Elektrik Perpa Dergisi Mart 224 by Elektrik Perpa Dergisi

ELEKTR‹K • AYDINLATMA • ELEKTRON‹K • OTOMASYON ENERJ‹ • MAK‹NA • KONTROL S‹STEMLER‹ DERG‹S‹

HCS Yay›nc›l›k Matbaac›l›k Organizasyon Tic. Ltd. ﬁti. Ad›na, ‹mtiyaz Sahibi

Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü Muzaffer ATAfi m.atas@elektrokentperpadergisi.com Reklam Koordinatörü Funda HACISAL‹HO⁄LU fundahacisalihoglu@mynet.com Yay›n Dan›flmanlar›: Gazanfer Sanl›top (Gazanfer Sanlıtop Mekatronik Ürünler Pazarlama A.fi.), Cahit Durmaz (V‹-KO), Necati Çal›flkan (MAKEL), Mehmet Reflit Gö¤üfl (PELSAN AYDINLATMA), Abdullah Atalar (GECEM AYDINLATMA), Halil Öner (RTM ELEKTRON‹K), Kamil Karaca (ONKA), Sertaç Ortaç (ORTAÇLAR), Yaflar Demir (ÖZCAN AYDINLATMA), Ferdinand Paçac› (ROKET ELEKTR‹K), Kemal Gün (ÖZGÜNSAN), Do¤u Bulutsuz (TEM TEKN‹K), Muharrem Öztürk (PEDAfi AYDINLATMA) Yay›n Kurulu: Prof. Dr. Osman Altu¤ (Ekonomi), Prof. Dr. Osman Tonyal› (Elektrik-Elektronik) • Prof. Dr. Özcan Köknel (Ekonomi), Prof. Dr. Hilmi Hac›saliho¤lu (Matematik), Prof. Dr. Gündüz Öz›fl›k (‹nflaat), Prof. Dr. ‹lhan Yaflar Hac›saliho¤lu (Politika), Prof. Dr. Ayten Kuntman (Elektrik-Elektronik), Prof. Dr. Rengin Ünver, (Y›ld›z Tek. Üni. Mim. Fak.), Prof. Dr. Leyla Dokuzer Öztürk • (Y›ld›z Tek. Üni. Mim. Fak.), Yüksek Mak. Müh. Nezih Erdem (Makina), Elekt. Yük. Müh. ‹rfan Bilgin (Elektrik), Gazanfer Sanl›top (Mak. Yük. Müh) Grafik Tasar›m: Hamit YÜKSEK info@elektrikperpadergisi.com ‹ç Anadolu Bölge Müdürü: Erkan ESK‹ÇIRAK e.eskicirak@elektrokentperpadergisi.com Marmara Bölge Müdürü: Sevda POLAT sevda.perpadergisi@gmail.com Güneydo¤u Anadolu Bölge Müdürü: Kamil AYCAN kamilaycan@gmail.com Müflteri Temsilcisi: u¤çe DEM‹RBA⁄ tugce@elektrokentperpadergisi.com Hukuk Dan›flmanl›¤›: Corpus Hukuk Ofisi Av. M. Faruk ÖZEN - Av. Ömer ÜNLÜ Tercüman Sitesi A/1 Blok Kat 3 D. 15 Cevizliba¤ -Topkap› / ‹stanbul Tel: 0212 679 49 49 • Fax: 0212 679 62 34 • www.corpushukuk.com Bas›n-Yay›n-Haber Organizasyon: HCS Yay›nc›l›k Matbaac›l›k Organizasyon Tic. Ltd. fiti. Yaz›flma Adresi ve Merkezi: Perpa ‹flmerkezi, Elektrokent A Blok, K.5 No: 283 Okmeydan›-‹stanbul•Tel: 0212 320 11 38 • Fax: 0212 320 11 37 info@elektrokentperpadergisi.com info@wemfairs.com • info@perpaticaretrehberi.com • info@makinadergisi.com info@electricfairs.com • info@wemturkey.com

Do¤u Karadeniz Bölge Temsilcisi: Gültekin HACISAL‹HO⁄LU Ortahisar Mah. Mimar Sinan Cad. No. 18 TRABZON Tel: +90.462.322 17 71 Gsm: 0532 255 26 22 M›s›r Temsilcisi: Hikmet YARIZ 34 Swiss Building - A - Gate - 2 - Nasr City St., Cairo Egypt • Tel: 0020 26714594 GMS: 0020 106641819 • e-mail: tercih-co@hotmail.com • hikmetyariz@yahoo.com

Hollanda Temsilcisi: Nihat KAYMAKLI IBS Foreign Trade Hunenborglaan 160 7576xG Oldenzaal Tel: +31 (0) 541-523454 • Fax: +31(0) 541-530787 • defnetea@home.nl Polonya Temsilcisi: ‹smail COfiKUN U1. Zawimky 16b m7 Warszawa-POLSKA Tel: 0048 607 54 58 44, e-mail: 123@yahoo.com Bask› & Film Ç›k›fl›: fian Ofset Matbaac›l›k (0212 289 24 24) Hamidiye Mahallesi Anadolu Caddesi No: 50 Ka¤›thane / ‹STANBUL Yay›n Türü: Yayg›n Yay›n • Y›l: 24 • Say›: 224

Ad›m Yurtiçi yurtd›ﬂ› Yay›nc›l›k Org. San. ve Tic. Ltd. ﬁti.

AYDA B‹R YAYINLANIR: Dergimizde yaz›lan yaz›lar›n sorumlulu¤u yazarlar›na aittir. www.elektrikperpadergisi.com www.makinadergisi.com www.electricfairs.com www.wemfairs.com www.wemturkey.com

info@elektrikperpadergisi.com info@makinadergisi.com info@electricfairs.com info@wemfairs.com info@wemturkey.com

www.wemturkey.com • www.wemturkey.org • www.wemturkey.net

Gazanfer SANLITOP ........................................................................44 ÜRÜNLER Vestel, LED Yüksek Tavan Armatürü ‹le Endüstriyel Ayd›nlatma ‹htiyaçlar›na Çözüm Sunuyor ..............46 Konaklama ve Perakende Sektörü ‹çin TOSHIBA E-CORE LED Lamba ..........48 S‹MON 630 DOT, S›n›rs›z Olas›l›klarla Yarat›c›l›¤›n›za Yol Aç›n! ......................50 Yeni Jenarasyon Samsung LED ........52 LED’lerde Dimleme ..............................54 COMM Lighting Led Cadde-Sokak Armatürleri ............56 ‹lker AEG ............................................61 Multitek Site Güvenlik Program› ‹le Apartman›n›z Koruma Alt›nda ..............60 SGC (Single Gateway Control) Modülleri ............................................62 TP ELECTRIC WIN 2014 Fuar›nda GT Connector Ürünlerini Sergileyecek 64-65 WAGO JUMPFLEX® Çeviricilerin Bilgisayar üzerinden Kolay Konfigürasyonu ....................................68 Schneider Electric Easy9 Ürün Ailesiyle Alçak Gerilim Tesisatlar›nda Mükemmel Koruma ......70 DER‹Nled Mimari Ayd›nlatma Çözümleri ..........................72 RÖPORTAJLAR Golden Win3 ..................................76-78 STAMBU ELEKTR‹K ......................82-84 Vera Elektromekanik ......................92-94 Hilal Elektrik ....................................97-98 Yüceda¤ Elektrik ........................101-102 Asl› Makara ........................................104 ‹KEY ELEKTR‹K ELEKTRON‹K OTOMASYON ............................109-110 KANDEM‹R METAL ..................112-1137 HABERLER Marmara Power 2012 Y›l›ndan Bu Yana Tecrübeli Alt Yap›s› ‹le Müflterilerinin Hizmetinde ....................88 Makel Alman Da¤›t›m fiirketlerine Sayaç Ürünlerini Tan›tt› ....................116 MAKEL’den Küba Ç›kartmas› ..........117 fialt Bayileri’nin Makel Buluflmas›118-119 LIGHTMASTER 5. Enerji Verimlili¤i Forumu ve Fuar›’ndayd› ! ............123-124 25 Milyon Dolar Yat›r›m Yapt›, ‹hracat›n› 3’e Katlayacak. ..........126-127 Pelsan Çal›flan ve Paydafllar› 11. Ekonomi Semineri’nde Bulufltu ..130 Sektör Lideri BERKER, HAGER GROUP ‹le Birlikte Türkiye'de Hedef Büyütüyor ..............132 Mono Electric Sosyal Sorumluluk Projelerinde ..................136 Mono Electric Kampanya’da S›n›r Tan›m›yor…. ..............................137 AYDS‹AD Sektöre Nitelikli Meslek Eleman› Yetifltiriyor ............................140 PRYSMIAN GROUP Türkiye’nin Baflar›l› ‹smi Levent Özgençel PERYÖN Güney Marmara Baflkan› oldu ..........142 Avrupa Ekonomisindeki ‹yileflme Elektrik-Elektronik ‹hracat›na Yarad› ..144 PRYSMIAN GROUP Türkiye, Bursa’da En Yüksek Vergiyi Ödeyen 8. fiirket Oldu! ....................................148 Pano Belgelendirme ‹fllemlerinde Yeni

Standard TS EN 61439 ....................150 ‹nfrared Lamba ‹thalat› ve Sat›fl? Konusunda Uzman Kurulufl: Eylül Otomasyon ................................154 Tunçmatik “Güneflten Elektrik Üretim” Semineri ‹çin Afyonkarahisar’dayd› ..156 Bakanl›ktan Sanayicilere Enerji Verimlili¤i ‹çin Yat›r›m Teflvi¤i Sanayide Enerji Verimlili¤i ‹le 10 Y›lda 65 Milyar TL Kazanaca¤›z Sanayicilerin Enerji Faturalar› Yüzde 30 Azalacak ............158 GE Türkiye ‹novasyon Yar›flmas›, Yenilikçi Bulufllar› ‹le Sa¤l›k ve Enerji Verimlili¤ine Katk› Sa¤layan Mucitleri Ödüllendirdi ..................160-161 Paratoner ve Topraklama Sistemleri Konusunda Adil Ticaret’te Yok Yok ..162 Goya Lighting Karaköy’den Sonra fiimdide Perpa’da ..................166 Sultanbeyli’de Yeni Bir yaflam Bafll›yor! Sultanbeyli AVM Projesinde Klas Kablo Tercih Edildi. ..................168 Bülent Ya¤l›dere: ‘Baran Rezistans Is› ve Rezistans Alan›nda Müflterilerimizin ‹htiyaç ve Beklentilerini Karfl›lamakt›r’ 170 Famel Kablo - Murat Y›lmaz : ‘Is›ya Meydan Okuyan Kablo’ ............172 Ayd›nlatmada Kalitenin Adresi: Gizem Ayd›nlatma ..............................174 EMOP Ayd›nlatma Bursa’dan Dünyaya Avize ‹hraç Ediyor… ..176-177 HÜNER ELEKTR‹K, Üretiminin %30'unu D›fl pazarlara, %70'ini ‹se ‹ç Pazardaki firmalara Pazarlamaktad›r. ................180 Kaya Pano: ‘Baflar›m›z›n Alt›nda Yatan En Önemli Etken Kaliteye Verdi¤imiz Önemdir. ............182 OOKAY LED Markas› Bir Kez daha Lighttech Fuar›nda ............................184 Kuntsevo Multifunctional complex – Moscow Projesinde Klas Kablo Tercih Edildi ....................186 Tüketici, ‹ndirimli Elektrik Kullanabilecek ....................................188 Depolar Legrand DLP-S ile Doluyor! 190 Bu Ürünler Çocuklar›n Yüzünü Ayd›nlatacak ........................192 V‹KO ‘‹nsana Sayg›’ Ödülüne Lay›k Görüldü ....................................194 Ayd›nlanmayan “Köfle” Kalmas›n ......196 Çorum Elektrik Firmalar› ............261-269 2014 Y›l› Yurtiçi Fuar Listesi ..............270 2014 Y›l› Yurtd›fl› Fuar Listesi ............271 TEKN‹KLER Acil Durum Ayd›nlatmas› ..........202-205 Elektrik Tarihi ve K›saca Elektri¤in Tarihsel Geliflimi ........206-213 Türkiye Elektrik Enerjisi ‹htiyac›n›n Karfl›lanmas›nda Rüzgar Enerjisinin Yeri bölüm ................218-223 AG Devre Kesiciler Seçicilik Teknikleri: Ak›m Bazl› Seçicilik Tekni¤i ........228-229 Motor Koruma fialterleri ............232-234 Sinyal Çeviricilerin Seçiminde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar JUMPFLEX 857 ve 2857 ............240-242 Fiber Optik Genel Bak›fl ve S›kça Sorulan Sorular ................248-251

REKLAM ‹NDEKS‹ (ADVERTISEMENT LIST) ÖN KAPAK......................................................NURAL ELEKTR‹K

KATLAMA ÖN KAPAK ‹Ç‹ ..........................................KABLOTEL

ÖN KAPAK ‹Ç‹ ........................................KLAS ENERJ‹ - KABLO KATLAMA ÖN KAPAK................................U⁄UR AYDINLATMA

ARKA KAPAK ......................................................................NEXT ARKA KAPAK ‹Ç‹ ................................................................GRM

10K ELEKTRON‹K ........................................285 ADIM ABONE ................................................304 AD‹L T‹CARET ..............................................163 AKME LED PCB ..............................................26 ALFAMAX ......................................................264 ALKO AYDINLATMA / ECOLUX ....................149 ALMER ..........................................................106 ALMER ..........................................................107 ANADOLU KABLO ........................................262 ANKARA HADDE BAKIR ..............................159 ALAfiIM MÜHEND‹SL‹K ................................266 ALPAN ELEKTR‹K..........................................203 ALPKE METAL ..............................................281 ALPMET MÜHEND‹SL‹K ..............................147 ALTERNAT‹F MAK‹NA ..................................289 ALTINKAYA ..................................................295 ALTUN ELEKTR‹K ........................................283 ARAL BAKIR ....................................................17 ANKARA HADDE BAKIR ..............................159 ARDA ELEKTR‹K ............................................28 ARIKAN ELEKTR‹K ......................................108 ARLA MÜHEND‹SL‹K ....................................290 ARMON‹TEL ..................................................287 ARTAS‹L METAL ..........................................277 ASLI MAKARA ..............................................105 ATEK ELEKTRON‹K ........................................87 AVONN‹ AYDINLATMA ..................................37 AYAR ELEKTR‹K............................................268 AY-KA ............................................................261 AYPER / AV‹MADA ......................................300 BAHA ENERJ‹ ................................................75 BAKIRAL ........................................................252 BARAN REZ‹STANS ....................................171 BENSA ..........................................................299 B‹ÇER PANO ..................................................27 B‹LPA KABLO ................................................297 BRD AYDINLATMA ......................................260 BUSE AYDINLATMA ....................................302 CANOZAN PANO ..........................................254 CEB‹T FUARI ................................................309 CUSTOLUX ..................................................164 ÇEPA ELEKTR‹K............................................265 DEM‹R OTOMAT ............................................34 DEM‹R OTOMAT ............................................35 DER‹N LED ....................................................173 D‹KEY ELEKTR‹K ..........................................200 DLT KANAL ..................................................243 DO⁄AN PLAST‹K ............................................32 DÜZGÜNLER / S‹R‹USTAR ..........................183 EFE CAM ......................................................217 EGGE K‹L‹T ....................................................39 EKSAN - EKALDES AYDINLATMA ..............146 ELECTROC‹TY WORLD FUARI ..................315 ELSAN - SEM‹LEDS ....................................301 ELPA fiALT ....................................................197 EMAS ELEKTROTEKN‹K ..................................8 EMGE KOLL. fiT‹. ..........................................267 EMOKON ELEKTR‹K ........................................ EMOP ............................................................197 EMOSAN ......................................................213 EMOSAN ......................................................219 EMOSAN ......................................................221 EMOSAN ......................................................223 EMOSAN ......................................................229 EMOSAN ......................................................235 EMOSAN ......................................................249 EMOSAN ......................................................251 EMOSAN ......................................................263 EMOSAN ......................................................265 EMOSAN ......................................................269

ENTEK LED ..................................................201 ERAN KABLO ................................................205 ERO⁄LU FLASH ELEKTR‹K..............................9 ERG‹NO ..........................................................12 ER-PA VESTEL A. fi. ....................................179 EUROPOWER ................................................86 EYLÜL OTOMASYON ..................................155 FAMEL KABLO ..............................................173 FEDERAL DÖKÜM ........................................207 FEREL GURUP AYDINLATMA ....................157 F‹BERL‹ PSL ..................................................85 GALATA ELEKTRON‹K ..................................189 GECEM AYDINLATMA ..................................292 GEMPA AYDINLATMA ......................................7 GEMTA ..........................................................128 GEPA ELEKTR‹K............................................253 G‹ZEM AYDINLATMA ..................................175 GOLDEN W‹N 3 ..............................................79 GÖLDA⁄I KABLO ............................................6 GÜRSU ELEKTR‹K ........................................191 HAN ELEKTRON‹K ........................................122 HAWERSAN KABLO ........................................38 H‹LAL ELEKTR‹K..............................................99 IfiIK ELEKTR‹K ..............................................100 ‹LKER ÖZTÜRK ............................................193 ‹LKA KABLO ....................................................24 ‹KEY OTOMASYON ......................................169 ‹NTEKSAN KABLO ........................................232 KABLOTEL ....................................................143 KANDEM‹R ......................................................74 KAfiIKO⁄LU ENERJ‹ ....................................246 KER‹M ELEKTROMOTOR ............................167 KJS DIfi T‹CARET ........................................145 KLAS CAM ....................................................259 KOÇ KABLO ..................................................293 KOÇTAfi TEKNOLOJ‹ ....................................53 KOÇTAfi TEKNOLOJ‹ ....................................55 KONAK C‹VATA ..............................................58 KONDAfi ..........................................................90 KONDAfi ..........................................................91 KORAL KALIP ..............................................307 KROM PLAS - COMM ....................................57 KYM KABLO ....................................................40 KUVEL PANO ..................................................21 KYM KABLO ....................................................40 LEGA ............................................................141 LEVENT ELEKTRON‹K ..................................121 L‹GHTMASTER ............................................125 L‹VA GRUP ....................................................238 LVT TEST LABORATUARI ............................225 MAKEL ..............................................................4 MAKEL ..............................................................5 MARMARA KABLO MAKARALARI ..............120 MARMARA POWER ........................................89 MAV‹L‹ . ............................................................63 MEBA KABLO ................................................129 MEPA ..............................................................47 MEPA ..............................................................49 MEPA ..............................................................51 MERT PLAST‹K ............................................181 M‹RSA ELEKTR‹K ............................................30 MULT‹TEK ........................................................13 MODALED ........................................................20 MOLLAO⁄ULLARI ELEKTR‹K ....................151 MONO ELECTRIC ..........................................22 MONO ELECTRIC ..........................................23 MUTLUSAN ..................................................165 MZ - ÖZAYDO⁄DU AYDINLATMA ..............133 NASSA ELEKTR‹K ..........................................16 NEXT ............................................................114

NEXT ............................................................115 N‹LSON / METAL KALIP ................................25 NÜSA ELEKTR‹K ..........................................303 OLUfiUM GÜVENL‹K ....................................139 OOKAYLED ..................................................185 OPT‹K AYDINLATMA ....................................311 OPT‹MA ........................................................138 ORAY METAL ................................................209 ORTAÇLAR ....................................................69 ORTAÇLAR ....................................................71 ORTAÇLAR ....................................................81 ORTAÇLAR ..................................................153 OSKAR - ‹STANBUL K‹L‹T ..............................18 ÖREN KABLO ................................................19 ÖZB‹L ELEKTR‹K ..........................................187 ÖZÇET‹NKAYA -MEKAS ..............................317 ÖZGÜNSAN ELEKTR‹K ................................41 ÖZNETA ELEKTRON‹K..................................313 ÖZNUR TURGUT ..........................................316 PAKOSAN ........................................................29 PELSAN AYDINLATMA ................................131 PEMSAN ........................................................320 REKSAN ........................................................244 R‹MAK ............................................................239 ROBOTUS OTOMASYON ............................134 SAF‹ REZ‹STANS ............................................15 SCHNE‹DER ......................................................3 SCHNE‹DER ..................................................169 SMD TEK ......................................................245 SES PANO ....................................................247 SEVAL KABLO ..................................................1 SEV‹NÇ AYDINLATMA ................................198 SEV‹NÇ AYDINLATMA ................................199 S‹MS ELEKTR‹K ............................................233 S‹STEM ELEKTROMARKET............................33 STEP AYDINLATMA ......................................135 fiÜKÜR ELEKTRON‹K......................................59 TANSA GÜVENL‹K ..........................................31 TAfiCIO⁄LU METAL ....................................310 TEKCAN AYDINLATMA ................................319 TEK ELEKTR‹K ..............................................211 TEKN‹K ROVELVER ....................................230 TEKN‹K ROVELVER ....................................231 TEKN‹K SAT UYDU ......................................152 TEKNOLABOR ..............................................226 TEMPA PANO ..................................................2 TENSE ............................................................14 TORK ELEKTROTEKN‹K ................................36 TOY ELEKTR‹K ..............................................216 TRAKO L‹GHT ..............................................227 TRANS-EL ......................................................66 TRANS-EL ......................................................66 T-TETA L‹GHT ................................................80 TÜRKLED ......................................................312 URAL ELEKTR‹K............................................215 UN‹VERSAL HOPARLÖR ............................305 ÜNAL KABLO ................................................224 ÜÇLER PLAST‹K ..........................................214 VARSAN ELEKTR‹K ......................................272 VERA ELEKTROMEKAN‹K ..........................221 WAGO ..............................................................11 W‹N FUARI ....................................................314 YALÇINKAYA ELEKTR‹K ................................96 YILDIZLAR ELEKTR‹K ....................................95 YILDIZ PLAST‹K / DE-PA................................10 YÜCEDA⁄ ELEKTR‹K ..................................103 ZEN HA‹R ......................................................318

Gazanfer SANLITOP - Makina Yüksek Mühendisi

As›ls›z Doktor Raporlar› ve Hipokrat Yemini ilgisayar ve internet sayesinde her geçen gün, özellikle resmi dairelerdeki ifllemler kolaylafl›yor. ‹htiyac›n›z olan bir belgeyi almak için, bazen ilgili daireye gidip baflvuruda bulunman›z yeterli olabiliyor. Bunun için torpil yapman›z, ya da varsa, o dairede görev yapan herhangi bir yak›n›n›z› devreye sokman›z gerekmiyor. K›sa bir süre bekledikten sonra, istedi¤iniz belgeyi al›p mutlu bir flekilde ayr›labiliyorsunuz. Teknolojinin h›zla geliflmesi ve bu konuya önem verilmesi sayesinde, art›k ihtiyac›m›z olan herhangi bir belgeyi almak için uzun süre beklemek zorunda kalm›yoruz. Bu belge, basit bir sab›kas›zl›k kayd› olabilece¤i gibi, çok daha de¤iflik konular› da kapsayabiliyor. Baz› konular da var ki, günümüz gençlerine aç›klamak bile kolay de¤il. Birkaç y›l öncesine kadar, nikâh muameleleri de günlerce beklemeyi gerektiren ifllemler aras›ndayd›. Önce ilgili daireye baflvuruda bulunacaks›n›z. Sizden birtak›m belgeler istenecek. O istenenleri tamamlay›p teslim edeceksiniz. Sonra da sizin durumunuzu aç›klayan bir belge haz›rlanacak ve ask›ya ç›kacak. On befl gün ask›da kalma süresinde bir itiraz olmad›ysa, nikâh memurunun durumuna da ba¤l› olarak, “nikâh günü” alma mutlulu¤unu yaflayacaks›n›z. Ama insan zekâs› diye bir fley var… Nedense hep kolay›na kaçar. Ne yapar, eder, mutlaka kolay bir yol bulur. Baz› konulara k›s›tlama getiren yeni bir öneri mi gündeme geldi? Belki henüz yasa teklifi bile verilmemifl. Yasalaflmas› için uzun ince bir yoldan, birtak›m formalitelerden geçecek. Hiç önemli de¤il. Benim vatandafl›m, bütün aç›k kap›lar› bulmufltur bile. Çünkü k›sa yolu bulmak onun do¤as›nda var. Zaten o da do¤an›n bir parças›. Do¤a gibi hareket ediyor. Do¤a da öyle yapm›yor mu? Suyun tersine akt›¤›n› gördünüz mü hiç? Belki baz›lar›n›z, örnek olsun diye “Asi Irma¤›”n› gösterebilirler. Asl›nda orada da ters bir durum yok. Etraftaki co¤rafi durum öyle bir olgu yarat›yor. Yine ayn› flekilde, bir nesneyi ne kadar h›zla yukar›ya atarsan›z at›n, yine yere düflecek! ‹nsan›m›z›n kolay çözümler bulmas› gerçe¤ini nikâh konusunda da görüyoruz. Eskiden h›zl› k›y›lan, “Y›ld›r›m Nikâh›” diye bir uygulama vard›. Daha önce sayd›¤›m›z bütün bürokratik ifllemler, bir doktor raporu, ya da mahkeme karar› almakla bertaraf ediliyordu. Her iki raporda da nikâh›n çok acil k›y›lmas› gerekti¤i belirtilirdi. Bir doktor arkadafl›mdan dinlemifltim. Bu konu ile ilgili olarak konulan tan› ne imifl biliyor musunuz? K›rk y›l düflünseniz akl›n›za gelmez: “Afl›r› derecede flehvet nedeniyle sald›rgan davran›fllarda bulunabilir!” Düflünüyorum da s›rf biraz çabuk olsun diye bu yola baflvuranlar, ya da onlara yard›mc› olan aileleri bu durumu bilselerdi e¤er, y›ld›r›m nikâh› iste¤inde bulunurlar m›, normal prosedüre mi raz› olurlard›? Buraya kadar yazd›klar›m› birer flaka olarak görebilirsiniz. Benim esas gündeme getirmek istedi¤im konu, “As›ls›z doktor raporlar›.”

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 48

Çok iyi biliniyor ki, günümüzün en önde gelen mesle¤i doktorluktur. Çünkü insan›n en çok de¤er verdi¤i konular›n bafl›nda sa¤l›k sorunlar› geliyor. Üzülerek belirtmek gerekirse, bu rapor konusu, “istisnalar kaideyi bozmaz” söylemini çoktan aflm›fl; istisna de¤il, ola¤an hâle gelmifl durumda. Kim istemedi¤i bir atama ile karfl›laflsa, ilk ifl olarak doktor raporuna baflvuruyor. Ya da k›sa bir tatil yapmak m› istiyor, hemen bir doktor raporu! Kavga m› etti, bilmem kaç gün ifl yapamaz tarz›nda bir doktor raporu. Raporlar… Raporlar! Bir konuda iddiada (koskoca devletin ay›b› olarak hâlâ sürdürülen iddaa de¤il) bulu-nurken, “ben filancan›n yalanc›s›y›m diye bir söz vard›r ya, eh ben de internetin yalanc›s›y›m” diyorum… Cerrahpafla T›p Fakültesi Gö¤üs Hastal›klar› Bölümü Ö¤retim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, rapor alma s›ras›nda hasta ile doktor aras›nda geçen diyaloglar› Mynet okurlar› için yazm›fl. O konuda k›sa al›nt›lar yapmak istiyorum: “Hasta olmadan rapor alman›n en kolay yolu, tan›d›k bir doktor bulmakt›r. Herkesin böyle bir ‘resmi kuruluflta çal›flan doktor tan›d›¤› olmas›’ iyidir, hofltur da, doktorun branfl› da önemlidir. Erkekseniz, tan›d›k jinekolog iflinize yarar m› ? Veya bir psikiyatristten rapor almak ister misiniz? Bu nedenle size önerim, tan›d›k doktorunuzun pratisyen ya da dâhiliyeci olmas›d›r, çünkü rapor verme spektrumlar› en genifl olanlar bu doktorlard›r. Birkaç günlük rapora ihtiyac› olanlar bu isteklerine, doktora rica ederek de ulaflabilirler. Bunu güler yüzle ve makul bir bahane ile söyledi¤inizde rapor alma flans›n›z oldukça yüksektir. Doktorlar gerçekten yard›msever insanlard›r ve canlar› bir fleye s›k›lmam›flsa sizi asla üzmezler. Rapor alman›n yollar›ndan biri de hasta rolü yapmakt›r, mesela kar›n a¤r›s›ndan k›vranabilirsiniz, bay›lma numaras› yapabilirsiniz. Bunu çok iyi becerenler de vard›r, eline yüzüne bulaflt›ranlar da. Genç bir doktora düflmüflseniz baflar› flans›n›z yüksektir, ama tecrübeli bir doktor durumu hemen anlay›verir. Yüksek tansiyon, ast›m... gibi kronik hastal›¤› olanlar, hastal›klar›n› abartarak da rapor almay› deneyebilirler, ancak bu da çok garantili bir yöntem de¤ildir. Her durumda rapor alman›n en garantili yolu ise hasta imifl gibi doktorun muayenehanesine gitmektir. Burada, uydurma bir flikayetle güzelce muayene olup viziteyi ödedikten sonra; 'Doktor bey, acaba bana yar›n sevk yapt›r›p hastaneye gelsem birkaç gün de rapor verebilir misiniz' diye ricac› olman›z durumunda sizi k›rabilecek bir doktor olabilece¤ini düflünemiyorum.” Bu konuda daha fazla bir fleyler yazmak içimden gelmiyor. Malum ya, sakal-b›y›k hikâyesi… En iyisi, “yorum yok” da demeyip, fl›mar›kça bir laf edelim: “No commend!” Sayg›lar›mla / g.sanlitop@emasgroup.com.tr HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

D Normal tavan armatürlerine k›yasla daha uzun kullan›m ömrüne sahip Vestel LED Yüksek Tavan Armatürleri modüler yap›lar› ile farkl› ›fl›k fliddetine ihtiyaç duyan fabrika, depo ve üretim alanlar›na çözüm sunuyor. Kolay montaj ve bak›ma uygun tasar›m›n›n yan› s›ra dayan›kl› gövdesi ile zor saha flartlar›n›n vazgeçilmez yard›mc›s› olan Vestel LED Yüksek Tavan Armatürleri Vestel LED Ayd›nlatma sat›fl noktalar›nda tüketicilerle bulufluyor.

! ! !

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 50

ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

yd›nlatma ürünlerinde bir numara olan Toshiba, konaklama ve perakende sektöründe enerji verimlili¤ini artt›rmak amaçl› yeni retrofit LED lamba çözümleri sunuyor. Geleneksel 75w akkor lambalar›n yerine kullan›labilen bu ürün 240 derece ›fl›k yay›m aç›s› ile mükemmel bir çözüm. E-core Led Lamp ,13w luk di¤er çeflitlere göre ;optimum ›fl›k yay›l›m› aç›s›ndan daha güçlü bir ürün. Bu yeni çeflit ampul daha kaliteli, verimli ve göz al›c› bir parlakl›¤a sahip. E-core LEd Gls 13w ,%83 enerji tasarrufu ile A+ s›n›f›nda yer al›yor. Enerji etkinli¤inin artt›rmak için dim özelli¤i de bulunuyor. Sade, güçlü, yüksek kalite bir çözüm sunan E-Core Led GLS 13w , konaklama ve perakende sektörününün vazgeçilmezi olmaya aday bir ürün olma yolunda ilerliyor. Yeryüzü ile uyum içinde yaflamay› ve de¤er katmay› öngören bir yaklafl›m içinde olan TOSHIBA küresel ›s›nmay› azaltmak ve kaynaklar›n verimli kullan›lmas›n› sa¤lamak için herkesi duyarl› olmaya teflvik ediyor. Standart ürünlerle ayn› duya, ayn› ›fl›k renklerine ve ayn› forma sahip TOSHIBA LED ampuller; tüketicilerin al›flt›klar› ve ihtiyaç duyduklar› ayd›nlatmay› sunarken, LED teknolojisi sayesinde enerji tasarrufu da sa¤l›yor. Farkl› renk ve güç seçenekleri ile en genifl alanlar› bile baflar›yla ayd›nlatabilen Toshiba LED ürünleri ile evinizde ya da ofisinizde keyifli vakit geçirebilirsiniz.

E-core LEd Gls 13w ,%83 enerji tasarrufu ile A+ s›n›f›nda yer al›yor. Enerji etkinli¤inin artt›rmak için dim özelli¤i de bulunuyor. Sade, güçlü, yüksek kalite bir çözüm sunan E-Core Led GLS 13w, konaklama ve perakende sektörününün vazgeçilmezi olmaya aday bir ürün olma yolunda ilerliyor. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 52

ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

S Geniﬂ ürün yelpazesine sahip olan bu ayd›nlatma armatürleri, Led teknolojisinin maksimum verimlili¤i ile beraber montaj, oryantasyon, yo¤unluk, ayd›nlatma ve ›ﬂ›k rengi ile kullan›c›lara çok say›da seçim imkan› sunar. Ledler maksimum tasarrufla sabit ayd›nlatma seviyesi ve yüksek performans sunuyor. 630 Dot projektör, her türlü ortam› daha konforlu, daha çekici ve dinamik k›l›yor.

Montaj Avantajlar› daha önce aç›lm›fl olan delikler ile çok daha h›zl›. h›zl› ba¤lant› sistemi ile armatür raya mükemmel bir flekilde uyum sa¤lar. asma ve/ya alç›pan tavana tam entegre olmay› kolaylaflt›racan minimalist s›va alt› montaj kutusu ile çok kolay. Bu avantajlara ek olarak 630 DOT projektör, özel tasar›m› ile en son nesil Led in ka-

pasitesini artt›r›rken, minimum enerji tüketi- sektöründe rakipsiz k›l›yor. mini de ayr›ca sa¤l›yor. Ayd›nlatma kapasiÇoklu Kombinasyonlar tesi 75lm/W dan büyük , kullan›m ömrü 630 DOT farkl› kombinasyonlar ve modüler 60,000 saat (L70) olmas›, onu perakende sistemi ile kullan›calara bir çok de¤iﬂik alternatif sunuyor. 9 ‘lu, 18’li ve 21’li LEDler kare yada dikdörtgen olarak birleﬂtilebiliyor, tekli, ikili yada dört modül olarak kullan›labiliyor. Bu sayede, tek bir elektrik ba¤lant›s› ile farkl› alanlar› kontrol etmek mümkün oluyor.

