epirus global issue 16

τ.16 / 7-8 2010

Για την Ήπειρο των 5 Ηπείρων

epirus global www.epirusglobal.gr

πλέοντας προς τη Ροδιά

Αµβρακικός Άραχθος

Αστροχώρι

Θεοδώριανα

Άρτα

Κορωνησία

ΤΕ∆Κ Άρτας Φωτο: Παναγιώτης Ζιώβας

Σύβοτα Θεσπρωτίας, τηλ. (+30)2665093286, fax.(+30)2665093212, email.:info@sivotadiamond.gr

Real Estate - Κατασκευαστική Βαλάκος Σπυρίδων

Σύβοτα Θεσπρωτίας:26650 93508 Πλαταριά Θεσπρωτίας: 26650 71080

Προστατεύει

Μ!ετόν Μάρµαρο Γρανίτη Πέτρα Ξύλο Κεραµικά Υαλο!ίνακες Ύφασµα

Προβλήματα υγρασίας σε πέτρα / ξύλο/μάρμαρο / μπετόν;

Ενάντια σε

∆ιείσδυση Νερού Ρύ!ανση Κηλίδες α!ό λί!η Γκράφιτι Τσίχλες Βρύα Λειχήνες Μύκητες

Με µια µόνο εφαρµογή α!αλλαγείτε α!ό την υγρασία για ΠΑΝΤΑ Αδιαβροχο!οιήσεις µε την ε!ιστήµη της τη εγγύηση της E C O F R E S H .

Νανοτεχνολογίας και

Οικονοµικά - Οικολογικά

και για το αυτοκίνητο

Α όλυτη Προστασία

kai το σκάφος nanotechnology

e-shop:www.ecofresh.gr

Ε υ ζώ νω ν 1 1 , Ι ω ά ν ν ι να , τ η λ . 2 6 5 1 0 3 8 6 3 0 , κ ι ν . 6 9 4 4 3 5 6 4 5 1

Π ρ ο σ τ α τ ε ύ ο υ µ ε τ η ν Ά ρ τ α .....

...είναι η γη µας....

Δήμος Πάργας ∆ήµος: 26843 60200 Αστυνοµικό Τµήµα 26840-31.222 Τουρ. Αστυνοµία 26840-31.222 Λιµεναρχείο 26840-31.227 Κέντρο Υγείας 26840-31.233

GRUPPO MOSSIALOS UOMO GRUPPO MOSSIALOS JEANS GRUPPO MOSSIALOS DONNA GRUPPO MOSSIALOS SHOES GRUPPO MOSSIALOS MIX&MATCH GRUPPO MOSSIALOS UOMO GANT STORE

28ης Οκτωβρίου 17, τηλ.: 26510 37057, Ιωάννινα 28ης Οκτωβρίου 17, τηλ.: 26510 37057, Ιωάννινα 28ης Οκτωβρίου 21, τηλ.: 26510 32544, Ιωάννινα Χαρ. Τρικούπη 33 , τηλ. 26510 21005, Ιωάννινα 28ης Οκτωβρίου 15, 26510 37057, Ιωάννινα Κοσµά Αιτωλού 10, τηλ 26810 21578, Άρτα 28ης Οκτωβρίου 2, τηλ.26510 75765, Ιωάννινα

20 α

26

30

36

38

Λέν

ρίνα

ακ αι Κ ατε

Χα ϊ

γος

42

52

µεν

α

62

68

72

76

82

86

90

Χρι

Αλ έ

στίν

ξαν δρο ς

Γιώ ρ

ιεχό

δού Ντό σης ν της ΗΆ Ιωά ρτα ννη του ς “Κα λλικ ράτ ∆ήµ η” ο ς ∆ήµ Α χ έ ος Ά ρον νω τα Π ωγω ∆ήµ νίου ος Μ αργ Στις αρι ∆ήµ παρ τίου ο ς αλίε Φα ναρ ς τη Στη ίου ςΘ νΑ ε σπρ λβα ωτί νία ας - Β. Ήπ ειρο Ιστο Ρώ ρία µη της Θ ε ∆ιά σπρ σηµ ωτί ες Κ ας αρέ Τελ κ λες αυτ αία Λέξ η

η

Ντο ύρο ς

ιεχό µεν Περ

τεύχος 16

Περ

92

96

Ιδιοκτησία Cherry – Business & Conference Lounge / Ρίζου Β. – Νταχρή Α . Γ. Ο. Ε.

Φωτογραφία: Παναγιώτης Ζιώβας, Παναγιώτης Βάσσιος, Λευτέρης Καλαμπόκας

Publishing Director Βίκυ Ρίζου

Συνεργάστηκαν: Ιωάννα Φώτου, Κωνσταντίνa Ζήδρου – Τσόλα, Σοφία Βλάχου Πρωτόπαππα, Χάρης Λαζάνης, Βίκυ Κριτσιμά,, Παναγιώτης Ντούρος , Αθανασία Πότση, Έλενα Νταχρή

Managing Director Ασημίνα Νταχρή

Web Designer : Γιάννης Παπασταύρος

Αρχισυντάκτρια Ιωάννα Θεοχαροπούλου Data Base Manager - Συνδρομές Αννίτα Αθανασίου Ατελιέ Cherry - Business & Conference Lounge

Τεχνική Υποστήριξη: Omega Net, τηλ.: 26510 23801 Νομικός Σύμβουλος Διαμάντης Σπύρος | Σταδίου 61, Τ.Κ.10551, Αθήνα, Τηλ. 210 3210535

editorial

Α

Από χρόνια έχω αποφασίσει ότι δεν έχω χρόνο για οτιδήποτε άχρηστο, περιττό, αρνητικό, μη εποικοδομητικό. Έχω αποφασίσει ότι δεν έχω χρόνο για αργόσχολους, γκρινιάρηδες, απαισιόδοξους και αδιάφορους. Δεν έχω χρόνο για κακόβουλους, μικροπρεπείς, ζηλιάρηδες και ανασφαλείς. Έχω κλείσει τα αυτιά μου από χρόνια σε οτιδήποτε δυσάρεστο, σε οτιδήποτε στοιχηματίζει να μου χαλάσει τη διάθεση. Όλα καλά θα πάνε έλεγε ο παππούς μου. Και πράγματι, όλα καλά πάνε, αρκεί να υπάρχει θετική σκέψη και θετική διάθεση. Και θα φυσήξει και αυτό το καλοκαιράκι ο γλυκός νοτιάς, και θα μας βρει ο Ιούλιος κάπου κοντά, ο Αύγουστος κάπου μακρύτερα και ο Σεπτέμβρης πάλι εδώ, όχι δύστροπους και μελαγχολικούς αλλά αισιόδοξους, ζωηρούς και ανανεωμένους. Και μέχρι τότε θα έχουμε κλείσει τα αυτιά μας σε ειδήσεις του τύπου “θα γκρεμιστούν τα χρηματιστήρια, θα κλείσουν όλες οι εταιρείες του πλανήτη, θα πτωχεύσουν οι τράπεζες, θα επιστρέψουμε στην εποχή της δραχμής” και άλλα επιεικώς απαράδεκτα. Δηλαδή όλοι όσοι τα ισχυρίζονται αυτά, πριν από την «κρίση» κολυμπούσαν στα χρήματα; Ε λοιπόν, ας ζήσουμε και με λιγότερα. Και στην τελική ας προσπαθήσουμε διπλά και τριπλά και τετραπλά για πράγματα που μέχρι σήμερα θεωρούσαμε δεδομένα. Αυτά για όσους «συμπορεύονται» με την κρίση. Το ότι τα πράγματα είναι ζόρικα, ε αυτό το ξέρουμε, μας το είπαν και δεν ξεχνάν να μας το υπενθυμίζουν καθημερινά. Κλείνουμε απλά τα αυτάκια μας, όχι γιατί εθελοτυφλούμε αλλά γιατί δεν τους αντέχουμε να μας κάνουν κουμάντο στη διάθεσή μας. Πειράζει που εγώ το καλοκαίρι μου δεν θέλω να κάνω διακοπές με σκάφος; Μου αρκεί μόνο να βλέπω τα αφρισμένα του απόνερα και να φαντάζομαι τις απέναντι στεριές. Μου αρέσει που είναι Καλοκαίρι …και θα το ζήσουμε το Καλοκαίρι, προς σκασίλα αυτών που μας λένε «Τα κουβαδάκια σας και σε άλλη παραλία…» όχι κύριοι δεν ανήκουν στο ΔΝΤ οι παραλίες…και δεν θα μου απαγορεύσει κανείς να πασαλειφτώ και φέτος με καρύδα, να τσουρουφλιστώ και να καταβροχθίσω όλο τον κυριακάτικο τύπο…και ας μας έχουν κουφάνει οι ειδήσεις τον τελευταίο καιρό…ναι σύνταξη δεν θα πάρω…γιατί σε σύνταξη είμαι κάθε μέρα…και δεν χρειάζεται να περάσουν άλλα 40 χρόνια για να καταλάβω στα 70 μου πως η ζωή Φιλικότατα είναι ωραία… Βίκυ Ρίζου

Hotel Μπιστιόλης Αρίλλα Θεσπρωτίας τηλ. 26650 91484

απόψεις

∆ιαλέγουµε Ελλάδα από την Ασηµίνα Νταχρή

Ο τουρισµός η βαριά βιοµηχανία της Ελλάδας έχει υποστεί πολύ σηµαντικό πλήγµα σύµφωνα µε τα µηνύµατα που παίρνουµε είτε ανήκουµε στο κλάδο των επαγγελµατιών είτε ως απλοί ταξιδιώτες.Εν µέσω της οικονοµικής κρίσης ξεκινά και η δυσφήµιση της χώρας µας από την Γερµανία και στη συνέχεια ακολουθούν τα τραγικά γεγονότα στο κέντρο της Αθήνας που κάνουν το γύρο του κόσµου µειώνοντας σηµαντικά το ενδιαφέρον των ξένων τουριστών για τη χώρα µας. Η µείωση των προκρατήσεων, όσο και η έλλειψη ρευστότητας των τουριστικών επιχειρήσεων, καταδεικνύουν την έναρξη µίας περιόδου για το ελληνικό τουριστικό προϊόν που θα µπορούσε να χαρακτηριστεί το λιγότερο ως δύσκολη. Επιβάλλεται λοιπόν να πραγµατοποιηθεί «εκστρατεία» στις Ευρωπαϊκές χώρες για τη διάσωση του τουριστικού µας προϊόντος και την αποκατάσταση της εικόνας µας µέσα από µια οργανωµένη προσπάθεια προβολής. Σε µια περίοδο διεθνούς κρίσης µεγάλη σηµασία αποκτά και η ενθάρρυνση του εσωτερικού τουρισµού ο οποίος µπορεί να αποτελέσει πνοή για τα ξενοδοχεία αλλά και γενικότερα για τη τουριστική βιοµηχανία µας. Εξάλλου είναι γνωστό ότι οι Έλληνες ταξιδιώτες επηρεάζονται ψυχολογικά λιγότερο από τους άλλους Ευρωπαίους και συνεχίζουν να ταξιδεύουν είτε για δουλεία είτε για αναψυχή. Από την άλλη δίνουν πολύ µεγάλη σηµασία στη σχέση ποιότητας- τιµής και είναι διατεθειµένοι κάποιες φορές να πληρώσουν και λίγο περισσότερο για το καλό service ή για µια ιδιαίτερη ταξιδιωτική εµπειρία. Ωστόσο παρατηρείται το φαινόµενο πολλοί επαγγελµατίες του τουρισµού να υποτιµούν τους Έλληνες τουρί-

στες και να επιλέγουν να δουλεύουν µόνο µε ξένους. Το στοίχηµα µε τον εσωτερικό τουρισµό µπορεί πιθανώς να κερδηθεί µε την δηµιουργία οικονοµικών πακέτων ώστε να µπορούν να ταξιδεύουν οι Έλληνες όπως οι Ευρωπαίοι απολαµβάνοντας τα πάντα µε ένα µόνο ποσό. “Πχ 7ηµερο ταξίδι στο Ντουµπάι στην τιµή των 500€”. Παράλληλα σηµαντικό είναι να µπορέσουν να προγραµµατιστούν και δροµολόγια αεροπορικών εταιρειών για τη σύνδεση εσωτερικών προορισµών της χώρας. Όσο προχωράει η καµπάνια του «Μένουµε Ελλάδα», «∆ιαλέγουµε Ελλάδα» θα υπάρχει µεγαλύτερη ζήτηση για προορισµούς λιγότερο δηµοφιλείς αλλά µε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Για να αντεπεξέλθουµε στον παγκόσµιο ανταγωνισµό, απαιτείται προσαρµογή στα νέα δεδοµένα που έφερε η “κρίση”. Στην “κρίση” απαιτούνται µεγαλύτερα κονδύλια για την προβολή, την συµµετοχή σε εκθέσεις κλπ, την επικοινωνία τόσο µε τους επαγγελµατίες του τουρισµού, όσο και µε την αγορά.Γι’ αυτό, ας µη µείνουµε µε σταυρωµένα τα χέρια, περιµένοντας τον «από µηχανής Θεό» που δεν θα έρθει ποτέ. Η χώρα µας πρέπει να προσφέρει ένα σύγχρονο τουριστικό µοντέλο, ελκυστικό στις αγορές - στόχους. Ας ενεργοποιηθούµε µε οµαδικότητα και συντονισµένες ενέργειες. Κράτος, ιδιωτικός τοµέας, Τοπική Αυτοδιοίκηση, εργαζόµενοι, τουριστικοί και πολιτιστικοί φορείς, η εκπαιδευτική κοινότητα, ολόκληρη η κοινωνία.. έτσι µόνο Έλληνες και ξένοι θα ταξιδεύουµε και θα διαλέγουµε...µόνο Ελλάδα

Φωτογραφίες: Παναγιώτης Ντούρος

Ευχαριστούµε το ξενοδοχείο Sivota Diamond για την φιλοξενία, τα Καταστήµατα Mossialos για τα ρούχα και τους ιδιοκτήτες αλόγων κ. Κατρή Κων/νο, Τζίµα Κων/νο και Τζίµα Βασίλειο

πρόσωπο

ε καταγωγή από το Γηροµέρι Θεσπρωτίας ο Γιώργος Ντούρος, γεννήθηκε και µεγάλωσε στην Αθήνα. Από πολύ µικρός οργάνωνε µουσικοχορευτικά shows στις σχολικές εκδηλώσεις αλλά και στις παιδικές κατασκηνώσεις Σε ηλικία 15 ετών ο πατέρας του του αγόρασε µια κιθάρα. Από τότε η καθηµερινότητά του ταυτίστηκε µε το τραγούδι.. Σε ηλικία 16 ετών τιµήθηκε µε το βραβείο ειδικής τιµητικής διάκρισης στον Πανελλήνιο Σχολικό Καλλιτεχνικό ∆ιαγωνισµό από τον τότε υπουργό Παιδείας Πέτρο Ευθυµίου. Από πολύ µικρός τραγουδάει σε µικρά bars της Αθήνας σε ποπ – ροκ ατµόσφαιρα. Μετά την είσοδό του στη Φιλοσοφική Σχολή, ξεκίνησε και επαγγελµατικά το τραγούδι κάνοντάς το ντεπούτο του στην Πάτρα σε ηλικία 18 ετών. Στη συνέχεια η πορεία του τον οδήγησε στη Θεσσαλονίκη. Στη συνέχεια κατέβηκε πάλι στην Αθήνα και συνεργάστηκε µε µεγάλα ονόµατα. Σε ηλικία 23 ετών κατατάχθηκε στο πεζικό και µόλις απολύθηκε συνεργάστηκε µε την Έλλη Κοκκίνου. Πρόσφατα συµµετείχε στη Ελληνική διασκευή του Αµερικανού off-Broadway musical NAKED BOYS SINGING στη Θεσσαλονίκη στο θέατρο Αλίκη µε πολλή µεγάλη επιτυχία.Ο Γιώργος είναι ένας rock perfomer o οποίος δηµιουργεί µόνος του τα τραγούδια που ερµηνεύει τα οποία πολύ σύντοµα θα κυκλοφορήσουν και επίσηµα. Όσον αφορά την συµµετοχή του στο greek idol µας δήλωσε ότι ήταν ένα πολύ όµορφο ταξίδι. ένα πάρτυ µε πολύ δυνατές στιγµές. Θεώρησε πολύ δίκαιη τη νίκη της Βαλάντως, ξεχώρισε όµως ιδιαίτερα την Νικόλ και την Αντιγόνη. Είναι ο µοναδικός ίσως παίχτης µε τόσο µεγάλο αριθµό θαυµαστών. Ήδη µετρά 25 fun club µε 15.000 άτοµα να τον στηρίζουν και να τον ακολουθούν. «Είµαι γι’ αυτούς…για κανέναν άλλο.» Όνειρό του είναι να φτιάξει µια πολύ ωραία οµάδα µε ανθρώπους γεµάτους φαντασία για να κάνουν µαζί όµορφες συναυλίες και δουλειές και «ο,τι κρύβω στο συρτάρι µου, µια µέρα ο κόσµος να το δει». «Μου αρέσει πολύ όλο αυτό που ζω. Η υποστήριξη του κόσµου είναι πολύ µεγάλη και µου δίνει δύναµη να συνεχίσω.»

Παντελόνι DAND G, Mossialos Uomo ∆εξιά Πουκάµισο TRUSSARDI JEANS, Παντελόνι DAND G, Ζώνη RICHMOND DENIM, Παπούτσια DAND G, MOSSIALOS UOMO:

Ηπειρώτες της Αµερικής

Τέταρτης γενιάς Ελληνίδες της Αμερικής, η Χριστίνα και η Κατερίνα Λένη από τον Τσαμαντά Θεσπρωτίας, διηγούνται την ιστορία της οικογένειάς τους. Μιας οικογένειας που ταξίδεψε ολόκληρη - από τους προπαπούδες τους ακόμη -στην Αμερική. Μια ιστορία από τον Τσαμαντά στην Βοστώνη και πάλι πίσω...για να κινηματογραφηθεί το παρόν και να αναβιώσει το παρελθόν.

Μάθαµε να παίζουµε κολτσίνα και ξερή από τον παππού µας,..

