ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ της ΘΡΑΝΙΑ
Οταν η κοινότητα
προστατεύει πιο
αποτελεσματικά από
τον κρατικό μηχανισμό
α τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα από το ξεκίνημα
της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας η κοινωνία
των πολιτών, με τις ποικίλες εκφάνσεις της, παίζει
καθοριστικό ρόλο στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής. Από φιλανθρωπικά ιδρύματα, ιδιωτικές πρω-
τοβουλίες, μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις έως κοινωνικά
κινήματα και πολίτες που αυτοοργανώνονται, παρεμβαίνουν
σε ευαίσθητα ζητήματα και πολλές φορές ασκούν πίεση για
τη λήψη πολιτικών αποφάσεων. Ωστόσο ΜΚΟ και ιδρύματα
κάποιες φορές αποκτούν αρνητική δημοσιότητα με περιστα-
τικά που σχετίζονται με κακοδιαχείριση και αυθαιρεσίες της
διοίκησής τους. Από την άλλη, τα νέα κοινωνικά κινήματα
δημιουργούν κοινότητες που αυτοοργανώνονται έξω από το
πλαίσιο του κράτους και των κανόνων του, ψηλαφίζοντας δικές τους «θεσμίσεις» και διαδικασίες.
Οι φιλανθρωπικοί φορείς διαχειρίζονται πόρους από την Ευρωπαϊκή Ενωση, το ελληνικό κράτος ή από δωρεές και κληροδοτήματα. Για τη χρηματοδότηση, τις διαδικασίες αξιολόγησης και ελέγχου τους δημιουργείται ένα πλαίσιο κανόνων που αντιμετωπίζει αποσπασματικά τα κοινωνικά προβλήματα, ενώ δεν εμπλέκει τους δρώντες. Το γραφειοκρατικό πλαίσιο λειτουργίας μέσω ενός επιμερισμού εργασίας δημιουργεί διαχωρισμούς ανάμεσα στη διοίκηση, τους εργαζόμενους, τους εθελοντές και τους ωφελούμενους.
Στον αντίποδα αυτού του τρόπου λειτουργίας, οι αυτοοργανωμένες δομές -όπως είναι και τα αλληλέγγυα σχολεία- λειτουργούν με ανοιχτότητα, ο σκοπός είναι κοινός σε όλους τους δρώντες, χωρίς διαχωρισμούς, σε ένα πλαίσιο αμοιβαιότητας. Η πληροφορία για
τη λήψη αποφάσεων, τους διαθέσιμους πόρους και τα προβλήματα
που πρέπει να επιλυθούν είναι προσβάσιμη σε όλους τους συμμετέχοντες, οι οποίοι μπορούν να παρέμβουν σε οποιοδήποτε στάδιο της λήψης μιας απόφασης. Η λογική της συλλογικής διαχείρισης
των κοινών πόρων, παρότι δεν διέπεται από ένα στενό πλαίσιο κανόνων, δίνει τη δυνατότητα αυτοελέγχου της ίδιας της κοινότητας, δημιουργώντας σχέσεις εμπιστοσύνης και ενδυναμώνοντας τα ίδια τα μέλη της, τα οποία δεν επιτελούν έναν επιμερισμένο ρόλο στην επίτευξη του σκοπού αλλά συμβάλλουν ενεργά σε όλα τα στάδια.
Οι αυτοοργανωμένες, μη ιεραρχημένες δομές αλληλεγγύης
δεν αρκούνται στην προσφορά ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας.
Αντιστέκονται στην ανισότητα και την κοινωνική αδικία χτίζοντας
αμοιβαίες ανθρώπινες σχέσεις και ταυτόχρονα εφαρμόζουν ένα πιο
δίκαιο και δημοκρατικό μοντέλο λήψης αποφάσεων και ελέγχου.
