Í‹ÂÉ‹ë-∆‹›”ú‹—‹ √‹œ‹⁄π (√‹œ‹⁄π‹Ô‹ÿë” Í‹‹Í‹Ô‹ÿë” πÌ‹Â : 1833-1886) `ÜÌ‹‹⁄ú‹fl√‹¥‹‹'√‹‹Â ∆‹‚”‹Â Ù∆‹Ô‹⁄ ∆‹‹œ‹ÂÍ‹‹ ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl Ù‹‹›˜¥—‹√‹‹ ∆‹˜ÂÍ‹‹ Í‹ÂÉ‹ë. Ë√œ‹ Ù‹‡”¥‹œ‹‹ÿ. ∆‹±‹ ∆‹ìfl Ù‹œ‹—‹ÂÙ‹œ‹—‹Â ÜÂœ‹√‹‡ÿ Õ‹±‹Ì‹‹√‹‡ÿ Ù‹‡”¥‹ √‹Â œ‹‡ÿÀ‹â Ì‹úú‹Â Ì‹˜«ú‹‹—‹ÂÍ‹‡ÿ ”˚‡ÿ. ›Ô‹ö‹ë ¥‹”flë ∆‹±‹ Ù‹‡”¥‹-œ‹‡ÿÀ‹â ”˚‹. â.1850œ‹‹ÿ œ‹‡ÿÀ‹â√‹fl ÜÁfiÍ…√Ù¸√‹ ë‹ÁÍ‹ÂËœ‹‹ÿ ƒ‹—‹‹ ∆‹±‹ ÜÕ—‹‹Ù‹ ∆‹‚”‹Â √‹ ë—‹‹Â⁄. ë‹ÁÍ‹ÂËœ‹‹ÿ Ì‹≤⁄îÌ‹≥‹⁄√‹fl ë›Ì‹¥‹‹≥‹fl Ü‹ëÛ‹‹⁄—‹‹ √‹Â 1856 Ü‹Ù‹∆‹‹Ù‹≥‹fl ë‹Ì—‹Í‹ÂÉ‹√‹ Ô‹È ≥‹—‹‡ÿ. √‹Ì‹fl Üÿƒ‹¬Â¢ Ù‹ÿÙ뉛¥‹ √‹Â Ù‹‹›˜¥—‹›Ì‹æ‹√‹‹ ∆‹¬Õ‹‹Ì‹Â Ü ͋ÂÉ‹ë ã∆‹”‹ÿ¥‹ ∆‹µ‹ë‹” Ü√‹Â Ù‹œ‹‹ËÙ‹‡¡‹‹”ë ≥‹—‹‹ ñ `≤‹ÿ›≤—‹‹Â' Ù‹‹œ‹›—‹ë∆‹µ‹ ú‹Í‹‹Ì—‹‡ÿ. Ü ›√‹›œ‹∂‹Â ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl ƒ‹æ ∆‹±‹ É‹Â≤‹—‹‡ÿ. `—‹‹ ˜‹Âœ‹ ë”fl√‹Â ∆‹≤‹Â..' ¥‹≥‹‹ `Ë—‹ Ë—‹ ƒ‹”Ì‹fl ƒ‹‡Ë”‹¥‹' ËÂÌ‹‹ÿ ë‹Ì—‹‹Â≥‹fl √‹Â `œ‹ÿ≤Ïfl œ‹ÏÌ‹‹≥‹fl ≥‹¥‹‹ Í‹‹Õ‹' ËÂÌ‹‹ ̋ꥋ̗‹-›√‹À‹ÿ¡‹‹Â≥‹fl À‹˜‡-É—‹‹¥‹ À‹√‹ÂÍ‹‹ √‹Â Ì‹fl” √‹œ‹⁄𠥋”flë ̋¡‹‡ °±‹fl¥‹‹ Ü‹ Ù‹Ë⁄ë-›Ì‹Ì‹Âú‹ë-›Ì‹ú‹‹”ë-Ù‹ÿÔ‹‹Â¡‹ë√‹‡ÿ …Í‹ë ô‹±‹‡ÿ ›Ì‹Ô‹‹Ï ì √‹Â ÜÂœ‹ Õ‹‹Û‹‹-Ù‹‹›˜¥—‹√‹Â ÜÂœ‹√‹‡ÿ ∆‹¬π‹√‹ É‹‚À‹ œ‹‹Â¸‡ÿ Ü√‹Â ܛٜ̋‹”±‹fl—‹ ìÂ. `√‹œ‹⁄ë›Ì‹¥‹‹'(1864)œ‹‹ÿ ÜÂœ‹√‹fl Ù‹œ‹ƒ‹¬ ë›Ì‹¥‹‹ Ù‹ÿ›ú‹¥‹ ≥‹â ì Ü√‹Â `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'(1865)œ‹‹ÿ ÜÂœ‹√‹‹ÿ ›√‹À‹ÿ¡‹‹›π Ù‹Ì‹⁄ ƒ‹æ-Í‹É‹‹±‹‹Â ìÂ. `œ‹‹”fl ˜ëfl륋' √‹‹œ‹Â Ü‹¥œ‹ë≥‹‹ 1866œ‹‹ÿ ÜÂœ‹±‹Â ∆‹‹Â¥‹‹√‹‹ ∆‹‚”¥‹fl Ë ì∆‹‹Ì‹ÂÍ‹fl, °˜Â” ∆‹¬ë‹›Ô‹¥‹ √‹ ë”ÂÍ‹fl, Ü ÜÂœ‹√‹‹ ÜÌ‹Ù‹‹√‹ ∆‹ìfl, ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl ∆‹¬ÂÙ‹Â 1933œ‹‹ÿ ∆‹¬ƒ‹¸ ë”fl. √‹œ‹⁄π√‹‡ÿ Ù‹ÿÔ‹‹Â¡‹√‹-Ù‹ÿ∆‹‹π√‹ ∆‹±‹ À‹˜‹Âχÿ ìÂ. Ü∆‹¬›¥‹œ‹ ã¥Ù‹‹˜ Ü√‹Â Ô‹‹Ùµ‹fl—‹ Ù‹œ‹ËÌ‹‹Ï‹ ܛ̋”¥‹ Ò‹œ‹≥‹fl Ü œ ‹±‹Â `›∆‹ÿ ƒ ‹Ï∆‹¬ Ì ‹Â Ô ‹'(1857), `√‹œ‹⁄ë≥‹‹ë‹ÂÛ‹'(1870), 1861≥‹fl Ü‹”ÿÕ‹ÂÍ‹‹Â `√‹œ‹⁄ë‹ÂÔ‹'(Ô‹Àπë‹ÂÔ‹,1873), ∆‹¬Âœ‹‹√‹ÿπ뉥‹ `πÔ‹œ‹Ùëÿ¡‹' (1873) Ü√‹Â ÜÂÌ‹‹ÿ À‹fl°ÿ Ü√‹Âë œ‹˜∂Ì‹√‹‹ÿ ›Ì‹æ‹ë‹—‹‹Â⁄ ë—‹‹¤. Ü ã∆‹”‹ÿ¥‹ `”‹ü—‹”ÿƒ‹'(1874-76)œ‹‹ÿ ∆‹¬‹ú‹fl√‹-ÜÌ‹‹⁄ú‹fl√‹ ᛥ‹˜‹Ù‹√‹‡ÿ Ü‹Í‹ÂÉ‹√‹ ìÂ, `¡‹œ‹⁄›Ì‹ú‹‹”'(1885)œ‹‹ÿ ¡‹œ‹⁄ Ü√‹Â Ò‹Ω‹√‹fl ÜÂœ‹√‹Â √‹Ì‹fl Í‹‹¡‹ÂÍ‹fl ¿›Û¸√‹Â ›√‹È∆‹¥‹‹ ›√‹À‹ÿ¡‹‹Â ìÂ. ”‹œ‹√‹‹”‹—‹±‹ ∆‹‹´ë ËÂÌ‹‹ Ü‹∆‹±‹‹ ã∂‹œ‹ ›Ì‹Ì‹Âú‹ë √‹œ‹⁄π√‹Â `ÜÌ‹‹⁄ú‹fl√‹ ƒ‹æ∆‹æ√‹‹Â Ü‹æ∆‹¬±‹Â¥‹‹' ¥‹”flë ܋ÂÏÉ‹‹Ì—‹‹ ì Ü ً̋⁄≥‹‹ ã›ú‹¥‹ ìÂ. ñ”œ‹±‹ Ù‹‹Â√‹fl
뉛¥‹-∆‹›”ú‹—‹ : Ë‚√‹‡ÿ √‹œ‹⁄ƒ‹æ ë›Ì‹-ƒ‹æë‹” √‹œ‹⁄π ∆‹‹Â¥‹‹√‹‹ÿ Ù‹Ì‹⁄ ƒ‹æÍ‹É‹‹±‹‹Â ÜÂëÌ‹ƒ‹‹ÿ ”˜Â √‹Â ÜÂëÙ‹‹≥‹Â Ù‹ú‹Ì‹‹—‹ÂÍ‹‹ÿ ”˜Â Ü œ‹‹¸Â â.1865œ‹‹ÿ `√‹œ‹⁄ƒ‹æ' ∆‹¬ë‹›Ô‹¥‹ ë”ÂÍ‹‡ÿ. ÜÂœ‹±‹Â Í‹É‹ÂÍ‹‡ÿ ëÂ, `Ü‹ Ù‹ÿƒ‹¬˜ œ‹« œ‹‹” œ‹‹¸Â Ë ì∆‹‹Ì—‹‹Â ìÂ, ∆‹ìfl Í‹‹Âë ÜÂ√‹‹Â Í‹‹Õ‹ Í‹‹Â ¥‹‹Â Í‹‹Â.' √‹œ‹⁄π ɋ‚À‹ ∆‹Ω›¥‹Ù‹” ›Ì‹Õ‹‹Ë√‹ ë”fl√‹Â Ü‹ Í‹ÂÉ‹√‹-∆‹¬Ì‹ú‹√‹È∆‹ Í‹É‹‹±‹‹Â√‹Â ›√‹À‹ÿ¡‹‹Â, Ù‹ÿÌ‹‹π‹Â, √‹‹«¡‹‹Â, `≤‹ÿ›≤—‹‹Â' Ù‹‹œ‹›—‹ë-∆‹µ‹œ‹‹ÿ≥‹fl Í‹fl¡‹ÂÍ‹‹ÿ Í‹É‹‹±‹‹Â, œ‹¡—‹ë‹Í‹fl√‹ ë›Ì‹Ü‹Â√‹‹ÿ ú‹›”µ‹‹Â ñ ÜÂÌ‹‹ ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹‹Âœ‹‹ÿ ”Ë‚ ë”ÂÍ‹‹ÿ ìÂ. ÜÂ≥‹fl √‹œ‹⁄π√‹fl Ù‹Ì‹⁄ Í‹ÂÉ‹√‹-¥‹”‹˜‹Â√‹‹Â ÜÂë Ù∆‹Û¸ Ü‹Í‹ÂÉ‹ ç∆‹Ù‹Â ìÂ. ƒ‹æë‹” ¥‹”flë √‹œ‹⁄π√‹‹ ›Ì‹ú‹‹”‹Â, ÜÂœ‹√‹‹ ú‹ú‹‹⁄-瘋∆‹‹Â˜‹Â ̋ƒ‹flÍ‹fl √‹Â Ù‹Ë⁄√‹‹¥œ‹ë Ô‹ÊÍ‹flœ‹‹ÿ Ì—‹ê¥‹ ≥‹—‹‹ ˜‹ÂÌ‹‹≥‹fl Ü ¢Ì‹ÿ¥‹ Í‹‹ƒ‹Â ì ñ Ü‹Ë ∆‹±‹ Ü ̋‹ÿú‹¥‹fl Ì‹É‹¥‹Â Ü‹∆‹±‹Â √‹œ‹⁄π√‹Â °±‹Â ë ً‹ÿÕ‹Ï¥‹‹ ˜‹ÂâÜ ÜÂÌ‹‹ Í‹‹ƒ‹Â ìÂ. Üÿƒ‹¬Â¢ ›Ì‹æ‹√‹‹ Ù‹ÿÙë‹”√‹Â Í‹fl¡‹Â √‹œ‹⁄π√‹fl Ù‹‡¡‹‹”‹Í‹ö‹fl È›∞Õ‹ÿË륋‹√‹Â ÜÌ‹‹⁄ú‹fl√‹¥‹‹√‹‹Â ÜÂë Ô‹‹Ùµ‹fl—‹ Ù∆‹Ô‹⁄ ∆‹±‹ œ‹ÏÂÍ‹‹Â ìÂ. √‹œ‹⁄π√‹‹ Í‹‹ö‹›±‹ë Ì—‹fiꥋ¥Ì‹√‹fl Ù‹‹≥‹Â Ë Ü‹ ƒ‹æÍ‹É‹‹±‹‹Âœ‹‹ÿ ÜÂœ‹√‹‹ Ëœ‹‹√‹‹√‹‡ÿ Ì‹‹¥‹‹Ì‹”±‹ ∆‹±‹ ¥‹‹¿Ô‹ ≥‹‹—‹ ìÂ. â.1865œ‹‹ÿ ∆‹¬ƒ‹¸ ≥‹—‹ÂÍ‹‹ Ü‹ ƒ‹¬ÿ≥‹√‹fl ∆‹ìfl≥‹fl Ô‹‹Ï‹-∆‹‹´“∆‹‡Ù¥‹ë ¥‹”flë ܋̋‰›∂‹Ü‹Â ≥‹â ÜÂœ‹‹ÿ ô‹±‹‡ÿ À‹‹π ≥‹—‹ÂÍ‹‡ÿ, ô‹±‹‹ …”…‹”‹Â ≥‹â ƒ‹—‹ÂÍ‹‹. ܸ͋ ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl ›∆‹¬ÿ›¸ÿƒ‹ ∆‹¬ÂÙ‹Â ü—‹‹” ܋(˜Ì‹Â Ü‹∆‹±‹Â Ì‹‹ÿú‹flÔ‹‡ÿ ÜÂ) Ü‹Ì‹‰›∂‹ â.1912œ‹‹ÿ ë”fl ¥—‹‹” √‹œ‹⁄π√‹fl ∆‹˜ÂÍ‹fl (1865√‹fl) Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹‹ÿ Ù‹Ì‹⁄ Í‹É‹‹±‹‹Â Ü œ‹‚Ï Ë‚√‹‹ È∆‹œ‹‹ÿ Ë Ù‹‹ú‹Ì‹fl Í‹fl¡‹‹ÿ ñ Ü 닔±‹Â ÜÂ√‹Â `Ë‚√‹‡ÿ √‹œ‹⁄ƒ‹æ' ÜÂÌ‹‡ÿ ƒ‹¬ÿ≥‹-Ô‹flÛ‹⁄ë Ü‹∆—‹‡ÿ. (`√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹fl ìÂë ˜œ‹±‹‹ÿ Ù‹‡¡‹fl√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹Ü‹Â√‹fl ”‹Âœ‹‹ÿú‹ë Ì‹‹¥‹ Ü‹ ∆‹‡Ù¥‹ë√‹Â Üÿ¥‹Â œ‹‚ëÂÍ‹‹ ÜÂë Í‹ÂÉ‹œ‹‹ÿ ”Ë‚ ë”fl ìÂ.) ¥‹‹Â ˜Ì‹Â, √‹œ‹⁄π√‹‹ ƒ‹æ√‹Â ÜÙ‹Í‹ È∆‹Â Ì‹‹ÿú‹flÜ ñ ñ”œ‹±‹ Ù‹‹Â√‹fl
`√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹fl Ì—‹≥‹‹-ë≥‹‹ ”›¥‹Í‹‹Í‹ À‹‹Â”flÙ‹‹ƒ‹” (1)
Ë‚√‹‡ÿ √‹œ‹⁄ƒ‹æ Δ‹‡Ù¥‹ë 1Í‹‡ÿ (Ù‹√‹Â 1850≥‹fl 1865 ñ Ü‹ƒ‹Ù¸ 31œ‹fl Ù‹‡¡‹fl√‹‹Â Ù‹ÿƒ‹¬˜) √‹œ‹⁄π‹Ô‹ÿë” Í‹‹Í‹Ô‹ÿë” Δ‹¬›Ù‹Ω 륋‹⁄ ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl Δ‹¬ÂÙ‹√‹‹ œ‹‹Í‹flë, â.Ù‹. 1912 (2) œ‹‡ÿÀ‹â áÍ‹‹É‹‹√‹‡ÿ Ù‹”ë‹”fl ëÂÏϱ‹fl É‹‹¥‹‡ÿ.
