ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ by elefthik

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ: ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : ΔΟΥΣΗ ΜΑΡΙΑ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ευχαριστώ θερμά όσους με τον τρόπο τους έβαλαν τον λίθο τους για να χτιστεί αυτή η εργασία την κ. Δούση για τη διαρκή καθοδήγησή της και την ενθάρρυνσή της όταν χρειαζόταν, την οικογένειά μου για τη συνεχή υποστήριξη και ανοχή στις γκρίνιες μου, τους φίλους μου για την ψυχολογική αλλά και έμπρακτη, πολύτιμη βοήθεια που μου παρείχαν, μέχρι και την τελευταία στιγμή

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ

ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

α ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ β ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

13 19

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ

ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΔΟΜΗ

ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΝΑΠΤΥΓΜΑΤΑ

ΚΑΤΟΨΕΙΣ

ΟΨΕΙΣ

101

ΤΟΜΕΣ

103

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΑΚΕΤΑΣ

105

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα αρχοντικά και τα κτίσματα της λαϊκής μας αρχιτεκτονικής αποτελούν έναν εξελιγμένο τύπο των σπιτιών των μεταβυζαντινών χρόνων και ως προς τη γενική τους διάταξη έχουν τη καταγωγή τους στην αρχιτεκτονική του σπιτιού της υπαίθρου. Στη Βέροια που είναι μια πόλη με πλούσιο παρελθόν τα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής της διαμορφώθηκαν μέσα από μια μακραίωνη διαδικασία και τελικά απέκτησαν τη γνώριμη μορφή τους κατά την τελευταία περίοδο της Τουρκοκρατίας. Τα σωζόμενα κτίρια στις παλιές συνοικίες της, είναι η πολύτιμη κληρονομιά της λαϊκής μας αρχιτεκτονικής και τα αρχοντικά της παλιάς Βέροιας είναι τα τελευταία δείγματα ενός σπουδαίου ιστορικού παρελθόντος, που είναι πολύτιμα για την κατανόηση της κοινωνικής δομής και της διάρθρωσης της οικονομίας στα δίσεκτα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορά στη μελέτη του αρχοντικού Χριστοδούλου που βρίσκεται στην οδό Πατριάρχου Ιωακείμ 14, στην παραδοσιακή συνοικία της Κυριώτισσας. Το αρχοντικό αποτελεί τυπικό δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του 19ου αι. και εκεί γύρω στα μέσα αυτού του αιώνα πιθανολογείται η ανοικοδόμησή του. Στην ίδια γειτονιά βρίσκεται και το αρχοντικό Σαράφογλου που είναι το σπουδαιότερο εναπομείναν δείγμα της λαϊκής κληρονομιάς της Βέροιας και το οποίο έχει αποκατασταθεί. Αντίθετα το αρχοντικό Χριστοδούλου παρόλο που είναι υπό κατάρρευση, αποτελεί εξίσου εντυπωσιακό κτίσμα εκείνης της περιόδου για το οποίο δεν προβλέπεται σχέδιο αποκατάστασης. Επιπλέον από βιβλιογραφική και αρχειακή έρευνα προκύπτει ότι δεν υπάρχει κανένα παλαιότερο σχέδιο αποτύπωσης του κτιρίου, επομένως πρόκειται για μια πρωτότυπη μελέτη, στην οποία έχει δοθεί μεγάλη βαρύτητα στο κομμάτι της ανάλυσης και τεκμηρίωσης του αρχοντικού.

1 . Άποψη του αρχοντικού από την οδό Πατριάρχου Ιωακείμ

2 . Άποψη από την πάροδο Έλλης

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

α ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

Η Βέροια, πόλη της Κεντρικής Μακεδονίας και πρωτεύουσα του Νομού Ημαθίας, είναι κτισμένη στους πρόποδες του Βερμίου με υψόμετρο 170 μ. (από 140 έως 200 μ.)1. Η ιστορική περιτειχισμένη πόλη της Βέροιας καταλαμβάνει ένα ελαφρά επικλινές τμήμα εδάφους στους πρόποδες του Βερμίου, που σχηματίζει ένα είδος φυσικού εξώστη. Λόγω της εγγύτητας του Βερμίου που είναι ένα κατάφυτο βουνό με πολλές πηγές, η πόλη είχε το πλεονέκτημα να διαθέτει πλούσιους υδατικούς πόρους που αποτέλεσαν κινητήρια δύναμη για τη λειτουργία 300 περίπου νερόμυλων και σε συνδυασμό με τη χειροτεχνική ο ο παράδοση οδήγησαν κατά τον 18 και 19 αιώνα στην ίδρυση μικρών εργοστασίων μεταξουργίας και υφαντουργίας2. Η αρχαία Βέροια είναι από τις λίγες πόλεις της Μακεδονίας που διατήρησε το όνομά της στη διαδρομή της ιστορίας της. Οι Τούρκοι κατακτητές την αποκαλούσαν Karaferya δηλαδή Μαυρο - Βέροια, λόγω της καταχνιάς κατά την υγρή χειμερινή περίοδο, και οι Σλάβοι Ber. ου

Η πόλη εμφανίζεται ως μικρός οικισμός στο δεύτερο μισό του 6 αιώνα π.Χ. Η σπουδαιότερη και ενδοξότερη εποχή του παρελθόντος της Βέροιας είναι κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους, επί βασιλείας της τελευταίας δυναστείας των Μακεδόνων, των Αντιγονιδών. Κατά την Βυζαντινή περίοδο εξακολούθησε να είναι μια από τις πιο σημαντικές πόλεις της Μακεδονίας, πράγμα που το οφείλει στην επίκαιρη και οχυρή της θέση, καθώς και στο ακμαίο της εμπόριο. Τον έντονο Βυζαντινό της χαρακτήρα τον διακρίνουμε ακόμη και σήμερα στις πολυάριθμες βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες που διαθέτει (περίπου 48 σωζόμενες και 72 αρχικά) και στις οποίες οφείλει τον τίτλο «Μικρή Ιερουσαλήμ»3. Το 1434 η πόλη περιήλθε οριστικά στη κατοχή των Τούρκων. Μετά την Τουρκική κατάκτηση και την παγίωση μιας σχετικής ηρεμίας και ειρήνης στην περιοχή, η Βέροια αποκτά βαθμιαία τη γνώριμη μορφή ου της, που θα διατηρήσει με ορισμένες μεταβολές ως τα μέσα του 18 αιώνα. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας εγκαταστάθηκαν μουσουλμάνοι ο ο και Εβραίοι, ενώ ταυτόχρονα, ειδικά τον 17 και 18 αι. δημιουργήθηκε ελληνική αστική τάξη, λόγω της ύπαρξης εμπόρων4. Το εμπόριο απέφερε οικονομική ανάπτυξη που αντανακλάται στη μορφή της πόλης με την εμφάνιση αρχοντικών.

1 Γ. Χ. Χιονίδης, Ιστορία της Βεροίας (της πόλεως και της περιοχής), τ. Α’, Βέροια 1960, σ. 47-49. 2 Κλεοπάτρα Θεολογίδου, «Υδροκίνητες εγκαταστάσεις των αρχών του αιώνα στη Βέροια», Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Παραδοσιακής Βαλκανικής Αρχιτεκτονικής (Βέροια 12-15 Οκτωβρίου 2000), Βέροια [2003], σ. 129. 3 «Μικρή Ιερουσαλήμ» του Βυζαντίου. [πηγή : http://discoververia.gr/mikri-ierousalim-2/] 4 Καλογήρου, «Βέροια», σ. 11-12.

