East Midlands po Polsku, nr 160

East Midlands News

|

Free Monthly Newspaper

WIĘCEJ WIZYT PASZPORTOWYCH - strona 3

DODATEK DLA DZIECI - w środku

|

www.empp.co.uk

ODCHODZI DYREKTOR - strona 6

|

November 2020

JEŻÓWKA PURPUROWA - strona 11

|

No 160

IKEA ODKUPI TWOJE MEBLE - strona 9

ZmiaNY w POmOCY rZĄDOweJ Beata Polanowska Pod koniec października minister finansów, Rishi Sunak, zmienił zasady ogłoszonego we wrześniu Job Support Scheme, który zastępuje Job Retention Scheme od 1 listopada. Na obszarze zaklasyfikowanym jako Tier 3, czyli poziom 3, w przypadku biznesów, które muszą zamknąć działalność z powodu nakazów rządowych, pracownicy otrzymają 67% ich regularnej wypłaty w wysokości nie większej niż £2100 miesięcznie. Zakwalifikują się na Tier 3 Job Support Scheme po 7 dniu bycia bez pracy.

StOPień 3 w NOttiNghamShire Beata Polanowska W Nottingham oraz we wszystkich dystryktach Nottinghamshire wchodzą w życie restrykcje ‘tier 3’, czyli obostrzenia najwyższego stopnia obecnie obowiązujące w Anglii w związku z kontrolowaniem pandemii koronawirusa.

Zmiany wchodzą w życie 30 października jedną minutę po północy i będą obowiązywać przez kolejne 4 tygodnie, czyli do piątku 27 listopada. Rząd UK opóźnił podanie do wiadomości publicznej szczegółów odnoszących się do obostrzeń specyficznych dla tego regionu Anglii z powodu dramatycznie zmieniającej się sytuacji.

Początkowo restrykcje miały dotyczyć tylko Nottingham oraz 3 dystryktów: Gedling, Broxtowe i Rushcliffe. W przeciągu dwóch dni została podjęta decyzja o dołączeniu do 3 stopnia całego północnego Nottinghamshire. W tym samym czasie rozpoczęły się negocjacje w sprawie zaostrzenia restrykcji w mieście Derby oraz w północnym dystrykcie Leicestershire, Charnwood. Według najnowszych zapowiedzi 30 października stopień 3 zostanie zarządzony zatem w całym Nottinghamshire.

Wprowadzenie restrykcji oznacza powrót do utrudnień w codziennym życiu mieszkańców, ograniczenie działalności lub zupełne zamknięcie niektórych przedsiębiorstw, ale także przypływ dodatkowych funduszy dla samorządów lokalnych. Fundusze te będą wykorzystane na finansowanie działań mających na celu walkę z pandemią koronawirusa.

W momencie wysłania obecnego wydania EMpP do druku nie znamy szczegółowych zasad, jakie wejdą w życie na obszarach objętych restrykcjami od piątku 30 października, aczkolwiek wiemy, na czym polegają ogólne obostrzenia stopnia 3 w Anglii.

Oto najważniejsze restrykcje: Nie można spotykać się z nikim spoza swojego gospodarstwa domowego lub bańki wsparcia wewnątrz budynków; Na zewnątrz można spotykać się w grupie do 6 osób tylko w parkach i na otwartych przestrzeniach (nie można spotykać się w prywatnych ogrodach); Bary i puby zostają zamknięte, o ile nie serwują obiadów, w tym wypadku mogą być otwarte do godz. 22; Sprzedaż jedzenia na wynos jest dozwolona bez ograniczeń czasowych; Szkoły, koledże i uniwersytety pozostają otwarte; Funkcjonują przedszkola oraz opieka zapewniana przez nianie oraz ‘Childcare Providers’; Miejsca kultu religijnego pozostają otwarte, ale wierni muszą przebywać w grupach rodzinnych lub swoich bańkach wsparcia; Nie ma ograniczeń co do ilości osób pracujących w tym samym pomieszczeniu, o ile pracodawca wprowadził i przestrzega rygorystycznie zasad bezpieczeństwa i higieny w pracy; Śluby i pogrzeby mogą się odbywać, śluby bez przyjęcia weselnego do 15 osób, pogrzeby do 30 osób, stypy są dozwolone do 15 osób i nie w prywatnych domach, z zachowaniem zasad dystansu; Ciąg dalszy na str. 9

W zakładach, które pozostają otwarte, ale stracą klientów z powodu ograniczeń nałożonych przez rząd – w przypadku wszystkich obszarów na poziomie 1, 2 lub 3 – obowiązują zasady Job Suport Scheme part-time, czyli programu ochrony zatrudnienia dla osób pracujących w niepełnym wymiarze godzin.

To właśnie w tym programie minister Sunak wprowadził zmiany.

Według nowych zasad pracownicy muszą pracować co najmniej 20% swojego regular-

nego etatu (a nie 33% jak to było ogłoszone we wrześniu). Koszty tych godzin oraz 4% regularnej wypłaty pokrywa pracodawca.

Rząd opłaci 49% miesięcznej wypłaty za godziny nieprzepracowane do kwoty £1541,75 miesięcznie. Sumując, w Job Support Scheme w niepełnym wymiarze godzin pracownik otrzyma co najmniej 73% swego regularnego wynagrodzenia, musi jednak wypracować co najmniej 20% swojego regularnego etatu.

Program będzie trwał przez 6 miesięcy i rozpoczyna się 1 listopada. Żeby się na niego zakwalifikować pracownik musi być zatrudniony od co najmniej 23 września. Podczas jego trwania nie może być zwolniony lub otrzymać wypowiedzenie. W obu programach pracodawca opłaca składki ubezpieczeniowe i emerytalne oraz podatek należny za zatrudnienie pracownika.

Rząd ogłosił także granty dla osób samozatrudnionych w wysokości do 40% zysków, największy grant może wynieść £3750 na okres 3 miesięcy. n

2

East Midlands po Polsku

|

No 160 | November 2020

BreXit Na OStatNi gwiZDek Rozmowy w sprawie umowy o wyjściu UK z Unii miały się zakończyć w połowie października. Do tego czasu negocjatorzy Michel Barnier i David Frost mieli przedstawić szkic umowy, gotowy do przedłożenia w parlamencie brytyjskim i w państwach członkowskich UE. Negocjacje ugrzęzły w martwym punkcie a premier Boris Johnson po raz kolejny groził, że UK zakończy okres przejściowy po Brexicie bez umowy i będzie powiązane z Unią relacjami opartymi na modelu australijskim, czyli na zasadach regulowanych przez WTO. Aczkolwiek, po fali pełnych oburzenia deklaracji płynących z siedziby rządu brytyjskiego na Downing Street oraz z Brukseli, negocjacje rozpoczęły się ponownie 22 października. Michel Barnier przyjechał do Londynu, gdzie przez tydzień prowadził rozmowy, które następnie zostały przeniesione do Brukseli. Obie strony wyraziły chęć intensyfikacji pracy oraz zgodziły się, że w obecnej sytuacji muszą wypracować kompromis możliwy do zaakceptowania przez państwa UE oraz UK. Punktami spornymi pozostają kwestie połowu ryb w brytyjskich wodach oraz rządowe wsparcie finansowe dla rodzimych biznesów. Warto dodać, że projekt Ustawy o Wewnętrznym Rynku, zgłoszony przez premiera, przeszedł pomyślnie głosowanie w Izbie Gmin i w momencie składania obecnego wydania EMpP, stanowi temat obrad i głosowań w Izbie Lordów. Ustawa ta umożliwi wymianę handlową między Irlandią Północną, Szkocją, Walią i Anglią w przypadku wyjścia z Unii bez umowy, jest ona jednakże przykładem łamania międzynarodowego prawa przez Brytyjczyków. n BP

The Signpost to Polish Success

East Midlands po Polsku Tennyson, Unit B, Forest Road West, Nottingham NG7 4EP 0115 97 81 396 info.empp@empp.co.uk www.empp.co.uk

BeZPłatNie POmagamY w aPlikOwaNiu O StatuS OSieDleńCa Okres przejściowy, w czasie którego w Wielkiej Brytanii obowiązują unijne prawa, kończy się 31 grudnia 2020 r. Jeszcze nie wiemy, na jakich zasadach UK ostatecznie rozstanie się z UE. Obywatele UE, aby pozostać w Wielkiej Brytanii, muszą wnioskować o settled status.

Proces wnioskowania będzie otwarty do końca czerwca 2021 r.

Aczkolwiek, bezpieczniej jest zapewnić sobie i swojej rodzinie posiadanie statusu osiedleńca do końca grudnia 2020 r. Łatwiej będzie nam np. wtedy podróżować po

1 stycznia 2021 r. poza granice UK lub też składać wnioski o zasiłki.

Biuro SPS pomaga w procesie wnioskowania o settled status. Prosimy o umawianie się z nami jak najszybciej, tym bardziej, że w razie ewentualnych problemów (gdy, na przykład, Home Office poprosi o materiały dowodowe) jest sporo czasu na bezstresowe ich rozwiązanie.

Settled status w przypadku osób, które uzyskały wcześniej pre-set-

tled status, nie jest przyznawany automatycznie! Osoby, które mieszkają w Wielkiej Brytanii już ponad 5 lat, a wcześniej aplikowały o presettled status, muszą wnioskować po raz kolejny o settled status.

Co zabrać na spotkanie?

Potrzebny jest paszport (lub dowód osobisty, ale w przypadku tego dokumentu należy liczyć się z koniecznością wysłania go do Home Office, we własnym zakresie, po zakończeniu procesu aplikacji), numer NI (tzw. NINo), numer tele-

fonu, dostęp do swojej skrzynki poczty elektronicznej, dla dzieci – akty urodzenia, nie trzeba tłumaczyć polskich dokumentów. Osobom nie posiadającym skrzynek mailowych pomożemy w założeniu darmowego konta na potrzeby wnioskowania.

Już dziś umów się na spotkanie do naszego doradcy, pisząc na adres help@empp.co.uk. Można też wysłać SMS pod numer 0737 514 69 35. n

POmÓŻ SPS POmagaĆ The Signpost to Polish Success (SPS) jest organizacją charytatywną, dostarczającą bezpłatnych i ważnych dla polskiej lokalnej społeczności usług. Prowadzimy biuro doradcze, w ramach którego pomagamy naszym użytkownikom w różnego rodzaju trudnych sytuacjach życiowych.

Przychodzą do nas ludzie, których nagła choroba pozbawiła możliwości pracy zarobkowej, oraz osoby, które padły ofiarą oszustwa i zostały zostawione same sobie bez środków do

życia. Pomagamy samotnym matkom i ojcom. Prowadzimy bank żywności. W SPS mają miejsce kursy języka angielskiego i komputerowe, które edukują i jednoczą. Organizujemy, przy pomocy wspaniałych wolontariuszy, imprezy rodzinne takie jak Dzień Dziecka, Tłusty Czwartek w Sobotę, przedstawienia teatralne dla dzieci, warsztaty informacyjne. Publikujemy miesięcznik East Midlands po Polsku.

EDITOR-IN-CHIEF: Dr Beata Polanowska (editor@empp.co.uk) tel. 0115 97 00 442 ADVERTISING: Natalia Karpińska-Zając (adverts@empp.co.uk) tel. 0115 97 81 396 CONTENTS: Natalia Karpińska-Zając, Ewa Sosnowska,

Jagoda Brown-Polanowska, Michael Czajkowski, Justyna Czekaj, Karolina Klimek PRE-PRESS PRODUCTION: Natalia Karpińska-Zając (natalia.zajac@empp.co.uk)

Utrzymujemy się z funduszy, które sami zdobywamy: są to w większości fundusze brytyjskie, w mniejszym stopniu fundusze z polskich źródeł. Niestety nie jest ich zbyt dużo. Dlatego zwracamy się do naszych czytelników, użytkowników naszych usług, do przedstawicieli lokalnej Polonii i do wszystkich zainteresowanych: jeśli możecie wesprzeć naszą pracę, to prosimy o Wasze datki.

Na naszej stronie internetowej www.empp.co.uk znajduje się od niedawna guzik DONATE (udo-

B I URO TH E S I G NPO S T TO PO L I S H S UCCES S : PO RADY I I NFO RMACJ E

stępniony przez PayPal), dzięki któremu można bezpiecznie wpłacić na nasze konto bankowe dowolną kwotę. wesprzyj nas, jeśli możesz. A na dorocznym zebraniu walnym SPS można dowiedzieć się, jak zarządzamy naszymi finansami. Będziemy wdzięczni za każde kwoty. n

East Midlands po Polsku jest miesięcznikiem wydawanym przez organizację charytatywną na rzecz nowoprzybyłych Polaków

info.sps@empp.co.uk tel. 0115 97 00 446

The Signpost to Polish Success

W O LO NTARI AT

Wszelkie prawa zastrzeżone.