H Σταθία είναι αυτό που λέµε «Αµερικάνα γιαγιά». Είναι η µοναδική από τους παππούδες και γιαγιάδες µας που µας λέει να κάνουµε «αµερικάνικα πράγµατα».Πηγαίνουµε στο σπίτι της για µακαρονάδα µε τυρί και για να δούµε ταινίες ενώ στο σπίτι των γονιών του πατέρα µου για φασολάδα και για να διαβάσουµε ελληνικά

Το όνοµά µου είναι Χριστίνα Λένη και είµαι Ελληνίδα της Αµερικής. Οι παππούδες µου απ τον πατέρα µου και ο παππούς µου από τη µητέρα µου κατάγονται από τον ορεινό Τσαµαντά. Ήρθα φέτος πρώτη φορά στα Γιάννενα για να παρακολουθήσω το πρόγραµµα ελληνικών για νέους Ηπειρώτες που οργανώνει το ίδρυµα Σταυρός Νιάρχος. Μένω στο Πανεπιστήµιο όπου κάθε µέρα διδασκόµαστε Ελληνικά και χορό. Στην Βοστόνη εργάζοµαι για τρείς κινηµατογραφικές εταιρείες που εξειδικεύονται στα ντοκιµαντέρ και παράλληλα αρθρογραφώ ως free lance. Έχω κάνει µια σειρά ταινιών µικρού µήκους, ανάµεσά τους και ένα ντοκιµαντέρ για την µετάαπαρτχάιντ εποχή στην Νότιο Αφρική. Αυτό το ντοκιµαντέρ παρουσιάστηκε στο College Newsnet International Gallery στο Capetown της Νοτίου Αφρικής. Τώρα σχεδιάζω να κινηµατογραφήσω τη ζωή προσώπων από την Ήπειρο στα πλαίσια ενός ντοκιµαντέρ το οποίο θα ολοκληρώσω µε την επιστροφή µου στην Αµερική. Στο µέλλον θέλω να συνεχίσω να κάνω ντοκιµαντέρ αλλά θέλω να κάνω και ταινίες µεγάλου µήκους. Ο πλανήτης µας είναι γεµάτος συναρπαστικές ανθρώπινες ιστορίες που περιµένουν κάποιον να τις καταγράψει και κάποιον να τις παρουσιάσει στον υπόλοιπο κόσµο. Όσον αφορά τις ρίζες µου οι γονείς µου γεννήθηκαν στις ΗΠΑ. Ο πατέρας µου είναι φωτογράφος και η µητέρα µου εργάζεται στο τµήµα υποτροφιών στο κολέγιο του Worcester στη Μασαχουσέτη. Οι γονείς µου συναντήθηκαν για πρώτη φορά σε έναν Ελληνικό γάµο στην δεκαετία του ΄80. Ο πατέρας µου εκεί ήταν φωτογράφος και η µητέρα µου παράνυµφος. Μεγάλωσαν στην ίδια πόλη πήγαιναν στην ίδια εκκλησία είχαν κοινούς γνωστούς οι γονείς τους ήταν φίλοι αλλά ποτέ δεν είχε συναντήσει ο ένας τον άλλον παρά µόνο στην ηλικία των 20. Μετά το γάµο γεννήθηκα εγώ και η αδερφή µου. Η αδερφή µου η Κατερίνα είναι δεκαεννιά χρονών και σπουδάζει ψυχολογία στο Πανεπιστήµιο του Clark. Θέλει να γίνει κλινική παιδοψυχολόγος . Τώρα παρακολουθεί και αυτή το πρόγραµµα στο κέντρο Σταύρος Νιάρχος. Είχε ξαναέρθει στην Ελλάδα πριν µερικά καλοκαίρια πάλι για ένα πρόγραµµα της άρεσε πολύ και ήθελε να ξαναέρθει. Ο σηµαντικότερος όµως λόγος που ήρθαµε εδώ είναι γιατί θέλαµε να µάθουµε τις ρίζες µας και την ελληνική µας κληρονοµιά. Και οι δύο πηγαίναµε σε ελληνικό σχολείο στην Αµερική, ήµασταν µέλη ( εγώ ήµουν η Πρόεδρος και η Κατερίνα Γραµµατέας ) της Goya ( σύλλογος ελληνοαµερικανικής νεολαίας ) και είµαστε ενεργά µέλη της ελληνικής κοινότητας. Εγώ είµαι το νεότερο µέλος της κοινότητας Τσαµαντά της ενορίας του Αγίου Γεωργίου. Το να µεγαλώνεις σαν Έλληνας στην Αµερική είναι µοναδική εµπειρία. Μάθαµε να παίζουµε κολτσίνα και ξερή από τον παππού µας, µάθαµε να κάνουµε κουραµπιέδες µε τη γιαγιά ενώ παράλληλα µας έλεγαν ιστορίες από τη Μουργκάνα και από το χωριό και το πώς είναι να αφήνεις την Ελλάδα αναζητώντας µια καλύτερη ζωή στην Αµερική. Θυµάµαι τον παππού µου τον Γιώργο να λέει ότι νόµιζε πως οι δρόµοι στην Αµερική είναι στρωµένοι µε χρυσάφι.Καταλάβαινες την ελπίδα στη φωνή του ειδικά όταν έλεγε πόσο χαρού-

Η Χριστίνα (αριστερά) και η Κατερίνα φωτογραφηµένες στο Κάστρο

Στην Βοστόνη εργάζοµαι για τρείς κινηµατογραφικές εταιρείες που εξειδικεύονται στα ντοκιµαντέρ. Σκοπός του ταξιδιού µου, µέσα από την ταινία που ετοιµάζω είναι να µοιραστώ µε τους ανθρώπους στην Αµερική την οµορφιά της Ηπείρου και των ανθρώπων της.

µενος ήταν που κατάφερε να φτάσει στην Αµερική. Πραγµατικά ένιωθε ότι έφτασε στη γη της επαγγελίας. Ήταν πάντα αισιόδοξος και αυτήν την αισιοδοξία τη µετέδωσε και σε µένα και στην αδερφή µου.Οι παππούδες από τη µεριά του πατέρα µου ο Γιώργος και η Μπέσυ Λένη καταγόταν και οι δύο από τον Τσαµαντά. Συναντήθηκαν στο Worcester όπου και παντρεύτηκαν. Ο παππούς µου ονειρευόταν να σπουδάσει ιατρική στο Πανεπιστήµιο των Ιωαννίνων όµως τα οικονοµικά του τότε δεν του το επέτρεπαν. Έτσι σε ηλικία 18 ετών έφυγε από την Ελλάδα. Κατευθύνθηκε στην Αµερική ολοµόναχος στη δεκαετία του 30 και πέρασε από το Ellis Island. Πήγε κατευθείαν στο Worcester όπου ήδη έµεναν πολλοί Ηπειρώτες. Εκεί έκανε πολλές δουλειές µέχρι που κατατάχθηκε στο στρατό κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσµίου πολέµου. Ήταν πολύ περήφανος για αυτήν τη θητεία του. Μετά το τέλος της θητείας του άνοιξε ένα καφενείο στο Worcester, και αργότερα ήταν οδηγός σε µια νταλίκα και έκανε διανοµές για το ταχυδροµείο του Worcester µέχρι που συνταξιοδοτήθηκε. Η γιαγιά µου η Μπέσυ Λένη ήρθε στις ΗΠΑ στην ηλικία των 11 πέρασε το Ellis Island µαζί µε τους γονείς της πήγαν στην Oxford της Μασαχουσέτης και ζούσαν σε µια φάρµα. ∆ούλευε στη φάρµα µαζί µε τους γονείς της µέχρι την εφηβεία της και µετά δούλευε στη πόλη σε ένα

εργοστάσιο που έφτιαχνε παντόφλες. Γνώρισε τον παππού σε ένα picknick που οργάνωσε η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα στο Worcester το 1940.Παντρεύτηκαν και έκαναν 5 παιδιά.Ο παππούς µου από τη µητέρα µου ο Σταύρος Ζούλας καταγόταν και αυτός από τον Τσαµαντά. Ο πατέρας του (και προπάππους µου)ο Χρήστος Ζούλας ήταν ιδρυτικό µέλος τη Eλληνικής Kοινότητας Τσαµαντά της ενορίας του Αγίου Γεωργίου. Ο προπαππούς µου ο Χρήστος µετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1920. ∆ούλευε σε εστιατόριο και µάζευε χρήµατα µε σκοπό να φέρει τη σύζυγό του και το γιό του στην Αµερική. Η µοναχοκόρη του Κατερίνα έµενε στον Τσαµαντα για να φροντίζει τους παππούδες της (τους προπροπαππούδες µου). Μετανάστευσε στις ΗΠΑ στο τέλος της εφηβείας της µαζί της έφερε και την γιαγιά της. Ένας γιός ο Σωτήρης Ζούλας γεννήθηκε στις ΗΠΑ και έγινε καθηγητής τηλεπικοινωνιών. Ο παππούς µου ο Σταύρος πήγε σχολείο στις ΗΠΑ υπηρέτησε στην Okinawa κατά τη διάρκεια του πολέµου της Κορέας, Όταν επέστρεψε άνοιξε έναν αριθµό εστιατορίων συµπεριλαµβανοµένων των Τhe night Owl και το Τ- bird pizza. Στη συνέχεια έβγαζε τα Zoulas Liquors στο Leicester µέχρι που συνταξιοδοτήθηκε. Γνώρισε τη γιαγιά µου τη Σταθία το 1950 σε έναν ελληνικό χορό. Παντρεύτηκαν και έκαναν µία κόρη τη µητέρα µου τη Τίνα. Η γιαγιά µου Σταθία γεννήθηκε επίσης στο Worcester. Η µητέρα της ήταν από της 40 εκκλησιές της Τουρκίας και ο πατέρας της από τη Κωνσταντινούπολη. Ο πατέρας της ξεκίνησε από την Αµερική µε ελάχιστα χρήµατα και επιβίωνε µόνο µε ένα hot dog την µέρα. ∆ούλευε σε εστιατόρια µέχρι που άνοιξε δικά του εστιατόρια στη Μασαχουσέτη. Η προγιαγιά µου η Χρυσούλα έφυγε από τη Τουρκία στα 1920 µαζί µε τη µητέρα της τη γιαγιά της και τις αδερφές της. Οι Τούρκοι σκότωναν τους Έλληνες άντρες και χτυπούσαν τις Ελληνίδες. Η Χρυσούλα και οι αδερφές της ήταν πολύ όµορφες και οι γονείς τους φοβόταν ότι οι Τούρκοι θα τις απαγάγουν και ότι θα κατέληγαν σκλάβες σε κάποιο χαρέµι. Φόρεσαν φερετζέδες για να καλύψουν τα πρόσωπά τους και σχεδίαζαν την απόδρασή τους. Ο πατέρας τους σκοτώθηκε από τους Τούρκους ακριβώς πριν από την απόδρασή τους. Το σώµα του βρέθηκε δίπλα στο ποτάµι, του είχαν κλέψει το χρυσό ρολόι. Η Χρυσούλα και οι υπόλοιπες γυναίκες έφυγαν νύχτα για το λιµάνι. Μπήκαν σε ένα πλοίο και κατευθύνθηκαν για το Ellis Island πάνω σε ένα κατάστρωµα γεµάτο ζώα. Μόλις έφτασαν τους έκαναν έλεγχο για ασθένειες µια διαδικασία που ήταν συνηθισµένη πριν από την είσοδο στη χώρα. Την γιαγιά της Χρυσούλας τη σταµάτησαν και τη διέταξαν να µείνει εκεί λίγες ηµέρες µε τον κίνδυνο να πάρει τον δρόµο της επιστροφής. Είχε κολλήσει µία ασθένεια στα µάτια από τα ζώα που ήταν στο κατάστρωµα. Ευτυχώς λίγες µέρες αργότερα έγινε καλά και προωθήθηκε στη χώρα. Η οικογένειά της προωθήθηκε και έφτασε στο Worcester και άρχισαν να φτιάχνουν σακουλάκια για τσάι. Αργότερα ίδρυσαν τη µεγάλη βιοµηχανία τσαγιού New England Coffee and Tea Company. Η Χρυσούλα γνώρισε τον Γιάννη Ευστρατίου το πατέρα της Σταθίας σε µια Ελληνική εκδήλωση. Παντρεύτηκαν και έκαναν 4 παιδιά. Η γιαγιά µου Η Σταθία είναι αυτό που εγώ και η αδερφή µου λέµε «Αµερικάνα γιαγιά». Είναι η µοναδική από τους παππούδες και γιαγιάδες µας που µας λέει να κάνουµε «αµερικάνικα πράγµατα». Πηγαίνουµε µαζί της cinema, µας αγοράζει junk food, pop corn, chips και γλυκά. Πηγαίνουµε στο σπίτι της για µακαρονάδα µε τυρί και για να δούµε ταινίες ενώ στο σπίτι των γονιών του πατέρα µου για φασολάδα και για να διαβάσουµε ελληνικά. Είναι ωραίο να µεγαλώνεις µε δύο κουλτούρες. Είµαστε πολύ υπερήφανες για την ανατροφή µας, για την κουλτούρα µας και για τη καταγωγή µας. Είµαστε επίσης περήφανες που είµαστε Ηπειρώτισσες. Για την αδερφή µου το να καταλάβει από πού είµαστε και από πού προήλθε αυτό που είµαστε είναι όλη η σηµασία του ταξιδιού µας στην Ελλάδα. Και για µένα µέσα από την ταινία που ετοιµάζω να µοιραστώ µε τους ανθρώπους στην Αµερική να µοιραστώ την οµορφιά της Ηπείρου και των ανθρώπων της.

πρόσωπο

ε σηµαντική πορεία στο χώρο των τουριστικών

επιχειρήσεων, ο κ.Αλέξανδρος Χαϊδούσης ηγείται πλέον του υπερπολυτελούς Sivota Diamond, στα Σύβοτα Θεσπρωτίας. Μας περιγράφει την πορεία υλοποίησης του ξενοδοχείου αλλά και τους στόχους του τώρα που το πεντάστερο του Ιονίου είναι τελικώς έτοιµο κ. Χαϊδούση, αυτή τη στιγµή διευθύνετε το υπερπολυτελέστατο Sivota Diamod. Περιγράψτε µου την πορεία υλοποίησης του. Ηγείστε ήδη 2 χρόνια και επιβλέπατε όλη την κατασκευή. Το Ξενοδοχείο Sivota Diamond Spa Resort υλοποιήθηκε από την Εταιρεία Α. & Σ. Γκοντόρας Α.Κ.Ε.Τ.Τ.Ε. και η κατασκευή του διήρκησε 2 χρόνια. Η Εταιρεία είχε την τύχη να ενσωµατώσει στο δυναµικό της µία οµάδα κατασκευής που αποτελείτο από Αρχιτέκτονα Μηχανικό, ∆ιακοσµήτρια, έµπειρα συνεργία και προσωπικό δυναµικού. Ας µην ξεχνάµε ότι οι κατασκευαστές και ιδιοκτήτες, κύριοι Αιµίλιος και Σπύρος Γκοντόρας, είναι ο µεν πρώτος Πολιτικός Μηχανικός και ο δεύτερος Αρχιτέκτων Μηχανικός. Όλη η οµάδα δούλεψε µε πολύ όρεξη και ζήλο για να δηµιουργήσει αυτό το αριστούργηµα που κοσµεί τον τόπο µας. Το αποτέλεσµα ανταµείβει την προσπάθεια όλων και τα θετικά σχόλια µας ενδυναµώνουν ώστε να συνεχίσουµε την µεγάλη προσπάθειά µας. Ποιοι είναι οι προσωπικοί σας στόχοι όσον αφορά την πορεία του ξενοδοχείου; Η προσπάθεια που γίνεται είναι πολύ µεγάλη. Τα όνειρα και οι στόχοι µου είναι η άριστη λειτουργία των τµηµάτων του Ξενοδοχείου, η πλήρη ανάπτυξη των υπηρεσιών, µε την ολοκλήρωση του Συνεδριακού Κέντρου χωρητικότητας 180 συνέδρων, και η σκέψη για την επόµενη επένδυση της Εταιρείας. Στο Sivota Diamond ξεχωρίσαµε την τοποθεσία, τις υπηρεσίες αλλά και το προσωπικό. Εσείς που εντοπίζεται το δυνατό του σηµείο; Η υπέροχη θέα και τοποθεσία του Ξενοδοχείου SIVOTA DIAMOND SPA RESORT συνδυάζεται εξαιρετικά µε τις υπηρεσίες που προσφέρονται αλλά και µε το δυναµικό που απαρτίζει την Εταιρεία. Θα έλεγα λοιπόν ότι είναι ο τέλειος συνδυασµός όλων. Η διαδικασία προώθησης του ξενοδοχείου έχει ήδη ξεκινήσει και παρόλο που το ξενοδοχείο είναι ανοιχτό λιγότερο από έναν µήνα, ήδη όλοι µιλάνε για το 5στερο στις ακτές του Ιονίου. Ποιοι αποτελούν µέχρι στιγµής τους επισκέπτες του ξενοδοχείου; Η διαδικασία του µάρκετινγκ, της πώλησης και της προώθησης του Ξενοδοχείου στην αγορά έχουν ξεκινήσει ήδη από τον προηγούµενο χρόνο, όταν το Ξενοδοχείο ήταν ακόµη υπό ανέγερση. Η µεγάλη υποδοµή βοήθησε ώστε το Ξενοδοχείο να µπει στην ελληνική και ξένη αγορά πολύ εύκολα. Οι επισκέπτες που αποτελούν το SIVOTA DIAMOND SPA RESORT είναι κατά το 60% Έλληνες, που εστιάζονται ιδιαίτερα στη Β∆ Ελλάδα, και 40% από Ευρωπαίοι από Σκανδιναβικές χώρες,Γερµανία και Αγγλία. ∆εν πρέπει να ξεχνάµε βέβαια την στήριξη από τους ντόπιους κατοίκους. ∆ιαπιστώσαµε ότι στο ξενοδοχείο διαµένουν και πολλοί γιαννιώτες. Είναι κάτι που οµολογουµένως µας έκανε εντύπωση, δεδοµένου ότι µε την Εγνατία η απόσταση Γιάννενα – Σύβοτα έχει ελαττωθεί σηµαντικά. Η ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδός άνοιξε νέους προορισµούς και αποδείχτηκε πολύ σηµαντικό για όλους µας. Οι Γιαννιώτες αποτελούν ένα πολύ σηµαντικό κοµµάτι της αγοράς και η συνεργασία µας µαζί τους είναι πολύτιµη. Οι προµήθειες του Ξενοδοχείου µας κατά ένα µεγάλο ποσοστό γίνονται από τα Ιωάννινα. Η ολοκλήρωση του Συνεδριακού µας Κέντρου θα προσελκύσει ένα µεγάλο κοµµάτι της αγοράς του Συνεδριακού Τουρισµού των Ιωαννίνων. Άλλωστε η προσωπική µου εµπειρία στο Ξενοδοχείου Ήπειρος Παλλάς και η συνεργασία µου µε την οικογένεια των Αφών Νάτση µόνο καλές αναµνήσεις και θεττικά αποτελέσµατα µπορούν να αποφέρουν. Μετά από µεγάλη επαγγελµατική εµπειρία, το 2008 σας βρίσκει να διευθύνετε στην κυριολεξία από τα θεµέλια ένα ξενοδοχείο στον τόπο καταγωγής σας. Πόσο σηµαντικό είναι αυτό; Οι Θεσπρωτοί ιδιοκτήτες αλλά και εσείς, επίσης Θεσπρωτός, φτιάξατε αυτό το διαµάντι στις ακτές του Ιονίου. ∆εν επιτρέψατε σε «ξένα» χέρια να κάνουν την αρχή. Πόσες ευθύνες σας γεννά αυτό; Το γεγονός ότι είµαστε από την Ήπειρο και επενδύσαµε στον τόπο καταγωγής µας µόνο µεγάλες ευθύνες γεννά. Οι προκλήσεις είναι τεράστιες αλλά µε την πείρα µας και την βοήθεια των ντόπιων θα ξεπεραστούν τα όποια µικροπροβλήµατα υπάρχουν. Σας ευχαριστώ πολύ!