3 . Βέροια (αεροφωτογραφία)

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

Σε όλη την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Βυζαντινή μορφή της Βέροιας δεν φαίνεται να άλλαξε σε τίποτα. Οι ίδιοι στενοί και στραβοί δρόμοι και η ίδια κεντρική αγορά. Η πολεοδομική διάταξη της πόλης είναι καθαρά αμυντική και εκφράζεται με την οχύρωσή της με ισχυρά τείχη, τα οποία επισκευάζονται και ανακατασκευάζονται συνεχώς σε διάφορες χρονικές περιόδους. Κοινό χαρακτηριστικό αποτελούσε η οργάνωση της διοίκησης, του εμπορίου και της θρησκευτικής λειτουργίας σε ένα κέντρο, γύρω από το οποίο αναπτύσσονταν οι μαχαλάδες με την εκκλησία ή το τζαμί5.

4 . ΒΕΡΟΙΑ 1914 Ο βασικός πολεοδομικός ιστός της πολής με τις ακανόνιστες παραδοσιακές νησίδες. Επισημένεται το κτίριο μελέτης.

Ο κοινωνικός και λειτουργικός διαχωρισμός του αστικού χώρου στα χρόνια της Τουρκοκρατίας παίρνει συγκεκριμένη μορφή με ξεκάθαρη διαίρεση της πόλης σε γειτονιές με σαφή όρια, που προσδίδουν στην προ-βιομηχανική Βέροια ένα χαρακτήρα μωσαϊκού, φυλετικών και πολιτισμικών γειτονιών, αποτελούμενο από Έλληνες Χριστιανούς, Τούρκους και Εβραίους6. Στη Βέροια το συνεχές σύστημα δόμησης (κατοικίες σε σειρά) ήταν σύνηθες και πιο αυστηρό από τους αγροτικούς οικισμούς και εφαρμοζόταν τόσο στην εμπορική περιοχή, όσο και στις παλιές γειτονιές και κυρίως στις περιοχές με επίπεδες επιφάνειες 7. Είναι χαρακτηριστικά τα κλειστά, τοιχογυρισμένα οικοδομικά τετράγωνα, με τα σπίτια και τα εσωτερικά τους χαγιάτια. Στη μέση υπήρχε η εκκλησία, θυμίζοντας καθολικό μοναστηριού. Οι όψεις των τετραγώνων διαμορφώνονταν από τις εξωτερικές όψεις των κατοικιών8. Στις καστρογυρισμένες πολιτείες ο χώρος είναι πολύτιμος και η οικονομία γινόταν συνήθως σε βάρος του οδικού δικτύου. Έτσι και στη Βέροια, τα λιθόστρωτα καλντερίμια9, ήταν στενά και ποτέ δεν ακολουθούσαν ευθεία γραμμή. Οι προεξοχές των σαχνισιών δίνουν ιδιαίτερη ομορφιά στους λιθόστρωτους δρόμους, καθώς προβάλλουν σε διάφορα ύψη από τη στάθμη του δρόμου και ο διαβάτης απολαμβάνει τις διαδοχικές εικόνες που ανοίγονται στα μάτια του10.

5 Οικονόμου, Αστική και λαϊκή κατοικία, σ. 44. 6 Καλογήρου, «Βέροια», σ. 14. 7 Οικονόμου, Αστική και λαϊκή κατοικία, σ. 48.

5 . ΒΕΡΟΙΑ 1920 Η πολεοδομική πραγματικότητα της πόλης. Παρατηρούμε την ένταξη ορθοκανονικών στοιχείων στον ακανόνιστο παραδοσιακό ιστό, χειρισμοί που εν τέλη παρέμειναν σε επίπεδο σχεδιασμού.

8 Οικονόμου, Αστική και λαϊκή κατοικία, σ. 72. 9 Καλντερίμι = τούρκικη kaldirim, αντιδάνειο από τα αρχαία Ελληνικά καλός + δρόμος. Λιθόστρωτος δρόμος του οποίου οι πέτρες δεν είναι κατεργασμένες. [πηγή : https://el.wiktionary.org/wiki/καλντερίμι] 10 Μουτσόπουλος, Βέροια, σ. 49.

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

Στις Ελληνικές συνοικίες (η Κυριώτισσα αποτελεί το καλύτερα σωζόμενο παράδειγμα), οι κατοικίες οργανώνονται γύρω από περίκλειστους υπαίθριους χώρους με τις εκκλησίες στο κέντρο. Είναι ο τύπος της κλειστής οικοδομικής νησίδας με κεντρικό «αίθριο», όπου συχνά χωροθετείται η εκκλησία κατά το μοναστηριακό πρότυπο (άλλωστε ορισμένοι ναοί της Βέροιας αποτελούσαν καθολικά μονών)11. Οι εκκλησίες ήταν κρυμμένες μέσα στα τοιχογυρισμένα οικοδομικά τετράγωνα, αόρατες στον περαστικό διαβάτη που τύχαινε να διαβαίνει στον μαχαλά. Εξωτερικά δεν ήταν εύκολο να τις διακρίνει κανείς, γιατί το ύψος των εξωτερικών τοίχων είναι συχνά ελάχιστο, η δίρριχτη ή σαμαρωτή τους στέγη φτάνει συνήθως μέχρι το έδαφος και οι ναοί είναι ημιυπόγειοι με την προσπέλαση στο εσωτερικό τους να γίνεται με αρκετά σκαλιά. Σπάνια υπάρχουν παράθυρα στους τοίχους. Το λιγοστό φώς έμπαινε στο ναό από τις φωτιστικές θυρίδες της στέγης. Τις περισσότερες περιπτώσεις ένας ξένος που έμπαινε στην αυλή της συνοικίας ήταν δύσκολο να διακρίνει τον ναό που βρισκόταν στο κέντρο του οικισμού καθώς ήταν παραλλαγμένος και έμοιαζε με αποθήκη ή υπόγειο. Με αυτές τις προφυλάξεις κατάφερε η Βέροια να αποκτήσει, μαζί με την Καστοριά, τον μεγαλύτερο αριθμό εκκλησιών από όλες τις πόλεις της βόρειας Ελλάδας. Ένα ή περισσότερα περάσματα εξασφαλίζουν την επικοινωνία από τον εξωτερικό δημόσιο προς τον εσωτερικό ημιδημόσιο χώρο. Στον όροφο οι κατασκευές ανοίγονται με προεξοχές προς τον δρόμο (σαχνισιά) και στεγασμένους εξώστες (χαγιάτια) προς την αυλή. Στις εσωτερικές αυλές υπάρχει συνήθως επικοινωνία από την μια κατοικία στην άλλη. 6 . ΒΕΡΟΙΑ αρχές 20ου αι. [με βάση το υπόβαθρο του σχεδίου της πόλης του 1936]

1. Κατοικίες 2. Θρησκευτικά κτίρια 3. καταστήματα - εργαστήρια 4. Βιοτεχνικά κτίσματα 5. Χάνια 6. Δημόσια κτίρια

8 . Χάρτης της Βέροιας [αρχές 20ου αι.] Σημειώνεται η περιοχή της Κυριώτισσας και το υπό μελέτη αρχοντικό

7. Κυριώτισσα [αξονομετρικό σκαρίφημα]

11 Καλογήρου, «Βέροια», σ. 19.