Redakcja zastrzega sobie prawo skracania, redagowania oraz publikowania na łamach nadesłanych materiałów.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych.

volunteering@empp.co.uk PRENUMERATA

£20 rocznie, info.sps@empp.co.uk

3

www.empp.co.uk | info.empp@empp.co.uk

wiĘCeJ wiZYt PaSZPOrtOwYCh Choć kończy się okres przejściowy po Brexicie, wielu Polaków nadal nie posiada ważnego paszportu.

Dlatego też polscy konsulowie w UK dokładają wszelkich starań, aby zwiększyć ilość dostępnych wizyt paszportowych.

W październiku uruchomiono specjalny dyżur konsularny w Birmingham (w Polish Millennium House), na którym przyjmowane są setki wniosków paszportowych. Na rodzinne wizyty paszportowe można umawiać się w POSK w Londynie. Konsulat w Manchesterze przyjmował interesantów również w soboty, a o kolejnych takich dodatkowych dniach pracy będzie na bieżąco informował w mediach społecznościowych.

Bez względu na preferowane miejsce, na wizyty można umawiać się przez Internet (www.e-konsulat.gov.pl). Nowe terminy wizyt pojawiają się codziennie o godzinie 9:00 i 20:00.

Na wizytę paszportową należy przybyć punktualnie. Ze względów bezpieczeństwa osoby zapisane będą mogły wejść do budynku tylko o godzinie wyznaczonej na spotkanie. Należy mieć ze sobą wydruk otrzymanego przy zapisie potwierdzenia terminu wizyty. Na spotkanie należy przybyć z wypełnionymi formularzami i wymaganymi dokumentami oraz aktualnymi fotografiami paszportowymi wszystkich osób, dla których będą składane wnioski paszportowe.

W przypadku aplikowania o pierwszy paszport 5-letni dla dziecka, należy przedłożyć na spotkaniu odpis

polskiego aktu urodzenia dziecka wydany przez urząd stanu cywilnego w Polsce. Dokument ten jest niezbędny do nadania dziecku numeru PESEL. Brytyjskie akty urodzenia nie uprawniają do aplikowania o numer PESEL i paszport biometryczny. W celu uzyskania polskiego aktu urodzenia, należy przeprowadzić w pierwszej kolejności transkrypcję brytyjskiego aktu urodzenia.

Wniosek paszportowy należy wydrukować na jednej kartce A4 po obydwu stronach i wypełnić w domu. Na spotkanie należy przynieść już wypełniony wniosek, co znacznie przyspieszy obsługę w dniu wizyty. Wzór podpisu składają własnoręcznie osoby, które ukończyły 13 lat.

Opłaty za dokumenty paszportowe można uiszczać wyłącznie kartą płatniczą. Obowiązkowe jest aplikowanie o wysyłkę gotowego dokumentu paszportowego pocztą (Royal Mail Special Delivery Gu-

aranteed by 1 pm, up to 100 g). Na spotkanie należy przynieść ze sobą opłaconą kopertę (do nabycia na poczcie) z napisanymi czytelnie danymi adresata (imię, nazwisko, pełny adres z kodem pocztowym w Wielkiej Brytanii). Konieczne jest wypełnienie i podpisanie wniosku o wysyłkę paszportu. Każdy paszport jest wysyłany osobno.

W przypadku wysyłki nowego paszportu, poprzedni dokument paszportowy jest zatrzymywany w trakcie wizyty. Warto spisać sobie numer przesyłki z zakupionej koperty w celu jej śledzenia na stronie internetowej Royal Mail.

Osoby, które nie mogą przybyć na wcześniej umówioną wizytę, proszone są o przesyłanie do Konsulatu informacji o rezygnacji z wizyty. Dzięki temu, ze zwolnionego terminu będą mogły skorzystać inne osoby oczekujące na realizację spraw dotyczących wyrobienia dokumentu paszportowego. n BaNk ŻYwNOŚCi w SPS

PODrÓŻe PO BreXiCie Jak podaje Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, gov.pl, w informacji z 14 października 2020 roku, władze Zjednoczonego Królestwa zgodziły

się, aby obywatele polscy bez statusu osiedleńca mogli wjeżdżać do UK za okazaniem dowodu osobistego do 30 września 2021 roku.

Tym samym, aby wjechać do Wielkiej Brytanii od 1 października 2021 roku, potrzebny będzie ważny paszport.

Osoby posiadające settled status lub pre-settled status w ramach systemu EU Settlement Scheme będą mogły używać dowodu osobistego w celu wjazdu do Wielkiej Brytanii co najmniej do 31 grudnia 2025 roku.

Brytyjski rząd ogłosił również, że od 1 stycznia 2021 roku większość obywateli krajów Unii Europejskiej, w tym Polski, będzie mogła podróżować do Wielkiej Brytanii bez wiz, ale tylko w przypadku krótkich wyjazdów wakacyjnych lub wycieczek. n

uwaga!

Tegoroczne uroczystości Wszystkich Świętych na cmentarzu w Newark oraz na innych okolicznych cmentarzach zostały odwołane z powodu restrykcji wprowadzonych w walce z szerzącą się pandemią koronawirusa.

Bank żywności w biurze SPS czynny jest od poniedziałku do czwartku o godzinie 9.30. Można również umówić się na inną godzinę pisząc maila: help@empp.co.uk.

4

East Midlands po Polsku

Maseczka za £1 - 100% bawełny, 2 warstwy - rozmiar uniwersalny - białe, bez wzorków - idealne do szkoły Maseczki można kupić od poniedziałku do czwartku w godz. 10-16.30 w biurze SPS (Tennyson, Forest Road West, NG7 4EP)

|

No 160 | November 2020

tO w kOńCu itCherS CZY BaNkSY? W połowie października na murze przy Rothesay Avenue (przecznica Ilkeston Road) w dzielnicy Lenton w Nottingham pojawił się mural, który bardzo szybko uznano za dzieło anonimowego, angielskiego artysty ulicznego – Banksy’ego.

Mural przedstawia dziewczynkę, która używa opony rowerowej jako hula-hoop. Obok, do ulicznego słupa, stoi przypięty zdezelowany rower, któremu brakuje tylnego koła.

Przedstawiciele Nottingham City Council, pomimo niepewności związanej z autorstwem muralu, postanowili ochronić go przed ewentualnym zniszczeniem i zamontowali na ścianie plastikową, przezroczystą szybę ochronną. Nie odstraszyło to wandali – dzieło było zamalowywane przynajmniej dwukrotnie.

Po kilku dniach spekulacji nad autorstwemu muralu, przyznał się do niego 28-letni artysta z Birmingham o pseudonimie Itchers, który przysłał portalowi Nottinghamshire News zdjęcia szablonu, którego miał użyć podczas tworzenia graf-

fiti. Następnie, zdjęcie dzieła opublikował również Banksy na swoim profilu na portalu społecznościowym Instagram, co uznane zostało za oficjalne potwierdzenie autorstwa i wywołało falę entuzjazmu w Nottingham.

I choć zdaje się, że wiadomo, kto jest autorem muralu z Lenton, nadal

nie wiadomo kim jest Banksy. Artysta podobno urodził się w 1974 roku. Jego prace, pojawiające się na ulicach Londynu i w innych miejscach na świecie, zostały docenione ze względu na odważną tematykę (często antykapitalistyczną i pacyfistyczną) i nieprzypadkowe umiejscowienie. n NkZ

wOlNOŚĆ SłOwa Nie Dla PaPug POLSKA SZKOŁA PRZEDMIOTÓW OJCZYSTYCH IM. ŚW. KAZIMIERZA W NOTTINGHAM

ZARZĄD POLSKIEJ SZKOŁY OGŁASZA KONKURS NA STANOWISKO

DYREKTORA SZKOŁY DO ZaDań DYrektOra NaleŻY: • kierowanie działalnością szkoły i reprezentowanie jej na zewnątrz; • współdziałanie z polskimi władzami oświatowymi i polonijnymi; • współpraca z lokalnymi władzami angielskimi; • promowanie placówki i jej osiągnięć; • prowadzenie dokumentacji wymaganej przepisami prawa; • zapewnienie pomocy nauczycielom w realizacji ich zadań i doskonaleniu zawodowym.

W sierpniu 5 bezdomnych papug żako, zwanych też afrykańskimi, trafiło do Lincolnshire Wildlife Park w Friskney. Billy, Eric, Tyson, Jade i Elsie wcześniej nie znały się i przez przypadek trafiły do parku w tym samym tygodniu. Podczas wspólnej kwarantanny nauczyły się od siebie nowych, niekulturalnych słów. Gdy wreszcie ptaki dołączyły do kolonii papug liczącej ponad 200 osobników, zaczęły dzielić się swoją nową wiedzą i raczyć gości parku wysublimowanymi przekleństwami. Ludzie reagowali na zacho-

wanie żako rozbawieniem, co tylko zachęcało je do dalszych ekscesów słownych. „Przywykłem do przeklinających papug, ale nigdy nie mieliśmy ich aż pięciu naraz. W dodatku ta piątka wyjątkowo rozsmakowała się w takim mówieniu” – powiedział dyrektor parku, Steve Nichols.

Opiekunowie liczyli, że umieszczenie wulgarnych ptaków w dużej grupie wyeliminuje ich złe nawyki, ale niestyty tak się nie stało. Pojawiła się za to uzasadniona obawa,

wYmagaNia: • znajomość jęz. polskiego i angielskiego w stopniu zaawansowanym (w mowie i w piśmie); • umiejętność pracy w zespole; • dyspozycyjność w godzinach popołudniowych i w weekend; • doświadczenie w pracy z dziećmi i młodzieżą w szkole.

że piątka nauczy przeklinania pozostałe żako, dlatego grupę usunięto z kolonii. „Nie wiem, co byśmy zrobili, – dodał Nichols – gdyby bluzgać zaczęło ponad 200 ptaków”.

Informacja o przeklinających papugach obiegła cały świat. W mediach społecznościowych zawrzało. Ludzie prosili, aby papugi zostały w parku i stanowiły atrakcję tylko dla dorosłych. Dyrekcja parku postanowiła spróbować. Papug można posłuchać siedem dni w tygodniu w godzinach 10-17.

W Lincolnshire Wildlife Park mieszka więcej sławnych ptaków.

Papuga Chico lubi śpiewać piosenkę Beyonce pt. “If I Were A Boy”. n NkZ

eurOPeJSkie NakaZY areSZtOwaNia termiN SkłaDaNia PODań i CV uPłYwa DNia

12 liStOPaDa 2020

Zainteresowanych kandydatów prosimy o przesyłanie dokumentów aplikacyjnych (podanie i CV) na adres email:

office@polishschoolnottingham.org O terminie przeprowadzenia postępowania konkursowego kandydaci zostaną powiadomieni e-mailem.

W ostatnich dniach września i na początku października zespół Foreign National Offending (FNO) z Nottinghamshire Police zatrzymał siedem osób na podstawie Europejskiego Nakazu Aresztowania.

Zatrzymano między innymi 40-latka, który poszukiwany był przez polskie władze za handel narkotykami, 48-latka poszukiwanego w związku z dopuszczeniem się oszustw w Polsce i 33-latka, który nie pojawił się na wstępnej rozprawie ekstradycyjnej w Westminster Magistrates’ Court. Poszukujący 33-latka policjancji dotarli do domu w dzielnicy Sherwood w Nottin-

gham, gdzie został ponownie aresztowany wraz z towarzyszącym mu 26-letnim Polakiem, który zostanie deportowany za dokonane w Wielkiej Brytanii włamanie.

W połowie października nastąpiły kolejne aresztowania przez zespół FNO. 44-letni mężczyzna został zatrzymany w Sutton-in-Ashfield w imieniu organów słoweńskich pod zarzutem dokonania oszustw w Słowenii. W Doncaster, w imieniu polskiej policji, zatrzymano 49-letniego mężczyznę pod zarzutem grożenia śmiercią przedstawicielom władz w Polsce.

Sierżant Tim Cuthbert wyraził zadowolenie z wyjątkowo dobrych rezultatów osiagniętych przez zespół FNO – ponad 7 osób poszukiwanych na podstawie europejskich nakazów aresztowania zostało zatrzymanych tylko w okresie 3 tygodni na przełomie września i października. Kilku z aresztowanych udawało się unikać władz przez kilka lat. „Chcielibyśmy podziękować naszym kolegom z Polski za współpracę i profesjonalne wsparcie” – dodał sierżant Cuthbert. n eS

5

www.empp.co.uk | info.empp@empp.co.uk

DUWC - TWÓJ GŁOS TWOJE PRAWA

POMOC JEST TUTAJ ABSOLUTNIE BEZPŁATNE I POUFNE PORADY

POLSKOJĘZYCZNI DORADCY - Benefity (formularze, odwołania, reprezentacja w Trybunale) - Problemy mieszkaniowe - Długi - Utrata pracy - Inne sytuacje kryzysowe

Pożar w Darley Abbey / fot. Derbyshire Fire and Rescue Service

Dwa POŻarY w SZkOłaCh Na początku października w Derbyshire spłonęły dwie szkoły w ciągu zaledwie 48 godzin.

