Ε Ι Δ Ι Κ Η Ε Κ ΔΟΣ Η Τ Η Σ ΕΦ Η Μ Ε Ρ Ι ∆ Α Σ Τ Ω Ν Σ Υ Ν ΤΑ Κ Τ Ω Ν
α ί ρ ι ν α ω κ ι νέ υ ε ή α σ κ υ ς ρ ς η α Χ πτυξ ί σ α γ ά ρ ν ε α εων θέσ
Επιμέλεια-κείμενα ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ
2
52
24-25 Νοεμβρίου 2018
ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ
Ακόμη μια ευκαιρία Toυ Νικόλα Ροδόπουλου*
ίναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε βιώσει μια επώδυνη οικονομική κρίση με χείριστη αντιμετώπιση από πλευράς διεθνούς συστήματος. Μια σειρά υποχρεώσεων –μεταμνημονιακών– συνεχίζουν να μας ταλαιπωρούν στην επιχειρηματική μας καθημερινότητα, δυσχεραίνοντας τη λήψη ουσιαστικών δράσεων για την ανάπτυξη της οικονομίας και το πραγματικό πέρασμα σε μια νέα εποχή. Το πλήθος των check list υποχρεώσεων που πρέπει να ολοκληρώσουμε είναι μεγάλο και πιεστικό. Πολιτεία, κοινωνικοί εταίροι και φορείς πρέπει να δημιουργήσουν ένα μεγάλο think tank για να συζητήσουν και να καταλήξουν σε ένα βιώσιμο, ρεαλιστικό και προπάντων δίκαιο αναπτυξιακό μοντέλο. Εάν ο στόχος της χώρας είναι να λειτουργήσει ως ένας μεγάλος διαμετακομιστικός κόμβος διερχόμενων φορτίων, τότε δεν χρειάζεται να κάνουμε τίποτα περισσότερο – οι οδικοί άξονες έχουν ολοκληρωθεί, το τρένο τελειώνει και το Θριάσιο έχει πάρει τον δρόμο του. Ομως θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι με αυτή τη λογική δεν θα υπάρξει ποτέ κάποια προστιθέμενη αξία για τον τόπο. Εάν όμως, στον αντίποδα, θέλουμε να δημιουργήσουμε μια χώρα logistics, που θα αποφέρει θέσεις εργασίας, οικονομική άνθηση στην ελληνική επιχειρηματικότητα και πλούτο που θα παραμένει στη χώρα, τότε απλά βρισκόμαστε στην αρχή.
Ε
Εάν θέλουμε να δημιουργήσουμε logistics που θα αποφέρουν θέσεις εργασίας, οικονομική άνθηση στην ελληνική επιχειρη ματικότητα και πλούτο, τότε απλά βρισκόμαστε στην αρχή
τόπους που απαιτείται, χωρίς αυτά να εγκλωβίζουν στο σύνολό τους τη μικτή επιχειρηματικότητα (εφοδιαστικής, βιομηχανίας, μεταποίησης, χονδρεμπορίου και υπηρεσιών). Μ’ αυτόν τον τρόπο θα υπάρξει επίλυση των δομικών προβλημάτων και των ανισοτήτων με τις λεγόμενες αχαρακτήριστες ζώνες (περιοχές εκτός σχεδίου με σημαντικές επιχειρηματικές δραστηριότητες εφοδιαστικής, βιομηχανίας και χονδρεμπορίου). Η λογική της λειτουργίας των οργανωμένων υποδοχέων θα πρέπει να υποδεικνύει ποιος είναι ο κεντρικός άξονας για όλη την επικράτεια με θεσμικό και νόμιμο τρόπο, ενώ θα πρέπει να διατυπωθεί από τους κατάλληλους τεχνικούς και νομικούς επιστήμονες - για όλες τις επιχειρήσεις που βρίσκονται εγκλωβισμένες σε αχαρακτήριστες ζώνες, όπως ο Ασπρόπυργος, τα Οινόφυτα, το Καλοχώρι κοκ.
Απαιτείται διάλογος Ο Βοτανικός και η εθνική μεταφορά αντιμετωπίζουν –ίσως– το μεγαλύτερο πρόβλημα. Τόσο χωροταξικά όσο και επιχειρησιακά. Η βιωσιμότητα του κλάδου αποτελεί σημαντικό στοίχημα για την εθνική οικονομία.
Λιμάνια και πάρκα Η αξιολόγηση των λιμένων αποτελεί μια σημαντική επιστημονική και οικονομική δράση που θα διαμορφώσει την πραγματική εικόνα –άρα και την αξία– σε ένα συνολικό κάδρο. Η πραγματική αξία του κάθε λιμένα δεν είναι ακόμα τεκμηριωμένη και στηρίζεται σε γενικά αφηγήματα. Οι ανακοινώσεις για εμπορευματικά κέντρα, σχεδόν σε κάθε λιμάνι, δεν συνδέονται με την πραγματική οικονομία, με την τοπική επιχειρηματικότητα ή ακόμα και με τη διεθνή - όπου αυτό είναι εφικτό. Η δημιουργία επιχειρηματικών πάρκων ειδικού τύπου εφοδιαστικής πρέπει να γίνει σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες της εθνικής στρατηγικής και στους γεωγραφικούς
Το συνέδριο ΤΙΣ ΕΠΌΜΕΝΕΣ ημέρες (30ή Νοεμβρίου μέχρι 1η Δεκεμβρίου) στο Ιδρυμα Ευγενίδου, σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος, η επιστημονική κοινότητα αλλά κυρίως η επιχειρηματικότητα θα αναλύσουν τις νέες διαμορφούμενες δομές και τάσεις. Τέσσερις προσωπικότητες από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, την Ιταλία αλλά και τον ΟΗΕ θα μιλήσουν ως keynote speakers και θα μας μεταφέρουν τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές. Αποκορύφωμα των τριών ημερών είναι η παρουσίαση των αποτελεσμάτων της 4ης Πανελλήνιας Ερευνας και του νέου ποσοστού συμμετοχής των logistics στο ΑΕΠ της χώρας μας. Σκοπός μας μέσα από το 22ο Πανελλήνιο Συνέδριο που διοργανώνουμε δεν είναι μόνο να τονίσουμε για ακόμα μία φορά πως η μόνη διέξοδος από την κρίση είναι η αξιοποίηση της θέσης της χώρας μας. Σκοπός μας είναι να συνεχίσουμε να οραματιζόμαστε, να εργαζόμαστε σκληρά και να ελπίζουμε ότι η πορεία της πατρίδας μας στηρίζεται στην ενδυνάμωση του ρόλου της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη των εμπορευματικών αλυσίδων.