37

πρόσωπο

Ντόντης Ιωάννης ήµαρχος Άνω Πωγωνίου “Πιστεύω ότι η κοινωνία στην πλειοψηφία της έχει συµφωνήσει και έχει αποδεχτεί το χωροταξικό σχέδιο του νέου ∆ήµου Πωγωνίου. ∆ιότι, η περιοχή µας αποτελεί ένα ενιαίο και ισχυρό σύνολο”

κύριε Ντόντη, Ας ξεκινήσουµε µε κάτι επίκαιρο, το Σχέδιο “Καλλικράτης”. Ποια είναι η πρότασή σας σχετικά µε τη µορφή του ώστε να λειτουργήσει όσο το δυνατόν καλύτερα για τους δηµότες. Το Σχέδιο Καλλικράτης είναι µία µεγάλη ριζοσπαστική αλλαγή στον αυτοδιοικητικό χάρτη της χώρας. Η υλοποίηση του σχεδίου δηµιουργεί συνθήκες µιας άλλης λειτουργίας των νέων θεσµών , µια διαφορετική δυναµική έχοντας ως κεντρικό άξονα της πολιτικής την εξυπηρέτηση του πολίτη και την αναβάθµιση των παρεχόµενων υπηρεσιών. Ουσιαστική προϋπόθεση σωστής και επιτυχηµένης λειτουργίας των νέων θεσµών αποτελεί για µας η κατοχύρωση του διακριτού ρόλου των διαφορετικών εξουσιών (κεντρικής, περιφερειακής και δηµοτικής διοίκησης), η διασφάλιση των ανάλογων και αναγκαίων πόρων που προβλέπονται στο Σχέδιο και η προσήλωση στην πληρέστερη αποκεντρωµένη λειτουργία της διοίκησης που αποτελεί µονόδροµο για την σύγχρονη δηµοκρατική διακυβέρνηση. Όσον αφορά τον πρώτο βαθµό αυτοδιοίκησης δηµιουργούνται µεγαλύτεροι, περισσότερο ουσιαστικοί και αποτελεσµατικοί ∆ήµοι. Το ζητούµενο βέβαια είναι το πώς θα λειτουργήσουν. Αναµφισβήτητα ο ισχυρός ∆ήµος αποτελεί το θεµέλιο της τοπικής ανάπτυξης και

της κοινωνικής συνοχής. Η ουσιαστική ανάπτυξη της περιοχής, ανάληψη πρωτοβουλιών και η ικανοποίηση των τοπικών αναγκών δεν µπορεί παρά να προέρχονται από όργανα και θεσµούς που έχουν ειδικό και άµεσο δεσµό µε το τοπικό στοιχείο, γνωρίζουν τα προβλήµατα και βιώνουν άµεσα τις ανάγκες. Υπ’ αυτή την έννοια το σχέδιο αποτελεί θετική εξέλιξη. Επιπλέον πολλά εξαρτώνται από το ανθρώπινο δυναµικό και τη θεσµική εκπροσώπησή του που παίζει σηµαντικό ρόλο, διότι ο ανθρώπινος παράγοντας είναι αυτός που φτιάχνει την πολιτική, που αποφασίζει, που λειτουργεί. Πιστεύετε ότι ο νέος διοικητικός χάρτης της χώρας, θα βοηθήσει την ελληνική περιφέρεια; Αν ναι σε ποια επίπεδα; Ο νέος διοικητικός χάρτης πρωτίστως µας βάζει µπροστά σε ένα στοίχηµα και µία πρόκληση. Μέσα από τις αυξηµένες αρµοδιότητες των ΟΤΑ και την ισχυροποίηση του ρόλου των τοπικών κοινωνιών µας δίνει την δυνατότητα αξιοποίησης των νέων ευκαιριών και των νέων απαιτήσεων της εποχής µας. Σ’ αυτό το πλαίσιο µας δίνεται η ευκαιρία να σχεδιάσουµε ενιαία πλέον για τις περιοχές και να συνδιαµορφώσουµε τα µεγάλα και σηµαντικά αλλά και τα µικρά και ουσιώδη. Σε όλα τα επίπεδα. Να τονίσουµε ιδιαίτερα ότι η λειτουργία και ο συντονισµός των νέων δοµών αποτελεί σηµαντικό έργο και χρει-

άζεται µεγάλη και συστηµατική προσπάθεια, διοικητική επάρκεια, σωστό σχεδιασµό, στενή συνεργασία όλων των υπηρεσιών.Σηµασία όµως έχει: Πρώτον, να πιστέψουµε στην αναγκαιότητα των αλλαγών για να τα καταφέρουµε. Εµείς θεωρούµε σωστή τη θέση ότι στην πολιτική κερδίζει όποιος ξέρει να παλεύει, να διεκδικεί και να επιµένει, αλλά πρωτίστως να υπολογίζει τα αισθήµατα εκείνων που εκπροσωπεί.∆εύτερον, η κοινωνική δοµή της περιοχής µας είναι συνταξιούχοι, εργαζόµενοι, αγρότες, κτηνοτρόφοι, υπάλληλοι, επαγγελµατίες που θέλουν και επιθυµούν την διατήρηση της ταυτότητάς µας και την προώθηση της απασχόλησης και της εργασίας. Άρα γεννιέται η αναγκαιότητα όπως σε κάθε θέµα και στο θέµα της διοίκησης να υπάρχει ανάλογη προσαρµογή στις ιδιαιτερότητες της περιοχής (ορεινός όγκος, ακριτική περιοχή, αγροτικός τοµέας…).Συνεπώς θεωρούµε ότι στόχος µας πρέπει να είναι η δηµιουργία υποδοµών που θα συµβάλλουν στην ανάπτυξη του πρωτογενούς τοµέα, του τουρισµού, των κτηνοτροφικών µονάδων και των µικρών επιχειρήσεων που θα δίνουν καλά εισοδήµατα στους κατοίκους και δουλειά στους νέους και θα τους κρατάνε στον τόπο τους. Ειδικότερα ο τοµέας της ενέργειας είναι ελκυστικός για την περιοχή και ήπιας µορφής επένδυση. Το παρακολουθούµε µε ιδιαίτερη προσοχή.Άρα έχοντας τη δυνατότητα να σχεδιάζουµε, να προγραµµατίζουµε και να υλοποιούµε σχέδια και δράσεις που έχουν αναπτυξιακή κατεύθυνση θα συµβάλλουµε στην αναβάθµιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και στην οικονοµική ανάπτυξη µε σεβασµό στο περιβάλλον και στην πολιτισµική φυσιογνωµία του τόπου. Σας φοβίζει αυτή η διοικητική αλλαγή σε µια περίοδο τόσο επώδυνη για την οικονοµία της χώρας; Σίγουρα η οικονοµική κατάσταση και οι δυσκολίες που γεννιούνται δηµιουργούν συνθήκες περιορισµένων προσδοκιών ως προς τους στόχους. Όµως σε τελική ανάλυση οι δυσκολίες υπάρχουν και θα υπάρχουν. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουµε όµως είναι ότι για να αλλάξουµε µία κατάσταση πρέπει πρώτα απ’ όλα να την περιγράψουµε µε την µεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια. Για να µπορούµε να περιορίσουµε τη διάσταση που υπάρχει ανάµεσα στους στόχους και την πραγµατικότητα. Υπάρχουν όµως σήµερα δύο προϋποθέσεις που συµβάλλουν καθοριστικά στην επιτυχία του εγχειρήµατος βοηθάνε σηµαντικά:Πρώτον, η αναγκαιότητα των αλλαγών του Σχεδίου Καλλικράτης που βρίσκει σύµµαχο την κοινωνία και την Αυτοδιοίκηση και δεύτερον, η σαφή και σταθερή πολιτική βούληση της Πολιτείας για την στήριξη της µεταρρύθµισης.Γι’ αυτό πρέπει να είµαστε αισιόδοξοι και να αγωνιστούµε όλοι µας να δηµιουργήσουµε τις κατάλληλες συνθήκες για ένα καλύτερο µέλλον για την περιοχή µας έχοντας σαφή προσανατολισµό. Πάντα µε διεκδίκηση και επιµονή, µε συνέπεια και συνεννόηση. Όσον αφορά το δικό σας δήµο, συµφωνείται µε την συνένωση που αποφασίστηκε; Πιστεύω ότι η κοινωνία στην πλειοψηφία της έχει συµφωνήσει και έχει αποδεχτεί το χωροταξικό σχέδιο του νέου ∆ήµου Πωγωνίου. ∆ιότι, η περιοχή µας αποτελεί ένα ενιαίο και ισχυρό σύνολο. Αποτελεί µία σηµαντική και αξιόλογη γεωγραφική περιοχή µε µεγάλες δυνατότητες και ευκαιρίες. Έχει ισχυρή κοινωνική, οικονοµική, πολιτιστική και γεωγραφική συνοχή µε οµοιογένεια στον πληθυσµό. Έχει κοινές ανάγκες ανάπτυξης των κατοίκων. Έχει πλούσια και σηµαντική ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα. Υπάρχουν ισχυρά κέντρα που αποτελούν έδρες των σηµερινών ΟΤΑ, µε υποδοµές και οικονοµική ανάπτυξη που διαµορφώνουν ένα ισχυρό σύνολο ενισχύοντας τον ρόλο της περιοχής και την ανάδειξη της ιστορικής ταυτότητάς της. Εµείς έχουµε καθήκον να ενισχύσουµε όλα τα τοπικά διαµερίσµατα µε υπηρεσίες που θα είναι κοντά στους κατοίκους, µε νέους θεσµούς που θα λειτουργούν για την εξυπηρέτησή τους και να µην αποδυναµώσουµε κανένα κρίκο αυτής της ενιαίας αλυσίδας.Κάτω από αυτές

τις συνθήκες µπορούν να εξασφαλιστούν η βιωσιµότητα, η δυνατότητα παροχής ικανοποιητικών υπηρεσιών και αναπτυξιακών παρεµβάσεων, η προστασία του αγροτικού και φυσικού περιβάλλοντος, η ισόρροπη ανάπτυξη και τελικά η συγκράτηση του πληθυσµού στην ύπαιθρο. Όσον αφορά εσάς προσωπικά, σίγουρα θα σας δούµε υποψήφιο στον δήµο Πωγωνίου σίγουρα απέναντι σε επίσης αξιόλογους υποψηφίους. Ειδικά, όσον αφορά το δικό σας δήµο, έστω και πρώιµα, πολλοί θεωρούν ότι θα παιχτεί “εκλογικό ντέρµπυ”. Αλήθεια, πόσο δύσκολο είναι να είναι κανείς υποψήφιος σε µια δύσκολη εκλογική αναµέτρηση, και σίγουρα µε “αντιπάλους” που έχουν επιδείξει εξίσου σηµαντική παρουσία; Και πολύ περισσότερο, σε µια εκλογική αναµέτρηση που ανάλογή της δεν έχουµε δει στο παρελθόν, µε τους δηµάρχους να ισχυροποιούνται όσο ποτέ πριν. Η συµµετοχή και η διεκδίκηση µιας σηµαντικής πρόκλησης όπως είναι η διοίκηση του ∆ήµου Πωγωνίου καθορίζονται από την προσδοκία για ένα καλύτερο αύριο, για την εκπλήρωση των στόχων που θέτει η κοινωνία, από την επιθυµία και τις δυνατότητές µας να δηµιουργήσουµε συνθήκες αναπτυξιακής κατεύθυνσης και επίλυσης των προβληµάτων των κατοίκων. Άρα, χρειαζόµαστε αρχές, όραµα και ενθουσιασµό. Επειδή µια τέτοια θέση µε εκφράζει, επιθυµώ να θέσω τον εαυτό µου στην κρίση των δηµοτών για τη νέα πορεία.Όσον αφορά το θέµα της δυσκολίας στην οποία αναφέρεστε, δηλώνουµε κατηγορηµατικά ότι ανάλογα ζητήµατα δεν τίθενται ούτε ως σκέψη, γιατί κάθε αγώνας και κάθε προσπάθεια είναι µοναδικά και διαπνέονται από τους στόχους που θέτει ο καθένας, την ικανότητα να εµπνεύσεις, να πείσεις τους πολίτες, να σηµατοδοτήσεις µε την προσπάθειά σου την καινούργια πρόκληση όπως η σφυρηλάτηση της ενότητας του νέου ∆ήµου και της ανάδειξης της ταυτότητάς του. Είναι πρωτίστως θέµα εµπειρίας, θέµα αξιοπιστίας, θέµα στάσης των προσώπων απέναντι στα προβλήµατα και στις ευκαιρίες που γεννιούνται. ∆ιότι πιστεύουµε ότι η εµπιστοσύνη των πολιτών δεν χαρίζεται, αλλά κερδίζεται µέσα από τον αγώνα του καθενός µας, από τη δουλειά µας. Άρα αυτό που προέχει είναι η επιθυµία για δράση χωρίς φόβους και αγκυλώσεις. Τους συνυποψήφιους µου τους θεωρώ όχι αντιπάλους αλλά συνοδοιπόρους σ’ αυτή την προσπάθεια µε στόχο να κάνουµε το Πωγώνι πρωταγωνιστή των εξελίξεων και πόλο έλξης των επισκεπτών. Επειδή είναι σηµαντικές και διευρυµένες πλέον οι αρµοδιότητες που αποκτά ο νέος ∆ήµος αυξάνονται και οι δυνατότητες και ανοίγονται νέοι δρόµοι για τον τόπο µας, δρόµοι που απαιτούν άµεσες και θαρραλέες λύσεις, λύσεις εφικτές και αποτελεσµατικές, που απαιτούν πολιτική και όχι εντυπωσιασµό.Σ’ αυτό το ταξίδι πρέπει να είµαστε αποφασισµένοι, να προβάλλουµε προτάσεις µε ειλικρίνεια, σαφήνεια και υπευθυνότητα. Για να µπορέσουµε να µετατρέψουµε τις αγωνίες των πολιτών σε προϋπόθεση αλλαγής και κοινής πορείας για το µέλλον του Πωγωνίου.Χρειάζεται λοιπόν, να µην µείνουµε στις διαπιστώσεις για την κατάσταση, αλλά να υπηρετήσουµε µία πραγµατική πολιτική ατζέντα µε στρατηγικές επιλογές σε κάθε τοµέα, του πολιτισµού, της υγείας, της παιδείας, του περιβάλλοντος, του τουρισµού, της ενέργειας και της ασφάλειας των πολιτών.Χρειάζεται να στηρίζουµε στην πράξη την διαφάνεια και τη λογοδοσία δύο αρχές που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της διοίκησης.Χρειαζόµαστε µία σταθερή, ρεαλιστική, ουσιαστική και ειλικρινή σχέση µε τους πολίτες, τους φορείς, τα τοπικά Συµβούλια βασιζόµενη στο διάλογο και την συνεννόηση.Η διαδικασία αυτή είναι ένα στοίχηµα για όλους µας, που πρέπει να το κερδίσουµε χωρίς όρους αναµέτρησης, αλλά µε όρους ελπίδας και ανταπόκρισης στις επιταγές και απαιτήσεις των καιρών. Αρκεί να πιστέψουµε στις δυνάµεις του τόπου µας, στο ανθρώπινο δυναµικό µας, στη νεολαία µας. Να τους εµπιστευτούµε.

Τα χωριά µας

Η Άρτα του “Καλλικράτη”

κείµενο: Ρίζου Βίκυ Φωτό: Παναγιώτης Ζιώβας

πό τον Αµβρακικό µέχρι τα Τζουµέρκα και από την Κορωνησία µέχρι και τα ανατολικά όρια του Νοµού στο δρόµο προς το Νοµό Τρικάλων, η περιοχή της Άρτας είναι από τους λίγους Νοµούς της Ελλάδας που συνδυάζουν στα όρια τους την θάλασσα και το βουνό σε σπάνια αρµονία αλλά και µε µοναδική τελειότητα. Σαν ο Θεός να ήθελε να προσφέρει σε τούτον τον τόπο τα πάντα…. Η νέα διοικητική δοµή του νοµού Άρτας προβλέπει τη συνένωση των 13 δήµων και των 3 κοινοτήτων σε 4 διευρυµένους δήµους ως εξής: ∆ήµος Άρτας Περιλαµβάνει τους δήµους: Αρταίων Αµβρακικού Βλαχερνών Φιλοθέης Ξηροβουνίου

∆ήµος Νικολάου Σκουφά Περιλαµβάνει τους δήµους: Πέτα Αράχθου Κοµποτίου Κοινότητα Κοµµένου

∆ήµος Γεωργίου Καραϊσκάκη Περιλαµβάνει τους δήµους: Ηρακλείας Γ.Καραϊσκάκη Τετραφυλλίας

∆ήµος Κεντρικών Τζουµέρκων Περιλαµβάνει τους δήµους Αθαµανίας Αγνάντων Κοινότητα Θεοδωριάνων Κοινότητα Μελισσουργών

Τ.Ε.Δ.Κ. Άρτας

1

2

1.

2.

Το Γεφύρι της Άρτας Η Παρηγορίτισσα

τα χωριά µας

Δήμος Άρτας: O ∆ήµος Άρτας, θα περιλαµβάνει τους πρώην δήµους Αρταίων, Αµβρακικού, Βλαχερνών, Φιλοθέης και Ξηροβουνίου. Έδρα του δήµου θα είναι η Άρτα. Αναλυτικότερα, εκτός από την πόλη της ΄Αρτας, τα δηµοτικά διαµερίσµατα που θα συνενωθούν στο δήµο Άρτας είναι τα εξής: Κεραµάτες, Κωστακιοί, Λιµίνη, Ανέζα, Βίγλα, Γαβριά, Καλογερικό, Κορωνησία, Πολύδροσο, Ράχη, Στρογγυλή, Ψαθοτόπι, Γραµενίτσα, Βλαχέρνα, Γρίµποβο, Κορφοβούνι, Φιλοθέη, Αγ. Σπυρίδωνας, Καλαµιά, Καλόβατος, Κιρκιζάτες, Ρόκκα, Αµµότοπος, ∆αφνωτή, Καµπή, Παντάνασσα, Πιστιανά, Ροδαυγή, Σκούπα και Φανερωµένη. Ο πληθυσµός του δήµου θα αγγίζει τις 42.000.

Δημος Νικολάου Σκουφά: Ο ∆ήµος Νικολάου Σκουφά θα περιλαµβάνει τους πρώην δήµους Πέτα, Αράχθου, Κοµποτίου και την Κοινότητα Κοµµένου. Έδρα του ∆ήµου θα είναι το Πέτα, ενώ ιστορική έδρα θα είναι το Κοµµένο. Πιο αναλυτικά στο ∆ήµο Νικολάου Σκουφά θα περιλαµβάνονται τα δηµοτικά διαµερίσµατα Μαρκινιάδας, Ζυγού, Μελατών, Νεοχωρακίου, Αµφιθέας, Αγίου ∆ηµητρίου, Άνω Αγίων Αναργύρων, Μεγάρχης, Νεοχωρίου, Αγίας Παρασκευής,Ακροποταµιάς, Λουτρότοπου, Παχυκάλαµου, Περάνθης,Συκιών,Κοµποτίου, Σελλάδων, Φωτεινού και της Κοινότητας Κοµµένου. Ο πληθυσµός του δήµου θα ανέρχεται περίπου στις 16.000 άτοµα

3

Δήμος Γεωργίου Καραϊσκάκη: Ο ∆ήµος Γεωργίου Καραϊσκάκη θα προκύψει από την συνένωση των ∆ήµων Ηρακλείας, Γ. Καραϊσκάκη και Τετραφυλλίας.Έδρα του ∆ήµου θα είναι η Άνω Καλεντίνη. Αναλυτικότερα, θα περιλαµβάνει τα δηµοτικά διαµερίσµατα Άνω Καλεντίνης, Βελεντζικού, ∆ιχοµοιρίου, Ρετσιανών, ∆ηµαρίου, ∆ιάσελου, Κλειδιού, Πέτρας, Σκουληκαριάς, Αστροχωρίου, Ελάτης, Καστανέας, Μεγαλόχαρης, Μεσοπύργου, Μηλιανών και Πηγών. Ο πληθυσµός του δήµου θα ανέρχεται περίπου στις 9.000 άτοµα.

