Η φροντίδα των δοντιών
19-20 | 10 | 2019
υγεία ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
Παιδί και υγεία
Η προσαρμογή στο σχολείο, κλειδί για την ψυχική ισορροπία των παιδιών
Η διατροφή τους και οι φθινοπωρινές ιώσεις
Η άθληση και τι πρέπει να προσέξουμε
Ο ρόλος της οφθαλμολογικής εξέτασης
2
54
19-20 Οκτωβρίου 2019
ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
Προσαρμογή στο σχολείο, μια δύσκολη διαδικασία Γράφουν οι Εύη Μπαντρά, ψυχολόγος, Ευαγγελία Τομαή, κοινωνική λειτουργός,
και Ιωάννα Φρέρη, κοινωνική λειτουργός, Κέντρο Ειδικών Θεραπειών «Η Γέφυρα»
Το πόσο γρήγορα θα προσαρμοστεί ένα παιδί στις συνθήκες του σχολείου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το γνωστικό, ψυχοκοινωνικό επίπεδό του, την οικογενειακή του κατάσταση, τον ρόλο και τη στάση των γονέων, τους εκπαιδευτικούς, ακόμα και τα χαρακτηριστικά του σχολείου
ροσαρμογή είναι η ικανότητά μας να μεταβαίνουμε από κάτι γνωστό και οικείο σε κάτι νέο, άγνωστο για εμάς, και να ανταποκρινόμαστε αποτελεσματικά στις απαιτήσεις της νέας αυτής κατάστασης. Οταν μιλάμε για δυσκολία προσαρμογής, εννοούμε την ανεπιτυχή, αναποτελεσματική ή και αποτυχημένη προσπάθεια του παιδιού να προσαρμοστεί ομαλά στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος (Καλατζή-Αζίζι & Ζαφειροπούλου, 2004). Οι δυσκολίες προσαρμογής σε ένα παιδί εκφράζονται με έκδηλη υποκειμενική ενόχληση ή δυσφορία του ή και με έκπτωση της λειτουργικότητάς του σε έναν ή περισσότερους τομείς της ζωής του, τον ψυχοσυναισθηματικό, τον κοινωνικο-διαπροσωπικό και τον γνωστικό. Οι συγκεκριμένες δυσκολίες επιφορτίζουν, ματαιώνουν το παιδί, επηρεάζουν αρνητικά την αυτοπεποίθησή του και την αίσθηση της αυτοαποτελεσματικότητάς του και οδηγούν σε καθυστέρηση της κατάκτησης των αναπτυξιακών στόχων του (Herbert, 1991). Τα παιδιά που εκδηλώνουν δυσκολίες προσαρμογής στο σχολικό περιβάλλον μπορούν να διακριθούν σε δύο τύπους: στον εξωστρεφή και τον εσωστρεφή τύπο. Τα εξωστρεφή παιδιά εκδηλώνουν προς τα έξω τα συναισθηματικά και συμπεριφορικά τους προβλήματα (π.χ. με επιθετικότητα, διαταρακτική συμπεριφορά, αντικοινωνικές αντιδράσεις, θυμό κ.ο.κ.). Αντίθετα, τα εσωστρεφή παιδιά εσωτερικεύουν τα συναισθηματικά τους προβλήματα στρέφοντάς τα προς τον εαυτό τους (π.χ. δείχνοντας κοινωνική απόσυρση, σχολική φοβία, απομόνωση κ.ο.κ., Achenbach, 2002). Προβλήματα συμπεριφοράς που χρειάζεται να μας κινητοποιήσουν - θορυβήσουν: • Το παιδί είναι συνεχώς απείθαρχο και αντιδραστικό στο σπίτι ή στο σχολείο. • Εχει έντονα ξεσπάσματα θυμού. • Αντιμιλάει, μιλάει με ασέβεια, βρίζει. • Εντονο άγχος, έντονα κλάματα. • Λέει ψέματα. • Παραβατικότητα. • Προβλήματα στην κοινωνικοποίηση. • Υπερβολική ζήλια. • Δεν συμμορφώνεται στο σχολείο, δεν συνεργάζεται / δεν πειθαρχεί στους κανόνες της τάξης. • Σχολική άρνηση (αρνείται να διαβάσει ή να πάει σχολείο). • Κοινωνική απόσυρση (δεν ενδιαφέρεται να κάνει φίλους, μένει μόνο του στο διάλειμμα). • Προβλήματα με τον ύπνο. • Προβλήματα με το φαγητό (ζητάει ιδιαίτερα φαγητά, εκβιάζει τους γονείς και μένει νηστικό αν δεν πραγματοποιηθούν οι επιθυμίες του). Οι συμπεριφορές που δεν παγιώνονται και δεν εσωτερικεύονται, δεν γίνονται μόνιμο χαρακτηριολογικό κομμάτι του παιδιού. Με το να παρέμβουμε αποφασιστικά και άμεσα, προφυλλάσσουμε και διασφαλίζουμε το παιδί μας από μια χειρότερη μεταγενέστερη εξέλιξη, από το να επιλέγει δυσπροσαρμοστικές πρακτικές σε όλη του τη ζωή. Το πόσο γρήγορα θα προσαρμοστεί ένα παιδί στη νέα συνθήκη εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το γνωστικό, ψυχοκοινωνικό επίπεδό του, την οικογενειακή του κατάσταση, τον ρόλο και τη στάση των γονέων, τους εκπαιδευτικούς, ακόμα και τα χαρακτηριστικά του σχολείου. Κοινός στόχος των εκπαιδευτικών και των γονέων είναι η εξασφάλιση των συνθηκών που θα βοηθήσουν το παιδί να ξεπεράσει τις δυσκολίες που βιώνει και να καταφέρει να ενταχθεί στο σχολικό περιβάλλον νιώθοντας ασφάλεια.
Π
Συνέχεια στη σελ. 4
υγεία
4
56
19-20 Οκτωβρίου 2019
υγεία
ΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ
Προετοιμασία και συνεργασία ια την επίτευξη του στόχου αυτού οι ειδικοί συμβουλεύουν: ▪ Διαμορφώστε ασφαλή συναισθηματικό δεσμό με το παιδί (JohnBowlby 1988, Θεωρία Δεσμού). Απώτερος στόχος της δημιουργίας ασφαλούς δεσμού είναι η εξελικτική ικανότητα προσαρμογής στο περιβάλλον (evolutionary adaptness). Εάν το παιδί έχει διαμορφώσει έναν ασφαλή δεσμό με τους φροντιστές του, τότε κατακτά ένα αίσθημα ασφάλειας και ενισχύεται η ικανότητα προσαρμοστικότητάς του σε νέα περιβάλλοντα και καταστάσεις. Οι έρευνες αποδεικνύουν ότι τα παιδιά που έχουν βιώσει ασφαλή δεσμό με τους γονείς τους, εμφανίζουν σημαντικότερα επιτεύγματα και επιτυχίες, αποτελεσματικότερη συναισθηματική, κοινωνική και συμπεριφορική προσαρμογή και ποιοτικότερες διαπροσωπικές σχέσεις (σχέσεις που απολαμβάνουν, από τις οποίες αντλούν χαρά και ικανοποίηση και διακρίνονται από ισοτιμία και αμοιβαιότητα). Οι εξαρτητικές σχέσεις και η υπερπροστασία των γονέων συχνά προκαλούν αγχώδεις αντιδράσεις και έντονο άγχος αποχωρισμού στο παιδί. To άγχος του γονέα και η υπέρμετρη ανησυχία προκαλούν άγχος και ανησυχία στο παιδί. H υπερπροστασία αποτρέπει το παιδί από το να καλλιεργήσει την αίσθηση της αυτο-αποτελεσματικότητας (self-eicacy), η οποία ορίζεται ως η υποκειμενική κρίση του ατόμου σχετικά με την ικανότητά του να οργανωθεί και να δράσει αποτελεσματικά σε μια συγκεκριμένη κατάσταση. Η αυτο-αποτελεσματικότητα αποτελεί σημαντικό παράγοντα πρόβλεψης του βαθμού στον οποίο το παιδί θα εμπλακεί σε μια κατάσταση, καθώς και της επιμονής του να αντιμετωπίσει δυσκολίες στην εκτέλεση μιας δραστηριότητας (Bandura ‘83, ‘99). ▪ Προετοιμάστε το παιδί για το νέο ξεκίνημα. Μιλήστε του για το νέο περιβάλλον, δίνοντας του μια ρεαλιστική εικόνα για το τι θα συναντήσει. Ξεκινήστε ρουτίνες που θα το βοηθήσουν να προσαρμοστεί. Ξυπνήστε το νωρίς, κρατήστε πρωινές ρουτίνες που θα διατηρήσετε και κατά τη διάρκεια του σχολείου, μιλήστε του για το τι θα κάνει στο σχολείο, πώς θα είναι ο χώρος, ποιους θα συναντά. Σε μεγαλύτερα παιδιά εμπλέξτε τα στην οργάνωση των σχολικών ειδών, βγείτε μαζί για ψώνια και οργανώστε τον χώρο διαβάσματος με ενθουσιασμό. ▪ Νιώστε σίγουροι και έτοιμοι. Τα συναισθήματα των γονιών παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην προσαρ-
Γ
μογή και στην ψυχολογία του παιδιού. Τα παιδιά εισπράττουν το δικό μας άγχος, τη δική μας αγωνία και τη βιώνουν μαζί μας. Είναι οι καθρέφτες μας! Οσο πιο προσαρμοστικοί και σίγουροι και ασφαλείς είμαστε οι ίδιοι, τόσο πιο εύκολη κάνουμε την προσαρμογή του παιδιού μας. ▪ Συνεργαστείτε ομαλά με τους εκπαιδευτικούς. Ο μόνος δρόμος για την επιτυχία εδώ είναι η συνεργασία. Γίνετε σύμμαχοι με τον εκπαιδευτικό. Εκφράστε μπροστά στο παιδί μόνο την εκτίμησή σας και την εμπιστοσύνη σας σε αυτόν. Μιλήστε με καλά λόγια για τον εκπαιδευτικό στο παιδί σας, μην κρίνετε τις πρακτικές του και μην τον υποτιμάτε μπροστά στο παιδί. Μην αποδομείτε το πρότυπο του δασκάλου. Διδάξτε στο παιδί τον σεβασμό. Σε περιπτώσεις που ανησυχείτε ή διαφωνείτε με τις μεθόδους του, βρείτε έναν τρόπο να το συζητήσετε μαζί του ώστε να βρεθεί μια λύση χωρίς όμως να έρθετε σε σύγκρουση μαζί του, αφού κάτι τέτοιο μόνο αρνητικά αποτελέσματα μπορεί να φέρει. Ακούστε με προσοχή τους εκπαιδευτικούς, αν σας καλέσουν για ενημέρωση. Κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης είναι καλό να διατηρήσετε μια ουδέτερη στάση, χωρίς να καταφύγετε σε αμυντικές στάσεις και να αρνηθείτε κατηγορηματικά ό,τι ακούτε επειδή σας δυσκολεύει και σας δυσαρεστεί. Σε περίπτωση που το παιδί σας επιδεικνύει αρνητική ή ανορίωτη συμπεριφορά, είναι πολύ σημαντικό να γίνουν οι σωστές παρεμβάσεις, έτσι ώστε το παιδί να συνειδητοποι-