√‹œ‹⁄ƒ‹æ Ü≥‹Ì‹‹ ë›Ì‹ √‹œ‹⁄π‹Ô‹ÿë” Í‹‹Í‹Ô‹ÿë” ÜÂÜ‹Â√‹‹ ƒ‹æ‹¥œ‹ë ƒ‹¬ÿ≥‹‹Â√‹‹Â Ù‹ÿƒ‹¬˜ ƒ‹Ì‹√‹⁄œ‹Â√¸ Ù‹Â√¸◊Í‹ À‹‡ë ≤flΔ‹‹Â, Ù‹√‹ 1874 (3) œ‹‡ÿÀ‹â áÍ‹‹ë‹√‹‡ÿ Ù‹”ë‹”fl ëÂÏϱ‹fl É‹‹¥‹‡ÿ
√‹œ‹⁄ƒ‹æ Ü≥‹Ì‹‹ ë›Ì‹ √‹œ‹⁄π‹Ô‹ÿë” Í‹‹Í‹Ô‹ÿë” ÜÂÜ‹Â√‹‹ ƒ‹æ‹¥œ‹ë ƒ‹¬ÿ≥‹‹Â√‹‹Â Ù‹ÿƒ‹¬˜, Õ‹‹ƒ‹ - 2 (›√‹Ô‹‹Ï‹Âœ‹‹ÿ ú‹Í‹‹Ì‹Ì‹‹ œ‹ÿË‚” ë—‹‹Â⁄ ìÂ.) œ‹‡ÿÀ‹â ƒ‹Ì‹√‹⁄œ‹Â√¸ Ù‹Â√¸◊Í‹ À‹‡ë ≤flΔ‹‹Â, Ù‹√‹ 1875 1
(4)
√‹œ‹⁄ƒ‹æ Ü≥‹Ì‹‹ ë›Ì‹ √‹œ‹⁄π‹Ô‹ÿë” Í‹‹Í‹Ô‹ÿë” ÜÂÜ‹Â√‹‹ ƒ‹æ‹¥œ‹ë ƒ‹¬ÿ≥‹‹Â√‹‹Â Ù‹ÿƒ‹¬˜ Ù‹‡¡‹‹”‹Â ë”√‹‹” ”‹Ì‹Ù‹‹˜ÂÀ‹ œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹ ÈΔ‹”‹œ‹ √‹flÍ‹ëÿ´ μ‹fl¢ Ü‹Ì‹‰›∂‹, œ‹‡ÿÀ‹â, ƒ‹Ì‹√‹⁄œ‹Â√¸ Ù‹«μ‹Í‹ À‹‡ë πflΔ‹‹Â, Ù‹√‹ 1880 (5)
Ë‚√‹‡ÿ √‹œ‹⁄ƒ‹æ (Ü‹Ì‹‰›∂‹ À‹fl¢) Δ‹‡Ù¥‹ë 1Í‹‡ÿ (Ù‹√‹Â 1850 ≥‹fl ¥‹Â 1865ñÜ‹ƒ‹Ù¸ 31œ‹fl Ù‹‡¡‹fl√‹‹Â Ù‹ÿƒ‹¬˜) √‹œ‹⁄π‹Ô‹ÿë” Í‹‹Í‹Ô‹ÿë” Δ‹¬›¥‹Ω 륋‹⁄ ``ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl'' Δ‹¬ÂÙ‹√‹‹ œ‹‹Í‹flë ``ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl'' ›Δ‹¬ÿ›¸ÿƒ‹ Δ‹¬ÂÙ‹, œ‹‡ÿÀ‹â. â.Ù‹. 1912, Ù‹ÿÌ‹¥‹ 1968 (6) œ‹‡ÿÀ‹â âÍ‹‹ë‹√‹‡ÿ Ù‹”ë‹”fl ëÂÏÌ‹±‹fl É‹‹¥‹‡ÿ
√‹œ‹⁄ƒ‹æ Ü≥‹Ì‹‹ ë›Ì‹ √‹œ‹⁄π‹Ô‹ÿë” Í‹‹Í‹Ô‹ÿë”√‹‹ ƒ‹æ‹¥œ‹ë ƒ‹¬ÿ≥‹‹Â√‹‹Â Ù‹ÿƒ‹¬˜ Õ‹‹ƒ‹ 1 2
Ù‹‡¡‹‹”‹Â ë”√‹‹” ñ ”‹Ì‹Ù‹‹˜ÂÀ‹ œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹ ÈΔ‹”‹œ‹ √‹flÍ‹ëÿ´ Ù‹fl.Ü‹â.â. œ‹‹. ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl ¸◊‹√Ù͋¸”, ÜÂ≤“‡ëÂÔ‹√‹Í‹ ›≤Δ‹‹¸⁄œ‹Â√¸. Ü‹´œ‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹. Ü‹ Δ‹‡Ù¥‹ë√‹fl œ‹‹Í‹flëfl Ù‹√‹ 1867√‹‹ 25œ‹‹ Ü‹ë¸ Δ‹¬œ‹‹±‹Â √‹‹«¡‹ÂÍ‹fl ìÂ. Δ‹¬›Ù‹Ω 륋‹⁄. œ‹Âًً⁄ ë”Ù‹√‹π‹Ù‹ √‹‹”±‹π‹Ù‹ ÜÂ√≤ Ù‹√Ù‹, √‹‹±‹‹Ì‹¸, Ù‹‡”¥‹ (Ü‹ Δ‹‡Ù¥‹ë Ù‹ÿÀ‹ÿ¡‹fl Ù‹Ì‹Â⁄ Ü›¡‹ë‹” Ù‹”닔 ÙÌ‹‹¡‹fl√‹ ”‹É‹ÂÍ‹‹ ìÂ.) Ù‹√‹ 1924 (7)
√‹œ‹⁄ƒ‹æ √‹œ‹⁄π‹Ô‹ÿë” Í‹‹. πÌ‹Â Ù‹ÿΔ‹‹π√‹ - Ù‹›œ‹›¥‹ ≤‹Á. Õ‹‹Âƒ‹flÍ‹‹Í‹ ËÂ. Ù‹‹ÿ≤ÂÙ‹”‹ Ü‹ú‹‹—‹⁄ ƒ‹ÿÕ‹fl”›Ù‹ÿ˜ À‹fl. ƒ‹‹Â›˜Í‹ ≤‹Á. Δ‹¬Ù‹√√‹ë‡œ‹‹” ÜÂ√‹. Ì‹ëflÍ‹ Ò‹fl ˜›”Õ‹‹â Ü‹”. πÂÙ‹‹â Ò‹fl ú‹ÿ∫ë‹√¥‹ À‹fl. Δ‹¸ÂÍ‹ Δ‹¬Âœ‹‹√‹ÿπ Ù‹‹›˜¥—‹ Ù‹Õ‹‹ â.Ù‹. 1975 (8)
√‹œ‹⁄ƒ‹æ É‹ÿ≤ 1-2 ë›Ì‹ √‹œ‹⁄π‹Ô‹ÿë” Í‹‹Õ‹Ô‹ÿë” Ù‹ÿΔ‹‹πë ”œ‹ÂÔ‹ œ‹. Ô‹‡êÍ‹ : Δ‹¬ë‹Ô‹ë : ë›Ì‹ √‹œ‹⁄π —‹‡ƒ‹‹Ì‹¥‹⁄ ¸◊Ù¸, Ù‹‡”¥‹ Δ‹¬≥‹œ‹ Ü‹Ì‹‰›∂‹ : 1996 3
â.Ù‹. 1850≥‹fl ¥‹Â 1865 Ü‹Áƒ‹Ù¸ 31œ‹fl Ù‹‡¡‹fl√‹‹ÿ Δ‹‹Â¥‹‹√‹‹ÿ Í‹É‹‹±‹‹Â√‹‹Â Ù‹ÿƒ‹¬˜ √‹œ‹⁄πÂ Δ‹‹Â¥‹Â 1865œ‹‹ÿ Δ‹¬›Ù‹Ω ë”ÂÍ‹‹Â. 1865√‹fl ÜÂ Δ‹˜ÂÍ‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹ œ‹ÂÏÌ‹fl Ô‹ë‹â √‹≥‹fl Δ‹±‹ ¥‹Â√‹Â `√‹œ‹⁄ƒ‹æ' √‹‹œ‹ Ü‹Δ‹ÂÍ‹‡ÿ ¥‹Âœ‹ `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹‹ ìÂÍÍ‹‹ Ù‹ÿΔ‹‹π√‹ Δ‹”≥‹fl Ù‹œ‹°—‹ ìÂ.* ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl Δ‹¬ÂÙ‹√‹‹ `Ë‚√‹‡ÿ √‹œ‹⁄ƒ‹æ'œ‹‹ÿ Δ‹±‹ Ü‹Ì‹‹ …›Í‹¥‹‹≥‹⁄Ì‹‹Ïfl √‹‹«¡‹ œ‹Ï ìÂ.** Ü‹ Δ‹¬≥‹œ‹ `√‹œ‹⁄ƒ‹æ' √‹œ‹⁄πÂ Δ‹‹Â¥‹‹√‹Â œ‹‹¸Â Ë, Δ‹‹Â¥‹‹√‹‹ÿ Í‹É‹‹±‹‹Â Δ‹‹Â¥‹‹√‹Â ˜‹≥‹Ì‹ƒ‹‹ÿ ”˜Â Ü œ‹‹¸Â Ë, ìΔ‹‹Ì‹ÂÍ‹‡ÿ***. Ü ͋ɋ‹±‹‹Â ›Ì‹Ô‹Â Ü ͋ɋ ì : ``Ü ͋ɋ‹±‹ Δ‹¬Ù‹ÿƒ‹√‹‹ °ÂÙÙ‹‹Ü‹Â√‹fl ›√‹Ô‹‹√‹fl ìÂ. œ‹‹¸Â ÜÂœ‹‹ÿ√‹‹ ›Ì‹ú‹‹”‹Â√‹Â ú‹‹Âœ‹‹Ù‹‹√‹‡ÿ ≤˜‹ÂÏ‹—‹ÂÍ‹‡ÿ Δ‹‹±‹fl Ù‹œ‹ËÌ‹‡ÿ. ÜÍ‹À‹∂‹, ≥‹‹Â≤‹ÿ Ì‹”Ù‹ Δ‹ìfl (…”…‹” Ù‹‹≥‹Â …”fl ìΔ‹‹—‹ ¥‹‹Â) Ü ›Ì‹ú‹‹”‹Â Ô‹”π襋‡√‹‹ÿ Δ‹‹±‹fl ËÂÌ‹‹ ≥‹‹—‹ É‹”‹.''**** ÜÍ‹À‹∂‹, Ü‹ œ‹—‹‹⁄π‹ Ü ›Ì‹ú‹‹”‹Â Δ‹‚”¥‹fl, Δ‹‹Â¥‹‹√‹fl Δ‹¬ë‰›∂‹√‹Â Ü‹ÂÏÉ‹fl√‹Â ÙÌ‹fl닔 ìÂ. Δ‹±‹ Δ‹‹Â¥‹‹√‹fl Õ‹‹Û‹‹ œ‹‹¸Â Ü Ë ë˜Â ì ¥‹Âœ‹‹ÿ Ü‹¥œ‹›Ì‹Ú‹‹Ù‹√‹‹Â ”±‹ë‹Â ÙΔ‹Û¸ Ù‹ÿÕ‹Ï‹—‹ ìÂ. ¥‹Â ë˜Â ì : ``œ‹‹”‹ ›Ì‹ú‹‹”√‹Â œ‹‹¸Â Ù‹œ‹Ë‡ë ƒ‹œ‹Â ¥‹Â À‹‹ÂÍ‹‹Â; Δ‹±‹, Ü‹¸Í‹‡ÿ ¥‹‹Â ˜‡ÿ Ë É‹‹¥‹”fl≥‹fl 똇ÿ ì‡ÿ ë œ‹‹”‹ ƒ‹æ√‹fl Õ‹‹Û‹‹ Ù‹√‹Â 1821≥‹fl ¥‹Â Ü‹Ë›π√‹ Í‹ƒ‹flœ‹‹ÿ À‹˜‹” Δ‹≤ÂÍ‹‹ °±‹Ì‹‹ °Âƒ‹ √‹œ‹‚√‹‹œ‹‹ÿ√‹fl ÜÂë ìÂ.''***** √‹œ‹⁄π√‹‹ Δ‹‡μ‹ Ë—‹‹Ô‹ÿë”√‹‡ÿ ÜÌ‹Ù‹‹√‹ ≥‹—‹‹ Δ‹ìfl `ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl' Δ‹¬ÂÙ‹Â ¥‹Â√‹‹ ¸◊Ù¸flÜ‹Â Δ‹‹Ù‹Â≥‹fl √‹œ‹⁄π√‹‹ ìΔ‹‹—‹ÂÍ‹‹ Ù‹Ì‹⁄ƒ‹¬ÿ≥‹‹Â√‹‹Â Ü√‹Â ÜΔ‹¬ƒ‹¸ ƒ‹¬ÿ≥‹‹Â√‹fl ˜Ù¥‹Δ‹¬¥‹‹Â√‹‹Â ë‹ÁΔ‹fl”‹á¸ œ‹ÂÏÌ—‹‹Â. ÜÂ Δ‹ìfl ë¸͋‹ë Ù‹‹ö‹”‹ÂÜ `√‹Ì‹‹ Í‹ÂÉ‹ë‹Â Ü√‹Â ›Ì‹ø‹√‹‹Â√‹Â, ë›Ì‹ √‹œ‹⁄π Δ‹¬‹”ÿÕ‹œ‹‹ÿ ëÂÌ‹fl Ô‹ÊÍ‹fl Ü√‹Â °Â≤±‹fl≥‹fl Í‹É‹¥‹‹ ˜¥‹‹ ¥‹Â√‹‡ÿ —‹≥‹‹≥‹⁄ §‹‹√‹ ≥‹â Ô‹ëÂ' Ü œ‹‹¸Â `ë›Ì‹ √‹œ‹⁄π√‹‡ÿ Ë‚√‹‡ÿ √‹œ‹⁄ƒ‹æ' (Ü‹ Ë‚√‹‡ÿ `√‹œ‹⁄ƒ‹æ' √‹‹œ‹ √‹œ‹⁄π √‹˜‹Â¥‹‡ÿ Ü‹Δ—‹‡ÿ, 1912√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹ Ì‹ÂÏ‹ÜÂ Ë Ü‹ √‹‹œ‹ Ü‹Δ‹Ì‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì—‹‡ÿ ˜¥‹‡ÿ.) ËÂÌ‹‡ÿ ì ¥‹ÂÌ‹‡ÿ √‹Â ¥‹ÂÌ‹‡ÿ Ë …”fl≥‹fl ìΔ‹‹Ì‹Ì‹‡ÿ Ü√‹Â ¥‹Â Í‹‹Âë‹Â√‹Â ً٥‹fl ’뜋¥‹Â œ‹Ï ¥‹ÂÌ‹fl `Ù‹Ì‹≤' ë”Ì‹fl ÜÂÌ‹fl ›Ì‹√‹ÿ¥‹fl ë”fl. Ü‹ ›Ì‹√‹ÿ¥‹fl œ‹‹√—‹ ”‹É‹fl ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl Δ‹¬ÂÙ‹Â 1912Ì‹‹Ïfl Ü‹Ì‹‰›∂‹ Δ‹¬›Ù‹Ω ë”fl. Ü‹ Ü‹Ì‹‰›∂‹ 1865√‹fl Δ‹‡√‹œ‹⁄‡›∫¥‹ Ü‹Ì‹‰›∂‹ Ë ìÂ, Δ‹±‹ ÜÂœ‹ 딥‹‹ÿ —‹‹Âƒ—‹ ”fl¥‹Â Ë œ‹‡∫±‹π‹ÂÛ‹‹Â Ù‹‡¡‹‹”fl Í‹ÂÌ‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì—‹‹ ìÂ. ÜÂë À‹fl° Δ‹¬ë‹”√‹‹Â …”…‹” Δ‹¬ë‹Ô‹ë‹ÂÜ 뗋‹Â⁄ ì ¥‹Â√‹fl œ‹‹›˜¥‹fl ∗
ƒ‹ÿÕ‹fl”›Ù‹ÿ˜ ƒ‹‹Â›˜Í‹, √‹œ‹⁄ƒ‹æ, 1975, Δ‹¬‹ë÷ë≥‹√‹, Δ‹‰. 5 Ë‚√‹‡ÿ √‹œ‹⁄ƒ‹æ - 1912, Δ‹¬ƒ‹¸ë¥‹‹⁄√‹‹ À‹Â À‹‹ÂÍ‹ ∗∗ ÜÂË√‹, Δ‹˜ÂÍ‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹fl Ù‹‚ú‹√‹‹ ∗∗∗ ∗∗∗∗ Ë‚√‹‡ÿ √‹œ‹⁄ƒ‹æ - 1912, Δ‹˜ÂÍ‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹fl Ù‹‚ú‹√‹‹ ∗∗∗∗∗ ÜÂË√‹
4
Δ‹±‹ ãπ‹˜”±‹ Ù‹‹≥‹Â Ü‹Δ‹fl ìÂ. Δ‹¬ƒ‹¸ë¥‹‹⁄√‹‹ À‹Â À‹‹ÂÍ‹œ‹‹ÿ ˱‹‹Ì‹‹—‹‡ÿ ì : ``ÜÂë Ë ›Ì‹Û‹—‹œ‹‹ÿ ÜÂë Í‹fl¸flœ‹‹ÿ ÜÂë Ü√‹Â À‹fl¢œ‹‹ÿ À‹fl¢ °Â≤±‹fl °ÂÌ‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì‹fl, ¥—‹‹ÿ À‹˜‡√‹Â Δ‹¬œ‹‹±‹ œ‹‹√‹fl ÜÂë‹›π√‹Â Ù‹‚¡‹‹”Ì‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì‹fl ìÂ. ãπ‹˜”±‹ ¥‹›”ë ÜÂë Í‹fl¸flœ‹‹ÿ ``¥—‹‹ÿ'' Ü√‹Â ¥‹Â Ë ›Ì‹Û‹—‹œ‹‹ÿ Ü√—‹ Ù≥‹Ï ``¥‹‹ÿ˜‹ÿ'', ``π˜‹≤‹Â''√‹Â ``π‹˜‹≤‹Â'', ``›À‹Ë‡ÿ''√‹Â ``À‹flˇÿ'' ᥗ‹‹›π. À‹fl¢ °Â≤±‹flœ‹‹ÿ ë‹Ââ Δ‹±‹ °¥‹√‹‹Â …”…‹” √‹ ë”Ì‹‹√‹fl Ù‹ÿÕ‹‹Ï Í‹ÂÌ‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì‹fl ìÂ.* â.Ù‹. 1874√‹‹ `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹‡ÿ Δ‹‡√‹œ‹‡⁄∫±‹ ≥‹—‹‹ Δ‹ìfl Δ‹±‹ Ò‹fl ƒ‹ÿÕ‹fl”›Ù‹ÿ˜ ƒ‹‹Â›˜Í‹ ë˜Â ì ¥‹Âœ‹, ``1865√‹fl Δ‹¬≥‹œ‹ Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹‡ÿ œ‹‚Í—‹ Í‹ÂÔ‹ Δ‹±‹ Ü‹Âì‡ÿ ≥‹¥‹‡ÿ √‹≥‹fl. ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl ƒ‹æ√‹‹ ›Ì‹ë‹Ù‹œ‹‹ÿ Ü√‹Â ƒ‹‡Ë”‹¥‹√‹‹ Ù‹œ‹‹Ë ¢Ì‹√‹ Üÿƒ‹Â√‹fl ›Ì‹ú‹‹”±‹‹√‹‹ ö‹Âμ‹œ‹‹ÿ ¥‹Â√‹‡ÿ πÙ¥‹‹Ì‹Â¢ œ‹˜∂Ì‹ ËÂÌ‹‡ÿ √‹Â ¥‹ÂÌ‹‡ÿ Ë ìÂ.''