83η ΔΕΘ by Εφημερίδα των Συντακτών

83η ∆ΕΘ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ-ΚΕΙΜΕΝΑ:

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ «ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ»

Γιώργος Αλεξάκης Η 83η ∆ΕΘ συμπίπτει με την επαναφορά της χώρας σε πορεία κανονικότητας, με την ανάκτηση μέρους δημοσιονομικής αυτοτέλειας. Πλέον υπάρχει η δυνατότητα για διαμόρφωση πολιτικών σε κομβικούς κλάδους τόσο της οικονομίας όσο κι όλου του φάσματος της δημόσιας ζωής. Σε τομείς όπως η ενέργεια, η εργασία, η παιδεία, ο τουρισμός, η υγεία, η διαχείριση της ψηφιακής επανάστασης, αναδύονται μεγάλες προκλήσεις που θα κρίνουν εν πολλοίς και την πορεία της χώρας. Μπορεί ο δημοσιονομικός «κορσές» να έχει χαλαρώσει, αλλά δεν έχει εκλείψει τελείως. Ωστόσο, μια δημιουργική πολιτική στους τομείς αυτούς μπορεί να δώσει διεξόδους για τη διαμόρφωση ενός εθνικού αφηγήματος αναγκαίου για την υπέρβαση κι εν τοις πράγμασι των μνημονίων. Ουσιαστικά, η χώρα, μέσα από δράσεις σε κάθε πεδίο, καλείται να ξαναβρεί τον εαυτό της, να θεραπεύσει αδυναμίες που την έφεραν εδώ και να δει τη θέση της και πάλι στο διεθνές σκηνικό και τον γειτονικό περίγυρο. Τα φόντα τα έχει, έστω κι αν πόνεσε. Κι εδώ έρχεται και η ανάγκη της πολιτικής να αφήσει νοοτροπίες τού χθες, να φέρει νέο αέρα, να εμπνεύσει, να αναφερθεί σε δυναμικά κοινωνικά υποκείμενα και να βάλει μπρος την οικονομία σε μια βάση παραγωγικής ανασυγκρότησης και σεβασμού των κοινωνικών δικαιωμάτων.

Εκκίνηση προκλήσεων Η επόμενη μέρα των μνημονίων

8-9|9|2018

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 8-9 Σεπτεμβρίου 2018

ΜΕ ΟΡΙΖΟΝΤΑ ΤΟ 2030

Στρατηγική για την ενέργεια Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΚΗ

διαμόρφωση ενός Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για το υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας στη μετά Mνημόνιο εποχή. Ουσιαστικά, είναι η πρώτη φορά που η χώρα βάζει επί τάπητος ένα μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό (με ορίζοντα το 2030). Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, βασικοί άξονες αυτής της νέας στρατηγικής είναι η αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στην παραγωγή ενέργειας, η εξοικονόμηση ενέργειας και η αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Ιδιαίτερη έμφαση αποδίδεται στην ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών. Σύμφωνα με τον υπουργό Ενέργειας, Γιώργο Σταθάκη, βασικό μέλημα της κυβέρνησης το προηγούμενο διάστημα υπήρξε η διατήρηση των υποδομών υπό τον έλεγχο του Δημοσίου (ΑΔΜΗΕ, διαχωρισμός ΔΕΠΑ, εκμετάλλευση υδρογονανθράκων ΕΛΠΕ κ.λπ.). Παράλληλα με τη διατήρηση του στρατηγικού ρόλου του Δημοσίου σε κομβικής σημασίας υποδομές, προωθήθηκαν κατά προτεραιότητα έργα ανάπτυξης αγωγών (ΤΑΡ, EastMed, IGB) και υποδομών φυσικού αερίου (τερματικοί σταθμοί LNG σε Ρεβυθούσα, Αλεξανδρούπολη), που επιτρέπουν στην Ελλάδα να καταστεί πύλη εισόδου για στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου. Κεντρικό μέλημα, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, της όλης προσπάθειας που ξεδιπλώνεται με ορίζοντα το 2030 είναι η διασφάλιση προσιτών τιμών ενέργειας για τους πολίτες. Αν και το κόστος της ενέργειας στην Ελλάδα αυξήθηκε αισθητά τα χρόνια της κρίσης, πλην όμως πλέον ακολουθεί πτωτική πορεία. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας για τα νοικοκυριά, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις επιβαρύνσεις, υποχώρησε, στην Ελλάδα, το β’ εξάμηνο του 2017, κατά 6%, επιτυγχάνοντας την τρίτη καλύτερη επίδοση στην Ευρωζώνη, με τη μέση τιμή των 100 KWh να είναι στην Ελλάδα φθηνότερη κατά το ένα τέταρτο από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (16,2 έναντι 21,8 ευρώ).

Το φυσικό αέριο Στο φόντο αυτό και με δεδομένα τα προβλήματα του καλοκαιριού, που είναι απότοκα δεκαετιών, το ΥΠΕΝ έχει ως πρώτη προτεραιότητα την ολοκλήρωση της διασύνδεσης των νησιών των Κυκλάδων και της Κρήτης με την ηπειρωτική Ελλάδα. Οπως είναι ορατό και στον κάθε λογαριασμό που λαμβάνουν τα νοικοκυριά (χρεώσεις ΥΚΩ), μέχρι σήμερα η ηλεκτροπαραγωγή γινόταν με την κοστοβόρα και ιδιαίτερα επιβλαβή για το περιβάλλον καύση μαζούτ. Το δε αυξημένο κόστος επιμεριζόταν στο σύνολο των καταναλωτών της χώρας (περί τα 700 εκατ. ευρώ ετησίως). Αυτό το κόστος θα εκλείψει με την ολοκλήρωση των διασυνδέσεων, ελαφρύνοντας κατά πολύ τις χρεώσεις ΥΚΩ στους λογαριασμούς ρεύματος. Παράλληλα με τις διασυνδέσεις, αναπτύσσεται και το δίκτυο διαμονής στο εσωτερικό της χώρας, ώστε όλες οι πόλεις να έχουν πρόσβαση στο φυσικό αέριο, που είναι σαφώς φθηνότερο του πετρελαίου.

Ενεργειακό κόστος Οπως αναφέρει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στο πλαίσιο των κοινοτικών κα-

νόνων και σε συνεννόηση με την Κομισιόν, προωθείται σειρά από παρεμβάσεις συγκράτησης του ενεργειακού κόστους στην παραγωγή. Ετσι, αναμένεται η σταδιακή κατάργηση του τέλους προμηθευτή (ΠΧΕΦΕΛ), που επιβαλλόταν στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας. Η ΔΕΗ ως ο μεγαλύτερος παραγωγός θα εξοικονομήσει περί τα 300 εκατ. ευρώ, εξασφαλίζοντας ένα σημαντικό «μαξιλάρι» απορρόφησης πιέσεων για αύξηση της τιμής του ρεύματος. Στο Χρηματιστήριο Ενέργειας θα λειτουργήσει μια νέα αγορά, όπου πελάτες της μεσαίας ή υψηλής τάσης θα συνάπτουν προθεσμιακά συμβόλαια με τις εταιρείες παραγωγής. Οι τιμές θα διαμορφώνονται σε χαμηλότερα επίπεδα όσο αυξάνεται ο ανταγωνισμός μεταξύ των ευρωπαϊκών ενεργειακών εταιρειών.

Οι δράσεις για τις ΑΠΕ Σύμφωνα με τον υπουργό ΠΕΝ, Γιώργο Σταθάκη, βασικός στόχος της ενεργειακής στρατηγικής για τα επόμενα χρόνια είναι η αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ, στο πλαίσιο και των διεθνών δεσμεύσεων της χώρας (Συμφωνία των Παρισίων, στόχοι Ε.Ε. για το 2020 και το 2030). «Καταργήσαμε το σύστημα των υψηλών εγγυημένων τιμών για έργα ΑΠΕ και το αντικαταστήσαμε με διαγωνιστική διαδικασία. Ηδη στον πρώτο διαγωνισμό που πραγματοποιήθηκε, καταγράφηκε ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον (και από το εξωτερικό). με αποτέλεσμα οι τιμές να υποχωρήσουν σημαντικά. Την επόμενη τριετία. θα πραγματοποιηθούν αντίστοιχοι διαγωνισμοί για έργα ΑΠΕ. συνολικής ισχύος άνω των 2,5 GW. Καθώς οι τιμές για αυτά θα υποχωρούν, θα περιορίζεται η επιβάρυνση των καταναλωτών για τη στήριξη των ΑΠΕ, ελαφρύνοντας τις χρεώσεις ΕΤΜΕΑΡ στους λογαριασμούς ρεύματος». αναφέρεται σχετικά.

Νομοθετικές πρωτοβουλίες Προωθείται, παράλληλα, νομοσχέδιο για την απλοποίηση της αδειοδότησης των έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, με γνώμονα το σεβασμό και την προστασία του περιβάλλοντος και λαμβάνοντας υπόψη το υπό αναθεώρηση ειδικό χωροταξικό σχέδιο για τις ΑΠΕ. Με την απλοποίηση της αδειοδότησης, διευκολύνεται η πορεία επίτευξης των αυξημένων στόχων διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών στο ενεργειακό μείγμα, με οφέλη τόσο στο περιβάλλον όσο και στην εθνική οικονομία (αύξηση θέσεων εργασίας, μείωση ενεργειακής εξάρτησης, καθαρότερο περιβάλλον). Στον δρόμο, επίσης, για τη Βουλή βρίσκεται το νομοσχέδιο για την αξιοποίηση της γεωθερμίας - μορφή ΑΠΕ που αναπτύσσεται ταχύρυθμα στο εξωτερικό, πλην όμως το θεσμικό πλαίσιο δεν επέτρεπε αντίστοιχο ρυθμό και στην Ελλάδα. Με το νομοσχέδιο, στόχος του ΥΠΕΝ είναι η σημαντική επιτάχυνση (από 8 χρόνια σε 1 μήνα) των διαδικασιών αδειοδότησης πεδίων χαμηλής και μέσης θερμοκρασίας, αποσκοπώντας στην αξιοποίησή τους για άμεσες χρήσεις, με ήπιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Η ενεργειακή δημοκρατία Παράλληλα με τις νομοθετικές πρωτοβουλίες, το ΥΠΕΝ σχεδιάζει να αξιοποιήσει τις τεχνολογικές εξελίξεις που φέρνουν κοσμογονικές αλλαγές, αντίστοιχες εκείνων στις τηλεπικοινωνίες προ 20ετίας, αναφέρεται. Ετσι οι σύγχρονες τεχνολο-

γίες επιτρέπουν τη διάδοση της χρήσης της ηλεκτρικής ενέργειας σε κλάδους όπου μέχρι σήμερα κυριαρχούν τα ορυκτά καύσιμα. Ηδη έχει ξεκινήσει πιλοτικό πρόγραμμα εγκατάστασης υποδομών φόρτισης και αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2019 στα νησιά (150) και μέχρι το 2020 στην ενδοχώρα (1.500). Με νομοθετική πρωτοβουλία για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, θα δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη των υποδομών φόρτισης και για την αύξηση των καθαρών οχημάτων.

