Kokoshout, het nieuwe wonderhout voor terrasvloeren Esthetiek, hardheid, ecologie, slijtvastheid: kokoshout heeft het allemaal
Project Lime (B)
Kokoshout maakt binnenkort zijn entree op de Europese markt van tropisch hardhout voor buitenvloeren. Een aantal tests voor buitentoepassingen bewezen dat kokoshout uitstekend scoort op alle essentiële criteria. De introductie van dit mooie hout is erg veelbelovend: het pronkt met een hardheidsklasse 1, heeft een interessante prijs,en is ook nog ecologisch meer dan verantwoord.
Het gebruik van kokospalmbomen in de hout- en bouwindustrie is nog
Nederlands toch palmbomen. De kokospalmen worden hoofdzakelijk in
vrij jong en weinig bekend in Europa. Sinds enige tijd is kokoshout wel
Indonesië, Maleisië, de Filippijnen en Thailand geteeld en dat uiteraard voor
al verkrijgbaar als houtsoort voor binnenparket. Een aantal tests in
de kokosnoten en het kokosvet. Deze producten zijn erg gevraagd door
samenwerking met houten buitenvloeren specialist B-Fix bevestigen
de voedingsindustrie en de cosmeticasector. Het gebruik van kokospalmen
dat kokoshout ook uiterst geschikt is voor de tuinen in West-Europa en
inde houtindustrie werd lang als onmogelijk beschouwd en het was eigen-
een uitstekende stabiliteit vertoont op lange termijn, zelfs onder zware
lijk een ernstig teeltprobleem dat aan de basis ligt van de ontdekking van
klimatologische omstandigheden. In Indonesië en Maleisië wordt het
de uitzonderlijke mogelijkheden en kwaliteiten van dit hout voor de bouw.
kokoshout al langer met succes voor buitentoepassingen gebruikt. Het
Om dit te kunnen begrijpen verdiepen we ons even in de botanische
hout vertoont tevens uitstekende antislipeigenschappen en is makkelijk te
eigenschappen en teeltomstandigheden van deze bomen.
Floor Forum 74
onderhouden met een aangepaste onderhoudsolie. Qua plaatsing is een
38
schroefloos systeem zoals B-Fix sterk aan te raden. De densiteit van het
45 jaar vruchtbaar
hout maakt het doorboren van de planken op de werf moeilijk haalbaar.
Tussen zijn vijfde en vijftigste levensjaar schenkt een kokospalm 2 tot
Het uiterlijk van kokoshout die aan wengé en zebranohout herinnert,
3 maal per jaar zijn oogst. Na zijn vijftigste vermindert het rendement
maakt een terras met kokoshout bovendien tot een aantrekkelijk geheel
van de boom snel. Tussen zijn zeventigste en tachtigste levensjaar stopt
met de nodige exclusiviteit. Echter de prijs van het kokoshout voor bui-
de productie van kokosnoten volledig. Deze natuurlijke gang van zaken
tenvloeren bevindt zich op een toegankelijk en interessant niveau.
leidde in de jaren ’80 van de vorige eeuw tot een ernstig probleem voor de kokosnootteelt. Heel wat kokosplantages telden immers oude kokos-
‘Nieuwe’ houtsoort
palmen die hun vijftigste levensjaar bereikt en overschreden hadden. Als
De kokospalm (Cocos Nucifera) behoort tot de familie van de palmbo-
gevolg viel de productie van kokosnoten terug. Vooral op de Filippijnen
men en wordt door botanisten niet eens aanzien als echte bomen, maar
was de situatie zorgwekkend: men constateerde rond 1985 dat 20% van
eerder als een soort gigantische plant. Ondanks dat noemt men ze in het
de plantages hoofdzakelijk oude kokospalmen bevatten. In totaal ging
www.floor-forum.com
het om 84 miljoen kokospalmen in de Filippijnen alleen. Ook in India, Indonesië, Maleisië, Sri Lanka en Thailand waren op dat moment ruim 96 miljoen oude kokospalmen met een erg laag rendement door de gemiddelde leeftijd van de palmen.
Gebruik als hout redt oude plantages In deze landen besefte men dan ook dat het noodzakelijk was om nieuwe kokospalmen te planten of nieuwe plantages aan te bouwen. Toevallig zakte op dat moment ook de prijs van kokosnoten op de wereldmarkt terug. Alleen al om hun inkomen op peil te houden diende men dus tegelijkertijd meer kokosnoten te verkopen. Omdat het vernieuwen van oude plantages een duurdere oplossing was dan het aanleggen van nieuwe plantages betekende dit een reële bedreiging van de primaire regenwouden in de vermelde landen.