** 1865Ì‹‹Ïfl Ü‹Ì‹‰›∂‹ (1912√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹ ËÂ√‹‡ÿ Δ‹‡√‹œ‹‡⁄∫±‹ ìÂ)œ‹‹ÿ ì ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹‹Â Δ‹‹≤Ì‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì—‹‹ ìÂ. Δ‹˜ÂÍ‹‹ ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹œ‹‹ÿ 14 ›√‹À‹ÿ¡‹‹Â (ËÂœ‹‹ÿ Δ‹ìfl≥‹fl É‹‚À‹ °±‹fl¥‹‹ ≥‹—‹ÂÍ‹‹ ›√‹À‹ÿ¡‹‹Â `œ‹ÿ≤Ïfl œ‹ÏÌ‹‹≥‹fl ≥‹¥‹‹ Í‹‹Õ‹', `ÙÌ‹πÂÔ‹‹›Õ‹œ‹‹√‹', `ë›Ì‹ Ü√‹Â ë›Ì‹¥‹‹', `Ù‹ÿΔ‹', `”±‹œ‹‹ÿ Δ‹‹ì‹ÿ Δ‹ƒ‹Í‹‹ÿ √‹ ë”Ì‹‹ ›Ì‹Û‹Â' Ì‹ƒ‹Â” ›√‹À‹ÿ¡‹‹Â ìÂ.) ìÂ; À‹fl° ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹œ‹‹ÿ Ù‹œ‹‹Ë¢Ì‹√‹√‹Â ÙΔ‹Ô‹⁄¥‹‹ À‹Â Ù‹ÿÌ‹‹π‹Â ìÂ; μ‹fl°Â, ú‹‹Â≥‹‹Â Ü√‹Â Δ‹‹ÿú‹œ‹‹Â ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹ 삸ë Í‹É‹‹±‹‹Â√‹‹Â ìÂ, ËÂœ‹‹ÿ√‹‹ μ‹fl° ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹√‹‹ÿ Í‹É‹‹±‹‹Â `À‹‡›ΩÌ‹¡‹⁄ë ƒ‹¬ÿ≥‹'œ‹‹ÿ√‹‹ÿ; ú‹‹Â≥‹‹ ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹√‹‹ÿ Í‹É‹‹±‹‹Â `≤‹ÿ›≤—‹‹'œ‹‹ÿ√‹‹ÿ, Ü√‹Â Δ‹‹ÿú‹œ‹‹ ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹√‹‹ÿ Í‹É‹‹±‹‹Â ˜˝≤›À‹Í‹, √—‹‡îΔ‹ÂΔ‹” Ì‹ƒ‹Â”Âœ‹‹ÿ√‹‹ÿ ìÂ. 쨋 ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹œ‹‹ÿ 13 œ‹¡—‹ë‹Í‹fl√‹ ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl Ù‹‹›˜¥—‹√‹‹ ë›Ì‹Ü‹Â√‹‹ ú‹›”μ‹Í‹ÂÉ‹‹Â ìÂ. 삸ë Í‹É‹‹±‹‹Â Ü√‹Â Ù‹ÿÌ‹‹Âπ‹Â√‹‹Â Ù‹œ‹‹Ì‹ÂÔ‹ √‹œ‹⁄π 1874Ì‹‹Ïfl Ü‹Ì‹‰›∂‹œ‹‹ÿ √‹≥‹fl ë—‹‹Â⁄ ܸ͋ Ü ͋ɋ‹±‹‹Â œ‹‹¸Â 1865Ì‹‹Ïfl (ܸ͋ ë 1912Ì‹‹Ïfl) Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹‹Â É‹Δ‹ ”˚‹ÿ ë”Ì‹‹√‹‹Â. 1912√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹œ‹‹ÿ Δ‹¬ë‹Ô‹ë‹ÂÜ √‹œ‹⁄π√‹‹ÿ Δ‹‹ìÏ≥‹fl œ‹ÏÂÍ‹‹ÿ À‹Â Í‹É‹‹±‹‹Â ¥‹Âœ‹ Ë ÜÂ√‹‹ Δ‹¬ƒ‹¸ ≥‹—‹ÂÍ‹‹ ƒ‹¬ÿ≥‹‹Â, Ì‹ÿú‹‹—‹ÂÍ‹‹ÿ Õ‹‹Û‹±‹‹Â, Í‹ÂÉ‹‹Â, ë›Ì‹¥‹‹Ü‹Â√‹fl —‹‹πfl܋ 㜋”ÂÍ‹fl ìÂ. 1865√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹œ‹‹ÿ œ‹‹μ‹ πÂÉ‹fl¥‹‹ π‹ÂÛ‹‹Â Ë Ù‹‡¡‹‹”fl, À‹‹ëfl√‹‹Â Δ‹‹´ ÜÂÌ‹‹ √‹Â ÜÂÌ‹‹ ÈΔ‹Â ì‹Δ‹fl, 1912√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹‹ Δ‹¬ë‹Ô‹ë‹ÂÜ ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl Ù‹‹›˜¥—‹√‹fl Ü¥—‹ÿ¥‹ œ‹‚Í—‹Ì‹‹√‹ Ù‹ÂÌ‹‹ ë”fl ìÂ. √‹œ‹⁄π√‹fl Δ‹¬ƒ‹¸-ÜΔ‹¬ƒ‹¸ 뉛¥‹Ü‹Â√‹‹Â Ù‹Ì‹‹⁄›¡‹ë‹” ÙÌ‹‹¡‹fl√‹ ≥‹—‹‹ Δ‹ìfl Δ‹¬ë‹Ô‹ë‹ÂÜ π‹É‹Ì‹ÂÍ‹‹ ›Ì‹Ì‹Âë Ü√‹Â Ù‹ÿ—‹œ‹ Ü¥—‹ÿ¥‹ Δ‹¬Ô‹ÿÙ‹√‹fl—‹ ìÂ. √‹œ‹⁄π√‹‹ÿ Δ‹¬‹”ÿ›Õ‹ë Í‹É‹‹±‹‹Â ÜÂ√‹‹ œ‹‚Ï ÙÌ‹ÈΔ‹Â ÜëÀ‹ÿ¡‹ œ‹Ï ì Ü ܋ ›Ì‹Ì‹Âë Ü√‹Â Ù‹ÿ—‹œ‹√‹Â Ü‹Õ‹‹”fl ìÂ. √‹œ‹⁄ƒ‹æ (1974) ñ ËÂ√‹fl 2000 √‹ëÍ‹ ìΔ‹‹—‹ÂÍ‹fl ñ ìΔ‹‹—‹‹ Δ‹ìfl Ù‹”ë‹”fl Δ‹¬›¥‹À‹ÿ¡‹√‹Â ë‹”±‹Â ÜÂ√‹‹ Ü ÈΔ‹œ‹‹ÿ ÜÂ Δ‹¬ƒ‹¸ ≥‹â √‹ Ô‹ê—‹‡ÿ. Ü‹ π‡Í‹⁄Õ‹ƒ‹¬ÿ≥‹√‹fl Δ‹¬Ù¥‹‹Ì‹√‹‹œ‹‹ÿ √‹œ‹⁄π Í‹É‹Â ∗
Ë‚√‹‡ÿ √‹œ‹⁄ƒ‹æ - 1912, Δ‹¬ƒ‹¸ë¥‹‹⁄√‹‹ À‹Â À‹‹ÂÍ‹. (ÜÌ‹¥‹”±‹√‹fl °Â≤±‹fl œ‹‚Ï Δ‹¬œ‹‹±‹Â ”‹É‹fl ìÂ.) ∗∗ √‹œ‹⁄ƒ‹æ, 1975, Δ‹¬‹ë÷ë≥‹√‹, Δ‹‰., 11
5
ì : ``√‹œ‹⁄ƒ‹æ Δ‹‡Ù¥‹ëœ‹‹ÿ Ô‹‹ Ô‹‹ ›Ì‹Û‹—‹ ì √‹Â ¥‹Â ê—‹‹” ꗋ‹” ͋ɋ‹—‹‹ ì ¥‹Â Ù‹ÿ¡‹‡ÿ Ü√‹‡òœ‹›±‹ë‹ ãΔ‹”≥‹fl Ù‹˜Ë ˱‹‹Ô‹Â, ›Ì‹Ô‹ÂÛ‹ Ü‹ Δ‹¬œ‹‹±‹Â ì : ›Ì‹Û‹—‹‹Âœ‹‹ÿ√‹‹ ë¸͋‹ë 1965œ‹‹ÿ ìΔ‹‹—‹ÂÍ‹‹ √‹œ‹⁄ƒ‹æœ‹‹ÿ√‹‹ ìÂ, ë¸͋‹ë À‹‡›ΩÌ‹¡‹⁄ë Ì‹ƒ‹Â” ú‹‹ÂΔ‹‹›√‹—‹‹ÿœ‹‹ÿ ¥‹≥‹‹ ˇπ‹ Ë‡π‹ ƒ‹¬ÿ≥‹‹Â ÈΔ‹Â ìΔ‹‹—‹ÂÍ‹‹ ì ¥‹Â Ü√‹Â ë¸͋‹ë Ü‹ƒ‹Ï ìΔ‹‹—‹ÂÍ‹‹ √‹›˜ ¥‹ÂÌ‹‹ ì ë ËÂœ‹‹ÿ `”‹ü—‹”ÿƒ‹' (˃‹¥‹√‹‹Â ᛥ‹˜‹Ù‹) ¥‹Â ÜÂë œ‹‹Â¸‹Â ƒ‹¬ÿ≥‹ ˜‹ÂÌ‹‹≥‹fl ìÂÍÍ‹‹Â ”‹É‹ÂÍ‹‹Â ìÂ. ô‹±‹‹ÿ Ì‹Û‹⁄ ãΔ‹” Í‹É‹‹—‹ÂÍ‹‹ ›Ì‹Û‹—‹‹Âœ‹‹ÿ ›Ì‹ú‹‹” ¥‹≥‹‹ Õ‹‹Û‹‹ Ù‹ÿÀ‹ÿ¡‹fl Ë‚Ë …”…‹” ëfl¡‹‹Â ìÂ. Ü√‹Â Ì‹±‹⁄Ô‹‡›Ω Ù‹”ë‹”fl ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl ›√‹Ô‹‹Ï‹Â√‹Â œ‹‹¸Â ´Â”Ì‹ÂÍ‹‹ ¡‹‹Â”±‹√‹Â Ü√‹‡ÈΔ‹ ”‹É‹fl ìÂ. Ì‹±‹⁄Ô‹‡›Ω Ù‹ÿÀ‹ÿ¡‹fl √‹Â Í‹É‹‹±‹œ‹‹ÿ 똌 똌 …”…‹” ë”Ì‹‹ Ù‹ÿÀ‹ÿ¡‹fl ≤‹Á. À—‹‡Í‹”Ù‹‹˜ÂÀ‹Â Δ‹¬‚… °Ââ Ë¥‹‹ÿ ë¸͋flë ܃‹¥—‹√‹fl Ù‹‹”fl Ù‹‚ú‹√‹‹Ü‹Â ë”fl ìÂ.''* œ‹‡ÿÀ‹â áÍ‹‹ë‹√‹‹ ëÂÏÌ‹±‹fl É‹‹¥‹‹√‹‹ Ì‹≤‹ ≤‹Á. À—‹‡Í‹”√‹Â √‹œ‹⁄π Δ‹” Õ‹”‹ÂÙ‹‹Â ˜¥‹‹Â. Ì‹Ïfl ëÂÏÌ‹±‹fl√‹fl ¿›Û¸Ü √‹œ‹⁄π …”…‹”‹Â Δ‹±‹ ë”fl Ü‹Δ—‹‹ ˜¥‹‹. Δ‹±‹ Ü‹ ƒ‹¬ÿ≥‹ ìΔ‹‹â ”˚‹ Δ‹ìfl Δ‹¬›Ù‹Ω ≥‹‹—‹ ¥‹Â Δ‹˜ÂÍ‹‹ÿ ≤‹Á. À—‹‡Í‹”√‹fl À‹πÍ‹fl ≥‹â Ü√‹Â ÜÂœ‹√‹fl ˃—‹‹Ü ú‹‹¥…flÍπÙ‹‹˜ÂÀ‹ Ü‹Ì—‹‹. É‹”ÂÉ‹” ¥‹‹Â Ü‹ƒ‹Ï√‹‹ ëÂÏÌ‹±‹fl ›√‹—‹‹œ‹ë œ‹ÿË‚” ë”ÂÍ‹‹Â ƒ‹¬ÿ≥‹ ˜Ù¥‹Δ‹¬¥‹ ÈΔ‹Â ˜‹Â—‹ ¥‹‹Â √‹Ì‹‹ Ü‹Ì‹ÂÍ‹‹ Ü›¡‹ë‹”fl Δ‹‹Â¥‹‹√‹fl ”fl¥‹Â ÜÂ√‹fl ú‹ë‹Ù‹±‹fl 딋̋fl, Δ‹ìfl Δ‹¬›Ù‹Ω ë” ¥‹‹Â Ü À‹”‹À‹” ë˜ÂÌ‹‹—‹. Δ‹±‹ ìΔ‹‹â ƒ‹—‹ÂÍ‹‹Â ƒ‹¬ÿ≥‹ ܸë‹Ì‹Ì‹‹Â ¥‹Âœ‹‹ÿ Üœ‹Í‹π‹”fl ¥‹‹Â” ›Ù‹Ì‹‹—‹ À‹flˇÿ ëÔ‹‡ÿ √‹≥‹fl. ÙÌ‹. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹ √‹flÍ‹ëÿ´ Í‹É‹Â ì : ``Ü‹ Δ‹‡Ù¥‹ë√‹fl 1Í‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹ ìΔ‹‹—‹‹ Δ‹ìfl ¥‹Â√‹Â À‹ÿ¡‹‹Ì—‹‹ Δ‹˜ÂÍ‹‹ÿ ëÂÏÌ‹±‹fl É‹‹¥‹‹√‹‹ ›≤”Â긔 œ‹˜Â”À‹‹√‹ ú‹‹¥…flÍπÙ‹‹˜ÂÀ‹Â œ‹‹”‹ ›”Δ‹‹Â¸⁄√‹Â œ‹‹¸Â œ‹‹ÂëÍ‹fl.''** â.Ù‹. 1874√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹ `À‹ÿ¡‹‹—‹‹ Δ‹˜ÂÍ‹‹ÿ ”π ≥‹â ˜¥‹fl' ÜÂÌ‹‡ÿ ≤‹Á. ”œ‹ÂÔ‹ œ‹. Ô‹‡êÍ‹ ÙÌ‹flë‹”¥‹‹ √‹≥‹fl. ¥‹ÂÜ‹Â Í‹É‹Â ì : ``1874√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹fl ÜÂë Δ‹¬¥‹ ”‹œ‹√‹‹”‹—‹±‹ ›Ì‹. Δ‹‹´ë√‹Â `ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl Δ‹¬ÂÙ‹'√‹‹ √‹¸Ì‹”Í‹‹Í‹ áúì‹”‹œ‹ πÂÙ‹‹â Δ‹‹Ù‹Â≥‹fl Ù‹‡Í‹Õ‹ ≥‹â ˜¥‹fl, ËÂ√‹Â Ü‹¡‹‹” ¥‹Âœ‹±‹Â ¥‹‡Í‹√‹‹¥œ‹ë Ù‹œ‹flö‹‹ ë”fl ˜¥‹fl. ƒ‹‚Ë”‹¥‹ ›Ì‹æ‹Δ‹fl´√‹‹ ƒ‹¬ÿ≥‹‹Í‹—‹œ‹‹ÿ Ü√‹Â ”‹Ëë‹Â¸√‹fl Í‹«ƒ‹ Í‹‹áÀ‹¬Â”flœ‹‹ÿ Δ‹±‹ ÜÂë ÜÂë Δ‹¬¥‹ Ù‹ú‹Ì‹‹—‹ÂÍ‹fl ìÂ. (œ‹« œ‹‹”‹ Δ‹flÜÂú‹.≤fl. œ‹‹¸Â√‹‹ ÜÕ—‹‹Ù‹ Ì‹É‹¥‹Â ƒ‹‚Ë”‹¥‹ ›Ì‹æ‹Δ‹fl´√‹‹ ë‹ÁΔ‹fl”‹á¸ ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹œ‹‹ÿ Ù‹ú‹Ì‹‹—‹ÂÍ‹fl π‡Í‹⁄Õ‹ Δ‹¬¥‹√‹‹Â ãΔ‹—‹‹Âƒ‹ ë—‹‹Â⁄ ˜¥‹‹Â.) Ü√—‹μ‹ Δ‹±‹ √‹›˜ ˜‹Â—‹ ÜÂœ‹ √‹ ë˜fl Ô‹ë‹—‹. Ì‹≤‹Âπ”‹√‹fl Δ‹¬Âœ‹‹√‹ÿπ Ù‹‹›˜¥—‹ Ù‹Õ‹‹Ü 1975œ‹‹ÿ Ù‹”ë‹”fl Ü√‹‡π‹√‹≥‹fl Ü‹ Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹‡ÿ (`”‹ü—‹”ÿƒ‹' ›Ù‹Ì‹‹—‹) Δ‹‡√‹œ‹‡⁄∫±‹ ë—‹‡¤ ¥‹Â œ‹‚Ï Δ‹¬¥‹ ƒ‹ÿÕ‹fl”›Ù‹ÿ˜ ƒ‹‹Â›˜Í‹√‹Â Ë‚√‹‹ÿ Δ‹‡Ù¥‹ë‹Â Ì‹Âú‹√‹‹” Δ‹‹Ù‹Â≥‹fl Ë≤fl ˜¥‹fl. Ü‹ ãΔ‹”≥‹fl ¥‹Â Ü‹Ì‹‰›∂‹ À‹ÿ¡‹‹—‹‹ Δ‹˜ÂÍ‹‹ÿ ”π ≥‹â ˜¥‹fl ¥‹ÂÌ‹‡ÿ œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹‡ÿ ë≥‹√‹ —‹≥‹‹¥‹≥‹ ÙÌ‹flë‹”fl Ô‹ë‹—‹ ¥‹ÂÌ‹‡ÿ √‹≥‹fl. 1874√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹ ì-Ü‹´ œ‹‹Ù‹ ë ÜÂë‹π Ì‹Û‹⁄ Ù‹‡¡‹fl ú‹Í‹±‹œ‹‹ÿ ”˚‹ Δ‹ìfl, œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹‹ ܘÂÌ‹‹Í‹√‹‹ Ü‹¡‹‹”Â, Δ‹‹ìfl É‹«ú‹‹â ˜Ô‹Â ÜÂœ‹ Ù‹œ‹°—‹ ìÂ.''*** ∗ ∗∗ ∗∗∗
