7 χρόνια Εφημερίδα των Συντακτών by Εφημερίδα των Συντακτών

9-10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

«ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ»: Η ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΝΟΝΑ - Του Νικόλα Βουλέλη -

Να αποκαταστήσουμε τη χαμένη «Εφημερίδα των Συντακτών» γιορτάζει τη συμπλήρωση εφτά χρόνων από την κυκλοφορία της. Ο «μαγικός» αριθμός «7» καταλαμβάνει περίοπτη θέση σε όλα τα κείμενα αυτού του επετειακού αφιερώματος. Ομως, πέρα από τους συμβολισμούς, αυτά τα εφτά χρόνια επιτρέπουν έναν πρώτο απολογισμό γι’ αυτό το εγχείρημα που έμοιαζε στην αρχή άπιαστο όνειρο και τώρα είναι απτή και αδιάψευστη πραγματικότητα. Η εφημερίδα μας, μετά από εφτά χρόνια καθημερινής παρουσίας και με περισσότερα από 2.000 φύλλα, έχει γράψει ήδη ιστορία, αποτελώντας μοναδικό επίτευγμα στα χρονικά του ελληνικού Τύπου. Δεν είναι ακόμη μία ημερήσια εφημερίδα, που προστέθηκε στον μακρύ κατάλογο των εντύπων, αλλά μια ξεχωριστή περίπτωση, μια εξαίρεση στον κανόνα: μια ανεξάρτητη συνεταιριστική εφημερίδα με ιδιοκτήτη ή εκδότη τους ίδιους τους εργαζόμενους σε αυτήν και με όργανα εκλεγμένα από τους ίδιους. Δεν είναι καθόλου υπερβολή να πούμε ότι η «Εφημερίδα των Συντακτών», μαζί με τη διαδικτυακή παρουσία της, την ιστοσελίδα efsyn. gr, μπορεί πλέον να θεωρείται ένα πρωτοπόρο, επαναστατικό εγχείρημα, που αποτελεί τομή στην ιστορία του ελληνικού Τύπου, γιατί άλλαξε τα δεδομένα και άνοιξε τον δρόμο για τη νέα εποχή, όχι μόνο για τον έντυπο Τύπο, αλλά συνολικά για τα μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Η εφημερίδα μας έμεινε πιστή στις «προγραμματικές» δεσμεύσεις της, που διατυπώθηκαν από τον Σεπτέμβριο του 2012. Τήρησε και συνεχίζει να τηρεί την αρχή της συλλογικής λειτουργίας της. Καλύπτει ευρύτατο φάσμα της κοινωνίας και προσφέρει ανεξάρτητη, πλουραλιστική και σε βάθος ενημέρωση, ουσιαστική έρευνα και ανάλυση. Ασκεί αυστηρή, αλλά έντιμη κριτική προς κάθε κατεύθυνση, προς την εκάστοτε εξουσία και τους εκάστοτε διεκδικητές της. Εντόπισε έγκαιρα τις βαθιές ανακατατάξεις που σημειώνονταν στη χώρα καθώς και τις νέες ιδέες, απόψεις και ρεύματα που εμφανίζονταν. Και διατήρησε ανοιχτές τις κεραίες της για να συλλάβει και να συνδιαμορφώσει το καινούργιο. Οποιαδήποτε αποτίμηση, ωστόσο, της μέχρι σήμερα πορείας της δεν μπορεί να γίνει αν δεν ληφθούν υπόψη οι γενικότερες πολιτικές και

Η «Εφημερίδα των Συντακτών» σηματοδοτεί σήμερα – τηρουμένων των αναλογιών– την επανεμφάνιση της ανεξάρτητης, έγκυρης και ποιοτικής εφημερίδας και με αυτή την έννοια ανοίγει νέους δρόμους για τον ελληνικό Τύπο

■ Του ΠΕΤΡΟΥ ΖΕΡΒΟΥ κοινωνικές συνθήκες και ιδιαίτερα η κατάσταση που επικρατεί στον χώρο των μέσων ενημέρωσης. Αλλωστε η εφημερίδα μας κυκλοφόρησε ενώ η πολύμορφη κοινωνική και οικονομική κρίση βρισκόταν στο αποκορύφωμά της, με τρομερές επιπτώσεις και στα μέσα ενημέρωσης. Πόλεμος συμφερόντων, κατάρρευση κυκλοφοριών, ανεργία στον δημοσιογραφικό κλάδο, κυριαρχία της διαπλοκής.

Η κατάσταση στα μέσα ενημέρωσης Σήμερα, εφτά χρόνια μετά, η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη. Οι κυκλοφορίες των εφημερίδων συρρικνώνονται, τα σημεία πώλησης λιγοστεύουν, ενώ στο επίπεδο της εγκυρότητας σαρώνει κυριολεκτικά η μαζική παραγωγή και η ταυτόχρονη αστραπιαία διάδοση των «fake news», των ψευδών ειδήσεων, χωρίς κανέναν έλεγχο ή επαλήθευση. Το κυρίαρχο στοιχείο είναι ότι ελάχιστοι ιδιοκτήτες συγκεντρώνουν τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης, όχι τόσο για το κέρδος, αλλά για επιρροή και ποδηγέτηση της πολιτικής εξουσίας, για παρέμβαση και διαμόρφωση της κοινής γνώμης, για προώθηση των συμφερόντων τους. Τα μέσα δεν λειτουργούν πια ως μέσα ενημέρωσης, αλλά ως παραταξιακοί και ιδεολογικοί

μηχανισμοί. Αυτή η συγκέντρωση ιδιοκτησίας διαμορφώνει ένα «φράγμα» από μέσα ενημέρωσης, που μπορούν να αποκλείουν ή να απαξιώνουν κάθε διαφορετική φωνή, κάθε σχέδιο αντίθετο στην εξουσία τους. Ηδη βιώνουμε στη χώρα μας μια κατάσταση πρωτοφανή σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Ολες οι εφημερίδες εξαρτώνται από το ένα και μοναδικό πρακτορείο διανομής του Τύπου και ο βασικός μέτοχος του πρακτορείου έχει στην άμεση ιδιοκτησία του εφημερίδες που ανταγωνίζονται όλες τις άλλες εφημερίδες - πέρα από την αφανή επιρροή του σε πάμπολλες άλλες. Αυτό και μόνο το γεγονός αποτελεί ευθεία απειλή όχι μόνο για την ελευθερία του Τύπου, αλλά και για την ίδια τη δημοκρατία. Δυστυχώς, η ενημέρωση των Ελλήνων πολιτών εξαρτάται πλέον από τους όρους που θέτει ένας ιδιοκτήτης πολλών μέσων ενημέρωσης – όχι μόνο έντυπων, αλλά και ραδιοτηλεοπτικών. Η συγκέντρωση μέσων ενημέρωσης σε λίγα χέρια συνοδεύεται από ευκαιριακές αγοραπωλησίες για να συγκαλυφθούν σκανδαλώδη δάνεια, από πολιτικο-εκδοτικές δεσμεύσεις και εξυπηρετήσεις στο πλαίσιο των σχέσεων διαπλοκής και από έκδοση εφημερίδων μόνο για να εξυπηρετούν ενδοπαραταξιακές διαμάχες και

ίντριγκες. Το αποτέλεσμα είναι το σημερινό πνιγηρό τοπίο των ΜΜΕ, όπου επικρατεί η ασφυκτική ομοφωνία των περισσότερων μέσων, που είναι στρατολογημένα για να υποστηρίζουν τη σημερινή κυβέρνηση. Απαραίτητο συμπλήρωμά τους η αποκρουστική μονοφωνία των ίδιων απόψεων και η εκκωφαντική αφωνία των ίδιων μέσων μπροστά στα μεγάλα προβλήματα της χώρας ή απέναντι στις όποιες διαφορετικές ιδέες και απόψεις κυκλοφορούν στην κοινωνία. Η δημοσιογραφική «αριστοκρατία» αυτών των μέσων είναι πάντα πρόθυμη να υπακούσει με ενθουσιασμό κάθε νέο ιδιοκτήτη ή να συμμορφωθεί πειθήνια σε κάθε αλλαγή «γραμμής». Είναι αδιανόητο, βέβαια, για όλους αυτούς να διεκδικήσουν την κατοχύρωση της δημοσιογραφικής ανεξαρτησίας τους, όπως έχουν κάνει ορισμένες μεγάλες εφημερίδες του εξωτερικού, όπως η γαλλική «Moντ», απέναντι στους επιχειρηματίες που κατέχουν το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών της. Μοναδική καθημερινή εξαίρεση σε αυτό το καταθλιπτικό τοπίο η «Εφημερίδα των Συντακτών», η οποία όχι μόνο τηρεί πιστά τις δεσμεύσεις της, αλλά επιμένει σταθερά στον προσανατολισμό της, που υιοθετήθηκε εξαρχής και δεν τον απέκρυψε ποτέ.

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

«ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ»: Η ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΝΟΝΑ

αξιοπιστία του Τύπου Η εφημερίδα μας παραμένει εφημερίδα της ευρύτερης Αριστεράς, της πληθυντικής Αριστεράς –ένας όρος που νομίζω ότι ανταποκρίνεται στη σημερινή πραγματικότητα– με όλες τις εκφάνσεις της. Ως κατεξοχήν πολιτική εφημερίδα της ευρύτερης Αριστεράς ανέδειξαν την «Εφ. Συν.» οι πολλαπλές έρευνες με τους αναγνώστες μας, που πραγματοποιήσαμε πριν από δύο χρόνια, αλλά τον ίδιο χαρακτηρισμό δίνουν και πανεπιστημιακές έρευνες για την πολιτική ταυτότητά της. Αυτή η θέση μας δεν επηρεάστηκε ούτε όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση πολιτικό κόμμα της Αριστεράς ούτε όταν το διαδέχθηκε κυβέρνηση της Δεξιάς. Γράφαμε εδώ, στο επετειακό τεύχος μας, πριν τρία χρόνια για την Αριστερά και την εφημερίδα μας: «Ενα βασικό στοιχείο που καθορίζει τη στάση πολλών ανθρώπων στη σημερινή Ελλάδα είναι ότι η Αριστερά δεν ταυτίζεται με ένα κόμμα, δεν έχει εκχωρηθεί σε κάποιους, δεν κληρονομείται ως περιουσιακό στοιχείο. Εάν ένα από τα υπαρκτά σχήματα που έχουν αναφορά στην Αριστερά βρέθηκε στην κυβέρνηση, τότε κρίνεται από τα έργα του και εξασφαλίζει ανάλογα τη μικρή ή τη μεγαλύτερη στήριξη και επιδοκιμασία αυτών των ανθρώπων, οι οποίοι είναι σε θέση να εκτιμούν και τις συνθήκες και τη συγκυρία. Αν η πορεία αυτού του σχήματος είναι θετική, τότε αυτή προστίθεται και εμπλουτίζει την παρακαταθήκη της Αριστεράς. Αν αυτό το σχήμα ηττηθεί, αυτό δεν σημαίνει ότι και η Αριστερά θα ηττηθεί οριστικά και αμετάκλητα μαζί του. »Η συμβολή μιας εφημερίδας, όπως η δική μας, που αποτελεί ένα πείραμα και ταυτόχρονα θέτει και ένα στοίχημα, πιστεύω ότι είναι να λειτουργεί και ως χώρος αναζήτησης νέων ιδεών και προτάσεων στον τεράστιο χώρο που καλύπτουν οι δυνάμεις της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς, ανιχνεύοντας τις νέες τάσεις και σε στενή σύνδεση με την κοινωνία πολιτών και τα ποικιλόμορφα κινήματα που έχουν προκύψει σε αυτές τις τελείως πρωτότυπες συνθήκες».

Σταθεροί στις αρχές μας Μετά από εφτά χρόνια και τόσο σημαντικές πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις, η εφημερίδα μας έχει συσσωρευμένη πλέον εμπειρία και ωριμότητα, αλλά δεν αλλάζει τον ευρύτερο προσανατολισμό της γιατί αυτός στηρίζεται σε

■ Του ΠΕΤΡΟΥ ΖΕΡΒΟΥ αρχές και αξίες και γιατί με αυτόν ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες και τις προσδοκίες των αναγνωστών μας. Εχουμε συνειδητοποιήσει πλήρως τον ρόλο της συστηματικής παραπληροφόρησης που έπαιξαν τα κατευθυνόμενα μέσα ενημέρωσης κατά τα προηγούμενα χρόνια, τόσο για τα κορυφαία ζητήματα της εσωτερικής όσο και της εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Ιδιαίτερα με τον «μεταμοντέρνο αντικομμουνισμό», ο οποίος χρησιμοποιήθηκε συστηματικά για να υπονομεύσει την κυβέρνηση της Αριστεράς και να προετοιμάσει την παλινόρθωση της Δεξιάς και με τον οποίο πασχίζουν τώρα να απαξιώσουν οριστικά την ιστορία, τις αρχές, τους αγώνες και τα επιτεύγματα της Αριστεράς. Στο πλαίσιο αυτό, προσφιλής στόχος των πιο αντιδραστικών δυνάμεων του πολιτικού συστήματος και των στηριγμάτων τους στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης παραμένει σταθερά η «Εφ.Συν.» όχι μόνο για τις θέσεις της, αλλά και γιατί είναι η μοναδική καθημερινή εφημερίδα που διατηρεί ζωντανό τον δημόσιο διάλογο ανάμεσα σε όλες τις δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις, χωρίς καμιά λογοκρισία. Διάλογο που είναι ακόμη πιο απαραίτητος σήμερα, με σταθερό μέτωπο ενάντια στον φασισμό, τον ρατσισμό, τον σοβινισμό και τη μισαλλοδοξία.

Ας ξαναγυρίσουμε, λοιπόν, στην αποτίμησή μας, χωρίς καμιά διάθεση αυτο-εγκωμιασμού ή υπεροψίας. Η «Εφημερίδα των Συντακτών» είναι, βέβαια, και αυτή μια εφημερίδα όπως οι άλλες, που κυκλοφορεί

Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη περίοδο, η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη από ανεξάρτητες, αδέσμευτες φωνές. Οι πολίτες ζητούν ενημέρωση, ανάλυση, κριτική, προοπτική. Οχι εγκώμια και ύμνους, ούτε κραυγές και μοιρολόγια. Αυτές τις ανάγκες της κοινωνίας προσπαθούμε να καλύψουμε στις νέες συνθήκες

σε συνθήκες ελεύθερης αγοράς, περιλαμβάνει δημοσιογραφικό περιεχόμενο και διαφήμιση όπως οι άλλες, αλλά δεν μπορεί να συγκρίνεται απλώς με κριτήρια τη δημοσιογραφική επάρκεια ή τη θεματολογία, τις αδυναμίες ή τις ελλείψεις της και να ταξινομείται στις σοβαρές ή μη πολιτικές εφημερίδες. Ο λόγος είναι γιατί το σύνολο του περιεχομένου της και των ποιοτικών χαρακτηριστικών της είναι οργανικά δεμένο με τον ανεξάρτητο και συνεταιριστικό χαρακτήρα της, τη δομή οργάνωσής της και τον συλλογικό τρόπο λειτουργίας της. Αυτά τα στοιχεία τη διαφοροποιούν ριζικά από όλες τις άλλες εφημερίδες και αυτά συγκροτούν τον νέο, ξεχωριστό, πραγματικά ρηξικέλευθο χαρακτήρα της στον χώρο των μέσων ενημέρωσης.

Η «επιστροφή» της εφημερίδας Η «Εφημερίδα των Συντακτών» σηματοδοτεί σήμερα –τηρουμένων των αναλογιών– την επανεμφάνιση της ανεξάρτητης, έγκυρης και ποιοτικής εφημερίδας και με αυτή την έννοια ανοίγει νέους δρόμους για τον ελληνικό Τύπο. Η «Εφ.Συν.», με το πρωτοποριακό εγχείρημά της, ως ανεξάρτητη και αυτοδιαχειριζόμενη εφημερίδα, με έσοδα μόνο από την κυκλοφορία του φύλλου και τη διαφήμιση, αποκαθιστά τη χαμένη

αξιοπιστία του αναγνωστικού κοινού προς τον Τύπο. Η ύπαρξη της εφημερίδας μας αποδεικνύει ότι πραγματική ανεξάρτητη δημοσιογραφία μπορεί να υπάρξει μόνο με την οικονομική ανεξαρτησία των εφημερίδων. Γι’ αυτό επιμένουμε σταθερά να υπενθυμίζουμε στους φίλους μας και στους αναγνώστες μας ότι αν δεν στηριχτεί η εφημερίδα μας και δεν αυξηθεί η κυκλοφορία της, τότε απλώς δεν θα εξασφαλιστεί η επιβίωσή της, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ελευθερία του λόγου και του Τύπου στην Ελλάδα σήμερα. Ιδιαίτερα στη νέα πολιτική φάση που βιώνουμε, με μια κυβέρνηση η οποία πλήττει βάναυσα ελευθερίες και δικαιώματα, καταργεί ανενδοίαστα μέτρα προστασίας του κοινωνικού συνόλου και υποθάλπει προκλητικά όσους έχουν στόχο να φιμώσουν κάθε διαφορετική φωνή. Αυτές οι νέες συνθήκες αποτελούν πρόκληση για μας: να υπερασπιστούμε κοινωνικές κατακτήσεις και να αποκαλύψουμε τους αντιλαϊκούς σχεδιασμούς της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς. Ταυτόχρονα, είναι ευκαιρία να αξιοποιήσουμε τα δοκιμασμένα εργαλεία της αξιόπιστης δημοσιογραφίας και να δείξουμε πόσο απαραίτητη είναι η εφημερίδα για τους πολίτες. Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη περίοδο, η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη από ανεξάρτητες, αδέσμευτες φωνές. Οι πολίτες ζητούν ενημέρωση, ανάλυση, κριτική, προοπτική. Οχι εγκώμια και ύμνους, ούτε κραυγές και μοιρολόγια. Αυτές τις ανάγκες της κοινωνίας προσπαθούμε να καλύψουμε στις νέες συνθήκες. Κυρίως να φωτίζουμε πλευρές της πραγματικότητας που συσκοτίζονται εσκεμμένα, να αποκαλύπτουμε αλήθειες που καταχωνιάζονται, να ανοίγουμε νέους ορίζοντες, να εμπνέουμε ελπίδα και να αναδεικνύουμε ιδέες και προτάσεις που ευνοούν συνολικά την κοινωνία. Η «Εφημερίδα των Συντακτών» ανανεώνεται, εμπλουτίζεται, αξιοποιεί την εφτάχρονη εμπειρία της, ανασυντάσσεται και προχωρά ακάθεκτη, με σταθερό τον προσανατολισμό της και με νέα πνοή. Η μοναδική ανεξάρτητη ημερήσια εφημερίδα «επιστρέφει» πιο δυνατή, για να συμβάλει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του κόσμου στον Τύπο. Στηρίξτε την! Είναι η δική σας εφημερίδα.

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΖΗΤΗΘΗΚΑΝ

Θέσεις και αντιθέσεις με νόημα

«Π

ιστεύω ότι μια συνέντευξη σωστά δομημένη οφείλει να μοιάζει με έρευνα. Δεν μπορείς να ξέρεις τι θα σου βγάλει. Αλλιώς, γιατί να την κάνεις;», έχει πει ο βραβευμένος με Οσκαρ Ντοκιμαντέρ σκηνοθέτης Ερολ Μόρις και μάλλον έχει απόλυτο δίκιο. Από τις εκατοντάδες συνεντεύξεις

που δημοσιεύσαμε όλα αυτά τα χρόνια ξεχωρίσαμε εφτά. Τα κριτήρια αξιολόγησης είχαν να κάνουν με τα πρόσωπα, με τη χρονική συγκυρία κατά την οποία έγιναν οι συνεντεύξεις αυτές και κατά κύριο λόγο για το περιεχόμενό τους. Για παράδειγμα, ξεχωρίσαμε τη συνέντευξη της Μπέττυς Μπαζιάνα, καθώς είναι η μοναδική που έχει δώσει ώς σήμερα. Σημαντικές ήταν και οι συνεντεύξεις του Ζόραν

Ζάεφ, πρωθυπουργού της Βόρειας Μακεδονίας, όπως και του υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, καθώς έγιναν σε μια περίοδο που ήταν σημαντικό να διαβάσει το ελληνικό κοινό αυτά που είχαν να πουν. Από τις αρκετές συνεντεύξεις που μας έδωσε ο Αλέξης Τσίπρας, ξεχωρίσαμε εκείνη λίγο μετά το δημοψήφισμα και πριν επανεκλεγεί πρωθυπουργός της χώρας.

ΜΠΕΤΤΥ ΜΠΑΖΙΑΝΑ

«Ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε την κυβέρνηση, αλλά δεν πήρε την εξουσία» Ποια «δημοκρατία» των ισχυρών μπορεί να αγνοεί τη γνώμη ενός λαού; Αυτό που ένωσε τους ανθρώπους στο δημοψήφισμα ήταν η δύναμη του να πουν «υπάρχουμε»

ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΤΕΡΑΣΤΙΑ δημοσιογραφική επι- οι απόψεις της σε σχετική ερώτηση για την τυχία για την «Εφ.Συν.», καθώς η σύζυγος του αλλοτρίωση που φέρνει κάποια στιγμή η τότε πρωθυπουργού δεν είχε δώσει ποτέ στο άσκηση της εξουσίας. «Η εξουσία, ακόμα παρελθόν κάποια συνέντευξη. Η εκ βαθέων και η αριστερή, χτυπάει σε πολύ εσωτερικές συζήτηση που είχε με την Εφη Μαρίνου και η χορδές του ανθρώπου, έχει να κάνει με την οποία φιλοξενήθηκε σε 4 σελίδες (η μεγαλύ- αυταρέσκειά του, με την εικόνα του εαυτού τερη σε έκταση συνέντευξη που δημοσιεύ- του, ακόμα και με τη λίμπιντό του. Ο ναρκισσαμε ποτέ) προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων σισμός καιροφυλακτεί. Ισως η ψυχανάλυση να βοηθούσε τους πολιτι(θετικών και αρνητικών) κούς. Αλλά ποιος αντέχει και η μεγάλη επιτυχία της 28, 69 να συγκρουστεί με το είέγκειται στο γεγονός ότι δωλό του;» συζητείται έως σήμερα. Η ατάκα της κ. ΜπαζιάΑπό τη σ υνέ ν τευ να που αποτέλεσε και ξη δεν θα μπορούσε να τον τίτλο της συνέντευλείπει και μια ερώτηση ξης παραμένει ακόμα σχετικά με το πώς αντιΣύγκλιση στο και σήμερα για πολλούς μετώπιζε η ίδια τα ΜΜΕ Μαξίµου, εντός κι εκτός ΣΥΡΙΖΑ που ασχολούνταν μασύγχυση μια πραγματικότητα, μια ζί της. «Τα μίντια έχουν στη Ν.∆. «Σ αδιαπραγμάτευτη αλήπροδιαγεγραμμένο έναν θεια. Ανάμεσα σε όσα συγκεκριμένο ρόλο για «Ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε την κυβέρνηση, αλλά είχε πει τότε, ξεχώρισαν τη γυναίκα του πρωθυόχι την εξουσία» η απόλυτη στήριξη που πουργού: πώς ντύνεται, παρείχε στον Αλέξη Τσίπώς χτενίζεται κ.λπ. Βα5/1/2018 πρα για τις επιλογές και ρετός και πολυπαιγμένος τις αποφάσεις του το καρόλος. Παρ’ όλα αυτά, το λοκαίρι του 2015, ενώ εξέφραζε κι ένα παρά- πώς θα αντιμετωπίσεις το θέμα της δημοσιπονο για τις λέξεις «προδοσία», «ψέματα», ότητας συνδέεται άμεσα με το κριτήριο που «ρεφορμισμός», αναφέροντας πως τέτοιες έχεις επιλέξει να σε καθορίζει σε βασικά θέλέξεις «ξυπνάνε μνήμες που πλήγωσαν την ματα της ζωής σου», ήταν, μεταξύ άλλων, η Αριστερά...». Ενδιαφέρον, όμως, είχαν και απάντησή της. ΜΕΡΙΛ ΣΤΡΙΠ

∆. ΤΣΑΚΝΗΣ «Εγινα σοφότερος στην ΕΡΤ»

Η γνωστή ηθοποιός λέει ότι «οι γυναίκες δεν πρέπει να αφήνουν τους µπάσταρδους να τις κατατροπώνουν»

ΜΝΗΜΕΣ 73 χρόνια από το θρυλικό «Go back!»

ΤΡΑΓΟΥ∆ΟΥΝ Μελίνα Ασλανίδου, Γιώτα Νέγκα, Μίλτος Πασχαλίδης, ∆ιονύσης Τσακνής, Μπάµπης Τσέρτος, Γιάννης Χαρούλης

9 772241 371157

5-7 Ιανουαρίου 2018 Ετος 6ο / Αρ. φύλλου 1.511

Ευρώ 2,00 - Με CD 3,50

05-07/01/2018

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΣΙΠΡΑ ΖΑΕΦ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΜΟΝΟ ΑΝ ∆ΙΑΦΑΙΝΕΤΑΙ ΠΡΟΟ∆ΟΣ

ΠΑΝΟΣ ΚΑΜΜΕΝΟΣ: ΕΧΩ ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟ ΚΟΤΖΙΑ Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΟ «ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΚΟ» ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΕΛΙΣΑΙΟΥ ΒΑΓΕΝΑ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΜΠΕΤΤΥ ΜΠΑΖΙΑΝΑ

ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΟΛΑ Η ΣΥΝΤΡΟΦΟΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΕΛ. 14-17

ύνθετη ονοµασία ενιαία σε όλες τις χρήσεις της» είναι η θέση της κυβέρνησης στις συζητήσεις για το «Μακεδονικό», όπως δήλωσε ο Νίκος Κοτζιάς µετά τη σύσκεψη στο Μαξίµου υπό τον Αλέξη Τσίπρα και µε τη συµµετοχή του Πάνου Καµµένου. Την ίδια ώρα η αξιωµατική αντιπολίτευση εµφανίζεται αµήχανη, καθώς συγκρούονται η παραδοσιακή άποψη του κόµµατος µε την «πτέρυγα» Σαµαρά. ΣΕΛ. 2, 4, 6-7

ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

ΝΤΟΝΑΛΝΤ ΤΡΑΜΠ

Ανοίγει ο δρόµος για τον ανασχηµατισµό

Βεντέτα µε φόντο τον Λευκό Οίκο

Ποια είναι η πιθανότερη ηµεροµηνία, τι εισηγούνται στον Αλέξη Τσίπρα οι συνεργάτες του, τι εξετάζει ο πρωθυπουργός. Ποιοι είναι οι πιθανότεροι για αποχώρηση από το κυβερνητικό σχήµα. ΣΕΛ. 6-7

Με εξώδικο για συκοφαντική δυσφήµηση και διαρροή εµπιστευτικών πληροφοριών απαντά ο Αµερικανός πρόεδρος Ντ. Τραµπ στις τρανταχτές αποκαλύψεις του Στιβ Μπάνον, πρώην στενού συνεργάτη του. ΣΕΛ. 18

ΕΠΙ∆ΟΤΟΥΝΤΑΙ 203 ∆ΗΜΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΦΤΙΑΞΟΥΝ 400 ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΣΕΛ. 78

Το επετειακό εξώφυλλο φιλοτέχνησε ο μεγάλος μας ζωγράφος Γιάννης Ψυχοπαίδης

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ

Κολοκοτρώνη 8 Τ.Κ. 105 61 Αθήνα Τηλ.: 211 1045000 - Φαξ: 211 1045175

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΕΣ

Νικόλας Βουλέλης

Γιώργος Πετρόπουλος

Σωτήρης Γούλατης

(Πολιτικό)

(Σύνταξη ύλης)

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ

Γιώργος Τσιάρας (Διεθνή) Ελένη Γκρούη (Ελεύθερο -

Τάσος Παππάς (Υπεύθυνος

Γιώργος Αγγελής

φύλλου Σαββατοκύριακου)

Επαρχιακό)

Τάσος Τσακίρογλου

ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ

Σωτήρης Μανιάτης

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ

Γιώργος Μανετάκης (Αθλητικό) (www.efsyn.gr)

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟΥ ΕΝΘΕΤΟΥ: Αντώνης Θωμάς, Λουίζα Καραγεωργίου

e-mail: contact@efsyn.gr

Λήδα Θωμάκου

internet: http://www.efsyn.gr

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΖΗΤΗΘΗΚΑΝ

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΊΠΡΑΣ

«Απέναντί μου η Ν.Δ. του Σαμαρά» Σέβομαι την πολιτική διαφωνία, ακόμα και όταν δεν υπάρχει αντιπρόταση και διέξοδος. Δεν μπορώ όμως να παρακολουθήσω τις ύβρεις

ΛΊΓΕΣ ΜΕΡΕΣ ΠΡΊΝ από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου ο Αλέξης Τσίπρας έδινε συνέντευξη στην «Εφ.Συν.» προτάσσοντας την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ ως αντίδοτο στον νεοφιλελευθερισμό. Είχαν προηγηθεί οι εκλογές του Ιανουαρίου, η πρώτη φορά Αριστερά, οι δραματικές διαπραγματεύσεις του πρώτου εξαμήνου και το πιο θερμό πολιτικό καλοκαίρι της Μεταπολίτευσης. Ο κόσμος στους δρόμους για το δημοψήφισμα, η επικράτηση του ΟΧΙ, ο οδυνηρός συμβιβασμός της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η διάσπαση που ακολούθησε εξαιτίας του νέου Μνημονίου. Ο Αλέξης Τσίπρας στη συνέντευξή του υποστήριζε ότι η Ευρωπαϊκή Αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν το μοναδικό βιώσιμο σχέδιο για την ανατροπή του νεοφιλελευθερισμού και την εμβάθυνση της δημοκρατίας στην Ευρώπη. Λίγες μέρες αργότερα θα κέρδιζε και πάλι πανηγυρικά τις εκλογές.

17/9/2015

ΓΊΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ Πρώην πρωθυπουργός

«Καταστροφικός ο διχασμός σε πατριώτες και μειοδότες» ΣΕ ΜΊΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ που προκάλεσε τος Αλλαγής», δήλωσε χαρακτηριστικά, θύελλα αντιδράσεων και συζητήθηκε για υπενθυμίζοντας ότι τη θεωρεί μια ισορροπολλές εβδομάδες, ο πρώην πρωθυπουρ- πημένη συμφωνία, όπως είχε επισημάνει γός, με προσεκτικό εξαρχής. Ο Γιώργος Πατρόπο, προκειμένου πανδρέου τόνισε στην να μπορέσει να ισορίδια συνέντευξη ότι ροπήσει με τη διαφο«χρειάζεται ένα ευρύ ροποιημένη θέση του μέτωπο ενάντια στον ΚΙΝ.ΑΛΛ. στο ζήτημα, νεοφιλελευθερισμό αλλά με μεγάλη σαφήκαι τον εθνικισμό στην νεια και θάρρος, υποΕλλάδα και την Ευρώστήριξε ότι η Συμφωνία πη και σημείωσε ότι των Πρεσπών είναι μια έχει διαχρονικά μιλήσει ισορροπημένη συμγια διάλογο μεταξύ των φωνία και η συγκυρία αριστερών και των δηαποτελεί πραγματική μοκρατικών δυνάμεων. ευκαιρία για την επίλυΣυμπλήρωσε ωστόσο ση του προβλήματος. ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε την «Η γνώμη μου για ευκαιρία «όταν αντί τη Συμφωνία των Πρεενός παρόμοιου διαλό19/1/2019 σπών είναι γνωστή, γου, το 2015, παντρεύτην έχω διατυπώσει πολύ καθαρά εδώ και τηκε με ένα κόμμα ακροδεξιό για να εδραιμήνες στο Πολιτικό Συμβούλιο του Κινήμα- ωθεί στην εξουσία».

Η συντήρηση είναι ο στρατηγικός αντίπαλος, όποιο χρώμα κι αν έχει. Δεν πρέπει να εγκλωβιστούμε σε μια συζήτηση γύρω από τις πιθανές μελλοντικές κυβερνητικές συμμαχίες. Δεν είμαστε και δεν πρέπει να είμαστε κόμμα-μπαλαντέρ

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΖΗΤΗΘΗΚΑΝ

ΚΛΑΟΥΣ ΡΈΓΚΛΙΝΓΚ

ΟΥΝΤΟ ΜΠΟΥΛΜΑΝ

Διευθύνων σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας

Πρόεδρος των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

«Βλέπω ότι ο Αλέξης Τσίπρας είναι πολύ αφοσιωμένος»

«Προοδευτικές συνεργασίες ενάντια στις λογικές Σόιμπλε»

Λυπάμαι που σε ορισμένες χώρες δεν αναγνωρίζεται πόση πρόοδος έχει υπάρξει στην Ελλάδα

ΣΤΑ ΤΈΛΉ ΙΟΥΝΙΟΥ ΤΟΥ 2017 και στο πλαίσιο του συνεδρίου του Economist, βρέθηκε στην Αθήνα ο διευθύνων σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), Κλάους Ρέγκλινγκ. Στη συνέντευξη που είχε δώσει στην «Εφ.Συν.» είχε εμφανιστεί αισιόδοξος για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, την ολοκλήρωση του προγράμματος και την πρόσβαση της Ελλάδας στις αγορές. Ωστόσο ο Κλάους Ρέγκλινγκ έθετε μια βασική προϋπόθεση: στους 14 μήνες που απέμεναν, η Ελλάδα όφειλε να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις. Εντυπωσιακή ήταν η τοποθέτησή του για τον Αλέξη Τσίπρα τον οποίο χαρακτήριζε «αφοσιωμένο», ενώ θεωρούσε πως δεν θα υπήρχε ανάγκη για ένα τέταρτο Μνημόνιο, καθώς η Ελλάδα είχε ήδη σημειώσει σημαντική πρόοδο στην οικονομία.

Οι ακραίοι της Δεξιάς επιθυμούν να καταστρέψουν την Ευρώπη

ΜΉΝΥΜΑ ΥΠΈΡ μιας ευρείας συσπείρωσης των προοδευτικών δυνάμεων ενάντια στη Δεξιά και τον νεοφιλελευθερισμό είχε στείλει μιλώντας στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ο Γερμανός επικεφαλής των σοσιαλδημοκρατών ευρωβουλευτών είχε παραδεχτεί ότι οι συζητήσεις για τις πολιτικές συμμαχίες είναι πάντα δύσκολες, ωστόσο, όπως υπογράμμισε, «υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός από διαφορετικά παραδείγματα, στην Πορτογαλία, ο Αντόνιο Κόστα εξελέγη πρωθυπουργός βασισμένος σε μια κυβέρνηση που την στηρίζει η πλειοψηφία των προοδευτικών, στην Ισπανία ο Πέδρο Σάντσεθ, στην Ιταλία έχουμε πλέον ένα ισχυρό κόμμα στην αντιπολίτευση που κερδίζει έδαφος ξανά». Ο κ. Μπούλμαν, με την ευκαιρία της επίσκεψής του στην Αθήνα για την εκδήλωση των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών για τις ευρωεκλογές, είχε υποστηρίξει ότι «οι ακραίοι της Δεξιάς επιθυμούν να καταστρέψουν την Ευρώπη», ενώ απηύθυνε νέο κάλεσμα στους «φίλους μου από το ΠΑΣΟΚ, που είναι πάρα πολύ σημαντικοί για εμάς και τη στρατηγική μας, να συναντηθούμε και να συνομιλήσουμε».

ΜΕΛΙΝΑ, ΣΕ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ

ΚΙΘ ΦΛΙΝΤ

Εκδηλώσεις 25 χρόνια µετά τον θάνατό της

1969-2019

Ο φρόντµαν των Prodigy αυτοκτόνησε ΣΕΛ. 35

ΣΕΛ. 33

9 772241 371126 Ετος 7ο / Αρ. φύλλου 1.856

Τρίτη 5 Μαρτίου 2019

EUROKINISSI / ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ

Ευρώ 1,30

∆ΙΑ∆ΟΧΟΣ ΝΟΜΟΣ ΚΑΤΣΕΛΗ

«Κατοστάρι» για τις εκκρεµότητες, στον αέρα η δόση του ενός δισ. ευρώ στο Eurogroup ΣΕΛ. 25

Αυτοί που ήταν ΠΑΡΟΝΤΕΣ

05/03/2019

ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ

Παρέλαση ονοµάτων για το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ ΣΕΛ. 3

Λούκα Κατσέλη, Θ. Θεοχαρόπουλος

ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ

Τέλη Μαρτίου το νέο εξεταστικό ΣΕΛ. 17 για ΑΕΙ ΥΓΕΙΑ

2.500 προσλήψεις φέτος και 7.500 έως το 2022 ΣΕΛ. 21

ΠΛΥΣΙΜΟ Α ΛΑ… ΡΩΣΙΚΑ

Αποκαλύψεις για ξέπλυµα 4,6 δισ. δολαρίων από την τράπεζα Τroika Dialog ΣΕΛ. 26

ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ

Ο Χουάν Γουαϊδό ξανά στην πατρίδα ΣΕΛ. 14-15

ΠΡΟΟ∆ΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΣΚΛΗΤΗΡΙΟ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΚΡΟ∆ΕΞΙΑ

Κόκκινη και πράσινη συµµαχία

ΕΝΑ ∆ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΥΠΟ∆ΕΙΓΜΑ ΑΠΟ ΕΛΛΑ∆Α, ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΚΑΙ ΙΣΠΑΝΙΑ

νοιχτή πρόσκληση από τον πρωθυπουργό σε ΚΙΝ.ΑΛΛ. και Ποτάµι για προοδευτική συµπαράταξη στη µεγάλη εκδήλωση των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και ∆ηµοκρατών στην Αθήνα. ∆ιαβεβαιώσεις του Αλ. Τσίπρα ότι δεν επιθυµεί την άλωση του ΠΑΣΟΚ. Ευθύνες στη διακυβέρνηση Καραµανλή για την κρίση. ΣΕΛ. 6-7, 40

Μ. Κύρκος, Μαριλένα Κοππά

Οι ηχηρές ΑΠΟΥΣΙΕΣ

Φώφη Γεννηµατά, Στ. Θεοδωράκης

Ο Γ. Παπανδρέου δεν πήγε, αλλά συναντήθηκε µε τον Ούντο Μπούλµαν

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΠΟΥΛΜΑΝ: ΠΡΟΟ∆ΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΛΟΓΙΚΗ ΣΟΪΜΠΛΕ ΣΕΛ. 10

1/7/2017

5/3/2019

ΣΈΡΓΚΈΪ ΛΑΒΡΟΦ - Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας

«Η κατάσταση στα Βαλκάνια προκαλεί ανησυχία»

Προφανής είναι η κατακόρυφη συνεχής παρέμβαση των ΗΠΑ και της Ε.Ε. στις εσωτερικές υποθέσεις της «Μακεδονίας»

ΤΉΝ ΉΜΈΡΑ που ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας συναντούσε στη Μόσχα τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Σεργκέι Λαβρόφ, έδωσε συνέντευξη στην «Εφ.Συν.», εκφράζοντας την πεποίθησή του ότι «δεν υπάρχουν αντικειμενικά προσκόμματα, τα οποία θα εμπόδιζαν τη σταθερή ανάπτυξη των ρωσο-ελληνικών σχέσεων». Ο εμβληματικός διπλωμάτης εξέφρασε την ανησυχία του για την κατάσταση στα Βαλκάνια και κατηγόρησε το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. ότι «εντείνουν τις απόπειρες να “χωνέψουν” την περιοχή. Επίμονα βάζουν τις χώρες της μπροστά σ’ ένα λανθασμένο δίλημμα: να είναι είτε με τη Μόσχα, είτε με την Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες. Τέτοιες ενέργειες

7/12/2018

οδηγούν στην περαιτέρω αποσταθεροποίηση της αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ευρώπη, αυξάνουν την ένταση, χαράσσουν νέες διαχωριστικές γραμμές». Ο Σεργκέι Λαβρόφ τόνισε για την τότε ΠΓΔΜ, την οποία η χώρα του είχε αναγνωρίσει με το συνταγματικό της όνομα, Δημοκρατία της «Μακεδονίας», ότι «το δημοψήφισμα απέτυχε» και υποστήριξε πως οι συνταγματικές αλλαγές στη Βουλή «επιβλήθηκαν με εκβιασμό και χρηματισμό βουλευτών, με άμεση εμπλοκή ξένων διπλωματών, συμπεριλαμβανομένου και του εκεί πρέσβη των ΗΠΑ».

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΖΗΤΗΘΗΚΑΝ

Καρέ καρέ η μαραθώνια διαπραγμάτευση για τη Συμφωνία των Πρεσπών

πό τη μέρα που οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της τότε ΠΓΔΜ, Αλέξης Τσίπρας και Ζόραν Ζάεφ, συναντήθηκαν στο Νταβός της Ελβετίας στο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ και δρομολόγησαν την επίλυση του ονοματολογικού, έως την υπογραφή της ιστορικής Συμφωνίας των Πρεσπών και την αλλαγή του συνταγματικού ονόματος της Δημοκρατίας της «Μακεδονίας» σε Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, η «Εφ.Συν.» παρακολούθησε από κοντά με αλλεπάλληλες αποστολές τη μαραθώνια διαπραγμάτευση των υπουργών Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά και Νίκολα Ντίμιτροφ, το δημοψήφισμα και τη συνταγματική αλλαγή. Δημοσιεύσαμε συνεντεύξεις από τον Ζόραν Ζάεφ και τον

Νίκολα Ντίμιτροφ, την υπουργό Αμυνας Ραντμίλα Σεκερίνσκα και τον υπουργό Εξωτερικών τού Κίρο Γκλιγκόροφ, Ντένκο Μάλενσκι, αλλά και από τον Στέβο Πεντάροφσκι, πριν και μετά την εκλογή του στο αξίωμα του προέδρου της Δημοκρατίας. Δημοσιεύσαμε τρία οδοιπορικά στα Σκόπια, στο Τέτοβο και το Αρατσίνοβο για να μεταφέρουμε με ψυχραιμία τη φωνή και τις σκέψεις των απλών πολιτών της χώρας, προσ παθήσαμε να γνωρίσουμε καλύτερα και χωρίς παρωπίδες και στερεότυπα μια κοινωνία τόσο δίπλα μας και τόσο μακρινή μας.

9 4/1/201

ΖΌΡΑΝ ΖΑΕΦ Πρωθυπουργός της Bόρειας Μακεδονίας

«Υποστηρίζουμε τα υφιστάμενα σύνορα» ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΌΜΑΣΤΕ ότι όλοι αποτελούμε μέρος αυτής της ιστορικής περιοχής της Μακεδονίας. Και αποδεχόμαστε τα επιχειρήματα και το γεγονός ότι εμείς θα είμαστε η «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» και μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναγνωρίζουμε με κάθε λειτουργικό τρόπο ότι η ελληνική Μακεδονία είναι απολύτως διαχωρισμένη από τη χώρα μας, υποστηρίζουμε πλήρως τα υφιστάμενα σύνορα και αναγνωρίζουμε την ξεχωριστή της κληρονομιά, την ξεχωριστή αρχαία ελληνική ιστορία της περιοχής.

«Θέλω να δω αποτελέσματα στην οικονομία της χώρας μου και να ολοκληρωθούν μεταρρυθμίσεις που δεν απαιτούνται μόνο για την ένταξη της χώρας στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ, αλλά είναι εξίσου σημαντικές για τους πολίτες μας»

13/6 /20 18

8 /201 18/6

12/ 1/2 019

23/6/2018 ΡΑΝΤΜΙΛΑ ΣΕΚΕΡΙΝΣΚΑ Αντιπρόεδρος και υπουργός Αμυνας της (τότε) ΠΓΔΜ

«Και οι δύο χώρες θα επωφεληθούν αν η περιοχή μας γίνει πιο σταθερή» «Η χώρα μας αντιμετώπισε δύσκολες επιλογές από την ανεξαρτησία της και μετά κι έτσι δεν ήταν ποτέ εύκολο να ανταποκριθεί στο ζήτημα της διαφοράς με την Ελλάδα. Ομως τώρα ήταν ίσως το σπάνιο χρονικό σημείο που οι κυβερνήσεις στα Σκόπια αλλά και στην Αθήνα είχαν την πολιτική βούληση να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Βεβαίως, αυτές οι επιλογές δεν είναι χωρίς κόστος. Η μόνη επιλογή που δεν έχει κόστος είναι να μην κάνεις τίποτα. Αυτό είναι βλαπτικό για τις χώρες, όμως φτιάχνει πολιτικές καριέρες».

8/3/2019 ΝΙΚΌΛΑ ΝΤΙΜΙΤΡΌΦ Υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας

«Η Ελλάδα έδειξε το πόσο σπουδαία χώρα είναι με τον τρόπο που αντιμετώπισε τον γείτονά της» «Eνας λόγος που επιτεύχθηκε η συμφωνία τώρα οφείλεται στο ότι οι κοινωνίες μας ωρίμασαν, αλλά και στις ηγετικές ικανότητες που επέδειξαν όσοι αναμίχθηκαν στο εγχείρημα».

30/6/2018 ΝΤΕΝΚΌ ΜΑΛΕΣΚΙ Πρώην υπουργός Εξωτερικών της (τότε) ΠΓΔΜ

«Δεν υπάρχουν πλέον βάρβαροι στα σύνορα» «Μας πήρε πολύ χρόνο μέχρι δύο πολιτικές ελίτ που δεν εμφορούνται από τον εθνικισμό, οι πρωθυπουργοί και υπουργοί Εξωτερικών των χωρών μας, να σφίξουν τα χέρια πάνω στα κοινά σύνορα και να αφήσουν πίσω τους τα εθνικιστικά στοιχεία. Αυτή ήταν ένα μεγάλο άνοιγμα, μια μεγάλη στιγμή της Ιστορίας».

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΆ ΧΡΌΝΙΆ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΓΡΆΜΜΗ ΤΩΝ ΠΌΛΙΤΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ

Εκλογές, μνημόνιο, Αριστερά

Τρεις κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις

∆ευτέρα 26 Ιανουαρίου 2015 Ετος 3ο / Αρ. φύλλου 651

Ευρώ 1,30

149 ΣΥΡΙΖΑ έδρες

ALDE

S&D

9,45%

24,63%

EPP

28,3%

185

GRN/EFA

7,32%

Ε∆ΡΕΣ

∆ύσκολη βραδιά η χθεσινή για την ευρωπαϊκή ιδέα. Μια σειρά από ευρωσκεπτικιστικά και ακροδεξιά κόµµατα ενισχύθηκε κατακόρυφα. Σεισµός στη Γαλλία µε την πρωτιά του Εθνικού Μετώπου της Μαρίν Λεπέν, το ίδιο και στη Βρετανία µε τη νίκη του Νάιτζελ Φάρατζ, «χαστούκια» σε πολλές κυβερνήσεις.

GUE/NGL

5,99% ECR 5,33%

Ε∆ΡΕΣ

ΩΡΑ

00.39

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ

Εκλογές το συντοµότερο

«Προσφυγή στη λαϊκή ετυµηγορία το συντοµότερο δυνατό» ζήτησε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. «Θα κερδίσουµε τις • ΣΕΛ. 5 επόµενες βουλευτικές εκλογές», είπε.

ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΣ

Ξέρω τι πρέπει να αλλάξει

«Ο λαός έστειλε ένα µήνυµα στην κυβέρνηση, αλλά απέρριψε την ανατροπή που προωθούσε ο ΣΥΡΙΖΑ», δήλωσε ο • ΣΕΛ. 4 πρωθυπουργός και απέρριψε τις εκλογές.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Απορρίφθηκε ο εκβιασµός

Από το αποτέλεσµα των τριπλών εκλογών «προκύπτει η απόρριψη του εκβιασµού του κ. Τσίπρα». Παραδέχτηκε ότι «η κοινωνία έστειλε ισχυρά µηνύµατα». • ΣΕΛ. 4

Ε∆ΡΕΣ

• ΣΕΛ. 17-20, 45-47

Πρώτη φορά Αριστερά 30

∆εν είναι αποτέλεσµα ανατροπής

Για θετικές εξελίξεις που όµως δεν συνιστούν ακόµη ανατροπή του πολιτικού σκηνικού έκανε λόγο ο γ.γ. του ΚΚΕ. Μίλησε για νίκες σε Πάτρα, Πετρούπολη, Χαϊδάρι. • ΣΕΛ. 5

ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ

Θα συζητήσουµε το µήνυµα

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΝΙΚΗ το ισχυρό προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ

∆ΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑΣ

«Μέσα από τις προβλεπόµενες εσωκοµµατικές διαδικασίες θα συζητήσουµε το µήνυµα και τις αιτίες του αποτελέσµα• ΣΕΛ. 11 τος», δήλωσε ο Φώτης Κουβέλης.

ΑΛΛΟΙ Ε∆ΡΕΣ 4,79% 36 ΝΙ 8,92% Ε∆ΡΕΣ 5,33% 40 EFD

212

26,55

ΩΡΑ

2.09

23,10

ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ

52,58%

9,41

8,04

6,56

6,02

να νέο κεφάλαιο γράφεται από χθες στην ιστορία του τόπου, καθώς οι πολίτες έστειλαν σαφές μήνυμα στήριξης της Αριστεράς. Ταυτόχρονα καταδίκασαν ηχηρά τα κόμματα που ασκούν τη σκληρή μνημονιακή πολιτική. Η

3,39

2,72

Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ έχασαν περισσότερες από δέκα μονάδες και πλέον πρωταγωνιστής στις εξελίξεις καθίσταται ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο απόηχος του εκλογικού αποτελέσματος στην Ελλάδα προκαλεί συζητήσεις στις Βρυξέλλες. • ΣΕΛ. 3-11

Νίκη Ρένας Δούρου στην Αττική και Γιώργου Καμίνη στην Αθήνα. Δήμαρχος ο Γιάννης Μώραλης στον Πειραιά και ο Γιάννης Μπουτάρης στη Θεσσαλονίκη

Του Γιάννη Καλαϊτζή

www.gianniskalaitzis.gr

ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ 17 έδρες

6,30% ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ 17 έδρες

6,04% ΚΚΕ

ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Η ΤΥΧΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

ΝΙΚΗ

15 έδρες

5,47% ΑΝ.ΕΛΛ. 13 έδρες

4,73%

βαριά σαν Ιστορία

ΠΑΣΟΚ 13 έδρες

4,67% Τα τελευταία στοιχεία αντιστοιχούν σε ενσωµάτωση του 93,18% των ψηφοδελτίων στις 2.40 π.µ.

ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΑ ΒΛΕΜΜΑΤΑ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

τάνει πια στα µνηµόνια βροντοφώναξαν χθες οι Ελληνες ψηφοφόροι, στέλνοντας ισχυρό µήνυµα. Οι δύο εταίροι της συγκυβέρνησης, Ν.∆. και ΠΑΣΟΚ, καταδικάστηκαν για την πολιτική τους και τώρα είναι η σειρά του ΣΥΡΙΖΑ να αποδείξει ότι µπορεί να κυβερνήσει τη χώρα. Ο Αλ. Τσίπρας συναντιέται σήµερα µε τον Π. Καµµένο πριν από τον σχηµατισµό κυβέρνησης.

26/1/2015 64 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ∆ευτέρα 21 Σεπτεµβρίου 2015 Ετος 3ο / Αρ. φύλλου 848

Ευρώ 1,30

ΝΙΚΗΤΗΣ παντός καιρού

35,53% Ωρα 2.11 Ενσωµάτωση 92,20%

28,03% 6,95% 6,27 % 5,59% 39

Πόλεμος Γιάννας Αγγελοπούλου και Βαγγέλη Μαρινάκη

76 έδρες

27,84%

21 /09/2015

Εφιαλτικά ποσοστά για το νεοναζιστικό µόρφωµα της Χρυσής Αυγής. Ανησυχία στην κοινωνία και στον πολιτικό κόσµο

36,34% Ν. ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Για την ελευθεροτυπία και την ενηµέρωση

www.efsyn.gr

ση των εταίρων μας στην Ε.Ε. άλλαζε από μήνα σε μήνα (ειδικά τους πρώτους μήνες του 2015, από μέρα σε μέρα σχεδόν) και αυτό από μόνο του ως γεγονός καθιστά εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εκείνη την περίοδο - και φυσικά τα όσα συνέβησαν στη χώρα ανάμεσα σε όλες αυτές τις εκλογικές αναμετρήσεις. Συγκεκριμένα, στις ευρωεκλογές της 25ης Μαΐου 2014 (όταν για πρώτη χρησιμοποιήθηκε η διαδικασία επιλογής βουλευτών με σταυρό, αντί για λίστα, δηλαδή με τη διαδικασία της απλής αναλογικής) νικητής των ευρωεκλογών αναδείχθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ με 26,26% και έξι ευρωβουλευτές, ενώ η Νέα Δημοκρατία, με 22,72%, κέρδισε πέντε έδρες. Τρίτη δύναμη αναδείχθηκε η Χρυσή Αυγή με τρεις ευρωβουλευτές. Στις βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015, πρώτο κόμμα ήλθε ο ΣΥΡΙΖΑ με 36,34% και 149 έδρες, δεύτερο η Ν.Δ. με 27,81% και 76 έδρες και πάλι τρίτη η Χρυσή Αυγή με 6,28% και 17 έδρες (ακολούθησαν: Ποτάμι με 6,05%, ΚΚΕ με 5,47%, ΑΝ.ΕΛΛ. με 4,75% και ΠΑΣΟΚ με 4,68%). Τέλος, στις επόμενες εθνικές εκλογές του ίδιου χρόνου (20/9), ο ΣΥΡΙΖΑ νίκησε με 35,46% και ακολούθησαν Ν.Δ. (28,10%), Χρυσή Αυγή (6,99%), Δημοκρατική Συμπαράταξη (6,28%), ΚΚΕ (5,55%), Ποτάμι (4,09%), ΑΝ.ΕΛ.Λ (3,69%), Ενωση Κεντρώων (3,44%).

26 /01/2015

ΔΕΝ ΉΤΑΝ ΜΊΑ ΕΎΚΟΛΉ ούτε μία ασήμαντη χρονιά. Το 2015 ήταν η χρονιά των αλλαγών και μέσω εκλογικών αναμετρήσεων. Δύο εθνικών-βουλευτικών (25 Ιανουαρίου και 20 Σεπτεμβρίου 2015) και ακόμα μίας, αυτής των ευρωεκλογών, που είχε προηγηθεί λίγους μήνες πριν (25 Μαΐου 2014). Και στις τρεις, νικητής ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό σηματοδότησε μια σημαντική και καθοριστική νίκη της Αριστεράς, για δεύτερη φορά στην ιστορία της χώρας - η πρώτη ήταν με την Κυβέρνηση του Βουνού (10 Μαρτίου 1944 - Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης, ΠΕΕΑ). Οι τρεις αυτές εκλογικές αναμετρήσεις δεν ήταν σημαντικές μόνο ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ 2014 Ε.Ε.: καλπάζει ο για τη χώρα, αλλά ευρωσκεπτικισμός και για την Ευρώπη και διεθνώς. Αυτό φάνηκε από τις διεθνείς αντιδράσεις, τόσο το πρώτο οκτάμηνο διαπραγματεύσεων αλλά και μετά την επόμεΕ νη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις βουλευτικές τον Σεπτέμβριο του 26/5/2014 2015. Η αντιμετώπι-

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ∆ευτέρα 26 Μαΐου 2014 / Ετος 2o / Αρ. φύλλου 454 / Ευρώ 1,30

26 /5/2014

ο ρεπορτάζ καταγράφει τα γεγονότα. Ολα αυτά τα χρόνια η «Εφ.Συν.» πρωτοστάτησε σε όλα τα είδη του ρεπορτάζ αποκαλύπτοντας γεγονότα και δρομολογώντας εξελίξεις. Με γνώμονα τη δημοσιογραφική δεοντολογία και αποφεύγοντας την «κίτρινη» δημοσιογραφία, κάλυψε ιστορικές στιγμές της πρόσφατης ιστορίας, όπως η Συμφωνία των Πρεσπών ή το διάγγελμα της Ιθάκης, (που σηματοδότησε το τέλος της μνημονιακής περιόδου), ενώ δεν δίστασε να προτάξει τις αξίες της ενημέρωσης απέναντι σε αήθεις επιθέσεις που της έγιναν, με χαρακτηριστικό παράδειγμα εκείνο του πρώην υπουργού Εθνικής Αμυνας, Πάνου Καμμένου. Συγκεντρώσαμε κάποια από τα πιο «καυτά» ρεπορτάζ των προηγούμενων ετών και σας τα παρουσιάζουμε.

4,12%

3,67% 3,40% 2,87%

Α Ν Α ΛΥ Τ ΙΚ Α ΤΑ ΠΟΣΟΣ ΤΑ ΤΩ Ν ΚΟΜΜ ΑΤΩ Ν Σ Ε ΟΛΟΚ Λ ΗΡΗ Τ Η Χ Ω ΡΑ ΣΕΛ. 21-44

21/9/2015

ΑΎΓΟΎΣΤΟΣ 2018

Το διάγγελμα της Ιθάκης και η έξοδος από τα μνημόνια

ΊΟΎΛΊΟΣ 2015

Ενα ιστορικό εξώφυλλο ΣΤΉΝ «ΕΦ.ΣΎΝ.» ΘΕΩΡΟΎΜΕ πως το συγκεκριμένο εξώφυλλο, που απεικονίζει την έκπληξη στο πρόσωπο του Γερούν Ντάισελμπλουμ όταν έγινε γνωστό το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του 2015, ήταν από τα πιο άρτια δημοσιογραφικά στην ιστορία της εφημερίδας. Και μπορεί στη συνέχεια το «όχι» του λαού να έγινε «ναι», μπορεί η τότε κυβέρνηση να ηττήθηκε στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές και να υπέγραψε ένα νέο Μνημόνιο, ωστόσο το εξώφυλλο αυτό αποτυπώνει μια πραγματικότητα. Αυτήν της αρτηριοσκληρωτικής και νεοφιλελεύθερης Ευρώπης που θεωρούσε -και εξακολουθεί να θεωρεί- ότι οι λαοί είναι άβουλα πιόνια στη σκακιέρα της, ανυπεράσπιστα θύματα των πειραματισμών της. Εκείνες τις μέρες η Γηραιά Ηπειρος επιστράτευσε κάθε μέσο εκφοβισμού προκειμένου να τρομάξει έναν λαό που διαμαρτυρόταν για την ύπαρξη και τη συνέχειά του. Εκείνο το «Οχι» έμεινε στην Ιστορία, όπως ακριβώς και η έκφραση στο πρόσωπο τού Ολλανδού επικεφαλής του Eurogroup.

6/7/2015

ΣΤΊΣ 21 ΑΎΓΟΎΣΤΟΎ του 2018 ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας επιλέγει να δώσει έναν συμβολικό τόνο στην ημέρα, ανακοινώνοντας την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια από την Ιθάκη. Είναι το τέρμα του ταξιδιού, η επιστροφή του Οδυσσέα στην ομαλότητα. «Οι σύγχρονοι μνηστήρες είναι εδώ, στέκονται ακόμα απέναντι, δεν πρόκειται να αφήσουμε την Ιθάκη στα χέρια τους» ήταν το συμβολικό του μήνυμα, συμπληρώνοντας: «Δεν θα διαπράξουμε την ύβρι να αγνοήσουμε τα διδάγματα της Ελλάδας των μνημονίων, δεν θα γίνουμε λωτοφάγοι». Λίγες μέρες αργότερα, από το βήμα της ΔΕΘ, ανακοίνωνε τα πρώτα εφτά μέτρα ουσιαστικής κοινωνικής πολιτικής, τα οποία και είχε νομοθετήσει ώς τα Χριστούγεννα της ίδιας χρονιάς.

22/8/2018

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΆ ΧΡΌΝΙΆ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΓΡΆΜΜΗ ΤΩΝ ΠΌΛΙΤΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ

26/9/2013

➎

16/9/2017

➊

Ξεσκεπάζοντας τα τάγματα εφόδου της Χρυσής Αυγής

➌

ΣΤΟΛΗΣ

ΑΓΙΩΤΗΣ

EUR OKI

NISSI

ΙΑ

➏

ΜΕ ΤΗ ΤΟΥ ΣΑΝ ΕΦ.ΣΥ ΒΒΑΤ Ν. ΟΚΥΡ ΙΑΚΟΥ

/ ΠΑΝ

ΣΚΟΥΠ Ι∆

ΣΕΛ.

ΣΤΗΝ

Τρίτη 17

Σεπτ

Ευρώ

ΕΚ∆ΟΣ

Η ΤΩ

18 -19

ΚΟ ΡΤ

Ο Μ ΑΛ

Ν 3,9

ΤΕ ΖΕ

εμβρ ίου 20 19

0€

ΜΕΡ

ΟΣ A΄

Σάββ Το το 1ο ατο από του κοτα 4 µέρη ρυφα ίου έργου!

1,50

Η ΠΤΕΡ ΥΓΑ ή ακόμ α ΣΑΜΑΡ ΣΤΕΛΕΧ και προαναΑ ΠΙΕΖΕΙ γι κριτική α εξετ αστικ ΤΟ ΔΙ Η της κεντ ή επιτρ ΜητσοΛΗΜΜΑ το ροδεξιάς οπή τά υ Κυρι τάκη άκου σης διαφω ΑΠΟ νούν ο εισαΑΝΑΦΟΡΑ γγελέα ΣΕ ΑΝΑΦ ς Ι. Αγ γελήςΟΡΑ

9 77 2241

Ετος

ΑΓΟΠΟΥ ΛΟΣ

ΝΗΣ ΠΑΝ

/ ΓΙΑΝ

17/09/ 2019

20/4/2015

ΣΥΝ

ΕΝΤΕ

7ο / Αρ

38 3711

. φύλλ

ΥΞΗ

ου 2.0 14

ΜΑΓ ∆Α Φ

ΥΣΣΑ

NISSI

➋

Χρυσής Αυγής μέσα από τη διαρκή έρευνα (βλ. το βίντεο από τη ναζιστική συναυλία του 2005, φωτ.2) και μέσα από τα ντοκουμέντα της ίδιας της οργάνωσης (φωτ.3). Εχει αποκαλύψει κρίσιμο αποδεικτικό υλικό για όλες τις μεγάλες υποθέσεις που διερευνά και εξετάζει το Κακουργιοδικείο, με πρώτη τη δολοφονία του Παύλου Φύσ22/10/2016 σα (φωτ.4 και 5), τις απόπειρες ανθρωποΔεκάδες ντοκουμέντα κτονίας σε βάρος των συνδικαλιστών του σε βάρος της Χρυσής Αυγής ΠΑΜΕ (φωτ.6) και των Αιγύπτιων αλιεργαστα πρωτοσέλιδά μας τών, την επίθεση στο «Συνεργείο» κ.λπ. Και βέβαια όλα αυτά τα χρόνια καταγράφει τις εξελίξεις στις πιο σημαντικές δίκες στελεχών της οργάνωσης, ενώ είναι από τα λίγα μέσα ενημέρωσης που «ΠΑΝ αδιάκοπα και καθημερινά μεταφέΩ ΣΤΗΝΣΗΚΩΜΑ 21/9 ΚΕΝΤ » ΣΤΗ Φ ΡΙΚΗ ρει στους αναγνώστες της όλα όσα ΜΑΚ ΥΛΗ, ΣΔΙΤ Η µπ ΕΔΟΝ της α αλάντα ΙΑ συμβαίνουν μέσα στην αίθουσα της θάλα λµυρής σσας μεγάλης δίκης της Χρυσής Αυγής. Παρακολουθούμε όλη την πορεία της οργάνωσης, από την ίδρυσή της το 1980, την είσοδό της στο Κοινοβούλιο το 2012, την ποινική Κάθε β δίωξη σε βάρος της το 2013, την περιμένράδυ έναρξη της δίκης το 2015 και να ακο ω την εκλογική της κατάρρευση το κλειδύσω το 2019, όταν και περιήλθε σε στην ί π δ όρτα... κατάσταση διάλυσης. Εκεί ιχάζε 6 ΧΡ ι ΟΝΙΑ τ θα είμαστε και στην έκδοση η Πιο εν Ν.Δ. απέν εργή υποσ η Αθήαντι στην Το τήριξη της δικαστικής απόφασης. να απ υρ κία ζη ό το Α τά EUR OKI

13/2/2017

ΗΔΗ ΑΠΌ ΤΌ ΠΡΏΤΌ ΦΎΛΛΌ της «Εφ. Συν.» (5.11.2012), η ιστορική ερευνητική ομάδα «Ιός» άνοιγε τον διάλογο για τη θεσμική αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής. Μέσω της εφημερίδας μας ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Νίκος Αλιβιζάτος είχε από τότε υποδείξει ως ορθότερο τρόπο αντιμετώπισης την ποινική δίωξη με το άρθρο 157 του Π.Κ. για την εγκληματική οργάνωση. Σε όλη την πορεία της η «Εφ. Συν.» ερευνά συστηματικά τη ναζιστική της συγκρότηση στα πρότυπα των Ταγμάτων Εφόδου του Χίτλερ και τη σχέση της με τη βία, ενώ πρωτοστατεί στις αποκαλύψεις για την εγκληματική της δράση. Η εφημερίδα μας έχει φέρει στο φως ολόκ ληρο το κρυφό καταστατικό της οργάνωσης που ενοχοποιεί τον Αρχηγό (φωτ.1). Εχει αναδείξει τα συντριπτικά στοιχεία σε βάρος της

ΣΕ Λ.

H NO VART IS 6-7, 48

ΝΙΚΟ

ΑΠΟ ∆ΟΛΟΤΗ ΤΟΥ ΦΟΝΙΑ ΠΑΥ ΛΟΥ 24 -26

Σ ∆Ε

Ν∆ΙΑΣ

ΣΕ Λ.

4η ΑΞ

Η Μάγδα Φύσσα στην «Εφ.Συν.»

18/9/2015

➍

Η«ΕΦ.ΣΎΝ.» είχε φέτος την τιμή να φιλοξενήσει συνέντευξη της Μάγδας Φύσσα ανήμερα της επετείου της άγριας δολοφονίας του Παύλου από τους ναζιστές της Χρυσής Αυγής (φωτ.7). «Είναι μεγάλος πόνος να πηγαίνω στη δίκη, αλλά δεν θέλω να νιώθει κα-

νένα παιδί μόνο του εκεί». «Είδαμε το πόσο εύκολα συγκαλύφθηκε η δολοφονία από όλα τα Μέσα, ούτε καν αναφέρονταν τόσο καιρό στη δίκη, δεν την παρακολουθούσαν. Αρα αυτοί δεν έχουν κανένα δικαίωμα να λένε ότι “βγάλαμε” τη Χρυσή Αυγή από τη

ΜΙΣ ΙΝΑ

ΓΗΣΗ ισιο 4% καδοξούν για από το ι εφάπαξ πλεόνασμ ν Δεκ παροχέ α έμβριο ς ΣΕ Λ. ΕΣ Α 30 -31 ΠΟ Τ ΙΣ ΗΠ Α. ΣΤ Α ΥΨ

17/9/ 2019

ΗΗΤ

ΛΙΟΣ

ΙΟΛΟ

ΣΕ Λ.

Α ΠΕΙΛ

/ ΣΤΕ

ΙΚ Ε Σ

ΙΜ Η

Τ ΟΥ

NISSI

Βερολ ίνο

ΟΛ Ε Μ

Μ ΑΥ

Ρ ΟΥ

EUR OKI

ΙΡΑ Ν :Π

Χ ΡΥ Σ

ΟΥ ΣΕ

➐

Λ. 16

Βουλή. Τη βγάλαμε όλοι εμείς που στηρίξαμε τη δίκη και γνωρίσαμε ακριβώς την αλήθεια και το ποια είναι στ’ αλήθεια αυτή η εγκληματική οργάνωση». «Δεν μπορώ να μοιραστώ αυτό που έζησα με το παιδί μου, όταν άνοιγε η πόρτα κι άκουγα το “μάνα, πού είσαι”».

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΆ ΧΡΌΝΙΆ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΓΡΆΜΜΗ ΤΩΝ ΠΌΛΙΤΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ

Ξεχωριστές υποθέσεις ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

Σημεία και τέρατα στα ταμεία του ΠΑΣΟΚ

«Μη χαριστείτε στον Τσίπρα για τις συντάξεις»

ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΛΕΟΝ πολυσυζητημένα ρεπορτάζ, τη δημοσιοποίηση του οποίου ακολούθησαν καταιγιστικές εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ, ήταν η αποκάλυψη της εφημερίδας μας για τη σκανδαλώδη οικονομική διαχείριση στα ταμεία του κόμματος την περίοδο από το 2007 μέχρι το 2010. Η «Εφ.Συν.», έχοντας γνώση του πορίσματος που συνέταξαν, κατόπιν εντολής της ηγεσίας του κόμματος υπό τον Ευάγγελο Βενιζέλο, πέντε διεθνούς κύρους ιδιωτικές ελεγκτικές εταιρείες ορκωτών λογιστών, έφερε στη δημοσιότητα ατράνταχτα στοιχεία που έδειχναν «μαύρη τρύπα» η οποία ξεπερνούσε το ιλιγγιώδες ποσό των 100 εκατομμυρίων ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται τα περίπου 14,5 εκατ. που υπήρχαν στο αποθεματικό του ΠΑΣΟΚ το 2007 και για λόγους που δεν έχει καταστεί δυνατόν να εξηγηθούν έκαναν «φτερά». Ενα από τα εντυπωσιακά στοιχεία της έρευνας -που προκάλεσε αργότερα την παρέμβαση των οικονομικών εισαγγελέων- ήταν ότι για καμία από τις δαπάνες που εντόπισαν οι ορκωτοί λογιστές δεν υπήρχαν νόμιμα παραστατικά, καθώς όλες οι υπογραφές έμπαιναν σε ανεπίσημα έγγραφα. Επίσης, όπως ανέφερε το ρεπορτάζ, το ίδιο διάστημα, 2007-2010, το ΠΑΣΟΚ συνέχιζε να δανειοδοτείται προκειμένου να καλύπτει τις αυξημένες οικονομικές του υποχρεώσεις, ενώ η -με βάση το πόρισμακατασπατάληση εντοπίζεται σε μια εποχή «γαλαντομίας» εκ μέρους του Κινήματος, κατά την οποία έγινε η μετακόμιση στα πολυτελή γραφεία της Ιπποκράτους με τις υπερβολικές ανέσεις και το γυμναστήριο, καθώς και την εντυπωσιακή αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων στο κόμμα.

26/4/2013

ΣΕ ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ αποκάλυψη για τις επαφές που είχε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με την ιδιότητα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σε Βερολίνο και Βρυξέλλες προέβη η «Εφ.Συν.» φέρνοντας στη δημοσιότητα τις προτροπές του προς τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ και τον υπουργό Οικονομικών Ολαφ Σολτς να μη «χαριστούν» στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα για την υλοποίηση των περικοπών στις συντάξεις.

ϊκού Κόμματος είχε -κατόπιν αιτήματός του- συνομιλία με την Ανγκελα Μέρκελ. Κατά τη διάρκεια του σύντομου τετ α τετ της μετέφερε την ανησυχία του από πληροφορίες και δημοσιεύματα που έχουν δει το φως της δημοσιότητας και τα οποία αναφέρονται σε «συναλλαγή» και «εξυπηρετήσεις» της γερμανικής κυβέρνησης προς την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα. Απαντώντας η κ. Μέρκελ φέρεται να τόνισε ενοχλημένη ότι η ίδια δεν συναλλάσσεται με κανέναν και η σχέση που διατηρεί με τον Ελληνα πρωθυπουργό και την κυβέρνησή του είναι «σχέση αρχών 5/7/2018 και εντιμότητας».

Ειδικότερα, στην κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον σοσιαλδημοκράτη Γερμανό υπουργό Οικονομικών, ο Κ. Μητσοτάκης τον προέτρεψε να μη διανοηθεί να «χαριστεί» στην ελληνική κυβέρνηση ή να κάνει τα «στραβά μάτια» για τη μη υλοποίηση των περικοπών. Στο ίδιο πνεύμα ο αρχηγός της Ν.Δ., στο περιθώριο της συνόδου του Ευρωπαϊκού Λα-

Οταν η αγωνιώδης προσπάθεια ανόδου στην εξουσία λαμβάνει χαρακτηριστικά γκρίζας εκστρατείας εναντίον της χώρας και των πολιτών της...

ΟΚΤΏΒΡΙΟΣ 2018

Η περίπτωση του Βαγγέλη Μαρινάκη Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΣ έχει ασχοληθεί ουκ ολίγες φορές με τον εφοπλιστή-ιδιοκτήτη του Ολυμπιακού και ισχυρό μιντιάρχη του τόπου. Οι υποθέσεις του «Noor One» αλλά και των στημένων αγώνων στο ποδόσφαιρο, στις οποίες εμπλέκεται το όνομά του, αποτέλεσαν θέματα έντονου δημοσιογραφικού ενδιαφέροντος. Σε όλα αυτά εντάσσεται και το κομμάτι του μονοπωλίου στη διανομή του Τύπου, γεγονός που έχει δημιουργήσει την αίσθηση -και όχι άδικα- ότι η Ελλάδα βιώνει στο πρόσωπο του εφοπλιστή τη δική της εκδοχή του μπερλουσκονισμού. Από ένα σημείο και μετά η υπόθεση Μαρινάκη απέκτησε έναν ιδιαίτερα πολιτικό χαρακτήρα και η αλήθεια είναι πως η Ν.Δ. έδωσε αρκετές φορές το δικαίωμα στην κοινωνία ώστε να αναρωτιέται ποιος είναι ο πραγματικός αρχηγός της. Ο πόλεμος που δέχτηκε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ από τα μέσα του κ. Μαρινάκη ήταν πρωτοφανής. Η κάλυψη, ταυτόχρονα, που προσφέρει στη σημερινή κυβέρνηση, σκανδαλώδης. Σε κάθε περίπτωση ο κ. Μαρινάκης είναι επιχειρηματίας. Και οι καλές επιχει4/5/2019 ρήσεις βασίζονται στο «δούναι και λαβείν»...

Η «Εφ.Συν.» και ο Καμμένος ΤΟ 2018 ΗΤΑΝ Η ΧΡΟΝΙΑ που ο τότε υπουργός Εθνικής Αμυνας και πρόεδρος των ΑΝ.ΕΛΛ. έβαζε στο στόχαστρο την εφημερίδα μας με αφορμή τη δημοσιογραφική κριτική που του κάναμε αλλά και τα ρεπορτάζ μας, ειδικά στο κομμάτι που αφορούσε το θέμα της Συμφωνίας των Πρεσπών. Ουκ ολίγες φορές τότε, ο πρόεδρος των ΑΝ.ΕΛΛ. μάς κατηγόρησε για χρηματισμό από τον Τζορτζ Σόρος, χωρίς, εννοείται, να αποδείξει ποτέ τους ισχυρισμούς του.

16/10/2018

Εφτασε στο σημείο να μας κατηγορεί ανοιχτά από τις ΗΠΑ, μέσω twitter, ότι... εκτελούμε συμβόλαιο εναντίον του, επειδή πήραμε σαφή θέση για τις παλινωδίες του κατά την επίσκεψή του εκεί, όταν έκανε λόγο για plan b στο θέμα της Συμφωνίας των Πρεσπών, προβάλλοντας έτσι μια προσωπική ατζέντα και ξεχνώντας πως τα εθνικά θέματα δεν δύνανται σε καμία περίπτωση να είναι αντικείμενο προσωπικών φιλοδοξιών.

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΠΟΥ «ΔΥΣΤΥΧΗΣΑΝ» ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΏΠΟΥΣ

Οι αριθμοί αφηγούνται την κρίση ΙΑΝ. 2013

Ανεργία νέων 15 έως 29 χρόνων

Εξέλιξη συνολικής ανεργίας και ανεργία νέων (15-29 ετών)

59,6% 60 28 55 26 50

ΙΟΥΝ. 2019

33,0% 20

30 2014

2016

2018

Η ανεργία ως ανθρωπολογική καταστροφή ήταν σταθερά υπερδιπλάσια από τη μέση ανεργία και αφορούσε το σύνολο των νέων 15-29 ετών, ανεξαρτήτως επιπέδου εκπαίδευσης. Από το 26% στα προ μνημονίων χρόνια, εκτινάσσεται στο ρεκόρ 59,6% τον Ιανουάριο του 2013, για να μετριαστεί στο 33% τον περασμένο Ιούνιο. Η έκρηξη της ανεργίας των νέων τροφοδοτεί το φαινόμενο όχι μόνο της «διαρροής εγκεφάλων» στο εξωτερικό, αλλά της γενικής διάθεσης νεανικής φυγής από τη χώρα. «Τα παιδία φεύγει», είναι ο χαρακτηριστικός τίτλος της έρευνας της «Εφ.Συν.» στις 28/4/2017. Η άλλη όψη του ίδιου φαινομένου είναι η απασχόληση των νέων σε δουλειές κατώτερες των προσόντων τους. «Πίτα γύρο με πτυχίο», είναι ο πρωτοσέλιδος τίτλος της σχετικής έρευνας της «Εφ.Συν.» στις 10/6/2017.

10/6/2017

Τον Νοέμβριο του 2012, οπότε ξεκίνησε το «πείραμα» της «Εφ.Συν.», η ανεργία αυξανόταν με καλπασμό πάνω από το 26%, για να φτάσει το καλοκαίρι του 2013 στο ιστορικό ρεκόρ 27,9%. «Η ανεργία στο κόκκινο», είναι ο πρωτοσέλιδος τίτλος της εφημερίδας στις 13/9/2013 και το διάγραμμα που τον συνοδεύει εξιστορεί τον υπερδιπλασιασμό της μέσα στα τρία χρόνια εφαρμογής των δύο πρώτων μνημονίων. Τρεις μήνες αργότερα, στο πρωτοσέλιδο της 18/12/2013, επισημαίνεται η σημαντικότερη κοινωνική και ανθρωπολογική επίπτωση της έκρηξης της ανεργίας: «Η χαμένη γενιά» των νέων που είναι αποκλεισμένοι από κάθε ευκαιρία εργασίας, κατάρτισης και εκπαίδευσης. Η ανεργία των νέων από την εκκίνηση της κρίσης μέχρι σήμερα, άλλωστε,

24/4/2017

18/12/2013

ΑΝΕΡΓΙΑ

ΜΕ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ «ΑΝΕΡΓΊΑ» οι άνθρωποι της «Εφ.Συν.» έχουν σχέση, όχι απλά δημοσιογραφική, αλλά βιωματική. Η συνεταιριστική εφημερίδα μας είναι κατά κάποιο τρόπο προϊόν της γενικής παραγωγικής κατάρρευσης στην κορύφωση της οικονομικής κρίσης, αλλά και της «ειδικής» κατάρρευσης που συντελέστηκε στον χώρο των ΜΜΕ, οδηγώντας στην ανεργία εκατοντάδες δημοσιογράφους, τεχνικούς και διοικητικούς εργαζόμενους στον Τύπο. Εχοντας βιώσει οι ίδιοι την ανεργία, οι άνθρωποι της «Εφ.Συν.» είχαν κάθε λόγο να παρακολουθήσουν ολόπλευρα την εξέλιξή της όχι απλά ως ενός ξερού στατιστικού μεγέθους, αλλά ως της πιο χαρακτηριστικής κοινωνικής και τελικά ανθρωπολογικής καταστροφής που προκάλεσαν η κρίση και οι πολιτικές των μνημονίων.

13/9/2013

Το ιστορικό κλισέ που αποδίδεται στον Γεώργιο Παπανδρέου αναφέρει ότι στην Ελλάδα οι αριθμοί ευημερούν, ενώ οι άνθρωποι δυστυχούν. Την περίοδο της κρίσης και ιδιαίτερα την επταετία 2012-2019 το κλισέ ανατράπηκε: οι αριθμοί «δυστύχησαν» μαζί με τους ανθρώπους. Η στατιστική δεν λέει πάντα την αλήθεια, ενίοτε την εξωραΐζει ή τη συγκαλύπτει, κι αυτό είναι ένα από τα σκληρά μαθήματα της κρίσης και της βίαιης μετάβασης από την αμεριμνησία της «δημιουργικής λογιστικής» στην... κόλαση της Eurostat. Ωστόσο δεν έχουμε άλλο μέσο από τους αριθμούς για να μετρήσουμε την επίδραση κάθε πολιτικής απόφασης στα εκατομμύρια των ανθρώπων, στο σύνολο μιας κοινωνίας και οικονομίας. Το οικονομικό τμήμα της «Εφ.Συν.», στα 7 χρόνια της εφημερίδας, υπέβαλε στη βάσανο της συστηματικής παρακολούθησης τους αριθμούς, αλλά με έγνοια για τους ανθρώπους που αυτά επηρεάζουν. Εδώ παραθέτουμε μια σύντομη ανασκόπηση της 7ετίας μέσα από 7 μεγέθη που αφηγούνται την περιπέτεια της οικονομίας, αλλά και τη συναρπαστική περιπέτεια της δημοσιογραφικής έρευνας.

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

% επί του ΑΕΠ

177,4 2013

175,9

2014

178,5

181,1 176,2 2018 360

2016 2015

Εξέλιξη καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες, 2012-2019

250.000

15.000 10.000

200.000

5.000

2017

150.000 0 340

159,6 2012

100.000

-5.000

50.000

-10.000

-15.000

2018

2015

2014

Οι καταθέσεις ως εργαλείο πολιτικού εκβιασμού «BANK RUN» ΕΊΝΑΊ ΕΝΑΣ από τους όρους που μπήκαν στη ζωή μας στη διάρκεια της κρίσης και συμπυκνώνει μια αγελαία οικονομική και κοινωνική αντίδραση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε κατάρρευση το χρηματοπιστωτικό σύστημα μιας χώρας. Ο βασικός δείκτης του «τραπεζικού πανικού», όπως είναι η συνηθέστερη ελληνική απόδοση του όρου, είναι οι καταθέσεις. Οι εκροές τους και ο πανικός των τραπεζιτών όταν αυτές υπερβαίνουν τα όρια ασφαλείας είναι και η απόδειξη της πλήρους αντιστροφής ρόλων στη διάρκεια μιας κρίσης: οι πραγματικοί πιστωτές μιας οικονομίας δεν είναι οι ίδιες οι τράπεζες, αλλά οι αποταμιευτές. Σε τελική ανάλυση οι τράπεζες μας δανείζουν χρήματα που οι ίδιες δεν διαθέτουν, αλλά έχουν δανειστεί από μας. Αν αποφασίσουμε όλοι μαζί να αποσύρουμε τις καταθέσεις μας, έρχεται η κατάρρευση. Αυτές τις απλές αλήθειες τις επιβεβαιώσαμε τα τελευταία 7 χρόνια ως «Εφ.Συν.» με πολλούς τρόπους. Τον Νοέμβριο του 2012 η εκροή καταθέσεων έχει ξεπεράσει τα 70 δισ. ευρώ. Ακολουθούν δύο χρόνια σχετικής σταθεροποίησης και μερικής επιστροφής των καταθετών στις ανακεφαλαιοποιημένες ελληνικές τράπεζες, μέχρι που έρχεται η αρχή του τέλους της συγκυβέρνησης Σαμαρά

19/10/2019

ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ

σης Σαμαρά με τους δανειστές, και ιδιαίτερα με τη γερμανική ηγεσία, χωρίς να αποδώσει κάτι ουσιαστικό στην ελάφρυνση του χρέους. Μετά την ήττα της Ν.Δ. και την ανάδειξη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ., η τελετουργία βασανισμού της χώρας με μοχλό το χρέος συνεχίστηκε. «Με το χρέος στον ώμο», είναι ένα από τα πρωτοσέλιδα (21/5/2015), που αποτυπώνει έναν μόνο από τους σταθμούς στις διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης Τσίπρα με τους δανειστές στη διάρκεια του δραματικού πρώτου εξαμήνου του 2015. Η κατάληξη είναι γνωστή: τρίτο Μνημόνιο και νέο δάνειο, με το οποίο το χρέος διατηρείται στα δυσθεώρητα επίπεδα του 180% του ΑΕΠ. Ακολουθεί η τριετής διαπραγμάτευση με τους δανειστές - «Διπλή φάκα με δόλωμα το χρέος», «Η εαρινή σύνοδος των χρεοφυλάκων», μερικοί τίτλοι που την παρακολουθούν- για να καταλήξει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ σε μια συμφωνία μαζί τους για μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους. «Χρέος: στο μικροσκόπιο του ΔΝΤ» είναι ο τίτλος (26/6/2018) στον οποίο αποτυπώνεται το πολιτικό deal Λαγκάρντ - Μέρκελ ή η στροφή του Ταμείου σε μια πιο διαλλακτική θέση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.

17/1/2015

16/12/2014

10/11/2012

ΧΡΕΟΣ

Το χρέος και το χρονικό μιας ελεγχόμενης χρεοκοπίας ΤΟ 2008 ΤΟ ΕΛΛΗΝΊΚΟ δημόσιο χρέος ήταν λίγο πάνω από το 100% του ΑΕΠ ή περίπου 250 δισ. ευρώ. Επειτα από δύο προγράμματα «διάσωσης» και ένα πρωτοφανές «κούρεμα» διά της διαδικασίας του PSI, η έκδοση της «Εφ.Συν.» «βρήκε» το χρέος στα 340 δισ. ευρώ ή 175,6% του ΑΕΠ. «Κούρεμα με δανεικά» είναι ο πρωτοσέλιδος τίτλος του 5ου μόλις φύλλου της εφημερίδας, στον οποίο αποτυπωνόταν ένα από τα πολλά «τρικ» των δανειστών προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι πιέσεις του ΔΝΤ προς την ευρωζώνη για νέα αναδιάρθρωση του χρέους, με «κούρεμα» και του επίσημου τομέα. Από τότε και για τα επτά χρόνια που μεσολάβησαν το χρέος, η αιτία των συλλογικών μας δεινών, είναι σταθερός πρωταγωνιστής της ειδησεογραφίας, φυσικά και των πρωτοσέλιδων της «Εφ.Συν.». «Προσδοκίες για ελάφρυνση του χρέους», είναι ο τίτλος στις 10/8/2013, στον οποίο αποτυπώνεται η στροφή της συγκυβέρνησης Σαμαρά στο κυνήγι του νέου «κουρέματος» που μέχρι τότε πεισματικά αρνούνταν ως ανάγκη, προεξάρχοντος του τότε υπουργού Οικονομικών και μετέπειτα κεντρικού τραπεζίτη Γιάννη Στουρνάρα. Δύο ολόκληρα χρόνια κράτησε το κρυφτούλι της κυβέρνη-

ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΡΕΠΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ (µεταβολή, δεξιός άξονας)

29/6/2015

2016

2013

ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΡΕΠΟΣ (αριστερός άξονας)

300 2014

2012

320

Τα ποσά σε εκατ. ευρώ

178,9

ΠΗΓΗ: Τράπεζα της Ελλάδος

Εξέλιξη δηµόσιου χρέους 2012-2019

Σε δισ. ευρώ

ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΠΟΥ «ΔΥΣΤΥΧΗΣΑΝ» ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΏΠΟΥΣ

και η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιανουάριο. Ο τραπεζικός πανικός έχει πολιτικούς χορηγούς και η «Εφ.Συν.» στηλιτεύει πρωτοσέλιδα τον «Διαγωνισμό αθλιότητας» (16/12/2014), με συμπρωταγωνιστή και τον διοικητή της ΤτΕ Γ. Στουρνάρα, που τρομοκρατεί με τον κίνδυνο να στερέψει από ρευστότητα η αγορά. «Τελευταία τους επένδυσή ο πανικός», καταγγέλλει το πρωτοσέλιδο της 17/1/2015, λίγες μέρες πριν από τις εκλογές. Ο διοικητής της ΤτΕ δηλώνει δημόσια ότι δύο τράπεζες προσέφυγαν στον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας, στέλνοντας κι άλλο κόσμο στα τραπεζικά γκισέ. Η πολιτική μόχλευση του bank run συνεχίστηκε όλο το πρώτο εξάμηνο του 2015, με εκροή άλλων 28 δισ. ευρώ, μέχρι την επιβολή των capital controls. «Κλειστές τράπεζες, ανοικτή διαπραγμάτευση», λέει το πρωτοσέλιδο της «Εφ.Συν.» (29/6/2015), 24ωρα πριν από το δημοψήφισμα. Το bank run ανακόπηκε με οδυνηρό τρόπο, αλλά ο «ψυχρός πόλεμος» από την πλευρά της «ανεξάρτητης» Τραπέζης της Ελλάδος συνεχίστηκε, στο όνομα της προστασίας των τραπεζών και των καταθετών. Μια αποκαλυπτική συνόψιση αυτού του «πολέμου» έκανε το ρεπορτάζ με τίτλο «Οι μισές αλήθειες του κ. Στουρνάρα και οι Λωτοφάγοι», στις 19/10/2019.

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΠΟΥ «ΔΥΣΤΥΧΗΣΑΝ» ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΏΠΟΥΣ

TO EΛΛΗΝΙΚΟ ΑΕΠ

Φτωχοποίηση της ελληνικής κοινωνίας, 2010-2019 ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ ΑΕΠ

191,203

180,201

-2

176,487 2014

2015

2016

2018

15.000

2019

Η Ακαθάριστη Εθνική Πανωλεθρία μας

2010

17.240 2011

2012

17.790 17.110

17.040 2013

18.145

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Η φτώχεια ως επιτομή της οικονομικής και κοινωνικής βίας «ΦΤΩΧΕΙΑ, Η ΧΕΙΡΌΤΕΡΗ μορφή βίας», ήταν ο τίτλος του πρωτοσέλιδου της «Εφ.Συν.» στις 14/3/2017. Ο τίτλος συμπύκνωνε τα στοιχεία έρευνας του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ για τις επιπτώσεις της επιβολής των Μνημονίων στα εισοδήματα και στην καθημερινότητα των νοικοκυριών. Καθώς τα νοικοκυριά από το 2010 μέχρι το 2017 είχαν χάσει κατά μέσο όρο το 40% του πλούτου τους, δυσκολεύονταν να εξασφαλίσουν τα στοιχειώδη: να πληρώσουν στην ώρα τους τους λογαριασμούς, να εξασφαλίσουν επαρκή θέρμανση, να καλύψουν έκτακτες και απρόβλεπτες ανάγκες. Ο δείκτης φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, δηλαδή το ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας, το 2012 μετριόταν από τη Eurostat στο 34,1%, 7 μονάδες πάνω από το επίπεδο του 2010, χρονιά του πρώτου Μνημονίου. Το δεύτερο Μνημόνιο διεύρυνε κι άλλο τη φτωχοποίηση του πληθυσμού, στο 36%. Και το τρίτο Μνημόνιο, παρά «Τα πρώτα μέτρα κατά της φτώχειας» («Εφ.Συν.», 2/3/2015) της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, συντήρησε τους δείκτες της ντροπής σε απαράδεκτα για χώρα της Ε.Ε. επίπεδα. Η «Εφ.Συν.» παρακολούθησε με όλους τους δυνατούς τρόπους το φαινόμενο κοινωνικής και οικονομικής βίας –γιατί περί αυτού

17/7/2014

ΦΤΩΧΕΙΑ

Ακόμη και όταν η κυβέρνηση Σαμαρά, με την ανοχή των δανειστών, επιχείρησε να φιλοτεχνήσει αναπτυξιακή μεταστροφή, στις αρχές του 2014 και ενόψει των ευρωεκλογών, τα επιμέρους στοιχεία διέψευδαν την εξωραϊσμένη εικόνα: «Ανάκαμψη, το πιο σύντομο ανέκδοτο», ήταν ο πρωτοσέλιδος τίτλος της «Εφ.Συν.» στις 8/2/2014. Μετά την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, το εξάμηνο της ταραχώδους διαπραγμάτευσης και την οδυνηρή επιβολή τρίτου Μνημονίου από τους δανειστές, η ισχνή ανάκαμψη εξανεμίστηκε και η νέα δόση λιτότητας πρόσθεσε 5,5 μονάδες ύφεση. Ενδείξεις μιας σχετικά σταθερής ανάπτυξης καταγράφονται από τις αρχές του 2017 και μέχρι σήμερα. Φυσικά, η ποιότητα αυτής της ανάκαμψης, που σε μεγάλο βαθμό βασίστηκε στην τουριστική έκρηξη, έχει και τη σκοτεινή της όψη. Γι’ αυτό και η «Εφ.Συν.», στις 20/5/2017 σχολιάζει στο πρωτοσέλιδό της: «Ανοιξη για τον τουρισμό, χειμώνας για τους εργαζόμενους». Η έρευνα έφερε στο φως τη δραματική επιδείνωση εργασιακών σχέσεων και αμοιβών στον κλάδο, η οποία άλλωστε αποτέλεσε βασικό συστατικό της θεαματικής ανάπτυξής του.

20/11/2013

23/1/2013

11/1/2013

ΑΕΠ

Η ΣΥΝΤΑΓΗ «ΔΙΑΣΩΣΗΣ» της χώρας διά των Μνημονίων αποδείχθηκε εγχειρίδιο καταστροφής της οικονομίας μιας χώρας. Από το 2012, οπότε τέθηκε σε εφαρμογή το δεύτερο Μνημόνιο, μέχρι το τέλος του 2013, το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της χώρας, το βασικό μέγεθος μέτρησης της παραγωγικής ικμάδας της, έχασε 18 ποσοστιαίες μονάδες ή περίπου 15 δισ. ευρώ, από το 27% που έχει χάσει από την αρχή της κρίσης. «Υπανάπτυξη τώρα» ήταν ο πρωτοσέλιδος τίτλος της «Εφ.Συν.» στις 11/1/2013, ο οποίος σχολίαζε τις ζοφερές εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ για βαθύτερη ύφεση και σάρκαζε τις αισιόδοξες προβλέψεις του τότε υπουργού Οικονομικών Γ. Στουρνάρα περί βελτίωσης των μεγεθών οι οποίες διαψεύτηκαν παταγωδώς. Λίγες μέρες μετά, στις 23/1/2013, στο πρωτοσέλιδο με τίτλο «Ομολογία λάθους», αποκαλυπτόταν το μεγάλο φιάσκο του «σωτήρα» ΔΝΤ: ο επικεφαλής οικονομολόγος του, Ολιβιέ Μπλανσάρ, αποκάλυπτε ότι το ΔΝΤ χρησιμοποίησε λάθος δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές για να υπολογίσει πόση ύφεση προκαλεί κάθε μέτρο λιτότητας. Λάθος ή συνειδητή λαθροχειρία, το έγκλημα εις βάρος της χώρας συνεχίστηκε με την εφαρμογή του εγχειριδίου καταστροφής.