ήσει τη συμπεριφορά του και να τη διαφοροποιήσει άμεσα. ▪ Διατηρήστε όρια και κανόνες στο σπίτι. Η οργάνωση, η επανάληψη, η ρουτίνα και τα όρια βοηθούν τα παιδιά να νιώθουν ρυθμισμένα και ασφαλή. Βάλτε πρόγραμμα στην καθημερινότητά σας και τηρήστε το. Η ρουτίνα είναι η δημιουργία και η τήρηση ενός ημερήσιου προγράμματος με σταθερές ώρες αναφοράς (αφύπνιση, πρωινό, δραστηριότητες εκτός σπιτιού, μεσημεριανό φαγητό, τελετουργικό βραδινού δείπνου και ύπνου, προσωπική φροντίδα και υγιεινή). Προσφέρει προβλεψιμότητα και ασφάλεια. Τα παιδιά γνωρίζουν ακριβώς τι πρέπει να κάνουν κατά τη διάρκεια της μέρας, με αποτέλεσμα να μειώνεται το άγχος τους και οι εντάσεις. Διδάσκει οργάνωση και συγκρότηση. Τα όρια διδάσκουν τα παιδιά πως οι πράξεις τους και οι επιλογές τους προκαλούν σε εκείνα θετικές ή αρνητικές συνέπειες. Επίσης τα μαθαίνουν να έχουν υπομονή, να έχουν αξίες και αρχές, να συμπεριφέρονται όπως αρμόζει στην κάθε κατάσταση, να επιλύουν τις διαφορές τους και να ελέγχουν τα συναισθήματά τους. ▪ Βάλτε εξωσχολικές δραστηριότητες με μέτρο. Οι πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες δεν βοηθούν στην προσαρμογή των παιδιών στο σχολείο. Μπορεί να συμβάλουν στην αύξηση του άγχους, να εξαντλούν το παιδί και να του στερούν τον χρόνο από το παιχνίδι. Το στρες που βιώνει το παιδί για να αντεπεξέλθει σε τόσες απαιτήσεις και σε
τόσα νέα περιβάλλοντα είναι συχνά μεγάλο και το οδηγεί στο να εγκαταλείπει την προσπάθεια, ώστε να νιώσει καλύτερα. ▪ Δώστε χρόνο. Κάθε παιδί έχει τον χαρακτήρα του και την ιδιοσυγκρασία του, είναι μοναδικό και ιδιαίτερο. Δεν χρειάζονται λοιπόν όλα τα παιδιά τον ίδιο χρόνο για να προσαρμοστούν σε μια αλλαγή. Αναγνωρίζουμε τη δυσκολία του κάθε παιδιού, την αποδεχόμαστε και δίνουμε τον χρόνο που χρειάζεται. Δείχνουμε κατανόηση στις συμπεριφορές που εκδηλώνονται την περίοδο αυτή. Επιτρέπουμε στο παιδί να εκφράσει και να βιώσει τα συναισθήματά του χωρίς ενοχές, εξασφαλίζοντάς του πως είναι εντάξει να νιώθει έτσι. ▪ Στοχεύστε στην αυτονομία. Από τη νηπιακή ηλικία ακόμα οι πράξεις μας πρέπει να στοχεύουν στην αυτονομία του παιδιού. Μάθετε στο παιδί να αναλαμβάνει σιγά σιγά την ευθύνη του εαυτού του, ώστε να νιώθει ικανό και άξιο να τα καταφέρει, να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και σιγουριά και να χτίσει μια καλή εικόνα για τον εαυτό του. Η μεταφορά της τσάντας, η οργάνωσή της, το ντύσιμο, η φροντίδα του εαυτού και αργότερα η οργάνωση των μαθημάτων και του διαβάσματος είναι μερικά από όσα μπορούν να οδηγήσουν τα παιδιά στην αυτονομία. ▪ Να είστε εκεί και να μοιράζεστε. Είμαστε παρόντες από την αρχή μέχρι το τέλος. Μιλάμε με το παιδί μας για όσα το ανησυχούν, για όσα βιώνει. Ακούμε, δεν επικρίνουμε, κατανοούμε. Μοιραζόμαστε δικές
μας εμπειρίες και συναισθήματα. Ενθαρρύνουμε, αγκαλιάζουμε και εξασφαλίζουμε στο παιδί ότι είμαστε εδώ. Αναγνωρίζουμε πρώτα τα δικά μας συναισθήματα, καταπολεμάμε τα δικά μας άγχη, τους δικούς μας φόβους και δεν τα προβάλλουμε στο παιδί. Δείχνουμε σίγουροι και σταθεροί. Εκπέμπουμε την ασφάλεια που αναζητά το παιδί μας. Δείχνουμε έμπρακτα την αγάπη μας και κατανοούμε την ευαίσθητη ψυχολογία του όταν αντιμετωπίζει μια νέα πρόκληση. Το παιδί δεν αντιδρά τυχαία. Ακόμα και μέσα από μια αρνητική συμπεριφορά κάτι θέλει να επικοινωνήσει. Μπορεί να εκφράζει μια δυσκολία που βιώνει ή επίσης και μια ανεκπλήρωτη ανάγκη. Φροντίζουμε για ένα ήρεμο κλίμα μέσα στο σπίτι. ▪ Εντοπίστε πού βρίσκεται η δυσκολία και βρείτε τρόπους να ενισχύσετε τη δεξιότητα.Τι είναι αυτό που το δυσκολεύει; Είναι η συναναστροφή με τα άλλα παιδιά; Είναι οι απαιτήσεις ή τα ζητούμενα της τάξης; Είναι οι κανόνες; Είναι η απουσία σας; Οταν το εντοπίσετε, βρείτε τρόπους να το πολεμήσετε. Ενα παιδί που μπαίνει πρώτη φορά σε μια τάξη, θα κληθεί να κάτσει στο τραπέζι, να συνεργαστεί, να τηρήσει κανόνες, να μοιραστεί, να κρατήσει σειρά, να γράψει, να ζωγραφίσει, να κόψει, να ακούσει, να μιλήσει, να παίξει, να μιμηθεί, να φάει, να αυτοεξυπηρετηθεί, να μάθει. Δεν έχουν αναπτύξει όλα τα παιδιά αυτές τις δεξιότητες, είτε λόγω ηλικίας, είτε λόγω έλλειψης ερεθισμάτων ή επειδή μπορεί να υπάρχει κάποιο έλλειμμα, μια διαταραχή σε κάποιον τομέα που χρήζει υποστήριξης. Αν εντοπίσουμε έγκαιρα πού βρίσκεται η δυσκολία του παιδιού, το «εκπαιδεύσουμε» και ενισχύσουμε τη δεξιότητα αυτή που βρίσκεται πίσω, συμβάλλουμε και στη γρήγορη προσαρμογή του στο σχολικό πλαίσιο. Αν δυσκολευόμαστε να εντοπίσουμε τι δυσκολεύει το παιδί ή αν η δυσκολία δεν δείχνει να ξεπερνιέται με την πάροδο του απαραίτητου χρόνου, απευθυνόμαστε σε κάποιον ειδικό (αναπτυξιολόγο ή παιδοψυχίατρο) που θα αξιολογήσει το παιδί και θα προτείνει κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο. Η προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο είναι κάτι που αφορά το ίδιο, την οικογένεια και το σχολείο. Ας είμαστε όλοι, γονείς και εκπαιδευτικοί, οπλισμένοι με εφόδια που θα εξασφαλίσουν στο παιδί τη νίκη, την ασφαλή δηλαδή προσαρμογή στο νέο του ξεκίνημα! Η αγάπη, το μεγάλο όπλο στα χέρια μας, αφού «όποιος αγαπιέται είναι επιδεκτικός αλλαγής» (Βιργινία Σατίρ).
Στο Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center λειτουργεί ο πλέον σύγχρονος Ψηφιακός Μαστογράφος σε παγκόσμιο επίπεδο με πιστοποίηση από την EUREF (European Reference Organization) και είναι εφοδιασμένος με σύστημα στερεοτακτικής βιοψίας
καρκίνος του μαστού είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα υγείας στον δυτικό κόσμο και η πλέον συχνή μορφή καρκίνου στις γυναίκες με 1,3 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις τον χρόνο σε παγκόσμιο επίπεδο, από τα οποία το 27,3% εμφανίζεται στη Ευρώπη. Η συχνότητα εμφάνισης της νόσου συνεχώς αυξάνει, ενώ ποσοστό 70-75% των νέων περιπτώσεων εμφανίζεται σε γυναίκες άνω των 50 ετών. Η ανίχνευση του καρκίνου του μαστού αποσκοπεί στην πραγματικότητα στην πρώιμη ανίχνευση – διάγνωση της νόσου και κατ’ επέκταση στον πληθυσμιακό έλεγχο με κλινική εξέταση, αυτοεξέταση, υπερηχογράφημα και μαστογραφία. Ο πληθυσμιακός αυτός έλεγχος έχει ως σκοπό την ανακάλυψη ενός καρκίνου σε ασυμπτωματικό στάδιο, στοχεύοντας σε αυξημένες πιθανότητες θεραπείας και μειώνοντας τις επιπτώσεις μιας προχωρημένης νόσου. «Η εξέταση για την ανίχνευση του καρκίνου του μαστού πρέπει να είναι ΑΠΛΗ για να μπορεί να την κάνει κάθε γυναίκα, ΑΠΟΔΕΚΤΗ για να μπορεί να τη δεχθεί εύκολα κάθε γυναίκα, ΑΚΡΙΒΗΣ ώστε να μας εξασφαλίζει, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ώστε να είναι πραγματοποιήσιμη, ΕΥΑΙΣΘΗΤΗ και ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ώστε να μην έχει μεγάλη πιθανότητα λάθους», εξηγεί ο διευθυντής της Α΄ Χειρουργικής Κλινικής Μαστού του Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center,
Ο
Οι αξίες μιας πρότυπης Χειρουργικής Κλινικής Μαστού
«Η εξέταση για την ανίχνευση του Καρκίνου του Μαστού πρέπει να είναι απλή, αποδεκτή, ακριβής, οικονομική, ευαίσθητη, εξειδικευμένη», επισημαίνει ο διευθυντής της Α' Χειρουργικής Κλινικής Μαστού του Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center, κ. Αθανάσιος Πολυχρόνης
χειρουργός ογκολόγος κ. Αθανάσιος Πολυχρόνης και προσθέτει: «Εάν θέλουμε να προλάβουμε την ανάπτυξη μιας νόσου και έγκαιρα να τη διαγνώσουμε, πρέπει να γνωρίζουμε μερικά πράγματα για τη νόσο αυτή και επίσης να ξέρουμε τι δυνατότητες έχουμε. Μας ενδιαφέρει, λοιπόν, η έγκαιρη διάγνωση, δηλαδή η ανακάλυ-
ψη της νόσου όσο το δυνατόν πιο κοντά στο ξεκίνημά της». Κάθε γυναίκα είναι υποψήφια να αναπτύξει καρκίνο στον μαστό της. Οι αιτιολογικοί παράγοντες ανάπτυξης του καρκίνου του μαστού είναι περισσότεροι από ένας. Η αιτιολογία των περισσότερων καρκίνων του μαστού είναι πολυπαραγοντική και περιλαμβάνει γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Παράγοντες κινδύνου είναι η εμμηνόπαυση σε μεγάλη ηλικία, η πρώιμη έναρξη της περιόδου, η μη τεκνοποίηση, η εγκυμοσύνη σε μεγάλη ηλικία. Η εξωγενής λήψη ορμονών (κυρίως οιστρογόνων) με τη μορφή αντισυλληπτικών ή ως θεραπεία υποκατάστασης (στην εμμηνόπαυση) αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξής του, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει και η διάρκεια χορήγησής τους. Οταν στο ιστορικό της οικογένειας υπάρχει καρκίνος του μαστού, η επικινδυνότητα αυξάνει. Μία γυναίκα με πάσχοντες συγγενείς α’ βαθμού έχει δύο έως τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξει τη νόσο από μία γυναίκα χωρίς ιστορικό στην οικογένεια. Η παχυσαρκία, η χρήση καπνού και αλκοόλ συμβάλλουν στην αύξηση της πιθανότητας ανάπτυξής καρκίνου μαστού.