«Εξυπνοι» μετρητές Με επίκεντρο τις σύγχρονες τεχνολογίες και την καινοτομία, προωθούνται πρωτοποριακά έργα για τον εκσυγχρονισμό των δικτύων και τη μετατροπή τους σε ένα «έξυπνο» σύστημα, για τον συντονισμό των αναγκών και των δυνατοτήτων όλων των συμμετεχόντων στην ενεργειακή αγορά. Εμφαση δίνεται στην τηλεμέτρηση των καταναλώσεων, στις αποτελεσματικότερες προβλέψεις παραγωγής και φορτίου, καθώς και στην αποδοτικότερη ενσωμάτωση των ΑΠΕ. Σημαντικό βήμα θα αποτελέσει η εγκατάσταση «έξυπνων μετρητών», που θα επιτρέψουν στον καταναλωτή να συμμετέχει πιο ενεργά και θα περιορίσουν το ενεργειακό κόστος και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα (μείωση κατανάλωσης άνω του 35%). Σταδιακά θα αντικατασταθούν 7 εκατ. μετρητές, ξεκινώντας με ένα πιλοτικό έργο αντικατάστασης 170.000 μετρητών σε Αττική, Θεσσαλονίκη, Ξάνθη, Λέσβο και Λευκάδα.

«Εξυπνα» - ενεργειακά νησιά Επιτομή των παραπάνω μπορεί να αποτελέσει η νησιωτική χώρα, με την ανάπτυξη πιλοτικών ηλεκτρικών συστημάτων στα νησιά που δεν θα συνδεθούν με το ηπειρωτικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Στόχος είναι η διείσδυση των ΑΠΕ να υπερβεί το 50%, με ταυτόχρονο εξηλεκτρισμό των χερσαίων και θαλάσσιων μεταφορών. Παράλληλα, στη βάση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας, θα πραγματοποιηθούν και πιλοτικά έργα δοκιμής τεχνολογιών, όπως οι πλωτές ανεμογεννήτριες, καθώς υπάρχει η δυνατότητα σε εθνικό επίπεδο για εμπλοκή των ναυπηγείων σε αυτή τη διαδικασία (υπάρχει η σχετική τεχνογνωσία σε πλωτήρες). Κεντρικός άξονας της ενεργειακής στρατηγικής είναι η ανάπτυξη των ΑΠΕ. «Προκειμένου αυτή να μην επικεντρωθεί, όπως στο παρελθόν, σε μεγάλα έργα λίγων εργολάβων, διαμορφώσαμε το θεσμικό εργαλείο των ενεργειακών κοινοτήτων. Δώσαμε έτσι τη δυνατότητα στους καταναλωτές να παράγουν ενέργεια, αποκεντρώνοντας την παραγωγή και ενισχύοντας τον δημοκρατικό έλεγχο», αναφέρεται συχνά από τον υπουργό Γιώργο Σταθάκη αναφορικά με έναν νόμο που συνάντησε την ευρεία αποδοχή και άνοιξε ένα παράθυρο ευκαιρίας. Στην ίδια κατεύθυνση, μάλιστα, οδηγεί και η αξιοποίηση του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (virtual net metering), που επιτρέπει στους παραγωγούς ενέργειας να τη συμψηφίζουν με την ενέργεια που καταναλώνουν.

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 8-9 Σεπτεμβρίου 2018

ΣΤΟΧΟΣ Η ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ

Εθνική στρατηγική με άξονα την απασχόληση Η έξοδος από το Μνημόνιο φέρνει μπροστά κρίσιμα και εν πολλοίς υπαρξιακά ζητήματα για το συνδικαλιστικό κίνημα. Επειτα από μια οκταετία συρρίκνωσης ή και κατεδάφισης εργασιακών δικαιωμάτων με παράλληλα ποσοστά ρεκόρ στην ανεργία, τα συνδικάτα καλούνται να βρουν νέα περπατησιά και ρόλους σε μια κοινωνία που είναι δύσπιστη απέναντι σε συλλογικότητες και θεσμούς. Κι αυτό την ώρα που η ψηφιακή επανάσταση φέρνει νέα δεδομένα στον χώρο της εργασίας, με κυρίαρχο στοιχείο την ευελιξία και την υπέρβαση των συνόρων. Στις προκλήσεις αυτές πρώτος στόχος για τη ΓΣΕΕ, σύμφωνα με όσα αναφέρει μιλώντας στο ειδικό ένθετο της «Εφημερίδας των Συντακτών» για τη ΔΕΘ ο πρόεδρός της Γιάννης Παναγόπουλος, είναι η αποκατάσταση της κανονικότητας στις εργασιακές σχέσεις αλλά και αποσύνδεση της ανταγωνιστικότητας από τη μείωση των μισθών και του κόστους εργασίας. Σύμφωνα με τον κ. Παναγόπουλο, είναι το έλασσον για την αποκατάσταση των πληγών που έχει η χώρα και οδήγησαν πολλούς εργαζόμενους στα όρια της ανθρωπιστικής κρίσης αλλά και αναγκαία προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη. «H επέκταση των κλαδικών και των ομοιοεπαγγελματικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας καθώς και η αποκατάσταση των συλλογικών δικαιωμάτων των εργαζομένων είναι αποτέλεσμα της προσπάθειας που κατέβαλαν και συνεχίζουν να καταβάλλουν τα συνδικάτα μέσα σε ένα πλήρως αντεργατικό περιβάλλον. Δεν είναι “ιδιοκτησία” κανενός άλλου, παρά μόνο των εργαζομένων που παλεύουν και αγωνίζονται» λέει ο κ. Παναγόπουλος.

Τι πρέπει να γίνει «Η κατάργηση μεγάλου μέρους μνημονιακών αντεργατικών διατάξεων –όπως η επαναφορά της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία και η διασφάλιση της λειτουργίας του ΟΜΕΔ, η αναγνώριση του παράνομου χαρακτήρα του υποκατώτατου μισθού και της διάκρισης σε βάρος των νέων σε ηλικία εργαζομένων, ο παράνομος χαρακτήρας της υπογραφής επιχειρησιακών ΣΣΕ από ενώσεις προσώπων κ.λπ.– αποτελεί οφειλόμενη συμμόρφωση της εκάστοτε ελληνικής κυβέρνησης σε αποφάσεις εθνικών και διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων που έχουν πετύχει από το 2010 και μετά η ΓΣΕΕ και άλλα συνδικάτα» τονίζει ο προέδρος της ΓΣΕΕ. Παραλληλα, ζητεί από την κυβέρνηση να επαναφέρει διατάξεις που, τα χρόνια των μνημονίων, κατά παράβαση και του ευρωπαϊκού δικαίου (πολιτικού κεκτημένου), καταργήθηκαν, ενώ υπενθυμίζει τον ρόλο των συνδικάτων: «Καλούμε την κυβέρνηση να αποκαταστήσει πλήρως τις ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις, να δώσει πίσω τη ρύθμιση του κατώτατου μισθού και την καθολικότητα στην Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, την παράταση της ισχύος των ΣΣΕ για 6 μήνες αφού λήξουν καθώς και τη μετενέργεια όλων των όρων τους. Οι εργαζόμενοι, συσπειρωμένοι στα συνδικάτα, θα συνεχίσουν να παλεύουν για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους και να αγωνίζονται ώστε να ανατραπεί αυτή η άδικη και αναποτελεσματική πολιτική της λιτότητας» αναφέρει ο πρόεδρος της μεγαλύτερης συνδικαλιστικής οργάνωσης της χώρας. Ο κ. Παναγόπουλος θέτει, παράλληλα, το ζήτη-

Τι ζητά η ΓΣΕΕ

μα των επενδύσεων και της στήριξης της επιχειρηματικότητας: «Οι παρούσες δραματικές συνθήκες επιτάσσουν άμεσα τον ανασχεδιασμό της εθνικής στρατηγικής για την ανάπτυξη με άξονα την απασχόληση. Επείγει η αντιμετώπιση της ανεργίας και η δημιουργία θέσεων εργασίας που θα εξασφαλίζουν αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, συμβάλλοντας στη δημιουργία νέου πλούτου. Απαιτείται η αποσύνδεση της ανταγωνιστικότητας από τη μείωση των μισθών και του κόστους εργασίας. Διατηρήσιμη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μπορεί να συμβεί μόνο μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας και των παραγωγικών επενδύσεων. Αναγκαία είναι επίσης η κατάργηση μέτρων που είχαν αρνητική επίπτωση στην κατανομή του εισοδήματος ή συνέβαλαν στην αποδόμηση του κοινωνικού ιστού της χώρας, καταλύοντας την κοινωνική προστασία. Τέλος, απαραίτητο είναι ένα νέο, δικαιότερο, αναπτυξιακό και αποτελεσματικό φορολογικό σύστημα με κίνητρα σε καινοτόμες επιχειρήσεις που θα επενδύουν στην έρευνα αλλά και θα δημιουργούν νέες θέσεις πλήρους απασχόλησης, ενώ εξίσου αναγκαία είναι μέτρα κοινωνικής πολιτικής για την αντιμετώπιση της βαθιάς κοινωνικής και ανθρωπιστικής κρίσης» καταλήγει.

Ισχυρό «σοκ» Στο θέμα της αλλαγής ρότας από τις πολιτικές της λιτότητας στις πολιτικές στήριξης της ζήτησης αναφέρεται και ο Γιάννης Πούπκος, οικονομολόγος, γραμματέας Νεολαίας ΓΣΕΕ, μιλώντας στο ένθετο της «Εφ.Συν.» για τη ΔΕΘ με αφορμή και τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης για την οικονομική πολιτική της επόμενης περιόδου. Στέκεται, δε, με έμφαση σε μια δέσμη πολιτικών πρωτοβουλιών, που θα οδηγήσουν σε διαμόρφωση συνθηκών περιορισμού ή και ανάσχεσης του brain drain.