27,7

17.410

17.080

16.800

-4

2017

18.500

πρόκειται– που άσκησαν οι δανειστές σε βάρος της μεγάλης πλειονότητας του πληθυσμού. Από το 2010 μέχρι το 2012 το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είχε καταγράψει μια κατάρρευση σχεδόν 30%, ενώ από την έκδοση της «Εφ. Συν.» μέχρι σήμερα παρατηρείται μια εξαιρετικά αργή ανάκτηση του χαμένου εισοδήματος και μάλιστα ακόμη πιο αργή και χαμηλή για τα κατώτερα στρώματα. Στον πάτο της εικόνας, οι νεοάστεγοι, το κοινωνικό προφίλ των οποίων παρουσιάζει η «Εφ.Συν.» σε μια αποκαλυπτική έρευνα στις 13/12/2012 με τίτλο «Ζωές στον δρόμο». Σχεδόν έναν χρόνο αργότερα, στις 20/11/2013 η εφημερίδα «συνθέτει» με στοιχεία το «Ρέκβιεμ της μεσαίας τάξης», καθώς πάνω από 2,5 εκατ. άτομα από τα μεσαία και χαμηλότερα στρώματα είχαν κυλήσει κάτω από το όριο φτώχειας. Η «Εφ. Συν.» παρακολούθησε συστηματικά, αλλά πάντα με κριτική εγρήγορση, τις εξαγγελίες μέτρων ανακούφισης των ακραία φτωχών από τις κυβερνήσεις. Χαρακτηριστικό το πρωτοσέλιδο «Ελάχιστη Εγγυημένη Φτώχεια», της 17/7/2014, το οποίο αποκάλυπτε τις παγίδες πίσω από την εξαγγελία της τότε κυβέρνησης, με υπόδειξη των δανειστών, για την πιλοτική εφαρμογή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.

14/3/2017

2013

31,0 17.000

-6 2012

31,8

19.000

2/3/2015

177,258

35,7 36,0 35,7 35,6 34,8

34,6 Σε ευρώ

180,654 178,654

Ετήσια µεταβολή %

ΑΕΠ (Σε δισ. ευρώ)

184,713

20.320

21.000

188,000

∆ΕΙΚΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ % Ποσοστό επί του πληθυσµού

Από την αβυσσαλέα ύφεση στην ισχνή ανάπτυξη, 2012-2019

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΠΟΥ «ΔΥΣΤΥΧΗΣΑΝ» ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΏΠΟΥΣ

Εξέλιξη κατώτατου µισθού,

Εξέλιξη ∆είκτη Μισθολογικού Κόστους

2011-2019

(µε βάση το 2016=100) 140

740

Εξέλιξη επιτοκίων για το 10ετές οµόλογο του ∆ηµοσίου ΜΑΡΤΙΟΣ 2012

41,77%

800

751

651 586

586

586 586

600

104,6 91,4

80 2011

2012

2013

87,8

87,2

88,0

89,1

2014

2015

2016

2017

93,5

OΚΤΩΒΡΙΟΣ 2019

1,20%

94,0

2018

2019

2010

2012

2014

2016

2018

Η «κόλαση» και ο «παράδεισος» των ομολόγων

24/6/2016

ΟΜΟΛΟΓΑ

σπάθεια να ξηλωθεί ο συνδικαλιστικός νόμος -«Εκτός νόμου η απεργία», έγραψε η «Εφ.Συν.» στις 11/2/2019, οι περικοπές και οι αυξήσεις στα όρια ηλικίας των συντάξεων «(Εφ.Συν.», 11/3/2014). Το ΔΝΤ, εισηγητής της στρατηγικής της «εσωτερικής υποτίμησης», δηλαδή της βίαιης μείωσης μισθών και συντάξεων, ως γνωστόν επανήλθε και με το τρίτο Μνημόνιο στις εμμονές του. Εχοντας εξασφαλίσει τη διατίμηση της εργασίας στα 586 ευρώ του κατώτατου μισθού, πίεσε την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για δραστική περικοπή των συντάξεων. «Αποχαιρέτα τη σύνταξη που χάνεις», σχολίαζε η «Εφ.Συν.» στις 16/10/2015 το πόρισμα μιας ακόμη «επιτροπής σοφών», λίγο πριν έρθει ο ασφαλιστικός νόμος Κατρούγκαλου. Οι προσπάθειες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ να εφαρμόσει ένα «Σχέδιο άμυνας για τα εργασιακά» («Εφ.Συν.», 24/6/2016) απέναντι στις πιέσεις των δανειστών είχαν περιορισμένα αποτελέσματα, ωστόσο στις 29/1/2019, έπειτα από 8 χρόνια συνεχών μειώσεων, ο κατώτατος μισθός αυξάνεται κατά 11% ενώ καταργείται και ο ρατσιστικής έμπνευσης υποκατώτατος μισθός για νέους κάτω των 25 ετών. «Αύξηση, μια ξεχασμένη λέξη», γράφει στην πρώτη σελίδα της η «Εφ.Συν.».

16/10/2015

11/2/2013

20/11/2012

ΜΙΣΘΟΙ

Οι μισθοί και η απάτη της εσωτερικής υποτίμησης Ο ΜΥΘΟΣ ΠΟΥ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΣΑΝ οι δανειστές και οι εγχώριοι απολογητές τους από την περίοδο του δεύτερου Μνημονίου και μετά ήταν ότι εφόσον η Ελλάδα παραμένει στην ευρωζώνη, και ως εκ τούτου δεν διαθέτει το εργαλείο της «εξωτερικής», νομισματικής υποτίμησης, η μόνη εναλλακτική που είχε ήταν η επιβολή της «εσωτερικής υποτίμησης». Δηλαδή της διοικητικά μοχλευμένης μείωσης των τιμών, των μισθών και της αξίας των περιουσιακών στοιχείων. Από τα τρία στοιχεία, η τρόικα ασχολήθηκε με πείσμα μόνο με τη μείωση των μισθών και των συντάξεων. Τα άλλα τα «εμπιστεύτηκε» στην πρωτοφανή ύφεση και στο «αόρατο χέρι της αγοράς». «Η εργατική τάξη πάει στην κόλαση», έγραφε το πρωτοσέλιδο της «Εφ.Συν.» (20/11/2012), με αφορμή μία ακόμη δέσμη μέτρων μείωσης των μισθών, κατάλυσης των συλλογικών διαπραγματεύσεων και περιορισμού του κόστους των αποζημιώσεων, που κατέστησε φτηνές τις απολύσεις για τους εργοδότες. Τα μέτρα που προώθησε η τότε κυβέρνηση «κραύγαζαν» ότι αποτελούσαν ικανοποίηση απαιτήσεων του ΣΕΒ, στα οποία και η τρόικα επέδειξε ευαισθησία. Στην ίδια «φιλοσοφία» συντριβής της εργασίας βρισκόταν η μεθόδευση των απολύσεων στο Δημόσιο, η προ-

500

Η ΠΙΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ απεικόνιση της ταλάντωσης μεταξύ «κόλασης και παραδείσου» των αγορών είναι το διάγραμμα των αποδόσεων των δεκαετών ομολόγων κατά τη 10ετία της κρίσης. Παρότι η Ελλάδα είναι ουσιαστικά αποκλεισμένη από το 2010 από τις αγορές δανεισμού η απόδοση των λίγων ομολόγων που βρίσκονται σε διαπραγμάτευση αποδείχθηκε ευαίσθητος δείκτης της πολιτικής συγκυρίας. Φυσικά, μαζί με όλη την παραμορφωτική διαμεσολάβηση των οίκων αξιολόγησης, των «γερακιών» και των κερδοσκόπων. Τον Μάρτιο του 2012 το επιτόκιο του δεκαετούς ομολόγου έφτασε το ύψος-ρεκόρ 42%. Τον Νοέμβριο του 2012, όταν εκδόθηκε η «Εφ.Συν.», είχε πέσει στο 15%, αλλά παρέμενε σε επίπεδα αποκλεισμού από τις αγορές. Αλλά ποιος διαμορφώνει τις αποδόσεις των ομολόγων; «Τα παπαγαλάκια της κρίσης», ήταν η απάντηση της «Εφ.Συν.» (30/1/2013) και της δημοσιογραφικής έρευνας για την τριγωνική συναλλαγή κυβερνήσεων, αγορών και διεθνών πρακτορείων στις πληροφορίες που ανεβοκατεβάζουν τα επιτόκια. Εναν ανάλογο μηχανισμό χειραγώγησης προσπάθησε να χρησιμοποιήσει τον Απρίλιο 2014 η κυβέρνηση Σαμαρά, στην πρώτη μεταμνημονιακή έξοδο στις αγορές. «Διέξοδος στις

αγορές με κάθε κόστος», έγραφε η «Εφ.Συν.» στις 7/4/2014, φωτίζοντας τον αντιπερισπασμό στο σκάνδαλο Μπαλτάκου. Η ευφορία της εξόδου και η μείωση των αποδόσεων ανακόπηκαν όταν άρχισε να προδιαγράφεται το τέλος της συγκυβέρνησης Σαμαρά. Μέχρι τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 οι αποδόσεις των ομολόγων διπλασιάστηκαν. Το θρίλερ κορυφώθηκε το πρώτο εξάμηνο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - παραμονές του δημοψηφίσματος οι αποδόσεις σκαρφάλωσαν ξανά στο 15%. Μετά το τρίτο Μνημόνιο, η έξοδος στις αγορές με αξιοπρεπή επιτόκια έγινε το... φωτεινό αντικείμενο του πόθου και της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Πρώτος επιτυχής σταθμός τον Ιούλιο του 2017 -«Στις αγορές με ορθοπεταλιά», ήταν ο τίτλος της «Εφ.Συν.» στις 26/7/2017και επόμενος στις 30/1/2019: «Στις αγορές χωρίς νταούλια», έγραφε το πρωτοσέλιδο της «Εφ.Συν.» την επόμενη μέρα, όταν το Δημόσιο δανείστηκε 2,5 δισ. με 3,6%, το χαμηλότερο επιτόκιο εδώ και 13 χρόνια. Σήμερα, η απόδοση του δεκαετούς πλησιάζει τον ευρωπαϊκό «παράδεισο» των αρνητικών επιτοκίων. Οι περισσότεροι πανηγυρίζουν, αλλά κάποιοι -ορθά κατά τη γνώμη μαςπροειδοποιούν πως ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός.

30/1/2019

100

586 586

7/4/2014

116,1

700

Ευρώ

∆είκτης

120

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΑΝ ΤΟΝ... ΚΟΣΜΟ - Του Γιώργου Τσιάρα -

Κάθε μέρα και μια νέα πρόκληση

αμώτο, πότε πέρασαν εφτά χρόνια; Σαν χθες μου φαίνεται όταν το συνεταιριστικό καραβάκι μας πρωτοβγήκε από το λιμάνι –κι ας μεσολάβησαν τόσα και τόσα κοσμοϊστορικά, εντός και εκτός Ελλάδας. Για το Διεθνές Τμήμα ειδικά, τον... Κόσμο του τίτλου, ντε, ο βομβαρδισμός των ειδήσεων ήταν καθημερινός. Κι έτσι όπως στηθήκαμε, με τη λογική της μοντέρνας «μετα-εφημερίδας», όπου η σκέτη είδηση χωρίς ανάλυση, σύνθεση, (γεω-)πολιτική ματιά και... μπόλικο σχόλιο δεν φτάνει ούτε για ζήτω, κάθε μέρα ήταν –και είναι– μια καινούργια πρόκληση, αφού για κάθε λέξη που γράφουμε, έπρεπε –πρέπει!– να διαβάζουμε δέκα. Γιατί από γεγονότα, άλλο τίποτε. Ασε που το δυσκολότερο κομμάτι της δουλειάς μου μερικές φορές δεν είναι να γράψω ένα «χιλιάρι» ή ένα δισέλιδο, αλλά να βρω στη βραδινή σύσκεψη έναν έξυπνο τίτλο –συνήθως ένα παραλλαγμένο κλισέ ή στίχο, ιδανικά με πολλαπλές αναγνώσεις– που να περικλείει και να σχολιάζει την είδηση μέσα σε τρεις μέχρι πέντε λέξεις... Πάμε, λοιπόν, να θυμηθούμε μαζί κάποια από τα πιο σημαντικά, μέσα από τα πρωτοσέλιδα αυτής της πρώτης, δημοσιογραφικά συγκλονιστικής εφταετίας.

2012-13 Ταξίμ, όπως Ταχρίρ και Σύνταγμα ΜΕ ΤΟ «ΚΑΛΗΜΕΡΑ», που λέτε, 8 Νοέμβρη του 2012, είχαμε το πρώτο μας γερό ξενύχτι. Εκλογές στην Αμερική, ο Ομπάμα επανεξελέγη, αλλά, με το βρομόξυλο και τα χημικά στο Σύνταγμα, το Διεθνές πέρασε νομοτελειακά σε δεύτερη μοίρα. Μέσα γράφαμε ότι οι γυναίκες, οι φτωχοί και οι μειονότητες κρύβονταν πίσω από την επανεκλογή, παρά τα χάλια της οικονομίας και τα άλλα ζόρια, αλλά και τις «ανορθογραφίες» του πρώτου μαύρου πλανητάρχη. Αμα μας μίλαγε κανείς τότε για Τραμπ, θα γελάγαμε μέχρι δακρύων... Οι μήνες περνούν, στο εσωτερικό με τους Σαμαροβενιζέλους –αλλά και στην Κύπρο με το τραπεζικό κραχ– γίνεται της τρελής και έτσι φτάνουμε αισίως στις 3 Ιούνη του 2013 για να δούμε το πρώτο καθαρά διεθνές πρωτοσέλιδο, με αφορμή την άγρια καταστολή των διαδηλωτών στην πλατεία Ταξίμ της Πόλης. Μέσα, οι τίτλοι τα λένε όλα: «Ταξίμ, όπως Ταχρίρ, όπως Σύνταγμα», «Ρωγμές στο

“σουλτανάτο” του Ερντογάν» και «Η νεολαία λέει “φτάνει πια”». Ολα μοιάζουν δυνατά... Ενα μήνα αργότερα, στις 3 του Ιούλη, ο αιγυπτιακός στρατός ανατρέπει «θεσμικά» τον άρτι εκλεγμένο πρόεδρο Μόρσι. Στις μέσα σελίδες έχουμε μια προφητική φωτογραφία του ηγέτη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, που τελικά πέθανε πριν από λίγο καιρό δέσμιος, με τον πραξικοπηματία και μετέπειτα... φαραώ, τον στρατηγό Αλ Σίσι – μια φωτογραφία που θυμίζει αρκετά, τηρουμένων πάντα των αναλογιών, την αντίστοιχη ιστορική φωτογραφία του Σαλβαδόρ Αλιέντε με τον Πινοτσέτ, λίγο πριν από το πραξικόπημα στη Χιλή. Και λέμε προφητική, γιατί λίγες εβδομάδες αργότερα, στις 16 Αυγούστου, ο αλ-Σίσι πνίγει στο αίμα τις πολυπληθείς διαδηλώσεις των Αδελφών, με τις ευλογίες των συνήθως λαλίστατων Δυτικών. Στην ανάλυσή μας, γράφουμε για τους «Αδερφοφάδες του Καΐρου»...

3/6/2013

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΑΝ ΤΟΝ... ΚΟΣΜΟ

2014

2015

Η «Γκερνίκα της Γάζας»

Σφαίρες, πένες και πρόσφυγες

ΜΆΡΤΗΣ ΤΟΥ 2014 και το ουκρανικό ζήτημα, το οποίο παρακολουθούμε επί μήνες να γιγαντώνεται με ωμές παρεμβάσεις των ΗΠΑ και των Ευρωπαίων, που τροφοδοτούν με κάθε μέσο τον ουκρανικό εθνικισμό, «παίρνει φωτιά» με την... αθόρυβη κατάληψη της Κριμαίας από τον Πούτιν. Στο πολυσέλιδο αφιέρωμά μας αναφερόμαστε εκτενώς στην «περίεργη» σχέση αλληλεξάρτησης της Ρωσίας με τη Γερμανία, που ανάγκασε τελικά τη Μέρκελ να αποδεχτεί τα επόμενα χρόνια την de facto διχοτόμηση της Ουκρανίας, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ. Χαρακτηριστικοί τίτλοι, για τη διπρόσωπη γερμανική/ ευρωπαϊκή πολιτική: «Φρένο, λόγω... γκαζιού» και «Ρυθμιστής, η οικονομία»! Πάμε παρακάτω. Στις 25 Μαΐου έχουμε ευρωεκλογές, και ενώ στην Ελλάδα πολλοί πανηγυρίζουν για την πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ και προβληματίζονται για τα πολύ ψηλά ποσοστά της Χρυσής Αυγής, εμείς γράφουμε για τον καλπασμό του ευρωσκεπτικισμού και της Ακροδεξιάς και την πρωτιά της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία και του Νάιτζελ Φάρατζ στη Βρετανία, συμπεραίνοντας ότι ήταν «μια δύσκολη νύχτα για την ευρωπαϊκή ιδέα». Οι σπόροι που φυτεύτηκαν εκείνη τη βραδιά, έχουν γίνει τα σημερινά «άνθη του κακού» και όχι μόνο σε αυτές τις δύο μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά σε ολόκληρη τη Γηραιά Ηπειρο, και ιδιαίτερα στις ηγεμονικές της δυνάμεις, που αρνούνται να μάθουν από τα λάθη τους και λένε ότι βρέχει, όταν ολόκληροι λαοί τούς φτύνουν! Φτάσαμε 18 Ιουλίου, και το Διεθνές επιστρέφει δυναμικά με... διπλό πόλεμο – στη Λωρίδα της Γάζας, με τους πολύνεκρους βομβαρδισμούς και τις νέες χερσαίες επιχειρήσεις των Ισραηλινών, κι έναν στην Ουκρανία, όπου εν μέσω της άγριας σύρραξης μεταξύ των Ουκρανών και των ρωσόφωνων ανταρτών στο Ντονέτσκ, καταρρίπτεται ένα αεροπλάνο γεμάτο (Ολλανδούς, κυρίως) ταξιδιώτες. Παρά την παγκόσμια κατακραυγή, οι Ισραηλινοί επιμένουν κι έτσι τη Δευτέρα 21/7 επανερχόμαστε με τίτλο «Εγκλημα Πολέμου», ενώ μέσα γράφουμε για το δράμα των αμάχων και την «Γκερνίκα της Γάζας», τη συνοικία Σουτζάγια που βομβαρδίστηκε ανηλεώς. Κρατάμε, βέβαια, και μια σελίδα για την Ουκρανία, με τον σινεφίλ τίτλο «SOS Πεντάγωνο κατηγορεί Μόσχα»! Αλλά η σφαγή στη Γάζα συνεχίζεται, κι έτσι επανερχόμαστε στις 31/7 με τίτλο «Παγκόσμια ντροπή» και «Βαρβαρότητα πέρα από κάθε περιγραφή». Με τις φλόγες των πολέμων να καταλαγιάζουν και το ενδιαφέρον να στρέφεται στις μνημονιακές διαπραγματεύσεις των Σαμαροβενιζέλων με τους Ευρωπαίους εταίρους, τα... άπλυτα των Βρυξελλών και, φυσικά, τις επικείμενες εκλογές, τους επόμενους μήνες περιοριστήκαμε σε μερικά δυ4/3/2014 νατά «χτυπήματα» – όπως αυτό για το «Ηφαίστειο που ξυπνά» στο Φέργκιουσον των ΗΠΑ και το κύμα αστυνομικών δολοφονιών που γέννησε (επί Ομπάμα, για να μην ξεχνιόμαστε) το κίνημα «Black Lives Matter». Γενικά το τελευταίο τρίμηνο του 2014 ήταν κάπως «χαλαρό» για μας, με ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ, μπόλικη Ουκρανία (που την είχε πάρει επ’ ώμου η συντρόφισσα Μαργαρίτα) και αρκετά ευρωπαϊκά. Ομως μετά...

ΤΟ ΝΈΟ ΈΤΟΣ μάς συστήθηκε στραβά. Τετάρτη 7 Ιανουαρίου, η σφαγή στο «Σαρλί». Τρέξαμε πολύ εκείνη τη μέρα, όλοι μας, δεκάδες άνθρωποι, εντός και εκτός Ελλάδας, αλλά βγάλαμε ένα δωδεκασέλιδο που έσπαγε κόκαλα με ανταποκρίσεις, ρεπορτάζ, ανάλυση και τη συνέντευξη με την Αγγελική Κουρούνη, την ανταποκρίτρια του περιοδικού, με την οποία αργότερα μεταφράσαμε στα ελληνικά ολόκληρο το επίμαχο τεύχος – αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία, από τις πολλές αυτής της παράξενης, μοναδικής εφημερίδας μας. Ηταν από αυτές τις ξεχωριστές μέρες που εγώ, ο πιο χαοτικός αρχισυντάκτης, που μόνο να γράφω θέλω, έγραψα ελάχιστα, αλλά έκανα αυτό που λένε (τρομάρα μου!) επιτελική δουλειά, συντονίζοντας, παραγγέλνοντας, κόβοντας, επιλέγοντας τα σκίτσα... Και το πρωτοσέλιδό μας, με το σκίτσο του Μιχάλη και τίτλο «Οι πένες νικούν τις σφαίρες», έγινε αυτό που λέμε στο χωριό «Instant Classic». Πολύ δυνατό όμως και το πρωτοσέλιδο της Δευτέρας, με τίτλο «Δεν φοβόμαστε Μυριόστομο όχι στη μισαλλοδοξία». Στο μεταξύ, εκλέγεται ο Σύριζας και αρχίζει το αέναο γαϊτανάκι των και καλά «διαπραγματεύσεων» με τους θεσμικούς εσμούς των πιστωτών μας, με πολύ ευρωπαϊκό παρασκήνιο και ελπίδες για... αμερικανική βοήθεια (όπου το «χτύπημα»-δεύτερο θέμα είναι ο ιστορικός συμβιβασμός του Ομπάμα με τον Ραούλ, για τον οποίο δυστυχώς βιαστήκαμε να χαρούμε). Στην πραγματικότητα, εν μέσω Γιούρογκρουπ και μνημονιακών εκβιασμών, με αποκορύφωμα το δημοψήφισμα και την οδυνηρή συνθηκολόγηση με τους πιστωτές, το μεγάλο θέμα για μας στο Διεθνές ήταν ήδη το προσφυγικό (με το τρομερό σκίτσο του μακαρίτη του Γιάννη). Μέσα γράφαμε «Η Ευρώπη-φρούριο κατάπιε άλλες 700 ψυχές». Δυστυχώς, η τραγωδία στα ανοιχτά της Λαμπεντούζα δεν θα ήταν η τελευταία και σύντομα οι φριχτές εικόνες των πνιγμένων άρχισαν να έρχονται από τη δική μας πόρτα (21/4, με δυνατό τίτλο «Πνίγονται στην υποκρισία - Με ευχές η Ε.Ε. θέλει να αναχαιτίσει το κύμα των απελπισμένων»). Το τι έγινε τελικά, θα το θυμάστε –ενώ οι Ευρωπαίοι τρέχανε να «δέσουν» την Κεντρική Μεσόγειο, ο περίφημος «βαλκανικός διάδρομος» άνοιξε ξαφνικά για εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, αλλά οι αφιλόξενοι εταίροι μας τον έκλεισαν και τελικά τον σφράγισαν στην Ειδομένη, σε ένα απίστευτο δράμα που κηλίδωσε –και κηλιδώνει ακόμα– την Ευρώπη. Αποκορύφωμα, ο τρομερός εκείνος Σεπτέμβρης και η εικόνα του πνιγμένου Αϊλάν Κούρντι, σύμβολο όλων όσα πάνε στραβά στον κόσμο μας. Τον Νοέμβριο ήρθε και η κατάπτυστη συμφωνία των Ευρωπαίων με τον... υδραυλικό Ερντογάν για τη «συγκράτηση των ροών», για να ολοκληρωθεί το άγος. Νοέμβριος του 2015 κι ένα νέο πολλαπλό τρομοκρατικό χτύπημα συγκλονίζει τη Γαλλία. Ακόμα μια φορά κινητοποιείται ολόκληρη η ορχήστρα της «Εφ. Συν.», με αποτέλεσμα ένα εξαιρετικό, πολυσέλιδο και κυρίως πολύπλευρο αφιέρωμα στη νέα εκατόμβη, τα βαθύτερα αίτιά της, αλλά και την επόμενη μέρα του κακού. Αυτή τη φορά πρόλαβα κι έγραψα κι εγώ, και δύο κομμάτια μάλιστα! Από τις καλύτερες συνολικές δουλειές που έχουμε κάνει ως τμήμα, αλλά και ως εφημερίδα γενικότερα.

21/4/2015

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΑΝ ΤΟΝ... ΚΟΣΜΟ

2016 Τραμπ (Ερντογάν) και δέος ΤΟ 2015 ΉΤΑΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ μια πολύ δύσκολη χρονιά για μας τους διεθνατζήδες. Αλλά μετά ήρθε το 2016, μια πραγματική διαβολοχρονιά... Στην αρχή, τους πρώτους μήνες, βασικό θέμα παρέμεινε το προσφυγικό και η ευρωπαϊκή διπροσωπία. Τον Μάρτη, ακόμη ένα τρομο-σόκ, αυτή τη φορά στο Βέλγιο. Στις 4 Απριλίου, νέος σεισμός, άλλου τύπου, τα Panama Papers και οι αληθινοί «Πειρατές της Καραϊβικής», οι επώνυμοι και ανώνυμοι κεφαλαιούχοι –ανάμεσά τους και αρκετοί ηγέτες κρατών– που παρκάρουν εκεί τα λεφτά τους στην υγειά των κορόιδων. Το καλοκαίρι μπήκε με μια μεγάλη εργατική και φοιτητική διαδήλωση στη Γαλλία του ολίγου Ολάντ («Αλονζανφάν»), αλλά αμέσως μετά άρχισαν τα όργανα – πρώτα με το δημοψήφισμα για το Brexit, το απρόσμενο αποτέλεσμα του οποίου πάγωσε τους πάντες και μας οδήγησε κι εμάς σε χοντρό λάθος, καθότι την ώρα του κλεισίματος, στις τρεις το πρωί, προηγείτο ακόμη το Remain...

28/11/2016

Πάνω που ηρεμήσαμε λίγο με τους... φευγάτους Εγγλέζους, που λέτε, έσκασε σαν βόμβα το πραξικόπημα-οπερέτα στην Τουρκία. Και δώσ’ του ξενύχτια, άρθρα, αναλύσεις – κανονικό... σουλτάν μερεμέτ και για εμάς στο Διεθνές, που αναδείξαμε από την αρχή το πώς ο Ερντογάν όχι μόνο γνώριζε εκ των προτέ-

ρων για το «κίνημα» των κεμαλικών αξιωματικών (από τον Πούτιν, όπως γρήγορα μάθαμε) αλλά και το αξιοποίησε για να επιβάλει οριστικά τη δική του εκδοχή της δικτατορίας με κοινοβουλευτικό μανδύα, προχωρώντας σε μαζικές εκκαθαρίσεις δημοσίων λειτουργών και γεμίζοντας τις φυλακές με όποιον αντιστέκεται στην de facto μονοκρατορία του... Ολα αυτά συνέβαιναν εν μέσω πλήθους άλλων ειδήσεων –προσφυγικές τραγωδίες, η μεγάλη πολιορκία στο Χαλέπι, οι εκλογές στην Ισπανία κ.ά.– που όμως έμελλε να περάσουν σε δεύτερη μοίρα όταν, τον Νοέμβρη, είχαμε το δεύτερο μεγάλο παγκόσμιο σοκ της χρονιάς: η Χίλαρι, αφού πρώτα «καθάρισε» με βρόμικα μέσα τον αριστερό, για τα αμερικανικά τουλάχιστον δεδομένα, Μπέρνι Σάντερς, κατάφερε να χάσει καθαρά από τον απίθανο λαϊκιστή Ντόναλντ Τραμπ, παρά το γεγονός ότι σε παναμερικανικό επίπεδο πήρε σχεδόν τρία εκατομμύρια ψήφους παραπάνω! Ο τίτλος «Τραμπ και δέος» αντανακλούσε πολύ πετυχημένα τα συναισθήματα όλων μας –αν και η ατάκα που έπαιζε περισσότερο στο γραφείο μας ήταν «Ομπάμα θα λέτε και θα κλαίτε»! Και βέβαια, πριν τελειώσει η χρονιά, πέθανε ο Φιντέλ, ο «τελευταίος επαναστάτης». Τον αποχαιρετήσαμε όπως του έπρεπε, με ένα πλούσιο 16σέλιδο αφιέρωμα, χωρίς να χαριζόμαστε στα λάθη και τις αδυναμίες του, αλλά με σεβασμό στον συνεχιζόμενο αγώνα του περήφανου κουβανέζικου λαού και τον ιστορικό ηγέτη του. Αλλη μια συλλογική δουλειά που μας έκανε περήφανους.

16/7/2016

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΑΝ ΤΟΝ... ΚΟΣΜΟ

2017 Η «νέα» Ιερουσαλήμ Η ΝΕΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΠΗΚΕ με τρομοκρατικό χτύπημα στην Τουρκία και συνεχίστηκε με άφθονη αγωνία για τον Τραμπ, που ανέλαβε τα ηνία της υπερδύναμης και αμέσως άρχισε να... τρομοκρατεί τους πάντες. Παράλληλα όμως έχουμε να κάνουμε με έναν όλο και πιο απασφαλισμένο Ερντογάν, που προκαλεί συνεχώς την Ευρώπη (με Μέρκελ στην Αγκυρα), εν όψει του δημοψηφίσματος που ουσιαστικά τον μετατρέπει σε απόλυτο άρχοντα. Τον Μάρτη, με αφορμή τις προσβλητικές δηλώσεις Ντάισελμπλουμ για τους... τεμπέληδες Νότιους, αλλά και τα 60 χρόνια από την ίδρυση της Ε.Ε., της αφιερώνουμε ένα από τα καλύτερα πρωτοσέλιδά μας: «Ευρώπη, που ’γινες δίκοπο μαχαίρι»... Στη Γαλλία, στο μεταξύ, γίνεται το έλα να δεις, με τους κυβερνώντες Σοσιαλιστές αλλά και τη σαπισμένη από τα σκάνδαλα γκολική Δεξιά να παθαίνουν... «Πασοκιζασιόν» και το τραπεζο-μιντιακό σύστημα να ποντάρει τελικά τα ρέστα του σε έναν παντελώς άγνωστο πρώην τραπεζικό, τον Μακρόν, ως τον μοναδικό ικανό να κόψει τον δρόμο της ακροδεξιάς Λεπέν προς το μέγαρο Ελιζέ. Ο νεοφιλελέ Μανώλης και η φασίζουσα Μαρίνα περνούν τελικά στον δεύτερο γύρο, όπου μονομαχούν, με την εφημερίδα μας να παίρνει ξεκάθαρη θέση απέναντι στο κατάντημα της γαλλικής αστικής δημοκρατίας: τελικά βέβαια πολλοί δημοκρατικοί άνθρωποι ψηφίζουν αναγκαστικά τον... αλεξιπτωτιστή Μακρόν, και το πρωτοσέλιδο στο μεγάλο εκλογικό μας αφιέρωμα κάνει λόγο για το τελευταίο τανγκό του διπολισμού στο Παρίσι... Στο μεταξύ, βέβαια, οι Ευρωπαίοι Σάιλοκ συνεχίζουν να απαιτούν και μια φρέσκια λίβρα κρέας για κάθε «δόση», ενώ ο Τραμπ κάνει την Ο διχασμός πρώτη του σηείναι τρόπος ζωής για μαντική διεθνή εμφάνιση στο τον νέο Αμερικανό πρόεδρο, G20, όπου τα που τον Αύγουστο καλύπτει κάνει ε πι ει τους νεοναζί δράστες της κώς... λίμπα και απομονώνεται σφαγής στη Σάρλοτσβιλ με το «καληκι έτσι μας επιτρέπει μέρα». Αλλά οι και η Μέρνα τον βαφτίσουμε... προκλήσεις, οι κελ με τον μονομερείς αποΣουλτς καταΚου Κλουξ Τραμπ! χωρήσεις από διεφέρνουν με την θνείς συμφωνίες και πολιτική τους, ως ο διχασμός είναι τρόπος «μεγάλος συνασπιζωής για τον νέο Αμερικανό σμός», να βγάλουν τρίτο πρόεδρο, που τον Αύγουστο καλύκαι με πολύ υψηλά ποσοστά το πτει τους νεοναζί δράστες της σφαγής στη ακροδεξιό AfD. Αμέσως ξεκινάει φοβερό Σάρλοτσβιλ κι έτσι μας επιτρέπει να τον βαπαζάρι για τη σύνθεση της επόμενης κυφτίσουμε... Κου Κλουξ Τραμπ! βέρνησης συνασπισμού, που θα κρατήσει Σεπτέμβρης, εκλογές στη Γερμανία μήνες και θα αφήσει «ακέφαλη» την ηγε-

7/12/2017

μονική δύναμη της Ευρώπης και σαφώς εξασθενημένη πολιτικά την Ανγκελα Μέρκελ. Στο μεταξύ όμως τον Οκτώβρη σκάει η βόμβα στην Καταλονία, με τη Μαδρίτη να απαντά βίαια και να βάφει στο αίμα το δημοψήφισμα που διοργάνωσαν οι αυτονομιστές. Τον Δεκέμβρη, νέα χειροβομβίδα Τραμπ, που μετά τη Συνθήκη για το Κλίμα ανατινάζει και τη μεσανατολική ειρηνευτική προσπάθεια, αναγνωρίζοντας την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ...

2/10/2017

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΑΝ ΤΟΝ... ΚΟΣΜΟ

2018

2019

Η νεοναζί μάστιγα

«Αττίλας» στη Συρία

ΜΕ ΤΡΑΜΠ ΚΑΙ ΕΡΝΤΟΓΑΝ, κανείς δεν κοιμάται ήσυχος τα βράδια, κι έτσι η επίσκεψη του σοβαρού πετρελαιά ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, του Τίλερσον (του ίδιου φοβερού τύπου που λίγους μήνες αργότερα παραιτήθηκε, αποκαλώντας δημοσίως τον Τραμπ... fucking moron!) στην Αγκυρα αποκτά τεράστιο ενδιαφέρον. Ο «σουλτάνος» φυσικά δεν... χαμπαριάζει. Αλλά τα καλύτερα οι Αμερικάνοι μάς τα κρατάνε για τον Απρίλιο, όταν ο πλανητάρχης διατάζει πυραυλικά πλήγματα σε βάρος του Ασαντ, με αποτέλεσμα να επαπειληθεί μεγάλη κρίση, ακόμη και στρατιωτική αντιπαράθεση ΗΠΑ-Ρωσίας για πρώτη φορά στον 21ο αιώνα! Στο μεταξύ βέβαια η Ακροδεξιά καλπάζει στην Ευρώπη και στην Ιταλία η Λέγκα με τα Πέντε Αστέρια φτιάχνουν κυβέρνηση, σοκάροντας τους πάντες. Στην Τουρκία, τον Ιούνιο, ο Ερντογάν κερδίζει ακόμη μία εκλογή σε συνθήκες βίας και νοθείας, με την ηγεσία και πολλά στελέχη του αριστερού φιλοκουρδικού κόμματος HDP, αλλά και χιλιάδες δημόσιους λειτουργούς και εκατοντάδες δημοσιογράφους στις ασφυκτικά γεμάτες φυλακές.

ΤΟ ΣΩΤΉΡΙΟ ΤΡΕΧΟΝ ΕΤΟΣ μπήκε σχετικά ήσυχα για το Διεθνές, αλλά τον Φλεβάρη μάς ήρθε η ανατριχίλα με τον... σταυροφλώρο νεοναζί μιμητή του Μπρέιβικ από τη Νέα Ζηλανδία, που αιματοκύλησε τη μουσουλμανική κοινότητα του Κράισττσερτς. Εμείς βέβαια το βιολί μας –τον Απρίλη κάναμε πρώτο θέμα ταυτόχρονα με άλλες πέντε κορυφαίες ευρωπαϊκές εφημερίδες το εξαιρετικό μανιφέστο τεσσάρων Ευρωπαίων ιστορικών ενάντια στον εθνικισμό και τη μισαλλοδοξία, αλλά και τον ρόλο των εθνικών και ιστοριογραφικών «μύθων» στη δημιουργία ρηγμάτων ανάμεσα στους λαούς. Εγώ το μετέφρασα και, πιστέψτε με, δεν ήταν καθόλου εύκολο!

Φτάνουμε στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. στα τέλη Ιουνίου, και το προσφυγικό εξακολουθεί να διχάζει, αλλά και να αποκαλύπτει τη βαθιά υποκρισία των Ευρωπαίων «εταίρων». Είναι και η τουρκική οικονομία χάλια, καθώς οι συνεχείς λεονταρισμοί Ερντογάν, αλλά και το ταυτόχρονο κερδοσκοπικό χτύπημα στη λίρα και το αργεντίνικο πέσο δεν βοηθούν. Κι ενώ εμείς ασχολούμαστε –και σωστά– με την ευρωπαϊκή γραβατωμένη πια Ακροδεξιά, ο Τραμπ επανέρχεται δριμύτερος, συνδυάζοντας μια παραληρηματική ομιλία κατά πάντων στην Ολομέλεια του ΟΗΕ με νέες μονομερείς κυρώσεις κατά του Ιράν, που αυξάνουν κατακόρυφα την παγκόσμια γεωπολιτική... εντροπία και επηρεάζουν άμεσα την τιμή του πετρελαίου.

Γενικά το 2019 δεν είχαμε πολλά διεθνή πρωτοσέλιδα: είχαμε πολλά δυνατά θέματα, εκλογές σε πολλές χώρες, εξελίξεις σε άλλες, αλλά σπανίως έφταναν να γίνουν πρώτα. Ακόμα και το 16/3/2019 πραξικόπημα Γουαϊδό στη Βενεζουέλα, αίφνης, δεν έγινε πρώτο -αλλά είναι λογικό. Μην ξεχνάτε ότι στην Ελλάδα είχαμε απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις, τα πνεύματα ήταν οξυμένα και το πολιτικό ρεπορτάζ σε μεγάλο βαθμό μονοπώλησε τα πρώτα θέματα. Εμείς, βέβαια, συνεχίζουμε να γράφουμε για τον Ερντογάν, ιδίως μετά την προδοσία Τραμπ σε βάρος των Κούρδων και τη νέα εισβολή στη Συρία, για την Ευρώπη και τα παρασκηνιακά παζάρια μετά τις άκρως ανησυχητικές ευρωεκλογές, για την κλιματική αλλαγή μετά και τη μεγάλη καταστροφή στον Αμαζόνιο. Και μακάρι και το υπόλοιπο 2019 να κυλήσει κάπως έτσι. Μένουν βέβαια πενήντα μέρες μέχρι το 2020 – και, όταν δουλεύεις στο εξωτερικό δελτίο, δεν ξέρεις ποτέ τι θα σου ξημερώσει!

Τον Δεκέμβρη, όμως, είναι η ώρα των «κίτρινων γιλέκων», του μεγάλου γαλλικού κινήματος «από τα κάτω», να βγουν στο πρωτοσέλιδό μας, με τον Μακρόν να καταφεύγει στην άγρια καταστολή.

20/9/2018

9 772241 371133 Ετος 7ο / Αρ. φύλλου 1.783

Τετάρτη 5 Δεκεμβρίου 2018

Ευρώ 1,30

ΥΠΟΧΏΡΗΣΕ Ο ΓΆΛΛΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΆΙ ΆΝΕΣΤΕΙΛΕ ΤΙΣ ΆΥΞΗΣΕΙΣ ΣΤΆ ΚΆΥΣΙΜΆ

Τα Γιλέκα «κόντυναν» τον Μακρόν

EUROKINISSI / ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Αναδίπλωση στη γείτονα για τις δηλώσεις Ζάεφ περί γλώσσας. Ανασκευάζουν και κάνουν λόγο για παρερμηνεία. Σκληρή απάντηση Μαξίμου σε Μητσοτάκη. Τον καλεί να μην παίζει με τα εθνικά θέματα και να μην ψαρεύει στα θολά νερά του εθνικισμού. ΣΕΛ. 6-7

ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΟ ΧΡΥΣΟΥ

Νομική διάσταση απόψεων Η Εισαγγελία δεν συναινεί στην ανάκληση των ενταλμάτων προσωρινής κράτησης, που ζήτησε η ανακρίτρια. Τι λένε πηγές του υπ. Προστασίας του Πολίτη. ΣΕΛ. 17

ΕΙΔΙΚΑ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΑ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΖΟΝΤΑΙ ΝΕΕΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

άτω από την ασφυκτική πίεση των «κίτρινων γιλέκων», των «gilets jaunes», ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε εξάμηνο «πάγωμα» των επίμαχων αυξήσεων στα καύσιμα, για να εκτονώσει το κλίμα ώς

ΜΑΡΙΑ ΣΠΥΡΑΚΗ

ΣΕΛ. 25

ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΤΗ ΡΟΔΟ

Ποινικές διώξεις σε δύο για τη φοιτήτρια Η ομολογία του ενός αποκαλύπτει ανατριχιαστικές λεπτομέρειες για τις συνθήκες τέλεσης του φόνου. Αθλια σχόλια που διακινούνται στο Διαδίκτυο επιτείνουν τον αποτροπιασμό. ΣΕΛ. 16

ΤΣΙΠΡΑΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ

Γαλάζιες νουθεσίες στους στρατιωτικούς

«Προχωράμε με παρεμβάσεις και μεταρρυθμίσεις»

ΜΟΥΣΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ EUROKINISSI / ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Να μην επιλέγουν τον «δικαστικό ακτιβισμό» προκειμένου να δικαιωθούν για τις διεκδικήσεις τους, κάλεσε τους στρατιωτικούς η Μαρία Σπυράκη σε εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη, λίγες μέρες πριν δοθούν τα αναδρομικά. ΣΕΛ. 7

ΦΟΡΟΣ 20% ΣΤΑ ΑΝΑ∆ΡΟΜΙΚΑ

τις ευρωεκλογές. Ομως τα «γιλέκα» δεν κάνουν πίσω και ετοιμάζονται για ακόμη ένα εκρηκτικό Σάββατο κινητοποιήσεων, δυσκολεύοντας περισσότερο τον «πρόεδρο των πλουσίων». Ρεπορτάζ και αναλύσεις. ΣΕΛ. 12-13, 40

EUROKINISSI / ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ

05/12/2018

ΠΓΔΜ: Παρερμηνεύτηκαν οι δηλώσεις Ζάεφ

ΚΟ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙ

ΣΕΛ. 3

ΣΕΛ. 22

Η μελωδία της νίκης

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΕΡΙΣΜΑ: ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΤΕ ΤΙΣ ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕΛ. 24-25

5/12/2018

10/10/2019

Ας σταματήσω καλύτερα εδώ, έχω ήδη γράψει 2.795 λέξεις και άμα πάρω φόρα, θα το γεμίσω όλο το επετειακό – ρωτήστε και τους χαλκέντερους υλατζήδες μας! Σκεφτείτε δε πως γράφω όντας σε άδεια, αφού οι πρόωρες εκλογές, εκτός από την Πρώτη Φορά (από) Αριστερά, μας τσεκούρωσαν και τις... άδειες, με αποτέλεσμα να τις παίρνουμε τώρα, στα κρύα του Νοέμβρη! Ας είναι όμως: είναι ένα μικρό θαύμα που αυτή η εφημερίδα υπάρχει και μας δίνει τη δυνατότητα να γράφουμε τέτοια κείμενα και να στήνουμε τέτοια πρωτοσέλιδα, αντί να κάνουμε κι εμείς τεμενάδες στα αφεντικά του Τύπου.

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΆ ΚΟΡΥΦΆΊΟΊ ΔΊΆΝΟΟΥΜΕΝΟΊ ΠΟΥ ΜΊΛΗΣΆΝ ΣΤΗΝ «ΕΦ.ΣΥΝ.» - Του Τάσου Τσακίρογλου -

Ενας γόνιμος διάλογος

«Εφημερίδα των Συντακτών» από την πρώτη μέρα λειτουργίας της άνοιξε τις σελίδες της σε στοχαστές απ’ όλο τον κόσμο, συμβάλλοντας έτσι στην κίνηση των ιδεών και στον γόνιμο διάλογο για την υπέρβαση της κρίσης που μαστίζει από το 2008 όχι μόνο την ευρωζώνη, αλλά και την παγκόσμια οικονομία. Φιλόσο-

φοι, οικονομολόγοι, πολιτικοί επιστήμονες, κοινωνιολόγοι και ιστορικοί διατύπωσαν απόψεις και ανέπτυξαν ιδέες για το παρόν και το μέλλον, αποδεικνύοντας ότι λύσεις υπάρχουν, αρκεί να υπάρχει και πολιτική βούληση. Οι σχέσεις πολιτικής και οικονομίας, οι αναπηρίες της δημοκρατίας, η αδιαφάνεια του διεθνούς συστήματος και οι ανεξέλεγκτοι –πολλές φορές– θεσμοί βρέθηκαν στο

επίκεντρο αυτού του άτυπου διαλόγου που φιλοξένησε και συνεχίζει να φιλοξενεί η εφημερίδα μας. Σήμερα οι συνεντεύξεις αυτές πλησιάζουν τις τετρακόσιες και αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της «Εφ.Συν.». Ακολουθούν αποσπάσματα –μία ή δύο ερωτήσεις με την απάντησή τους– από επτά σπουδαίους διανοούμενους της εποχής μας.

ΓΙΟΎΡΓΚΕΝ ΧΆΜΠΕΡΜΆΣ - καθηγητής Φιλοσοφίας

ΚΛΆΟΎΣ ΟΦΕ - Καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας

«Η αλλαγή πολιτικής στην Ευρώπη αποτελεί το κλειδί για τη λύση των προβλημάτων»

«Οι πολίτες αντιστέκονται στην απαλλοτρίωση των πολιτικών τους δικαιωμάτων»

Στην Ελλάδα το νομοθετικό έργο γίνεται μέσω προεδρικών διαταγμάτων και πράξεων νομοθετικού περιεχομένου, παρακάμπτοντας ουσιαστικά την κοινοβουλευτική λογοδοσία, πρόσφυγες και μετανάστες δέχονται επιθέσεις από οπαδούς και μέλη της ναζιστικής Χρυσής Αυγής και η λιτότητα χρησιμοποιείται ως μέσο για την αναδιανομή του πλούτου προς όφελος των ισχυρών. Ποια είναι η δική σας θέση σχετικά με αυτές τις απειλές για τη δημοκρατία;

Αυτό που βλέπουμε, όχι μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και στ ο εσωτερικό πολλών χωρών, είναι μια «μεταδημοκρατική» τάση να αναλαμβάνουν τεχνοκράτες την πολιτική εξουσία, υπό την ηγεμονία του διεθνούς χρηματοπιστωτικού τομέα. Μπορούμε τελικά να φύγουμε από τη «φυλακή των αγορών»; Ο ΟΡΟΣ «ΜΕΤΆΔΗΜΟΚΡΆΤΙΚΟΣ» έχει χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει ένα πολιτικό σύστημα του οποίου οι αποφάσεις και τα στρατηγικά αποτελέσματα υπαγορεύονται από διεθνείς εμπορικές και χρηματοπιστωτικές παραμέτρους που αφορούν την «ανταγωνιστικότητα», στην οποία «δεν υπάρχουν εναλλακτικές» και διέξοδος διαφυγής. Σε ένα μεταδημοκρατικό πολιτικό σύστημα δεν υπάρχει αντιπολίτευση, δηλαδή ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό της δημοκρατίας, με μια αξιόπιστη προοπτική προαγωγής ενός είδους αλλαγής, η οποία να εμπνέεται από προοδευτικές ιδέες και αρχές διαφορετικές από αυτές της ανταγωνιστικότητας και της λιτότητας.

ΟΙ ΟΡΟΙ ΆΎΤΟΙ μού θυμίζουν τις συνθήκες της όψιμης Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, που οδήγησαν στην κατάληψη της εξουσίας από τον φασισμό. Στην περίπτωση της Ελλάδας είναι φανερό ότι η αλλαγή πολιτικής στην Ευρώπη αποτελεί το κλειδί για τη λύση των προβλημάτων. Το κλειδί δεν είναι η διά πιστώσεων χρηματοδοτούμενη μετακύλιση των προβλημάτων στις πλάτες των χωρών που μαστίζονται από την κρίση. Σαφώς και είναι αναγκαίες και επείγουσες μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, οι οποίες πρέπει να γίνουν και να αντιμετωπιστούν από τους ίδιους τους Ελληνες.