Özel Ayd›nlatma ‹htiyaçlar› ‹çin ‹ki Yeni Optik

Daha Fazla bilgi için:

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 54

630 DOT ürün ailesi sa¤üst optik ve oval optik ile büyüyor. Dikey alanlar için özel tasarlanm›fl sa¤üst optik dikey ›fl›k seli ile asimetrik dikey ›fl›k hüzmesinin kullan›m›n› en uygun hale getiriyor. Yatay alanlar›n ayd›nlatmas›nda ideal olan Oval optik , sergileme alanlar›na vurgu yaparak ihtiyaç duyulan armatür say›s›n› azalt›yor ve duvar› boydan boya ayd›nlatabiliyor. Optik seçenekleri, Led say›lar›, renk s›cakl›klar›na göre kombinlenebilen 630 DOT ailesi ürünleri siyah, beyaz ve aluminyum kaplama seçenekleri ile farkl› zevklere ve farkl› mimari tarzlara da hitap ediyor.

ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

S kompakt bir ›ﬂ›k yayan LC013B ,

Geliflmifl COB tipi LC serisi hafif 3000K KKK ( ‹liflkili Renk S›cakl›¤› ) de 130LM / W verimlili¤i ve CRI ( Color Rendering Index ) 80’nin üzerinde. 5000K de 143lm / W verimlili¤ini sunuyor. 3000K de 120lm / W , Samsung Nisan ay›ndan bu yana LC serisi COB leri sunmaktad›r. SAMSUNG un öncü fosfor teknoloji ve yonga üretim teknikleri kullanmaktad›r. Samsung müflterilerine daha farkl›laflt›r›lm›fl de¤er sa¤lamak için LC serisine yenilikker gelifltirmifltir . Samsung'un LC serisi Zhaga uyumludur. COB ler LED ayd›nlatma ürünleri montaj›nda son derece elveriflli bir hale gelmifltir. LED ayd›nlatma için ola¤anüstü tasar›m verimlili¤ini sa¤layarak , Samsung'un en son LC serisi sark›t , spot ve MR / PAR lambalar gibi yön retrofit dahil iç LED ayd›nlatma uygulamalar› için genifl bir yelpazede uygulanmas› bekleniyor .

power LED paketinde baflar›yla LM - 80 test 6.000 saat tamamlad›¤›n› duyurdu . LM – 80 Ayd›nlatma Mühendisli¤i Derne¤i taraf›ndan gelifltirilen ve ABD Energy Star program› olarak de¤iflik lümen için yayg›n olarak gözlenen LED testidir. "LM - 80 standart testler sayesinde, SAMSUNG LM561B 5630 paket yüksek verimlilik ve güvenilirlik konusunda LED ayd›nlatma uygulamalar› için optimize edilmifl ola¤anüstü bir mid power LED çözümü oldu¤unu dile getirmektedir , " LED Ayd›nlatma Pazarlama , Samsung k›demli baflkan yard›mc›s› . " Biz LM561B ürününü çeflitli uygulamalar için daha yayg›n olarak net sonuçlar için kabul görece¤ini bekliyoruz . " dediler. Samsung LM561B LM - 80 test 6000 saat tamamlad›. Test sonuçlar› aras›nda , TM 21 verileri 85 santigrat derece bir çal›flma s›cakl›¤›nda ve 150mA sürüfl ak›m› alt›nda 93.000 saatlik baflar›s› ile L70 verileri gösterdi .Samsung LM561B yüksek düzeyde lümen gerektiren uygulamalar› daha uygun hale getirecek , ilk ›fl›k ç›k›fl›n› 93.000 saatlik asgari süre sonunda bile en az yüzde 70'ini ›fl›¤›n› korumas› anlam›na gelir .

, 3000K , 4000K ve 5000K sürümlerinde ek olmufltur . Samsung'un en son LC serisi ayr›ca, 13W ve 26W yan› s›ra yine 40W versiyonlar› ile Geliflmifl ›fl›k etkinli¤i ile LC013B , LC026B ve LC040B önümüzdeki ay bafl›nda piyasada olacak ve y›l›n ilk yar›s›nda 90 Samsung LM561B , her tür LED tüpler, LED CRI üzerinde bir de¤er ile güncellenecektir . ambiyans ayd›nlatmas› , kubbelerin alt›nda tavan ve güçlendirme lambalar› olarak LED Buna ek olarak ,kromatiklik kontrol standar- LtdSamsung LM561B , yükayd›nlatma uygulamalar› için tasarlant› step 3 MacAdam elipsinde olan LC serisi, sek verimlilik ile mid m›fl ve önceden belirtilen daha alt› yüksek renk bütünlü¤ü ve ›fl›k kalitesi sunuoran›nda daha yüksek perforyor. Kasalar› da düflük ›s› direnci ve yüksek mans seviyesi 180lm / W güvenilirlik sa¤layacak üstün ›s› ›fl›k etkinli¤ini sahiptir da¤›l›m› sa¤layarak LM - 80 ve mid power için testinden baflar›l› bir flekilmevcut en yüksek vede geçmifltir, Ayd›nlatrimlili¤i dünya çap›nma Mühendisli¤i Derneda standart 5630 pake¤i taraf›ndan gelifltiritindedir. LM561B ürün gam› len lümen için yayg›n renk s›cakl›klar›n› genifl bir yelpazede olarak gözlenen test sunuyor ve daha iyi müflteri tasar›m ihtiyaçyöntemini tamamlam›flt›r . lar›na çeyrek (SUB) binning sa¤larken, üç Samsung LC serisi flimdi ilave olarak bir 3500K versiyonu ile , 2700K parlakl›k seviyeleri geliyor . Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 56

ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

gelifl LED ayd›nlatma ürünleri yüksek verimlikleri ile öne ç›kmaya bafllam›flt›r. Ancak birçok uygulamada geleneksel ayd›nlatma ürünleri yerine, ayn› sistemlere LED ürünler uygulanmaya çal›fl›lmaktad›r. Ancak özel-

likle Dimleme konusunda problemler yaﬂanmaktad›r. Uygulay›c›lar için oldukça yeni olan LED dimleme yöntemlerini k›saca dörde ay›rabiliriz. Aﬂa¤›da belirtilen dimleme yöntemleri sektöre yön veren markalar baz al›narak haz›rlanm›flt›r. LED sürücülerin markalar›na göre dimleme yöntemleri baz› farkl›l›klar gösterebilmektedir.

DC ç›k›fl taraf›ndan dimleme ; Bu yöntem ile Sabit Voltajl› ( 12V, 24V) LED ürünler ve Sabit ak›ml› ( 350mA, 700mA) LED ürünler dimlenebilir. Bu dimleme ler 1..10V, PWM ve Rezistör kullan›larak yap›labilir. En yayg›n dimleme yöntemi olan AC taraf›ndan dimleme: Triyak dimmer ( Triac) de olarak adland›r›lan bu dimleme yöntemi küçük uygulamalarda kullan›l›r. DC girifl sabit ak›m dimleme: Bu dimleme yöntemi özellikle günefl panellerinden yada akülerden elde edilen enerjinin ayd›nlatmada kullan›lmas›na imkan sa¤lamakta ve dimleme PW M yöntemiyle yap›lmaktad›r. 4-DALI Dimleme: Bu dimleme yöntemi mevcut geleneksel büyük çapl› ayd›nlatma sistemlerinde yo¤un olarak kullan›lmaktad›r. Ayn› sistemlere DALI protokolün uygun LED sürücüler tak›larak LED dimleme yap›labilmektedir.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 58

ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 60

ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

kan grubu, önemli hastal›k gibi bilgileri birisi,sitedeki güvenlik tedbirlerinin blok ve daire numaras›na göre kaydedilir. ! Site sakinlerine ait araç bilgileri kaydedilir. ! Site sakinin ismi ile o kiflinin hangi blok ve dairede oturdu¤u bilgisine kolayca eriflilebilir. ! Site haritas›n›n veya site Google map’in aç›kt›r. ekranda gösterilmesi özelli¤i ile hangi blok Sitede yaflayanlar›n, siteye girifl ç›k›fl yapan- ve dairenin nerede oldu¤u ve gerekirse nas›l lar›n bilgisayar ortam›nda kayd›, site daire- ilk yard›m yap›laca¤› detaylar› ile kay›t edilir. lerinde alarm sistemi kurulmuflsa verilecek b) Siteye Gelen Ziyaretçilerin Kayd›n›n Tutulmas›: alarm vakalar›n›n en h›zl› ve güvenli flekilde ! Ziyaretçinin bilgileri kaydedilir. çözüme kavuflturulmas›,profesyonel bir ya! Ziyaretçinin görüntüsü kaydedilir. z›l›m vas›tas›yla sa¤lanabilir. ‹flte Multitek S‹TE GÜVENL‹K program›, ! Daire baz›nda ziyaretçi kay›tlar› Excel yukar›daki hususlar› en ince detaylar›na ka- veya PDF dosyas› olarak raporlanabilir.

2.Site Alarm Takip ve ‹nterkom Görüﬂ me Kay›t Özellikleri: Bu özellik sadece,Multitek APT160 sistemi kurulan ve dairelerde yang›n,do¤algaz gibi dedektörlerin ba¤land›¤› sitelerde kullan›labilir.

Verilen Alarmlar›n Bilgi Kay›tlar›n›n Al›nmas›: Alarm esnas›nda sesli ve görüntülü olarak uyar› verilir. ! Daire alarm bilgileri ve alarm veren dairenin yeri PC ekran›nda ayr›nt›l› gösterilir. ! Daire alarm sensörleri ayr› ayr› tan›t›l›r ve alarm çeﬂidine göre talimatlar oluﬂturulur.(Örne¤in; yang›n ç›kt›¤›nda ilk ne yap›lacak ,kim aranacak) !

dar sa¤layan bir bilgisayar program›d›r ve Türkiye ihtiyaçlar›na göre Multitek taraf›ndan geliﬂtirilmiﬂtir. Program site güvenli¤indeki bir veya birden fazla bilgisayara kurulabilir. Windows XP ve Win7 uyumludur. Program›n kurulumu ve kullan›m› çok basittir.

Genel Özellikler 1.Site Bilgi Kay›t ve Ziyaretçi Takip Özellikleri: a) Sitede Yaﬂayanlar›n Bilgi Kay›tlar›n›n Tutul !

Site sakinlerinin; isim, telefon, iﬂ adresi,

Örnek Ekran

! Daire baz›nda alarm kay›tlar› Excel veya PDF dosyas› olarak raporlanabilir. ! Alarm an›nda güvenli¤in yapmas› gerekenler tan›mlanabilir.

•! Alarm an›nda daire sakininin iste¤ine göre talimatlar kaydedilebilir.

‹nterkom Görüﬂme Kay›t: Dairelerin güvenlik ve bloklar aras› görüﬂme bilgileri ayr›nt›l› olarak kaydedilir. !

! Daire baz›nda görüﬂme kay›tlar› Excel veya PDF dosyas› olarak raporlanabilir.

Multitek S‹TE GÜVENL‹K program› o kadar kullan›ﬂl› ve faydal›d›r ki her sitenin güvenli¤ini en üst seviyeye ç›karmas› için böyle bir programa ihtiyac› vard›r. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 64

ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

N Yeni pazara sunmuﬂ oldu¤umuz SGC (Single Gateway Control) modüllerimiz ile herhangi bir Maxlogic Adresli Yang›n Alarm Santral›n›n veya herhangi bir marka Yang›n Alarm Santral›n›n yak›ndan (RS-

232/RS-485/UART) veya uzaktan (Internet) adresli sistemlerin Supervisor yaz›l›m› ile izlenebilmesi ve kontrol edilebilmesi yap›- grafiksel olarak izlenmesi ve kontrol edillacakt›r. mesi için tasarlanm›flt›r. Supervisor Grafiksel ‹zleme ve Kontrol Yaz›l›m› yüklü olan Maxlogic Adresli Yang›n bilgisayar ile Maxlogic Yang›n Alarm SanAlarm Santral› için SGC Modülü tralinin haberleflmesi, SGC modülünün RS232, RS-485 veya TCP/IP ç›k›fl› üzerinden (RS-232, RS-485 veya TCP/IP Ç›k›fll›) yap›l›r. Maxlogic Adresli Yang›n Alarm Santral› için SGC Modülü, tek santralli Maxlogic Herhangi Bir Marka Yang›n

Alarm Santral› için SGC Modülü (UART veya TCP/IP Ç›k›fll›) SGC Modülünde herhangi bir marka yang›n alarm santralini izlemek ve kontrol etmek üzere 4 girifl ve 4 ç›k›fl bulunur. Girifller ile santralin sistem hatas›, uyar›, hata ve yang›n durumlar› izlenebilmektedir. Ç›k›fllar ile santrale alarm iptal, reset, alarm ve tahliye sinyali gönderilebilmektedir. Santralin izleme ve kontrolü için ilgili röle ç›k›fllar› ve girifllerinin olmas› gerekmektedir. Supervisor Grafiksel ‹zleme ve Kontrol Yaz›l›m› yüklü olan bilgisayar ile herhangi bir marka yang›n alarm santralinin haberleflmesi, SGC modülünün UART veya TCP/IP ç›k›fl› üzerinden yap›l›r.

Mavili Elektronik A.ﬁ. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 66

ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

T Profesyonel kat›l›mc›lara yeni ifl ba¤lant›lar› kurma ve kendi bünyelerindeki en son geliflmeleri tüketicilerle paylaflma imkan› sunan sektörel fuarlara çok önem veren Tp

electric, Win Automation fuar›na etkileyici ve genifl bir stant ile kat›lacak. 120 m2lik stand alan›nda Tp electric yapt›¤› uzun saha araflt›rmalar›, ar-ge çal›flmalar› ve gelifltirilmifl teknolojisi ile üretilen GT Connector’leriyle di¤er öne ç›kan ürünü mobilbox’›n tan›t›m›n› yapacak. Fuar süresince Tp electric’in ses ve ›fl›k sistemlerinde tercih edilen ve mermer ocaklar›, maden ocaklar›, limanlar ve tersaneler gibi a¤›r ortamda kullan›lmak üzere gelifltirilmifl ürünleri ile sundu¤u çözümler hakk›nda daha detayl› bilgi almak da mümkün olacak. Sat›fl - pazarlama, kalite ve ar-ge bölümlerinde çal›flan uzmanlar›n ürünlerin teknik özelliklerinin tan›t›m›n› yapaca¤›

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 68

gre merkezinde geliﬂtiril miﬂ teknoloji ürünleri ile

Electric Fuar alan›nda 7.

stantta ürün demolar› ve uygulamalar› görülebilecektir. Ürün gam›ndaki di¤er ürünleri olan termoplastik ve alüminyum buatlar, kombinasyon kutular›, kauçuk grubu ürünleri sergileyecek olan Tp electric bunlar›n teknik özellikleri ile ilgili bilgileri de ziyaretçileri ile paylaﬂacak.

ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

bunda 960ºC ±10ºC’ye dayan›ml› alev almaz kontak taﬂ›ma gövdesi bulunmaktad›r, GT Connectors’lerde fiﬂ ve priz gövdeleri

Tp Electric’in lansman›n› win automation fuar›nda gerçeklefltirecek oldu¤u yeni ürün grubu Mermer ocaklar› ve maden ocaklar›, limanlar ve tersaneler gibi a¤›r ortamda kullan›lmak üzere gelifltirilmifltir. "63A ve 125A pilot kontakl› ve pilot kontaks›z fifl & priz opsiyonlar›, "CuBe2 alafl›ml›, 18Ìm gümüfl (Ag) kaplamal› kontak yay› (prizlerde), "Fifl kontaklarda nikel (Ni) kaplama, "Çoklu temas noktas›, "Güvenli ve düflük kay›pl› ak›m geçifl yüzeyi, "Yüksek güvenilirlik, "Düflük kontak direnci, "Üst düzey ak›m tafl›ma performans›, "Yüksek ak›m tafl›ma kapasitesi, "Uzun çal›flma sü"Düflük takma - ç›karma kuvveti, resi, "Maksimum ak›m seviyesinde en " Tüm düflük s›cakC E E l›k art›fl›, gru" Kolay montaj,

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 69

ile kablo ba¤lant› yüzeyi yekpare olup, ak›m tek parça gövde üzerinde taﬂ›nmaktad›r.

GT Connector’lerde Pilot Kontak Sistemi Pilot kontak, 63A - 125A ürünlerde elektriksel kilitleme yapmak ve güvenli¤i sa¤lamak ad›na kullan›lan yard›mc› bir kontakt›r. Fifl, prize tak›l›rken en son temas eden kontak oldu¤u için tüm kontaklar iletim halindeyken devrenin bir gecikmeyle apanmas›n›, fifl prizden ayr›l›rken de temastan ilk ayr›lan kontak oldu¤u için devrenin önden aç›lmas›n› sa¤lar. Böylelikle fifl ve prizin yük alt›nda tak›lmas›na veya ayr›lmas›na engel olur. Pilot konta¤› olan ürünlerde kontak boylar› daha uzundur ve parmak temas›na karfl› koruma sa¤lamayabilir. Bu koruma elektriksel kilitlemeyle sa¤lan›r. Sistemin güvenli olarak çal›flmas› için uygun ak›m de¤erinde kontaktör kullan›lmal›d›r.

ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

A Yeni yaz›l›m DIP switch ile ayarlama seçene¤ine göre kullan›c› dostu olmas› ve kapsaml› ayar imkan› tan›mas› ile iyi bir alternatif oluflturmaktad›r. Yaz›l›m ücretsiz olacakt›r ve 32- ya da 64-bit Windows iflletim sistemleri alt›nda çal›flabilecektir. PC ile JUMPFLEX® aras›ndaki iletiflim WAGO USB kablosu (750-923) ile ya da Bluetooth® adaptörü (750-921) ile yap›labilmektedir. Arayüz konfigürasyon yaz›l›m› ba¤lanan modülleri otomatik olarak tan›yabilmekte-

pencerenin üzerinde yer alan ana menü alt›ndan kolayca ulaflmak mümkün. Anl›k veri ler tek bir buton ile okunmak ta, modifiye edilmekte ve ci haza geri yaz›labilmektedir. dir. Grafik kullan›c› arayüzü aç›k anlafl›l›r flekilde dizayn edilmifltir ve kullan›m› kolayd›r. S›k kullan›lan ifllemlere pencerenin üzerinde yer alan ana menü alt›ndan kolay-

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 72

ca ulaflmak mümkün. Anl›k veriler tek bir buton ile okunmakta, modifiye edilmekte ve cihaza geri yaz›labilmektedir. Proses de¤erleri okunup ayr›ca ak›fl diagramlar›nda sergilenmektedir. Tüm parametreler kay›t edilip farkl› bir JUMPFLEX® cihaz› için kullan›labilir. Offline modunda çeviriciler fiziki olarak ba¤l› de¤ilken bile ayar seçeneklerini görüp cihaza ön yara vermek mümkün. Bu ön ayar imkan› di¤er özelliklerinin yan›nda planlama aflamas›nda kullan›c›ya ciddi kolayl›klar sa¤lamaktad›r. Aç›k anlafl›l›r dizayn, kolay kullan›m: arayüz yaz›l›m›, DIP switch ile ayarlamaya göre daha uygun ve kapsaml› bir alternatiftir.

ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

E Enerji yönetiminde dünya çap›nda uzman olan Schneider Electric, ev ve iflyerlerinde alçak gerilim tesisat› için mükemmel koruma sa¤layan Easy9 serisinin Türkiye lansman›n› gerçeklefltirdi. Schneider Electric mühendisleri taraf›ndan gelifltirilen Easy9 serisi ürünler, elektrik çarpmalar›, afl›r› yükler, k›sa devreler ve güç dalgalanmalar›na karfl› koruma sa¤l›yor. Kullan›c› dostu ve uluslararas› standartlara uyumlu yüksek kaliteli Easy9 serisi, apartman, konut, villa, ofis ve ifl yerlerinde kulla- bilen Easy9 ürün ailesi, h›zl› ve kaliteli tesi- rafudurlar› içeren seri, konutlar için gerekli n›labiliyor. satlar için mükemmel çözüm sunuyor. Oto- olan elektrik güvenlik standartlar›na tamaYayg›n bayi a¤› sayesinde rahatl›kla ulafl›la- matik sigortalar, kaçak ak›m röleleri ve pa- men uyum sa¤l›yor. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 74

ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 76

ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

K›saca firman›z› tan›yabilir miyiz? olden Win3, 2002 y›l›nda batarya sanayisine girerek, sektörde bulunan ürünlerinin baflar›s›yla gündeme gelmifl ve 2008 y›l›nda Çin’ de bataryapil sanayiinin önde gelen lider firmalar aras›na girmifltir. 2005’den bu yana LED Ayd›nlatma konusunda ürünler gelifltiren firmam›z, 2010 y›l›nda ise resmi olarak LED Ayd›nlatma fiirketini kurmufltur. 2011 y›l›nda Çin’ in Zhejiang bölgesinde bir fabrika kurarak müflteri memnuniyeti için kalite kontrol ekibi oluflturulmufltur. Golden Win3, 2013 y›l›nda ise bünyesinde mevcut olan ürünlere yönelik proje tasar›m, üretim & kurulum hakk›nda profesyonel hizmet

2005 y›l›nda Çin’de LED’ li ayd›nlatma ürünleri gelifl tirmeye bafllayarak LEDli ayd›nlatma sektörüne ad›m atan ve k›sa sürede LED’li ayd›nlatma ürünleri üretimi konusunda sektörünün önde gelen üreticileri aras›na gir meyi baflaran Golden Win3’ ün Genel Müdürü Ali Say dere ile Türkiye’deki ofisle rinde LED’leri ve sektörü

sunmay› amaçlayarak Türkiye' de flubesini açm›flt›r. Grubumuz üretim hatlar›n›n tümü ISO9001 yönetim sistemi alt›nda çal›flmalar›n› sürdürmektedir.

Firman›z›n ürün yelpazesinde ne tür ürünler var ö¤renebilir miyiz? Golden Win 3 ana grup üretim hatt› içerisinde sektör liderli¤ine sahiptir. Bunlar; Güvenlik ve madencilik ayd›nlatma üretim hatlar›, LED ayd›nlatma ile ticari sokak lambas› üretim hatlar› ve LED ekran üretim hatlar›d›r.

Firman›z›n ürün yelpazesinde a¤›rl›kl› olarak LED’ler oldu¤unu söylediniz. Buradan hare ketle bize gelecek yüzy›l›n ayd›nlatma tekno lojisi olarak ta lanse edilen ledlerle ilgili ne ler söylemek ister siniz? Ifl›¤› kullanma biçimimizde devrim yaratan LED teknolojisi, sundu¤u birçok avantaj sayesinde her geçen gün hayat›m›zda daha fazla yer ediniyor. Neden LED’li ürünleri tercih etmemiz gerekti¤i ile bilgileri size aktarmaya çal›flaca¤›m. ! Geleneksel floresan lambalara karfl›n ortalama 1 /10 güç tüketimi. !

50.000 saat ömrü vard›r.

ﬁoka dayan›kl›d›r.

C›va içermez, güvenilirdir.

Enerji tasarrufu sa¤lar ve bak›ma ihtiyaç duymaz. !

! Göz al›c›d›r ve maksimum emniyet düﬂünülmüﬂtür.

Çok düflük s›cakl›k ve düflük ›fl›k kirlili¤ine sahiptir. !

Elektromanyetik çat›ﬂma yoktur.

Hem iç mekanda, hem de d›ﬂ mekanda suya dayan›kl›d›r. !

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 80

Tek ve çok renk elde edilebilir.

Diyot olduklar› için, dijital dünyayla daha

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

kolay uyum sa¤larlar.

madan portatif uygulamalar için, pillere da- boyut çeflitleri ile tüm mekânlara ve bütün tavan sistemlerine uygulanabilmektedir. S›Yüksek yo¤unluk, yüksek kontrast, hatta ha az para harcan›r. va alt›, s›va üstü ve sark›t uygulamalar› ile ! LED’Ier do¤al bir ›fl›k yarat›r. parlakl›k verir. görsel olarak kötü bir görüntü oluflturmadan ! Eflsiz ve tutarl› renkler sa¤layan tek Ifl›k ! LED’Ierin yumuflak par›lt›s› gölgeyi, yanmonte edilirler. Özellikle hastanelerde hijRengi ›fl›k kayna¤›d›r. s›may› ve göz kamaflt›r›c› par›lt›y› azalt›r. yenin çok önemli olmas› ve floresan arma! Düflük Güç Tüketimi ve ›s› da¤›tma özel! Bütünüyle floka ve titreflime dirençli olurliklerine sahiptir. larken, ortada ne paramparça olacak bir cam türlerde temizli¤in çok zor olmas› nedeniyle hastanelerde panel tavan armatürün kulla! Kapsaml› voltajla çal›fl›r. ne de k›r›lacak bir filaman vard›r. n›lmas›n› zorunlu k›lm›flt›r. ! Çevre dostudur. Hafiftir. ! Genel bir kural olarak, LED’Ier, patlay›c› s›v›lar›n ve gazlar›n yan›nda yada baflar›s›z Hastaneler, oteller, al›flverifl merkezleri, ofis! 119 y›l öncesinde elektrik ampulünün icaler ve ma¤azalarda kullan›lmak üzere tasard›ndan bu yana, bu ayd›nlatma ilk büyük ayd›nlatmac›lar›n kazalara neden olabilecekleri yerlerde kullan›lmak için en iyi çö- lanan LED panel ürünlerde hijyen ve enerji devrimdir. tasarrufu ön plana ç›kmaktad›r. Özellikle zümdür. ! LED ampulleri, elektrikli ayd›nlatma am4x18W flouresan armatürlerin temizlenmesi pullerinden daha dayan›kl›, uzun süreli ve Son günlerin önem kazanan ürünlerinden bi zor oldu¤undan hijyenin çok önemli oldu¤u ri olan LED panellerden ve bu ürünlerin özel enerji verimlidir. hastaneler için kullan›m› son derece sa¤l›kliklerinden bahseder misiniz? ! LED’Ier, filamanlar› olmad›klar› için, s›s›zd›r. K›sa bir zaman sonra LED'li tavan arradan bir elektrik ampulü k›r›kken, onlar bu Son y›llarda performans› ile ön plana ç›kan matürleri bu ürünlerin yerini alacakt›r. koflullar alt›nda zarar görmezler. LED panel ayd›nlatmalar, teknolojik olarak ! Yeflil ve k›rm›z› gece görüflünü korumak üretimin kolaylaflmas› ve artan taleple bir- AR-GE ve ‹novasyonu nas›l tan›ml›yorsu için harikad›r, beyaz genel kullan›m amaçla- likte birim maliyetlerinin düflmesiyle yaln›z nuz. Firman›z›n bu konudaki çal›flmalar› ne r› için iyi bir çözümdür, mavi genellikle de- dekoratif amaçl› de¤il, her alanda kullan›l- yönde ö¤renebilir miyiz? koratif amaçlar için kullan›l›r. maya baflland›. LED panel tavan armatürle- Golden Win3 olarak hayat› kolaylaflt›rmak ! Neredeyse LED’i yenilemeye ihtiyaç duyri farkl› renk seçenekleri, çerçeve ve farkl› ve çevreyi gelecek nesillere daha temiz ola!

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 81

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

puller yayd›klar› homojen ›fl›k ile iç mekânlarda her bölümde kullan›labilmektedir. Sürdürebilir LED ayd›nlatmalar, enerji tasarrufunun yan› s›ra ayd›nlatma tasar›m›nda özgürlük sunmaktad›r. Kolay montaj özellikli LED ampuller, yüksek ›fl›k kalitesi, çevre dostu enerji kullan›m› ve ultraviyole, k›z›lötesi ›fl›nlar› içermeyen yap›s› ile hem çevre hem kullan›c› dostudur.

rak b›rakmak için Ar-Ge çal›ﬂmalar›n› aral›ks›z sürdürüyoruz. Bu amaçla LED ayd›nlatma teknolojisi alan›ndaki Ar-Ge projelerini sürekli geliﬂtirerek ulusal ve uluslararas› ölçekte üretim hedefi do¤rultusunda emin ad›mlarla yolumuza devam ediyoruz.

LED’ler a¤›rl›kl› olarak ayd›nlatma endüstri sinde nerelerde kullan›lmaktad›r. LED, Ayd›nlatma sektöründe tüm uygulamalarda kullan›labilir; Ofis ayd›nlatmalar›nda, Sokak ve meydan ayd›nlatmalar›nda, Bina d›ﬂ cephe ayd›nlatmalar›nda, Fabrika, üretim tesisi ve iﬂyeri ayd›nlatmalar›nda, Park bahçe ayd›nlatmalar›nda, Otoban ve yol ayd›nlatmalar›nda, Reklam amaçl› ayd›nlatmalarda, Tarihi bina köprü ve an›t ayd›nlatmalar›n da, Toplu konutlarda site içi ayd›nlatmalarda,

LED ampuller standart ampullere oranla darbe ve düﬂmelerde daha dayan›kl›d›rlar.

Sensörlü sistemlerle uyumlu kullan›labilen LED ampuller, ›ﬂ›k dü¤mesine bas›ld›¤› anda beklemeden ›ﬂ›k yayma özelli¤ine sahiptirler. ‹ste¤e göre Dim edilebilme özelli¤ine de sahip olan modellerin de bulundu¤u LED ampuller, farkl› uygulama alanlar›na göre uygun renk s›cakl›¤› ve uygulama aç›s› ile kullan›labilmektedirler. LED ampuller; otel,ofis, bar, restoran, resepsiyon, lobi, AVM, ma¤aza ve vitrinlerde kullan›labildi¤i gibi konut ayd›nlatmas›nda da rahatl›kla kullan›labilmektedirler.

S›k bak›m gere¤i olmayan ve dayan›kl› yap›daki LED ampuller, enerji tasarrufunun keyfini kullan›c›lar›na sunmaktad›r. Enerji tasarruflu LED ampuller k›sa süre içerisinde kendi masraf›n› amorti eden çal›flma sistemi Trafik sinyalizasyonunda, Telekomünikas- ile elektrik tasarrufu sa¤lamaktad›r. Civa ve yonda (TV cep telefonu ayd›nlatmalar›nda), di¤er zararl› maddeleri içermeyen LED amOtomotiv sanayinde iç ve d›fl ayd›nlatmada, LED’lerin ortalama çal›flma ömürleri ile ilgi Gemicilik, tekne, uçak sanayinde kullan›lali neler söylemek ister siniz? bilir, Hal› sahalarda, Benzinliklerde Teorik olarak yap›lan hesaplamalar ve deLED lamba kullanman›n avantajlar› nelerdir? neyler LED'lerden 100.000 saat üzerinde bir LED ampuller, klasik ampullere göre % 80 süre istifade edebilece¤imizi ortaya ç›karenerji tasarrufu sa¤lar. Normal ampuller, maktad›r. Elektriksel, ›s›l kondisyon (so¤ut›fl›k yaymak için yüksek sevide ›s› enerjisi ma), çevresel etkiler, kullan›lan çevre eleharcarken asl›nda ›fl›¤› yaymak için az mikmanlar›, k›l›f›n materyel yap›s› vb. etkenler tarda enerjiye ihtiyac› vard›r. LED ampuller göz önüne al›nd›¤›nda 50.000 saat ve üzeri di¤er ampuller gibi ortama ›s› ve radyasyon hizmet ömrü oldu¤u kabul edilebilir. yaymazlar böylelikle daha sa¤l›kl›d›rlar. LED ayd›nlatma konusunda bilinçlendirme Düflük güç gerektiren led ampuller uzun çal›flmalar›n›z var m› ? Varsa bu çal›flmalar› ömre sahiptirler. LED’lerin yayg›nl›k kan›zdan bahseder misiniz? Bu konuda üniver zand›¤› 2010 y›l› itibariyle LED lambalar sitelerle ifl birli¤i yap›yor musunuz? Ö¤rene konut ve iflyerlerinde floresan ve lambalar yerine kullan›lmaya bafllanm›flt›r. bilir miyiz? Ortalama 100 Wattl›k bir akkor lamban›n yayd›¤› ayd›nl›¤›n LED lambalardaki güç denkli¤i 13 Watt’t›r. Gün geçtikçe fiyat› azalan LED lambalar, 30 bin saatten fazla ömürlere sahiptir. LED lamban›n etkilendi¤i s›cakl›k azald›kça lamba ömrü uzamaktad›r. Di¤er ›fl›k kaynaklar›na oranla %80’in üstünde enerji tasarrufu sa¤layan LED ampuller yand›kça ›s›nan ampullerin aksine ›s›y› d›flar›ya yans›tmazlar. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 82

Golden Win3 hayat› kolaylaflt›rmak ve çevreyi gelecek nesillere daha temiz olarak b›rakmak için çal›flmalar›n› aral›ks›z sürdürüyor. Ayr›ca Golden Win3, oldukça düflük seviyedeki enerji tüketimi ve di¤er avantajlar›ndan dolay› LED ayd›nlatma ürünlerinin kullan›m›n›n yay›lmas›n› desteklemektedir. Golden Win3 projesi flu anki baflar› düzeyine ulaflm›fl ve ulusal/uluslararas› ölçekte sektörün ilgi oda¤› haline gelmifltir. RÖPORTAJ/SÖYLEfi‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

STAMBU ELEKTR‹K A. Yönetim Kurulu Baﬂkan› Dr. Bülent Çelik ile sohbet ettik, keyifli okumalar.