«Η πρώιμη διάγνωση, λοιπόν, μπορεί να επιτευχθεί με την ετήσια ιατρική εξέταση, τη μηνιαία αυτοεξέταση, το υπερηχογράφημα, τη μαστογραφία, την παρακέντηση της ύποπτης περιοχής και την κυτταρολογική εξέταση του υλικού και, τέλος, τη βιοψία της εν λόγω βλάβης. Η έγκαιρη διάγνωση οδηγεί στην πλήρη ίαση και σε μικρότερης έκτασης χειρουργικές επεμβάσεις και επώδυνές θεραπείες», τονίζει ο κ. Πολυχρόνης, επισημαίνοντας παράλληλα ότι η Χειρουργική Κλινική Μαστού του Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center, ακολουθεί τις πλέον σύγχρονες διεθνείς προδιαγραφές και θέτει ως κύριο στόχο της την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου. Με μακροχρόνια εμπειρία, η ιατρική ομάδα της Α΄ Χειρουργικής Κλινικής Μαστού αναλαμβάνει την κλινική εξέταση, την προεγχειρητική διάγνωση και ταυτοποίηση των βλαβών, καθώς και τον προγραμματισμό της απαραίτητης χειρουργικής αντιμετώπισης και μετεγχειρητικής θεραπείας. Μεταξύ άλλων, το πλαίσιο λειτουργίας και παρεχόμενων υπηρεσιών της καλύπτει: Ψηφιακή μαστογραφία με νέο ψηφιακό μαστογράφο, το νεότερο και πλη-
ρέστερο μοντέλο της κατηγορίας του. Υπερηχογράφημα μαστών – ελαστογραφία με υψηλής ευκρίνειας μηχανήματα υπερήχων, καθώς και στερεοτακτική εντόπιση βλαβών. Το Ογκολογικό Συμβούλιο του Νοσοκομείου στελεχωμένο από χειρουργούς ογκολόγους, παθολόγους ογκολόγους, ακτινοθεραπευτές, παθολογοανατόμους και εξειδικευμένους ακτινολόγους, εξετάζει και προτείνει θεραπευτικές λύσεις σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Η ψυχολογική υποστήριξη και συμπαράσταση, καθώς και η γενετική συμβουλευτική ενημέρωση είναι πάντοτε στη διάθεση των ασθενών μας. Η μακροχρόνια και συνεχής συνεργασία της Κλινικής με τον σύλλογο καρκινοπαθών ασθενών ΑΛΜΑ ΖΩΗΣ μάς δίνει τη χαρά και την ικανοποίηση της εθελοντικής προσφοράς ενάντια στον καρκίνο μαστού. Στη βάση μιας καθετοποιημένης λειτουργίας και σε άμεση συνεργασία με τον διαγνωστικό-εργαστηριακό τομέα και κάθε τμήμα του νοσηλευτικού κέντρου, η Χειρουργική Κλινική Μαστού του Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center εγγυάται μια ολοκληρωμένη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου.
6
58
19-20 Οκτωβρίου 2019
υγεία
Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΩΣΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΣΥΝΗΘΕΙΑΣ
Η διατροφή του παιδιού στο σχολείο Γράφει η Ιωάννα Κοντελέ, διαιτολόγος-διατροφολόγος
Το υπουργείο Υγείας έχει ορίσει ένα συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο καθορίζει ρητά ότι στα σχολικά κυλικεία επιτρέπεται να διατίθενται μόνο συγκεκριμένα τρόφιμα
ίναι πλέον ευρέως γνωστό ότι οι σωστές διατροφικές συνήθειες αποτελούν βασικό παράγοντα που συμβάλλει στην πρόληψη των περισσότερων χρόνιων νοσημάτων, όπως η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης, τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Ομως οι σωστές διατροφικές συνήθειες θα πρέπει να υιοθετούνται ήδη από τα πρώτα χρόνια της παιδικής ηλικίας, ώστε να εγκατασταθούν ως συνήθεια που θα συνοδεύει το παιδί και στην ενήλικη ζωή του. Δεδομένου ότι τα παιδιά περνούν μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς τους στο σχολείο, οι τροφές που καταναλώνουν εκεί αποτελούν βασικό στοιχείο της συνολικής ισορροπημένης διατροφής τους. Οι έρευνες επιπλέον δείχνουν ότι η κατανάλωση υγιεινών γευμάτων στο σχολείο και ο περιορισμός λιγότερο υγιεινών επιλογών μπορεί να βελτιώσει την υγεία και τις μαθησιακές δυνατότητες των παιδιών και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας και άλλων χρόνιων νοσημάτων. Με την έναρξη του σχολικού έτους ένα από τα θέματα που έρχονται στο προσκήνιο είναι η ποιότητα και η θρεπτική αξία των τροφίμων που πωλούνται στα σχολικά κυλικεία. Δυστυχώς πολλά τρόφιμα που διατίθενται στα σχολικά κυλικεία είναι πλούσια σε λιπαρά και ζάχαρη (τυρόπιτες, κρουασάν, αναψυκτικά), ενώ η θρεπτική τους αξία είναι πολύ χαμηλή, καθώς δεν περιέχουν σχεδόν καθόλου βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που είναι απαραίτητα για τη σωστή ανάπτυξη των παιδιών. Το υπουργείο Υγείας έχει ορίσει ένα συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο καθορίζει ρητά ότι στα σχολικά κυλικεία επιτρέπεται να διατίθενται μόνο συγκεκριμένα τρόφιμα όπως: • Φρέσκα φρούτα και λαχανικά ανάλογα με την εποχή, καλά πλυμένα και συσκευασμένα σε ατομική μερίδα. • Αποξηραμένα φρούτα (π.χ. βερίκοκα, δαμάσκηνα, σύκα, σταφίδες, μπανάνες κ.λπ.) χωρίς προσθήκη ζάχαρης, συσκευασμένα σε ατομική μερίδα έως 50 γρ. • Φυσικός χυμός φρούτων ή και λαχανικών που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων χωρίς προσθήκη σακχάρων ή άλλων γλυκαντικών ουσιών • Φρουτοσαλάτα που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων από φρέσκα, καλά πλυμένα φρούτα εποχής. • Σαλάτα από φρέσκα, καλά πλυμέ-
Ε
να λαχανικά που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων, χωρίς προσθήκη αλατιού. • Συσκευασμένοι φυσικοί χυμοί φρούτων και ομοειδών προϊόντων, χωρίς συντηρητικά και χωρίς προσθήκη ζάχαρης, σε ατομική συσκευασία έως και 330 ml. • Γάλα τυποποιημένο, παστεριωμένο σε ατομική συσκευασία έως 500 ml πλήρες και ημιαποβουτυρωμένο (1,5%-1,8% λιπαρά). • Σοκολατούχο γάλα με χαμηλά λιπαρά (max. 1,8%) σε συσκευασία έως 250 ml. • Γιαούρτι τυποποιημένο (έως 5% λιπαρά) χωρίς πρόσθετα σάκχαρα σε ατομική μερίδα έως 200 γραμμάρια. • Ροφήματα από συνδυασμούς φρέσκου γάλακτος και φρέσκων φρούτων που θα παρασκευάζονται στο κυλικείο, χωρίς προσθήκη ζάχαρης. • Τυριά πολύ σκληρά, σκληρά, ημίσκληρα, μαλακά, όχι όμως ανακατεργασμένα ή τηγμένα. • Κουλούρι σησαμένιο ολικής άλεσης ή λευκό. • Κριτσίνια, φρυγανιές και κράκερ ολικής άλεσης ή λευκά, σε ατομική συσκευασία έως 50 γρ. • Μουστοκούλουρο και σταφιδόψωμο σε ατομική μερίδα έως 60 γρ. • Μπισκότα απλά, χωρίς γέμιση, σε ατομική συσκευασία (έως 60 γρ.).