Δεν επιλύεται με θολά αφηγήματα. Πρέπει να ξεκινήσει ένας μεγάλος διάλογος στη βάση ενός ρεαλιστικού εθνικού στρατηγικού σχεδίου για το νέο παραγωγικό μοντέλο της χώρας μας. Η παντελής απουσία χρηματοδοτικών εργαλείων κατευθύνει τον κλάδο σε οριστικό μαρασμό. Το μεταφορικό ισοδύναμο δεν είναι αρκετό για να βοηθήσει ουσιαστικά τη βιωσιμότητα. Οι χρήσεις γης, οι αδειοδοτήσεις, τα επιχειρηματικά πάρκα, η ψηφιοποίηση, η φορολογία –άμεση και έμμεση–, η εκπαίδευση και η απόκτηση δεξιοτήτων, η συντεταγμένη εξωστρέφεια και τα χρηματοδοτικά εργαλεία αποτελούν ακρογωνιαίες συνθήκες που διαμορφώνουν το κλίμα και το έδαφος για επενδύσεις και ανάπτυξη. Ολα αυτά δεν αποτελούν μόνο συστατικά προόδου, αλλά κυρίως παράγουν πολιτισμό. Στον αντίποδα των προβλημάτων αλλά και των θετικών εξελίξεων, η Ελληνική Εταιρεία Logistics (EEL), ένας μη κερδοσκοπικός, επιστημονικός οργανισμός, δημιουργεί τις βάσεις για συνεννόηση και εκμετάλλευση της στρατηγικής θέσης της χώρας. Στο 22ο Πανελλήνιο Συνέδριο Logistics, που πραγματοποιείται στις 29-30/11 και την 1/12, για πρώτη φορά θα συναντηθούν χώρες από τη ΝΑ Ευρώπη, έχοντας στόχο την ανάπτυξη των σχέσεων με άξονα τους σιδηροδρομικούς διαδρόμους που υπάρχουν ή/και δημιουργούνται ή θα δημιουργηθούν σε αυτό το διεθνές summit, το οποίο σημειολογικά θα λάβει χώρα στο Ζάππειο Μέγαρο (29η Νοεμβρίου). Θέλω σε αυτό το σημείο να τονίσω ότι η συγκεκριμένη σύνοδος συνδιοργανώνεται από την EEL και τον ΟΗΕ (Οικονομική Επιτροπή για την Ευρώπη των Ηνωμένων Εθνών). Υπουργοί, υφυπουργοί, γενικοί γραμματείς, εκπρόσωποι σιδηροδρομικών οργανισμών από τη Ρωσία, την Πολωνία, την Κροατία, τη Σερβία, την Αλβανία, τη Βοσνία/Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο, τη FYROM, μαζί με Ελληνες ομολόγους τους, θα συζητήσουν για τη διαμόρφωση νέων δεδομένων με προσανατολισμό στην εφοδιαστική αλυσίδα και με άξονα την Ελλάδα ως κεντρική πύλη εισόδου των διεθνών εμπορευματικών ροών. *Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics και πρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος της OnLine Data
4
54
24-25 Νοεμβρίου 2018
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΣΤΗΝ Ν.Α. ΕΥΡΩΠΗ
Ισχυρός
κρίκος η Ελλάδα Του Αντώνη Αντωνιάδη*
ο logistics είναι μία πολύ ευρεία έννοια, η οποία έχει παρεξηγηθεί γενικά και ειδικότερα στην Ελλάδα. Το logistics αφορά όλη την αλυσίδα διακίνησης ενός προϊόντος, από τη στιγμή που αυτό είναι πρώτη ύλη έως τη στιγμή που μπαίνει στο τελικό σημείο πώλησης, είτε αυτό είναι κατάστημα λιανικής είτε σπίτι. Δεν αφορά αποκλειστικά και μόνο την αποθήκευση ενός προϊόντος και δεν αφορά ένα προϊόν με τη στενή έννοια που έχουμε στο μυαλό μας (και η μεταφορά ανθρώπων σε ένα αεροπλάνο logistics είναι). Το Ινστιτούτο Logistics της Αγγλίας, μάλιστα, λέει ότι: logistics είναι η τοποθέτηση του πόρου (resource) στον σωστό χρόνο, στο σωστό σημείο με το σωστό κόστος και τη σωστή ποιότητα και ποσότητα
Τ
Εστιάζοντας κάποιος στη χώρα μπορεί να διαγνώσει το γιατί ο κλάδος κατέγραφε υστέρηση για χρόνια σε σχέση με άλλες χώρες και μάλιστα λιγότερο ευνοημένες γεωγραφικά. Πιο συγκεκριμένα τα βασικά προβλήματα έχουν να κάνουν με: ● Ελλειψη οργανωμένων βιομηχανικών περιοχών ● Δύσκολη νομοθεσία ● Υψηλότατο κόστος γης, ακόμη και σήμερα, αναλογικά με τις οργανωμένες περιοχές logistics στην υπόλοιπη Ευρώπη ● Ελλειψη μεγάλων σωστά δομημένων οικοπέδων, πολλές μικρές αποθήκες ● Ελλιπής σιδηροδρομική υποδομή ● Ορεινή – νησιωτική χώρα – μεγάλο κόστος διανομής
* Ο Αντώνης Σ. Αντωνιάδης είναι ιδιοκτήτης της SNRSOLUTIONS, συμβουλευτικής εταιρείας με εξειδίκευση στα logistics που προσφέρει συμβουλές σε εταιρείες που θέλουν να βελτιώσουν το επίπεδο εξυπηρέτησης των πελατών τους και να μειώσουν ταυτόχρονα το κόστος τους. Η τελευταία οργανική του θέση ήταν στην εταιρεία ΔΙΑΚΙΝΗΣΙΣ, όπου κατείχε τον τίτλο του αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου. Από το 2010 έχει δημιουργήσει μαζί με άλλους 6 logisticians, ένα group στο linkedin που ονομάζεται GREEK LOGISTICIANS’ NETWORK & SCW, έχει 870 μέλη και έχει ως στόχο την προώθηση του κλάδου και τη διάχυση πληροφορίας στα μέλη του
Παράλληλα με τα προβλήματα θα πρέπει να δει κανείς και μια σειρά άλλων ζητημάτων για να κατανοήσει την πορεία και τις προοπτικές του κλάδου στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα η Ελλάδα βρίσκεται σε κομβικό σημείο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και για τον λόγο αυτό ήταν εμπορικό έθνος από την αρχαιότητα. Πειραιάς και Θεσσαλονίκη, μετά την ιδιωτικοποίησή τους αναπτύσσονται συνέχεια και μπορούν να τροφοδοτήσουν τα Βαλκάνια και κάποιες χώρες της κεντροανατολικής Ευρώπης. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι το Ρότερνταμ (το μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι της Ευρώπης), το οποίο κακώς συγκρίνεται με τον Πειραιά, βρίσκεται δίπλα στην επονομαζόμενη blue banana, περιοχή με τεράστια συγκέντρωση ΑΕΠ, πολλαπλάσια της Βαλκανικής. Επίσης, το 45% + των containers (εμπορευματοκιβωτίων) που ξεφορτώνονται στο Ρότερνταμ μεταφέρονται στον τελικό τους προορισμό μέσω κυρίως ποταμών και τρένου. Πιο συγκεκριμένα: 36,2% μέσω ποταμών, 10,5% με τρένο (www.portofrotterdam.com) Αρα το κόστος είναι πολύ χαμηλότερο από τη μεταφορά με φορτηγό που γίνεται σήμερα στην Ελλάδα (ποσοστό άνω του 98%). Αρα πρέπει να αναπτυχθεί πάρα πολύ το τρένο στην Ελλάδα για να μειωθεί το κόστος, ενώ η μεταφορά μέσω ποταμών είναι ανύπαρκτη (υπάρχει μία μικρή πιθανότητα, στη βόρεια Ελλάδα, χρήσης του ποταμού Μοράβα για να συνδεθεί με τον Δούναβη, κάτι που όμως απαιτεί μεγάλες επενδύσεις και δεν προβλέπεται για το άμεσο μέλλον).