Παρ' όλο λοιπόν που τα αλληλέγγυα σχολεία είναι στην πλειονότητά
τους άτυπες δομές, δημιουργούν στέρεες σχέσεις εμπιστοσύνης
μέσα από τον ανοιχτό, συμμετοχικό και δημοκρατικό τρόπο λειτουργίας τους. Οι θεσμίσεις που προκύπτουν από την ίδια την κοινότητα αποδεικνύονται πολύ πιο ανθεκτικές και αποτελεσματικές
για την επίτευξη του σκοπού, τη δημιουργία ασφαλούς περιβάλλο-
ντος για τους πιο ευάλωτους και για την αποτροπή περιπτώσεων
κακοδιαχείρισης ή μη αποδεκτής συμπεριφοράς. Η αντίληψη για
την άσκηση κοινωνικής πολιτικής στοχεύει στον μετασχηματισμό
της συγκεντρωτικής κρατικής λογικής, αναδεικνύει τις αιτίες των
κοινωνικών προβλημάτων και στοχεύει στην ενδυνάμωση των
ατόμων.
KAREEM KABBANI
Συνέντευξη στην ΑΘΑΝΑΣΊΑ ΤΣΊΤΊΡΊΔΟΥ Εκπαιδευτικός, μέλος Δ.Σ. Ανοιχτού Σχολείου Μεταναστών Πειραιά
Ενας Ελληνας πολίτης, ένας πολίτης οποιασδήποτε χώρας, ένας άνθρωπος…δεν θα είχε πρόσβαση σε μια
καταγγελία που θα γινόταν στο όνομά του; Δεν θα μάθαινε το περιεχόμενό της, ώστε να μπορέσει να ασκήσει το δικαίωμά του να υπερασπιστεί τον εαυτό του; Ο Kareem Kabbani απολογείται για όσα δεν του επιτρέπουν να ξέρει Σας ευχαριστώ που μου δίνετε την ευκαιρία να πω την ιστορία μου και να μιλήσω για την υπόθεσή μου. Ναι, ήρθα από τη Δαμασκό. Γεννήθηκα το 1990. Διάβαζα για το σχολείο και δούλευα στην επιχείρηση του πατέρα μου. Φτιάχναμε και πουλούσαμε γεννήτριες. Οταν ξεκίνησε η επανάσταση στη Συρία μού άνοιξε τους ορίζοντες σε πολλά πράγματα. Για μένα ήταν μια ευκαιρία να αρχίσω να καταλαβαίνω τον εαυτό μου. Συμμετείχα
ενεργά στην επανάσταση στο ξεκίνημά της, αλλά στη Δαμασκό το καθεστώς ήταν τόσο
κακό που έπρεπε να φύγω τόσο
εγώ όσο και η οικογένειά μου στην Ιορδανία.
Αν ήσουν ένας άνθρωπος με
ανοιχτό μυαλό και άποψη για τα πράγματα, αυτή ήταν η απόφαση που έπρεπε να πάρεις.
Ή να σκοτωθείς ή να γίνεις πρόσφυγας. Και
αυτό γίνεται ακριβώς τώρα με τους ανθρώπους που παρέμειναν στη Συρία. Δεν έχουν φωνή και είναι κάτω από τον έλεγχο του κα-
θεστώτος ή κάτω από τον τουρκικό έλεγχο.
Ενας αργός θάνατος.
Σου θυμίζει η Ελλάδα τη Συρία; Τι κοινά
βρίσκεις ότι έχουν οι δύο χώρες; Η Ελλάδα μού θυμίζει τον τρόπο που με μεγάλωσε η οικογένειά μου. Οι άνθρωποι εδώ είναι ζωντανοί, έρχονται σε επαφή, ανταλλάσσουν απόψεις, στηρίζουν ο ένας τον άλλον. Αυτός είναι ο λόγος που δεν έχω ένα «plan Β» για αυτό που αντιμετωπίζω τον τελευταίο καιρό. Πρόκειται για μια βεβιασμένη, ατεκμηρίωτη απόφαση από μεριάς της Υπηρεσίας Ασύλου μιας ευρωπαϊκής χώρας, χωρίς καν να κάνει έρευνα για τους ανθρώπους για τους οποίους παίρνει αποφάσεις.
Και φυσικά μιλάμε για την απόφαση ανάκλησης της προσφυγικής σου ασυλίας.
Πολλοί άνθρωποι με ρωτάνε
αν έχω εναλλακτικό σχέδιο σε περίπτωση που δεν δικαιωθώ
και δεν μου δοθεί το άσυλο πίσω. Η σύνδεση που έχω με την Ελλάδα είναι μεγαλύτερη από
αυτό που συμβαίνει τώρα.
