Детская энциклопедия
Մանկական հանրագիտարան
1
Млекопитающие Скелет, волосяной покров, горячая кровь – вот и млекопитающие. Для того чтобы прожить, все млекопитающие нуждаются в кислороде, который находится в воздухе. Животные, которые живут в глубине воды, например киты, должны подниматься на поверхность и вдыхать кислород. Родители млекопитающих обычно не оставляют своих детѐнышей, ухаживают за ними, защищают и воспитывают их. От мышей до слонов, существуeт около 5000 видов млекопитающих. Самый крупный, который также является крупнейшим в мире представителем животного мира - это синий кит.
Կաթնասուններ Կմախք, մազածածկույթ, տաք արյուն, ահա և կաթնասունները: Ապրելու համար բոլոր կաթնասունները օդի մեջ եղած թթվածնի կարիքն ունեն: Ջրերի խորքում բնակվող կենդանիները, օրինակ ` կետերը , պետք է բարձրանան վերև` դեպի մակերես , և իրենց թոքերը լցնեն օդով: Կաթնասունների ծնողները սովորաբար չեն լքում իրենց ձագերին, խնամում, պաշտպանում և դաստիարակում են նրանց: Մկներից մինչև փիղը, գոյություն ունի շուրջ 5000 տեսակ կաթնասուն: Դրանցից ամենա
մեծը,
որը
նաև
երկրագնդի
կենդանական
ներկայացուցիչն է, կապույտ կետն է: 2
աշխարհի
ամենախոշոր
Птицы Перья, горячая кровь, две лапки, два крыла и один клюв – вот и птицы! Они также нуждаются в кислороде, который находится в воздухе. Большая часть птиц летает, но некоторые из них, например, пингвины и страусы нет. Птицы не имеют зубов, их заменяет клюв. От воробья до орла нам известно 8600 видов птиц. Самая крупная – страус, вес иногда доходит до 150 кг. Самая маленькая – колибри, она весит 2 гр.
Թռչուններ Փետուրներ, տաք արյուն, երկու ոտք, երկու թև ու մի կտուց, ահա և թռչունները: Նրանք նույնպես կարիք ունեն օդի մեջ եղած թթվածնի: Թռչունների մեծագույն մասը թռչում են, բայց մի քանիսը, օրինակ` պինգվիններն ու ջայլամները ոչ: Թռչունները ատամներ չունեն, դրանց փոխարինում է ամուր կտուցը: Ճնչղուկից մինչև արծիվը, շուրջ 8600 տեսակ թռչուններ են մեզ հայտնի: Ամենախոշորը ջայլամն է, նրա քաշը երբեմն հասնում է 150 կիլոգրամի: Ամենափոքրիկը կոլիբրին է, նրա տեսակներից մեկի քաշը 2 գրամ է:
3
Пресмыкающиеся и земноводные Чешуя или костяная оболочка, четыре ноги или ни одной – вот и пресмыкающиеся! Нуждаются в кислороде. Всегда ищут солнечные лучи. Некоторые пресмыкающиеся, например змеи, время от времени меняют свою кожу. В очень далеком прошлом пресмыкающиеся правили миром. Это, сегодня уже исчезнувшие, динозавры. От маленьких ящериц до гигантских удавов сегодня известнo более 5200 видов пресмыкающихся. Самые крупные – это некоторые виды крокодилов.
Սողուններ և երկկենցաղներ Թեփուկներ կամ ոսկրային պատյան, չորս ոտք կամ ոչ մի ոտք, ահա և սողուններ: Շնչելու հաամար թթվածնի կարիք ունեն: Միշտ որոնում են արևի ճառագայթները: Որոշ սողուններ, ինչպես, օրինակ` օձերը, պարբերաբար փոխում են իրենց մաշկը: Շատ հեռու անցյալում սողուններն էին իշխում երկրագնդի վրա: Դա այսօր արդեն անհետացած դինոզավրերի դարաշրջանն է: Փոքրիկ մողեսից մինչև հսկա վիշապօձը, այսօր հայտնի է սողունների շուրջ 5200 տեսակ: Դրանցից ամենամեծերը կոկորդիլոսի որոշ տեսակներն են: 4
Рыбы Плавники, холодная кровь – вот и рыбы! Они живут в воде, а содержащийся там кислород принимают через жабры. Рыбы распространены в солѐной воде морей и океанов и в пресноводной воде рек и озѐр. Обычно рыбы не смешиваются, кроме некоторых видов. Существуeт около 23000 видов рыб.
