Betaalbaar wonen vereist allesomvattende beleidsvisie

Huishoudens zien hun woonkosten hoog oplopen. Volgens Embuild Vlaanderen zou elke Vlaming in staat moeten zijn om de energiefactuur en de huur of de aflossing van de lening te betalen. Maar de energieprijzen exploderen en de huur- en verkoopprijzen van woningen blijven stijgen. Ook de sociale woningmarkt hinkt achterop. Als we in Vlaanderen sociale woningen blijven bouwen aan het huidige tempo, zijn tegen 2100 louter de wachtlijsten van vandaag weggewerkt.

Symptoombestrijding en brandjes blussen zijn hiervoor geen oplossing. Embuild Vlaanderen pleit voor een globale visie met een structureel en samenhangend beleid. Een eerste aspect daarvan is de energie-efficiëntie op de huur- en koopmarkt. Een zuinige nieuwe of verbouwde woning is de beste bescherming tegen stijgende woonlasten. Een ander aspect is de focus op eigenaarschap, die ook de huurmarkt ten goede zal komen. En ten slotte is ook een klimaatbestendige woonomgeving belangrijk.

Vlaanderen moet de ambitie hebben tegen 2034 ieder gezin toegang te geven tot een betaalbare, energie-efficiënte en kwaliteitsvolle woning. Er is heel wat actie vereist om de maandelijkse woon- en energielasten van alle Vlamingen haalbaar te houden en dit zowel voor eigenaars als voor huurders. De huidige Vlaamse regering kan de komende twee jaar al belangrijke stappen zetten. Maar ook de volgende twee legislaturen is er heel wat werk aan de winkel. De doelstelling van betaalbaar wonen zal bovendien steeds meer sporen met de doelstellingen rond klimaat en ruimte. Een geïntegreerde aanpak is onvermijdelijk

Het faciliteren van betaalbaar wonen is een multidisciplinair vraagstuk. Schaarse ruimte, gebruiksbeperkingen, lokale bouwstops, aanslepende en complexe vergunningsprocedures, het toenemende aantal vereisten rond energie, waterhuishouding, luchtkwaliteit en dergelijke maken verdichtingsprojecten steeds duurder, tijdrovend en risicovol. Maar ook de shift naar een fossielvrije maatschappij maakt verkerning complexer. Denk maar aan de versterking van het elektriciteitsnet, de uitbreiding van de laadinfrastructuur voor elektrisch vervoer en de aanleg van grote hernieuwbare energiesystemen.

Dit alles leidt tot continue prijsstijgingen. Maar in ons land reageert de woningmarkt niet elastisch. Met andere woorden, de aanbodzijde schiet te kort om de demografische en maatschappelijke evolutie bij te benen. Daarom is er nood aan een positief verdichtingsbeleid dat private investeringen valoriseert en het stagnerende aantal projecten opnieuw vlot trekt. Want een toereikend en divers aanbod is cruciaal voor een gezonde vastgoedmarkt.

Marc Dillen Directeur-generaal Embuild Vlaanderen