Ας μιλήσουμε για το χαρτί
που έλαβες από την Υπηρεσία Ασύλου τον Αύγουστο.
Οταν διάβασες και κατάλαβες το περιεχόμενό του, ποιες ήταν οι πρώτες σκέψεις
και τα πρώτα συναισθήματα; Δεν έβγαζε κανένα νόημα αυτό το χαρτί.
Ημουν έκπληκτος και σοκαρισμένος. Σκέ-
φτηκα ότι μπορεί να ήταν λάθος. Κάποια συ-
να καταλαβαίνω τι είχε γίνει. Τηλεφώνησα σε Ελληνες και Σύρους φίλους που είναι εδώ τριάντα χρόνια και τους ρώτησα. Κατάλαβα ότι υπήρξε μια καταγγελία από κάποιον εναντίον μας. Αυτή η καταγγελία ήρθε από την πλευρά της πρεσβείας της Συρίας στην Αθήνα.
Είχαμε διοργανώσει μια μεγάλη εκδήλωση στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2022. Οι διοργανωτές αυτές της εκδήλωσης ήταν το «Φόρουμ Συριακής και Ελληνικής Νεολαίας» όπου συνιδρυτές είμαστε εγώ και ο Wael Habbal. Το τρίτο άτομο που έλαβε την ίδια καταγγελία τραγούδησε σε αυτή την εκδήλωση. Πολλοί διάσημοι καλλιτέχνες και δικηγόροι είχαν έρθει από το Βέλγιο, τη Γερμανία και τη Γαλλία.
Στη Συρία,όμως, δεν χρησιμοποιούν τον όρο «επανάσταση» για την επανάσταση, δεν μας αποκαλούν επαναστάτες, μας αποκαλούν τρομοκράτες. Επομένως, είπαν ότι αυτό ήταν μια εκδήλωση τρομοκρατών.
Η Υπηρεσία Ασύλου δεν σου αποκάλυψε το περιεχόμενο της καταγγελίας; Οχι, τον Οκτώβριο έκαναν ανάκληση της προσφυγικής μου ασυλίας. «Ισως αποτελείτε κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια», είπαν. Αποδείξτε μας το αντίθετο. Ετσι ακριβώς. Και δεν ήξερα τι να γράψω στην απάντησή μου. Εγραψα ότι αγαπώ την Ελλάδα και τις δουλειές που έκανα με διάφορους οργανισμούς.
Πιστεύεις ότι ο οποιοσδήποτε άνθρωπος που κατηγορείται για κάτι έχει το δικαίωμα να ξέρει για τι ακριβώς κατηγορείται; Είναι αυτό αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα;
Φυσικά και είναι. Δεν νιώθω ότι έχουν προστατευτεί καλά τα ανθρώπινα δικαιώματά μου και ελπίζω να προστατευτώ καλύτερα στη συνέχεια. Αντιπροσωπεύω την ελεύθερη κοινότητα της Δαμασκού που δεν είναι με τη μεριά της κυβέρνησης.
Νιώθεις ότι αυτή η απόφαση μπορεί να φέρει κι άλλους ανθρώπους στην ίδια θέση με σένα; Ανθρώπους που υπερασπίζονται την ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία;
Γι’ αυτό πολεμάω αυτή την απόφαση. Είμαι μέρος της κοινωνίας που ζω και έχω λάβει μεγάλη υποστήριξη από τον κόσμο λόγω της δουλειάς μου. Αυτό μπορεί να συμβεί και σε άλλους ανθρώπους που δεν έχουν την ίδια υποστήριξη. Σε ένα άλλο επίπεδο, οφείλουμε να προστατεύσουμε την Ελλάδα και την ταυτότητά της. Την ελληνική κοινωνία και την εγγύτητα των διαπροσωπικών μας σχέσεων. Είναι τα πιο πολύτιμα πράγματα στη ζωή και είναι δικά μας. Αυτή είναι η δουλειά μας. Να δείξουμε σε όλο τον κόσμο ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα προστατεύονται. Οτι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες είναι προστατευμένοι θεσμικά. Ελπίζουμε σε μια καλή συνεργασία με τις υπηρεσίες.