«Δεν νοείται έξοδος από τα μνημόνια χωρίς απαλλαγή από τις πολιτικές της λιτότητας, με πλήρως απορρυθμισμένη αγορά εργασίας, με υψηλή ανεργία, με τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα, με περικοπές στις συντάξεις, με μείωση του αφορολογήτου και με όλες τις επαχθείς μνημονιακές υποχρεώσεις που δεσμεύουν τη χώρα μας για πάρα πολλά χρόνια. Απαιτείται μια εναλλακτική πολιτική, που να έχει στο επίκεντρό της τον εργαζόμενο, την αύξηση της πλήρους και σταθερής απασχόλησης, την ενίσχυση της προστασίας των εργατικών και των κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων. Πολιτική με κέντρο βάρους την ανάπτυξη, η οποία πρέπει να είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη δημιουργία μακροπρόθεσμων, βιώσιμων θέσεων εργασίας που θα παρέχουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και αμοιβές» τονίζει ο κ. Πούπκος και σημειώνει ότι «η χώρα χρειάζεται ένα ισχυρό “σοκ” απασχόλησης και εισοδημάτων. Η αύξηση της απασχόλησης και των αμοιβών είναι η μόνη επιλογή με ισχυρό και σωρευτικά επεκτατικό αποτέλεσμα».

Μέτρα ανάσχεσης της φυγής «Στο πλαίσιο αυτό, είναι αναγκαία η αύξηση του κατωτάτου μισθού, η κατάργηση του υποκατώτατου, η επαναφορά των κλαδικών συμβάσεων για να ενισχυθούν τα εισοδήματα, η εγχώρια ζήτηση και η οικονομία στο σύνολό της και να έχει ισχυρότερο θετικό αποτέλεσμα το ΑΕΠ» σημειώνει ο γραμματέας Νεολαίας της ΓΣΕΕ και υπογραμμίζει: «Χρειάζεται άμεσα αντιμετώπιση του φαινομένου του brain drain. Ομως κανένας νέος άνθρωπος δεν θα επιστρέψει σε μια χώρα με μισθούς Βουλγαρίας και με εργασιακές συνθήκες γαλέρας. Το τρίπτυχο “μισή δουλειά - μισός μισθός - ελάχιστη σύνταξη” δεν οδηγεί τη χώρα πουθενά».

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ πάντως την παρουσία του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ και την εκκίνηση έναρξης ενός νέου κύκλου οικονομικής πολιτικής, η ΓΣΕΕ προτείνει μια δέσμη μέτρων για τη στήριξη της εργασίας και τη διασφάλιση των κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών. ■ Αποκατάσταση της διαδικασίας, του περιεχομένου και της καθολικότητας ισχύος του συνόλου των όρων (μισθολογικών και λοιπών) της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας και άμεση επαναφορά στην πράξη και σε σταθερές βάσεις των πυλώνων του συλλογικού εργατικού δικαίου για την επεκτασιμότητα των κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών συλλογικών συμβάσεων και τη μετενέργεια του συνόλου των όρων τους. ■ Διασφάλιση του απεργιακού δικαιώματος από προληπτικές και κατασταλτικές πράξεις παρεμπόδισης και ποινικοποίησής του και δίωξης των εκπροσώπων των εργαζομένων. Καμία πράξη άρσης της απόλυτης απαγόρευσης του lock out (ανταπεργία) των εργοδοτών. ■ Προστασία της απασχόλησης ευάλωτων σε διακρίσεις και βία ομάδων (νέοι, γυναίκες, εργαζόμενοι πλησίον της σύνταξης, εργαζόμενοι έπειτα από εργατικό ατύχημα, άτομα με αναπηρίες, μετανάστες, ΛΟΑΤΚΙ). ■ Καμία περικοπή στα επιδόματα για βαριά και επικίνδυνη εργασία. ■ Αποτελεσματική αντιμετώπιση της αδήλωτης, της ψευδώς δηλωμένης και ανασφάλιστης εργασίας και της εργοδοτικής αυθαιρεσίας στη βάση των προτάσεων-θέσεων της ΓΣΕΕ. Αμεση λήψη κατάλληλων μέτρων για την επιθεώρηση εργασίας στον αγροτικό τομέα. ■ Δράσεις που έχουν πολλαπλασιαστικά οφέλη για τους αδύναμους συνανθρώπους μας. ■ Διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα των οργανισμών και επιχειρήσεων κοινωνικής ωφέλειας. Οχι στο ξεπούλημα των κοινωνικών αγαθών και υπηρεσιών. ■ Δράσεις στήριξης της μητρότητας και ενίσχυση των δομών για τη φροντίδα των παιδιών, των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρία. ■ Δίκαιη μεταναστευτική πολιτική, αποτελεσματική και συνεκτική αντιμετώπιση των ζητημάτων μετανάστευσης, ασύλου και ιθαγένειας με σεβασμό στα δικαιώματα του ανθρώπου. ■ Προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών αγαθών και πόρων.

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 8-9 Σεπτεμβρίου 2018

Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ, ΟΙ ΗΠΑ ΚΑΙ Η 83η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ

Ευκαιρία για μια νέα πολιτική εξωστρέφεια Του Μ. ΜΠΌΛΑΡΗ, υφυπουργού Εξωτερικών ια σπάνια πρόκληση η ιστορική συγκυρία που βιώνουμε. Πρόκληση απαρτιζόμενη από σειρά επιμέρους σημαντικών ή και πρωτοφανών προκλήσεων, εσωτερικών κι εξωτερικών, τοπικών, περιφερειακών και διεθνών. Πρόκειται για πρόκληση δημοκρατίας και συμμετοχής του πολίτη, πρόκληση οικονομική κι αναπτυξιακή, πρόκληση λειτουργίας του δημόσιου χώρου και κοινωνική, πρόκληση επανεκκίνησης της παραγωγικής μας βάσης, πρόκληση ένταξης των νέων μας σε νέες θέσεις εργασίας, πρόκληση τεχνολογίας, έρευνας, καινοτομίας, πρόκληση για ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος γιατην προστασία των αδυνάτων. Ταυτόχρονα και παράλληλα συντρέχουν οι προκλήσεις του Κυπριακού και των Βαλκανίων, η προσέγγιση Τουρκίας - Ρωσίας - Ιράν, η κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας και οι συνέπειές της για τον περιβάλλοντα χώρο, η αστάθεια και ο εμφύλιος στη Λιβύη, οι εκκρεμότητες στο Κόσοβο, οι συζητήσεις για επαναχάραξη συνόρων, η συμπλήρωση δεκαετίας ενός πολέμου στη Συρία με εμπλοκή όλων των μεγάλων δυνάμεων, οι αγωγοί και οι ενεργειακές πολιτικές, οι γεωτρήσεις και οι ΑΟΖ στη Μεσόγειο και βέβαια η κλιματική αλλαγή, οι μετακινήσεις ανθρώπων και λαών ως προσφύγων, ως μεταναστών, ως κυνηγημένων, για να αποφύγουν την πείνα και τον θάνατο, οι ευρωπαϊκές πολιτικές και η γραφειοκρατία των Βρυξελλών, οι πολιτικές λιτότητας και η αύξηση της ξενοφοβίας, η τρομοκρατία, η συχνότητα των χτυπημάτων του ISIS σε Ευρώπη και Αμερική και, φυσικά, η άνοδος της Ακροδεξιάς, με επανεμφάνιση ναζιστικών οργανώσεων ως εφιάλτη.

Εθνική πρόκληση

Στη δύσκολη αυτή πορεία που διανύσαμε ενταγμένοι σ’ έναν ασταθέστατο περίγυρο, όπως αυτός της Ανατ. Μεσογείου, των Βαλκανίων και του Ευξείνου, χρειαστήκαμε και χρειαζόμαστε την ισχυρή συμμαχία της μεγάλης δημοκρατικής χώρας

Μέσα σε αυτό το εξαιρετικά ενδιαφέρον και πολυκύμαντο οικονομικο-κοινωνικό και εν ταυτώ γεωπολιτικό-γεωστρατηγικό περιβάλλον, η δική μας πορεία, ο δικός μας πλους, της Ελλάδας ως κράτους, του ελληνισμού, της ρωμιοσύνης, ως λαού, ως πρότασης πολιτισμού και δημοκρατίας, ως έκφρασης ζωής. Εξού και ο ισχυρισμός ότι πρόκειται περί προκλήσεως. Μέσα σε αυτή την ταραχώδη συγκυρία, η χώρα πετυχαίνει, ο λαός που θυσιάστηκε, αγωνίστηκε και μάτωσε πετυχαίνει, η κυβέρνηση που καθοδήγησε, διαπραγματεύτηκε και συντόνισε πετυχαίνει μια ιστορική καμπή, μια κρίσιμη υπέρβαση: η Ελλάδα βγαίνει από τα μνημόνια. Η Ελλάδα απελευθερώνεται από τα προκρούστεια δεσμά της τρόικας, της αμείλικτης εποπτείας και ελέγχου των θεσμών, η Ελλάδα αποκτά ξανά μεγάλο μέρος της εθνικής της κυριαρχίας. Σημαντική ιστορική στιγμή που, διά στόματος του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, παρομοιάστηκε και συμβολίστηκε ως επιστροφή στην Ιθάκη, με αναφορές στα ομηρικά κείμενα, τα εισαγωγικά κείμενα της ελληνικής γραμματείας και του ελληνικού πολιτισμού. Υπήρξαν, όπως πάντα, και μικρόψυχες αναφορές, ακούστηκαν και μίζερες φωνές, μίλησαν και οι ψευδο-Κασσάνδρες. Η πολιτική χρειάζεται καθαρό νου, σωστή ανάλυση, στοχευμένο σχεδιασμό, αποτελεσματική στρατηγική, ισχυρή βούληση, επιτυχή υλοποίηση

και –τούτο είναι καθοριστικό– περίσσευμα ψυχής. Ενώ είναι απολύτως βέβαιο ότι ο κάθε Ελληνας πολιτικός, ο κάθε Ελληνας πρωθυπουργός θα ήθελε να βρίσκεται στη θέση του Αλέξη Τσίπρα, θα ήθελε να πιστωθεί την ιστορική επιτυχία του λαού και της πατρίδας, την έξοδο από τα μνημόνια, λόγω ελλείματος ψυχικών αποθεμάτων επιχείρησαν ανεπιτυχώς να μειώσουν την επιτυχία της Ελλάδας, των Ελλήνων, της κυβέρνησης, του πρωθυπουργού της.

