων νέων αυτοκινήτων. Την πρώτη θέση στην προτίμηση των αγοραστών έχει η Tesla η οποία κατέχει το 24,5% της αγοράς με 3.760 πωλήσεις μόνο τον Ιούνιο, ενώ αρκετά υψηλά είναι και τα ποσοστά των Nissan, Renault, Hyundai και Kia. Το πιο δημοφιλές μοντέλο είναι το Model 3, το οποίο έχει τις υψηλότερες πωλήσεις το πρώτο εξάμηνο του 2019. Στη Γερμανία, ο στόχος είναι ένα εκατομμύριο ηλεκτρικά αυτοκίνητα να κυκλοφορήσουν στους δρόμους μέχρι το 2020. Μάλιστα, η γερμανική κυβέρνηση θα χρηματοδοτήσει το σχέδιο αυτό με 500 εκατ. ευρώ. Αυτοκίνητα-αποθήκες ενέργειας Πρόσφατα η Deutsche Welle, σε δημοσίευμά της με αφορμή το Διεθνές Σαλόνι Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης, παραθέτει δήλωση του επικεφαλής του ομίλου Peugeot - Citroën και προέδρου της Ενωσης Ευρωπαϊκών Αυτοκινητοβιομηχανιών Κάρλος Ταβάρες: «Το επόμενο μείζον ερώτημα δεν είναι το ηλεκτροκίνητο αυτοκίνητο, γιατί αυτό θα έρθει σίγουρα, αλλά το πώς η νέα μορφή μετακίνησης θα μπορεί να αφορά τους περισσότερους ανθρώπους». Μέχρι στιγμής, σύμφωνα με την D.W., όπου δίνεται οικονομικό κίνητρο, οι άνθρωποι αγοράζουν, ειδάλλως όχι. Στην Κίνα, οι πωλήσεις έπεσαν 16% τον Αύγουστο, γιατί μειώθηκε η επιδότηση, όπως και στη Δανία το 2016. Αν, τώρα, οι εταιρείες προσφέρουν εκπτώσεις, θα συρρικνωθεί η κερδοφορία τους, η οποία είναι ανύπαρκτη στις πλείστες των περιπτώσεων – και η Tesla είναι ένα παράδειγμα. Σε όλη την Ευρώπη τα υβριδικά και ηλεκτρικά αυτοκίνητα που πωλήθηκαν πέρυσι αντιστοιχούσαν στο 2% των συνολικών πωλήσεων.

«Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν είναι… άλλη μια τεχνολογία. Είναι τομή. Οταν γίνουν πολλά σε αριθμό καθίστανται δομικό κομμάτι του ηλεκτρικού δικτύου, μπορεί να πυροδοτήσουν την επέκταση της χρήσης ΑΠΕ

«Για να ανοίξει η αγορά χρειάζονται και κίνητρα για αυτοκίνητα και σταθμούς φόρτισης. Αυτά πάνε παράλληλα» τονίζει ο κ. Αγερίδης, που σημειώνει ότι θα είναι πολλαπλασιαστικά τα οφέλη από την επέκταση της ηλεκτροκίνησης. «Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν είναι… άλλη μια τεχνολογία. Είναι τομή. Σκεφτείτε μόνο ότι μπορεί να λειτουργούν και ως αποθήκες ηλεκτρικής ενεργείας. «Οταν γίνουν πολλά σε αριθμό καθίστανται δομικό κομμάτι του ηλεκτρικού δικτύου, μπορεί να πυροδοτήσουν την επέκταση της χρήσης ΑΠΕ. Μπορεί να λειτουργήσουν ως συσσωρευτές και να εξισορροπήσουν το δίκτυο. Επιπλέον είναι αθόρυβα και κυρίως δεν ρυπαίνουν». Αναλύοντας το πώς μπορεί να λειτουργήσουν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ως σημεία εξισορρόπησης του συστήματος, ο κ. Αγερίδης παραπέμπει στις

εξελίξεις που φέρνει το Energy Blockchain, αυτό δηλαδή που προκύπτει και στην παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας από την αξιοποίηση της τεχνολογίας με τη δημιουργία κοινοτήτων, δικτύων ανθρώπων και όγκου δεδομένων. «Μπορεί να λειτουργήσει το αυτοκίνητο ως μπαταρία» τονίζει ο διευθυντής Ενεργειακής Αποδοτικότητας στο Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ). «Οταν γίνουν έξυπνα τα δίκτυα, το αυτοκίνητο γίνεται ένας εικονικός παραγωγικός σταθμός – virtual power plan (VPP). Με 10.000 αυτοκίνητα, π.χ., πέφτει σημαντική ενέργεια στο δίκτυο και έτσι οι πάροχοι μπορεί να δώσουν αντίστοιχα εμπορικά πακέτα χρήσης. Στην Αμερική τα πράγματα είναι προχωρημένα.

συνέχεια στη σελ. 14

H ΕΦ.ΣΥΝ. ΣΥΝΑΝΤΑΕΙ ΤΗΝ 7η ΤΕΧΝΗ ΓΙΑ ΤΑ 7α ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΤΗΣ! 25 µικ τα µε ρού ινίε γάλ κα ς ο ι Ηε «Ο λ λην τ ι της αν ο κή πρ Μα Βάγ ότα ριά κνε ση ΟΧ ν να ρ σ για «Η ρυσό ς Ο υνά τα α ς ικο ν τη Οσκ π του όσ Φοί νόµ σε α Βα ταση νικα τις ρ: ου σ ν το ίλη αν ς το Ται άµ ε υ Φ µάτ νίε Κ ε κάτ σα ς ες» ε π σ Αφ ρώ στο τιβά ο υ ι τ ης νο στο έρωµ υρα λ Καν π ρο φι λ α : η νό ών: βολ µ ν γυ ν κι ε Βρ ή ς ο αβε µάς υάρ αίκα σ τ ην υµέ » Νέο Ελ ν α λ ςθ άδα ν το εµα κ Αφ ι µ τικό αν τ ιέ ρ ς έρ ω ά µ Συζ ξον ασ ας τον παν ητήσ κάθ Τ ε ά κη εµ συλ επιστ ις µε έ ρα Σπ υ λογ ηµι δηµ ρ α ι ι ι δ ο κ κότ Μο άκ η ητε ούς κ υργο µε υσικέ ύ α ς ι κο ς, ινω Μ. τους Β ς εκπ Βελ . Γ λήξ ν ικ ές έν τ ερµ εις α ζα ν και ό, S Κ. Α maR νδρ agD έου a,

υµ ήκ ου ς

χρο τέχ νιά νη

14-20 Νοεµβρίου EFSYNEMA: 7η χρονιά - 7η τέχνη

1ο φεστιβάλ κινηµατογράφου της «Εφ.Συν.»

Κινηµατογράφος Μικρόκοσµος Λεωφ. Συγγρού 106, Κουκάκι

2-3 Νοεμβρίου 2019 |

ενέργεια

συνέχεια από τη σελ. 12

Αυτοκίνητα στην πρίζα Ενας πάροχος, δηλαδή, που έχει ανθρακικούς σταθμούς και έχει περίσσεια παραγόμενης ενέργειας το βράδυ, δίνει αντίστοιχα οικονομικά πακέτα το βράδυ. Αντίστοιχα, ο φωτοβολταϊκός παραγωγός δίνει το μεσημέρι τις προσφορές του. Ετσι γεννάται ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο, όπου και ο οδηγός, βάζοντας το αυτοκίνητό του στο δίκτυο, μπορεί να προσθέτει, τις ώρες αιχμής και ανάλογα με το πακέτο του, ποσότητες ενέργειας μέσω της αποθήκευσης που κάνει στις μπαταρίες του». Οπως τονίζει ο κ. Αγερίδης, «έτσι, κάθε χρήστης είναι καταναλωτής και παραγωγός. Είναι το μοντέλο του prosumer (consumer - producer), που αναδύεται σταδιακά». Βέβαια, αναφέρει ότι, για να γίνουν όλα αυτά, απαιτούνται επενδύσεις στα έξυπνα δίκτυα, ρυθμιστικές προσαρμογές αλλά και εξέλιξη στον τομέα των μπαταριών, όπου ήδη οι εταιρείες επενδύουν πολλά σε έρευνα κι ανάπτυξη. Οι μπαταρίες Ειδικά εστιάζουν στις διαδικασίες φόρτισης, ώστε να μικρύνουν τους χρόνους που απαιτούνται για να είναι και πάλι «ετοιμοπόλεμα» για διαδρομές τα οχήματα, στην αυτονομία κίνησης, ώστε να

Το 2025 τα ηλεκτροκίνητα θα είναι φτηνότερα από τα συμβατικά αυτοκίνητα και με πέντε λεπτά φόρτιση θα έχουν τη δυνατότητα να διανύουν 600 χλμ.