W sobotę 3 października we wczesnych godzinach porannych pożar wybuchł w St Mary’s Catholic Voluntary Academy w Darley Abbey. Duża część szkoły została zniszczona mimo zaangażowania strażaków. W poniedziałek 5 października pożar wybuchł w Ravensdale Infant School w Mickleover.

W akcji gaszenia brało udział 12 jednostek strażackich z całego hrabstwa. Na szczęście nie było ofiar.

Ravensdale Infant School / fot. Derbyshire Fire and Rescue Service

St Mary's Catholic Voluntary Academy / fot. Derbyshire Fire and Rescue Service

Pożar w Ravensdale Infant School / fot. Derbyshire Fire and Rescue Service

Gavin Tomison, funkcjonariusz straży pożarnej w Derbyshire, wezwał rząd do wprowadzenia nakazu instalowania w szkołach systemów zraszaczy przeciwpożarowych: „Utrata szkoły ma negatywny wpływ na wszystkich ludzi. Szkoła, będąc sercem lokalnej społeczności, dostarcza naszym dzieciom edukacji, której potrzebują. To co się stało jest dla nas szokujące, tym bardziej, że szkoły zaczęły dopiero wracać do normalności po wiosennych restrykcjach”. Śledczy ustalili, że oba pożary były wynikiem podpalenia. Póki co trwają dwa osobne śledztwa, ale policja nie wyklucza, że ogień mógł zostać podłożony przez tego samego sprawcę. n NkZ

Jeśli znalazłeś się w trudnej sytuacji i nie wiesz co zrobić, twój angielski nie jest płynny, dostałeś list, którego nie rozumiesz

ZGŁOŚ SIĘ DO NAS I POZWÓL SOBIE POMÓC, NIE ZOSTAWAJ SAM 54 PATCHWORK ROW, SHIREBROOK, NG20 8AL Tel: 01623748161 lub email info@duwc.org.uk

6

East Midlands po Polsku

|

No 160 | November 2020

POŻegNaNie Ze StaNOwiSkiem Po 13 latach rafal Owdziej, dyrektor Polskiej Szkoły Sobotniej w mansfield, pożegnał się ze stanowiskiem.

Objął pozycję dyrektora w 2007 roku po agnieszce miczejko, pierwszej dyrektor szkoły i prowadził placówkę przez okres jej intensywnego rozwoju. Był jednym z najdłużej piastujących tę funkcję wśród kadry szkół sobotnich od 2004 roku, czyli po wejściu Polski do ue. Poprosiliśmy rafała o podzielenie się z nami wspomnieniami i obserwacjami poczynionymi podczas swojej pracy.

Jak się zaczęła Pana przygoda ze Szkołą Sobotnią? Skąd pomysł, żeby się zaangażować?

Zaczęło się zupełnie przypadkowo.

Któregoś weekendu w 2007 roku żona przeglądała gazetę East Midlands po Polsku i natknęła się na wywiad z kierowniczką działającej wówczas już od roku Szkoły Polskiej w Mansfield Agnieszką Miczejko, która opowiadała, że szkoła poszukuje nauczycieli. Ponieważ jestem z wykształcenia historykiem i nauczycielem, stwierdziłem, że warto spróbować. Okazało się, że Agnieszka jest z tego samego regionu Polski, więc szybko znaleźliśmy wspólny język. Początki nie były łatwe, dojazd do szkoły zajmował godzinę czasu autobusem. Dawało mi to jednak mnóstwo satysfakcji i pewnego rodzaju odskocznię od ówczesnej pracy w zakładach metalurgicznych. Na szczęście, z czasem, udało mi się zlikwidować największe niedogodności – kupiłem auto, co znacznie skróciło czas podróży i zmieniłem pracę na bardziej odpowiadającą mojemu wykształceniu. W tamtym czasie mieliśmy około 40 uczniów i 6 nauczycieli, a zajęcia prowadziliśmy w nieogrzewanym baraku Szkoły Brunts.

Czy wizja szkoły, jaką Pan miał na początku, spełniła się?

W większej części na pewno. Od samego początku staraliśmy się, żeby szkoła była nie tylko miejscem nauki, ale również zabawy, rozrywki, poznawania kultury i rozbudzania zainteresowań. Dlatego właśnie organizowaliśmy dla naszych uczniów, rodziców i nauczycieli wiele wycieczek, spotkań integracyjnych, balów czy pikników szkolnych. Chcieliśmy stworzyć wokół szkoły pewien ośrodek kulturalny – i tak, to się chyba udało.

Z jakimi największymi problemami spotkał się Pan podczas

Rafał Owdziej z uczniami / fot. L. J. Wojtas

assistant w secondary school, gdzie mogłem porównać i zastosować umiejętności zdobyte w szkole sobotniej – ale również wyniosłem z tego stanowiska wiele doświadczeń pomocnych aż do teraz.

X-Lecie Szkoły Sobotniej w Mansfield / fot. L. J. Wojtas

prowadzenia szkoły?

Największym wyzwaniem był brak stabilizacji. Nigdy nie było pewności, jak szkoła będzie wyglądała za miesiąc czy rok – ilu i jakich będziemy mieli nauczycieli, ilu zapisze się uczniów, jakie uda się wynegocjować warunki wynajmu ze szkołą Brunts, gdzie odbywały się zajęcia, czy będą dostępne granty i dotacje. Były to jednak problemy do przeskoczenia, które dodawały energii i satysfakcji po każdym szczęśliwie zakończonym roku szkolnym. kto pomagał w rozwoju szkoły?

Szkoła za mojej kadencji rozwinęła się objętościowo. W ostatnim roku szkolnym zapisanych mieliśmy 330 uczniów oraz niemal 30 nauczycieli i wynajmowaliśmy 15 klas. Nic więc dziwnego, że lista osób zaangażowanych w rozwój i działalność szkoły jest tak długa, że nie sposób wymienić ich wszystkich. Od początku mieliśmy świadomość, że budujemy dla siebie, naszych dzieci i naszej społeczności, że jeśli my tego nie zrobimy, to nikt inny nie zrobi tego za nas – dlatego nie brakowało osób chcących poświęcić swój czas i energię dla tego projektu. To byli nauczyciele, rodzice naszych uczniów – ale i ludzie nie związani bezpośrednio z naszą szkołą. Chciałbym wspomnieć

Z życia Szkoły Sobotniej w Mansfield / fot. D. Freidenberg

szczególnie o trzech osobach, bez których szkoła nie byłaby taka sama. Od początku nieocenioną pomocą służyła śp. Barbara Glass, dla nas, po prostu, pani Basia. Działaczka polonijna i społeczniczka.

Pomagała nam organizacyjnie, materiałowo i poradą w pierwszym, najtrudniejszym etapie rozwoju szkoły. Pomagał nam także ks.

Szczepan Bober – proboszcz miejscowej parafii przed laty, dobry duch szkoły, nauczyciel religii i wspaniały integrator środowiska.

Dla mnie szczególnie ważne było wsparcie ze strony mojej żony, Sandry – wszystko, co robiłem w szkole, robiliśmy de facto razem, wspierała mnie swoimi talentami organizacyjnymi i niespożytą energią. Była podporą we wszystkich trudnych momentach.

Jak udawało się Panu pogodzić pracę zawodową, życie rodzinne i pracę w polskiej szkole?

Gdybym powiedział, że bezproblemowo, to bym skłamał, jednak fakt, że Sandra również jest zaangażowana w działalność szkoły na pewno pomagał. Od 4 lat również mój syn jest uczniem naszej szkoły, więc sobotnie zajęcia są wyjazdami rodzinnymi. Praca zawodowa szczęśliwie była (i jest, bo nadal pracuję jako nauczyciel) do pogodzenia z sobotnimi zajęciami. Przez trzy lata pracowałem jako teaching

X-Lecie Szkoły

Przez 14 lat działalności placówki przewinęło się przez nią wielu nauczycieli. Czy taka ciągła zmiana kadry nie utrudniała kierowania szkołą?

Oczywiście, że utrudniała. Zdaję sobie sprawę, że nauczanie w szkole sobotniej jest dla większości z nas jedynie dodatkowym zajęciem. Z tego powodu nieraz musi ono ustąpić innym priorytetom – pracy zawodowej, przeprowadzce do innego miasta, sytuacji rodzinnej, czy powrotom do Polski – to powoduje nieustanną rotację. Początek każdego roku szkolnego i przydzielanie nauczycieli do grup – a jest ich łącznie z asystentami niemal 30 – nieraz wyglądało jak układanie puzzli. Trzeba było ustalić, jak najlepiej wykorzystać nauczycieli, których mamy, jak załatać braki. Powodowało to nieraz frustracje i rozczarowania, jednak w większości przypadków nauczyciele podchodzili do tego z dużym zrozumieniem. kto miał największy wpływ na Pana jako nauczyciela?

Moją największą inspiracją pozostaje nauczyciel historii z liceum, to dzięki niemu zacząłem studiować ten kierunek. Łamał stereotypy, nie zasypywał nikogo datami i nazwiskami – za to dużo opowiadał, interpretował, podważał, zachęcał do samodzielnego drążenia tematu – zawsze starałem się robić to samo.

Jakie momenty zapamięta Pan na zawsze z bycia dyrektorem szkoły?

Staram się skupiać na przyjemnych momentach, a jest takich naprawdę wiele. Wycieczki szkolne do Londynu, Yorku i Laxton Hall, występ i wspaniałe zwycięstwo naszego teatru w Wierszowisku w 2013 roku, uroczystość 10 lecia szkoły, koncert z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę zorganizowany przez nas, coroczne pikniki rodzinne w których uczestniczyło każdego roku około 800 osób.Te wszystkie momenty, to była zawsze niesamowita współpraca uczniów, nauczycieli i rodziców (szczególnie rodziców dyżurujących). Nie sposób nie wspomnieć o uroczystości

przyjęcia przez szkołę imienia Lotników Polskich oraz nadania sztandaru. Warto dodać, że znalazła się na nim lotnicza 'szachownica', na co dostaliśmy specjalną zgodę polskiego Ministerstwa Obrony Narodowej. Innym wspomnieniem jest premiera hymnu szkolnego na jednym z naszych pikników. Jesteśmy jedną z niewielu szkół sobotnich, które mają swój własny szkolny hymn. Czuję szczególną satysfakcję, kiedy nasi wieloletni uczniowie przychodzą już jako absolwenci i chcą dalej uczestniczyć w życiu szkoły, to daje poczucie dobrze spełnionej misji.

Jak widzi Pan przyszłość szkoły w mansfield? Jak sobie poradzi ta placówka w dobie walki z pandemią koronawirusa oraz wyjścia wielkiej Brytanii z unii?

Wydaje się, że są to obecnie największe wyzwania przed którymi stoją wszystkie szkoły sobotnie, nie tylko nasza. Jestem przekonany, że ten trudny okres pandemii przeczekamy i wrócimy do poprzednich form aktywności, jedyną niewiadomą stanowi pytanie: kiedy? Rodzice naszych uczniów wykazują duże zrozumienie dla powagi sytuacji i jednocześnie pytają o plany na przyszłość, co pokazuje, że oni również chcą powrotu do normalności. Wyjście z UE rodzi inny, dużo poważniejszy problem, może doprowadzić bowiem do stopniowego zmniejszania się liczby naszych rodaków mieszkających na Wyspach, co jednocześnie przełoży się na mniejszą ilość uczniów w szkołach. Jeśli taka sytuacja miałaby miejsce, trzeba by było zrobić wiele, aby uniknąć stopniowej likwidacji szkół sobotnich, jak to się stało z tymi założonymi przez emigrację powojenną.

Jakie ma Pan plany na przyszłość? Jakiś kolejny projekt społeczny?

Moim planem wciąż pozostaje Szkoła Sobotnia w Mansfield im.

Lotników Polskich, gdzie ciągle będę uczył historii i na tej części mojej działalności chcę się na razie skupić.

Szkoła planuje oficjalne podziękowanie dla rafała Owdzieja, które odbędziesię po wznowieniu jej regularnej działalności. Swoją obecność potwierdził konsul rP w manchesterze i Prezes Polskiej macierzy krystyna Olliffe. n

|

Listopad 2020

|

No 1

POlSka: wartO ZOBaCZYĆ

fot. Jagoda Brown-Polanowska

tatrY

Tatry stanowią najwyższe pasmo w łańcuchu Karpat i liczą 785 km kwadratowych, z czego Tatry Polskie obejmują obszar 175 km kwadratowych. Dzielą się one na Tatry Zachodnie i Tatry Wschodnie (obejmujące Tatry Wysokie oraz Tatry Bielskie). Sama nazwa „Tatry” wywodzi się najprawdopodobniej od starosłowiańskiego słowa „ter” oznaczającego skałę, urwisko, lub od galicyjskiego „tertaro” oznaczającego wzgórze.