• Μπάρα δημητριακών ολικής άλεσης σε ατομική μερίδα έως 40 γρ. • Τυρόπιτα και πίτα λαχανικών σε ατομικές μερίδες των 120 γρ. • Πίτσα με τυρί και λαχανικά • Σάντουιτς με διάφορα είδη ψωμιού, τυρί, γαλοπούλα, λαχανικά, αυγό. • Γλυκά σάντουιτς με γέμιση μέλι ή μέλι με ταχίνι. • Κρέμα και ρυζόγαλο σε ατομικές μερίδες των 150 γρ. • Χαλβάς σε ατομική μερίδα έως 50 γρ. • Παστέλι σε ατομική μερίδα έως 50 γρ. • Σοκολάτα υγείας και γάλακτος σε ατομική μερίδα έως 30 γρ. • Ξηροί καρποί όλων των ειδών χωρίς προσθήκη αλατιού ή ζάχαρης σε ατομική συσκευασία έως 50 γρ. (μόνο για τα Γυμνάσια και Λύκεια). • Δεν επιτρέπεται η διάθεση αναψυκτικών, καφέ, τσιχλών και καραμελών. Για πολλά από τα αναφερόμενα προϊόντα προβλέπονται και πιο συγκεκριμένες προδιαγραφές (όπως περιεκτικότητα σε σάκχαρα, λιπαρά και αλάτι). Πολλά τρόφιμα από την παραπάνω λίστα δυστυχώς δεν διατίθενται στα κυλικεία. Ακόμα όμως και αν είναι διαθέσιμα, πολλά παιδιά δεν τα προτιμάνε. Σε αυτή την περίπτωση, ένα θρεπτικό και υγιεινό
κολατσιό μπορεί να προετοιμάζεται από τους ίδιους τους γονείς στο σπίτι. Αντί λοιπόν για το καθημερινό χαρτζιλίκι, δώστε στα παιδιά σας το καθημερινό τους σνακ για το σχολείο. Μπορεί να σας κοστίσει λίγα λεπτά από τον χρόνο σας, όμως σίγουρα η υγεία του παιδιού σας αξίζει παραπάνω από αυτά τα λίγα λεπτά την ημέρα. Η προετοιμασία του κολατσιού στο σπίτι αποτελεί ένα εξαιρετικό μάθημα διατροφής για τα παιδιά. Αφήστε τα παιδιά να σας βοηθήσουν στην προετοιμασία του κολατσιού, ώστε και τα ίδια να μάθουν ότι δεν είναι απαραίτητο να αγοράζουν συνέχεια από έξω. Μάλιστα, τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να ετοιμάζουν και εντελώς μόνα τους το κολατσιό τους, ιδιαίτερα αν είναι κάποιο σάντουιτς ή τοστ. Αυτό θα τους δημιουργήσει την αίσθηση της προσωπικής ευθύνης για τη διατροφή τους και παράλληλα θα απολαύσουν πραγματικά το κολατσιό τους, γιατί απλούστατα θα είναι κάτι που έφτιαξαν μόνα τους με τα υλικά της προτίμησής τους. Σε αυτή την περίπτωση οι γονείς έχουν τη σημαντική ευθύνη να παρέχουν τα υλικά για το κολατσιό, τα οποία θα πρέπει να είναι υγιεινά και θρεπτικά. Συνέχεια στη σελ. 8
8
60 19-20 Οκτωβρίου 2019
υγεία
Τι να δώσω στο παιδί μου στο σχολείο;
Οποια από τις αναφερθείσες επιλογές κολατσιού και να επιλέξετε, θα πρέπει οπωσδήποτε να συνοδεύεται από κάποιο φρούτο ή χυμό. Αν δεν διατίθενται αυτά στο σχολείο, μπορείτε να αγοράσετε μια συσκευασία με ατομικά (250 ml) κουτάκια χυμού φρούτων χωρίς ζάχαρη (θα πρέπει να αναγράφεται 100% φυσικός χυμός και όχι νέκταρ ή φρουτοποτό, τα οποία περιέχουν κυρίως ζάχαρη) και να δίνετε κάθε μέρα και από ένα στο παιδί. Επίσης το παιδί μπορεί να έχει στην τσάντα του κάποιο φρούτο το οποίο δεν κινδυνεύει να λιώσει, όπως το μήλο.
!
ερικές επιλογές για το κολατσιό που μπορείτε να ετοιμάσετε από το σπίτι: ▪ Τοστ ή σάντουιτς με τυρί και λαχανικά (αποφύγετε τα αλλαντικά λόγω της εύκολης αλλοίωσής τους με τη ζέστη). Το κολατσιό αυτό αποτελεί την ιδανική επιλογή, αν δεν έχετε χρόνο να ετοιμάζετε καθημερινά κάτι για το σχολείο. Απλούστατα την Κυριακή, ή οποιαδήποτε άλλη μέρα έχετε ελεύθερο χρόνο, ετοιμάστε μερικά σάντουιτς, τα οποία θα τυλίξετε με διάφανο σελοφάν ή θα βάλετε σε ένα τάπερ, και αφήστε τα μέσα στο ψυγείο. Ετσι κάθε πρωί το μόνο που θα πρέπει να κάνετε είναι να βγάλετε το σάντουιτς από το ψυγείο και να το βάλετε στην τσάντα του παιδιού. ▪ Σπιτική τυρόπιτα, σπανακόπιτα, κολοκυθόπιτα κ.λπ. την οποία θα έχετε φτιάξει με φρέσκα και υγιεινά υλικά, όπως ελαιόλαδο, αλεύρι ολικής άλεσης, φέτα κ.λπ. Η επιλογή αυτή μπορεί επίσης να σας διευκολύνει, καθώς η πίτα που θα φτιάξε-
Μ
τε μπορεί να διατηρηθεί 2-3 μέρες στο ψυγείο, οπότε κάθε μέρα θα δίνετε στο παιδί σας 1-2 κομμάτια και δεν θα χρειάζεται να ετοιμάσετε κάτι καινούργιο. ▪ Σπιτικό κέικ που θα ετοιμάσετε κατά προτίμηση με αλεύρι ολικής άλεσης (πλούσιο σε βιταμίνες που βοηθούν την καλή λειτουργία του εγκεφάλου και φυτικές ίνες) και στο οποίο μπορείτε να προσθέσετε ό,τι αρέσει στο παιδί σας, όπως κακάο, κομματάκια σοκολάτας, ξηρούς καρπούς, σταφίδες, κομμάτια φρούτων (εξαιρετική επιλογή το κέικ με μπανάνα!). Και αυτό το κολατσιό μπορεί να διατηρηθεί για αρκετές μέρες. ▪ Γλυκό σάντουιτς με ψωμί ολικής άλεσης και ταχίνι με κακάο. Μπορείτε να προσθέσετε και φέτες μπανάνας ή τριμμένους ξηρούς καρπούς. ▪ Αραβική πίτα με τυρί και λαχανικά. Η πίτα αυτή μπορεί να είναι και ψημένη και δεν πρόκειται να μαλακώσει όπως συμβαίνει με το ψημένο τοστ. Επιπλέον μπορείτε, όπως και με τα σάντουιτς, να φτιά-
ξετε αρκετές πίτες και να τις έχετε στο ψυγείο για 2-3 μέρες. ▪ Συχνά τα παιδιά ντρέπονται να κουβαλάνε το σάντουιτς από το σπίτι. Μπορείτε όμως να τους ετοιμάσετε κάτι πιο «μοντέρνο», όπως χάμπουργκερ ή πίτσα τα οποία θα ετοιμάσετε μόνοι σας. Για το χάμπουργκερ αγοράστε μερικά ψωμάκια χάμπουργκερ και προσθέστε τυρί, λαχανικά, ακόμα και ψητό μπιφτέκι ή κοτόπουλο που μπορεί να έχει περισσέψει από το προηγούμενο γεύμα σας. Για την πίτσα φτιάξτε ζύμη με αλεύρι ολικής αλέσεως και προσθέστε φρέσκια ντομάτα και τριμμένο τυρί (προσοχή, η πίτσα δεν μπορεί να διατηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα). Αν μάλιστα το παιδί δεν θέλει να φαίνεται ότι πήρε το κολατσιό του από το σπίτι, χρησιμοποιήστε τα σακουλάκια που έχουν και στα σαντουιτσάδικα ή στα fast-foods για να το τυλίξετε (υπάρχουν στα σούπερ μάρκετ)! ▪ Αν το παιδί θέλει να τρώει κάτι πιο ελαφρύ στο σχολείο, μπορεί να πάρει μία μπάρα δημητριακών, καλύτερα όμως να αποφύγετε τις
μπάρες με σοκολάτα και να επιλέξετε τις χειροποίητες μπάρες είτε από κάποιο φούρνο είτε σπιτικές. Μία ακόμα καλύτερη επιλογή είναι το παστέλι, το οποίο είναι χορταστικό αλλά και πάρα πολύ θρεπτικό. Επίσης μπορείτε να του αγοράσετε ένα κουλούρι Θεσσαλονίκης ή να του δώσετε μερικά σπιτικά κουλουράκια ή μπισκότα, που θα έχετε φτιάξει με αλεύρι ολικής, και ξηρούς καρπούς. ▪ Σε μερικά παιδιά αρέσει το «τσιμπολόγημα» και γι’ αυτό συνηθίζουν να αγοράζουν ένα σακουλάκι πατατάκια και να μασουλάνε σε όλο το διάλειμμα. Μια υγιεινή επιλογή για ένα τέτοιο παιδί είναι οι ανάμεικτοι ξηροί καρποί με φρούτα. Ανακατέψτε σε ένα σακουλάκι ανάλατους και άψητους ξηρούς καρπούς (αμύγδαλα, φουντούκια, καρύδια κ.λπ.) και μικρά τεμάχια φρούτων (ρόγες σταφύλι, σταφίδες, φέτες μανταρίνι, ρόδι). Το σνακ αυτό αποτελεί ένα εξαιρετικό τονωτικό για το μυαλό και βοηθάει στη μνήμη και τη μάθηση.
10
62
Γράφει η Μαρία Μενενάκου, οδοντίατρος, γενική γραμματέας Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας
19-20 Οκτωβρίου 2019
οδοντιατρικός έλεγχος είναι εξίσου σημαντικός με τον εμβολιασμό των παιδιών! Το μήνυμα αυτό στέλνουμε στους γονείς των παιδιών, τονίζοντας ότι η πρόληψη των οδοντιατρικών προβλημάτων γίνεται μόνο με τακτικό οδοντιατρικό έλεγχο. Ο οδοντιατρικός έλεγχος στα παιδιά πρέπει να πραγματοποιείται τουλάχιστον 2 φορές τον χρόνο, δηλαδή κάθε εξάμηνο. Βέβαια παιδιά με κακή στοματική υγιεινή ή με γενικά προβλήματα υγείας χρειάζονται συχνότερους ελέγχους, λόγω του αυξημένου κινδύνου εμφάνισης τερηδόνας ή της μεγαλύτερης πιθανότητας που διατρέχουν να εμφανίσουν διαταραχές στην ανάπτυξη των γνάθων και των δοντιών. Η πρώτη επίσκεψη στον οδοντίατρο πρέπει να γίνεται όταν ξεκινάει η ανατολή των πρώτων δοντιών στο στόμα του παιδιού, δηλαδή περίπου στην ηλικία του πρώτου έτους. Ο οδοντίατρος/παιδοδοντίατρος θα ελέγξει τη διάπλαση και την ανατολή των δοντιών, θα εξηγήσει στους γονείς πότε πρέπει να αρχίζει το βούρτσισμα των δοντιών, τον σωστό τρόπο βουρτσίσματος, καθώς και την κατάλληλη ποσότητα φθοριούχου οδοντόκρεμας για κάθε ηλικία. Ο οδοντίατρος κατά την πρώτη επίσκεψη θα εξηγήσει στους γονείς τι είναι η τερηδόνα και η ουλίτιδα και θα τους ενημερώσει για τις επικίνδυνες συνέπειες που μπορεί να έχουν στα παιδικά δόντια.