Τα μηνύματα της ΔΕΘ Στο σημαντικό και σημαδιακό αυτό πλαίσιο, η φετινή 83η Διεθνής Εκθεση Θεσσαλονίκης τιμώμενη χώρα είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Το μεγάλο γεγονός της Θεσσαλονίκης, το γραδόμετρο της ελληνικής οικονομίας, η ελκυστικότερη έκθεση της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, σε καταφανή ανοδική πορεία, για τρίτη συνεχή χρονιά φιλοδοξεί να στείλει –και έχει προετοιμαστεί στην εντέλεια για να στείλει– το μήνυμα της Αλλαγής Σελίδας με την έξοδο από τα μνημόνια, την αισιοδοξία της νέας αρχής με πρόγραμμα, με σχεδιασμό, με στρατηγική, με ισχυρή βούληση, με τη θέληση του ελληνικού λαού και της κυβέρνησής του για οριστική έξοδο από την κρίση.

Καθοριστική η σχέση με τις ΗΠΑ Η Διεθνής Εκθεση είναι ο ετήσιος σταθμός επίσημου απολογισμού της πορείας της οικονομίας κι όχι μόνον, είναι βήμα και συνάντηση πολιτικού και αναπτυξιακού λόγου, είναι η διεθνής αγορά, με τη διπλή του όρου έννοια, του εμπορίου, της επιχειρηματικότητας, των εξαγωγέων, των εισαγωγέων, της τεχνολογίας, της καινοτομίας, των επαφών και συμφωνιών. Η φετινή όμως τιμώμενη χώρα –οι Ηνωμένες Πολιτείες– δίνει άλλη διάσταση στο γεγονός. Δεν αναφέρομαι απλώς στην εύλογη λαμπρότητα από την παρουσία πολιτικών, διπλωματικών, επιχειρηματικών και οικονομικών αρχών και παραγόντων από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι εξαιρετικά πολύ-

τιμη η έλευση, η φιλοξενία, η δραστηριοποίηση, οι συναντήσεις των αμερικανικών εταιρειών, με ένταση αιχμής στην τεχνολογία και την εξελιγμένη πληροφορική. Είμαι βέβαιος ότι σειρά αρθρογραφίας θα εστιάσει και θα αναδείξει την επιτυχία της φετινής ΔΕΘ στον τομέα αυτό. Το σημείο στο οποίο θα ήθελα να εστιάσω με το παρόν κείμενο είναι η γεωπολιτική-γεωστρατηγική διάσταση της εξαιρετικής αυτής ετήσιας διοργάνωσης με τιμώμενη χώρα τις Ηνωμένες Πολιτείες. Να τονίσω την αστάθεια, αβεβαιότητα και επικινδυνότητα που χαρακτηρίζει τον γεωγραφικό μας περίγυρο, αφενός, ώστε να φωτίσω την ιστορική μας επιτυχία με την έξοδο από μνημόνια, προκειμένου να εστιάσω στη βούληση του ελληνικού λαού να μην υπάρξει πισωγύρισμα στις δυνάμεις, τις λογικές, τις νοοτροπίες και πρακτικές που ευθύνονται για την κρίση. Και αφετέρου να υπογραμμίσω ότι στη δύσκολη αυτή πορεία που διανύσαμε ενταγμένοι σ’ έναν ασταθέστατο περίγυρο, όπως αυτός της Ανατ. Μεσογείου, των Βαλκανίων και του Ευξείνου, χρειαστήκαμε και χρειαζόμαστε την ισχυρή συμμαχία της μεγάλης δημοκρατικής χώρας, της δύναμης της οποίας το πολιτικό προσωπικό διδάσκεται, αγαπά, μελετά τον Θουκυδίδη και του Ελληνες τραγικούς, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, χρειαστήκαμε τη συμμαχία των ΗΠΑ. Είναι καταφανές ότι μέσα στην περιδίνηση και τον αναθεωρητισμό των δυνάμεων της περιοχής μας, για την ευστάθεια της πατρίδας μας και την προοδευτική αναπτυξιακή μας πορεία στο αύριο, είναι καθοριστικής σημασίας η πολιτικοοικονομική συνεργασία, οι συνεχείς συνέργειες στην παιδεία, τον ερευνητικό και πανεπιστημιακό τομέα, οι συνέργειες στις τεχνολογίες πληροφορικής για τον αγροδιατροφικό μας τομέα, τη βιομηχανία, το περιβάλλον, τις μεταφορές, την ενέργεια, την άμυνα, τη ναυτιλία, τον τουρισμό, τον πολιτισμό. Με σεβασμό κι εφαρμογή πάντοτε του Διεθνούς Δικαίου, με πρόταξη πάντα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με ανύστακτη έγνοια για τη Δημοκρατία.

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 8-9 Σεπτεμβρίου 2018

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Εγγυητής της ειρήνης Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΛΛΙΑ-ΤΣΑΡΟΥΧΑ, υφυπουργού Αμυνας

τοποθέτησή μου ως υφυπουργού Εθνικής Αμυνας από τον πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα και τον ΥΕΘΑ κ. Πάνο Καμμένο αποτελεί ιδιαίτερη τιμή, που μου επιτρέπει να συνεχίσω την προσπάθεια που κάνει η κυβέρνηση για τη γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας μας, στην οποία συνέβαλα κατά τη διάρκεια της θητείας μου στο υπουργείο Εσωτερικών (Μακεδονίας-Θράκης). Ως ΥΜΑΘ, επί τριάμισι περίπου χρόνια, είχα την ευκαιρία να εκπροσωπήσω τη χώρα μας σε ένα μεγάλο αριθμό συναντήσεων με αξιωματούχους άλλων χωρών, όπου κάθε φορά γινόμουν μάρτυρας της μεγάλης γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής σημασίας που έχει η Ελλάδα για την Ευρώπη αλλά και ολόκληρο τον κόσμο.

Εμβάθυνση των σχέσεων Στη συγκυρία της παρούσας στιγμής, ο ρόλος αυτός της χώρας μας έχει ενισχυθεί ιδιαίτερα, κάτι που γίνεται φανερό στη μεγάλη εμβάθυνση των διπλωματικών σχέσεών μας με χώρες μεγάλης ισχύος όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, το Ισραήλ και η Αίγυπτος. Η κυβέρνηση εργάζεται μεθοδικά για την ανάδειξη και ενίσχυση του σημαντικού ρόλου της χώρας μας, ως πυλώνα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Οι γειτονικές χώρες, χωρίς να εξαιρούμε την Τουρκία, βλέπουν τη χώρα μας ως έναν ισχυρό, πολιτικά και στρατιωτικά, εγγυητή των διεθνών συμφωνιών και της ειρήνης της ευρύτερης περιοχής. Αυτός ο ρόλος απαιτεί, εκτός από την ανάπτυξη ευρύτερων διπλωματικών σχέσεων και συμμαχιών, τη διατήρηση και ενίσχυση κατά το δυνατόν, της στρατιωτικής παρουσίας της χώρας μας, ώστε να μπορεί να επιβάλλει την ισχύ της κατά τις στιγμές των διεθνών εντάσεων.

Ισχύς το φρόνημα Η στρατιωτική ισχύς μιας χώρας δεν εξαρτάται βέβαια μόνο από τα αριθμητικά της στοιχεία. Γι’ αυτήν, εξαιρετικά σημαντικοί παράγοντες είναι α) το επίπεδο της παρεχόμενης στρατιωτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης του προσωπικού που υπηρετεί στις Ενοπλες Δυνάμεις, β) η τεχνολογική πληρότητα του πολεμικού εξοπλισμού, αλλά πάνω από όλα γ) το υψηλό φρόνημα των στρατιωτικών. Το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας μας διαπνέεται από υψηλά ιδανικά και υψηλούς στόχους, οι πολίτες είναι δίπλα τους, και η Πολιτεία νοιάζεται για τους ίδιους και τις οικογένειές τους, ενισχύοντας την προσωπική τους ασφάλεια και επιστρέφοντάς τους στο ακέραιο το τίμημα της αυτοθυσίας τους.

Ασφάλεια ο πρώτος στόχος

Στόχος μας η ενίσχυση του γεωστρατηγικού ρόλου της χώρας και η προστασία των ενστόλων μας

Το πρόσφατο περιστατικό που μας συγκλόνισε βαθύτατα, με τον θάνατο του εκπαιδευτή πιλότου μας, επισμηναγού Νικόλαου Βασιλείου και τον τραυματισμό του συγκυβερνήτη του, τονίζει την ανάγκη για επιπλέον προστασία των στρατιωτικών μας που θέτουν καθημερινά τη ζωή και την ασφάλειά τους σε κίνδυνο για να προστατέψουν τις ζωές των υπολοίπων. Με τον ΥΕΘΑ Πάνο Καμμένο και τον ΑΝΥΕΘΑ Πάνο Ρήγα είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για την αναβάθμιση του υλικού και την πλήρη και άμεση εφαρμογή κάθε δυνατού μέτρου ασφάλειας, ώστε οι φρουροί της Ελλάδας

να μπορούν να αφιερωθούν απερίσπαστα στο έργο τους, νιώθοντας ασφαλείς, ενώ ταυτόχρονα να μειώσουμε στο ελάχιστο τα δυσάρεστα γεγονότα. Προσωπικά πιστεύω ότι ο Ελληνας στρατιωτικός διακρίνεται για το φρόνημά του, την άρτια εκπαίδευσή του και την αγάπη και αυταπάρνηση για την πατρίδα. Ως Ελληνίδα μάνα, οφείλω να προσθέσω την ευαισθησία μου στον ρόλο που καλούμαι να αναλάβω και να εργαστώ σκληρά για τις καλύτερες συνθήκες και μεγαλύτερη προστασία των παλικαριών και των κοριτσιών μας που υπηρετούν το στράτευμα. Είμαι, εξάλλου, κόρη ένστολου αστυνομικού και γνωρίζω άμεσα και προσωπικά τα προβλήματα και τις ανάγκες εκείνων που υπηρετούν σε τέτοιες θέσεις ευθύνης. Γι’ αυτό και πιστεύω ότι μπορώ να προσφέρω σε αυτόν τον τομέα.