Αν δεν λάβεις την απόφαση που περιμένεις; Σε τι θέση θα βρεθείς σε αυτή την περίπτωση;
Θα υποθέσω ότι κάποιοι από την ελληνική μεριά συνεργάζονται με το καθεστώς του Ασαντ. Θα καταφύγω στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Εδώ που γεννήθηκε η δημοκρατία, δεν θα έπρεπε να ανησυχώ για τον εαυτό μου, τα δικαιώματά μου και τη ζωή μου. Να μην
«Εδώ που γεννήθηκε η δημοκρατία δεν θα έπρεπε
να ανησυχώ για τη ζωή μου»
Του ΓΙΏΡΓΟΥ ΠΑΡΑΛΥΚΑΚΗ
Δομή Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων στο Ωραιόκαστρο Σύλλογος εθελοντών Albatros
Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ κατάσταση που
βιώνουν στα θέματα της τυπικής
και μη τυπικής εκπαίδευσης τό-
σο οι ασυνόδευτοι ανήλικοι πρό-
σφυγες που διαμένουν στη χώρα
μας αλλά και οι εργαζόμενοι εκπαιδευτικοί σε Δομές Φιλοξενίας
ασυνόδευτων ανηλίκων προσφύ-
γων είναι διφορούμενη.
Η χώρα μας επιθυμεί και υπο-
χρεώνει τα παιδιά αυτά να
ενταχθούν πλήρως στα
γενικά ελληνικά σχολεία
της χώρας, χωρίς ωστόσο
κατάλληλα εξειδικευμένο εκπαιδευτικό προσωπικό, χωρίς τμήματα ένταξης, ΖΕΠ
κ.λπ. Τα τμήματα αυτά, ενώ υφίστανται στα σχολεία που είναι εγγεγραμμένοι ασυνόδευτοι ανήλικοι, αργούν να ξεκινήσουν και να στελεχωθούν. Ενδεικτικά την
περασμένη χρονιά τα περισσότε-
ρα τμήματα ΖΕΠ ξεκίνησαν μέσα
Ιανουαρίου και φέτος σε κάποια
σχολεία τέλος Νοεμβρίου, ενώ
σε κάποια ακόμη δεν υπάρχουν οι
καθηγητές. Η υποχρέωση λοιπόν
των ανηλίκων στην εκπαίδευση
αποτρέπεται, η σχολική διαρροή
αυξάνεται μαζί με τους κινδύνους
και όλα τα «όπλα» πειθούς από
τους εργαζόμενους εκπαιδευτι-
κούς και μη των δομών για την
υποχρεωτική παρακολούθηση
χάνονται.
Η μη τυπική εκπαίδευση εντός
των ξενώνων λειτουργεί πολύ
καλύτερα. Ειδικευμένοι εκπαιδευτικοί με
εμπειρία στον προ-
σφυγικό πληθυσμό ξεκι-
νούν ουσιαστικά από το μηδέν
τα μαθήματά τους και υποστηρί-
ζουν τον κάθε ανήλικο εκεί που το
έχει ανάγκη. Πολλά από αυτά τα
παιδιά δεν γνωρίζουν γραφή στη
δική τους γλώσσα και αυτό δυσκολεύει περισσότερο, ενώ άλλοι δεν γνωρίζουν βασικά ιστορικά γεγονότα ή γεωγραφία. Οι εκπαιδευτι-
κοί των ξενώνων μέσω των
μαθημάτων προσπαθούν να
εντάξουν τους ανήλικους στην
ελληνική γλώσσα και κουλτού-
ρα υλοποιώντας μαθήματα γενι-
κού ενδιαφέροντος (καθημερινή
γλώσσα, μαθηματικά, γεωγραφία, φυσική κ.λπ.). Εθελοντές στέκο-
νται δίπλα σε αυτά τα παιδιά κάνοντάς τους μαθήματα γερμανικών, αγγλικών, πληροφορικής, μουσικών οργάνων κ.ά. Ενώ όλοι οι εργαζόμενοι των ξενώνων τούς απευθύνονται στα ελληνικά ώστε να κάνουν εξάσκηση στη γλώσσα.
Μέσω ενός κατάλληλου και στελεχωμένου εκπαιδευτικού
συστήματος καθηγητές σχολείων, εθελοντές και εργαζόμενοι
των ξενώνων μπορούν να δώσουν σε αυτά τα παιδιά ένα μέλλον που έχουν χάσει και σίγουρα το αξίζουν.