K›saca sizi ve Stambu Elektrik A.fi.’yi tan›yabilir miyiz? o¤aziçi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi ‹nflaat Mühendisli¤i Bölümü’nden 1997 y›l›nda mezun oldum. Ayn› üniversitede yüksek lisans›m› bitirip 2000 y›l›nda yüksek mühendis, 2007 y›l›nda ise doktoram› tamamlayarak doktor unvan›n› ald›m. Sektörle a¤abeyimin 1994 y›l›nda ifl hayat›na bafllamas› ile tan›flt›m. Elektrikelektronik mühendisi olan a¤abeyim 1994 y›l›nda elektrik ve ayd›nlatma sektörüne mühendislik firmas› olarak ad›m atm›flt›r. Zamanla mühendislik faaliyetlerini azalt›p ticari alana geçmifltir. 1999 y›l›nda ise benim bafllamam ile birlikte ‹stanbul Karaköy’de flubemizi açarak ticaretimize devam ettik. 2005 y›l›nda üretime girme karar› almakla birlikte STAMBU’nun temellerini at›p flirketleflmeye karar verdik. STAMBU dostlar› ile iletiflime geçip, üretici olarak sahip oldu¤umuz yenilikçi kimlik, altyap› ve sistem odakl› birikim, tecrübe ve kültürümüzü, bildi¤imiz ve inand›¤›m›z do¤ru iflleri kusursuzu sunma hedefi ile baflarmak için kulland›k. O günden bugüne, hep baflar›larla geçen y›llar içerisinde sa¤lam ad›mlar atarak büyüdük, hedefimiz bundan sonra da büyümeye devam etmek.

leri ve benzerlerinden farkl› yanlar› neler? fialt malzeme, pano ürünleri, ayd›nlatma ve aksesuar grubu ürünlerimiz mevcut. Ürün çeflitlili¤i alan›nda büyük ad›mlar atmaya devam ediyoruz. Ürün grubumuza ait yeni çeflitleri sunmak için her bir ürün üzerinde bütün detaylar› ile tek tek ilgilenip, büyük bir özenle, sürekli çal›flmaya devam ediyoruz. Bizi farkl› k›lan iflte bu titiz çal›flmam›z. Yeni ürünler daha çok ayd›nlatma grubuna dahil oluyor, özellikle LED’li ürünler. Ürünlerin özellikleri ile kalite politikam›zdan bahsedersek san›r›m farkl›l›k daha da belirginleflecektir. Kaliteyi hedef alan bir politika, “kusursuzu sunmak” felsefesi, ilke ve

Firman›z›n ürün yelpazesinde ne tür ürünler var ö¤renebilir miyiz? Ürünlerinizin özellik Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 86

de¤erleri do¤rultusunda hareket eden STAMBU ELEKTR‹K A.fi., enerji verimlili¤ini ve sürekli geliflen teknolojiyi hedefleyen bir anlay›fl içinde ürün, hizmet ve çözüm sunarken, kalite anlay›fl›n› ve politikalar›n› performans, kullan›fll›l›k, güvenlik, mükemmellik, estetik, sosyal sorumluluk, verimlilik ve kullan›m kolayl›¤› gibi kavramlarla özdefllefltirmektedir. Ürünlerimizden otomatik sigortalar, kaçak ak›m koruma flalterleri ve kompakt flalterlerde TSE belgemiz bulunmaktad›r. Ayd›nlatmada ise, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl›¤›’n›n 27 A¤ustos 2011 tarihinde ç›kard›¤› iki tebli¤de (SGM-2011/9 ve SGM-2011/10) belirtilen kriterlere uygun olarak, STAMBU ve SUPER markalar›yla kaliteli ürünler sunmaktay›z.

Firman›z›n ürün yelpazesinde LED’li ayd›n latma ürünleri de oldu¤unu söylediniz. Bura dan hareketle bize gelecek yüzy›l›n ayd›nlat ma teknolojisi olarak da lanse edilen LED’lerle ilgili neler söylemek istersiniz? Ayd›nlatma sektöründe faaliyet gösteren ve misyonu, “k›t kaynaklara sahip oldu¤umuz dünyam›zda, flimdiki ve gelecek nesillerimize sürdürülebilir bir hayat yaflatabilmek için, enerji verimlili¤i ve sürekli geliflen teknolojiyi hedefleyen bir anlay›fl içinde kaliteli ürün, hizmet ve çözüm sunan bir marka” olan bir firman›n flüphesiz LED’lü ürünlerdeki detayl› bilgisini ve tecrübesini kullan›p sektör ad›na katma de¤er yaratmas› gerekiRÖPORTAJ/SÖYLEfi‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

yor. LED’in y›ld›z› her geçen gün daha da parl›yor, önemi art›yor ve ayd›nlatmada daha da fazla kullan›l›yor. LED’li ürünler art›k her türlü ampul ve ayd›nlatma armatürü üreticisinin gündemini iflgal ediyor, zira LED’li ürünler sa¤lad›¤› faydalar sebebi ile flimdiden kullan›c›lar›n tercihi olmufl durumda. Yüksek ›fl›k verimlili¤i ile enerji tasarrufu sa¤lamas›, uzun ömürlü olmas›, genifl voltaj aral›¤›nda çal›flabilmesi, ›fl›¤› anl›k olarak tam verebilmesi, açma kapama ile etkilenmemesi ve hareket sensörleri ile birlikte kullan›labiliyor olmas›, yafllanma ile ›fl›k kayb›n›n di¤er ürünlere göre daha az olmas›, montaj›n›n kolay olmas›, balast/trafo/ampul de¤iflimi ve bak›m gerektirmedi¤i için iflletme maliyetlerini düflürmesi, c›va içermedi¤i için çevre dostu kabul edilmesi, farkl› renklerde ›fl›k verebiliyor olmas› vs gibi özellikleri yüzünden gelecek dönemlerde LED’li ürünler çok daha fazla önem kazanacak.

yoruz. Ankara ve Adana’da çok k›sa sürede temsilcilikler açmay› planl›yoruz. Biz STAMBU olarak, de¤erli ortaklar›m›zla birlikte, sürdürülebilir bir büyüme içinde gelece¤e ulaﬂmak istiyoruz. Bunun için de kesintisiz iletiﬂim, kaliteli ürün ve hizmet çerçevesinde organizasyonumuzu planl›yoruz.

zarlama Müdürlü¤ü Departman›, Pazarlama (‹letiflim Sorumlusu, Grafik Tasar›m), Bayi Kanal› (Bölge Sat›fl Müdürlükleri), Operasyon ve ‹hracat Departmanlar›ndan oluflmaktad›r. Geliflimimizle birlikte organizasyonumuza Retail (Zincir Market), Proje ve CRM departmanlar›n› da en k›sa sürede eklemek için çal›flmalar› sürdürmekteyiz.

Sat›fl ve pazarlama organizasyonumuz var Yurtiçindeki müflterilere nas›l ulafl›yorsunuz? olan bayi yap›m›za Türkiye’nin yedi bölgesinde yeni bayileri eklemek için çal›flma yapBayilik sisteminiz var m›? maktad›r. Tabii ki bu çal›flmalar›m›z› fuarlar, STAMBU ELEKTR‹K A.fi. olarak 2005seminerler ve reklamlarla da destekleyece2013 y›llar› aras›nda çeflitli sat›fl ve pazarla¤iz. WIN ve YEM ‹stanbul fuarlar›na kat›l›ma teknikleri ile organizasyonumuzu gerçeklefltirdik. 2013 y›l›nda ürün gam›m›z›n genifl flalt ürünlerini ve ayd›nlatma malzemelerini kaps›yor hale gelmesi ile birlikte Türkiye Sat›fl ve Pazarlama Müdürlü¤ü Departman›n› oluflturmaya karar verdik. Bu bölümde 2014 Ocak itibariyle sektörü bilen ve alan›nda yüksek lisans yapm›fl bir yöneticiyi görevlendirdik. STAMBU Sat›fl ve Pa-

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 87

Siz de takdir edersiniz ki ayd›nlatma insan›n göz sa¤l›¤›n› yak›ndan ilgilendiren bir konu, buradan hareketle tüketiciler ayd›nlatma ürünleri al›rken nelere dikkat etmeli ö¤rene bilir miyiz? Ayd›nlatma ürünleri bir ihtiyaç. Bu ihtiyac›n estetik, ekonomik ve enerji tasarruflu ürünler ile karfl›lanmas› elbette önemli, bunun yan› s›ra kullan›lan ürünlerin çevre dostu olmas› ve insan sa¤l›¤›na zarar vermemesi gerekmektedir. Göz sa¤l›¤› için biri teknik bir ifade olmakla birlikte iki önerim olacak. ‹lk olarak, ›fl›¤a do¤rudan bakmamak gerekir. Teknik olarak ise, kullan›lan ürünlerin renk geriverim endeksinin, Ra veya CRI de¤erinin 80 veya üzerinde olmas›, göz sa¤l›¤› aç›s›ndan önemlidir. Tüketicilerin, sat›n alacaklar› ayd›nlatma ürünleri için, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl›¤›’n›n tebli¤lerine uygun mudur diye sormalar› yeterli olacakt›r. Zira Bakanl›k 27 A¤ustos 2011 y›l›nda ç›karm›fl oldu¤u iki tebli¤ (SGM2011/9 ve SGM-2011/10) ile çevreye duyarl› ve enerji verimlili¤i sa¤layan ürünler ortaya ç›kmas›n› esas alm›flt›r. Biz STAMBU olarak, kapsaml› bir vizyon ortaya koyarak, Bakanl›¤›n yay›mlam›fl oldu¤u bu tebli¤lere

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

2013 y›l› firman›z aç›s›ndan nas›l geçti? 2013 rimizi sunuyoruz. y›l› ile ilgili okuyucular›m›za k›sa bir de¤er - Son olarak eklemek istedikleriniz neler ola lendirmede bulunur musunuz? 2014 y›l› için hedefleriniz ve beklentileriniz neler? Ulaflmak için çal›flmaya bafllad›¤›m›z ve ge-

uygun flekilde, Stambu ve Super markalar› ile her zaman sadece kaliteli ürünleri sunuyoruz. Bizim markalar›m›z ile gönül rahatl›¤› ile ayd›nlanabilirsiniz. Sektörümüzü yak›ndan bilen birisi olarak bize sektörümüzle ilgili k›sa bir de¤erlendirmede bulunur musunuz? 15 y›ld›r sektörde bulunan birisi olarak k›saca flunlar› söyleyebilirim; fiirketlerin (Perakende, Toptanc›, ‹malatç› veya ‹thalatç›) giderleri her y›l flu veya bu nedenle katlanarak artmaktad›r. Kârl›l›k ve sürdürülebilirlik sektörümüzün en önemli iki konusudur.

Gönülden inanarak bafllad›¤›m›z “alan›nda en iyisi olma” hedefimize her geçen gün daha da yaklafl›yor buna paralel olarak marka de¤erimiz de gün geçtikçe art›yor. 2011 y›l›ndaki ciromuz, 2010 y›l›na oranla yüzde 53 art›fl göstermiflti; 2012 ciromuz ise 2011 y›l›na k›yasla yüzde 110 art›fl gösterdi. 2013 y›l›nda yine göz kamaflt›r›c› bir büyüme ile 2012 y›l›na oranla yüzde 168 bir art›fl gerçekleflti. Yüzdesel bu art›fllar elbette de¤erli dostlar›m›z›n ilgisinin, teveccühünün ve deste¤inin çok aç›k bir göstergesidir. Baflar›l› grafi¤imizi 2014 y›l›nda da sürdürmek için tüm planlar›m›z› yapt›k. Ürün çeflitlili¤i alan›nda büyük ad›mlar atmaya devam ediyoruz. Ürün gam›m›za uygun yeni çeflitleri sunmak için her bir ürünün bütün detaylar› ile tek tek ilgilenip, büyük özenle, sürekli çal›flmaya devam ediyoruz. Rakamsal verilere dayal› baflar›lar›n yan› s›ra, dostlar›m›z›n memnuniyetini kazanacak bir hizmet anlay›fl› ile de ön plana ç›km›fl olman›n hakl› gururu içindeyiz. Bize bu gururu yaflatt›klar› için dostlar›m›za bir kez daha teflekkürle-

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 88

linen bu noktada art›k itici güç olan yeni hedefimizi “kusursuzu sunmak” olarak belirledik. Bu hedef do¤rultusunda, önümüzdeki sürecin getirdi¤i artan sorumluluklar›n gere¤ini en ince ayr›nt›s›na kadar düflünüp, tüm enerjimizi ortaya koyarak hakk›yla yapaca¤›m›za inanc›m›z tam. Hedefe varmak için flart olan özgüven ve uzmanl›k birikimimiz haz›r. Burada, yurtiçinde ve yurtd›fl›nda özverili emekleriyle tüm gücünü samimi ve yürekten ortaya koyup iyi bir hizmet kalitesi sunmay› arzulayan, birlikte çal›flt›¤›m›z ekibimize de içtenlikle teflekkür ediyoruz. Gerek kalite gerekse fiyat olarak en iyiyi, samimi ve güler yüz ile sunma çabam›zdan da asla ödün vermeyece¤iz. Stambu ve Super markalar› ile her zaman sadece kaliteli ürünleri sunuyoruz. Bu konumumuzu sürdürmekle kalmay›p daha da güçlendirecek ve daha çok seçenek sunacak yeni yat›r›mlar›m›z› yapmaya devam ediyoruz. Önümüzdeki dönemde de ürün gam›m›za yeni ürünler eklemeye ve bunlar› en h›zl› flekilde sunmaya devam edece¤iz.

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

irmam›z 2012 y›l›nda üretim/pazarlama ve sat›fl faaliyetlerine uygun tecrübeli bir alt yap› ile kurulmufltur. Ü r e t imimizde pako flalter, A.G ak›m trafosu ve sulama musluklar› grubu bulunmaktad›r. Pazarlamas›n› yapt›¤›m›z elektrik malzemeleri aras›nda; analog ve dijital ölçü aletleri, kondansatörler, aspiratör çeflitleri, SKP bak›r s›kmal› papuçlar, regülatör çeflitleri ve regülatör kontrol cihazlar› yer al›yor. Genifl ve kaliteli ürün yelpazesi ile sektörünün önde gelen firmalar›ndan birisi olmay› baflaran Marmara Power müflterilerine verdi¤i eksiksiz ve kaliteli hizmeti sayesinde müflterilerin tercihi olmaya devam ediyor.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 92

HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Vera Elektromekanik hakk›nda bil gi verir misiniz? ERA Elektromekanik A.fi. h›zla büyüyen ve sürekli bir geliflme içerisinde bulunan ülke sanayimizin ve enerji sektörünün, elektrik, elektromekanik ve otomasyon ihtiyaçlar›na çözüm mühendisli¤i sunan bir firmad›r. Bu kapsamda firmam›z tip testli pano üretimi, flalt tesisleri kurulmas› için mühendislik destek hizmetleri, PLC-SCADA?RTU yaz›l›mlar› ve endüstriyel otomasyon ana bafll›klar›nda ön plana ç›kmaktad›r. Teknik tecrübe ve bilgi birikimleri; çal›flt›rd›¤› kilit personeller aç›s›ndan 20 y›ll›k teknik deneyime sahip, donan›ml›, güçlü bir mühendislik altyap›s› olan bir firmay›z. Endüstriyel tesislerin pano ihtiyaçlar› için özellikle enerji üretim tesisleri, trafo merkezleri ve muhtelif sanayi tesisleri-

riyle ilgili aç›klama yapar m›s›n›z?

- T‹P TESTL‹ PANO ÜRET‹M‹ ten konusunda sektörünün da olmay› baﬂaran Vera Elektromekanik’in Genel Müdürü Dursun Özero¤lu ‹le Vera Elektromekanik’i,

IEC 61.439-1 standard›na uygun tip testli panolar üretmekteyiz. Tüm panolar›m›z uluslararas› akredite olmufl ba¤›ms›z laboratuvarlarda ilgili standard›n öngördü¤ü tüm tip testlerden baflar› ile geçmifltir.

380 kV-154kV-33kV fialt sistemleri için TE‹Afi ve ITM fiartnamelerine Uygun

nin tüm pano ihtiyaçlar›n› karfl›layabilecek bir üretim çeflitlili¤ine sahibiz. Ar-Ge sürekli¤ini devaml› canl› tutan, Ar-Ge’nin gelifltirici rolünü göz ard› etmeyen bir ekibiz.

Kumanda panolar› (KP) ,

Sekonder koruma ve röle panolar› (RP),

AC/DC yard›mc› gerilim panolar›

Saha da¤›t›m kutusu (SDK),

Sayaç panolar›,

Bilgi toplama panosu (BTP),

Senkron panosu,

ﬁirketiniz hangi ürün ve çözümleri sunmak - Bara koruma panosu, tad›r? Ürünlerinizin genel ve teknik özellikle - ! Olay kaydedici panolar›,

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 96

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

GIS ve LCC panolar›.

A.G. Da¤›t›m Panolar› !

Ayd›nlatma kontrol panolar›,

Kompanzasyon panolar›, (sabit ve çekmeceli), !

MCC panolar›, (sabit ve çekmeceli),

PLC, RTU, DCS, DDS panolar›,

Kumanda ve kontrol panolar›,

Otomatik transfer panolar›,

Frekans konvertörlü yol verme panolar›,

Box ve SDK’lar,

HES’ler için kumanda ve kontrol panolar›,

Enerji ‹zleme Yaz›l›mlar› ve Proses Otomas yonlar› Firmam›z otomasyon/SCADA alan›nda anahtar teslimi çözümler sunmaktad›r. !

PLC/RTU uygulamalar›,

Proses otomasyonu/SCADA uygulamalar›,

Baz› çal›flmalar›m›za özellikle belirtmek isteriz. m›fl flu an 3 adet HES projesinin imalatlar›

da ELTES Enerji için devam etmektedir. ALSTOM GRID A.fi. için Marmaray pro(Ünite kontrol, AC-DC yard›mc› panolar›, jesini besleyen Kad›köy 154 kV GIS projesi! Enerji izleme raporlama otomasyoPLC panolar› vb.) nin tüm pano imalatlar› taraf›m›zdan tamamnu/SCADA uygulamalar›, ! Türkmenistana saç köflk trafo merkezi lanm›fl, sistem sorunsuz devreye al›nm›flt›r. ! Yük alma/ yük atma sistemleri imalatlar›, 110/35/10 kV Substat›on panola! ALSTOM GRID A.fi. - AREVA ile pano ! Su ve Do¤algaz ‹stasyonlar› Otomasyor›-3 merkeze ait tamamland›. partneri olarak 11 adet indirici trafo merkenu/SCADA uygulamalar›, zinin panolar› tamamlad›k. Bu imalatlar ! Akyaz› AVM için tüm AG panolar›n›n ! DCS Uygulamalar›. GIS-AIS merkezler olup yurt içi ve yurt d›- imalatlar› devam etmektedir.

Özel ‹malatlar

! Irak-MOE’da iki adet 132 kV trafo merkezine ait pano imalatlar› flu an fabrikam›z! Avni Ulutafl’a ait 3 adet 154/33 kV tada devam etmektedir. mamlanm›fl ve 2 adet 380/154/33 kV trafo Do¤ru imalatlar ve saha çal›flmalar› ancak merkezi imalatlar› devam etmektedir. do¤ru proje ile yap›labilir, düflüncesine sa! 4 adet HES’e pano imalatlar› tamamlan-

ﬂ› referanslar›m›z mevcuttur.

Saç köﬂk, trafo kabin ve komponentleri, mobil trafo merkezleri, -Trafo merkezleri ve ﬂalt sahalar› için s›cak dald›rma galvanizli kablo kanal rafl ar› ve kanal kapaklar› üretimi.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 97

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

hip oldu¤umuz için, alt yap›m›z›n bel kemi¤i olan proje haz›rlama ifllerini son derece önemsiyoruz. Proje birimindeki kabiliyetlerimiz bizi daha esnek, daha h›zl› ifl üretebilmenin ve üretim çeflitlili¤indeki zengin seçeneklerimizin olmas›n›n temelini oluflturmaktad›r. Herhangi bir iflin, pano imalatlar› ile ilgili olarak, 2D-Autocad ve 3D-Kat› modelleme olarak imalat çizim ve proje detaylar›n›n haz›rlanmas› ve sekonder proje çizimleri taraf›m›zdan yap›lmaktad›r. Mekanik imalat çal›flmalar› ve elektik imalatlar› öncesinde tüm projeler elektronik ortamda haz›rlanmaktad›r. Etiketlemelerde de uluslararas› kalitede kal›c› etiketlemeler kullan›lmakta, flalt teçhizat›n›n etiketlemelerinde termal transfer yöntemi ve/veya kaz›y›c› plotter yöntemi ile ürünlerimiz etiketlenmektedir. Pano kablaj imalatlar›n›n, testlerinin eksiksiz olarak sa¤l›kl› bir flekilde yap›labilmesi ve ürünler devreye al›nd›ktan sonra iflletme an›nda gelecekte olabilecek ar›za takibinde sonuç al›nabilmesi için, etiketlemelerin kal›c› ve do¤ru yap›lmas› son derece önemlidir.

z›n, belge uygulama içeri¤inde Otomasyon, SCADA ve pano sistemleri ile ilgili imalat, sat›fl ve mühendislik hizmetlerini kapsamaktad›r. Firmalar›n haks›z rekabete sürüklenerek, müflterilerine uluslararas› standartlar›n kabullenemeyece¤i ürünleri sunmalar›n›n önüne geçilmelidir. Bu konuda TSE’nin sadece belge veren de¤il periyodik ve s›ra d›fl› olarak firmalar› denetleyen pozisyonda ratuvarlarda TSE’nin gözetiminde yap›lan olmas› gerekmektedir. tip testlerden geçmifltir Üretimlerimizin ve ‹hracat Gerçeklefltiriyor Musunuz, ‹hraç Pa mühendislik çal›flmalar›m›z›n tüm aflamala- zarlar›n›z› Hangi Ülkeler Oluflturuyor? r›nda ISO Yönetim Sistemi do¤rultusunda Ziyadesiyle Ortado¤u ve Türki Cumhuriyetçal›flmalar yapmaktay›z. Ve bu durum bellere ihracat gerçeklefltirmekteyiz. Irak, gelendirilmifltir. Türkmenistan, Özbekistan, Azerbaycan vb !

ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi,

ISO 14001Çevre Yönetim Sistemi,

ülkeler. Derginizde bize de yer ay›rd›¤›n›z için çok ! ISO 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yöne- teflekkür eder, çal›flmalar›n›zda kolayl›klar tim Sistemi Belgelerine sahip olan firmam›- dileriz.

Sahip Oldu¤unuz Akredite Test Belgeleri ve Kalite Belgeleri Nelerdir? Üretimlerimiz IEC normlar›nda TS EN 61439-1 ve EN 61439?2 standartlar›na uygun, uluslararas› akreditasyona sahip labo-

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 98

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

23 y›ld›r Hilal Elektrik firmas›yla Ankaral› müflte rilerin hizmetinde olan son olarak ta Mandalin Ligh ting markas› ile LED’li ay d›nlatma ürünleri ithal et meye bafllayan Hilal Elek trik’in yetkilisi Necmettin Kutluca ile Mandalin Lighting’i konufltuk.

Öncelikle sizi ve firman›z› tan›ya - lerini ithal etmeye bafllad›k. Markam›z›n ad› Mandalin Lighting sizde taktir edersiniz ki bilir miyiz? Mandalin herkes taraf›ndan sevilen bir meyiz firma olarak sektördeki faaliyetlerimize 1991 y›l›nda Ankara’n›n Ulus semtinde toptan ve perakende elektrik malzemesi satarak ticari hayat›m›za bafllad›k. 23 y›ld›r sektörün içerisindeyiz A¤›rl›kl› olarak ta baflta Ankara olmak üzere Ankara’n›n ilçeleri ve çevre illere elektrik ve ayd›nlatma malzemesi pazarl›yoruz. ‹ki y›l öncede ‹stanbul’da Hilal Elektrik’in bir flubesini açt›k ve bu flube ile bizde imalat ve ithalat yapma konusunda bir düflünce olufltu. Sonuçta ithalat yapma konusunda karar verdik ve son y›llar›n ayd›nlatma teknolojileri aras›nda gösterilen LED’li ayd›nlatma ürün-

zamanlarda ürün yelpazemize yeni ayd›nlatma ürünleri de eklemeyi planl›yoruz.

Peki ithal etti¤iniz bu ürünlerin benzerlerin -

ve bizde Çilek Mobilya gibi, Apple gibi k›- den farkl› yanlar› neler? sa sürede herkes taraf›ndan bilinen bir mar- Sizde taktir edersiniz ki bizim ithal etti¤imiz ka olaca¤›m›za inan›yoruz. ürünlerin benzerlerini bizim gibi birçok firPeki ürün yelpazenizde ne tür LED’li ayd›n - ma ithal ediyor ancak biz Mandalin Lighting latma ürünleri var? olarak kaliteye biz biraz daha fazla önem Mandalin Lighting markas› LED’li ayd›n- verdik. Elbette herkes ithal etti¤i ürünün kalatma ürünleri konusunda çok genifl ürün liteli oldu¤unu söyler fakat biz bu ürünleri yelpazesine sahip. ‹thalat›n› yapt›¤›m›z ithal etmeden önce günlerce Çin’de bu koürünler aras›nda hem iç mekanlara hemde nuda araflt›rma yapt›k ve kaliteli LED’li ayd›fl mekanlara yönelik flerit LED’ler baflta d›nlatma ürünleri üreten firmalarla anlaflt›k. olmaz üzere; fierit LED’ler için trafolar, Po- Yaklafl›k olarak bir y›ld›r bu ürünlerin sat›wer LED Ampuller, LED Paneller, LED fl›n› yap›yoruz ve flu ana kadar satt›¤›m›z Projektörler, LED Ampuller ve COB ürünlerle ilgili bir flikayet almad›k bize ürün LED’li Downlight Armatürler var. ‹lerleyen ar›zas› geri dönüflü henüz olmad›. Bu bizim

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 101 RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

için sevindirici bir durum. Kaliteyi bozmadan yolumuza devam etmeyi düflünüyoruz. Bu arada biz firma olarak ithal etti¤imiz ürünlerin her zaman arkas›nday›z e¤er üretim hatas›ndan kaynaklanan bir sorun varsa biz ürünümüzü yenisi ile de¤ifltiriyoruz. Ürünlerimizin üzerinde yazan lümen de¤erleri gerçe¤e yak›n de¤erler. Mesela piyasada üzerinde lümen de¤eri 270 yaz›p ta 200 lümen de¤erinde olan ürünler var. Bu ürünler maalesef üzerinde yazd›¤› gibi gerçek ›fl›k miktar›n› karfl›lam›yor. Bu flekilde yap›larak ta tüketiciler aldat›lm›fl oluyor.

Bu tür ürünleri satan firmalarla mücadele edi yor musunuz? Asl›nda bu tür ürünleri satan firmalar bizim ekme¤imize ya¤ sürüyorlar çünkü müflteri bilmeyerek üzerindeki lümen de¤erlerine güvenip ürün sat›n al›yor. Kullanmaya bafllad›¤›nda ve bunun böyle olmad›¤›n› anlay›nca bir daha asla o firmaya u¤ram›yor. Bu da bizim gibi kaliteli LED’li ürünler ithal eden firmalar›n ifline geliyor. Ben kaliteli ürün satan firmalar›n her zaman k›sa vadede olmasa da uzun vadede kazanaca¤›na inan›yorum. Birde sizde taktir edersiniz ki kalitesiz ürünlerin fiyatlar› da ucuz oluyor buda bizim gibi kaliteli ürün ithal eden firmalar› rekabet konusunda azda olsa zorluyor ancak zamanla müflteri bizi tan›d›kça bizim ürünlerimizi kullan›p güveni artt›kça bu sorunun da ortadan kalkaca¤›na inan›yoruz. Bu gün sektörün önde gelen üreticileri, marka olmufl firmalar› kaliteye verdikleri önemden dolay› bu seviyeye gelmifller. Bizde bu konuda emin ad›mlarla ilerleyip Mandalin Lighting’i marka yapmay› hedefliyoruz.

da bayilikler vermeyi düﬂünüyoruz.

siksiz ulaflt›rmak için bayilikler vermeyi düflünüyoruz bütün bunlara ek olarak ürünlerFirma olarak ithal etti¤imiz ürünlerin tama- le ilgili müflterilerimize teknik destek verm›n› stoklar›m›zda bulunduruyoruz. Müflte- mek için ise sadece bu iflle ilgilenen bir ekip ri bizden ürün istedi¤inde ayn› gün içerisin- oluflturmay› hedefliyoruz. de siparifllerini haz›rlay›p ambar vas›tas›yla Biz LED’li Ayd›nlatma’n›n giderek daha da gönderebiliyoruz. önem kazanaca¤›na inan›yoruz çünkü buSon olarak hedeflerinizden bahsedebilir gün ülkemizin ve bütün dünya ülkelerinin büyük sorunlar›ndan bir tanesi de enerji, ‹thalatta kaliteniz, çeflidiniz ve ürün yelpa- enerjide ise hem üretim yapmak hemde tazeniz ne kadar genifl olursa, müflteriye hiz- sarruf yapmak bütün dünya ülkelerinin polimet verme imkan›n›z ve tercih ediliyor ol- tikas› haline gelmifl durumda. Bunun için man›z o kadar kolay olur. Bu nedenle k›sa LED teknolojisinin sa¤lad›¤› tasarruf ciddivade de olmasa bile uzun vade de LED’ler- ye al›nacak manada önemlidir. Bizlerde le ilgili ürün yelpazemizi gelifltirmeyi he- LED ayd›nlatma ürünleri ithalat› yaparak bu defliyoruz. Ç›kt›¤›m›z bu yolda kalitemiz- tasarrufa katk›da bulundu¤umuzu düflünüden asla taviz vermeyi düflünmüyoruz. Müfl- yoruz. Bize kendimizi anlatma f›rsat› verditerilerimize ürünlerimizi zaman›nda ve ek- ¤iniz içinde size teflekkür ediyorum.

Teslimat› ne ﬂekilde yap›yor sunuz?

Peki sat›fl› nas›l yap›yor sunuz? Henüz bir bayilik sistemi oluflturmad›k. Bünyemizde bulunan pazarlamac› arkadafllar arac›l›¤›yla sat›fllar›m›z› gerçeklefltiriyoruz. Özellikle illerde ve büyük ilçelerde bulunan, konusunda en iyi elektrik ve ayd›nlatma malzemesi sat›c›lar› ile görüflüp ürünlerimizi satmalar›n› istiyoruz. ‹lerleyen zamanlarda da flartlar tam anlam›yla yerine oturdu¤unda Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 102 RÖPORTAJ/SÖYLEfi‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

Sorunsuz Kullan›m ve Maksimum 1992 y›l›nda her türlü elektrik malzemesinin toptan sat›fl›n› yap mak üzere faaliyetlerine bafllayan ithalat›n› yapt›¤› Gleam marka ayd›nlatma ürünleri ile de piyasada söz sahibi olan Yüceda¤ Elek trik’in yetkilisi Hüseyin Yüceda¤ ile Yüceda¤ Elektrik’i ve ithal ettikleri ürünleri konufltuk.

K›saca Yüceda¤ Elektrik’i tan› - malzeme kalite yelpazesi vard›r. Özellikle LED ürün grubunda malzeme kalitesini beyabilir miyiz? lirleyen her ne kadar LED kalitesi gibi gö992 y›l›nda kurulan firmam›z, her türlü elektrik malzemesinin toptan sat›fl›n› yapan lider kurulufllardand›r. fiirketimiz, ülkemizin de¤iflken ekonomik yap›s›na ra¤men, kuruldu¤u günden beri istikrarl› bir flekilde büyümeyi baflarm›fl ve bunu sürdürmeye devam etmektedir. Sat›fl›n› yapt›¤›m›z malzemeleri üç ana bafll›k alt›nda toplayabiliriz; bayili¤ini yapt›¤›m›z malzemeler, imalat›n› yapt›¤›m›z malzemeler ve ithal malzemelerimiz. Bu malzemelerimizde öncelikli hedefimiz kalitedir, kaliteli hizmet kaliteli malzeme. fiirket olarak, iyi malzemeyi rekabetçi fiyatlarla ve yüksek müflteri memnuniyeti ile sunmak bizim de¤iflmez önceli¤imizdir..

rünse de, ürün trafosu ve ürünün gövdesi çok önem teﬂkil etmektedir. Bunlardan herhangi birinin tek baﬂ›na iyi olmas› yeterli ürün kalitesini sunmaz. Bizim ürünlerimizde bütün bu etkenleri belirli bir optimum kalite düzeyinde tutmaktay›z. Bunun da en

Yurtiçindeki müﬂterilere nas›l ulaﬂ›yor su nuz? Bayilik sisteminiz var m›?

Firman›z›n ürün yelpazesinde ne tür ayd›nlat ma ürünleri var ö¤rene bilir miyiz? Ürünleri - önemli kan›t›, ar›zal› ürün dönüflümüzün olnizin özellikleri ve benzerlerinden farkl› yan - dukça az olmas›d›r. Belki de en önemli ay›r›c› özelli¤imiz budur. Uzun süre sorunsuz lar› neler? Öncelikle ithal ürünlerimizi “Gleam” markas› ile piyasaya sundu¤umuzu belirtmek isterim. Gleam markas› ad› alt›nda, kullan›ld›¤› ortamlarda yüksek ›fl›k kalitesi sa¤layan, yüksek enerji tasarruflu ayd›nlatma malzemelerinin ithalat›n› yapmaktay›z. Bu ba¤lamda ürün yelpazemiz de her türlü iç mekan led ayd›nlatma armatürü, ampül grubu ve d›fl mekan olarak ta projektör ürün grubumu yer almaktad›r.

orant›l› olarak azalan enerji kaynaklar›d›r. Tabi buda beraberinde sürekli artan çevre kirlili¤ini getirmektedir. LED ve LED ürünleri her aç›dan insanl›¤a ve do¤aya faydal› ürünlerdir. Kullan›lmaya bafllad›¤› anda yüksek enerji tasarrufu sa¤lamas›, bunu yaparken enerji kaynaklar›m›z›n korumas› ve do¤aya zararl› hiçbir materyali bar›nd›rmamas› en önemli özellikleridir. Burada uzun kullan›m ömrü, hafif ve kolay kullan›labilirlik, düflük ›s› yaymas›, güvenli oluflu, insan sa¤l›¤›na zararl› olmay›fl› da özet olarak söyleyebilece¤imiz önemli özelliklerindendir. Sonuç olarak bütün bu özelliklerine bakt›¤›m›zda, LED ürünlerinin neden gelece¤in ayd›nlatma teknolojisi oldu¤unu da oldukça net bir fleklide görünmektedir.

kullan›m ve maksimum verimlilik…

Firman›z›n ürün yelpazesinde LED’li ayd›n latma armatürleri de oldu¤unu söylediniz. Buradan hareketle bize gelecek yüzy›l›n ay d›nlatma teknolojisi olarak ta lanse edilen LED’lerle ilgili neler söylemek ister siniz?