Miłośników gór nie trzeba przekonywać, że Tatry mają swój niepowtarzalny charakter, do którego przyczyniają się specyficzny klimat oraz bogata wysokogórska flora i fauna, w dużej części pod ochroną.

Całe Tatry Polskie objęte są obszarem Tatrzańskiego Parku Narodowego (podobny park istnieje po stronie słowackiej). Wśród najbardziej znanych roślin chronionych wymienić należy sasankę alpejską i szarotkę alpejską. Wśród zwierząt trzeba wyróżnić gatunki endemiczne, tzn. niewystępujące nigdzie indziej – świstaka tatrzańskiego i kozicę tatrzańską, a poza tym łasicę, rysia, orła

przedniego i cietrzewia. Dlatego też niezwykle ważne jest zachowanie należytej ostrożności w czasie wędrówek, aby nie płoszyć dzikiej zwierzyny i nie deptać po gatunkach roślin będących pod ochroną. tatrzańskie ciekawostki: • Najwyższy szczyt Tatr Polskich to Rysy (2499 m n.p.m.), ale najwyższym szczytem położonym w całości po polskiej stronie jest Kozi Wierch (2291 m).

• Najgłębsze jezioro Tatr to Wielki Staw w Dolinie Pięciu Stawów Polskich (79,3 m głębokości), największe – Morskie Oko (obszar 34,9 ha).

• Najgłębszą i największą jaskinią Tatr jest Wielka Śnieżna w masywie Czerwonych Wierchów, o długości blisko 24 km i deniwelacji 776 m.

• Największy wodospad po polskiej stronie Tatr to Siklawa (ok. 70 m).

• Najdłuższą doliną w Polskich Tatrach jest Dolina Suchej Wody Gąsienicowej, mająca 13 km długości.

• Najstarszym schroniskiem położonym w polskiej części Tatr jest Schronisko nad Morskim Okiem im. Stanisława Staszica, uruchomione w 1908 r.

• Zakopane to najwyżej położone miasto w Polsce. Znajduje się na wysokości 750-2301 metrów n.p.m.

wYDmY Jeśli zapytasz się rodziców o wydmy, to na pewno powiedzą ci o wydmach nad Morzem Bałtyckim, położonych w Słowińskim Parku Narodowym niedaleko jeziora Łebsko i miasta Łeba.

czyste góry i doliny dochodzimy do morza, które służy ochłodą po pustynnejSosnowska przeprawie. ewa W Polsce mówi się przede wszystkim o wydmach Łąckiej i Czołpińskiej, znajdujących się w Parku Słowińskim nad Morzem Bałtyckim, ale tak naprawdę jest ich dużo, dużo więcej.

Znajdują się w wielu miejscach nad polskim wybrzeżem. Są mało widoczne, ponieważ z czasem zostały porośnięte lasem, dlatego trudno sobie wyobrazić, że przed laty były to po prostu góry piachu. Na przykład znajdują się nad polskim wybrzeżem po obu stronach znanego kurortu nadmorskiego Kołobrzeg. Są to podwyższone tereny, porośnięte lasem lub trawami, które wydają się jednakże dość piaszczyste.

liSta wYBOrCÓw

Wydmy Łącka i Czołpińska są najbardziej znanymi wydmami w Polsce. Są to piaszczyste góry położone nad Morzem Bałtyckim, które przypominają wyglądem pustynię. Są ruchome, to znaczy, że przemieszczają się od 2 do nawet 10 metrów w przeciągu roku.

Ponieważ w Polsce dominują wiatry z zachodu na wschód, wydmy Łącka i Czołpińska przemieszczają się w tym samym kierunku, czyli z zachodu na wschód, powoli zasypując okoliczne lasy. Naukowcy uważają, że za około 400 lat piasek zasypie miasto Łebę, a jezioro Łebsko stanie się zatoką Morza Bałtyckiego.

Kiedy się wędruje przez te wydmy, to tak jakby się szło przez pustynię. Dookoła, gdzie tylko sięgnie się wzrokiem, rozciągają się połacie piachu z wystającymi konarami drzew i krzewów. Wyznaczone szlaki prowadzą z głębi lądu nad morze. Po przejściu przez las wchodzi się na piaszczyste góry. Gdy się wejdzie na jeden piaszczysty szczyt, to potem się z niego zbiega po to tylko, by wspinać się na kolejny. Zbieganie jest całkiem zabawne, najlepiej na boso, należy tylko szybko przebierać nogami, bez większego wysiłku. Stopy zakopują się w miękkim piasku. Trudniej się jest wskrobać później na kolejny szczyt, bo nogi grzęzną w piaszczystym zboczu.

Nie pomaga gorące słońce, które tutaj wydaje się być o wiele bardzie ostre niż w głębi lądu. Po przejściu przez piasz-

Wydmy znajdują się także i w Polsce centralnej daleko od morza. Są to po prostu góry piachu, jak to jest niedaleko Pyzdr w Wielkopolsce lub piaszczyste wzniesienia pokryte lasem w okolicach Bydgoszczy. Porośnięte wydmy przestają się poruszać.

Wydmy znajdują się na całym świecie.

Zachęcamy Was jednak do wizyty w Parku Słowińskim i do spaceru przez wielkie piaszczyste połacie na bałtycką plażę. Niedaleko można także odwiedzić autentyczną starą wieś słowińską wraz ze szkołą, w której uczyły się dzieci ludności słowińskiej, od wieków zamieszkującej tereny Pomorza Środkowego.

Pytania: Jak się nazywają najsławniejsze wydmy w Polsce?

Jak się nazywa park, w którym się te wydmy znajdują?

O ile metrów rocznie przemieszczają się wydmy Łącka i Czołpińska?

fot. Robert Lo-

Dodatek specjalny

2

1. Stolica Polski.

2. Ptak w Godle Polski.

3. Adam Mickiewicz napisał słynny poemat pt. „Pan .................”

4. Słynna kopalnia soli.

5. Kraina wielkich i pięknych jezior.

6. Razem z Gdynią i Gdańskiem tworzy Trójmiasto. Jest w nim też słynne molo.

7. Rzeka na zachodniej granicy z Republiką Federalną Niemiec. Jest też taka choroba.

8. Królowa polskich rzek.

East Midlands po Polsku dla Dzieci

|

No 1 | November 2020

9. Najwyżej położone miasto w Polsce (podpowiedź w tekście na stronie nr 1).

10. Miasto słynnych koziołków.

11. Jak miał na imię Tuwim, autor słynnego wierszyka „Lokomotywa”.

12. Toruński smakołyk, o którym mowa na stronie nr 3.

13. Nasze polskie morze to Morze ..................

14. Nazwisko słynnego polskiego skoczka narciarskiego (Adam .....................).

ŻuBrY Żubr (Bison bonasus) jest największym ssakiem lądowym żyjącym w Europie. Gatunek wykształcił się około 120 tysięcy lat temu w wyniku skrzyżowania się żubra pierwotnego i tura. W prehistorii ich obszar występowania sięgał od zachodniego wybrzeża Hiszpanii poprzez Anglię, Skandynawię, Rosję aż po północną Mongolię.

Pierwotnie żubry żyły na otwartych terenach jednak ocieplenie klimatu oraz ekspansja człowieka spowodowały że zwierzęta te przeniosły się na tereny leśne.

W średniowieczu populacje tych zwierząt przetrzebiono, a na początku XX wieku żubr otarł się o wyginięcie. Na szczęście w ostatnich latach populacja żubrów stale rośnie, choć nadal jest ich niewiele. Większość żubrów żyjących dziko spotkać można na terenie Polski i Białorusi.

legeNDa i hiStOria: POCZĄtki PańStwa POlSkiegO Było to dawno, dawno temu, kiedy trzech braci – Lech, Czech i Rus zdecydowali się wyruszyć na poszukiwanie nowych ziem dla swoich ludzi. Przez wiele dni podróżowali przez rozległe niziny, aż w końcu dotarli nad jezioro. Ponad konarami drzew, na tle purpurowego, zachodzącego słońca, ujrzeli szybującego białego orła. Po chwili zauważyli rozłożysty dąb rosnący nieopodal, a w jego gałęziach zobaczyli też orle gniazdo. Jeden z braci, ten o imieniu Lech, zachwycił się widokiem tak bardzo, że postanowił osiedlić się w tym miejscu. Wybudował gród (czyli miasto), który nazwał Gnieznem.

Gniezno stało się pierwszą stolicą Polski.

Biały orzeł na czerwonym tle został symbolem ludu pochodzącego od Lecha, czyli Polaków. Na wizerunku godła Polski widzimy właśnie białego orła na czerwonym tle. Natomiast kolory biały i czerwony stały się narodowymi kolorami Polski.

Wszyscy wiemy, że polska flaga jest białoczerwona.

Lech został przy dębie z orlim gniazdem, natomiast Czech i Rus powędrowali dalej.

Czech osiadł na południu, a Rus na wscho-

dzie. Utworzyli tam państwa: Czechy i Ruś.

Niewiele wiemy o początkach państwa polskiego, ponieważ do naszych czasów zachowały się nieliczne źródła historyczne.

Według ustaleń naukowców w IX wieku tereny dzisiejszej Polski zamieszkiwały plemiona słowiańskie. Każde z nich zajmowało określone terytorium. Jednym z najsilniejszych plemion okazali się Polanie, którzy zamieszkiwali Wielkopolskę.

W X wieku podbili oni terytoria znajdujące się po sąsiedzku i zorganizowali państwo.

Od nazwy ich plemienia pochodzi nazwa Polska. Najważniejszym grodem Polan było Gniezno. Pierwszym władcą był książę Mieszko I, według podań legendy, potomek Piasta. Za jego panowania, w 966 roku, Polska przyjęła chrzest. Było to jedno z najważniejszych wydarzeń w historii państwa polskiego.

Pytania: 1. Pierwsza stolica Polski.

2. Pierwszy władca Polski.

3. Rok, w którym Polska przyjęła chrzest.

4. Plemię słowiańskie, które dało początek państwu polskiemu.

Według danych z Ksiegi Rodowodowej Żubrów w roku 2019 żyło ich w Polsce 2269 (2048 w stadach wolnych i 221 w hodowlach zamkniętych). Prawie połowa polskiej populacji żubrów żyje na terenie Puszczy Białowieskiej. Żubry występują także w Bieszczadach, Puszczy Boreckiej i Knyszyńskiej oraz w rejonie Drawska Pomorskiego i Mirosławca. Poza granicami Polski żubry można spotkać w Rosji, na Ukrainie, Litwie, Słowacji, Niemczech, Rumunii i Białorusi, Holandii i Hiszpanii.

Na Wyspach Brytyjskich populacja żubrów wyginęła już w XII wieku. Obecnie trwają prace nad odbudowaniem populacji tych ssaków – planowane jest początkowe sprowadzenie zwierząt z terenów Polski i Holandii. Dzikie stado będzie miało do dyspozycji ok. 500 hektarów lasów w pobliżu Canterbury. Żubry mają pojawić się w hrabstwie Kent do wiosny 2022 r.

Żubrze ciekawostki: • Wszystkie żyjące obecnie żubry pochodzą od 12 osobników, które przetrwaly w ZOO – ostatni żyjący przedstawiciel żubra nizinnego został zabity około 1920 roku.

• Średnia waga dorosłego samca żubra to 700 kilogramów ale zdarzają się osobniki ważące prawie tonę. Samice są mniejsze i ważą średnio 440 kilogramów, a ich maksymalna waga to 640 kilogramów.

• Samce żubrów mogą osiągać wysokość 188 centymetrów w kłębie, a samice – 152 centymetry.

• Mimo tak wielkich rozmiarów żubr potrafi biec z szybkością do 60 km na godzinę, z łatwością przeskakując przez strumienie i niskie płoty.

• Żubry w niewoli mogą dożyć wieku 30 lat jednak te występujące dziko rzadko mogą osiągnąć taki wiek.

• Samca żubra nazywamy bykiem, samicę krową, a młode cielakami.

• Żubry żyją w stadach, do których włączany jest od razu nowo narodzony osobnik. Małego żubra przedstawia stadu matka. Stado żubrów składa się przeważnie z 8 do 13 osobników.

• Są roślinożercami. Ich pożywienie stanowi głównie trawa, liście, zioła oraz gałęzie drzew i krzewów. Ale lubią też żołędzie, bukiew, marchew i buraki pastewne.

• Dorosłe żubry zjadają 45 kilogramów pożywienia na dobę i spędzają na żerowaniu około 70% dnia.

• W Polsce pierwsze próby ochrony żubra za pomocą dekretów królewskich wprowadzono już w XVI wieku.