υπάρχει η δυνατότητα για περισσότερα χιλιόμετρα με μια φόρτιση, στο κόστος παραγωγής των μπαταριών αλλά και στη διαδικασία ανακύκλωσης και ανάκτησης υλικών. «Σήμερα, οι μπαταρίες είναι το 1/3 του κόστους ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου, αλλά αυτό πέφτει ραγδαία» αναφέρει ο κ. Αγερίδης. «Επειδή δεν υπάρχει μεγάλη αγορά, το κόστος ανά μονάδα προϊόντος είναι ακόμη υψηλό. Η πρώτη γενιά ηλεκτρικών αυτοκινήτων που είχε έλθει το 2013 -14 θα ήταν σήμερα κατά 30%-40% φτηνότερα αν είχαν εκείνες τις μπαταρίες. Ομως, λόγω της έρευνας που γίνεται και της βελτίωσης των μπαταριών, είναι ακριβά» προσθέτει. Πάντως, στόχος όλων των εταιρειών είναι το 2025 τα ηλεκτροκίνητα να είναι φτηνότερα από τα συμβατικά αυτοκίνητα αλλά και με πέντε λεπτά φόρτιση να έχουν τη δυνατότητα να διανύουν 600 χλμ. Κάτι αντίστοιχο δηλαδή με ό,τι ισχύει με τον ανεφοδιασμό με υγρά καύσιμα. Μια άλλη σημαντική παράμετρος είναι και η ανακύκλωση τόσο των κινητήρων, όπου χρησιμοποιείται το στοιχείο διαδήμιο, όσο και των μπαταριών. Σήμερα η δομή των συσσωρευτών δεν επιτρέπει την ανάκτηση των πολύτιμων υλικών

που έχουν στα «σπλάχνα» τους. Τέτοια είναι το λίθιο, το κοβάλτιο αλλά και άλλες σπάνιες γαίες που παράγονται κυρίως στη Βολιβία, τη Χιλή, το Κονγκό και την Κίνα. Βέβαια και η χώρα μας έχει σημεία με ανάλογα κοιτάσματα. «Είναι αναπόδραστο να γίνει εφικτή η ανάκτηση υλικών» τονίζει ο κ. Αγερίδης και προσθέτει ότι οι αλλαγές θα έχουν εκθετικό ρυθμό. Επιπλέον, ο κ. Αγερίδης σημειώνει ότι για να έρθει πιο γρήγορα η νέα αυτή εποχή απαιτείται ενσωμάτωση δύο νέων οδηγιών της Ε.Ε. και στην Ελλάδα. «Και οι δυο είναι οδηγίες της Ε.Ε. για τα κτίρια. Η μία υποχρεώνει τους κατασκευαστές να έχουν ανάλογους σταθμούς φόρτισης με τις διαθέσιμες θέσεις πάρκινγκ. Η άλλη απαιτεί τα κτίρια να είναι μηδενικής κατανάλωσης, δηλαδή κάθε κτίριο πρέπει να παράγει την ενέργεια που καταναλώνει και ό,τι περισσεύει να το δίνει στο δίκτυο». Καταλήγοντας, ο κ. Αγερίδης σημειώνει ότι «η νέα αυτή εποχή μπορεί να αποτελέσει για την Ελλάδα μια ευκαιρία. Δεν είναι βαριά βιομηχανία, αλλά προσαρμογή σε μια νέα ψηφιακή εποχή. Η μέχρι τώρα υστέρηση μπορεί να είναι πλεονέκτημα, εφόσον μάθουμε από λάθη άλλων».

ενέργεια

| 2-3 Νοεμβρίου 2019

Διακρίσεις και βραβεία για τα παιδιά του ΕΜΠ

Ηλεκτρικό αυτοκίνητο πόλης made in Greece

πορεί να φαντάζει απίστευτο όμως είναι αληθινό. Σε μια χώρα όπου η αυτοκινητοβιομηχανία είναι όνειρο απατηλό, κάποιοι επιμένουν να αποδείξουν ότι πολλά χρόνια μετά το κλείσιμο του εργοστασίου της Nissan στον Βόλο η χώρα μπορεί και πάλι να μπει στον διεθνή χάρτη, με όχημα αυτή τη φορά την καινοτομία. Αλλωστε, δεν της λείπει το ταλέντο και, όπως φαίνεται, στα πανεπιστήμιά της παράγεται γνώση χρήσιμη για την επόμενη γενιά της αυτοκίνησης, την ηλεκτροκίνηση. Ο λόγος για τον «Προμηθέα», μια ερευνητική ομάδα της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών (ΣΗΜΜΥ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, που στελεχώνεται κυρίως από προπτυχιακούς φοιτητές, καθώς και υποψήφιους διδάκτορες της ΣΗΜΜΥ. Αναλυτικά η ομάδα απαρτίζεται από δεκαπέντε έως είκοσι προπτυχιακούς φοιτητές –εκ των οποίων οι μισοί περίπου ανανεώνονται κάθε χρόνο– διακρίνεται σε τρεις υποομάδες, των Ηλεκτρολογικών, των Μηχανολογικών και των Δημοσίων Σχέσεων. Στόχος των μελών της είναι η μελέτη, σχεδίαση και κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων υψηλής απόδοσης. Μάλιστα, οι φοιτητές έχουν σχεδιάσει και κατασκευάσει εξ ολοκλήρου το ηλεκτρικό όχημα «Πυρφόρος II», με το οποίο έχουν συμμετάσχει επανειλημμένως σε διεθνείς διαγωνισμούς, κερδίζοντας διακρίσεις και βραβεία. Πολλά, δε, μέλη της ομάδας μετά την αποφοίτησή τους έχουν βρει τον δρόμο τους εργαζόμενοι σε θέσεις της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας. Πριν από λίγες μέρες, μάλιστα, οι φοιτητές ξεκίνησαν μια νέα προσπάθεια με στόχο τη βελτιστοποίηση ενός ηλεκτρικού οχήματος πόλης, που θα μπορεί να καλύπτει αποστάσεις με το ελάχιστο δυνατό κόστος. Με τίτλο «Urban Concept» οι φοιτητές του ΕΜΠ προωθούν την κατασκευή ενός οχήματος με σασί από αλουμίνιο ειδικού χαμηλού βάρους, με κέλυφος από υαλονήματα και σύστημα κίνησης ειδικά σχεδιασμένο για μέγιστη απόδοση στο πλαίσιο των αναγκών του αγώνα. Οπως αναφέρεται στη σχετική ιστοσελίδα της ομάδας, ενδεικτικά μπορεί να καλύψει την απόσταση Αθήνα - Θεσσαλονίκη με κόστος μικρότερο των 0,2 ευρώ. Το αυτοκίνητο θα κινείται με μπαταρίες, ενώ η ομάδα σχεδιάζει και κατασκευάζει ήδη πολλά υποσυστήματά του. Μάλιστα, οι εθελοντές φοιτητές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα απευθύνουν πρόσκληση σε όσους ενδιαφέρονται για την εξοικονόμηση ενέργειας και επιθυμούν να συμμετάσχουν στη μοναδική εμπειρία της δημιουργίας ενός οχήματος πόλης από την αρχή, δηλαδή από τον σχεδιασμό μέχρι την κατασκευή του.