Ο
Καλή αρχή
– Το βούρτσισμα των δοντιών είναι ευθύνη των γονέων μέχρι την ηλικία των 7-8 ετών – Κρίσιμοι οδοντιατρικοί έλεγχοι στις ηλικίες 6 και 13 χρόνων – Ορθοδοντικός έλεγχος στα 7 χρόνια
Να τονίσουμε ότι το βούρτσισμα των δοντιών πρέπει να αρχίζει από τη στιγμή που θα ανατείλει το πρώτο δοντάκι, το οποίο πρέπει να καθαρίζεται καθημερινά με μια βρεγμένη γάζα, ιδίως πριν από τον βραδινό ύπνο. Οταν θα ανατείλουν και άλλα δόντια, θα αρχίσει το βούρτσισμα με μια παιδική, μαλακή οδοντόβουρτσα και με φθοριούχο οδοντόκρεμα δύο φορές τη μέρα. Η οδοντόβουρτσα πρέπει να αντικαθίσταται συχνά, κάθε 3-4 μήνες, ενώ σκοπός του καθημερινού βουρτσίσματος είναι η απομάκρυνση της οδοντικής μικροβιακής πλάκας από τα δόντια. Ο δεύτερος οδοντιατρικός έλεγχος πραγματοποιείται αφότου έχουν ανατείλει όλα τα νεογιλά δόντια στο στόμα του παιδιού, δηλαδή στην ηλικία των 2,5-3 ετών. Σε αυτή την επίσκεψη ο παιδοδοντίατρος θα ελέγξει αν έχουν ανατείλει όλα τα δόντια του παιδιού και θα ενημερώσει τους γονείς για τυχόν ανωμαλίες είτε στον αριθμό είτε στη μορφή των δοντιών. Παράλληλα θα ελέγξει για τυχόν εμφάνιση τερηδόνας και θα συμβουλεύσει τους γονείς να αλλάξουν οδοντόβουρτσα και οδοντόκρεμα. Ανάλογα με τον τερηδονικό κίνδυνο του παιδιού ο επόμενος έλεγχος
υγεία
ΒΟΥΡΤΣΙΣΜΑ ΑΠΟ ΝΩΡΙΣ
Για γερά δόντια
θα πραγματοποιηθεί σε 6 μήνες ή σε ένα χρόνο. Τα παιδιά πρέπει από μικρά να μαθαίνουν τη σωστή εφαρμογή της στοματικής υγιεινής ως μέρος της καθημερινής υγιεινής του σώματός τους, ενώ το βούρτσισμα των δοντιών είναι ευθύνη των γονέων μέχρι την ηλικία των 7-8 ετών. Η εφαρμογή της σωστής στοματικής υγιεινής και ο περιοδικός οδοντιατρικός έλεγχος είναι αναγκαία για να έχουν τα παιδιά πάντα ένα υγιές στόμα. Ο οδοντίατρος, τον οποίο πρέπει να επισκέπτονται τα παιδιά μία ή δύο φορές τον χρόνο, ελέγχει το στόμα των παιδιών για την ύπαρξη τερηδόνας, ουλίτιδας ή άλλων οδοντιατρικών προβλημάτων.
Κρίσιμοι έλεγχοι στις ηλικίες 6 και 13 χρόνων Στο μεταξύ, στην τακτική παρακολούθηση των παιδιών στις κρίσιμες ηλικίες των 6 και 13 ετών (περίοδος ανατολής των πρώτων και δεύτερων γομφίων), ηλικίες στις οποίες τα παιδιά εγγράφονται στην Α' Δημοτικού και την Α' Γυμνασίου, συνέβαλε παλαιότερα ουσιαστικά ο οδοντοστοματολογικός έλεγχος που πραγματοποιούνταν στα πλαίσια του Ατομικού Δελτίου Υγείας του Μαθητή (ΑΔΥΜ). Ο έλεγχος αυτός δεν είναι πλέον απα-
ραίτητος και η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία προτίθεται να θέσει το συγκεκριμένο ζήτημα στο υπουργείο και να ζητήσει να γίνει ο οδοντοστοματολογικός έλεγχος απαραίτητος για την εγγραφή των μαθητών στο σχολείο. Ο έλεγχος των δοντιών είναι απαραίτητος, γιατί τα χρόνια οδοντιατρικά προβλήματα και τα συμπτώματα που σχετίζονται με αυτά, όπως π.χ. ο πόνος, είναι δυνατόν να προκαλέσουν δυσκολία στη μάσηση, στην ομιλία, αλλά και στη συγκέντρωση της προσοχής. Ο πονόδοντος που δεν αντιμετωπίζεται μπορεί να επηρεάσει ακόμη και τη σχολική επίδοση και ευθύνεται για αρκετές απουσίες των παιδιών στο σχολείο. Παράλληλα, στην ηλικία των 7 ετών είναι απαραίτητο να πραγματοποιείται ένας ορθοδοντικός έλεγχος. Η έγκαιρη ορθοδοντική εξέταση και η πρώιμη θεραπεία μπορούν να προλάβουν ή να περιορίσουν την εμφάνιση σοβαρών προβλημάτων σύγκλεισης των μόνιμων δοντιών και των γνάθων. Η σωστή σύγκλειση δεν συμβάλλει μόνο στη βελτίωση της αισθητικής του προσώπου, αλλά και στην καλύτερη λειτουργία του στόματος. Συμβουλές για πρόληψη οδοντιατρικών νοσημάτων:
▪ Πέρα από τις τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο, τα παιδιά πρέπει να αποφεύγουν τη συχνή κατανάλωση ζαχαρούχων τροφών και αναψυκτικών. Τα τρόφιμα αυτά είναι καλύτερα να καταναλώνονται μαζί με τα γεύματα και όχι ως κολατσιό στα μεσογεύματα και στα ενδιάμεσα των γευμάτων να προτιμώνται φυσικές γλυκιές τροφές, όπως είναι τα φρούτα. ▪ Σημαντική είναι και η χρήση του φθορίου που ενισχύει την ανθεκτικότητα των δοντιών στην επίθεση των οξέων. Γι’ αυτό πρέπει να χρησιμοποιείται καθημερινά φθοριούχος οδοντόκρεμα και ο οδοντίατρος μπορεί να συστήσει στα παιδιά ηλικίας άνω των 6 ετών την καθημερινή χρήση φθοριούχου στοματικού διαλύματος. ▪ Για την πρόληψη της διάβρωσης συνιστάται ο περιορισμός της κατανάλωσης διαβρωτικών στερεών ή υγρών τροφών, όπως αναψυκτικά, ενεργειακά ποτά, χυμοί φρούτων. Επίσης προτείνεται η κατανάλωση των όξινων υγρών με καλαμάκι και η αποφυγή του βουρτσίσματος των δοντιών για τουλάχιστον μία ώρα μετά την κατανάλωση διαβρωτικών τροφών, ενώ είναι σημαντικό τα παιδιά να πίνουν νερό στα ενδιάμεσα των γευμάτων και όχι αναψυκτικά.
Για δεύτερη χρονιά το Πρόγραμμα «Start Your Journey»
ε αιχμή τις εξαγωγές, από το 2008 έως σήμερα, η DEMO έχει υπερδιπλασιάσει τις πωλήσεις της στο εξωτερικό ενώ το ίδιο διάστημα έχει σχεδόν διπλασιάσει και τον κύκλο εργασιών της: από 79 εκατ. ευρώ το 2007 σε 138,4 εκατ. ευρώ το 2018. Η DEMO υπηρετεί πιστά τα τελευταία χρόνια τον εξαγωγικό της προσανατολισμό, με το δίκτυο πωλήσεών της να εκτείνεται σε Ευρώπη, Ασία, Αφρική, Μέση Ανατολή, Νότιο Αμερική και Ωκεανία. Η εταιρεία εξάγει το 82% της ετήσιας παραγωγής της, ενώ είναι διεθνώς αναγνωρισμένη ως ένας από τους επίσημους προμηθευτές των Ηνωμένων Εθνών, της UNICEF, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού. Οσον αφορά το επενδυτικό πλάνο της εταιρείας, το 2018 ολοκλήρωσε το 90%, ανάμεσά τους και ένα πολύ δύσκολο έργο, όπως ήταν η δημιουργία νέας μονάδας παραγωγής και συσκευασίας γυάλινων αμπουλών συνολικής δυναμικότητας 150 εκ. αμπουλών (από 25 εκατ. που έχει σήμερα). Το έργο αυτό ολοκληρώθηκε σε χρόνο-ρεκόρ και με πολύ εντυπωσιακά αποτελέσματα. Σήμερα είναι το μεγαλύτερο εργοστάσιο ενεσίμων στην Ελλάδα και ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια της Ευρώπης. Οι προσδοκίες για την περαιτέρω ανάπτυξη της DEMO και το 2019 είναι μεγάλες και βασίζονται σε όλη την υποδομή, τις επενδύσεις και την εργασία που έγινε τις χρονιές που προηγήθηκαν. Πρώτον η εταιρεία διεύρυνε το ήδη εκτεταμένο νοσοκομειακό της χαρτοφυλάκιο, αναπτύσσοντας σημαντικό αριθμό νέων, ενεσίμων φαρμακευτικών προϊόντων. Δεύτερον, ενίσχυσε την παρουσία της στην αγορά εκτός νοσοκομείου με νέες, από του στόματος χορηγούμενες θεραπείες, σε διάφορες θεραπευτικές κατηγορίες, ενώ επεκτείνεται και στην κατηγορία συμπληρωμάτων διατροφής και ιατροτεχνολογικών προϊόντων, επιλέγοντας σκευάσματα υψηλών προδιαγραφών και κλινικώς πιστοποιημένα.
Μ
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΦΑΡΜΑΚΩΝ DEMO
To Επενδυτικό Σχέδιο της εταιρείας για τα έτη 2019-2022
Ενας από τους σημαντικότερους επίσης στόχους της είναι η περαιτέρω διεύρυνση του προϊοντικού της χαρτοφυλακίου με την προσθήκη βιο-ομοειδών ή άλλων βιοφαρμακευτικών προϊόντων, τα οποία προορίζονται για σοβαρές και χρόνιες παθήσεις. Τα προϊόντα αυτά αποτελούν το επιστέγασμα αποκλειστικών συνεργασιών της DEMO με σημαντικές φαρμακευτικές εταιρείες της Ευρώπης και των ΗΠΑ για τη διάθεσή τους στην ελληνική αγορά. Για το 2019, το πιο σημαντικό έργο
είναι η νέα μονάδα παραγωγής γυάλινων φιαλιδίων και λυοφίλων δυναμικότητας 150 εκατ. φιαλιδίων σε υγρή μορφή και 20 εκατ. φιαλιδίων σε λυόφιλη μορφή. Είναι μία επένδυση που θα οδηγήσει την DEMO να είναι ένας από τους 3 μεγαλύτερους παραγωγούς λυοφίλων στην Ευρώπη και αποτελεί μέρος του νέου επενδυτικού σχεδίου της εταιρείας για τα έτη 2019-2022, συνολικού ύψους 35 εκατ. ευρώ.