Οι Ενοπλες Δυνάμεις αρωγός της κοινωνίας Ο Ελληνικός Στρατός, όπως απέδειξε και πρόσφατα, είναι πάντοτε παρών σε όλες τις κρίσιμες στιγμές, έτοιμος να βοηθήσει με τις δυνάμεις του στην άμεση προστασία των πολιτών. Γι’ αυτό κι εμείς οφείλουμε να σταθούμε δίπλα του και να του παρέχουμε όλα τα απαραίτητα εφόδια για να επιτελέσει τη δύσκολη αποστολή του. Με την ευλογία του Θεού και κρατώντας ψηλά τα ιδανικά και τα ιερά σύμβολα της Πίστης και της Πατρίδας μας, θα καταφέρουμε να θωρακίσουμε τον Ελληνικό Στρατό για να εξακολουθήσει να εγγυάται την ισχυρή παρουσία της Ελλάδας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι και να μας κάνει υπερήφανους.

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 8-9 Σεπτεμβρίου 2018

ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΔΡΑΣΗ

Μεταρρυθμιστική τόλμη και τίποτε λιγότερο Του ΝΊΚΟΥ ΞΥΔΆΚΗ, κοινοβουλευτικού εκπροσώπου ΣΥΡΙΖΑ, πρώην υπουργού ι μεγάλες ιστορικές τομές, μεταπολεμικά, αποτέλεσαν αφετηρίες για σημαντικές εξελίξεις στον οικονομικό και κοινωνικό βίο της χώρας. Στο μέτρο που μια ιστορική τομή σημαίνει ρήξη με το παρελθόν, αναδιατάσσει εκ βάθρων τα δεδομένα για τις επόμενες δεκαετίες, στο εσωτερικό της χώρας αλλά και στις διεθνείς της σχέσεις. Η χρεοκοπία και ο πόλεμος τη δεκαετία του 1890, οι πόλεμοι και η Μικρασιατική Καταστροφή το 1912-22, ο Β’ Πόλεμος, η Κατοχή, ο Εμφύλιος, η Χούντα και ο εδαφικός ακρωτηριασμός της Κυπριακής Δημοκρατίας, λειτούργησαν ως καταλύτες για σειρά ανακατατάξεων σε κοινωνικό, θεσμικό και οικονομικό επίπεδο, ενώ οδήγησαν σε κεντρικές αποφάσεις για την ενσωμάτωση της χώρας στον ευρωατλαντικό και τον δυτικοευρωπαϊκό σχηματισμό. Αντιστοίχως λειτούργησε και λειτουργεί η χρεοκοπία και η μνημονιακή υπαγωγή της χώρας μετά το 2010. Αναίρεσε και αναιρεί φαντασιώσεις, οδηγεί σε βίαιους κοινωνικούς και οικονομικούς μετασχηματισμούς, αναδιατάσσει τον πολιτικό χάρτη και, κυρίως, διαμορφώνει ένα νέο πλαίσιο διασύνδεσης της χώρας με τον διεθνή παράγοντα, ακριβώς λόγω του χρέους και της επιτροπείας. Τηρουμένων των αναλογιών, όπως η Μεγάλη Ιδέα του 19ου αιώνα τερματίζεται οδυνηρά στα μικρασιατικά παράλια, αλλά και στην εδαφική επέκταση, έτσι και τώρα, η ιδέα της ισχυρής, ίσως και αυτάρεσκης Ελλάδας της Μεταπολίτευσης τερματίζεται οδυνηρά με τη Μεγάλη Υφεση.

Ιστορική καμπή

Το παραγωγικό μοντέλο πρέπει να γίνει βιώσιμο και βασισμένο στην αειφορία και την εξωστρέφεια. Το brand «Hellas», σε έναν κόσμο που κυριαρχείται από τη διαταραχή και την αστάθεια, μπορεί να λειτουργήσει ως σταθεροποιητικό σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της ΝΑ Μεσογείου

Λίγες εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση του τρίτου και τελευταίου προγράμματος, η χώρα καλείται, διά του αντιπροσωπευτικού πολιτικού συστήματος, να ορίσει νέες συντεταγμένες για τη μετά το μνημόνιο πορεία. Καλείται να χαράξει στρατηγικές σε ένα ευρύ πλέγμα θεμάτων, ώστε να χτιστεί το νέο εθνικό αφήγημα. Η κυβέρνηση της Αριστεράς έχει την ιστορική ευθύνη να γυρίσει σελίδα και να αρχίσει να γράφει τις δικές της προγραμματικές προτάσεις στην κομβική αυτή στιγμή. Οπως κατάφερε μέσα από αναιρέσεις, επώδυνους συμβιβασμούς, λάθη και σκληρές προσπάθειες να βγάλει τη χώρα στο ξέφωτο, έτσι και τώρα έχει τον πρώτο λόγο να οδηγήσει τη χώρα σε νέες θεσμίσεις, πάνω στις οποίες βέλτιστο θα ήταν να υπάρξει μια καταρχήν ευρύτερη συμφωνία. Συνεπώς, απαιτείται δράση σε πολλά μέτωπα. Η διασφάλιση όρων βιωσιμότητας του χρέους μέσα στον ήδη συμφωνημένο οδικό χάρτη είναι εκ των ων ουκ άνευ. Πρόκειται για μια μακρά διαδικασία που απαιτεί διαρκή προσπάθεια, ώστε το χρέος να πάψει σε βάθος χρόνου να αποτελεί μοχλό αναίρεσης της εθνικής κυριαρχίας.

Δημοκρατική αναγέννηση Η αναβάθμιση των θεσμών της Ελληνικής Δημοκρατίας επείγει, όχι μόνο διότι είναι η ουσιαστικότερη προϋπόθεση για οικονομική ανάπτυξη

και κοινωνική δικαιοσύνη, αλλά και διότι η παρατεταμένη βαθιά κρίση έχει κλονίσει την πίστη των πολιτών προς τη δημοκρατία. Η λειτουργικότητα και η ακεραιότητα των δημοκρατικών θεσμών, η δημόσια διοίκηση σε ρόλο αρωγού και ρυθμιστή, ένα δίκαιο και πρακτικό φορολογικό σύστημα, η διαρκής άντληση πολιτικής νομιμοποίησης και η διαρκής λογοδοσία, αυτά είναι τα όπλα της δημοκρατίας. Οπλα απέναντι στη δημαγωγία του ακροδεξιού αυταρχισμού και ρατσισμού και στην «απολιτική» μα βαθύτατα ταξική διακυβέρνηση (governance) των τεχνοκρατών, δύο ρεύματα ταυτισμένα με τη νεοφιλελεύθερη βαρβαρότητα, παρά τις ρητορικές διαφορές. Μια τολμηρή συνταγματική αναθεώρηση θα βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.

Δημογραφία Συνδεόμενη με το χρέος αλλά και με τη γεωπολιτική ισχύ της χώρας είναι η δημογραφική εξέλιξη του Ελληνισμού. Η πληθυσμιακή συρρίκνωση συνιστά ίσως τη μεγαλύτερη μακρο-απειλή, καθώς οδηγεί σε συρρίκνωση του ΑΕΠ, αποσταθεροποίηση του Ασφαλιστικού, εξασθένηση της εθνικής άμυνας. Ενας γηράσκων, φθίνων λαός προφανώς δεν παράγει νέες ιδέες, δεν προσαρμόζεται, δεν ανανεώνεται, δεν βαδίζει με αυτοπεποίθηση προς το μέλλον. Καθώς δε Ελληνισμός βρίσκεται και εκτός Ελλάδος, και μάλιστα ενισχυμένος από το κύμα νεομετανάστευσης, ο δημογραφικός μαρασμός έχει και ένα άλλο, δευτερογενές, κόστος: τον «αφελληνισμό» των εκτός Ελλάδος Ελλήνων, μετά την απομάκρυνση από το εθνικό κέντρο. Η θέσπιση μόνιμης επικούρησης της οικογένειας και η σταθερή οικονομική ανάπτυξη είναι τα ελάχιστα μέσα για ανάσχεση της δημογραφικής φθίσης. Επιπλέον, μια συνολική προσέγγιση του μετανα-

στευτικού θα πρέπει να επικουρεί, έστω βραχυπρόθεσμα, την εθνική δημογραφική πολιτική, μέσω της διαχείρισης ροών και των πρακτικών ένταξης.

Βrand «Hellas» Στα παραπάνω μέτωπα η χώρα έχει σημαντικά όπλα. Ηδη τείνει να εδραιωθεί η συνειδητοποίηση ότι το παραγωγικό μοντέλο πρέπει να γίνει βιώσιμο και βασισμένο στην αειφορία και την εξωστρέφεια. Ηδη ο ρόλος της Ελλάδας ως ναυτιλιακής και τουριστικής δύναμης είναι αναγνωρισμένος· εντούτοις πρώτη προτεραιότητα είναι η διαμόρφωση πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης πέρα από αυτά τα παραγωγικά πεδία, και σε μια σειρά άλλα, υπάρχοντα, λανθάνοντα ή καινοφανή. Παράλληλα, το brand «Hellas», σε έναν κόσμο που κυριαρχείται από τη διαταραχή και την αστάθεια, μπορεί να λειτουργήσει ως σταθεροποιητικό σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της ΝΑ Μεσογείου. Εκπροσωπεί αξίες, μακρά ιστορία και μια περιφερειακή ισχύ που μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα τοποθέτηση της χώρας στον ταραγμένο κόσμο. Τέλος, η γεωγραφική θέση της χώρας, αλλά και το διαμορφωμένο και υπό διαμόρφωση πλέγμα σχέσεων με το διεθνή παράγοντα, είναι ένα άυλο κεφάλαιο, διόλου ευκαταφρόνητο. Πάνω σε αυτόν τον εύθραυστο και απρόβλεπτο καμβά υποκειμενικών αδυναμιών, αντικειμενικών δυνατοτήτων, διεθνών ισορροπιών, διαρκών προκλήσεων, καλούνται όλοι, πολίτες και πολιτικό σύστημα, να υφάνουν μια βαθιά παρατεταμένη ανανέωση, για να μπορέσει η χώρα να επουλώσει πληγές και να πάει στην επόμενη ιστορική της φάση. Μεταρρυθμιστική τόλμη, προγραμματικός λόγος και δεσμεύσεις, πραγματισμός, όραμα. Τίποτε λιγότερο.