Κάθε χρόνο η ομάδα μετέχει στον διαγωνισμό Shell Eco-Marathon που έχει να κάνει με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση οχημάτων υπερ-χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας. Ο διαγωνισμός αφορά ομάδες μαθητών και φοιτητών από όλον τον κόσμο. Κάθε χρόνο διαγωνίζονται εκατοντάδες ομάδες από δεκάδες χώρες. Ενδεικτικά, στο Shell Eco-Marathon 2018 (2-5 Ιουλίου, Λονδίνο) συμμετείχαν 199 ομάδες από 28 χώρες. Στα πρόσφατα επιτεύγματα του «Προμηθέα» περιλαμβάνεται η κατάκτηση της 1ης θέσης στo Safety Award (SEM 2018). Συγκεκριμένα η ομάδα ανέπτυξε ένα ολοκληρωμένο σύστημα για τη διαχείριση των κινδύνων, με καινοτόμο τρόπο, που αφορούσε τόσο την ασφάλεια εντός του αυτοκινήτου όσο και την αλληλεπίδραση με την υπόλοιπη ομάδα, εκτός πίστας. Μάλιστα, το αυτοκίνητο περιελάμβανε κατάλληλο σχεδιασμό του σασί, ενίσχυση της φόρμας της οδηγού, με χρήση προηγμένων υλικών αλλά και παρακολούθηση της οδηγού, μέσω βιομετρικών αισθητήρων και κάμερας που έδιναν την δυνατότητα εκτίμησης της φυσικής της κατάστασης. Επιπλέον κατά τη διάρκεια των συμμετοχών της στον διαγωνισμό εξοικονόμησης ενέργειας Εco Marathon (SEM) η ομάδα έχει αποσπάσει πλήθος βραβείων και διακρίσεων. Το 2017 κατέ-

Η ερευνητική ομάδα της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών (ΣΗΜΜΥ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, που στελε χώνεται από προπτυχιακούς φοιτητές και υποψήφιους διδάκτορες της ΣΗΜΜΥ

κτησε τη 2η θέση στα βραβεία εκτός πίστας του Safety και του Tecnhical Innovation. «Τα συστήματα ασφάλειας και τεχνικής καινοτομίας που εφαρμόστηκαν στο όχημα απέσπασαν πολύ καλά σχόλια από τους κριτές. Ειδικότερα, στο κομμάτι της ασφάλειας η προσέγγιση της ομάδας ήταν πολύπλευρη, τόσο εντός όσο και εκτός πίστας. Επί παραδείγματι, προστέθηκαν αισθητήρες στην τυφλή γωνία του αυτοκινήτου και ανακατασκευάστηκε το σασί του οχήματος με βασικό άξονα την ασφάλεια της οδηγού. Οσον αφορά την τεχνική καινοτομία, σχεδίασε και υλοποίησε ένα σύστημα Adaptive Cruise Control με τη χρήση νευρωνικών δικτύων, αποσκοπώντας στην εξοικονόμηση ενέργειας με τη βέλτιστη οδηγική συμπεριφορά» αναφέρεται στο site prometheus.ntua.gr. Επίσης, το 2016 κατέκτησε το Technical Innovation Award και το Communications Award. Μάλιστα, στην προσπάθεια για τη διάκριση αυτή, τα παιδιά εντρύφησαν και σε θέματα χρηματοδότησης. Βρήκαν κεφάλαια μέσα από το «Indiegogo», μια πλατφόρμα crowdfunding, ενώ απέσπασαν και το Βραβείο Τεχνικής Καινοτομίας για την υλοποίηση ενός ευφυούς συστήματος Εco Cruise Control, το οποίο αποτελεί ένα σύστημα ημιαυτόνομης οδήγησης που στοχεύει στην ελάχιστη κατανάλωση του οχήματος.

2-3 Νοεμβρίου 2019 |

ενέργεια

Οι ανανεώσιμες πηγές, κλειδί για την αναγέννηση

Η επόμενη μέρα για τη ΔΕΗ

τον νέο ενεργειακό χάρτη της χώρας η διοίκηση της ιστορικής και ισχυρής, ακόμη και σήμερα, ΔΕΗ, βρίσκεται μπροστά στο σταυροδρόμι των επιλογών στρατηγικής για την επόμενη μέρα της επιχείρησης. Στη νέα αυτή εποχή είναι υποχρεωμένη να συνυπάρξει και να είναι ανταγωνιστική με τον ιδιωτικό τομέα παραγωγής και διάθεσης ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και να συμβάλει στην αλλαγή του ενεργειακού μίγματος της χώρας προς όφελος του περιβάλλοντος. Το τοπίο, άλλωστε, που καθορίζει το ενεργειακό μείγμα στην παραγωγή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας έχει αλλάξει ριζικά, τόσο με τη μεγάλη αξιοποίηση του φυσικού αερίου και την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) όσο και με τoν μετασχηματισμό της επιχείρησης που καθορίζει απόσχιση από το «σώμα» της ΔΕΗ των «χρυσοφόρων» κλάδων Μεταφοράς και Διανομής, δηλαδή του ΑΔΜΗΕ Α.Ε. και του ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. αλλά και των Ανανεώσιμων, όπου πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν ότι είναι το «κλειδί» της αναγέννησης της εταιρείας. Σε αυτή λοιπόν τη νέα εποχή που δρομολογεί η παγκόσμια απαίτηση για περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, το όριο που θέτει η κυβέρνηση για την πλήρη απολιγνιτοποίηση στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι κάτι που άμεσα αφορά τη ΔΕΗ και καθορίζει το μέλλον της επιχείρησης. «Στόχος μας είναι να κλείσουμε όλες τις λιγνιτικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2028, μολονότι είμαστε μεγάλος παραγωγός λιγνίτη» τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητοστάκης από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο. Πρόκειται για έναν στόχο

Η ΔΕΗ και η χώρα οφείλεουν να προχωρήσουν στην απολιγνι τοποίηση και το ενεργειακό μείγμα της Επιχείρησης να περάσει και στο φυσικό αέριο και κυρίως στις ΑΠΕ

φιλόδοξο που αναμένεται να δοκιμάσει τις αντοχές της επιχείρησης, αλλά και της οικονομίας συνολικά. Σημειώνεται ότι σήμερα ο λιγνίτης συμβάλλει στο 33% του ενεργειακού μείγματος στη χώρα. Βέβαια και η προηγούμενη κυβέρνηση προωθούσε, λόγω και των δεσμεύσεών μας έναντι της Ε.Ε., αλλά και τις επιβαρύνσεις λόγω ρύπων των λιγνιτικών μονάδων, την αποσύνδεση από τον λιγνίτη, αλλά με πιο μετριοπαθή βήματα. Πιο συγκεκριμένα, με βάση το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), που είχε συντάξει η προηγούμενη κυβέρνηση, ο σχεδιασμός ήταν να αποκλιμακωθεί η συμμετοχή του στα επίπεδα του 17% το 2030 όσον αφορά την τελική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα με τον τέως υπουργό Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη, η βάση υπολογισμού για το 17% ήταν πως όσες μονάδες πλέον αποσύρονται δεν αντικαθίστανται. Στο νέο όμως ενεργειακό τοπίο, με ρεαλιστικό ή μη τον νέο στόχο για τους λιγνίτες, η ΔΕΗ και η χώρα οφείλουν να προχωρήσουν στην απολιγνιτοποίηση και το ενεργειακό μείγμα της Επιχείρησης να περάσει και στο φυσικό αέριο και κυρίως στις ΑΠΕ. Ηδη, από το στρατηγικό σχέδιο που είχε συντάξει η προηγούμενη διοίκηση υπό τον Μ. Παναγιωτάκη, η πρόθεση για στροφή της ΔΕΗ, διά της θυγατρικής της, «ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε.», στην αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στην παραγωγή της ΔΕΗ, με φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα κατά 600 MW και πλέον, σε βάθος τριετίας, ήταν σαφής. Ο μακροπρόθεσμος στόχος, δε, ήταν, να φτάσει η συμμετοχή των ΑΠΕ στην παραγόμενη ισχύ της ΔΕΗ στο επίπεδο του 30%-35% έως το 2030-2035. Βέβαια, η μετάβαση αυτή δεν αναμένεται να είναι μια εύκολη υπόθεση, καθώς η εταιρεία πρέπει