5/10/2015

Με αυτό τον τρόπο οι Ελληνες πολίτες δεν θα κερδίσουν τη δημοκρατική αυτοσυνειδησία τους, την οποία χρειάζονται για να αντισταθούν στην κατάρρευση του πολιτικού πολιτισμού τους. Απαιτείται οξυδερκής ευρωπαϊκή ατζέντα διαχείρισης της κρίσης. Κάτι τέτοιο θα δώσει και στους Ελληνες μελλοντικές προοπτικές, καθώς και την αίσθηση ότι αντιμετωπίζονται με σεβασμό, ως συμπολίτες, από τους αλληλέγγυους πολίτες των άλλων κρατών-μελών.

Σκίτσο του Γιάννη Καλαϊτζή

Η πολιτική κρίση επιταχύνεται εάν δεν αναρωτηθεί κάποιος πρώτα πού κάνει ο ίδιος λάθη, χωρίς να τα φορτώνει στους άλλους. Από 20/7/2013 την άλλη, μια δημοκρατία δεν μπορεί να λειτουργήσει όταν το σύνολο του πληθυσμού έχει την αίσθηση ότι κηδεμονεύεται από μια τρόικα, η οποία δεν κάνει τίποτε άλλο από το να «μεταφράζει» τις προσταγές των τραπεζών και των χρηματαγορών σε μέτρα λιτότητας και πακέτα διάσωσης.

Οσον αφορά την Ε.Ε., ο παρών τρόπος τεχνοκρατικής λήψης των αποφάσεων και διοίκησης δεν είναι βιώσιμος. Οι πολίτες αντιστέκονται στην απαλλοτρίωση των πολιτικών τους δικαιωμάτων. Εάν ο Ντράγκι της ΕΚΤ προτείνει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού υπουργείου Οικονομικών, αυτό είναι σαφώς ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Εγείρεται μόνο το ερώτημα: Ενας τέτοιος υπουργός Οικονομικών σε ποιον θα έπρεπε να λογοδοτεί και ποιος θα έπρεπε να ελέγχει τις δυνατότητες φορολόγησης, εξόδων και δανεισμού ενός τέτοιου υπουργείου; Εκτός εάν δημιουργήσεις ένα νομοθετικό σώμα με δικαιώματα σύνταξης προϋπολογισμού, όπως ένα Κοινοβούλιο της ευρωζώνης, η όλη ιδέα ενός ευρωπαϊκού υπουργείου Οικονομικών παραμένει μη λειτουργική. Ωστόσο, καθώς ένα τέτοιο υπουργείο και ένας τέτοιος προϋπολογισμός είναι ξεκάθαρα αναγκαία, ίσως θα πρέπει να οραματιστούμε την Ε.Ε. όχι ως μεταδημοκρατική, αλλά αντίθετα ως προδημοκρατική –ως μια θεσμική διευθέτηση που βρίσκεται καθ’ οδόν να γίνει πιο αντιπροσωπευτική και η οποία χρειάζεται να προικιστεί με μια ισχυρή πηγή νομιμοποίησης.

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΠΤΆ ΚΟΡΥΦΆΊΟΊ ΔΊΆΝΟΟΥΜΕΝΟΊ ΠΟΥ ΜΊΛΗΣΆΝ ΣΤΗΝ «ΕΦ.ΣΥΝ.»

ΤΌΝΙ ΝΈΓΚΡΙ - Καθηγητής Φιλοσοφίας, Συγγραφέας

ΣΑΜΙΡ ΑΜΙΝ - Οικονομολόγος, Συγγραφέας

«Αντίσταση σημαίνει να οικοδομήσω μαζί με όλους τους άλλους τη νέα πρόταση ζωής»

«Χρειαζόμαστε μια ριζοσπαστικοποίηση της Αριστεράς»

Ο νεοφιλελευθερισμός μοιάζει να είναι στις μέρες μας η μορφή έκφρασης της ενιαίας σκέψης που τείνει να γίνει διανοητικός μονόδρομος, στον βαθμό που εμπεδώνεται κοινωνικά η βεβαιότητα ότι «δεν υπάρχει εναλλακτική». Πώς εξηγείτε αυτό που ο Κόλιν Κράουτς ονομάζει «ο περίεργος μη θάνατος του νεοφιλελευθερισμού»; Ό ΝΈΌΦΙΛΈΛΈΥΘΈΡΙΣΜΌΣ ΈΙΝΑΙ κάτι παλιό, πεπερασμένο. Πιθανότατα πνέει τα λοίσθια. Σήμερα αντιμετωπίζει μια κρίση που ο ίδιος παρήγαγε. Βρίσκεται σε θέση αδυναμίας και το βλέπουμε μεταξύ των αρχηγών κρατών των λεγόμενων αριστερών κυβερνήσεων, οι οποίοι προτείνουν κάποιες νέες τάσεις, αφού ακόμα και η ίδια η ΕΚΤ μιλά πια με όρους που δεν είναι αμιγώς νεοφιλελεύθεροι.

17/9/2016

Ο νεοφιλελευθερισμός παρήγαγε ένα ανθρωπολογικό μόρφωμα. Το ερώτημα που αναδύεται λοιπόν είναι πώς πάνω σ’ αυτά τα δεδομένα μπορεί να χτιστεί ένα νέο ευρωπαϊκό κομμουνιστικό οικοδόμημα. Αυτή η κομμουνιστική δύναμη θα πρέπει να προτάξει ένα νέο οικοδόμημα, καταγγέλλοντας, αλλά και προτείνοντας εναλλακτικές λύσεις.

Στο βιβλίο σας «Η ζωή μου από το Αλφα ώς το Ωμέγα» αναφέρετε ότι «στην πραγματικότητα, ο καθένας μας θα μπορούσε να οριστεί από το σύνολο των πιέσεων που υφίσταται και στις οποίες αντιστέκεται». Τι σηματοδοτεί τελικά για εσάς η λέξη αντίσταση; Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΔΈΝ ΈΙΝΑΙ τίποτε άλλο παρά η αντίσταση στις πιέσεις. Πιέσεις που προέρχονται από την οργανωμένη κοινωνία, η οποία εκφράζεται με χιλιάδες τρόπους: θρησκευτικά, ιδεολογικά, υλικά, οικονομικά κ.λπ. Αντίσταση όμως δεν σημαίνει μόνον αυτό. Σημαίνει να οικοδομήσω μαζί με όλους τους άλλους τη νέα πρόταση ζωής. Να βιώσω τη νέα ζωή με θετικό και συνθετικό τρόπο. Ο συντάκτης της «Εφ.Συν.» Τάσος Τσακίρογλου με τον Τόνι Νέγκρι

«Ο νεοφιλελευθερισμός βρίσκεται στο τέλος της διαδρομής του, παράγοντας τεράστια εξαθλίωση για τους περισσότερους ανθρώπους στον κόσμο, διαλύοντας την κοινωνική συνοχή, προωθώντας τον μιλιταρισμό σε παγκόσμια κλίμακα, αλλά και την οικολογική καταστροφή». Αυτό έχετε γράψει πριν από λίγο καιρό. Ποια είναι η αποτίμησή σας για τη δράση της Αριστεράς να εμποδίσει αυτές τις εξελίξεις; ΠΏΣ ΑΝΤΙΔΡΑ η Αριστερά; Εάν πάρουμε τις ευρωπαϊκές χώρες –δεν μιλώ για άλλες, όπως οι ΗΠΑ ή ο Νότος κ.λπ.– και κυρίως τις αναπτυγμένες χώρες, όπως η Βρετανία, η Γερμανία και η Γαλλία και ίσως η Ιταλία και η Ισπανία, αλλά και τις λιγότερο αναπτυγμένες, στην ανατολική και νότια Ευρώπη, θα δούμε ότι η εκλογική Αριστερά εκεί έχει αποκηρύξει όχι μόνο τον σοσιαλιστικό ορίζοντα –με την επαναστατική διαδικασία– αλλά έχει εγκαταλείψει ακόμα και τη λεγόμενη «μεταρρυθμιστική διαδικασία». Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι ακριβώς η επιστροφή μας σε μια ριζοσπαστική Αριστερά. Δηλαδή, μια Αριστερά που θα λέει ότι αυτό το σύστημα είναι γερασμένο. Αυτό σημαίνει ότι ο μονοπωλιακός καπιταλισμός στο σημερινό στά1/4/18 διο είναι ένα σύστημα του οποίου η καταστροφική πλευρά της συσσώρευσης έχει αναπτυχθεί πολύ περισσότερο από τις θετικές και προοδευτικές πλευρές. Η ιδέα του Σουμπέτερ για τη δημιουργική καταστροφή ήταν σωστή στην εποχή του, τον 19ο αιώνα, αλλά σήμερα είναι μια ανοησία. Σήμερα, η καταστροφική πλευρά είναι πολύ μεγαλύτερη από τη δημιουργική. Η δημιουργική πλευρά έχει περιοριστεί στη μόδα και την ανανέωση των προϊόντων ανά δύο ημέρες, όπως η αντικατάσταση του ενός κινητού από άλλο κ.λπ. Ολο αυτό αποτελεί σπατάλη φυσικών πόρων. Η κλιματική αλλαγή ως αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής είναι δραματική, όπως επίσης και οι κοινωνικές καταστροφές, με τη μορφή της μόνιμης ανεργίας και της συνεχόμενης επισφάλειας στη διαχείριση της εργασίας, για τη μεγάλη πλειονότητα του παγκόσμιου Νότου: Ασία, Αφρική, Λ. Αμερική και Καραϊβική. Δηλαδή, για το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού. Δεν θέλω να μπω σε λεπτομέρειες, αλλά αφορά εν μέρει και τη Ρωσία και την Κίνα. Χρειαζόμαστε μια ριζοσπαστικοποίηση της Αριστεράς. Αυτό θεωρήθηκε δυνατό σε μερικές χώρες, ακόμα και στην Ευρώπη.

ΖΙΓΚΜΌΥΝΤ ΜΠΑΌΥΜΑΝ - Ομότιμος Καθηγητής Κοινωνιολογίας (1925-2017)

«Το πνεύμα της αλληλεγγύης επιστρέφει από την εξορία» Ποιο είναι το σύντομο μήνυμα που θα στέλνατε σε μπουκάλι προς το μέλλον; ΝΑ ΦΈΡΌΥΜΈ τα πολιτικά μας εργαλεία, τα οποία είναι ακόμα απολύτως τοπικά, στο επίπεδο των δυνάμεων που είναι ήδη παγκόσμιες, έτσι ώστε να μπορέσει η πολιτική για ακόμα μία φορά να ελέγξει τις δυνάμεις που βρίσκονται προσώρας εκτός ελέγχου. Και η Ευρωπαϊκή Ενωση μπορεί ακόμα να αποτελέσει ένα πρώτο βήμα στον δρόμο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Είναι

αλήθεια ότι έχουν συσσωρευτεί αρκετές αποδείξεις, οι οποίες μας δείχνουν ότι ο κόσμος στον οποίο βρεθήκαμε και τον οποίο καθημερινά αναπαράγουμε -συνειδητά ή ασυνείδητα- μέσω των πράξεών μας δεν είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακός όσον αφορά το πόσο προάγει την αλληλεγγύη. Αλλά δεν λείπουν και οι αποδείξεις που μας δείχνουν ότι το πνεύμα και η δίψα για αλληλεγγύη δεν το βάζουν κάτω. Ξανά και ξανά, αθόρυβα και επίμονα, αυτό το πνεύμα επιστρέφει από την εξορία.

3/8/13

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΆ ΚΟΡΥΦΆΊΟΊ ΔΊΆΝΟΟΥΜΕΝΟΊ ΠΟΥ ΜΊΛΗΣΆΝ ΣΤΗΝ «ΕΦ.ΣΥΝ.»

ΝΤΕΙΒΊΝΤ ΧΑΡΒΕΙ - Καθηγητής Ανθρωπολογίας και Γεωγραφίας

ΕΝΤΣΟ ΤΡΑΒΕΡΣΟ - Ιταλός Ιστορικός

«Να αναζητήσουμε τη δημιουργία λιγότερο αλλοτριωμένων μορφών ζωής»

«Η εξίσωση κομμουνισμούφασισμού, συζητήσιμη για πολλούς λόγους»

Σχετικά με την επισήμανσή σας ότι στην εξίσωση της κοινωνικής αλλαγής, συχνά ξεχνάμε το θέμα της μαζικής αλλοτρίωσης στη σημερινή κοινωνία. Πώς μπορούμε να επαναφέρουμε στο προσκήνιο τη διαλεκτική της ατομικής αυτονομίας και της συλλογικής χειραφέτησης; ΠΡΟΣΠΑΘΏ ΕΔΏ και καιρό να υπογραμμίσω πόσο σημαντικό είναι το θέμα της αλλοτρίωσης. Στην ιστορία της αριστερής σκέψης η αλλοτρίωση σπρώχτηκε στο περιθώριο. Πολλοί έφτασαν να πουν ότι δεν είναι καν μία επιστημονική έννοια. Τώρα όμως ζούμε μια κατάσταση στην οποία αλλοτριωμένοι πληθυσμοί συμπεριφέρονται με τρόπους οι οποίοι αντιστοιχούν στην αλλοτρίωση. Βλέπουμε οργή, απογοήτευση και αηδία, αλλά δεν κάνουν τίποτα για να αλλάξουν το σύστημα. Εγώ ερμηνεύω την εκλογή του Τραμπ ως μια συνέπεια του ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει αποξενωθεί από την εργασία του, από τις πολιτικές διαδικασίες και από τη φύση. Νιώθουν απλώς μια απελπισμένη ματαίωση, ότι δεν μπορούν να επηρεάσουν τίποτα και έτσι έχουμε διάφορες διάσ παρτες εξεγέρσεις, αστική βία, καψίματα κ.λπ. Πρέπει λοιπόν να δώσουμε μεγάλη προσοχή σ’ αυτά τα φαινό μενα. Είναι πολύ εκνευρισ τικό να έρχονται οι 18/3/2017 πολιτικοί και να λένε ότι πρέπει να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας. Εγώ λέω ότι πρέπει να δημιουργήσουμε δουλειές που να έχουν κάποιο νόημα, διότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν δουλειές χωρίς κανένα νόημα και το ξέρουν. Δεν αποκομίζουν καμία ικανοποίηση. Πρέπει να δώσουμε ένα νόημα στην καθημερινή ζωή. Σ’ αυτό το επίπεδο η ανάλυση του Μαρξ είναι πολύτιμη. ΝΑΊ, ΣΏΣΤΑ. Συνδέει τον φετιχισμό με την αλλοτρίωση. Αυτό που θέλει να πει στον κόσμο είναι ότι πρέπει να άρουμε την αλλοτρίωση. Οτι πλέον το πολιτικό πρόγραμμα δεν αφορά μόνο τη διανομή του εισοδήματος, δεν αφορά τις τεχνικές πλευρές. Οτι ο σοσιαλισμός αφορά τη συναισθηματική μας σύνδεση, την κινητοποίηση της αγάπης των ανθρώπων. Η Αριστερά δεν το κατανόησε αυτό. Πρέπει να συζητήσουμε για τη δημιουργία λιγότερο αλλοτριωμένων μορφών ζωής. Η Αριστερά υιοθέτησε τον οικονομισμό. ΝΑΊ, ΒΕΒΑΊΑ. Ενα παράπονο για τους μαρξιστές είναι ότι μιλάνε για την πολιτική των ταυτοτήτων, της φυλής και του φύλου, αλλά όχι για την τάξη. Πρέπει να μιλήσουμε για την τάξη και ταυτόχρονα πρέπει να εννοιολογήσουμε εκ νέου την «τάξη», εισάγοντας τις ιδέες σχετικά με την αλλοτρίωση και το σοσιαλιστικό σχέδιο για τη δημιουργία ενός λιγότερο αλλοτριωμένου από τον καπιταλισμό κόσμου.

Πριν από λίγες ημέρες η εσθονική προεδρία της Ε.Ε. οργάνωσε εκδήλωση «για να τιμήσει τη μνήμη των θυμάτων του ναζισμού και του κομμουνισμού». Η προσπάθεια να εξισωθούν τα δύο διαφορετικά ιστορικά ρεύματα έχει ξεκινήσει από το 2009, με απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου και τις ψήφους των δεξιών και συντηρητικών κομμάτων. Ποια είναι η γνώμη σας; ΕΊΜΑΊ ΠΟΛΎ ΕΠΊΦΎΛΑΚΤΊΚΟΣ απέναντι σε τέτοιου είδους εξισώσεις. Φυσικά, πρέπει να θυμόμαστε τα θύματα του σταλινισμού και η μεταμόρφωση του σοβιετικού κομμουνισμού σε ένα ολοκληρωτικό σύστημα πρέπει να ενσωματωθεί στην ιστορική μας συνείδηση. Ωστόσο η απλή εξίσωση ανάμεσα στον εθνικοσοσιαλισμό και τον σοβιετικό κομμουνισμό είναι συζητήσιμη για πολλούς λόγους. Πρώτα απ’ όλα, διαγράφει τη συνθετότητα του κομμουνισμού ως μιας ιστορικής εμπειρίας στην οποία συγχωνεύτηκαν η καταπίεση (σταλινισμός) και η χειραφέτηση. Και δεν αναφέρομαι αποκλειστικά στην Οκτωβριανή Επανάσταση.

4/9/2017

Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο κομμουνισμός κινητοποίησε εκατομμύρια ανθρώπινων υπάρξεων ενάντια στον φασισμό και λειτούργησε, σε πολλές χώρες, σαν απελευθερωτικό κίνημα.

Οι Βαλτικές Χώρες ιστορικά αντιμετωπίζουν τη Ρωσία ως τον καταπιεστή τους και η επιθυμία τους να διατηρήσουν αυτήν τη μνήμη της καταπίεσης είναι απολύτως κατανοητή, αλλά αυτό το γεγονός δεν μπορεί να γίνεται ένα καθολικό πρίσμα. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να σεβόμαστε τις ιστορικές ευαισθησίες των λαών της Βαλτικής και της Κεντρικής Ευρώπης. Ωστόσο, σε μια εποχή στην οποία ο ρατσισμός, η Ακροδεξιά ή ακόμα και ναζιστικές ομάδες –όπως η Χρυσή Αυγή– ενισχύονται, ποιος είναι ο λόγος να υποκινείται μια τέτοια συζήτηση; ΣΉΜΕΡΑ, ΑΎΤΉ Ή ΑΣΑΦΉΣ «ολοκληρωτική» εξίσωση του κομμουνισμού με τον εθνικοσοσιαλισμό εξυπηρετεί διάφορους στόχους: πρώτα απ’ όλα, εμφανίζει την κοινωνία της αγοράς και τη φιλελεύθερη δημοκρατία ως μια κοινωνική και πολιτική τάξη χωρίς εναλλακτική. Δεύτερον, απονομιμοποιεί τη ριζοσπαστική Αριστερά, δηλαδή τη μόνη δύναμη που ασκεί κριτική και μάχεται ενάντια στη νεοφιλελεύθερη τάξη. Τρίτον, μετατρέπει μια κακή ερμηνεία σε κοινή μνήμη και ιστορικό κοινό τόπο. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Κεντρική Ευρώπη είχε την εμπειρία σαράντα χρόνων σταλινισμού, δηλαδή μιας καταπιεσ τικής τάξης, αλλά δεν γνώρισε πείνα ή γενοκτονία.

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

7 ΚΕΡΑΚΙΑ ΜΕ 7η ΤΕΧΝΗ - Της Νόρας Ράλλη n.ralli@efsyn.gr

Το 1ο ΕFSYNEMA είναι γεγονός Τάκης Σπυριδάκης ίμαστε εξαιρετικά χαρούμενοι ως εφημερίδα επίσημη πρόταση της Ελλάδας για τα Οσκαρ 2020: Πρόκειγια 7 (τουλάχιστον) λόγους: έναν για κάθε χρόνο ται για το υπέροχο ντοκιμαντέρ της Μαριάννας Οικονόμου λειτουργίας και κυκλοφορίας της εφημερίδας «Οταν ο Βάγκνερ συνάντησε τις ντομάτες» (2018,) το οποίο μας! Ειδικά γιατί αυτό το δικό «μας» είναι και διμετά την 69η Μπερλινάλε, απέσπασε το Βραβείο της Δικό «σας». Ετσι στήθηκε αυτή η εφημερίδα, έτσι εθνούς Ενωσης Κριτικών Κινηματογράφου FIPRESCI στο συνέχισε και έτσι συνεχίζει, κλείνοντας φέτος 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Ταυτόχρονα τα εφτά της/μας/σας χρόνια! αποτέλεσε την ταινία έναρξης του Visions du Réel, ενός Ακριβώς με το ίδιο σκεπτικό και με βάση τις αρχές που από τα μεγαλύτερα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ στον κόσμο που ενσαρκώνει βιωματικά, δημοσιογραφικά και αξιακά η τον περασμένο Απρίλιο γιόρτασε τα 50 χρόνια του (άντε και «Εφημερίδα των Συντακτών», αποφασίσαμε να δημιουρστα δικά μας!). γήσουμε το 1ο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της «Εφ.Συν.»: ■ Επίσης, το 1ο EFSYNEMA θα φιλοξενήσει και τον το 1ο EFSYNEMA είναι γεγονός. Για τα έβδομα γενέθλια της Χρυσό Φοίνικα Μικρού Μήκους των Κανών, που έλαβε για «Εφ.Συν.», το σύνθημα είναι ένα: 7η Χρονιά-7η Τέχνη. Και το πρώτη φορά ελληνική ταινία (2019) και πρόκειται για την ραντεβού, ένα: 14 έως 20 Νοεμβρίου, στον κινηματογράφο πραγματικά εξαιρετική μικρού μήκους ταινία του Βασί«Μικρόκοσμος» (λεωφ. Ανδρέα Συγγρού 106, Μετρό Συγλη Κεκάτου «Η απόσταση ανάμεσα στον ουρανό κι εμάς» γρού Φιξ - Εξοδος Δράκου, τηλ. 2109230081). (Τρίτη 19/11). Η μέρα αυτή, με θεματική «Ανθρώπινα δικαιΤο 1ο αυτό επετειακό EFSYNEMA σκοπό έχει επίσης έναν: ώματα», θα είναι αφιερωμένη στον Ζακ Κωστόπουλο. Θα να αποτελέσει έναν δίαυλο επικοινωνίας της «Εφ.Συν.» με προβληθούν 4 ταινίες -δύο μικρού και δύο μεγάλου μήκους όλες τις δημιουργικά ανήσυχες κοινωνικές δυνάμεις, («Φαουέγια», «Spectrum», «Η απόσταση ανάμεσα ένα βήμα για την προβολή σύγχρονων πολιτιστον ουρανό κι εμάς», «Ιρβινγκ παρκ»). Ολα στικών διερευνήσεων και να προαγάγει τον τα έσοδα της βραδιάς θα διατεθούν στην γόνιμο διάλογο για επίκαιρα κοινωνικά πρωτοβουλία Justice for Zak/Zackie. και πολιτικά θέματα. Τι καλύτερο ■ Το Σάββατο 16/11 θα είναι αφιγια όλα αυτά, από το να βρεθούμε ερωμένο στη «Γυναίκα στο φιλμ μαζί, να απολαύσουμε εξαιρενουάρ». Δύο εξαιρετικές ταινίες τικές ταινίες, να ακούσουμε που έχουν (αν έχουν) προβληθεί ζωντανά σημαντικούς, εναλμόνο μία φορά στην Ελλάδα: Το EFSYNEMA λακτικούς καλλιτέχνες, να «Η Μαρία του Οκτώβρη» του είναι όπως η «Εφ.Συν.»: συζητήσουμε με ένα ποτήρι Ζιλιέν Ντιβιβιέ, 1959 (σε σχέσυλλογικό, ελεύθερο, κρασί, να λάβουμε νέα ερεση με τη γαλλική Αντίσταση) θίσματα, να μοιραστούμε και «Κραυγή στη νύχτα» του J. διαφορετικό, πολύχρωμο, ιδέες, να «συνεταιριστούμε» Lee Thompson, 1956 (Κινημαχειροπιαστό, τελοσπάντων σε μία νέα κοιτογραφικό βραβείο BAFTA Καενδιαφέρον νότητα. Αυτή που προσπαθεί λύτερης Ταινίας, υποψήφιο για να «χτίσει» η εφημερίδα μας Χρυσό Φοίνικα Καλύτερης Ταινίόλα αυτά τα χρόνια στη βάση του ας στο Φεστιβάλ Κανών). Η βραδιά πλουραλισμού, της αμοιβαιότητας, θα κλείσει με μια ταινία-έκπληξη! της αλήθειας και της ελευθερίας. Δεν ■ Κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ είναι κάτι εύκολο, ωστόσο γίνεται. Απόθα παίξουν ζωντανά οι Βαγγέλης Γερμαδειξη, τα τελευταία 7 χρόνια και όσα θ’ ακονός, Sma.Rag.Da, Μελαχρινός Βελέντζας και λουθήσουν. Κώστας Ανδρέου. Και φυσικά, θα γίνουν συζητήσεις με Το EFSYNEMA είναι όπως η «Εφ.Συν.»: συλλογικό, ελεύσκηνοθέτες, καθηγητές, ερευνητές και εκπροσώπους κοιθερο, διαφορετικό, πολύχρωμο, χειροπιαστό, ενδιαφέρον. νωνικών ομάδων. Ενα 7ήμερο προβολών, συζητήσεων, μουσικών και θεαΤο EFSYNEMA δεν στοχεύει να λειτουργήσει ανταγωνιτρικών δρώμενων με βασικό συστατικό, όπως πάντα, τους στικά με τις υπόλοιπες θεσμοθετημένες παρόμοιες δράαναγνώστες μας. σεις. Αντίθετα σκοπεύουμε να εξελιχθεί σε έναν σοβαρό συνεργατικό παράγοντα που θα συνομιλεί διαρκώς με άλλα Οι ταινίες πολιτιστικά φεστιβάλ, δράσεις και ομάδες σε Ελλάδα και Στο Φεστιβάλ θα προβληθούν 25 ταινίες, μεγάλου και εξωτερικό, κάτι που ξεκινά ήδη από αυτό το 1ο Φεστιβάλ. μικρού μήκους, μυθοπλασίας και τεκμηρίωσης. Κάθε μέΕυχαριστούμε θερμά όλους τους σκηνοθέτες, παραγωρα θα έχει και άλλη θεματική: μουσικά ντοκιμαντέρ (Παγούς, μουσικούς, ομιλητές που με τόσο ενθουσιασμό δέρασκευή 15/11), η γυναίκα στο φιλμ νουάρ (Σάββατο 16/11), χθηκαν να συνυπάρξουν μαζί μας σε αυτό το 1ο EFSYNEMA. πολιτικός κινηματογράφος (Κυριακή 17/11), αφιέρωμα στις Ελληνίδες σκηνοθέτιδες με ταινίες μυθοπλασίας μικρού Ολόκληρο το πρόγραμμα του 1ου EFSYNEMA θα το βρείμήκους (Δευτέρα 18/11), ανθρώπινα δικαιώματα (Τρίτη τε στην www.efsyn.gr και στη σελίδα της εφημερίδας στο 19/11), καθώς και αφιέρωμα στον πρόσφατα εκλιπόντα εξαιfacebook (Η Εφημερίδα των Συντακτών). Εισιτήρια: 5 ευρώ ρετικό ηθοποιό και σκηνοθέτη Τάκη Σπυριδάκη (Τετάρτη ημερήσιο και 20 ευρώ εβδομαδιαίο. Η εβδομαδιαία κάρτα είναι 20/11). προσωπική και ισχύει για όλο το Φεστιβάλ (προβολές και μουΕνδεικτικά: σικά δρώμενα). Η προπώληση έχει ήδη ξεκινήσει στα ταμεία ■ Ταινία έναρξης (Πέμπτη 14/11, στις 20.00) θα είναι η του κινηματογράφου «Μικρόκοσμος»... Καλό Φεστιβάλ!

Ε «Οταν ο Βάγκνερ συνάντησε τις ντομάτες»

«Η απόσταση ανάμεσα στον ουρανό και μας»

«Ιρβινγκ παρκ»

Φρίντα Λιάππα

H ΕΦ.ΣΥΝ. ΣΥΝΑΝΤΑΕΙ ΤΗΝ 7η ΤΕΧΝΗ ΓΙΑ ΤΑ 7α ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΤΗΣ! 25 µικ τα µε ρού ινίε γάλ κα ς ο ι Ηε «Ο λ λην τ ι της αν ο κή πρ Μα Βάγ ότα ριά κνε ση ΟΧ ν να ρ σ για ρ «Η υσό ς Ο υνά τα α ς ικο ν τη Οσκ του πόσ Φοί νόµ σε αρ: Βα ταση νικα τ ο ι υ ς σί λ ν το Ται η Κ ανάµ ς του µάτ νίε εκά εσα Φε ς ες» π ρώ του Αφ στο στιβά ι τ νο ης λΚ στο έρωµ υ π ρ ρ α ανό ανών Φιλ : η ο βο µ Ν γυ ν λ ής κι ε : Βρ αβε ουά αίκ µάς σ την α υµέ ρ » Νέο Ε ν λ α λ ςθ άδα ν το εµα κ Αφ ι µ τικό αν τ ιέ ρ ς έρ ω ά µα Συζ ξ ο στο νας παν ητήσ ν κάθ Τ άκ η εµ συλ επιστ εις µε έ ρα Σπ υ λογ ηµι δηµ ρ α ι ι ι δ ο κ κ Μο ότη ούς υργ άκ η τες και ούς µε υσικέ κοι , Μ. τους Β ς εκπ νω Βελ . Γ λήξ ν ικ ές έν τ ερµ εις ζα ανό και , S Κ. Α maR νδρ agD έου a,

υµ ήκ ου ς

χρο τέχ νιά νη

14-20 Νοεµβρίου EFSYNEMA: 7η χρονιά - 7η τέχνη

1ο φεστιβάλ κινηµατογράφου της «Εφ.Συν.»

Κινηµατογράφος Μικρόκοσµος Λεωφ. Συγγρού 106, Κουκάκι

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

Η ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΚΙΤΣΑ

Εφημερίδα είναι και η γελοιογραφία

φημερίδα δεν είναι μόνο τα ρεπορτάζ και τα άρθρα με τις φωτογραφίες που τα συνοδεύουν. Εφημερίδα είναι και η γελοιογραφία. Η συμπύκνωση της επικαιρότητας σε ένα σκίτσο με ή χωρίς λόγια, σκωπτικό, καυστικό, σαρκαστικό, συμβολικό μα πάνω απ’ όλα επίκαιρο και συχνά διαχρονικό. Στα 7 χρόνια της ύπαρξής της η «Εφ.Συν.» έχει αναπόσπαστο κομμάτι στην ύλη της τη γελοιογραφία. Και δεν θα ήταν αυτό που κατάφερε να γίνει χωρίς τη δουλειά των σκιτσογράφων της. Εχει άλλωστε στις γραμμές της τους περισσότερους σκιτσογράφους απ’ οποιαδήποτε άλλη εφημερίδα. Ανάμεσά τους οι κορυφαίοι απόντες- παρόντες, οι δάσκαλοι, Γιάννης Καλαϊτζής και Γιάννης Ιωάννου. Αυτό τα λέει όλα.

■ Του ΠΕΤΡΟΥ ΖΕΡΒΟΥ

■ Του ΜΙΧΑΛΗ ΚΟΥΝΤΟΥΡΗ

■ Του ΓΙΑΝΝΗ ΙΩΑΝΝΟΥ (20.1.2018)

■ Του ΚΩΣΤΑ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗ

■ Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΛΑΪΤΖΉ (19.1.2016)

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΆ ΧΡΌΝΙΆ ΡΕΠΌΡΤΆΖ ΓΙΆ ΝΆ ΒΓΕΙ ΣΤΌ ΦΩΣ Η ΆΛΗΘΕΙΆ

Με σημαία την έρευνα φτά χρόνια δημοσιογραφική φαγούρα για το ρεπορτάζ, για την έρευνα, για την αποκάλυψη. Εφτά χρόνια αδημονία να πιάσεις τον παλμό των γεγονότων, να ανακαλύψεις αυτό που σου κρύβουν, να ερμηνεύσεις το δυσνόητο, να αναδείξεις ολόκληρη την εικόνα που συνθέτουν τεμαχισμένες ειδήσεις, να φωτίσεις πρόσωπα και προοπτικές. Εφτά χρόνια κυνηγώντας θέματα που μας πείσμωσαν, που μας θύμωσαν, που μας συνεπήραν, που μας συγκίνησαν, που τ’ αγαπήσαμε. Είναι όλα όσα μας δένουν μ’ εσάς, τους αναγνώστες και συνοδοιπόρους μας σ’ αυτό το συναρπαστικό ταξίδι. Η επιλογή που κάνουμε σε αυτό το αφιέρωμα είναι μόνο ενδεικτική: μερικοί κομβικοί σταθμοί σε μια διαδρομή που τη χαράζουμε μαζί.

ΔΗΜΟΚΡΊΤΕΊΟ ΠΑΝΕΠΊΣΤΗΜΊΟ ΘΡΑΚΗΣ

Αποκαλύψεις για το εκρηκτικό μείγμα διαφθοράς και οικονομικής διαπλοκής ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΙΟ ΤΟΥ 2015 και επί τέσσερα χρόνια με σειρά δημοσιευμάτων η «Εφ.Συν.» έφερε στην επιφάνεια μια σκοτεινή ιστορία γύρω από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Αποδείξαμε με ντοκουμέντα πως η σίτιση των φοιτητών ανετίθετο αποκλειστικά και μόνιμα στην ίδια εταιρεία (ορισμένες φορές με απευθείας αναθέσεις) και ότι, εκτός από τη σίτιση των φοιτητών του ακριτικού Πανεπιστημίου, η οικογένεια του διαχρονικού εργολάβου ίδρυε και συμμετείχε και σε εξωπανεπιστημιακές εταιρείες φωτοβολταϊκών πάρκων στις οποίες ιδρυτές και μέτοχοι ήταν σημαίνοντα πρόσωπα της ακαδημαϊκής κοινότητας και της διοίκησης του Πανεπιστημίου Θράκης, καθώς και μέλη των οικογενειών τους. Η υπόθεση έστω και με καθυστέρηση απασχόλησε τη Δικαιοσύνη, προκάλεσε αναταράξεις στην ακαδημαϊκή κοινότητα, ενώ δύο χρόνια αργότερα το Σώμα Ελεγκτών-Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης ζήτησε την άμεση παραπομπή στο πειθαρχικό του πρύτανη Αθ. Καραμπίνη. Ταυτόχρονα αναδείχτηκαν οι σοβαρές ευθύνες της Συγκλήτου, του πρυτανικού συμβουλίου 4/6/2015

και του διευθυντή της οικονομικής διαχείρισης του Πανεπιστημίου. Δύο χρόνια μετά τις αποκαλύψεις της «Εφ.Συν.», ο τότε υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου έθεσε για αυτήν την υπόθεση σε καθεστώς αποχής από τα καθήκοντά του τον πρύτανη Καραμπίνη. Ηταν η μοναδική περίπτωση παύσης πρύτανη και παραπομπής του στο πειθαρχικό συμβούλιο τα τελευταία 12 χρόνια. Παράλληλα αναδείξαμε ακόμα μια υπόθεση στην οποία μια κρατική εταιρεία (Κτιριακές Υποδομές) προχωρούσε επί κυβέρνησης Σαμαρά σε μια προκλητική απευθείας ανάθεση έργου εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ για τον προσεισμικό έλεγχο σχολείων στον ίδιο πρύτανη του Δημοκριτείου, βαφτίζοντας μια παράνομη προγραμματική σύμβαση ως δήθεν ερευνητικό έργο. Το ακόμα χειρότερο ήταν πως ένας δημόσιος φορέας παρανόμως ανέθετε το έργο στον πρύτανη αλλά και σε τρίτους ιδιώτες, οι οποίοι κατά… σύμπτωση ήταν μέλη της ΔΑΠ ή υποψήφιοι με τη ΔΚΜ (παράταξη που πρόσκειται στη Ν.Δ.) στις εκλογές του ΤΕΕ. Μετά τα δημοσιεύματα το συγκεκριμένο έργο «πάγωσε». Το εκρηκτικό μείγμα διαφθοράς και οικονομικής δια-

πλοκής γύρω από το ίδιο πανεπιστήμιο οδήγησε μεταξύ άλλων και σε ένα κλίμα τρομοκράτησης φοιτητών, καθηγητών και καταξιωμένων ερευνητών, με αποτέλεσμα να παγώσουν ερευνητικά προγράμματα και να χαθούν χιλιάδες ευρώ ευρωπαϊκών κονδυλίων.

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΆ ΧΡΌΝΙΆ ΡΕΠΌΡΤΆΖ ΓΙΆ ΝΆ ΒΓΕΙ ΣΤΌ ΦΩΣ Η ΆΛΗΘΕΙΆ

ΣΚΟΥΡΙΕΣ

NOVARTIS

Ξεσκεπάζοντας τους εκβιασμούς της Εταιρείας Χρυσού

Ενα μεγάλο σκάνδαλο με πολιτικές... παρενέργειες

Η «ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ Συντακτών» παρακολουθεί από το ξεκίνημά του τον αγώνα των κατοίκων ενάντια στην εξόρυξη χρυσού στη ΒΑ Χαλκιδική. Σε περιόδους που η χώρα καταρρέει και η «επένδυση» προβάλλεται ως μονόδρομος για τη σωτηρία της, η εφημερίδα με αλλεπάλληλες έρευνες αναδεικνύει το θέμα, εκτιμώντας ότι βρίσκεται ακριβώς στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης για το τι ορίζεται ως «επένδυση», «ανάπτυξη», «αξιοποίηση του δημόσιου πλούτου». Κι ενώ το σύνολο σχεδόν των ΜΜΕ υιοθετούν την αφήγηση της εταιρείας και αγνοούν -όταν δεν συκοφαντούν- τους αγωνιζόμενους κατοίκους, η εφημερίδα βρίσκεται επί μήνες στις Σκουριές και στην Ιερισσό, εκεί όπου ακριβώς η κίτρινη δημοσιογραφία βλέπει «τους πυρήνες του χρυσού» (παραλληλίζοντας τους κατοίκους με τα μέλη της Συνωμοσίας Πυρήνων της Φωτιάς) και αργότερα η Δικαιοσύνη θα δει όχι μία, όχι δύο, αλλά... 4 εγκληματικές οργανώσεις. Ετσι, με διαδοχικά ρεπορτάζ (πολλά εκ των οποίων βγήκαν σε διεθνή ΜΜΕ και άλλα αξιοποιήθηκαν από ντοκιμαντερίστες από όλο τον 8/3/2013 κόσμο) η εφημερίδα δίνει τον λόγο σε αυτούς που βάφτισαν ως τρομοκράτες και παρακολουθεί τη βιομηχανία των διώξεων και τη δικαστική περιπέτεια μέχρι την αθώωσή τους. Παράλληλα, αναδεικνύει τι ακριβώς σημαίνει η περίφημη ρήση του Αντ. Σαμαρά «η επένδυση θα γίνει με κάθε κόστος»: δίνει τον λόγο σε εκείνους που η αστυνομία κακοποιεί σε διαδηλώσεις, ενώ αναδεικνύει σε πρώτο της θέμα την πρωτοφανή επίθεση αστυνομικών δυνάμεων στην Ιερισσό, κάνοντας λόγο για «κατοχική εισβολή».

ΠΑΡΑ ΤΙΣ ΕΠΙΠΟΝΕΣ προσπάθειες να κηρυχθεί ως ανύπαρκτο -στην Ελλάδα- το σκάνδαλο της Novartis με αφορμή τις υποτιθέμενες παραλείψεις, τις εικασίες περί σκευωρίας και τις στοχευμένες επιθέσεις στη Δικαιοσύνη, η «Εφ.Συν.» παρακολούθησε και συνεχίζει να παρακολουθεί στενά την εξέλιξη μιας υπόθεσης όπου ακόμα παραμένει ζητούμενο το πόσα δεκάδες εκατομμύρια ζημίωσε το ελληνικό Δημόσιο. Οι εκλογές σηματοδότησαν μεταξύ άλλων και την αρχή της κάλυψης ενός ακόμα σκανδάλου με προφάσεις περί σκευωρίας οι οποίες προκαλούν ακόμα και τον γέλωτα διεθνώς. Τα ακλόνητα στοιχεία της δικογραφίας, οι σκληροί δίσκοι, οι υπερτιμολογήσεις των φαρμάκων της εταιρείας και οι καταθέσεις παραμερίζονται προκειμένου να δοθεί η απόλυτη προσοχή στις μηνύσεις όσων προσώπων προέκυψαν στη δικαστική προανάκριση. Το δικαστικό αίτημα άρσης ασυλίας του πρώην υπουργού Ανδρέα Λοβέρδου επισκιάστηκε από τις μηνύσεις σε βάρος των εισαγγελέων που εξετάζουν τη δικογραφία. Η αποτροπή της προσπάθειας διαφυγής του συμβούλου καθηγητή Μανιαδάκη τα Χριστούγεννα, όταν ο ίδιος είχε πλέον αντιληφθεί ότι 2/1/2019 από «κουκουλοφόρος» μάρτυρας έγινε ύποπτος, τον μετέτρεψε διαμιάς στα μάτια κομμάτων και ΜΜΕ ως τον ουσιώδη μάρτυρα κατά... των εισαγγελέων. Οι παραιτήσεις των Ράικου - Αγγελή τους κατέστησαν αυτομάτως φορείς της απόλυτης αλήθειας. Οι τόμοι της δικογραφίας απαξιώθηκαν σκόπιμα και ξεχάστηκε ακόμα και η ομολογία της ίδιας της εταιρείας για τις αθέμιτες πρακτικές της. Ξεχάστηκε ότι η Novartis ήδη από τον Φεβρουάριο του 2017, με εμπιστευτικές πληροφορίες και οδηγίες, έδινε στα στελέχη της κατευθύνσεις για την αντιμετώπιση της νέας πραγματικότητας, επιβεβαιώνοντας με τον πλέον έγκυρο τρόπο το τεράστιο σκάνδαλο. Απευθυνόμενη στους συνεργάτες της, τόνιζε τις ορατές πλέον δυσκολίες επαφής και συνεργασίας, αλλά κυρίως τις δυσκολίες για τη συνέχιση της «προνομιακής» μεταχείρισης από την τότε κυβέρνηση (ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝ.ΕΛΛ.). Επισήμαινε τους κινδύνους για τη δραστηριότητά της στον χώρο του φαρμάκου, τους οποίους συνέδεε μάλιστα άμεσα με τα διαφορετικά πολιτικά σενάρια.

Παράλληλα αναδεικνύει το τεράστιο περιβαλλοντικό κόστος. Στις 22.3.2015 φέρνει στη δημοσιότητα την έκθεση των επιθεωρητών Περιβάλλοντος που καλούν σε απολογία την «Ελληνικός Χρυσός». Η έκθεση καταγράφει τα έργα και τις ημέρες της «χρυσής επένδυσης» και αποκαλύπτει πώς η εταιρεία αποκρύπτει την επικινδυνότητα των προϊόντων της και αποφεύγει να πάρει μέτρα προστασίας όχι μόνο του τόπου και των κατοίκων, αλλά και των ίδιων των εργαζομένων της. Μερικούς μήνες μετά δημοσιοποιεί τι περιλαμβάνουν τα δύο πορίσματα της Επιθεώρησης Περιβάλλοντος, που αργότερα θα επισύρουν βαριά πρόστιμα για την εταιρεία.

Βαθμολογούσε πολιτικούς και επαγγελματίες της Υγείας ανάλογα με την επιρροή τους στην κοινή γνώμη και το πόσο αναγκαίο είναι για τα στελέχη της να τους «πλησιάσουν». Ολόκληρο κεφάλαιο εμπιστευτικής παρουσίασης αποτελούσαν οι νέες προσπάθειές της να διευρυνθούν ξανά οι σχέσεις με τα μέσα ενημέρωσης και ο τρόπος που θα οργανωθούν πάλι οι «δρόμοι» προσέγγισης. Εδινε, μάλιστα, πέρα από τις κατευθύνσεις, τα «κόκκινα» ονόματα εκείνων των πρώην υπουργών για τους οποίους συνιστούσε «καμία επαφή». Ολα αυτά το 2017, ενώ ο πρώην ισχυρός άνδρας Κ. Φρουζής είχε αποχωρήσει και βρισκόταν κάτω από τον φακό της Δικαιοσύνης. Ο ίδιος το 2014 παρουσίαζε στα στελέχη της εταιρείας την οπτική του για τον τρόπο με τον οποίο έπρεπε να αντιμετωπίζουν τους πολιτικούς, τα πρόσωπα-κλειδιά και τα μέσα ενημέρωσης της χώρας.

Τέλος, σε πολιτικό επίπεδο, με την κυβερνητική αλλαγή τον Γενάρη του 2015 και έκτοτε, η εταιρεία εγκαινιάζει μια νέα τακτική: κάθε φορά που θέλει να πιέσει την κυβέρνηση, η «Ελντοράντο» ανακοινώνει είτε πως φεύγει από την Ελλάδα είτε ότι «παγώνει» την επένδυσή της και άρα στέλνει στην ανεργία εκατοντάδες εργαζόμενους. Κι ενώ μια χορωδία από ΜΜΕ οιμώζουν, η εφημερίδα αναδεικνύει τους εκβιαστικούς ελιγμούς της εταιρείας για να πάρει την άδεια για τις Σκουριές πριν από την ολοκλήρωση της διαδικασίας της Διαιτησίας.

Την ύ παρ ξη του σκανδάλου δεν την επιβεβαιώνουν μόνον οι υπερτιμολογήσεις, οι συνταγογραφήσεις, οι υπουργικές αποφάσεις και οι όποιοι μάρτυρες, τη βεβαιώνει ακόμα και η ίδια η Novartis.

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΆ ΧΡΌΝΙΆ ΡΕΠΌΡΤΆΖ ΓΙΆ ΝΆ ΒΓΕΙ ΣΤΌ ΦΩΣ Η ΆΛΗΘΕΙΆ

ΖΑΚ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΤΑΜΕΊΟ ΑΛΛΗΛΟΒΟΗΘΕΊΑΣ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ

Το βίντεο του λιντσαρίσματος για τη «δράση» της αστυνομίας

Οι «αμαρτωλοί» ειδικοί λογαριασμοί του υπ. Πολιτισμού

27.9.2018: Η «ΕΦ.ΣΥΝ.» φέρνει στη δημοσιότητα βίντεο όπου καταγράφεται η «δράση» της αστυνομίας κατά τη διάρκεια της σύλληψης του Ζακ. Μέσα σε ένα μόλις λεπτό και 30 δευτερόλεπτα βλέπουμε τουλάχιστον 8 αστυνομικούς να έχουν πέσει από πάνω του ώστε να τον συλλάβουν - ένας κρατάει κλομπ. Ηδη από το πέμπτο δευτερόλεπτο ένας αστυνομικός φαίνεται να κρατάει με γυμνά χέρια το μαχαίρι - το θεωρούμενο ως πειστήριο του εγκλήματος. Η... τιτάνια προσπάθεια 8 πάνοπλων αστυνομικών απέναντι σε έναν παραδομένο, αιμορραγούντα, ημιθανή άνθρωπο που κρατείται... συνεπικουρείται από τον συνάδελφό τους που χωρίς κανέναν λόγο τον κλοτσάει από πίσω στα οπίσθια.

27/9/2018

Το βίντεο προκαλεί σάλο και αλυσιδωτές αντιδράσεις, ενώ παγωμένο το πανελλήνιο παρακολουθεί συνδικαλιστή αστυνομικό να δηλώνει αμετανόητος στο δελτίο τηλεοπτικού σταθμού «αυτές είναι οι πρακτικές μας κι αν σας αρέσουν». Εκτός της εφημερίδας μας που... ουδόλως της αρέσουν οι εγκληματικές αυτές πρακτικές, το βίντεο μάς ζήτησαν -και παραδώσαμε- οι ανακριτικές αρχές. Παράλληλα, η αστυνομία αναγκάστηκε να ξεκινήσει σχετική έρευνα.