Η DEMO από το 2011 που ξεκινά η ουσιαστική μεγάλη ύφεση για την Ελλάδα, όχι μόνο δεν προχώρησε σε απολύσεις και μειώσεις προσωπικού αλλά αντιθέτως προσφέρει διαρκώς νέες θέσεις και ευκαιρίες εργασίας. Η DEMO εργάζεται στενά με την ακαδημαϊκή κοινότητα και ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, δίνοντας σε ταλαντούχους φοιτητές την ευκαιρία πρακτικής και μελλοντικής απασχόλησης. Πολλοί εργαζόμενοι (25%) ξεκίνησαν τη σταδιοδρομία τους ως ασκούμενοι και εξελίχθηκαν σε υψηλόβαθμα στελέχη της εταιρείας, ενώ στο επίπεδο της προσέλκυσης ταλέντων συμμετέχει σε ημερίδες σταδιοδρομίας και οργανώνει επισκέψεις νέων φοιτητών και αποφοίτων στην επιχείρηση. Το 2019 και για δεύτερη χρονιά επενδύει στο πρόγραμμα «Start your Journey», έναν θεσμό Υποτροφιών και Πρακτικής Άσκησης που με μεγάλη επιτυχία εγκαινίασε πέρυσι. Νέοι τελειόφοιτοι και απόφοιτοι σχολών σχετικών με τον φαρμακευτικό κλάδο, μπορούν να κάνουν αίτηση για εφάπαξ χρηματική ενίσχυση, καθώς και για τη δυνατότητα να κάνουν 6μηνη έμμισθη πρακτική άσκηση στην εταιρεία. Αξίζει να αναφέρουμε ότι πέρυσι, στην τελική φάση του Προγράμματος προκρίθηκαν 44 νέοι Αριστούχοι Επιστήμονες διαφόρων κλάδων που κλήθηκαν για προσωπική συνέντευξη και γνωριμία με στελέχη της επιχείρησης προκειμένου να στηρίξουν την υποψηφιότητά τους. Οι προσωπικές επιθυμίες των υποψηφίων έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην τελική απόφαση, καθώς αυτό που προέχει είναι η εταιρεία να βοηθήσει κάθε νέο επιστήμονα με τον τρόπο που του ταιριάζει καλύτερα και με το πώς ο ίδιος οραματίζεται το μέλλον και τη σταδιοδρομία του. Ετσι υποτροφίες δίνονται κατά βάση σε υποψήφιους που είχαν άμεσο ενδιαφέρον συνέχισης των σπουδών τους και οι πρακτικές σχεδιάζονται με τρόπο που να βοηθούν τους νέους να αποκτήσουν εμπειρία σε τομείς που τους ενδιαφέρουν. Συνολικά, δόθηκαν 11 υποτροφίες και 11 πρακτικές ασκήσεις. H υποβολή των αιτήσεων για το πρόγραμμα του 2019 έληξε τον Ιούνιο και αυτή τη στιγμή οι υποψήφιοι είναι στη διαδικασία αξιολόγησης η οποία και ολοκληρώνεται τις προσεχείς ημέρες.
12
64
19-20 Οκτωβρίου 2019
υγεία
ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΙΩΝ
Ξεκινά το σχολείο, ξεκινούν και οι ιώσεις Γράφει η Κατερίνα Καράλη, παιδίατρος
ο φθινόπωρο, που ανοίγουν τα σχολεία και οι παιδικοί σταθμοί, βρίσκονται σε έξαρση οι ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Δεν προκαλούν ανησυχία τόσο στους γονείς όσο και στον γιατρό, γιατί κατά κανόνα είναι ήπιες και μικρής διάρκειας. Οι ιοί που προκαλούν τις εποχικές λοιμώξεις είναι οι ρινο-ιοί, οι κορονα-ιοί, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, ο ιός της γρίπης, ο ιός της παραγρίπης και άλλοι. Οι ιώσεις αυτές μεταδίδονται κυρίως μέσα από τα σταγονίδια του βήχα, του φταρνίσματος και της ομιλίας, τα οποία διαχέονται στην ατμόσφαιρα. Το φθινόπωρο η θερμοκρασία και η υγρασία σε συνδυασμό με το συγχρωτισμό στους παιδικούς σταθμούς και τα σχολεία, καθώς και η συνύπαρξη σε άλλους κλειστούς χώρους (παιδότοποι, κινηματογράφοι, θέατρα, παιδικά πάρτι) τις ευνοούν! Η μετάδοση διευκολύνεται επίσης και από την κοινή χρήση ποτηριού ή κουταλιού/πιρουνιού, καθώς και από τη στενή προσωπική επαφή (χειραψία, αγκαλιά, φιλί). Η περίοδος μετάδοσης αυτών των ιώσεων αρχίζει 2-3 ημέρες πριν από την εκδήλωση των συμπτωμάτων μέχρι και 7-10 ημέρες μετά. Τα
Τ
συμπτώματα περιλαμβάνουν: συνάχι, φτάρνισμα, πόνο ή «ενόχληση» στον λαιμό, βήχα, δέκατα και πυρετό. Η γενική κατάσταση του παιδιού όμως είναι καλή. Οι φθινοπωρινές ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού δεν χρειάζονται φάρμακα. Ανακουφίζουμε τα συμπτώματα με πολλά υγρά, χυμούς, καλό φαγητό και ύπνο. Αν υπάρχει πυρετός, δίνουμε αντιπυρετικά. Αν η διάρκεια της ίωσης ξεπερνά τις 72 ώρες, το παιδί πρέπει να εξεταστεί από παιδίατρο. Θα πρέπει να εξεταστεί νωρίτερα, αν η γενική κατάστασή του δεν είναι καλή, ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να πάσχει από μικροβιακή λοίμωξη κι όχι ίωση. Για να εμποδίσουμε την εξάπλωση των φθινοπωρινών ιώσεων, όσο είναι αυτό δυνατό, εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας να πλένουν συχνά τα χέρια τους. Να χρησιμοποιούν χαρτομάντιλο όταν φταρνίζονται, το χέρι τους όταν βήχουν. Να αναρρώνουν κατά προτίμηση στο σπίτι τους, για να προστατέψουν τα υπόλοιπα παιδιά. Αν υπάρχει βρέφος στην οικογένεια του παιδιού που πάσχει, θα πρέπει να απομονώσουμε το βρέφος και να αερίζουμε το σπίτι, ενώ το συμπτωματικό παιδί καλό είναι να φοράει μάσκα που καλύπτει τη μύτη και το στόμα.
Η εποχική γρίπη Αρχές Οκτωβρίου ξεκινά η περίοδος επιδημιολογικής επιτήρησης της εποχικής γρίπης, που η έξαρσή της κορυφώνεται κατά τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, και οι
Οι φθινοπωρινές ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού δεν χρειάζονται φάρμακα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν: συνάχι, φτάρνισμα, πόνο ή «ενόχληση» στον λαιμό, βήχα, δέκατα και πυρετό
γονείς που εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους για τον αντιγριπικό εμβολιασμό καλό είναι να γνωρίζουν ότι: ▪ Η καλύτερη περίοδος για τον εμβολιασμό κατά της εποχικής γρίπης είναι οι μήνες Οκτώβριος Νοέμβριος κάθε έτους. ▪ Σε περίπτωση που δεν γίνει κατά την περίοδο αυτή, μπορεί να γίνει καθ ' όλο το διάστημα που υπάρχουν κρούσματα γρίπης. ▪ Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν από την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου δύο εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης του οργανισμού. ▪ Ο εμβολιασμός είναι αναγκαίο να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο µε έμφαση σε συγκεκριμένες ομάδες υψηλού κινδύνου. Οι ομάδες υψηλού κινδύνου είναι: ● Ατομα ηλικίας 60 ετών και άνω. ● Παιδιά (ηλικίας άνω των 6 μηνών) και ενήλικες που πάσχουν από διάφορα νοσήματα ή παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται µε αυξημένη πιθανότητα σοβαρής νόσησης από τη γρίπη και εμφάνισης επιπλοκών (άσθμα, χρόνιες πνευμονοπάθειες, καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδης διαβήτης και άλλα μεταβολικά νοσήµατα, κληρονομική ή επίκτητη ανοσοκαταστολή, χρόνια
νεφροπάθεια, δρεπανοκυτταρική νόσος και άλλες αιµοσφαιρινοπάθειες, μεταµόσχευση οργάνων, νευροµυϊκά νοσήµατα, παιδιά που λαµβάνουν μακροχρόνια ασπιρίνη κ.λπ.). -Εγκυες γυναίκες (ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης), λεχωίδες και θηλάζουσες. ● Παχύσαρκα άτομα (µε Δείκτη Μάζας Σώματος >40 kg/m2 ). ● Ατομα που βρίσκονται σε στενή επαφή µε παιδιά μικρότερα των 6 μηνών· επίσης όσοι φροντίζουν άτομα (παιδιά ή ενήλικες) µε υποκείμενο νόσηµα τα οποία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών από τη γρίπη. ● Κλειστοί πληθυσμοί (τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων, στρατιώτες, εσωτερικοί σπουδαστές σχολών -π.χ. αστυνομικών, στρατιωτικών και άλλων σχολών- κ.λπ.). ● Επαγγελματίες όπως κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι και άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή µε πουλερικά. ● Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και άλλοι εργαζόμενοι, ειδικά για τους τελευταίους).
υγεία
19-20 Οκτωβρίου 2019
65
13
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΑΘΛΗΣΗ ΑΛΛΑ ΜΕ ΠΡΟΣΟΧΗ
Νους υγιής εν σώματι υγιεί σωματική άσκησ η είναι σημαντική για καλή υγεία και ευεξία και επιδρά θετικά τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική υγεία των παιδιών. Τα παιδιά που αθλούνται ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού τους, διατηρούν ένα φυσιολογικό βάρος και βελτιώνουν τη σωματική τους ικανότητα και την αυτοπεποίθησή τους. Ωστόσο χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στους τραυματισμούς τους κατά την άθληση. Για παράδειγμα τα σπορ επαφής, όπως το ποδόσφαιρο, ενέχουν περισσότερους κινδύνους τραυματισμού για τα παιδιά σε σχέση με άλλα αθλήματα. Αυτό που μας ανησυχεί συνήθως είναι οι τραυματισμοί στο κεφάλι, στον αυχένα και στη σπονδυλική στήλη. Για τα παιδιά που βρίσκονται στη φάση ανάπτυξης των οστών τους, επικίνδυνα είναι και τα τραύματα στους συζευκτικούς χόνδρους, που εντοπίζονται μεταξύ της επίφυσης και μετάφυσης των μακρών οστών. Οι συχνότεροι τραυματισμοί στα παιδιά είναι οι τραυματισμοί του μυοσκελετικού συστήματος, με θλάσεις, τραβήγματα, ρήξεις συνδέσμων και διαστρέμματα. Τα παιδιά μετά τον τραυματισμό εμφανίζουν πόνο, οίδημα και περιορισμό των κινήσεων των άκρων. Σε περίπτωση πάντως που το παιδί τραυματιστεί, θα πρέπει να σταματήσει την άσκηση, αν αισθάνεται πόνο. Η συνέχιση της άσκησης, ενώ είναι τραυματισμένο, μπορεί ενδεχομένως να προκαλέσει περαιτέρω βλάβη και να επιβραδύνει τον χρόνο ανάρρωσης.