μέσα από εξαγορές να εμπλουτίσει το «πράσινο» χαρτοφυλάκιό της, καθώς οι αδειοδοτήσεις καθυστερούν. Κι εκεί υπάρχουν προβλήματα όπως κατέδειξε και η πρόσφατη συζήτηση για τη σκοπιμότητα εξαγοράς χαρτοφυλακίου αιολικών πάρκων από τον όμιλο εταιρειών BCI. Διεθνές ενδιαφέρον Στο πλαίσιο αυτό ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η κίνηση της γερμανικής RWE, που και στο παρελθόν είχε κάνει κρούσεις για συνεργασία με τη ΔΕΗ για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο τον λιγνίτη και τον άνθρακα. Πιο συγκεκριμένα, στελέχη του γερμανικού κολοσσού της πρότειναν στον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη την ανάπτυξη συνεργασίας με τη ΔEH σε έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, καθώς και την παροχή τεχνογνωσίας στην απολιγνιτοποίηση. Σύμφωνα δε με πληροφορίες, οι Γερμανοί είναι διατεθειμένοι για τη σύσταση κοινοπραξιών με τη δημόσια εταιρεία στην ανάπτυξη έργων ΑΠΕ. Παράλληλα, η ΔΕΗ κινείται δυναμικά και στον κλάδο του φυσικού αερίου με την προώθηση ενιαίων ενεργειακών πακέτων με παροχή ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου σε μια προσπάθεια να κρατήσει μερίδια μετά και τις αυξήσεις που «πόνεσαν» κυρίως μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Μεγάλο της όπλο σε αυτήν την προσπάθεια είναι η «δεξαμενή» πελατών της καθώς έχει περίπου 7 εκατομμύρια παροχές. Ηδη ξεκίνησε καμπάνια για προσφορά έως και τις 31 Ιανουαρίου 2020 επιπλέον έκπτωσης 15% για νέους πελάτες στα οικιακά προγράμματα. Η αντίστοιχη έκπτωση στα επαγγελματικά προγράμματα είναι 10%.

ενέργεια

| 2-3 Νοεμβρίου 2019

Σπουδές ενέργειας

Ενας νέος κλάδος στα ΑΕΙ

ανάπτυξη νέων τεχνολογιών στην αξιοποίηση των ενεργειακών πηγών, η δυναμική είσοδος του φυσικού αερίου στην εγχώρια αγορά, η ανάπτυξη και διασύνδεση των δικτύων μεταφοράς ενέργειας και κυρίως οι μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης και διαρκούς βελτίωσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), αλλά και έργα σχετικά με την αποδοτικότητα και αποθήκευση ενέργειας, ανοίγουν ευκαιρίες για απασχόληση και έχουν τονώσει τη ζήτηση ειδικευμένου επιστημονικού, τεχνικού και εργατικού δυναμικού. Στο πλαίσιο αυτό ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας προσπαθούν να απαντήσουν στα δεδομένα της νέας ενεργειακής εποχής διαμορφώνοντας προτάσεις εκπαίδευσης για τους νέους. Τη στήριξη και προώθηση των σχετικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε ερευνητικά κέντρα και στα ΑΕΙ της χώρας έχει αναλάβει η Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) στο πλαίσιο των Εθνικών Ερευνητικών Υποδομών, με τη δημόσια δαπάνη για την έρευνα να έχει σταθερή αυξητική τάση και μάλιστα μετά μια δεκαετία κρίσης αυτή να έχει κλείσει το 2018 στα προ κρίσης επίπεδα και να καταγράφει 2,04% του ΑΕΠ. Πριν από λίγες μέρες ολοκληρώθηκε η έκδοση των προσωρινών αποτελεσμάτων με την επιστημονική περιοχή «Περιβάλλον και Ενέργεια» στο πλαίσιο της «1ης Προκήρυξης ερευνητικών έργων ΕΛΙΔΕΚ (Ελληνικό Ιδρυμα Ερευνας και Καινοτομίας) του υπουργείου Παιδείας για την ενίσχυση των μελών ΔΕΠ και ερευνητών/τριών και την προμήθεια ερευνητικού εξοπλισμού μεγάλης αξίας». Η δράση με συνολικό προϋπολογισμό 65.000.000 ευρώ αποσκοπεί στην υποστήριξη της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας για τη διεξαγωγή υψηλού επιπέδου έρευνας στα ελληνικά

Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. Πέρα από τη μεταδιδακτορική έρευνα, προγράμματα σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο τρέχουν στα Πανεπιστήμια της χώρας δίνοντας έμφαση σε θέματα περιβάλλοντος και πράσινης ενέργειας (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, όπως ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά, οργανικά απόβλητα). Ενδεικτικά αναφέρονται τα τμήματα του Πολυτεχνείου Κρήτης, του ΑΤΕΙ Καβάλας, του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου, του Πανεπιστημίου Αιγαίου που εστιάζουν τόσο στη διαχείριση του περιβάλλοντος όσο και στην ενεργειακή πολιτική. Επίσης στον Πειραιά το εκεί Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΕΙ Πειραιά ΤΤ υλοποιεί το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών σε συστήματα ενέργειας. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επικαιροποιημένα σύγχρονα μαθήματα σε δύο ιδιαίτερα ανταγωνιστικές κατευθύνσεις: Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και Σχεδιασμός Ενεργειακών Συστημάτων. Στην κορωνίδα της έρευνας και διασύνδεσης με την αγορά ενέργειας παραμένει η Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Tο ΔΠΜΣ «Παραγωγή και Διαχείριση Ενέργειας» της ΣΗΜΜΥ του ΕΜΠ έχει στόχο τη συστηματική κατάρτιση των μηχανικών στον τομέα της παραγωγής και διαχείρισης ενέργειας. Στην αντίστοιχη σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας είναι σε εφαρμογή πρόγραμμα σπουδών με θέμα τα Ευφυή Δίκτυα Ηλεκτρικής Ενέργειας, όπου το πρόγραμμα παρέχει εκπαίδευση και κατάρτιση σε θέματα όπως Σύγχρονα Ενεργειακά Συστήματα, Ευφυή Δίκτυα, Απελευθέρωση Ηλεκτρικής Ενέργειας, Οικονομικά Ενέργειας, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, Μικροδίκτυα. Επιπλέον, τα Τμήματα Μηχανολόγων Μηχανικών & ΗΜΜΥ του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακε-

Τη στήριξη και προώθηση των σχετικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε ερευνητικά κέντρα και στα ΑΕΙ της χώρας έχει αναλάβει η Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) στο πλαίσιο των Εθνικών Ερευνητικών Υποδομών

δονίας για 5η συνεχή χρονιά, εφαρμόζουν Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών με κατευθύνσεις στις τεχνολογίες των ΑΠΕ και στη διαχείριση ενέργειας στα κτίρια. Σε επίπεδο μεταπτυχιακού προγράμματος στην ενέργεια σημαντική διείσδυση έχει το πρόγραμμα Στρατηγική, Δίκαιο και Οικονομία του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Πολύ σημαντική επίσης είναι η συμβολή του «Δημόκριτου» στα ερευνητικά πράγματα και στην ενέργεια. Πρόσφατη είναι η συνεργασία με την «Tesla» του Ελον Μασκ, που αναδεικνύει τις δυνατότητες του τεχνολογικού πάρκου του ιδρύματος στην Αγία Παρασκευή ως ένα δυναμικό επιστημονικό περιβάλλον με εστιασμένο το ενδιαφέρον στην ενέργεια. Επιπλέον η ίδρυση Ινστιτούτου Πετρελαϊκής Ερευνας στα Χανιά, που αποτέλεσε πρωτοβουλία του τέως υπουργού Ενέργειας Γιώργου Σταθάκη, έχει στόχο την ανάπτυξη των σπουδών για τα ενεργειακά θέματα αλλά και το περιβάλλον σε ένα σημείο όπου υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον λόγω των υδρογονανθράκων. Τέλος, ένας νέος ακαδημαϊκός θεσμός συμβάλλει στην κατάρτιση νέων που επιθυμούν να ασχοληθούν με τον κλάδο της ενέργειας. Ο λόγος για τα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης διετών προγραμμάτων που λειτουργούν εντός των ΑΕΙ, για την τεχνική κατάρτιση στους αποφοίτους των ΕΠΑΛ της χώρας. Εκεί, στα προγράμματα που λειτουργούν ως γενικού σκοπού περιλαμβάνοντας τεχνικές -έως τεχνολογικές- ειδικότητες, τόσο στον τομέα των υπηρεσιών (π.χ. τουρισμός) όσο και στον τομέα της μεταποίησης (π.χ. ενέργεια) καταγράφεται σημαντικό ενδιαφέρον λόγω των θέσεων εργασίας που δημιουργούν οι φορείς παραγωγής και παροχής ενέργειας ανά την επικράτεια.