Της ΕΛΕΝΑΣ ΣΤΟΛΑΚΗ
Αλληλέγγυο Σχολείο Ετεροτοπίας
«ΕΝΑ ΣΑΒΒΑΤΟ σαν όλα τα άλλα. Ή και όχι. Ενα Σαββάτο που
άλλαξες τον πρωινό καφέ στον
ήλιο και τον έκανες τον γαλλικό
του θερμός όση ώρα κάνεις τα
ψώνια. Διαλέγεις τις πιπεριές
της προσφοράς από το παζάρι, όχι γιατί είναι οι πιο φτηνές, αλλά γιατί είναι εκείνες που δεν
ήθελε να τις μαγειρέψει κανείς, που πάλιωσαν, που ωρίμασαν, που φώναζαν ότι έπρεπε να μαγειρευτούν σήμερα κιόλας. Και
ένιωσες ένα τσακ περηφάνια όταν τις πήρε η Ετεροτοπία και τσιτσίριζαν στην κατσαρόλα κι ανέδιδαν τα αρώματα όσο έπαιζε η μουσική στη διαπασών.
Και αυτά τα φρέσκα αρώματα
μπλέχτηκαν με άλλα, ανατολίτικα, από τους λαούς που έχετε
την ίδια κουζίνα, κουλτούρα
και καθημερινότητα. Από τους
λαούς που δεν έχεις τίποτα να
χωρίσεις και να σε ξεχωρίζει.
Ηταν ένα Σαββάτο αλλιώτικο
γιατί για να ξεκουραστείς από
τη βδομάδα, αποφάσισες να ση-
κωθείς νωρίς, να δημιουργήσεις
με την αλληλέγγυα φίλη που
είχατε καιρό να κάνετε κάτι τα
δυο σας, που ο Κώστας που τα
πίνατε το προηγούμενο βράδυ
ήρθε στη μία αντί για τις έντεκα
Η ιδέα γεννήθηκε
το 2020 στην
καραντίνα, μια ανάσα
αλληλεγγύης και δημιουργικότητας σε καιρούς
απομόνωσης
και απραξίας
που είχατε πει. Που η μέρα έγινε ακόμη ομορφότερη όταν η
μαθήτρια και η καθηγήτρια που είχαν έκτακτη αναπλήρωση πέρασαν από την κουζίνα, είδαν τις μερίδες και το πακέτο φαινόταν άδειο χωρίς μια ευχή για καλή όρεξη. Γιατί η μερίδα σπετζοφάι ήταν φτωχή χωρίς το κρουασανάκι για επιδόρπιο και η ομάδα μοιράσματος σε κοιτούσε σαν εξωγήινο όταν τους έδωσες όλες εκείνες τις σακούλες με φαγητό που ήταν για μοίρασμα. Και όταν
τα παιδιά γύρισαν από τη διανομή, μας έφεραν το νέο τεύχος της "σχεδίας" και έμπλεξαν τα νέα του Πανούλη, του Λυκούργου και της Ελένης με τα σχόλιά τους για το νόστιμο φακόρυζο της προηγούμενης βδομάδας. Και γιατί άκουσες εκείνο το υπέροχο "Nα έρχεσαι πιο συχνά στις κουζίνες, περάσαμε τέλεια σήμερα" όσο έπλενες ανέμελη τις κατσαρόλες. Και έδωσες εκείνη τη σιωπηρή υπόσχεση στον εαυτό σου ότι το ραντεβού ανανεώνεται για πιο σύντομα από, ότι υπολόγισες. Γιατί οι Ετεροτοπίες μας είναι μονόδρομος».
Η Αόρατη Πόλη είναι η κοινωνική κουζίνα της Ετεροτοπίας. Η ιδέα γεννήθηκε το 2020 στην καραντίνα, μια ανάσα αλληλεγγύης και δημιουργικότητας σε καιρούς απομόνωσης και απραξίας. Κάθε Σάββατο πρωί, το συλλογικό μαγείρεμα ετοιμάζει μερίδες φαγητού, οι οποίες μοιράζονται σε άστεγους συμπολίτες μας στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Να δώσουμε στα προσφυγόπουλα
το μέλλον που αξίζουν!AP PHOTO / MUHAMMED MUHEISEN
Ιστορίες Ετεροτοπίας