Το Θριάσιο και τα μεγάλα λιμάνια Συνεπώς, μπορεί εύλογα να
διερωτηθεί κανείς, η δημιουργία του Θριασίου Εμπορευματικού κέντρου και η λειτουργία των λιμανιών Πειραιά και Θεσσαλονίκης είναι το εφαλτήριο για την ανάπτυξη του logistics στην Ελλάδα; Οχι, σαφέστατα, όμως είναι τεράστια βήματα από πλευράς υποδομών, τα οποία σε συνδυασμό με τους οδικούς άξονες βοηθούν στη μείωση του κόστους. Ωστόσο η συνεισφορά τους στην εθνική οικονομία είναι μικρή για τους εξής λόγους: Τα λιμάνια είναι κυρίως διαμετακομιστικά, δηλαδή ο αυξημένος αριθμός containers δεν έρχεται στην Ελλάδα για να αποθηκευτεί, αλλά για να μεταφερθεί σε μία άλλη χώρα. Η συνεισφορά στην εθνική οικονομία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον εκσυγχρονισμό του τρένου. Οι εταιρείες που θα χρησιμοποιήσουν τις εγκαταστάσεις του ΘΕΚ δεν είναι νέες, απλώς θα μετακομίσουν από πολλές μικρές και λιγότερο ποιοτικές αποθήκες σε νέους ορθά σχεδιασμένους και κατασκευασμένους χώρους όπου θα έχουν οικονομίες κλίμακας.
Η αξία του ανθρώπινου δυναμικού Αρα, εύλογα τίθεται το ερώτημα πώς θα προσελκύσουμε περισσότερο έργο, άρα περισσότερες δουλειές στον κλάδο των logistics; Η Ελλάδα είναι μία πολύ μικρή αγορά και αντίστοιχα μικρές είναι οι απαιτήσεις των εταιρειών σε υποδομές logistics (αποθήκες, φορτηγά, προσωπικό). Βρίσκεται όμως σε κομβικό σημείο, στη ΝΑ Ευρώπη, και διαθέτει εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό. Πιο συγκεκριμένα: Οι Ελληνες logisticians, από το επίπεδο του απλού αποθηκάριου έως τον manager, έχουν αναγκα-
στεί, λόγω της μικρής αγοράς και της κρίσης που βιώνουμε να κάνουν όλο και πιο αποδοτικά τη δουλειά τους, με χαμηλότερο κόστος και ευχαριστημένους πελάτες. Εχουν «στύψει» λοιπόν τα μυαλά τους και έχουν αναπτύξει δεξιότητες με στόχο τη βέλτιστη λειτουργία, συνδυάζοντας εξειδικευμένα software, αναπτυγμένα στην Ελλάδα από Ελληνες μηχανικούς. Το μικρό μέγεθος αποθηκών και παραγγελιών απαιτεί πιο πολύπλοκη εργασία και λιγότερους αυτοματισμούς, άρα η διαχείριση ανθρώπων είναι must. Η τεχνογνωσία αυτή κάνει τους Ελληνες logisticians περιζήτητους και είναι πολλοί εκείνοι που έχουν απορροφηθεί από τις εταιρείες τους σε ευρωπαϊκές θέσεις σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων
Ποια είναι η πρόκληση και ο στόχος; Ο στόχος, άρα, είναι να πείσουμε ως χώρα τις μεγάλες εταιρείες να φτιάξουν τα περιφερειακά κέντρα διανομών τους για τη νοτιοανατολική Ευρώπη, στην Ελλάδα, αφού είναι πύλη των εισαγόμενων -κυρίως από Ασία- εμπορευμάτων. Πολλές τέτοιες επενδύσεις, βέβαια, έχουν συζητηθεί τα προηγούμενα χρόνια, αλλά δεν υπάρχει εθνική στρατηγική. Η Ελληνική Εταιρεία Logistics (EEL) έχει κάνει σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται από την κεντρική κυβέρνηση. Αν ξεκινήσουν να γίνονται τέτοιες επενδύσεις, τα οφέλη για την Ελλάδα θα είναι πολλαπλά και πραγματικά θα επηρεάσουν την οικονομία γιατί: ● μιλάμε για επενδύσεις εντάσεως εργασίας και άρα μεγάλο αριθμό προσλήψεων. Δεν θα πρόκειται πια μόνο για τη μεταφορά ενός
67
24-25 Νοεμβρίου 2018
Η ανάθεση των δραστηριοτήτων σε τρίτους Ενα άλλο σημείο που θα μπορούσε να αποφέρει έμμεσα μακροπρόθεσμα οφέλη στην οικονομία είναι το outsourcing, δηλαδή η ανάθεση των δραστηριοτήτων logistics εμπορικών εταιρειών σε τρίτους (3rd party logistics providers). Πώς θα γίνει αυτό; Στην Ελλάδα το ποσοστό εταιρειών που κάνουν μόνες τους το logistics είναι πολύ μεγάλο σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Δεδομένου όμως ότι η ανάθεση της δραστηριότητας σε μία οργανωμένη εταιρεία 3pl (third-party logistics) προσφέρει οικονομίες κλίμακας και μεταβλητά έξοδα (πληρώνεις μόνο ανάλογα με τις πωλήσεις σου και τα αποθέματά σου), όλο και περισσότερες εταιρείες εξετάζουν πλέον την πιθανότητα να κάνουν outsourcing. Πέρα από το -άμεσο- οικονομικό όφελος, αυτό που θα κερδίσει η εταιρεία δίνοντας σε τρίτον (ειδικό) το logistics της είναι ότι θα επικεντρωθεί σε αυτό που ξέρει να κάνει καλά: να σχεδιάζει, να παράγει και να πουλά τα προϊόντα της.
Η περίπτωση της ΝΙΚΕ Αρα, μακροπρόθεσμα θα αυξήσει τους τζίρους της και άρα θα συνεισφέρει περισσότερο στο ΑΕΠ της χώρας. Κι αυτό δεν είναι ευχή, είναι πραγματικότητα, αν σκεφθούμε ότι η ΝΙΚΕ, η οποία σε τέσσερα μόνο χρόνια δεκαπλασίασε τον τζίρο της, το κατάφερε μόνο με σωστή χρήση outsourcing και επικέντρωση στους τομείς που γνώριζε καλύτερα (NIKE, IKEA and IBM's outsourcing and business strategies / Human Resource Management Inter national Digest, Volume 13 Number 3 2005 pp. 15-17) Και για να οπτικοποιήσουμε τα νούμερα: Η ΝΙΚΕ διαθέτει στο Λάακνταλ του Βελγίου το πανευρωπαϊκό κέντρο διανομής της, το οποίο έχει στεγασμένους χώρους έκτασης μεγαλύτερης από 150.000 m², τετραψήφιο αριθμό προσωπικού και απευθείας διασύνδεση μέσω καναλιού με τα μεγάλα λιμάνια της περιοχής (blue banana) Ναι λοιπόν, πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι για την ανάπτυξη του κλάδου και της συνεισφοράς του στην εθνική οικονομία, αλλά πρέπει να κινηθούμε οργανωμένα και άμεσα γιατί οι γείτονές μας δεν κάθονται με σταυρωμένα τα χέρια.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ 2009
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ΚΛΑΔΩΝ 6,4% 33,9% 15,6% 15,3% 28,9%
2016
2016
Αριθμός επιχειρήσεων
68.878 62.878
6,9% 19,4% 10,4% 15,7%
Αριθμός απασχολουμένων
203.326 184.151 Αξία παραγωγής (εκατ. €)
12.877 12.598
47,6%
2009
container, αλλά για την παραλαβή, έλεγχο, αποθήκευση, εκτέλεση παραγγελιών, φόρτωση κάτι που χρειάζεται πολύ προσωπικό ● θα υπάρξει ανάπτυξη στις κατασκευές (νέα κτίρια) ● θα υπάρξει ανάπτυξη στις μεταφορές (από/προς τα λιμάνια, προς τους τελικούς προορισμούς), στον εξοπλισμό (κλαρκ, ράφια, scanners κ.ά.), στα λογισμικά κ.ά.