Yurt içi müflterilerimize kuruldu¤umuz günden beri belirli aral›klarla ziyaretler yapmaktay›z. Bunun d›fl›nda tabi ki kullanm›fl oldu¤umuz baz› modern bilgisayar siparifl sistemlerimizde bulunmaktad›r. Fakat bizim için öncelik de¤erli müflterimizi, kendi flirketlerinde ziyaret edip, onlara daha yak›n bir temas kurup, kaliteli bir hizmet verebilmektir. Sat›fllar›m›z yap›l›rken bayilik sistemimiz vard›r fakat, bu sistem belirli ürün gruplar› için geçerlidir. Bunun d›fl›nda da di¤er ürünlerimizin sat›fllar›na devam etmekteyiz.

Dünya genelinde oldu¤u gibi ülkemizde de LED ve LED ürünleri her geçen gün bir öncekine göre daha da fazla popüler olmakta- Sizde taktir edersiniz ki ayd›nlatma insan›n d›r. Bunun en büyük sebebi dünya üzerinde göz sa¤l›¤›n› yak›ndan ilgilendiren bir konu Ayd›nlatma ürünlerinde çok de¤iﬂken bir artan insan nüfusu, ve bununla beraber ters buradan hareketle tüketiciler ayd›nlatma Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 105 RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

ürünleri al›rlarken nelere dikkat etmeliler ö¤ renebilir miyiz? Burada bizim öncelikli tavsiyemiz, öncelikle çok zaman geçirilen ortamlarda, ortam ›fl›¤›n›n homojen bir fleklide yay›lmas›na dikkat edilmelidir. Özellikle ›fl›k kayna¤›n›n direk göz ile temas etmesi yerine, dolayl› olarak ortam ›fl›¤›ndan yararland›¤›m›z sistemler kullan›lmal›d›r. Ifl›k rengi olarak ta ben daha naturel bir ton olan gün ›fl›¤›n› müflterilerimize tavsiye ederim. Bu ton daha az gözlerimizi yormak ta, ve objelerin gerçek renklerini daha iyi yans›tmaktad›r.

tü. Bunun yan›nda, bizim Yüceda¤ Elektrik olarak oldukça iyi bir y›l geçirdi¤imizi söyleyebilirim. Bu seneyi piyasan›n genel durumunun ve beklentilerimizin çok üzerinde bir büyüme oran›yla kapatmay› baflard›k. Buda bizim 2014 y›l›na çok daha olumlu bakmam›z› sa¤lad›. 2014 y›l› içinde geride b›rakt›¤›m›z bir y›ll›k sürecin bir benzerini bekliyorum. Daha kötü veya daha iyi olaca¤› konusunda fluan için tahminim yok, bunun özellikle seçim sonras›nda daha çok belirginleflece¤ine inan›yorum. Bunun 2014 y›l› için temkinli olmay› da faydal› görüyorum.

Her sektörün oldu¤u gibi bizim sektörümü zün de sorunlar› var. K›saca bize bu sorunlar dan ve sizin çözüm önerilerinizden bahseder misiniz? Yukar›daki 7. Soruda da bahsetti¤im gibi,

Sektörümüzü yak›ndan bilen birisi olarak bi - de çok ciddi problemlere neden olmaktad›r. benim gördü¤üm en önemli problem, kalite ze sektörümüzle ilgili k›sa bir de¤erlendirme - Bu iki sorunun iyilefltirilmesi durumunda, – standart denetimsizli¤i ve uzun vadeli sade bulunur musunuz? Dünya ile karfl›laflt›rd› - sektörümüzün çok daha sa¤lam yap›ya ka- t›fllard›r. Bu konular ve bunun gibi bizim flu¤›m›zda sektörümüz olmas› gereken yerde vuflaca¤›n› ve daha sa¤lam ad›mlarla yürü- an dile getirmedi¤imiz di¤er problemlerimimi? E¤er de¤ilse dünya ölçe¤inde bir sektör yece¤ine inan›yorum. zin çözümü için aktif bir esnaf odas› olufltuolabilmek için neler yapmal›y›z? 2013 y›l› firman›z aç›s›ndan nas›l geçti? 2013 rulup, çözüme yönelik ad›mlar›n, önlemleSektörümüzün dünyada geliflmifl ülkeler ile y›l› ile ilgili okuyucular›m›za k›sa bir de¤er - rin toplu al›nan kararlarla at›lmas› gerekti¤ikarfl›laflt›r›ld›¤›n da malesef ayn› yerde de- lendirme de bulunur musunuz? 2014 y›l› için ni düflünüyorum. Kentsel dönüflüm yasas›n›n kanunlaflmas›n ¤il. Burada söylemen istedi¤im sektörümü- hedefleriniz ve beklentileriniz neler? zün ekonomik anlamda di¤er geliflmifl ülke- 2013 y›l› ekonomik verilerine bakt›¤›m›zda, dan sonra birçok ilde efl zamanl› olarak y›k›m lerden geride olmas› de¤il, tam aksine eko- piyasam›zda nakit para ak›fl› oldukça düflük- lar yap›lmaya baflland› ve 10 y›l kadar sürme si beklenen kentsel dönüflüm çal›flmas› res nomik anlamda büyük bir ifl hacmine sahimen start alm›fl oldu. Buradan hareketle biz. Fakat bizim sektörümüzün ülkemizde Kentsel Dönüflüm sektörümüzü nas›l et iki tane çok ciddi s›k›nt›s› var. Birincisi yekileyecek ve sektörümüze getirileri ne teri kadar yap›lmayan malzeme standart-kayönde olacak ö¤renebilir miyiz? lite denetimleri ve yapt›r›mlar›d›r. Bunlar›n yeterince yap›lmamas›n›n sonucunda piyasam›zda a¤›rl›kl› olarak fiyata endeksli sat›fllar kaç›n›lmaz hale gelmektedir. Halbuki öncelikli hedef; ihtiyaç olan› karfl›layabilecek malzeme kalitesi olmal›, fiyat daha sonra gelmelidir. Bizim sektörümüzün dünyada ki di¤er benzerlerine göre en önemli ikinci eksi¤i, daha do¤rusu yanl›fl› ise, çok uzun vadeli sat›fllar›n yap›lmas›d›r. Sat›fl vadelerinin çok uzun olmas› ilk bafllarda ekonomiyi canland›r›yor gibi görünse de uzun vade

Ben bu ad›m›n kesinlikle çok olumlu oldu¤una inan›yorum. Özelikle bizim sektörümüzün can damar› olan inflaat sektörünün hareketlenmesi, bizlerin de ifllerinde hareketlenme sa¤layacakt›r, sa¤lad›¤›n› da görebiliyoruz. Saydam ve kolay ulafl›labilir ihaleler ile birçok meslektafl›m›z›n da bu projeden olumlu yönde fayda sa¤layaca¤›na inan›yorum.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 106 RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

Edip Kerem: ‘Asl› Makara Türkiye’deki Kablo Üreticilerinin Yüzde 75’ine Makara Sat›yor’

F ‹lk kuruldu¤unda farkl› bir ad alt›nda faaliyet gösteriyordu. Daha sonra kablo makaralar› üretimi konusunda yo¤unlaflarak müflterilerine ayn› kalite anlay›fl› ile ASLI MAKARA olarak hizmet vermeye bafllad› ve k›sa sürede makara üretimi konusunda sektörünün önde gelen firmalar›ndan birisi olmay› baflard›. Yaklafl›k Türkiye’deki kablo üreticilerinin yüzde 75’ine makara sat›fl›m›z var. Son zamanlarda Yurtd›fl›na da yo¤unlaflt›k ve aralar›nda Bulgaristan, ‹spanya,Fransa, ‹sviçre ve Bosna Hersek, Ürdün, B.A.E’in de bulundu¤u ülkelere ihracat yapmaya bafllad›k. Bu y›l ihracat›m›z› art›rmay› planl›yoruz bu konu ile çal›flmalar›m›z› h›zland›rm›fl durumday›z. Firmam›z›n ürün yelpazesinde a¤›rl›kl› olarak karton+metal makaralar, ahflap+metal makaralar, ahflap+karton, karton+karton makaralar, ahflap+karton+ PVC makaralar var. Bu makaralar›n yan› s›ra müflterilerin istekleri do¤rultusunda özel makaralar üretiyoruz. Farikam›z›n toplam kapal› alan› 7000 bin metrekaredir. yaklafl›k 5000 metrekarelik bir alanda üretim

1990 y›l›nda çeﬂitli amba laj sektörleri yan›nda kablo, bak›r, çelik tel ve halat sektör lerine hizmet vermek üzere kurulan daha sonra kablo ma karas› üretimi konusunda yo ¤unlaﬂan k›sa sürede konu sunda sektörünün önde gelen firmalar›ndan birisi olan Asl› Makara’n›n Genel Müdürü Edip Kerem Asl› Makara ile ‹lgili dergimize aç›klamalar da bulundu.

n›yoruz ki makaralar›m›z›n kullan›m› ile müflterilerimiz kendi ürünlerine daha çarp›c› bir görünüfl kazanacakt›r. Firmam›z›n en büyük özelliklerinden bir tanesi de ISO 9001 kalite anlay›fl› ile müflterilerimizin taleplerini belirlenen termin çerçevesinde zaman›nda teslim ederek, kendilerini gereksiz stok yükünden kurtar›yoruz. Müflteri memnuniyeti bizim için çok önemli. Müflteri memnuniyetine verdi¤imiz önemden dolay› da fiimdiye kadar bizimle çal›flan kablo üreticilerinden ürünlerimizle ilgili herhangi bir flikayet almad›k.

Vizyonumuz Araflt›rma ve gelifltirme faaliyetlerimizi teknoloji ile do¤ru zamanda bütünleflme sa¤layarak, ulusal ve uluslar aras› pazarda güvenilir ve sayg›n bir marka olmak

yap›yoruz. 50’nin üzerinde çal›flan›m›z var. Asl› Makara olarak; ARGE ye ve çevre duyarl›l›¤›na önem veren anlay›fl içersinde firmam›z› kendi sektöründe uluslar aras› alanda önemli bir noktaya tafl›mak amac›nday›z. Ürünlerimizde güvenlik, sa¤laml›k ve dekoratif görünüm ön planda tutulmaktad›r. ‹na-

Çevreye, do¤aya ve topluma sayg› ilkelerimiz ile müflterilerimize kalite ve uygun fiyatl› ürünlerimizi zaman›nda ulaflt›rarak memnuniyetlerini en üst seviyede tutmak, çal›flanlar›m›za huzurlu ve sa¤l›kl› bir ortam sunarak ekip anlay›fl›n› afl›lamakt›r

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 108 RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

K›saca ‹key Elektrik’i Tan›yabi - 2006 y›l›nda Ankara’da kurulan Elektrik, Elektronik, Enstru man, Otomasyon Malzemeleri Temin ve Sat›fl›n›n yan› s›ra pano lir miyiz? ncelikle bize bu f›rsat› verdi¤iniz için teflekkür ederiz. Firmadan bahsetmeden önce k›saca kendimden bahsedeyim. 1978 y›l›nda meslek lisesi elektrik bölümünü bitirdikten sonra. 2006 y›l›na kadar sektörümüzün de¤iflik firmalar›nda de¤iflik pozisyonlarda çal›fl›p yeterli deneyimi kazand›ktan sonra sektöre daha genifl yelpazede hizmet verebilmek ad›na 2006 y›l›nda birkaç arkadafl›mla kendi firmam›z› kurmaya karar verdik. Firmam›z, 2006 y›l›nda, 5 teknikerin 20 y›ll›k orta gerilim, flalt sistemleri ve otomasyon sistemleri konusundaki bilgilerini ve tecrübelerini bir araya getirmesi ile kurulmufltur. bünyemizde 1 mühendis, 6 tekniker, 5 teknisyen ve 3 beyaz yakal› çal›flan bulunmaktad›r.

üretimi konusunda da Ankara’da sektörünün önde gelen firmala r› aras›nda yer almay› baﬂaran ‹key Elektrik’in yetkilisi Mustafa Kemal Kartal ‹le ‹key Elektrik’i konuﬂtuk.

nusunda sürekli geniflleyen müflteri potansiyeline en kaliteli hizmeti vermeyi amaç edinmifltir. ‹key Elektrik, Elektronik, Enstruman, Otomasyon malzemeleri temin ve sat›fl›nda faaliyet göstererek, sat›fl öncesi dan›flmanl›ktan, sat›fl sonras› teknik deste¤e ve teslimata kadar genifl bir yelpaze içinde sektörde hizmet vermektedir.

Elektri¤in zay›f ak›mdan tutunda yüksek gerilimine kadar her dal›nda firma olarak hizmet veriyoruz. Az öncede belirtti¤im gibi a¤›rl›kl› olarak endüstriyel elektrik orta gerilim alçak gerilim, da¤›t›m ve otomasyon Peki ‹key Elektrik’in verdi¤i hizmetlerle ilgili konusunda faaliyet gösteriyoruz. Özellikle okuyucular›m›za neler söylemek ister siniz? endüstriyel tesisler konusunda anahtar tesliFirmam›z, daha önceki tecrübeleri do¤rultu- mi projeler gerçekleﬂtiriyoruz. Firma olarak sunda, enerji üretimi-iletimi ve da¤›t›m› ko- en büyük özelli¤imiz proje bittikten sonrada

gerekli oldu¤u durumlarda projelerimize gerekli teknik deste¤i veriyor oluflumuz. Firmam›z Mühendisleri, teknisyenleri ve tüm teknik kadrosuyla sistem mühendisli¤inin gere¤i olan malzeme seçimi ve kullan›m›, projelendirme, saha keflfi ve montaj konular›nda ihtiyac›n›z olan tüm hizmetleri müflterilerine sunmakta ve hizmet a¤›n› her geçen gün geniflletmektedir. Firmam›z›n Ana ilkesi teknolojiyi ve yeni ürünleri yak›ndan takip ederek müflterilerimize yüksek performansl› çözümler sunmakt›r. Bu felsefe ile firmam›z afla¤›da belirtilen hususlar› ilke edinmifltir Ayr›ca Firmam›z, Eaton, Auton›cs, S›ck Teco westinghouse, phoenix contact, cemda¤ Fatek, Be›jer markalar›n›n ana bayisi olup sa-

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 113 RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

t›ﬂ›n› yapt›¤›m›z di¤er markalar aras›nda; Siemens, schneider electric, Omron, Hes Kablo, Öznur Kablo, Philips, Gecem, Pelsan, Legrand ve Viko gibi sektörün önde gelen üretici firmalar›n›n bayili¤ini yapmaktad›r.

Peki üretim yap›yor musunuz? Elbette var firmam›z›n kurulufl amaçlar›ndan bir tanesi de özellikle piyasada bulunmayan, d›flar›ya ba¤›ml› oldu¤umuz bir tak›m ürünlerin tasar›m›n› ve üretimini yapmakt›. Bununla ilgili bir özellikle lokal çal›flmalar›m›z oldu ve bu lokal çal›flmalar müflteriye özel lokal çal›flmalar olarak devam ediyor. 2010 y›l› bafl›nda Ostim’de kendi pano ve sac imalathanemizi kurduk burada hem kendi projelerimizde kullanaca¤›m›z panolar›n üretimini hemde de¤iflik firmalar›n projelerinde kullanaca¤› panolar›n üretimini yapmaya bafllad›k. Firmam›z modüler ve duvar tipi her tür pano ve kabini kendi bünyesinde üretip bu konuda da müflterilerine hizmet sunmaktad›r. Ayr›ca müflterilerimizden gelen her türlü otomasyon ve tasar›m taleplerine çözümler sunmaktad›r. Firmam›z, deneyimli ve zengin kadrosu ile zay›f ak›mdan orta gerilime kadar ki her türlü elektrik ifllerinin projelendirme tedarik ve taahhüt ifllerini yapmaktad›r.

Pano üretimi yapan bir firma olarak kendi ürün grubunuzla ilgili ne tür sorunlarla karfl› lafl›yor sunuz? Sektörde haz›r pano imalat› yapan üreticilerin imalatlar›nda rekabet edebilmek ve yüksek kar edebilmek ad›na yap›lan baz› aksakl›klar› gördük. Bu aksakl›klar›n en bafl›nda da ince ve kalitesiz sac kullan›lmas› geliyor. Bizim bu konuda s›k›nt›m›z yok çünkü biz ‹key Elektrik olarak projeye özel pano üretti¤imizden daha sa¤lam, daha uzun ömürlü ve kullan›m› daha kolay panolar üretiyoruz. Biz müflteri memnuniyetine önem veren bir firmay›z, böyle olunca da bir kez bizimle çal›flmaya bafllayan müflteri bir daha asla bizden vazgeçmiyor.

K›saca referanslar›n›zdan da bahseder

‹key Elektrik kuruldu¤u günden beri endüs- trik, ormaksan makina, uygur savunma ve triyel tesislere hizmet vermekte ve onlar›n bunlar gibi ﬂu an akl›ma gelmeye yüzlerce sanayici dostlar›m›z projelerinde yer almaktad›r.

Müflteri Referanslar›m›zdan baz›lar› Referanslar›m›zdan baz›lar›: Unmafl Unlu Mamüller ( Uno Ekmek ), Nuh’un Ankara Makarnas›, Coca Cola ‹çecek A.fi, Fagün G›da Sanayi, Ülker G›da San, Cp Standart G›da, TÜV Ankara Araç Muayene, Metal Grup Fabrika Kurulumu ve Fabrika Tafl›nmas›, Do¤an Tel Örgü, Voga Mobilya Fabrika, Sidorsa Masif Kap›, Türk T›psan, NeKa ‹nflaat, Kocalar Group, RB Group (Pakistan Kanada Büyük Eelçili¤i Patlamaya Dayan›kl› S›¤›nak Sisteminin Kurulmas› ve Devreye al›nmas›), Anitox Türkiye ve ortado¤uTeknik Tedarik ve Servis hizmetleri, Güleçler Grup, akyap› üretim Afi, 4K laminasyon, adularya madencilik,ulduz çikolata fabrikas› (azerbeycan) ankara ticaret borsas›, kahramanlar orman ürünleri, emek elek-

Unmafl Unlu Mamüller (ankara): 2x1600 KVA Trafo Tesisi Kurulumu, Fagün G›da Sanayi (Ankara): 800 KVA Trafo Tesisi Kurulumu, Estetik Yay›nc›l›k:400 KVA Trafo Tesisi Kurulumu, EOS Endüstriyel Otomotiv Sanayi: Modüler Hücre Kurulumu, Do¤an Tel Örgü : 800 KVA Beton Köflk ve Trafo Tesisi Kurulumu, Gimak Enerji: Enerji Nakil Hatt› Deplase Edilmesi, Sözcü Gazetesi ‹zmir Torbal› 1250 KVA Trafo Tesisi ve fialt Sisteminin Kurulmas›, Berce Tar›m› Gelifltirme A.fi Karabük 41 Adet Süt Çiftli¤i OG. AG ve Süt otomasyonu Kurulumu Bu sayd›¤›m referanslar sadece ilk akl›ma gelenler bu referanslar›n haricinde buna benzer yüzlerce proje, bak›m onar›m hizmeti verdi¤imiz kurum ve kurulufl var.

Son olarak firman›z›n k›sa ve uzun vadeli hedefleri ile ilgili neler söylemek ister siniz? K›sa vadedeki hedefimizde firmay› tam anlam›yla kurumsal yap›ya kavuflturmak. Bunun yan›nda yurtd›fl›nda gerçeklefltirdi¤imiz projeleri daha da gelifltirerek Ortado¤u ve Türki Cumhuriyetlerin tamam›nda var olmak. Uzun vadeli hedeflerimiz aras›nda ise yeni ürünler tasarlay›p üretimlerini yapmak var.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 114 RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

Tolga Kandemir: ‘32 Senedir Sektörde Belli Bir Çizgide Devam Etmemizin Bizi Kalite, Müﬂteri Memnuniyeti ve Güven Konusunda Hakl› Ç›kartt›¤›n› ’ san Kandemir taraf›ndan ile sektörünün önde gelen

Metal’in

yetkilisi

Tolga -

tal’i sektörü ve ürettikleri

K›saca firman›z› tan›yabilir miyiz ? ›smen tarihi geçmifli olmas›na karfl›n genç bir olufluma sahibiz. Firmam›z› 1982 y›l›nda babam Hasan Kandemir Karaköy’ de Kandemir Torna ad› alt›nda kurmufl. Karaköy Uzun y›llardan beri bizim sektörümüzün Merkezlerinden biridir hala da öyle. Daha sonra 1998 y›l›nda hem ürün yelpazemizi geniflletmek hem de geliflmek amac›yla ‹kitelli Organize Sanayi Bölgesi’ ne tafl›nd›k. 2006 y›l›ndan itibaren de k›z kardeflim Tu¤ba Erkufl ile beraber deneyimli ve profesyonel personelimizle Kandemir Metal olarak yolumuza istikrarl› bir flekilde devam ediyoruz.

nokta kuflkusuz güvenli elektrik ba¤lant›lar›n› sa¤lamas›d›r. ‹mal etti¤imiz ürünlerin çal›flma alanlar› bu kadar hassas olunca da belli bir kalite ve standard› yakalamak mecburiyetindesiniz. Yaklafl›k 32 senedir de bu sektörde belli bir çizgide devam etmemizin bizi kalite, müflteri memnuniyeti ve güven konusunda hakl› ç›kartt›¤›n› düflünüyorum. Farkl› yönlerimizden birisi ise; fiyat ve malzeme sistemimiz. Üretici firma oldu¤umuzdan ötürü sektörümüzdeki ürünlerle standart kalitedeki ürünlerimizin kar marj›n› minimum düzeyde tutup, stok çal›flma düzeniyle de müflterilerimizin siparifllerine en k›sa zamanda yan›t verebilme özgürlü¤üne sahip oluflumuz.

Üretti¤iniz ürünler daha çok nerelerde kulla Firman›z›n ürün yelpazelerinde ne tür ürünler n›l›yor ? var ? ürünlerin özellikleri ve benzerlerinden S›kma kablo pabuçlar›m›z (SKP) gerilimi farkl› yönleri nelerdir ? yüksek elektrik trafolar›nda, elektronik paFirmam›zdaki temel üretim ve çal›ﬂma alanlar›m›z, s›kma kablo pabuçlar› (SKP) ek muf, topraklama klemensleri ve oto yedek parçalar›d›r.

nolarda, civata alt›, somun alt› gibi tirbuflon kural› ile s›kma yap›lan yerlerde kullan›l›r. Kullan›m yerinin özelli¤ine göre ba¤lant› ucu yap›s› uygun olan pabuç kullan›lmas› Çal›flt›¤›m›z ürünlerin özelliklerindeki ortak gerekmektedir. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 116 RÖPORTAJ/SÖYLEfi‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

S›ra klemenslerimiz ise: Duy, buat, pano, seyyar kablo vb. gibi yerlerde kullan›l›r. Üretimini yapt›¤›m›z di¤er CNC ürünlerimiz ise otomotiv yan sanayi ürünleridir.

‹hracat yap›yor musunuz ? Yap›yorsan›z top lam üretiminizin ne kadar›n› hangi ülkelere yap›yor sunuz ? ‹ç piyasam›zdaki dönem dönem yaﬂanan kar›ﬂ›kl›k birçok firma gibi bizi de ihracata itti. Genç bir firma oldu¤umuz için bu seneye kadar çok fazla ihracat›n üstünde durmad›k. Y›ll›k üretimimizin ortalama %10-15 ini Ortado¤u ülkelerine yap›yoruz. Bu seneden itibaren Asya Afrika ve Arap ülkeleriyle yo¤un olarak temas halinde olaca¤›z.

Sektörü yak›ndan bilen birisi ola rak bize sektörümüzle ilgili k›sa bir de¤erlendirmede bu lunur musunuz? 2014 y›l› için hedefleriniz ve beklenti leriniz nelerdir ?

Sektörümüzde genel olarak büyük bir ithalatç› kirlili¤i mevcut. Özellikle Türkiye’de sahip oldu¤um firma gibi çok say›da genç ve dinamik üretim ve hizmet anlay›fl›n› benimsemifl firma varken kaliteden yoksun ithalat ürünlerinin sadece ucuz diye tercih edilmesi rekabeti k›sa bir dönem bitirdi diyebiliriz. Tabi flöyle bir gerçek var ki ülke olarak sektörün ihracat›nda her geçen gün daha iyiye gidiyoruz ve dünyan›n birçok yerinde Türkiye’de üretilen ürünleri görebiliyoruz bu da bizim için sevindirici bir durum tabiki.

2014 y›l›ndaki hedeflerimiz de di¤er y›llara göre biraz büyüttük. Hedefimiz, müflterilerimizin daha tasarruflu elektrik kullan›m›yla daha sa¤l›kl› kablo ba¤lar›n› oluflturmas›d›r. Bu y›l içinde ortalama yar›m trilyonluk bir endüstriyel yat›r›mla kalite ç›tam›z› biraz daha artt›rarak müflteri hem yurtiçi hemde yurtd›fl› müflterilerimizin hizmetinde olmaya devam edece¤iz. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 117 RÖPORTAJ/SÖYLEfi‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

MAKEL ﬁirketler Grubu, Almanya’n›n Essen kentinde düzenlenen e-world Energy & Water 2014 Fuar›’na kat›l›m gösterdi. 11–13 ﬁubat tarihleri aras›nda düzenlenen fuarda Makel’e olan ilgi yüksekti.

lmanya’n›n enerji, elektronik, elektrik ve gaz ﬂebeke da¤›l›m› alan›ndaki en önemli fuarlar› aras›nda yer alan e-world energy & water fuar›na 30 metrekarelik bir stand ile kat›lan Makel ﬁirketler Grubu sayaç ve uzaktan okuma sistemlerine

yönelik ürünleri ile ilgi oda¤› oldu. Elektrik gaz ve su alan›nda da¤›t›m yapan kamu ve özel flirketlerin de yer ald›¤› fuara üretici firmalarla birlikte yaklafl›k 620 firma kat›ld›. Makel fiirketler Grubu’nun sayaç ürün gam›ndan sat›lacak ürünlerle ilgili de Alman elektrik da¤›t›m firmalar›, lokal belediyeler veya bu hizmeti veren daha küçük flebekeler ile görüflmeler yap›ld›¤›n› belirten Makel yetkilileri fuarda S›rbistan, Karada¤ ve Nijerya’dan da kendilerine taleplerin olufltu¤unu söyledi. Makel fiirketler Grubu’nun Almanya’daki flirketi Makel GmbH’n›n uzun süredir da¤›t›m flirketleri ile düzenli bir görüfltü¤ünü belirten yetkililer, Almanya’›n en büyük da¤›t›m flirketi EON ve ENBW gibi flirketlerin laboratuarlar›nda test edilen mevcut sayaçlar›n geçer not ald›¤› ve sat›n alma portföyüne dahil edildi¤i bilgisi verildi. Sözkonusu da¤›t›m firmalar›ndan yetkililer fuar stand›n› da ziyaret ettikleri verilen bilgiler aras›ndayd›. Daha çok trifaze ve kombi sayaç ürünleri ile ilgilenen Alman da¤›t›m firmalar›ndan yak›n zamanda siparifl gelmesi bekleniyor. Makel fiirketler Grubu fuardan baflar› ile ayr›ld›.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 120 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Türkiye genelinden kat›lma ya hak kazanan Ana bayi ve Bayileri için unutulmaz bir Küba seyahati organize eden Makel ﬁirketler Grubu gerek yer seçimi gerekse de organi zasyondan tam not ald›.

akel fiirketler Grubu, 2013-2 Y›l› Kampanya sat›fllar›’nda baflar› sa¤layan ana bayi ve bayilerini, Küba gezisi ile ödüllendirdi. 05-10 fiubat tarihleri aras›nda gerçeklefltirilen geziye Türkiye genelinden kat›lan 25 kifli unutulmaz bir gezi yaflad›. Karaiblerin en büyük adas› olan Küba, eski tedir. ‹lk gün flehir turu yapan Makel Bayileve yeni Havana bölgeleri ile dikkat çekmek- ri yak›n tarihe ›fl›k tutmufl birçok tarihi meka-

n› görme flans›na sahip oldu. Ertesi gün Küba’n›n önemli tar›m ve tütün yetifltirme bölgesi olan Pinar Del Rio ile Vinalis Vadisi’ni ziyaret eden bayiler ma¤aralar› ziyaret ederek nehirde tekne gezileri gerçeklefltirdiler. Muhteflem manzaralar›n seyrine doyamayan Makel bayileri, burada yer alan puro fabrikalar›n› da ziyaret etme flans›n› buldular. Di¤er gün Katamaran tekne ile karaiplerin cennet köflesi ve koylar› olan Caya Blanco turu da bu gezi de iz b›rakan köfleler aras›nda yer ald›. Akflam yemekleri, muhteflem iklimi ve seyrine doyulmaz manzaralar› ile geçmifl ve gelecekte yer alan otantik mekanlar› ile adeta zaman tünelinden ilerleyen bayilerimiz Küba gezisine tam not verdiler.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 121 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

akel fiirketler Grubu’nu ziyaret etmek amac›yla farkl› illerden bir araya gelen yaklafl›k 70 kifli kendileri için özel haz›rlanan sunumlar› dinledikten sonra Makel yetkilileri eflli¤inde tesisi gezdiler ve Makel ürünleri hakk›nda bilgi ald›lar. Özellikle fialt ürünleri üretimi ile ilgili detayl› bilgi edinen misafirler, Makel’in 35 y›ldan bu yana sektöre katt›¤› bilgi, birikim ve deneyimi yak›ndan görme ve tan›ma flans›na sahip oldular. Karfl›lama sonras› Makel Konferans Salonu’nda haz›rlanan sunumu dinlemek üzere bir araya gelen misafirlere bir konuflma yapan Genel Müdür Hakan Öztürk, Makel’in Türkiye’nin en modern fabrikalardan birisi olduklar›n› belirtti. Öztürk, “Birlikte ifl yapt›¤›m›z herkesin katk›lar› ile Türkiye’nin ilk 500 firmas›ndan birisi haline geldik.” dedi. Türkiye’nin dört bir köflesinde yüzlerce ifl orta¤› ile çal›flmalar›n› sürdürdüklerini belir-

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 122 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

ten Öztürk, y›llar içinde Makel Bayileri ile çok güçlü sevgi, sayg› ve güven ba¤lar› olufltu¤unu sözlerine ekledi. Öztürk, “Bizler ifl ortaklar›m›z› müflteri olarak de¤il, Makel ailesinin birer ferdi olarak görüyoruz.” dedi. Ard›ndan Makel Firma sunumunu gerçeklefltiren Pazarlama Müdürü Fatih Yüzbafl›o¤lu firma ve ürünler hakk›nda bilgiler aktard›. Ard›ndan fialt ve Endüstriyel Ürünler Türki-

ye Sat›fl Müdürü ‹mdat Kalemci mevcut ve yeni ç›kmas› hedeflenen ürünler ve sat›fl organizasyonu hakk›nda misafirlere bilgilendirmelerde bulundu. Sunumlar sonras›nda Makel üretim tesislerini gezen bayiler, hammadde giriflinden ürün ç›k›fl›na dek tüm süreci yak›ndan gözlemleyerek bilgi ald›lar. Özellikle yar› mamul otomasyon makineleri firmay› gezen misafirler

taraf›ndan yo¤un ilgi gördü. Fabrika gezisi sonras› otele geçen bayiler k›sa bir dinlenmenin ard›ndan “Gala Yeme¤i” için salonda tekrar bir araya geldiler. Gece boyunca Makel yöneticileri ile birlikte yemek ve müzikle birlikte güzel bir gece geçiren tüm misafirlere gerçeklefltirdikleri kat›l›mlardan dolay› plaket sunumlar› yap›ld›. Ertesi gün ise tarihi yar›m aday› gezen Makel misafirleri ziyareti ‹stanbul’un en güzel köflelerinden birinde tamamlam›fl oldular.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 123 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

35 y›ll›k elektronik tecrübesini Lightmaster markas› ile sektöre tafl›yan ürünleri ve referanslar› ile dikkat çeken ALETEKNOLO J‹, 8-11 Ocak 2014 tarihleri aras›ndageçti¤imiz y›llarda ana spon sorlar›ndan biri oldu¤u 5.Enerji Verimi Forumu ve Fuar›ndayd›. ightmaster fuarda dünya standartlar›nda üretilen ve %40’tan bafllayarak %80’e varan enerji tasarruflu ürünlerinin tan›t›m›n› yapt›. Fuar›n 4. Günü Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan› Taner Y›ld›z ve Yeni Teknolojiler Bakan› Fikri Ifl›k Lightmaster stand›n› ziyaret ederek ürünler hakk›nda bilgi ald›lar. fiirketin yönetim kurulu üyesi ayn› zamanda da Sat›fl-Pazarlama’dan sorumlu direktörü Sn. GökayAkkoyun’da konferansta endüstriyel tesislerde verimli ayd›nlatma üzerine bir konuflma yapt›.