Ձկներ Լողակներ, սառը արյուն, ահա և ձկները: Նրանք ապրում են ջրի մեջ, իսկ այնտեղ պարունակվող թթվածինը յուրացնում են իրենց խռիկների միջոցով: Ձկները տարածված են ծովերի ու օվկիանոսների աղի և գետերի ու լճերի քաղցրահամ ջրերում: Սովորաբար ձկները իրար չեն խառնվում, բացի որոշ տեսակներից: Գոյություն ունեն շուրջ 23000 տեսակի ձկներ:
5
Насекомые Не имеют скелета, тело состоит из трѐх частей: головы, тельца и животика. Имеют восемь лап, щупальца, некоторые имеют крылья. Размножаются откладыванием яиц. Насекомые не имеют лѐгких или жабр, но они также живут кислородом, который находится в воздухе. Их тельце покрыто непрозрачным, тонким и хрустящим слоем. Во всем мире известно более миллиона насекомых. Самое крупное – это африканский жук, который весит 100 г.
Միջատներ Չունեն կմախք, մարմինը բաղկացած է երեք մասից` գլուխ, լանջ և փորիկ: Ունեն վեց թաթ, շոշափուկներ, հաճախ նաև թևեր: Բազմանում են ձվադրությոամբ: Միջատները թոքեր կամ խռիկներ չունեն, բայց նրանք էլ են ապրում օդի մեջ եղած թթվածնի շնորհիվ: Նրանց մարմինը ծածկված է անթափանց բարակ ու փխրուն շերտով: Աշխարհում հայտնի են միլիոնից ավել միջատներ: Ամենախոշորը` աֆրիկական բզեզը կշռում է 100 գրամ:
6
Ракообразные Не имеют скелета. Тело находится в оболочке. Большая часть живѐт в водах океана, остальные живут в реках. Есть много мелких ракообразных, как например, дафнии. Их размеры в пределах 1,5-6 мм. Известно около 35000 видов ракообразных.
Խեցգետնակերպեր Չունեն կմախք: Խեցու մեջ ամփոփված մարմին, շոշափուկներ, թաթեր: Մեծ մասը ապրում է ծովի ջրերում, մյուսները` գետերի մեջ: Կան շատ մանր խեցգետնակերպեր, ինչպես, օրինակ, դաֆնիները: Նրանց չափսերը 1,5 – 6 միլիմետրի սահմաններում են: Հայտնի են խեցգետնակերպերի շուրջ 35000 տարատեսակ:
Моллюски У них нет скелета. Многие из них заключены в раковины различных форм. Не считая улиток, у которых есть лёгкие, они усваивают кислород с помощью жабр, вот это и моллюски. Например, улитка, слизень, ракушки, осьминог.
Փափկամարմիններ Չունեն կմախք: Մեծ մասամբ ամփոփված են տարբեր ձևի խեցիների մեջ: Բացառությամբ թոքեր ունեցող խխունջների և մոլյուսկների: Թթվածինը յուրացնում են
խռիկների
միջոցով,
ահա
և
փափկամարմինները:
ուլականջներ, ծովապնակիկներ, ութոտնիկներ… 7
Օրինակ,
կողինջներ,
Динозавры В музеях, на страницах энциклопедий, мы часто встречаем сегодня уже не существующих животных. Это динозавры. Миллионы лет назад, на планете был богатый животный и растительный мир, но ещѐ не было людей. Тогда существовали маленькие и гигантские, летающие и ползающие динозавры.
Դինոզավրեր Թանգարաննեևում, հանրագիտարանների էջերում երբեմն տեսնում ենք այսօր արդեն գոյություն չունեցող կենդանիներ: Դրանք դինոզավրերն են: Միլիոնավոր տարիներ առաջ, երկրեգնի վրա առատ բուսական և կենդանական աշխարհ կար, բայց դեռ չկար մարդը: Այն ժամանակ կային փոքր ու հսկա, թռչող և սողացող` դինոզավրերը:
8
Содержание Млекопитающие ………………………………2 Птицы …………………………………………..3 Пресмыкающиеся и земноводные …………..4 Рыбы ……………………………………………5 Насекомые ……………………………………...6 Ракообразные …………………………………..7 Моллюски ………………………………………7 Динозавры ……………………………………...8
9
Բովանդակություն Կաթնասուններ ………………………………2 Թռչուններ ……………………………………..3 Սողուններ և երկկենցաղներ ………………...4 Ձկներ …………………………………………...5 Միջատներ ……………………………………..6 Խեցգետնակերպեր ……………………………7 Փափկամարմիններ …………………………..7 Դինոզավրեր …………………………………..8
10
11