• Mieszanka żubra z bydłem domowym to żubroń. W przeciwieństwie do żubra, który porykuje, żubroń potrafi muczeć tak jak zwykła krowa.

• W Pszczynie funkcjonuje Pokazowa Zagroda Żubrów, gdzie można podziwiać te zwierzęta w towarzystwie saren, muflonów, danieli i jeleni.

www.empp.co.uk | info.empp@empp.co.uk

tOruń Toruń jest jednym z najstarszych i najpiękniejszych polskich miast.

Swój niepowtarzalny charakter Toruń zawdzięcza w dużej mierze doskonale zachowanym zabytkom, z których wiele posiada niezmieniony od stuleci wygląd.

Najcenniejsze ich zgrupowanie, obejmujące Stare i Nowe Miasto, zostało w roku 1997 wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Miasto słynie z przepysznych pierników, które wypiekane są od ponad siedmiuset lat. Czasem w brytyjskim Tesco można kupić toruńskie Katarzynki firmy Kopernik – są naprawdę nie do podrobienia.

Skąd się wzięła nazwa miasta?

Turyści bardzo często odwiedzają Krzywą Wieżę – basztę, która chyli się ku brukowanym uliczkom, jakby za chwilę miała się

przewrócić. Podobno kiedyś rzeka Wisła miała do baszty krzyknąć „Chcesz runąć? To ruń!”

W Toruniu można posłuchać unikatowego dźwięku wydawanego przez największy średniowieczny dzwon w Polsce. Dzwon nazywa się Tuba Dei (po polsku Trąba Boża), waży ponad 7 ton i wisi w Katedrze Świętojańskiej od 1500 roku. Kiedyś używany był, gdy do miasta wjeżdżali królowie, dziś bije w najważniejsze święta i uroczystości kościelne (np. Wielkanoc, Boże Ciało) oraz w chwilach ważnych dla kraju. Aby dzwon zaczął bić, potrzebnych jest... od 6 do 8 osób!

Toruń znany jest na świecie przede wszystkim dzięki Mikołajowi Kopernikowi – wybitnemu astronomowi, który „wstrzymał słońce, ruszył ziemię”.

Jego pomnik stoi wanda Chotomska w samym centrum miaDZieCi StawiaJĄ POmNik sta.

Co Kopernik robił? Wiecie?

– On coś odkrył pierwszy w świecie...

– Mnie obiło się o uszy, że Kopernik Ziemię ruszył.

– Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię, polskie wydało go plemię.

– Wstrzymał Słońce? Co to znaczy?

– Ja wam mogę wytłumaczyć!

– Tata mówił, że przed laty ludzie się nie znali na tym i nie wiedział nikt z uczonych, jak ten świat jest urządzony. „Słońce krąży wokół Ziemi” – powtarzali ci uczeni i pojęcia żaden nie miał, że to właśnie krąży Ziemia.

Krąży, krąży i bez końca kręci się dokoła Słońca!

To Kopernik odkrył pierwszy i stąd właśnie jest ten wierszyk: „Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię, polskie wydało go plemię”.

Znajdź drogę do Kopernika.

1. Miejsce, gdzie znajdują się groby.

2. Jakie święto obchodzimy pierwszego listopada?

3. Co się zapala na grobach?

4. Jakie święto obchodzimy 11 listopada?

5. Jak Brytyjczycy nazywają święto, które wypada 11 listopada?

6. Polny kwiat, który jest symbolem Remembrance Day (po polsku).

7. Zmieniają kolory z zielonego na czerwony, pomarańczowy i żółty.

8. ‘Liść opadł’ – od tego wyrażenia pochodzi nazwa miesiąca.

1 2 3 4 5 6 7 8

9

3

4

wieliCZka Skąd wzięła się sól w Wieliczce?

Wielickie złoża soli powstały około 13,5 miliona lat temu, w tym samym czasie co Karpaty, przed którymi znajdowało się wielkie morze. A w nim tworzyły się pokłady soli kamiennej. Później ruchy płyt tektonicznych przesunęły masy soli w górę. Dziś złoża zalegają na głębokości od 30 do 330 metrów. Przed odkryciem brył soli kamiennej istniała w tym rejonie produkcja soli warzonej – polegająca na gotowaniu (warzeniu) wody czerpanej ze słonych źródeł. Gdy zaczęły one słabnąć i zanikać, rozpoczęto aktywne poszukiwanie solanki poprzez budowę studni. Ponad 700 lat temu, w czasie kopania takiej właśnie studni solankowej, przez przypadek natrafiono na pierwsze bryły soli kamiennej. Reszta, jak mawiają, jest historią…

Od pierwszych szybów wydrążonych w drugiej połowie XIII wieku, sól w Wieliczce wydobywano nieprzerwanie do 1996 roku.

NagrODY Wśród dzieci, które nadeślą poprawne rozwiązania, rozlosowane będą nagrody w następujących kategoriach wiekowych: • do 7 lat – za rozwiązanie co najmniej 4 rebusów, • 8-12 lat – za rozwiązanie labiryntu, wszystkich rebusów i co najmniej 2 krzyżówek, • powyżej 12 lat – za rozwiązanie WSZYSTKICH zadań.

Przyznamy też specjalne nagrody

East Midlands po Polsku dla Dzieci

Na przestrzeni tych lat kopalnia soli przekształciła się z zakładu przemysłowego w sławną na całym świecie atrakcję turystyczną, odwiedzaną przez prawie 2 miliony turystów rocznie. W 1978 roku została ona wpisana na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO pod oficjalną nazwą “Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni.” Kopalnia często figuruje w planach oficjalnych wizyt polityków, przywódców państw i głów koronowanych.

Słone ciekawostki: • Kopalnia Soli w Wieliczce ma łącznie ponad 300 km chodników (to mniej więcej odległość z Wieliczki do Warszawy). Jednak trasa turystyczna wynosi jedynie 3.5 km i obejmuje 20 komór i 800 schodów. Schodzi do trzeciego poziomu kopalni – na głębokość 135 m pod ziemią. Najgłębszy z 9 poziomów położony jest 327 metrów pod ziemią.

• Większość tuneli wraz ze ścianami, podłogami, dachami a nawet kryształowymi dekoracjami i posągami została wyrzeźbiona w soli. Do zabezpieczenia ścian i

w ww. kategoriach wiekowych dla dzieci, które przyślą nam pracę plastyczną pt. „Moje ulubione miejsce w Polsce”.

Rozwiązania prosimy nadsyłać do 16 listopada do godziny 9 rano na adres e-mail (konkurs@empp.co.uk), pocztą (SPS, Tennyson Hall Unit B, Forest Road West, Nottingham NG7 4EP) lub poprzez profil Facebook „East Midlands po Polsku”. Zapraszamy do zabawy – i do nadsyłania rozwiązań.

The Signpost to Polish Success

East Midlands po Polsku Tennyson, Unit B, Forest Road West, Nottingham NG7 4EP 0115 97 81 396 info.empp@empp.co.uk www.empp.co.uk

|

stropów zużyto 1 mln 800 tys. metrów drewna iglastego. Dlatego w XV wieku w okolicach Wieliczki nie było lasów.

• Pierwszym znanym z imienia i nazwiska turystą w Wieliczce był Mikołaj Kopernik. Gościł on w kopalni prawdopodobnie w 1493 roku.

• Kaplica Św. Kingi (związanej z legendą o powstaniu kopalni) jest jedynym w Europie podziemnym kościółem, w którym po dzień dzisiejszy odbywają się msze z okazji imienin św. Kingi oraz świąteczne pasterki.

• W roku 2014 roku w najwyższej komorze, Komorze Staszica, o wysokości. 36 m, odbył się pierwszy podziemny lot balonem. Trwał on 4 minuty.

• Największym zagrożeniem kopalni jest słodka woda, która rozpuszcza sól.

• W środku działa połączenie internetowe – nawet z głębokości 100 m można wysłać w świat selfie. Z podziemi można także wysłać tradycyjną kartkę pocztową.

• W cenę biletu wliczony jest kilogram soli – tylko każdy turysta musi ją sobie sam zlizać.

Fundusze na przygotowanie dodatku specjalnego dla dzieci i zakup nagród zostały pozyskane ze środków Konsulatu RP w Manchesterze oraz National Lottery Community Fund.

RO ZW I ĄZ ANI A MO ŻNA NADS Y Ł AĆ: DODATEK PRZYGOTOWAŁY:

Beata Polanowska Jagoda Brown-Polanowska Ewa Sosnowska Natalia Karpińska-Zając

No 1 | November 2020

- konkurs@empp.co.uk - listownie - Facebook: profil East Midlands po Polsku DO 16 L I S TO PADA 20 20 DO G O DZ . 9.0 0

1. Najwyższy szczyt Tatr położony w całości po polskiej stronie jest Kozi .......

2. Największy średniowieczny dzwon w Polsce.

3. ...... bonasus (największy europejski ssak lądowy).

4. ...... Światowego Dziedzictwa UNESCO. 5. Kraj w Europie, w którym występują żubry.

6. Tak Lech nazwał swój gród.

7. Łącka i Czołpińska.

8. Największy wodospad po polskiej stronie Tatr.

9. Zamieszkiwali Wielkopolskę w X wieku.

10. Żubry będą w UK mieszkały w hrabstwie ....

11. Składa się przeważnie z 8-13 żubrów.

12. Jezioro na terenie Słowińskiego Parku Narodowego.

13. Najwyżej położone miasto w Polsce.

14. Zwierzę z jednego z występujących w Tatrach gatunków endemicznych.

15. Słynny obywatel Torunia.

16. Wydmy koło Łeby są ......

17. Jeden z trzech braci w legendzie o początkach państwa polskiego.

18. Tatrzańska roślina chroniona.

19. Za jego panowania Polska przyjęła chrzest.

20. Mieszanka żubra z bydłem domowym.

7

www.empp.co.uk | info.empp@empp.co.uk

aSDa SPrZeDaNa amerykańska firma walmart sprzedała swoje udziały w sieci supermarketów asda za 6,8 miliarda funtów. Szczęśliwymi nabywcami większościowego pakietu akcji są bracia z brytyjskiego Blackburn – Zuber i mohin issa oraz firma tDr Capital. tym samym, asda, po raz pierwszy od dwudziestu lat, wraca w brytyjskie ręce, czym nie omieszkał, rzecz jasna, pochwalić się sam minister finansów rishi Sunak. Czy aby na pewno wyjdzie to na dobre mieszkańcom uk?

Bracia Issa (Mohsin ma 49 lat, a Zuber – 48) są właścicielami Grupy EG, która w swoim portfolio posiada ponad 5200 stacji benzynowych w Wielkiej Brytanii i Europie. Gazeta The Sunday Times wycenia ich majątek na 3,56 miliarda funtów.

Walmart, kupił Asdę w 1999 roku za 6,7 miliarda funtów, sprzedał pakiet kontrolny akcji po tym, jak próbował doprowadzić do fuzji Asdy i sieci Sainsbury’s, która została zablokowana przez brytyjskie władze ze względu na przepisy o nieuczciwej konkurencji w kwietniu 2019 roku. Przedstawiciele sprzedawcy zdradzili, że nowi właściciele chcą zainwestować w supermarkety miliard funtów w ciągu najbliższych trzech lat.

Tymczasem bracia bez zbędnej zwłoki postanowili, że firma zarządzająca Asdą będzie działać z raju podatkowego na wyspie Jersey.

Jersey jest jedną z Wysp Normandzkich. Podlega Wielkiej Brytanii, lecz posiada własne ustawodawstwo podatkowe. Na wyspie obowiązuje zerowa stawka podatku od osób

prawnych, a spółki nie muszą ujawniać swoich sprawozdań finansowych. Gdyby w przyszłości bracia Issa chcieli sprzedać Asdę, nie zapłacą podatku od zysków kapitałowych.

Decyzja została uznana za kontrowersyjną. „Dlaczego spółka-matka Asdy miałaby nie być zarejestrowana w Wielkiej Brytanii?” – pytała posłanka Labour Margaret Hodge po to, żeby od razu odpowiedzieć: „Bo w Jersey można uniknąć opodatkowania”.

Jak podaje internetowy serwis This Is Money, przez ostatnie pięć lat nowi właściciele Asdy zapłacili tylko 55 milionów funtów podatku przy przychodach w wysokości 37,5 miliarda, jakie uzyskali ze swojej działalności na rynku paliw. Przez dwa z tych 5 lat spółka była tak zadłużona, że w ogóle nie płaciła podatków, ponieważ koszt pożyczek oznaczał utratę zysków i, tym samym, znaczne zmniejszenie dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dla porównania, Asda tylko w zeszłym roku zapłaciła 94,5 miliona funtów podatku.

The Mail on Sunday doniósł, że nowi właściciele myślą nad sprzedażą marki odzieżowej Asdy – George, która jest warta około 3 miliardy funtów. Żródła bliskie braciom zaprzeczyły tej rewelacji. Tymczasem, we wrześniu, w centrali zarządzającej marką w Leicester, w ramach planowej restrukturyzacji, dokonano 50 zwolnień.