Η
Ηλικία και δραστηριότητα Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να προτείνουν στα παιδιά τους τις κατάλληλες για την ηλικία τους δραστηριότητες. Τα παιδιά ηλικίας 2 έως 5 ετών είναι πολύ μικρά για οργανωμένα αθλήματα. Το καλύτερο άθλημα γι’ αυτή την ηλικία είναι το κολύμπι. Οι αθλητικές δραστηριότητες που μπορεί να είναι κατάλληλες για τα παιδιά ηλικίας 6 έως 9 ετών περιλαμβάνουν κολύμπι, ποδόσφαιρο, στίβο, τένις, χορό και πολεμικές τέχνες. Στο μεταξύ έρευνες έχουν δείξει ότι η έντονη άσκηση σε ένα άθλημα πριν από την ηλικία των 7 ετών δεν είναι ευεργετική, καθώς ασκεί μόνο μια μυϊκή ομάδα και μπορεί να επηρεάσει τη σωματική διάπλαση του παιδιού. Στις ηλικίες 10 έως 12 ετών τα παιδιά έχουν πλέον την ικανότητα να κατανοούν και να θυμούνται αθλητικές στρατηγικές και είναι έτοιμα να ασχοληθούν με αθλή-
ματα δεξιοτήτων, όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, το χόκεϊ και το βόλεϊ.
Γράφει ο Γιώργος Σπαγάκος, ορθοπεδικός χειρουργός - αθλητίατρος
Μέτρα πρόληψης τραυματισμών Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των τραυματισμών είναι η πρόληψη. Το πρώτο που πρέπει να προσέχουν τα παιδιά είναι ο σωστός ρουχισμός και τα κατάλληλα υποδήματα για το άθλημα που κάνουν. Πρέπει να γνωρίζουν τον χώρο όπου θα ασκηθούν, όπως αν το γήπεδο έχει λακκούβες, ενώ έμφαση πρέπει να δίνεται και στη θερμοκρασία του χώρου, γιατί, αν υπάρχει, για παράδειγμα, υγρασία, αυξάνεται η πιθανότητα αφυδάτωσης των αθλητών. Επίσης, προσοχή πρέπει να δίνεται και στις καιρικές συνθήκες. Αν βρέχει και υπάρχει κίνδυνος ύπαρξης κεραυνών, αυξάνονται οι πιθανότητες να τραυματιστεί κάποιο παιδί κατά την άθληση σε ανοιχτούς χώρους. Μόλις αρχίσει η προπόνηση, απαιτείται καλή προθέρμανση. Το ζέσταμα πριν από την άσκηση είναι πολύ σημαντικό, ενώ απαραίτητες είναι οι διατάσεις και φυσικά η αποθεραπεία. Συγκεκριμένα οι διατάσεις πρέπει να εκτελούνται αργά και ελεγχόμενα. Η κάθε διάταση επαναλαμβάνεται δύο με τρεις φορές και οι διατάσεις ξεκινούν συνήθως από τους μυς που βρίσκονται στο άνω μέρος του σώματος και καταλήγουν στα κάτω άκρα. Οι διατατικές ασκήσεις εκτελούνται κατά τη διάρκεια της προθέρμανσης, αλλά και στο τέλος του προγράμματος ως μέρος της αποθεραπείας. Επιπλέον τα παιδιά πρέπει να ακολουθούν πιστά όλες τις οδηγίες του προπονητή τους και να κάνουν τις σωστές κινήσεις (όπως τους δείχνει ο προπονητής). Δεν πρέπει να πιέζουν το σώμα τους πέρα από το επίπεδο της φυσικής τους κατάστασης και πρέπει να έχουν μαζί τους τον κατάλληλο εξοπλισμό για συγκεκριμένα αθλήματα. Παράλληλα συμβουλεύουμε τα παιδιά να έχουν τουλάχιστον ένα ρεπό την εβδομάδα για να δίνουν χρόνο στο σώμα τους να ανακάμπτει, ενώ κατά τη διάρκεια της προπόνησης είναι απαραίτητα τα διαλείμματα για τη μείωση του κινδύνου τραυματισμού. Εμφαση δίνουμε και στην κατανάλωση νερού πριν, κατά και μετά την άσκηση για να αποφεύγεται η θερμοπληξία, ενώ τέλος οι προπονητές πρέπει να επιβάλλουν αυστηρούς κανόνες ως προς την ασφάλεια των παιδιών και να διακόπτουν το παιχνίδι αν κάποιο παιδί διαμαρτύρεται ότι πονάει κάπου.
Προσοχή: Κάθε ηλικία έχει την κατάλληλη δραστηριότητα, όμως πριν από τα 7 χρόνια η έντονη άσκηση δεν είναι ευεργετική. Επηρεάζει τη σωματική διάπλαση του παιδιού!
14
66 19-20 Οκτωβρίου 2019
υγεία
ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΟΥΝ ΤΥΧΟΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Τα παιδιά και τα μάτια τους! Γράφει ο Κωνσταντίνος Καπόγιαννης, οφθαλμίατρος, SOS ΙΑΤΡΟΙ (www.sosiatroi.gr)
προληπτικός οφθαλμολογικός έλεγχος στην παιδική ηλικία είναι απαραίτητος, καθώς η μη έγκαιρη διάγνωση παθήσεων - διαθλαστικών σφαλμάτων ενδέχεται να οδηγήσει ακόμη και σε μόνιμη αναπηρία όρασης. Η οφθαλμολογική εξέταση θα πρέπει να πραγματοποιείται πριν από την ανάπτυξη επικοινωνίας παιδιού - γιατρού, η οποία συνήθως είναι εφικτή στα 3-4 έτη ζωής και εξαρτάται από την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού και τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος ανάπτυξής του.
Ο
4 κρίσιμα ερωτήματα Αρχικά πρέπει τεθούν τέσσερα κρίσιμα ερωτήματα προς τον γονιό και τον παιδίατρο βασικής παρακολούθησης. Τα ερωτήματα αυτά είναι τα εξής: 1. Το παιδί έχει γεννηθεί πρόωρα; Αυτό σημαίνει πως η ανάπτυξη του αμφιβληστροειδούς είναι ατελής, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που έχει χορηγηθεί οξυγόνο στην περιγεννητική περίοδο, και συνεπώς μια βυθοσκόπηση είναι απαραίτητη. 2. Παρατηρούνται λευκές κόρες; Τότε το παιδί χρήζει άμεσης εξέτασης με βυθοσκόπηση υπό μέθη για καταρράκτη ή ενδοφθάλμιο όγκο. 3. Δακρύζει χωρίς κλάμα; Εάν το παιδί είναι μεγαλύτερο του 1 έτους, κάτι τέτοιο δεν είναι αποδεκτό, καθώς σημαίνει πως τα δακρυϊκά σωληνάρια είναι κλειστά και συνεπώς απαιτείται χειρουργική διάνοιξη. 4. Τα μάτια είναι μεγάλα σε εντυπωσιακό βαθμό; Τότε πιθανώς ο κερατοειδής να είναι πολύ μεγάλος και να πρόκειται για βούβθαλμο με κίνδυνο συγγενούς γλαυκώματος.
Ο μικρός μαθητής ενδέχεται να βλέπει άριστα μακριά, στον πίνακα ή την τηλεόραση, αλλά να δυσκολεύεται στο βιβλίο, το tablet, το παζλ ή τις χειροτεχνίες, ιδιαίτερα σε μακροχρόνια ενασχόληση. Καθώς η όραση του παιδιού θολώνει, το ίδιο γίνεται ατίθασο, νευρικό και αμέτοχο στην εκπαιδευτική διαδικασία
Η πρώτη εξέταση - Ποια είναι τα σημάδια ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά Η πρώτη εξέταση γίνεται στο σπίτι από τα οικεία πρόσωπα, όπως είναι οι γονείς, ή τον παιδίατρο. Εάν το παιδί παρακολουθεί αντικείμενα όπως το μπιμπερό και τα παιχνίδια του, με κάλυψη του ενός ματιού από τον εξεταστή, όλα είναι υπό έλεγχο. Εάν όμως κάτι τέτοιο το καταφέρνει μόνο με το ένα μάτι, χρήζει οφθαλμολογικής εκτίμησης. Οι περίεργες κινήσεις των οφθαλμών, όπως περιοδικά επαναλαμβανόμενες οριζόντιες ή κυκλικές κινήσεις, δηλώνουν νυσταγμό και κρύβουν νευρολογικές παθήσεις. Εάν το μάτι φαίνεται να «φεύγει», τότε οι οπτικοί άξονες δεν είναι ευθυγραμμισμένοι και συνήθως πρόκειται για ψευδοστραβισμό. Αν είναι στραβισμός που εκδηλώνεται σε ειδικές συνθήκες (π.χ. κόπωση ή υψηλός πυρετός), ονομάζεται «φορία» (έσω-έξω). Εάν εκδηλώνεται μόνιμα, ονομάζεται «τροπία» (έσω-έξω) και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί και να τεθεί υπό αυστηρή χρονικά παρακολούθηση. Θα πρέπει να σημειωθεί πως η οφθαλμολογική ή παιδιατρική εκτίμηση θα πρέπει να πραγμα-
τοποιείται πάντα υπό τη μορφή παιχνιδιού, ενώ ενδέχεται να χρειαστούν πολλαπλές προσπάθειες προκειμένου να επιτευχθεί, καθώς τα παιδιά δεν συνεργάζονται με όλους. Οι φωτογραφικές λήψεις και η μαγνητοσκόπηση αποτελούν τρόπους που βοηθούν ιδιαίτερα στην καταγραφή παθήσεων με διαλείποντα χαρακτήρα.
Μετά τα 3 χρόνια του παιδιού Σε ηλικία 3-4 ετών και ανάλογα με την εξέλιξη του παιδιού θα πρέπει να πραγματοποιείται εξέταση στο ιατρείο με σύμβολα ή αριθμούς σε πίνακα. Μια πιθανή ανισομετρωπία (π.χ. άριστη όραση στο ένα μάτι - 4 διοπτρίες στο άλλο) θα πρέπει να διορθώνεται, καθώς η οπτική οξύτητα θα πρέπει να αναπτύσσεται ισόρροπα στους δύο οφθαλμούς, ώστε ο εγκέφαλος να μην επιλέξει τον ένα από τους δύο προκαλώντας μειωμένη όραση στον άλλο, δηλαδή αμβλυωπία που δεν διορθώνεται με γυαλιά. Η οικονομική κρίση έδωσε την αρχική εκτίμηση της οπτικής οξύτητας στον παιδίατρο, σε αντίθεση με παλαιότερα όπου η νομοθεσία απαιτούσε οφθαλμολογική εκτίμηση για την εγγραφή σε σχολική μονάδα. Η ρύθμιση αυτή είχε δυσάρεστα αποτελέσματα στην όραση πολλών παιδιών, καθώς ο παιδίατρος θα πρέπει μεν να αποτελεί τον συνδετικό κρίκο με το μικρό παιδί
SOS! ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΥΑΊΣΘΗΤΗ παιδική ηλικία, εν κατακλείδι, ένα μοντέλο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που διαθέτει οφθαλμίατρους, εκτός από παιδίατρους, άρτιο εξοπλισμό και άριστη επικοινωνία μεταξύ της παιδιατρικής και της οφθαλμολογικής ομάδας είναι κρίσιμο, καθώς εξασφαλίζει τις πλέον ασφαλείς και ιδανικές συνθήκες διάγνωσης και αντιμετώπισης οφθαλμολογικών προβλημάτων στα παιδιά.