Project Lime (B)
Een oplossing voor dit probleem bestond erin de oude kokospalmen te gebruiken als hout voor de bouwindustrie of andere toepassingen. Het was toen trouwens al duidelijk dat kokoshout mogelijkheden bood. Op een moment dat het nog door veel specialisten als waardeloos ‘hout’ beschouwd werd trof men de stammen van de kokospalm al aan in lokale bouwwerken als steunbalk, gebinte, zuil..etc. Met steun van de Verenigde Naties onderzocht men hoe men het kokoshout kon laten verwerken door de houtindustrie. Daardoor zou het rendabeler zijn om de oude plantages te verjongen en kon men vermijden dat er teveel primair regenwoud moest sneuvelen voor nieuwe kokosplantages. Uitgebreide studies ( o.a. naar de anatomie van
totaal is 30% van de kokosstam bruikbaar als
bestaande kokospalmplantages zonder extra
de boom, de mechanische eigenschappen van
hardhout. (De zachte kern wordt als brandstof
CO2-uitstoot. Vandaag wordt het vervangen
het hout, de zaagtechniek, de droging, de be-
gebruikt voor het drogen van de noten)
van oude kokospalmen door nieuwe aanplan-
waring, de carbonisatie, bouwtoepassingen…)
ten dus gefinancierd door de verkoop van het
leerden hoe het kokoshout gepast te gebruiken
Houtsoort
Hardheid
kokoshout. Daardoor ontstaat een kringloop
in de houtindustrie.
Kokospalm
2200 psi
die maakt dat de zowel kokoshout als de teelt
Chengal
2130 psi
van kokosnoten hernieuwbaar is en meer eco-
Ongekend hard
Merbau
1712 psi
logisch dan ooit. De verkoop van het kokoshout
Een volwassen kokospalm wordt tot 25 meter
Kempas
1710 psi
gaat dus niet ten koste van de kokosnootteelt,
hoog en heeft een diameter tussen 25 en maxi-
Teak
1000 psi
maar verhoogt ze eerder.
maal 40 cm. De eerste vijftien meter van de
Hardheid van kokoshout in vergelijking met andere
stam zijn bruikbaar voor de houtverwerkende
‘harde houtsoorten’
industrie.
Ook de verwerking van de stam van de kokospalm is milieuvriendelijk. Het volstaat de stam-
Het probleem bij het gebruik van kokoshout
Het kokoshout is bovendien ook zeer brandver-
men op gepaste wijze te zagen en verder komt
in die jaren lag vooral in de foute benadering.
tragend en voldoet uitstekend aan de Europese
er geen persing met gebruik van lijmen aan te
Uit onderzoek bleek dat de stam een heel
brandbestendigheidstest EN 14342.
pas zoals dit wel het geval is met bamboe of
zachte kern heeft (die vezelvormige kanaaltjes
Volwaardig ecologisch alternatief
passeert). Tussen de zachte kern en de zachte
Op een moment dat de wereld zich meer en
Singapore Greenlabel
buitenkant zit echter een heel harde en uitzon-
meer vragen stelt omtrent de houdbaarheid
Tot slot: het spreekt voor zich dat kokoshout in
derlijk dichte laag die een hout oplevert met
van het gebruik van tropische houtsoorten
aanmerking komt voor een milieucertificering.
hardheidsklasse 1. De cijfers spreken voor zich:
biedt kokoshout een uitstekend alternatief.
Het hout kreeg dan ook recent het Greenla-
een dichtheid tussen 800 en 1160 kg/m³, en
Dat de stammen van oude kokospalmen in
bel in Singapore (waar het kokoshout reeds
de Brinell hardheidstest levert een waarde van
vroegere jaren verbrand werden en nu een
gebruikt wordt). Dit label garandeert dat het
5.9 op voor kokoshout (ter vergelijking: teak
nieuwe toepassing als hout krijgen is een eerste
kokoshout afkomstig is van de recyclage van
scoort 3.2, eik 3.4, wengé 4.3, ipé 5.3). Voor
unieke troef. Kokoshout is dus feitelijk een
oude kokospalmen en dat de plantages door
het kokoshout wordt de stam verzaagt zodat
recyclageproduct van de kokosnootteelt en
de verkoop van kokoshout duurzaam beheerd
men enkel de harde tussenlaag behoudt. In
draagt daarenboven bij aan de vernieuwing van
worden.
www.floor-forum.com
Floor Forum 74
andere composietmaterialen.
bevat waarlangs het water voor de vruchten
39