Lightmaster markas› ile sektörün lider firmalar›ndan biri olan Ale Teknoloji A.fi ayd›nlatma sektörüne katt›¤› yeniliklerle 33. Enerji Verimlili¤i Haftas› Etkinli¤i çevresinde 811 Ocak 2014 tarihleri aras›nda WOW Convention Center ‹stanbul’ da düzenlenen 5. Enerji Verimlili¤i Forumu ve Fuar›na kat›ld›.’Tüm geleneksel ›fl›k kaynaklar›n› maksimum verimlilik ve %80 e varan enerji tasarrufu sa¤layan LED bazl› ayd›nlatma sistemleri ile de¤ifltirmek’ misyonu ile paralel hareket eden Lightmaster, LED teknolojisi kulla-

narak gelifltirilen profesyonel benzinlik ayd›nlatma serisi Lightmaster HECTOR’ u, M3 VE M4 s›n›f› yol ayd›nlatmalar›nda kullan›lan Lightmaster Aragon serisi ürünlerinin de tan›t›m›n› yapt›. Konvansiyonel ayd›nlatmadaki efl de¤er ürünlere göre %40’ tan bafllyarak % 80’ e varan tasarruf sa¤layan bu ürünler düflük güç tüketimleri ile karbon sal›n›mlar›n› da düflür-

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 127 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

mektedirler. Türk mühendisler taraf›ndan tasarlanan bu ürünler toplam kalite anlay›fl› ile üretilerek armatür verimlili¤inde 138 lm/wattlar› yakalam›fl bulunmaktad›r. Yüksek kalitede üretilen bu ürünleri flirket 5 y›la varan garanti, %0 faiz imkân› ve 12 eflit taksit ile ödeme olana¤›yla müflterilerine sunmaktad›r. Enerji verimlili¤i hakk›nda fark›ndal›¤› artt›rmak üzere önemli oturum ve panellerin gerçekleflti¤i EVF 2014’te ALE TEKNOLOJ‹ Yönetim Kurulu Baflkan› Gökay Akkoyun ‘ da yer ald›.Gökay Akkoyun 9 Ocak ta Zeus salonunda gerçekle-

flen sunumunda “Endüstriyel tesislerde verimli ayd›nlatma ve Türkiye’nin en büyük verimli LED ayd›nlatma de¤iflim projesi” bafll›kl› sunumu yapt›. Sunumda ayd›nlatman›n LED teknolojisi ile geldi¤i nokta, ayd›nlatman›n ve teknolojinin yol haritas›ndan bahseden Gökay Akkoyun LED de¤iflim projelerindeki kritik baflar› faktörlerine de de¤inerek tüketicilerin LED ayd›nlatma tedarikçilerini seçerken nelere dikkat etmeleri gerekti¤ini tek tek anlatt›. LED Benzinlik ayd›nlatma armatürü HECTOR serisi s›n›f›n›n en iyisi seçildi.

Lightmaster’ in en son teknolojisi HECTOR; IP 66 s›n›f› korumas› ve 138 Lm/w armatür lümeni ile dikkat çekti. Profesyonel LED benzinlik ayd›nlatma armatürleri aras›nda benzersiz bir teknolojiye sahip Lightmaster HECTOR serisinde kendini rakiplerinden ay›ran en önemli özellik,eﬂsiz optik tasar›m› sayesinde benzin istasyonlar›ndaki kritik 7 bölgeye ›ﬂ›¤› homojen olarak da¤›tmas›,60.000 saatin üzerindeki ürün ömrü ,lümen /watt de¤erleri le 5 y›la varan garanti sürelerini söyleyebiliriz.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 128 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

ürkiye’nin lider pano üreticilerinden Tempa Pano, Gebze Makine Organize Sanayi Bölgesi’nde gerçeklefltirdi¤i yat›r›mla müflterilerine, çal›flanlar›na ve sektöre de¤er katarak büyümeye devam ediyor. 1989'dan beri Alçak Gerilim elektrik panolar› üreticisi olarak faaliyet gösteren Tempa Pano gerçeklefltirdi¤i 21 bin metrekarelik kapal› alan ve 25 milyon dolarl›k yeni yat›r›mla sektördeki üretim ve ihracat lideri pozisyonunu daha da pekifltirmeyi hedefliyor. Gebze'deki yat›r›mlar› konusunda bilgi veren Tempa Pano ortaklar›ndan Nurhan Gazer; üretim kapasitelerini 4 kat artt›rd›klar›n›, artan kapasitenin mevcut ve potansiyel müflterilere fiyat ve kalite olarak yeni avantajlar sa¤layaca¤›n› belirtti.

2011 y›l›nda inflaat›na bafllad›klar› fabrikalar›na, 2013 y›l›nda tafl›nd›klar› bilgisini veren Gazer, “Yeni yat›r›m›m›z da, geliflmifl teknolojiye sahip makine parkuru ve kalitemiz yan›nda yüksek kapasiteli modern ve çevreci bir üretim tesisini birlefltirmeyi baflard›k. Verimlili¤in artmas› ile üretim kapasitemizde

büyük oranda art›fl oldu. Müflterilerimiz, kalite konusunda hiçbir zaman endifle duymad›klar› Tempa Pano’dan artan üretim miktar›na paralel olarak daha uygun fiyat ve daha h›zl› teslimatla ürün alabilecekler” dedi.

Türkiye'de ilk patlamaya dayan›kl› exproof panolar› üretti Tempa Pano’nun standart ürünler yan›nda teknik olarak oldukça kapsaml› ve yüksek müflteri beklentisini karfl›layacak panolar da imal etti¤ini belirten Gazer, “Daha önce Türkiye’de üretilmemifl tehlikeli ortamlarda kullan›lan patlamaya dayan›kl› ‘Atex sertifikas›na sahip exproof panolar›' imal edebiliyoruz. portföyümüzde , ‹ngiltere ve Ortado¤u pazar›ndan çok fazla talep gören, güvenilir bir yap›s› olan Tip Testli, Tembar adl› bara sistemlerimiz de var. Panolarda ana baralara delik açmadan güvenli ve h›zl› montaj imkan› sa¤layan K- Bar sisteminin de yeni gelifltirilen ürünleri aras›nda oldu¤unu söyledi. ‹klimlendirme bafll›¤› alt›nda, üst düzey kalitede yeni bir pano klimas› da ürettiklerini söyleyen Gazer, “Yeni tesisimiz ile birlikte,

pek çok iyilefltirme ve yeni ürün çal›flmas› yap›l›yor. Ürün gelifltirmek biraz da üretim teknolojileri ile alakal›. Tasarlad›¤›n›z bir ürünü imal edebilmek için baz› makine ve ekipmanlara ihtiyaç duyuyorsunuz. Devreye ald›¤›m›z yeni bir pano üretim hatt› Tempa Pano’ya daha fazla esnek üretim yapma imkan› sa¤layacak. Sevkiyat performans›m›z ikinci vardiya kurulmas› ile iyilefltirildi. 2014 y›l›nda baz› proseslerimize ilave otomasyon yat›r›mlar› da planl›yoruz. 2012 y›l›na kadar, yüzde 30’lar seviyesindeki ihracat›m›z yeni yat›r›m›m›z›n devre girmesi ile yüzde 40’lara yükseldi. Hedefimiz gelecek y›llarda bu seviyeyi % 60- 70’lere ç›karmak dedi.

Türkiye’den Avrupa’ya Pano ‹hracat› Yapan ‹lk Firma Türkiye’den yurtd›fl›na özellikle Avrupa’ya bofl pano ihracatlar›n› bafllatan ilk yerli firma olduklar›n› belirten Gazer “1998’de ilk ihracat›m›z› Fransa’ya gerçeklefltirdik. fiuan ‹ngiltere, Fransa, Bulgaristan ve Romanya’da kendi flirketlerimiz var. Bu ülkelerde ürünlerimizi kendi markam›zla satmaktay›z. Son

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 130 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

y›llarda yaflanan ekonomik kriz nedeniyle, Avrupa pazar›nda ciddi bir daralma olmas›na ra¤men artan bir sat›fl trendimiz var. Artan kapasitimiz için geliflen pazarlar› da de¤erlendirmek amac› ile rotam›z› Ortado¤u ve Körfez Ülkelerine de çevirdik. Bu bölgelerdeki bayi/da¤›t›c› anlaflmalar›m›z tamamland›. Ancak buralarda ciddi bir fiyat problemi var. Kapasite art›fl›m›z ile yüksek miktarl›/düflük fiyatl› pazar taleplerini de karfl›lamam›z mümkün olabilecek.' dedi.

yoruz. Gemi sektörü için ciddi bir üretim gerçeklefltiriyoruz. Burada da ilave kapasite art›fllar›na ihtiyac›m›z vard›. Baz› büyük uluslararas› firmalarla ba¤lant› aflamas›nday›z. 2014 y›l› ile birlikte bu firmalarla çal›flmaya bafllayaca¤›z. 2014 y›l›nda Uzakdo¤u, Asya ve Avusturalya bölgelerine sat›fl gerçeklefltirmek üzere çal›flmalar›m›z yap›l›yor. 2015 y›l› ve sonras›ndaki ihracat hedefimizde ise ; Amerika K›tas› var” dedi. Tempa Pano'nun ürün ve çal›flanlar›n kalite-

Avrupa'dan bafllad› Ortado¤u'ya yay›ld› si anlam›nda uluslararas› rakiplerle boy ölçüflebilecek konumda oldu¤unu belirten Gazer, hedefi Amerika Avrupa pazar› konusunda da bilgi veren Gazer 'Genel ürünlerimiz yan›nda paslanmaz ve exproof panolar, a¤›rl›kl› olarak ‹ngiltere’de sat›l›yor. Di¤er Avrupa ülkelerinde dikili tip ve duvar tipi panolar›m›z ra¤bet görüyor. Ortado¤u’da yine dikili tip ve duvar tipi panolara yo¤un talep olaca¤›n› öngörüyoruz. Bu co¤rafya için proje bazl› olarak exproof panolara ilave kapasite oluflturmay› hedefli-

“ Pano sektöründe olumlu geliflmeler yaflan›yor, Türkiye’nin hizmet ve mail üretimi aç›s›ndan dünyaya hizmet verebilecek potansiyeli var. Bu potansiyel pano sektörünü çok daha ilerilere tafl›yacak. Sektörün önü aç›k çünkü enerji ihtiyac› sürekli art›yor, bu elektri¤in de iletimi, da¤›t›m› ve kontrolü demektir. Makine sektörü Türkiye’de ivme kazand› ve ciddi ihracat yapar hale geldi” dedi.

Çevre ve Sosyal Sorumluluk Projeleri Bizim ‹çin Önemli Kurulufllar›n›n ilk y›llar›ndan beri çevre duyarl›l›¤› ve sosyal sorumluluk bilinci ile hareket ettiklerini belirten Gazer, “Yönetim kurulunda yer ald›¤›m EPAD (Elektrik Pano Üreticileri Derne¤i) ile sektöre hizmet vermeye çal›fl›yoruz. Ayr›ca Teknolojik E¤itimi Gelifltirme Vakf›( TEGEV) arac›l›¤› ile, meslek okullar›na her zaman tam destek, ihtiyac› olan ö¤rencilere burs veriyoruz. Dual sistemde Alman metodolojisiyle bir üniversite kurmak planlar›m›z aras›nda. Finans, know-how, ihtiyaç ve talebi buluflturmak gerekli. Bu noktada siyasi deste¤in yan› s›ra sanayicinin konuya daha fazla sahip ç›kmas› gerekiyor “ dedi. Yeni kurduklar› fabrikalar›yla istihdama olumlu katk› sa¤lad›klar›n› aktaran Gazer, 75 yeni istihdam gerçeklefltirdiklerini ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklar› üzerinde Ar-Ge çal›flmalar› yapt›klar›n› da sözlerine ekledi.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 131 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

elsan Ayd›nlatma taraf›ndan 2002 y›l›ndan beri çal›flan ve paydafllar›n› güncel ekonomik ve sektörel geliflmelerle ilgili bilgilendirmek amac›yla düzenlenen “11.Pelsan Ekonomi Semineri”nde ‹stanbul Ticaret Üniversitesi Ö¤retim Üyesi Prof. Dr. Kerem Alkin, “2013 Y›l›n›n Ekonomik Aç›dan De¤erlendirilmesi ve 2014' e Bak›fl” konulu sunumuyla kat›l›mc›lar› bilgilendirdi. Prof. Alkin' in 2014' de Türkiye ve dünya ekonomisindeki muhtemel geliflmeleri yorumlad›¤› seminerde tüm kat›l›mc›lar, dolar, euro ve lira paritelerinin y›l içerisindeki seyri, y›l sonu enflasyon beklentisi, Türkiye Ekonomisi' nin büyüme performans›, Türkiye imalat sanayinin Çin, Amerika ve Euro bölgesi ile farkl›l›klar› gibi konularda bilgi sahibi oldular. Pelsan Ayd›nlatma üst düzey yöneticileri ve çal›flanlar›n› Türkiye' nin çeflitli bölgelerin-

Türk ayd›nlatma sektörünün lider üreticilerinden biri olan Pelsan Ayd›nlatma, her y›l geleneksel olarak düzenledi¤i Ekonomi Semineri'nin onbi rincisini 25 Ocak 2014 tari hinde ‹stanbul Maslak Shera ton Otel'de gerçeklefltirdi. den gelen paydafllar› ve sektör temsilcileri ile buluflturan seminerde, Pelsan Yönetim Kurulu Baflkan› M. Reflit Gö¤üfl “11.y›ld›r düzenli olarak hayata geçirdi¤imiz Ekonomi Seminerleri ile Türkiye’nin dört bir yan›ndan gelen paydafl ve çal›flanlar›m›z› ülkemizin ekonomik durumu ve sektördeki geliflmelerle ilgili bilgilendirmekten mutluluk duyuyoruz. Ayr›ca, bugün 2014 y›l›nda inflaat›na

bafllayaca¤›m›z yeni fabrikam›zla yüzde yüz Türk mühendis ve iflçisinin Türkiye’de üretti¤i ürünlerle dünya markalar› liginde ülkemizi temsil etme hedefimize bir ad›m daha yaklaflt›¤›m›z müjdesini sizlerle paylaflmaktan da büyük gurur duyuyorum.”dedi. Seminer sat›fltan sorumlu Genel Müdür Yard›mc›s› Yi¤it Gö¤üfl' ün sunumuyla devam etti. Gö¤üfl sunumunda, üniversitelerle yapt›klar› iflbirli¤i projelerini, konvansiyonel ve led AR-GE departmanlar›n› birbirinden ay›rd›klar›n›, Tübitak ile birlikte yürüttükleri yeni ürün gelifltirme projelerini, genç mühendislere verdikleri önemi ve PMTP (Pelsan Management Trainee Program) sayesinde üniversitede okuyan ö¤rencileri öncelikle yar› zamanl› olarak bünyelerine katarak, Pelsan' ›n gelecek dönem yönetici adaylar›n› yetifltirdiklerini belirtti.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 134 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

k›ll› bina otomasyon ve anahtar priz sistemlerinin güçlü markas› Alman menfleili 'Berker byHager' ye'de hedeflerinin %25 üzerinde büyüme gerçeklefltirerek grubun tüm dünyada en h›zl› büyüyen ülkesi oldu... Ak›ll› bina otomasyon ve anahtar priz sistemlerinin güçlü markas› Alman menfleili 'Berker byHager' Türkiye'de hedeflerinin %25 üzerinde büyüme gerçeklefltirerek grubun tüm dünyada en h›zl› büyüyen ülkesi oldu... Binalarda enerji yönetimi ve yaflam konforu alan›nda entegre çözümler sunan Berker, ba-

flar›yla ilerledi¤i Türkiye pazar›nda 2013 y›l›nda Pazar liderli¤ini yakalayarak y›ll›k %42 büyüme h›z›na ulaflt›. 2008 y›l›nda Türkiye pazar›na girifl yapan ve befl y›l gibi k›sa bir sürede Pazar liderli¤ini yakalayan Ber- ker, sektör devi HagerGroup ile pazardaki etkinli¤ini art›r›yor. Türkiye'de beklentilerin üzerinde performans sergileyen ve y›l› 28 milyon TL ciroyla kapatan Berker Türkiye, özellikle KNX olarak adland›r›lan ak›ll› bina otomasyon sistemleri sat›fl› ile dünyada ilk üçe girerken genel ürün sat›fl› ortalamas›nda büyüme h›z› olarak dünya birincisi...

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 136 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Sosyal Sorumluluk ono Electrivc 2014 y›l›n› Sosyal Sorumluluk Projeleri y›l› olarak ilan etti. Mono Electric bu ba¤lamda Kad›köy’de bulunan Erenköy ‹lkokulu ile Avc›lar’da bulunan Avc›lar Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi’ne destek verdi.

Mono Electric Hakk›nda Mono Electric 2011 y›l›nda üretime bafllad›. Üretimini ‹stanbul Had›mköy’de 14.000 metrekare kapal› alanda kurulmufl fabrikas›nda yüksek kalitede gerçeklefltirmektedir. Ürün gam›n› 3 farkl› dizaynda anahtar ve priz serisi, s›vaalt› anahtar serisi, grup priz serisi aksesuar serileri oluflturmaktad›r. Mono Electric bu alanda en modern teknolojiye sahip, kalite laboratuar ekipmanlar› ile ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemine Sahiptir. Üretti¤i tüm ürünlerin marka ve dizaynlar› Türk Patent Enstitüsü taraf›ndan tescillendirilmifltir. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 140 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

nahtar Priz Sektördeki h›zl› yükseliflini sürdüren MONO ELECTR‹C 15 fiubat tarihin de bafllayacak olan kampanyas› ile göz doldurdu. Türkiye’nin her bölgesine yay›lm›fl genifl bayi a¤› ile Mono Electric’i konusunda bilinen bir marka yapmak üzere bafllat›lan kampanyalara bir yenisi daha eklendi.

Kampanya dahilinde belirle nen hedefleri tutturan Mono Electric bayileri konulan sa t›ﬂ hedeflerini yakalad›klar› taktirde Mercedes Benz Citan ve Umre ziyareti ile ödüllen dirilecekler. Umre ziyareti ve Mercedes Benz Citan’›n yan› s›ra foto¤raf makinalar›, cep Hediye Çeki ve diz üstü bil gisayar gibi hediyelerinde bu lundu¤u kampanyaya bayile rin bir hayli ilgi gösterece¤i tahmin ediliyor. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 141 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

YDS‹AD önceki dönem açt›¤› ve yo¤un talep gören ‹ngilizce kurslar›yla bafllatt›¤› mesleki geliflim e¤itimlerine bu dönem AutoCad ve 3DMax ile devam ediyor. 45 kiflinin kay›t yapt›rd›¤›, kontenjan s›n›r› olmayan ve 4 ay sürecek kurslar Ocak ay› itibariyle bafllad›. Haftada 2 gün olmak üzere, 96 saatte tamamlanan e¤itimi bitiren ö¤renciler tasar›m, taslak çizim, modelleme

konular›na hakim olarak profesyonelli¤e ilk ad›mlar›n› atacak. Özcan Ayd›nlatma’n›n kurucusu ve ayn› zamanda AYDS‹AD baflkan› Yaflar Demir flunlar› belirtti: “Ülke ekonomisinin ve sektörümüzün kalk›nmas› için her sektörde nitelikli insan kayna¤›na ihtiyaç var. Bu ihtiyac› görerek mesleki e¤itim kurslar›m›z› bafllatt›k. Buradan ç›kan mezunlar profesyonelli¤e ilk ad›m olan temel e¤itimi alm›fl olacak ve çal›flma hayat›na daha güvenle bafllayacaklar. Yo¤un talep gören e¤itimlerimize farkl› içerikleri de gündeme alarak devam edece¤iz.”

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 144 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Enerji ve telekomünikasyon kablolar› sektörünün lideri Prysmian Group’un Türkiye operasyonu Prysmian Group Türkiye’nin ‹nsan Kaynaklar› Direktörü Levent Özçengel, Türkiye ‹nsan Yönetimi Derne¤i (PERYÖN) Ola¤an Genel Kurul Toplant›s›’nda Güney Marmara fiubesi Baflkanl›¤›'na seçildi. ürkiye'de insan yönetimi anlay›fl›n›n yayg›nlaflt›r›lmas› için faaliyet gösteren ve bu alanda liderlik eden Türkiye ‹nsan Yönetimi Derne¤i’nin (PERYÖN) yeni Güney Marmara fiubesi Baflkan›, 25 Ocak 2014 Cumartesi günü gerçeklefltirilen Ola¤an Genel Kurul Toplant›s› ile Levent Özçengel oldu. Özçengel’in Güney Marmara fiubesi Baflkan› seçildi¤i PERYÖN, Avrupa Personel Yönetimi Derne¤i (EAPM)'nin ve Dünya Personel Yönetimi Dernekleri Federasyonu (WFPMA)’n›n üyeleri aras›nda yer alarak Türkiye’yi temsil eden tek kurulufl olarak da dikkat çekiyor. ‹nsan kaynaklar› yönetici, akademisyen, uzman ve dan›flmanlar›n› bir araya getiren bir meslek kuruluflu olarak, Türkiye’de 1971 y›l›nda kurulan PERYÖN’ün Ola¤an Genel Kurul Toplant›s›’nda baflkanl›¤› aç›klanan Levent Özçengel yapt›¤› konuflmas›nda; ”PERYÖN’ün Güney Marmara fiubesi olarak kuruldu¤umuz 1998 y›l›ndan bu yana çal›flmalar›m›z› daha da h›zland›rarak devam ediyoruz. ‹nsan kaynaklar› yöneticileri aras›nda mesleki iflbirli¤i ve koordinasyonu tesis etmeye devam ederken, sosyal dayan›flma yaratarak, daha da kuvvetlenmifl ve geliflim içinde bir dernek olmaktan dolay› mutluyuz. Çok köklü ve baflar›l› bir dernek olan PERYÖN Güney Marmara fiubesi'nin önceki dönem çal›flmalar› ve baflar›lar› bizlerin üzerine daha çok sorumluluk yüklüyor. Tek

amac›m›z, gönüllülük esas› ile çal›flan bu mesleki kuruluflu daha ileriye götürmek olacak.” dedi. ‹nsan gücü yönetiminin geliflmesine katk›da bulunmak, personel ve insan kaynaklar› yöneticileri aras›nda mesleki ve sosyal dayan›flman›n geliflmesini sa¤lamak ve çal›flma bar›fl›na katk›da bulunmak gibi ilkeleri amaç edinen PERYÖN’ün Güney Marmara fiubesi’nin yeni baflkan› Özçengel’in yönetim kurulu listesinde farkl› sektörlerden birçok isim yer al›yor. Bu isimler; Coflkunöz Holding ‹K ve Kurumsal ‹letiflim Müdürü Bige T›nmazsoy SUSUZLU, Çimtafl ‹K Grup Müdürü Fatih fiENL‹, Oyak-Renault ‹K Bireysel Yönetim ve Org. Geliflim Dep. Müdürü Yasemin fiAH‹N, Borçelik ‹K Müdürü Okan ERMET‹N, Nestle ‹K Müdürü Özlem BAfi BAYRAKTAR, Chassis Brakes ‹K ve Kurumsal ‹letiflim Müdürü Arzu ÖNEYMAN, Sheraton Bursa Hotel & Aloft Bursa Complex ‹K Direktörü Burcu ULUGÜL, TOFAfi ‹K Müdürü Mesut CENG‹Z ve Bosch ‹K Departman Müdürü fiebnem KARA’dan olufluyor. Denetim Kurulu’nda ise, Sirena Marine ‹K Müdürü Oylum ÖZTÜRK, Özhan Marketler Zinciri ‹K Müdürü Cengiz ÇATALKAYA, Türkiye Metal Sanayicileri Sendikas› Avukat› Selçuk KOCABIYIK, Kerevitafl ‹K Yöneticisi Duygu COfiKUN, Ficosa International ‹K Müdürü Emre KARABABA ve Sinta ‹nflaat ‹K Müdürü Kadri ÖZFINDIKLI gibi isimler yer al›yor.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 146 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

ürkiye’nin üretim, ihracat ve istihdam bak›mdan önde gelen sektörleri aras›nda yer alan elektrik-elektronik sektörü, 2014 y›l›n›n ilk ay›nda 935 milyon dolarl›k ihracata imza att›. Geçti¤imiz y›l›n ayn› dönemine göre yüzde 9,5 art›fl gösteren sektör, en fazla ihracat yapan sektör s›ralamas›nda ise beflinci s›rada yer ald›. Ocak ay›nda elektrik-elektronik sektörünün en fazla ihracat yapt›¤› ilk üç ülke ‹ngiltere, Almanya ve Irak oldu. Bu ülkeleri s›ras›yla Fransa, Türkmenistan, Rusya, ‹talya, Azerbaycan-Nahcivan, Suudi Arabistan ve ‹spanya takip etti. Geçti¤imiz ay elektrik elektronik ihracat›nda Avrupa önemini korurken, geçen y›l›n Ocak ay› rakamlar›na göre Amerika Birleflik Devletleri’ne olan ihracat art›fl› dikkat çekti. Beyaz eflyadan televizyona, kablodan elektrikli alet ve makinelere kadar pek çok farkl› ürün gruplar›ndaki ihracatç›lar› bünyesinde bulunduran elektrik-elektronik sektörünün

genelinde ihracat art›fl› yafland›. Beyaz eflyan›n 259 milyon dolar, tüketici elektroni¤inin 191 milyon dolar, kablonun 193 milyon dolar ve elektrik elektronik üretim ve da¤›t›m ekipmanlar›n›n 290 milyon dolar ile sektör

2014 Y›l› Ocak Ay›nda En Çok ‹hracat Yap›lan Ülkeler

RUSYA FEDERASYONU

SUUD‹ ARAB‹STAN

OCAK 2013

OCAK 2014

% DE⁄‹ﬁ‹M

DE⁄ER (USD)

113.378.519

113.979.376

0,53

89.183.480

107.329.889

20,35

82.680.477

86.295.213

4,37

63.098.727

73.912.826

17,14

49.135.617

54.143.924

10,19

28.621.703

36.390.192

27,14

27.125.543

36.245.143

33,6233,62

26.642.009

34.722.803

30,33

41.708.958

29.785.453

- 28,59

27.020.735

21.137.896

- 21,77

ihracat›ndan pay ald›¤› görülüyor. Elektrik Elektronik ve Hizmet ‹hracatç›lar› Birli¤i (TET) Yönetim Kurulu Baflkan› Fatih Kemal Ebiçlio¤lu, y›l›n ilk ihracat performans›n› de¤erlendirerek flunlar› söyledi: “Elektrik elektronik ihracat›m›z›n yaklafl›k yüzde 50’sini gerçeklefltirdi¤imiz Avrupa Birli¤i’nde, kesintili de olsa toparlanman›n etkilerini hissediyoruz. Di¤er taraftan pazar çeflitlili¤ini sa¤lamaya yönelik çal›flmalar sonras› ihracat art›fllar›m›z›n yafland›¤› Ortado¤u ve Kuzey Afrika pazarlar›nda da geliflmeler yaflan›yor.” 2014 y›l› için sektör olarak 14 milyar dolarl›k ihracat hedefi koyduklar›n› belirten Ebiçlio¤lu, “‹hracatç›m›z zor bir dönemden geçiyor ancak Türkiye ekonomisine dair umudumuzu koruyoruz. ‹hracat hedefimizde bir revizyona gitmedik. ‹hracat›m›z› art›rmaya yönelik çal›flmalar›m›z tüm h›z›yla devam edecek.” dedi.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 148 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

rysmian Group Türkiye, kuruldu¤u günden bu yana gelifltirdi¤i ürünler baflta olmak üzere ekonomi alan›ndaki baflar›lar›yla da birçok ödüle lay›k görüldü. Mudanya’daki fabrikas›yla Türk kablo sektörüne hizmet veren Prysmian Group Türkiye, "Ekonomiye De¤er Katanlar 2013" ödül töreninde de Bursa’daki flirketler aras›nda en yüksek vergiyi ödeyen 8. flirket oldu. Ödülü flirket ad›na Fabrika Direktörü Halil Kongur, Bursa valisi Münir Karalo¤lu ve

BEnerji ve telekomünikas yon kablolar› sektörünün dün ya çap›nda lideri Prysmian Group’un Türkiye operasyo nu olan Prysmian Group Tür kiye, Bursa Ticaret ve Sanayi Odas›n›n düzenledi¤i "Ekono miye De¤er Katanlar 2013" ödül töreni kapsam›nda ödüle lay›k görüldü. ﬁirket, Bursa bölgesinde en yüksek vergiyi öden ﬂirketler aras›nda seki zinci s›rada yer ald›.

Bursa Ticaret ve Sanayi Odas› Yönetim Kurulu Baflkan› ‹brahim Burkay’dan teslim ald›. Ödül töreninde konuflma yapan Fabrika Direktörü Halil Kongur; “Baflta Türkiye ekonomisi olmak üzere bulundu¤umuz bölgenin ekonomisine de katk›da bulunmaktan gurur duyuyoruz. Bu katk›m›z› sürekli k›lmak ad›na çal›flmalar›m›z› sürüdürüyoruz. Her geçen y›l daha da üst s›ralara ç›k›yoruz. Prysmian Group Türkiye olarak bugün bu ödülü alm›fl olmaktan dolay› büyük mutluluk duyuyoruz” dedi. Törende Bursa Valisi Münir Karalo¤lu, Bü-

yükflehir Belediye Baflkan› Recep Altepe, TÜS‹AD Yönetim Kurulu Baflkan› Muharrem Y›lmaz ve Bursa Ticaret ve Sanayi Odas› Yönetim Kurulu Baflkan› ‹brahim Burkay gibi isimler de yer ald›. Prysmian Group Türkiye, sektördeki baflar›s›n› taçland›rd›¤› bu ödülle “Türkiye’yi Yar›nlara Ba¤l›yoruz” misyonu ile vermifl oldu¤u sözünü tutuyor. Türkiye’de birçok önemli projede tercih edilen Prysmian Group Türkiye, bulundu¤u bölgeye yapt›¤› yat›r›mlar›n› sürdürürken, gelecek dönemlerde bu yat›r›mlar›n› sürdürmeyi hedefliyor.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 152 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Elektromekanik sektörün -

vesinde akredite ba¤›ms›z

Bu testlere tip ve tasar›m -

lektromekanik sektörünün lokomotif ürünü olan elektrik panolar› içinde bu testler çok önemlidir. Pano üreticilerinin sorumlu oldu¤u TS EN 60439 standard›n›n yerine uygulamaya al›nan TS EN 61439 standard serisi ; pano belgelendirme iﬂlemlerinde yer alan tasar›m do¤rulama uygulamalar›nda ciddi de¤iﬂiklikler içermektedir. TS EN 61439 standardlar› ile Tip Deney

kavram› kald›r›lm›fl, yerini tasar›m do¤rulama uygulamalar› alm›flt›r. k›sa devre - s›cakl›k art›fl deneyleri gibi temel deneylerde yeni revizyonlar›n yer ald›¤› ve daha önce ürün belgelendirme çal›flmalar›nda yer almayan yeni do¤rulamalar TS EN 61439standart uygulamas› ile zorunlu hale gelmifltir. Bu kapsamda TS EN 61439 standart serisi-

nin gerekli gördü¤ü tip deneyleri konusunda 2010 y›l›ndan bu yana TS EN ISO/IEC 17025 standard› kapsam›nda akredite KAK, AB-0341-T) olan ve tamamen yerli sermaye ile kurulan LVT Test Laboratuvarlar›, tüm deney uygulamalar› için yurtd›fl›na gitmeden ve ayn› zamanda akreditasyon deste¤inden faydalakapsam› ile narak raporlama - deney hizmeti alma imkan› sunmaktad›r. LVT Test Laboratuvarlar›, yurtd›fl›nda yer alan lider belgelendirme kurulufllar› ile ilgili standart ürün belgelendirme çal›flmalar›nda yapt›¤› anlaflmalar ile gözlemci talep edilmesi halinde, uluslararas› geçerlili¤i olan sektörün prestijli kurumlar›n›n belgelerini de tip deneyleriniz gerçekleflirken alabilme imkan› sunuyor. ‹lgili standard›n gereklilikleri , uygulamalar hakk›nda teknik olarak sizlere ekstra maliyete neden olacak dan›flmanl›k hizmeti alman›za gerek olmadan Türkiye' de ilk kez TS EN 61439 akreditasyonunu 2010 y›l›nda alan LVT Test Laboratuvarlar›, uzman ve yetkili teknik personeli ile bu konuda müflterilerine en do¤ru çözümü ve hizmeti sunmaktad›r.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 154 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

‹nfrared

Konusunda Uzman Eylül Otomasyon

004 y›l›nda otomasyon ve elektrik malzemesi sat›fl› yapmak üzere faaliyetlerine bafllayan daha sonra faaliyet alan›na ‹nfrared Lamba ithalat›n› da ekleyen Eylül Otomasyon’un yetkilisi Talat Do¤an Eylül Otomasyon ile ilgili okuyucular›m›za bilgiler verdi. Eylül Otomasyon kuruldu¤u günden beri sektöründe sürekli geliflimi ve yenili¤i hedefledi. Otomasyon ve otomatil kontrol ürünleri konusunda hizmet veren genç bir firmay›z. Firma olarak ‹nfrared Lamba çeflitleri ithalat›n›n yan› s›ra otomasyon ve elektrik malzemesi

sat›fl› konusunda konusunda uzman birçok firman›n bayili¤ini yapmaktad›r. Temel hedefimiz iç ve d›fl müflterilerimizin ürün ve hizmet beklentilerini sürekli iyileflen performans›m›zla düflük maliyette hatas›z ve zaman›nda karfl›lamakt›r. Ayr›ca çal›flanlar›m›zla birlikte hedefimiz toplumumuza güvenli, sa¤l›kl› ifl ve yaflam ortam› sa¤lamakt›r. Vizyonumuz; Eylül Otomasyon’un hedefi k›sa sürede kendi ifl alan›nda lider olmak misyonu ise müflteri beklentilerini ileri teknoloji, sürekli geliflim, yeni ürünler ve hatas›z ürünlerle karfl›lamakt›r.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 158 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

“ Semineri fyonkarahisar'da Ticaret ve Sanayi Odas›’n›n düzenledi¤i “yenilenebilir enerji kaynaklar›ndan olan günefl enerjisinden elektrik üretimi” konulu seminer 7 Aral›k 2013 tarihinde gerçeklefltirildi. 45 y›ld›r sundu¤u enerji çözümleriyle ürün pörtföyünü sürekli gelifltirerek pazara yön veren Tunçmatik’in Yönetim Kurulu Baflkan› Mehmet Özer seminere konuflmac› olarak kat›ld›. Özer, lisanss›z uygulamalar için günefl enerjisinden elektrik üretiminin nas›l yap›ld›¤› (planlama, müracat, malzeme seçimi, montaj ve sat›fl) ile ilgili bilgiler verdi. Seminere Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Teknik E¤itim Fakültesi Dekan› Prof Hasan Çimen, AKÜ GÜRAM Günefl ve Rüzgar Araflt›rmalar› Merkezi Müdürü Yard. Doç. Dr. Fatih Onur Hocao¤lu, Ö¤retim Gö-