Το πόρισμα για την τραγική κατάληξη του Ζακ, από το οποίο προκύπτει ότι τα πολλαπλά χτυπήματα που δέχτηκε επέφεραν ισχαιμία του μυοκαρδίου, ανάγκασε την αστυνομία να αναβαθμίσει την έρευνα που διεξάγει και από προκαταρκτική να τη μεταβάλει σε Ενορκη Διοικητική Εξέταση μετά από εντολή του αρχηγού της ΕΛ.ΑΣ. Λίγο πριν από την εκπνοή του χρόνου, η εφημερίδα μας δημοσιοποιεί πληροφορίες για το πόρισμα της Ενορκης Διοικητικής Εξέτασης, το οποίο προτείνει βαριές ποινές για τους οχτώ αστυνομικούς που ενεπλάκησαν στην υπόθεση. Για τους τέσσερις εκ των οχτώ προτείνεται η απόταξη, η βαρύτερη, δηλαδή, πειθαρχική ποινή που μπορεί να επιβληθεί σε αστυνομικό, και για τους υπόλοιπους τέσσερις η επιβολή αργίας με το ερώτημα της απόλυσης. Τον Ιούνιο του 2019 το πειθαρχικό όργανο της αστυνομίας που επρόκειτο να συνεδριάσει με σκοπό να αξιολογήσει το πόρισμα της ΕΔΕ αναβάλλεται ύστερα από αίτημα της υπεράσπισης των αστυνομικών. Τον Σεπτέμβριο η συνεδρίαση αναβάλλεται εκ νέου. Δεν έχει ανακοινωθεί επί του παρόντος νέα ημερομηνία συνεδρίασης. Στις 16 Σεπτεμβρίου ο εισαγγελέας προτείνει την παραπομπή σε δίκη έξι ατόμων για το αδίκημα της πρόκλησης θανατηφόρου σωματικής βλάβης. Είναι ο καταστηματάρχης και ο μεσίτης, καθώς και τέσσερις αστυνομικοί. Η οικογένεια του Ζακ έχει υποβάλει μήνυση κατά του καταστηματάρχη και του μεσίτη που τον λινστάρισαν, αλλά και κατά των εμπλεκόμενων αστυνομικών και του διασώστη του ΕΚΑΒ. Οι τέσσερις πρώτοι αστυνομικοί μηνύονται ως άμεσοι αυτουργοί της ανθρωποκτονίας και για τέλεση βασανιστηρίων κατά του θύματος, οι δε πέντε λοιποί ως απλοί συνεργοί στο αυτό αδίκημα. Ο διασώστης του ΕΚΑΒ μηνύεται για κακουργηματική έκθεση.

ΗΤΑΝ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 2007, μετά την αποκάλυψη του «σκανδάλου Ζαχόπουλου», όταν άρχισαν να διερευνώνται οι -«αμαρτωλοί», σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής- ειδικοί λογαριασμοί του υπουργείου Πολιτισμού. Μια από τις «δεξαμενές» που δεχόταν χρήματα από τους λογαριασμούς αυτούς ήταν το Ταμείο Αλληλοβοήθειας Υπαλλήλων Υπουργείου Πολιτισμού (ΤΑΥΠ-ΥΠΠΟ). Ερευνες των αρμόδιων ελεγκτικών μηχανισμών για το Ταμείο κατέληξαν σε μηδαμινά αποτελέσματα ή δεν ολοκληρώθηκαν. Δώδεκα χρόνια μετά, τον Οκτώβριο του 2019, ασκούνται οι πρώτες ποινικές διώξεις σε βάρος 17 μελών πρώην διοικήσεων του Ταμείου, του οποίου «διαχρονικός» πρόεδρος (2002-2017) υπήρξε ο Γ. Τσακοπιάκος. Ανάμεσα στις κατηγορίες που βαρύνουν τους ποινικά ελεγχόμενους περιλαμβάνονται αυτές της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (ξέπλυμα) και της εγκληματικής οργάνωσης. Μεσολάβησαν διαδοχικές αποκαλύψεις της «Εφ.Συν.». Μέσα από τις δημοσιογραφικές μας έρευνες -που έδωσαν το έναυσμα για πλήθος ελέγχων- ήρθαν στο φως ευρήματα σοβαρής κακοδιαχείρισης και σκανδαλώδους σπατάλης 14/5/2018 δημόσιου χρήματος. Περαιτέρω στοιχεία έδειξαν ότι το Ταμείο αξιοποιήθηκε ως ένας κόμβος αμοιβαίων εξυπηρετήσεων, είτε πολιτικών ηγεσιών του υπουργείου προς μια συνδικαλιστική ελίτ είτε και το αντίστροφο - με πρόσχημα πάντα την αλληλεγγύη προς τους εργαζομένους. Κορυφαίο τεκμήριο που επιβεβαιώνει ότι όλα γίνονταν στην πλάτη των εργαζομένων, οι διώξεις που ασκήθηκαν για τα «μαϊμού» δάνεια και τα οικονομικά βοηθήματα που δήθεν χορηγήθηκαν σε «δανειολήπτες», χωρίς οι ίδιοι να γνωρίζουν το παραμικρό. Αντιθέτως, για τα τεκταινόμενα εντός του Ταμείου γνώριζαν οι πολιτικές ηγεσίες, αλλά συμβιβάζονταν με τα «εγκλήματα», όπως αποδείχτηκε με προ ολίγων μηνών μαρτυρία πρώην υπουργού στη Βουλή, θέμα που ανέδειξε επίσης η εφημερίδα μας. Σήμερα, οι επιλογές της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού παραπέμπουν σε απόπειρα συγκάλυψης των σκοτεινών υποθέσεων του Ταμείου και επιστροφής στην «αμαρτωλή» λειτουργία του παρελθόντος. Οπως και να ‘χει, πέρα από την πολύπλευρη δικαστική έρευνα που εξελίσσεται με επίκεντρο το Ταμείο, θα συνεχιστεί και ο δημοσιογραφικός έλεγχος από πλευράς «Εφ. Συν.».

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΆ ΧΡΌΝΙΆ ΡΕΠΌΡΤΆΖ ΓΙΆ ΝΆ ΒΓΕΙ ΣΤΌ ΦΩΣ Η ΆΛΗΘΕΙΆ

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ 401

ΛΑΘΡΟΛΑΤΟΜΟΙ ΣΤΗΝ ΠΕΝΤΕΛΗ

Οι παράνομες επεμβάσεις TAVI στην Καρδιοχειρουργική

Στο φως το κύκλωμα παράνομης εξόρυξης μαρμάρου

ΤΟΝ ΟΚΤΏΒΡΙΟ ΤΟΥ 2017 η «Εφ.Συν.» δημοσιεύει το πρώτο μέρος μιας έρευνας που κράτησε σχεδόν ένα χρόνο και αφορούσε σωρεία παρανομιών εντός της Καρδιοχειρουργικής Κλινικής του μεγαλύτερου στρατιωτικού νοσοκομείου της χώρας, του 401 ΓΣΝΑ. Οι καταγγελίες που είχαμε στα χέρια μας ανέφεραν υψηλό ποσοστό θνητότητας στις ειδικές επεμβάσεις καρδιάς τύπου TAVI και ταυτόχρονα επιβάρυνση του δημόσιου κορβανά με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Η εφημερίδα μας, μέσω επίσημων εγγράφων του νοσοκομείου αλλά και μαρτυριών στρατιωτικών γιατρών, συνέχισε να δημοσιεύει στοιχεία για την υπόθεση, την ώρα που τόσο η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας όσο και η διοίκηση του νοσοκομείου τηρούσαν σιγήν ιχθύος για τις αποκαλύψεις μας.

ΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ ΚΥΚΛΏΜΑΤΟΣ που δρούσε ανενόχλητο και είχε προβεί επανειλημμένα σε παράνομη εξόρυξη μαρμάρου και εκφόρτωση μπάζων στη νοτιοδυτική Πεντέλη, κάτω από τη μύτη του Δήμου Πεντέλης, του Δασαρχείου Πεντέλης, του τοπικού Αστυνομικού Τμήματος και του φυλακίου του Συνδέσμου Δήμων για την Προστασία και Ανάπλαση του Πεντελικού (ΣΠΑΠ), αποκάλυψε αποκλειστικά η «Εφ.Συν.» (29.8.2016).

Η έρευνα απέδειξε ότι μεγάλη ευθύνη για την κατάσταση αυτή έφερε το αρμόδιο ελεγκτικό όργανο του υπουργείου Υγείας, που δεν είναι άλλο από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ), και ότι σε παρόμοια παράνομη κατάσταση βρίσκονταν κι άλλα νοσοκομεία, στα οποία είχε δοθεί η άδεια να πραγματοποιούν επεμβάσεις TAVI χωρίς να πληρούν τις προϋποθέσεις που όριζε ο νόμος. Η εφημερίδα δημοσίευσε πρακτικά συνεδριάσεων του ΚΕΣΥ για το εν λόγω θέμα, που αποδείκνυαν πέραν πάσης αμφιβολίας το καθεστώς της παρανομίας με την ανοχή του κράτους. Την ίδια ώρα η εφημερίδα μηνύθηκε από θωρακοχειρουργό-στρατιωτικό γιατρό, ο οποίος ήταν ένα από τα βασικά πρόσωπα της ιστορίας. Τελικά τα δημοσιεύματα προκάλεσαν τον έλεγχο του νοσοκομείου από το Σώμα Επιθεωρητών Υγείας του υπουργείου Υγείας, έλεγχος που αποδείχτηκε δύσκολος στην εφαρμογή του καθώς κάποιοι στις Ενοπλες Δυνάμεις επιχείρησαν με κάθε τρόπο να καθυστερήσουν τους πολίτες-επιθεωρητές και να τον ακυρώσουν.

3/11/2018

Τον Νοέμβριο του 2018 η «Εφ.Συν.» δημοσίευε στοιχεία του πορίσματος των επιθεωρητών, που ήταν πραγματικά συγκλονιστικά, καθώς αφενός επιβεβαίωναν όλα όσα είχαμε δημοσιεύσει το προηγούμενο διάστημα -δικαιώνοντας την έρευνά μας-, αφετέρου έστελναν την υπόθεση σε δύο εισαγγελείς για τα περαιτέρω. Η τραγική ειρωνεία είναι πως την ώρα που οι πολίτες-επιθεωρητές ανακάλυπταν τα όσα διαδραματίζονταν στο νοσοκομείο, η στρατιωτική Δικαιοσύνη έστελνε την υπόθεση στο... αρχείο!

Το μονοπώλιο της παράνομης εξόρυξης μαρμάρου στην Πεντέλη το είχαν πατέρας και γιος, κάτοικοι της περιοχής, με τον πρώτο να έχει συλληφθεί γι’ αυτήν την παρανομία πάμπολλες φορές, κάποιες να έχει καταδικαστεί και κάποιες δικογραφίες που είχαν σχηματιστεί σε βάρος να έχουν παραγραφεί. Το ρεπορτάζ τεκμηριώθηκε με την αναφορά στα αρχικά των ονοματεπωνύμων των λαθρολατόμων του πολύτιμου πεντελικού μαρμάρου, αλλά και με φωτογραφίες και βίντεο που έδειχναν τους δυο τους να πραγματοποιούν εξόρυξη-φόρτωση του μαρμάρου, μαζί με τους συνεργούς τους. Η δημοσιογραφική έρευνα συνεχίστηκε και, όπως αποδείχτηκε, ο επικεφαλής του κυκλώματος που λυμαινόταν το -κατά τα λοιπά- προ29/8/2016 στατευόμενο βουνό ήταν κάτι παραπάνω από γνωστός στον δήμαρχο Πεντέλης, ο οποίος είχε αναφέρει το όνομά του ανάμεσα σε 100 στελέχη που στήριζαν τον αγώνα του συνδυασμού του σε εγκαίνια προεκλογικής του εκστρατείας, μόλις 2,5 χρόνια πριν. Οπως ήταν γνωστός και σε στελέχη του Συνδέσμου Δήμων για την Προστασία και Ανάπλαση του Πεντελικού. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα σκαπτικά μηχανήματα χωματουργικής εταιρείας ιδιοκτησίας του λαθρολατόμου συμμετείχαν στη διάνοιξη των δασικών δρόμων στην Πεντέλη, που είχε πραγματοποιηθεί ένα χρόνο πριν από τον ΣΠΑΠ. Τις αποκαλύψεις της «Εφ. Συν.» για τη συγκάλυψη του κυκλώματος της παράνομης εξόρυξης μαρμάρου στην Πεντέλη ακολούθησε ένα πέπλο σιωπής από τους τοπικούς άρχον τες. Ωσ τόσο, πραγματο ποιήθηκε έ λε γ χος από την ΕΛ.ΑΣ. στην περιοχή όπου διαπισ τώθηκαν ίχνη πρόσφατης εξόρυξης, ξεκίνησε η επιτήρηση της περιοχής και το κύκλωμα διέκοψε τη δραστηριότητά του. Χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν έξι μήνες μετά το πρώτο ρεπορτάζ για να φτάσουν όλα τα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας στα χέρια της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει γίνει γνωστή η άσκηση κάποιας δίωξης.

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ-ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ ΜΑΣ ΑΝΑΛΥΟΥΝ - Επιμέλεια: Ντίνα Δασκαλοπούλου, Αφροδίτη Τζιαντζή -

«Ακτινογραφία» από οκτώ γωνίες πό το πρώτο της κιόλας φύλλο, τον Νοέμβρη του 2012, η «Εφ.Συν.» δεν κρεμάστηκε μόνο στα μανταλάκια, δεν μπήκε μόνο στα σπίτια των δεκάδων χιλιάδων αναγνωστών της, στα τάμπλετ και στα κινητά τους, δεν έγινε απλώς η ίδια «ρεπορτάζ» άλλων Μέσων, αλλά τράβηξε τα βλέμματα πανεπιστημιακών ερευνητών σε Ελλάδα και εξωτερικό. Ειδικά την ταραγμένη και πυκνή πολιτικά περίοδο 20122015, σπάνια περνούσε μήνας ή ακόμα και εβδομάδα χωρίς να δεχτούμε κάποιο αίτημα, ως μέλη του συνεταιρισμού εργαζομένων της «Εφ.Συν.», για να απαντήσουμε σε ερωτηματολόγια για επιστημονικές εργασίες, να δώσουμε συνεντεύξεις σε ερευνητές πεδίου ή να συμμετάσχουμε σε ημερίδες και εργαστήρια που είχαν ως αντικείμενό τους το έντυπο που κρατάτε στα χέρια σας και την ψηφιακή έκδοση που σκρολάρετε στις

οθόνες σας. Δεκάδες φορές στα επτά χρόνια λειτουργίας της, η «Εφ.Συν.» έγινε θέμα διατριβής, πτυχιακής και μεταπτυχιακής εργασίας, συγκριτικών ερευνών, είτε ως η μοναδική συνεταιριστική ανεξάρτητη καθημερινή εφημερίδα στην Ελλάδα της κρίσης είτε ως εγχείρημα της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στον πολύπαθο χώρο των ΜΜΕ. Επειδή όμως οι έρευνες των ειδικών δεν γίνονται για να αραχνιάζουν σε συρτάρια, ούτε για να κοσμούν βιογραφικά, αλλά και για να αποτελέσουν ζωντανό εργαλείο στα χέρια των δρώντων υποκει-

Δεκάδες φορές στα επτά χρόνια λειτουργίας της, η «Εφ. Συν.» έγινε θέμα διατριβής, πτυχιακής και μεταπτυχιακής εργασίας, συγκριτικών ερευνών, είτε ως η μοναδική συνεταιριστική ανεξάρτητη καθημερινή εφημερίδα στην Ελλάδα της κρίσης είτε ως εγχείρημα της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στον πολύπαθο χώρο των ΜΜΕ

μένων, γι’ αυτό είπαμε να γιορτάσουμε τα έβδομα γενέθλιά μας με έναν ανορθόδοξο τρόπο: ζητήσαμε από ερευνήτριες και ερευνητές που μελέτησαν την «Εφ.Συν.» σε διαφορετικούς τομείς (από τα μνημόνια, την κρίση, το δημοψήφισμα, μέχρι το συνεταιριστικό μοντέλο, τα κοινωνικά κινήματα, τις διεθνείς σχέσεις και φυσικά τη δημοσιογραφική δεοντολογία) να μας παρουσιάσουν το απόσταγμα των εργασιών τους, σε μια κριτική αποτίμηση του δύσκολου αλλά γοητευτικού μας ταξιδιού. Χωρίς ευχολόγια, χωρίς ωραιοποιήσεις, οι απαντήσεις τους δεν είναι απλά «να ζήσετε και να τα εκατοστίσετε», αλλά φωτίζουν πτυχές του δημοσιογραφικού προϊόντος και της συνεταιριστικής διαδικασίας που εμείς, απασχολημένοι από το κυνήγι της είδησης, συχνά ξεχνάμε. Κυρίως μας θυμίζουν τα λάθη μας - κάτι που μας αρέσει πάρα πολύ, γιατί διορθωνόμαστε και γινόμαστε καλύτεροι. Εξάλλου, αυτό ακριβώς ζητάμε και από τις αναγνώστριες και τους αναγνώστες μας, που εκτός από «μοναδικοί μας εργοδότες» είναι και οι πιο σκληροί και δίκαιοι κριτές μας.

5/11/2012. Το πρώτο πρωτοσέλιδο της «Εφ.Συν.»

ΤΟ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΗΣ «ΕΦ.ΣΥΝ.»

Μια «ρωγμή» στο κυρίαρχο μιντιακό πεδίο Των Νίκου Λέανδρου* και Λαμπρινής Παπαδοπούλου** «Εφημερίδα των Συντακτών» ξεκίνησε τη λειτουργία της σε μια από τις ιστορικά χειρότερες περιόδους του ελληνικού μιντιακού πεδίου: οικονομική κρίση, δραματική μείωση των διαφημίσεων, ανατροπή εργασιακών κεκτημένων, απολύσεις και λουκέτα σε μικρούς και μεγάλους δημοσιογραφικούς οργανισμούς. Παράλληλα, γιγάντωση της κρίσης αξιοπιστίας με μεγάλη μερίδα του κοινού να απαξιώνει τα κυρίαρχα ΜΜΕ κατηγορώντας τα για πελατειακούς δεσμούς με την πολιτική και επιχειρηματική ελίτ του τόπου, διαστρέβλωση της πραγματικότητας και απουσία πλουραλισμού απόψεων. Αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά που υπό κανο-

νικές συνθήκες θα αποθάρρυναν τον οποιονδήποτε από το να παραμείνει και να επιμείνει σε αυτόν τον χώρο πείσμωσαν τους πρώην εργαζόμενους της «Ελευθεροτυπίας», οδηγώντας τους στην απόφαση να δώσουν τη δική τους απάντηση στη διπλή δομική κρίση των ελληνικών ΜΜΕ. Υιοθετώντας το συνεταιριστικό μοντέλο, η «Εφ. Συν.» επιδίωξε να καταρρίψει το παγιωμένο ιδιοκτησιακό μοντέλο των «βαρόνων του Τύπου» που χαρακτηριζόταν από οριζόντια συγκέντρωση στα ΜΜΕ, δραστηριότητες και σε άλλα πεδία και μονοπωλιακή σχέση με την πληροφορία. Επιπλέον, δημιούργησε νέους, πρωτόγνωρους για τα ελληνικά δεδομένα συσχετισμούς, ανατρέποντας παγιωμένες σχέσεις και ρόλους, στοχεύοντας στη διασφάλιση αξιοπρεπούς εργασίας για τους δημοσιογράφους-συνεταιριστές, σε ανεξάρτητη ενημέρωση και ανάδειξη του κοινωνικού και δημοκρατικού ρόλου των Μέσων. Στην

κρίση αξιοπιστίας των Μέσων απάντησε με κριτικό περιεχόμενο, φιλοξενία φωνών που δεν είχαν πρόσβαση στα κυρίαρχα Μέσα και έμφαση σε δράσεις και πρωτοβουλίες «από τα κάτω». Σε διεθνές επίπεδο, η συζήτηση σχετικά με τις προκλήσεις και τις δυνατότητες ενός μιντιακού συνεταιρισμού έχει ήδη διανύσει μεγάλο δρόμο και πλήθος συνεταιριστικών εγχειρημάτων, όπως η γερμανική εφημερίδα Tageszeitung, το ισπανικό περιοδικό Alternativas Económicas, το βρετανικό Bristol Cable, το New Internationalist κ.ά., έχουν δώσει τις δικές τους απαντήσεις στις προκλήσεις που συνάντησαν, χτίζοντας νέους συσχετισμούς και κινητοποιώντας το κοινό τους προς την κατεύθυνση της διεκδίκησης της ανεξάρτητης ενημέρωσης που δικαιούται. Στην περίπτωση της «Εφ.Συν.» η συνεταιριστική ιδιοκτησία δεν ήρθε χωρίς κόστος: το περίπλοκο και

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ-ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ ΜΑΣ ΑΝΑΛΥΟΥΝ

Για ένα διαφορετικό περιβάλλον ενημέρωσης Του Νικόλαου Παναγιώτου*

Του Γιώργου Πλειού*

«Εφημερίδα των Συντακτών» αποτελεί μια σημαντική πρωτοβουλία και τολμηρό πείραμα σε ένα πολύ δύσκολο περιβάλλον για τους ειδησεογραφικούς οργανισμούς στη χώρα μας. Το μοντέλο αυτό αναλύθηκε και συζητήθηκε κατά τη Διεθνή Θερινή Ακαδημία Thessaloniki International Media Summer Academy, που κάθε χρόνο διοργανώνουμε από κοινού με διεθνείς οργανισμούς και πανεπιστήμια από όλο τον κόσμο και συγκεντρώνει αντίστοιχο ενδιαφέρον. Το μοντέλο της «Εφ.Συν.» είναι μια εναλλακτική πρόταση με πολλές δυσκολίες αλλά ταυτόχρονα και πολλά πλεονεκτήματα. Και τα δύο στοιχεία χαρακτήρισαν τη γραφή της εφημερίδας ειδικά δε σε ό,τι έχει να κάνει με την κάλυψη των διεθνών θεμάτων. Πολύ χαρακτηριστικός των πλεονεκτημάτων της εφημερίδας είναι ο τρόπος Πολύ χαρακτηριστικός με τον οποίο κάλυψε το μακεδονικό ζήτημα και τον διάλογο των πλεονεκτημάτων που αναπτύχθηκε είτε υπέρ είτε κατά, παρότι η θέση της της εφημερίδας είναι εφημερίδας ήταν ξεκάθαρη. Αντίστοιχα των δυσκολιών της εφημερίδας ήταν τα σκίτσα ο τρόπος με τον οποίο του Π. Ζερβού (5/7/2019) και του Γ. Καλαϊτζή (04/06/2014,) κάλυψε το μακεδονικό του Μιχάλη Κουντούρη (10 και 11.4.2018), αλλά και η κάλυζήτημα και τον διάλογο ψη των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου κυριάρχησε η εθνική ματιά και όχι η ανάδειξη των ευρωπαϊκών που αναπτύχθηκε είτε ζητημάτων. Σκίτσα αντίστοιχα που ανέδειξαν τις δυσκολίες υπέρ είτε κατά, παρότι του εγχειρήματος της προσπάθειας σύγκλισης και σύνθεσης η θέση της εφημερίδας διαφορετικών απόψεων και αντιλήψεων. Δυσκολίες που δεν ήταν ξεκάθαρη περιορίζονται μόνο στο εσωτερικό της εφημερίδας, αλλά έχουν πολλές και ουσιαστικές αντίστοιχα επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο το κοινό εκλαμβάνει την εφημερίδα. Αυτή νομίζω ότι είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση, η προσπάθεια της «Εφ.Συν.» να διατηρήσει αυτόν τον πλουραλισμό, τη διαφορετικότητα στην κάλυψη των ειδήσεων, όπως έγινε με το Μακεδονικό αλλά και με τα πρωτοσέλιδά της. Γιατί έχουμε ανάγκη από διαφορετικές οπτικές και προσεγγίσεις σε ένα περιβάλλον ενημερωτικό που τείνει να γίνει άχρωμα μονοπωλιακό.

*Επίκουρος καθηγητής τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Στην κρίση αξιοπιστίας των Μέσων απάντησε με κριτικό περιεχόμενο, φιλοξενία φωνών που δεν είχαν πρόσβαση στα κυρίαρχα Μέσα και έμφαση σε δράσεις και πρωτοβουλίες «από τα κάτω»

θολό νομικό τοπίο, οι πολλαπλοί ρόλοι στους οποίους καλούνται να αντεπεξέλθουν οι δημοσιογράφοι-συνεταιριστές, η ούτως ή άλλως μικρή διαφημιστική αγορά, οι επιθέσεις για μεροληψία σε ορισμένα πολιτικά ζητήματα, οι εσωτερικές προστριβές κ.ά. οδήγησαν αναπόφευκτα σε εντάσεις και εμπόδια. Σε κάθε περίπτωση, η απήχηση της «Εφ.Συν.» στο αναγνωστικό κοινό και η σταθερή της πορεία υποδηλώνουν την ανάγκη και απαίτηση του αναγνωστικού κοινού για ανεξάρτητα Μέσα τα οποία ξεφεύγουν από τη μονοδιάστατη παρουσίαση της πραγματικότητας και δεν ταυτίζονται με ισχυρούς ομίλους. Με την παρουσία της η «Εφ.Συν.» επιβεβαιώνει πως η κρίση δημιούργησε «ρωγμές» στο παραδοσιακό μιντιακό τοπίο. Ως εκ τούτου, το φορτίο της είναι μεγάλο: πρέπει να επιβιώσει και να συμβάλει στο να

Η πολιτική (δημοσιογραφία) είναι ακόμα εδώ

γίνει δρόμος αυτή η ρωγμή και να αποτελέσει παράδειγμα για την ανάδυση και άλλων δημοσιογραφικών εγχειρημάτων που θα αμφισβητούν τους παγιωμένους κανόνες του παιχνιδιού και θα στοχεύουν σε μια ενημέρωση μακριά από συμφέροντα και αφεντικά πάσης φύσεως... *Καθηγητής τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, αντιπρύτανης Οικονομικών, Προγραμματισμού και Ανάπτυξης, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών **Διδάκτορας τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, διδάσκουσα τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

(ακραία) εμπορευματοποίηση των ΜΜΕ αναδεικνύεται σε «καρκίνο» της σύγχρονης δημοσιογραφίας. Τα εξωθεί στην ακραία ενημερωδιασκέδαση ή σε πολιτική στράτευση ή και στον κιτρινισμό. Τα news συνιστούν ένα στρατηγικό όπλο σε αυτή την προσπάθεια, όπου κυριαρχεί η αξιοποίηση στερεότυπων και όχι η αξιοπιστία. Παράλληλα, η Ελλάδα ανήκει στις χώρες όπου οι «σοβαρές» πολιτικές εφημερίδες (διαφόρων αποχρώσεων) διατηρούν ακόμα σημαντικό έδαφος. Μεταξύ τους είναι και η «Εφ.Συν.». Το λέω όχι τόσο με την ιδιότητα κάποιου που έχει αρθρογραφήσει εδώ, αλλά κυρίως με την ιδιότητα του ερευνητή, σε τουλάχιστον δύο περιπτώσεις. Κατά την προδημοψηφισματική περίοδο, μαζί με τις αντιπολιτευόμενες, δεν απέφυγε να συζητήσει επαρκώς την πιθανότητα Grexit και τα capital controls, με τρόπο μάλλον ουδέτερο. Παρόμοια στάση είχε απέναντι στην τότε κυβέρνηση αλλά και την τρόικα αναφορικά και με την προοπτική μείωσης του τουΣε ό,τι αφορά ρισμού ή τις δυσμενείς εξελίξεις στη διεθνή εικόνα της χώρας, ή την πιθανότητα την τήρηση της κουρέματος και μη καταβολής μισθών δημοσιογραφικής και συντάξεων - σημεία στα οποία διαδεοντολογίας, το κρίθηκαν οι περισσότερες εφημερίδες οι φιλικά προσκείμενες στην αντιπολίτευσχόλιο δεν είναι ση. Ηταν από τις εφημερίδες που είχε εξ διακριτό από την αρχής σαφή αρνητική στάση απέναντι είδηση, όπως άλλωστε στους υποστηρικτές του «Ναι», αλλά και στις περισσότερες ακόμα σαφέστερη θετική στάση απέναντι στους εκπροσώπους του «Οχι». «σοβαρές» πολιτικές Συνοπτικά, τάχθηκε υπέρ των επιλογών εφημερίδες της κυβέρνησης, αν και με διαφοροποιήσεις. Σε ό,τι αφορά την τήρηση της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, το σχόλιο δεν είναι διακριτό από την είδηση, όπως άλλωστε και στις περισσότερες «σοβαρές» πολιτικές εφημερίδες. Είναι εξαιρετικά περιορισμένη η χρήση υποτιμητικών εκφράσεων ή λεκτικών διακρίσεων, αλλά και η αναφορά στην προσωπική ζωή δημόσιων προσώπων. Ανήκει στις εφημερίδες που τηρούν αυστηρά το τεκμήριο της αθωότητας, όπως και την αρχή της διακριτικότητας σε άτομα με ψυχική νόσο ή κλονισμό. Συχνά προβάλλει ακάλυπτα τα πρόσωπα ΑμεΑ, ωστόσο ανήκει στις εφημερίδες που αυτό συμβαίνει λιγότερο συχνά. Διακρίνεται για την αποφυγή αναφοράς των ονομάτων ανηλίκων και ΑμεΑ. Αποφεύγει απόλυτα να αναφέρει ονόματα βιασθέντων και παρέχει τεκμήρια στα ρεπορτάζ των συντακτών της. Ασκεί έντονη κριτική στον τρόπο λειτουργίας της δημοκρατίας όπως και της δημοσιογραφίας στη χώρα, ενώ ανήκει στις λίγες εφημερίδες που αποφεύγουν τις προσβλητικές εκφράσεις για πρόσωπα. Η εφημερίδα ανήκει στην ευρύτερη Αριστερά, στήριξε τις επιλογές της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ χωρίς να ταυτιστεί μαζί της, με τρόπο που χαρακτηρίζει τα έντυπα σοβαρών ειδήσεων, σεβόμενη τους κανόνες δημοσιογραφικής δεοντολογίας. Εχει δρόμο να διανύσει, κυρίως προς την κατεύθυνση της ερευνητικής δημοσιογραφίας και μείωσης της δραματοποίησης, χωρίς να σημαίνει ότι χάνει σε σύγκριση με άλλα φύλλα.

* Καθηγητής στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ, διδάσκων στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ-ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ ΜΑΣ ΑΝΑΛΥΟΥΝ

Η «Εφ.Συν.» στη μεγάλη σκακιέρα των διεθνών σχέσεων

Η «Εφημερίδα των Συ Tου Κώστα Κανελλόπουλου*

Του Χρήστου Α. Φραγκονικολόπουλου* ρόσφατα ολοκλήρωσα και δημοσίευσα μια μελέτη για τον ρόλο και τη σημασία των ελληνικών ΜΜΕ και ειδικότερα του Τύπου στο ζήτημα της ελληνοτουρκικής προσέγγισης. Ανάμεσα σε πολλές ελληνικές εφημερίδες που αποφάσισα να μελετήσω, και ειδικότερα τον «λόγο» που αναπτύσσουν ως προς τις σχέσεις της χώρας μας με την Τουρκία, με μεγάλη μου χαρά διαπίστωσα ότι η «Εφ.Συν.» φιλοξενεί ρεπορτάζ, αναλύσεις και άρθρα ακαδημαϊκών που προσπαθούν να καταπολεμήσουν τις συγκρουσιακές αντιλήψεις που κυριαρχούν στην αντιμετώπιση των γειτόνων, να επηρεάΗ δημοσιογραφία σουν θετικά την οικοδόμηση φέρει τεράστια της ειρήνης και εμπιστοσύνης ευθύνη και πρέπει και να προσφέρουν εναλλακτικές επιλογές στα στερεότυπα να διευρύνει τους και τις συγκρούσεις. ορίζοντες των Σε μια χώρα όπου η συντριπολιτών σχετικά με τα πτική πλειονότητα των ΜΜΕ έχει παγιώσει στο πολιτικό σύζητήματα εξωτερικής στημα και στην κοινή γνώμη πολιτικής μέσα από την μια εθνικιστική οπτική, και πρόκληση ερωτημάτων μάλιστα την πλαισιώνει ως αυκαι την προώθηση της τονόητη και μη προβληματική, αρκετά από τα κείμενα της «Εφ. κριτικής σκέψης Συν.» έρχονται να στηρίξουν αυτό που πάντα προτείνω και συμβουλεύω τους/τις φοιτητές/φοιτήτρίες μου: στον σημερινό κόσμο, που βρίσκεται σε πλήρη κινητικότητα και αβεβαιότητα, το ζητούμενο είναι η διαμόρφωση νέων αντιλήψεων και λόγου στην εξωτερική πολιτική, η παραγωγή γνώσης και η αλλαγή νοοτροπίας με στόχο την εκλογίκευση των «απειλών» και των

πάγιων προτεραιοτήτων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Ενδεικτικά ήταν και τα κείμενα της «Εφ.Συν.» για το Μακεδονικό και τη Συμφωνία των Πρεσπών. Τα κείμενα ήταν χαρακτηριστικό παράδειγμα της «μη αντιπαραθετικής δημοσιογραφίας», καθώς ανέπτυξαν και επένδυσαν στη λογική ότι το ζητούμενο είναι η μεγαλύτερη πληροφόρηση για τις πολλαπλές πραγματικότητες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, αλλά και η εξέταση του πώς συνδέονται με τις αλλαγές στην παγκόσμια πολιτική και οικονομία και τους διακυβερνητικούς και μη κυβερνητικούς μηχανισμούς συνεργασίας. Η δημοσιογραφία φέρει τεράστια ευθύνη και πρέπει να διευρύνει τους ορίζοντες των πολιτών σχετικά με τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής μέσα από την πρόκληση ερωτημάτων και την προώθηση της κριτικής σκέψης, με στόχο την αποδυνάμωση των προσκομμάτων που εμποδίζουν την αποτελεσματική επικοινωνία, πρέπει να αμφισβητεί το αντιθετικό δίπολο «εμείς-αυτοί» και να επιδιώκει την ουσιαστική γνώση, να επιτρέπει την αυτοκριτική και να στηρίζεται στην πολύπλευρη ενημέρωση. Μόνο έτσι θα μπορέσει η χώρα να απαγκιστρωθεί από δυστοπικές αντιλήψεις και αντιφάσεις σε έναν κόσμο που αλλάζει, να αναστοχαστεί κριτικά τις επιλογές του παρελθόντος, να τις αναλύσει και να τις αξιολογήσει και να επανακαθορίσει την πορεία της χώρας. Υπάρχουν περιθώρια επιλογής των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ και αυτό ακριβώς θα πρέπει να είναι η δημοσιογραφία - μια επιλογή. Η «Εφ.Συν.», στον βαθμό που της το επιτρέπουν οι κυρίαρχες πολιτικές και δημοσιογραφικές πρακτικές, προσπαθεί να κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση.

εν είναι υπερβολή να ισχυριστεί κανείς ότι η ίδια η γέννηση της «Εφ.Συν.» είναι προϊόν της οικονομικής κρίσης. Μια άλλοτε κραταιά εφημερίδα με σημαντικά προβλήματα ήδη από την προ μνημονίων εποχή χρεοκοπεί και αρκετοί από τους/τις συντάκτες/τριές της αποφασίζουν να στήσουν από την αρχή μια καινούργια εφημερίδα με ίδια μέσα. Ως αναγνώστης την «Εφ. Συν.» την παρακολουθώ από την πρώτη μέρα κυκλοφορίας της στα τέλη του 2012 σε μια δύσκολη για τις εφημερίδες εποχή, όπου η αναζήτηση ειδησεογραφικής ενημέρωσης μέσω του διαδικτύου έχει αντικαταστήσει την τελετουργία της καθημερινής αγοράς των φύλλων τους. Σε μια εποχή όμως που, ακριβώς λόγω του βομβαρδισμού διαδικτυακών πληροφοριών, η δουλειά που γίνεται σε μια αίθουσα σύνταξης ημερήσιου Τύπου είναι πολύ σημαντική για την ποιότητα και την εγκυρότητα της ενημέρωσης. Ως ερευνητής την «Εφ.Συν.» άρχισα να τη χρησιμοποιώ από το 2014, πρώτα για τις ανάγκες του διμερούς ελληνογερμανικού προγράμματος «Οι Ελληνες, οι Γερμανοί και η κρίση», στο οποίο μελετήσαμε την απόδοση ευθύνης στην κρίση της ευρωζώνης για τα χρόνια από το 2009 έως το 2016, αλλά και σήμερα, στο πλαίσιο του προγράμματος «Η πολιτικοποίηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στην ελληνική δημόσια συζήτηση, 1974-2019». Οι έρευνες αυτές εστιάζουν στις παρεμβάσεις των δρώντων υποκειμένων στη δημόσια σφαίρα. Κρίσιμο στοιχείο είναι η κάλυψη των διαφόρων δηλώσεων και απόψεων που διατυπώνονται από τους εμπλεκόμενους φορείς σχετικά με τα θέματα που

∆

*Kαθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Δημοσιογραφίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Η κοινωνική ιστορία σε ενεστώτα χρόνο Της Λουκίας Κοτρωνάκη* σημασία των γεγονότων διαμαρτυρίας και της καταγραφής τους για την κοινωνική έρευνα και την εξιστόρηση των μεγάλων και μικρότερων αφηγήσεων της εκάστοτε ιστορικής εποχής σπάνια αναδεικνύεται. Σπάνια αναδεικνύεται πώς, μέσα από τη δυναμική των διαδηλώσεων, την πύκνωση και την κύμανση των κινητοποιήσεων, τη δημόσια εκδήλωση πρωτοβουλιών αλληλεγγύης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης γύρω από επιμελώς αποσιωπημένα κοινωνικά ζητήματα ή ζητήματα-ταμπού, το ξέσπασμα των βίαιων συγκρούσεων με τις δυνάμεις καταστολής κοκ, αναδύονται οι νέες ή οι μεταλλασσόμενες συλλογικές ταυτότητες και τα ιδιαίτερα περιεχόμενα που τις εμψυχώνουν, οι ανερχόμενοι –ή οι αενάως υπό διαμόρφωση– κοινω-

νικοί και πολιτικοί συσχετισμοί, τα ρεπερτόρια της συλλογικής διεκδίκησης. Ακόμη όμως σπανιότερα επισημαίνεται ότι πρωτογενής –αν και όχι αποκλειστική– πηγή αλίευσης των γεγονότων διαμαρτυρίας και, εν συνεχεία, της συστηματοποίησής τους σε ευκρινείς και εύρωστες βάσεις δεδομένων είναι οι εφημερίδες, ο Τύπος. Η παραπάνω διαπίστωση και παραδοχή επισύρει πληθώρα ευθυνών τόσο για τους κοινωνικούς ερευνητές όσο και για τους δημοσιογράφους, με τους τελευταίους εξ ορισμού επιφορτισμένους με το καθήκον της έγκαιρης και νηφάλιας μεταφοράς στο χαρτί ή στο site των συμβάντων, της πλοκής και των πρωταγωνιστών αυτών των συμβάντων. Των συμβάντων, όμως, ως έχουν: αποκαθαρμένων από τις ερμηνείες, τους συνειρμούς και τους δραματικούς επιλεκτικούς τονισμούς ειδικών τους όψεων. Κατά πόσο ωστόσο το τόσο προφανές και τόσο εύλογο

αίτημα των κοινωνικών ερευνητών, το αίτημα για συνεπή απεικόνιση της πραγματολογίας των κοινωνικών πεπραγμένων από τους ανθρώπους του Τύπου, ικανοποιείται; Ειδικότερα δε στους καιρούς μας, στους καιρούς των αλλεπάλληλων κρίσεων και της πρωτοφανούς καταρράκωσης του ήθους του δημόσιου διαλόγου από τις άναρθρες, εσχατολογικές και συχνά κενές περιεχομένου ιαχές των «ειδικών» της δημόσιας σφαίρας; Σπάνια έως καθόλου. Μια κατάδυση στα αρχεία των εντύπων μεγάλης κυκλοφορίας (από το 2010 έως τις μέρες μας) ή των «στρατευμένων» εφημερίδων (ειδικότερα από το 2015 και μετά) αρκεί. Αρκεί για να αντιληφθεί ακόμη και ο πλέον ανυποψίαστος ερευνητής ότι στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, η αποτύπωση των γεγονότων διαμαρτυρίας (όταν αυτά δεν μπορούν να αγνοηθούν) έπεται της άποψης του συντάκτη και ότι είδηση δεν

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ-ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ ΜΑΣ ΑΝΑΛΥΟΥΝ

ντακτών» και η κρίση μελετάμε κάθε φορά. Δεν μας ενδιαφέρει δηλαδή τόσο η πολιτική γραμμή της κάθε εφημερίδας και οι διάφορες μετατοπίσεις αυτής της γραμμής όσο η ύπαρξη πολυφωνίας και δημοσιογραφικής επάρκειας. Η «Εφ.Συν.» υπερκαλύπτει αυτά τα κριτήρια και ερευνητικά μάς λύνει εν μέρει τα προβλήματα που δημιούργησε το κλείσιμο της «Ελευθεροτυπίας» το 2011. Λέω εν μέρει γιατί η «Εφ.Συν.» συνεχίζει μεν την ποιοτική δημοσιογραφική παράδοση της «Ε», αλλά από την άλλη η Δεν μας ενδιαφέρει χαμηλή της τόσο η πολιτική κυκλοφορία, γραμμή της κάθε όπως άλλωστε και αυτές εφημερίδας και οι των υπόλοιδιάφορες μετατοπίσεις πων ημερήσιαυτής της γραμμής όσο ων ελληνικών εφημερίδων, η ύπαρξη πολυφωνίας οι οποίες από και δημοσιογραφικής το 2015 και επάρκειας μετά δεν παρ απ έ μπου ν σε πανελλαδικής κυκλοφορίας φύλλα, εγείρει μεθοδολογικά ζητήματα ως προς τη συνέχιση της χρήσης των έντυπων εκδόσεων για ερευνητικούς σκοπούς. Παρότι η κρίση φαίνεται να αφήνει ένα δυσοίωνο αποτύπωμα στις ελληνικές εφημερίδες, δεν μπορώ παρά να ευχηθώ στην «Εφ.Συν.» να μας αναγκάσει να συνεχίσουμε να την αναζητούμε στην έντυπη μορφή της και ως ερευνητές και ως, το κυριότερο, αναγνώστες. *Ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και γενικός γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης

Η μοναδική ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδαφορέας ενός αριστερής λογικής λόγου Του Σταμάτη Πουλακιδάκου* «κρίση» που ενέσκηψε στην ελληνική κοινωνία και τα πολλαπλά ζητήματα που δημιούργησε έγιναν αφορμή για τη δημιουργία ενός εξαιρετικά μεγάλου όγκου ερευνών γύρω από τις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές διεργασίες και μετασχηματισμούς που έχουν λάβει χώρα. Στο πλαίσιο αυτό δημοσιεύτηκαν και εξακολουθούν να δημοσιεύονται έρευνες που αφορούν τα ελληνικά ΜΜΕ και τη συνάρθρωσή τους με την κοινωνία. Από τις έρευνες αυτές δεν θα μπορούσε να λείπει η «Εφ.Συν.», η μοναδική εδώ και επτά χρόνια ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδα-φορέας ενός αριστερής λογικής λόγου. Υπό αυτή τη λογική, η εν λόγω εφημερίδα επελέγη ως μέσο προκειμένου να εξεταστεί στο πλαίσιο συγκριτικής έρευνας για την κάλυψη της ευρωπαϊκής οικονομικής κρίσης και του προσφυγικού/ μεταναστευτικού ζητήματος σε έντυπα ΜΜΕ της Γερμανίας και της Ελλάδας. Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι «μετρήθηκαν» οι δηλώσεις (πολιτικών, δημοσιογράφων, επιστημόνων και πολιτών) που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα και αφορούσαν την οικονομική κρίση και το προσφυγικό/μεταναστευτικό. Τα ποσοστά που παρουσιάζονται εδώ αποτελούν τα πλέον αξιοσημείωτα ευρήματα. Ως

* Μεταδιδακτορική ερευνήτρια, Πάντειο Πανεπιστήμιο/Πανεπιστήμιο Κρήτης

* Μέλος Εργαστηριακού Διαδακτικού Προσωπικού, τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ ΣΕ EΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΙΣΠΑΝΙΑ

Μια συγκριτική μελέτη Της Αθηνάς Αραμπατζή* ε Ελλάδα και Ισπανία αναπτύσσονται εγχειρήματα Τύπου, απαντώντας όχι μόνο στις υλικές ανάγκες που η κρίση γέννησε, αλλά και στο κομβικό επίδικο για ανεξάρτητη δημοσιογραφία. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι η «Εφημερίδα των Συντακτών» και το ισπανικό El Salto, που λειτουργεί από το 2016 ως συνέχεια της εφημερίδας Diagonal. Η «Εφ.Συν.» αποτελεί αποκύημα της περιόδου της κρίσης και απάντησε Στην 7χρονη πορεία της, καταρχάς στην ανάγκη η «Εφ.Συν.» αντανακλά απασχόλησης των εργαζομένων που βρέθηκαν χωρίς τη δυνατότητα ενός δουλειά μετά τη χρεοκοπία συνεταιριστικού της «Ελευθεροτυπίας». έντυπου μέσου να Στην «Εφ.Συν.» ωστόσο συαναπτύσσει εξωστρεφείς ναντούμε και ένα μοντέλο συνεργατισμού -πέραν της σχέσεις με τις τοπικές τεχνικής φύσης της εκάκοινωνίες, βασισμένες στοτε νομικής μορφής που σε έναν αμφίδρομο καθορίζει το πλαίσιο αλλά διάλογο και το περιεχόμενο της δραστηριότητας- το οποίο, αν και σε μικρή κλίμακα, θέτει σε εφαρμογή ένα ευρύτερο επίδικο μετασχηματισμού των σχέσεων εργασίας και της ιδιοκτησίας, με ισότιμη λήψη αποφάσεων και αναδιανομή των κερδών, απασχολώντας πάνω από 100 εργαζομέ-

θεωρείται το ίδιο το γεγονός αλλά το λιγότερο ή περισσότερο συγκινησιακό μοτίβο απόδοσής του. Υπό το φως των παραπάνω, και χωρίς να παραγνωρίζεται το υποκειμενικό φίλτρο του κάθε δημοσιογράφου, δεν θα ήταν υπερβολή να υποστηριχθεί ότι στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε η «Εφ.Συν.» αποτέλεσε και αποτελεί ένα κατ’ εξαίρεση υπόδειγμα αξιόπιστου διαύλου μεταφοράς των γεγονότων ως έχουν. Εισφέροντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την πρωτογενή πληροφορία στους ενδιαφερόμενους μελετητές, τις ψηφίδες της καθημερινότητας στο πανόραμα της πρόσφατης κοινωνικής ιστορίας, της ιστορίας «των από κάτω» εν τη γενέσει της.