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

Η Εβραϊκή συνοικία, γνωστή σήμερα ως «Μπαρμπούτα», οφείλει το όνομά της σε μια βρύση στην περιοχή η οποία διατηρείται ακόμα και σήμερα. Η πολεοδομική οργάνωση της Μπαρμπούτας έχει ανάλογες αρχές με τις Ελληνικές συνοικίες. Τα σπίτια είναι χτισμένα σε μια περίκλειστη, καθαρά αμυντική πολεοδομική συγκρότηση, με φυσική οχύρωση από την πλευρά του ποταμού Τριποτάμου την απότομη κλίση του εδάφους και τους ψηλούς τοίχους των σπιτιών, ενώ από τις άλλες πλευρές οι εξωτερικές όψεις των κατοικιών, που είναι χτισμένες με συνεχές σύστημα, ολοκληρώνουν την απομόνωσή της12. Τα σπίτια, τοποθετημένα το ένα δίπλα στο άλλο, σχηματίζουν ένα κλειστό τρίγωνο και οχυρό προς το εξωτερικό και τα μοναδικά ανοίγματα είναι μια στοά κάτω από τα σπίτια της οδού Μεραρχίας, η οποία οδηγεί στη συναγωγή, καθώς και ένα ακόμη άνοιγμα αντιδιαμετρικά απέναντι από το πρώτο, προς τη γέφυρα του Τριποτάμου. Τα εβραϊκά κτίσματα εμφανίζουν περισσότερα αστικά χαρακτηριστικά (ξένες επιδράσεις, λιγότερα χαγιάτια, κλειστή κάτοψη)13.

1 0 . Εβραϊκή συνοικία. Χαρακτηριστικό αναπτύγμα όψεων πρός τον εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο.

1 1 . Μπαρμπούτα. Κάτοψη ισογείων. Διακρίνονται οι δυο μοναδικές είσοδοι στην συνοικία καθώς και ο εσωτερικός κοινόχρηστος χώρος.

9 . Άποψη Εβραϊκής συνοικίας 12 Η. Μεσσίνας, Οι συναγωγές…, εκδ. Γαβριηλίδης, Αθήνα 1997, σ. 122. 13 Καλογήρου, «Βέροια», σ. 19-20 και Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδας, Η Ιστορία και η ζωή…, σ. 9-10.

1 2 . Εβραϊκή συνοικία. Χαρακτηριστικό ανάπτυγμα όψεων πρός τον Τριπόταμο.

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΠΗΓΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ

Θεολογίδου, Κλεοπάτρα, «Υδροκίνητες εγκαταστάσεις των αρχών του αιώνα στη Βέροια», Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Παραδοσιακής Βαλκανικής Αρχιτεκτονικής (Βέροια 12-15 Οκτωβρίου 2000), Βέροια 2003

1. Προσωπικό αρχείο 2. Προσωπικό αρχείο 3. Μουτσόπουλος, Βέροια, Πίνακες σ. 7 4. Κολτσίδας Αντώνης, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ και της περιοχής με παράλληλη τοπογραφία της πόλης, Αφοί Κυριακίδη, Τόμος Β, Δεκέμβριος 2012, σ. 1197 5. www.archaiologia.gr 6. Καλογήρου, «Βέροια», σ. 10 7. Καλογήρου, «Βέροια», σ. 18 8. Αναστασία Πάπαρη, «Προστασία - Ανάπλαση διατηρητέας περιοχής Κυριώτισσας στη Βέροια : Αναβάθμιση των δημόσιων χώρων και επιλεκτική πεζοδρόμηση», Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Παραδοσιακής Βαλκανικής Αρχιτεκτονικής (Βέροια 12-15 Οκτωβρίου 2000), Βέροια 2003, σ. 253 9. Μουτσόπουλος, Βέροια, Πίνακες σ. 9 10. Καλογήρου, «Βέροια», σ. 22 11. Καλογήρου, «Βέροια», σ. 20 12. Καλογήρου, «Βέροια», σ. 22

Καλογήρου, «Βέροια» : Καλογήρου, Ν., «Βέροια», ανάτυπο από το: Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική, τόμος Ζ’ : Μακεδονία Α’, Εκδόσεις Μέλισσα, Αθήνα 1989 Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος, Η ιστορία και η ζωή της Ισραηλιτικής κοινότητας της Βέροιας, Αθήνα 2002 Μεσσίνας, Η. Β., Οι συναγωγές της Θεσσαλονίκης και της Βέροιας, Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα 1997 Μουτσόπουλος, Βέροια : Μουτσόπουλος, Ν. Κ., Η λαϊκή αρχιτεκτονική της Βέροιας, Τ.Ε.Ε., Βέροια 2000 Οικονόμου, Αστική και λαϊκή κατοικία : Οικονόμου, Κ. Ε., Αστική και λαϊκή Κατοικία στην Ελληνική Παράδοση, Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη 2013 Χιονίδης, Γεώργιος Χ., Ιστορία της Βεροίας (της πόλεως και της περιοχής), τόμος Α’, Βέροια 1960

ΣΧΕΣΗ ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥΜΕ ΜΕΤΗΝ ΤΗΝΕΥΡΥΤΕΡΗ ΕΥΡΥΤΕΡΗΠΕΡΙΟΧΗ ΠΕΡΙΟΧΗ

β ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΕΣ ΝΗΣΙΔΕΣ

ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ

ΔΟΜΗΣΗ

67 β

67 α

68 β

67 γ

68 α 71 68 γ 60 α

59 α

70 58 β

59 β

ΔΟΜΗΜΕΝΟ ΑΔΟΜΗΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΜΕΛΕΤΗΣ

Από το διάγραμμα δόμησης παρατηρείται ο σαφής διαχωρισμός της σύγχρονης πόλης, με τα μέτωπα των πολυκατοικιών σε σειρά, από την περιοχή της Κυριώτισσας. Η πυκνή της δόμηση και τα στενά καλντερίμια έχουν διατηρηθεί.

PARKING ΚΥΡΙΑ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ

Η παραδοσιακή συνοικία διαχωρίζεται από τον σύγχρονο αστικό ιστό με πλακόστρωση, όπου και υπάρχει χαμηλή κινητικότητα.

ΒΟΗΘΗΤΙΚΗ ΠΛΑΚΟΣΤΡΩΤΟ

ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ

1 ΟΡΟΦΟΣ 2 ΟΡΟΦΟΙ 3 ΟΡΟΦΟΙ

Στην ευρύτερη περιοχή μελέτης κατά κύριο λόγο παρατηρούντε διώροφα κτίρια.

ΧΡΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΑ

Α ΒΑΘΜΟΥ Β ΒΑΘΜΟΥ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ

Στο διάγραμμα καταγραφής κηρυγμένων μνημείων, αξιοσημείωτη είναι η ύπαρξη πολυάριθμων θρησκευτικών κτιρίων.

ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΕΜΠΟΡΙΟ ΑΝΑΨΥΧΗ

ΠΟΛΥΟΡΟΦΟ

ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΤΙΡΙΑ

ΕΡΕΙΠΙΟ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟΘΗΚΗ

Όσον αφορά τις χρήσεις είναι σαφές ότι πρόκειται για περιοχή κατοικίας. Το αρχοντικό Σαράφογλου έχει αποκατασταθεί σε λαογραφικό μουσείο, το οποίο όμως παραμένει κλειστό από το 2014. Επίσης διακρίνουμε ότι πολλά από τα διατηρητέα κτίρια (Β βαθμού) είναι πλέον παρατημένα ή έχουν αποκατασταθεί σε χώρους αναψυχής.

ΚΕΝΟ

Η ΓΕΙΤΟΝΙΑ

4 1

ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΣΑΡΑΦΟΓΛΟΥ

Καλντερίμια στην περιοχή της Κυριώτισσας [τωρινή κατάσταση] Περιήγηση στη γειτονιά του αρχοντικού Χριστοδούλου

ΠΗΓΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ

για το διάγραμμα συγχρονικής ανάλυσης ως υπόβαθρο χρησιμοποιήθηκαν χάρτες από την πολεοδομία Δήμου Βέροιας

λήψη αεροφωτογραφίας Ασικίδης Δήμος [2018]

προσωπικό αρχείο [2018-2019]

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΕΞΕΛΙΞΗ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗΣ ΝΗΣΙΔΑΣ 1920 Στη συγκεκριμένη χαρτογράφηση απεικονίζεται η πρώτη φάση του αρχοντικού Βλαχογιάννη. Παρατηρούμε την χαρακτηριστική κάτοψη σχήματος Γ, όπως ακριβώς και του αρχοντικού Σαράφογλου που βρίσκεται στην γειτονική οικοδομική νησίδα.

1936 Όπως φαίνεται από τη συγκεκριμένη αποτύπωση το κτίριο διατηρεί τη γεωμετρία του. Ανοίγεται δρόμος στο εσωτερικό της οικοδομικής νησίδας και μετασκευάζεται τμήμα του μαντρότοιχου.

1920

1936

1958 - 1974 Το αρχοντικό φαίνεται να διατηρεί τη χαρακτηριστική γεωμετρία του (κάτοψη σχήματος Γ). Παρατηρούμε νέες μετασκευές στον μαντρότοιχο.

1993 Ο συγκεκριμένος χάρτης απεικονίζει σχέδον τη σημερινή κατάσταση. Έχει αποκοπεί ένα μεγάλο τμήμα του αρχοντικού, έχει χτιστεί ένα αλλό κτίσμα όπως ακριβώς και από τη μεριά του μαντρότοιχου. Το αρχοντικό πλέον εγκλωβίστηκε και ακρωτηριάστηκε.

1958 - 1974

1993

ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗ [ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ] ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΣΑΡΑΦΟΓΛΟΥ

α. Αξονομετρικό σκίτσο οικοδομικού τετραγώνου 1958

β. Τοπογραφικό οικίας Μουλόπουλου 1965

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

1 Δεκαετία 1910 [ιδιοκτήτης Βλαχογιάννης] 2 Δεκαετία 1950 [ιδιοκτήτης Χριστοδούλου] 3

Δεκαετία 1960

Δεκαετία 1970

Δεκαετία 1990

2 3

4 Η συγκεκριμένη φωτογραφική αποτύπωση αποτελεί το σημαντικότερο τεκμήριο για την διερεύνηση της ιστορίας του υπό μελέτη αρχοντικού [Βλαχογιάννη - Χριστοδούλου]. Απεικονίζει ουσιαστικά την πρώτη φάση [ιδιοκτήτης Βλαχογιάννης] και παρατηρούμε τη λίθινη τοιχοποιία του ισογείου με επιμελημένο τοπικό πωρόλιθο, με οριζόντιες και κατά τμήματα κατακόρυφες ενισχύσεις με ξυλοδεσιές. Στη στάθμη του μεσοπατώματος υπάρχουν λίγα ανοίγματα με σιδεριές για λόγους ασφαλείας. Τέλος διακρίνουμε την αρχική μορφολογία του σαχνισιού, με τα ανασυρόμενα παράθυρα και τους φεγγίτες αλλά και την προεξέχουσα στέγη.

Όπως μπορεί να διακρίνει κανείς από ιστορικά τεκμήρια μεταγενέστερων χρόνων [μέσα 20ου αι.] όλα άλλαξαν. Συγκεκριμένα το αρχοντικό έχασε την χαρακτηριστική παραδοσιακή του ταυτότητα, όταν πέρασε στα χέρια του επόμενου ιδιοκτήτη [Χριστοδούλου].

ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΦΑΣΕΩΝ

1860 - 1920

1920 - 1950

1950 - 1975 1860 - 1920 : Ιδιοκτήτης είναι ο Βλαχογιάννης, έμπορος [παντοπώλης] στο επάγγελμα στον οποίον ανήκε μεγάλο μέρος του οικοπέδου. 1920 - 1950 : Χτίζει μεσοπολεμική κατοικία δίπλα στο αρχοντικό. 1950 - 1975 : Ο Χριστοδούλου αγοράζει το αρχοντικό και το μεσοπολεμικό κτίσμα το 1950. Στην συγκεκριμένη φάση ο ιδιοκτήτης μετασκευάζει τις όψεις, θέλοντας να το κάνει να μοιάζει νεοκλασικό. 1975 - 1993 : Η οικογένεια πουλάει το νοτιοανατολικό τμήμα του αρχοντικού και το διπλανό κτίσμα. Επίσης γίνεται τσιμεντοποίηση της βοτσαλοστρωμένης αυλής στο χαγιάτι του ισογείου και κλείνουν την «απάνοιξη». 1993 - 2019 : Γύρω στο 1993 γίνονται αρκετές προσθήκες σε ισόγειο και μεσοπάτωμα, στο εναπομείναν τμήμα του αρχοντικού. Το 1994 [παράρτημα Β. ΦΕΚ 383/20.4.1994] χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο Α βαθμού από την πολεοδομία. Η οικογένεια συνεχίζει να κατοικεί στο σπίτι μέχρι το 20002001. Η μεγάλη καταστροφή στη στέγη έγινε το φθινόπωρο του 2016.

1975 - 1993

1993 - 2019

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΕΣ ΦΑΣΕΙΣ

1860 - 1920 1920 - 1950 1950 - 1975 1975 - 1993 1993 - 2019

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΠΙΘΑΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ 1 ης ΦΑΣΗΣ [1860]

ΙΣΟΓΕΙΟ

ΜΕΣΟΠΑΤΩΜΑ

ΟΡΟΦΟΣ

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΥΠΟΜΝΗΜΑ τεκμηριωμένα στοιχεία Tεκμηριωμένα στοιχεία στοιχεία οποία Στοιχεία γιαγια τα τα οποία υπάρχουν υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις βάσιμες ενδείξεις στοιχεία που προκείπτουν Στοιχεία που προκείπτουν από την ανάλυση από τηντυπολογική τυπολογική ανάλυση παρόμοιων κατασκευών παρόμοιων κατασκευών

ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΟΨΗ

ΒΟΡΕΙΟΔΥΤΙΚΗ ΟΨΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΠΗΓΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ

χρησιμοποιήθηκαν χάρτες από την πολεοδομία Δήμου Βέροιας

α. αρχείο Μ. Νομικού β. αρχείο Ν. Μουτσόπουλου

1 Παλιές φωτογραφίες της Βέροιας www.facebook.com (09 - 02 - 16) 2 Μουτσόπουλος, Βέροια, Πίνακες σ. 63 3 Παλιές φωτογραφίες της Βέροιας www.facebook.com (19 - 04 - 19) 4 sendmealetter007.blogspot.com (17 - 02 - 19) 5 Καλογήρου, «Βέροια», σ. 34 6 Καλογήρου, «Βέροια», σ. 30