Bak›m amaTunçmatik, Ti caret ve Sanayi Odas›’n›n Afyonkarahisar'da düzenle di¤i seminerde kat›l›mc›lar taraf›ndan yo¤un ilgiyle

revlileri Doç. Dr. Yüksel O¤uz, Yard. Doç. Dr. Said Mahmut Ç›nar, TÜTEV Türkiye Teknik Elemanlar Vakf› üyesi teknik elemanlar, Resmi kurumlardan teknik elemanlar, Afyonlu yat›r›mc›lar kat›ld›. Afyonkarahisar'da 100kW GES kuran Hoca Elektrik San ve Tic Ltd ﬁti sahibi ‹brahim Sömer, tesisi kurma sebebini ve kurarken izledi¤i yolu, yaﬂad›¤› olaylar› anlatt›. Seminerde Afyon'da ilk, Türkiye'de 7. olan tesisle ilgili bilgiler aç›klan›rken; Afyonlu yat›r›mc›-

lara özellikle lisanss›z olarak günefl enerjisinden nas›l daha fazla fayda elde edilebilece¤i konusunda aç›klay›c› bilgiler verildi. Akademisyenler uygulaman›n pratikte nas›l yap›ld›¤›n› dinleyip akademik çal›flmalar› ile ilgili baz› konular› dile getirdi. Yat›r›mc›lar uygulaman›n maliyeti, teflvikler, kredi ve garantili sat›fl konular›n› sorgulad›. ‹lgili seminere Afyonlu yat›r›mc›lar ve akademisyenler yo¤un ilgi gösterdi.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 160 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤› ile Enerji Verimlili¤i Derne¤i taraf›ndan yürütülen ve Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluflu (OSBÜK) taraf›ndan desteklenen Enerji Verimli Sanayi Projesi, 25 Ocak 2014 Cumartesi günü Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan› Taner Y›ld›z’›n kat›l›m›yla Konya’da yap›lan toplant›yla start ald›. «Güçlü Sanayi Verimli Enerji» slogan›yla yola ç›k›lan proje, sanayi kurulufllar›nda belirlenen 13 enerji verimlilik art›r›c› proje alan›yla on y›lda 65 milyar TL de¤erinde enerji tasarrufu yaratmay› hedefliyor. Bu tasarruf; 16.000 okul, 3.200 tam teflekküllü hastane, 10 Bo¤az Köprüsü, 10 havaliman›, 7 Atatürk Baraj› ve 6 ünite nükleer santralin her biri için gereken kaynak anlam›na geliyor. Toplant›da Bakanl›¤›n, sanayicilerin enerji verimlili¤i yat›r›mlar›n› kolaylaflt›rmak amac›yla ald›¤› bu önemli kararlar sanayicilerin kat›l›m›yla gerçeklefltirilen toplant›da Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan› Taner Y›ld›z taraf›ndan aç›kland›. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan› Taner Y›ld›z: “Son 10 y›lda elektrik ve do¤algazda

Konya Sa OS Kur

›

Enerji Verimlili¤i Derne¤i ahim Ç

Çin’den sonra en fazla talep art›fl h›z›na sahip ülkeyiz” Sözlerine, ülkemizde enerji arz ve talebi büyük bir h›zla artt›¤›n› ve dünyada 2002 y›l›ndan bu yana elektrik ve do¤algazda Çin’den sonra en fazla talep art›fl h›z›na sahip ülke oldu¤umuzu ifade ederek bafllayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan› Taner Y›ld›z, “2002 y›l›nda 129 milyar kWh olan elektrik enerji-

Bakanl›k, enerji verimlili ¤ini art›ran projelere yat›r›m› yapan sanayicileri, yat›r›m›n yap›ld›¤› bölgeye bak›lmak s›z›n 5. bölgeye yap›lan yat› r›mlardan faydaland›racak. Böylece kamu, sivil toplum kurulufllar› ve özel sektör ifl birli¤i içerisinde on y›lda ül ke ekonomisine 65 milyar TL de¤erinde enerji tasarrufu sa¤lanmas› ve iflletmelerin faturalar›n›n yüzde 30 azalt›l mas› hedefliyor. si tüketimimiz, 2013 y›l›nda 245 milyar kWh'a yükselmifl durumda. Yap›lan projeksiyonlar bu e¤ilimin orta ve uzun vadede de devam edece¤ini gösteriyor.” dedi. Enerji ihtiyac›n›n dünya var oldukça artarak devam edece¤ini belirten Taner Y›ld›z, “Ancak, enerji kaynaklar› sonsuz ve s›n›rs›z de¤il. Bu nedenle, enerji üretimi ile tüketimi aras›nda sürdürülebilir bir denge kurmak zorunday›z. Nitekim tüm dünyada artan enerji ihtiyac›n› karfl›lamak için küresel enerji yat›r›mlar› da art›yor. Küresel ölçekte enerji sektörüne 2013 ile 2035 y›llar› aras›nda 42,2 trilyon dolar yat›r›m yap›laca¤›n›n öngörülüyor.” dedi. “Ülkemizde ve dünyada enerji sektörüne yap›lan yat›r›mlar göz önüne al›nd›¤›nda enerjiyi verimli kullanmam›z›n ne kadar önemli oldu¤u aç›kça görülmektedir.” diyen Y›ld›z, dünyada 2035 y›l›na kadar enerjinin verimli kullan›lmas› ile konutlarda, sanayide ve ulaflt›rmada toplam 7.3 Milyar TEP enerji tasarrufu sa¤lanaca¤›n›n tahmin edildi¤ini belirtti.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 162 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

stanbul, Türkiye; 6 fiubat 2014: General Electric’in (GE), TÜB‹TAK iflbirli¤i ile sa¤l›k ve enerji alan›nda, ö¤rencilerin ve profesyonellerin yeni fikirlerini teflvik etmek amac›yla, Eylül 2013’te bafllatt›¤› ‹novasyon Yar›flmas›’n›n sonuçlar› aç›kland›. Yar›flmaya ö¤rencilerden, mucitlerden, giriflimcilerden ve iflletmelerden toplamda 1000’e yak›n proje gönderildi. fiahin Ça¤layan, Türkiye’nin enerji verimlili¤ine katk› sa¤layacak yenilikçi “Sanayi Tesislerinde

‹

Güç Kalitesi Takibi ‹çin Modüler Ak›ll› fiebeke Sistemi Projesi” ile birincilik ödülünü kazand›. Sa¤l›k sektörünün geliflimi için yarat›c› çözümler sunan “0-3 Ayl›k Bebeklerde Özel ‹mal Haz›r Çocuk Bezi Kullan›larak Geliflimsel Kalça Ç›k›¤›n›n Önlenmesi Projesi” projesi ile Mehmet ‹smail Safa Kap›c›o¤lu da sa¤l›k kategorisinde birincili¤i elde etti. Her iki yar›flmac› da 25’er bin dolarl›k para ödülünün sahibi oldu. Sa¤l›k kategorisinde ikincili¤i Süleyman

Kaz›m Sömek “Ak›ll› Küvöz” projesi ile üçüncülü¤ü ise Emre Özdo¤an ve Ali Akkürek “LifeCall Sistemi” projesi ile kazand›. Sa¤l›k kategorisinin ikincisi 15 bin dolarl›k ödülün sahibi olurken, üçüncüsü de 10 bin dolarl›k para ödülü kazand›. Her iki kategoride birincilik ödülü kazananlar, projelerini hayata geçirebilecek yeni fikirler edinebilmeleri amac›yla, masraflar› GE taraf›ndan karﬂ›lanmak üzere, GE’nin Küresel Araﬂt›rma Merkezleri aras›nda proje

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 164 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

konular›yla do¤rudan ilgili olan bir merkezi ziyaret etme hakk› elde etti. Baflvurular, her iki kategoride GE ve TÜB‹TAK’›n belirledi¤i 6’flar kiflilik jüri taraf›ndan de¤erlendirildi. www.geinnovationchallenge.com adresinden yap›lan halk oylamas› da de¤erlendirmeye dahil edildi. GE Orta Do¤u, Kuzey Afrika ve Türkiye Baflkan› ve CEO’su Nabil Habayeb ve GE Türkiye Yönetim Kurulu Baflkan› ve Genel Müdürü Canan Özsoy kazananlara ödüllerini takdim etti. GE Türkiye Yönetim Kurulu Baflkan› ve Genel Müdürü Canan Özsoy, “GE Türkiye ‹novasyon Yar›flmas›, Türkiye’deki yetenekli profesyoneller ve ö¤renciler taraf›ndan sa¤l›k hizmetleri ve enerji sektörlerinde verimlilik art›fl› sa¤layacak parlak fikirlerin gelifltirilmesini teflvik ederek, Türkiye’nin bu alandaki vizyonunu destekleme kararl›l›¤›m›zla örtüflüyor. Ülkenin gerçek ihtiyaçlar›n›n karfl›lanmas›nda önemli bir role sahip olan yerel inovasyon kültürünün geliflti¤ini göstermesi aç›s›ndan bu yar›flmada ald›¤›m›z güçlü geri dönüflten dolay› mutluyuz. Yar›flma sayesinde Türkiye’deki büyüme stra-

tejimizin temel dayanaklar›n› oluflturan yerel giriflimcilik kültürü ve insan kayna¤›n›n geliflimini de teflvik etmifl oluyoruz” dedi. GE daha önce Ar-Ge çal›flmalar› ve giriflimcili¤i teflvik etmek üzere TÜB‹TAK ile iflbirli¤inin duyurusunu yapm›flt›. Bo¤aziçi Üniversitesi, Ege Üniversitesi, ‹TÜ, ODTÜ ve Özye¤in Üniversitesi ile Ar-Ge projeleri alan›nda giriflimci fikirleri desteklemek üzere de¤erli iflbirliklerine de imza atan GE’nin üniversitelerle yürüttü¤ü çal›flmalar aras›nda LED sistemleri, bioteknoloji, inovasyon odakl› giriflimlerin yan› s›ra mentorluk programlar› da bulunuyor. GE ayr›ca, GE Türkiye ‹novasyon Merkezini de 2015 y›l›nda faaliyete geçirmeyi planl›yor. Merkez, Türkiye’deki yeteneklerin yerel inovasyon ve Ar-Ge çal›flmalar›na destek sa¤layacak. GE’nin tüm bu giriflimleri, Türkiye’nin ihracat ve üretim alanlar›ndaki yetkinli¤ini art›rmak için yenilikçilik, Ar-Ge ve yüksek katma de¤er yaratma odakl› hedeflerini temel al›yor.

Bu y›l üçüncüsü yap›lan GE ‹novasyon Barometresi Anketi, araflt›rmaya kat›lan Türkiye’deki yöneticilerin yüzde 92’sinin yenilikçili¤i büyüme için stratejik bir öncelik olarak kabul etti¤ini ortaya koyuyor. GE’nin yerel inovasyon giriflimleri de Türkiye’deki ifl dünyas›n›n görünümü ile paralellik gösteriyor. Ankette, Türkiye’deki iflletmelerin yaklafl›k yüzde 80’inin yeni teknolojileri baflar›l› inovasyon için temel bir unsur olarak gördü¤ü gösteriyor. Bu oran, dünya ortalamas›nda yüzde 14’ün üzerindedir. Ankette, kat›l›mc›lar›n yüzde 88’i kendi firmalar›n›n da iflbirlikleri sayesinde yenilik yapmay› amaçlad›klar›n› ifade ederek ortakl›klar›n önemini vurguluyorlar. GE, 4 flehirde, 700’ü aflk›n çal›flana sahip tesisleriyle 60 y›ldan uzun süredir Türkiye’de faaliyet göstermektedir. Firma bugün Türkiye’de do¤al gazdan elde edilen elektri¤in yüzde 50’sinden fazlas›n› üretmektedir. Ülkemizdeki uçaklar›n yüzde 60’› GE/CFM motorlar›na sahiptir. Ayr›ca her gün çok say›da hastanede 15.000 civar›nda GE Sa¤l›k teknolojisi kullan›lmaktad›r. GE’nin devam eden yat›r›mlar› bu önemli büyüme alanlar›ndaki ortakl›klar›n› daha da güçlendirecek ve dolay›s›yla Türk halk› için yeni f›rsatlar oluflturulmas›na katk› sa¤layacakt›r.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 165 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

zun y›llard›r Ankara Sanayi Caddesi’ndeki ma¤azas›ndan Ankara ve çevresindeki illere topraklama ve paratoner sistemleri konusunda hizmet vermeye devam eden Adil Ticaret paratoner ve topraklama malzemeleri konusunda bölgesinin en genifl ürün yelpazesine sahip firmalar›ndan birisi. Adil Ticaret’in ürün yelpazesinde; Baflta paratoner sistemleri olmak üzere topraklama ürünleri, bak›r malzemeler, galvaniz fleritler, direnç düflürücü tozlar, bak›r ve galvaniz levhalar ve paratonerle ilgili çeflitli akseuarlar yer al›yor. Ankara’y› ziyaretimiz s›ras›nda konufltu¤umuz Adil Ticaret’in sahibi Adil Koç sat›fl›n› yapt›klar› ürünlerin Ankara baflta olmak üzere çevre illerde de birçok projede kullan›ld›¤›n› belirterek sektörün ihtiyac› olan bütün malzemeleri ürün yelpazemizde bulundurmaya özen gösteriyoruz dedi.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 166 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

zun y›llard›r Karaköy’deki ma¤aza- hizmet verebilmek için Perpa’da yeni ma¤aza ürünler aras›nda baflta LED Paneller olmak s›ndan müflterilerine hizmet eden Go- açt›. A¤›rl›kl› olarak LED’li ayd›nlatma ürün- üzere Cam Spotlar, LED Ray Spotlar, LED ya Lighting müflterilerine daha iyi lerinin sergilendi¤i yeni ma¤azada sergilenen Downlight’lar ve Halogen Spotlar yer al›yor. Konusunda sektörünün önde gelen firmalar›ndan birisi olan Goya Lighting kaliteden ödün vermeyen yap›s› ve ayd›nlatma konu-

sundaki geniﬂ ürün yelpazesi ile hem Karaköy’deki ma¤azas›ndan hemde Perpa’daki ma¤azas›ndan müﬂterilerine hizmet etmeye devam ediyor. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 170 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

ultanbeyli AVM' nin en önemli ay›rt edici özelliklerinden birisi hem TEM çevre yolu üzerinde, hem de Sultanbeyli'nin merkezi say›labilecek, cadde üzeri ticaret yaflant›s›n›n bir hayli geliflti¤i bir bölgede yer almas›d›r. Projenin bu ikili durumu, projeyi do¤rudan etkilemektedir. TEM'E göre konumu, yoldan görünümü aç›s›ndan binaya imgesel bir de¤er yüklemekte ve araç ulafl›m›n› pratiklefltirmektedir. Kompleksin Fatih Caddesi üzerinden yerleflim merkezi ile kurdu¤u iliflki ise yaya sirkülasyonunun süreklili¤i aç›s›ndan ayr› bir de¤er bulmaktad›r. Yap› infla edildi¤inde, hem TEM'den geçifl durumunda hem de Sultanbeyli'ye girifl an›nda giflelerin taraf›ndan bütünüyle alg›lanacak bir konumdad›r. Edirne-‹stanbul-Ankara otoyolundan senede ortalama yaklafl›k 60 milyon, günde yaklafl›k 150.000 arac›n geçti¤i düflünüldü¤ünde, binan›n TEM'e bakan cephesinin tan›t›m ve reklam de¤eri ön plana ç›kmaktad›r. Sabiha Gökçen Havaalan›'na çok yak›n olmas› sebebiyle Ofis katlar›, bölgedeki ihtiyaca alternatif oluflturacakt›r. Yap›n›n bütünü yaklafl›k 148.000 m2 b üyüklü¤ündedir. 52.000 m2 kiralanabilir alan olan bir AVM ile 27.000 m2 ofis alan› olan bir yap›d›r. 2012 y›l›nda bafllanm›fl olup 2014 y›l›nda aç›l›fl› planlanan Sultanbeyli AVM projesi-

Sultanbeyli AVM, ferah iç mekan tasar›m›yla in sanlar› al›ﬂveriﬂ yapar ken kapal› alan fobisin den kurtarmak hedefiyle

nin Tüm zay›f ak›m kablolama sisteminde KLAS KABLO markas› tercih edildi. ‹ki önemli Proje kapsam›nda kullan›lan KLAS KABLO markal› Halojensiz alev iletmeyen (HFFR) Koaksiyel, data, yang›n alarm, sinyal & kumanda, kontrol kablolar› ile telefon kablolar›; merkezi flirket binalar›, hastaneler, al›flverifl merkezleri, oteller, tatil köyleri, sinemalar, yeralt› metro, elektrik santralleri, yang›nla ilgili merkezler gibi insanlar›n topland›¤› yerlerde yang›n esnas›nda insan hayat›n›n, de¤erli malzemelerin ve önemli belgelerin korunmas› için gelifltirilmifltir. Yang›n esnas›nda bu binalardaki yang›n alarm sistemleri, havaland›rma sistemleri, asansörler, ikaz ve yönlendirme ›fl›klar›, kap›lar en az›ndan bir süre çal›fl›r olmal›d›r. Bundan dolay› bu sistemlerin besleme ve kontrol kablolar› halojensiz (HFFR), emniyet kablolar› olmal›d›r.

KLAS KABLO markal› Halojensiz (HFFR) emniyet kablolar›n›n özellikleri ! Flor, klor, brom ve iyot gibi halojen elementleri içermezler. ! HFFR malzemeler yand›¤›nda zehirli gaz ortaya ç›kmaz, sadece su ve karbondioksit oluﬂur. Bu durum özellikle insan hayat› için önemli olup, elektrik ve elektronik cihazlarda korozyana sebep olmazlar. ! Alev iletmezler. Polietilen (PE) ve polipropilen (PP) halojensiz ancak kolay yanabilen malzemelerdir. ! Kendi kendine sönebilir. Alüminyum veya magnezyum hidroksit ihtiva eden özel bileﬂikler kullan›larak bu özellik sa¤lan›r. ! Yang›n esnas›nda duman yo¤unlu¤u çok azd›r. Bu nedenle bilhassa insan hayat›n›n tehlikede olabilece¤i yerlerde kullan›l›r. ! Elektrik iletimini önemli bir süre devam ettirir (800 ± 50 °C de 180 dakika). ! ‹lave olarak cam elyaf, mika ve benzeri bant ve malzemeler kullan›larak kablonun fonksiyonu FE 180/E90/PH 180 seviyesine kadar yükseltilebilir.

KLAS KABLO markal› Yang›na Dayan›kl› Halogen Free kablolar Türkiye ve Dünya pazar›nda, bir çok önemli projede güvenle kullan›lmaktad›r. Klas kablo markal› yang›na dayan›kl› kablo grubundaki ürünler Alman VDE, Rus GHOST ve TSE taraf›ndan ürün sertifikalar›na sahiptir.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 172 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Bülent Ya¤l›dere: ‘Baran Rezistans Is› ve Rezistans Alan›nda Müflterilerimizin ‹htiyaç ve Beklentilerini Karfl›lamakt›r’ 003 y›l›nda kurulan Baran Rezistans k›sa sürede sektörünün önde gelen firmalar›ndan birisi olmaya baflarm›fl ve rezistans konusunda müflterilerin tercih etti¤i firmalar aras›nda yerini alm›fl. Geni ürün yelpazesi ile Karaköy’deki ma¤azas›ndan sat›fllar›n› sürdüren Baran Rezistans’›n ürün yelpazesinde a¤›rl›kl› olarak; Hava perdesi (Serpantin Rezistanslar), Dald›rma Tipi Manflonlu ve Flanfll› Rezistanslar, Boru Tipi Rezistanslar, Fiflek Rezistanslar, Otoglav Seramik ve Tafl Rezistanslar, Manifolt Rezistanslar, Kelepçe/Sac Rezistanslar, S›cak Yolluk Rezistanslar› ve Yüksek Dereceli F›r›n Telleri bulunmaktad›r.

BARAN REZ‹STANS olarak; ‹stanbul Karaköy rezistans ve ›s› sektörünün geliflim ivmesini de aflarak dünya standartlar›nda, kurumsal müflterilerimizin ihtiyaçlar›n› tam an-

lam›yla karfl›layabilen kullan›c› dostu ve fonksiyonel çözümler üretmek; sürekli geliflen ve fark yaratan ürünlerimizle müflterilerimizin rekabetçi flartlara h›zl› ve etkili bir flekilde adapte olmalar›n›, tüm dünyadaki geliflmeleri takip ederek vizyonu, kalite anlay›fl› ve teknik altyap›s› genifl bir firma olmay› sürdürmek ve tüm çal›flanlar›m›z›n bu yönde geliflmelere aç›k olmalar›n› sa¤lamakt›r. BARAN REZ‹STANS iyi olmay› hedefleyen, alan›nda ekonomik, h›zl›, güvenilir, dürüst, zaman›nda çözümler sunan bir firma olmak için çal›flmaktad›r. Bu hedefimize ulaflabilmek için firmam›z; yenilikçi, geliflmeleri yak›ndan takip eden yap›s› ile insan kaynaklar›na, araç gereç ve ekipman›na yat›r›m yaparak konusunda söz sahibi güçlü teknik ve idari kadrosu ile firma sürecini tamamlam›fl, e¤itimli personeli sayesinde tedarikçi ve müflterilerine kaliteli hizmet sunan sayg›l›

bir firma olmay› ilke edinmiﬂtir.

Firmam›z›n amac› Is› ve rezistans alan›nda müflterilerimizin ihtiyaç ve beklentilerini karfl›lamakt›r. Müflteri ihtiyac›n› iyi analiz ederek do¤ru sistemi önermek, en iyi teknolojiyi uygun flartlarda sunmak, her türlü bilgi ve teknik deste¤i vermek, müflteri memnuniyetini en önemli nokta olarak görmektir.

KAL‹TE POL‹T‹KAMIZ Müflteri memnuniyetini ilke olarak benimsemek, sektörümüzdeki yenilikleri takip etmek, sektörde tercih edilen firma olmak için hizmet kalitesini sürekli iyilefltirmeyi ve gelifltirmeyi, tüm çal›flanlar›m›z›n sürekli e¤itimi sisteme kat›lmalar›n› sa¤lamak, Kalite sisteminde uygulamalar›, Kalite sisteminde uygulamalar› eksiksiz yaparak sürekli iyilefltirmeyi sa¤lamak, hepimizin öncelikli görevidir.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 174 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

‘Is›ya Meydan Okuyan Kablo’ 2007 y›l›nda ›s›ya dayan›kl› silikon kablo sat›fl› yapmak üzere Karaköy’de kurulan k› sa sürede ›s›ya dayan›kl› sili kon kablo üretimi konusunda sektörünün bilinen firmalar› aras›nda yer almay› baflaran Famel Kablo’nun Sat›fl Mü dürü Murat Y›lmaz ‹le Famel Kablo’yu konufltuk. irmam›z›n en önemli politikas› müflteri memnuniyetini üst düzeyde tutmakt›r. Famel silikon kablo imalat ve pazarlama flirketimiz 2007 senesinden bu yana hizmet vermektedir. Kuruldu¤u ilk günden itibaren müflterilerine eksiksiz hizmet veren müflterileriyle devaml› iliflki halinde olan Famel kablo hizmet verdi¤i herkesin tek tercihi olma amac›nda baflar›ya ulaflm›flt›r. Firmam›z›n ürün yelpazesinde a¤›rl›kl› olarak; Silikon izoleli Kablolar, Silikon Makaronlar, Silikon Contalar ve Kablo Gruplamalar› bulunmaktad›r. Silikon ‹zoleli kablolar kauçuk özelli¤i dolay›s›yla yüksek ›s›ya dayan›kl› kablolard›r. Bu özelli¤inden dolay› bu kablolar yüksek ›s›ya maruz kalan alet ve makinelerde, f›r›nlarda, ortam ›s›s›n›n yüksek oldu¤u yerlerde kullan›l›r. Silikon izolasyon, yüksek ›s› dayan›m› ve alev geciktirme özelliklerinden dolay› yang›n denetimi

önemli olan uygulama alanlar›nda, güvenle kullan›lmaktad›r. Yeni geliﬂtirilen özel Silikon izolasyon ise, alevi geciktirmenin ötesinde, alev almamas›, ale-

vin içindeyken dahi alevi üzerinde yürütmemesi dökülmemesi yönlerinden, klasik silikon izolasyonlar›ndan çok daha üstün özellikler göstermektedir. Ayr›ca Silikon ‹zoleli Kablolar ›s›n›n yan› s›ra ‹klim koflullar›ndan etkilenmez. Rutubet, radyasyon, ultraviyole ›fl›nlar, ozon, oksijen, korozyona ve bas›nca karfl› yüksek direnç gösterir. Famel Kablo olarak yukarda belirtti¤imiz kablolar› eksiksiz bir flekilde isteyen müflterilerimize zaman›nda tedarik edebilmekteyiz. 2007 y›l›ndan bu yana Famel Kablo ürünlerini tercih eden bütün müflterilerimize derginiz arac›l›¤› ile teflekkür ediyorum.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 176 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Ayd›nlatmada Kalitenin

Gizem Ayd›nlatma retti¤i kaliteli ayd›nlatma armatürleri ile sektörünün öncü firmalar›ndan birisi olmay› baflaran Gizem Ayd›nlatma yenilikçi ürün tasar›mlar› ile de profesyonellerin ilk tercihleri aras›nda yer al›yor. 20 y›la dayanan geçmifli ile Gizem Elektrik ayd›nlatma sektöründe güven ve kalitenin simgesi olmufltur. ‹stanbul baflta olmak üzere Türkiye'nin birçok köflesine ve dünya ülkelerine, toptan ve perakende olarak, yüzlerce çeflidi ve özel imalatlar›yla inflaat, yap›, dekorasyon ve fuar sektörlerine hizmet etmektedir. Sektörde refah ve prestijli ayd›nlatma odakl› hizmet vermek, bilgi birikimi ve tecrübesiyle Lider ve izlenen olmakt›r. Müflterilerine kaliteden taviz vermeden bol çeflit, yerli veya özel imalat ile kaliteli hizmet etmektir. 20 y›l›n verdi¤i tecrübe ile istek üzerine her türlü iç ve d›fl mekan ayd›nlatma armatürünü üretme imkan›na sahip olan Gizem Ayd›nlatma genifl ürün yelpazesi ile sektörünün önde gelen ve aran›lan firmalar›ndan birisi olmay› baflard›.

Üretti¤imiz armatürler, hastaneler-al›flverifl mer kezleri-oteller-okullar-fabrikalar-Adliye saraylar› Konutlar vb yerlerde kullan›lan çeflitli ürün grubu muz ile bizleri seçti¤iniz için ,güveninize lay›k gör dü¤ünüz için teflekkürlerimizi sunar›z. Mimari olarak de¤iflik taleplere karfl›l›k ,üretim band›m›z› tatmin edecek de¤iflik projelerde sizlere hizmet vermek ve sürekli de¤iflik ürün gruplar› ile öncülük yapmak hedefimizdir. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 178 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

mop Elektrik Ayd›nlatma San. ve Tic.Ltd. fiti. 1993 y›l›nda elektrik taahhüt ve malzeme sat›fl› ile sektöre girmifl bulunmaktad›r. 1993 y›l›ndan günümüze kadar kendi özgeçmiflinden ödün vermeden ve daima gelece¤e dair kararlar alarak büyüme göstermifltir. Piyasan›n olumsuz flartlar›na gö¤üs geren Emop Elektrik bugünkü konumuyla iyi bir dereceye ulaflm›flt›r. 6 y›ld›r ithalat›n› yapm›fl oldu¤umuz avize-

Bak›m amaBursa Ayd›n latma sektörünün önde ge len firmalar›ndan birisi ara s›nda yer alan ithal etti¤i ürünlerin bir k›sm›n› dün yan›n de¤iﬂik ülkelerine de ihraç eden Emop Ayd›nlat ma kaliteli avizeleri ile ev lerimizi ayd›nlat›yor.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 180 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

ler ve ayd›nlatma grubumuzun tamam› kendi tasar›m›m›z olan ve imalat› kendi atölyemizde gerçekleflen ürünlerimizdir. ‹thalat›m›z olan avizelerde kaliteden ödün vermeden ve her geçen gün kaliteyi daha üst seviyelere ç›karm›fl bulunmaktay›z. Avizelerimizin özellikleri ise tamamen müflterilerimize s›k›nt› ç›karmamas›d›r. Bunun yan›nda imalat› kendimize ait oldu¤u için hiçbir flekilde yedek parçada müflterilerimizin s›k›nt› yaflamamas›d›r. Bunun yan›nda avizelerin kendine has özellikleri de bulunmaktad›r, nedir bunlar diye soracak olursak, kumandal› olmas› ve ürünlerin LED li olmas› avizelerde özelli¤i katlam›flt›r. 2013 y›l›nda hedefle-

rimize tam manas›yla ulaflamasak bile bizleri tatmin edici bir y›l olarak görüyorum. 2014 y›l›nda ise 2013 hedeflerimizi aflaca¤›m›za inan›yorum. ‹thalat›n› yapm›fl oldu¤umuz ürünlerimizin ihracat›n› da gerçeklefltiriyoruz. K.K.T.C’ den tutunda Gürcistan, Azerbaycan, Kosova gibi ülkelere ithalat›m›z›n %30’luk pay›n› gönderme flans›n› yakal›yoruz. Ülkemiz ayd›nlatma konusunda adeta bir s›çrama yaflam›flt›r. Türkiye’de ayd›nlatma sektörü kendi kabu¤undan ç›k›p art›k dünya piyasas›nda yerini almaya bafllam›flt›r ve bu durum bizler için gurur vericidir. Bursa’da ticaretimiz art›k oturmufl durumdad›r.

Türkiye’nin ticaret beyni olarak adland›r›lan ‹stanbul ezberi art›k bozulmaya bafllam›flt›r. Sadece Bursa olarak konuflmak do¤ru de¤il tüm büyük illerimiz bu durumdan faydalan›yor.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 181 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

981 y›l›nda faaliyetlerine baﬂlayan ve k›sa sürede sektörünün önde gelen firmalar› aras›nda yer almay› baﬂaran Hüner Elektrik’in yetkilisi S.Levent Özdemir ile Hüner Elektrik’i

Hüner Elektrik 1981 y›l›nda faaliyete bafllad›.500 m2 kapal› alanda hizmet veren HÜNER ELEKTR‹K geçen y›llarla birlikte iyi uygulad›¤› bak›r sanat›n› teknolojiye yat›r›mlarla birlefltirerek, yurtiçi ve Avrupa'n›n önemli ülkelerindeki müflterileri için daima en kaliteli hizmeti vermeyi kendine ilke edinmifltir.. Kurum felsefesini « Ayr›nt›lar kalitenin belirtisidir.» düflünçesiyle oluflturan HÜNER ELEKTR‹K; ürünlerini y›llar›n vermifl oldu¤u deneyim ve konusunda e¤itimli personeli ile üretmekte ve müflterilerine sunmaktad›r. Hüner Elektrik’in ana üretim konusun-

Hüner Elektrik’in ana üretim ko nusunda W Otomat Baralar›, W Otomat Raylar›, Ray Tafl›y›c›lar, Kablo Pabuçlar›, Ek Muflar, U Klemensler, Al-Cu Klemensler, Branflman Klemensler, Alçak Ge rilim mesnet ‹zolatörleri gibi çe flitli pano içi malzemeleri yer al maktad›r. Hüner Elektrik olarak amac›m›z ürün yelpazemizde olan tüm ürünlerimizde bir kalite stan dard› yakalamak hizmet ve kalite de öne geçmeye çal›flmakt›r.

da W Otomat Baralar›, W Otomat Raylar›, Ray Tafl›y›c›lar, Kablo Pabuçlar›, Ek Muflar, U Klemensler, Al-Cu Klemensler, Branflman Klemensler, Alçak Gerilim mesnet ‹zolatörleri gibi çeflitli pano içi malzemeleri yer almaktad›r. Hüner Elektrik olarak amac›m›z ürün yelpazemizde olan tüm ürünlerimizde bir kalite standard› yakalamak hizmet ve kalitede öne geçmeye çal›flmakt›r. Elektrik sektöründeki yolculu¤una emin ad›mlarla devam eden HÜNER ELEKTR‹K, üretiminin %30'unu d›fl pazarlara, %70'ini ise iç piyasadaki firmalara yapmaktad›r. Sürekli geliflen kalitesi, titiz üretimi, müflteriyi memnun eden servisi, geliflen ürün yelpazesi ve benimsedi¤i KazanKazan sistemiyle HÜNER ELEKTR‹K, baflar› kürsüsünde hak etti¤i yeri alm›flt›r.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 184 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

emelleri 1961 y›l›nda at›lan Kocaeli Kaya Elektromekanik, endüstri bölgesinin ihtiyac› olan elektrik malzemelerini müflterilerinin hizmetine sunan bir firma iken büyük risk alarak sanayiye yönelik yat›r›m sürecini bafllatm›flt›r. Daima ileri teknoloji kullan›m› ve kalite güvencesi sistem standartlar›nda hizmet üretmeyi temel yaklafl›m olarak benimseyen, üstlendi¤i projelerde müflterilerine her türlü teminat› veren firmam›z k›sa sürede büyük ifllere imza atm›flt›r. Firmam›z zamanla geliflen ihtiyaçlar do¤- zalardan kaynakl› ifl kay›plar›n›n en az se- çirilmesi s›ras›nda her türlü teknik destek, rultusunda, KAYA PANO markas›yla, pa- viyede olmas›n› hedeflemektedir. Projele- montaj, demontaj, otomasyon ve imalat no üretimine bafllam›flt›r. Verdi¤i hizmet- rin haz›rlanmas› ve bu projelerin hayata ge- hizmetlerini de vermektedir. lerle, kurulufllar›n elektrik enerjisini daha tasarruflu ve emniyetli kullanmas›n› ve ar›-

Kocaeli Kaya Elektromekanik, müflterile rinin beklentilerini ve ihtiyaçlar›n› toplam kalite bilinciyle karfl›lamay›; flartname ve standartlara uygun üretimde bulunmay› vizyoner bir yaklafl›mla müflterileri, çal› flanlar› ve tedarikçileri kapsayan sürekli geliflim ve memnuniyet felsefesini kalite politikas› olarak benimsemifltir.