2-3 Νοεμβρίου 2019 |

ενέργεια

Εναλλακτική θέρμανση

Οι αντλίες θερμότητας

ανάπτυξη των ΑΠΕ και η ενίσχυση του «πράσινου» τμήματος στο συνολικό μείγμα ενέργειας που καταναλώνεται έχουν δώσει ώθηση σε εναλλακτικούς τρόπους θέρμανσης που δεν βασίζονται σε κατανάλωσης της λεγόμενης πρωτογενούς ενέργειας αλλά στην ηλεκτρική ενέργεια. Σημειώνεται ότι οι πρωτογενείς πηγές ενέργειας είναι κυρίως τα ορυκτά καύσιμα, όπως το πετρέλαιο, ο άνθρακας και το φυσικό αέριο, η πυρηνική ενέργεια, καθώς και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή, η αιολική, η υδραυλική, η κυματική κ.ά. Οι πρωτογενείς πηγές μετατρέπονται δευτερογενώς σε ηλεκτρική ενέργεια, η οποία ρέει μέσα από γραμμές ηλεκτρικού ρεύματος και άλλες υποδομές μεταφοράς, για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των καταναλωτών στο σπίτι και την εργασία. Στην Ευρώπη, κατά μέσο όρο απαιτούνται 2,5 kW πρωτογενούς ενέργειας για την παραγωγή 1 kW ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με τον Κανονισμό Ε.Ε. 813/2013. Αν μάλιστα σκεφτεί κανείς ότι τα κτίρια είναι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές ενέργειας σήμερα, τότε εύκολα συμπεραίνει ότι η επιλογή λύσεων που βασίζονται σε «πράσινες» τεχνολογίες μπορεί να μειώσει σημαντικά τις εκπομπές διοξειδίου. Σημει-

ώνεται ότι από την καταναλισκόμενη ενέργεια των κτιρίων, τα συστήματα θέρμανσης και κλιματισμού κατέχουν το μεγαλύτερο ποσοστό από κάθε άλλο εξοπλισμό. Συνεπώς, οι επιδόσεις της ενεργειακής αποδοτικότητας των συστημάτων HVAC (θέρμανση, εξαερισμός, κλιματισμός) και η εξεύρεση των

ενεργειακά πιο αποδοτικών λύσεων είναι σημαντική πρόκληση για την αειφόρο ανάπτυξη και την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση. Στο φόντο αυτό λύση στην ανάγκη για οικονομίες κλίμακας στη λειτουργία κτιρίων αλλά και στην πρόκληση για προστασία του περιβάλλοντος δίνουν οι αντλίες θερμότητας. Σύμφωνα με τον κλάδο, οι αντλίες θερμότητας μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για ψύξη όσο και για θέρμανση, έχοντας πολύ μικρότερο κόστος λειτουργίας συγκρινόμενες με τα γνωστά συστήματα θέρμανσης (πετρέλαιο, φυσικό αέριο). Οι αντλίες έχουν τη δυνατότητα να αφαιρούν θερμότητα από το περιβάλλον και να την προσδίδουν στον εσωτερικό χώρο κατά τη διάρκεια του χειμώνα, ενώ εκτελούν την αντίστροφη διαδικασία κατά το καλοκαίρι, ώστε να ψύχουν τον κλιματιζόμενο χώρο. Οι πιο διαδεδομένες κατηγορίες αντλιών θερμότητας είναι οι Αέρα-Αέρα (μηχανισμοί όπως τα air-condition που γνωρίζουμε) και οι Αέρα-Νερού που μπορούν να συνδυαστούν με τα συμβατικά συστήματα θέρμανσης. Το μέσο που χρησιμοποιείται για την απόδοση της θερμότητας στο κτίριο, μπορεί να είναι ο αέρας (με ή χωρίς κύκλωμα αεραγωγών) ή το νερό σε κυκλώματα ενδοδαπέδιας θέρμανσης, fan coil, καλοριφέρ, boiler κ.ά.

ενέργεια

| 2-3 Νοεμβρίου 2019

EUROKINISSI

City Lights: Ευκαιρία η τεχνολογία LED για επιχειρήσεις και νοικοκυριά

Αγορά καυσίμων

Βαρόμετρο ο καιρός

πορεία του καιρού αναμένεται και φέτος να διαμορφώσει την τάση στην αγορά καυσίμων. Αλλωστε το πετρέλαιο θέρμανσης είναι ένας βασικός μοχλός που κινεί την αλυσίδα αξίας τα τελευταία χρόνια δίνοντας ρευστότητα και ανάσα ζωής στη λιανική που τα χρόνια της κρίσης έχει περάσει από συμπληγάδες. Φέτος η παρατεταμένη καλοκαιρία έχει «παγώσει» την αγορά πετρελαίου θέρμανσης, βέβαια ο χειμώνας είναι μπροστά και θα φανεί από τις συνολικές συνθήκες τι θα συμβεί. Ηδη το πετρέλαιο βέβαια διατίθεται σε τιμές λίγο πιο πάνω από το 1 ευρώ,. Οπως μάλιστα σημείωσε ο ο Γιάννης Αληγιζάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος (ΣΕΕΠΕ), σε ενημερωτική συνάντηση με δημοσιογράφους για τα θέματα του κλάδου στις αρχές Οκτώβρη, «με βάση τα σημερινά δεδομένα, η τιμή του θέρμανσης θα είναι κατά 11% χαμηλότερη σε σχέση με την τιμή που ξεκίνησε πέρυσι να διατίθεται και 10% από αυτήν που τελείωσε». Μάλιστα ο κ. Αληγιζάκης σημείωσε ότι παρ' όλο που πέρυσι η αγορά έδειξε λόγω καιρού να ανακάμπτει (αύξηση 20% στο πετρέλαιο θέρμανσης), η ζήτηση σε σχέση με πριν από την κρίση έχει μειωθεί κατά 70%. Οπως είπε, η διασφάλιση αυξημένων πόρων για το επίδομα θέρμανσης και χαλάρωσης των κριτηρίων για την ένταξη νοικοκυριών στο καθεστώς επιδότησης μπορεί να δώσει ανάσα ζωής στην αγορά. Επιπλέον για το πετρέλαιο θέρμανσης ο κ. Αληγιζάκης ζήτησε να μπει και στο καθεστώς του μεταφορικού ισοδύναμου. Αναφερόμενος μάλιστα στο ίδιο θέμα ο

Πέρυσι η αγορά έδειξε λόγω καιρού να ανακάμπτει (αύξηση 20% στο πετρέλαιο θέρμανσης), όμως η ζήτηση σε σχέση με πριν από την κρίση έχει μειωθεί κατά 70%