8-9 Σεπτεμβρίου 2018

Του ΘΕΌΔΩΡΌΥ ΦΕΣΣΑ, προέδρου ΣΕΒ Ελλάδα έχει εξισορροπήσει τα έσοδα με τις δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού επιβαρύνοντας υπέρμετρα τους φορολογούμενους πολίτες και τις επιχειρήσεις, αλλά και την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας. Η χώρα μας βγαίνει από τα μνημόνια ανταγωνιστικότερη, αλλά φτωχότερη. Ελπίζουμε και σοφότερη! Με την ικανότητα να μετουσιώσει όλες τις οδυνηρές εμπειρίες σε σύνεση και συνεργασία, ώστε να γίνει πόλος σ ταθερότητας και ευημερίας στα Βαλκάνια. Οι επενδύ σεις στην Ελλάδα κυριολεκτικά κατέρρευσαν την τελευταία 10ετία. Από €60 δισ. το 2007 (26% του ΑΕΠ) έπεσαν σε €21,5 δισ. το 2017 (12,6% του ΑΕΠ). Ακόμη δεν διαθέτουμε ένα συνεκτικό σχέδιο επενδυτικής ανάκαμψης. Η δημόσια διοίκηση δεν υπολογίζει τον επενδυτή, δεν αφαιρεί επενδυτικά αντικίνητρα και δεν δημιουργεί προϋποθέσεις για νέες δουλειές. Ομως, η αύξηση των επενδύσεων κατά 15% ετησίως είναι μονόδρομος ώστε το επενδυτικό κενό να κλείσει σε 4-5 χρόνια. Οσο ταχύτερα πετύχουμε ετήσιες επενδύσεις €45 δισ. (20% του ΑΕΠ, όσο και στην Ε.Ε.) τόσο ταχύτερα θα έλθει η ανάκαμψη της οικονομίας, με 200.000 νέες

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Εθνική ευθύνη η βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος δουλειές. Η επενδυτική αυτή κινητοποίηση ισοδυναμεί με ένα ΕΣΠΑ ετησίως! Μετά τα μνημόνια, η βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος είναι αποκλειστικά εθνική ευθύνη. Η βελτίωση των επιδόσεων σε δείκτες όπως «επίδραση της φορολογίας στις επενδύσεις» (η Ελλάδα παγκοσμίως στην 137η θέση έναντι 79ης της Ε.Ε.), «χρήσεις γης» (145η θέση έναντι 37ης της Ε.Ε.), «επίλυση δικαστικών διαφορών» (131η θέση έναντι 34ης της Ε.Ε.), «διοικητικά βάρη» (130ή θέση έναντι 98ης της Ε.Ε.) πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα του εθνικού αναπτυξιακού σχεδίου. Η διεθνής επενδυτική ανταγωνιστικότητα είναι τόσο ισχυρή που η βελτίωση της Ελλάδας κατά 19 θέσεις στο Doing Business δείχνει πρακτικά ασήμαντη. Η Ε.Ε.-28 επίσης βελτιώθηκε 10 θέσεις, παραμένοντας 30 θέσεις

υψηλότερα από την Ελλάδα. Ενα επιθετικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για εγχώριες βιομηχανικές επενδύσεις είναι προϋπόθεση για την αύξηση της συνεισφοράς της στο 12% του ΑΕΠ (9% σήμερα), αλλά και ειδικότερων πολιτικών σε 9 κλάδους (μέταλλα και εξόρυξη, τρόφιμα, φάρμακα, ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, εφοδιαστική αλυσίδα, εκπαίδευση, ψηφιακή οικονομία και κυκλική οικονομία). Το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα είναι προϋπόθεση ώστε η Ελλάδα να υπερδιπλασιάσει τις επενδύσεις σε παραγωγικές δραστηριότητες, βελτιώνοντας αισθητά το μερίδιο των επενδύσεων στο ΑΕΠ της χώρας από 13% σήμερα στο 20%. Καίριος στόχος μας πρέπει να γίνει η προσέλκυση του απαραίτητου ύψους και μίγματος επενδύσεων που θα ξαναβάλουν την οικονομία

σε τροχιά διατηρήσιμης ανάπτυξης με πολλές καλές θέσεις εργασίας και ευημερία στους πολίτες. Και κυρίως να αποτρέψουμε το πισωγύρισμα στις πελατειακές πολιτικές του παρελθόντος, στην πολιτική πόλωση που θα οδηγήσει στην οικονομική αστάθεια και θα μεταφραστεί αμέσως σε αυξημένα επιτόκια, απρόθυμους επενδυτές, ανακοπή της ανάπτυξης, μείωση του εθνικού εκτοπίσματος και νέα περίοδο περιδίνησης και ανέχειας. Η δουλειά που μένει να γίνει για τον μετασχηματισμό σε μια οικονομία της παραγωγής και των εξαγωγών είναι πολλή και απαιτητική. Η ευθύνη πλέον για τη θεμελίωση της βιώσιμης αναπτυξιακής προοπτικής της οικονομίας και της κοινωνίας βρίσκεται αποκλειστικά στα χέρια όλων μας. Οι προκλήσεις για το σύνολο του πολιτικού συστήματος, όπως και για τις υπεύθυνες δυνάμεις της οικονομίας και της κοινωνίας, είναι σήμερα ιδιαίτερα αυξημένες. Ξεκινούν από την αναθεώρηση κρίσιμων άρθρων του Συντάγματος, διατρέχουν όλες τις λειτουργίες της δημόσιας διοίκησης και τα πεδία της οικονομίας και φτάνουν μέχρι την ψηφιακή επανάσταση που επιβάλλεται να ξεκινήσει άμεσα και στη χώρα μας. Το τι πρέπει να γίνει το γνωρίζουμε πλέον καλά. Απομένει η υλοποίηση. Σε αυτό το πλαίσιο, ο συμβολικός αλλά και ουσιαστικός ρόλος των εξαγγελιών και τοποθετήσεων που θα πραγματοποιηθούν από την πολιτική ηγεσία κατά τη φετινή Διεθνή Εκθεση της Θεσσαλονίκης, αποτελεί ένα κρίσιμο ορόσημο για την οικονομία και τη χώρα. Οι εξαγγελίες θα δώσουν το στίγμα προθέσεων στους επενδυτές και στις αγορές. Οι μεγάλες θυσίες των πολιτών και των επιχειρήσεων πρέπει να πιάσουν τόπο, ώστε η Ελλάδα να προχωρήσει μπροστά, αφήνοντας πίσω της για πάντα τις στρεβλώσεις του παρελθόντος.

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 8-9 Σεπτεμβρίου 2018

ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Το μέλλον της εργασίας και ο ρόλος των συλλογικοτήτων Του ΓΙΆΝΝΗ ΠΟΎΠΚΟΎ, οικονομολόγου, γραμματέα Νεολαίας ΓΣΕΕ τη χώρα μας, όπου πλέον υπάρχει μια πλήρως απορυθμισμένη αγορά εργασίας, απόρροια της εφαρμογής των καταστροφικών μνημονιακών πολιτικών, έχει πρόσφατα ξεκινήσει η συζήτηση για τις περαιτέρω επιπτώσεις που θα έχει στην εργασία η μετάβαση στη νέα ψηφιακή εποχή. Ζούμε άλλωστε σε μια εποχή ραγδαίων μεταβολών στην τεχνολογία, τη ρομποτική, την τεχνητή νοημοσύνη. Οι εξελίξεις αυτές αναμένεται να επηρεάσουν τη φύση και το περιεχόμενο της εργασίας και να καθορίσουν το μέλλον της.

Ερχεται το τέλος της εργασίας;

Να ανοίξει ένας ευρύς διάλογος μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών για να σχεδιάσουμε συντεταγμένα το μέλλον. Ο διάλογος πρέπει να οδηγήσει σε συγκεκριμένα, απτά αποτελέσματα, που θα δρομολογούν και θα ρυθμίζουν μια κοινωνικά ισορροπημένη μετάβαση στη νέα εποχή

Επιχειρηματίας στο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός ανέφερε ότι σύντομα στην επιχείρησή του θα υπάρχουν μόνο δύο έμψυχα όντα, ένας σκύλος και ένας άνθρωπος. «Ο σκύλος θα φυλάει τις μηχανές και τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης και ο άνθρωπος θα ταΐζει τον σκύλο»! Πρόκειται για ένα παράδειγμα το οποίο εντάσσεται στα ακραία αλλά δημοφιλή σε ορισμένους κύκλους σενάρια, τα οποία προβλέπουν «το τέλος της εργασίας». Εάν πιστέψουμε σε αυτά, η νέα ψηφιακή εποχή θα εκτοπίσει σε δραματικό βαθμό τους εργαζομένους. Οσες εργασίες εμπεριέχουν μια συγκεκριμένη διαδοχή τυποποιημένων οδηγιών, θα κωδικοποιούνται και θα εκτελούνται από έναν «έξυπνο» υπολογιστή ή από ένα ρομπότ. Οι μηχανές θα διαθέτουν τόσο εξελιγμένη τεχνητή νοημοσύνη που οι άνθρωποι θα αδυνατούν να τις συναγωνιστούν. Αυτά τα ακραία σενάρια παραβλέπουν, ωστόσο, μια σειρά τεχνολογικών, οικονομικών, ηθικών και κοινωνικών παραμέτρων που περιορίζουν τη χρονική αμεσότητα και την έκταση των ανατροπών και ακυρώνουν τους ισχυρισμούς για την καθολική υπεροχή της τεχνητής νοημοσύνης έναντι των ανθρώπινων δεξιοτήτων. Εχει, αντίθετα, αποδειχτεί ότι ορισμένες ανθρώπινες δεξιότητες είναι μοναδικές και δεν μπορούν να αντικατασταθούν από την τεχνητή νοημοσύνη. Για τον λόγο αυτό, η επίλυση σύνθετων προβλημάτων, που απαιτούν εμπειρία, αναλυτική σκέψη, ενσυναίσθηση και δεξιότητες επικοινωνίας θα παραμείνει ανθρώπινη αποκλειστικότητα.

Νέες ευκαιρίες φέρνει η ψηφιακή εποχή Ανάμεσα στα σενάρια καταστροφής και τα σενάρια επανάπαυσης, η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Η νέα ψηφιακή εποχή θα καταργήσει κάποια επαγγέλματα και για πολύ περισσότερα θα μεταβάλει το περιεχόμενό τους. Θα δημιουργήσει όμως και νέα, συμπληρωματικά επαγγέλματα και θέσεις εργασίας, τροφοδοτώντας αύξηση της παραγωγής και της απασχόλησης, ενώ τα νέα προϊόντα θα δώσουν ώθηση στην οικονομία και στη δημιουργία νέου παραγωγικού πλούτου. Κρίσιμο είναι με ποιους όρους οικονομικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας αλλά και κοινωνικής συνοχής, με ποιο θεσμικό-ρυθμιστικό

πλαίσιο και με ποια εισοδηματική διανομή θα αξιοποιηθούν από τις επιχειρήσεις και την κοινωνία οι μεγάλες δυνατότητες των νέων ψηφιακών τεχνολογιών. Πώς θα μοιραστούν τα οφέλη και οι συνέπειές τους. Διαφαίνεται ότι όλο και μεγαλύτερος αριθμός εργαζομένων θα αποκτούν στο μέλλον το εισόδημά τους παρέχοντας υπηρεσίες σε πολλούς διαδοχικούς εργοδότες, σε συνθήκες ατομικού ανταγωνισμού, που θα συμπιέζει αμοιβές και δικαιώματα όχι μόνο των συγκεκριμένων εργαζομένων αλλά και των «κανονικών» εργαζομένων στις επιχειρήσεις που εξωτερικεύουν τέτοιες δραστηριότητες σε τοπική, εθνική ή, κυρίως, υπερεθνική κλίμακα.