Tesisimizde, özel bir yaz›l›m ile dona t›lm›fl CNC büküm tezgah›m›zla, mal zemenin cinsine ve türüne göre malze menin iç yap›s›na zarar vermeden, özel kal›plarla flekillendirme yap›larak her aç›da profesyonel büküm yap›lmakta d›r. CNC punch makinemizle ise 0,6mm - 3mm aras›ndaki tüm saç çe flitlerinde kesme, delme ve flekillendir me ifllemleri uygulanabilmektedir.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 186 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Lighttech Fuar›nda arf-NET Limited fiirketinin ticari tecrubesi 200o y›l›nda bafllam›flt›r. fiirketimiz OOKAY U.S.A ad› alt›nda dünyada geliflen teknolojiye ayak uydurmak için 2005 y›l›ndan beri dünya pazar›na aç›lmaya bafllam›flt›r . Amerika da ve Çin’deki ifl ortaklar›yla yeni teknolojileri inceleyerek elektronik alan›nda sesini duyuran ürünleri Türkiye

S OOKAY LED geçti¤imiz -

pazar›na kazand›rm›fl dünyada geliflen elektronik ve LED teknolojisini yak›ndan takip ederek bu sektörde hak etti¤i baflar›ya ulam›flt›r. Geçen y›l oldu¤u gibi bu y›lda Lighttech fuar›nday›z stand›m›za bekleriz. Lighttech Fuar›’nda 3 nolu Hall J10 nolu

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 188 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

nflaat sözleflmesi Enka ‹nflaat ve Sanayi yerine 62.500 m2 net kiralanabilir alana, 4.500 bir al›flverifl merkezi infla edilecektir. Yeni A.fi. ile iflveren Enka TC aras›nda Nisan m2'lik ofis ve 16.500 m2'lik konut alanlari ile al›flverifl merkezi yaklafl›k 242.000 m2'lik in2011 y›l›nda imzalanm›flt›r. 19,400 m2'lik 2,000 araç kapasiteli otoparka sahip modern flaat alan›na sahip olacakt›r. Tamamlanmas›n›n arbir alan› kapsayan mevcut d›ndan projenin do¤a, al›flverifl merkezi y›k›larak sanat ve kentsel yaflam› bir araya getiren, Mos1997 y›l›nda ifl kova halk›na eflsiz deletmeye al›nm›fl neyimler sunacak sinerolan "Kapitolyjik bir mekan olmas› beklenmektedir. Kuntsevo" yeni -

‹

den infla edilecek ilk çok fonksiyon lu al›flverifl ve ya flam merkezidir.

2014 y›l›n›n ilk çeyre¤inde tamamlanmas› öngörülen projenin tüm zay›f ak›m kablolama sisteminde KLAS KABLO markas› tercih edildi. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 190 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

eçti¤imiz günlerde Enerji Piyasas› Düzenleme Kurulu (EPDK) taraf›ndan gerçekleﬂtirilen toplant›da baz› kararlar al›nd›. Bu kararlardan en ilgi çekeni ise, belirli bir kullan›ma sahip kullan›c›lar›n elektrik ihtiyaçlar›n› sadece kendi bölgesindeki ﬂirketten almak yerine istedi¤i firmadan tedarik edecek olmas›. Bu uygulamaya ise “serbest tüketici” uygulamas› deniliyor.

¤inizi istedi¤iniz sat›c› p›lan aç›klamalar›n de -

Nedir Bu “Serbest Tüketici” Uygulamas›? EPDK bu toplant›da, elektrikte serbest tüketici limitini 5 bin kilovat saatten (kWh), 4 bin 500 kWh’ya düﬂürmüﬂtür. Basit bir hesap yap›l›rsa, günümüz elektrik fiyatlar›na göre ayl›k faturas› 133 lira ve üstü olan her hanenin elektrikte “serbest tüketici” olabile-

ce¤i, yani tüketti¤i elektri¤i kimden alaca¤›n› seçebilece¤i sonucunu do¤urmaktad›r. Ancak proje için gerekli olan teknik altyap› tamamlan›rsa, 2015’te yaklaﬂ›k 34 milyon elektrik serbest tüketicisi olabilecek. Konuyla ilgili aç›klama yapan EPDK yetkilileri, bu haktan yararlanabilmek için abonelerde elektronik sayaç olmas› gerektirdi¤ini söyleyerek, “Teknik altyap›m›z 2015 y›l›na kadar 34 milyon elektrik sayac›n› uzaktan okumaya izin verirse, herkes serbest tüketici olabilecek. Bu da rekabetin artaca¤›n›n iﬂaretidir.

‹ndirimli fiyattan tutun, faturan›n taksitlendirilmesine kadar birçok yenili¤in geldi¤ini görece¤iz” denliyor.

Tüketici Nereye Baflvuracak? Elektrik Da¤›t›c›lar› Derne¤i (ELDER) Yönetim Kurulu Üyesi Yaflar Arslan'›n verdi¤i bilgiye göre, bu promosyondan yararlanmak isteyen abone ilk olarak toptan sat›fl flirketleri ya da bulunduklar› bölgedeki elektrik perakende sat›fl flirketine baflvurarak bu haktan yararlanabilmektedir. Arslan, “Serbest tüketici adaylar›, perakende sat›fl flirketine baflvurup‘Sözleflme yapmak istiyorum’ dedi¤inde indirim hakk›nda yararlanmaktad›r. Bununla birliktetoptan sat›fl flirketleri de benzer teklif alabiliyor. Bu hakk› kullanmas› için faturas›n›n en az 133 lira ve sayac›n›n elektronik olmas› gerekiyor” dedi. Günümüzde 500 bin serbest tüketici bulunmaktad›r. Limit düfltü¤ünde, sisteme 500 bin yeni serbest tüketicinin daha girmesi öngörülmektedir.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 192 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

egrand, DLP-S kablo kanallar› siparifli ile 50 TL'lik Opet akaryak›t çeki kazand›r›yor. Bina, elektrik ve dijital altyap›lar› için ürün ve sistemler konusunda dünya lideri Legrand, DLP-S serisi kablo kanallar› siparifliyle Opet benzin çeki kazand›r›yor. 27 Ocak - 28 fiubat tarihleri aras›nda 128 m DLP-S kablo kanal› siparifli vererek, Opet benzin istasyonlar›nda 50 TL'lik akaryak›t çeki kazanabilirsiniz. Toptanc›lar müflterilerine satt›klar› kablo kanallar› için kendilerinden talep edilen akaryak›t çeklerini, kampanya dahilinde kazand›klar› çekler ile karfl›layacaklar. 2011 y›l›ndan beri Türkiye’de üretimi gerçekleflen DLP-S kablo kanallar›, kamu kurulufllar›, fabrikalar, ö¤retim kurumlar›, sa¤l›k kurulufllar›, al›flverifl merkezleri, ofisler için çözümler sunmakta olup tüm yeni yap›lan ticari ve topluma aç›k yap›lar için uygun bir seridir. Legrand'dan DLP-S yeni nesil güvenilir kablo tafl›ma sistemleri, 4 farkl› seçenek, estetik görünüm, h›zl› ve kolay montaj sunmas›n›n yan›nda kazand›rd›¤› 5O TL'lik Opet akaryak›t çeki ile ilgiyi art›rd›.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 194 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

sal geliflimi için çocuk odas› dekorasyonunda dikkat edile cek pek çok nokta vard›r. Do¤ru bir ayd›nlatmayla ço cu¤unuzun ruh sa¤l›¤›na olumlu katk›da bulunabilme niz mümkün… Ayd›nlatma sektörünün önde gelen firma lar›ndan Özcan Ayd›nlat ma’n›n kurucusu Yaflar De mir, çocuk odalar›n› ayd›nla t›rken özellikle güvenli¤e dik kat edilmesini hat›rlat›yor. zcan Ayd›nlatma, çocuk odas› konseptli tasar›mlar›n çocuklar için renkli ve dikkat çekici oldu¤u kadar sa¤lam ve güvenli olmas›n› da ön planda tuttu¤unu belirtiyor. Firma gökyüzü, günefl ve y›ld›zlar›n oldu¤u tasar›mlarla çocuklar› dört duvar aras›ndan ç›karan ferah modellerin yan›nda uçak, vapur, yelkenli, bisiklet gibi miniklerin tükenmeyen enerjisini yans›tan seçeneklerle yarat›c› bir ürün yelpazesi sunuyor. Özcan Ayd›nlatma Ürünleri Yönetim Kurulu Baflkan› Yaflar Demir; “Çocuk odalar›nda abajur veya lambader tipi ayd›nlatma modellerinin güvenlik aç›s›ndan risk tafl›ma ve kazaya sebebiyet verme ihtimali oldu¤undan kullan›lmas›n› önermiyoruz. Ayr›ca çocu¤unuzun odas›na ayd›nlatma ürünü al›rken mümkün oldu¤unca tavan veya duvara as›l› ayd›nlatma ürünlerini seçmenizi tavsiye ederim. Biz ürünlerimizle öncelikle çocuklar›n yüzünü ayd›nlatmay› hedefliyoruz. Anne babalar için de yavrular›n›n yüzündeki gülümsemeden daha güçlü bir ayd›nlatma ürünü yoktur san›yorum. ” dedi. Özcan Ayd›nlatma’n›n bütün ürünleri online olarak adresinden incelenip siparifl edilebilmektedir.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 196 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

u y›l 13.sü düzenlenen ‹nsana Sayg› Ödülleri, Lütfi K›rdar Kongre Merkezi’nde düzenlenen törenle sahiplerini buldu. Türkiye'nin en büyük insan kaynaklar› platformu Kariyer.net’in, baflvurular›n› özenle cevaplayan kurulufllar aras›ndan yapt›¤› de¤erlendirmeye göre ‘‹nsana Sayg›’ ödüllerinden birisine de V‹KO lay›k görüldü. V‹KO’nun adaylar›na özel baflvuru cevaplama oran›n›n yüzde 99,11 ve bu adaylara ortalama cevap süresinin ise 2 gün gibi k›sa bir zamanda gerçekleflmesi V‹KO’nun Kariyer.Net ‘‹nsana Sayg›’ ödülüne lay›k

görülmesinde ana etken oldu.

“‹nsana Sayg› V‹KO Kurum Kültürünün Önemli De¤eri “ Bugün gelinen noktada, ifl yaflam›nda baflar›n›n yolu insana ve kurumsal kültüre verilen önemden geçmekte. V‹KO da kuruldu¤u günden bu yana, insana ve kurum kültürünü besleyen etik de¤erlere verdi¤i önem ile varl›¤›n› sürdürüyor. V‹KO’ya yap›lan her ifl baflvurusu insana verilen de¤er do¤rultusunda hassasiyetle ele al›n›p, titizlikle inceleniyor ve en k›sa sürede cevaplan›yor. V‹-

KO’nun genel olarak içsellefltirdi¤i bu hassasiyet, insan kaynaklar› alan›nda kurulan sistemleri daha üst seviyelere tafl›ma ve yayg›nlaflt›rmaya da itici güç oluyor.

daki baﬂar›l› çal›ﬂmalar› -

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 198 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

lk corner’›n› Ordu’da 100m 2’lik bir alanda açan Özcan Ayd›nlatma flubat ay›nda Bursa ve Konya’da iki corner’› daha hizmete aç›yor. Türkiye’nin her köflesindeki tüketiciye ulaflmak için bir süre önce www.alaaddinvari.com sitesini de hayata geçirmifl olan Özcan Ayd›nlatma, 2014 y›l›nda corner’lar›n say›s›n› h›zla art›rmay› hedefliyor. En yeni tasar›mlar›n ve indirimli ürünlerin yer ald›¤› f›rsat köflelerinin de bulundu¤u perakende sat›fl noktalar›nda tüm Türkiye için geçerli olan tek fiyat uygulamas› olacak. 2014’te kurulacak teflhir ve sat›fl noktalar›yla Türkiye’nin her bölgesinde tüketiciye do¤rudan ulaflmay› amaçlad›klar›n› belirten Özcan Ayd›nlatma yönetim kurulu baflkan›

‹

Yaflar Demir, “Bu amac›m›z do¤rultusunda ilk ad›m olarak adresindeki online sat›fl sitemizi kurduk. Bundan sonraki birinci hedefimiz corner’lar›m›z›n say›s›n› h›zla art›rarak Türkiye’nin her yerindeki tüketiciye ulaflmak olacak” dedi.

Özcan Ayd›nlatma ofis, ev veya özel amaçlarla tasarlanm›ﬂ farkl› mekanlar için armatür, aplik, lambader, masa lambas›, spot, çocuk odas›, avize, sark›t modellerini içeren zengin ürün yelpazesini 2014 y›l› içinde Türkiye’nin her bölgesindeki tüketiciyle buluﬂturacak.

“2014’te açaca¤›m›z teﬂhir -

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 200 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

‹

cil Durum Ayd›nlatmas›, genel ayd›nlatmada bir ar›za olufltu¤u zaman, can güvenli¤i aç›s›ndan bir tehlike oluflmamas› için gerekli miktarda ayd›nlatma sa¤layan, bir grup armatür ve armatürlere ba¤l› cihazlardan oluflur.

Acil durum ayd›nlatmas› afla¤›dakilerden oluflur. ! Güvenlik Ayd›nlatmas›: Acil durum ayd›nlatmas›n›n, tahliye yollar› ve tesisat›n etkili bir flekilde tan›mlanabilmesi için tasarlanm›fl bölümünden oluflur. ! Yedek Ayd›nlatma: Acil durum ayd›nlatmas›n›n, ola¤an çal›flman›n devam etmesine veya bitmesine olanak sa¤layan bölümünden oluflur. Yedek ayd›nlatma daha mat olabilir.

Acil Durum Ayd›nlatmas›n›n genel amaçlar› : Ç›k›fl yollar›n›n etkili bir flekilde iflaretlenmesini sa¤lamak ! Merdiven (basamak ) seviye fark›, daralma ve engeller gibi tehlikeli geçiflleri belli etmek ! Ayd›nlatma kesilse bile, güvenlik ç›k›fllar›n› aç›kça görülebilir hale getirmek ! Yan›c› veya patlay›c› maddelerin depoland›¤› yerler ile tan›nmad›¤›nda veya terk edildi¤inde kifliflel güvenli¤i tehlikeye sokabilecek ekipman veya makinalar›n bulundu¤u yerlerde gerekli ayd›nlatmay› sa¤lamak ! Ifl›klar aniden kesildi¤inde özellikle kalabal›k yerlerde oluflabilecek pani¤i engellemek. !

Referans Standartlar : Yurtd›fl›nda farkl› mekan türlerine göre, acil durum ayd›nlatmas› için tasarlanm›fl armatürlerin ve sistemlerin gereklerini tan›mlayan pekçok say›da kanun, kararname ve yönetmelik vard›r.Ülkemizde 26 Temmuz 2002 tarih ve 24827 say›l› Resmi Gazetede yay›nlanan ‘’Binalar›n›n Yang›ndan Korunmas› Hakk›nda Yönetmelik’’ te bu konularla ilgili tan›mlar verilmektedir. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 206 T E K N ‹ K / A R A fi T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

Güvenlik ayd›nlatmas›, itfaiyenin onay› gereken halka aç›k heryerde olmal›d›r. Özellikle: !

Genel, halka aç›k e¤lence yerleri

100 (yüz) 'den fazla iﬂçi çal›ﬂan endüstri firmalar›

Yan›c› veya patlay›c› madde iﬂlenen veya depolanan yerler.

300 araçtan fazla kapasitesi olan garajlar ve çok katl› otoparklar.

25 yataktan fazla kapasiteli otel, misafirhane, yurt veya konaklama yerleri

Toplam yüzey alan› 400 m2'den büyük olan al›flverifl merkezleri, perakende sat›fl ma¤azalar› veya toptan sat›fl ma¤azalar›

500 'den fazla çal›ﬂan› olan ﬂirketler veya ofisler

Televizyon veya sinema film stüdyolar›, film banyo ve bask› mekanlar›

100'den fazla kiﬂinin bulundu¤u hertürlü okul, yat›l› okullar, akademiler veya benzeri okullar

Hastaneler veya 25 yataktan fazla kapasiteli klinikler, ayakta hasta tedavisi yap›lan klinikler.

32 metreden yüksek ikamet yerleri (evler, binalar)

Tan›nmad›¤› veya terk edildi¤i zaman can ve mal kayb›na yol açabilecek ekipman veya makinalar›n kurulu oldu¤u yerler (örne¤in, yüksek riskli endüstriler, termik santraller, elektrik da¤›t›m hücre ve üniteleri, elektrik da¤›t›m panosunun bulundu¤u yerler v.s.)

Enaz (minimum) ayd›nlatma de¤erleri Genel mekanlar›n güvenli bir flekilde boflalt›lmas› için (ve ç›k›fllar) için, mekanlar yönetmeliklerde tan›mland›klar› alanlara göre, afla¤›daki enaz ayd›nlatma de¤erlerine sahip olmal›d›r. Ç›k›fl Yollar›nda; Yatay eksenden 1 metre yüksekte enaz 2 lux, merdiven ve kap›larda enaz 5 lux.

Kolayl›kla panik olunabilecek alanlar da; Ayd›nlatma enaz 2 lux olmal›d›r.

Yüksek risk taﬂ›yan alanlar da; 15 lux'ten az olmamak üzere, genel ayd›nlatma sisteminin %10'u

Hareket Zaman› Ana ayd›nlatma sistemi ar›zaland›¤›nda, güvenlik ayd›nlatmas› çok k›sa bir zaman ( 0,5 saniye veya daha az) içerisinde devreye girmelidir.

Süreler- Güç kayna¤› kontrolleri ve de¤ifliklikler; Acil durum ayd›nlatmas› için kullan›lan ba¤›ms›z armatürler, en az 4 y›ll›k normal operasyon için tasarlanm›fl, onayl› bataryalar içermek zorundad›r. Bu sürenin sonunda, kalan kapasitenin hala gerekli en az süre s›n›rlar› sa¤lamas› kontrol edilmelidir. E¤er sa¤lam›yorsa acilen de¤ifltirilmelidir. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 207

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

Gerekli enaz süre s›n›rlar›, acil durum arma- (devreye girerler) türlerinin kurulu oldu¤u yerlere göre farkl›- ! Sürekli ayd›nlatma (maintained lightning) l›k gösterir. Fakat acil durum armatürleri; lambalar- genel ay! Okul binalar›nda 30 dakika d›nlatma çal›ﬂ›rken bile-sürekli olarak çal›! Genel e¤lence yerleri, umumi odalar, otelﬂ›rlar. ler, turist konaklama yerleri, ticari alanlarda ! Kombine acil durum armatürleri; enaz bir 1 saat tanesi acil durum devresinden beslenen 2 Yeralt› rayl› sistemleri (metro) 2 saat

lamba içerirler. Hastanelerde 3 saat (yedek güç varsa 1 sa- ! Ba¤›ms›z acil durum armatürleri, bütün biat) ten az olamaz. leflenlerinin (lamba, batarya, kontrol ünitesi ve e¤er varsa test ve iflaretleme cihazlar› giArmatürler afla¤›daki flekilde bi) armatürlerin içerisinde veya yak›n›nda (enfazla 1 m) bulundu¤u sürekli veya sürekayr›l›rlar: li olmayan acil durum ayd›nlatma türüdür. ! Sürekli olmayan (non-maintained) ayd›n! !

( M veya NM türü) armatürler içinde yer almayan merkezi acildurum sisteminden beslenirler.

Dolum zaman› Bataryan›n tam olarak flarj olmas› için gereken süre normal olarak 24 saate kadard›r. Baz› konum tipleri için, düzenlemeler ! Batarya flarj aletinin otomatik olmas› koflulu ile yap›lm›fl olup örnek olarak bataryalar› 12 saat içinde tamamen flarj edifl afla¤›daki sürelerde hizmete sunar:

! 30 dakika (DMI 26.08.92 ) - Okul binalar› için latma acil durum armatürleri lambalar sade- ! ! Merkezi beslemeli acil durum armatür- ! 1 saat (DMI 09.04.94) -Turizm - otelcilik tesisleri ce genel ayd›nlatmada ar›za olursa çal›ﬂ›rlar leri

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 208 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

! !

‹

1 saat (DMI 18.03.96)-Spor merkezleri için 1 saat (DMI 19.08.96) -halka aç›k tüm merkezler

Circuit Characteristics Güvenlik servisleri (hizmetleri) besleme devresi di¤er devrelerden ba¤›ms›z olmal›d›r. Elektriksel ar›zalar› önlemek için, besleme devrelerinin normal hareketini tehlikeye sokabilecek hareket veya düzenlemelere karfl›, ayr› (distine) multipolar kablolar, ayr› (separate) gidifl yollar› (kablo kanal›da olabilir) (koruyucu borula, tüpler), ayr› birleflme kutular›, yanmaz maddeler, farkl› yollara sahip devrelerin kullan›m› gerekli olabilir.

Çal›flma ve Bak›m Güvenlik ayd›nlatma sisteminin, çal›flma kontrol ve bak›m› kalifiye elemanlara verilmelidir. Bu eleman, güvenlik ayd›nlatma sistemi kadar, genel topografik ve elektriksel sistem montaj› konusunda onlar›n emrinde olmal›d›r. Sistem her sene yetkili personel d›fl›nda birisi taraf›ndan derinlemesine incelenmeli ve sonuçlar özel bir kay›t olarak tutulmal›d›r. Ayda bir, özellikle parçalar›n onar›m›ndan sonra sistemin verimlili¤i kontrol edilmelidir. 6 ayda bir, armatürlerin tümü kontrol edilmelidir. Her hafta, sistemin çal›flmas› elle kontrol edilerek, kontrol edilmelidir.,

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 209

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

abiat belli bir kaideler dairesinde ifller ve insanlar tabiatta yaflarken bu kaideleri çözerek hayatlar›n› kolaylaflt›rmaya, do¤an›n kaidelerini keflfederek dünyay› kontrol etmeye çal›fl›rlar. Öyle ki teknoloji ve bilim giderek insanlar›n elinde büyük bir güç haline gelmifltir. Dünya hayat›n›kolaylaflt›ran ve onu kontrol eden topluluklar di¤er topluluklar karfl›s›nda prestij ve sayg›nl›k kazanm›fl, onlara hükmetme yolu olarak teknolojilerini kullanm›fllard›r. Elektrik ve manyetizma daha önceki ça¤lardan beri bilinen gerçeklikler olmas›na karfl›n, mekanik ve hidrolikteki ilmi geliflmelerin bitirmemesi, malzeme ile ilgili karfl›lafl›lan zorluklar ve bu konuya alakan›n oldukça düflük bir flekilde yaln›zca manyetizmayla k›s›tl› kalmas› nedeniyle elektrik biliminin geliflimi 16. asra kadar gecikmifltir. Geliflmeye bafllayan elektrik teknolojisi dünyada köklü de¤iflikliklere sebep olmufl insan hayat›n› toptan de¤ifltirecek tesirlere sebep olmufltur. Elektrik tarihi, elektrik biliminin bugünlere gelirken geçirdi¤i dönüflümleri, teknoloji vehayata tesirlerini ve bu bilimin geliflimine katk›da bulunan bilim insanlar›n› anlatan tarihtir.

Genel Kültür Bilgi notlar›n da Elektrik Tarihi ve K›saca Elektri¤in Tarihsel Geliﬂimi Hakk›nda Bilgileri ödevleri nizde yararlanman›z için siz lere sunuyoruz. Günlük Ha yat›m›z›n vazgeçilmezleri aras›nda olan enerji çeﬂitlerin den biri olan elektrik ile ilgili olanarak öncelikle ayr›nt›l› devam›nda ise kronolojik bil gileri sunmaktay›z.

li bir refah düzeyine ulafl›lmas›yla beraber insanlar bilimle ilgilenmeye bafllam›flt›. Bilim insanlar› tabiat› inceliyor, onun iflleyifl kaidelerini çözüp insanlar›n hayat›n› kolaylaflt›rmaya çal›fl›yorlard›. Eski Yunan döneminde Milet’te (Anadolu, Ayd›n civar›nda eski yerleflim yeri) yaflayan Thales (M.Ö. 624 – M.Ö. 546) de tabiatla alakal› araflt›rmalar yaparken kehribar›n yünle ovuldu¤unda tüy ve saman gibi hafif maddeleri kendine çekti¤ini, uzun müddetli ovmalarda ise insan vücuduna yaklaflt›r›ld›¤›nda küçük k›v›lc›mlar ç›kard›¤›n› farkedip bir tak›m araflt›rmalarda bulunmufltu. Deneyleri neticeninde Eski Ça¤ Elektrik Tarihi has›r ve buna benzer maddelerin de ayn› Eski Yunan toplumunda sulhun sa¤lan›p bel- özelli¤i gösterdi¤ini gözlemledi. Tales’in in-

celedi¤i fley bugünkü statik elektrikti ve insanl›k tarihinde statik elektrikten ilk söz edilmesi Tales’in yaflad›¤› Daha önceki Yunan dönemine rastgelmektedir. Daha önceki ça¤ tarih kay›tlar›nda elektri¤in bundan sonraki ilk an›lmas› Miletli Tales’ten 300 sene kadar sonras›na (M.Ö. 4. as›r) rastlamaktad›r. Theophrastus, kendi vaktinde lyncurium olarak adland›r›lan ve son zamanlarda turmalin oldu¤u düflünülen de¤erli saydam bir tafl›nküçük kütleleri kendine çekti¤ini gözlemlemifl ve kayda geçirmiflti. Pliny, torpido isimli temas edildi¤inde flok tesiri yapan bal›ktan söz etmiflti, ancak bu etkinin kehribar veya turmalin maddelerinin tesiriyle ayn› oldu¤u farkedilememiflti. 5. yüzy›l’da yaflam›fl olan Eustathius, Tiberius’un azatl› bir kölesinde bulunan gut hastal›¤›n›n bu bal›k sayesinde rehabilitasyon edildi¤inden söz eder. Elektri¤in t›bbi emellerle ilk kullan›m› da bu olaya dayanmaktad›r. Antik Yunanca’da kehribar manan›na gelen ïlektron sözcü¤ü, Yeni Latince’de kehribar gücü manan›na gelen electrica kelimesi olarak kullan›m alan› bulmufltu. 1600?lerde William Gilbert taraf›ndan kullan›lan ve kehribar gibi manan›na gelen electricus kelimesi, Sir Thomas Browne (1605 – 1682) isimli ‹ngiliz yazar taraf›ndan 1646 y›l›nda yay›mlad›¤›

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 210 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

Pseudodoxia Epidemica isimli yap›t›nda elektrik fleklinde ilk kez kullan›lm›flt›r. S›rayla ‹ngilizce ve Frans›zca’ya geçen kelime dilimize de elektrik olarak kazand›r›ld›. Elektrik sözcü¤ü, hemen hemen tüm dünya dillerine ayn› flekilde girmifl ve global özellik kazanm›flt›r.

Ortaça¤ Elektrik Tarihi Ortaça¤’da Avrupa’da bilim büyük bir sekteye u¤ram›flt›. Uzun süren savafllar, idarede din tesirinin afl›r› derecede artmas›, bilimin dine itiraz etmek olarak idrak edece¤i korkusu gibi nedenlerden dolay› bilim tarihi karanl›k ça¤a girmiflti. Bu ça¤da bilimin her dal›nda görülen durgunluk elektrik dal›nda da görülür. Bu ça¤da gerçekleflen tek yenilik elektrik ile manyetizman›n aras›ndaki benzerlik ve farklar›n izah etmesiydi. Manyetizma, elektrikten daha uzun bir geçmifle sahiptir. M.Ö. 900?lü y›llarda efsaneye göre bir çoban, de¤iflik bir tafl türünün demiri kendisine çekti¤i keflfetti. Bu günkü ismiyle m›knat›s›n gücü tamamiyle kehribar›n çekme gücüne benzedi¤inden, eski ça¤larda elektrik ile manyetizma s›k s›k birbirine kar›flt›r›l›yordu. 2. yüzy›l’da Çinliler taraf›ndan m›knat›s›n flerit haline getirilip serbest bir flekilde dönmeye b›rak›ld›¤›nda kuzey – güney istikametinde sabit kald›¤› keflfedildi. M›knat›siyetin bu istikamet bulma yetene¤i sayesinde Çinliler manyetik pusulay› bulufl etmifllerdi. Manyetizma ve bu pusulalardan Avrupa’da ise ilk defa 1180 y›l›nda Alexander Neckam (1157 – 1217) söz etmiflti. Bu geliflmenin hemen peflinden denizcili¤in önündeki en büyük engellerden biri olan yön bulma meselesi tarihe kar›flm›fl oldu. Manyetik pusulan›n Avrupa’ya gelmesiyle birlikte bu konudaki araflt›rmalarda bir k›p›rdanma oldu. Frans›z bir bilgin ve askeri mühendis olan Peter Peregrinus (Petrus Peregrinus de Maricourt veya Hac› Petrus) Sicilya Silahl› gücüne üyeydi ve bir abluka etme esnas›nda arkadafl›na m›knat›slarla alakal›, isimi Maricourt’lu Hac› Petrus’un Foucaucourt’lu Asker Syergus’a M›knat›s ‹le ilgili Yazd›¤› Mektup olan 1269 tarihli bir mektup yazd›. Peregrinus bu mektubunda, manyetik kutuplardan (manyetik kuvvetin en yüksek oldu¤u bölge), ayn› kutuplar›n birbirini itip de¤iflik kutuplar›n birbirini çekti¤inden, m›k-

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 211

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

nat›s›n kuzey – güney kutuplar›n›n nas›l belirlenebilece¤inden söz etti. Manyetik kutup tan›m›n›n ilk kez yap›ld›¤› mektupta ayr› olarak m›knat›slar›n ayr›lmas›yla yeni kutup ve iki ayr› m›knat›s oluflmas› da izah etmiflti. Ayr› olarak manyetik devre kullan›larak daimi hareket ele geçirilmesi ile ilgili çal›flmalar da mevcuttu. Bu çal›flmalar elektrik ve manyetizma için bir k›v›lc›m çaksa da bu konular ile ilgili Rönesans’a kadar hiç bir çal›flma yap›lmad› ve hiç bir fley yaz›lmad›. Ancak bu çal›flmalarla beraber elektrikle manyetizma aras›ndaki benzerlikler ve farkl›l›klar ile ilgili bir görüfl oluflmufltu. Manyetik devrelerle daimi hareket etme çal›flmalar› Yak›n Ça¤da gerçekleflen elektrik makineleri devrimine mant›k olarak oldukça benzemekteydi. 300 sene kadar yeni bir durgunluk ça¤›na giren elektrik çal›flmalar›, Rönesans’la beraber büyük bir ivme kazand› ve tüm dünyay› derinden etki-

leyecek geliﬂmelerin önü aç›lm›ﬂ oldu.

Yeni ça¤ Elektrik Tarihi Avrupa’da matbaan›n bulufl edilmesiyle beraber bas›l› yay›nlar›n yayg›nlaflm›fl, bilgiye daha çok kifli kolayca eriflmifl, insanlar ve bilim üzerinde kilise bask›s› gittikçe azalm›flt›r. Bu geliflmelerin ard›ndan rönesans ve reform hareketleri bafllam›fl, dünyan›n mukadderat›n› de¤ifltirecek teknolojik geliflmeler büyük ivme kazanm›flt›r. Günümüzdeki elektrik – elektronik bilimlerinin gelimiflli¤i yeni ça¤daki çal›flmalar›n bir ürünüdür.

17. yüzy›l Rönesans’ta manyetizma ve m›knat›slar konusunda en çok ses getiren çal›ﬂmalardan biri William Gilbert (1544 – 1603) ismindeki ‹ngiliz bilimadam›n›n araﬂt›rmalar›d›r. William Gilbert’in as›l mesle¤inin hekimlik olmas›na ve 1600 y›l›nda Kraliçe I. Elizabeth’in

hekimli¤ine atanmas›na ra¤men, as›l flöhreti De Magnete (M›knat›slar Hakk›nda) isimli kitab›na dayanmaktad›r. Bu kitapta manyetizma konusu bütün yönleriyle ele al›nm›fl, m›knat›s›n hareketi, itme ve çekme güçleri incelenmiflti. Kitap Avrupa’da büyük bir aksiseda uyand›rd›, öyle ki Maricourtlu Peter’den beri manyetizma alan›nda yaz›lm›fl en kapsam› genifl kitapt›. Gilbert bu yap›t›nda yerküreden esinlenerek büyük bir m›knat›s parças›n› küre haline getirdi ve Dünya’n›n büyük bir m›knat›s oldu¤unu ortaya att›. Bu deneyi sayesinde kürenin manyetik kutuplar›n› buldu, pusulalar›n neden kuzeye yöneldi¤ini izah etti ve pusula i¤nesinin manyetik e¤ilmesine ilmi izah getirdi. William Gilbert, tam olarak isimlendirmese de kehribar›n çekim gücü elektrostatik çekim ile manyetik çekim aras›nda bir ayr›m oldu¤una hükmetti. Her bir m›knat›s›n görünmez bir tesir alan› içinde bulundu¤unu ve demir parçalar›n› na-

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 212 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

s›l çekti¤ini söyledi. M›knat›slar ile ilgili yapt›¤› çal›flmalar, statik elektrik konusunun ehemmiyetsiz bir konu oldu¤u neticenine varmas›na kap› aralad› ancak daha önceki ça¤larda kar›flt›r›lan elektrik ve manyetizma aras›ndaki farklar, Gilbert’in manyetizmay› izah›yla beraber barizleflmeye bafllam›flt›r. 1672 : Otto von Guericke (1602 – 1686), Kükürt bir küreyi döndüren alet yapt›. Yün parças›n› dönen küreye tutarak bir k›v›lc›m üretti. Bu sürtünme yoluyla elektrik yaratan ilk generatördür.

1729 : ‹ngiliz Stephen Gray (1696 – 1736) Metallerin iletken, ametallerin yal›tkan oldu¤unu keﬂfetti.