3.

4.

5.

Ηλιοβασίλεµα στον Αµβρακικό Ο Φάρος της Κόπραινας Λιµανάκι στον Αµβρακικό

4

5

Δήμος Κεντρικών Τζουμέρκων

Ο ∆ήµος Κεντρικών Τζουµέρκων θα προκύψει από τη συνένωση των ∆ήµων Αθαµανίας και Αγνάντων καθώς και από τις Κοινότητες Θεοδωριάνω και Μελισσουργών. Έδρα του ∆ήµου θα είναι το Βουργαρέλι και ο πληθυσµός θα ανέρχεται περίπου στις 12.000 άτοµα. Αναλυτικά ο ∆ήµος θα περιλαµβάνει τα εξής δηµοτικά διαµερίσµατα: Aθαµάνιο, Ανεµόρραχη, Βουργαρέλι, ∆ίστρατο, Καψάλα, Κάτω Αθαµάνιο, Κάτω Καλεντίνη, Κεντρικό, Κυψέλη, Μεσούντα, Παλιοκάτουνο, Τετράκωµο, Άγναντα, Κτιστάδες, Καταρράκτης, Γραικικό, Κουκούλια, Μικροσπηλιά, Λεπιανά, Ράµια. Ο πληθυσµός του δήµου θα ανέρχεται στα 12.000 άτοµα.

Ιστο ρία

Πλούσια σε ιστορία, σε αρχαιολογικά µνηµεία και ευρήµατα, η Άρτα µας αποκαλύπτει την ιστορία της ήδη από την παλαιολιθική εποχή µε πληροφορίες για ύπαρξη ευρηµάτων κοντά στη Γραµµενίτσα. Από εκεί και στο εξής πλήθος αποίκων αλλά και κατακτητών πέρασαν από την Άρτα. Τον 7ο αιώνα π.Χ. οι Κορίνθιοι ιδρύουν την Αµβρακία η οποία το 259 π.Χ. γίνεται πρωτεύουσα του κράτους του Πύρρου και λίγα χρόνια αργότερα, το 232 µε την δολοφονία της ∆ηιδάµειας, τελευταίας απογόνου της βασιλικής οικογένειας των Αιακιδών, στην Αµβρακία εγκαθιδρύεται το δηµοκρατικό πολίτευµα. Στη συνεχεία το 89 π.Χ. εγκαθιδρύονται οι Ρωµαίοι. Για πρώτη φορά, το όνοµα Άρτα αναφέρεται το 1082. Στη συνεχεία την πόλη την καταλαµβάνουν οι Φράγκοι κατά την ΄∆ Σταυροφορία το 1204 µ.Χ. Το 1205 ιδρύεται το ∆εσποτάτο της Ηπείρου από το Μιχαήλ Ά Άγγελο Κοµνηνό ∆ούκα. Από την Άρτα πέρασε και η ∆υναστεία των Ορσίνι αλλά και οι Αλβανοί µέσα του 14ου αιώνα. Το 1796 η Άρτα περνά στα χέρια του Αλή Πασά και το 1822 µε το θάνατο του Αλή, η Άρτα επανέρχεται στην Υψηλή Πύλη. Το 1881 µε τη Συνθήκη του Βερολίνου η Άρτα απελευθερώνεται και επανέρχεται στο Ελληνικό κράτος.

Ν αοί και Μοναστήρια .

Απέναντι σελίδα: Καταρράκτης

Η Παρηγορήτρια, ο εντυπωσιακός αυτός ναός µε το µοναδικό κεντρικό τρούλο, χτίστηκε το 1285-1289 από το Νικηφόρο Ά Κοµνηνό ∆ούκα και τη σύζυγο του Άννα Παλαιολογίνα Κατακουζηνή. Αγία Θεοδώρα, ιδρύθηκε από τη Βασίλισσα του ∆εσποτάτου Θεοδώρα προς τιµήν του Αγίου Γεωργίου. Λειτούργησε ως γυναικείο µοναστήρι όπου εµόνασε και η ίδια η Θεοδώρα µετά το θάνατο του συζύγου της. Εκεί και τάφηκε. Η Αγία Θεοδώρα είναι η Πολιούχος της Άρτας. Άγιος Βασίλειος, χτίστηκε το 13ο αιώνα. Εκεί λειτούργησε ( 16621821 ) ανώτερη ελληνική σχολή µε την ονοµασία Σχολή Μανωλάκη από τον ιδρυτή της Φίλλιπο Μανωλάκη. Μονή Κάτω Παναγίας, γυναικείο µοναστήρι, ιδρύθηκε το 13ο αιώνα. Άγιος Βασίλειος της Γέφυρας, ιδρύθηκε περίπου το 900 µ.Χ. στην περιοχή Τοπ Αλτί, 1 χιλ Β∆ της γέφυρας Παναγία η Βλαχέρνα, ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα. Πήρε το όνοµα της από την Παναγία των Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη. Παναγία Μπρυώνη ( Νεοχωράκι ), ιδρύθηκε το 1238. Άγιος ∆ηµήτριος Κατσούρη ( Πλησιοί ), το αρχαιότερο µνηµείο της Άρτας. Χτίστηκε τον 9ο αιώνα και σώζεται σχεδόν άθικτος. Κόκκινη εκκλησία ( Βουλγαρέλι ), χτίστηκε από κόκκινους πλίνθους, το 1281. Η Παναγία της Κορωνησίας, χρονολογείται το 10ο αιώνα. Η Παντάνασσα, βρίσκεται στο χωριό Παντάνασσα βόρεια της Φιλιππιάδας. Ιδρύθηκε στα µέσα του 13ου αιώνα. Η Χρυσοσπηλιώτισσα ( Γούργιανα ), χτίστηκε το 1663. Οι τοιχογραφίες χρονολογούνται το 1801. Η Μεγαλόχαρη, χτίστηκε το 17ο αιώνα. Από το Ναό πήρε και το όνοµα

του το χωριό. Μονή Σέλτσου ( Πηγές ), ο ναός είναι αφιερωµένος στην Κοίµηση της Θεοτόκου και ιδρύθηκε το 1697. Από το παλαιότερο µοναστήρι σώζεται µόνο ο ναός και µερικά ερειπωµένα κελιά. Γνωστή είναι η µονή για την ιστορική της σηµασία καθώς εκεί το 1804 κλείστηκαν πάνω από 1000 Σουλιώτες για να γλιτώσουν από τους Τουρκαλβανούς και τον Αλή Πασά. Μετά από πολιορκία 4 µηνών σώθηκαν µόνο 40 Σουλιώτες και τα γυναικόπαιδα έπεσαν σε χαράδρα 300µέτρων για να µην πέσουν στα χέρια των Τούρκων. Ο Άγιος Γεώργιος ( Βουργαρέλι ), το µοναστήρι ιδρύθηκε το 18ο αιώνα και οι τοιχογραφίες χρονολογούνται το 1714. Η Παναγία της Ροδιάς ( Βίγλα ). Βρίσκεται στις όχθες την οµώνυµής λιµνοθάλασσας. Τηµάται στην Κοίµηση της Θεοτόκου. Το µοναστήρι της Κοίµησης της Θεοτόκου ( Σκουληκαριά ). Το µοναστήρι είναι σχεδόν ερειπωµένο αλλά ο ναός σώζεται ακέραιος. Εδώ γεννήθηκε ο Γεώργιος Καραϊσκάκης.

Ά λ λ α α ξ ι ο θ έ α τα .

Το γεφύρι της Άρτας. Το σήµα κατατεθέν της Άρτας γνωστό από τον θρύλο του Πρωτοµάστορα και της γυναίκας του. Στο σηµείο υπήρχε γέφυρα από τους κλασικούς χρόνους αλλά µε την σηµερινή του µορφή το γεφύρι χρονολογείται από το 1612. Το Κάστρο της Άρτας, χτίστηκε στα µέσα του 13ου αιώνα από το Μιχαήλ ΄Β, ∆εσπότη της Ηπείρου Μουσείο Κλασικών Αρχαιοτήτων. Στεγάζεται στη τράπεζα της Μονής Παρηγορήτισσας. Ιστορικό Μουσείο Σκουφά. Παρουσιάζει την ιστορία της Άρτας. Λαογραφικό Μουσείο Σκουφά. Στεγασµένο στο χαρακτηριστικό πορφυρό κτήριο δίπλα στο γεφύρι, παρουσιάζει τον τοπικό λαϊκό πολιτισµό της Άρτας. Κέντρο Πληροφόρησης Σαλαώρας, ένας χώρος αφιερωµένος στον Αµβρακικό και στον Αργυροπελεκάνο ένα από τα πιο σπάνια πουλιά στην Ευρώπη. Ιδιωτικό Μουσείο Π. Καραλή. Βρίσκεται στην Κυψέλη. Ο κ Καραλής για πάνω από 70 χρόνια συλλέγει αντικείµενα και καταγράφει τον τρόπο ζωής της περιοχής

πάνω: Πέτρινο Σπίτι στην Σκουληκαριά

στη Βλαχέρνα

Αµβρακικός

∆ήµος Αχέροντα Ο ∆ήµος Αχέροντα βρίσκεται στο Ν.Α άκρο του Ν. Θεσπρωτίας. Βόρεια συνορεύει µε το ∆ήµο Παραµυθιάς, ανατολικά µε τη διευρυµένη κοινότητα Σουλίου, νότια µε το ∆ήµο Φαναρίου του Ν.Πρέβεζας και δυτικά µε το ∆ήµο Μαργαριτίου. Η έκτασή του είναι 67.343 στρέµµατα και περιλαµβάνει 4 δηµοτικά διαµερίσµατα: το Γαρδίκι, τη Γλυκή, το Σκάνδαλο και τη Χόϊκα. Σύµφωνα µε τον νέο διοικητικό χάρτη, ο ∆ήµος Αχέροντα θα συνενωθεί µε τον ∆ήµο Παραµυθιάς και την Κοινότητα Σουλίου. Κατά την αρχαιότητα και ιδιαίτερα την εποχή του Αυτοκράτορα Θεοδοσίου, όπου έζησε και έδρασε ο Αγιος ∆ονάτος, η περιοχή αυτή ήταν θάλασσα και αποτελούσε τµήµα του Γλυκύ Κόλπου και της Αχερουσίας Λίµνης. Συνεχώς αυξανόµενος τα τελευταία χρόνια είναι ο περιηγητικός τουρισµός, κυρίως στην περιοχή των πηγών του Αχέροντα,καθώς και οι εξειδικευµένες µορφές άθλησης, όπως το ράφτινγκ και ο αεροπτερισµός

διαδροµές

Ιστορικά Στοιχεία ∆ήµος Αχέροντα, µε 2.343 µόνιµους κατοίκους, βρίσκεται στο Ν.Α. άκρο του Νοµού Θεσπρωτίας. Η έκτασή του ανέρχεται στα 67.343 στρ. Το µεγαλύτερο µέρος της έκτασης είναι πεδινό και αποτελείται από έναν πλούσιο αρδευόµενο κάµπο. Αποτελείται από τέσσερα Τοπικά ∆ιαµερίσµατα: Γαρδικίου (έδρα του ∆ήµου), Γλυκής, Σκανδάλου και Χόικας. Η περιοχή του ∆ήµου Αχέροντα, µε το ανεκτό µεσογειακό της κλίµα, διασχίζεται από τους ποταµούς Αχέροντα και Κωκυτό, οι οποίοι ενώνονται και καταλήγουν στο Ιόνιο Πέλαγος. Η ευρύτερη περιοχή του Αχέροντα είναι ένας συνδυασµός τοπίων υψηλής αισθητικής αξίας και τόπων εξαιρετικού ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Από το εντυπωσιακό φαράγγι του Αχέροντα, το αρχαίο Νεκροµαντείο και την απαράµιλλη Κασσώπη, µέχρι το ιστορικό Σούλι και την γραφική Πάργα. Παρουσιάζει µεγάλο οικολογικό ενδιαφέρον, ιδιαίτερα στα Στενά και το ∆έλτα του ποταµού Αχέροντα, που αποτελούν έναν όµορφο και σπάνιο στην Ελλάδα βιότοπο µε πάνω από 450 φυτικά είδη, µε την παρουσία ενός µεγάλου αριθµού ειδών πουλιών και της θαλάσσιας χελώνας Carreta Carreta, που έχει καταγραφεί από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή και το Ε.Κ.Β.Ι., κι έχει ενταχθεί στις περιοχές προστασίας της φύσης του ∆ικτύου «Φύση 2000», καθώς και στη λίµνη Καλοδικίου. Γνωστός από τον Όµηρο µέχρι και σήµερα ο ∆ήµος Αχέροντα, είναι µια περιοχή αρχαιολογικών χώρων, κατάσπαρτη µε ιστορικά ευρήµατα, µε ορατά µνηµεία, µάρτυρες του άφθαρτου ιστορικού πλούτου. Κατά την αρχαιότητα η περιοχή καλύπτονταν από θάλασσα. Με το πέρασµα του χρόνου, παρέµειναν βάλτοι και ρέµατα, ένα από τα οποία περνούσε από το «Πορθµείο», όπου γινόταν η παραλαβή και µεταφορά των ψυχών για το Νεκροµαντείο. Κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. έζησε και έδρασε στην περιοχή ο Άγιος ∆ονάτος, σηµαντικότερα έργα του οποίου είναι, η Εκκλησία βασιλικού ρυθµού στη Γλυκή και η εκτροπή των νερών του ποταµού Αχέροντα.Ο ποταµός Αχέροντα, τα στενά και οι πηγές, αποτελούν µια περιοχή εκπληκτικού φυσικού τοπίου, ένα οικοσύστηµα µε µεγάλο οικολογικό, φυσιολατρικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Από τους µεγαλύτερους θρύλους της αρχαιότητας, γεµάτος από µυθολογία για την κάτω ζωή. Η µυθολογία θέλει τον Ερµή να µεταφέρει τις ψυχές των νεκρών στον Αχέροντα, κ από εκεί τις αναλάµβανε ο Χάρων, που τις οδηγούσε αντί ενός οβολού στον Άδη. Στην όχθη του ποταµού συναντάµε τη θέα των βράχων και της πολύ βαθιάς χαράδρας απ’ όπου ξεπηδούν, µουγκρίζοντας και αφρίζοντας τα νερά του ποταµού όπου σου δίνουν την εικόνα των Ταρτάρων και της κατοικίας του Πλούτωνα. Ποτάµι των οδυρµών και της θλίψης πίστευαν πως είναι ο παραπόταµός του, Κωκυτός.Στο Τ. ∆. Γαρδικίου βρίσκεται ο εξαιρετικής σηµασίας βυζαντινός ναός της Αγίας Κυριακής, που χτίστηκε τον 14ο αιώνα.Στο Τ. ∆. Χόικας και στον συνοικισµό Αγοράς του Τ. ∆. Σκανδάλου σώζονται αρχαιολογικά ερείπια της Θεσπρωτικής αρχαίας πόλης Ελάτριας και τα τείχη της αρχαίας Ακρόπολης αντίστοιχα. Το Τ. ∆. Γλυκής, χάρη στον ευεργετικό ποταµό Αχέροντα, που µε τα κρυστάλλινα νερά του προσφέρει µία πανέµορφη θέα, συνδυάζοντας την ξανθή κοίτη του µε το πράσινο των δασωµένων παρειών των βουνών του ιστορικού Σουλίου και µε τα πελώρια δένδρα. Ειδικότερα, η διαδροµή από τις πηγές Αχέροντα έως το ιστορικό Σούλι κρίνεται απολαυστική, αφού γίνεται κάτω από την σκιά τεράστιων πλατάνων και µέσα από την δροσιά που χαρίζουν τα παγωµένα πεντακάθαρα νερά του ποταµού, απολαµβάνοντας συγχρόνως τα εξαιρετικής ποιότητας εδέσµατα της περιοχής.Η περιοχή του ∆ήµου Αχέροντα, εκτός από ξεκούραση και γαλήνη, προσφέρει και δυνατότητες για ενεργητική άθληση. Στον Αχέροντα, το Οµηρικό ποτάµι, µπορεί κανείς να κάνει ράφτινγκ, απολαµβάνοντας την όµορφη φύση και το ποτάµι που σε κάθε του βήµα παρουσιάζει µια διαφορετική εικόνα. Για τους λάτρεις της ιππασίας, υπάρχει ειδικά διαµορφωµένος χώρος για να ιππεύουν µικροί και µεγάλοι. Για τους πιο τολµηρούς που αγαπούν τα ύψη, τους δίνεται η δυνατότητα να πετάξουν µε ανεµόπτερα.Η ανάπτυξη υπηρεσιών οικοτουρισµού τα τελευταία χρόνια, υποβοηθούµενη από τις υποδοµές για διαµονή, προσφέρουν πολλές δυνατότητες στον επισκέπτη. Οι επισκέπτες µπορούν να διανυκτερεύσουν σε αγροτουριστικά καταλύµατα. Η µετάβαση στο ∆ήµο Αχέροντα είναι δυνατό να πραγµατοποιηθεί οδικώς και µε λεωφορεία του ΚΤΕΛ από την Ηγουµενίτσα, τα Ιωάννινα, την Πρέβεζα, την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη. Ποταµός Αχέροντας Ο Αχέροντας συνιστά περιοχή ιδιαίτερου κάλλους και πηγή σηµαντικών πληροφοριών και γνώσεων στον τοµέα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Τόσο τα Στενά και οι Εκβολές του Αχέροντα όσο και η ευρύτερη περιοχή ανήκουν στο Ευρωπαϊκό ∆ίκτυο Προστατευόµενων περιοχών Natura 2000 (κωδικός GR2140001).Συγκεκριµένα στην περιοχή υπάρχουν 699 είδη χλωρίδας εκ των οποίων τα 449 συναντώνται στο ∆έλτα και τα 250 στα Στενά, ενώ στην περιοχή του ∆έλτα υπάρχουν 19 τύποι οικότοπων.Τα Στενά και οι Πηγές του αποτελούν µια περιοχή εκπληκτικού φυσικού τοπίου, ένα οικοσύστηµα µε µεγάλο οικολογικό, φυσιολατρικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Αχέρων: Η ονοµασία του ποταµού Αχέροντα προέρχεται από τη λέξη «άχος» που σηµαίνει θλίψη αναφερόµενη στη θλίψη του θανάτου

•Μαυροπόταµος: Η εναλλακτική ονοµασία του ποταµού ως Μαυροπόταµος προέρχεται από τις λέξεις «µαύρος» και «ποταµός» και αποδίδεται στο ∆ία που µαύρισε τα νερά του Φαναριώτικος: Η ονοµασία του ως Φαναριώτικος προέρχεται από το φανάρι (=φάρος) που υψωνόταν στο Ακρωτήρι Χειµέριο, το οποίο βρίσκεται στις εκβολές του στην Αµµουδιά, προς καθοδήγηση των επισκεπτών στο Νεκροµαντείο. Μυθολογία Η κάθε ψυχή, περνώντας από το πορθµείο του Χάροντα, έπρεπε να δώσει από έναν οβολό για τη µεταφορά, ενώ αξιοσηµείωτη είναι η περίπτωση του Μένιππου, τον οποίο αναφέρει ο Λουκιανός, ως τον µοναδικό που διέσχισε τον Αχέροντα χωρίς να πληρώσει.Στο δρόµο του ο ποταµός διασταυρωνόταν µε τους Πυριφλεγέθοντα και Κωκυτό, στο σηµερινό χωριό Μεσοπόταµος, στο σηµείο όπου βρίσκεται το αρχαίο Νεκροµαντείο του Αχέροντα, το οποίο προωθούσε την επικοινωνία µε τις ψυχές. Αχέρων, Κωκυτός και Πυριφλεγέθων συναποτελούσαν τους τρεις ποταµούς του Άδη, και οι τρείς µε θλιβερά ονόµατα (Αχέρων = χωρίς χαρά, Πυριφλεγέθων = πύρινος, Κωκυτός = θρήνος) συµβολίζοντας την θλίψη και τους θρήνους του θανάτου και δίνοντας το συµβολισµό της πύρινης κολάσεως, όπως διατηρείται και σήµερα στην Χριστιανική θρησκεία.Σύµφωνα µε την λαϊκή παράδοση τα νερά του ποταµού ήταν πικρά καθώς ένα "στοιχειό" (τέρας) που ζούσε στις πηγές του

πάνω:Η πρωιµότερη - παλαιοχριστιανική - φάση της σωζόµενης σε ερείπια τρίκλιτης µεσοβυζαντινής βασιλικής, ταυτίζεται µε το µεγάλο Ναό, τον οποίο σύµφωνα µε ιστορικές µαρτυρίες, έχτισε ο επίσκοπος της πόλης ∆ονάτος, µε χορηγία του Αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α' στα τέλη του 4ου αιώνα µ.Χ.