5
Ταχυδρομικές υπηρεσίες και ταχυμεταφορές
5,2
7,2
Αποθήκευση και άλλες δραστηριότητες συναφείς με τις μεταφορές Αεροπορικές μεταφορές
Αξία παραγωγής ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (%)
Πλωτές μεταφορές ΠΗΓΗ: Eurostat
Χερσαίες μεταφορές
Επενδυτικό «ταξίδι» μόνο με ασφαλιστικό κάλυμμα Του Γιάννη Ξηρογιαννόπουλου*
Η ΕΠΙΤΆΧΥΝΣΗ των ρυθμών ανάπτυξης της εγχώριας οικονομίας, στη μετά το μνημόνιο εποχή, θα απαιτήσει επενδύσεις υψηλής αξίας σε όλους τους βασικούς παραγωγικούς τομείς της χώρας. Αγροτική οικονομία, τουρισμός, νέες τεχνολογίες, real estate, πρωτογενής τομέας, καθώς και μεταποίηση θεωρείται βέβαιο ότι θα απορροφήσουν μεγάλο μέρος των προς επένδυση κεφαλαίων. Ωστόσο, για να λειτουργήσει η αγορά ως ένας «καλοκουρδισμένος» μηχανισμός, θα απαιτηθούν επενδύσεις και στον χώρο των logistics. Πρόκειται για έναν τομέα ο οποίος συμμετέχει κατά 19,5 δισ. ευρώ ή 10 με 11% στη διαμόρφωση του ΑΕΠ, υποστηρίζοντας περί τους 200.000 εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης, ενώ ειδικότερα ο κλάδος των χερσαίων logistics αύξησε το μερίδιο συνεισφοράς του στο ΑΕΠ στο 2,90% το 2016 έναντι 2,50% το 2008, προσεγγίζοντας σταδιακά τον μέσο ευρωπαϊκό όρο του 3,40%. Αν και είναι δύσκολο να υπολογίζει κανείς τι κεφάλαια θα απαιτηθούν για την πλήρη αναβάθμιση, καθώς και ανασύνταξη των εγχώριων logistics, θεωρείται βέβαιο ότι οι σχετικές επενδύσεις αθροίζουν πολλά δισ. ευρώ, καθότι είναι δεκάδες τα έργα που έχουν δρομολογηθεί σε υποδομές - λιμάνια, σιδηρόδρομο, οδικούς άξονες, καθώς και σε οργανωμένους αποθηκευτικούς χώρους. Πρόκειται για επενδύσεις οι οποίες θα καταστήσουν την Ελλάδα σύγχρονο διαμετακομιστικό κέντρο της ΝΑ Ευρώπης. Η διπλή επένδυση, για παράδειγμα, που υλοποιείται στο Θριάσιο αποτελεί σήμερα
ένα από τα μεγαλύτερα εγχειρήματα του τομέα. Πρόκειται για το Θριάσιο Ι, στο οποίο ρόλο επενδυτή έχουν οι Goldair Cargo - ETBA BIΠE, που ανακηρύχθηκαν οριστικοί ανάδοχοι στον διαγωνισμό της ΓAIAOΣE, και το Θριάσιο ΙΙ, για το οποίο ο ΟΣΕ ορίστηκε αρμόδιος για την αποκλειστική διαχείριση, αξιοποίηση και εμπορική εκμετάλλευση του Εμπορευματικού Σιδηροδρομικού Σταθμού και του Σταθμού Διαλογής (ΕΣΣΣΔΙ), καθώς και όλων των κτισμάτων που βρίσκονται επί του ακινήτου ιδιοκτησίας του στο Θριάσιο Πεδίο. Ανάλογα έργα, ίσως όχι τόσο μεγάλης έκτασης, δρομολογούνται και στη Θεσσαλονίκη, στο Στρατόπεδο Γκόνου, όπου προβλέπεται η κατασκευή 250.000-300.000 τ.μ. αποθηκευτικών χώρων για τους οποίους θα επενδυθούν περίπου 150-200 εκατ. ευρώ. Αλλαγές προς το θετικότερο για τη διακίνηση εμπορευμάτων θα φέρει και η ολοκλήρωση του βασικού σιδηροδρομικού δικτύου Προμαχώνα - Θεσσαλονίκης - Αθήνας - Πάτρας, ενώ η συνεχής τόνωση των εξαγωγών αύξησε τις ανάγκες της αγοράς για μέσα μεταφοράς όλων των κατηγοριών (πλοία, τρένα, φορτηγά οχήματα κ.ά.). Οι προαναφερόμενες επενδύσεις είναι βέβαιο ότι δημιουργούν ανάγκες αναζήτησης και εξεύρεσης νέων κεφαλαίων, που σε κάθε περίπτωση απαιτούν την ασφαλή τοποθέτησή τους. Απαιτούν δηλαδή καλά μελετημένα business plans, αλλά και την επιλογή, ανά έργο, του σωστού ασφαλιστήριου συμβολαίου που θα καλύπτει την εκάστοτε επένδυση από αστάθμητους παράγοντες που θα
μπορούσαν να ρίξουν… έξω τον επενδυτή.
Άσφάλιση και logistics Ανάγκη ασφάλισης γεννά κάθε επένδυση, μικρή ή μεγάλη. Το ασφαλιστήριο εγγυάται την απρόσκοπτη εκτέλεση του επενδυτικού σχεδίου. Η αποκατάσταση ζημιών ή καταστροφών από φυσικά φαινόμενα ή απρόβλεπτα γεγονότα (φωτιά, πλημμύρες κ.ά.) καλύπτεται από τις ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες στην πράξη αναγεννούν χαμένα επενδυτικά κεφάλαια. Κρίσιμο ζήτημα για κάθε επενδυτή αποτελεί και η επιλογή του σωστού ασφαλιστικού καλύμματος. Πρόκειται για μια εξαιρετικά απαιτητική διαδικασία, που προϋποθέτει την εξειδικευμένη γνώση του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή, εν προκειμένω του μεσίτη ασφαλίσεων, που έχει και τη γνώση και την εμπειρία να κατευθύνει σωστά τον επενδυτή-επιχειρηματία, ώστε η ασφαλιστική κάλυψη να είναι κομμένη και ραμμένη στα… μέτρα του. Να εξασφαλίσει δηλαδή τις παροχές που πραγματικά χρειάζεται, με το χαμηλότερο δυνατό κόστος, και σε περίπτωση έλευσης του κινδύνου να έχει δίπλα του έναν εξειδικευμένο σύμβουλο που θα τον κατευθύνει ώστε να εισπράξει σε άμεσο χρόνο και υπό τις καλύτερες προϋποθέσεις την αποζημίωση που δικαιούται βάσει της σύμβασης ασφάλισης που συνήψε. Στις σύγχρονες οικονομίες δεν λογίζεται επένδυση δίχως ασφαλιστικό κάλυμμα. Για την ασφαλιστική αγορά ο χώρος των logistics αποτελεί πεδίο το οποίο προσφέρεται για ανάπτυξη και για τους επενδυτές του χώρου, οι μεσίτες ασφαλίσεων αποτελούν έναν από τους πλέον απαραίτητους συνεργάτες τους. *προέδρου του ΣΕΜΑ
6
68 24-25 Νοεμβρίου 2018
Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ LOGISTICS
Κέρδη και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας υκαιρίες απασχόλησης δίνει ο κλάδος της εφοδιαστικής αλυσίδας που πλέον, όπως εξελίσσεται, δημιουργεί ζήτηση για επαγγέλματα υψηλών προσόντων. Αυτό τονίζει σε ειδική μελέτη του σχετικά με την ανάπτυξη του τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας καθώς και τις οικονομικές, τεχνολογικές και άλλες μεταβολές που επηρεάζουν τις κυριότερες ειδικότητες του ανθρώπινου δυναμικού των επιχειρήσεων του τομέα ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ). Η έρευνα μάλιστα πραγματοποιήθηκε με τη συμβολή στελεχών επιχειρήσεων και επαγγελματικών οργανώσεων του τομέα αλλά και εκπαιδευτικών που προέρχονταν από Ανώτατα Εκπαιδευτικά και Τεχνολογικά Ιδρύματα. Στο πλαίσιο αυτό έγιναν πολυάριθμες συνεντεύξεις και οργανώθηκε ομάδα εστίασης για τη συζήτηση και την επικύρωση των συμπερασμάτων. Συνοπτικά ο ΣΕΒ επισημαίνει ότι απαιτείται η διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού του τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας, που προϋποθέτει τη στενή και συνεχή συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων και πολιτείας. Πιο συγκεκριμένα κρίνεται απαραίτητη η εφαρμογή μιας στρατηγικής ανάπτυξης των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού. Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει δράσεις, που πρέπει να αναληφθούν τόσο από την πολιτεία (όπως η δημιουργία νέων και η αναβάθμιση των υφιστάμενων προγραμμάτων τεχνικής και επαγγελματικής κατάρτισης σε ειδικότητες της εφοδιαστικής αλυσίδας, η δημιουργία σύγχρονων και ολοκληρωμένων προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών στη διοίκηση της εφοδιαστικής αλυσίδας σε επίπεδο ΑΕΙ και η επανεξέταση και βελτίωση των συστημάτων αδειοδότησης των τεχνικών επαγγελμάτων) όσο και από τους φορείς εκπροσώπησης των επιχειρήσεων του τομέα και τις ίδιες τις επιχειρήσεις (όπως η λειτουργία Τομεακού Συμβουλίου Ανάπτυξης Δεξιοτήτων και η υλοποίηση προγραμμάτων ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης).