Η «νομαδική» εργασία Με τη χρήση της «νομαδικής» εργασίας και των πλατφορμών παροχής (υπεργολαβικών) έργων και υπηρεσιών στις επιχειρήσεις, τα όρια εργασίας και ελεύθερου χρόνου θα γίνουν δυσδιάκριτα. Πρόκειται για υπερευέλικτες μορφές εργασίας, που θα παρέχονται «οπουδήποτε, οποτεδήποτε και από οποιονδήποτε κατάλληλο συνεργάτη». Μπορούμε να φανταστούμε τις δυσμενείς συνέπειες όταν αυτές προστεθούν στην ήδη ελαστικοποιημένη αγορά εργασίας της χώρας μας. Αυτές οι νέου τύπου υπεργολαβικές διασυνδέσεις έχουν διεθνώς τον πιο άμεσο και αρνητικό αντίκτυπο στην αγορά εργασίας, στα εργασιακά και στα ασφαλιστικά δικαιώματα, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Πρέπει συνεπώς να απασχολήσουν τα συνδικάτα, τους κοινωνικούς συνομιλητές, τις κυβερνήσεις, τους πολιτικούς φορείς, τις εθνικές και τις υπερεθνικές συλλογικότητες.

Οι προκλήσεις για την Ελλάδα Ειδικά στην Ελλάδα η κυβέρνηση, τα κόμματα και οι κοινωνικοί συνομιλητές οφείλουν να είναι έτοιμοι να παρακολουθήσουν, να συμμετάσχουν και να αντιμετωπίσουν τις εξελίξεις. Ετοιμότητα δεν σημαίνει μόνο να αναπτύξουμε τις ψηφιακές υποδομές, την καινοτόμο επιχειρηματικότητα, την κατάλληλη εκπαίδευση και να αντιμετωπίσουμε το συνεχιζόμενο brain drain μορφωμένων νέων μας στο εξωτερικό, όπου όλοι συμφωνούμε. Σημαίνει, κατά πρώτον, να κατανοήσουν όλα τα μέρη τη φύση των αλλαγών. Σημαίνει, κατά δεύτερον, να ανοίξει ένας ευρύς διάλογος μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών για να σχεδιάσουμε συντεταγμένα το μέλλον. Ο διάλογος πρέπει να οδηγήσει σε συγκεκριμένα, απτά αποτελέσματα, που θα δρομολογούν και θα ρυθμίζουν μια κοινωνικά ισορροπημένη μετάβαση στη νέα εποχή. Μεγιστοποιώντας τα αναπτυξιακά και κοινωνικά οφέλη. Ελαχιστοποιώντας τα προβλήματα και τις ανισότητες.

Ο ρόλος των συνδικάτων Τα συνδικάτα των εργαζομένων, ειδικότερα, οφείλουν να αναλύσουν και να προβλέψουν έγκαιρα τις προκλήσεις που θα προκύψουν, ώστε να μπορούν να παρέμβουν στις εξελίξεις. Να κατανοήσουν και να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα προβλήματα που προκύπτουν από τους νέους όρους εργασίας, από το νέο, πολλών ταχυτήτων

αρρύθμιστο και αδιαφανές εργασιακό πλαίσιο καθώς και από τις δυνητικές επιπτώσεις των παραπάνω στις αμοιβές της εργασίας, αλλά και στο κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα. Η νέα εποχή οφείλει παράλληλα να βρει τα συνδικάτα: ● συντεταγμένα και προετοιμασμένα, με νέες μορφές οργάνωσης της συνδικαλιστικής δράσης, ενισχυμένης διεθνούς συνεργασίας -καθώς οι νέες μορφές απασχόλησης δημιουργούν μια νέα, διεθνοποιημένη αγορά εργασίας- και νέες μορφές επικοινωνίας (ηλεκτρονικά φόρα, νέοι μηχανισμοί ευρύτερης διαβούλευσης και επαφής με ομάδες εργαζομένων έξω από τον κλασικό χώρο εργασίας), ● έτοιμα να παρέμβουν στις νέες, πιο αποκεντρωμένες, πιο διεθνοποιημένες και λιγότερο τυπικές επιχειρησιακές και εργασιακές δομές, με στόχο την προστασία των εργαζομένων ● έτοιμα να σχεδιάσουν μέτρα εξισορρόπησης των επιπτώσεων από τις επαπειλούμενες τεχνολογικές ανατροπές και από τη γήρανση του πληθυσμού, ● αποφασισμένα να υπερασπιστούν και να προωθήσουν την εφαρμογή αυτών των μέτρων, διασφαλίζοντας, μέσα από συλλογικές συμβάσεις, την αξιοπρεπή εργασία, τα θεμελιώδη δικαιώματα των εργαζομένων της νέας ψηφιακής εποχής που κινδυνεύουν από περιθωριοποίηση ● έτοιμα να συμβάλουν στην υλοποίηση ολοκληρωμένων δράσεων εκπαίδευσης και ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού, ιδίως για τους εργαζομένους χαμηλής και μεσαίας ειδίκευσης, εστιασμένων στην ψηφιακή μετάβαση, με αξιοποίηση και των δομών που ήδη διαθέτουν (ινστιτούτα κ.λπ.).

Πέρα από τα σύνορα Τα κέρδη από την παραγωγή νέου πλούτου πρέπει να μοιραστούν δίκαια, όχι να συμβάλουν στη διεύρυνση των υφιστάμενων ανισοτήτων. Αυτό προϋποθέτει μεγαλύτερη παρέμβαση των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους στη μικρο- και στη μακροοικονομική πολιτική της χώρας αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Η τεχνολογική πρόοδος μπορεί και πρέπει να μετουσιωθεί σε μια δίκαιη ανταμοιβή της αναμενόμενης ιδιαίτερα αυξημένης παραγωγικότητας, με μειωμένο χρόνο εργασίας, χωρίς μείωση αποδοχών, ή/και με υψηλότερους μισθούς. Αυτά προϋποθέτουν ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις και ισχυρά συνδικάτα. Ηδη τα συνδικάτα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, αντιλαμβανόμενα τις προκλήσεις της νέας εποχής, έχουν προχωρήσει σε σημαντικό βαθμό την προετοιμασία. Για να γίνουν βέβαια πράξη τα παραπάνω, πρέπει όλες οι συλλογικότητες να δώσουν χώρο και να επιδιώξουν τη συμμετοχή ενεργών πολιτών με νέες αντιλήψεις, επάρκεια γνώσεων αλλά και κοινωνική και πολιτική ενσυναίσθηση. Μόνο έτσι θα έχουν τη δυνατότητα ανάλυσης και κατανόησης των επιπτώσεων της νέας ψηφιακής εποχής, οι οποίες έχουν σαφώς τεχνικά χαρακτηριστικά αλλά ταυτόχρονα είναι βαθύτατα κοινωνικοπολιτικές. Το βέβαιο είναι ότι με παλιά εργαλεία και κυρίως με παλιά μυαλά δύσκολα θα αντιμετωπιστούν τα νέα πολύπλοκα προβλήματα.

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 8-9 Σεπτεμβρίου 2018

ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός για την οικονομία Τηλεπικοινωνιακή κάλυψη σε λιμάνια, δρόμους και μετρό

Του ΓΙΏΡΓΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, γενικού διευθυντή της Ενωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας

ψηφιακός μετασχηματισμός, βασικό συστατικό της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, αποτελεί τον βασικό πυλώνα του αναπτυξιακού σχεδιασμού τόσο της Ευρωπαϊκής Ενωσης όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ασύρματη επικοινωνία αποτελεί πλέον τον βασικό τρόπο επικοινωνίας. Οι υποδομές αναβαθμίζονται και νέες δημιουργούνται. Η μετάβαση από τα ΜΒ των 4G στην ασύρματη επικοινωνία του 1 Gbit και τη διασύνδεση δεκάδων εκατομμυρίων συσκευών με την 5η γενιά δικτύων αποτελεί μια νέα πρόκληση για όλους. Η νέα πραγματικότητα των δικτύων υπερυψηλών ταχυτήτων μεταβάλλεται άρδην με τις τεχνολογικές εφαρμογές, προσφέρει νέες δυνατότητες στο επιχειρείν και συνολικά στην καθημερινότητά μας. Στην ψηφιακή εποχή, το σπίτι μετατρέπεται σε smart home, η πόλη σε smart city. Οι δημόσιες υπηρεσίες θα εξυπηρετούν ηλεκτρονικά τον πολίτη. Ψηφιακοποίηση σημαίνει, μεταξύ άλλων, e-health, e-education και e-commerce. Οι υπερυψηλές ταχύτητες εξασφαλίζουν νέες δυνατότητες διασύνδεσης των συσκευών (Μ2Μ) που θα μετασχηματίσουν ανεπιστρεπτί τον τρόπο που γίνονται σήμερα η διαχείριση φυσικών πόρων και εκπαιδευτικών εργαλείων, αλλά και όλες οι εμπορικές στρατηγικές και οικονομικές συναλλαγές.