δηλητηρίαζε τα νερά. Ο Άγιος ∆ονάτος, πολιούχος της Μητρόπολης Παραµυθιάς Θεσπρωτίας, σκότωσε το στοιχειό και τα νερά του Αχέροντα έγιναν γλυκά. Έτσι πήρε και το όνοµά του το χωριό Γλυκή. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο από την αρχαία Ελληνική µυθολογία που µαρτυρά την συνέχεια αυτής στην σύγχρονη πλέον λαϊκή παράδοση είναι το εξής: Κατά την τιτανοµαχία οι Τιτάνες έπιναν νερό από τον Αχέροντα για να ξεδιψάσουν γεγονός που προκάλεσε την οργή του ∆ία ο οποίος µαύρισε και πίκρανε τα νερά του Αξίζει να επισκεφτείτε: Στην Γλυκή, στη δεξιά όχθη του ποταµού Αχέροντα, στο σηµείο που ο ποταµός αφήνοντας την χαράδρα του Σουλίου µπαίνει στην πεδιάδα, τοποθετείται η γνωστή από την φιλολογική παράδοση παλαιοχριστιανική πόλη της Εύροιας. Η πρωιµότερη - παλαιοχριστιανική - φάση της σωζόµενης σε ερείπια τρίκλιτης µεσοβυζαντινής βασιλικής, ταυτίζεται µε το µεγάλο Ναό, τον οποίο σύµφωνα µε ιστορικές µαρτυρίες, έχτισε ο επίσκοπος της πόλης ∆ονάτος, µε χορηγία του Αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α' στα τέλη του 4ου αιώνα µ.Χ. Την εποχή του Ιουστινιανού οι κάτοικοι της Εύροιας µεταφέρθηκαν σε άλλη περισσότερη οχυρή θέση. Στις παρυφές των βουνών, πέραν των ερειπίων των αρχαίων οικισµών, σώζονται και τα εγκαταλειµµένα χωριά του 19ου και 20ου αιώνα. Στο Γαρδίκι, το εξαιρετικής σηµασίας εκκλησιαστικό µνηµείο αποτελεί ο Ναός της Αγ. Κυριακής. Η εκκλησία αυτή χτίστηκε πιθανόν την υστεροβυζαντινή περίοδο, µονόκλιτη µε καµάρα και αντικαταστάθηκε από δίρριχτη στέγη. Στην Χόικα αλλά και στο Γαρδίκι σώζονται ακόµη αρχαίοι οικισµοί και αρχαία τείχη. Επίσης µικρή οχυρωµένη ακρόπολη βρίσκεται στη θέση «Κιοτέζα» της Αγοράς αλλά και στην Χόικα, επάνω στην εθνική οδό, βρίσκεται µικρό αρχαίο Σπήλαιο το οποίο δεν έχει εξερευνηθεί ακόµη.

∆ήµος Μαργαριτίου

Κείµενο / Φωτό: Αρχείο ∆ήµου Μαργαριτίου

Το Μαργαρίτι είναι µία από τις ιστορικές περιοχές της Ηπείρου. Με Π.∆ 19/10/78 (ΦΕΚ 594 ∆΄) χαρακτηρίστηκε ως παραδοσιακός οικισµός. Ορισµένοι τοποθετούν εδώ την αρχαία πόλη << Παναός>>. Ως τα µέσα του 15ου αιώνα φαίνεται πως ήταν ένα µικρό χωρίο µε χριστιανούς, Έλληνες κατοίκους, αγρότες και καλούνταν Μαργαρίτι (ίσως από το όνοµα του γαιοκτήµονά του ή κατ’ άλλους ενός ψαρά που λεγόταν Μαργαρίτης, ενώ κατά την γνώµη άλλων φέρεται να χτίστηκε, αρχικά το 14ο αιώνα, από Αρβανίτες, στη γλώσσα των οποίων οφείλει και το όνοµα του << Μαρ-γκλιτς >> που σηµαίνει <<τρελό σπαθί>>). Με την υποταγή της Θεσπρωτίας στους Τούρκους, το 1449, κυριεύτηκε και το Μαργαρίτι. Ταυτόχρονα άρχισε ο βίαιος εξισλαµισµός των χριστιανών κατοίκων του. Το έτος 1549 οι Τούρκοι, στα πλαίσια ισχυροποίησης των κατακτηµένων εδαφών έναντι του βενετικών κτήσεων στα παράλια του Ιουνίου, άρχισαν την κατασκευή του κάστρου του Μαργαριτίου. Το έτος 1571, οι Βενετοί που κατείχαν τη γειτονική Πάργα, στην προσπάθεια µείωσης της τουρκικής επέκτασης στα παράλια, απέστειλαν κατά του Μαργαριτίου ισχυρή δύναµη, που κατάλαβε και κατέστρεψε το κάστρο. Μετά την ενετοτουρκική ειρήνη του 1573 οι µουσουλµάνοι Τσάµηδες του Μαργαριτίου κατέχουν προνοµιούχο θέση στην περιοχή. Το Μαργαρίτι απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό στις 23/02/1913. Ως το 1940, οι µουσουλµάνοι Τσάµηδες κάτοικοί του, έχοντας εξασφαλισµένα τα βασικά τους δικαιώµατα, συµβιώνουν αρµόνικα µε τους χριστιανούς. Στη διάρκεια του Β΄ παγκόσµιου πολέµου συνεργάζονται µε τις δυνάµεις κατοχής, οπότε το1944 φεύγουν µαζικά στην Αλβανία. Ο πληθυσµός µειώνεται δραστικά και µόνο εν µέρει αναπληρώνεται µε την εγκατάσταση χριστιανικών οικογενειών από διάφορες οικογένειες από διάφορες περιοχές της Ηπείρου, νοµάδων κτηνοτρόφων (Βλάχων Σαρακατσάνων) και εποίκων από τις γύρω περιοχές (χωριά του κάµπου – Σούλι – Πόποβο κ.τ.λ.). Το Μαργαρίτι διατηρεί τον πληθυσµό του, σχεδόν σταθερό, τα τελευταία 50 χρόνια. Tο 19ο αιώνα η µικρή πόλη διαµορφώνεται µε βάση το παζάρι της και αποκτά πλέον αστικά πολιτισµικά χαρακτηριστικά . Εδώ συρρέουν άνθρωποι και προϊόντα από όλες τις γύρω περιοχές, υπάρχουν εργαστήρια και µικροβιοτέχνες. Πλούσιοι µπέηδες και αγάδες χτίζουν τα σαράγια τους. Όλα τα αξιοθέατα που διασώζονται σήµερα, ανάγονται σε εκείνη την περίοδο. Στη διάρκεια του 20ου αιώνα ο οικισµός και ιδιαίτερα ο αρχικός της περιοχής Σκάλας, ακολούθησε φθίνουσα πορεία. Τελευταία παρατηρείται µια τάση επιστροφής των απόδηµων, είτε για µόνιµη εγκατάσταση, είτε αναζητώντας µία δεύτερη κατοικία για τις διακοπές τους. Υπήρχαν πολλοί δρόµοι, συνήθως στενόµακροι, ελικοειδείς και οι περισσότεροι οδηγούσαν στην αγορά. Ήταν λιθόστρωτοι (καλντερίµια) ειδικά κατασκευασµένοι, έτσι ώστε να είναι βατοί για ανθρώπους και ζώα, ακόµη και στα δυσκολότερα σηµεία. Με παρόµοια καλντερίµια (τµήµατά τους διασώζονται ακόµη και σήµερα) συνδεόταν το Μαργαρίτι και µε τα γειτονικά χωριά και παζάρια. Την αγορά φώτιζαν σιδερένια φανάρια, φτιαγµένα µε µεράκι από το σιδηρουργό που είχε το εργαστήρι του εκεί. Έλος Καλοδικίου Ο Οδυσσέας και η Βασίλισσα των Θεσπρωτών Καλλιδίκη Αρκετοί αρχαίοι συγγραφείς αναφέρονται στην επίσκεψη του Οδυσσέα στην Θεσπρωτία, άλλοτε ως ναυαγού, άλλοτε ως χρησµολήπτη κι άλλοτε ως πολέµαρχου. «..Η Πηνελόπη κάτω από τις πιέσεις των µνηστήρων προτείνει να παντρευτεί όποιον τεντώσει το τόξο του Οδυσσέα. Εκεί απέτυχαν όλοι. Μόνος ο Οδυσσέας το πετυχαίνει και στην συνέχεια µε τον Τηλέµαχο και τους πιστούς δούλους του σκότωσε όλους τους µνηστήρες και τις άπιστες δούλες. Καταφεύγει στο γέρο Λαέρτη όπου και η συγκινητική αναγνώριση και ενώ επίκειται σύγκρουση µε τους συγγενείς των µνηστήρων που ζητάνε εκδίκηση παρεµβαίνει η Αθηνά και προτείνει ανακωχή. Εδώ τελειώνει η Οδύσσεια, αλλά όχι και η ιστορία του Οδυσσέα, ο οποίος εξακολουθεί να βρίσκεται σε διαµάχη µε τους συγγενείς των µνηστήρων. Τότε κλή-

Το Μαργαρίτι

θηκε ο Νεοπτόλεµος, βασιλιάς των νησιών της Ηπείρου, ως δικαστής. Σύµφωνα µε την κρίση του Νεοπτόλεµου ο Οδυσσέας υποχρεώνεται να αποµακρυνθεί από την χώρα του και να µην επιστρέψει παρά σε δέκα χρόνια.. Ξεκίνησε, τότε, πεζός – σύµφωνα µε τη συµβουλή του Τειρεσία – και µε ένα κουπί στους ώµους πέρασε το όρος Ήπειρος. Όταν έφτασε στην Θεσπρωτίδα, οι χωρικοί άρχιζαν να του φωνάζουν: Ε, ξένε, που το πάς το λυχνιστήρι ανοιξιάτικα; Τότε ο Οδυσσέας πρόσφερε ως θυσία ένα κριάρι, έναν ταύρο κι έναν αγριόχοιρο στον Ποσειδώνα κι εκείνος τον συγχώρεσε. Επειδή όµως ακόµα δεν µπορούσε να επιστρέψει στην Ιθάκη παντρεύτηκε την Καλλιδίκη, βασίλισσα των Θεσπρωτών και ηγήθηκε του στρατού της βασίλισσας στον πόλεµο κατά των Βρύγων που τελούσαν υπό την αρχηγία του Άρη. Ο Απόλλων διέταξε όµως ανακωχή. Μετά από εννιά χρόνια ο Πολυποίτης, ο γιος του Οδυσσέα και της Καλλιδίκης ανέβηκε στο θρόνο του θεσπρωτικού βασιλείου και ο Οδυσσέας επέστρεψε στην Ιθάκη. Εκεί είχε φτάσει και ο Τηλέγονος, ο γιος του από την Κίρκη σε αναζήτηση του πατέρα του. έγινε µια σύγκρουση για κάτι κοπάδια και ο Τηλέγονος, χωρίς να το ξέρει, σκότωσε το Οδυσσέα µε ένα ακόντιο που είχε για αιχµή ψαροκόκαλο…» Μόρφι Το όνοµα του χωρίου στο θεό του ύπνου Μορφέα, η σπηλιά στο Στάγο στο βάραθρο και τα νερά της Στυγός, το βουνό Ερµήτης στον αγγελιοφόρο των θεών Ερµή και το όνοµα της λίµνης Καλoδικίου στην µυθική βασίλισσα των Θεσπρωτών Καλλιδίκη. Κατά την τουρκοκρατία στο χωριό δεν υπήρχαν τούρκοι ούτε µουσουλµάνοι. Το σηµερινό χωρίο ακολούθησε τη µοίρα της Θεσπρωτίας. Πολλοί κάτοικοι ξεΟ Άγιος Αρσένιος νιτεύτηκαν για να βρουν καλύτερη τύχη. Ένας περίπατος στις δασωµένες πλαγίες του Ερµήτη, ένα προσκύνηµα στη σκήτη του Αγίου Αρσένιου, το αγνάντεµα της λίµνης από το ¨ παρατηρητήριο ¨ του Αγίου Γεωργίου ή από το παλιό χωρίο, το πέταγµα του χαρταετού στα σιάδια του Αγίου ∆ηµητρίου και η φιλοξενία στα ¨ µαγαζιά ¨ του χωρίου αποζηµιώνουν κάθε επισκέπτη. Καταβόθρα Τέως αµιγής Μουσουλµανική Κοινότητα, µία από τις επτά που υπήρχαν στο Νοµό Θεσπρωτίας. Η ιστορία της για τους σηµερινούς της κατοίκους αρχίζει από το έτος 1944 ηµεροµηνία κατά την οποία οι Μουσουλµάνοι κάτοικοί της την εγκατέλειψαν λόγω των πολλών εγκληµάτων που διέπραξαν στο Χριστιανικό στοιχείο κατά την κατοχή της χώρας µας από τους Γερµανούς και Ιταλούς 1940-1944. Από την πρωτέρα ιστορία της αξιοσηµείωτο ήταν το ανάκτορο των ΤσαπαροΪνων (σηµαίνων στέλεχος του µουσουλµανικού στοιχείου – ∆ιετέλεσε Υπουργός Εξωτερικών της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας)το οποίο (ανάκτορο) κατεστράφη σχεδόν ολοσχερώς από τους µετέπειτα εποίκους που εγκαταστάθηκαν στα Μουσουλµανικά κτήµατα. Σώζονται δύο τουρκικοί µιναρέδες σε κακή κατάσταση καθώς και ερείπια παλαιών αρχοντικών.

Σπαθαραίοι Το σηµερινό χωρίο χτίστηκε µετά το 1870 γύρω από το µοναστήρι της Αγίας Τριάδας. Το παλιό χωρίο Σπαθαράτες, κατα-

στράφηκε από τους Τούρκους. Έµειναν ο ΑΪ-Γιώργης και η Αγία Βαρβάρα να θυµίζουν την ύπαρξη του. Στην κατοχή (1941 - 1944) το χωρίο κάηκε δύο φορές από τους κατακτητές.

Μεσοβούνι Το Τ.∆ Μεσοβουνίου ήταν ως το 1957 αυτόνοµη Κοινότητα Κουρτέσι. Μετά συνενώθηκε µε την ∆ράγανη και το Ράπι και δηµιούργησαν την κοινότητα Αµπελιάς ως το 1998. Με το σχέδιο Καποδίστρια συµπεριλήφθη στον ∆ήµο Μαργαριτίου. Στο Μεσοβούνι έχει την έδρα του ο ιππικός ορειβατικός όµιλος Θεσπρωτίας << Ο ΠΗΓΑΣΟΣ >> µε πολλές δραστηριότητες ιππασίας και περιπάτων. Το Μεσοοβούνι βρίσκεται σε 500µ υψόµετρο και η ψηλότερη βουνοκορφή του είναι το Λιούκου µε 980µ υψόµετρο, η οποία το χειµώνα είναι πολλές φορές χιονισµένη και είναι κατάλληλη για ορειβασία. Μαζαρακιά

Είναι ένα ωραίο χωριό µε ολοκαίνουργια σπίτια, µε πανέµορφη την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου στην πλατεία του χωριού. Κάποτε το νερό το κουβαλούσαν από τα υπάρχοντα πηγάδια. Μέχρι το 1944 κατοικούνται από 300 οικογένειες Αλβανοτσάµηδων και 30 χριστιανικές που έβγαζαν το περίφηµο µαζαρακιότικο ταµπάκο έχει τρεις συνοικισµούς την Πάναινα, την Κόντρα και το Τζιανάρι. Στην Πάναινα µέχρι αργά κατοικούσαν6 βλάχικες οικογένειες και µια από το Συνοίκιο η οικογένεια του Χριστοφόρου Τσώλη από τα ορεινά όπου διατηρούν περιβόλια µε ελιές. Σήµερα υδρεύετε από την πηγή του Θέµελου Σκανδάλου που υδρεύει όλα τα χωριά και η ζωή των κατοίκων είναι άνετη µε όλα τα µέσα µιας σωστής διαβίωσης, από Έλληνες που κατέβηκαν από τα ορεινά µέρη και είναι ως επί το πλείστον Ποποβίτες και λιγότεροι Κουκουλιώτες δηλαδή Σουλιώτες αλλά και Σαρακατσαναίους που ασχολούνται µε την κτηνοτροφία αλλά και ελαιοκαρπία. Υπάρχει και ελαιοτριβείο, του Βασίλη Κάτσιου που εξυπηρετεί όλα τα περιβόλια της επαρχίας. Σήµερα έχει πολλά µπαρ, καφενεία, καφετέριες και ολοκαίνουργια σπίτια. Κατά το 1960-1974, ευρίσκοντο επί της εθνικής οδού Ηγουµενίτσας – Αθήνα και είχε πολύ µεγάλη κίνηση. Σήµερα ο δρόµος αυτός αντικαταστάθηκε από τον παραλιακό και έτσι η Μαζαρακιά έχασε την Αίγλη της.

Ελευθέρι ∆ηµοτικό διαµέρισµα του σηµερινού Καποδιστριακού ∆ήµου Μαργαριτίου µε 350 περίπου µόνιµους κατοίκους. ∆εξιά της εθνικής οδού Ηγουµενίτσας – Πρέβεζας στην διασταύρωση που οδηγεί προς Ελευθέρι, σώζεται πολυγωνικό κτίριο µε σηµαντική αρχαιολογική αξία, είναι γνωστό µε την ονοµασία Πυργί. Σηµαντικό στολίδι της περιοχής και µε µεγάλη περιβαλλοντική αξία, η περίφηµη λίµνη του Καλοδικίου, το όνοµα της οποίας συνδέεται µε την µυθική βασίλισσα της Θεσπρωτίας Καλλιδίκη. Σπάνιο υδροβιότοπος που προστατεύεται από το ΝΑΤΟΥΡΑ 2000, αποτελεί καταφύγιο για πολλά είδη πουλιών που κατεβαίνουν από την βόρεια Ευρώπη. Μέσα σε αυτήν ζουν κάστορες και διάφορα είδη ψαριών. Ο επισκέπτης µπορεί

Αη Γιάννης

να χαρεί το σπάνιο αυτό περιβάλλον µε τους κύκνους να διασχίζουν καµαρωτά τα ήσυχα νερά της λίµνης, ανάµεσα στα πανέµορφα νούφαρα. Ο Πολιτιστικός σύλλογος Ελευθερίου κάθε καλοκαίρι οργανώνει σηµαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις για τους επισκέπτες του χωρίου κάνοντας ακόµη πιο ενδιαφέρουσα και ευχάριστη την επίσκεψη και διαµονή. Σηµαντική συµβολή έχουν επίσης τόσο ο αθλητισµός όσο και ο νεοσύστατος σκοπευτικός σύλλογος.