√‹œ‹⁄ƒ‹æ (1874) √‹œ‹⁄ƒ‹æ - À‹fl¢ Ü‹Ì‹‰›∂‹, 1880, Δ‹¬Ù¥‹‹Ì‹√‹‹ √‹œ‹⁄ƒ‹æ, É‹ÿ≤ 1, Ù‹ÿ. ”œ‹ÂÔ‹ œ‹. Ô‹‡êÍ‹, `√‹œ‹⁄ƒ‹æ' : (É‹ÿ≤ 1 Ü√‹Â 2) ÜÌ‹‹⁄ú‹fl√‹ ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl ƒ‹æ√‹‹Â Δ‹¬‹ƒ‹≤Ì‹‹Ù‹, Δ‹‰. 12
6
”π ≥‹—‹ÂÍ‹‹ √‹œ‹⁄ƒ‹æ√‹fl μ‹±‹-ú‹‹” √‹ëÍ‹‹Â œ‹ÏÌ‹‹√‹Â Ü‹¡‹‹” ÜÂ Δ‹‡Ù¥‹ë `ì-Ü‹´ œ‹‹Ù‹ ë ÜÂë‹π Ì‹Û‹⁄ ú‹Í‹±‹œ‹‹ÿ ”˚‹' Üÿƒ‹Â√‹‡ÿ ≤‹Á. Ô‹‡êÍ‹√‹‡ÿ ¥‹‹”±‹ ÙÌ‹fl닔̋‹√‹‡ÿ œ‹‡ÔëÂÍ‹ ìÂ. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹ ÜÙ‹ÿ›πƒ¡‹Δ‹±‹Â ë˜Â ì : `Ü‹ Δ‹‡Ù¥‹ë√‹fl 1Í‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹ ìΔ‹‹—‹‹ Δ‹ìfl ¥‹Â√‹Â À‹ÿ¡‹‹Ì—‹‹ Δ‹˜ÂÍ‹‹ÿ ëÂÏÌ‹±‹fl É‹‹¥‹‹√‹‹ œ‹˜Â”À‹‹√‹ ú‹‹¥…flÍπÙ‹‹˜ÂÀ‹Â œ‹‹”‹ ›”Δ‹‹Â¸⁄√‹Â œ‹‹¸Â œ‹‹ÂëÍ‹fl.' œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹‡ÿ Ü‹ ë≥‹√‹ Üœ‹‹√—‹ ë”Ì‹‹√‹‡ÿ ë‹Ââ ë‹”±‹ √‹≥‹fl. ÜÍ‹À‹∂‹, Δ‹‡Ù¥‹ë À‹ÿ¡‹‹Ì‹Ì‹‹√‹fl ë‹œ‹ƒ‹fl”fl Ü‹”ÿÕ‹‹â ˜Ô‹Â, ë¸͋flë √‹ëÍ‹‹Â À‹ÿ¡‹‹â√‹Â ¥‹Ê—‹‹” Δ‹±‹ ≥‹â ˜Ô‹Â. Δ‹±‹ Δ‹ìfl À‹ÿ¡‹‹—‹ÂÍ‹fl √‹Â À‹ÿ¡‹‹—‹‹ Ì‹ƒ‹”√‹fl Δ‹¬¥‹‹Â√‹‹Â √‹‹Ô‹ ë”Ì‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì—‹‹Â ˜Ô‹Â. ÜÂœ‹‹ÿ≥‹fl ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl Õ‹‹Û‹‹√‹‹ Ù‹π÷Õ‹‹ƒ—‹Â À‹ú‹fl ƒ‹—‹ÂÍ‹fl √‹ëÍ‹‹Âœ‹‹ÿ≥‹fl Ü‹ μ‹±‹ú‹‹” √‹ëÍ‹ —‹‹Âƒ—‹ ˃—‹‹ÜÂ Δ‹˜‹«ú‹fl √‹Â Ù‹ú‹Ì‹‹â ”˜fl. Δ‹›”±‹‹œ‹Â Ü‹Δ‹±‹√‹Â `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹fl Üö‹¥‹ Ì‹‹ú‹√‹‹ Ù‹‹ÿΔ‹≤fl Ô‹ëfl. Ü‹œ‹‹ÿ ÙΔ‹Û¸Δ‹±‹Â Ü‹ƒ‹Ï√‹‹ Üœ‹Í‹π‹” œ‹‹¸Â√‹‹Â ñ ÜÂœ‹‹ÿ—‹ ≤‹Á. À—‹‡Í‹” ›Ì‹ø‹√‹ ¥‹”flë Ü√‹Â ›Ì‹æ‹Δ‹¬Âœ‹fl ¥‹”flë ƒ‹‡Ë”‹¥‹œ‹‹ÿ √‹‹œ‹ ë‹∞“‡ÿ ˜¥‹‡ÿ ܸ͋ ÜÂœ‹ œ‹‹√‹Ì‹‹√‹Â ë‹”±‹ ì ë ÜÂœ‹√‹‹ œ‹‹¸Â√‹‹Â ñ ú‹‹¥…flÍπ√‹‹Â ¥‹Â°ÂøÂÛ‹ Ë ë‹œ‹ ë”fl ƒ‹—‹‹Â ˜Ô‹Â. ÙÌ‹. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹Â Í‹‹ƒ—‹‡ÿ ë ``ô‹±‹‹ë ›√‹À‹ÿ¡‹‹Âœ‹‹ÿ ÜÂÌ‹‡ÿ Í‹É‹‹±‹ ˜¥‹‡ÿ ë ›√‹Ô‹‹Ï‹Âœ‹‹ÿ ú‹Í‹‹Ì‹fl Ô‹ë‹—‹ √‹›˜.''* Ü√‹Â ÜÂœ‹±‹Â ÜÂÌ‹‹Â ›”Δ‹‹Â¸⁄ Ü‹Δ—‹‹Â, ËÂ√‹‹ Δ‹›”±‹‹œ‹Â ¥‹Â¸Í‹‹ Õ‹‹ƒ‹√‹fl ì‹Δ‹ÂÍ‹fl Δ‹¬¥‹‹Â√‹‹Â ¥‹Â±‹Â √‹‹Ô‹ 딋̗‹‹Â. ë≥‹‹ Ü√‹Â ᛥ‹˜‹Ù‹√‹‹ Õ‹‹ƒ‹œ‹‹ÿ ËÂ Δ‹‹√‹‹œ‹‹ÿ ≥‹‹Â≤‹Â Ù‹‡¡‹‹”‹Â ë”Ì‹‹√‹fl ËÈ” ˜¥‹fl ¥‹ÂÜ‹Â√‹Â …”fl≥‹fl ìΔ‹‹Ì‹fl ¥‹Â√‹Â Δ‹¬ƒ‹¸ ë—‹‹Â⁄. Ü√‹Â À‹fl¢ Ü‹Ì‹‰÷›∂‹√‹Â Ù‹œ‹—‹Â ”π ë”ÂÍ‹‹ 1Í‹‹ Õ‹‹ƒ‹œ‹‹ÿ≥‹fl Ë ë‹∞fl √‹‹É‹Ì‹‡ÿ ô‹¸Â ¥‹Â ë‹∞fl √‹‹É‹Ì‹‡ÿ Ü√‹Â Ù‹‡¡‹‹”Ì‹‡ÿ Ü√‹Â …”̋̋‡ÿ ô‹¸Â ¥‹Â Ù‹‡¡‹‹”Ì‹‡ÿ Ü√‹Â …”̋̋‡ÿ ÜÂÌ‹fl Ü‹§‹‹ ë”fl.** Ü‹ Ù‹Ì‹⁄√‹‹ …Í‹ÙÌ‹ÈΔ‹Â ≤‹Á. ”œ‹ÂÔ‹ Ô‹‡êÍ‹ ë˜Â ì ¥‹Âœ‹, ``ÜÂÌ‹fl ›Ì‹ëÍ‹‹ÿƒ‹ À‹√‹ÂÍ‹fl Δ‹¬≥‹œ‹ Ü‹Ì‹‰›∂‹ 1875œ‹‹ÿ Üœ‹Í‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì‹fl.'' ÙÌ‹. ”‹. ›Ì‹. Δ‹‹´ë Í‹É‹Â ì : ``Ü‹ √‹œ‹⁄ƒ‹æ ìΔ‹‹—‹‹ Δ‹ìfl À‹˜‹” Δ‹≤“‡ÿ √‹›˜ ¥‹Â√‹‡ÿ ë‹”±‹ Ù‹œ‹°¥‹‡ÿ √‹≥‹fl. Ü ¥‹Â ë‹Ââ Ù‹”ë‹”fl ”‹Ë√‹fl›¥‹ À‹πÍ‹‹â ë ≤‹Á. À—‹‡Í‹” ƒ‹—‹‹ √‹Â ¥‹Â√‹fl ˃‹‹Ü À‹fl° Üœ‹Í‹π‹” Ü‹Ì—‹‹ ¥‹Â±‹Â √‹‹œ‹ÿË‚” ë—‹‡¤ ë ëÿâ ˇπ‡ÿ Ë ë‹”±‹ ˜¥‹‡ÿ ¥‹Â ›Ì‹Ô‹Â Ü¥—‹‹” ً”ë‹”fl π…¥‹” °Â—‹‹ ›Ì‹√‹‹ ¥‹ë⁄ ë”Ì‹‹Â √‹ë‹œ‹‹Â ìÂ.'' ≤‹Á. À—‹‡Í‹”√‹fl ˃—‹‹Ü ܋̋ÂÍ‹‹ Üœ‹Í‹π‹” ÙÌ‹. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹‹ ›”Δ‹‹Â¸⁄√‹Â Ü‹¡‹‹” ”π ë—‹‡¤ ¥‹Â ¥‹‹Â œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹fl Δ‹¬Ù¥‹‹Ì‹√‹‹œ‹‹ÿ≥‹fl ÙΔ‹Û¸ ≥‹‹—‹ ìÂ. Ü ܜ‹Í‹π‹” ܋œ‹ ëÂœ‹ ë—‹‡¤ ¥‹Â√‹‡ÿ π…¥‹” Δ‹” ¥‹‹Â Ì‹˜flÌ‹¸fl ë‹”±‹ Ë ˜‹Â—‹ ܸ͋ Ü °ÂÌ‹‹√‹‹Â ë≥‹‹Â Ü≥‹⁄ √‹›˜. Ü‹√‹fl Δ‹‹ìÏ Δ‹‹´ëÙ‹‹˜ÂÀ‹ `ˇπ‡ÿ Ë ë‹”±‹'√‹‹Â áÔ‹‹”‹Â ë” ìÂ.*** Ü‹ `ˇπ‡ÿ ë‹”±‹' ܸ͋ ÜÂë Üœ‹Í‹π‹”√‹‹Â À‹fl° Üœ‹Í‹π‹” œ‹‹¸Â√‹‹Â ¥‹Â°ÂøÂÛ‹. ∗ ∗∗ ∗∗∗
√‹œ‹⁄ƒ‹æ - À‹fl¢ Ü‹Ì‹‰›∂‹, 1880, Δ‹¬Ù¥‹‹Ì‹√‹‹ ÜÂË√‹ ”‹. ›Ì‹. Δ‹‹´ë, √‹œ‹⁄π, Δ‹‰. 103
7
”œ‹ÂÔ‹ œ‹. Ô‹‡êÍ‹√‹‡ÿ ¥‹‹”±‹ ÙÌ‹—‹ÿÙΔ‹Û¸ ì : ``ÜÙ‹Í‹ √‹œ‹⁄πfl—‹ Ù‹”ë‹”fl `√‹œ‹⁄ƒ‹æ' (1874)√‹fl √‹œ‹⁄π√‹fl Δ‹¬Ù¥‹‹Ì‹√‹‹ Ü√‹Â œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹fl Ù‹”ë‹”fl `√‹œ‹⁄ƒ‹æ' (1880)√‹fl œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹ √‹flÍ‹ëÿ´Â Í‹É‹ÂÍ‹fl Δ‹¬Ù¥‹‹Ì‹√‹‹ (Δ‹›”›Ô‹Û¸ 10) Ù‹”É‹‹Ì‹fl °ÂÌ‹‹≥‹fl Δ‹≤π‹ Δ‹‹ìÏ É‹ÂÍ‹‹â ˜Ô‹Â ¥‹Â ”œ‹¥‹√‹‹Â ëÿâë Üÿπ‹Ë Ü‹Ì‹fl Ô‹ëÔ‹Â. ≤‹Á. À—‹‡Í‹” œ‹‡ÿÀ‹â Ù‹”ë‹”√‹‹ ëÂÏÌ‹±‹fl É‹‹¥‹‹√‹‹ Ì‹≤‹ ãΔ‹”‹ÿ¥‹ Õ‹‹”¥‹fl—‹ Ù‹ÿÙ뉛¥‹, ¥‹∂Ì‹§‹‹√‹ ¥‹Âœ‹Ë Ù‹ÿÙ뉥‹ Õ‹‹Û‹‹Ù‹‹›˜¥—‹√‹‹ É—‹‹¥‹√‹‹œ‹ ›Ì‹ø‹√‹ ˜¥‹‹. ¥‹Âœ‹√‹Â √‹œ‹⁄π Δ‹¬¥—‹Â Õ‹‹”‹ÂÕ‹‹” Ù‹π÷Õ‹‹Ì‹ ˜¥‹‹Â. `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹fl Ô‹‹Í‹Â—‹ Ü‹Ì‹‰›∂‹ ¥‹Ê—‹‹” ë”Ì‹‹√‹‹Â œ‹‚Ï Δ‹¬Ù¥‹‹Ì‹ ≤‹Á. À—‹‡Í‹”√‹‹Â ˜¥‹‹Â. √‹œ‹⁄π ø‹”‹ ¥‹Ê—‹‹” ≥‹—‹ÂÍ‹fl Δ‹¬¥‹√‹fl Δ‹¬‚… °Ââ√‹Â ¥‹Âœ‹±‹Â ë¸͋flë Ù‹‚ú‹√‹‹Ü‹Â ë”fl ˜¥‹fl, Ë ÙÌ‹flë‹”fl √‹œ‹⁄π ¥‹Âœ‹‹ÿ …”…‹” ë—‹‹⁄ ˜¥‹‹. Ü‹œ‹, 1874√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹ À—‹‡Í‹” œ‹‹√—‹ ë”fl ˜¥‹fl. ¥‹Âœ‹√‹Â ¥‹Âœ‹‹ÿ ›Ì‹æ‹≥‹fl⁄Ü‹Â√‹Â √‹ Ì‹ÿú‹‹Ì‹fl Ô‹ë‹—‹ ¥‹ÂÌ‹‡ÿ Ì‹‹ÿ¡‹‹Õ‹”ÂÍ‹‡ÿ ëÔ‹‡ÿ Í‹‹ƒ—‹‡ÿ √‹ ˜¥‹‡ÿ. ¥‹Âœ‹√‹Â Ù≥‹‹√‹Â Ü‹Ì‹ÂÍ‹‹ ú‹‹¸›…Í≤√‹fl ›Ì‹æ‹ëfl—‹ Ù‹üË¥‹‹ ≤‹Á. À—‹‡Í‹”√‹fl Ù‹œ‹ëö‹ ¥‹‹Â √‹ Ë ˜¥‹fl. ”‹. Ù‹‹. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹fl √‹‹«¡‹ Ü√‹‡Ù‹‹” ú‹‹¸›…Í≤√‹Â 1874√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹¥‹œ‹‹ÿ ë¸͋‡ÿë Ì‹‹ÿ¡‹‹Õ‹”ÂÍ‹‡ÿ Í‹‹ƒ‹¥‹‹ÿ ñ Ü≥‹Ì‹‹ ¥‹ÂÌ‹‡ÿ ¥‹Âœ‹√‹Â ë˜ÂÌ‹‹¥‹‹ÿ ¥‹Âœ‹±‹Â ¥‹Â ìΔ‹‹â ƒ‹—‹ÂÍ‹‡ÿ Δ‹‡Ù¥‹ë À‹ÿ¡‹‹â√‹Â À‹°”œ‹‹ÿ œ‹‡ë‹—‹ ¥‹Â Δ‹˜ÂÍ‹‹ÿ œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹Â Ü›Õ‹Δ‹¬‹—‹ œ‹‹¸Â œ‹‹ÂëÍ—‹‡ÿ ˜¥‹‡ÿ. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â Δ‹¬›¥‹ë‚Ï Ü›Õ‹Δ‹¬‹—‹ Ü‹Δ‹¥‹‹ÿ ú‹‹¸›…Í≤ ì‹Δ‹ÂÍ‹fl 2000 Δ‹¬¥‹‹Â ”π 딋̋fl ˜¥‹fl, ÜÂœ‹ ë˜ÂÌ‹‹—‹‡ÿ ìÂ.''* 1874√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹ Δ‹” Ë ëÿâ Ì‹fl¥—‹‡ÿ ¥‹Â√‹fl Ì‹flƒ‹¥‹ Ü‹Δ‹±‹√‹Â 1875√‹fl √‹˜Œ, Δ‹±‹ 1880√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹œ‹‹ÿ≥‹fl œ‹Ï ìÂ. Δ‹‹´ëÙ‹‹˜ÂÀ‹Â Ë ú‹ú‹‹⁄ ë”fl ì ¥‹Â ¥‹‹Â `Ù‹”ë‹”fl √‹œ‹⁄ƒ‹æ' (œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Ì‹‹Ï‡ÿ)√‹fl Ü‹´œ‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹Â Ü‹¡‹‹” ë”fl ìÂ. 1875√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹ ÜÂœ‹√‹‹ °ÂÌ‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì‹fl ì ë ëÂœ‹ ¥‹Â É—‹‹Í‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì‹¥‹‡ÿ √‹≥‹fl. ¥‹ÂÜ‹Â Ü‹´œ‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹œ‹‹ÿ Δ‹¬Ù¥‹‹Ì‹√‹‹√‹Â Ù‹‹Í‹ √‹≥‹fl ¥‹Âœ‹ ë˜Â ìÂ, Δ‹±‹ Δ‹ìfl ÜÂœ‹√‹‹ °ÂÌ‹‹œ‹‹ÿ Δ‹‹ÿú‹œ‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹ Ü‹Ì‹fl ˜¥‹fl, ËÂœ‹‹ÿ `Ü‹Á긋ÂÀ‹”, 1880√‹fl Ù‹‹Í‹ √‹‹«¡—‹‹√‹‡ÿ' ÜÂœ‹±‹Â ë˚‡ÿ ìÂ, Δ‹±‹ Ü‹ Ù‹‹Í‹ À‹fl¢ Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹fl ìÂ. ÜÂ¸Í‹Â Δ‹˜ÂÍ‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹ 1875 ›Ì‹Ô‹Â Δ‹‹´ëÙ‹‹˜ÂÀ‹√‹‹ Í‹ÂÉ‹œ‹‹ÿ≥‹fl ëÔ‹fl Ì‹flƒ‹¥‹ œ‹Ï¥‹fl √‹≥‹fl. ≤‹Á. ”œ‹ÂÔ‹ Ô‹‡êÍ‹ 1875√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹Â —‹≥‹‹≥‹⁄ ”fl¥‹Â `›Ì‹ëÍ‹‹ÿƒ‹' ë˜Â ìÂ. Ü‹ Ü‹Ì‹‰›∂‹ ÜÂœ‹√‹‹ °ÂÌ‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì—‹‹√‹fl ì‹Δ‹ Δ‹≤ ìÂ, Δ‹”ÿ¥‹‡ ÜÂÜ‹Â Δ‹±‹ Ì‹flƒ‹¥‹ Ü‹Δ‹¥‹‹ √‹≥‹fl. œ‹‚Ï `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹‹Â Ü‹É‹‹Â Δ‹˜ÂÍ‹‹Â Õ‹‹ƒ‹ 1875œ‹‹ÿ ”π ë”Ì‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì—‹‹Â ˜¥‹‹Â Ü√‹Â œ‹‹μ‹ À‹fl°Â Õ‹‹ƒ‹ Δ‹¬›Ù‹Ω ≥‹—‹‹Â ˜¥‹‹Â ÜÂœ‹ Í‹‹ƒ‹Â ìÂ. Δ‹¬≥‹œ‹ √‹Ë” ÜÂÌ‹fl ì‹Δ‹ Δ‹≤ ì ëÂ Δ‹˜ÂÍ‹‹ ∗
