SCIOS SCOPE 14, hoe zit dat?

Er is een nieuwe verplichte keuring voor verwarmingssystemen in utiliteitsgebouwen tussen de 70 kW en 290 kW warmte-opwekkervermogen. In deze SCOPE 14-keuring wordt gekeken naar het energetisch rendement van het hele verwarmingssysteem – opwekker, distributie en afgifte. Voor 10 maart 2024 moeten de vierjaarlijkse keuringen voor het eerst zijn uitgevoerd. Waar gaat het nu precies om?

Een nieuw keuringsregime voor verwarmingssystemen in utiliteitsgebouwen tussen de 70 kW en 290 kW warmte-opwekkervermogen.

Wat is de SCOPE 14? In de Europese richtlijn Energy Performance of Buildings Directive (EPBD III) uit 2018 staat dat verwarmings- en aircosystemen regelmatig gekeurd moeten worden. In Nederland is dat in het Bouwbesluit uitgewerkt in EPBD III-inspecties voor comfort-koelsystemen (om de vijf jaar) en SCOPE 14-inspecties voor verwarmingssystemen (om de vier jaar). SCOPE 14 is ontwikkeld door SCIOS. Keuringsplichtig zijn verwarmings- (en airco-installaties) met een vermogen vanaf 70 kW. En daar zit je al snel aan: een klein kantoor van twee verdiepingen heeft makkelijk een warmtevraag die boven deze drempel ligt. Gebouwen met een verwarmingssysteem met een vermogen van meer dan 290 kW moeten (per 1 januari 2026) voorzien zijn van een gebouwautomatisering- en controlesysteem (GACS) en hoeven dan niet meer gekeurd te worden. Ook gebouwen waarvoor een energieprestatiecontract is afgesloten vallen buiten de keuringsplicht. Het gaat om ‘verwarmingssystemen’ van 70 kW of meer. Dat betekent dat drie 30 kW-ketels in cascade (90 kW) onder het keuringsregime vallen en ook de back-upketel moet meegerekend worden. Als echter in een gebouw meerdere nietgekoppelde verwarmingssystemen zijn geïnstalleerd, die elk onder de 70 kW blijven, dan geldt de keuringsplicht niet. Bij verwarmingssystemen waaraan een ventilatiesysteem is gekoppeld, moet ook dit ventilatiesysteem gekeurd worden. Daarbij wordt bijvoorbeeld gekeken naar de isolatie van de luchtkanalen, de luchtbehandelingskast met eventuele bevochtiging, voorverwarming of WTW en de onderhoudstoestand, zegt Arie Krijgsman, voorzitter van Stichting SCIOS tegen vakblad Installatie.

Afgifte en inregelen horen er ook bij

Wat is het verschil tussen SCOPE 14 en de SCOPES 1-7?

SCOPE 14 gaat over het in kaart brengen van het gehele verwarmingssysteem en van energetische verbeterpunten van de opwekker, het distributie- en afgiftesysteem. Is het leidin-

genwerk van het verwarmingssysteem bijvoorbeeld geïsoleerd, is het systeem goed waterzijdig ingeregeld, is de ruimtethermostaat voldoende intelligent, en is het vermogen van de geïnstalleerde ketel passend bij de warmtebehoefte van het gebouw? In de SCOPE 14-keuring wordt daarom ook de warmtebehoefte van het gebouw bepaald. SCIOS heeft daarvoor een rekentool ontwikkeld die op de SCIOS-website is gepubliceerd. De overige SCOPES richten zich op de energiezuinigheid van de opwekker, de brandstofleidingen en rookgasafvoer- en verbrandingsluchttoevoerkanalen. Ook gaat het in deze SCOPES veel meer over veiligheid en emissies. De bestaande keuringsplicht van de SCOPES 1 en 2 (vanaf 100 kW voor stookinstallaties) blijft gewoon bestaan. SCOPE 14 is dus een aanvullende en geen vervangende eis.

Vallen warmtepompen er ook onder?

Ja, warmtepompen vallen ook onder de SCOPE 14. Warmtepompen in kantoren en andere utiliteitsgebouwen vormen nu nog maar een fractie van het totaal aantal warmte-opwekkers (circa 190.000), maar de verwachting is dat dat aantal zal groeien. Uitfasering van aardgas zal daarvoor zorgen en ook technische ontwikkelingen met nieuwe koudemiddelen hogere temperaturen halen, waardoor bestaande afgiftesystemen kunnen blijven hangen. Een groot deel van de warmtepompen zal echter niet onder SCOPE 14 vallen, maar onder het keuringsregime voor koelsystemen: warmtepompen met koelfunctie zullen worden gekeurd door airco-inspecteurs. Het nu nog niet helemaal duidelijk of dat gaat gelden voor warmtepompen die actief koelen, of dat ook passief koelen onder ‘koelfunctie’ gaat vallen.

Zijn er genoeg inspecteurs?

Er zijn op dit moment verschillende deadlines. Tot 10 maart 2022 wordt met een scope 1 of 2-keuring voldaan aan de eis in het Bouwbesluit. De volgende keuring is dan vier jaar later. Met ingang van 10 maart 2022 moet de SCOPE 14-inspectie uitgevoerd worden. En ten slotte is er nog de deadline van 2024: dan moeten alle systemen vanaf 70 kW gekeurd zijn, hetzij met een SCOPE 1 of 2, hetzij met een SCOPE 14-keuring. Krijgsman: “In principe hebben eigenaren tot maart 2024 de tijd om het verwarmingssysteem te laten keuren. Maar dan zit je met een stuwmeer aan aanvragen en natuurlijk veel te weinig inspecteurs om dat tijdig weg te werken. Plan dus tijdig een afspraak in. Dat geeft inspectiebedrijven ook zekerheid over het aantal inspecteurs dat ze moeten gaan opleiden.”

SCOPE 14-keuring, en dan?

De SCOPE 14-keuring heeft als resultaat een inspectierapport met de stand van zaken en verbeteringsadviezen op basis daarvan. Maar een gebouwbeheerder of installatieeigenaar mag die adviezen naast zich neerleggen, er wordt niet op gehandhaafd, tenzij er wetgeving is die de installatieeigenaar tot handelen dwingt.

Wat moet ik hier als installateur mee?

Grote installatie- en inspectiebedrijven als Equans (voorheen Cofely), Hoppenbrouwers, Unica, Energiewacht of Strukton hebben hun eigen SCIOS-inspecteurs en kunnen de SCOPE 14 dus als extra bedrijfsactiviteit toevoegen. Er zijn ook veel kleinere en zelfstandige installateurs en inspecteurs die ook SCIOS-inspecties verrichten. Soms zijn deze zelfstandigen zelf gecertificeerd, soms werken ze ook onder het certificaat van een SCIOS-gecertificeerd inspectiebedrijf.

Cijfers anno 2022

• 200.000 verwarmingssystemen keuringsplichtig • 50.000 keuringen per jaar bron: Sira Consulting