Ε
Ο τομέας της εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί ένα κλαδικό οικοσύστημα της ελληνικής οικονομίας με σημαντική συνεισφορά τόσο σε όρους παραγωγής όσο και απασχόλησης
Το «οικοσύστημα» άντεξε στην κρίση Συνολικά, όπως τονίζει ο ΣΕΒ, ο τομέας της εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί ένα κλαδικό οικοσύστημα της ελληνικής οικονομίας με σημαντική συνεισφορά τόσο σε όρους παραγωγής όσο και απασχόλησης. Το 2009 η αξία της παραγωγής του τομέα αντιστοιχούσε στο 5,2% του ΑΕγχΠ, ενώ το 2016 είχε αυξηθεί σε 7,2% του ΑΕγχΠ. Πρόκειται για έναν τομέα, δε, που επέδειξε σχετική ανθεκτικότητα κατά τη διάρκεια της κρίσης, υποστηρίζει έμμεσα ή άμεσα το σύνολο σχεδόν των οικονομικών δραστηριοτήτων, βρίσκεται στο κέντρο των εξελίξεων μετασχηματισμού της οικονομίας και η ψηφιακή τεχνολογία προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για την ανάπτυξή του. Τα τελευταία χρόνια, παρατηρεί στη μελέτη του ο ΣΕΒ, είναι σε εξέλιξη η ανακατανομή της δραστηριότητας του τομέα μεταξύ των επί μέρους κλάδων που τον αποτελούν, η οποία αφορά κυρίως την ενίσχυση της δραστηριότητας στον κλάδο της αποθήκευσης και των δραστηριοτήτων που είναι συναφείς με τις μεταφορές και στην υποχώρησή της στον κλάδο των χερσαίων μεταφορών.
Οι αλλαγές στην αγορά εργασίας Η εξέλιξη αυτή επηρέασε και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της απασχόλησης στον τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας, καθώς την περίοδο 2009-2016 αυξήθηκε το μερίδιο της απασχόλησης σε επαγγέλματα υψηλών προσόντων από 16% σε 21% της συνολικής απασχόλησης στον τομέα και υποχώρησε το μερίδιο της απασχόλησης σε επαγγέλματα χαμηλών προσόντων από 58% σε 53%, ενώ η απασχόληση σε επαγγέλματα μεσαίων προσόντων παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη κοντά στο 26%. Επιπλέον τα τελευταία χρόνια συντελούνται σημαντικές μεταβολές στον τομέα, οι οποίες επηρεάζουν το προφίλ των γνώσεων και δεξιοτήτων που πρέπει να διαθέτει το ανθρώπινο δυναμικό. Ετσι η αναβάθμιση της διαχείρισης των αποθεμάτων ως επιχειρησιακή λειτουργία, η βελτίωση της τεχνολογίας, η επέκταση του ηλεκτρονικού εμπορίου, η ανάπτυξη
συνεργειών μεταξύ των επιχειρήσεων σε θέματα logistics και η ανάγκη μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των δραστηριοτήτων της εφοδιαστικής αλυσίδας δημιουργούν νέες ειδικότητες και αλλάζουν τη σύνθεση των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων για μερικές από τις υφιστάμενες. Στην έκθεση του ΣΕΒ παρουσιάζονται οι κύριες γνώσεις-δεξιότητες-ικανότητες που είναι απαραίτητες για δέκα ειδικότητες του τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπως είναι, σύμφωνα με την έρευνα, οι εξής: υπεύθυνος σχεδιασμού ζήτησης, υπεύθυνος εφοδιαστικής αλυσίδας, υπεύθυνος logistics, υπεύθυνος μεταφορών, υπεύθυνος εξυπηρέτησης πελατών, υπεύθυνος περιβαλλοντικής διαχείρισης, υπεύθυνος διανομής, μηχανικός logistics, υπεύθυνος ΙΤ για τα logistics, υπάλληλος αποθήκης.
Οι εξελίξεις στον κλάδο Από το 2010, όπως αναφέρει ο ΣΕΒ, οι ελληνικές επιχειρήσεις δέχονται ισχυρές πιέσεις για μείωση του κόστους παραγωγής ως αποτέλεσμα κυρίως της συρρίκνωσης της εγχώριας ζήτησης. Η διαχείριση των αποθεμάτων αναβαθμίστηκε ως επιχειρησιακή λειτουργία, καθώς πιθανή διατήρησή τους σε επίπεδα υψηλότερα από τα κανονικά επιβαρύνει το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων, δεσμεύοντας παράλληλα κεφάλαια σε μια περίοδο που είναι ήδη περιορισμένα. Οι πιέσεις για αποτελεσματικότερη διαχείριση των αποθεμάτων εντάθηκαν από το καλοκαίρι του 2015 και την επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Η διαχείριση των επιχειρηματικών κεφαλαίων και των εμπορευμάτων έπρεπε να είναι ακόμη πιο συνετή, ενώ οι εισαγωγές προϊόντων και πρώτων υλών από το εξωτερικό έγιναν δυσκολότερες λόγω της επιβολής περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Το γεγονός αυτό κατέστησε τη διαχείριση των αποθεμάτων κομβικής σημασίας λειτουργία για τις επιχειρήσεις, είτε αυτή πραγματοποιείται εσωτερικά είτε ανατίθεται σε τρίτους. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι με-
ταξύ των ετών 2014-2015 η αξία της παραγωγής στον κλάδο της αποθήκευσης και των δραστηριοτήτων που είναι συναφείς με τις μεταφορές αυξήθηκε από 2.548 σε 3.879 εκατ. ευρώ.