πρώην πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ, Ρομπέρτο Καραχάνας, ζήτησε από την κυβέρνηση διπλασιασμό των διαθέσιμων κονδυλίων (πέρυσι ήταν στα 57 εκατομμύρια ευρώ) και άρση των γραφειοκρατικών διαδικασιών και κριτηρίων μέχρι το όριο οικογενειακού εισοδήματος των 50.000 ευρώ. Μια τέτοια κίνηση, όπως τόνισε ο κ. Καραχάνας, θα διασφαλίσει έσοδα για το κράτος, θα προστατέψει το περιβάλλον από την αιθάλη λόγω καύσεων άλλων υλικών και θα διασφαλίσει θέσεις εργασίας στον κλάδο, που μαστίζεται από την ύφεση και την παραβατικότητα. Σημειώνεται ότι η αγορά έχει χάσει το 50%, ενώ πλέον τα πρατήρια είναι κοντά στα 4.500 από 7.000 που ήταν προ κρίσης. Σε σχέση με τα θέματα της παραβατικότητας ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ για άλλη μία φορά έθεσε το ζήτημα των ελέγχων και της ολοκλήρωσης του συστήματος εισροών-εκροών αλλά και ενίσχυσης των ΚΕΔΑΚ. Ειδικά για το σύστημα εισροών-εκροών έκανε λόγο για σημαντικά κενά που το καθιστούν μη λειτουργικό 10 χρόνια μετά την εισαγωγή του. Οπως τόνισε, «τον Απρίλη του 2019 ο νόμος προέβλεψε ότι θα πρέπει να περιμένουμε το τέλος του 2021 για πλήρη εφαρμογή. Ποιος μπορεί να περιμένει;». Ανέφερε, δε, ότι ακόμη εκκρεμεί η έκδοση μιας σειράς Υ.Α. και ΚΥΑ για να γίνει το σύστημα λειτουργικό. «Το σύστημα δεν λειτουργεί ικανοποιητικά και αυτό αφορά τον τρόπο αποστολής και τη διασταύρωση στοιχείων. Δεν μπορεί να διασταυρωθεί ό,τι στέλνουν οι πρατηριούχοι με τιμολόγια εταιρειών γιατί εκκρεμεί η ΚΥΑ και επίσης δεν υπάρχει προσωπικό στη ΓΓΠΣ, ενώ και το λογισμικό έχει θέματα. Εκκρεμεί, επίσης, η ΚΥΑ για GPS σε βυτιοφόρα», τόνισε ο κ. Αληγιζάκης.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ αλλά και ενίσχυση του «πράσινου αποτυπώματος» κάθε επιχείρησης φέρνει η χρήση της τεχνολογίας LED για τις επιχειρήσεις κάθε κλίμακας, σύμφωνα με όσα αναφέρει μιλώντας στο ειδικό αφιέρωμα της «Εφημερίδας των Συντακτών» για την Ενέργεια η Ντέπη Ασημομύτη, ιδιοκτήτρια της εταιρείας City Lights, που ηγείται σήμερα στον χώρο των λύσεων φωτισμού με μακρά παράδοση. Οπως τονίζει, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με μια σειρά οδηγιών έχει ανακοινώσει σειρά μέτρων που αφορούν την ενεργειακή απόδοση, αλλά και την επίτευξη στόχων για την απομείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε κάθε κτίριο ή και επιχειρηματική μονάδα, θα πρέπει όλοι να κινηθούν γρήγορα. «Πέρα από τις μεγάλες επιχειρήσεις που σταδιακά μπαίνουν στην εποχή LED, θα πρέπει και οι ΜμΕ αλλά και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις να κινηθούν αντίστοιχα». Σημειώνει, δε, ότι η προώθηση της αυτής τεχνολογίας σε λύσεις φωτισμού αποτελεί μοναδική ευκαιρία για μείωση του κόστους λειτουργίας τους, καθώς οι εν λόγω λαμπτήρες απαιτούν πολύ λιγότερη ενέργεια για να λειτουργούν, είναι κατά 80% λιγότερο ενεργοβόροι σε σχέση με τους λαμπτήρες πυρακτώσεως και βέβαια δεν περιέχουν επιβλαβή για το περιβάλλον ουσίες. Η κ. Ασημομύτη, μάλιστα, αναφέρει ότι τα οφέλη είναι πολλαπλασιαστικά για μια επιχείρηση που επιλέγει αντικατάσταση των λύσεων φωτισμού που έχει, από αντίστοιχες με τεχνολογία led. Τονίζει, δε, ότι με αυτόν τον τρόπο πιστοποιεί κάθε επιχείρηση ότι ενδιαφέρεται για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την αειφορία, κάνοντας ένας ουσιαστικό βήμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Επίσης, αναφερόμενη στα νοικοκυριά, υπογραμμίζει ότι πέρα από την εξοικονόμηση ενέργειας η χρήση τους λειτουργεί ως έμπρακτη απόδειξη του σεβασμού προς το περιβάλλον. «Τα φώτα LED είναι ανακυκλώσιμα και δεν περιέχουν επιβλαβείς περιβαλλοντικούς ρύπους, όπως ο μόλυβδος ή ο υδράργυρος. Δεν παράγουν φωτορύπανση, ούτε κάποιον ενοχλητικό και ανεπιθύμητο θόρυβο. Επειδή, επίσης, δίνουν ένα κρύο φως, μπορεί να είναι ιδανικά για την ανάπτυξη των φυτών» τονίζει η επικεφαλής της City Lighs και παραθέτει μια σειρά από πρακτικά προβλήματα που διευκολύνουν τη λειτουργία μιας επιχείρησης ή και ενός νοικοκυριού. «Μπορούν να έχουν διάρκεια ζωής έως και 50.000 ώρες, που είναι ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ ενεργοποιούνται αμέσως χωρίς να χρειάζονται καθόλου χρόνο προθέρμανσης. Παράλληλα, τα LED φώτα είναι διαθέσιμα σε μια σειρά από διαφορετικά χρώματα και αποχρώσεις που μπορεί να καθορίσουν το στιλ και την ατμόσφαιρα που επιθυμεί κάποιος για τον χώρο όπου ζει κι εργάζεται». Επίσης, οι φωτισμοί LED έχουν ένα παχύ εποξικό κάλυμμα με αποτέλεσμα να είναι εξαιρετικά ανθεκτικοί και δύσκολο να σπάσουν, δεν εκλύουν θερμότητα και άρα είναι πιο ασφαλείς.

2-3 Νοεμβρίου 2019 |

ενέργεια

Μια λύση για τα νησιά

Εξοικονόμηση ενέργειας έως και 60% στην αφαλάτωση

ε τη χρήση νέων τεχνολογιών μπορεί να γίνεται ακόμη πιο «έξυπνη» και ενεργειακά οικονομική η διαδικασία της αφαλάτωσης, όπως αναφέρει μιλώντας στο Ειδικό Ενθετο της «Εφημερίδας των Συντακτών» ο Ορφέας Μαυρίκιος, πρόεδρος της Watera Hellas ΑΒΕΕ, μέλους του ομίλου Unibios. Ο κ. Μαυρίκιος σημειώνει ότι με τα νέα συστήματα «αντίστροφης ώσμωσης» που εφαρμόζονται για αφαλάτωση, η κατανάλωση ενέργειας έχει πέσει από τις 5-7 κιλοβατώρες στις 2-3, έχοντας άμεσο αποτύπωμα στο κόστος του νερού που μοιράζεται στη συνέχεια στους δήμους. Ουσιαστικά, με τα συστήματα τέταρτης γενιάς που εφαρμόζονται διασφαλίζεται εξοικονόμηση έως και 60% της ενέργειας και άρα καταγράφεται μεγάλη συνεισφορά στην προσπάθεια για μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος κάθε νησιού ή περιοχής ή ακόμη και μονάδας, καθώς μηχανισμοί αφαλάτωσης αξιοποιούνται σε πολλές βιομηχανικές και ξενοδοχειακές υποδομές. Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως αναφέρει η Watera, η τεχνολογία αντίστροφης ώσμωσης (RO) εκμεταλλεύεται μια φυσική διαδικασία, που βασίζεται στη φυσική ιδιότητα ορισμένων ημιπερατών μεμβρανών, για να διαχωρίσει το νερό από τις ουσίες που διαλύονται σε αυτό. Με την εφαρμογή της κατάλληλης πίεσης, το νερό που ωθείται μέσω της μεμβράνης διαχωρίζεται σε καθαρό νερό (προϊόν) και συμπυ-

Η μονάδα αφαλάτωσης θαλασσινού νερού στην Τήνο θα βασίζεται στην τεχνολογία της αντίστροφης ώσμωσης και αναμένεται να έχει δυναμικότητα 1.000 κυβικών μέτρων πόσιμου νερού ημερησίως