√‹œ‹⁄ƒ‹æ, É‹ÿ≤ 1, Ù‹ÿ. ”œ‹ÂÔ‹ œ‹. Ô‹‡êÍ‹, `√‹œ‹⁄ƒ‹æ' : ÜÌ‹‹⁄ú‹fl√‹ ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl ƒ‹æ√‹‹Â Δ‹¬‹ƒ‹≤Ì‹‹Ù‹, Δ‹‰. 10
8
Õ‹‹ƒ‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì‹ÂÍ‹‹ ›√‹À‹ÿ¡‹‹ÂÌ‹‹Ï‹ÿ 222 Δ‹‹√‹‹ÿ ”π ë”Ì‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì—‹‹ÿ Ü√‹Â 223œ‹‹ Δ‹‹√‹Â≥‹fl À‹fl°Â Õ‹‹ƒ‹ —‹≥‹‹¥‹≥‹ ÙÌ‹ÈΔ‹œ‹‹ÿ Δ‹¬›Ù‹Ω ë”Ì‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì—‹‹Â ˜Ô‹Â, ˜ëfl륋œ‹‹ÿ ¥‹Âœ‹ √‹≥‹fl. À‹fl° Õ‹‹ƒ‹œ‹‹ÿ …”…‹” ë”Ì‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì—‹‹ ìÂ. ܸ͋ ÜÂÌ‹‡ÿ Í‹‹ƒ‹Â ì ë œ‹‚Ï √‹œ‹⁄ƒ‹æ Ü‹É‹‡ÿ ”π ë”Ì‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì—‹‡ÿ ˜Ô‹Â. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â Ë …”…‹”‹Â ë—‹‹⁄ ¥‹Â√‹fl Ì‹flƒ‹¥‹ 1880Ì‹‹Ïfl À‹fl¢ Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹fl Δ‹¬Ù¥‹‹Ì‹√‹‹œ‹‹ÿ≥‹fl œ‹Ï ìÂ. ܸ͋ 1875√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹‹ À‹fl° Õ‹‹ƒ‹œ‹‹ÿ ë”ÂÍ‹‹ …”…‹”‹Â Ü√‹Â 1880Ì‹‹Ïfl Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹‹ Δ‹˜ÂÍ‹‹ Õ‹‹ƒ‹œ‹‹ÿ ≥‹—‹ÂÍ‹‹ …”…‹”‹Â ›Ì‹Ô‹Â ÜÂëÙ‹‹≥‹Â °ÂâÔ‹‡ÿ. 1874√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹œ‹‹ÿ …”…‹”‹Â ë”Ì‹‹ œ‹‹¸Â œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹Â Ì‹ƒ‹‹ÂÌ‹Ì‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì‹Â ìÂ. Δ‹”ÿ¥‹‡, É‹”ÂÉ‹” °ÂâÜ ¥‹‹Â œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â Ë …”…‹” ë—‹‹⁄ ¥‹Â Üÿƒ‹Â ÜÂœ‹√‹fl ¸flë‹ ë”Ì‹fl Ü ÜÂœ‹√‹Â Ü√—‹‹—‹ ë”Ì‹‹ ËÂÌ‹‡ÿ ìÂ. É‹”ÂÉ‹” ¥‹‹Â ÜÂœ‹±‹Â Ë ”fl¥‹Â …”…‹” ë—‹‹⁄ ¥‹Â Ü¥—‹ÿ¥‹ Ì‹‹ÿ¡‹‹Ë√‹ë ìÂ. ú‹‹¥…flÍπ√‹fl À—‹‡Í‹”√‹Â î‹ÿÉ‹Δ‹ Í‹ƒ‹‹≤Ì‹‹√‹fl Ü√‹Â Δ‹‹Â¥‹Â √‹ ˜‹Â¥‹ ¥‹‹Â ëÂÏÌ‹±‹fl É‹‹¥‹‹≥‹fl ëÂÌ‹‡ÿ Δ‹‹Δ‹ ≥‹â °¥‹ Ü À‹¥‹‹Ì‹Ì‹‹√‹fl Ì‹‹Ù‹√‹‹Δ‹‚›¥‹⁄œ‹‹ÿ œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â Ù‹‹≥‹ Ü‹Δ—‹‹Â ˜‹Â—‹ √‹Â Ù‹‹˜ÂÀ‹√‹Â ÜΔ‹Â›ö‹¥‹ ›”Δ‹‹Â¸⁄ Ü‹Δ—‹‹Â ˜‹Â—‹ ¥‹‹Â Ü ÜÌ‹Ô—‹ ›√‹ÿæ √‹Â ô‹‰±‹‹ÙΔ‹π ìÂ. Δ‹”ÿ¥‹‡ ÜÂÌ‹‹ ˜Â¥Ì‹‹”‹ÂΔ‹±‹ œ‹‹¸Â ë‹Ââ Ë Ü‹¡‹‹” √‹≥‹fl. çÍ‹¸‡ÿ, ``Ü‹ …”…‹”‹Âœ‹‹ÿ ë¸͋‹ë ¥‹‹Â, ÜÍ‹À‹∂‹, √‹‹√‹‹ ›Ì‹æ‹≥‹fl⁄Ü‹Â œ‹‹¸Â√‹‹ÿ Δ‹‡Ù¥‹ë‹Âœ‹‹ÿ √‹ °ÂâÜ ÜÂÌ‹‹ …딋 ë‹∞fl √‹‹É—‹‹ ìÂ.'' ÜÂÌ‹‹Â ”Ù‹¿›Û¸Ü Ü√‹Â ëÂÏÌ‹±‹fl√‹fl ¿›Û¸ÜÂ Δ‹¬œ‹‹±‹Õ‹‚¥‹ ƒ‹±‹fl Ô‹ë‹—‹ ÜÂÌ‹‹ Ü‹Δ‹±‹‹ ›Ì‹Ì‹Âú‹ë ÙÌ‹. ”‹. ›Ì‹. Δ‹‹´ë√‹‹Â ÙΔ‹Û¸ œ‹¥‹ ìÂ. ܸ͋ œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â Δ‹‹Â¥‹‹√‹‹ Δ‹”‹œ‹Ô‹⁄ œ‹‹¸Â Ü‹Ì‹ÂÍ‹‹ ƒ‹¬ÿ≥‹ Üÿƒ‹Â ËÂ, Ü›Õ‹Δ‹¬‹—‹ Ü‹Δ—‹‹Â ¥‹Â ÜÂœ‹√‹‹Â Δ‹¬‹œ‹‹›±‹ë Ü›Õ‹Δ‹¬‹—‹ ˜Ô‹Â ÜÂœ‹ œ‹‹√‹fl√‹Â ú‹‹Í‹Ì‹‡ÿ °ÂâÜÂ. ÜÂœ‹√‹‹ ›”Δ‹‹Â¸⁄√‹Â Ü‹¡‹‹” ú‹‹¥…flÍπ …”…‹” ë”Ì‹‹√‹fl Ü‹§‹‹ ë”fl ¥‹Â œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â œ‹‹√‹fl ¥‹Â √‹‹Âë”fl√‹‹ Õ‹‹ƒ‹ ÈΔ‹Â œ‹‹√‹fl. ÜÂœ‹‹ÿ ÜÂœ‹±‹Â ëÔ‹‡ÿ É‹‹Â¸‡ÿ ë—‹‡¤ ˜‹Â—‹ ÜÂœ‹ Í‹‹ƒ‹¥‹‡ÿ √‹≥‹fl. ``Ù‹‡¡‹‹”‹Â ë”Ì‹‹√‹‹ ë‹œ‹œ‹‹ÿ Δ‹‹Â¥‹‹√‹‹ Ü›Õ‹Δ‹¬‹—‹ ˱‹‹Ì‹Ì‹‹√‹fl ›Ì‹√‹ÿ¥‹fl ƒ‹¬ÿ≥‹ë¥‹‹⁄√‹Â ë”Ì‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì‹fl ˜¥‹fl, Δ‹±‹ ¥‹Â√‹‹Â ã∂‹” œ‹Î—‹‹Â √‹˜Œ ¥‹Â≥‹fl œ‹‹” ÜÂëÍ‹‹√‹Â ¥‹Â ë‹œ‹ ë”Ì‹‡ÿ Δ‹≤“‡ÿ.''* ÜÂœ‹ œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â √‹‹«¡—‹‡ÿ ìÂ. Ü‹ √‹‹«¡‹ À‹¥‹‹Ì‹Â ì ë √‹œ‹⁄π ܋ …”…‹”‹Â Üÿƒ‹Â ãπ‹Ù‹fl√‹¥‹‹ π‹É‹Ì‹fl ˜¥‹fl. Ù‹‡¡‹‹”‹ œ‹‹¸Â Ù‹‹œ‹Â °√‹√‹Â °ÂÉ‹œ‹Â ˘‹π ˃‹‹Ì‹√‹‹” Ì‹fl” √‹œ‹⁄π ܋̋fl ãπ‹Ù‹fl√‹¥‹‹ ëÂœ‹ π‹É‹Ì‹fl? Δ‹¬Ù¥‹‡¥‹ √‹œ‹⁄ƒ‹æ√‹‹ Ù‹ÿπÕ‹⁄œ‹‹ÿ œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â ë”ÂÍ‹fl √‹‹«¡‹ ÜÂœ‹√‹‹ œ‹‹¸Â Ü‹π” çÕ‹‹Â ë” ¥‹ÂÌ‹fl ìÂ. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹œ‹‹ÿ °Â ¥‹‡œ‹‹É‹fl ˜‹Â¥‹ ë ً‹˜ÂÀ‹√‹fl É‹‡Ô‹‹œ‹¥‹ ë”Ì‹‹√‹fl Ü¡‹fl”‹â ˜‹Â¥‹ ¥‹‹Â ÜÂœ‹±‹Â √‹œ‹⁄π√‹‹Â Ù‹˜ë‹” œ‹‹ƒ—‹‹Â Ë √‹ ˜‹Â¥‹. √‹œ‹⁄π√‹‹Â Ù‹˜ë‹” œ‹‹ƒ‹Ì‹‹√‹‡ÿ ÜÂœ‹√‹Â œ‹‹¸Â …”›Ë—‹‹¥‹ √‹˜‹Â¥‹‡ÿ. Ü‹ ¥‹Âœ‹√‹‹ÿ Ù‹‹ÊË√—‹ √‹Â ›Ì‹Ì‹Âë ˜¥‹‹ÿ. √‹œ‹⁄π√‹Â ÜÙ‹˜ë‹” ë”Ì‹‹√‹‹Â Δ‹‚”‹Â Ü›¡‹ë‹” ˜¥‹‹Â. ∗
√‹œ‹⁄ƒ‹æ, À‹fl. Ü‹. 1880, Δ‹¬Ù¥‹‹Ì‹√‹‹
9
Δ‹±‹ œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â √‹œ‹⁄π√‹Â Ü√—‹‹—‹ √‹ ≥‹‹—‹ ¥‹Â œ‹‹¸Â Δ‹‹Â¥‹‹√‹fl œ‹—‹‹⁄π‹œ‹‹ÿ ”˜fl√‹Â Ë ëÿâ ë”fl Ô‹ë ¥‹Âœ‹ ˜¥‹‹ Ü ÜÂœ‹±‹Â ë—‹‡¤ ˜¥‹‡ÿ √‹Â √‹œ‹⁄π Ë ë”fl Ô‹ë ¥‹Âœ‹ ˜¥‹‹Â Ü≥‹Ì‹‹ ܱ‹Â Ë ëÿâ ë”Ì‹‡ÿ °Â⥋‡ÿ ˜¥‹‡ÿ ¥‹Â ܱ‹Â ë—‹‡¤ √‹˜‹Â¥‹‡ÿ ¥‹Â ÙΔ‹Û¸ ìÂ. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'œ‹‹ÿ ë”ÂÍ‹‹ Ù‹‡¡‹‹”‹ ëÂÌ‹Ï ë¥‹⁄Ì—‹Δ‹‹Í‹√‹ Ü≥‹Â⁄ Ë ë—‹‹⁄ ˜¥‹‹ ÜÂÌ‹‡ÿ ≤‹Á. ”œ‹ÂÔ‹ œ‹. Ô‹‡êÍ‹ ÙÌ‹flë‹”¥‹‹ √‹≥‹fl. ¥‹ÂÜ‹Â Í‹É‹Â ì : `` `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹Â `Ù‹‡¡‹‹”Ì‹‹'√‹fl ”‹. Ù‹‹. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹fl Ü‹ Ù‹œ‹ƒ‹¬ ë‹—‹⁄Ì‹‹˜fl Ù‹”ë‹”fl √‹fl›¥‹√‹‹Â Ü√‹Â Ù‹”ë‹”√‹‹ Ü‹πÂÔ‹√‹‹Â Üœ‹Í‹ ë”Ì‹‹√‹fl …”Ë ÈΔ‹Â œ‹‹μ‹ ˜¥‹fl ÜÂœ‹ Ü‹ Δ‹˜ÂÍ‹‹ÿ À‹ÿ√‹Â Ì‹úú‹Â Ë√œ‹ÂÍ‹‹ Ì‹Êœ‹√‹Ù—‹√‹‹Â ᛥ‹˜‹Ù‹ °Â¥‹‹ÿ œ‹‹√‹fl √‹ Ô‹ë‹—‹. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹ §‹‹›¥‹À‹ÿ¡‹√‹‹Â ¥‹‹Â≤fl ›Ì‹Í‹‹—‹¥‹ Ëâ Ü‹Ì—‹‹ ¥—‹‹” √‹œ‹⁄π ë‹Ì—‹ Í‹É‹fl ¥‹Âœ‹√‹Â ܛՋ√‹ÿæ‹ ˜¥‹‹. Δ‹”ÿ¥‹‡, ¥‹Â Δ‹ìfl ¥‹ÂÜ‹Â Ù‹‡¡‹‹”‹√‹Â ì˜ πâ Δ‹¬‹—‹›ˇ‹∂‹ …”fl §‹‹›¥‹œ‹‹ÿ π‹É‹Í‹ ≥‹—‹‹ ¥—‹‹” √‹œ‹⁄π `≤‹ÿ›≤—‹‹Â'œ‹‹ÿ ú‹‹” Í‹ÂÉ‹‹Â (Ü‹Â긋Â.√‹Ì‹Â. 1867) Í‹É‹fl ¥‹Âœ‹√‹Â ›…¸ë‹—‹‹⁄ ˜¥‹‹. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹fl Ü‹ Ù‹œ‹ƒ‹¬ ë‹—‹⁄Ì‹‹˜fl Δ‹‹ìÏ Ü‹ À‹‹À‹¥‹√‹‹Â Üÿ¸Ù‹ ë‹œ‹ ë”fl ƒ‹—‹‹Â ìÂ.''