Τα κομβικά επαγγέλματα Το ύψος των αποθεμάτων θα έπρεπε πλέον να είναι ακριβώς αυτό που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών των επιχειρήσεων και της ζήτησης για τα προϊόντα τους. Οι μεταβολές αυτές επηρέασαν σημαντικά σχεδόν το σύνολο των ειδικοτήτων που εμπλέκονται στη διαχείριση των αποθεμάτων, αλλά κυρίως τον υπεύθυνο σχεδιασμού ζήτησης (demand planner), τον υπεύθυνο εφοδιαστικής αλυσίδας (supply chain manager) και τον υπεύθυνο logistics (logistics manager) . Πρόκειται για ειδικότητες με κομβικό ρόλο στη διαδικασία διαχείρισης των αποθεμάτων. Η ακριβέστερη πρόβλεψη της ζήτησης είναι ιδιαίτερης σημασίας παράγοντας όσον αφορά τον εξορθολογισμό της διαχείρισης των αποθεμάτων. Ως εκ τούτου ο ρόλος του υπεύθυνου σχεδιασμού ζήτησης (demand planner), που είναι επιφορτισμένος με τη σχετική αρμοδιότητα, αναβαθμίστηκε σημαντικά και απαιτείται να διαθέτει γνώσεις στατιστικής και μεθόδων πρόβλεψης, ικανότητα συλλογής, διαχείρισης και ερμηνείας στοιχείων και μεγάλων δεδομένων (big data) καθώς επίσης και δεξιότητες επικοινωνίας και ομαδικής εργασίας, λαμβάνοντας υπόψη ότι συνεργάζεται και με άλλα τμήματα της επιχείρησης. Επίσης ο υπεύθυνος της εφοδιαστικής αλυσίδας (supply chain manager) παίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία διαχείρισης των αποθεμάτων, δεδομένου ότι μεταξύ των αρμοδιοτήτων του περιλαμβάνονται ο έλεγχος των προμηθειών, η ανάλυση των αποθεμάτων και ο σχεδιασμός, η υλοποίηση, ο συντονισμός και η βελτιστοποίηση των αλυσίδων εφοδιασμού. Πέραν των γνώσεων που απαιτεί η συγκεκριμένη ειδικότητα σε θέματα logistics, ο υπεύθυνος της εφοδιαστικής αλυσίδας θα πρέπει να διαθέτει γνώσεις εμπορικών διαδικασιών, εξυπηρέτησης πε-
69
24-25 Νοεμβρίου 2018
λατών, βασικών οικονομικών, καθώς και ικανότητα χρήσης εξειδικευμένων προγραμμάτων (όπως WMS, ERP και MRP). Επιπλέον, θα πρέπει να είναι εξοικειωμένος με συστήματα επιχειρηματικής ευφυΐας (Business Intelligence), μέτρησης αποδοτικότητας (performance measurement) και εφαρμογής βασικών δεικτών απόδοσης (KPIs). Ιδιαίτερα σημαντικές για την εν λόγω ειδικότητα είναι οι δεξιότητες επικοινωνίας, επίλυσης προβλημάτων, διαπραγμάτευσης και ομαδικής εργασίας, δεδομένου ότι πρέπει να συνεργάζεται με πολλά τμήματα της επιχείρησης αλλά και να επιτυγχάνει συνέργειες με πελάτες και προμηθευτές. Επίσης η δεξιότητα διαχείρισης ομάδας είναι ιδιαίτερα σημαντική, λαμβάνοντας υπόψη ότι προΐσταται ενός τμήματος ή μιας ομάδας. Τέλος, ο υπεύθυνος logistics (logistics manager), που είναι αρμόδιος για την αποθήκευση και τη διανομή των εμπορευμάτων, την επίβλεψη της διαχείρισης των αποθεμάτων, τον προγραμματισμό των πρώτων υλών και την ανάπτυξη συστημάτων διακίνησης και μεταφοράς, απαιτείται να διαθέτει βασικές γνώσεις οικονομικών και ικανότητα χειρισμού εξειδικευμένων προγραμμάτων λογισμικού (όπως WMS, ERP, MRP). Λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να καθορίζει σε συνεργασία με τους πελάτες και τους προμηθευτές τα συστήματα μεταφοράς των εμπορευμάτων, είναι σημαντικό να διαθέτει δεξιότητες επικοινωνίας και διαπραγμάτευσης.
Χρήση νέων τεχνολογιών και ζήτηση δεξιοτήτων Σύμφωνα με την έρευνα οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι ιδιαίτερα έντονες, μεταβάλλοντας σημαντικά το προφίλ των γνώσεων και δεξιοτήτων που πρέπει να διαθέτει το ανθρώπινο δυναμικό όλων σχεδόν των ειδικοτήτων της εφοδιαστικής αλυσίδας. Ακόμη και οι υπάλληλοι αποθηκών πρέπει πλέον να διαθέτουν ψηφιακές δεξιότητες προκειμένου να χειρίζονται σύγχρονα μέσα και εξοπλισμό, όπως είναι τα φορητά τερματικά και τα scanners, τεχνολογίες φωνής και pick to light ή σύγχρονα συστήματα διαχείρισης αποθηκών (Warehouse Management Systems-WMS). Οι αριθμητικές δεξιότητες είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για όσους εργάζονται στην αποθήκη, όπως και η βασική γνώση αγγλικών, λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένες περιπτώσεις οι οδηγίες, το υποστηρικτικό υλικό και οι κανόνες ορθής λειτουργίας του ηλεκτρονικού εξοπλισμού και των συστημάτων που χειρίζονται είναι στην αγγλική γλώσσα. Τέλος, η κατανόηση των οδηγιών και κανόνων διαχείρισης και διακίνησης αποθεμάτων καθώς και της χρήσης του εξοπλισμού τους
7
Μείωση των χρόνων παράδοσης
συμβάλλουν στην αποτελεσματικότερη άσκηση της εργασίας τους. Πέραν των τεχνολογικών εξελίξεων, η διαχείριση της πληροφορίας είναι ιδιαίτερα σημαντική στον τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας γενικότερα. Το internet of things, τα έξυπνα συμβόλαια (smart contracts), το block chain, η ιχνηλασιμότητα των προϊόντων και τα μεγάλα δεδομένα (big data) καθιστούν τις διαδικασίες συλλογής, επεξεργασίας και αξιοποίησης των πληροφοριών ιδιαίτερα σημαντικές για τις δραστηριότητες της εφοδιαστικής αλυσίδας, δημιουργώντας νέους ρόλους και ειδικότητες σε αυτήν όπως είναι ο υπεύθυνος ΙΤ για τα logistics. Ο συνδυασμός γνώσεων πληροφορικής και logistics είναι απαραίτητος για να αντεπεξέλθει κανείς στις απαιτήσεις της συγκεκριμένης ειδικότητας, όπως και η ικανότητα διαχείρισης μεγάλων βάσεων δεδομένων. Επίσης θα πρέπει να διαθέτει την ικανότητα σύνδεσης διαφορετικών πληροφοριακών συστημάτων, όπως για παράδειγμα αυτών του παρόχου των υπηρεσιών logistics με αυτά του αποθέτη. Τέλος, ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι ικανότητες σύνταξης αναφορών (reporting) και παρουσίασης αποτελεσμάτων, τα οποία θα πρέπει να είναι κατανοητά και άμεσα αξιοποιήσιμα ακόμη και από μη ειδικούς στην πληροφορική.