Καρτέρι Το χωρίο Καρτέρι(παλιά ονοµασία Καρτέρεζα ) ιδρύθηκε κατά το έτος 1500 µ.Χ. από τους κατοίκους µετοικίσαντες µετά από εξισλαµισµό των µέχρι τότε χριστιανικών χωριών, Μαζαρακιά – Παγκράτες – Λαδοχωρίου – και χωρία των Φιλιατών, οι οποίοι δεν αποδέχτηκαν τον εξισλαµισµό. Η αλλαγή από Καρτέρεζα σε Καρτέρι φαίνεται στο ΦΕΚ 184/1919, εκ του αρχείου περί συστάσεως των ∆ήµων και Κοινοτήτων 1836-1939 και της ∆ιοικητικής ∆ιαιρέσεως του Κράτους. Προ του 1913 το Καρτέρι αποτελούσε κοινότητα µε αιρετό κοινοτικό συµβούλιο το οποίο εκλεγόταν δια βοής από τους κατοίκους του. Η ενδυµασία των κατοίκων – όπως φαίνεται και στις διάφορες φωτογραφίες που διασώθηκαν – ήταν: Για τους άνδρες: Η µπουραζάνα (σηµερινό παντελόνι), η πουκαµίσα και τα τσαρούχια. Για τις γυναίκες: Φόρεµα µακρύ µήκους ως τον αστράγαλο, η ποδιά και το γιλέκο. Φορούσαν διάφορα στολίδια και κεντήµατα στο στήθος και στην µέση τα λεγόµενα <<Σπαλέτα>>. Στην µέση φορούσαν ζώνη µε διάφορα ασηµένια κεντίδια τους λεγόµενους <<τοκάδες>>.

΄Έλος Καλοδικίου

το Κεφαλόβρυσο

τα χωριά µας

κείµενο / φωτό: Αρχείο ∆ήµου

Το Σάββατο 10/7/2010 θα εγκαινιαστεί το Λαογραφικό Μουσείο Κεφαλόβρυσου

Ο χρόνος έσκαψε τα πρόσωπα. Βάθυνε τις ρυτίδες. Θόλωσε τον ορίζοντα. Εδώ ο τόπος πληγώθηκε. Τα σπίτια έκλεισαν. Οι άνθρωποι έφυγαν. Και κείνοι που έµειναν, κουβαλούν την πίκρα για όσα χάθηκαν και την ελπίδα για όσα έρχονται. Έκαναν τον πόνο και την χαρά, τραγούδι. Ένα µακρόσυρτο Πωγωνήσιο, γεµάτο από τους καηµούς και τα βάσανα, από την ζωή και τον θάνατο. Στην οριογραµµή! Όλα είναι διαφορετικά... Η Ελλάδα είναι διαφορετική. Ή µήπως είναι δω η Ελλάδα... Ανάµεσα στα χαλάσµατα, τα πέτρινα γεφύρια, στους τάφους των αρχαίων, στα Βυζαντινά µοναστήρια. Στα αγέρωχα πρόσωπα και στις περήφανες µατιές που καταφέρνουν να φτάνουν στις άκρες του ορίζοντα. Ένα ταξίδι στις γεύσεις και στις µυρωδιές είναι το Πωγώνι. Ένα τραγούδι. Ένα µακρόσυρτο µοιρολόι, που συνδυάζει τον πόνο για όσα χάθηκαν και την ελπίδα για όσα έρχονται. Ένα ταξίδι στην ιστορία είναι το Πωγώνι. Γιατί η Ελλάδα δεν τελειώνει εδώ. Από δω αρχίζει η Ελλάδα

Δήμος Άνω Πωγωνίου Από εδώ ξεκινα η Ελλάδα

το Βασιλικό

Το νεοσύστατο Λαογραφικό Μουσείο Κεφαλόβρυσου

Ο ∆ήµος Άνω Πωγωνίου βρίσκεται στην βορειοδυτική πλευρά του Νοµού Ιωαννίνων. Αποτελείται από εννέα ∆ηµοτικά ∆ιαµερίσµατα, το καθένα µε την δική του ξεχωριστή ιστορία, και όλα µαζί αναπόσπαστο τµήµα, της µακράς ιστορίας του Πωγωνίου. Έδρα του ∆ήµου είναι το Κεφαλόβρυσο και γύρω από αυτό, αναπτύσσονται ο Άγιος Κοσµάς, το Βασιλικό, το Ωραιόκαστρο, ο Παλαιόπυργος, ο Κακόλακκος, η Μερόπη, η Κάτω Μερόπη και η Ρουψιά. Σήµερα το Πωγώνι έχει το πλεονέκτηµα να παραµένει µία παραδοσιακή περιοχή, που κουβαλά όλο το µεγαλείο των περασµένων εποχών και το όνειρο των νέων γενεών για ένα εξίσου λαµπρό µέλλον. Σήµερα υπάρχει ελπίδα, υπάρχει και προοπτική.... Τρεις µεγάλες φυσικές ενότητες διαµορφώνονται στον γεωγραφικό χώρο του Πωγωνίου: πρώτη του ποταµού Γορµού στα βόρεια, δεύτερη του Γυφτόκαµπου γνωστή και ως λάκκα του Μπουχτάρη και τρίτη του ποταµού ∆ρίνου στα δυτικά. Χώροι αρχαιολογικού ενδιαφέροντος: Προϊστορικοί κιβωτιόσχηµοι τάφοι, οικισµοί και Νεκροταφείο στην Κάτω Μερόπη και στην Μερόπη αντίστοιχα, αρχαιολογικοί χώροι προϊστορικής εποχής στον Παλαιόπυργο, καθώς και ίχνη ακρόπολης στο Βασιλικό και στο Ωραιόκαστρο. Νεότερα Μνηµεί Ολόκληρη η περιοχή του Άνω Πωγωνίου είναι κατάσπαρτη από αλώνια, νερόµυλους και κτίρια της προβιοµηχανικής εποχής. Άξια αναφοράς είναι το σπίτι του Πατριάρχη Αθηναγόρα στο Βασιλικό, οι Λαογραφικές συλλογές στην Κάτω Μερόπη και στην Μερόπη καθώς οιΒιβλιοθήκες στη Μερόπη και στο Βασιλικό.

τα χωριά µας Εκκλησίες & Μοναστήρια Γύρω από το χώρο της συνεκτικής δόµησης των χωριών του Πωγωνίου υπάρχει µια πληθώρα εκκλησιαστικών µνηµείων ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ-ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ • Το ξωκλήσι του Αγίου Κοσµά και η Ιερά Μονή Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Βασιλικού.

• Ιερός Ναός Αγίου ∆ηµητρίου στο ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Κακολάκκου.

• Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Προδρόµου (17ος αιώνας) στο ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Κάτω Μερόπης.

• Ιερός Ναός Κοιµήσεως της Θεοτόκου (17ος αιώνας) στο ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Κάτω Μερόπης.

• Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου (16ος αιώνας) στο ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Κάτω Μερόπης.

• Ιερός Ναός Κοιµήσεως της Θεοτόκου (19ος αιώνας) στο ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Ρουψιάς. Στον δήµο Άνω Πωγωνίου υπάρχουν περιοχές µε ιδιαίτερη φυσική οµορφιά. Τέτοιες περιοχές αναγνωρισµένης σηµασίας, που συγκεντρώνουν σηµαντική χλωρίδα και πανίδα είναι: το Όρος Νεµέρτσικα ,η Κοιλάδα Γορµού , το ∆άσος Μερόπης-Παλαιόπυργου , ο Καταρράκτης ∆έσση στο ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Ωραιοκάστρου καθώς και µικροί φυσικοί καταρράκτες στο ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Παλαιόπυργου

http://www.pogoni.gr/ ∆ήµος Άνω Πωγωνίου Κεφαλόβρυσο Τ.Κ. 44006 τηλ 26570-41166

διαδροµές

Πλούσιο πευκόδασος κοντά στις ακτές, πεντακάθαρα νερά, αρχαιολογικοί χώροι, µοναστήρια και ξωκλήσια, όµορφα χωριουδάκια, πλούσια πανίδα και χλωρίδα, κόλποι και κολπίσκοι, παραποτάµια δάση και λόφοι είναι µερικά από τα χαρακτηριστικά της περιοχής. κείμενο: Ρίζου Βίκυ Φωτογραφίες: Αρχείο Δήμου Φαναρίοτυ

Η περιοχή του ∆ήµου Φαναρίου σύµφωνα µε τον νέο διοικητικό χάρτη της χώρας, θα συνενωθεί µε την περιοχή της Πάργας. Έτσι, οι δυο αυτοί δήµοι θα αποτελέσουν τον ∆ήµο Πάργας, µε έδρα το Καναλλάκι και ιστορική έδρα την Πάργα. Ο νυν δήµος Φαναρίου, ταυτισµένος σχεδόν µε τις εκβολές του Αχέροντα, έχει να επιδείξει πλούσια φυσικά κάλλη, καθώς συνδυάζει τις οµορφιές της θάλασσας, του ποταµού και του βουνού. Ο Αχέρων ποταµός Οι πηγές του βρίσκονται στο Νοµό Ιωαννίνων, στο όρος Τόµαρος, σε υψόµετρο 1600 µέτρων και κοντά στο χωριό Γλυκή. Εκβάλλει στο Ιόνιο Πέλαγος, στο χωριό Αµµουδιά του Νοµού Πρεβέζης. Το µήκος του ανέρχεται στα 52 χιλιόµετρα . Εναλλακτικά ο Αχέροντας ήταν γνωστός και ως Μαυροπόταµος, Φαναριώτικος ή Καµαριώτικο ποτάµι.Στην αρχαιότητα πίστευαν ότι ο Αχέροντας αποτελεί τον ποταµό εκείνο, τον διάπλου του οποίου έκανε, σύµφωνα µε την αρχαία ελληνική µυθολογία ο «ψυχοποµπός» Ερµής παραδίδοντας τις ψυχές των νεκρών στον Χάροντα για να καταλήξουν στο βασίλειο του Άδη. Η κάθε ψυχή, περνώντας από το πορθµείο του Χάροντα, έπρεπε να δώσει από έναν οβολό για τη µεταφορά.Στην περιοχή υπάρχουν 699 είδη χλωρίδας εκ των οποίων τα 449 συναντώνται στο ∆έλτα και τα 250 στα Στενά, ενώ στην περιοχή του ∆έλτα υπάρχουν 19 τύποι οικότοπων. Ιδιαίτερα σηµαντικές υγροτοπικές περιοχές αποτελούν επίσης το έλος της Αµµουδιάς και το έλος της Βαλανιδοράχης ενώ σηµαντικός είναι και ο αριθµός των σπάνιων ειδών πανίδας της περιοχής. Αξιοσηµείωτη στην κατηγορία των ψαριών είναι η ύπαρξη του γοβιού, ο οποίος συναντάται µόνο στον Αχέροντα. Νεκροµαντείο Το αρχαίο Νεκροµαντείο του Αχέροντα βρίσκεται στο χωριό Μεσοπόταµος, του Νοµού Πρεβέζης, στο σηµείο όπου έσµιγε ο ποταµός Αχέρων µε τον Κωκυτό και τον Πυριφλεγέθοντα, στις βορειοδυτικές όχθες της Αχερουσίας Λίµνης, η οποία αποτελούσε την είσοδο του κόσµου των ψυχών. Είναι χτισµένο στην κορυφή ενός λόφου, στον οποίο κατέληγαν οι επισκέπτες από το Ακρωτήρι Χειµέριο του χωριού Αµµουδιά, για να επικοινωνήσουν µε τις ψυχές των αγαπηµένων τους προσώπων. Ο Όµηρος στην Οδύσσεια περιγράφει αναλυτικά την περιοχή κατά την κάθοδο του Οδυσσέα στον Άδη. Το πρώτο πράγµα που έκαναν οι ιερείς του νεκροµαντείου ήταν να πάρουν πληροφορίες για το λόγο της επίσκεψης, την οικονοµική και την κοινωνική κατάσταση του επισκέπτη και στη συνέχεια τον οδηγούσαν στο νότιο τµήµα της αυλής όπου βρισκόταν τα δωµάτια παραµονής και προδιαίτησης. Εκεί παρέµειναν οι επισκέπτες για να προετοιµαστούν για τη δοκιµασία που θα ακολουθούσαν.Μετά την προετοιµασία τους, ο ιερέας τούς οδηγούσε µέσα από τις δύο πύλες στα υπνοδωµάτια. Εδώ οι επισκέπτες

Δ. Φαναρίου Ν. Πρέβεζας ...τ’άρεσε πάντα εκείθε να χαίρεται τη θάλασσα, π’ όσο πλατύτερ’ είναι τόσο σου κλέφτει την καρδιά, τόσο το νου σου πνίγει... Αριστοτέλης Βαλαωρίτης

Λούτσα ∆.Φαναρίου

1

2

3

υποβάλλονταν σε ειδική δίαιτα µε κουκιά, χοιρινό λίπος και όστρακα, ουσίες που προκαλούσαν αναστάτωση στον οργανισµό τους. Όταν έκρινε ο ιερέας ότι κάποιος ήταν έτοιµος, τον οδηγούσε στον ανατολικό διάδροµο µέσα από την τρίτη πύλη. Πριν από αυτό όµως επισκεπτόταν το λουτρό όπου έριχνε µια πέτρα δεξιά του για να εξορκίσει το κακό και έπλενε τα χέρια του στο λουτήρα (ένα πιθάρι µε νερό). Μετά το πλύσιµο των χεριών ο επισκέπτης οδηγούνταν στο τελευταίο βόρειο δωµάτιο παραµονής για άγνωστο χρονικό διάστηµα όπου η δίαιτα ήταν αυστηρότερη και µε τις συνεχείς προσευχές αλλά και τις διηγήσεις του ιερέα µέσα στο σκοτάδι, οι αισθήσεις άρχισαν να υπολειτουργούν οδηγώντας τον σε µια κατάσταση παραισθήσεων.Τελικά µε οδηγό τον ιερέα, ο επισκέπτης έβγαινε στον ανατολικό διάδροµο όπου θυσίαζε ένα ζώο (συνήθως πρόβατο) και κατευθύνονταν στην πύλη του νότιου διαδρόµου.Ο νότιος διάδροµος ήταν δαιδαλώδης σαν λαβύρινθος µε τρεις τοξωτές πύλες που είχαν σιδερένιες πόρτες µε καρφιά ώστε να ενισχύει την αίσθηση του κάτω κόσµου. Εδώ πρόσφεραν στους θεούς άλευρα (άλφιτα) µέσα σε πήλινες λεκάνες που τις έσπαζαν επιτόπου.Η τελευταία πύλη ήταν η είσοδος του ιερού επίσης σιδερόφρακτη και οδηγούσε στην κεντρική αίθουσα του ιερού µιά αίθουσα µεγέθους 15 Χ 4,25 µ. δεξιά και αριστερά της οποίας υπήρχαν από τρία δωµάτια τα οποία ήταν αποθηκευτικοί χώροι για δηµητριακά και προσφορές των επισκεπτών.Εδώ στην κεντρική αίθουσα γινόταν οι «χοές» δηλ. προσφορές σε υγρή µορφή, όπως γάλα, µέλι, κρασί και αίµα θυσιασµένων ζώων, που χύνονταν στο πλακόστρωτο δάπεδο για να εξευµενίσουν τους θεούς του κάτω κό-

4

1. Λούτσα 2. Αλωνάκι 3.Καστρί 4. Μεσοπόταμος

σµου. Μετά από αυτό, σ’ αυτό το χώρο εµφανιζόταν και οι «σκιές» των νεκρών και µιλούσαν στον επισκέπτη.Στο τέλος ο επισκέπτης οδηγούνταν στην έξοδο του ανατολικού διαδρόµου για να µη συναντηθεί µε τους άλλους που ακόµα προετοιµαζόταν. ∆εν έπρεπε να πει σε κανέναν τι είδε και τι έζησε γιατί θεωρούνταν βλασφηµία. Από αρχιτεκτονικής άποψης το Νεκροµαντείο ταυτίζεται µε µεγαλοπρεπές ταφικό µνηµείο ή µαυσωλείο της Ανατολής του 5ου αι. Αποτελείται από πολυγωνική τοιχοδοµία, σιδερόφρακτες πύλες, εσωτερική διαίρεση µε διαδρόµους, κατασκευή που εξυπηρετεί τη λατρεία και τις τελετουργίες των υποχθόνιων θεών. Το κυρίως ιερό χωρίζεται µε δύο παράλληλους τοίχους σε µία κεντρική αίθουσα και δύο µικρές πλαϊνές. Κάτω από την κεντρική αίθουσα βρίσκεται µία άλλη υπόγεια αίθουσα λαξευµένη στο βράχο η οροφή της οποίας στηρίζεται σε δεκαπέντε πώρινα(=από πωρόλιθο) τόξα. Το Μοναστήρι του Αγίου ∆ηµητρίου Στην δεξιά όχθη του Κωκυτού ποταµού, 2.5 χλµ ΒΑ του χωριού Τουρκοπάλκου ( σηµ. Κυψέλη ), βρίσκεται το µοναδικό Βυζαντινό µοναστήρι του ∆ήµου Φαναρίου του Νοµού Πρέβεζας, αφιερωµένο στον Άγιο ∆ηµήτριο. Από το µοναστήρι σώζονται το Καθολικό, η Τράπεζα, τα ερείπια των κελιών και των βοηθητικών χώρων που πιθανότατα χρονολογούνται τον 17ο ή 18ο αιώνα, και ο Περιβολότοιχος. Η Μονή σύµφωνα µε την τεχνοτροπία της κατασκευής της παραπέµπει σε κτίσµα του ∆εσποτάτου της Ηπείρου, κατά τα τέλη του 13ου αι. ενώ η εν µέρει αλλοιωµένη επιγραφή που φέρει, αναγράφει το όνοµα του Μιχαήλ Β’ ∆ούκα, ως κτήτωρ ή του αξιωµατούχου αυτού Μιχαήλ Ζώριανου.

Αχέροντας

Με το φακό µας

Από τη Πέρδικα µέχρι και τη Σαγιάδα η ακτογραµµή της Θεσπρωτίας µε τα παραθαλάσσια χωριουδάκια τις µεγάλες παραλίες αλλά και τους µικρούς κόλπους και κολπίσκους αποτελεί ιδιαίτερα µετά τη διάνοιξη της Εγνατίας οδού πόλο έλξης για χιλιάδες επισκέπτες από ολόκληρη την Ελλάδα. Πεντακάθαρα νερά, βοτσαλωτές ακρογιαλιές, κατάφυτες πλαγιές, ήσυχα ψαροχώρια µε γραφικές ψαροταβέρνες και νεολαιίστικα στέκια όλα αυτά και άλλα πολλά αποτελούν τις παραλίες της Θεσπρωτίας.