* ≤‹Á. ”œ‹ÂÔ‹ Ô‹‡êÍ‹√‹‹ Ü‹ ¥‹‹”±‹ Üÿƒ‹Â Ù‹ÿœ‹¥‹ ≥‹Ì‹‹√‹‡ÿ œ‹‡ÔëÂÍ‹ ìÂ. √‹œ‹⁄πÂ Δ‹‹Â¥‹‹√‹fl ¸flë‹ ë”fl œ‹‹¸Â œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â Üÿ¸Ù‹ ”‹É‹fl√‹Â `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'œ‹‹ÿ ô‹‹Í‹œ‹ÂÍ‹ ë”fl ÜÂœ‹ ë˜ÂÌ‹‡ÿ Ü œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹ œ‹‹¸Â Ü√—‹‹—‹ë¥‹‹⁄ ìÂ. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â Ë ëÿâ ë—‹‡¤ ¥‹Â Δ‹‹Â¥‹‹√‹fl …”Ë√‹‹ Δ‹‹Í‹√‹ Õ‹‹ƒ‹ ÈΔ‹Â ë—‹‡¤ ˜¥‹‡ÿ ÜÂœ‹‹ÿ Ô‹ÿë‹ ë”Ì‹‹√‹‡ÿ ë‹Ââ ë‹”±‹ √‹≥‹fl. √‹œ‹⁄πÂ Δ‹‹Â¥‹‹√‹‹Â ›Ì‹”‹Â¡‹ √‹‹«¡‹‹Ì—‹‹Â ˜‹Â¥‹ √‹Â Ü ›Ì‹”‹Â¡‹√‹Â œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â ÜÌ‹ƒ‹±—‹‹Â ˜‹Â¥‹ ¥‹‹Â Ü ÜÌ‹Ô—‹ Ì‹‹ÿ¡‹‹Ë√‹ë Í‹ÂÉ‹‹¥‹. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â ë¸͋‹Âë …Â”…‹” √‹‹√‹fl 國”√‹‹ ›Ì‹æ‹≥‹fl⁄Ü‹Â√‹Â ¡—‹‹√‹œ‹‹ÿ ”‹É‹fl√‹Â ë—‹‹⁄ ˜¥‹‹. ``ë¸͋flë À‹fl¢ ë‹Δ‹ë‚Δ‹ ”‹Ë√‹fl›¥‹√‹fl ¿›Û¸Ü ≥‹—‹ÂÍ‹fl ÙΔ‹Û¸ ˱‹‹—‹ ìÂ.''** ÜÂœ‹ ë˜fl Δ‹‹´ëÙ‹‹˜ÂÀ‹ ¿Û¸‹ÿ¥‹ ÈΔ‹Â ÜÂë Ì‹‹ê—‹ Δ‹±‹ Ü‹Δ‹Â ì : ``Ü‹Δ‹±‹ Δ‹””‹Ë√‹fl À‹fl뱋 Δ‹¬° ìflÜÂ! Ü‹Δ‹±‹‹ ãΔ‹”≥‹fl Δ‹”πÂÔ‹flÜ‹Â√‹‹ ÜÙ‹Í‹ œ‹‹Â˜ 祋”fl ƒ‹—‹‹ ìÂ.'' ñ Ü‹ Ì‹‹ê—‹ √‹œ‹⁄ƒ‹æœ‹‹ÿ≥‹fl √‹flëÏfl ƒ‹—‹‡ÿ ìÂ. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹Â …”…‹” ë”Ì‹‹ Üÿƒ‹Â Ù‹‹œ‹‹√—‹ ¡‹‹Â”±‹‹Â ú‹Œ¡‹Ì‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì—‹‹ÿ Ë ˜Ô‹Â. ¥‹π÷√‹‡Ù‹‹” œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â …”…‹”‹Â ë—‹‹⁄ ˜Ô‹Â. Ü‹ËÂ Δ‹±‹ Ù‹”ë‹”fl √‹fl›¥‹ Ü√‹‡Ù‹‹” Ì‹‹ú‹√‹œ‹‹Ï‹Ü‹Â√‹‹ Δ‹‹´‹Âœ‹‹ÿ Õ‹‹Û‹‹Ù‹‹›˜¥—‹√‹‹ °±‹ë‹” Ü›¡‹ë‹”flÜ‹Â ø‹”‹ …”…‹”‹Â ≥‹‹—‹ Ë ìÂ. ë‹ÁΔ‹fl-”‹á¸Ì‹‹Ïfl 뉛¥‹Ü‹Âœ‹‹ÿ ë‹ÁΔ‹fl”‹á¸ ¡‹”‹Ì‹√‹‹”√‹fl ñ Ù‹Ë⁄ë√‹fl Δ‹‹Â¥‹‹√‹fl Ü≥‹Ì‹‹ ÜÂ√‹‹ ë‹—‹πÂÙ‹”√‹‹ Ì‹‹”Ù‹√‹fl Ù‹ÿœ‹›¥‹ Í‹ÂÌ‹‹—‹ ìÂ, Δ‹±‹ ë‹ÁΔ‹fl”‹á¸ Ì‹ƒ‹”√‹fl 뉛¥‹Ü‹Â√‹‹ Δ‹‹´œ‹‹ÿ ¥‹‹Â Ù‹”ë‹”fl √‹fl›¥‹ Ü√‹‡Ù‹‹” ÜÂœ‹√‹Â ÜÂœ‹ …”…‹” ≥‹‹—‹ Ë ìÂ. ÜÂœ‹‹ÿ Ô‹Êö‹›±‹ë ¿›Û¸ Ü√‹Â …”ËΔ‹‹Í‹√‹ ›Ù‹Ì‹‹—‹, ë‹Ââ É—‹‹Í‹ ˜‹Â¥‹‹Â √‹≥‹fl ñ Ù‹Ë⁄ë ë ًË⁄√‹√‹Â Ü√—‹‹—‹ ë”Ì‹‹√‹‹Â ¥‹‹Â ˜”›ƒ‹Ë √‹˜Œ ܸ͋‡ÿ ˜‡ÿ œ‹‹”‹ Üÿƒ‹¥‹ Ü√‹‡Õ‹Ì‹√‹Â Ü‹¡‹‹” ë˜fl Ô‹ë‡ÿ ¥‹Âœ‹ ì‡ÿ.. ∗ ∗∗
√‹œ‹⁄ƒ‹æ (É‹ÿ≤ 1 Ü√‹Â 2) : ÜÌ‹‹⁄ú‹fl√‹ ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl ƒ‹æ√‹‹Â Δ‹¬‹ƒ‹≤Ì‹‹Ù‹, Δ‹‰. 13 ”‹. ›Ì‹. Δ‹‹´ë, √‹œ‹⁄π, Δ‹‰. 111
10
œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹ Ù‹‹œ‹Â Ù‹ÿΔ‹‹πëfl—‹ ¿›Û¸Ü Ü√‹Â Ù‹ÿΔ‹‹πë√‹fl Δ‹¬‹œ‹‹›±‹ë¥‹‹√‹fl ¿›Û¸Ü œ‹‹Â¸‹Â Ì‹‹ÿ¡‹‹Â Í‹â Ô‹ë‹—‹ ¥‹Âœ‹ ˜‹Â—‹ ¥‹‹Â ¥‹Â ÜÂœ‹±‹Â ë”ÂÍ‹‹ …”…‹”‹Â ëÏ‹—‹ ¥‹ÂÌ‹‹ √‹ ”˜ÂÌ‹‹ πfl¡‹‹ ¥‹Â ìÂ. Ü‹ ÜÌ‹Ô—‹ Ì‹‹ÿ¡‹‹Ë√‹ë √‹Â ¸flë‹Δ‹‹μ‹ À‹‹À‹¥‹ ìÂ. Δ‹¬Ù¥‹‹Ì‹√‹‹œ‹‹ÿ ÜÂœ‹±‹Â ë˚‡ÿ ì : ``À‹√‹fl Ô‹ê—‹‡ÿ ¥—‹‹ÿ Ù‹‡¡‹fl ƒ‹¬ÿ≥‹ë¥‹‹⁄√‹‹ Í‹É‹‹±‹œ‹‹ÿ …”̗‹‡ÿ √‹≥‹fl √‹Â ü—‹‹ÿ …”̋̋‡ÿ Δ‹≤“‡ÿ ì ¥—‹‹ÿ ô‹±‹‡ÿ ë”fl√‹Â √‹Ì‹‡ÿ Í‹É‹‹±‹ ë‹ÃÙ‹œ‹‹ÿ œ‹‚ê—‹‡ÿ ìÂ. ü—‹‹ÿ ≥‹‹Â≤‹Â ë ̋¡‹‹” Ջ‹ƒ‹ œ‹‚ëfl πÂÌ‹‹Â Δ‹≤“‹Â ì ¥—‹‹ÿ ›Ì‹Û‹—‹√‹‡ÿ Ü√‹‡Ù‹ÿ¡‹‹√‹ œ‹ÂÏÌ‹Ì‹‹√‹Â ë‹ÿâ √‹Ì‹‹ÿ Ì‹‹ê—‹‹Â 㜋”̋‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì—‹‹ ìÂ.''* √‹œ‹⁄π√‹‹ Ô‹Êö‹›±‹ë ¿›Û¸Ü ̋‹ÿ¡‹‹Ë√‹ë ÜÿÔ‹‹Â ë‹∞fl √‹‹É‹Ì‹‹√‹‹ ˜¥‹‹. Ü‹Ì‹‹ ÜÿÔ‹‹Â ë‹∞fl √‹‹É—‹‹ Δ‹ìfl Üœ‹‡ë ˃—‹‹Ü Ջ‹ƒ‹‹Â√‹Â °Â≤¥‹‡ÿ Í‹É‹‹±‹ 㜋”̋‡ÿ Δ‹±‹ Δ‹≤Â. Δ‹±‹ Ü‹ 㜋”±‹Ì‹‹Ï‹Â Õ‹‹ƒ‹ √‹œ‹⁄π√‹‹Â √‹≥‹fl Ü ÙΔ‹Û¸Δ‹±‹Â πÂÉ‹‹Ì‹‡ÿ °ÂâÜÂ. Ü‹ œ‹‹¸Â Δ‹‹Â¥‹‹√‹‡ÿ 㜋”±‹, Δ‹‹Â¥‹‹√‹‹ Ô‹Àπ‹Â ë‹ÃÙ‹œ‹‹ÿ œ‹‚ëÌ‹‹ °ÂâÜÂ. Δ‹‹Â¥‹Â ÜÂœ‹ ë—‹‡¤ ì ÜÂœ‹ Δ‹±‹ œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â ë˚‡ÿ ìÂ. Δ‹±‹ œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â Ü√‹Âë Ù≥‹‹√‹‹ÂÜ ¥‹Âœ‹ ë—‹‡¤ √‹≥‹fl. Ò‹fl ƒ‹ÿÕ‹fl”›Ù‹ÿ˜ ƒ‹‹Â›˜Í‹ œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹‹ ›√‹Ì‹Âπ√‹ Üÿƒ‹Â ë˜Â ì ¥‹Âœ‹ ``œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹‡ÿ Ü‹ ë≥‹√‹ ËÂÌ‹‡ÿ πÂÉ‹‹—‹ ì ¥‹ÂÌ‹‡ÿ Ù‹fl¡‹‡ÿÙ‹‹π‡ÿ Ü√‹Â ›√‹π‹Â⁄Û‹ √‹≥‹fl ÜÂœ‹ Ù‹Ì‹⁄≥‹‹ Ù‹‹ú‹‡ÿ Δ‹±‹ √‹≥‹fl.''** Ì‹Ïfl, Ù‹‡¡‹‹”ÂÍ‹‹ `√‹œ‹⁄ƒ‹æ' (1875 Ü√‹Â 1880)œ‹‹ÿ Ë ë‹ÃÙ‹ πÂÉ‹‹—‹ ì ¥‹Â Δ‹˜ÂÍ‹fl √‹Ë” œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â ë—‹‹⁄ ˜‹Â—‹ ¥‹ÂÌ‹fl ì‹Δ‹ Δ‹≤Â, Δ‹±‹ œ‹‚Ï √‹œ‹⁄ƒ‹æ Ù‹‹≥‹Â ¥‹‡Í‹√‹‹ 딥‹‹ÿ Ë É—‹‹Í‹ Ü‹Ì‹fl °—‹ ì ë ÜÂœ‹‹√‹‹ œ‹‹Â¸‹ Õ‹‹ƒ‹√‹‹ ë‹ÃÙ‹ ¥‹‹Â √‹œ‹⁄π√‹‹ Ë ìÂ. ãπ‹˜”±‹ ¥‹”flë °ÂâÜ ¥‹‹Â ñ √‹œ‹⁄π ë”ÂÍ‹‹ π—‹‹”‹œ‹√‹‹ ú‹›”μ‹Í‹ÂÉ‹√‹œ‹‹ÿ œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â Ë …”…‹”‹Â ë—‹‹⁄ ¥‹Â √‹œ‹⁄π√‹Â Ü√‹Â π—‹‹”‹œ‹√‹Â ãÕ‹—‹√‹Â Ü√—‹‹—‹ë¥‹‹⁄ ìÂ. π—‹‹”‹œ‹ Üÿƒ‹Â√‹‹ÿ √‹œ‹⁄π√‹‹ÿ ë¸͋‹ÿë ›Ì‹¡‹‹√‹‹Âœ‹‹ÿ ¥‹‹Â œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â ë”ÂÍ‹‹ …”…‹”‹Â Ü¥—‹ÿ¥‹ Ì‹‹ÿ¡‹Ë√‹ë ìÂ. π—‹‹”‹œ‹√‹‹ ú‹›”μ‹√‹Â î‹ÿÉ‹Δ‹ Í‹ƒ‹‹≤¥‹‹ Ü‹ …”…‹”‹Â Ô‹Êö‹›±‹ë ¿›Û¸ÜÂ Δ‹±‹ Ì‹‹ÿ¡‹‹Ë√‹ë ƒ‹±‹‹—‹ ¥‹ÂÌ‹‹ ìÂ. Ü‹ …”…‹”‹Â Ù‹ÿΔ‹‹πë 뗋‹⁄ ì ÜÂÌ‹‡ÿ ë‹Ââ ”fl¥‹Â ÙΔ‹Û¸ ≥‹¥‹‡ÿ √‹ ˜‹Ââ, Ü‹ Í‹É‹‹±‹ √‹œ‹⁄π√‹‡ÿ Ë ˜‹Â—‹ ÜÂÌ‹fl É‹‹Â¸fl ì‹Δ‹ Δ‹≤ ìÂ. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹fl Ü‹ ú‹ÂÛ¸‹ Üÿƒ‹Â ≤‹Á. ”œ‹ÂÔ‹ Ô‹‡êÍ‹ Ù‹‹Ââ-ëfl√‹Â Ë ë˜Â ì ¥‹Âœ‹‹ÿ Δ‹‚”ÂΔ‹‚”‡ÿ Ù‹¥—‹ ”˜ÂÍ‹‡ÿ ìÂ. ≤‹Á. Ô‹‡êÍ‹ Í‹É‹Â ì : ``œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â √‹Ì‹ÂÙ‹”≥‹fl Δ‹‹Â¥‹‹√‹fl ë‹¥‹” Ü√‹Â ëÍ‹œ‹ ú‹Í‹‹Ì‹fl. ë¸͋‹ë ›√‹À‹ÿ¡‹‹Âœ‹‹ÿ √‹œ‹⁄π√‹‹ ›Ì‹ú‹‹”‹Â Ù‹‹≥‹Â Δ‹‹Â¥‹Â ÜÙ‹ÿœ‹¥‹ ˜¥‹‹ ¥—‹‹ÿ ¥‹Â ”π ë”fl ¥‹Âœ‹±‹Â Δ‹‹Â¥‹‹√‹‹ÿ œ‹ÿ¥‹Ì—‹‹Â √‹œ‹⁄π√‹Â √‹‹œ‹Â ´´‹≤fl πÂÌ‹‹√‹fl ú‹ÂÛ¸‹ Δ‹±‹ ë”fl ìÂ. ËÂœ‹‹ÿ ›Ì‹æ‹≥‹fl⁄Ü‹Â√‹‹ÿ œ‹‹√‹Ù‹ Δ‹” ÜÌ‹Ïfl ÜÙ‹” ≥‹Ì‹‹√‹fl ë‹Ââ Ô‹ê—‹¥‹‹ √‹ ˜¥‹fl. ¥‹Â ë≥‹‹ Ü√‹Â ᛥ‹˜‹Ù‹√‹‹ÿ Í‹É‹‹±‹‹Â Δ‹±‹ Ù‹‡¡‹‹”Ì‹‹√‹‡ÿ Ù‹‹˜Ù‹ ë”Ì‹‹œ‹‹ÿ ¥‹ÂÜ‹Â Δ‹‹Â¥‹‹√‹‹ Ü›¡‹ë‹”√‹fl ˜π ̋ϋ¸fl ƒ‹—‹‹ ˜¥‹‹.''*** √‹œ‹⁄π√‹‹ Δ‹‹´√‹Â œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â ›Ì‹ë‰¥‹ ë”fl √‹‹É—‹‹ ìÂ. Δ‹‹Â¥‹Â ë”ÂÍ‹‹ …”…‹”√‹fl ËÌ‹‹À‹π‹”fl ÜÂœ‹±‹Â ÙÌ‹fl닔̋fl °Â⥋fl ˜¥‹fl ¥‹Â Δ‹‚”ÂΔ‹‚”fl √‹≥‹fl ÙÌ‹flë‹”fl. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹ Ù‹‹œ‹Â œ‹‡É—‹ Ì‹‹ÿ¡‹‹Â Ü‹ ∗
√‹œ‹⁄ƒ‹æ, À‹fl. Ü‹. 1880, Δ‹¬Ù¥‹‹Ì‹√‹‹ ∗∗ √‹œ‹⁄ƒ‹æ, (1975) Δ‹¬‹ë÷ë≥‹√‹, Δ‹‰. 8 ∗∗∗ √‹œ‹⁄ƒ‹æ (É‹ÿ≤ 1 Ü√‹Â 2) : ÜÌ‹‹⁄ú‹fl√‹ ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl ƒ‹æ√‹‹Â Δ‹¬‹ƒ‹≤Ì‹‹Ù‹, Δ‹‰. 11
11