Ανάπτυξη συνεργειών και ζήτηση δεξιοτήτων Σύμφωνα με όσα αναφέρει η έρευνα, μια τάση, που καταγράφεται σε πρώιμο ακόμη στάδιο στην Ελλάδα αλλά αναμένεται να ενισχυ-
θεί στο μέλλον, είναι η δημιουργία συνεργειών μεταξύ παρόχων υπηρεσιών logistics (επιχειρήσεις 3PL), εμπορικών επιχειρήσεων σε θέματα logistics, αλλά και επιχειρήσεων 3PL με εμπορικές επιχειρήσεις. Η ανάγκη ανάπτυξης των συνεργειών αυτών προκύπτει κατ' αρχάς από την επέκταση των αστικών εμπορευματικών μεταφορών (city logistics). Η επέκταση του ηλεκτρονικού εμπορίου αλλά και η ολοένα μεγαλύτερη συγκέντρωση του πληθυσμού σε αστικά κέντρα αυξάνουν τη ζήτηση για υπηρεσίες μεταφορών και διανομής σε αυτά. Οι επιχειρήσεις στην προσπάθειά τους να ανταποκριθούν σε αυτές τις ανάγκες επανεξετάζουν τα μέσα και τις διαδικασίες διανομής εμπορευμάτων στα αστικά κέντρα, προκειμένου να βελτιώσουν την απόδοσή τους αλλά και να μειώσουν την κυκλοφοριακή και περιβαλλοντική επιβάρυνση που προκαλούν. Γενικότερα πάντως, εκτός από την επέκταση των αστικών μεταφορών, η ανάγκη για αποδοτικότερη χρήση των περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων αλλά και οι νέοι τρόποι οργάνωσής τους προκαλούν και αυτές πιέσεις για τη δημιουργία συνεργειών στις δραστηριότητες logistics. Οι συνέργειες αυτές μπορούν να λάβουν διάφορες μορφές, όπως για παράδειγμα οι συμφορτώσεις ή ο διαμοιρασμός των πόρων. Οποια μορφή και να λάβουν οι συνέργειες μεταξύ των επιχειρήσεων, θα πρέπει να αναπτυχθούν μηχανισμοί σύζευξης της προσφοράς με τη ζήτηση υπηρεσιών μεταφοράς και διανομής με βάση τα χαρακτηριστικά τους (κενοί χώροι, δρομολόγια,
χαρακτηριστικά φορτίων, επιστροφές εμπορευμάτων κ.λπ.) αλλά και διαχείρισης, διαφανούς παρακολούθησης και κοστολόγησής των υπηρεσιών αυτών. Η επέκταση αυτών των συνεργειών θα επηρεάσει τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες του ανθρώπινου δυναμικού των επιχειρήσεων, κυρίως όμως του υπεύθυνου σχεδιασμού της ζήτησης (demand planner), του υπεύθυνου εφοδιαστικής αλυσίδας (supply chain manager) και του υπεύθυνου IT για τα logistics. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιτυχία των συνεργειών βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον ακριβή σχεδιασμό, ο ρόλος του υπεύθυνου σχεδιασμού της ζήτησης είναι κομβικός και ιδιαίτερα των γνώσεων και ικανοτήτων που διαθέτει σε σχέση με την πρόβλεψη της ζήτησης. Επιπλέον οι γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες του υπεύθυνου της εφοδιαστικής αλυσίδας και ιδίως της ικανότητας καταγραφής, αξιολόγησης και επανασχεδιασμού των διαδικασιών της αλυσίδας εφοδιασμού, ιδίως των ροών και των χρόνων, θα καθορίσουν την έκβαση των συνεργειών αυτών. Τέλος, ο υπεύθυνος ΙΤ για τα logistics θα πρέπει να έχει την ικανότητα να αναπτύξει τις εφαρμογές που είναι απαραίτητες για την υποστήριξη αυτών των συνεργειών, όπως οι πλατφόρμες σύζευξης της προσφοράς με τη ζήτηση υπηρεσιών μεταφοράς και διανομής, καθώς επίσης και της διαχείρισης, διαφανούς παρακολούθησης και κοστολόγησης των διαδικασιών και υπηρεσιών που αφορούν τις εν λόγω συνέργειες.
ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, όπως τονίζει η έρευνα του ΣΕΒ, η ένταση του ανταγωνισμού στον κλάδο σε συνδυασμό με τις τεχνολογικές εξελίξεις ασκούν πιέσεις στις επιχειρήσεις για μείωση τόσο των χρόνων παράδοσης των εμπορευμάτων όσο και των τιμών των παρεχόμενων υπηρεσιών , χωρίς όμως αυτό να λειτουργήσει εις βάρος της ποιότητάς τους. Οι δύο αυτές ταυτόχρονες τάσεις οδήγησαν τις επιχειρήσεις σε επανασχεδιασμό των καναλιών μεταφοράς των εμπορευμάτων, προκειμένου να επιτύχουν αμεσότερη παράδοση με μικρότερο κόστος. Τις πιέσεις αυτές δεν υφίστανται μόνο οι πάροχοι υπηρεσιών logistics αλλά και τα τμήματα logistics των εμπορικών και ορισμένων βιομηχανικών επιχειρήσεων. Ειδικότερα οι υπεύθυνοι μεταφορών (transportation manager), που εμπλέκονται μεταξύ άλλων στον σχεδιασμό των καναλιών μεταφοράς και διανομής αλλά και στον καθορισμό των κομίστρων, θα πρέπει να διαθέτουν ένα συνδυασμό σύγχρονων γνώσεων και δεξιοτήτων που θα τους επιτρέψει να επιτύχουν αποτελεσματικότερα κανάλια μεταφορών και διανομής. Ειδικότερα, θα πρέπει να διαθέτουν γνώσεις δρομολόγησης, συνδυασμού με ταφορών, τ ηλ εματικής, συνθηκών διακίνησης ειδικών φορτίων αλλά και συστημάτων POD (Proof of Delivery), καθώς επίσης και ικανότητες σύνταξης προσφορών και συλλογής δεδομένων για την παρακολούθηση και τήρηση των συμφωνηθέντων χρόνων και τρόπων παράδοσης αλλά και για τη βελτιστοποίηση των διαδικασιών.