πάνω: Μπέλα Βράκα - Σύβοτα ∆εξιά: Σαγιάδα ∆εξιά Σελίδα: Κόκκινος Βράχος - Πλαταριά

Κάτω: Αγία Παρασκευή - Νησάκι ∆ίπλα: Πλαταριά ∆εξιά Σελίδα: Αγία Παρασκευή - Νησάκι

διαδροµές

Αλβανία Βόρεια Ήπειρος µια σύντοµη επίσκεψη

κείµενο: Ασηµίνα Νταχρή Φωτό : Τηλέµαχος Παππάς Epirus Global

αρασκευή πρωί και ξεκινάµε οδικώς για την Βόρειο Ήπειρο. Πρωτόγνωρη εµπειρία η στάση στα σύνορα και ο έλεγχος των στοιχείων µας. Μια διαδικασία η οποία διήρκησε µόνο µερικά λεπτά .Κατευθυνόµαστε για τα πρώτα χωριά της Β Ηπείρου και φυσικά για το Αργυρόκαστρο. Η διαδροµή δεν διαφέρει ( ακόµα) σε τίποτα από διαδροµές στα δικά µας χωριά. Λίγα µόλις χιλιόµετρα από τα σύνορα συναντάµε τη γαλακτοβιοµηχανία Gjirofarm - ελληνικής ιδιοκτησίας. Όσο πλησιάζουµε προς το Αργυρόκαστρο παντού γύρω µας πυροβολεία και δεκάδες Lavazho (αλβανικά πλυντήρια αυτοκινήτων). Σε λίγο προβάλει µπροστά µας το Αργυρόκαστρο χτισµένο σε λόφους. Η παλιά πόλη θυµίζει ένα µεγάλο Ζαγοροχώρι. Σήµερα στο Αργυρόκαστρο ζουν περίπου 45.000 άτοµα ανάµεσά τους βέβαια και πολλοί Έλληνες (περίπου 2.000). Περπατάµε µέσα στα στενά της πόλης µέσα στα πέτρινα καλντερίµια µε τους απεριποίητους ωστόσο δρόµους και παρατηρούµε τη τυπική βαλκανική αρχιτεκτονική του 18-19ου αιώνα. Η πόλη είναι προστατευµένη από την Unesco. Αφήνουµε πίσω µας το Αργυρόκαστρο και συνεχίζουµε για τα Τίρανα. Ο δρόµος όσο περνάει η ώρα χειροτερεύει. Θηριώδης εγκαταστάσεις διαλυµένα εργοστάσια κατεστραµµένοι δρόµοι άδεια παµπάλαια σπίτια αδιάφορη αρχιτεκτονική διαλυµένα χωριά και ανάµεσά τους µερικές καινούργιες επιχειρήσεις . Σίγουρα αυτό που είναι καλύτερο απ’ ότι στην Ελλάδα είναι τα βενζινάδικα. Πρώτος µας σταθµός η πόλη Φιερι προκειµένου να προµηθευτούµε αλβανικά χρήµατα. ∆υστυχώς στην Ελλάδα καµία τράπεζα δεν µπόρεσε να µας προµηθεύσει µε λεκ. Συνεχίζουµε για την πόλη Λούζνια µία πόλη σαν τη δική µας την Άρτα αρκετά ήσυχη µε µοντέρνα και ψηλά κτίρια. Από εδώ και µέχρι τα Τίρανα αλλάζει επιτέλους και το οδικό δίκτυο το οποίο γίνεται πλέον Ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Μετά από µία ώρα περίπου και αφού έχουµε κάνει µια διαδροµή 8 ωρών φτάνουµε στα Τίρανα. Την περίοδο εκείνη βρίσκουµε τη πρωτεύουσα της χώρα ανάστατη µε τους απεργούς πείνας να έχουν κατακλίσει το κέντρο. Οι λόγοι που διαµαρτύρονται είναι η φτωχιά και η ανέχεια. Τακτοποιούµαστε στο Dream White ένα σύγχρονο ξενοδοχείο στα προάστια της πόλης. Το πρώτο βράδυ µας βρίσκει κατάκοπους. Η επόµενη µέρα µας βρίσκει να βολτάρουµε Αργυρόκαστρο, η νέα πόλη

Άγιοι Σαράντα

Άγιοι Σαράντα

Αργυρόκαστρο

Αυλώνα

Λούσνια

σε ταβέρνα στην Λούσνια

Χωριό της Β.Ηπείρου, δίπλα στη Χιµάρα

Χωριό της Β.Ηπείρου, δίπλα στη Χιµάρα

στους δρόµους της πρωτεύουσας ενώ το βράδυ πίναµε το ποτό µας στο κοσµοπολίτικο Mπλόκου, το µοναδικό ίσως σηµείο της Αλβανίας το οποίο δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από το Κολωνάκι. Αναχωρώντας από τα Τίρανα για τους Αγίους Σαράντα η διαδροµή ήταν σαφώς πιο ενδιαφέρουσα καθώς ταξιδεύαµε ανάµεσα σε δάση που αντίκριζαν τη θάλασσα κάτι σαν το δικό µας Πήλιο. Ενδιαφέροντα µαγαζάκια υπήρχαν στην άκρη του δρόµου καθώς και πλήθος πλανόδιων που πουλούσαν µέλι και λάδι. Κανείς δεν µπορούσε να µείνει ασυγκίνητος αντικρίζοντας για πρώτη φορά την Αυλώνα. Γιγαντιαία υπερπολυτελή κτίρια παραθαλάσσια εστιατόρια, ασύλληπτη οικοδοµική δραστηριότητα αλλά ένα οδικό δίκτυο πραγµατικά απογοητευτικό. Επόµενος σταθµός µας η Χιµάρα. Οι φίλοι µας οι Χιµαριώτης εξ Αµερικής µας έχουν περιγράψει την Ελληνική αυτή πόλη ακριβώς όπως τη περιµέναµε. Κάποιοι βέβαια δεν έχουν καταφέρει ακόµη να την επισκεφτούν ενώ άλλοι επιστρέφουν εδώ κάθε καλοκαίρι. Στο δρόµο µας συναντούµε έναν παππού. Το όνοµα του είναι ∆ηµογιάννης µόλις µαθαίνει ότι είµαστε Έλληνες συγκινείται. Τώρα συνειδητοποιούµε πόση Ελλάδα κρύβεται σε αυτή τη µικρή πολιτεία. Η περιοχή αποτελείται και από τα εξής επιπλέον χωριά: την Παλάσα, τους ∆ρυµάδες, το Βουνό, το Πύλιουρι, το Κηπαρό, τον Άγιο Βασίλειο, το Κούδεσι και τους Λιάτες (ή Ηλίας). Βρίσκεται στους παράλιους πρόποδες των Ακροκεραύνειων (ή Κεραύνειων) Ορέων. Η διαδροµή από τη Χιµάρα µέχρι τους Αγίους Σαράντα είναι πραγµατικά εντυπωσιακή µε δρόµο κυριολεκτικά στο χείλος του γκρεµού. Βέβαια η θέα και η φύση σε ανταµοίβει. Τελικώς φτάνουµε στους Αγίους Σαράντα ένα πραγµατικά µαγευτικό θέρετρο στις ακτές του Ιονίου. Εκεί συναντήσαµε τη κ. Κωνσταντίνα Μπεζιάνη, Επίτροπος της Αλβανικής Κυβέρνησης -σε επίπεδο Υπουργού- για θέµατα µειονοτήτων. Μας φιλοξένησε στο υπέροχο ξενοδοχείο της, το Olympia. Η θέα πραγµατικά µας έκοβε την ανάσα. Επιστέφουµε για την Ελλάδα µε πολύ δυνατές εικόνες και σίγουρα µε συµπάθεια απέναντι στους γείτονές µας που η ζωή το αποφάσισε κάπως διαφορετικά και τελικά ανάµεσα στις δύο χώρες επέλεξαν τη δική µας για να στήσουν και να οργανώσουν τη ζωή τους . Σκέφτοµαι και δεν ξέρω να δώσω απάντηση για το αν τους φιλοξενούσαµε ή καθηµερινά τους αδικούσαµε µη γνωρίζοντας από πού ξεκίνησαν και σε ποιες συνθήκες γεννήθηκαν…. Χωριό της Β.Ηπείρου, δίπλα στη Χιµάρα

Η Ρώµη, η αιώνια πόλη, διαθέτει µία µοναδική γοητεία και µαγεύει κάθε επισκέπτη µε την ξεχωριστή της οµορφιά. Η ιστορία της ξεκινά από τα βάθη των αιώνων, αφού θεωρείται µία από τις πόλεις µε τη σηµαντικότερη ιστορική διαδροµή στην Ευρώπη Η Ρώµη είναι η πρωτεύουσα της Ιταλίας, πρωτεύουσα της περιφέρειας του Λάτιου, της οµώνυµης επαρχίας και µία από τις ιστορικότερες πόλεις της Ευρώπης. Είναι ο πολυπληθέστερος δήµος της Ιταλίας µε 2.705.603 κατοίκους (2006). Η ευρύτερη µητροπολιτική περιοχή έχει πληθυσµό περίπου 3.700.000 κατοίκους καθιστώντας την τον µεγαλύτερο δήµο της Ιταλίας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο κατατάσσεται τέταρτη σε πληθυσµό µετά το Λονδίνο, το Βερολίνο και τη Μαδρίτη. Μέσα στα όρια της βρίσκεται το Βατικανό, ένα ξεχωριστό κρατίδιο που είναι η έδρα της Καθολικής Εκκλησίας και του Πάπα.Η Ρώµη είναι µια πόλη µε σπουδαία ιστορία και αξιοσηµείωτη προσφορά στην επιστήµη, τον πολιτισµό και τις τέχνες. Γι' αυτό το λόγο, καθώς και για τα πολυάριθµα και εξαιρετικής οµορφιάς µνηµεία της, της έχει αποδοθεί η προσωνυµία «η αιώνια πόλη». Το ιστορικό της κέντρο έχει καταχωρηθεί στη λίστα των Μνηµείων Παγκόσµιας Πολιτιστικής Κληρονοµιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ από το 1980.Ο Πικάσο τη χαρακτήρισε «µητρόπολη µε τις τρεις αιωνιότητες – της ηλιοφάνειας, της ουράνιας αύρας και της µουσικής των αιθέρων». Ο µύθος και η ιστορία είναι αλληλένδετα στη Ρώµη, µια πρωτεύουσα διχασµένη ανάµεσα στο παρόν, το πρόσφατο παρελθόν και τα τρεις χιλιάδες χρόνια ιστορίας που είναι πανταχού παρούσα. Αν θέλετε πραγµατικά να ανακαλύψετε τη Ρώµη, πρέπει να περπατήσετε πολύ. Τεράστιο το βάρος της κληρονοµιάς για την αιώνια κυρία. Η παρακµή τον τελευταίο αιώνα είναι εµφανής. Η πόλη πλέον δεν παράγει. Μόνο συντηρεί -γιατί σέβεται το παρελθόν της. Αν όµως θέλετε να νιώσετε την ακατανίκητη έλξη που ασκεί το αρχαίο και αλλοτινό, ταξιδέψτε στην «Αιώνια πόλη». Οι ντόπιοι που αναπνέουν και κινούνται καθηµερινά στο κλίµα συντριπτικών προγονικών επιτευγµάτων κάτι ξέρουν. Γι αυτό συνηθίζουν να λένε πως «για να νιώσετε τη Ρώµη χρειάζεστε µια στιγµή ή µια ζωή». Στην οµορφιά της πόλης συµβάλλει ο ποταµός Τίβερης, που διασχίζει το ιστορικό κέντρο ενώ αψιδωτές γέφυρες ενώνουν τα δύο µέρη. Τα αµέτρητα µνηµεία της πόλης , ο µεσαιωνικός χαρακτήρας της, το αναγεννησιακό µπαρόκ και η σύγχρονη αρχιτεκτονική συνθέτουν µια πόλη-κόσµηµα, ελκυστική για τον οποιοδήποτε επισκέπτη. Αµέτρητες οι πλατείες µε υδάτινους πίδακες, ενώ όπου κι αν γυρίσεις το βλέµµα υπάρχουν αρχαία αγάλµατα.Όποια περίοδο κι αν ταξιδέψετε στη Ρώµη πρέπει να πάτε στο Βατικανό. Κάθε χρόνο δέχεται εκατοµµύρια επισκέπτες, καθολικούς η αλλόθρησκους. Το εσωτερικό του Αγίου Πέτρου κοσµείται µε µερικούς από τους πιο περίφηµους πίνακες ζωγραφικής στον κόσµο.Στο Κολοσσαίο µπορεί κανείς ν ακούσει τους βρυχηθµούς των λιονταριών και τις κραυγές των θυµάτων. Επίσης στο Καπιτώλιο µπορεί ν ακουστούν οι χήνες που έσωσαν την αυτοκρατορία. Το Καστέλο ντ Άντζελο έχει υπέροχη θέα προς την αιώνια πόλη. Εκεί υπάρχει η φυλακή του σπουδαίου διανοητή της Αναγέννησης Τζορντάνο Μπρούνο. Στη ρωµαϊκή αγορά, ανάµεσα στα ερείπια, διακρίνει κανείς την επίδραση της ελληνικής τέχνης, στους κίονες των ναών. Αξίζει ν’ ανεβεί κανείς τις µεγαλοπρεπείς σκάλες που οδηγούν στο ναό Τρινιτά ντέϊ Μόντι. Σηµειώστε ότι τα µουσεία στη Ρώµη είναι ελεύθερα την τελευταία Κυριακή κάθε µήνα. Τι αξίζει να δείτε εν συντοµία: Την έδρα της Ρωµαιοκαθολικής εκκλησίας, το Βατικανό , τη γειτονική Ποµπηία, που καταστράφηκε από την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 π.Χ., Τη Ρωµαϊκή Αγορά, για να δείτε την αρχαία Ρώµη,το Καπιτώλιο. την πιάτσα Ναβόνα στο ιστορικό κέντρο της πόλης, το Κάµπο ντε Φιόρι για τα αναγεννησιακά του ανάκτορα, την πιάτσα ντ’ Εσπάνια για τα κοµψά καταστήµατα που λειτουργούν στη γύρω περιοχή, το Κολοσσαίο, το µεγαλύτερο σωζόµενο αρχαίο ρωµαϊκό κτίσµα του κόσµου, το Πάνθεον, τον πιο παράξενο τρούλο της πόλης, και τη γνωστότερη απ’ όλες τις κρήνες της πόλης, Φοντάνα ντι Τρέβι, µε το πιο εντυπωσιακό µαρµάρινο σύµπλεγµα, στην οποία, σύµφωνα µε την παράδοση, θα πρέπει να ρίξετε ένα νόµισµα για να επιστρέψετε στη Ρώµη! το ψηλότερο σηµείο της πόλης δεσπόζει ο ναός της Τρινιτά ντέι Μόντι.

Φαγητό στην Ρώµη:

Το φαγητό στη Ρώµη είναι µια κανονική ιεροτελεστία. Ένα πλήρες ρωµαϊκό γεύµα διαρκεί από 2 έως 4 ώρες και τα πιάτα διαδέχονται το ένα το άλλο.Το πρώτο πιάτο που θα

Ρώµη

Από τον Χάρη Λαζάνη

έρθει στο τραπέζι θα είναι τα bruschetta (ψηµένα ψωµάκια µε ελαιόλαδο, φρέσκια ντοµάτα και βασιλικό ή µε σκορδοβούτυρο που συχνά συνοδεύονται από τυριά και αλλαντικά). Στη συνέχεια καταφθάνει το ορεκτικό,το οποίο θυµίζει τον δικό µας "µεζέ". Μπορεί να αποτελείται από ελιές, πιπεριά, φασόλια µέχρι αλλαντικά, τυριά κτλ. Είναι πάντοτε µια "πρόχειρη" δηµιουργία του εκάστοτε σεφ. Εν συνεχεία καταφθάνει το "πρώτο πιάτο". Αυτό παραδοσιακά είναι ζυµαρικά µε κάποιον από τους άπειρους συνδυασµούς σάλτσας. Το δεύτερο πιάτο , το οποίο είναι και το κυρίως πιάτο, αποτελείται συνήθως από κάποιο ψάρι ή κρέας (σπάνια είναι ζυµαρικό) το οποίο συνοδεύεται από το συνοδευτικό πιάτο που είναι κάποια σαλάτα ή λαχανικά. Τα επόµενα "βήµατα" είναι κάποιο από τα καταπληκτικά γλυκά (tirramisu, pana cotta, gelato) και ο παραδοσιακός espresso. Τη διαδροµή τελειώνει ένα από τα λικέρ (grappa, amaro, limencello).

Αθλητισµός στην Ρώµη:

Πως θα µπορούσε η αιώνια πόλη να µην έχει και µια ισάξια ιστορία στον αθλητισµό. Λίγο έξω από τη Ρώµη δεσπόζει το περίφηµο Ολυµπιακό Στάδιο της Ρώµης γνωστό ως Ολίµπικο, το δεύτερο µεγαλύτερο ποδοσφαιρικό γήπεδο της χώρας χωρητικότητας 72.698 θέσεων το οποίο χρησιµοποιούν ως έδρα δύο από τις ιστορικότερες οµάδες της Ιταλίας αλλά και της Ευρώπης, η Roma και η SS Lazio. Η Lazio δηµιουργήθηκε στη Ρώµη στις 9 Ιανουαρίου 1900 ως αθλητικός σύλλογος δροµέων. Επέλεξαν τα γαλανόλευκα χρώµατα, εµπνευσµένοι από τα χρώµατα της σηµαίας της Ελλάδας, πατρίδας των Ολυµπιακών Αγώνων και του αθλητισµού γενικότερα. Έµβληµα της οµάδας ο αετός, σύµβολο της Ρωµαϊκής Αυτοκρατορίας. Η ονοµασία της προέρχεται από την ευρύτερη περιφέρεια της ιταλικής πρωτεύουσας, το Λάτιο. Στο ποδόσφαιρο συνολικά έχει κατακτήσει 2 πρωταθληµατα Ιταλίας, 5 Κύπελλα και 3 Σούπερ Καπ Ιταλίας, 1 Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης και 1 Σούπερ Καπ Ευρώπης . Η Ρόµα ιδρύθηκε στις 22 Ιουλίου 1927, από την συνένωση τριών οµάδων της Ρώµης, την Ρόµαν, την Άλµπα-Αουντάτσε και την Φορτιτούντο-Προ Ρόµα. Πρωτοστάτης στην ίδρυση της Ρόµα υπήρξε και ο δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι ο οποίος, αν και οπαδός της συµπολίτισσας Λάτσιο, επιθυµούσε την ύπαρξη δύο ισχυρών οµάδων στην Ρώµη που θα µπορούσαν να ανταγωνιστούν τις οµάδες του Βορρά, σε µια περίοδο που το φασιστικό καθεστώς της Ιταλίας έδινε µεγάλη σηµασία στο ποδόσφαιρο. Στους κόλπους των οπαδών της συγκεντρώθηκαν κυρίως άνθρωποι της εργατικής τάξης και αριστερών φρονηµάτων, σε αντίθεση µε την Λάτσιο η οποία ήταν περισσότερο δηµοφιλής στη µεσαία και ανώτερη τάξη της Ρώµης, µε µερίδα οπαδών της µέχρι και σήµερα να ανήκει στον ακροδεξιό χώρο.Το έµβληµα της Ρόµα αποτελείται από την λύκαινα και τα δύο νήπια, τους Ρωµύλο και Ρέµο, που αναπαριστούν τον µύθο της γέννησης της Ρώµης. Τα χρώµατα της οµάδας είναι το σκούρο κόκκινο και το χρυσοκίτρινο, δηλαδή τα επίσηµα χρώµατα της Ρώµης που συµβολίζουν τον Θεό και το αυτοκρατορικό παρελθόν της πόλης αντίστοιχα. Για τον λόγο αυτό το πιο διαδεδοµένο προσωνύµιο της Ρόµα είναι τζαλορόσι (giallorossi), που σηµαίνει 'κιτρινοκόκκινοι', ενώ η οµάδα είναι επίσης γνωστή ως λούπι (lupi), δηλαδή 'λύκοι' από το έµβληµά της, και λα Μάτζικα (la Magica), που µεταφράζεται ως 'η Μαγική'.Η Ρόµα έχει κατακτήσει το ιταλικό πρωτάθληµα τρεις φορές, είναι ο σύλλογος µε τις περισσότερες κατακτήσεις του ιταλικoύ κυπέλλου µε εννιά τρόπαια, ενώ έχει κατακτήσει και δύο Σούπερ Καπ. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει κατακτήσει ένα Κύπελλο Εκθέσεων (τον πρόδροµο του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ) το 1961, ενώ έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1984, όπου στον εντός έδρας µονό τελικό έχασε στα πέναλτι από την Λίβερπουλ, καθώς και στον τελικό του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ το 1991 όπου ηττήθηκε από την Ίντερ. Η παραδοσιακή αντίπαλος της Ροµα ίναι η Λάτσιο, µε το µεταξύ τους ντέρµπι, γνωστό ως Ντέρµπι της Πρωτεύουσας (Derby della Capitale), να είναι µία από τις πιο γνωστές ποδοσφαιρικές αντιπαλότητες στην Ευρώπη.