Póki co, bracia Issa rozpoczęli otwieranie punktów „Asda on the Move” na stacjach benzynowych. Zgodzili się również na wprowadzenie nowej strategii redukcji plastiku.

Obecnie planowane jest otwarcie sklepu testowego, w którym, w specjalnej strefie, bę-

dzie można kupić szampon, mydło w płynie, żel pod prysznic czy płyn do prania (i mowa tu o najpopularniejszych markach) posiadając pojemnik wielokrotnego użytku.

Nowi właściciele mają także zamiar skupić się na rozwoju sprzedaży internetowej. Chcą wzmocnić biznes, „nadal oferować niskie ceny”, zapewnić, że Asda „pozostanie liderem cenowym w sektorze paliw wśród supermarketów” i „utrzymywać konkurencyjne poziomy wynagrodzeń pracowników supermarketów”. n NkZ

twOJa OPiNia JeSt waŻNa Podziel się swoją opinią na temat planowanej transformacji usług zdrowotnych NHS na terenie Leicestershire.

Lokalne placówki zdrowia, NHS Leicester, Leicestershire i Rutland, prowadzą obecnie konsultacje publiczne w sprawie przyszłości usług szpitalnych opieki doraźnej i położniczej na naszym terenie.

Konsultacje dotyczą usług świadczonych w trzech głównych szpitalach w Leicester, prowadzonych przez University Hospitals of Leicester NHS Trust, a także usług świadczonych na oddziale położniczym w St Mary's Hospital w Melton Mowbray.

Planowana £450 milionowa transformacja proponuje, m. in.: • przeniesienie usług pomocy doraźnej do szpitala Leicester Royal Infirmary and Glenfield Hospital, • rozbudowę obecnych budynków i stworzenie nowoczesnych obiektów, • podwojoną liczbę miejsc szpitalnych na intensywnej terapii, • społeczne centrum zdrowotne z siedzibą w szpitalu General Hospital, • potencjalne przeniesienie oddziału opieki położniczej z Melton Mowbray.

Mają Państwo okazję, aby podzielić się swoją opinią na temat proponowanych zmian.

Konsultacja potrwa do 21 grudnia 2020 r.

Już dziś wypełnij kwestionariusz online: www.bettercareleicester.nhs.uk Szczegółowe plany zmian i dokumenty dotyczące konsultacji są dostępne na stronie internetowej www.betterhospitalsleicester.nhs.uk Więcej informacji na temat konsultacji można uzyskać pod numerem telefonu 0116 295 0750 oraz e-mailowo: beinvolved@LeicesterCityCCG.nhs.uk Facebook and Twitter: @NhSleicester #Betterhospitalsleicester

8

East Midlands po Polsku

|

No 160 | November 2020

CZerwONe maki PamiĘCi Justyna kasperczuk Listopad w Anglii to morze czerwonych maków na ulicach, które są dosłownie wszędzie. Obchodzony 11 listopada Dzień Pamięci – Remembrance Day, nazywany również Dniem Maku – Poppy Day lub Poppy Appeal, upamiętnia podpisanie traktatu kończącego I wojnę światową w 1918 roku. W Wielkiej Brytanii Dzień Pamięci jest obchodzony 11 listopada, w tym roku obchody odbędą się w niedzielę 8 listopada. Dzień Pamięci ustanowił angielski król Jerzy V w 1919 roku. Na początku był nazywany Armistice Day czyli Dzień Zawieszenia Broni. Jednakże po II wojnie światowej zmieniono nazwę na Dzień Pamięci. Inauguracja miała

miejsce z 10 na 11 listopada 1919 roku, kiedy to w Pałacu Buckingham zorganizowano bankiet na cześć prezydenta Republiki Francuskiej. Następnego dnia odbyły się pierwsze obchody Dnia Pamięci.

Król angielski wprowadził również zwyczaj corocznego składania hołdu poległym żołnierzom poprzez 2 minutową ciszę każdego 11 listopada – Two Minutes Silence in London. W tym dniu dokładnie o godzinie 11, jest oddawany hołd poległym. I tak pozostało do dziś.

Zwyczajem jest noszenie od pierwszych dni listopada, a nawet połowy października, maków przypiętych do ubrania, mocowanie ich na samochodach czy składanie wieńców z nich uwitych na pomnikach poległych. Od 1921 roku, każdego roku

Królewski Legion Brytyjski – The Royal British Legion jako organizacja charytatywna prowadzi akcję "Poppy Appeal": sprzedaje maki, a uzyskane środki przekazuje na pomoc finansową i społeczną weteranom wojennym. A ich dewizą jest „Pamiętajmy o zmarłych, nie zapominajmy o żywych” – Remember the dead, don’t forget the living.

W trakcie uroczystości Dnia Pamięci odczytywany jest czwarty wers Ody do Pamięci, z utworu „Fallen” – angielskiego poety Laurence’a Binyona. Orkiestra wojskowa gra „The Last Post”. Tego dnia odbywa się wiele uroczystości, są parady (w tym również weteranów), apele, nabożeństwa, ceremonie składania wieńców i kwiatów na grobach. Wszystko to na znak pamięci.

John McCrae, 3 maja 1915 In Flander Fields In Flanders fields, the poppies blow Between the crosses, row on row That mark our place, and in the sky The larks, still bravely singing, fly Scarce heard amid the guns below

Wśród Flandrii pól kwitnący mak krzyża za krzyżem barwi szlak, kres naszych dróg. Skowronka lot wzbija się ponad armat grzmot co śpiew mu głuszy - dzielny ptak.

We are the dead, short days ago We lived, felt dawn, saw sunset glow Loved, and were loved, and now we lie In Flanders fields In Flanders fields

Nasz los to Śmierć. Wciąż życia smak w pamięci trwa, choć miłość wszak nie kończy się, nasz grób jest tu, wśród Flandrii pól.

And now we lie In Flanders fields Take up our quarrel with the foe: To you from failing hands we throw The torch, be yours to hold it high If ye break faith with us who die We shall not sleep, though poppies grow In Flanders fields In Flanders fields We shall not sleep, though poppies grow In Flanders fields In Flanders fields

Podejmij walkę, tam wciąż - wróg, weź z rąk omdlałych złoty róg.

Niech zabrzmi znów, nie zawiedź nas, Bo zburzysz nam spoczynku czas.

Zbudzimy się, choć maki śpią Wśród Flandrii pól

Dzień Pamięci jest czczony również we Francji, Kanadzie, Australii, Nowej Zelandii i Belgii, a nawet w Indiach. W USA jest obchodzony pod nazwą Dnia Weteranów.

W Polsce to Dzień Niepodległości.

Polacy mieszkający w Pozna-

niu także obchodzą Dzień Pamięci, czego wyrazem są kwiaty składane na cmentarzu wojennym Wspólnoty Brytyjskiej. Nie od dziś znana symbolika czerwonych maków pojawia się zawsze w kontekście jedności, hołdu i pamięci poległych żołnierzy na wojnach. Maki symbolizują przelaną krew żołnierzy. Tego dnia także nie może zabraknąć wyjątkowego wiersza, którego tytuł w tłumaczeniu brzmi „Na polach Flandrii” lub „Wśród Flandrii pól”.

Autorem jest kanadyjski poeta, lekarz i podpułkownik John McCrae.

Wiersz napisał 3 maja 1915 roku na wieść o śmierci przyjaciela w bi-

twie pod Ypres. Na banknocie kanadyjskim (10 dolarów) znajduje się cytat z tego utworu. Kwitnące czerwone maki niejednokrotnie pojawiały się w opowieściach żołnierzy walczących nad Sommą, występują również w polskiej pieśni wojskowej „Czerwone maki na Monte Casino”, napisanej w 1944 roku.

Dzień Pamięci to przede wszystkim solidarność, hołd, szacunek, pamięć o tych, którzy zginęli podczas obu wojen i późniejszych konfliktów.

To pamięć o zmarłych i żyjących… n

Laurence Binyon Oda do Pamięci z poematu Fallen

(tłumaczenie: internauta Tichy/Salon24)

They shall grow not old, as we that are left grow old; Age shall not weary them, nor the years condemn.

At the going down of the sun and in the morning We will remember them.

Im nie przyjdzie się zestarzeć, jak starości doświadczymy my.

Wiek ich się nie tknie, ni lata skażą na słabość.

O zmierzchu zachodzącego słońca i o poranku Zawsze będziemy o nich pamiętać. (tłumaczenie: Maryla Ossowska)

PrOgram greeN hOmeS JuŻ DZiała właściciele nieruchomości zacierają ręce – ruszył program rządowy, dzięki któremu można uzyskać do 5000 funtów na remont swojego domu.

Natalia karpińska-Zając Pieniądze można otrzymać na wydatki, które poprawią efektywność energetyczną domu i podniosą jego wartość. W grę wchodzi, na przykład, wymiana okien na takie z podwójnymi szybami, montaż systemu sterowania ogrzewaniem, czy termoizolacja.

Wniosek może złożyć każdy właściciel domu w Anglii z wyjątkiem osób, które nabyły nowe domy, w których przed zakupem nikt nie zamieszkiwał.

Maksymalna standardowa dotacja wynosi 5000 funtów, ale niektórzy mogą zyskać podwójnie, jeśli pobierają zasiłki. Wówczas można zyskać nawet 10000 funtów. Większość osób otrzyma bony, które pokryją 2/3 kosztów związanych z remontem (do maksymalnej kwoty 5000 fun-

tów). Jeśli dana usługa kosztuje 5000, należy wyłożyć z własnej kieszeni około 1320 funtów, a resztę pokryje bon rządowy.

Jednak... Program ma wiele wad i ograniczeń. Po pierwsze, żeby w ogóle dostać jakiekolwiek pieniądze, trzeba najpierw zaplanować remont z tzw. listy ulepszeń podstawowych. Zaliczają się do nich położenie izolacji (ściennej, podłogowej, dachu, poddasza) i montaż niskoemisyjnego systemu grzewczego (w grę wchodzą, między innymi, hybrydowe pompy ciepła, systemy solarne, czy kotły na biomasę, które zapewniają odnawialne sposoby ogrzewania domu).

Dopiero gdy właściciel wykona jedno z ulepszeń podstawowych, może użyć dotacji w tzw. celach drugorzędnych. Na tej liście znajduje się ww. wymiana okien (pod warunkiem, że okna w domu

mają tylko jedną szybę), montaż drzwi energooszczędnych, termostatów, itp. Po drugie, jeśli właściciel otrzyma 1000 funtów na wykonanie ulepszenia podstawowego, to na wykonanie ulepszenia drugorzędnego otrzyma maksymalnie 1000 funtów, nie więcej. Po trzecie, praca nad ulepszeniem podstawowym musi się zakończyć zanim zostanie przekazany grant na ulepszenie drugorzędne.

Dotacja nie jest dostępna dla tych, którzy chcą wymienić istniejące rozwiązania na nowe.

Mogą jednak skorzystać z niej osoby chcące poprawić to, co już mają po to, by dorównać ogólnoprzyjętym standardom. Rząd potwierdził, że granty mogą pokryć koszty robocizny, wymaganych przeglądów, wywozu śmieci, czy korzystania z rusztowania.

Zanim złożysz wniosek, potrze-

bujesz wyceny robót od akredytowanych przez rząd firm. Niestety okazuje się, że lista zarejestrowanych firm, które mogą podjąć się remontów jest – łagodnie mówiąc – niewystarczająca. Jeśli posiadacz nieruchomości mieszka w Nottingham i chce wymienić okna, może skorzystać z usług firmy znajdującej się w Derby, a żeby zainstalować kocioł na biomasę musi zatrudnić firmę z Ilkeston, itd. Akredytowane firmy można znaleźć na stronie internetowej www.simpleenergyadvice.org.uk/installersearch.

Należy mieć na uwadze, że prace remontowe muszą zakończyć się do 31 marca 2021 roku. Biorąc pod uwagę niewielką liczbę akredytowanych wykonawców, znalezienie jednego w swoim mieście nie gwarantuje sukcesu przedsięwzięcia. n

9

www.empp.co.uk | info.empp@empp.co.uk

trZY POZiOmY, Dwa SkaNDale epidemia koronawirusa trwa. Ostatnie tygodnie przyniosły wzrost liczby zakażeń i dwa skandale. Stworzono też specjalny system stopni ryzyka, według którego wprowadzane są restrykcje lokalne.

12 października premier Johnson poinformował o stworzeniu nowego systemu, według którego – w zależności od liczby zakażeń – wprowadzane będą restrykcje na różnych obszarach Anglii.