8
70
24-25 Νοεμβρίου 2018
17η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ
Ελληνική
παρουσία στο
Μόναχο μπρακτη απόδειξη για την ανάπτυξη του κλάδου της εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ελλάδα αλλά και της τόνωσης του ενδιαφέροντος για εξωστρέφεια είναι η παρουσία ελληνικών εταιρειών σε μια από τις μεγαλύτερες εκθέσεις του κλάδου, την Τransport Logistic, στο Εκθεσιακό Κέντρο του Μονάχου. Πιο συγκεκριμένα, από τις 4.6 έως τις 7.6.2019 θα ανοίξει τις πύλες της η 17η Διεθνής Εκθεση Μέσων και Οργάνωσης Μεταφορών, Τransport Logistic, στο νέο Εκθεσιακό Κέντρο του Μονάχου. Για δεύτερη φορά, μάλιστα, το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, επίσημος αντιπρόσωπος του Εκθεσιακού Οργανισμού του Μονάχου σε Ελλάδα και Κύπρο, διοργανώνει Ελληνικό Ομαδικό Περίπτερο. Στην πρώτη εμφάνιση του Ελληνικού Ομαδικού Περιπτέρου, τo Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο δέσμευσε 160 τ.μ. με 15 σημαντικές εταιρείες του κλάδου. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τις: Athens International Airport S.A., CARGO GROUP Integrated Cargo Management, Economou Transpor t Ltd International Transport – 3rd Part Logistics, Elikon Transport & Logistics, FDL Group 3PL Provider / International, Goldair Cargo S.A. International For warding and Logistic s, Harlas International Transport S.A., Interdromon Logistics Ltd., Intertrans SA, Intralink Logistics, Kavalarakis Transport & Logistics, O.Mind Creatives, Orphee Beinoglou SA, Piraeus Port Authority – Cosco Shipping, SYNERGY S.A. Η παρουσία τους, ως εθνική αντιπροσωπευτική ομάδα του χώρου, άφησε πολύ καλές εντυπώσεις και απέσπασε θετικά σχόλια από το σύνολο των επισκεπτών
Ε Η εθνική αντιπρο σωπευτική ομάδα του χώρου άφησε πολύ καλές εντυπώσεις στην τελευταία έκθεση και απέσπασε θετικά σχόλια από το σύνολο των επισκεπτών και τους διοργανωτές, δίνοντας έμφαση στη σημασία του ελληνικού κλάδου μεταφορών και logistics στο διεθνές περιβάλλον
και τους διοργανωτές, δίνοντας έμφαση στη σημασία του ελληνικού κλάδου μεταφορών και logistics στο διεθνές περιβάλλον. Επιπροσθέτως, το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο διοργάνωσε επιχειρηματική αποστολή εταιρειών, εκπρόσωποι των οποίων είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν περίπτερα ξένων εταιρειών με Β2Β συναντήσεις, και το Ελληνικό Περίπτερο, όπου τους υποδέχτηκε διευθυντικό στέλεχος της έκθεσης, ενώ πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στις εγκαταστάσεις της εταιρείας ανυψωτικών μηχανημάτων Crown. Επίσης, στην έκθεση Τransport Logistic 2018, ακόμη 4 εταιρείες συμμετείχαν ως ανεξάρτητοι εκθέτες: ANEK LINES S.A., ANEK S.A. – SUPERFAST ENDEKA HELLAS INC. & CO JOINT VENTURE, ATTICA GROUP και MINOAN LINES S.A. Οπως αναφέρει μιλώντας για το θέμα στην «Εφημερίδα των Συντακτών» ο γενικός διευθυντής του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, Αθανάσιος Κελέμης, «η Transport Logistic δίνει τη δυνατότητα σε όσους είναι αφοσιωμένοι στη βιομηχανία των logistics να συναντήσουν και να συνομιλήσουν με συναδέλφους τους από όλο τον κόσμο και να εξερευνήσουν μια ευρεία γκάμα λύσεων. Οι μισές συμμετοχές σχεδόν έχουν να κάνουν με διεθνείς εταιρείες. Πρόκειται για ένα μεγάλο γεγονός που δίνει ιδέες και βοηθά στη δικτύωση των επιχειρήσεων». «Η διασύνδεση των διεθνών οικονομιών δημιουργεί νέα δεδομένα στο παγκόσμιο εμπόριο. Ομως πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα πράγματα και να χαράξουμε στρατηγική. Π.χ., σε επίπεδο χώρας πρέπει να ολοκληρώσουμε υποδομές και πλαίσιο. Ετσι, η φορολόγηση των οδικών μεταφορών, ο σχεδιασμός αστικών hubs
σε συνάφεια με το σιδηροδρομικό δίκτυο, η ευαισθητοποίηση των τοπικών αρχών στα θέματα αυτά είναι προκλήσεις, που απαιτούν απαντήσεις, για να μπορεί ο κλάδος να μπει σε τροχιά. Και, παράλληλα, να δώσουμε το έναυσμα σε επιχειρήσεις αλλά και τη γνώση να αναπτυχθούν με βάση τις υποδομές και το θεσμικό πλαίσιο, που απαιτεί η παγκοσμιοποιημένη οικονομία από τον κλάδο της εφοδιαστικής αλυσίδας σήμερα», αναφέρει με αφορμή τις προοπτικές του κλάδου ο κ. Κελέμης και συμπληρώνει: «Η Ελλάδα έχει ήδη τεθεί στα “ραντάρ” μεγάλων εταιρικών σχημάτων με ισχυρή παρουσία στον χώρο. Κύρια αιτία είναι η ανάπτυξη υποδομών σε λιμάνια και αεροδρόμια, η σταδιακή ολοκλήρωση μεγάλων οδικών αξόνων και έργων σταθερής τροχιάς αλλά και η αναμενόμενη κατασκευή του σύγχρονου εμπορευματικού κέντρου στο Θριάσιο Πεδίο. Αυτά διαμορφώνουν ένα νέο πλαίσιο για την ανάπτυξη συνεργειών με καταξιωμένες επιχειρήσεις στον χώρο, πολλές από τις οποίες προέρχονται και από τη Γερμανία, όπως για παράδειγμα οι πρόσφατες επενδύσεις των DB Schenker, DHL και Fraport». Σύμφωνα με το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, η transport logistic δείχνει όλο τον κόσμο των μεταφορών με μια ματιά: Παροχή υπηρεσιών τροφοδοσίας και τηλεπληροφορικής, συστήματα μεταφοράς αγαθών, καθώς και ενδο-επιχειρησιακές μεταφορές και ροή υλικών. Το φάσμα των εκθεμάτων ξεκινά από συστήματα ενδο-εργοστασιακών μεταφορών (ροή υλικού, αποθήκευση), αλλά καλύπτει και όλα τα θέματα που σχετίζονται με τη χερσαία, θαλάσσια, εναέρια, οδική και σιδηροδρομική μεταφορά σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπε-
δο (οχήματα, εξοπλισμός). Μεγάλο βάρος δίνεται δε και στα συστήματα συνδυασμένων μεταφορών. Η σημασία της έκθεσης αποτυπώνεται και στα νούμερα, καθώς πέρυσι κατέγραψε ρεκόρ με 60.726 επισκέπτες από 123 χώρες, ενώ νέο ρεκόρ σημειώθηκε και στον αριθμό εκθετών (2.162 εκθέτες από 62 χώρες), με 19 να εκπροσωπούν την ελληνική συμμετοχή. Η εκθεσιακή επιφάνεια ανήλθε στην προηγούμενη διοργάνωση στα 115.000 τετραγωνικά μέτρα.
Τα έργα και οι προοπτικές του κλάδου Αναμφισβήτητα μετά τη σταδιακή ολοκλήρωση ή και προώθηση μεγάλων έργων υποδομής –άξονες, σιδηρόδρομοι– αλλά και την παρουσία της COSCO στον Πειραιά, του επενδυτικού σχήματος South Europe Gateway Thessaloniki Ltd. Ston στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, της Fraport σε 14 περιφερειακά αεροδρόμια και την επέκταση της σύμβασης στο ΔΑΑ «Ελ. Βενιζέλος», ο κλάδος των logistics αποτελεί κατά γενική ομολογία ένα από τους πλέον βασικούς για την αναμόρφωση του παραγωγικού μοντέλου της χώρας. Με δεδομένη τη γεωγραφική θέση της Ελλάδας, η χώρα μπορεί κάλλιστα να καταστεί διαμετακομιστικός κόμβος, όπως αναφέρουν πολλοί γνώστες της αγοράς. Μπορεί η χώρα να άργησε να συνειδητοποιήσει τα κέρδη από αυτήν τη διαδικασία, μια και μόλις το 2014 το πρώτο νομοσχέδιο (4302/14) στην ιστορία της Ελληνικής Δημοκρατίας για την εφοδιαστική αλυσίδα (Ε.Α.) έγινε νόμος, ωστόσο κάτι κινείται. Σημειώνεται ότι η Ενωση Εταιριών Logistics στην Ελλάδα εκτιμά πως ο κλάδος συνεισφέρει κατά 10,8% στη διαμόρφωση του ΑΕΠ. Είναι τεράστιο το ποσοστό. Σκεφτείτε ότι ο τουρισμός συμβάλλει κατά 16% στο ΑΕΠ.