Το μέλλον είναι ήδη εδώ Η εμπορική διάθεση του 5G αναμένεται να ξεκινήσει πιλοτικά σε λιγότερο από δύο χρόνια, πρώτα σε Ν. Κορέα και ΗΠΑ και από το 2020 και εξής τουλάχιστον σε μία μεγάλη πόλη σε κάθε κράτος-μέλος της Ε.Ε. Σε αυτό εστιάζει και ο κλάδος της κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα. Τα δίκτυα επεκτείνονται, αναπτύσσονται νέα δίκτυα 4G+ με το βλέμμα στην προετοιμασία για τα 5G, παράγεται καινοτομία και προσφέρονται νέες ψηφιακές υπηρεσίες και ευκαιρίες αύξησης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Εν μέσω κρίσης, οι επενδύσεις του κλάδου σε νέα δίκτυα ανέρχονται στο 50% του EBITDA την τελευταία διετία, ενώ έως το 2020 σχεδιάζονται επενδύσεις περίπου 1,5 δισ. ευρώ. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι θέμα επιλογής, αλλά πρωτίστως θέμα επιβίωσης και εν συνεχεία ανάπτυξης. Το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής έχει ήδη συντάξει έναν οδικό χάρτη για την ψηφιακή ανάπτυξη της χώρας. Η Ελλάδα πρέπει να αλλάξει άμεσα τα δεδομένα και από ουραγός να ενταχθεί στην ομάδα των πρωτοπόρων ψηφιακά κρατών - μελών της Ε.Ε.-28. Σε μία εξελικτική διαδικασία, όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός, χρειάζεται από κοινού η πολιτεία και ο ιδιωτικός τομέας να συνεργαστούμε. Μαζί μπορούμε να διαμορφώσουμε άμεσα έναν ολοκληρωμένο στρατηγικό

σχεδιασμό με ρεαλιστική στόχευση, σαφές χρονοδιάγραμμα και ρυθμό υλοποίησης ταχύτερο του μ.ο. της Ε.Ε., προτάσσοντας, όπως ακριβώς συμβαίνει στην πλειονότητα των κρατών - μελών, τη mobile irst εκδοχή της ψηφιακής οικονομίας. Η προτίμηση των χρηστών είναι δεδομένη. Συνεχώς αυξανόμενος όγκος δεδομένων διακινείται στα ασύρματα δίκτυα, όγκος ο οποίος στην Ελλάδα διπλασιάζεται κάθε χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Δημόσιας Διοίκησης και όλων των κλάδων της οικονομίας, αλλά και κάθε νέα υπηρεσία που θα δημιουργείται, θα σχεδιάζεται για χρήση πρώτα από τα «έξυπνα» κινητά. Σε αυτό το πλαίσιο, δύο είναι οι άμεσες προτεραιότητες: η δημιουργία ψηφιακών υπηρεσιών, η ανάπτυξη και η καθολική πρόσβαση σε υποδομές με την άμεση ολοκλήρωση της κάλυψης με δίκτυα 4G+ και την προετοιμασία για τη νέα εποχή των 5G.

Καθολική ψηφιοποίηση υποδομών για βιώσιμη ανάπτυξη Απαραίτητη προϋπόθεση της επιτυχίας της ψηφιακής στρατηγικής είναι η καθολική ψηφιοποίηση των υποδομών της χώρας, δηλαδή της διαχείρισης της ηλεκτρικής ενέργειας, του νερού, του δικτύου φυσικού αερίου, των τηλεπικοινωνιών κτλ. Η ψηφιοποίηση των υποδομών και δικτύων έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς παρέχουν τη βάση στην οποία θα σχεδιαστούν αντίστοιχα προγράμματα σε κάθε κλάδο και κάθε επιχείρηση. Η ψηφιοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας περιλαμβάνει εγκατάσταση «έξυπνων» μετρητών σε οικιακούς και εταιρικούς καταναλωτές. Η Ελλάδα βρίσκεται στο σημείο εκκίνησης στη συγκεκριμένη αγορά, ουραγός στην Ε.Ε.-28, με σοβαρότατες επιπτώσεις στην παραγωγικότητα των επιχειρήσεων του κλάδου. Η ευκαιρία

στον τομέα βρίσκεται στη διαμόρφωση της ψηφιακής εμπειρίας του οικιακού και εταιρικού χρήστη υπηρεσιών ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία μπορεί να συνδεθεί με προγράμματα αξιοποίησης ΑΠΕ, διαχείρισης από απόσταση ευφυών υπηρεσιών προς «έξυπνα» σπίτια σε συνεργασία με τηλεπικοινωνιακούς παρόχους και επιχειρήσεις τεχνολογικής καινοτομίας, συμβάλλοντας στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Παράλληλα, σε αυτό το πλαίσιο μπορούν να σχεδιαστούν προγράμματα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας σε συσσωρευτές και διασύνδεσης με ηλεκτρικά αυτοκίνητα για την επαναφόρτισή τους. Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, η καθολική υλοποίηση ψηφιακών συστημάτων επιτήρησης αναμένεται να περιορίσει το λειτουργικό κόστος των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης και της ΕΥΔΑΠ. Αντίστοιχα παραδείγματα έχουμε ήδη στη Βαρκελώνη, όπου οι απώλειες του πόσιμου νερού περιορίστηκαν στο ήμισυ και το λειτουργικό κόστος μειώθηκε δραστικά.

Mobile 1st δημόσια διοίκηση Συνολικά, οι φορείς της δημόσιας διοίκησης θα πρέπει να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν συγκεκριμένη ψηφιακή στρατηγική, με επίκεντρο την εξυπηρέτηση πολιτών, επαγγελματικών ομάδων και επιχειρήσεων. Κάθε εφαρμογή που απευθύνεται σε πολίτες ή επιχειρήσεις θα πρέπει να υλοποιείται πρώτα μέσω των smartphones, καθώς η τάση είναι η αυξανόμενη χρήση ασύρματων δικτύων και φορητών συσκευών. Επιπλέον, στον σχεδιασμό θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται η χρήση υπηρεσίας end2end, χωρίς να χρειάζεται η μετακίνηση του χρήστη στα σημεία εξυπηρέτησης, για να αποφευχθεί η επανάληψη των καταστάσεων που προκλήθηκαν με την εισαγωγή ηλεκτρονικού εισιτηρίου στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και οι ηλεκτρονικές συναλλαγές και πληρωμές, καθώς και η ψηφιακή ταυτοποίηση πολιτών. Απαραίτητη προϋπόθεση για να διασφαλιστεί η διεκπεραίωση κάθε συναλλαγής ψηφιακά και μέσω smartphones είναι η δυνατότητα ταυτοποίησης των στοιχείων κάθε πολίτη με ασφάλεια ψηφιακά μέσω κάθε εφαρμογής της δημόσιας διοίκησης, καθώς και η άμεση διενέργεια πληρωμών, μέσω εφαρμογών που αναπτύσσονται για smartphones. Σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις, η ενίσχυση των B2B ηλεκτρονικών συναλλαγών, όπως η ηλεκτρονική τιμολόγηση, η καθολική διασύνδεση των επιχειρήσεων με την ΑΑΔΕ και ηλεκτρονική υποβολή και εκκαθάριση λογιστικών υποχρεώσεων, αποτελούν προϋποθέσεις της ψηφιοποίησης. Δεδομένου ότι λιγότερο από το 5% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων λειτουργεί ψηφιακά, η παροχή οικονομικών κινήτρων, με την αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων, για την ψηφιοποίησή τους κρίνεται μονόδρομος.

ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ των μεταφορών, ειδικότερα, οργανισμοί, όπως λιμάνια, οδικοί άξονες, το Αττικό Μετρό κτλ., θα πρέπει να διασφαλίσουν την κάλυψη υπηρεσιών 4ης και 5ης γενιάς (από το 2020). Εν έτει 2018, σε έναν παγκόσμιο τουριστικό προορισμό, όπως η Αθήνα, δεν μπορεί το Αττικό Μετρό να στερείται κάλυψης δικτύων 4G, 4G+. Η Ελλάδα υποδέχεται τουρίστες που στην πλειονότητά τους λειτουργούν ψηφιακά σε πλήθος δραστηριοτήτων (κρατήσεις, πληρωμές, ενημέρωση, ψυχαγωγία, πρόσβαση σε τηλεοπτικό περιεχόμενο). Διαθέτουμε και στην Ελλάδα την τεχνολογία για την εξυπηρέτηση αυτών των αναγκών και η αρχή μπορεί να γίνει με το Αττικό Μετρό. Σε θέματα εθνικής ασφάλειας και πολιτικής προστασίας, η εθνική ψηφιακή πολιτική πρέπει να έχει ξεχωριστό άξονα, στόχους και πόρους για την επίτε υξη βέ λτισ της αποτελεσματικότητας στον ταχύτερο δυνατό χρόνο. Τα βήματα προς αυτή την κατε ύθυνσ η έχουν ήδη δρομολογηθεί. Στον τομέα της υγείας και της εκπαίδευσης, ωστόσο, όπου η επίδραση της ψηφιακής επανάστασης είναι καταλυτική, ο διάλογος όσων θα συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση δεν έχει λάβει ακόμα θεσμικό περιεχόμενο. Αν θέ λουμε μέσα σ τα επόμενα τρία χρόνια να διαμορφωθεί ένα πραγματικό ελληνικό success story, ο ταχύς ψηφιακός μετασχηματισμός της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας είναι μονόδρομος. Καθοριστικός παράγοντας για την ταχεία ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών, δηλαδή των δικτύων υψηλών ταχυτήτων, είναι η διαμόρφωση φιλικότερου πλαισίου αδειοδότησης, ενταγμένου στην ψηφιακή στρατηγική και τον ευρυζωνικό σχεδιασμό της χώρας. Το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής ήδη προετοιμάζει σχετικό σχέδιο νόμου προς αυτή την κατεύθυνση. Το χρονικό σημείο είναι κομβικό για να υποδεχθεί η Ελλάδα τις υποδομές το 2020 με ένα αδειοδοτικό πλαίσιο, το οποίο θα διευθετεί τα υπάρχοντα κωλύματα και θα έχει τεθεί σε εφαρμογή ικανό χρονικό διάστημα, ώστε να επιταχύνει την ανάπτυξη των δικτύων νέας γενιάς. Διαφορετικά, η δημόσια διοίκηση δεν θα είναι σε θέση να υποδεχθεί τις νέες επενδύσεις σε ένα φιλικότερο επενδυτικό περιβάλλον. Απαιτείται, συνεπώς, εξάλειψη της γραφειοκρατίας, ταχύτητα και συνεργατικότητα από πλευράς πολιτείας, κοινωνίας και επιχειρήσεων. Ενδεικτικό είναι ότι πρόσφατη μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών εκτιμά ότι, αν συγκλίνουμε πλήρως με την Ε.Ε. στη χρήση δεδομένων, θα προστεθεί 1,5 δισ. ευρώ επιπλέον στο ΑΕΠ, έως το 2021. Είναι ρεαλιστικό, αν κινηθούμε ταχύτατα, να κερδίσουμε τον χαμένο χρόνο, να περιορίσουμε το ψηφιακό χάσμα και να απολαύσουμε, το συντομότερο, τα αναπτυξιακά οφέλη της ψηφιακής εποχής. Ας αξιοποιήσουμε την ευκαιρία.