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ

κάτοψη ισογείου/κλίμακα 1 : 50 Α

ΝΔ

7.04

0.5

+1.31 4.19

+0.17

0.98

Ι4

2.96

2.5

1.25

1.08

+0.56

Ι6α

0.85

+0.41

Ι3

+0.17

Ι1 0.79

2.64

0.86

2.64

0.75

0.6

+0.24

1.81

+0.36

8.96

Ι7

2.01

1.55

5.63

2.94

3.39

2.62

+0.42

ΒΔ

ΝΑ

3.12

Ι5

+0.17

3.85

+0.22 -0.18

2.96

4.2

0.95

0.96

3.36

±0.00 8.16

2.03

15.66

πάροδος Έλλης

Ι6

2.12

+0.22

Ι2

3.02

3.6

4.22

4.61

3.25

5.88

ΒA

Α οδός Πατρ. Ιωακείμ

κάτοψη μεσοπατώματος/κλίμακα 1 : 50 Α

ΝΔ

0.95

Μ4

Μ5

3.53

2.72

3.24

+3.58

+3.22 2.94

1.6

Μ6

3.78

+3.31

10.27

4.13

1.81

Μ1

+3.22

4.14

Μ2

3.01

1.31

1.57

0.5

ΒΔ

7.12

+3.22

2.28

Μ3

Μ7

4.21

4.56

4.2

ΝΑ

4.07

0.94

0.48

0.88

4.25

1.54

1.24

10.66

ΒA

5.42

κάτοψη ορόφου/κλίμακα 1 : 50 Α

ΝΔ

5.38

0.5

0.78

4.97

3.08

Ο4

3.25

2.8

2.95

0.75

+6.40

5.66 4.87

5.5

2.79

Ο3

5.46

3.97

4.03

+5.80

3.82

2.41

2.55

Ο6

2.48

4.86

+5.90

ΒΔ ΝΑ

Ο1 Ο5

4.16

3.99

4.34

+5.90 4.87

0.59

0.2

4.38

6.32

5 ΒA

+5.90

4.5

Ο2

4.05

4.08

+5.90

προβολή ισογείου/κλίμακα 1 : 50 Α 0

0.5

Ι4

Ι7

Ι1

Ι6α

Ι5 Ι2

πάροδος Έλλης

Ι6

Ι3

Α οδός Πατρ. Ιωακείμ

προβολή μεσοπατώματος/κλίμακα 1 : 50 Α 0

Μ4 Β

0.5

Μ5

Μ2 Μ6

Μ1 Μ7 Μ3

Α 37

προβολή ορόφου/κλίμακα 1 : 50 Α 0

0.5

Ο4

Ο6

Ο3

Ο1 Ο5

Ο2

Α 38

βορειοανατολική όψη/κλίμακα 1 : 50 +11.66

+9.39

+5.87

+4.52

+3.42

+2.16

+1.11

±0.00 -0.45

θέα από το αρχοντικό Σαράφογλου

η αυθεντική ξυλοκατασκευή της προεξέχουσας στέγης σε ετοιμόρροπη κατάσταση

βορειοδυτική όψη/κλίμακα 1 : 50 +11.66

+9.37

+5.66

+4.52

+3.47

+2.25

+1.06

+0.22 ±0.00

Απότμηση γωνίας με πριματικές προεξοχές

τομή Α - Α/κλίμακα 1 : 50

+11.54

2.32

3.59

+9.58

Ο1

+5.82

2.44

Μ3

+2.15

2.25

3.04

2.31

+4.57

±0.00

θέα από το σαχνισί

θέα από το τζαμακιάνι

τομή Β - Β/κλίμακα 1 : 50 +11.35

Μ3

+5.72

Μ2

+3.22

1.71

2.62

2.71

1.2

Μ6

Ο6

2.19

1.95

2.2

Ο1

2.44

Ο3

3.57

3.36

3.62

+9.58

+0.36

Άποψη της νοτιοδυτικής όψης από την υπαίθρια αυλή. Διακρίνεται η ξυλόπηκτη τοιχοποιία του ορόφου με μπαγδατόπηχεις [μπαγδατί] και η κυκλική διαμόρφωση της προεξέχουσας στέγης

Η υπαίθρια αυλή του αρχοντικού

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον αγαπητό φίλο και συνάδελφο Σκουρό Αθανάσιο για την πολύτιμη συνεισφορά του κατά την διάρκεια των αποτυπώσεων, και φυσικά όλους όσους συνέβαλαν με τον τρόπο τους, για την ολοκλήρωση της αρχιτεκτονικής ανάλυσης του αρχοντικού

ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

Α ΦΑΣΗ

ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗ

δωμάτιο [οντάς]

αποθήκη

δωμάτιο [οντάς]

αυλή

χαγιάτι χαγιάτι

ΙΣΟΓΕΙΟ

οδος Πατρ. Ιωακειμ

ανοιχτός εξώστης

πάροδος Ιεραρχών

αποθήκη

στάβλος

δωμάτιο [οντάς]

ΜΕΣΟΠΑΤΩΜΑ

θερινός χώρος διαμονής [τζαμακιάνι]

δωμάτιο [οντάς]

κύριο δωμάτιο [καλός οντάς]

ΟΡΟΦΟΣ

στάθμη ορόφου ΚΥΡΙΑ ΕΙΣΟΔΟΣ στάθμη μεσοπατώματος

ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΒΟΤΣΑΛΟΣΤΡΩΜΕΝΗ ΑΥΛΗ

στάθμη ισογείου

όψη από την οδό Πατριάρχου Ιωακείμ

όψη από την Πάροδο Ιεραρχών

ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

Α ΦΑΣΗ

ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΣΑΡΑΦΟΓΛΟΥ

στάθμη ορόφου στάθμη μεσοπατώματος

στάθμη ισογείου

χαγιάτι

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΡΧΟΝΤΙΚΩΝ

κύριο δωμάτιο [καλός οντάς]

δωμάτιο [οντάς]

Συγκρίνοντας την τυπολογία των δύο παραδοσιακών αρχοντικών (Βλαχογιάννη - Σαράφογλου), με βάση την αρχική τους κατάσταση, παρατηρούμε πολλές ομοιότητες ως προς την οργάνωση χώρων και τη διαρρύθμιση των όψεων.

δωμάτιο [οντάς]

Από την κύρια είσοδο μεταβαίνουμε στον ανοιχτό ημιυπαίθριο χώρο (χαγιάτι), με την βοτσαλοστρωμένη αυλή και τα ελεύθερα υποστυλώματα που πατάν σε γερές λίθινες βάσεις. Στο ισόγειο υπήρχαν αποθηκευτικοί χώροι, στάβλος για τα ζώα και ίσως κάποια στοιχεία οικιακής οικονομίας (φούρνος, πατητήρη κλπ). Το μεσοπάτωμα αποτελούσε έναν ανοιχτό εξώστη που έβλεπε στην υπάιθρια αυλή. Το χρησιμοποιούσαν ως χώρο εργασίας με αργαλιούς. Ο όροφος ήταν το δοχείο ζωής των ανθρώπων, με το χαγιάτι που βλέπει στην αυλή και τα δωμάτια διατεταγμένα σε σειρά.