Í‹â Ô‹ë‹—‹ ¥‹Âœ‹ ì √‹Â Í‹ÂÌ‹‹Â °ÂâÜÂ. Δ‹±‹ Ü‹ ô‹‹Í‹œ‹ÂÍ‹ Ù‹‹œ‹Â ≥‹Ì‹‹Â °Â⥋‹Â ›Ì‹”‹Â¡‹ Ü ًœ‹—‹Â ≥‹—‹‹Â √‹›˜. √‹Ì‹Í‹”‹œ‹ ËÂÌ‹‹ Ù‹œ‹¥‹‹ÂÍ‹ ›Ì‹ø‹√‹Â Δ‹±‹ ``Ü …”…‹” ›√‹Ô‹‹Ï‹Â√‹‹ Ù‹ÿÀ‹ÿ¡‹œ‹‹ÿ —‹‹Âƒ—‹‹—‹‹Âƒ—‹¥‹‹√‹Â ›Ì‹ú‹‹” ë”ÂÍ‹‹Â ìÂ.'' ÜÂœ‹ ë˜fl Ù‹ÿœ‹›¥‹√‹fl œ‹˜‹Â” œ‹‹”fl πfl¡‹fl. °ÂëÂ, ``Δ‹±‹ Ù‹‹ö‹” Ì‹‹ú‹ë√‹Â œ‹‚Ï Í‹É‹‹±‹√‹fl Ë ÜΔ‹Âö‹‹ ”˜Â.'' ÜÂÌ‹‡ÿ Δ‹±‹ ÜÂœ‹±‹Â √‹‹«¡—‹‡ÿ ì ɋ”‡ÿ. Δ‹‹´ëÙ‹‹˜ÂÀ‹ Δ‹±‹ Ô‹Êö‹›±‹ë ¿›Û¸ë‹Â±‹≥‹fl ë”ÂÍ‹‹ …”…‹”√‹Â œ‹‹√—‹ ”‹É‹Â ì ¥‹Â À‹”‹À‹” ìÂ. Δ‹±‹, √‹œ‹⁄π√‹Â Õ‹‹”‹ÂÕ‹‹” Ü√—‹‹—‹ ≥‹‹—‹ ¥‹Â ”fl¥‹Â œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â …”…‹” ë—‹‹⁄ ì ¥‹Â ”fl¥‹ Ù‹‹œ‹Â ÜÂœ‹±‹Â Δ‹±‹ Δ‹¬œ‹‹±‹œ‹‹ÿ œ‹‰π‡¥‹‹≥‹fl ›Ì‹”‹Â¡‹ √‹‹«¡‹‹Ì—‹‹Â ìÂ. œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹Â ˜‹≥‹Â `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹‹ Ü‹Ì‹‹ ˜‹Í‹˜Ì‹‹Í‹ ≥‹—‹‹, œ‹‚Ï `√‹œ‹⁄ƒ‹æ' ¥‹‹Â Ù‹œ‹‚σ‹‡ÿ ”π ≥‹—‹‡ÿ. ¥‹Â≥‹fl ìÂë â.Ù‹. 1945œ‹‹ÿ ÙÌ‹. ”‹. ›Ì‹. Δ‹‹´ë ÜÂÌ‹‹Â ܛՋ͋‹Û‹ Δ‹¬ƒ‹¸ ë”ÂÍ‹‹Â ë ``√‹œ‹⁄π√‹‡ÿ ƒ‹æ Ù‹‹”fl ”fl¥‹Â ¥‹Â√‹‹ œ‹‚Ï ÙÌ‹ÈΔ‹Â Δ‹¬ë‹›Ô‹¥‹ ≥‹Ì‹‹√‹fl ËÈ” ìÂ. Ü‹ ë‹œ‹ ë‹Ââ Δ‹¬ë‹Ô‹ë É‹‹√‹ƒ‹fl Ù‹‹˜Ù‹≥‹fl √‹ ë”fl Ô‹ë ¥‹‹Â °˜Â” Ù‹ÿÙ≥‹‹Ü‹ÂÜ ¥‹Â ˜‹≥‹œ‹‹ÿ Í‹ÂÌ‹‡ÿ °ÂâÜÂ.'' Δ‹‹´ëÙ‹‹˜ÂÀ‹√‹fl Ü‹ Í‹‹ƒ‹±‹flœ‹‹ÿ Í‹ƒ‹Õ‹ƒ‹ ÜÂëÂÜÂë Ù‹‹›˜¥—‹”›Ù‹ë ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl√‹‹Â ˘π—‹Õ‹‹Ì‹ ›îÍ‹‹—‹‹Â ˜Ô‹Â. â.Ù‹. 1975œ‹‹ÿ Δ‹¬Âœ‹‹√‹ÿπ Ù‹‹›˜¥—‹Ù‹Õ‹‹Ü °±‹fl¥‹‹ ›Ì‹π÷‹Ì‹√‹‹Â ≤‹Á. Õ‹‹Âƒ‹flÍ‹‹Í‹ Ù‹‹ÿ≤ÂÙ‹”‹, Ò‹fl ƒ‹ÿÕ‹fl”›Ù‹ÿ˜ ƒ‹‹Â›˜Í‹, ≤‹Á. Δ‹¬Ù‹√√‹ë‡œ‹‹” ÜÂ√‹. Ì‹ëflÍ‹, Ò‹fl ˜›”Õ‹‹â Ü‹”. πÂÙ‹‹â, Ò‹fl ú‹ÿ∫ë‹√¥‹ À‹fl. Δ‹¸ÂÍ‹√‹fl Ù‹›œ‹›¥‹ À‹√‹‹Ì‹fl. √‹œ‹⁄ƒ‹æ√‹fl 1874√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹‹Â Δ‹‹´ `—‹≥‹‹¥‹≥‹' Δ‹¬ƒ‹¸ ë”fl ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl Ü√‹Â ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl Õ‹‹Û‹‹Ù‹‹›˜¥—‹√‹fl ÜÊ›¥‹˜‹›Ù‹ë Ù‹ÂÌ‹‹ À‹°Ì‹fl ìÂ. Ù‹”ë‹”fl Ü›¡‹ë‹”fl√‹‹ ˜‡ëœ‹≥‹fl Ù‹Êë‹ Δ‹˜ÂÍ‹‹ÿ ”π ≥‹—‹ÂÍ‹‡ÿ √‹œ‹⁄ƒ‹æ, Ù‹”ë‹”√‹‹ Ü√‹‡π‹√‹≥‹fl Ë Δ‹¬›Ù‹Ω ≥‹—‹‡ÿ ¥‹Â Δ‹±‹ ÜÂë ›Ì‹”Í‹ Ù‹ÿ—‹‹Âƒ‹ ìÂ. Ù‹ÿΔ‹‹πë‹Â œ‹‚Ï Δ‹‹´ Δ‹‚”fl Ì‹…‹π‹”fl≥‹fl Ü‹Δ‹Ì‹‹ Ù‹ÿëÍΔ‹À‹Ω ˜¥‹‹ Ü√‹Â Ü ًÿëÍΔ‹ ÜÂœ‹±‹Â Δ‹‹” Δ‹‹≤“‹Â ìÂ, Ù‹ÿ›√‹Û´‹≥‹fl Δ‹‹” Δ‹≤“‹Â ìÂ. `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹‹ 1874√‹‹ Δ‹‹´√‹Â ÜÂ√‹‹ œ‹‚Ï ÈΔ‹Â Δ‹¬ƒ‹¸ ë”Ì‹‹ œ‹‹¸Â Δ‹¬Âœ‹‹√‹ÿπ Ù‹‹›˜¥—‹Ù‹Õ‹‹, ÜÂ√‹Â Ù‹˜‹—‹ ë”√‹‹” ›Ì‹ø‹√‹‹Â, Ù‹”ë‹”fl Ü√‹‡π‹√‹ œ‹ÂÏÌ‹Ì‹‹œ‹‹ÿ ë≤flÈΔ‹ À‹√‹√‹‹” ›Ì‹ø‹√‹ Õ‹‹Û‹‹›√‹—‹‹œ‹ë Ü√‹Â ë›Ì‹ ÙÌ‹. ˜›Ù‹¥‹ À‹‚ú‹ ñ Ù‹‹Ê ܛՋ√‹ÿπ√‹√‹‹ Ü›¡‹ë‹”fl ìÂ. * `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹‹Â É‹”‹ Ü≥‹⁄œ‹‹ÿ ãΩ‹” ¥‹‹Â â.Ù‹. 1996œ‹‹ÿ ≤‹Á. ”œ‹ÂÔ‹ œ‹. Ô‹‡êÍ‹ ø‹”‹ Ù‹ÿΔ‹‹›π¥‹ `√‹œ‹⁄ƒ‹æ' É‹ÿ≤ 1-2 Δ‹¬ë‹›Ô‹¥‹ ≥‹—‹‹ ¥—‹‹”Â Ë ≥‹—‹‹Â ë˜ÂÌ‹‹—‹. Δ‹‹´Ù‹ÿΔ‹‹π√‹√‹fl ¿›Û¸Ü ܋ ÜÂë Δ‹‚±‹⁄ ëö‹‹√‹‡ÿ Ù‹ÿΔ‹‹π√‹ ìÂ. Ü‹ Ù‹ÿΔ‹‹π√‹œ‹‹ÿ Ù‹ÿΔ‹‹πë√‹fl Ù‹ÿΔ‹‹π√‹-¿›Û¸ Ü√‹Â Ù‹ÿΔ‹‹π√‹-›√‹Û´‹ Ù‹‡Δ‹Â”Â Δ‹¬ƒ‹¸ ≥‹‹—‹ ìÂ. Ù‹ÿΔ‹‹πë ͋fl¡‹ÂÍ‹‹ Ü≥‹‹ƒ‹ Δ‹›”Ò‹œ‹√‹fl À‹˜‡ Ü‹π”Δ‹‚Ì‹⁄ë √‹‹«¡‹ Í‹ÂÌ‹‹Ì‹fl °ÂâÜÂ. Ù‹ÿΔ‹‹πëfl—‹ ›√‹Ì‹Âπ√‹œ‹‹ÿ ÜÂœ‹±‹Â `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹fl Ì—‹≥‹‹ë≥‹‹ ÜÙ‹ÿ›πƒ¡‹ Ô‹Àπ‹Âœ‹‹ÿ Ì‹±‹⁄Ì‹fl ìÂ. Ù‹ÿΔ‹‹πë√‹‹ÿ 12
À‹¡‹‹ÿ Ë ›√‹”flö‹±‹‹Â Ù‹‹≥‹Â Ù‹ÿœ‹¥‹ √‹ ≥‹âÜ ¥‹‹ÂΔ‹±‹ Ü‹ ›√‹”flö‹±‹‹Âœ‹‹ÿ ”˜ÂÍ‹fl Δ‹¬‹œ‹‹›±‹ë¥‹‹ ÙÌ‹—‹ÿÙΔ‹Û¸ ì Ü ÙÌ‹fl닔̋‡ÿ °ÂâÜÂ. `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹‹ Ù‹ÿΔ‹‹π√‹œ‹‹ÿ Ù‹ÿΔ‹‹πë ÙÌ‹flë‹”ÂÍ‹‹ÿ ¡‹‹Â”±‹‹Â √‹flú‹Â œ‹‡ËÀ‹ ì : (1) ÜÙ‹Í‹ `√‹œ‹⁄ƒ‹æ' (1865 Ü√‹Â `Ë‚√‹‡ÿ √‹œ‹⁄ƒ‹æ' 1912) ¥‹≥‹‹ √‹œ‹⁄πfl—‹ Ù‹”ë‹”fl `√‹œ‹⁄ƒ‹æ' (1874)√‹Â √‹œ‹⁄πœ‹‹√—‹ Δ‹¬œ‹‹±‹Õ‹‚¥‹ Ì‹‹ú‹√‹‹√‹‹ ƒ‹¬ÿ≥‹‹Â ƒ‹±‹Ì‹‹ Ü√‹Â œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹Â Ù‹Ì‹⁄≥‹‹ ÜÌ‹ƒ‹±‹Ì‹fl. (2) `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹Â À‹Â É‹ÿ≤œ‹‹ÿ Ì‹˜«ú‹Ì‹‡ÿ. Δ‹˜ÂÍ‹‹ É‹ÿ≤œ‹‹ÿ Õ‹‹Û‹‹Ù‹‹›˜¥—‹›Ì‹Û‹—‹ë ›√‹À‹ÿ¡‹‹Â, œ‹˜‹Δ‹‡”‡Û‹‹Â√‹‹ ú‹›”μ‹›√‹À‹ÿ¡‹‹Â ¥‹≥‹‹ ë≥‹‹Ù‹‹”√‹‹Â Ù‹œ‹‹Ì‹ÂÔ‹ ë”Ì‹‹Â. À‹fl° É‹ÿ≤œ‹‹ÿ ÙÌ‹πÂÔ‹, πÂÔ‹Ë√‹¥‹‹, Ù‹œ‹‹°Â¥ëÛ‹⁄ Ü√‹Â Ù‹‡¡‹‹”‹Â, Ü¡—‹‹¥œ‹, ᛥ‹˜‹Ù‹ ¥‹Âœ‹Ë Δ‹¬ëfl±‹⁄ ›Ì‹Û‹—‹√‹‹ ›√‹À‹ÿ¡‹‹Â Ù‹ÿë›Í‹¥‹ ë”Ì‹‹. (3) 1874√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹œ‹‹ÿ Δ‹¬ë‹›Ô‹¥‹ `”‹ü—‹”ÿƒ‹-Õ‹‹. 1'√‹‡ÿ ¥‹Â Δ‹ìfl 1876œ‹‹ÿ Δ‹¬ë‹›Ô‹¥‹ Õ‹‹. 2 Ù‹‹≥‹Â Ù‹ÿëÍ‹√‹ ë”fl ÙÌ‹¥‹ÿμ‹ ƒ‹¬ÿ≥‹ ¥‹”flë ًÿΔ‹‹π√‹, Δ‹¬ë‹Ô‹√‹ ë”Ì‹‡ÿ. (4) 1865 (Ü√‹Â 1912)√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹œ‹‹ÿ Δ‹¬ë‹›Ô‹¥‹ `≤‹ÿ›≤—‹‹Â'√‹‹ 50 Í‹ÂÉ‹‹Â `≤‹ÿ›≤—‹‹Â'√‹‹ Ù‹œ‹ƒ‹¬ Ù‹ÿëÍ‹√‹œ‹‹ÿ Ù‹œ‹‹Ì‹Ì‹‹. Ü‹ ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹œ‹‹ÿ Õ‹‹Û‹‹Ù‹‹›˜¥—‹›Ì‹Û‹—‹ë Í‹ÂÉ‹‹Â É‹ÿ≤ 1œ‹‹ÿ Δ‹±‹ Ù‹ÿë›Í‹¥‹ ë”Ì‹‹, ËÂ≥‹fl ¥‹Â ›Ì‹Û‹—‹√‹‡ÿ ÜÂ뜋 Δ‹‚±‹⁄ À‹√‹Â. (5) ›√‹À‹ÿ¡‹ ›Ù‹Ì‹‹—‹√‹‹ÿ ÙÌ‹ÈΔ‹‹Â√‹‹ÿ Í‹É‹‹±‹‹Â ËÂ-¥‹Â ÙÌ‹ÈΔ‹√‹‹ Ù‹ÿΔ‹‹π√‹ Ù‹‹≥‹Â Ù‹‹ÿëÏÌ‹‹ÿ. ¥‹π√‹‡Ù‹‹” Ì—‹‹ë”±‹›Ì‹Û‹—‹ë Í‹ÂÉ‹‹Â `√‹œ‹⁄Ì—‹‹ë”±‹' Ù‹‹≥‹Â Ü√‹Â Ù‹ÿÌ‹‹π‹Â √‹‹¸ë‹Â Ù‹‹≥‹Â Ù‹ÿΔ‹‹›π¥‹ ë”Ì‹‹. Ü‹¥œ‹ë≥‹√‹‹¥œ‹ë Í‹É‹‹±‹‹Â Ü‹ Δ‹˜ÂÍ‹‹ÿ `œ‹‹”fl ˜ëfl륋' (1994)œ‹‹ÿ Ù‹ÿΔ‹‹›π¥‹ ≥‹—‹‹ÿ ìÂ. (6) Ü‹ À‹ÿ√‹Â Ü‹Ì‹‰›∂‹Ü‹Âœ‹‹ÿ √‹ ˜‹Â—‹ ¥‹ÂÌ‹‹ÿ Ü√—‹ Δ‹¬ë‹Ô‹√‹‹Âœ‹‹ÿ√‹‹ Í‹ÂÉ‹‹Â ›Ì‹Û‹—‹ Ü√‹‡Ù‹‹” ËÂ-¥‹Â É‹ÿ≤œ‹‹ÿ Ì‹ƒ‹fl⁄뉥‹ ë”Ì‹‹. `¡‹œ‹⁄›Ì‹ú‹‹”'œ‹‹ÿ√‹‹ ›√‹À‹ÿ¡‹‹Â Ü‹ Ù‹ÿΔ‹‹π√‹√‹‹ ë‹Ââ É‹ÿ≤œ‹‹ÿ Ì‹ƒ‹fl⁄뉥‹ √‹ ë”Ì‹‹. Ü ›√‹À‹ÿ¡‹‹Â ›Ì‹ú‹‹”Δ‹›”Ì‹¥‹⁄√‹ ë‹Ï√‹‹, ã∂‹” √‹œ‹⁄π√‹‹ ìÂ. ¥‹Âœ‹√‹‡ÿ ÜÍ‹ƒ‹ ÜÂ뜋 °ÏÌ‹fl ÙÌ‹¥‹ÿμ‹ Ù‹ÿΔ‹‹π√‹, Δ‹¬ë‹Ô‹√‹ ë”Ì‹‡ÿ. (7) ËÂ-¥‹Â ›√‹À‹ÿ¡‹√‹fl œ‹‚Ï Ì‹‹ú‹√‹‹√‹fl Ì‹‹ê—‹”ú‹√‹‹ Ü√‹Â °Â≤±‹fl —‹≥‹‹Ì‹¥‹÷ ”‹É‹Ì‹fl.* ñ ÜÌ‹‹⁄ú‹fl√‹ ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl Ù‹‹›˜¥—‹√‹‹ ë‹Ââ Δ‹±‹ Ù‹Ë⁄ë√‹‹ 뉛¥‹Ù‹ÿΔ‹‹π√‹ œ‹‹¸Â √‹œ‹‚√‹‹ÈΔ‹ À‹√‹fl Ô‹ë ÜÂÌ‹‡ÿ Ü‹ Ù‹ÿΔ‹‹π√‹ ìÂ. * √‹œ‹⁄ƒ‹æ√‹fl Ì—‹≥‹‹-ë≥‹‹ Ì‹flƒ‹¥‹Â °Â—‹‹ Δ‹ìfl ÜÂë Δ‹¬˛‹√‹‡ÿ Ù‹ÿΔ‹‚±‹⁄ ›√‹”‹ë”±‹ ¥‹‹Â À‹‹ëfl Ë ”˜Â ì : ● œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â Δ‹‹Â¥‹‹√‹fl …”Ë√‹‹ Õ‹‹ƒ‹ ÈΔ‹Â √‹œ‹⁄π√‹‹ÿ Í‹É‹‹±‹‹Âœ‹‹ÿ Ë ً‡¡‹‹”‹ ë—‹‹⁄ ¥‹Â Δ‹ìfl √‹œ‹⁄π√‹‹Â Δ‹¬›¥‹Õ‹‹Ì‹ °±‹Ì‹‹√‹fl ë‹Ï¢ œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â Í‹fl¡‹fl ˜¥‹fl. √‹œ‹⁄πÂ Δ‹¬›¥‹Õ‹‹Ì‹ ëÂœ‹ √‹ Ü‹Δ—‹‹Â? √‹œ‹⁄π√‹fl √‹Ë” Ù‹‹œ‹Â `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹‹ ˜‹Í‹˜Ì‹‹Í‹ ≥‹—‹‹. √‹œ‹⁄π ܋ Ü√—‹‹—‹ ëÂœ‹ ∗
√‹œ‹⁄ƒ‹æ, É‹ÿ≤ 1, Δ‹‰. 17
13