κνωμένη άλμη (απορριπτόμενο). Επιπλέον, αυτή η τεχνολογία παρέχει μια εξαιρετική άμυνα εναντίον μικρορύπων, παρασιτοκτόνων, πυρετογόνων, ιών και βακτηρίων που μπορεί επίσης να βρεθούν στο νερό. Η εταιρεία, με πωλήσεις που φτάνουν σε ενοποιημένη βάση τα 8 εκατ., εκ των οποίων το 25% είναι στο εξωτερικό, εφαρμόζει, σύμφωνα με τον κ. Μαυρίκιο, τις πιο πρόσφατες καινοτομίες στις τεχνολογίες μεμβρανών και ανάκτησης ενέργειας, οι οποίες, σε συνδυασμό με τη διαθέσιμη εμπειρία και των μηχανικών της Watera, εξασφαλίζουν μεγάλη διάρκεια ζωής και βελτιστοποιημένο λειτουργικό κόστος. Αξίζει να σημειωθεί ότι στα μέσα Οκτώβρη υπεγράφη σύμβαση για την προμήθεια και εγκατάσταση μιας νέας μονάδας αφαλάτωσης στην Τήνο από τον δήμαρχο Τήνου Γιάννη Σιώτο και τον πρόεδρο της Watera Hellas ΑΒΕΕ, Ορφέα Μαυρίκιο. Και αυτή η μονάδα αφαλάτωσης θαλασσινού νερού θα βασίζεται στην τεχνολογία της αντίστροφης ώσμωσης και αναμένεται να έχει δυναμικότητα 1.000 κυβικών μέτρων πόσιμου νερού ημερησίως. Μάλιστα, θα επιτρέψει την κάλυψη των συνεχώς αυξημένων αναγκών υδροδότησης του νησιού που διαθέτει μόνιμο πληθυσμό άνω των 8.000 κατοίκων, ενώ, κατά τους θερινούς μήνες, μαζί με τους επισκέπτες, ο πληθυσμός ξεπερνά τα 25.000 άτομα. Η σύμβαση υπογράφηκε κατόπιν διεθνούς δη-

μόσιου ηλεκτρονικού διαγωνισμού, στον οποίο η Watera Hellas αναδείχθηκε ανάδοχος, ενώ η χρηματοδότηση της προμήθειας θα γίνει από πόρους του προγράμματος «Φιλόδημος», την οποία εξασφάλισε ο Δήμος Τήνου.

Εκσυγχρονισμός Η WATERA HELLAS έχει παρουσία στην Τήνο από το 2001, οπότε παρέδωσε την πρώτη μονάδα αφαλάτωσης στο νησί, δυναμικότητας 500 κυβικών μέτρων ημερησίως, που βρίσκεται στην περιοχή Αμμουδαριά. Η μονάδα αυτή εκσυγχρονίστηκε και αναβαθμίστηκε το 2013, φτάνοντας σε δυναμικότητα τα 750 κυβικά μέτρα, ημερησίως. Η εταιρεία έχει ακόμη εγκαταστήσει στην περιοχή Αγ. Φωκάς της Τήνου κατά τα έτη 2004, 2009 και 2014 τρεις ακόμα μονάδες με ημερήσια δυναμικότητα 500, 1.000 και 600 κυβικά μέτρα ημερησίως, αντίστοιχα. Επίσης, στις αρχές της δεκαετίας του 2010, η Watera Hellas παρέδωσε στο νησί σύστημα ταχείας διύλισης για τη φίλτρανση του νερού από το φράγμα στη θέση Βακέτα με δυναμικότητα 40 κυβικά μέτρα, ωριαία.

ενέργεια

| 2-3 Νοεμβρίου 2019

Μαθητές του Γυμνασίου Δονούσας στην οροφή του σχολικού κτιρίου όπου έχει τοποθετηθεί το σύγχρονο φωτοβολταϊκό σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας

Το εκπαιδευτικό προσωπικό, καθώς και εκπρόσωποι του Ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια και της «Αγονης Γραμμής Γόνιμης» στην είσοδο του σχολείου

Το φωτοβολταϊκό του Γυμνασίου Δονούσας

Εργαλείο εκπαίδευσης και εξοικονόμησης ενέργειας

οσό εξοικονόμησης που φτάνει τα 550 ευρώ και αποφυγή έκλυσης περίπου 7,3 τόνων διοξειδίου του άνθρακα (CO2) επιτυγχάνεται από τη λειτουργία του φωτοβολταϊκού συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, συνολικής ισχύος 5kW που εγκαταστάθηκε στην οροφή του Γυμνασίου Δονούσας στο πλαίσιο του προγράμματος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης «Η Ενέργεια για Ζωή Ταξιδεύει» του Ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια, που υλοποιείται από την οργάνωση «Αγονη Γραμμή Γόνιμη». Παράλληλα, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω αυτού βελτιώνει την ποιότητα του ηλεκτρικού ρεύματος του δικτύου της περιοχής και κατ’ επέκταση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων. Οπως αναφέρεται ιδιαίτερα σημαντική είναι η εκπαιδευτική διάσταση της συγκεκριμένης δράσης, αφού το φωτοβολταϊκό σύστημα συμβάλλει στην εξοικείωση των μαθητών του Γυμνασίου, αλλά και των κατοίκων του νησιού της Δονούσας με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και τις θετικές επιδράσεις που συνεπάγεται η αξιοποίηση των φυσικών πόρων για το περιβάλλον, την ποιότητα ζωής και την οικονομία. Κατά τη διάρκεια, μάλιστα, εκδήλωσης που έγινε στις 22 Οκτωβρίου, οι μαθητές και εκπαιδευτικοί είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν την εκπαιδευτική βαλίτσα «ΓΗ 2030», η οποία διαχέει με βιωματικό τρόπο τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, που έχουν στόχο τον τερματισμό της φτώχειας, την προστασία του πλανήτη, τη σωστή ενεργειακή διαχείριση, την υπεύθυνη κατανάλω-

Εκπρόσωπος του Ομίλου ΕΛΠΕ παρουσιάζει στους μαθητές την εκπαιδευτική βαλίτσα «ΓΗ 2030», η οποία τοποθετεί τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ στο επίπεδο της καθημερινότητας

ση νερού, την προαγωγή της υγείας, καθώς και τη διασφάλιση ισότιμων δικαιωμάτων και ευημερίας για όλους. Εκπρόσωποι του Ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια παρουσίασαν το εκπαιδευτικό εργαλείο, αναπτύσσοντας στους μαθητές τον Στόχο 7 – «Φτηνή και Καθαρή Ενέργεια». «Για τον Ομιλο ΕΛΠΕ είναι ένα έργο ύψιστης σημασίας, που προάγει τη φθηνή και καθαρή ενέργεια σε ένα νησί πρότυπο περιβαλλοντικής συνείδησης», επεσήμανε η διευθύντρια Εταιρικής Κοινω-

νικής Ευθύνης του Ομίλου Ράνια Σουλάκη. Οπως τόνισε, το έργο αναπτύχθηκε και αδειοδοτήθηκε από την Ελληνικά Πετρέλαια Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, θυγατρική εταιρεία του Ομίλου, με μεγάλη επιτυχία, ταχύτητα, συνέπεια και ποιότητα, παρά τις δύσκολες καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν κατά την υλοποίησή του. Στη δημιουργία αξίας μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος αναφέρθηκε ο πρόεδρος της «Αγονης Γραμμής Γόνιμης» Στέφανος Νόλλας, ο οποίος δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η Ενέργεια για Ζωή ταξίδεψε φέτος στην όμορφη Δονούσα και το Γυμνάσιό της και είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που μπορούμε να προσφέρουμε και ταυτόχρονα να “επιστρέψουμε” κάτι στους κατοίκους, όπως αυτά τα χρήματα που στην ουσία θα εξοικονομεί το σχολείο». Στο πλαίσιο του προγράμματος «Η Ενέργεια για Ζωή Ταξιδεύει» του Ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια που υλοποιείται από την «Αγονη Γραμμή Γόνιμη» και τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, με την υποστήριξη του Περιφερειακού Κέντρου Πληροφόρησης του ΟΗΕ (UNRIC), είχε πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο 2018 αντίστοιχη εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Γυμνάσιο της Ηρακλειάς του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται και ο σχεδιασμός για την υλοποίηση και άλλων ανάλογων περιβαλλοντικών δράσεων, που στοχεύουν στην προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και στη δημιουργία βιώσιμων εγκαταστάσεων και πόλεων.