εκ τούτου, δεν «αθροίζουν» το 100% των μελετηθέντων δημοσιευμάτων. Το ποσοστό που υπολείπεται αναφέρεται στον αριθμό των δημοσιευμάτων που δεν αναφέρονται στις παραμέτρους της έρευνας που παρουσιάζονται στη συνέχεια. Σε ό,τι έχει να κάνει με την Ε.Ε. (γενικά ως πολιτική δομή), οι δηλώσεις που δημοσίευσε η «Εφ.Συν.» εμφανίζονται κυρίως θετικές για την Ε.Ε. (29,6%) ή ουδέτερες (20,8%), ενώ οι αρνητικές απόψεις περιορίζονται σε ένα 8,8%. Παράλληλα, επιμέρους όργανα-θεσμοί της Ε.Ε., όπως το Ευρωκοινοβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αναφέρονται από ελάχιστα έως καθόλου στις δηλώσεις που εξετάστηκαν. Επιπρόσθετα, διαπιστώθηκε μια σχετική ισορροπία αναφορικά με τις θετικές, ουδέτερες και αρνητικές απόψεις για τις πολιτικές της Ε.Ε. στην οικονομία και το προσφυγικό ζήτημα, με ποσοστά 27,7%, 24,5% και 22% αντίστοιχα. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι οι απόψεις που εκφράζονται μέσω της εφημερίδας για τους πρόσφυγες/μετανάστες είναι κυρίαρχα θετικές (32,1%), με 7,5% ουδέτερες απόψεις και μόλις 3,1% αρνητικές.

νους στον ημερήσιο Τύπο και στα ψηφιακά μέσα της εφημερίδας. Το Εl Salto αποτελεί εξέλιξη μιας συνελευσιακής δομής έντυπου μέσου, μια διαδικασία και ένα «άλμα» το οποίο μετασχηματίζεται σε ένα ευρύτερο γεωγραφικά εγχείρημα, με οκτώ συνολικά παραρτήματα σε αντίστοιχες πόλεις της Ισπανίας, απασχολώντας 200 εργαζομένους και συνεργάτες σε ημερήσια και μηνιαία έντυπα μέσα, στο ραδιόφωνο και στα ψηφιακά μέσα της έκδοσής του. Στην 7χρονη πορεία της, η «Εφ.Συν.» αντανακλά τη δυνατότητα ενός συνεταιριστικού έντυπου μέσου να αναπτύσσει εξωστρεφείς σχέσεις με τις τοπικές κοινωνίες, βασισμένες σε έναν αμφίδρομο διάλογο, με θεματολογίες βασισμένες σε κοινωνικά επίδικα και διεκδικήσεις, καθώς και στην ανάπτυξη κριτικού αναστοχασμού διαμέσου της ενημέρωσης, παρ’ όλους τους περιορισμούς που τίθενται, εσωτερικούς και εξωτερικούς. Αν και σχετικά πρόσφατο, το αποτύπωμα και η εμπειρία των παραπάνω συνεταιριστικών εγχειρημάτων έχει θέσει υψηλά ποιοτικά κριτήρια ενημέρωσης και διάνοιξης ενός κοινού συμπεριληπτικού χώρου στο ζοφερό τοπίο των μέσων ενημέρωσης. Η ώς τώρα διαδρομή τους προδιαθέτει σε διάλογο για περαιτέρω στοχεύσεις που θα ενδυναμώσουν τέτοιες πρωτοβουλίες, με την αποτελεσματικότερη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στην παραγόμενη ενημέρωση και τις αναλυτικές προσεγγίσεις της αρθρογραφίας. * Δρ Κοινωνικής Γεωγραφίας

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

7 + 1 ΑΠΩΛΕΙΕΣ - Του Δημήτρη Κανελλόπουλου -

Δικοί μας άνθρωποι που έφυγαν

ίναι τέτοιες οι συνθήκες στην «Εφ. Συν.» που λειτουργούμε πραγματικά σαν οικογένεια. Θέλεις η κατάσταση, θέλεις η δομή αυτής της συνεταιριστικής εφημερίδας, πιθανότατα να είναι και οι χωροταξικές συνθήκες δουλειάς που είμαστε όλοι μαζί, ο ένας δίπλα στον άλλον. Δεν ξέρω, ό,τι και να... φταίει πάντως, μας κάνει στην «Εφ.Συν.» να μοιάζουμε με οικογένεια. Και γι’ αυτό οι θάνατοι που μας βρήκαν μέσα στα επτά χρόνια μας στοίχισαν διπλά. Χάθηκαν οι άνθρωποι εννοείται, χάθηκαν οι φίλοι και οι γνωστοί μας, οι συνεργάτες μας, αλλά άλλαξε και η καθημερινότητά μας στην εφημερίδα.

Στην «Εφ.Συν.» μοιάζουμε με οικογένεια. Και γι’ αυτό οι θάνατοι που μας βρήκαν μέσα στα επτά χρόνια μας στοίχισαν διπλά. Χάθηκαν οι άνθρωποι εννοείται, χάθηκαν οι φίλοι και οι γνωστοί μας, οι συνεργάτες μας, αλλά άλλαξε και η καθημερινότητά μας στην εφημερίδα... Αδειασαν γραφεία, σταμάτησαν τα γέλια, μας έλειψαν κάποια πράγματα. «Είχα συνηθίσει αυτή τη βαριά ανάσα δίπλα μου για 20 χρόνια» μου είπε ένας συνάδελφος για τον Βαγγέλη Καραγεώργο, την τελευταία

απώλεια στην οικογένειά μας. Τη μέρα που έγινε η κηδεία του Βαγγέλη η εφημερίδα ήταν άδεια. Εντελώς. Μαζευτήκαμε όλοι αργά, βουβοί, και αρχίσαμε να δουλεύουμε για να βγει το φύλλο που αγοράσατε την επομένη στα περίπτερα. Και δεν πονάμε μόνο για τους ανθρώπους της εφημερίδας που «φεύγουν». Πονάμε και για τους ανθρώπους των ανθρώπων που «φεύγουν». Ε, οικογένειά μας είναι κι αυτοί, τους ζούμε καθημερινά, έστω και εμμέσως. Εντάξει, μην μπερδευτείτε, δεν είμαστε μέσα στο κλάμα στην εφημερίδα. Λειτουργούμε όπως στις κηδείες αγαπημένων φίλων που στο τέλος, στα τραπέζια, λέμε και πέντε αστεία. Γελάμε και λίγο τρανταχτά. Οι μνήμες μας είναι εδώ. Οι άνθρωποι «κινούνται» γύρω μας. Η ζωή συνεχίζεται...

Βαγγέλης Καραγεώργος

Γιάννης Καλαϊτζής

Γιάννης Ιωάννου

1966-2019

1945-2016

1944-2019

Χρήστος Αγγελάκος 1962-2019

Λάκης Μπέλλος

Μαργαρίτα Κουλεντιανού

1954-2015

1952-2017

Ακης Φάντης 1944-2018

Μπόικο Μπορίσοφ 1953-2014

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΚΟΡΥΦΑΊΕΣ ΣΤΊΓΜΕΣ ΤΩΝ ΕΦΤΑ ΤΕΧΝΩΝ - Γράφουν οι: Βένα Γεωργακοπούλου, Ματούλα Κουστένη, Παρή Σπίνου, Βασιλική Τζεβελέκου -

Ειδήσεις με διεθνή απήχηση Μέσα στα χρόνια της κρίσης η Ελλάδα απασχόλησε συχνά τα ξένα MME, συνήθως με αρνητικές αναφορές στην οικονομική και πολιτική κατάσταση. Υπήρξαν όμως και φορές που ο πολιτισμός μάς έβγαλε ασπροπρόσωπους. Σπουδαίοι σύγχρονοι καλλιτέχνες, μεγάλα γεγονότα έγιναν διεθνής είδηση και μας γέμισαν δύναμη, περηφάνια και αισιοδοξία. Τουλάχιστον εφτά φορές...

Ο Γιώργος Λάνθιμος και τα βραβεία του ΠΌΣΑ ΔΙΕΘΝΗ ΒΡΑΒΕΙΑ μπορείς να κερδίσεις μέσα σε λίγα χρόνια και τι δρόμο να διανύσεις από το να κάνεις ταινίες στην Ελλάδα με τον Στέργιογλου και την Παπούλια μέχρι να εμπλέκεις στον προσωπικό σου, weird τον είπανε, κόσμο την Νικόλ Κίντμαν, τον Κόλιν Φάρελ και τη Ρέιτσελ Βάις; Ο Γιώργος Λάνθιμος από το 2015 μέχρι το 2019, πατώντας φυσικά στον μικρό, εγχώριο, αλλά αριστουργηματικό «ΚυΤο 2018 νόδοντα» του 2009 και στις διακρίσεις του (βραβείο ήρθε το Αργυρό στις Κάνες, υποψηφιότητα για Οσκαρ), εκτινάχτηκε Λιοντάρι στη Βενετία με την στην κορυφή του παγκόσμιου σινεμά. Εγινε brand name κι έχει πια μπροστά του τον πιο λαμπρό δρό«Ευνοούμενη», η οποία έφτασε μο. Ποσο μάλλον που απέδειξε με την «Ευνοούστα Οσκαρ του 2019 με δέκα μενη» ότι ακόμα και το πιο «συμβατικό» θέμα, μια ιστορία εποχής με βασίλισσες και ακολούθους, στα υποψηφιότητες, όσες χέρια του μπορεί να γίνει συναρπαστικά μοντέρνο και και το «Ρόμα» σουρεαλιστικά υπαρξιακό.

του Κουαρόν

Εχουμε και λέμε: το 2015 ο «Αστακός» κέρδισε στις Κάνες το Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής. Το 2017 ο «Θάνατος του ιερού ελαφιού» πήρε το βραβείο σεναρίου στο ίδιο φεστιβάλ. Το 2018 ήρθε το Αργυρό Λιοντάρι στη Βενετία με την «Ευνοούμενη», η οποία έφτασε στα Οσκαρ του 2019 με δέκα υποψηφιότητες, όσες και το «Ρόμα» του Κουαρόν. Κι ας σήκωσε μόνο η Ολίβια Κόλμαν το αγαλματάκι πρώτου γυναικείου ρόλου, προπονημένη από τη Χρυσή της Σφαίρα.

Αχ, αυτά τα Μάρμαρα... Η ΠΡΌΤΑΣΗ του Κυριάκου Μητσοτάκη περί δανεισμού των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο στην Αθήνα για τις επετειακές εκδηλώσεις του 1821 έκανε τον γύρο του κόσμου. Εγινε κατά τη συνέντευξή του στον βρετανικό «Observer», ξεσήκωσε αντιδράσεις και χαρακτηρίστηκε «γκάφα». Το απέδειξε η απάντηση των εκπροσώπων του Μουσείου που ορθά κοφτά μας είπαν να αναγνωρίσουμε ότι το Βρετανικό Μουσείο είναι ο νόμιμος ιδιοκτήτης και μετά βλέπουμε... Πριν από πέντε χρόνια (Οκτώβριος 2014) η κυβέρνηση Σαμαρά, τότε, έστρεψε τα διεθνή φλας στον Παρθενώνα, αλλά ως φόντο για την Αμάλ Αλαμουντίν. Μαζί με τους διάσημους δικηγόρους Τζέφρι Ρόμπερτσον και Νόρμαν Πάλμερ, ήρθαν στην Αθήνα για να συζητήσουν τη νομική οδό για τη διεκδίκηση των Γλυπτών. Ατοπο εγχείρημα, ωστόσο, γιατί αν χάσεις την υπόθεση σε ένα διεθνές δικαστήριο,

αναγνωρίζεις την κυριότητα του άλλου διά παντός. Τον Μάρτιο του 2015 οι υποστηρικτές της επανένωσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό απογοητεύτηκαν από την άρνηση της Βρετανίας να δεχθεί τη διαμεσολάβηση της UNESCO ώστε οι δύο πλευρές να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να εκκινήσει η συζήτηση. Είχε προηγηθεί (Δεκέμβριος του 2014) η απόφαση του Βρετανικού Μουσείου να παραχωρήσει, ως δάνειο, ένα από τα γλυπτά. Ετσι, ταξίδεψε πρώτη φορά από το 1803, το άγαλμα του θεού Ιλισσού στη Ρωσία για τη μεγάλη έκθεση του Ερμιτάζ για τον εορτασμό των 250 ετών του. Ο διεθνής Τύπος ασχολήθηκε όμως και με το πιο πρόσφατο περιστατικό των ακατάλληλων συνθηκών για τις αρχαιότητες, όταν, τον Δεκέμβριο του 2018, αποκαλύφθηκε ότι το ταβάνι της αίθουσας του Βρετανικού Μουσείου έσταζε από τα νερά της βροχής!

Το άγαλμα του θεού Ιλισσού στο Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΚΟΡΥΦΑΊΕΣ ΣΤΊΓΜΕΣ ΤΩΝ ΕΦΤΑ ΤΕΧΝΩΝ

Το επιβλητικό Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος ΟΙ ΑΤΕΛΕΙΩΤΕΣ ΤΑΚΤΙΚΕΣ συναντήσεις μεταξύ ελληνικού Δημοσίου και Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, οι πρώτες μας επισκέψεις στο εργοτάξιο, η θέα του υδάτινου καναλιού, ο περίπατος στο κατάφυτο πάρκο, τα λαμπερά κτίρια των δύο οργανισμών που έπαιρναν σιγά σιγά σχήμα, τα ασανσέρ που ανέβαζαν τους Αθηναίους στο επιβλητικό στέγαστρο που σαν μαγικό χαλί χαρίζει θέα σε όλη την πόλη, οι πρώιμες παραγωγές, η μετακόμιση, η δοκιμαστική λειτουργία, η συγκρότηση του πρώτου διοικητικού συμβουλίου της ΚΠΙΣΝ Α.Ε., η επίσημη παράδοση εκείνο το βράδυ του Φεβρουαρίου στην κατακόκκινη, κεντρική αίθουσα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Μέσα στην τελευταία επταετία η σύμβαση που υπέγραψαν τον Μάρτιο του 2009 το Ιδρυμα και το ελληνικό Δημόσιο για την κατασκευή του ΚΠΣΙΝ, πήρε σάρκα και οστά με την υπογραφή του Ρέντζο Πιάνο. Η Εθνική Λυρική Σκηνή και η Εθνική Βιβλιοθήκη εδώ και μερικά χρόνια στεγάζονται πια –χάρη στα 617 εκατ. που δαπάνησε το Ιδρυμα Σ. Νιάρχος για την ανέγερση του Κέντρου– σε κτίρια αντάξια της ιστορίας τους αλλά και των σύγχρονων προοπτικών τους. Σε συνθήκες μεγάλων δυσκολιών για τη χώρα και την οικονομία το Ιδρυμα έκανε μια αδιανόητη προσφορά στο ελληνικό Δημόσιο.

Η Εθνική Λυρική Σκηνή και η Εθνική Βιβλιοθήκη εδώ και μερικά χρόνια στεγάζονται πια σε κτίρια αντάξια της ιστορίας τους αλλά και των σύγχρονων προοπτικών τους

Οπως είπε και ο διεθνής αρχιτέκτονας του νέου τοπόσημου της Αθήνας, ανήμερα των εγκαινίων: «Αυτός είναι ένας χώρος όπου ο κόσμος θα έρχεται κοντά». Δυόμισι χρόνια μετά και με δεδομένη την αγάπη που έχουν δείξει οι Ελληνες στο ΚΠΙΣΝ, είναι προφανές πως είχε δίκιο...

Αεροφωτογραφία του Κέντρου Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος

Οι επιτυχίες του Δημήτρη Παπαϊωάννου ΗΡΘΕ Η ΣΤΙΓΜΗ να γνωριστούν όλοι με το βάθος της εικαστικής του παιδείας, τις ελληνικές αρχετυπικές του αναφορές, τον τρόπο που ο Δημήτρης Παπαϊωάννου αναδεικνύει τις αποχρώσεις της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο άνθρωπος που μετέτρεψε την τελετή έναρξης της Ολυμπιάδας της Αθήνας στην πιο καλαίσθητη και εντυπωσιακή παράσταση που παρουσιάστηκε μέσα σε στάδιο αποθεώθηκε τα τελευταία χρόνια σε όλο τον πλανήτη. Με όχημα τον αριστουργηματικό «Μεγάλο δαμαστή» διεκδίκησε και κέρδισε την παγκόσμια αναγνώριση. Ο κορυφαίος χορογράφος και σκηνοθέτης δημιούργησε για τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση μια παράσταση μεγάλης εικαστικής και καλλιτεχνικής δύναμης, με αναφορές στην ελληνική μυθολογία, σε πίνακες των Μαντένια, Κουρμπέ και Ρέμπραντ ή σε ταινίες όπως η «Οδύσσεια του Διαστή-

Σκηνή από τον «Μεγάλο δαμαστή» του Δημήτρη Παπαϊωάννου...

...και από το «Since she»

ματος» του Κιούμπρικ. Αλλοτε με χιούμορ και άλλοτε με μελαγχολική διάθεση, η παράσταση πρότεινε ένα ταξίδι με τις αισθήσεις προς τις βασικές δυνάμεις που ο άνθρωπος καλείται να δαμάσει μέσα του για να ολοκληρωθεί. Ο «Μεγάλος δαμαστής» παρουσιάστηκε στα κορυφαία θέατρα του κόσμου, κέρδισε υποψηφιότητα για Βραβείο Ολίβιε και ο δημιουργός του έγινε ένας από τους λίγους καλλιτέχνες που αμέσως μετά χορογράφησε για το θρυλικό ανσάμπλ της Πίνα Μπάους, ανεβάζοντας με το θρυλικό Χοροθέατρο του Βούπερταλ το «New Piece I - Since she». Το επόμενο ραντεβού του αθηναϊκού κοινού –και του διεθνούς στη συνέχεια– με τον διανοουμενίστικο μινιμαλισμό του είναι σε λίγους μήνες που κάνει πρεμιέρα η νέα του παραγωγή στη Στέγη.

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΚΟΡΥΦΑΊΕΣ ΣΤΊΓΜΕΣ ΤΩΝ ΕΦΤΑ ΤΕΧΝΩΝ

Η ελληνογερμανική εικαστική έκθεση «documenta 14» ΑΝΟΙΞΗ ΚΑΙ ΚΑΛΟΚΑΙΡΑΚΙ του 2017, η Αθήνα της κρίσης και του αντιγερμανισμού δέχτηκε ένα τεράστιο δώρο από την πόλη του Κάσελ, χάρη σε έναν ασυγκράτητο Πολωνό, τον Ανταμ Σίμτσικ, που πολύ μας αγαπούσε και ως χώρα και ως ριζοσπαστική ατμόσφαιρα! Μόλις ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση της 14ης περίφημης εικαστικής έκθεσης «documenta», που οργανώνεται στη μικρή πρωτεύουσα του κρατιδίου της Εσσης από το 1955, πρότεινε –και έπεισε τους πάντες– το εξής πρωτοφανές: η «documenta 14» να μοιραστεί για πρώτη φορά σε δυό πόλεις, το Κάσελ και την Αθήνα μας. Και γέμισε τέχνη η πρωτεύουσα, παγκόσμια και δυνατή (ε, υπήρξαν και αναθέματα, τα ’χουμε πια ξεχάσει). Ηρθαν και πολλοί ξένοι (κυρίως Γερμα-

νοί), έγραψε ο διεθνής Τύπος, αλλά, το σπουδαιότερο, ταξίδεψε και η Ελλάδα στο Κάσελ, εκεί όπου έγινε το μεγαλύτερο πανηγύρι. Ελληνες καλλιτέχνες σε κάθε γωνιά της πόλης. Και στην καρδιά της, το μουσείο Fridericianum, απο Ιούνιο μέχρι Σεπτέμβριο, εγκαταστάθηκε η άτυχη και μαραζωμένη μόνιμη συλλογή του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, αυτή που όλο λέει να ανοίξει να μας υποδεχθεί και όλο της βάζουν φρένο. Η τότε διευθύντρια του ΕΜΣΤ Κατερίνα Κοσκινά διάλεξε 180 έργα 82 καλλιτεχνών και είχε τη χαρά να δει ατέλειωτες ουρές να σχηματίζονται για την ελληνική πρωτοπορία από το 1960 και μετά. Μακάρι να τις ξαναδούμε του χρόνου, εδώ στην Αθήνα, στο Φιξ. Μια και καλή και για πάντα.

«Ο Παρθενώνας των βιβλίων», έργο της Αργεντινής Μάρτα Μινουχίν που παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια της «documenta 14» στο Κάσελ της Γερμανίας

Ανακαλύφθηκαν οι «Δεσμώτες του Φαλήρου»

Εγκαίνια στο νέο Μουσείο Γουλανδρή MΙΑ ΜΥΘΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ έργων μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης πολλών εκατομμυρίων, διεκδικήσεις από κληρονόμους, διαρροή εγγράφων στα Panama Papers για πωλήσεις αριστουργημάτων... Εδώ και χρόνια η περίφημη συλλογή του εφοπλιστικού ζεύγους Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή ιντριγκάρει τα έντυπα όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό, ειδικότερα τα περιοδικά τέχνης. Επιτέλους όμως το μυστήριο λύθηκε, τα ανεκτίμητης αξίας έργα με τις υπογραφές των Ελ Γκρέκο, Βαν Γκογκ, Πικάσο, Σεζάν, Μονέ, Ροντέν, Ντεγκά και άλλων σπουδαίων καλλιτεχνών, ήρθαν στο φως και πήραν τη θέση που τους αξίζει. Στο νέο Μουσείο του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή στο Παγκράτι ένα πανέμορφο κτίριο που δένει το κλασικό με το σύγχρονο, υψηλών προδιαγραφών, εξοπλισμένο με την τελευταία τεχνολογία. Τα εγκαίνια έγιναν με κάθε επισημότητα πριν από λίγο καιρό, βάζοντας τέλος στην περιπέτεια της «άστεγης συλλογής» που κράτησε πάνω από 25 χρόνια και η Αθήνα καμαρώνει για το νέο τοπόσημο πολιτισμού, ένα μουσείο διεθνών προδιαγραφών.

ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΘΕΣΗ της λίστας με τις κορυφαίες αρχαιολογικές ανακαλύψεις διεθνώς του αμερικανικού περιοδικού «Archaeology», βρέθηκε το 2016 το πολυάνδριο με τους 80 Δεσμώτες του Φαλήρου. Το εύρημα, που προκαλεί δέος με την εικόνα και την ερμηνεία του καθώς συνδέεται πιθανότατα με το Κυλώνειον Αγος (632 π.Χ.), έκανε τον γύρo του κόσμου όταν αποκαλύφθηκε αναπάντεχα τον Μάρτιο του 2016, κατά τις εργασίες στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Οι δεσμώτες, τοποθετημένοι με τάξη ο ένας πλάι στον άλλο και δεμένοι με μεταλλικά δεσμά στα χέρια, φαίνεται ότι θανατώθηκαν βίαια. Ωστόσο τους αποδόθηκαν τιμές στην ταφή τους, γεγονός που αποδεικνύει ότι δεν

ήταν ξένοι ή κοινοί κατάδικοι, όπως είχε εκτιμήσει η υπεύθυνη της ανασκαφής, Στέλλα Χρυσουλάκη. Οι δύο οινοχόες από μικρές σπονδές που βρέθηκαν δίνουν επιπλέον την ακριβή χρονολόγηση του τάφου στο τρίτο τέταρτο του 7ου αιώνα (650-625 π.Χ.), εποχή του Κύλωνα. Η εξέταση σκελετικών δειγμάτων που έδειξαν ότι πρόκειται για άντρες, υγιείς, νεαρής ηλικίας στρέφει τις σκέψεις στο ότι πιθανότατα πρόκειται για τα θύματα εκείνης της ταραγμένης περιόδου στην Αθήνα. Ισως είναι οι ευγενείς που ακολούθησαν τον Κύλωνα, όταν επιχείρησε να καταλάβει την εξουσία και θανατώθηκαν έξω από το ιερό των Ευμενιδών, πράξη μέγιστης ιεροσυλίας για τους Αθηναίους. Γι’ αυτό, αν και νικημένοι, είναι θαμμένοι με σεβασμό.

Τμήμα από τα ευρήματα του ομαδικού τάφου που αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη στο Φάληρο

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΟΙΧΤΟ ΒΙΒΛΙΟ - Επιμέλεια: Μισέλ Φάις -

Εφτά συγγραφείς, ένας ήρωας αριθμός 7 (φωνολογικά παρηχεί και με το σεπτά εκ του σεπτός) έχει μακρά παράδοση συμβολισμού και σημειολογίας στο πέρασμα του χρόνου σε πλήθος κειμένων και παραστάσεων. Κείμενα ιερά, φιλοσοφικά, λογοτεχνικά, κρυπτικά, παραβολικά, εσχατολογικά. Εφτά ημέρες δημιουργίας του κόσμου, εφτά σοφοί στην αρχαία Ελλάδα, εφτά θαύματα αρχιτεκτονικής και γλυπτικής του αρχαίου κόσμου, εφτά χρώματα της ίριδας, εφτά θανάσιμα αμαρτήματα και πάει λέγοντας. Το «Ανοιχτό Βιβλίο», το βιβλιοφιλικό μας ένθετο, συμμετέχοντας στο επετειακό κλίμα, με αφορμή τη συμπλήρωση εφτά χρόνων παρουσίας του στην «Εφ.Συν.», με κείμενα γνώμης, παρέμβασης, από εξειδικευμένους κριτικούς και πανεπιστημιακούς ανά γνωστικό πεδίο, αλλά και με θεωρητικά ή λογοτεχνικά αφιερώματα, συχνά-πυκνά, συμβάλλει στη διαμόρφωση όχι μόνο μιας αναγνωστικής πυξίδας, αλλά κι ενός δυναμικού χώρου αναγνωστικής απόλαυσης. Υπό το φως αυτό ζητήσαμε από εφτά συγγραφείς που εκτιμάμε ιδιαίτερα και, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, χρόνια τώρα βρίσκονται κοντά στην προσπάθεια του «Ανοιχτού Βιβλίου», να μας γράψουν από μια ιστορία, ανοιχτής θεματικής ταυτότητας και υφολογικού βλέμματος, όπου ο αριθμός 7 να βαραίνει αποφασιστικά στην πλοκή της. Συγκεκριμένα από τον Θοδωρή Γκόνη, τη Μάρω Δούκα, τη Δήμητρα Κολλιάκου, τον Αχιλλέα

ΧΑΡΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Κυριακίδη, τον Μιχάλη Μακρόπουλο, τον Αλέξη Πανσέληνο και τον Ακη Παπαντώνη. Το αποτέλεσμα είναι συγκινητικό και σαγηνευτικό. Μικροιστορίες όπου ο πρωταγωνιστής Εφτά αποκτάει σάρκα, φωνή, μνήμη, εμμονές, ερωτισμό, σαρκασμό, στοχασμό, πολιτική κρίση, περιπλανητική ή ενδοσκοπική διάθεση.

Τους ευχαριστούμε από καρδιάς και τους εφτά. Οπως κι όλους τους συνεργάτες του «Ανοιχτού Βιβλίου» για την αφοσίωσή τους στη στάθμη που αποζητούμε εξακολουθητικά στο ένθετό μας. Πρωτίστως, όμως, σ’ εσάς που μας διαβάζετε και μας στηρίζετε. Συνεχίζουμε…

Ο παράμεσος της αριστερής Του Θοδωρή Γκόνη* ια να μετρήσουμε ώς το δέκα μάς αρκούν τα δυο μας χέρια, τα δέκα μας δάχτυλα. Για να μετρήσουμε όμως το εφτά, δεν μας φτάνουν ούτε οι τρεις μυθικοί Εκατόγχειρες με τα τριακόσια χέρια και τα τρεις χιλιάδες δάχτυλα. Γιατί μόλις τελειώσουμε με τη δεξιά μας παλάμη και φτάσουμε στον παράμεσο της αριστερής και προφέρουμε τον αριθμό εφτά, τον ιερό και μυστικό και τέλειο, αυτόν που ούτε διαιρείται ούτε πολλαπλασιάζεται μέσα στο πλαίσιο της δεκάδας, τον μοναδικό και αιώνιο που στηρίζεται ακλόνητος και ακίνητος πάνω

στο τρίγωνο και το τετράγωνο, στο 3 και το 4, μόλις λοιπόν φτάσουμε στο εφτά, ανοίγουν οι εφτά ουρανοί και εμφανίζονται μπροστά μας τα εφτά θαύματα του κόσμου, τα παιδιά του Ηλιου, οι εφτά σοφοί, οι εφτά πλανήτες, οι αστερισμοί της Πλειάδας, η Μικρή και η Μεγάλη Αρκτος με τους εφτά αστέρες, το ουράνιο τόξο με τα εφτά χρώματα, η μουσική με τους εφτά τόνους, οι κύκνοι της Μαιονίας την ώρα της γέννησης του Απόλλωνα να στρέφουν εφτά φορές προς τη Δήλο και να επαναλαμβάνουν εφτά φορές το τραγούδι τους για τον νεογέννητο Θεό και η λύρα να έχει εφτά χορδές. Ερχεται η σφραγίδα του κόσμου, οι εφτά ημέρες της δημιουργίας, η εβδομάδα με τις εφτά

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΟΙΧΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Καθείς και το παγκάκι του να μικρό κείμενο είμαι μόνο. Εχω όμως πείσμα, αντοχές, μνήμη. Εχω και βλέμμα ικανό σαν το βλέμμα της μύγας που τίποτα δεν της ξεφεύγει. Ή σαν το βλέμμα της κουκουβάγιας που διαπερνάει τα σκοτάδια. Εχω και την ακοή του σκύλου. Το βάδην μου το σταθερό, από πλατεία σε πλατεία, από γειτονιά σε γειτονιά, αναζητώντας κάθε τόσο το θέμα μου. Ξέρω πολύ καλά πού πάω και γιατί πάω, όλες οι στάσεις μου έχουν το νόημά τους, όλες οι ματιές μου την αιτία τους. Σαν πλανόδιος υπαίθριος φωτογράφος. Πότε ασπρόμαυρο νιώθω, πότε έγχρωμο, σοβαρό και μετρημένο, ανάλογα με τη διάθεσή μου. Εχω όμως και την ανεμελιά μου. Με τα τανγκό και τα βαλσάκια μου, τις δικές μου φωταψίες, τις σάλες, τους πολυελαίους. Δεκάδες τα θέματα που με τριγυρίζουν, ακούω παρακαλεστές τις φωνές τους. Κι εμένα, κι εμένα, πρόσεξέ με κι εμένα. Εμένα που μόλις κατάπια το φαρμάκι της διάψευσης. Εμένα που με προδώσανε. Εμένα που με εγκαταλείψανε. Εμένα τον άτυχο. Εμένα την ασχημούλα. Τα προσέχω όλα τα θέματα που με γυροφέρνουν, τα ακούω, τα συμπονώ, αλλά με μέτρο. Δεν θέλω κανένα να αδικήσω ούτε και κανένα να ευνοήσω. Και πάντοτε, να πω την αλήθεια μου, ψάχνω για το ξεχωριστό, το παράξενο, το άλλο. Κι ας το ξέρω πως όλα τα θέματα είναι παράξενα, ξεχωριστά, άλλα. Αρκεί εσύ να μπορείς να τα ξεχωρίσεις, να τα ανυψώσεις. Και πόσο χαίρομαι, πόσο παρηγοριέμαι που έχω την εφημερίδα μου, έχω και το παγκάκι μου. Κι ας είμαι

ΧΑΡΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Της Μάρως Δούκα*

κάθισε νιαουρίζοντας ανάμεσά μας. Με την ουρά ψηλά. Γάτα με αυτοπεποίθηση, γάτα με κύρος, σκέφτηκα. Πήγε κι ήρθε απ’ τον ψαρομάλλη σ’ εμένα, τρίφτηκε σαν αέρας πάνω μου, έσκυψα δειλά προς το μέρος της, δεν μ’ άφησε να την αγγίξω. Κι όπως την κοίταζα μαγνητισμένος, πρόσεξα τα μάτια της. Η περσινή πρασινομάτα! Υποχώρησα και την άφησα να βολευτεί δίπλα μου. Τίποτα δεν ήθελα, να νιώθω μόνο το γουργουρητό της. Κάτι της ψιθύρισε ο ασπρομάλλης, κάτι του νιαούρισε αυτή, και τυλίχτηκε με χάρη σαν γούνα στον λαιμό του. Εμεινα κι εγώ ησυχασμένο να κρυφακούω. Τι λέγανε, τι δεν λέγανε… *Τελευταίο βιβλίο της Μ. Δούκα είναι το μυθιστόρημα «Πύλη Εισόδου» (Πατάκης, 2019).

άστεγο. Κάθε μέρα στην ίδια θέση στο παγκάκι μου. Αγωνιώ καμιά φορά μήπως τη χάσω, μήπως βρεθώ χωρίς τη θέση μου. Η θέση μου όμως είναι πάντα εκεί, ελεύθερη, κανείς ποτέ δεν την πιάνει τη θέση μου. Εφόσον, καθείς και το παγκάκι του, σκέφτομαι. Ερχεται απρόσμενα στο πολυκαιρισμένο παγκάκι, το δικό μου, και κάθεται λίγο παρακεί ένας ψαρομάλλης. Ανοίγει την εφημερίδα του. Τι συγκίνηση! Ιδια με τη δική μου εφημερίδα. Χώνεται πίσω της σαν να θέλει να μ’ αποφύγει ή και να κρυφτεί. Κάνει πως διαβάζει αλλά μπορεί και στ’ αλήθεια να διαβάζει. Ανοίγω κι εγώ τη δική μου, κάνω πως διαβάζω, βήχω όμως κιόλας για να με προσέξει. Αλλά πώς να με προσέξει; Μεγάλη η φασαρία που γίνεται

στο κεφάλι του. Φωνές, λογαριασμοί, παράπονα. Μεγάλη η σύγχυσή του. Κοίτα τις σπουδές σου, βρε, κοίτα τι θ’ απογίνεις, εσύ θ’ αλλάξεις τον κόσμο; Μ’ αυτά τα μούτρα, μ’ αυτά τα μυαλά; Και καθώς προσπαθεί ο ασπρομάλλης να απαλλαγεί απ’ τη φωνή της προαιώνιας μουρμούρας, καταφτάνει κοφτή, αιχμηρή και πέφτει πάνω του η κοτρόνα: Απελύθην εξαιτίας σου. Και συνεχίζει ώς σήμερα η φωνή από εκείνα τα μαύρα, τα εφτά, τα ολόμαυρα χρόνια. Εφτά και οι ουρανοί, οι μέρες της βδομάδας, οι πτυχές, οι ψυχές. Να και η εφτάψυχη, σχολίασα με σαρκαστική διάθεση, καθώς είδα μια γάτα να πλησιάζει. Πήδησε με απερίγραπτη χάρη και

παλάμης ημέρες, η εβδόμη ημέρα της αργίας και της αναπαύσεως, οι εφτά πίνακες της μοίρας, τα εφτά ουράνια πνεύματα, τα εφτά μυστήρια, οι εφτά αρχάγγελοι, τα εφτά δώματα του Πύργου της Βαβέλ, τα εφταπλάσια των κλοπιμαίων που επιστρέφει ο κλέφτης όταν συλλαμβάνεται, τα εφτά θανάσιμα αμαρτήματα, οι εφτά αστέρες της Εκκλησίας, η επτάφωτος λυχνία, ο εβδομηκοντάκις εφτά ο αριθμός της συγχώρησης, οι εφτά παχιές και οι εφτά ισχνές αγελάδες του Φαραώ, οι εφτά διακλαδώσεις του Νείλου, τα εφτά του στόματα και η Θεά Ισις να ταξιδεύει το Δέλτα του με τους εφτά ιερούς σκορπιούς, και έρχονται και οι Ελληνες, ο Ομηρος με τα εφτά κοπάδια με τα βόδια του Ηλιου και τις εφτά πόλεις να ερίζουν για την κατα-

...ο εφτάζυμος, ο εφτάπαχος, ο εφτάπατος, ο εφτακέφαλος, ο εφτάμυαλος, οι εφτά συλλαβές, τα εφτά πέπλα της Σαλώμης και ο αποκεφαλισμός του Ιωάννη, τα εφτά μύρα, η εφτάψυχη γάτα μας, η εξόριστη δασεία του εφτά, τα εφτά ψέματά Σου, το εφτά σπαθί και το εφτά μπαστούνι...

γωγή του, οι Σπαρτιάτες να θυσιάζουν την έβδομη ημέρα του μήνα στον Απόλλωνα, η Θήβα με τις εφτά πύλες και τους εφτά πύργους, οι εφτά στρατηγοί, οι εφτά έφηβοι και οι εφτά παρθένες που έστελναν για φόρο οι Αθηναίοι στον Μινώταυρο της Κρήτης, τα εφτά αγόρια και τα εφτά κορίτσια της Νιόβης, οι περιστρεφόμενοι δερβίσηδες του Ικονίου που ανά εφτά -όσοι και οι πλανήτες- χορεύουν τον περιπαθή σκοπό τους, η συμβουλή του προγόνου «εφτά φορές να γυρίζετε τη γλώσσα σας πριν μιλήσετε» και «το έβδομο παιδί είναι το χαρισματικό», η επτάλοφος Ρώμη και η Κωνσταντινούπολη, το Επταπύργιο και το Γεντί Κουλέ, τα Επτάνησα, ο εφτάζυμος, ο εφτάπαχος, ο εφτάπατος, ο εφτακέφαλος, ο εφτάμυα-

λος, οι εφτά συλλαβές, τα εφτά πέπλα της Σαλώμης και ο αποκεφαλισμός του Ιωάννη, τα εφτά μύρα, η εφτάψυχη γάτα μας, η εξόριστη δασεία του εφτά, τα εφτά ψέματά Σου, το εφτά σπαθί και το εφτά μπαστούνι, το 7 στη φανέλα του Ζαϊρζίνιο, του Καντονά και του Αρδίζογλου, το εφτά δωμάτιο στο Ποσειδώνιο στις Σπέτσες, η οδός Παπανικολάου 7 στο Ναύπλιον, «το εφτά τραγούδια θα σου πω» με τη Μελίνα, τον Αλεξανδράκη και τον Μάνο Χατζιδάκι, «το εφτά νομά σ’ ένα δωμά» και το «εφτά φορές τη μάζεψα αλλά δεν τη συμμάζεψα» του Ακη Πάνου. *Τελευταίο βιβλίο του Θ. Γκόνη είναι το «Εθνικός Κήπος» (Αγρα, 2019).

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

AKΗΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΗΣ

ΕΦΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΟΙΧΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Ο έβδομος μήνας Της Δήμητρας Κολλιάκου ενοδοχείο πέντε αστέρων με διακοσμητική φρίζα και ανασηκωμένες γωνίες στις στέγες – ένα κράμα σοβιετικού κλασικισμού και παγόδας. Λουκούλλεια γεύματα, σε απέραντα τραπέζια που στο κέντρο τους στροβιλιζόταν κατάφορτος ο περιστροφικός δίσκος σερβιρίσματος. Εκδρομές, για να μας δείξουν λίμνες με ανθισμένους λωτούς, τεχνητά δάση με σημύδες, εκτροφεία γερανών με κόκκινο λοφίο. Οι αλγόριθμοι που παρουσίαζαν οι Κινέζοι σύνεδροι αποτελούσαν τεχνικές εξόρυξης προσωπικών δεδομένων από πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Κανείς από τους Δυτικούς προσκεκλημένους δεν είχε διανοηθεί να ρωτήσει αν θα χρησιμοποιούνταν σε μίντια που τα μπλόκαρε το Μεγάλο Τείχος Προστασίας της Κίνας –φέισμπουκ, τουίτερ κ.λπ.– και για ποιο σκοπό. Οσο πλήθαιναν οι περιποιήσεις, τόσο ένιωθα εντονότερη την ανάγκη για κάποιου είδους διαβεβαίωση πως οι οικοδεσπότες μας –και ειδικά ένας συγκεκριμένος– ήταν αθώοι ερευνητές που δεν είχαν ανάμειξη στις υποθέσεις της κυβέρνησης. Ζούσαν εδώ επειδή εδώ γεννήθηκαν, ενώ τα παιδιά τους είχαν αρχίσει να φεύγουν – η κόρη του συγκεκριμένου στο Λονδίνο, μου είχε πει, και το βλέμμα του μού φάνηκε περήφανο και μαζί ονειροπόλο. Θα ήταν γύρω στα πενήντα και, αν τον είχα συναντήσει αλλού, ευκολότερα θα τον έλεγα Ινδιάνο. Του ξανάπιασα την κουβέντα με αφορμή κάτι χρυσά χαρτάκια που τα έβλεπα σε όλες τις βιτρίνες. Τα αγγλικά του ήταν στοιχειώδη, και γρήγορα καταφύγαμε σε μια εφαρμογή που είχε στο τηλέφωνό του: αναγνώριση ομιλίας στα αγγλικά και στα κινέζικα, και αυτόματη μετάφραση. «Είναι τα χρήματα των φαντασμάτων» είπε για τα χαρτάκια, «ψεύτικα λεφτά, που θα τα κάψουν αύριο οι συγγενείς των νεκρών. Στην Κίνα, ο έβδομος μήνας είναι ο μήνας των νεκρών». Στους νεκρούς συμπεριλαμβάνονται και οι εκτελεσμένοι. Μεταξύ μας σχολιάζαμε οι Δυτικοί πως η Κίνα είναι παγκοσμίως πρώτη σε εκτελέσεις. «Στην πατρίδα μου, η επταετία ήταν περίοδος δικτατορίας» πιάστηκα από το εφτά για να τον προκαλέσω, πάντα γυρεύοντας εκείνη τη διαβεβαίωση. (Πώς θα μετέφραζε η εφαρμογή τη λέξη «δικτατορία»; Μήπως στα κινέζικα είχε απο-

συρθεί;) Δεν έδειξε να κατάλαβε. Πρόσθεσε μόνο πως την επομένη, που ήταν η μέρα των νεκρών, θα γινόταν το «Σκούπισμα των τάφων». Η φράση κάτι μου έλεγε, αλλά η μνήμη μου δεν με βοηθούσε. Μόνο εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα πως ήταν Αύγουστος, την επομένη Δεκαπενταύγουστος. «Ο έβδομος μήνας είναι ο μήνας των νεκρών;» απευθύνθηκα στην εφαρμογή. «Μα έχουμε Αύγουστο!». «Ο έβδομος μήνας» επέμενε αυτός, σαν να μην ήξερε να μετράει. Από το ξενοδοχείο, με το VPN, κατάφερα να μπω στο google. Εύκολα βρήκα

πως στην Κίνα υπάρχουν δύο μέρες αφιερωμένες στους νεκρούς. Ομως το «Σκούπισμα των τάφων» συνδέεται μ’ αυτή που πέφτει δεκαπέντε μέρες μετά την εαρινή ισημερία, στις 4 Απριλίου. Ανοίγοντας κι άλλους συνδέσμους, θυμήθηκα τη σχέση αυτής της μέρας με τη φοιτητική εξέγερση στην πλατεία Τιεν Αν Μεν. Απρίλης του ’89. Είχε μπερδέψει τα έθιμα ή θέλησε να μου πει συγκαλυμμένα πως δεν είχε ξεχάσει τις διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας; Το κόμμα είχε «σκουπίσει» όλα τα ίχνη. Τριάντα χρόνια μετά, δεν είχε αναγνωρίσει τους εκατοντάδες ή και χιλιάδες νεκρούς αυτής της «γιορτής». Την επομένη ρώτησα κάποιους άλλους αν το εφτά θεωρείται γρουσούζικο στην Κίνα. Γρουσούζικο θεωρείται το τέσσερα, μου είπαν, γιατί στα μανδαρίνικα είναι ομόηχο με τη λέξη «θάνατος». Με τη δική τους προτροπή έψαξα στο ξενοδο-

χείο. Δεν υπήρχε πόρτα που να περιέχει τεσσάρι, και ο τέταρτος όροφος λεγόταν πέμπτος. Τα εφτάρια ήταν όλα στη θέση τους. Επιστρέφοντας στο Λονδίνο, ρώτησα τον μεταπτυχιακό μου. Είχε σπουδάσει στο Χονγκ Κονγκ, και τα αγγλικά του ήταν σχεδόν καλύτερα από τα δικά μου. Τον είδα να χαμογελάει. «Κανονικά το εφτά δεν θεωρείται τυχερός αριθμός, γιατί στα μανδαρίνικα ηχεί σαν το ρήμα “ξεγελώ”. Και ο έβδομος μήνας, μετρώντας με το σεληνιακό ημερολόγιο, είναι η γιορτή των φαντασμάτων». Φέτος είχε πέσει Αύγουστο. Χρειάστηκε να επιμείνω πολύ για να εξηγήσει γιατί χαμογελούσε. Ετσι έμαθα πως στα καντονέζικα το εφτά είναι ομόηχο με μια αγοραία λέξη για το «πέος». *Τελευταίο βιβλίο της Δ. Κολλιάκου είναι το «Αλφαβητάρι Εντόμων» (Πατάκης, 2018, Βραβείο Διηγήματος Αναγνώστη 2019).