Ù‹‹ÿÉ‹fl Í‹fl¡‹‹Â? Ü‹ Δ‹¬˛‹ Ü‹ËÂ Δ‹±‹ Ü√‹‡∂‹” ìÂ. ÜÍ‹À‹∂‹, Ü‹Δ‹±‹‹ Ù‹ÿœ‹‹√—‹ ›Ì‹ø‹√‹‹ÂÜ ܋ Üÿƒ‹Â Δ‹‹Â¥‹‹√‹‹ÿ Ë ›√‹”flö‹±‹‹Â Ü‹Δ—‹‹ÿ ì ¥‹Â Ù‹˘π—‹‹Â Ù‹œ‹ö‹ œ‹‚ë‡ÿ ì‡ÿ : ≤‹Á. ”œ‹ÂÔ‹ Ô‹‡êÍ‹ Í‹É‹Â ì : `œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â √‹‹«¡—‹‹ Δ‹¬œ‹‹±‹Â Ù‹”ë‹”√‹Â Ì‹‹ÿ¡‹‹Õ‹”ÂÍ‹‹Â Í‹‹ƒ‹ÂÍ‹‹Â Õ‹‹ƒ‹ Ù‹‡¡‹‹”Ì‹‹ √‹œ‹⁄π√‹Â ë˜ÂÌ‹‹—‹‡ÿ ˜Ô‹Â. ¥‹Â±‹Â ë‹Ââ ã∂‹” √‹›˜ Ü‹Δ—‹‹Â ˜‹Â—‹ ¥‹Â Δ‹±‹ Ù‹‹ú‹‡ÿ. Δ‹”ÿ¥‹‡ Ü‹ ›Ì‹Û‹—‹œ‹‹ÿ ¥‹Â±‹Â 1880 Δ‹˜ÂÍ‹‹ÿ ë ¥‹Â Δ‹ìfl ëÔ‹‡ÿ °˜Â” ”fl¥‹Â ë˚‡ÿ ˜‹ÂÌ‹‹√‹‡ÿ √‹‹«¡‹‹—‹‡ÿ √‹≥‹fl Ü≥‹Ì‹‹ ë‹Ââ ÙÌ‹Ë√‹-›œ‹μ‹ Ù‹œ‹ö‹ Ü‹ Üÿƒ‹Â À‹Ï‹Δ‹‹Â ë—‹‹Â⁄ ˜‹ÂÌ‹‹√‹‡ÿ Δ‹±‹ Ü√—‹ Ù‹‹¡‹√‹‹Â ø‹”‹ Δ‹¬ë‹Ô‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì—‹‡ÿ √‹≥‹fl. 1874 Ü 1865 √‹≥‹fl. Ü‹ Ù‹œ‹—‹Â ¥‹Â Ü‹›≥‹⁄ë ›Ì‹¸ÿÀ‹±‹‹Ü‹Â≥‹fl ô‹Â”‹—‹ÂÍ‹‹Â ˜¥‹‹Â. `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹fl Ô‹‹Í‹Â—‹ Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹‹Â ≤‹Á. À—‹‚Í‹”√‹‹Â ›Ì‹ú‹‹” Δ‹±‹ √‹œ‹⁄π√‹Â Ü‹›≥‹⁄ë Ù‹˜‹—‹ ë”Ì‹‹√‹‹ ˜Â¥‹‡≥‹fl Δ‹¬Â”‹—‹ÂÍ‹‹Â ˜Ô‹Â. ≤‹Á. À—‹‚Í‹”√‹fl Ù‹‚ú‹√‹‹ Ü√‹‡Ù‹‹”√‹‹ Ù‹‡¡‹‹”‹ Ù‹‹≥‹Â 1874√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹‡ÿ œ‹‡∫±‹ Δ‹‚”‡ÿ ≥‹¥‹‹ÿ √‹œ‹⁄π√‹Â Ù‹”ë‹” ¥‹”…≥‹fl Δ‹‡”Ùë‹” Δ‹±‹ ú‹‡ëÌ‹‹â ƒ‹—‹‹Â ˜Ô‹Â. Δ‹¬¥‹ Ù‹‡¡‹‹”fl Ü‹Δ‹Ì‹fl ¥‹Â Ü‹¥œ‹∫‹Â˜ À‹”‹À‹” ˜¥‹‡ÿ. Ù‹‡¡‹‹”‹ Ù‹‹≥‹Â ÜÙ‹ÿœ‹›¥‹ πÔ‹‹⁄Ì‹Ì‹fl ¥‹Â Õ‹›Ì‹Û—‹√‹fl Ü‹Ì‹‰›∂‹Ü‹Â Ù‹‹œ‹Â œ‹Ï√‹‹”‹ Ì‹Ï¥‹”√‹Â √‹ë‹”Ì‹‹ ËÂÌ‹‡ÿ ˜¥‹‡ÿ. ëπ‹ú‹ œ‹Ïfl ú‹‚ëÂÍ‹‹Â ÜÌ‹ÂË Δ‹‹ì‹Â Ì‹‹ÏÌ‹‹Â Δ‹≤ ÜÂÌ‹‹Â Ù‹ÿ°Âƒ‹ Δ‹±‹ ¥‹Â °Ââ Ô‹ê—‹‹Â ˜Ô‹Â. œ‹‹Ê√‹ ÜÂ Ë ÜÂë œ‹¡—‹œ‹, Ù‹Í‹‹œ‹¥‹ œ‹‹ƒ‹⁄ ˜¥‹‹Â. ¥‹Â Δ‹‡”‡Û‹‹≥‹fl⁄ œ‹¸fl Ü‹ ¥‹À‹í‹œ‹‹ÿ Δ‹¬‹”À¡‹Ì‹‹πfl À‹√‹Ì‹‹ Í‹‹ƒ—‹‹Â ˜¥‹‹Â. ë≤É‹Âπ √‹œ‹⁄π √‹”œ‹ √‹œ‹⁄πœ‹‹ÿ Δ‹›”Ì‹¥‹⁄√‹ Δ‹‹œ—‹‹Â ¥‹Â√‹‹Â Ü‹ √‹À‹Ï‹Â ¥‹À‹í‹Â ˜¥‹‹Â.' [√‹œ‹⁄ƒ‹æ, É‹ÿ≤ 1, ÜÌ‹‹⁄ú‹fl√‹ ƒ‹‡Ë”‹¥‹fl ƒ‹æ√‹‹Â Δ‹¬‹ƒ‹≤Ì‹‹Ù‹, Δ‹‰. 11]
≤‹Á. ¡‹fl”‡Õ‹‹â ´‹ë” Í‹É‹Â ì : ` `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹fl Ô‹‹Í‹Â—‹ Ü‹Ì‹‰›∂‹œ‹‹ÿ Ù‹”ë‹” ¥‹”…≥‹fl œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹Â Ù‹‡¡‹‹”‹ ë—‹‹¤ ˜¥‹‹. ¥‹Â√‹fl Ù‹‹œ‹Â ›Ì‹Ì‹‹πœ‹‹ÿ 祋—‹‹⁄ Ì‹ƒ‹” √‹œ‹⁄π ¥‹Â Ù‹‡¡‹‹”‹ ú‹Í‹‹Ì‹fl Í‹fl¡‹ÂÍ‹‹ ¥‹Â ÜÂ√‹fl É‹”ÂÉ‹”fl √‹À‹Ï‹â ˜¥‹fl... `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'œ‹‹ÿ√‹‹ÿ Í‹É‹‹±‹‹Âœ‹‹ÿ œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹ ø‹”‹ Ù‹”ë‹”fl √‹fl›¥‹ œ‹‡ËÀ‹ ô‹±‹‹Â …”…‹” ë”Ì‹‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì‹ÂÍ‹‹Â. Ù‹”닔 √‹œ‹⁄π√‹Â ¥‹Â œ‹‡ËÀ‹ Ù‹‡¡‹‹”‹ ë”Ì‹‹ Ù‹‚ú‹Ì‹ÂÍ‹‡ÿ Δ‹±‹ √‹œ‹⁄π ë‹Ââ ã∂‹” Ü‹Δ—‹‹Â ˜‹Â—‹ ÜÂœ‹ ˱‹‹¥‹‡ÿ √‹≥‹fl. Ü‹ À‹‹À‹¥‹ ¥‹Â±‹Â Δ‹‹Â¥‹‹√‹‹ ÙÌ‹Õ‹‹Ì‹ ›Ì‹”‡Ω Ëâ√‹Â œ‹‹Ê√‹ Ù‹ÂÌ—‹‡ÿ ˜Ô‹Â? Üÿ¥‹”‹¥œ‹‹√‹fl ›Ì‹”‡Ω Ëâ√‹Â Í‹É‹‹±‹ …”̋̋‡ÿ Ü ¥‹Â√‹Â ëπ‹ú‹ ´flë √‹›˜ Í‹‹ƒ—‹‡ÿ ˜‹Â—‹. À‹fl¢ ¥‹”… Ü‹›≥‹⁄ë Ù‹ÿë≤‹œ‹±‹√‹Â ë‹”±‹Â Ù‹”ë‹” ¥‹”…≥‹fl œ‹Ï√‹‹” Δ‹‡”Ùë‹” Ë¥‹‹Â ë”Ì‹‹Â Δ‹‹ÂÛ‹‹—‹ ¥‹Âœ‹ √‹˜Œ ˜‹Â—‹. Ü‹ Δ‹›”fiÙ≥‹›¥‹œ‹‹ÿ ¥‹Â±‹Â `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹‹ Ù‹‡¡‹‹”‹ ÙÌ‹flë‹”fl Í‹fl¡‹‹ ˜Ô‹Â ÜÂœ‹ œ‹‹√‹Ì‹‡ÿ Δ‹≤Â. ¥‹flÌ‹¬ ›Ì‹Ì‹‹π çÕ‹‹Â ë” ¥‹ÂÌ‹‹Â Ü‹ Δ‹¬Ù‹ÿƒ‹ ˜‹ÂÌ‹‹ 쥋‹ÿ √‹œ‹⁄π√‹fl ÜΔ‹Ì‹‹πÈΔ‹ ƒ‹±‹‹—‹ ¥‹ÂÌ‹fl √‹À‹Ï‹â√‹Â ë‹”±‹Â ¥‹Â …”…‹” ›Ì‹√‹‹›Ì‹”‹Â¡‹Â ¥‹Â±‹Â Ù‹˜fl Í‹fl¡‹‹Â ˜Ô‹Â.' [ë¸͋‹ë Ù‹‹›˜fi¥—‹ë ›Ì‹Ì‹‹π‹Â, √‹œ‹⁄ƒ‹æ : Ë‚√‹‡ÿ Ü√‹Â Ô‹‹Í‹Â—‹, Δ‹‰. 23-24]
”‹œ‹√‹‹”‹—‹±‹ ›Ì‹Ú‹√‹‹≥‹ Δ‹‹´ë Í‹É‹Â ì : `√‹œ‹⁄π√‹‹Â ÙÌ‹Õ‹‹Ì‹ ÜÂÌ‹‹Â ˱‹‹—‹ ì ë ¥‹Â ë‹Ââ Δ‹±‹ œ‹‹ƒ‹⁄œ‹‹ÿ Ü”¡‹Â ܸëfl√‹Â ”˜fl Ô‹ëÂ Ë √‹›˜. Ë œ‹‹ƒ‹Â⁄ °—‹ ¥‹Â√‹Â ìÂÍÍ‹Â Δ‹ƒ‹›≥‹—‹Â Ëâ√‹Â çÕ‹‹Â ”˜Â, ¥—‹‹”Â Ë Ü¸ëÂ. ÜÂ Ë ÙÌ‹Õ‹‹Ì‹≥‹fl 14
¥‹Â±‹Â ë‹Ì—‹Δ‹¬Ì‹‰›∂‹ ˜‹≥‹œ‹‹ÿ Í‹fl¡‹fl ¥‹‹Â ¥‹Â√‹Â Üÿƒ‹Â ›Δ‹ÿƒ‹Ï Ü√‹Â ”Ù‹Ô‹‹Ùμ‹√‹‹ ƒ‹¬ÿ≥‹‹Â Δ‹±‹ Ì‹‹ÿú—‹‹ Ü√‹Â ¥‹Â ãΔ‹” Δ‹‡Ù¥‹ë‹Â Δ‹±‹ Í‹É—‹‹ÿ; ¥‹Â±‹Â Ù‹‹›˜¥—‹Ù‹ÂÌ‹‹ ë”Ì‹‹√‹‹Â ›Ì‹ú‹‹” ë—‹‹Â⁄ ¥‹‹Â ˜‹≥‹œ‹‹ÿ ëÍ‹œ‹ Í‹â ›√‹Ì‹‹⁄˜√‹Â Ü≥‹Â⁄ Δ‹±‹ √‹‹Âë”fl √‹ ë”Ì‹‹√‹‡ÿ Δ‹±‹ Í‹fl¡‹‡ÿ. ¥‹Â —‹‹˜‹Âœ‹ ë”fl√‹Â Δ‹≤Ì‹‹√‹‡ÿ ë˜Â ì ¥—‹‹”Â Δ‹‹Â¥‹‹√‹‹ ÙÌ‹Õ‹‹Ì‹√‹Â Ë Δ‹¬ƒ‹¸ ë” ìÂ. Ù‹‡¡‹‹”‹√‹Â œ‹‹ƒ‹Â⁄ ˜¥‹‹Â ¥—‹‹” ¥‹Â Ù‹‡¡‹‹”‹√‹‹Â ܃‹¬±‹fl ≥‹—‹‹Â ¥‹Âœ‹ Ë ¥‹Â Ù‹‡¡‹‹”‹≥‹fl Δ‹¬¥—‹‹ô‹‹¥‹ Δ‹‹œ—‹‹Â ¥—‹‹”Â Δ‹‹ì‹Â Ù‹√‹‹¥‹√‹ ¡‹œ‹⁄√‹fl Ò‹Ω‹√‹‹ Δ‹±‹ À‹flËÂ Ë ìÂ≤ Ëâ√‹Â çÕ‹‹Â ”˚‹Â. Ü‹ Üÿ›¥‹œ‹ë‹Â›¸œ‹‹Â˜ ëÿâë Δ‹˜ÂÍ‹Â≥‹fl ¥‹Â√‹‹ ÙÌ‹Õ‹‹Ì‹œ‹‹ÿ ˜Ô‹Â Ë.' [√‹œ‹⁄π : ÜÌ‹‹⁄ú‹fl√‹ ƒ‹æ-Δ‹æ√‹‹Â Ü‹æΔ‹¬±‹Â¥‹‹, Δ‹‰. 169]
Δ‹‹Â¥‹‹√‹‹ Δ‹‡Ù¥‹ë√‹fl Ü‹¸Í‹fl Ì‹Í‹Â ≥‹â ¥‹‹Â—‹ √‹œ‹⁄π ú‹‚Δ‹ ëÂœ‹ ”˚‹Â ¥‹Â Üÿƒ‹Â ≤‹Á. ¡‹fl”‡Õ‹‹â ´‹ë” Ü√‹Â ≤‹Á. ”œ‹ÂÔ‹ Ô‹‡êÍ‹Â Δ‹‹Â¥‹‹√‹‹ÿ Ü√‹‡œ‹‹√‹‹Â ”Ë‚ ë—‹‹¤ ìÂ. À‹ÿ√‹Â ›Ì‹ø‹√‹‹Â√‹‹ ¥‹‹”±‹œ‹‹ÿ Ù‹‹œ—‹ ìÂ. ”‹. ›Ì‹. Δ‹‹´ë √‹œ‹⁄π√‹‹ ÙÌ‹Õ‹‹Ì‹√‹‡ÿ œ‹√‹‹Â̋ʧ‹‹›√‹ë Δ‹‰≥‹í”±‹ ë—‹‡¤ ìÂ. ÜÂœ‹‹ÿ Δ‹±‹ √‹œ‹⁄π√‹‹ Ü‹Ì‹‹ Ì‹Í‹±‹√‹‡ÿ ”˜Ù—‹ Ù‹œ‹°—‹ ìÂ. Ü‹ μ‹±‹Â ¥‹‹”±‹‹Â Üÿƒ‹Â Ù‹˘π—‹‹Â Δ‹‹Â¥‹Â Ë ›Ì‹ú‹‹” ë” Ü áÛ¸ ìÂ. * * * `√‹œ‹⁄ƒ‹æ√‹fl Ì—‹≥‹‹ë≥‹‹' Δ‹‚”fl 딥‹‹ÿ Δ‹˜ÂÍ‹‹ÿ `√‹œ‹⁄π√‹‡ÿ œ‹›√π” : ƒ‹æ ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹' ñ Ù‹ÿ. ›Ì‹Ú‹√‹‹≥‹ œ‹ƒ‹√‹Í‹‹Í‹ Õ‹© (Δ‹¬≥‹œ‹ Ü‹Ì‹‰›∂‹ : 1937)√‹fl Ì‹‹¥‹ ë”fl Í‹âÜÂ. Ü‹Δ‹±‹‹ Ù‹√œ‹‹√—‹ ›Ì‹ø‹√‹ ¥‹”fl렛̋ڋ√‹‹≥‹ œ‹ƒ‹√‹Í‹‹Í‹ Õ‹©√‹‡ÿ √‹‹œ‹ Δ‹¬›Ù‹Ω ìÂ. ÜÂœ‹±‹Â `√‹œ‹⁄π√‹‡ÿ œ‹›√π” : Δ‹æ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹' Ü√‹Â `√‹œ‹⁄π√‹‡ÿ œ‹›√π” : ƒ‹æ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹' ÜÂÌ‹‹ÿ À‹Â ã¥ë‰Û¸ Ù‹ÿΔ‹‹π√‹‹Â Ü‹Δ—‹‹ÿ ìÂ. ë‹Ââ Δ‹±‹ Ù‹Ë⁄ë√‹fl Ò‹ÂÛ´ 뉛¥‹Ü‹Â√‹‹ Ù‹ÿú‹—‹‹Â ëÂÌ‹‹ ˜‹Â—‹ ÜÂ√‹‹ÿ ãπ‹˜”±‹ ÈΔ‹Â Ü‹ À‹ÿ√‹Â ƒ‹¬ÿ≥‹‹Â ”Ë‚ ë”fl Ô‹ë‹—‹ ÜÂÌ‹‹ ìÂ. Ô‹‹Í‹Â—‹ Δ‹‹´“Δ‹‡Ù¥‹ë‹Âœ‹‹ÿ √‹œ‹⁄π√‹‹ ›√‹À‹ÿ¡‹‹Â Í‹ÂÌ‹‹—‹ ì ÜÂ√‹‹ œ‹‚Ï ı‹‹Â¥‹ ¥‹”flë `√‹œ‹⁄π√‹‡ÿ œ‹›√π” : ƒ‹æ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹' ƒ‹¬ÿ≥‹√‹‹Â ãΔ‹—‹‹Âƒ‹ ≥‹‹—‹ ìÂ. Ü‹ ƒ‹¬ÿ≥‹œ‹‹ÿ Ü‹Δ‹ÂÍ‹‹ÿ Í‹É‹‹±‹‹Âœ‹‹ÿ √‹œ‹⁄π√‹‹ œ‹‚ÏΔ‹‹´√‹Â À‹πÍ‹Â œ‹˜flΔ‹¥‹”‹œ‹√‹‹ Ù‹‡¡‹‹”‹Ì‹‹Ï‹Â Δ‹‹´ Í‹fl¡‹‹Â ˜‹Â—‹ ÜÂÌ‹‡ÿ `뉛¥‹Ù‹ÿú‹—‹‹Âœ‹‹ÿ Δ‹‹´√‹‹Â Δ‹¬˛‹' ÜÂÌ‹‹Â Í‹ÂÉ‹ ¥‹Ê—‹‹” 딥‹fl Ì‹É‹¥‹Â œ‹‹”‹ ¡—‹‹√‹œ‹‹ÿ Ü‹Ì—‹‡ÿ ˜¥‹‡ÿ. ˜Ì‹Â ü—‹‹” ≤‹Á. ”œ‹ÂÔ‹ Ô‹‡êÍ‹ ø‹”‹ `√‹œ‹⁄ƒ‹æ'√‹‹, √‹œ‹⁄π√‹‹ œ‹‚Ï Δ‹‹´√‹Â Ù‹‹ú‹Ì‹¥‹‹, À‹Â ƒ‹¬ÿ≥‹‹Â Ù‹‡Í‹Õ‹ À‹√—‹‹ ì ¥—‹‹” `√‹œ‹⁄π√‹‡ÿ œ‹›√π” : ƒ‹æ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹'√‹‹ À‹¡‹‹ÿ Ë Í‹É‹‹±‹‹Â Δ‹‹´ œ‹‚ÏΔ‹‹´ Ù‹‹≥‹Â Ù‹”É‹‹Ì‹fl, Ü‹ ƒ‹¬ÿ≥‹√‹‡ÿ œ‹‚ÏΔ‹‹´ Ù‹‹ú‹Ì‹¥‹‡ÿ Δ‹‡√‹”÷Ù‹ÿΔ‹‹π√‹ ≥‹‹—‹ Ü ܥ—‹ÿ¥‹ ËÈ”fl ìÂ. `√‹œ‹⁄π√‹‡ÿ œ‹›√π” : ƒ‹æ›Ì‹Õ‹‹ƒ‹'√‹fl Ü¥—‹‹” ÜΔ‹¬‹Δ—‹ Ü‹Ì‹‰›∂‹√‹‡ÿ Δ‹¬ë‹Ô‹√‹ `ƒ‹‡Ë”‹¥‹ Ù‹‹›˜¥—‹ Ù‹Õ‹‹' ø‹”‹ ≥‹—‹‡ÿ ˜¥‹‡ÿ. Ü‹ Ù‹ÿÙ≥‹‹ Ë Ü‹ ƒ‹¬ÿ≥‹√‹‹ √‹Ì‹Δ‹¬ë‹Ô‹√‹√‹‹Â Δ‹¬ëÍΔ‹ ˜‹≥‹ ¡‹”fl Ô‹ëÂ. *
15
Δ‹›”›Ô‹Û¸‹Â*
*
Ù‹‹ÊË√—‹ : `√‹œ‹⁄ƒ‹æ', É‹ÿ≤ 1-2, ë›Ì‹ √‹œ‹⁄π‹Ô‹ÿë” Í‹‹Í‹Ô‹ÿë”, Ù‹ÿ. - ”œ‹ÂÔ‹ œ‹. Ô‹‡êÍ‹, Δ‹¬ë‹Ô‹ë - ë›Ì‹ √‹œ‹⁄π —‹‡ƒ‹‹Ì‹¥‹⁄ ¸◊Ù¸, Ù‹‡”¥‹, Δ‹‰. 554≥‹fl 564
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
●
27