αυλή

Όσον αφορά τη διαρρύθμιση των όψεων, παρατηρούμε λίγα και ελεγχόμενα ανοίγματα στη λιθοδομή ισογείου και μεσοπατώματως και συνεχή ανοίγματα με φεγγίτες στον όροφο.

χαγιάτι

αποθήκη

στάβλος

[αρχείο Μ. Νομικού]

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΞΥΛΙΝΗ - 2ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 108 x 198

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΞΥΛΙΝΗ - 1ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 86 x 166

Θ12 Θ13 Θ14.15 Θ16 Θ17

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΞΥΛΙΝΗ - 1ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 90 x 158

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΞΥΛΙΝΗ - 1ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 81 x 160

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΞΥΛΙΝΗ - 2ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 125 x 218

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΞΥΛΙΝΗ - 1ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 75 x 220

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΞΥΛΙΝΗ - 2ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 91 x 172

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΞΥΛΙΝΗ - 1ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 82 x 215

Θ3.4

Θ10 Θ11

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ - 1ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 80 x 185

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΞΥΛΙΝΗ - 1ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 86 x 206

Θ9

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΞΥΛΙΝΗ - 1ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 72 x 170

Θ2

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΞΥΛΙΝΗ - 1ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 69 x 175

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ - 1ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 95 x 215

Θ8

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΣΙΔΕΡΕΝΙΑ - 1ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 66 x 196

Θ1

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΞΥΛΙΝΗ - 1ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 74 x 187

ΕΞΩΠΟΡΤΑ ΞΥΛΙΝΗ - 2ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 195 x 225

Θ7

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΡΤΑ ΞΥΛΙΝΗ - 1ΦΥΛΛΗ - ΑΝΟΙΓ. ΔΙΑΣΤ. 56 x 171

ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΟΥΦΩΜΑΤΩΝ Α Θ5 Θ6

Θ18 Θ19

Ι4

Ι7

Ι6α

Θ8

Θ7

Ο5

ΟΡΟΦΟΣ

Θ3

Ι1

Ι6 Ι5

Θ13

Ο6

Θ19

Θ2

Θ6

Μ2

Θ11

Μ1

Θ15

Θ14

Ι3

Θ4

Θ5 Ι2

Θ1

ΙΣΟΓΕΙΟ

Μ4

Θ9

Θ12 Μ5

Μ6

Θ10 Μ7

Μ3

ΜΕΣΟΠΑΤΩΜΑ

Θ17 Ο4

Θ18 Ο3

Ο1

Θ16 Ο2

Π20 Π21 Π22 Π23

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. 4ΦΥΛΛΟ ΜΕ ΦΕΓΓ ΔΙΑΣΤ. 204 x 190

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΔΙΑΣΤ. 90 x 106

Π24 ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΔΙΑΣΤ. 79 x 100

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΜΟΝΟΦΥΛΛΟ ΔΙΑΣΤ. 40 x 65

Π14

Π25 Π15 Π16.17 Π18

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΜΟΝΟΦΥΛΛΟ ΜΕ ΦΕΓΓ ΔΙΑΣΤ. 72 x 173

Π11

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΔΙΑΣΤ. 85 x 130

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΔΙΑΣΤ. 70 x 125

Π5.6

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΔΙΑΣΤ. 86 x 127

Π10 ΣΙΔΕΡΕΝΙΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΔΙΑΣΤ. 72 x 45

ΣΙΔΕΡΕΝΙΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΔΙΑΣΤ. 68 x 60

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΔΙΑΣΤ. 110 x 98

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΔΙΑΣΤ. 128 x 120

Π4

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΜΕ ΦΕΓΓ ΔΙΑΣΤ. 90 x 187

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΔΙΑΣΤ. 72 x 99

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΔΙΑΣΤ. 66 x 103

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΔΙΑΣΤ. 69 x 103

Π9

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΜΕ ΦΕΓΓ ΔΙΑΣΤ. 96 x 198

Π13

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΜΕ ΦΕΓΓ ΔΙΑΣΤ. 77 x 210

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΔΙΑΣΤ. 85 x 120

Π8 Π3

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΣΥΡΡΟΜΕΝΟ ΔΙΑΣΤ. 99 x 191

Π19

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΑΝΟΙΓ. ΔΙΦΥΛΛΟ ΜΕ ΦΕΓΓ ΔΙΑΣΤ. 102 x 173

Π1.2

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΣΥΡΡΟΜΕΝΟ ΔΙΑΣΤ. 96 x 190

ΞΥΛΙΝΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΣΥΡΡΟΜΕΝΟ ΔΙΑΣΤ. 92 x 190

ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΟΥΦΩΜΑΤΩΝ Β Π7 π2

π4

Ι6α

Ι6

π23 π22

π24 π25

ΟΡΟΦΟΣ

Ι5

π26

π1

Μ4

π11 Μ2

Μ1

π8 π9

Π26

π12 π13 π14

Ι4

Ι7 Ι1 Ι3

π3 Ι2

Π12 ΙΣΟΓΕΙΟ

π5

π6 Μ5

Μ6

Μ7

Μ3

π7

π10

ΜΕΣΟΠΑΤΩΜΑ

π20 Ο4

π21 Ο3

π15

π19

π18

Ο6

π17

Ο5 Ο1

Ο2

π16

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

1. ΛΙΘΟΔΟΜΕΣ, ΞΥΛΟΔΕΣΙΕΣ, ΑΠΟΤΜΗΣΕΙΣ

ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Η μορφολογία των παραδοσιακών αρχοντικών προκύπτει από την κατασκευή. Οι λιθοδομές της Βέροιας έχουν χαρακτηριστική εμφάνιση, λόγω της χρήσης του τοπικού πωρόλιθου σε ισόδομες τοιχοποιίες κουσακλαμά. Οι ξυλοδεσιές λειτουργούσαν όχι μόνον ως στοιχεία σύνδεσης της τοιχοποιίας, αλλά βοηθούσαν στην καλύτερη έδραση των λίθων και ενίσχυαν την αντοχή των κτιρίων σε περίπτωση σεισμών. Συχνά στις γωνίες των ισογείων διαμορφώνονται αποτμήσεις με απολήξεις από εκφορική ξυλοκατασκευή για τη διευκόλυνση της διέλευσης υποζυγίων.

ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

2. ΒΟΤΣΑΛΟΣΤΡΩΜΕΝΗ ΑΥΛΗ Ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της Βεροιώτικης αρχιτεκτονικής είναι οι βοτσαλοστρωμένες εσωτερικές αυλές στα ισόγεια πολλών σπιτιών. Το βοτσαλοστρωμένο τμήμα του ισογείου προϊδέαζε τον επισκέπτη σχετικά με την ποιότητα αυτού του χώρου, που τον χαρακτήριζε μια ταπεινή μεγαλοπρέπεια, και προετοίμαζε την άνοδό του στον όροφο.

ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

σπίτι Θωμά Βαφείδη στην οδό Αγ. Δημητρίου

Πιθανή αναπαράσταση αρχικού βοτσαλωτού

σπίτι Σιδέρη, στην οδό Μ. Αλεξάνδρου 42

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

3. ΞΥΛΟΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΟΡΟΦΟΥ Η μορφή των παραδοσιακών αρχοντικών διαμορφώνεται από τις λαξευτές λεπτομέρειες των ξύλινων στοιχείων της κατασκευής (ξύλινες βάσεις των στύλων, παγιάντες, κύρια δοκάρια κ.α.).

ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

ξύλινες στηρίξεις σε κατοικίες στην περιοχή της Κυριώτισσας

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

4. ΣΑΧΝΙΣΙ - ΣΙΔΕΡΙΕΣ Τα σαχνισιά ήταν ουσιαστικά η προέκταση του καλού οντά προς το δρόμο ή την θέση που υπήρχε η καλύτερη θέα. Το σύστημα στήριξης με εκφορική τοποθέτηση των ξύλων (φουρούσια) απαντάται και στο αρχοντικό Σαράφογλου. Οι σιδεριές στα παράθυρα εξασφάλιζαν προστασία στους κατοίκους, στα δύσκολα χρόνια της Οθωμανοκρατίας.

ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

αρχοντικό Σαράφογλου

κατοικία στην Κυριώτισσα

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

5. ΣΤΕΓΗ Χαρακτηριστικό στοιχείο της Βεροιώτικης παραδοσιακής αρχιτεκτονικής είναι οι τολμηρές προεξοχές της στέγης [αστρέχες] και η κυκλική διαμόρφωση στις γωνίες. Τα στενά καλντερίμια σχεδόν καλύπτονται από τις αστρέχες των αντικρινών στεγών, που προεξέχουν μέχρι 1,00-1,50 μ. ακόμα και 2,00 μ. (αρχοντικό Σιόρ Μανωλάκη).

ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

αρχοντικό Σιόρ Μανωλάκη

λαϊκή κατοικία [οδός Πατρ. Ιωακείμ]

αρχοντικό [οδός Γουδή]

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΠΗΓΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ

Το υλικό που παρατήθεται βασίζεται σε επι τόπου έρευνα και καταγραφή στη Βέροια [περίοδος 2018-2019], εκτός από :

Μουτσόπουλος, Βέροια, Πίνακες σ. 94, 95

Μουτσόπουλος, Βέροια, Πίνακες σ. 181

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΔΟΜΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

ΥΛΙΚΑ λιθοδομή

ξύλινο δάπεδο [νέο]

πλινθοδομή

ξύλινο δάπεδο [παλιό]

μεταγενέστερες τοιχοδομές

δάπεδο τσιμεντοκονίας

ξυλόπηκτη τοιχοποιία [τσατμάς]

πλακάκι

ξυλόπηκτη τοιχοποιία με μπαγδατοπήχεις[μπαγδατί]

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΔΟΜΗ

ΙΣΟΜΕΤΡΙΚΗ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ ΜΕΣΟΠΑΤΩΜΑΤΟΣ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΔΟΜΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΔΙΦΥΛΛΗ ΞΥΛΙΝΗ ΕΞΩΘΥΡΑ /κλίμακα 1:20

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΟΨΗ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΟΨΗ

ΣΚΙΤΣΟ

Στο ανώφλι της πόρτας γίνεται λάξευση της παρειάς του τοίχου σε ελαφρά εσοχή, ώστε να δημιουργηθεί ψευδοτόξο για αισθητικούς λόγους.

ΚΑΤΟΨΗ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΔΟΜΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΠΟΡΤΑ ΜΕΣΟΠΑΤΩΜΑΤΟΣ /κλίμακα 1:10

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΟΨΗ

ΚΑΤΟΨΗ

ΤΟΜΗ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΟΨΗ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΔΟΜΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΟΡΟΦΟΥ [Π13] /κλίμακα 1:10

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΟΨΗ

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΟΨΗ

μέσα

έξω

ΚΑΤΟΨΗ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΔΟΜΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ ΞΥΛΟΔΕΣΙΑΣ /κλίμακα 1:10

κλάπα ζεύγος χατιλιών συνδετικό κονίαμα στρώση σοβά πωρόλιθος κατακόρυφα ξύλα ενίσχυσης της οριζόντιας ξυλοδεσιάς

θεμελίωση από κροκάλες ποταμίσιες

ΤΟΜΗ 1 :20

ξύλο στήριξης σαχνισιού

ταβανόξυλο

ξύλινο δάπεδο

ξυλόπηκτη τοιχοποιία [τσατμάς]

επίχρισμα

ξύλινο κούφωμα

ξύλινη διατομή οργάνωσης σκελετού

στρώση σοβά

στεγόξυλα

ξύλινο δοκάρι αστρέχας

στρωτήρας

αμείβοντας

τεγίδες

επιτεγίδες

πέτσωμα

βυζαντινό κεραμίδι

0.2

0.5

δίφυλλη ξύλινη εξώθυρα

ξύλινο δοκάρι υπέρθυρου

κλάπα ξυλοδεσιάς

τοπικός πωρόλιθος

συνδετικό κονίαμα

ταβανόξυλο

ξύλινο δάπεδο

ζωνάρι ξυλοδεσιάς

επίχρισμα

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΔΟΜΗ

ΣΤΕΓΗ - ΙΣΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΔΟΜΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

αμείβοντας

ορθοστάτης

αντιρήδα ελκυστήρας

γρεντιά στεγόξυλο δοκάρι

τσατμάς

ΙΣΟΜΕΤΡΙΚΗ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ/ κλίμακα 1:10

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΔΟΜΗ

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης στέγης είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ζευκτά. Πρόκειται για μια στέγη δοκός επι στύλου, δηλαδή στέγη καθιστή πάνω στην υποκείμενη ξύλινη δομή. Ουσιαστικά τα ξύλινα στοιχεία ξεφορτώνουν τα φορτία τους στους στύλους, τις ξύλοπηκτες τοιχοποιίες και αυτές με τη σειρά τους στη λιθοδομή του ισογείου.

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΠΗΓΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ

εσωτερικό τμήμα στέγης λήψη φωτογραφιών Τοσουνίδης Θεόδωρος αεροφωτογραφία λήψη Ασικίδης Δήμος [2019]

ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

Το αρχοντικό Χριστοδούλου διατηρείται σε πάρα πολύ κακή κατάσταση, ουστιακά είναι έτοιμο να καταρρεύσει. Κυρίαρχος παράγοντας των φθορών στην εσωτερική ξύλινη κατασκευή είναι η κατεστραμμένη στέγη. Οι ξυλόπηκτες τοιχοποιίες στον όροφο είναι σε πολύ κακή κατάσταση και οι φθόρες τους οφείλοντε στην έλλειψη συντήρησης, στην υγρασία και στις πολλές μεταγενέστερες επεμβάσεις που έχουν γίνει κατά τη διάρκεια ζώης αυτού του κτιρίου.