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΜΙΣΕΛ ΦΑΪΣ

ΕΦΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΟΙΧΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Παράλληλη δράση Του ΑΧΙΛΛΕΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ* νεβαίνω το βουνό με βραδύτητα έμπειρου αναρριχητή. Με κάθε άνοδο ο αέρας λιγοστεύει. Οικονομία στις εισπνοές. Πάρτε μια βαθιά ανάσα, ύστερα τις κοφτές όπως σας έμαθαν. Γύρω βυθίζονται αμέριμνοι ορειβάτες που δεν έφτασαν. Κάποιοι κουράζονται και λένε εδώ ώς εδώ αλλά το τέλος είναι πάντα εκεί. Το τέλος είναι πάντα ακίνητο και περιμένει. Σπρώξτε, σπρώξτε, έτσι μπράβο. Ακούω μη σπρώχνετε η πόρτα είναι κλειστή ανοίξτε ποιος έκλεισε. Ανοίξτε μια ιδέα το δεξί πόδι. Πέτρες γκρεμίζονται από πάνω περνάνε δίπλα μου ξυστά επιμένω. Πέτρες σαν λέξεις σαν πέτρες. Λέξεις μητέρα χωρίς άρθρο, πόνος, θα περάσει, μέλλων. Θα πονέσετε λιγάκι, δεν πειράζει, λίγο ακόμα, θα τελειώσουν όλα. Να πάρω μια καλή ανάσα να τα πω όλα δύσκολο. Οσο μπορώ να βγάλω το κεφάλι να περάσει αέρας. Τώρα βγαίνει το κεφάλι, σπρώξτε λίγο ακόμα. Εχω πολλά φωνήεντα να διώξω. Είναι ένα Μ που τα μπλοκάρει μέσα ένα μεγάλο Μ μητέρα μέλλων πάλι μέλλων. Οχι λένε οι πέτρες τώρα μέσα μου τώρα ενεστώς

ελάχιστης διαρκείας ακαριαίος σαν γκολ χωρίς ριπλέι λίγο μια κίνηση στα δίχτυα να θυμίζει κι ύστερα ο ήχος μόνο μένει ο ήχος της κραυγής κι αυτός λειψός μόνο το οοο μακρόσυρτο μόνο φωνήεντα επιζούν σ’ αυτή την αναρρίχηση αρκεί να ’χουν αέρα αέρα να τα υψώσει εκεί σαν αερόστατα να μη βρίσκουν Μ στον αιθέρα τους μητέρα με άρθρο μνήμη ποιος έβαλε το έκτο από τα έξι δε θυμάμαι μάθημα μαθητής μαθηματικά ένα δύο τρία τέσσερα πέντε έξι εφτά μπράβο μωρό μου και μετά; Τώρα έρχεται το σώμα όλο, έρχεται, είστε υπέροχη. Μετά δεν έχει μετά, δεν έχει παρακάτω δε μ’ αφήνει, είναι το Μ των αριθμών το εφτά, κόβει το δρόμο κόβει τον αέρα πνίγομαι να περάσω στο όρθιο άπειρο του οκτώ εκεί όπου κάθε τέλος έχει προγραφεί εκεί όπου καθετί ποτέ δεν έχει αρχίσει αλλά είναι. Είδατε που δεν ήταν τίποτα; Γλιστράει στο τέλος, στην αρχή του. Νιώθω ν’ αρχίζω να γλιστράω κι εγώ αφήνομαι στην πτώση που είναι γενική και ουσιαστική και δοτική και μόνο κλητική δεν είναι δεν μπορώ να πνίξω αυτό που πνίγει τα φωνήεντα που με πνίγουν. Tώρα βυθίζομαι αργά σε μια υγρή άπνοια, φύκια χαϊδεύουν το κεφάλι μου, φύκια ξανθά μαλλιά κορίτσι που ναυάγησε μαζί μου. Κρατώ τα χείλη

Tώρα βυθίζομαι αργά σε μια υγρή άπνοια, φύκια χαϊδεύουν το κεφάλι μου, φύκια ξανθά μαλλιά κορίτσι που ναυάγησε μαζί μου. Κρατώ τα χείλη μου κλειστά μην μπει το αλάτι, κλειστά σε σχήμα Μ, μητέρα με άρθρο μέδουσες μαλάκια μήτρα μου κλειστά μην μπει το αλάτι, κλειστά σε σχήμα Μ, μητέρα με άρθρο μέδουσες μαλάκια μήτρα. Ενα μπατσάκι να μας κλάψει, να τ’ ακούσετε που αναπνέει. Το ξέρω πως θα γίνει πως θ’ αναδυθώ πως θα ’ρθει το ιππικό την τελευταία στιγμή με τον καλό το λόγο του και τα τεχνάσματά του για την πρώτη ανάσα. Γέννησέ με. Κόψε εδώ. Γήπεδο Καραϊσκάκη / Μαιευτική Κλινική Νέου Φαλήρου 8 Φεβρουαρίου 1981 16.58΄-17.03 *Τελευταίο βιβλίο του Αχ. Κυριακίδη είναι το «Σώμα» (Πατάκης, 2017)

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΜΙΣΕΛ ΦΑΪΣ

ΕΦΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΟΙΧΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Του Μιχάλη Μακρόπουλου* ρήκαν τον Τάκη Τσώνη πεταμένο έξω απ’ το χωριό, μέσα σ’ ένα σύννεφο από μύγες που είχαν μαζευτεί και του έπιναν το αίμα. Είχε εφτά μαχαιριές: στο στομάχι, στο υπογάστριο, στη σπλήνα, στον δεξιό νεφρό, ώς και στο πρόσωπο ακόμα. Τον βρήκε ο Αλβανός που βοσκούσε τα ζώα της Χρύσας του Μάγκου. Τα ’χασε, γιατί από ένστικτο είπε ότι θα του φόρτωναν το φονικό, αλλά μήτε

Ου μοιχεύσεις μπορούσε να μην πάει στην αστυνομία· ταλαντεύτηκε για λίγο, ζυγιάζοντας αποδώ τον φόβο της απόκρυψης, αποκεί τον φόβο του φανερώματος, ενώ χούγιαζε τα σκυλιά που όλο έκαναν να ζυγώσουν το πτώμα, να γλείψουν κι αυτά το αίμα τρελαμένα από την αψιά του μυρωδιά. Τέλος κατέβηκε, ενημέρωσε για το μακάβριο εύρημά του κι ανταμείφθηκε με πολύωρη ανάκριση και διανυκτέρευση στο κρατητήριο του τμήματος συνοροφυλακής. Τον πρόγκηξαν, μα δεν μπορούσαν να του φορτώσουν κιόλας το φονικό. Οταν πήγαν και βρήκαν τη γυναίκα του Τάκη για να της το πουν, η Αιμιλία είχε μόλις σφάξει έναν κόκορα· την πέτυχαν με το μεγάλο μαχαίρι στα χέρια και με τ’ ακέφαλο πουλερικό να σπαρταράει ακόμα. Σκούπισε τα χέρια της στην ποδιά της και φώναξε τη Ρήνη να ’ρθει από μέσα. Το δεκατετράχρονο κορίτσι είχε γεμάτο κορμί, γυναικείο, αλλά μυαλό και λαλιά μικρού παιδιού. Ελεγαν πως είχε γίνει κάτι πριν από τη γέννα, ότι ο Τάκης είχε χτυπήσει άσχημα την Αιμιλία κι έκανε ζημιά στο μωρό. Με το ίδιο χέρι που κρατούσε πρωτύτε-

ρα το μαχαίρι, τώρα χάιδεψε τρυφερά το κοριτσίστικο μάγουλο. Φυσούσε· ο αέρας ανάδευε τα φύλλα στην αυλή, βαρούσε ξανά και ξανά ένα παντζούρι που είχε αφεθεί αστέριωτο, και στον ουρανό αποπάνω σύννεφα κυνηγιόνταν. Μια πνοή άρπαξε το φουστάνι του κοριτσιού, το κόλλησε πάνω στα μπούτια του, κι έριξε τα μαλλιά του ξέπλεκα πάνω στο πρόσωπό του και στο χέρι της μάνας. Η Αιμιλία τράβηξε προσεχτικά τις τούφες, μία μία, και τις έπιασε πίσω από τ’ αφτιά της Ρήνης. Σάλιωσε έπειτα τον αντίχειρά της για να της ισιώσει τα φρύδια και να της σκουπίσει στο μάγουλο ένα μικρό λεκέ από κάτι που έτρωγε πρωτύτερα το κορίτσι· θαρρείς κι έπρεπε, γι’ αυτό που θα της έλεγε, να είναι καθαρή και περιποιημένη. «Σκότωσαν τον πατέρα σου», της είπε. «Σύρε να στεριώσεις κείνο το παντζούρι που βαράει» – τα ’πε έτσι, το ένα πλάι στ’ άλλο και με τον ίδιο τόνο, σάμπως ο σκοτωμένος πατέρας και το αστέριωτο παντζούρι να ήταν ίδιας τάξης πράγματα. Επειτα πήρε το μαχαίρι και τον κόκορα, που δεν σπαρταρούσε πια· «Ελάτε μέσα», είπε στους αστυνομικούς και μπήκε στο

σπίτι. Τις επόμενες μέρες και βδομάδες έψαξαν για τον φονιά, κι ούτε τους έλειπαν οι ύποπτοι. Ο πεθαμένος δεν ήταν άνθρωπος να έχεις πάρε-δώσε μαζί του: βλαστημούσε, έκλεβε, ψευδόταν, φθονούσε τους πλησίον του. Οσο όμως κι αν τον γύρεψαν, δεν τον βρήκαν. Υποψιάζονταν πότε τον έναν, πότε τον άλλον, μα για κανέναν δεν είχαν αδιάσειστα στοιχεία, και λίγο λίγο η έρευνα ατόνησε. Ωσπου, πέντε μήνες αργότερα, όταν η Αιμιλία ήταν ελεύθερη από την αστυνομία να φύγει, μάζεψε μερικά κουζινικά κι άλλα υπάρχοντα σε κούτες, και ρούχα σε παλιές βαλίτσες, κι ένα πρωί ήρθε ένα φορτηγό και τις πήρε μαζί με τα πράγματά τους. Το κορίτσι φόραγε μόνο κάτι φαρδιά φουστάνια της μάνας του, αλλά προτού φύγουν, ένα απομεσήμερο μ’ αέρα που η Ρήνη ήταν έξω στην αυλή κι άπλωνε την μπουγάδα, έτυχε μια γειτόνισσα να περνάει όταν ξάφνου φύσηξε δυνατά· τα βρεμένα ασπρόρουχα έκαναν στράκες στον άνεμο, το φουστάνι του κοριτσιού κόλλησε πάνω στο κορμί του, και η γειτόνισσα είδε καθαρά, τότε, πως είχε στρογγυλέψει η κοιλιά του. *Τελευταίο βιβλίο του Μ. Μακρόπουλου είναι η νουβέλα «Μαύρο Νερό» (Κίχλη, 2019).

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΧΡΟΝΙΑ ΕΦ.ΣΥΝ.

ΧΑΡΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΦΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΟΙΧΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Στον έβδομο ουρανό Του Αλέξη Πανσέληνου* να πλυσταριό ήτανε, σε παλιό τριώροφο της οδού Φυλής που ο ιδιοκτήτης το έδινε για γκαρσονιέρα. Είχε μέσα κρεβάτι ημίδιπλο, στον απέναντι τοίχο καθρέφτη από τον προηγούμενο νοικάρη, ψυγειάκι από αυτά των ξενοδοχείων, ίσα ίσα να παίρνει δύο μπουκαλάκια νερό, μια πλαφονιέρα με τα πεθαμένα μυγάκια της νύχτας να σχηματίζουν διακοσμητικό στεφάνι στο θαμπό γυαλί και κομοδίνο με ένα μισοκαμμένο αμπαζούρ στο πορτατίφ. Μια φορά τον μήνα ο Σπύρος παρκάριζε σε έναν απόμερο κάθετο, έκανε με τα πόδια τα πενήντα μέτρα ώς την είσοδο και σκαλί σκαλί ανέβαινε στην ταράτσα, ξεκλείδωνε με το κλειδί που έκρυβε στο ντουλάπι του αμαξιού του και έλεγε κάθε φορά μπαίνοντας «Φτάσαμε πάλι στον έβδομο ουρανό κυρ Σπύρο μου!» Και αυτό επειδή η πόρτα είχε ψηλά το νούμερο εφτά, αν και τα διαμερίσματα ήταν πέντε όλα κι όλα και κανένα άλλο δεν είχε στην πόρτα νούμερο. Αναβε τον θερμοσίφωνα, έκανε ντους αν ήταν καλοκαίρι, τοπικές πλύσεις αν ήταν χειμώνας. Η θέρμανση δεν έφτανε να δαμάσει το κρύο. Η Λίτσα –αν ήταν στ’ αλήθεια αυτό το όνομά της– ερχόταν συχνά με μισή ώρα καθυστέρηση, κατηφορίζοντας από την πλατεία Αμερικής όπου την άφηνε το τρόλεϊ και παίρνοντας δεξιά τη Φυλής. Είχε προηγηθεί ένα τηλεφώνημα κατά τη μια το μεσημέρι, για επιβεβαίωση, επειδή την ώρα εκείνη ο άντρας της έλειπε. Καμιά φορά άκουγε από μέσα και το παιδί της να μιλάει. «Εντάξει για σήμερα;» «Εντάξει». Εκλεινε και καπάκι τηλεφωνούσε στη γυναίκα του πως θα αργούσε στο γραφείο, «Λογιστικές εργασίες – Δηλώσεις Εφορίας». Εκείνη του απαντούσε «Καλά», ή «Θα σου κρατήσω φαγητό στο μάτι, να το ζεστάνεις σαν έρθεις».

Ενας γερομπερμπάντης, συνομήλικός του, πελάτης παλιός, του είχε δώσει το τηλέφωνό της. «Είναι καλό κορίτσι και υπομονετικό με τους μεγαλύτερους σαν εμάς. Και είναι καθαρή», είχε πει. Και ο Σπύρος που μάτιαζε τα κοριτσόπουλα με τα κοντά σορτσάκια και τις μπλούζες δεμένες στη μέση για να κρύβουν όσα τα σορτσάκια ξεσκέπαζαν, ενώ η γυναίκα του είχε χάσει κι αυτή κάθε διάθεση για αγκαλιές, πήρε την απόφαση και έκανε το πρώτο τηλεφώνημα. Τη μέρα εκείνη, παραμονές Χριστουγέννων, του ήρθε μια ιδέα. Η Λίτσα ήταν μαζί του ευγενικιά και υπομονετική, έξι μήνες τώρα, του άφηνε όση ώρα ήθελε για να ανασυντάξει δυνάμεις για τις περιπτύξεις τους και επέμενε να του μιλά στον πληθυντικό όσες φορές χρειαζόταν να πει κάτι για τον ίδιον. Ηξερε πως δεν ήταν επαγγελματίας. Ηξερε πως είχε πρόβλημα με τα λιγοστά λεφτά που έφερνε στο σπίτι ο άντρας της. Αυτή τη φορά, δέκα μέρες πριν από τα Χριστούγεννα, ο Σπύρος είχε μια ιδέα.

Πέρα από το πενηντάρι που της άφηνε στο κομοδίνο πλακωμένο από το μικρό πορτατίφ, τη μέρα εκείνη κουβάλησε ώς απάνω και μια σακούλα που την έκρυψε κάτω από το κρεβάτι. Και όταν η Λίτσα έβαλε στο σακίδιό της το πενηντάρι, αυτός έσκυψε, τράβηξε τη σακούλα και της την έδωσε. Τον κοίταξε απορημένη. «Για το παιδί», της είπε. Κατακόκκινη, φουντωμένη, άνοιξε και είδε μέσα ένα παιδικό παιχνίδι από αυτά που διαφημίζονταν όλο τον μήνα τώρα στην τηλεόραση, με μικρούς μπόμπιρες να το κοιτούν εκστασιασμένοι και να παίζουν με αυτό ξεφωνίζοντας από ενθουσιασμό. «Δεν γίνεται… Πού θα πω το βρήκα; Αυτό κάνει ένα σωρό λεφτά. Ο άντρας μου δεν…» «Πες του πως τα μάζευες όλο τον χρόνο. Για τις γιορτές». «Δεν έπρεπε…» τραύλισε η Λίτσα, αλλά πήρε τη σακούλα και βγήκε από το δωμάτιο. Οταν της τηλεφώνησε ξανά, κατά τα

Κατακόκκινη, φουντωμένη, άνοιξε και είδε μέσα ένα παιδικό παιχνίδι από αυτά που διαφημίζονταν όλο τον μήνα τώρα στην τηλεόραση, με μικρούς μπόμπιρες να το κοιτούν εκστασιασμένοι και να παίζουν με αυτό ξεφωνίζοντας από ενθουσιασμό τέλη του άλλου μήνα, αμέσως μετά το κοφτό «εντάξει» της, τόλμησε να τραβήξει τη συνομιλία λίγο περισσότερο. «Πώς του φάνηκε;» ρώτησε. «Παίζει όλη μέρα μ’ αυτό. Είναι πολύ χαρούμενος, στον έβδομο ουρανό!» απάντησε η Λίτσα. «Καλά το έλεγα εγώ», μονολόγησε ο Σπύρος αφού έκλεισε το τηλέφωνο και ετοιμάστηκε να καλέσει στο σπίτι του. * Τελευταίο βιβλίο του Αλ. Πανσέληνου είναι το μυθιστόρημα «Ελαφρά ελληνικά τραγούδια» (Μεταίχμιο, 2018)

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΕΦΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΟΙΧΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

ΜΙΣΕΛ ΦΑΪΣ

από δεξιά, εκείνος τον έσπρωξε δυνατά με τον ώμο· μπερδεύτηκαν τα πόδια τους, βρέθηκαν κι δύο μπρούμυτα στο έδαφος. - Σάισε!5 φώναξε ο Τζόρνταν, εκείνος προσπαθούσε να ισιώσει το μπράτσο από τα γυαλιά του, σάισε, μαν! ξαναφώναξε σπρώχνοντάς τον και με τα δυο χέρια. Εκείνος πισωπάτησε, δεν σταμάτησε να κοιτάζει το λίγο στραβό μπράτσο από τα γυαλιά του, ο ψηλός μπήκε ανάμεσά τους, εκείνος φόρεσε τα γυαλιά του, πλησίασε κι έδωσε το χέρι του στον Τζόρνταν, εντσούλντιγκουνγκ,6 είπε και άρχισε να περπατά προς το αμάξι. Ανοιξε το πορτμπαγκάζ, έβγαλε το πουκάμισό του και σκούπισε τον ιδρώτα στο στήθος και την πλάτη, φόρεσε ένα γκρι φούτερ που είχε πάντοτε ρεζέρβα, προσπάθησε ξανά να ισιώσει τα γυαλιά του και κάθισε στη θέση του οδηγού. Το μηχάνημα της εταιρείας ταξί στο ταμπλό είχε τρεις κλήσεις για δρομολόγια προς το αεροδρόμιο, μα ήταν ήδη αργά. Ανέσυρε κάτω από το κάθισμά του το κινητό και τσέκαρε τα μηνύματά του: η γυναίκα του -ακόμα την έλεγε έτσι, μιας και δεν είχε βγει το διαζύγιο- του είχε στείλει μια φωτογραφία από το τουρνουά που έπαιζε η μικρή, κάπου στη Χαλκίδα. Σούταρε με πλάτη στον φακό και στη φανέλα της τυπωμένα το όνομά της και το 13. Ηπιε μια γουλιά καφέ, έγραψε: Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν μου έκανες αυτή τη χάρη, να της δώσετε το εφτά, δεν σου ζήτησα δα και τίποτα, ένα γαμημένο εφτά σαν του πατέρα της, το δεκατρία είναι γρουσουζιά και βγήκε από το αμάξι με κατεύθυνση το γηπεδάκι. Εϊ γιουνγκς…7 1

Η φανέλα με το εφτά Του Ακη Παπαντώνη* ένας θα ήταν στα δεκαπέντε, όπως η κόρη του, μα ψηλότερος· ο άλλος μεγαλύτερος, γεροδεμένος, μελαμψός, φορούσε φανέλα Μάικλ Τζόρνταν, λευκή με το 23 στην πλάτη. Η προφορά τους βαριά, με τραχύ ρο· ψιλόβρεχε, ο ψηλότερος φορούσε την κουκούλα του, γερμανική ραπ έπαιζε δυνατά από ένα κινητό ακουμπισμένο στη βάση της μπασκέτας, στο φόντο ο Ρήνος με μικρά και μεγάλα πλοία να πηγαινοέρχονται. Πλησίασε, από ώρα προετοίμαζε λέξη λέξη τη σωστή φράση: Γιουνγκς, καν ιχ μιτσπίλεν;1 Τον κοίταξαν από πάνω ώς κάτω, ίσως επειδή είχε αλλόκοτη προφορά, ίσως επειδή εξέφερε τόσο αργά τις λέξεις, λες και φοβόταν μήπως σπάσουν, ίσως επειδή φορούσε πουκάμισο και παντελόνι με τσάκιση κι ένα ζευγάρι δερμάτινα δετά μποτάκια. Αλες γκουτ μαν,2 απάντησαν και του έγνεψαν να πλησιάσει. Το πρώτο σουτ, από τη γωνία, δεν βρήκε καν στεφάνι, ο Τζόρνταν έκανε ένα

μορφασμό στον ψηλό, μειδίασαν· το δεύτερο ίσα που έγλειψε το σίδερο. Νόχμαλ μαν,3 είπε ο ψηλός και του ξαναπάσαρε την μπάλα. Εκείνος έκανε μια ντρίμπλα, σούταρε με ταμπλό και το ‘βαλε. Τον χειροκρότησαν, χαμογέλασε, οι αραιές σταγόνες της βροχής είχαν στιγματίσει τους φακούς των γυαλιών του. Ο ψηλός πρότεινε να παίξουν μονό, ένας εναντίον ενός στα πέντε καλάθια, κι εκείνος τράβηξε το πουκάμισο να απελευθερωθεί από τη ζώνη του και γονάτισε να σφίξει τα κορδόνια του. Ο Τζόρνταν πληκτρολογούσε στο κινητό

Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν μου έκανες αυτή τη χάρη, να της δώσετε το εφτά, δεν σου ζήτησα δα και τίποτα, ένα γαμημένο εφτά σαν του πατέρα της, το δεκατρία είναι γρουσουζιά

Μάγκες, μπορώ να παίξω μαζί σας; Οκέι, φίλε 3 Ξανά, φίλε 4 Και τώρα με μένα 5 Σκατά 6 Συγγνώμη 7 Εϊ μάγκες 2

του -γλάροι παρατάχθηκαν στο κάγκελο της όχθης για το ματς. Δεν έπαιξε άσχημα, έβαλε και δυο τυχερά σουτ, κέρδισε 5-3. Ουντ γιέτστ μιτ μιχ,4 είπε ο Τζόρνταν και έδωσε στον ψηλό το κινητό του. Στην πρώτη φάση χτύπησε η μπάλα στο μποτάκι του ενώ ντρίμπλαρε κι έφυγε προς το ποτάμι. Ετρεξε να την προλάβει, είχε ιδρώσει στην πλάτη, ακριβώς όπως ίδρωνε παιδί, απλώς τώρα πολύ περισσότερο. Οι ανάσες του κοφτές, το τσιμέντο γλιστρούσε, οι γλάροι αδιάφοροι· στη δεύτερη φάση ο Τζόρνταν τον πέρασε εύκολα κι έβαλε λέι-απ· 1-0. Στην επόμενη σούταρε από το τρίποντο· 3-0. Οταν δοκίμασε να ξανασουτάρει, εκείνος του χτύπησε με δύναμη τα χέρια. - Φάουλ, φώναξε ο Τζόρνταν. - Φάουλ, συμφώνησε · του έδωσε την μπάλα. Ο ψηλός κοιτούσε βαριεστημένα και μουρμούριζε, παγωμένος αέρας κατέβαινε το ποτάμι, ο Τζόρνταν διαρκώς σε κίνηση. Οταν έκανε μια απότομη σταυρωτή ντρίμπλα για να περάσει

Τελευταίο βιβλίο του Α. Παπαντώνη είναι η νουβέλα «Ρηχό νερό, σκιές» (Κίχλη, 2019)

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

Η ΦΑΝΕΛΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΥΜΕΡΟ 7 - Της B. Παπαντονοπούλου -

Αναζητώντας το μαγικό 7 των ι αριθμοί στις φανέλες ποδοσφαίρου δεν ήταν πάντα συνδεδεμένοι με έναν συγκεκριμένο κάτοχο. Αυτό προέκυψε στις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Στην Αγγλία, για παράδειγμα, μόλις το 1993 σταμάτησε η «αρχική ενδεκάδα» να αποτελείται κυριολεκτικά από τους αριθμούς 1 έως 11. Αυτό όρισε η αγγλική ομοσπονδία και το υιοθέτησε η Πρέμιερ Λιγκ τυπώνοντας μάλιστα και ονόματα πάνω από τους αριθμούς. Πλέον ο κάθε παίκτης είχε το δικό του νούμερο. Τα προηγούμενα χρόνια οι αριθμοί συνήθως αντιστοιχούσαν σε συγκεκριμένες θέσεις στο γήπεδο. Το 1 πήγαινε στον βασικό

τερματοφύλακα, το 2 στο δεξί μπακ, το 3 στο αριστερό μπακ, το 4 και 5 στους στόπερ, το 9 στον σέντερ φορ, το 7 και το 11 στον δεξί και αριστερό εξτρέμ αντίστοιχα, ενώ το 10 πήγαινε συνήθως στον επιθετικό μέσο που αγωνιζόταν ως οργανωτής πίσω από τον σέντερ φορ. Δεν ήταν αυστηροί οι κανόνες αυτοί, αλλά η πιο συνηθισμένη πρακτική.

Ορφανή φανέλα Εξι εκπληκτικοί παίκτες που διαμόρφωσαν τον μύθο της φανέλας με το νο7 της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Εδώ και δέκα χρόνια όμως, από τότε που ο Ρονάλντο έφυγε για τη Ρεάλ Μαδρίτης, η

Γεννημένος αρχηγός ΤΟ 1981 ΤΟ Νο7 πέρασε στις πλάτες του Μπράιαν Ρόμπσον, του πρώτου μη εξτρέμ που φόρεσε τη συγκεκριμένη φανέλα στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και την τίμησε όσο λίγοι. Μόλις είχε καταφτάσει από τη Γουέστ Μπρομ, αλλά δεν άργησε να αποδείξει ότι είναι γεννημένος αρχηγός, παθιασμένος, συγκεντρωμένος και αποφασισμένος. Εγινε η προέκταση του σερ Αλεξ Φέργκιουσον στον αγωνιστικό χώρο και παραμένει ο μακροβιότερος αρχηγός στην ιστορία των «κόκκινων διαβόλων». Υπηρέτησε την ομάδα για περισσότερα από 13 χρόνια και στο λυκόφως της καριέρας του κατάφερε να κατακτήσει τον τίτλο του πρωταθλητή που πάντα του ξέφευγε... Το 1992-93 η Γιουνάιτεντ έβαλε τέλος σε 26 χρόνια ανομβρίας και κατέκτησε το πρωτάθλημα στην πρώτη χρονιά τής Πρέμιερ Λιγκ. Νωρίτερα, το 1991, είχε σηκώσει και το τρόπαιο του Κυπέλλου Κυπελλούχων μετά τη νίκη της επί της Μπαρτσελόνα.

George the Best! ΑΥΤΉ Ή ΠΡΑΚΤΙΚΉ εφαρμόστηκε και στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στη δεκαετία του ’60 και του ’70. Ανάλογα με τον ρόλο στο γήπεδο δινόταν και η φανέλα. Οπότε δεν είναι τυχαίο που ο Τζορτζ Μπεστ έκανε καριέρα με διάφορους αριθμούς στην πλάτη, όπως το 8, το 10 ή -συχνότερα- το νο 11 ως αριστερός εξτρέμ. Ομως το βράδυ που οδήγησε τους «κόκκινους διαβόλους» στο πρώτο τους Κύπελλο Πρωταθλητριών, στις 29 Μαΐου 1968 στο «Ουέμπλεϊ» απέναντι στην Μπενφίκα, φορούσε το νο7. Οπως και όταν κατέκτησε με τη Γιουνάιτεντ δύο πρωταθλήματα Αγγλίας. Συνολικά έπαιξε 141 ματς με το 7 στην πλάτη και ήταν ο πρώτος που έδωσε στον συγκεκριμένο αριθμό θρυλικές διαστάσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ίδιος ο Πελέ είχε χαρακτηρίσει τον χαρισματικό και απίστευτα ταλαντούχο Βορειοϊρλανδό «τον καλύτερο παίκτη στον κόσμο». To 1968 μάλιστα τιμήθηκε και με τη Χρυσή Μπάλα...

«Κοφτερό» χατ τρικ ΑΝ ΟΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ δεν είχαν διακόψει ξανά και ξανά την πορεία του προς την κορυφή, δύσκολα θα έφευγε η φανέλα με το νο7 από την πλάτη του Λι Σαρπ. Ο νεαρός αριστερός εξτρέμ -ουσιαστικά ο προκάτοχος της συγκεκριμένης θέσης πριν από τον Ράιαν Γκιγκς- κατέφτασε στο Μάντσεστερ από την Τορκί Γιουνάιτεντ το 1988, τον καιρό που ο σερ Αλεξ Φέργκιουσον ανανέωνε το δυναμικό των «κόκκινων διαβόλων». Μπήκε στην καρδιά των οπαδών με τις εμφανίσεις του καθ’ οδόν προς την κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων του 1991, αλλά κυρίως με το χατ τρικ του σε βάρος της Αρσεναλ μέσα στο «Χάιμπουρι» τον Νοέμβριο του 1990 για το Λιγκ Καπ, ένα ματς το οποίο η ομάδα του κέρδισε με 6-2.

Ο λατρεμένος Γάλλος ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΤΟΥ 1993, όταν η Πρέμιερ Λιγκ αποφάσισε ότι κάθε παίκτης θα έχει τον δικό του αριθμό, το νο7 πήγε για πρώτη φορά σε παίκτη εκτός του Νησιού, στον Ερίκ Καντονά. Ο εκρηκτικός Γάλλος είχε φτάσει στο «Ολντ Τράφορντ» μεσούσης της προηγούμενης σεζόν από τη Λιντς και είχε βοηθήσει τους «κόκκινους διαβόλους» να κατακτήσουν τον πρώτο τίτλο τους ύστερα από τόσα χρόνια. Οπως χαρα-

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

Η ΦΑΝΕΛΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΥΜΕΡΟ 7

«κόκκινων διαβόλων» φανέλα ακόμα αναζητεί έναν αντάξιο κάτοχο. Ναι μεν έκτοτε η ομάδα κατέκτησε δύο φορές την Πρέμιερ Λιγκ, αλλά μόλις 14 γκολ έχουν επιτευχθεί συνολικά στην Πρέμιερ Λιγκ την τελευταία δεκαετία από τους εκάστοτε παίκτες της Γιουνάιτεντ που φορούσαν το 7: πέντε γκολ ο Μάικλ Οουεν, ένα ο Αντόνιο Βαλένσια, τρία ο Ανχελ ντι Μαρία, δύο ο Μέμφις Ντεπάι, τρία ο Αλέξις Σάντσες... Φέτος δεν υπάρχει νο7 στο «Ολντ Τράφορντ». Ξεκίνησε τη σεζόν με τη φανέλα αυτή ο Αλέξις, όμως στις 29 Αυγούστου πήγε στην Ιντερ. Και η αναζήτηση για το... έβδομο 7άρι, που θα επαναφέρει τη μαγεία, συνεχίζεται.

Σπεσιαλίστας Η ΞΑΦΝΙΚΗ ΑΠΟΧΏΡΗΣΗ του Καντονά από την ενεργό δράση το 1997 επέτρεψε στον Ντέιβιντ Μπέκαμ να αφήσει κατά μέρος το νο10 και να πάρει το αγαπημένο του 7. Ισως ο πιο διάσημος ποδοσφαιριστής στον κόσμο εκείνη την εποχή και ένα φαινόμενο μάρκετινγκ, βοήθησε με την εικόνα του τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ να γίνει παγκόσμιο brand και πρώτη να κατακτήσει τις αγορές της Απω Ανατολής και των Ηνωμένων Πολιτειών. Ομως ήταν και εξαιρετικός παίκτης. Μέλος της χρυσής γενιάς που έβγαλαν τα φυτώρια της Γιουνάιτεντ (μαζί με τον Σκόουλς, τον Γκιγκς, τους αδελφούς Νέβιλ), κυριάρχησε στη δεξιά πλευρά και έγινε ο σπεσιαλίστας της ομάδας, αλλά και της Εθνικής Αγγλίας, στις στατικές φάσεις.

κτηριστικά είχε πει ο Ρόι Κιν, «σήκωνε τους γιακάδες, προέτασσε το στήθος και έμπαινε μέσα στο γήπεδο με ένα ύφος σαν να ήταν δικό του το μαγαζί!». Στα πέντε χρόνια που έμεινε στο Μάντσεστερ κατέκτησε 4 φορές την Πρέμιερ Λιγκ και 2 Κύπελλα Αγγλίας, σκοράροντας μάλιστα το νικητήριο γκολ επί της Λίβερπουλ στον τελικό του 1996 με βολέ φορώντας το περιβραχιόνιο του αρχηγού. Ιδιόρρυθμος χαρακτήρας, βρέθηκε στο επίκεντρο της επικαιρότητας ουκ ολίγες φορές και ως αρνητικός πρωταγωνιστής -όπως όταν επιτέθηκε με κλοτσιά κουνγκ φου σε θεατή που τον αποδοκίμαζε. Για τη συμπεριφορά του αυτή είχε τιμωρηθεί με αποκλεισμό 8 μηνών από κάθε ποδοσφαιρική δραστηριότητα. Ομως όλο το «πακέτο» -ο ιδιόρρυθμος παικταράς, ο «Βασιλιάς Ερίκ»- έχει ξεχωριστή θέση στη μυθολογία του «Ολντ Τράφορντ», που τον λατρεύει.

Ισως τα πιο... διάσημα κόρνερ στην ιστορία του Τσάμπιονς Λιγκ έφυγαν από τα δικά του πόδια: εκείνα που λειτούργησαν σαν ασίστ για τους Τέντι Σέριγχαμ και Ολε-Γκούναρ Σόλσκιερ στον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ το 1999, όταν στο «Καμπ Νόου» η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ πέτυχε την απόλυτη ανατροπή κερδίζοντας με 2-1 την Μπάγερν Μονάχου. Οσο για το νο7, είναι τόσο σημαντικό στη ζωή του Μπέκαμ ώστε το πρόσθεσε στο όνομα της κόρης του (Χάρπερ Σέβεν Μπέκαμ), αλλά είναι και στην επωνυμία του φιλανθρωπικού fund (7: The David Beckham Unicef fund) που έχει ιδρύσει σε συνεργασία με τη Unicef ,για να βοηθηθούν παιδιά που πέφτουν θύματα bullying, βίας, που αναγκάζονται σε γάμο σε παιδική ηλικία ή που δεν έχουν δυνατότητα μόρφωσης.

Ο μικρός τούς... ξεθέωσε Η ΡΗΞΗ ΣΤΙΣ ΣΧΈΣΈΙΣ Φέργκιουσον - Μπέκαμ το 2003 και η μεταγραφή του Αγγλου μέσου στη Ρεάλ Μαδρίτης θα άφηνε το νο7... ορφανό, αν η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ δεν έκλεινε ένα φιλικό προετοιμασίας το καλοκαίρι εκείνο στην Πορτογαλία. Αντίπαλος η Σπόρτινγκ Λισαβόνας. Μετά τον

αγώνα ο ένας μετά τον άλλο οι παίκτες πήγαιναν στον Σκοτσέζο προπονητή τους και του έλεγαν να υπογράψει άμεσα τον 18χρονο Κριστιάνο Ρονάλντο, που τους είχε... ξεθεώσει! Οπερ και εγένετο. Αρχικά ο μικρός ζήτησε το νο28 που είχε και στη Σπόρτινγκ, όμως ο Φέργκιουσον του έδωσε το νο7 νιώθοντας ότι μπορεί άνετα να αντεπεξέλθει στις προσδοκίες της συγκεκριμένης φανέλας. Ο Πορτογάλος παίκτης τον δικαίωσε απόλυτα. Από άποψη ταλέντου και στατιστικών ήταν ο καλύτερος από την εποχή του Τζορτζ Μπεστ. Με 118 γκολ σε 292 αγώνες σε όλες τις διοργανώσεις μέσα σε έξι σεζόν κατέκτησε 3 τίτλους Πρέμιερ Λιγκ, το Τσάμπιονς Λιγκ του 1998, τη Χρυσή Μπάλα της ίδιας χρονιάς (την πρώτη από τις 5 της καριέρας του), 1 Κύπελλο Αγγλίας, 2 Λιγκ Καπ, 1 Κομιούνιτι Σιλντ και το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων.

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

Η ΦΑΝΕΛΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΥΜΕΡΟ 7 - Του Γιάννη Ντεντόπουλου -

Με το 7 ήταν υπέροχοι ια τα εφτά χρόνια της «Εφ.Συν.» μού ζήτησαν και μένα να συνεισφέρω, δίνοντας τη διάσταση που είχε ο αριθμός 7 στο μπάσκετ με βάση την ιστορία που έγραψαν οι παίκτες οι οποίοι κατά καιρούς το φόρεσαν. Η μοναδική εγγενής δυσκολία στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ότι στο ΝΒΑ οι παίκτες από τα πρώτα χρόνια είχαν το δικαίωμα να επιλέγουν διψήφια νούμερα, οπότε η διασπορά ήταν μεγάλη. Παρ’ όλα αυτά δεν υπήρχε περίπτωση να μη βρούμε ή να μην ανασύρουμε κάποιους συνειρμούς που προσφέρουν ενδιαφέρουσες ιστορίες από τον κόσμο της «πορτοκαλί θεάς». Ας επιλέξουμε λοιπόν τις εφτά πιο σημαντικές από αυτές.

Ο μύθος Νικ Γεωργαλής ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΔΕΣΕΙ τον παίκτη που άλλαξε τον ρου της ιστορίας του ελληνικού μπάσκετ, τον Νίκο Γκάλη, με το 6 που φορούσε τα περισσότερα χρόνια της θητείας του στον Αρη ή αργότερα στον Παναθηναϊκό, το οποίο άλλωστε έχει αποσυρθεί και κρέμεται στην οροφή τού «Nick Galis Hall». Στην δε Εθνική ο Νικ είχε επιλέξει το 4. Μόνο οι παλιοί αλλά και τα ντοκουμέντα εκείνης της εποχής (βλέπε φωτ.) θυμίζουν ότι το νούμερο με το οποίο συστήθηκε στο κοινό της Ελλάδας ο άνθρωπος που καταγόταν από τη Ρόδο, μεγάλωσε στο Νιου Τζέρσεϊ και έγραψε ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Σίτον Χολ ήταν το 7. Με αυτό δίπλα στο επίθετο Γεωργαλής (εκ Ρόδου ορμώμενη η οικογένεια) και την ιστορική πλέον αφάνα στο μαλλί έκανε την παρθενική του εμφάνιση, στις 2 Δεκεμβρίου του 1979, σε ένα παιχνίδι κόντρα στον Ηρακλή στο οποίο οι «κίτρινοι» νίκησαν 79-78 κι ελόγου του σημείωσε 30 πόντους. Ο παίκτης, που εξελίχθηκε σε «μεσσία» και πλέον είναι μέλος τού «Naismith Memorial Basketball Hal of Fame», είχε υπογράψει συμβόλαιο για 30 χιλιάδες δολάρια, σπίτι, αυτοκίνητο και ένα γεύμα κάθε μέρα. Ο Αρης τον συγκίνησε περισσότερο από τον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό, που τον πλησίασαν όταν έγινε ξεκάθαρο ότι δεν θα συνέχιζε στους Σέλτικς οι οποίοι τον είχαν διαλέξει στον δεύτερο γύρο του ντραφτ. Μερικά χρόνια αργότερα ο θρυλικός Ρεντ Αουερμπαχ, ο προπονητής που πήρε εννιά πρωταθλήματα με τους Σέλτικς τη δεκαετία του ’50 και του ’60, θα έλεγε πως το μεγαλύτερο λάθος της καριέρας του ήταν ότι δεν πήρε στην ομάδα του τον Γκάλη.

Ο «τίμιος γίγαντας» ΜΠΟΡΕΙ Ο ΝΙΚ ΝΑ ΜΗΝ ΚΡΑΤΗΣΕ ΤΟ 7, όμως τη μεγάλη βραδιά του ελληνικού μπάσκετ, τη 14η Ιουνίου του 1987, το φορούσε ο παίκτης που ουσιαστικά χάρισε στη «γαλανόλευκη» το χρυσό μετάλλιο του Ευρωμπάσκετ της Αθήνας. Ο σέντερ του Ολυμπιακού, Αργύρης Καμπούρης, πιο γνωστός και ως «τίμιος γίγαντας». Ηταν εκείνος που άρπαξε το επιθετικό ριμπάουντ μετά το άστοχο σουτ του Ιωάννου, στην εκπνοή της παράτασης του τελικού με τη Σ. Ενωση, και κέρδισε το φάουλ και τις δύο βολές. Με ολύμπια ψυχραιμία, την οποία είχαν δείξει ότι διέθετε και οι σχετικές εργομετρικές μετρήσεις που είχαν γίνει πριν ξεκινήσει η προετοιμασία, λες και δεν υπήρχε κανείς γύρω του, έκανε «εγώ εγώ» στον αρχηγό Παναγιώτη Γιαννάκη (είχε αποβληθεί), ο οποίος έφτασε μέχρι τη σέντρα για να του φωνάξει «πήγαινε βάλ’ τες» περισσότερο για να του αποσπάσει την προσοχή από την εξέδρα. Ο Αργύρης είχε το πλεονέκτημα ότι το σκορ ήταν ισόπαλο 101-101 και στη χειρότερη περίπτωση το ματς θα πήγαινε σε δεύτερη παράταση. Αρκούσε να βάλει τη μία. Τελικά έβαλε και τις δύο γράφοντας το αξέχαστο 103-101. Ολη η Ελλάδα βγήκε στους δρόμους για την πρώτη μεγάλη επιτυχία σε ομαδικό άθλημα, που έγινε σημείο αναφοράς όχι μόνο για το μπάσκετ, αλλά για μια ολόκληρη εποχή.

Ω Μπάνε, Μπάνε ΠΑΝΤΩΣ ΤΟ 7 ΕΓΙΝΕ το αγαπημένο νούμερο των οπαδών του «αιώνιου» αντιπάλου του Αρη, του ΠΑΟΚ, γιατί το φορούσε ο δικός τους μπροστάρης, ο Μπάνε Πρέλεβιτς. Ο «τίγρης» μπορεί να μην είχε τα αθλητικά προσόντα που θα τον βοηθούσαν να πηδάει ή να καρφώνει, αλλά είχε «μεγάλα αυγά». Ηταν εκείνος που έπαιζε με μυαλό, που έβλεπε το καλάθι σαν κοφίνι και έβαζε τα κρίσιμα σουτ για τον βασικότερο λόγο ότι δεν φοβόταν να τα πάρει. Μετακόμισε από τον Ερυθρό Αστέρα στον ΠΑΟΚ το 1988 και απέκτησε την ελληνική υπηκοότητα. Κυρίως όμως πήρε στα χέρια του το τιμόνι της ηγεσίας, συμμετέχοντας σε μια ομάδα που ίσως να δικαιούνταν περισσότερους τίτλους από αυτούς που κατάφερε να πάρει, με πρώτο το Κύπελλο Κυπελλούχων στο «Πατινουάρ ντε Βερνέ» κόντρα στη Σαραγόσα το 1991. Δύο δικά του τρίποντα από τα 8 μέτρα έκριναν το ματς. Αξέχαστο θα μείνει το κλάμα του στον χαμένο τελικό του Κυπελλούχων με τη Ρεάλ Μ. στις 17/3/1992 στη Ναντ. Σχεδόν από τη σέντρα ισοφάρισε στα 6’’, όμως ο ΠΑΟΚ έχασε από κλέψιμο του Ρίκι Μπράουν που άρπαξε την μπάλα από τον Φασούλα. Με τον Αστέρα είχε βάλει 58 πόντους σε ένα ματς. Στην Α1 έχει το ρεκόρ με 10 στα 14 τρίποντα (και 40 πόντους) στις 9/5/1990, στη νίκη του «δικεφάλου» επί του Ηρακλή μέσα στο «Ιβανώφειο» με 124-106. Επαιξε τελικό Ευρωλίγκας με την ΑΕΚ (1998), σταμάτησε το μπάσκετ, έγινε προπονητής και πρόεδρος διοίκησης Πρωτοδικείου στον ΠΑΟΚ.

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

Η ΦΑΝΕΛΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΥΜΕΡΟ 7

Θρύλος εντός και εκτός παρκέ

Το 7 του Καραπιάλη ΠΛΈΟΝ ΈΚΈΊΝΟΣ ΠΟΥ «βομβαρδίζει» με το 7 είναι ο Βασίλης Σπανούλης. Ηταν το νούμερο που πήρε στον Ολυμπιακό, γιατί το φορούσε στην ποδοσφαιρική Α.Ε. Λάρισας το ποδοσφαιρικό ίνδαλμά του, ο Βασίλης Καραπιάλης. Ο Λαρισαίος στο Μαρούσι όπου αναδείχτηκε έπαιξε με το 10 (όπως και τους Ρόκετς) και στον Παναθηναϊκό, στον οποίο εκτοξεύτηκε, με το 6. Ωστόσο στον Πειραιά εκπλήρωσε από κάθε άποψη το απωθημένο του. Αφήνοντας τον Παναθηναϊκό προκάλεσε σεισμικές αντιδράσεις. Αποφάσισε να πάει στον μεγάλο αντίπαλο γιατί ήθελε να είναι αυτός το σημείο αναφοράς. Και δεν τα κατάφερε απλώς... Το back2back το 2012 στην Πόλη και το 2013 στο Λονδίνο ανέδειξε εκείνον MVP, όπως ήταν και το 2009 στο Βερολίνο, όπου με τη φανέλα του Παναθηναϊκού κατέκτησε την πρώτη του Ευρωλίγκα. Μέσα από τη σκληρή δουλειά και τη δύναμη του χαρακτήρα του έφτασε να αποτελεί την επιτομή του ηγέτη. Ηδη από πέρσι είναι πρώτος στις ασίστ στην ιστορία της Ευρωλίγκας, προσπερνώντας τον Διαμαντίδη, και πλέον, έχοντας γίνει ο δεύτερος παίκτης που έχει ξεπεράσει τους 4.000 πόντους, κυνηγάει να αρπάξει και τον τίτλο του πρώτου σκόρερ από τον Ναβάρο, ο οποίος έχει ήδη αποσυρθεί.

«Πίξι» στις γωνίες ΠΑΝΤΩΣ ΑΝ ΚΑΠΟΊΟΣ ήθελε να έχει στο μυαλό του έναν κλασικό σουτέρ, σαν αυτούς που λέμε ότι πλέον λείπουν από το ελληνικό μπάσκετ, δεν ξεχνάει τον Λευτέρη Σούμποτιτς που επί «αυτοκρατορίας» του Αρη φορούσε το 7. Ο «Πίξι ο (Ελληνο) Σλοβένος» στηνόταν στις γωνίες και με τον γλυκό καρπό του σημάδευε ανελέητα. Ηταν ο τρίτος πόλος μετά τον Γκάλη και τον Γιαννάκη κι εκείνος που άνοιγε τις αντίπαλες άμυνες ή τις τιμωρούσε αν δεν τον έκλειναν και του επέτρεπαν να πάρει την μπάλα «οπλισμένος». Θα μπορούσε να περάσει στην ιστορία και ως «ο πιο μεγάλος γόης» που φόρεσε αυτό το νούμερο, αφού τα κοριτσόπουλα έλιωναν μόλις τον έβλεπαν. Ηταν κι αυτή μια παράμετρος για την οποία ο Αρης είχε γίνει «όλης της Ελλάδας» και όχι αποκλειστικό προνόμιο των αντρών. Δεν είναι τυχαίο ότι, πριν γίνει προπονητής, βρέθηκε να συμμετέχει ως συμπαρουσιαστής της Σόφης Ζαννίνου σε τηλεπαιχνίδι.

ΚΊ ΑΝ ΟΛΑ ΑΥΤΑ τα αστέρια λίγο-πολύ τα έχει δει ο κόσμος, είτε στο γήπεδο είτε στην τηλεόραση, η μεγάλη ατυχία είναι ότι εκείνη την εποχή που πρωταγωνιστούσε ο αείμνηστος Γιώργο ς Κολοκ υθάς (2/11/1945 - 2/3/2013) δεν υπήρχε η μικρή οθόνη. Μιλάμε για έναν σκόρερ ολκής ο οποίος, με ύψος 1,95, έβαζε την μπάλα στο καλάθι όπως ήθελε. Σε μια εποχή που το άθλημα δεν ήταν επαγγελματικό και ο «Μίτος», όπως ήταν το παρατσούκλι του, δεν έκανε την εξωγηπεδική ζωή που συμβάδιζε με το κλασικό αθλητικό πρότυπο. Ισχυρή προσωπικότητα, αντισυμβατικός, ξεκίνησε από τον Σπόρτιγκ και έκανε καριέρα στον Παναθηναϊκό. Την πρώτη χρονιά που έπαιξε με το «τριφύλλι» υπήρξε ματς που έβαλε 51 πόντους, το οποίο αποτέλεσε το ατομικό του ρεκόρ. Στα ημιτελικά του Κυπέλλου Κυπελλούχων σημείωσε από 36 πόντους στα

δύο ματς με την Μπενφίκα. Με την Εθνική σκόραρε 43 πόντους εναντίον των Ισπανών το 1967. Με το εθνόσημο αγωνίστηκε σε 90 αγώνες και σκόραρε 1.807 πόντους. Σε δύο σερί πανευρωπαϊκά πρωταθλήματα αναδείχτηκε πρώτος σκόρερ. Προδομένος από τους τραυματισμούς στα γόνατα, τα οποία ταλαιπωρούσε με το εντυπωσιακό άλμα του, εγκατέλειψε την ενεργό δράση στα 28 του.Το 1991 ονομάστηκε ένας από τους 50 κορυφαίους καλαθοσφαιριστές όλων των εποχών της FIBA. Ωστόσο συνέχισε την προσφορά του από το πόστο του αρχηγού των εθνικών ομάδων. Είχε καθοριστική συμβολή στη δημιουργία της «χρυσής» ομάδας του Βελιγραδίου και της Σαϊτάμα, γιατί ήταν εκείνος που επέμεινε στην πρόσληψη του Παναγιώτη Γιαννάκη και ήταν αυτός που με την προσωπικότητά του είχε το γενικό πρόσταγμα.