λόγω της τεκμηριωμένα καλύτερης σχέσης μαζί του, σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον οφθαλμίατρο. Σε ηλικία 5-6 ετών θα πρέπει να εξασφαλίζονται οι ιδανικές συνθήκες για το σχολικό περιβάλλον του παιδιού, οπότε εάν διαπιστωθεί κάποιο διαθλαστικό σφάλμα, θα πρέπει να διορθώνεται και να επαναλαμβάνεται σχετική εξέταση στην αρχή κάθε σχολικού έτους ώστε να βελτιστοποιείται η σχολική επίδοση. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται σε περιπτώσεις μαθησιακών δυσκολιών και δυσλεξιών (π.χ. εάν το παιδί μπερδεύει το ε με το 3 ή το 9 με το 6, εάν δεν διαβάζει με ταχύτητα μπερδεύοντας τις γραμμές). Κατά την ίδια ηλικία ο μικρός μαθητής ενδέχεται να βλέπει άριστα μακριά, στον πίνακα ή την τηλεόραση, αλλά να δυσκολεύεται στο βιβλίο, το tablet, το παζλ ή τις χειροτεχνίες, ιδιαίτερα σε μακροχρόνια ενασχόληση. Καθώς η όραση του παιδιού θολώνει, το ίδιο γίνεται ατίθασο, νευρικό και αμέτοχο στην εκπαιδευτική διαδικασία. Την περίπτωση αυτή ονομάζουμε υπερμετρωπία και αποτελεί διαθλαστική ανωμαλία και όχι πάθηση, η οποία βελτιώνεται με την πρόοδο της ηλικίας και απαιτεί τη χρήση κυκλοπληγικών κολλυρίων προκειμένου να αποδειχτεί. Το πρόβλημα της υπερμετρωπίας δεν είναι άμεσα ορατό και ξεφεύγει της επιπόλαιης οφθαλμολογικής εξέτασης. Ενας γιατρός που δεν αφιερώνει χρόνο ή έχει έλλειψη υπομονής με το μικρό εξεταζόμενο, ένα νευρικό παιδί που αντιδρά υπερβολικά στην ενστάλλαξη των κυκλοπληγικών κολλυρίων, οι υπερπροστατευτικοί γονείς που συμπαρατάσσονται με την άρνηση του παιδιού για πλήρη διερεύνηση του διαθλαστικού προβλήματος, οδηγούν συχνά και χωρίς λόγο τα παιδιά σε πολυέξοδες υποτιθέμενες θεραπείες σε κέντρα δυσλεξίας ή σε περιττές εξετάσεις του αμυντικού απέναντι στους γονείς παιδιάτρου για εμμένουσες, στο τέλος της ημέρας, κεφαλαλγίες. Και όλα αυτά, όταν το πρόβλημα είναι διαθλαστικό, επιλύσιμο, προοδευτικά και ηλικιακά μειούμενο και ονομάζεται υπερμετρωπία.
πρόληψη είναι ο π λέον ενδεδειγμένος τρόπος για την αποτροπή των καρδιαγ γειακών νοσημάτων σύμφωνα με όσα ανέφεραν επιφανή μέλη ης ιατρικής κοινότητας σε δημοσιογραφική εκδήλωση στο πλαίσιο των δράσεων ενημέρωσης που υλοποιεί η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία (Ε.Κ.Ε), με αφορμή το επικείμενο 40ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο (17-19 Οκτωβρίου 2019, Ιωάννινα) «Σύμφωνα με τα επιστημονικά στοιχεία, το 80% του συνόλου των ΚΑΠ μπορεί να προληφθεί με αλλαγή του τρόπου ζωής, καθώς η πλειοψηφία τους (έμφραγμα μυοκαρδίου, εγκεφαλικό, περιφερική αρτηριακή νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, κολπική μαρμαρυγή) οφείλεται σε τέσσερις παράγοντες συμπεριφοράς (κάπνισμα, φτωχή διατροφή, αυξημένο βάρος σώματος, καθιστικός τρόπος ζωής/ έλλειψη φυσικής άσκησης) και σε τρεις κύριους παράγοντες κινδύνου: Δυσλιπιδαιμία (ολική χοληστερόλη <200 mg/dl, υπέρταση (>130/80 mmHg) και σακχαρώδης διαβήτης (γλυκόζη νηστείας αίματος >100 mg/dl) » τόνισε μιλώντας στην εν λόγω συνέντευξη τύπου ο κ. Ιωάννης Γουδέβενος, Πρόεδρος της Ε.Κ.Ε., Καθηγητής Καρδιολογίας, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων και προσέθεσε: «Συνεπώς, το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: η διά βίου υιοθέτηση υγιεινού τρόπου ζωής αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στην πρόληψη των ΚΑΠ». Από την πλευρά του ο κ. Ιωάννης Κανακάκης, Αντιπρόεδρος της Ε.Κ.Ε. και Διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής του Γ.Ν.Α. «Αλεξάνδρα» τόνισε ότι «η Ε.Κ.Ε, μάλιστα, λαμβάνοντας υπόψη και ότι στη χώρα μας καταγράφονται 20.000 περίπου εμφράγματα του μυοκαρδίου ετησίως, θα ξεκινήσει άμεσα μια πανελλήνια καταγραφή για να εξετάσει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της αντιμετώπισης των οξέων στεφανιαίων συνδρόμων. Παράλληλα, όσον αφορά την αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αρτηριών, τα νέας γενιάς stents οδηγούν σε άριστα αποτελέσματα με ελάχιστες επιπλοκές κατά την παρακολούθηση και στη μικρότερη ανάγκη για λήψη μακροπρόθεσμης αντιθρομβωτικής αγωγής. Επιπλέον, για τους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, οι οποίοι δεν μπορούν να
Η
Φωτογραφία από την εκδήλωση, από αριστερά προς δεξιά Χαράλαμπος Γράσσος, Μέλος Δ.Σ. Ε.Κ.Ε., διευθυντής, Καρδιολογική Κλινική, Γενικό Νοσοκομείο Αττικής «ΚΑΤ», Ιωάννης Γουδέβενος, Πρόεδρος Ε.Κ.Ε., Καθηγητής Καρδιολογίας, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, Ιωάννης Κανακάκης, Αντιπρόεδρος Ε.Κ.Ε., Διευθυντής, Θεραπευτική Κλινική, Γ.Ν.Α. «Αλεξάνδρα», Κώστας Τσιούφης, Πρόεδρος Ε.Κ.Ε. (2017-2018), Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης (2017-2019), Καθηγητής Καρδιολογίας Ε.Κ.Π.Α., Α' Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Γ.Ν. «Ιπποκράτειο»
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Πρόληψη το «κλειδί» για την αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων λάβουν αντιπηκτική θεραπεία, η διαδερμική σύγκλειση του ωτίου αριστερού κόλπου, (η περιοχή όπου δημιουργούνται οι θρόμβοι), αποτελεί σήμερα την ενδεδειγμένη λύση.» Ο κ. Κώσ τας Τσιούφης, Καθηγ ητής Καρδιολογίας Ε.Κ.Π.Α., Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν. «Ιπποκράτειο», Πρόεδρος Ε.Κ.Ε. (2017-2018) και Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης (2017-2019), κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ανέφερε: «Ο επιπολασμός του ΣΔ σήμερα είναι 8,8% του ενήλικου πληθυσμού παγκοσμίως, ενώ ο ΣΔ τύπου 2 αντιπροσωπεύει περίπου το 90% των περιπτώσεων όντας μια από τις κύριες αιτίες καρδιαγγειακού κινδύνου στον ανεπτυγμένο κόσμο. Στο πρόσφατο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Καρδιολογίας στο Παρίσι πραγματοποιήθηκε μια ιστορική σύμπραξη μεταξύ της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής
και Διαβητολογικής Εταιρείας με αποτέλεσμα την εξαγωγή σύγχρονων κατευθυντήριων οδηγιών αντιμετώπισης του ΣΔ σε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο. Οι οδηγίες αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη χρήση νεότερων αντιδιαβητικών φαρμάκων από ασθενείς με υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο, και υπογραμμίζουν για άλλη μια φορά την αξία της υιοθέτησης ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Ως προς την αντιμετώπιση της δυσλιπιδαιμίας, στις νέες κατευθυντήριες οδηγίες επισημαίνεται και πάλι η ενοχή της LDL-c στην πρόοδο της αθηρωματικής νόσου και συστήνονται ακόμα πιο χαμηλά επίπεδα της λιποπρωτείνης αυτής, ιδιαίτερα σε ασθενείς πολύ υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου, όπως είναι οι στεφανιαίοι ασθενείς. Συγκεκριμένα, προτείνεται απόλυτος στόχος θεραπείας LDL-χοληστερόλης
μικρότερος από 55 mg/dL (ο προηγούμενος στόχος ήταν <70 mg/dl γι’ αυτή την ομάδα ασθενών) μέσω της θεραπείας με τα νεότερα φαρμακευτικά σκευάσματα και συνδυασμούς. Μιλώντας για τα οφέλη της υιοθέτησης υγειών συμπεριφορών, θα ήθελα να αναφερθώ και στην εκστρατεία ευαισθητοποίησης, που υλοποιεί η Ε.Κ.Ε. σε συνεργασία με τη φαρμακευτική εταιρεία Pizer Hellas με τίτλο «Νιώσε τον Παλμό». Πρόκειται για μια πρωτοβουλία, που συνιστά τη συχνή παρακολούθηση των καρδιακών παλμών με στόχο τον έγκαιρο εντοπισμό και αντιμετώπιση της Κολπικής Μαρμαρυγής (ΚΜ), του δεύτερου σημαντικότερου παράγοντα κινδύνου εκδήλωσης Αγγειακών Εγκεφαλικών Επεισοδίων (ΑΕΕ), μετά την υψηλή αρτηριακή πίεση. Τα συμπτώματα αυτού του τύπου αρρυθμίας, ο οποίος
εκτιμάται ότι αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης ΑΕΕ κατά 3 έως 5 φορές και ότι συνδέεται με το ένα τέταρτο περίπου των συνολικών ισχαιμικών ΑΕΕ, δεν γίνονται εύκολα αντιληπτά. Ωστόσο, οι συνέπειές της τόσο στην υγεία και την ποιότητα ζωής των ασθενών όσο και στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης είναι τόσο σοβαρές, που κάνουν ηχηρή την ανάγκη για πρόληψη και αντιμετώπιση του προβλήματος. Παρ’ όλα αυτά, ο προσυμπτωματικός έλεγχος δεν διενεργείται ακόμη σε τακτική βάση και από τις ευρωπαϊκές μελέτες διαπιστώνονται σημαντικά ποσοστά υποδιάγνωσης. Για το λόγο αυτό, η Ε.Κ.Ε συστήνει τη μέτρηση του σφυγμού, μία πολύ απλή διαδικασία που μπορεί να γίνει στο σπίτι ή το γραφείο, που μπορεί να οδηγήσει εγκαίρως τον ασθενή στον καρδιολόγο, ο οποίος θα συστήσει την κατάλληλη θεραπεία.»