2-3 Νοεμβρίου 2019 |

ενέργεια

Νέος κανονισμός

Τα καύσιμα βάζουν φωτιά στην ακτοπλοΐα

ε μεγάλη πρόκληση, που αφορά τη βιω σιμότητα πολλών μικρών ακτοπλοϊ κών εταιρειών, το ύψος των τιμών των εισιτηρίων αλλά και τη διατήρηση της δικτύωσης της νησιωτικής χώρας σε ικα νοποιητικό επίπεδο, εξελίσσεται το θέμα των νέων ναυτιλιακών καυσίμων, χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο, από 3,5% στο 0,5%, που από την 1η Ιανου αρίου του 2020 θα πρέπει να χρησιμοποιούνται υποχρεωτικά λόγω του κανονισμού του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ). Σύμφωνα με εκτιμήσεις του κλάδου, τα νέα καύ σιμα αναμένεται να είναι κατά περίπου 25% με 30% ακριβότερα, κάτι που αναπόφευκτα θα επηρεάσει τις τιμές των ναύλων και συνακόλουθα το κόστος μεταφορών στα νησιά σε μια κρίσιμη γεωπολιτικά συγκυρία. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τις αρχι κές εκτιμήσεις, η επιβάρυνση των εταιρειών ακτο πλοΐας λόγω της κατανάλωσης του νέου καυσίμου αναμένεται να φτάσει τα 60 εκατ. ευρώ. Αναπόφευκτα, ένα τέτοιο ύψος αύξησης του κόστους λειτουργίας μιας επιχείρησης αναμένεται να μεταφερθεί στον τελικό χρήστη των προσφερό μενων υπηρεσιών, κάτι που προκαλεί ήδη έντονη ανησυχία και προβληματισμό σε όλο το φάσμα της αγοράς αλλά και των νησιωτών. Μία από τις άμεσες λύσεις που προτείνονται για να μην «ξεφύγουν» οι τιμές των εισιτηρίων είναι η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ στο 13% ή και στο χαμηλότερο, προκειμένου να καλυφθεί το λειτουργι κό κόστος. Ηδη τα τελευταία χρόνια οι εταιρείες του κλάδου, συνολικά, λόγω της αύξησης της τιμής του αργού πετρελαίου και των καυσίμων έχουν βρεθεί σε μεγάλη πίεση. Σε αυτήν την εικόνα, αν προστεθεί και το γεγονός ότι η χώρα, παρά την τουριστική εκτό ξευση, έχει χάσει σημαντικό ποσοστό του ΑΕΠ (30% λόγω κρίσης) και άρα του μεταφορικού της έργου, εύ κολα γίνεται κατανοητό ότι μια νέα επιβάρυνση του κόστους λειτουργίας θα επηρεάσει καταλυτικά έναν κομβικό για την εθνική οικονομία και ασφάλεια το μέα, σε μια στιγμή που το Αιγαίο είναι στο επίκεντρο της γεωπολιτικής αναβάθμισης της χώρας. Τούτων δοθέντων, η συζήτηση ήδη εδώ και δύο χρόνια έχει φουντώσει για το τι μέλλει γενέσθαι. Μάλιστα, η ηγεσία του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, και πιο συγκεκριμένα ο πρό εδρός του Μιχάλης Σακέλλης, έχει θέσει τα ζητή ματα που δημιουργεί η χρήση των νέων καυσίμων αλλά και της μείωσης των συντελεστών ΦΠΑ στη νέα πολιτική ηγεσία. Υπάρχει, δε, σχετική επικοινω νία με το υπ. Ναυτιλίας και Αιγαίου, ώστε να βρεθεί άμεσα μια λύση που θα διασφαλίζει τη συγκράτηση του κόστους ακτοπλοϊκών μεταφορών. Αυτό που τονίζεται με σταθερότητα από την

Τα νέα καύσιμα αναμένεται να είναι κατά περίπου 25% με 30% ακριβότερα, κάτι που αναπόφευκτα θα επηρεάσει τις τιμές των ναύλων και συνακόλουθα το κόστος μεταφορών στα νησιά σε μια κρίσιμη γεωπολιτικά συγκυρία

πλευρά του κλάδου είναι το ότι σε κάθε περίπτωση η εφαρμογή υψηλών συντελεστών 24% στα εισι τήρια επιβατών και οχημάτων επιδρούν αρνητι κά στην τουριστική ανάπτυξη των νησιών, αλλά και στα φορολογικά έσοδα καθώς τελικά ο «φόρος σκοτώνει τον φόρο» λόγω της μείωσης της ζήτησης και του μεταφορικού έργου. Επιπλέον, τα επίπεδα των συντελεστών που εφαρμόζονται στην Ελλάδα πρέπει να εναρμονιστούν με αυτά άλλων ευρωπαϊ κών χωρών που κυμαίνονται μεταξύ 0% και 10% για προφανείς λόγους ισότιμου ανταγωνισμού. Επιπλέον, αναφέρεται ότι η ακτοπλοΐα έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό καθώς διαφοροποιείται από τους άλλους κλάδους που συμμετέχουν στον τουρισμό. Είναι, δηλαδή, επιφορτισμένη, με υποχρε ώσεις δημόσιας υπηρεσίας, π.χ. την υποχρεωτική δεκάμηνη ή δωδεκάμηνη απασχόληση, την επάν δρωση κ.λπ. για τη διαρκή και σταθερή διασφάλιση της συνδεσιμότητας των νησιών. Το θέμα, πάντως, του κόστους των καυσίμων δεν είναι το μόνο που καλείται να αντιμετωπίσει η αγορά. Μεταξύ άλλων, τίθενται και ζητήματα ελέγχου της ποιότητας των νέων καυσίμων αλλά και συμβατότητας των μηχανών. Μάλιστα, η Επι τροπή Ναυτικής Ασφάλειας του IMO αποφάσισε ότι πρέπει να καταρτιστεί και να εφαρμοστεί ένα κατάλληλο σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση

όλων των κρίσιμων παραμέτρων που επηρεάζουν την ασφάλεια των καυσίμων, συμπεριλαμβανομέ νων εκείνων που προκύπτουν μετά την ανάμειξη καυσίμων στην ξηρά (blended fuels), λαμβάνοντας υπόψη σε όλες τις περιπτώσεις την τελευταία έκδο ση βιομηχανικών προτύπων (π.χ. ISO 8217:2017 και ISO/PAS όταν θα γίνει διαθέσιμο). Επίσης, αναγνώρισε αδιαμφισβήτητα την ευθύνη των προμηθευτών για την παροχή ασφαλών καυ σίμων, συμπεριλαμβάνοντας στο σχέδιο δράσης την υποχρεωτική απαίτηση για γραπτή επιβεβαί ωση των προμηθευτών καυσίμων ότι κάθε παρτίδα καυσίμου που παραδίδουν συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις της διεθνούς συνθήκης SOLAS και ζη τώντας τη λήψη μέτρων από τις κυβερνήσεις όταν δεν πληρούνται οι απαιτήσεις σημείου ανάφλεξης (lashpoint). Ολα αυτά όμως έχουν να κάνουν και με το κόστος ανθρωποωρών που απαιτούνται και συνακόλουθα επηρεάζουν το μισθολογικό κομμάτι του κλάδου. Μια εναλλακτική, βέβαια, στη χρήση νέων καυ σίμων είναι η χρήση scrubbers (πλυντρίδων), η οποία όμως δεν είναι πάντα εφικτή για τεχνικούς ή εμπορικούς λόγους (ηλικία πλοίου, μείωση μετα φορικής ικανότητας) αλλά και γιατί προϋποθέτει υψηλές επενδύσεις ύψους 48 εκατ. ευρώ ανά πλοίο και ανάλογα με το πλοίο.