COViD alert level: medium Pierwszy stopień, średni, oznacza, że ludzie nie powinni spotykać się w grupach większych niż 6-osobowe (tzw. „zasada sześciu osób”) – ani na świeżym powietrzu, ani w budynkach (ale są od tego wyjątki, o których pisaliśmy w poprzednim wydaniu EMpP, np. spotkania grup wsparcia, takich jak AA). Bary, puby i restauracje muszą być zamknięte od godziny 22 do 5 rano, nie dotyczy to jednak miejsc, które sprzedają jedzenie na wynos.

Klienci, którzy przychodzą zjeść czy napić się w lokalu w dozwolonych godzinach, muszą siedzieć przy stołach. Szkoły i uniwersytety pozostają otwarte. Kościoły pozostają otwarte, ale należy w nich przestrzegać „zasady sześciu osób”.

Zajęcia sportowe na świeżym powietrzu są dozwolone, natomiast w budynkach obowiązuje „zasada sześciu osób”. Noszenie nakryć twarzy jest obowiązkowe. Należy przeStopień 3 w Nottinghamshire Ciąg dalszy ze str. 1 Zajęcia sportowe mogą odbywać się na zewnątrz, wewnątrz z restrykcjami. Ośrodki sportowe, siłownie, baseny, studia fitness pozostają otwarte, zaleca się, by grupowe zajęcia gimnastyczne takie jak lekcje tańca, fitness zostały zawieszone; Podróżować poza obszar tier 3 lub

strzegać zasad dystansu społecznego.

COViD alert level: very high Trzeci stopień, bardzo wysoki, zarezerwowany jest dla miejsc, w których liczba zakażeń jest szczególnie

wysoka. Restrykcje wprowadzane na różnych obszarach mogą się od siebie różnić, gdyż wprowadzane są po konsultacjach lokalnych władz z rządem. Pewne zasady są jednak niezmienne, na przykład nie wolno spotykać się z ludźmi spoza swojego gospodarstwa domowego lub spoza swojej „bańki wsparcia” w domach i w prywatnych ogrodach. Na zewnątrz, w miejscach publicznych, obowiązuje „zasada sześciu osób”. Puby i bary są zamknięte, chyba że serwują jedzenie, np. podczas lunchu i kolacji, wówczas mogą sprzedawać alkohol, ale tylko jako dodatek do posiłku.

Szkoły i uniwersytety pozostają otwarte. Kościoły również, ale nie wolno spotykać się w nich z nikim spoza swojego gospodarstwa domowego lub „bańki wsparcia”. Śluby są dozwolone, ale nie wolno organizować wesel. Można nadal uprawiać sport – obowiązują te same zasady, co przy stopniu wysokim. Rezydenci obszarów trzeciego stopnia powinni unikać nocowania w innych częściach Wielkiej Brytanii, powinni też unikać podróżowania do innych stref, chyba że tam pracują lub uczą się. Lokalne władze mogą dodatkowo wprowadzić

do obszaru tier 3 należy tylko w celu wykonywania pracy, podjęcia edukacji lub opieki nad osobą potrzebującą. Można przejeżdżać przez tereny znajdujące się w stopniu 3, udając się w dalszą podróż; Alkohol można kupić w sklepach do godz. 21, w restauracjach i pubach tylko z posiłkiem do godz. 22; Miejsca publiczne takie jak biblioteki, ośrodki społeczne i parafialne,

lodowiska, kina, teatry, sale koncertowe, hotele, salony fryzjerskie mogą pozostać otwarte; Rynki (car boots sales) na świeżym powietrzu, domy aukcyjne, salony kosmetyczne i tatuażu, solaria zostaną zamknięte; Nie należy nocować poza domem; Należy ograniczyć podróżowanie transportem publicznym. n

COViD alert level: high Drugi stopień, wysoki, wprowadza dodatkowe obostrzenia. Wprowadzony zostaje dodatkowo zakaz spotykania się osób z różnych gospodarstw domowych w pomieszczeniach (czy to w domu, czy w miejscu publicznym, np. restauracji). Na świeżym powietrzu nie powinno spotykać się ze sobą więcej niż 6 osób. Zajęcia sportowe odbywające się w budynkach są dozwolone, jeśli osoby w nich uczestniczące są w stanie zachować od siebie bezpieczny dystans, lub jeśli są to specjalne zajęcia dla młodzieży lub osób niepełnosprawnych. Można jeździć do pracy, szkoły, sklepów, czy restauracji ale zaleca się ograniczenie tego typu wypraw do niezbędnego minimum.

Warto unikać transportu publicznego, zwłaszcza w godzinach szczytu, a najlepiej korzystać z roweru lub chodzić na piechotę.

W 3 dystryktach Derbyshire (North East, Chesterfield, Erewash) oraz w Leicester, okręgu Oadby i Wigston w Leicestershire obowiązują restrykcje stopnia 2, w mieście Derby oraz w Charnwood w północnym Leicestershire stopień 2 restrykcji lub wyższy zostanie wprowadzony w najbliższym możliwym czasie. W pozostałej części Derbyshire oraz Leicestershire, hrabstwie Lincoln oraz w mieście Lincoln obowiązują jak na razie restrykcje stopnia 1.

Informacje aktualne 28 października 2020. zakaz sprzedaży alkoholu w restauracjach lub zamknąć lokale gastronomiczne (z wyjątkiem tych, które oferują jedzenie na wynos). Mogą też nakazać zamknięcie atrakcji turystycznych oraz miejsc rozrywki, sal gimnastycznych, basenów, bibliotek, teatrów, kin, czy wreszcie lokali usługowych, w których wykonywane są zabiegi wymagające bliskiego kontaktu z klientem.

Dwa skandale Najpierw okazało się, że w oficjalnych statystykach pominięto prawie 16000 pozytywnych przypadków, bo... specjaliści z agencji Public Health England korzystają z programu Microsoft Excel. Pliki Microsoft Excel mogą mieć tylko 1048576 wierszy (a w starszych wersjach oprogramowania jeszcze mniej, bo 65536). Okazało się, że jedno z laboratoriów wysłało do PHE swój dzienny raport w postaci pliku CSV (najprostszy możliwy format służący do przechowywania danych, wartości są rozdzielone

przecinkiem, nie ma limitu danych), który następnie został otwarty w Excelu, co spowodowało, że nie wszystkie dane zostały odczytane.

To z kolei doprowadziło do tego, że około 50000 kontaktów osób zakażonych nie zostało poinformowanych o konieczności kwarantanny.

Fakt używania przez PHE programu Microsoft Excel został szeroko skrytykowany, tym bardziej, że system testowania i śledzenia kontaktów kosztował Brytyjczyków jak dotąd ponad 12 miliardów funtów.

W połowie miesiąca w Birmingham doszło do fatalnej pomyłki. Okazało się, że zestawy testowe, które trafiły głównie do studentów zamieszkujących dzielnicę Selly Oak, były wcześniej użyte. Na szczęście część osób zauważyła, że coś jest nie tak przed wykonaniem testu i zawiadomiła władze lokalne. Birmingham City Council stwierdził, że pomyłka dotyczyła 25 osób. n NkZ

POZNaJ SwOiCh POliCJaNtÓw Dzięki SPS będzie można nawiązać kontakt z funkcjonariuszami Nottinghamshire Police. Dla polskiej społeczności to idealna okazja do zaznajomienia się z pracą brytyjskiej policji. Dostępne będą informacje na temat rekrutacji, oraz tego, jak i gdzie zgłaszać zajścia i incydenty. Funkcjonariusze będą też udzielać porad i odpowiadać na pytania. Daty spotkań będą podane w terminie późniejszym i regularnie uaktualniane na stronie internetowej SPS (www.empp.co.uk) i Facebooku.

rewelaCYJNa rewOluCJa rewolucyjny i jednocześnie rewelacyjny pomysł wprowadza w życie szwedzki gigant meblowy. ikea będzie... skupować i odsprzedawać używane meble! Program Buy Back ruszy w 27 krajach na całym świecie, wcześniej przetestowano go w sklepach w edynburgu i glasgow.

Natalia karpińska-Zając Sieć Ikea, która jest największym producentem mebli na całym świecie, ma zamiar przyjmować od klientów używane sprzęty, takie jak szafki, komody, regały, stoły, biurka, stołki i krzesła bez tapicerki – oczywiście wcześniej zakupione w Ikei. W zależności od ich stanu, będzie przyznawać klientom bony rabatowe. I tak, przy zwrocie przedmiotów w doskonałym stanie, klienci będą mogli liczyć na bon o wartości 50% pierwotnej ceny.

Za meble w stanie dobrym przyznawany będzie bon o wartości 40% pierwotnej ceny, a za rzeczy w stanie średnim – 30%.

Program ruszy 27 listopada, a więc dokładnie w Czarny Piątek, czyli w święto konsumpcjonizmu, podczas którego sprzedawcy niemalże na całym świecie oferują spore zniżki na zakup swoich produktów. Wybór tej daty nie jest przypadkowy. W oświadczeniu firmy przeczytać można: „Ikea ma nadzieję, że ini-

cjatywa ta pomoże klientom przeciwstawić się nadmiernej konsumpcji w tegoroczny Czarny Piątek oraz w nadchodzących latach”.

Warto zauważyć, że firma konsekwentnie nigdy nie organizowała czarnopiątkowej wyprzedaży.

Klient, który zechce oddać swój używany mebel, nie będzie musiał mieć paragonu otrzymanego przy zakupie. Będzie musiał za to wypełnić w Internecie specjalny formularz, do którego dołączyć trzeba cztery zdjęcia.

Mebel, o ile specjaliści z Ikei zechcą go wziąć pod uwagę, zostanie wstępnie wyceniony.

Następnie klient musi go dostarczyć złożonego do wybranego sklepu. Jeśli dowieziony mebel będzie rozłożony, klient będzie musiał go samodzielnie złożyć (potrzebnych narzędzi użyczy mu sklep). Po krótkiej inspekcji, która ma na celu ustalenie, czy stan faktyczny pokrywa się z przysłanymi wcześniej fotografiami, Ikea „zapłaci” za mebel bonami

i umieści go w swoim kąciku okazji (tzw. bargain corner) – inni klienci będą mogli go kupić. Używane meble, które nie znajdą w ten sposób nabywców, zostaną poddane recyklingowi.

Peter Jelkeby, dyrektor ds. sprzedaży detalicznej w Wielkiej Brytanii i Irlandii, jest dumny z nowego rozwiązania. „Zrównoważony rozwój to kluczowa kwestia naszych czasów, a Ikea zobowiązała się do szukania rozwiązań promujących świadomą konsumpcję i przeciwdziałanie zmianom klimatycz-

nym. Wraz z uruchomieniem programu Buy Back dajemy drugie życie wielu starym produktom oraz tworzymy łatwiejsze i bardziej przystępne cenowo rozwiązania, które pomogą ludziom żyć w sposób bardziej ekologiczny”.

Ikea planuje otworzyć 50 nowych sklepów jeszcze w tym roku. Obecnie na całym świecie posiada ich 445. n

10

East Midlands po Polsku

Creswell Crags

|

No 160 | November 2020

Creswell Crags

liStOPaDOwe atrakCJe wioska tramwajowa 1, 7 i 8 listopada Godz. 10-17.30 (ostatnie wejście o godz.16) W Crich Tramway Village siedzibę ma National Tramway Museum. Odwiedzający mogą tu przejechać się zabytkowymi tramwajami (słynnymi na całym świecie) przez specjalną ulicę, wzdłuż której stoją budynki „uratowane” z miast w całej Wielkiej Brytanii.

Przykładem jest budynek pubu Red Lion, który pochodzi z miasta Stoke i został w wiosce odbudowany „cegła po cegle”. W wiosce można też wybrać się na fajny spacer, podczas którego można podziwiać piękne widoki na dolinę Derwent, szukać rzeźb na leśnym szlaku i zajrzeć do kopalni w Wakebridge. W cieplejszych miesiącach można odpocząć przy kamiennym labiryncie, który stał się ulubionym miejscem piknikowym gości. Atrakcja zyskała akredytację Good To Go. Zarządca zaleca wcześniejszy zakup biletów przez Internet na stronie tramway.co.uk, a w dniu przybycia prosi o sprawdzenie w mediach społecznościowych czy obiekt jest otwarty. Każdy gość proszony jest o zasłanianie twarzy podczas odwiedzania wystaw i sklepów oraz podczas przejeżdżek tramwajami. Bilet dla osoby dorosłej kosztuje £18, a dla dziecka (4-15 lat) – £11.

Cromford Road, Crich, Matlock, DE4 5DP Jaskinie w Creswell Soboty i niedziele listopada Godz. 10-16.30 Creswell Crags to spektakularny wąwóz leżący na granicy Derbyshire z Nottinghamshire. Znaleźć tu można wiele jaskiń i szczelin skalnych, które skrywają prehistoryczne sekrety. Wykopaliska w jaskiniach prowadzone są cały czas od XIX wieku! Najbardziej znaną jaskinią jest Church Hole, gdyż podziwiać w niej można przykłady sztuki jaskiniowej z epoki lodowcowej w Wielkiej Brytanii. Niestety do tej jaskini można wejść tylko od marca do października.