Συλλέκτης δαχτυλιδιών ΣΈ ΔΊΈΘΝΈΣ ΈΠΊΠΈΔΟ το 7 ήταν το νούμερο που εκτόξευσε ο Κροάτης Τόνι Κούκοτς. Το μεγάλο αυτό φαινόμενο ξεκίνησε από τη μεγάλη Γιουγκοπλάστικα (3 σερί Πρωταθλητριών), για να συνεχίσει στους Μπουλς του Τζόρνταν (3 δαχτυλίδια) με μεσοδιάστημα τη θητεία του στην τελευταία μεγάλη ομάδα της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, πριν από τη διάσπασή της, με την οποία πρόλαβε να κατακτήσει 2 χρυσά σε Ευρωμπάσκετ (1989, 1991) και ένα Παγκόσμιο (1990) με εκείνον MVP. Αριστερόχειρας, με πλαστικές κινήσεις και ταχύτητα, κατέβαζε την μπάλα και μπορούσε να παίξει σε όλες τις θέσεις. Η αλήθεια είναι ότι αν θέλαμε να μείνουμε στο ΝΒΑ, δεν θα έπρεπε να αμελήσουμε τον αξέχαστο Πιτ (22/6/1947 – 5/1/1988), τον «Pistol Pete» που είδε το 7 να αποσύρεται για χάρη του από δύο ομάδες (Τζαζ, Πέλικανς), γιατί ήταν ένας βιρτουόζος performer που χαρακτηρίστηκε «Μάτζικ πριν από τον Μάτζικ», αλλά και «βασιλιάς χωρίς στέμμα» γιατί οι ομάδες που έπαιξε δεν ήταν για τίτλο. Εφυγε νωρίς (41 ετών, χτυπημένος από καρκίνο). Πλέον έχουμε να περιμένουμε τι θα κάνει στους Νετς ο Κέβιν Ντουράντ, που πήρε το 7 αλλά θα πρέπει να επιστρέψει από τον σοβαρό τραυματισμό του.

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΟΥ 7 - Του Ευθύμη Ασημακόπουλου -

Δώρο γενεθλίων

το ελληνικό ποδόσφαιρο, όταν σκεφτόμαστε το νούμερο 7, στον νου έρχεται ένα και μόνο όνομα. Αυτό του Δημήτρη Σαραβάκου. Μπορεί ο Θοδωρής Ζαγοράκης το 2004 να σήκωσε πρώτος την κούπα του EURO φορώντας στην πλάτη και το στήθος αυτόν τον αριθμό, όμως ο άνθρωπος που έχει συνδέσει άρρηκτα το όνομά του με το συγκεκριμένο νούμερο είναι ο «μικρός». Κοντεύει τα 60 πια, όμως αυτό το παρατσούκλι θα τον συνοδεύει για πάντα. Ξεκίνησε την καριέρα του από τον Πανιώνιο, έφτιαξε το όνομά του στη Νέα Σμύρνη και το 1984 τον πήρε ο Παναθηναϊκός. Για τα επόμενα δέκα χρόνια, οι φίλοι των «πράσινων» ήταν ήσυχοι, καθώς ήξεραν πως πάντα θα υπάρχει ένας άνθρωπος για να βάλει την μπάλα στα δίχτυα. Στην πορεία

μάλιστα, οι άνθρωποι έγιναν δύο με την προσθήκη του Κριστόφ Βαζέχα. Ο Σαραβάκος, όμως, ήταν κάτι το διαφορετικό, το μοναδικό. Εξτρέμ δεν ήταν, σέντερ φορ επ’ ουδενί δεν ήταν, τι ακριβώς ήταν; Κυνηγό τον έλεγαν τότε αυτόν τον περιφερειακό επιθετικό, που συνήθως πλαισίωνε έναν σέντερ φορ. Ο Μητσάρας είχε ταχύτητα, είχε ξεπέταγμα, είχε φοβερό τελείωμα των φάσεων, πάντα με το δεξί του πόδι. Αυτό με το οποίο είτε χάιδευε την μπάλα με πολλά φάλτσα σε κόρνερ και φάουλ, είτε της έδινε μία και με βολίδα σκόραρε απέναντι σε κάποιον κακόμοιρο τερματοφύλακα. Δεν είναι τόσο τα 193 γκολ που πέτυχε με την πράσινη φανέλα. Είναι το συνολικό impact που είχε στην ομάδα. Ηταν για τον Παναθηναϊκό ό,τι ο Δομάζος τις προηγούμενες δεκαετίες. Ηταν ο άνθρωπος που όχι απλά γαλούχησε, αλλά δημιούργησε παναθηναϊκές γενιές. Και ταυτόχρονα ήταν παραδεκτός και από τους οπαδούς των άλλων ομάδων. Οι Ολυμπιακοί είχαν την ελπίδα, όταν το 1989 λίγο έλειψε να τον πάρει ο Κοσκωτάς. Η ιστορία πια είναι γνωστή: Του είχε δώσει 600 εκατομμύρια δραχμές για πενταετές συμβόλαιο συν ένα σωρό μπόνους και παροχές. Τα 500 «χαρτιά» ήταν σε θυρίδα της Τράπεζας Κρήτης, τα υπόλοιπα 100 τα πήρε σε βαλίτσα κάτι μαύρα μεσάνυχτα στο Αλσος Νέας Σμύρνης. Τότε

που η δικαιοσύνη λειτουργούσε λίγο καλύτερα σε αυτή τη χώρα, το τεράστιο σκάνδαλο αποκαλύφθηκε, η μεταγραφή δεν έγινε ποτέ και οι «βαζέλες» τον ξαναδέχτηκαν με ανοιχτές αγκάλες. Οι ΑΕΚτζήδες, πάλι, κατάφεραν και τον χάρηκαν. Οταν έληξε η δεύτερη πενταετία του στο «τριφύλλι», ο Βαρδινογιάννης δεν του έκανε καν προσφορά ανανέωσης. Ο Μπάγεβιτς τον πήρε στην ΑΕΚ για δύο χρόνια και στα 33 του, έκανε μία –πρώτη- σούπερ σεζόν με 23 γκολ. Ποιος μπορεί να ξεχάσει

όλα εκ είνα τα χρόνια, το προσωπικό σόου του στο 4-0 κατά του Ολυμπιακού στον τελικό Κυπέλλου του 1986. Τη βολίδα με τη Γιουβέντους στο ΟΑΚΑ και μια αντίστοιχη μερικούς μήνες μετά στο ίδιο γήπεδο και στην ίδια εστία, στο Ελλάδα-Πολωνία 1-0. Ή ακόμη καλύτερα το ψιλοκρεμαστό πλασέ μέσα στο Ρότερνταμ απέναντι στην Ολλανδία του Φαν Μπάστεν, του Γκούλιτ, του Ράικαρντ. Επίσης, το γκολ στο Γκέτεμποργκ που η μπάλα κόλλησε στα δίχτυα και τόσα άλλα… Την εποχή που συνέβαιναν όλα αυτά τα μαγικά, ο υπογράφων ετοιμαζόταν να κλείσει τα 7 του χρόνια. Στην τυπική ερώτηση των γονέων για το δώρο των γενεθλίων εκείνης της χρονιάς, η απάντηση έφερε προ-

Ο Μητσάρας είχε ταχύτητα, είχε ξεπέταγμα, είχε φοβερό τελείωμα των φάσεων, πάντα με το δεξί του πόδι. Αυτό με το οποίο είτε χάιδευε την μπάλα με πολλά φάλτσα σε κόρνερ και φάουλ, είτε της έδινε μία και με βολίδα σκόραρε απέναντι σε κάποιον κακόμοιρο τερματοφύλακα

βληματισμό: «Μια φανέλα του Σαραβάκου». Το πρόβλημα δεν ήταν στο οικονομικό, αλλά στην εύρεση μιας παιδικής εμφάνισης του συγκεκριμένου παίκτη. Στη δεκαετία του ’80, το ίντερνετ ήταν άγνωστη λέξη, ούτε υπήρχαν ακόμα μπουτίκ ομάδων. Κι όμως, ο πατέρας ρώτησε και έμαθε, πως στο μαγαζί αθλητικών ειδών του Μητσάρα στη Νέα Σμύρνη, κάποιοι είχαν δει φανέλες με το 7 στην πλάτη. Για όλες τις ηλικίες και τα μεγέθη. Την ημέρα των γενεθλίων, μέσα Ιούλη με τον αφρικανικό καύσωνα να χτυπάει 45άρια και σε αμάξι χωρίς air condition, ξεκινάει η επικίνδυνη αποστολή με μεγάλο άγχος, αφού υπήρχε το ενδεχόμενο να είχαν τελειώσει τα παιδικά και να μην υπήρχε στοκ. Κι ως γνωστόν σε παιδί μην τάξεις ποτέ… Βέβαια ο υπογράφων δεν γνώριζε τις… δραματικές λεπτομέρειες, που τις πληροφορήθηκε πρόσφατα, και περίμενε εναγωνίως σπίτι το καλύτερο δώρο που είχε πάρει ποτέ στη ζωή του. Η αποστολή εξετελέσθη, η φανέλα (παρέα με το μικροσκοπικό λευκό σορτσάκι) με το 7 φορέθηκε το ίδιο βράδυ στο σβήσιμο των 7 κεριών της τούρτας κι έκτοτε παραμένει σε μία ντουλάπα, σχεδόν αφόρετη και πάντα λαμπερή, 30τόσα χρόνια μετά. Ο καιρός περνούσε, ο Σαραβάκος συνέχισε να σκοράρει, πήγε στην ΑΕΚ, έφυγε κι από κει και δέκα χρόνια αργότερα, πάλι στα περίφημα γενέθλια, ήρθε ακόμα ένα δώρο. Η επιστροφή του «μικρού» στον Παναθηναϊκό για να κλείσει την καριέρα του. Αυτή η ιστορία δεν πήγε τόσο καλά, όμως ας την αφήσουμε για να έχουμε κάτι να λέμε και στα 17α γενέθλια της «Εφ.Συν.»…

ΧΡΟΝΙΑ

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΣΕΡΓΙΑΝΙ ΣΤΙΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΚΑΘΕ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Μα, τι μου θύμισες τώρα! ΕΛΕΥΘΕΡΟ

Μια βαθιά ανάσα ελευθερίας ΤΟ «ΕΛΕΥΘΕΡΟ» ΕΊΝΑΊ ακριβώς αυτό που λέει το όνομά του, ελεύθερο - πάει να πει παντού όπου χρειάζεται, μια εδώ και μια εκεί. Πορείες και κινήματα και διαδηλώσεις και εκδηλώσεις και πυρκαγιές και πλημμύρες και προσφυγικό και κοινωνικά και έρευνες και διαπλοκή και περιβάλλον - και τα πάντα όλα. Κι ακριβώς γι’ αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιλέξουμε μία εικόνα, μία στιγμή από τις χιλιάδες που μοιραστήκαμε μεταξύ μας -και μαζί σας- όλα αυτά τα χρόνια. Μια στιγμή: τα τηλεφωνήματα αργά τη νύχτα, «δολοφονήθηκε ένα παιδί στο Πέραμα, οι πηγές μας λένε ότι τον έφαγαν χρυσαυγίτες». Μια στιγμή: χιλιάδες άνθρωποι διαδηλώνουν στο Σύνταγμα, τα δακρυγόνα φτάνουν μέχρι το γραφείο, βουρκωμένοι μπροστά στους υπολογιστές μας. Μια στιγμή: πρώτη φορά Αριστερά, τα Προπύλαια γεμίζουν κόκκινες σημαίες, ο ύμνος του ΕΛΑΣ ακούγεται πρώτη φορά στην Αθήνα μετά το ‘4 4. Μια στιγμή: δημοψήφισμα, οι «ναι» και οι «όχι» εναλλάξ στο κέντρο. Μια στιγμή: δημοψήφισμα, άλλοι από εμάς στον δρόμο, άλλοι στο γραφείο, από την τηλεόραση ακούγεται «Της Δικαιοσύνης ήλιε νοητέ», όλοι στην αίθουσα σύνταξης σηκώνονται όρθιοι.

Μια στιγμή: τα γέλια, τα πειράγματα, οι φωνές, τα κείμενα, οι ομηρικοί καβγάδες, οι από καρδιάς συμφιλιώσεις, επιχειρήματα κι αντεπιχειρήματα. «Δεν στηρίζεται καλά το θέμα, ψάξε κι άλλο». «Δώσε μου κι άλλες λέξεις, δεν φτάνουν». «Φωτογραφίες έχουμε; Και τι θα βάλω, εμένα θα βάλω στη σελίδα;». «Δεν έχω χώρο σού λέω, θες να τυπώσουμε κι ένα φέιγ βολάν να το χωρέσεις;». «Τι εννοείς δεν είναι έτοιμο; Πότε θα είναι δηλαδή, τα Χριστούγεννα;». «Εχω μια καταπληκτική ιδέα». Μια στιγμή: η πρώτη μας σύσκεψη στην Κολοκοτρώνη. Δεν έχουμε γραφεία, δεν έχουμε υπολογιστές, δεν έχουμε τηλέφωνα. Δεν έχουμε τίποτα παρά μόνο ένα όνειρο, πολύ τσαμπουκά και ελάχιστα χρήματα που φτάνουν για να αγοράσουμε χαρτί για λίγες μέρες. Τι θα γράψουμε; «Το αφεντικό του βασάνιζε τον Ουαλίντ Ταλέμπ και τον έδενε στο δέντρο». «Η Χρυσή Αυγή στα σχολεία». «Και τότε η αστυνομία επιτέθηκε απρόκλητα στους διαδηλωτές». «Στις Σκουριές γεννιέται ένα κίνημα». Ολα ήταν μια στιγμή. Και μια βαθιά ανάσα ελευθερίας που βαστάει ακόμα. Ντίνα Δασκαλοπούλου

ΔΊΕΘΝΕΣ

Κι είμαστε ακόμα δυνατοί ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΣΕΛΊΔΕΣ αυτού του αφιερώματος, μπορείτε να πάρετε μια γεύση για το πώς ζήσαμε αυτά τα εφτά χρόνια στο διεθνές ρεπορτάζ της «Εφ.Συν.». Σε τούτο εδώ το μικρότερο κείμενο, λοιπόν, θέλω ως... αναρχισυντάκτης του εξωτερικού δελτίου να ευχαριστήσω τον Θεό που δεν πιστεύω για τους ανθρώπους που έστειλε στον δρόμο μου, σε αυτή τη συνεταιριστική μας περιπέτεια. Σε αντίθεση, βλέπετε, με την πλειονότητα των άλλων συναδέλφων που προήλθαν από την παλιά «Ελευθεροτυπία», εμείς ήρθαμε από άλλα μαγαζιά – εγώ από το «Βήμα», η Αθηνά και η Μαργαρίτα από το Mega, η Βίκυ από την ΕΡΤ. Είχαμε βέβαια και τους... παραμένοντες από την «Ε», τον Νικόλα, τη Χριστίνα και την Κορίνα, αλλά σε γενικές γραμμές φτιάξαμε ένα νέο μείγμα ταλέντου, γνώσεων και εμπειρίας, με τον καθένα (και κυρίως την καθεμιά) από μας να προσφέρει και κάτι ξεχωριστό στην κοινή προσπάθεια. Το διεθνές, βλέπετε, είναι πρωτίστως μια δουλειά γραφείου, δεν κυνηγάς την είδηση, την περιμένεις – και όταν έρθει, δεν αρκεί απλά να την καταγράψεις, πρέπει και να τη φιλτράρεις, να την αναλύσεις, να τη συνδέσεις με άλλα γεγονότα, να την επεκτείνεις και προεκτείνεις. Αναγκαστικά, λοιπόν, περνάμε πολλές ώρες μαζί, συχνά περισσότερες και από όσες περνάμε με τους δικούς μας ανθρώπους – ώρες

και μέρες και μήνες και χρόνια που, αν δεν έχεις λίγη καλή διάθεση, κατανόηση και συντροφικότητα, εύκολα μπορεί να σε τρελάνουν. Ανθρώπινο είναι – σε εφτά χρόνια όλα αλλάζουν, έρωτες, φιλίες... Κι όμως, εμείς τα είχαμε, και νομίζω τα έχουμε ακόμα, όλα αυτά που προανέφερα, πέρα από τον απαραίτητο επαγγελματισμό και, κυρίως, το φιλότιμο που πηγάζει από την ισοτιμία και τον αλληλοσεβασμό. Γι’ αυτό αντέχουμε. Κι ακόμη και οι δύο εκλεκτοί συνάδελφοι που φύγανε τελείως από το τμήμα (ο Νικολής πέρασε στο διπλωματικό ρεπορτάζ και έκτοτε... ζει στις Πρέσπες, ενώ η Αθηνούλα μας με την τεράστια πείρα από την τηλεόραση πήγε να βοηθήσει στο τμήμα του Ιντερνετ και, εκτός από τα κείμενά της, μας στέρησε και τα τρομερά λέμον-πάι της, γεγονός ασυγχώρητο) συνεχίζουν να μας βοηθάνε, να εμπλουτίζουν τη δουλειά μας, να μας στηρίζουν με κάθε τρόπο. Κι ας έχουμε, μ’ αυτά και μ’ αυτά, μείνει μόνο τέσσερα άτομα στο τμήμα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το φορτίο που πέφτει στον καθένα. Και βέβαια, μην ξεχάσω να πω ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στους εναπομείναντες ανταποκριτές μας, τον Θοδωρή, τον Κώστα, τον Μπάμπη και την Ηρα, που μας ανοίγουν καθημερινά πολύτιμα παράθυρα για να βλέπουμε καλύτερα την Ευρώπη και τον κόσμο. Γιώργος Τσιάρας

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΣΕΡΓΙΑΝΙ ΣΤΙΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΚΑΘΕ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΠΟΛΙΤΙΚΟ

Κανέλα, ούζο και η πίπα της ειρήνης Ο ΤΑΣΟΣ ΠΑΠΠΑΣ κάθεται στο διπλανό γραφείο, καπνίζει την πίπα του και κοιτάζει το mail του. Μια εικόνα που παραπέμπει στους παλιούς δημοσιογράφους άλλων εποχών. Αφήνει τον μυρωδάτο καπνό να γεμίσει τον χώρο, με τον Δημήτρη Κουκλουμπέρη να διαμαρτύρεται για την κάπνα. Η Νόρα Ράλλη επιχειρεί να κατευνάσει τα πνεύματα ανάβοντας ένα αρωματικό στικ, με την κανέλλα που σιγοκαίει να συναγωνίζεται τον αρωματικό καπνό της πίπας. Ο Γιάννης Μπασκάκης δεν ασχολείται με τα τεκταινόμενα, γράφει για την κυβέρνηση και τα πεπραγμένα της, βυθισμένος σε χαρτιά και τηλεφωνικές συνδιαλέξεις. Ο αρχισυντάκτης του πολιτικού, Γιώργος Πετρόπουλος, ετοιμάζει το πλάνο για το φύλλο του Σαββατοκύριακου. Αυτή η συνέντευξη θα πάει εδώ, το ρεπορτάζ εκεί, το τηλέφωνο που χτυπά διακόπτει τον ειρμό του, απαντά, ξαναγυρίζει στο πλάνο, τον ρωτώ κάτι, δεν απαντά, του φωνάζω, με ακούει, απαντά, μας διακόπτει η Καίτη

από το ατελιέ επειδή υπάρχει πρόβλημα με τις σελίδες και χρειάζεται εκ νέου στήσιμο του πλάνου, μιλάει με εκείνη, με μένα, μιλάει στο τηλέφωνο, ο Γιάννης γράφει, ο Δημήτρης γράφει και ξαφνικά πετάει κάποιο αστείο που είδε στο facebook, ο Τάσος θυμάται κάτι από τις ένδοξες μέρες του πολιτικού ρεπορτάζ προηγούμενων δεκαετιών, ο Γιώργος παρατάει τη δουλειά, παίρνει το νήμα της ιστορίας από τον Τάσο και θυμάται παλιούς αριστερούς, εξορίες, διασπάσεις, πρόσωπα και πράγματα, ένας χείμαρρος λέξεων ξεπηδά από το στόμα του, οι νεότεροι ακούμε ή κάποιες φορές η δουλειά είναι τόση που τους λέμε να ηρεμήσουν για να γράψουμε, εκείνοι συνεχίζουν, έρχεται το πρώτο ουίσκι της βραδιάς ή το πρώτο ούζο, η γραμματεία φωνάζει για «σύσκεψη», καλεί στο διευθυντικό γραφείο τους αρχισυντάκτες, η μουσική από τα πληκτρολόγια γεμίζει τον χώρο, κάποιος πετάει άλλο ένα αστείο, έξω βρέχει, κάνει κρύο, κάνει ζέστη –ας ανάψει κάποιος το air condition– ζεστό ή κρύο, ανάλογα με τον καιρό, την εποχή, η μέρα τελειώνει. Γεια σου Γιώργο, γεια σας παιδιά, Γιάννη τα λέμε, Μητσάρα θα σε δω αύριο, καληνύχτα Νόρα, Τάσο, κακώς χτυπιέσαι, πάλι θα χάσει ο Ολυμπιακός.... Παιδιά! Φτάσαμε τα 7 χρόνια. Χρόνια μας καλά! Δημήτρης Τερζής

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ

«Μαμά, πες στις χαμένες πως έχεις και παιδί να μεγαλώσεις...» ΚΑΙ ΦΤΑΣΑΜΕ αισίως τα 7 χρόνια... Εφτά χρόνια στην οδό Κολοκοτρώνη, στο νούμερο 8. Κόντρα στις Κασσάνδρες και τους απαισιόδοξους, κόντρα στις δυσκολίες. Με χαρές, δάκρυα, εντάσεις, φωνές, τσακωμούς, διαφωνίες, απογοητεύσεις, πανηγυρισμούς και πολλή κούραση. Με αποχωρήσεις και νέες αφίξεις, το «παιδάκι» μας μεγαλώνει, όπως μεγαλώνουν και τα παιδιά μας που τελείωναν το Δημοτικό όταν ξεκινούσε η «Εφ.Συν.» και τώρα είναι φοιτητές, που ήξεραν πριν πάνε σχολείο ότι οι διαπραγματεύσεις θα τραβούσαν μέχρι το πρωί. Δεν θυμάμαι πόσες φορές άκουσα από την κόρη μου «Μαμά, πες στις χαμένες (σ.σ. Μέρκελ και Λαγκάρντ) ότι δεν έχουμε άλλα λεφτά και έχεις και παιδί να μεγαλώσεις», «Δεν πρόκειται ποτέ να κάνω τη δουλειά σου» κ.λπ. Τα εφτά από τα δέκα χρόνια κρίσης, στην «Εφ.Συν». Αντιμέτωποι με πρωτόγνωρα γεγονότα, πολλές μεταβλητές, δεδομένα που συνεχώς άλλαζαν. Εξελίξεις που ποτέ δεν φανταζόμασταν ότι θα συμβούν, όταν ξεκινούσαμε την καριέρα μας. Πρώτη φορά Αριστερά, δημοψήφισμα, capital controls, τρίτο

Μνημόνιο, πολυνομοσχέδια των 250 σελίδων που έφταναν στα χέρια μας αργά το βράδυ και έπρεπε σε χρόνο ρεκόρ να διαβαστούν, να αποκωδικοποιηθούν, να γραφτούν υπό την ασφυκτική πίεση του χρόνου και του άγχους, μην τυχόν και μας έχει ξεφύγει κάτι, μην τυχόν και κάνουμε λάθος, μην τυχόν και χάσουμε την ψυχραιμία μας και εκτεθούμε στους αναγνώστες μας. Αν και κατά βάθος θέλαμε να διαψευστούμε και να μη γίνει καμία περικοπή σε συντάξεις, να μην αυξηθεί κανένας φόρος. Κι αυτό γιατί κανείς μας δεν ήθελε να γίνεται μάντης κακών, ακόμα και αν αυτό σήμαινε «δημοσιογραφική πρωτιά». Ολα αυτά τα χρόνια, καθημερινές, Κυριακές και σχόλες, υπό αντίξοες συνθήκες, που καμία σχέση δεν έχουν με αυτές που βλέπετε σε ταινίες και σίριαλ, προσπαθήσαμε για το καλύτερο, για αντικειμενική, ψύχραιμη, σφαιρική ενημέρωση και κριτική με όρους πολιτικής ευπρέπειας. Προσπαθήσαμε να αναδείξουμε θέματα που μπορεί να ήταν... καλά κρυμμένα. Λάθη έγιναν, παραλείψεις υπήρξαν, όπως συμβαίνει σε κάθε δουλειά που κάνουν άνθρωποι και όχι ρομπότ, όμως

ποτέ δεν αποτέλεσε συνειδητή επιλογή η αποσιώπηση, η διαστρέβλωση της αληθείας. Αυτά τα εφτά χρόνια δεν ήταν... φαγούρας, αλλά γνώσης. Διαβάσαμε πολλά, μάθαμε πολλά, γιατί πρέπει πρώτα εμείς οι δημοσιογράφοι να κατανοήσουμε τα νέα δεδομένα της οικονομίας, τα οποία μπορεί να είναι ιδιαίτερα σύνθετα και τεχνικά, αλλά αφορούν την καθημερινότητα των πολιτών. Το πιο δύσκολο ίσως κομμάτι της δουλειάς μας είναι να γράψουμε ένα θέμα, π.χ. φορολογικό, ασφαλιστικό, τραπεζικό, με τέτοιο τρόπο που να το καταλαβαίνει και ο φιλόλογος και ο απόφοιτος Λυκείου. Αλλά και να είναι τόσο ακριβές, ώστε να είναι πλήρως αποδεκτό από τους... ειδικούς. Ενα μεγάλο «ευχαριστώ» για αυτά τα εφτά χρόνια σε εσάς, τους αναγνώστες μας, σε συναδέλφους μας εντός και εκτός «Εφ.Συν.» που ξενυχτήσαμε μαζί, μοιραστήκαμε τις ίδιες αγωνίες. Ενα «ευχαριστώ» στις «πηγές» μας, που δεν μας πρόδωσαν. Και ένα ακόμα μεγαλύτερο «ευχαριστώ» στις οικογένειες και τους φίλους μας που τους στερηθήκαμε και μας στερήθηκαν. Αρτεμις Σπηλιώτη

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΣΕΡΓΙΑΝΙ ΣΤΙΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΚΑΘΕ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΑΘΛΗΤΙΚΟ

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ

ΙΝΤΕΡΝΕΤ

Με μια... πιρόγα

Παρακαλώ μην καπνίζετε...

Ενα κλικ πιο κοντά

ΕΦΤΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΑ πίσω. Είμαστε στο 2012. Η κλήση στο κινητό εμφανίζει «asimakonikos»... - «Θέλω να βρεθούμε από κοντά. Να τα πούμε. Ετοιμάζουμε να βγάλουμε εφημερίδα. Δικιά μας. Χωρίς εκδότη. Εμείς, όλοι, θα βάλουμε στην αρχή από κανά χιλιάρικο να πάρει μπρος το πράμα». - «Ρε, πας καλά. Γίνονται αυτά; Χωρίς εκδότη;». - «Γίνονται. Μη φοβάσαι. Ελα να τα πούμε». Να πω τη μαύρη αλήθεια, ψιλοάνεργος ήμουν. Μεροκάματα έκανα. Δεν είχα και τίποτα να χάσω. Είχα πολλά, όμως, να κερδίσω μέσα από «ένα όνειρο τρελό». Κάπως έτσι βρέθηκα στην Κολοκοτρώνη 8, κάπως έτσι διαδέχθηκα τον Νίκο Ασημακόπουλο στην αρχισυνταξία του αθλητικού τμήματος της «Εφ.Συν.». Ξεκινήσαμε και συνεχίζουμε. Εδώ. Χωρίς αφεντικό. Ή, μάλλον, με πολλά αφεντικά και εργοδότες. Οχι δέκα. Οχι εκατό. Αλλά χιλιάδες. Φαίνεται εύκολο αλλά δεν είναι. Με ένα αφεντικό βρίσκεις τα χούγια του που λένε, κάνεις τα κουμάντα σου, βάζεις τις κόκκινες γραμμές σου και πορεύεσαι. Σε τούτο το πρωτόγνωρο πράμα, σε τέτοιες πρωτόγνωρες συνθήκες, δεν ξέρεις... από πού θα σου ‘ρθει. Είσαι -και αισθάνεσαιυπόλογος απέναντι σε κόσμο και κοσμάκη. Αριστερούς, ημιδεξιούς, αστούς, μεσοαστούς, εργάτες, φοιτητές, βάζελους, γαύρους και δεν συμμαζεύεται. Κάθε μέρα, κάθε Δευτέρα πρωί -εν μέσω πρωτοσέλιδων κραυγών, βρυχηθμών, ξεφωνητών- προσπαθούμε να μείνουμε νηφάλιοι και να παρουσιάζουμε όσο αντικειμενικά γίνεται την αθλητική αλήθεια. Προσπαθούμε. Δεν τα καταφέρνουμε πάντα αλλά προσπαθούμε. Μακριά από «Σειρήνες», μακριά από «Λαιστρυγόνες», μακριά από «Σκύλλες». Απέναντι σε εγκληματικές οργανώσεις και οπλοφορούσες εισβολές σε γήπεδα. Kόντρα σε τσιρίδες και «γαβγίσματα». Αρνούμενοι να υπακούσουμε στα κάθε λογής «αφεντικά» που έχουν δει -βρει- το ελληνικό ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό γενικότερα ως «ένα πεδίο βολής φτηνό»... Γ.β. Μανετάκης

ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ ΠΟΥ Ο ΠΡΟΩΡΑ χαμένος Βαγγέλης Καραγεώργος περνούσε μπροστά από το γραφείο της Ματούλας «ανεμίζοντας» το πακέτο με τα τσιγάρα και τον αναπτήρα, εκείνη τον κοιτούσε σαν τον Πουαρό μπροστά στο όπλο του... εγκλήματος. Δεν ήταν να ανάψει τσιγάρο η Ποτούλα, στη γραμματεία, απέναντι από την (πάντα) ορθάνοιχτη εξώπορτα της εφημερίδας. «Τι μυρίζω;», ακουγόταν η αγριοφωνάρα. «Το νέο άρωμα της Σανέλ» ήταν η πληρωμένη απάντηση. Για να μην πω για την Αγνή. Οποτε ερχόταν, έπεφτε σύρμα, τα γεμάτα τασάκια εξαφανίζονταν κάτω από το τραπέζι, μέσα στα συρτάρια, αλλά αυτή μέγα «λαγωνικό» τα ξετρύπωνε με θριαμβευτικό χαμόγελο... Ηταν δύσκολο μέχρι να προσαρμοστούμε στη νέα άκαπνη πραγματικότητα στην «Εφ.Συν.», εμείς που έχουμε συνδέσει τη φαιά ουσία με το πληκτρολόγιο και το τσιγάρο, αλλά τα καταφέραμε. Εγιναν συζητήσεις, διαβουλεύσεις, ντιμπέιτ μεταξύ καπνιστών και αντικαπνιστών, μέχρι και υπογραφές μαζεύτηκαν, εκατοντάδες επιχειρήματα υπέρ της μιας και της άλλης πλευράς ακούστηκαν, άνοιξε ένας κύκλος θεμάτων που άρχιζε από τα δικαιώματα, την ελευθερία, τις υποχρεώσεις του καθενός και έφτανε ώς τη μόλυνση της Αθήνας από τα καυσαέρια και τις επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή... Ομως το κοινό καλό, η υγεία των συναδέλφων μας, πάνω απ’ όλα. Kαι να ξεφύγουμε από το ντουμάνι, να αναπνεύσουμε, επιτέλους, σε μια καθαρή εργασιακή ατμόσφαιρα. Είναι κι αυτό πολιτισμός! Ετσι λοιπόν, αυτοεξοριστήκαμε σε ένα άνετο σαλονάκι στην είσοδο της εφημερίδας και απολαμβάνουμε διάλειμμα και τσιγαράκι. Εκεί η Βένα εξασκείται στο λάπτοπ, η Εφη προτίμησε την «εναλλακτική θεραπεία» του ηλεκτρονικού τσιγάρου, η Βάσω βρίσκει ευκαιρία για πηγαδάκια με τους συναδέλφους κι εγώ επιδίδομαι στα παιχνίδια του κινητού σημειώνοντας ρεκόρ στο candy crush... Εντάξει, μόνο ο Δημήτρης δεν καπνίζει, αλλά ποτέ δεν γκρινιάζει στις γυναίκες του καλλιτεχνικού τμήματος, είναι cool! Δεν ήταν ασφαλώς το πιο σημαντικό από τα δεκάδες προβλήματα που είχαμε να λύσουμε στην «Εφ.Συν.» όλη αυτήν την επταετία. Αλλά ήταν σημαντικό ότι μέσα από τις διαφωνίες μας, μάθαμε να συζητάμε, να κατανοούμε, να αποδεχόμαστε, να σεβόμαστε. Με ομαδικό συνεταιριστικό πνεύμα, να αφήνουμε πίσω όσα μας χωρίζουν και να στηριζόμαστε σε αυτά που μας ενώνουν, για να προσφέρουμε κάθε πρωί, φρέσκια και ελκυστική την εφημερίδα μας, σαν ζεστό ψωμάκι. Παρή Σπίνου

ΝΟΕΜΒΡΗΣ ΤΟΥ 2013, ασκούμενη στην ενός έτους ήδη και δική μου εφημερίδα. Πού αλλού θα μπορούσα να πάω; Και σε ποιο άλλο μέσο θα ήταν τόσο απλό να μείνω -αμειβόμενη- χωρίς εργασιακή εμπειρία ή τις καλώς ή κακώς εννοούμενες γνωριμίες, και μάλιστα στην Ελλάδα της κρίσης και των μνημονίων; Εξι χρόνια πλέον στο τμήμα της ηλεκτρονικής έκδοσης, το οποίο μεγάλωνε σε εργαζόμενους και επισκέπτες όσο περνούσε ο καιρός, με συναδέλφους χωρίς υπέρμετρα εγώ και καψώνια στους νεότερους, αλλά με την κατανόηση ότι μόνο όσοι δεν δουλεύουν δεν κάνουν λάθη και με την ελευθερία να γράφω και να αναρτώ όποια είδηση θέλω χωρίς λογοκρισία. Σε μια ιστοσελίδα, που με τη συνδρομή των συντακτών της έντυπης έκδοσης καλύπτει έγκαιρα και έγκυρα την τρέχουσα επικαιρότητα, καλείσαι να γίνεις ακόμα ένας άνθρωπος-ορχήστρα ώστε να ανταποκριθείς αξιοπρεπώς με πολύτιμη ώθηση την ευρυμάθεια-προίκα από τις σπουδές στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δεκάδες εικοσιτετράωρες απευθείας ενημερώσεις και φέτος για εκλογές, πραξικοπήματα, τρομοκρατικές επιθέσεις και ανθρώπινες τραγωδίες, που δεν μπορείς να ξεχάσεις, αλλά και θέματα τα οποία δεν υπάρχουν στο ελληνικό Διαδίκτυο -τουλάχιστον μέχρι να τα αντιγράψουν συνάδελφοι άλλων διαδικτυακών μέσων. Ευτυχής λοιπόν για την επιβίωση της «Εφημερίδας των Συντακτών», η οποία αν δεν υπήρχε θα έπρεπε να την εφεύρουμε, γιατί δεν σταματά να μαθαίνει στους αναγνώστες και τους δημοσιογράφους της, γιατί φιλοξενεί μοναδικές πένες-καταφύγιο, γιατί είναι πάντα εδώ για να αναδείξει κρίσιμα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γιατί γίνεται η πολυφωνία ενάντια στην ψευδοπολυφωνία του ανταγωνισμού στον, ως επί το πλείστον, θλιβερό Τύπο. Κουρασμένη, αφενός λόγω της προσπάθειάς μας να αντεπεξέλθουμε σε ένα «ακούραστης» φύσης ηλεκτρονικό μέσο, κόντρα σε ένα επιθετικό Διαδίκτυο, γεμάτο με αναπαραστάσεις αρνητικών στερεοτύπων, δραματοποιημένες και κατασκευασμένες ειδήσεις, αμφίβολες και ελιτίστικες εξισορροπιστικές εκδοχές, και αφετέρου λόγω της απογοήτευσης για τις αποτυχίες του συνεταιρισμού μας για όσες φορές είδαμε το δέντρο και χάσαμε το δάσος. Ευεργετική όμως πάντα η σκέψη που μου μετέφερε σε μία έκθεση για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία ο κύριος Βασίλης, μέλος κι εκείνος ενός συνεργατικού εγχειρήματος αλλά με κοσμήματα: «Ακόμα και στην περίπτωση που χάσεις έναν πελάτη, όταν του παρουσιάσεις έναν νέο κωδικό τότε είναι δυνατόν να τον ξανακερδίσεις». Λένα Κυριακίδη

ΧΡΟΝΙΑ

9-10 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2019

ΕΦ.ΣΥΝ.

ΣΕΡΓΙΑΝΙ ΣΤΙΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΚΑΘΕ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΥΛΗ

ΔΙΟΡΘΏΣΗ

ΆΤΕΛΙΕ

Εφτά νομάσ’ ένα δωμά-

Οι πρώην, οι τέως και οι επόμενοι

Το στοίχημα

ΠΡΏΤΗ ΦΟΡΆ ΆΣΤΟΧΟΥΜΕ τόσο σε τίτλο, ίσως επειδή βιαστήκαμε να ενστερνιστούμε ομοθυμαδόν τη φαεινή του Πάνου (Σαρ)Ακη, να αποτίσει τιμή στον Ακη Πάνου, καθότι τυγχάνουν συνονόματοι και συνεπίθετοι, έστω και αντιστρόφως. Κατ’ αρχάς δεν βρισκόμαστε σε δωμά-, αλλά σε πά-. Καθόμαστε, τουτέστιν, αμφοτέρωθεν τεσσάρων κατά μήκος ενωμένων τραπεζιών, που, παρότι κοσμούνται από πισί, οθόνες και πληκτρολόγια, θυμίζουν ευθέως τον πάγκο του Προκρούστη. Πάνω του τεντώνουμε ή συμπιέζουμε, ενίοτε ξεχειλώνουμε και καρατομούμε, τα χειρόγραφα που μας εμπιστεύονται οι συντάκτες συν-συνεταιριστές, συνήθως μακροσκελέστερα απ’ ό,τι τους έχει ζητηθεί. Τα μελετάμε ενδελεχώς, αφού πρέπει να επινοήσουμε τον ενδεδειγμένο τίτλο και να συνοψίσουμε το περιεχόμενο στο καπέλο, υπέρτιτλο ελληνιστί, και στον πλάγιο, άλλως υπότιτλο. Κατόπιν επιλέγουμε τις φωτογραφίες, γράφουμε τις λεζάντες και σχεδιάζουμε την αρχιτεκτονική κάτοψη της σελίδας, στο λεγόμενο κασέ. Βαυκαλιζόμαστε να παρουσιάζουμε τους εαυτούς μας ως μάστορες που μετατρέπουν άσπρες, πανομοιότυπες κόλλες Α4 σε πολύμορφη και πολύχρωμη εφημερίδα, ακατόρθωτος άθλος χωρίς την καταλυτική συμβολή των ηρώων-τεχνικών που αποκαλούνται επισήμως φωτοστοιχειοθέτες και στην πιάτσα απλώς σελιδοποιοί. Συνιστούμε το διαβόητο τμήμα της Σύνταξης Υλης, τους υλατζήδες στη δημοσιογραφική αργκό, όρος που παραπέμπει, όχι άδικα, στους λαντζέρηδες. Κατοικοεδρεύουμε, όπως κι αυτοί, στην κουζίνα της παραγωγής με αποστολή να κάνουμε λαμπίκο τα αναλώσιμα της εφημερίδας για χάρη των αναγνωστών, που στην περίπτωση του εγχειρήματός μας είναι και πελάτες και αφεντικά. Ξεφυλλίζοντας την «Εφ.Συν.», βλέπετε πρωτίστως τη δική μας δουλειά, γι’ αυτό σπεύδω να σημειώσω τα ονόματά μας· να ξέρετε, βρε αδερφέ, σε ποιους να χρεώνετε τις ατασθαλίες. Δεν είμαστε, όμως, ακριβώς εφτά, αλλά 7+7 επί το όλον της 7ετίας. Ξεκινώ την απαρίθμηση από τους απόντες, με πρώτο τον Βαγγέλη Καραγεώργο, που, παρότι τον εκλέξαμε κάποτε προϊστάμενο, μας την κοπάνησε απροειδοποίητα για τα επουράνια, βυθίζοντας το τμήμα και ολόκληρη την «Εφ. Συν.» σε χοϊκή θλίψη. Ο έτερος άλλοτε επικεφαλής, Νέστωρ της συντεχνίας, Στέλιος Ράπτης απολαμβάνει τη σύνταξή του σε χειμερινά θέρετρα. Με τους Λευτέρη Βαγγελάτο και τους Γιώργους Πετρόπουλο και Ματθαίου χώρισαν οι δρόμοι μας σε βελούδινες διασταυρώσεις. Η Αγνή Κατσιούλα και παραδίπλα ο Γιώργος Μανετάκης παρεπιδημούν στα χωριστά δωμάτια της Τέχνης και των Αθλητικών. Αναπόδραστα παρόντες στον πά- παραμένουν η άρτι αφιχθείσα Κατερίνα Σιώμου, ήτις εμβαθύνει όσο λίγοι στα της χρηστικότητας των εφημερίδων, ο πρεσβύτερος Γιάννης Σινόπουλος, ο οποίος ενίοτε ξεστρατίζει, ο ακάματος Γιάννης Μπαζαίος, ο αναφερθείς παραπάνω Πάνος Σαράκης, ο βενιαμίν Γιώργος Δρούκας, ο Σωτήρης Γούλατης, που τον προσέχουμε σαν τα μάτια μας, καθότι τον χρίσαμε αρχισυντάκτη, και η αφεντομουτσουνάρα μου που το παίζει σε πολλά ταμπλό. Δημήτρης Νανούρης

ΏΡΆΙΆ, ΚΛΕΙΣΆΜΕ ΕΠΤΆ χρόνια, μπαίνουμε στο όγδοο. Απλά χρονο-μαθηματικά. Η είδηση θα ήταν αν από τον έβδομο χρόνο περνούσαμε στον ένατο ή τον δέκατο. Τότε θα είχε δημοσιογραφικό ενδιαφέρον και όχι μόνο… Τέλος πάντων… Τώρα, αν καθώς διαβάσατε μόλις τις πρώτες αράδες διαισθανθήκατε εσάνς εκνευρισμού, έχετε δίκιο. Ναι, υπάρχει. Στο σύμπαν τμήμα της διόρθωσης. Διότι περνούμε κι εμείς την ταλαιπωρία μας: άλλαξε η κυβέρνηση! Και γίνεται χαμός! Οχι, πολιτικά -που γίνεται- αλλά… διορθωτικά. Πρέπει να μάθουμε καινούργια ονόματα και πόστα κυβερνώντων, αφού όποιο κόμμα έρχεται κουβαλάει μαζί του και τις αλλαγές που θα κάνει• να δούμε πού θα κόβουμε τα ονόματα: θα γράφουμε Κυρ. Και τι θα είναι; ο Κυρ ο γελοιογράφος, ο Κυρ Μέντιος, ο Κυρ Κυριάκος; Μήπως υπάρχει κι άλλος Γιάνης με ένα «ν», μήπως κάνας Αδδωνις; Αμ τα «τέως» και τα «πρώην»; Ο Αλέξης είναι τέως, οι Σαμαροβενιζέλοι είναι πρώην - αυτά είναι τα ευκολάκια. Με τους υπουργούς και τις αλλαγές τους τι κάνουμε; Το γραφείο της Θεσσαλονίκης υπάρχει ή σφραγίστηκε, τα αρχαία ευρήματα κατά πού μετακινήθηκαν; Οι ονομασίες των σταθμών του μετρό είναι ίδιες με το προηγούμενο βράδυ; Αφήστε εκείνα τα εισαγωγικά! Σε ποιον να τα βάλουμε και από ποιον να τα βγάλουμε; Ναρκέμπορος ή μήπως ναρκω-έμπορος. Θέλει αγκιστράκια; Οχι γιατί δεν είναι λαμόγιο ο τύπος, αλλά για να αμφισβητήσουμε εμείς οι ίδιοι τη σιγουριά μας. Κι άμα δεν βάλουμε εισαγωγικά αρχίζει το… απαλλακτικό ρήμα: φέρεται. Φέρεται να εμπλέκεται, φέρεται να οπλοφορούσε, φέρεται να εξαγόρασε όλη την κυβέρνηση… Και μέσα σ’ αυτήν την πίεση και την τρέλα του καθημερινού φύλλου ακούς τις λέξεις «γιορτή για τα επτά χρόνια της εφημερίδας» και τσιτώνεσαι. Κι όμως, θέλει λίγα δευτερόλεπτα για να ηρεμήσεις και να χαμογελάσεις. Να θυμηθείς πώς πέρασαν αυτά τα χρόνια, με τι όνειρα και πείσμα, με πόσες δυσκολίες και επιτυχίες. Θέλει λίγα δευτερόλεπτα για να κυλήσει ένα δάκρυ για συναδέλφους που μας άφησαν για ουράνιες διαδρομές. Αφήνουμε λοιπόν τα παράπονα, τις λέξεις να γράφονται όπως θέλουν κι αν θέλουν, και ελάτε να γιορτάσουμε με τους Συντάκτες της Εφημερίδας. (Με τη σκέψη στον Βαγγέλη Καραγεώργο) Σταυρούλα Ματζώρου

ΗΤΆΝ ΕΝΆ ΣΤΟΙΧΗΜΆ ανάγκης που βάλαμε με τον εαυτό μας, πριν από εφτάμισι χρόνια: να κάνουμε αυτό που ξέραμε, όσο καλύτερα μπορούσαμε, για τη δική σας ενημέρωση και τη δική μας επιβίωση. Και το κερδίσαμε! Το Πάσχα του 2012, με βρήκε σε επίσχεση εργασίας, όπως σχεδόν και όλο μου το τμήμα. Από τα Χριστούγεννα του 2011 άνεργοι, απλήρωτοι πάνω από 9 μήνες, σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση, αλλά και με έναν άσο στο μανίκι μας: δύο απεργιακά φύλλα που καταφέραμε μία ομάδα συναδέλφων να τα... κρεμάσουμε στα περίπτερα. Αρα, «ήμασταν ακόμη ζωντανοί» και μπορούσαμε να καταφέρουμε το ακατόρθωτο. Είχαν γίνει κάποιες συζητήσεις και σχέδια και τη Μεγάλη... (δεν θυμάμαι ακριβώς τη μέρα) χτύπησε το τηλέφωνό μου. «Προχωράμε. Οργάνωσε το τμήμα παραγωγής του εντύπου». Κι έτσι άρχισαν όλα. Ο κόμπος στο στομάχι (από το άγχος του εγχειρήματος) σε λίγες μέρες έγινε φτερούγισμα στην καρδιά. Βρέθηκε ο χώρος, που τον σκουπίσαμε, τον σφουγγαρίσαμε, τον βάψαμε και τον εξοπλίσαμε με έπιπλα που τα συναρμολογήσαμε μόνοι μας. Οι διαδικασίες και οι εργασίες που μας φαίνονταν βουνό, όταν τις αντιμετωπίσαμε ήταν πολύ πιο εύκολες. Εξι μήνες μετά την πρόταση που έπεσε στο τραπέζι, γεννήθηκε η εφημερίδα μας, τυπώθηκε και κυκλοφόρησε στα περίπτερα στις 5 Νοεμβρίου του 2012. Πέρασαν εφτά χρόνια, όχι ρόδινα, μη γελιόμαστε. Εφτά χρόνια που, με κόπο και ιδρώτα, με τα πάνω μας και τα κάτω μας, με γέλια αλλά και με... φαγούρα, καταφέρνουμε να ενημερώνουμε εσάς με τον σεβασμό που αρμόζει. Γιατί είστε οι μοναδικοί μας εργοδότες. Καίτη Βλάχου

■ Του ΚΏΣΤΆ ΓΡΗΓΟΡΙΆΔΗ