Αρχ. Μακαρίου 14, Ιωάννινα, τηλ.26510 83374, fax.

2651083375

Σύντοµη επισκόπηση της Ιστορίας της Θεσπρωτίας από την Κων/να Ζήδρου - Τσόλα, Αρχαιολόγο

Ο σύγχρονος νοµός Θεσπρωτίας καταλαµβάνει το Ν∆ τµήµα της Ηπείρου. Συνορεύει βόρεια µε την Αλβανία, ανατολικά µε το νοµό Ιωαννίνων, νότια µε τους νοµούς Πρεβέζης και Άρτης, ενώ δυτικά βρέχεται από το Ιόνιο πέλαγος. Σε σύγκριση µε την αρχαία και βυζαντινή Θεσπρωτία διαφέρει σηµαντικά ως προς την έκτασή του. Όσο όµως και αν τα σύγχρονα όρια διαφοροποιούνται, ωστόσο κανείς δεν µπορεί να αµφισβητήσει την επίκαιρη γεωγραφική της θέση και το σηµαντικό της ρόλο τόσο σήµερα όσο και στο απώτατο και κοντινό παρελθόν. Ακριβώς αυτή η γεωµορφολογία και η στρατηγικής σηµασίας θέση συντέλεσαν στη διαµόρφωση της µακραίωνης και πολυτάραχης ιστορικής της πορείας.Πιο συγκεκριµένα, ίχνη ανθρώπινης παρουσίας ανιχνεύονται ήδη από την παλαιολιθική εποχή (Καρβουνάρι, Μόρφι, Ραχούλι κ.α.). Η κατοίκηση συνεχίζεται συστηµατικότερη και πιο εξελιγµένη, µε την ίδρυση µονιµότερων πλέον οικισµών, κατά τη νεολιθική περίοδο (σπήλαιο Σίδερης, σπήλαιο Ψάκας, πεδιάδα Παραµυθιάς κ.α.), όπως αποδεικνύεται από τα αυξηµένα σε αριθµό και ποικιλία ευρήµατα. Στις αρχές της εποχής του Χαλκού, στα µέσα της δεύτερης χιλιετηρίδας (2500 π. Χ.), παρατηρείται µια εισροή προελληνικών φύλων, τα οποία κατήλθαν δια ξηράς µέσω της σύγχρονης Αλβανίας ή της περιοχής της Μακεδονίας, ενώ έφεραν και τον πρωτόγονο πολιτισµό τους στη Θεσπρωτία. Λίγους αιώνες αργότερα, περίπου το 2100 π.Χ., τοποθετείται η κάθοδος και η εγκατάσταση των πρώτων ελληνικών φύλων. Ανάµεσά τους, το ισχυρότερο και δυναµικότερο ήταν οι Θεσπρωτοί. Αυτοί κατέλαβαν, σταδιακά, ολόκληρη την περιοχή ανάµεσα στον Αµβρακικό, το Ιόνιο και την Πίνδο, δηλαδή το µέγιστο µέρος της σηµερινής Ηπείρου και µάλιστα έδωσαν και την ονοµασία τους σε αυτή. Αρχικά, αλλού υπέταξαν τους ήδη υπάρχοντες προέλληνες και αλλού συµβίωσαν µαζί τους ειρηνικά, µε αµοιβαίες βέβαια πολιτιστικές επιδράσεις, όπως προκύπτει από το γλωσσικό στοιχείο και τα τοπωνύµια. Ωστόσο, η έρευνα έχει αποδείξει ότι έως τη µυκηναϊκή εποχή οι προέλληνες είχαν αφοµοιωθεί ολοκληρωτικά. Η απόλυτη κυριαρχία των Θεσπρωτών στην Ήπειρο συνεχίστηκε ως το 1200 π. Χ., οπότε κατέρχονται από το βορά οι Μολοσσοί και καταλαµβάνουν τµήµατα της κεντρικής και ανατολικής Ηπείρου, τα οποία αφαιρούν από τους Θεσπρωτούς. Παράλληλα, την ίδια περίοδο συντελείται και η λεγόµενη «κάθοδος των ∆ωριέων» προς τα νότια και έτσι οι µετακινήσεις είναι συνεχείς και το όρια ασαφή και συνεχώς µεταβαλλόµενα. Παρόλες όµως τις ανακατατάξεις και την εµφάνιση των Μολοσσών, οι Θεσπρωτοί εξακολουθούν να διατηρούν τα εδάφη τους, µε ελάχιστες απώλειες, ενώ και η κατάσταση σε γενικές γραµµές παραµένει αµετάβλητη έως και τον 8ο π.Χ. αι.. Με την έναρξη του 7ου π.Χ. αι. και της αρχαϊκής εποχής (730/700 – 500/480 π.Χ.), εµφανίζονται στο προσκήνιο οι Κορίνθιοι και οι Ηλείοι, ιδρύοντας αποικίες στη νότια Ήπειρο (Αµβρακία, Πανδοσία) και περιορίζοντας περαιτέρω τα Θεσπρωτικά εδάφη, τα οποία τώρα υπολογίζονται σε 2500µ2. Παράλληλα, αρχίζουν εκ νέου και οι εµπορικές σχέσεις µε τη νότια Ελλάδα, καθώς είχαν διακοπεί προσωρινά ύστερα από την Κάθοδο των ∆ωριέων. Ο αµέσως επόµενος αιώνας σηµατοδοτεί την αφετηρία της ενεργής συµµετοχής των Κερκυραίων στα Ηπειρωτικά πράγµατα, µε την ίδρυση αποικιών στις ακτές της (π.χ. Βουθρωτό). Ωστόσο, η ηρεµία και η υπάρχουσα κατάσταση θα παραµείνει αµετάβλητη έως τις αρχές του 5ου π.Χ. αι., αν και οι µαρτυρίες και τα στοιχεία είναι περιορισµένα και δεν επιτρέπουν τη διαµόρφωση µιας σαφέστερης εικόνας.Ο πρώτος αιώνας της κλασικής περιόδου, η οποία οριοθετείται για την περιοχή της Θεσπρωτίας ανάµεσα στο 500/480 και το 330/325 π.Χ., δε χαρακτηρίζεται από αξιοµνηµόνευτες µεταβολές. Με το πέρασµα στον επόµενο 4ο π.Χ. αι., αποσπάται και ανεξαρτητοποιείται η Κασσωπαία στα δυτικά, ενώ και οι Μολοσσοί προωθούνται εκ νέου προς τα νότια, καταλαµβάνοντας σηµαντικό τµήµα της ανατολικής Θεσπρωτίας, την περιοχή ως τον Αµβρακικό κόλπο και για πρώτη φορά τη ∆ωδώνη, οπότε το ιερό περνά στην κατοχή τους. Οι Θεσπρωτοί, µε τη σειρά τους και ύστερα από σκληρές µάχες, επανακτούν από τους Χάονες την Κεστρίνη στα δυτικά παράλια, ελαττώνοντας κάπως τις απώλειες. Ωστόσο, τα εδάφη τους έχουν περιοριστεί περαιτέρω και υπολογίζονται πλέον σε 1850µ2, περίπου δηλαδή στα όρια του σύγχρονου νοµού. Παρόλες όµως τις εδαφικές απώλειες, οι Θεσπρωτοί αποδεικνύονται ιδιαίτερα δραστήριοι και υπολογίσιµοι ως δύναµη, καθ’ όλη την κλασική περίοδο, εξαιτίας της ισχύς τους και κυρίως της επίκαιρης γεωγραφικής τους θέσης, όπως διαφαίνεται από την ενεργή συµµετοχή τους στα πολιτικά πράγµατα τόσο της Ηπείρου όσο και της Νοτίου Ελλάδος. Πιο συγκεκριµένα, παίρνουν µέρος στον Αρχιδάµειο πόλεµο ως σύµµαχοι των Κορινθίων, ενώ µετά το τέλος του προσχωρούν, µαζί µε τους Μολοσσούς, στην Αθηναϊκή συµµαχία. Επιπλέον, εµφανίζονται και ως µέλη της Β΄ Αθηναϊκής Συµµαχίας - Ηγεµονίας, γεγονός όµως που δεν αποδεικνύεται µε βεβαιότητα από τις πηγές. Στην Ήπειρο τώρα, δηµιουργούν το Κοινό των Θεσπρωτών, ως αντίβαρο του Κοινού των Μολοσσών. Κατά το έτος 330 / 325 π.Χ., προσχωρούν, µαζί µε τα υπόλοιπα Ηπειρωτικά φύλα, στη νεοσυσταθείσα Συµµαχία των Ηπειρωτών, γεγονός που µαζί µε την ενεργή ενασχόληση του Φιλίππου Β΄ στα Ηπειρωτικά πράγµατα και το θάνατο του Αλεξάνδρου Α΄ βασιλιά των Μολοσσών σηµατοδοτούν το τέλος της κλασικής και την έναρξη της ελληνιστικής περιόδου τόσο για την Ήπειρο γεν-

κότερα όσο και για τη Θεσπρωτία ειδικότερα. Η ελληνιστική εποχή (330/325 –168 π.Χ.) χαρακτηρίζεται ως µια εξαιρετικά ταραγµένη ιστορική περίοδος. Η έναρξη της βρίσκει τους Θεσπρωτούς στα ίδια εδαφικά όρια και µέλη της Συµµαχίας των Ηπειρωτών. Έναν αιώνα αργότερα θα ενταχθούν και στο Κοινό των Ηπειρωτών. Ωστόσο, στις δυο αυτές πολιτικές κοινοπραξίες πρωτεύοντα ρόλο διαδραµατίζουν οι Μολοσσοί, ενώ οι Θεσπρωτοί, απλώς, παρακολουθούν τις εξελίξεις και ακολουθούν τη γενικότερη πορεία της Ηπείρου, χωρίς όµως πλέον ενεργή συµµετοχή. Με την είσοδο στον 2ο π.Χ. αι., η Θεσπρωτία, κατά κύριο λόγο, όπως και η υπόλοιπη Ήπειρος, γίνεται θέατρο διπλωµατικών ενεργειών και πολεµικών επιχειρήσεων µεταξύ Μακεδονίας, της κυρίαρχης για την εποχή ελληνικής δύναµης και Ρώµης, του υποτιµηµένου κινδύνου από τα δυτικά. Οι Ρωµαίοι αρχίζουν να διεισδύουν στα ελληνικά εδάφη από τα στενά του Καλαµά. Είναι ακριβώς η περίοδος κατά την οποία η Θεσπρωτία χωρίζεται στα δύο, καθώς άλλοι υποστηρίζουν το φιλοµακεδονικό κόµµα του Φιλοστράτου και του Θεοδότου και άλλοι το φιλορωµαικό του Χάροπα Μαχατά, ο οποίος βοηθούσε έµπρακτά τη Ρώµη και διέβαλε τους Ηπειρώτες ηγέτες. Βέβαια κατά τη διάρκεια των µαχών, η πλειοψηφία των Θεσπρωτών πολεµούσε στο πλευρό των Μακεδόνων και των υπολοίπων Ελλήνων και ελάχιστοι στο ρωµαϊκό στρατό. Τελικά, η περιοχή, αφού πρόβαλε µικρή αντίσταση, παραδόθηκε στους Ρωµαίους, χωρίς ωστόσο να αποφύγει τις λεηλασίες, τις σφαγές και τις καταστροφές καθώς 44 τειχισµένοι οικισµοί της καταστράφηκαν ολοσχερώς.Τόσο η ρωµαϊκή διείσδυση όσο και η ρωµαϊκή κατάκτηση του 167 π.Χ., που σηµατοδοτεί και την έναρξη της ρωµαϊκής περιόδου, ξεκίνησαν από τη Θεσπρωτία. Τα εδάφη της εντάχθηκαν στην κραταιά ρωµαϊκή αυτοκρατορία και µειώθηκαν περαιτέρω, καθώς η Κεστρίνη αποδόθηκε και πάλι στους νοµιµόφρονες, απέναντι στη Ρώµη, Χάονες. Αλλά και µετά τη κατάκτηση, η περιοχή, διαλυµένη, ερειπωµένη και καταταλαιπωρηµένη, εξακολουθεί να ταλαιπωρείται από τη βαριά φορολογία, την κατάχρηση εξουσίας, την αναγκαστική στράτευση, τους βανδαλισµούς και τις λεηλασίες του Χάροπα Μαχατά έως το 157 π.Χ., οπότε και πεθαίνει, αλλά και από τις εµφύλιες συγκρούσεις των ρωµαίων στρατηγών που τη διεκδικούν λόγω της επίκαιρης γεωγραφικής της θέσης. Η νίκη του Οκταβιανού στο Άκτιο, το 31 π. Χ., θέτει τέλος στις εµφύλιες συγκρούσεις και επαναφέρει την ηρεµία στην περιοχή. Παράλληλα, πλούσιοι Ρωµαίοι γαιοκτήµονες εγκαθίστανται σε αυτή, στις αρχές του 1ου π.Χ. αι., οργανώνοντας γεωργικές και κτηνοτροφικές επιχειρήσεις. Αντίστοιχα στα παράλια της, ιδρύονται ρωµαϊκές αποικίες, όπως και σε ολόκληρη την Ήπειρο, για την αποκατάσταση των Ρωµαίων ακτηµόνων. Στα τέλη του 1ου π.Χ. αιώνα, η Θεσπρωτία και η υπόλοιπη Ήπειρος υπάγονται στη διευρυµένη επαρχία της Αχαΐας. Επί Τραϊανού (103 - 114 µ.Χ.), απαρτίζει τµήµα της αυτοτελούς επαρχίας της Ηπείρου µαζί µε την υπόλοιπη Ήπειρο, την Ακαρνανία και τα Επτάνησα.Συνολικά κατά τη ρωµαϊκή περίοδο, η Θεσπρωτία ακολουθεί την ενιαία πολιτική της αυτοκρατορίας για την Ήπειρο, χωρίς εξέχουσα παρουσία ή ρόλο, µε τοπικές διοικήσεις, περιορισµένο πληθυσµό, τµήµα του οποίου ίσως µεταφέρθηκε στη Νικόπολη κατά τον συνοικισµό της παρόλο που δεν αποδεικνύεται από τις πηγές, ενώ και το εµπόριο περνά στα χέρια των Ρωµαίων. Η ύστερη αρχαιότητα ολοκληρώνεται µε τις επιδροµές και τις λεηλασίες των βαρβαρικών φύλων, οι οποίες ξεκινούν ήδη από τον 3ο µ.Χ. αι. Με την έναρξη της πρωτοβυζαντινής εποχής τον 4ο αι., η Θεσπρωτία θα υπαχθεί στη λεγόµενη επαρχία της Παλαιάς Ηπείρου. Εξακολουθεί να εµφανίζεται, όπως και υπόλοιπη Ήπειρος, ερειπωµένη, λεηλατηµένη, κατεστραµµένη και πληθυσµιακά αποδεκατισµένη. Αντιµετωπίζει τις φυσικές καταστροφές, την οικονοµική ανεπάρκεια, την εξαντλητική φορολογία, την καταπίεση των κρατικών υπαλλήλων, την κακοδιαχείριση, τα βασανιστήρια και τους διωγµούς, το φόβο και την ανασφάλεια. Παρόλα όµως τα προβλήµατα της, στις πηγές αναφέρονται αρκετοί Θεσπρωτοί, εξέχοντα µέλη της κοινωνίας, ενασχολούµενοι µε τα γράµµατα και την πολιτική, οι οποίοι επιδιώκουν να επηρεάσουν τις αποφάσεις της κεντρικής διοίκησης και να βοηθήσουν την πατρίδα τους και τους συµπατριώτες τους να ανακάµψουν. Ένας άλλος σηµαντικός παράγοντας για την ιστορική πορεία της περιοχής θεωρείται και ο χριστιανισµός, ο οποίος εµφανίζεται πολύ νωρίς, ίσως ως επιρροή από τη Νικόπολη. Ο πρώτος επίσκοπος, ο Άγιος ∆ονάτος, µνηµονεύεται στα εκκλησιαστικά κείµενα ήδη από τον 4ο αι. Λίγο αργότερα και επί Ιουστινιανού, η Θεσπρωτία ανοικοδοµείται και ανασυγκροτείται. Κατά την επόµενη µεσοβυζαντινή φάση, ακολουθεί τη µοίρα της υπόλοιπης Ηπείρου. Μαστίζεται από τις βαρβαρικές επιδροµές, καταλαµβάνεται από τους Σλάβους, απελευθερώνεται από τους Βυζαντινούς και δέχεται στα εδάφη της τους δυτικούς Νορµανδούς και αργότερα τους Σταυροφόρους που τη λεηλατούν και την ερηµώνουν για µια ακόµη φορά. Τέλος κατά την ένδοξη εποχή του «∆εσποτάτου», παρακολουθεί την πορεία του, ενταγµένη σε αυτό, διατηρώντας τον στρατηγικής σηµασίας ρόλο της όπως αποδεικνύεται και από το πλήθος των βυζαντινών µνηµείων. Στη συνέχεια, αντιµετωπίζει τις αλλεπάλληλες κατακτήσεις, µε σηµαντικότερη, σκληρότερη και πιο µακροχρόνια αυτή των Αλβανών, την οποία θα διαδεχτεί ή οθωµανική κατάκτηση λίγο µετά το 1449, η οποία οριοθετεί και το τέλος της µεσαιωνικής περιόδου.

Κρεβατοκάµαρα Εκάβη

αγορά

Το Έπιπλο ιακόσµηση

Νίκος Κριτσιµάς προτείνει

Κρεβατοκάµαρα Λαϊς

Κρεβατοκάµαρα Φαίδρα

∆ιεύθυνση: Λούρος Πρέβεζας τηλ.2682033367 www.kritsimas.gr

Ντουλάπα µε ψηφιακή εκτύπωση

σαλόνι Νίκη Κρεβάτι Queen

σύνθεση Ice Τραπεζαρία Ήβή Κρεβατοκάµαρα Ήβη

Κρεβάτι µαύρο - εκρού