1 . Σάλα του ορόφου

2 . Άποψη της νοτιοδυτικής όψης από το χαγιάτι του ισογείου

βορειοανατολική όψη/κλίμακα 1 : 50

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ρωγμές πεσμένο επίχρισμα υγρασία κατεστραμμένο τμήμα λιθοδομής ασβεστωμένη λιθοδομή κατεστραμμένο τμήμα τσατμά αποσάθρωση ξύλινων στοιχείων

βορειοδυτική όψη/κλίμακα 1 : 50

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ρωγμές πεσμένο επίχρισμα υγρασία κατεστραμμένο τμήμα λιθοδομής ασβεστωμένη λιθοδομή κατεστραμμένο τμήμα τσατμά αποσάθρωση ξύλινων στοιχείων οξείδωση μεταλλικών στοιχείων

ΜΕΣΟΠΑΤΩΜΑ - ΧΩΡΟΣ Μ1

0.5

ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΚΔ

ΔΑΠΕΔΑ

ΚΔ

ΟΡΟΦΟΣ

ΚΔ

ΤΟΙΧΟΣ ΑΒ

ΚΔ

ΤΟΙΧΟΣ ΒΓ

ΚΔ

ΤΟΙΧΟΣ ΓΔ

ΚΔ

ΤΟΙΧΟΣ ΔΑ

ΟΡΟΦΟΣ - ΧΩΡΟΣ 02

0.5

ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΚΔ

ΔΑΠΕΔΑ

ΚΔ

ΟΡΟΦΟΣ

ΚΔ

ΤΟΙΧΟΣ ΑΒ

ΚΔ

ΤΟΙΧΟΣ ΒΓ

ΚΔ

ΤΟΙΧΟΣ ΓΔ

ΚΔ

ΤΟΙΧΟΣ ΔΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

παροδος Έλλης

οδος Πατρ. Ιωακείμ

ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Πολύ σημαντικό

[προς διατήρηση - αποκατάσταση]

Σημαντικό

[επιδέχεται επεμβάσεις - ανασχεδιασμό]

παροδος Έλλης

οδος Πατρ. Ιωακείμ

[προς διατήρηση - αποκατάσταση]

Σημαντικό

[επιδέχεται επεμβάσεις - ανασχεδιασμό]

Χωρίς ενδιαφέρον

Ασύμβατο

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΑΝΑΠΤΥΓΜΑ ΟΔΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΩΑΚΕΙΜ

τσατμάς τυπολογία

ΑΣΥΜΒΑΤΟ

μορφολογία

στέγη κονιάματα

αρμολογήματα επιχρίσματα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΑΝΑΠΤΥΓΜΑ ΠΑΡΟΔΟΥ ΕΛΛΗΣ

επιχρίσματα τυπολογία αρμολογήματα

μορφολογία στέγη

τσατμάς

ΑΣΥΜΒΑΤΟ

κονιάματα

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται αρχικά στην επίτευξη της μορφολογικής αλλά κυρίως της δομικής αποκατάστασής του κτιρίου, έτσι ώστε να μην επιδεινωθούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, όπως αναφέρθηκαν στο κεφάλαιο της παθολογίας.

Όλα αυτά, οδηγούν στην κατεύθυνση μίας ιστορικής αποκατάστασης του κτιρίου, με μικρές αλλαγές που θα προταθούν μέσω νέων κατασκευών, που θα λειτουργήσουν επικουρικά με την υφιστάμενη κατασκευή, κατέχοντας δευτερεύοντα ρόλο.

Σε δεύτερη φάση προτείνεται μία νέα χρήση του κτιρίου με σκοπό να άρει τις συνθήκες εγκατάλειψης και να εξασφαλίσει την διάσωση και συντήρησή του.

Έχοντας διατυπώσει την πρόθεση της αποκατάστασης και επανάχρησης του κτιρίου, καταλήγουμε στο συμπέρασμα, ότι δεδομένων των αλλαγών που πρέπει να υλοποιηθούν, το κτίριο, ως δημόσιος χώρος ή ξενοδοχείο, δεν μπορεί να λειτουργήσει επαρκώς προκειμένου να δεχθεί ικανοποιητικό – και συγχρόνως προσοδοφόρο - πλήθος επισκεπτών.

Οι βασικότερες αρχές της επεμβάσεως που προτείνεται είναι: -Η επαναφορά της αυθεντικότητας του κτιρίου μέσω της διατήρησης και συντήρησης όσο το δυνατόν περισσότερων από τα αυθεντικά αρχιτεκτονικά του στοιχεία.

Μία νέα πρόταση η οποία θα μπορέσει να αναδείξει το υφιστάμενο κτίριο και εν τέλει να διατηρήσει το εναπομείναν τμήμα του αρχοντικού είναι η επιλογή αρχιτεκτονικού γραφείου.

-Ο σεβασμός των αξιόλογων προσθηκών και επεμβάσεων, όσων έχουν ιστορική αξία και δεν αλλοιώνουν τον χαρακτήρα του κτιρίου. Προτεινόμενες χρήσεις – Κτιριολογικό πρόγραμμα - Η αφαίρεση τυχόν μεταγενέστερων στοιχείων που αλλοιώνουν το αρχικό αρχιτεκτονικο και μορφολογικό ύφος του κτιρίου. -Η χρήση παραδοσιακών υλικών και τρόπων δομής, όπου αυτό είναι δυνατόν. Στις περιπτώσεις που αυτό δεν είναι δυνατόν προτείνεται να χρησιμοποιηθούν δοκιμασμένα νέα υλικά και τρόποι δομής.

Στο υφιστάμενο κτίριο του Αρχοντικού Χριστοδούλου επιλέγεται να διατηρηθεί η χρήση της κατοικίας σε μεσοπάτωμα και όροφο. Στο ισόγειο, οι νέες χρήσεις εντάσσονται με τρόπο τέτοιο ώστε να γίνονται εύκολα διακρητές από τους επισκέπτες, οι οποίοι θα μπορέσουν να πάρουν μια γεύση της πλούσιας Μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής.

-Η κατά το δυνατόν αναστρεψιμότητα των επεμβάσεων. -Η ένταξη των νέων κατασκευών, με σαφή διάκριση από τις παλιές.

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟ

ΟΔΟΣ

ΙΕΡΑΡΧ ΩΝ

ΑΚΕΙΜ ΑΤΡ. ΙΩ Π Σ ΟΔΟ

+0.90

+0.60

ΟΔΟΣ ΠΑΤΡ. ΙΩΑΚΕΙΜ

ΟΔΟΣ ΕΛΛΗΣ

ΟΔΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑ

ΑΡΧ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΑΡΧ. ΣΑΡΑΦΟΓΛΟΥ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ ΠΛΑΚΟΣΤΡΩΣΗ ΧΩΡΟΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΦΥΤΕΥΣΕΙΣ

-1.00

ΞΥΛΙΝΟ DECK ΑΣΦΑΛΤΟΣ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΑΝΑΠΤΥΓΜΑ ΟΔΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΩΑΚΕΙΜ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ

ΑΝΑΠΤΥΓΜΑ ΠΑΡΟΔΟΥ ΕΛΛΗΣ

πάροδος Έλλης

κάτοψη ισογείου/κλίμακα 1 : 50

οδός Πατρ. Ιωακείμ

πάροδος Έλλης

κάτοψη μεσοπατώματος/κλίμακα 1 : 50

οδός Πατρ. Ιωακείμ

πάροδος Έλλης

κάτοψη ορόφου/κλίμακα 1 : 50

οδός Πατρ. Ιωακείμ

πάροδος Έλλης

κάτοψη στέγης/κλίμακα 1 : 50

οδός Πατρ. Ιωακείμ

βορειοανατολική όψη

0.5

βορειοδυτική όψη

0.5

τομή Α - Α/κλίμακα 1 : 50

τομή Β - Β/κλίμακα 1 : 50

φωτογραφίες μακέτας