Zimą jest zamknięta, gdyż bytują w niej nietoperze. Robin Hood Cave pozostaje otwarta – dostępne są dwie wycieczki: „Życie w epoce lodowcowej” i „Śladami czarownic”.

Ta pierwsza sprawi, że dowiesz się wszystkiego o prehistorycznym dziedzictwie Creswell Crags, oraz o tym, jak wyglądało życie pierwszych ludzi, którzy schronili się w jaski-

niach. Ta druga oferuje opowieść o znakach apotropaicznych, czyli takich, które miały powstrzymać złe duchy. W Creswell Crags znajduje się najwięcej „znaków czarownic” w całej Wielkiej Brytanii. Wycieczki należy zarezerwować przez Internet. Cena wycieczki dla 2 osób wynosi £30, dla 3 – £40, dla 4 – £50. Parking kosztuje dodatkowo £4 za 3 godziny lub £6 za cały dzień. Bilety można zakupić w specjalnym pakiecie, w który, oprócz wybranej wycieczki do jaskini, wliczony jest całodniowy parking dla jednego samochodu, napoje w kawiarni i pamiątki dla wszystkich zwiedzających (specjalny ołówek i pocztówki Creswell Crags). Ceny pakietów są odpowiednio droższe: należy doliczyć 10 funtów do ww. cen, a więc 4 osoby zapłacą £60.

W jaskiniach obowiązuje noszenie maseczek.

Z jednej wycieczki może naraz skorzystać maksymalnie 6 osób należących do jednego gospodarstwa domowego. Uczestnicy muszą nosić kaski, które są wcześniej dokładnie dezynfekowane. Dzieci muszą mieć minimum 5 lat, żeby wejść do jaskiń. Uwaga! Creswell Crags są domem dla dużych, ale nieszkodliwych pająków jaskiniowych: osoby, które cierpią na arachnofobię powinny przed wycieczką powiadomić przewodnika. Ze strony internetowej Creswell Crags można pobrać grę planszową, którą można wydrukować – dodatkowa, edukacyjna zabawa dla całej rodziny zupełnie za darmo. Dla młodszych dzieci do wydruku jest kolorowanka.

Crags Road, Welbeck, Worksop, S80 3LH

eyam Plague Village museum Soboty i niedziele listopada Osoby, które w związku z obecną pandemią, zaczęły interesować się podobnymi wydarzeniami z przeszłości, powinny wybrać się do wsi Eyam położonej w parku Peak District.

W latach 1665-66 zmarło w niej 260 osób pochodzących z co najmniej 76 różnych rodzin – wszystkie na dżumę. Zaraza dotarła do Peak District z Londynu, najprawdopodobniej przeniosły ją pchły ukryte w wilgotnym materiale, który trafił w ręce pierwszej ofiary – pomocnika krawca. Mieszkańcy wioski postanowili odizolować się od innych po to, żeby choroba nie przeniosła się do Bakewell czy Sheffield. Szczegóły bohaterskiej postawy wieśniaków i ich dramaty można poznać w tutejszym muzeum, którego zwiedzanie zajmuje średnio 45 minut. Bilet wstępu dla osoby dorosłej kosztuje £3.50, dzieci powyżej piątego roku życia płacą £2.50, konieczna jest rezerwacja przez Internet. Godziny wstępu i liczba odwiedzających zostały ograniczone, dzięki czemu łatwiejsze jest przestrzeganie zasad dystansu społecznego.

Hawkhill Rd, Hope Valley, S32 5QP Park linowy w Sherwood W okresie zimowym sesje rozpoczynają się w godz. 10.00-12.30 (lub 13.00), specjalne sesje wieczorne – w godz. 17.00-17.30.

Sherwood Forest railway Wizyta w parku linowym „Go Ape” to na Do końca listopada codziennie Godz. 11-16.30 Jedyna wąskotorowa kolej parowa w Nottinghamshire to fajna atrakcja, zwłaszcza dla dzieci. Sześć miniaturowych lokomotyw i tuzin wagoników robi wrażenie. Jednorazowy bilet kosztuje £2 za osobę. Dzieci do 1 roku życia i psy jeżdżą za darmo. Na terenie obiektu znajdują się place zabaw, miejsca piknikowe oraz sklepik z pamiątkami, lodami, kanapkami i napojami. Obecnie, na terenie parku obowiązują zasady dystansu społecznego. Do sklepiku mogą wejść tylko osoby z jednego gospodarstwa domowego naraz.

Preferowane są płatności zbliżeniowe. Wagony są dezynfekowane po każdej przejażdżce, więc oczekiwanie na pociąg trwa dłużej niż zwykle.

Goresthorpe Lane, NG21 9HL

pewno więcej niż relaksujący spacer po lesie.

Zgodnie z nazwą parku jego twórcy zachęcają odwiedzających do odrobiny zdrowego szaleństwa. Oferowane atrakcje wymagają sprawności fizycznej, odwagi i wysiłku na różnych poziomach – każdy może znaleźć coś odpowiedniego dla siebie. Należy tylko podjąć trudną decyzję czy wybrać wspinanie się do (prawie!) chmur czy skakanie po (prawie!) chmurach, jazdę terenową na Segwayu czy zapierający dech zjazd tyrolski (zipline) z szybkością dochodzącą do 30 km/godzinę.

A może spróbować którejś z tych atrakcji po zachodzie słońca (czyli w ciemności)? Ceny tych przyjemności wahają się od 16 do 35 funtów, można też robić rezerwacje grupowe.

Uwaga: wymogi dotyczące minimalnego wieku lub wzrostu uczestników lub minimalnej czy maksymalnej wagi ciała różnią się w zależności od atrakcji. Szczegóły należy sprawdzić przed zrobieniem rezerwacji.

Wszystkie parki linowe „Go Ape” spełniają wszelkie wymogi bezpieczeństwa w okresie pandemii. Ograniczenie liczby gości i zachęcanie aby pozostawali oni w swoich „bańkach wsparcia”, przerwy pomiędzy sesjami na czyszczenie i dezynfekowanie sprzętu, rozmieszczone na terenie parku stacje z żelem do rąk i utrzymywanie dystansu społecznego mają zapewnić bezpieczeństwo.

W przypadku konieczności odwołania lub zmiany rezerwacji należy dzwonić na numer 01603 895500.

Sherwood Pines Forest Park, Edwinstowe, NG21 9JH n

www.empp.co.uk | info.empp@empp.co.uk

11

CO Z tĄ JeŻÓwkĄ?

Jeżówka purpurowa (echinacea purpurea) to roślina lecznicza, która zawdzięcza swoją nazwę charakterystycznym kwiatom i tradycyjnie stosowana jest przy pierwszych oznakach grypy oraz przeziębienia.

Przypisuje się jej działanie immunostymulujące i profilaktyczne. Czy rzeczywiście ten piękny kwiat jest lekiem na całe jesienno-zimowe zło?

Justyna Czekaj Właściwości jeżówki purpurowej odkryli Indianie. Stosowali ją w leczeniu trudno gojących się ran i oparzeń, w bólach gardła i głowy, a nawet w przypadkach ukąszenia przez węża. Roślina została sprowadzona do Europy i zyskała popularność w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Stosowano ją jako środek uodparniający i regenerujący organizm. Gdy zaczęto stosować penicylinę, jej znaczenie zmalało. Co ciekawe, w Polsce jeżówka zdobyła uznanie dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.

Istnieje wiele odmian jeżówki (zwanej też rotacznicą). Uważa się, że najsilniejsze działanie ma jeżówka wąskolistna, jednak w Europie najpopularniejsza jest jeżówka purpurowa, z której przygotowuje się suplementy diety i kosmetyki.

Na rynku można znaleźć tabletki do

ssania, kapsułki, a nawet nalewki i maści z echinaceą. Robione są one z kwiatów, liści, łodyg i korzeni, ponieważ każda część tego zioła zawiera substancje czynne.

Działanie Ziele i korzeń rośliny zawierają wiele związków aktywnych. Alkamidy, które działają podobnie do kannabinoidów zawartych w konopiach, pobudzają rozwój komórek nerwowych i pozytywnie wpływają na limfocyty. Flawonoidy usuwają z organizmu toksyny i działają przeciwzapalnie.

To, że jeżówka wzmacnia odporność, potwierdzili naukowcy z uniwersytetu w Connecticut w 2007 roku. Według przeprowadzonych przez nich badań, profilaktyczne przyjmowanie przetworów z jeżówki zmniejsza ryzyko rozwoju przeziębienia nawet o połowę.

W połączeniu z witaminą C, jeżówka zmniejsza ryzyko zachoro-

wania aż o 86% ponieważ pobudza leukocyty do wydzielania substancji przeciwwirusowych. Osoby już przeziębione (przyjmujące jeżówkę) mogą liczyć na skrócenie czasu trwania choroby o półtora dnia. Ciekawostką jest, że w 2012 roku na Tajwanie przeprowadzono badania, które wykazały, że jeżówka może hamować rozwój nowotworu jelita grubego.

Istnieją jednak badania, które nie potwierdzają pozytywnego wpływu jeżówki na przebieg przeziębienia, oraz takie, których wyniki nie są jednoznaczne. W 2011 roku grupa badaczy pod kierownictwem profesora pediatrii i medycyny laboratoryjnej Ronalda B. Turnera z Medical University of South Carolina w Charleston stwierdziła, że echinacea nie chroni przed infekcją bardziej niż placebo, oraz nie ma wyraźnego wpływu na czas występowania objawów choroby, a także na ich nasilenie. Jednakże badanie dotyczyło tylko rinowirusów, więc jego wyniki nie skreślają jeżówki całkowicie.

We współczesnym ziołolecznictwie jeżówka polecana jest w leczeniu egzemy, atopowego zapalenia skóry, oparzeń i ran. Można stosować ją wspomagająco w leczeniu grzybic. Poza tym sprawdza się w kosmetyce, szczególnie w pielęgna-

Jeść czy nie jeść krem z dyni karolina klimek Składniki: Dynia hokkaido 800g Mała cebula Ząbek czosnku Pół puszki mleczka kokosowego Dwa plasterki imbiru lub pół łyżeczki imbiru w proszku Pieprz, sól, kurkuma Pestki dyni Przygotowanie: Podsmażamy na oleju cebulę po-

krojoną w kostkę i dodajemy czosnek pokrojony w plasterki.

Oczyszczamy dynię z pestek i pokrojoną wrzucamy do garnka z cebulką i czosnkiem dolewając dwie szklanki wody. Gotujemy 15 min, przyprawiamy. Gotujemy przez kolejne 15 minut i dodajemy mleczko kokosowe. Po 5 minutach blendujemy wszystko na krem. Do dekoracji używamy pestek dyni i jednej łyżki mleczka kokosowego.

Smacznego! n

cji cery tłustej i trądzikowej. Kremy zawierające ekstrakt z jeżówki poprawiają stan nawilżenia głębszych warstw naskórka. Echinacea jest też częstym składnikiem preparatów do pielęgnacji ust ze względu na działanie przeciwwirusowe (pomaga zwłaszcza w leczeniu opryszczki).

Przeciwwskazania Jeżówki nie powinno się podawać dzieciom poniżej dwunastego roku życia, ponieważ może wywołać alergię, np. w postaci wysypki, świądu, czy obrzęku twarzy. Może spowodować również groźny dla życia wstrząs anafilaktyczny. Poza tym, jeżówki nie powinny stosować osoby chore na gruźlicę, białaczkę, astmę, stwardnienie rozsiane, czy AIDS. Przeciwwskazaniem są też choroby wątroby i szpiku kostnego, oraz choroby autoimmunologiczne, ciąża i karmienie piersią. efekty niekorzystne Jeżówka może wywoływać alergię i dolegliwości ze strony układu po-

karmowego (np. biegunkę, wymioty). Wykazano, że dziesięciodniowa suplementacja jeżówką purpurową w dawce 1000 mg na dzień pogarsza jakość mikrobioty jelitowej i powoduje wzrost liczby szkodliwych bakterii! Poza tym, istnieje prawdopodobieństwo, że jeżówka purpurowa może także przyczyniać się do wzrostu masy komórek tłuszczowych.

Podsumowanie Jeżówka purpurowa może być stosowana jako środek wspomagający walkę z chorobą. Specjaliści powołani przez Komisję Europejską stwierdzili, że dobowo można przyjmować od 6 do 9 ml soku z jeżówki przez maksymalnie 10 dni lub, jeśli sok przyjmowany jest co drugi dzień – przez 20 dni. Jeżówki nie należy stosować długo, zwłaszcza u dzieci, może bowiem doprowadzić do osłabienia działania układu odpornościowego. n

16

East Midlands po Polsku

|

No 160 | November 2020