! 1745 : Hollandal› Peter Van Musschenbroek elktrik depo edebilen , su dolu cam kavanoza bat›r›lm›fl metal çubuktan ibaret Leyden fiiflesi ni yapt› ki bu tarihin ilk s›¤ac›d›r. ! 1746 : Benjamin Franklin (1706 – 1790) Elektrik yüklerindeki art› ve eksi uçlar›n› keflfederek elektri¤in savunumu ilkesini ortaya att›

1752 : Benjamin Franklin gök gürültülü havada bir uçurtma uçurarak ipek bir ip ile flarzl› buluttan Leyden fliflesini doldurmay› muvaffak oldu. Böylelikle flimflek ile elektrik aras›nda ba¤›nt› kurdu. Bu deney y›ld›r›m savar (paratoner) in bulunmas›na yol gösterdi.

1759 : Franz Maria Aepinus (1724-1802) Paralel plakal› s›¤ac› yapt›

1770 : Henry Cavendish (1731-1810) Potansiyel fark, s›f›r referans nokta, toprak gibi teorileri ortaya atarak , kendisinden sonra Coulomb ve Ohm’un çal›ﬂmalar›na ›ﬂ›k tuttu., .

1777 : Frans›z fizikçi Charles Augustin de Coulomb (1736 – 1802), yüklü iki metal küre veyahut iki m›knat›s kutbu aras›ndaki itme veya çekme kuvvetini ölçebilen burulmal› tart› aletini gerçekleﬂ-

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 213

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

tirdi; 1785 : Coulomb buldu¤u tart› aletini kullanarak iki yük aras›ndaki itme veya çekme kuvvetinin, yüklerin çarp›m› ile do¤ru, aradaki uzakl›¤›n karesi ile ters orant›l› oldu¤unu tecrübi olarak gösterdi. Coulomb yasas›, Newton’un kütle çekimi yasas›n›n elektrikteki karﬂ›l›¤›d›r (Kütleçekimyasas›ndan farkl› olarak elektrikte iki yük aras›nda itme kuvvetinin varl›¤› da söz konusudur).

! 1800 : Volta’n›n tasar›m›n› gelifltirilerek ilk ticari piller üretildi. Bilim insanlar› , kimyevi de¤iflikliklerin elektrik , elektri¤inde kimyevi de¤ifliklik yaratt›¤›n› anlad›lar.

ted in olgusunu tasvir eden ve Ampére Yasas› olarak adland›r›lan magnetik alan ile bu alan› do¤uran elektrik ak›m› aras›ndaki ba¤›nt›y› yönteme etti. Elektrodinami¤in de kurucusu olan Ampére bu arada elektrik ölç! 1800 : ‹ngiliz William Nicholson, (17531815), elektrik ak›m› kullanarak suyu hidro- me tekniklerini de gelifltirerek elektrik ak›m›n› ölçen bir alet yapt›. Hat›ras›na elektrik jen ve oksijen gazlar›na ayr›flt›rd›. ak›m› birimi amperdir. ! 1807 : Humphry Davy (1778 – 1829) Özel olarak yap›lm›fl kuvvetli bir Volta pilini kul- ! 1827 : Alman fizikçi Georg Simon Ohm lanarak bileflikler içinden elektrik ak›m›n› (1789 – 1854), ‹letkenlerden geçen elektrik geçirmek suretiyle potasyum ve sodyumu bi- ak›m›na ait çal›flmalar yaparak Ohm yasas› lefliklerinden ay›rmay› muvaffak oldu.Yeni denilen, bir iletkenden geçen ak›m›n iletkenin uçlar› aras›ndaki gerilim ile do¤ru, iletmetaller keflfetti. kenin direnciyle ters orant›l› oldu¤unu yön! 1819 : Danimarkal› Hans Christian Oersted (1775 – 1851)’bir telin içinden ak›m ge- teme etti, Hat›ras›na elektrikte direnç birimi çirildi¤inde elektrik ak›m›n›n telin etraf›nda ohm dur.

1794 : ‹talyan fizikçi Alessandro Volta (1745 – 1827), çinko ve gümüfl plakalar aras›na tuz kar›fl›ml› s›v› koyarak elektrik ak›m› ele geçirmifl oldu. Burada çinko ve gümüfl elektrotlar, tuzlu su elektrolittir ve aralar›ndaki kimyevi reaksiyonma neticesi elektrik üretiliyordu. Bundan evvelki insan yap›m› bir manyetik alan oluflturdu¤u neticenine tüm elektrik kaynaklar› statik idi. vard›. Elektrik ak›m›yla manyetik alan yara! 1796 : John Frederick Daniell (1790-1845) tarak elektrik ile manyetizma aras›ndaki iliflElektrot yap›m›nda farkl› gereçler kullanarak kiyi ispat etti. günümüzün pillerine temel olan tasar›mlarda ! 1819 : Frans›z matematikçi ve fizikçi bulundu. André Marie Ampére (1775 – 1836), Oers!

! 1829 : ‹skoç as›ll› bir Amerikal› olan Joseph Henry (1797 –1878) Demir çekirdek çevreninde tel sar›m› suretiyle yapt›¤› makara ile kuvvetli manyetik alan yaratarak bir tondan fazla metali kald›rmay› muvaffak oldu.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 214 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

1831 : ‹ngiliz fizikçi ve kimyac› Michael Faraday, ( 1791 – 1867) Bir buhar makinesi ile bak›r bir plakay› bir m›knat›s›n yaratt›¤› manyetik alan içinde döndürerek elektrik üretti. Bu ilk generatördür.

1831 : Joseph Henry , Faraday’›n buluﬂunu tersine çevirerek , manyetik alandan elektrik ak›m› geçirmek suretiyle bir bak›r çemberi döndürmeyi muvaffak oldu. Bu bir elektrik motorudur ve tarihte ilk sefer, elektrik enerjisi makinelere güç vererek iﬂ yap›lmas›n› sa¤l›yordu.

1833 : Alman fizikçi Wilhelm Weber (1804-1891) ve Karl Friedrich Gauss (177-1851) ‹ki bina ars›ndaki ilk telgraf iﬂlemini muvaffak oldular.Elektrik ölçüm için ilk uyumlu ünit sistemlerini buldular. Gauss jeomanyetik alan›n istikameti ve kuvvetini kaydetmek için Avrupa gözlem a¤› örgütledi

! 1834 : Alman fizikçi Heinrich Lenz (1804-65) Akan bir elektrik ak›m›na ters yönde bir direnç vard›r. Teorisi onundur ki Lenz yasas› olarak bilinir..

1841 : ‹ngiliz fizikçi James Prescott Joule, ( 1818, 1889) Is›n›n mekanik ifl ile olan iliflkisini keflfetti. Bu bulgu, enerjinin savunumu kuram›na ve oradan da termodinami¤in birinci yasas›’nun eldesini sa¤lad›. ifl birimi joule, onun hat›ras›na verilmifltir. Lord Kelvin ile salt s›cakl›k skalas›n› gelifltirmifltir. Joule yasas› denilen Bir direnç üzerinden geçen elektrik ak›m›n›n ›s› yayd›¤› buluflu onundur.

1844 : Amerikal› bulucu Samuel Morse (1791 – 1872) k›sa ve uzun sinyalleri bir hat ile göndermekle ilk elektrikli telgraf› yapt›. K›sa ve uzun sinyallerin harflerdeki kodlamas›na , Samuel Morse hat›ras›na Mors abecesi denir.

1845 : Alman fizikçi Gustav Robert Kirchhoff (1824-87) Devre analizi olan “Bir noktaya giren ve ç›kan ak›mlar›n toplam› s›f›rd›r. Kirchhoff I”, “kapal› bir devrede harcanan gerilimlerin toplam›, sa¤lanan gerilimlerin toplam›na eﬂittir. Kirchhoff II” yasalar›n› yay›nlad›.

1851 : Heinrich Ruhmkorff (1803-77) Çift kat sar›ml› indüksiyon bobinini buldu. Bu bulufl AC transformatörün geliflimine önderlik etmifltir.

1864 : ‹skoçyal› matematikçi ve fizikçi James Clerk Maxwell (1831-79) Kuantum fizi¤i öncesi bilinen bütün elektrik ve manyetik teorileri izah etti. Maxwell denklemleri olarak bilinen dört temel eﬂitlik onun taraf›ndan ortaya at›lm›ﬂt›r.

1869 : William Crookes (1832-1914) ve Johann Wilhelm Hittorf (1824-1914) Birbirilerinden ayr› olarak katot ›ﬂ›nlar›n› buldular. ! !

1876 : Amerikal› Charles Francis Brush ( 1849 – 1929) Elektrik çal›ﬂma ak›m› üretebilen aç›k makara dinamoyu buldu.

1876 : Amerikal› Alexander Graham Bell (1847 – 1922) Elektrik titreﬂimlerini sese dönüﬂtürerek telefonu buldu ve patentini ald›.

1877 : Amerikal› Thomas Alva Edison (1847 – 1931) Sesi kaybedip yineleyebilen gramofonu (fonograf) geliﬂtirdi.

1879 : Edison karbon flamanl› akkorlamba için patent müracaat› yapt›. Üç sene sonra New York sokaklar›nda bu lambalar ›ﬂ›yordu.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 215

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

Edison hayat› süresince gerçeklefltirdi¤i ha- du . Bu, elektri¤in gerilimini dönüfltürebile- lelikle elktrik enerjisi uzun mesafelere koreketli resim kameras›, teyp, projektör gibi cek ve uzak mesafelere iletmeyi kolaylaflt›ra- layl›kla iletilebilecekti. çeflitli bulufllar› için 1093 patent alm›flt›r. cak bir transformatör olup Tesla’n›n alterna- ! 1888 : Heinrich Hertz (1857-94) Y›llar öntif ak›m projesinin ehemmiyetli bir aya¤›d›r. ce Faraday ve Maxwell taraf›ndan söz edil! 1879 : Brush ark lambalar› Cleveland Cad! 1884 : ‹ngiliz mühendis Charles Algernon delerini ayd›nlatmak için kullan›ld›. mifl radyo dalgalar›n› keflfetti ve ölçtü. Parsons (1854-1931) ilk baflar›l› buhar türbi- ! 1889 : AMER‹KA B‹RLEfi‹K DEVLET! 1880 : San Fransisko da elektrik satmak için ilk flirket heyetti. (California Electric nini yaparak elektrik Jeneratör (generatör) LER‹ de üretimlerinin tamam›n› ya da bir lerini döndürmede kullan›lm›flt›r.. Light Company) bölümünü su gücünden sa¤layan elektrik flir1881 : E.W. v. Siemens taraf›ndan elek- ! 1886 : Amerikal› fizikçi William Stanley, Jr. keti say›s› 200 ü bulmufltur. ( 1858–1916) ‹ndüksiyon bobin transformatö- ! 1889 : ‹lk ticari uzun mesafe do¤ru ak›m trikli tramvay yap›ld›. rünü ve alternatif ak›m sistemini gelifltirdi ENH Portland flehri ile Willamette flelalesi ! 1882 : Dünyan›n ilk merkezi güç imalat tesisi do¤ru ak›m(DC) güç sistemli The Pearl ! 1886 : AMER‹KA B‹RLEfi‹K DEVLET- üretim tesisleri aras›nda heyetti. Street Station New York City de Thomas LER‹ de 40-50 adet su gücü ile çal›flan elektrik ! 1891 : ‹lk belediye elektrik sistemi Nortüretim tesisi hizmette ya da yap›m halindedir. hwest — Ellensburg, Washington. Edison taraf›ndan aç›ld›. !

1882 : Wisconsin’de ilk hidroelektrik san- ! 1887 : S›rp as›ll› bulucu, fizikçi , elektrik ! 1892 : ‹talyan fizikçi Guglielmo Marconi ve makine mühendisi Nikola Tesla ( 1856- (1874 – 1937) , sinyalleri birkaç kilometre tral aç›ld›. 1943 Alternatif ak›m generatörü buldu. Böy- uza¤a eriﬂtirerek’ telsiz telgraf patentini ald›. ! 1883 : Nikola Tesla Tesla makaras› ni bul!

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 216 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

Daha sonra ilk k›talararas› radyo sinyalini göndermeyi muvaffak oldu. 1901?de, ‹ngiltere Cornwall’dan gönderilen sinyaller, Kanada’dan al›nd›. Bu olaydan sonra bir hayli yerde telsiz telgraf istasyonlar› kurulmaya baﬂland›. 1895 : Alternatif ak›m üreten ilk generatör Niagara ﬂelalesine heyetti..

1897 : ‹ngiliz fizikçi Sir Joseph John Thomson, (1856 – 1940) Electron u keﬂfetti.

! 1900 : Charles Proteus Steinmetz (1865-1923) Alternatif ak›m natürel kompleksi matematiksel tahlilini yazd›.. !

1900 : ENH de en yüksek gerilim 60 Kilovolt.

1908 : ‹lk karmaﬂ›k imalat tesisi Columbia nehri üzerine yap›ld›.

1911 : Electrikli klima yap›ld› – W. Carrier.

1913 : ‹lk hava kirlili¤i kontrol cihaz›. Kül tutucu

1913 : Elektrikli buzdolab› – A. Goss.

1923 : Rus as›ll› AMER‹KA B‹RLEfi‹K DEVLETLER‹’li elektrik mühendisi Vladimir Kosma Zworykin’ilk sefer resim tarama yolunu tümüyle elektronik olarak yapan ikonoskopu buldu. Sonras› y›l da kineskop olarak adland›r›lan resim tüpünün patentlerini ald›. Bu iki bulufl, ilk televizyon sisteminin oluflturulmas›na temel oluflturdu. 1950?li y›llarda televizyon art›k izlenilmeye bafllanm›flt›.

1923 : Fotoelektrik hücreler keﬂfedildi.

1930 : AMER‹KA B‹RLEﬁ‹K DEVLETLER‹’li elektrik mühendisi Vannevar Bush (1890 – 1974)’un idareninde Cambridge’de Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT)’nde ilk bilgisayar yap›ld›.

1933 : 40 y›l boyunca dünyan›n en büyük su santral› ünvan›n› elinde bulunduracak 6180 MW gücündeki Grand Coulee baraj› ve HES yap›m›na baﬂland›

! 1942 : ‹lk elektronik bilgisayar›n yap›m›na baﬂland› ve ayg›t›n yap›m› 1945 y›l›nda bitirdi.

1947 : John Bardeen, Walter Houser Brittain ve William Bradford Shockley AMER‹KA B‹RLEfi‹K DEVLETLER‹’deki Bell Laboratuvarlar›’nda transistörü buldular. Elektrik sinyallerinin yükseltilmesini, denetlenmesini ya da üretilmesini sa¤layan bu yar› iletken ayg›t sebebiyle Bulucular 1956 Nobel Fizik Ödülü’nü paylaflm›fllard›r. Elektron lambalar›n›n bütün ifllevlerini çok daha küçük boyutlu ve hafif, mekanik etkilere karfl› daha dayan›kl›, ömrü daha uzun, verimi daha yüksek, ›s› kay›plar› daha düflük ve harcad›¤› güç de çok daha az olarak yerine getirebilen transistörler elektronik alan›nda bir devrim olarak kabul edilir.

1953 : ‹lk 345 Kilovolt ENH

1954 : Dünyan›n ilk nükleer santral› Rusya’da elektrik üretimine baﬂlad›.

2000 : Deniz dalgas›n›n hareketinden faydalan›larak enerji üretilen ilk santral ‹skoçya’da iﬂletmeye al›nd›.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 217

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

Türkiye Elektrik Enerjisi ‹htiyac›n›n Karfl›lanmas›nda Rüzgar Enerjisinin Yeri bölüm / lkemiz en az›ndan üç temel sebepten dolay› enerji sektörüne özel bir önem ve dikkat göstermek durumundad›r. Her fleyden önce, enerji sistemleri temel insan ihtiyaçlar›n› karfl›lamak ve ekonomik büyümeyi desteklemek için gereklidir. ‹kinci olarak, enerjinin elde edilmesi, dönüfltürülmesi ve kullan›lmas› en önemli çevre problemlerinin sorumlusu olmaktad›r. Yerel ölçekten (kentsel hava kirlili¤i gibi) küresel ölçe¤e kadar (iklim de¤iflikli¤i gibi) bu problemler yaflam›n her safhas›nda son zamanlarda daha çok hissedilir duruma gelmifltir. Üçüncü olarak ise enerji üretiminde köklü de¤ifliklikler yapmak ve kullanma al›flkanl›¤› kazanmak uzun zamanlar gerektirir. Bu yüzden enerji problemleri ortaya ç›kmadan çok önceden gerekli tedbirlerin al›nmas› ve uygulamaya konulmas› gerekir. Tüm Dünya ülkelerinde oldu¤u gibi ülkemizde enerji konusunda iki önemli problemle karfl› karfl›yad›r. Bu problemler, k›sa ve uzun dönemde enerjinin güvenli bir flekilde teminin› sa¤lamak ve enerjinin üretimi, ileti-

mi ve kullan›lamas› esnas›nda zararl› çevresel etkileri asgariye indirmektir. Ülkeler bu sorunlar› aflma karal›l›¤›n› kendileri ve gelecek nesilleri için göstermek durumundad›r. Güvenilir bir flekilde enerji temininin en kolay yolu ülkenin sahip oldu¤› tüm enerji kaynaklar›n› sonuna kadar de¤erledirmektir. Yerli enerji kaynaklar›n› kullan›rken çevre ile uyumlu yeni ve geliflmifl teknolojilerin kullan›lmas› çevresel kayg›lar›n asgariye indirilmesinde önemli katk›lar sa¤lad›¤› Dünya çap›nda yap›lm›fl bir çok uygulamadan görülmektedir. Bu çal›flmada; ülkemizin önemli bir enerji kayna¤› oldu¤u yap›lan son çal›flmalarla ortaya konulan rüzgar enerjisi hakk›nda bilgi verilip Dünya ve ülkemizdeki durumu ortaya konulacak, ekonomisi ve di¤er enerji kaynaklar› ile rekabet edebilirli¤i tart›fl›lacak, teknolojik geliflimi gösterilecek, flebeke etkileri konusunda baz› konulara de¤inilecek, rüzgar kaynak potansiyelimizin elektrik enerjisi üretimi karfl›l›¤›n›n ne olabilece¤i belirlenmeye çal›fl›lacakt›r. Ayr›ca rüzgar

enerjisinin ülkemizde geliﬂebilmesi için baz› önerilerde bulunulacakt›r.

eliflen teknolojiye paralel olarak ortaya ç›kan gereksinimlerden dolay›, her geçen gün artan elektrik enerjisi tüketimi, insano¤lunu yeni ve çevre ile uyumlu enerji kaynaklar› aramaya zorlamaktad›r. Yerli, yenilenebilir, temiz, ucuz, h›zl› devreye al›nabilen, güvenilir, yak›ttan ba¤›ms›z gibi avantajlar› olan rüzgar, bu özellikte enerji kaynaklar›na iyi bir örnek olarak durmaktad›r. Rüzgar enerjisi çok eski ça¤lardan beri kullan›lmas›na ra¤men ekonomik anlamda elektrik üretimi amac›yla gündeme 1980’li y›llarda girmifltir. O y›llardan sonraki dönemlerde ekonomisi ve teknolojisi çok büyük geliflmeler sa¤layarak konvansiyonel enerji kaynaklar› ile rekabet edebilir seviyeye gelmifl ve ülkelerin enerji üretim planlar›nda yerini alm›flt›r.

Dünya’da ve Ülkemizdeki Durum Enerji arz güvenilirli¤i ve iklim de¤iflikli¤i konular›n›n daha s›k tart›fl›lmaya ve dikkate al›nmaya bafllamas›yla beraber rüzgar enerjisi sektörü her geçen y›l rekor büyüme h›zlar› yakalayarak geliflmesine devam etmektedir. Dünyada son 15 y›lda ortalama %25 büyüme h›z› göstermifltir. Son iki y›ll›k büyüme h›zlar› ise s›ras›yla %41 ve %32 seviyelerine ulaflm›flt›r. Sadece 2006 y›l›nda 13 milyar E u r o ’yu aflan yat›r›m gerçeklefltirilmifltir. Rüzgar sanay›s›n›n oldu¤u ülkelerde 200000’den fazla insan bu sektörde istihdam edilmektedir. 1995 y›l›nda küresel rüzgar enerjisi kurulu gücü 4800 MW iken 2006 y›l›n›n sonuna gelindi¤inde bu rakam 14 kattan daha fazla artarak 74223 MW’a ulaflm›flt›r (fiekil 1). Avrupa, rüzgar enerjisi kurulu gücünde en yüksek kapasiteye sahip olmakla beraber (%65), Kuzey Amerika ve Asya ülkeleri de kurulu güçlerini h›zla artt›rmaktad›rlar.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 222 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

ﬁekil 1. Küresel kümülatif rüzgar enerjisi kurulu güç kapasitesi 1995-2006 (GWEC,

Bir çok ülkede rüzgar gücüne dayal› olarak üretilen elektri¤in oran› flimdiden geleneksel yak›tlarla üretilmekte olan elektrik oranlar›yla bafla bafl gelmeye bafllam›flt›r. Dan›marka’da ülke elektri¤inin flu anda %20’si rüzgar enerjisinden temin edilmektedir. ‹spaya’da rüzgar enerjisinin katk›s› %8 mertebesine ulaflm›flt›r ve 2010 y›l›na kadar bu oran›n %15’e ç›kar›laca¤› planlanmaktad›r. Rüzgar enerjisi gelifliminde yeni bir cephe de deniz üstü potansiyelleri de¤erlendirme konusunda aç›lm›flt›r. Rüzgar karakteristiklerinin karalardan daha kararl›, karalara k›yasla enerji üretim miktarlar›n›n yaklafl›k %30 fazla ve geliflen teknolojinin bu potansiyeli de¤erlendirmeye ekonomik olarak imkan tan›mas› deniz üstü rüzgar enerjisi uygulamalar›n› özellikle son birkaç y›lda ilgi çekici hale getirmifltir. Rüzgar enerjisi Dünya çap›nda 50’den fazla ülkede enerji kayna¤› olarak kullan›lmaktad›r. 2006 y›l› sonu rakamlar›na göre rüzgar enerjisi kurulu gücünde ilk 10 ülke Tablo 1’deki gibi gerçekleflmifltir. Tablo 1. Dünya kurulu gücünün ülkelere göre da¤›l›m› (GWEC, 2006)

Toplam

Ülkemizin rüzgarla elektrik Almanya 20622 27.8 enerjisi üretmeye bafllamas› bü- ‹spanya 11615 15.6 11603 15.6 yük ölçüde 1990’l› y›llar›n orta- ABD 6270 8.4 lar›nda olmufltur. Tablo 2’den Hindistan 3136 4.2 de görüldü¤ü gibi, halihaz›r da Dan›marka 2 6 0 4 2.9 Ç i n ülkemizde 131,35 MW iflletme2123 2.9 ‹talya de olup 2007 y›l› içerisinde 1963 2.6 ‹ngiltere 156,00 MW, 2008 y›l›nda Portekiz 1716 2.3 405,16 MW ve 2009 y›l›nda Fransa 1567 2.1 130 MW devreye al›narak top- ‹lk 10 Toplam lamda 742.11 MW kurulu güçe Di¤er Ülkeler eriflilecektir. Tablo 2’de verilen Dünya Toplam de¤erler ülkemizdeki son durumu göstermektedir. Tablo 2’de italik olarak gösterilen rüzgar enerjisi santralar› (RES) iflletmede olup; 2007, 2008 ve 2009’da devreye girecek olan RES’ler gösterilmifltir. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 223

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

Tablo 2. ‹ﬂletmede olan ve devreye al›nacak rüzgar santrallar› (EPDK, TUREB, 2007).

2007, 2008 ve 2009’da devreye girecek olan RES’ler rüzgar türbin üreticisi ile sat›fl anlaflmas› imzalam›fl projeleri göstermektedir. fiu an iflletmede ve 2009 y›l› ilk yar›s›na kadar devreye girecek olan RES’lerin ülkemiz co¤rafyas›nda da¤›l›m›na bak›ld›¤›nda genellikle Ege, Marmara ve Akdeniz Bölgelerinde yo¤unlaflt›klar› görülmektedir (fiekil 2). Bu da¤›l›ma bak›ld›¤›nda RES’lerin genellikle nüfus yo¤un bölgelerde oldu¤u görülmektedir. Ayn› zamanda bu bölgelerde enerji tüketiminin de fazla oldu¤u düflünülürse bir avantaj olarak kabul edilebilir. Yani enerjiyi uzak noktalardan bu alanlara iletirken yaflanan problemlere çözüm anlam›nda katk› sa¤lamas› düflünülebilir. Ayr›ca RES’lerinin farkl› rüzgar rejimlerinde bulunmas› rüzgar›n de¤iflken yap›s›ndan kaynaklanan problemleri, RES’lerinin bebaber iflletilerek gidermede fayda sa¤layabilir.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 224 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

ﬁekil 2. Ülkemizdeki RES’lerin co¤rafik olarak da¤›l›m› (EPDK, TUREB, 2007).

Tamamlanan ve infla halinde bulunan RES’lerin yan› s›ra EPDK’ya lisans için baflvuran, lisans alan ve baflvurular› uygun bulunan bir çok proje bulunmaktad›r. Bu projelerle ilgili son durum Tablo 3’te verilmifltir. 3 39,6 131 5990,73 23 876,5 Uygun Bulma Tablo 3. EPDK’ya yap›lan Lisans (‹zin-Yap›m Aflamas›) 31 1116,61 RES baflvurular›n›n son 4 33,55 (‹flletme, Y‹D) durumu (EPDK, 2007) 192 8056,99

Rüzgar Enerjisinin Ekonomisi Küresel rüzgar enerjisi piyasas›n›n büyümesi ile birlikte rüzgar kaynakl› elektrik üretiminin maliyeti afl›r› bir flekilde düflmüfltür. Modern bir rüzgar türbini, y›ll›k olarak 20 y›l önceki eflde¤erinden 180 kat daha fazla elektri¤i yar› maliyete üretebilmektedir. ‹yi bir uygulama sahas›nda rüzgar, kömür ve gaz ile üretilen enerji ile fiyat olarak rekabet edebilir noktaya ulaflm›flt›r. Rüzgar enerjisinin maliyeti artan ortalama rüzgar h›z›na ba¤l› olarak düfler. WindPower Monthly adl› rüzgar enerjisi sanayisi dergisinde Ocak 2006’da yay›nlanan bir makalede y›ll›k ortalama 7 m/s rüzgar h›z›na sahip bir sahada kWh bafl›na yat›r›m maliyeti yaklafl›k 1000 Euro civar›ndad›r (fiekil 3). Bu haliyle bile rüzgar enerjisi gaz, kömür ve nükleer enerjiden daha ucuz olmaktad›r. Rüzgar enerjisinin rekabet edebilirli¤i son dönemlerde petrol ve do¤al gaz fiyatlar›ndaki art›fllar nedeniyle daha da artm›flt›r. Geleneksel kaynaklarla üretilen elektrik maliyetlerindeki de¤iflkenliklere karfl›n rüzgar enerjisi üretimlerinin yak›t ba¤›ml› olmamas› nedeniyle bu tür risklerden etkilenme ihtimali çok zay›ft›r. Rüzgar enerjisi üretim maliyetlerini di¤er üretim teknikleri ile do¤rudan karfl›laflt›rmak yan›lt›c› olmaktad›r.Çünkü nükleer üretimlerden ve fosil yak›tlar›n kullan›lmas›ndan dolay› ortaya ç›kan toplumsal ve çevresel maliyetler hesaplamalara ilave edilmemektedir. Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 225

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

enerji kayna¤› olarak gösterildi (0,15-0,25? cent/kWh). Buna karfl›n kömürün harici maliyetlerinin 2 - 15 Euro cent/kWh oldu¤u ortaya konuldu. Çal›flma sonucunda harici maliyetlerle ilgili olan çevresel ve sa¤l›k giderleri hesaplara kat›ld›¤›nda; kömür veya petrolden üretilen elektrik maliyetlerinin ikiye katland›¤› ve do¤al gaz›n %30 maliyet art›fl›na neden oldu¤u belirlendi (ExternE, 2002).

Rüzgar Türbinlerinin Teknolojik ve En düstriyel Geliﬂim

fiekil 3. Maliyet karfl›laflt›rmas›- Rüzgar enerjisi ve termik üretimler (WindPower Monthly, 2006).

‹lk ticari rüzgar türbininin devreye girdi¤i 1980’li y›llardan günümüze kadar geçen sürede rüzgar türbinlerinin kapasitesi, verimlili¤i ve görsel dizayn› konular›nda çok büyük ilerlemeler kaydedilmiﬂtir (ﬁekil 4).

2002 y›l›nda 15 Avrupa Birli¤i ülkesini kap- maliyetlerinin de¤iflim bandlar› de¤erlendisayan ve ExternE Projesi olarak bilinen bir rildi. Çal›flma sonuçlar›na göre rüzgar enerjiçal›flmada termik enerji üretimlerinin harici si en düflük harici maliyetlere neden olan

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 226 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

Güç (kW) Rotor Çap› (m) Yükseklik (m) Y›ll›k Enerji Üretimi

250

‹

600

1500

5000

15 20 30 40 70 125 30 40 50 78 100 120 35000 95000 400000 1250000 3500000 17000000

ﬁekil 4. Ticari rüzgar türbinlerinin tarihi geliﬂimi (Elektric Power Systems Royal Ins titute Technology, 2007)

Rüzgar türbin teknolojisindeki en dikkat çekici geliflme türbinlerin boyut ve performanslar›nda meydana gelmifltir. 25 y›l önceki 25 kW’l›k makinalardan günümüzdeki 750-3600 kW’l›k ticari güç aral›klar›nda sat›lan boyutlara ç›k›lm›flt›r. Günümüzdeki her bir 2 MW’l›k türbin 1980’l› y›llardaki türbinlerin 200 tanesinden daha fazla enerji üretimi yapabilmektedir. Günümüzde imal edilmekte olan en büyük rüzgar türbini 100 m’nin üzerinde kanat çap›na sahiptir ve 5 MW kapasitesinin üzerindedir. 710-12 MW’l›k rüzgar türbinlerinin tasar›m çal›flmalar› ise devam devam etmektedir. Bu durumun bir sonucu olarak; çok say›da türbin ve daha genifl alanlar kullanmak yerine daha küçük alanlarda daha az say›da türbin ile ayn› miktarda enerji üretimi sa¤lanmaktad›r. Saha seçimine ba¤l› olarak, 1 MW’l›k rüzgar türbini 650 konutun ihtiyac›n› karfl›layacak enerjiyi üretebilir. Bunlar›n yan› s›ra rüzgar türbinleri yaklafl›k 30 y›l iflletilecek flekilde tasar›mlanmaktad›r. Modern rüzgar türbinleri modüler bir yap›ya sahiptir ve h›zl› bir flekilde kurulabilmektedirler. ‹nflaat ifllemleri aylarla s›n›rl› sürelerde tamamlanmaktad›r. Rüzgar türbinlerinin bu özelli¤i elektrik enerjisine ac›l ihtiyaç duyan ülkeler için çözüm teflkil edebilmektedir. Rüzgar santrallerinin kurulu güç büyüklü¤ü birkaç MW ile birkaç yüz MW aras›nda de¤iflmekedir. Dünya’daki en büyük rüzgar çiftli¤i ABD’de Oregon ve Washington eyaletleri aras›nda bulanan ve 300 MW kapasiteye sahip Stateline Geliflim Projesi’dir. Ekonomik cazibesi artt›kça, rüzgar enerjisi büyük bir ifl sektörü haline gelmektedir. Büyük rüzgar türbini imalatç›lar› flimdilerde talebi karfl›lmak üzere multi-milyon dolarl›k fabrikalar iflletmektedir. I KISIM SONU

limitsizenerji.com ekibi olarak Dr. Yüksel MALKOÇ'a makalesi için teﬂek kür ederiz.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 227

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

- gulcin.koc@tr.abb.com

lektrik tesisatlar›nda, hem ekonomik ve fonksiyonel operasyon aç›s›ndan hem de anormal çal›flma koflullar›nda problemlerin minimuma indirgenmesi aç›s›ndan sisteminin do¤ru flekilde tasarlanmas›

ve seçicilik tekniklerinin uygulanmas› çok önem taﬂ›maktad›r. Seçicilik teknikleri tesisat›n özelliklerine, koruma cihazlar›n›n kapasitesine ve istenen ihtiyaca göre belirlenebilir. Unutulmamas›

gereken önemli konu devre kesiciler aras› seçicilik zorunlu de¤ildir; ancak servis süreklili¤i ve maliyet optimizasyonu önemli ise, seçicilik tesisatta olmazsa olmaz bir ihtiyaç haline gelebilir. Afl›r› yük bölgesinde seçicilik için genelde zaman-ak›m tipi seçicilik tekni¤i tercih edilirken, k›sa devre bölgesinde seçicilik için birden fazla teknik kullan›labilir. Seçicilik teknikleri 5 tip olarak özetlenebilir: Zaman-ak›m bazl› seçicilik Ak›m bazl› seçicilik Zaman bazl› seçicilik Enerji bazl› seçicilik Alan bazl› seçicilik Önceki yaz›da afl›r› yük bölgesindeki zamanak›m bazl› seçicilik tekni¤i anlat›lm›flt›. Bu yaz›da k›sa devre bölgesindeki seçicilik tekni¤i olan Ak›m bazl› seçicilik tekni¤i anlat›lacakt›r. Ak›m bazl› seçicilik tekni¤inde önemli olan hata kayna¤›na yak›n olan noktada gözlenen yüksek k›sa devre ak›m›d›r. K›sa devre koruma ayar sahas› ayarlanarak, hatal› olan alan› izole etmek mümkündür. Tam seçicilik sadece hata ak›m de¤erlerinin çok yüksek olmad›¤› ve iki devre kesici aras›nda yüksek empedansl› komponentler bulundu¤unda, (trafo, uzun kablolar veya kesit alan› ufalt›lm›fl kablolar, vb…) yani k›sa devre ak›mlar› aras›ndaki fark çok büyükse, mümkün olmaktad›r. Bu nedenle, ak›m bazl› seçicilik tekni¤i genelde son da¤›t›m panolar›nda kullan›l›r. (Düflük nominal ak›m de¤erleri, düflük k›sa devre ak›m de¤erleri ve yüksek empedans) Cihazlar›n zamanak›m e¤rilerine bakarak seçim yap›l›r.

Ak›m bazl› seçicilik tekni¤i: #H›zl›

uygulama kolay seçimi #Ekonomik çözüm #Ayn› boyuttaki devre kesiciler aras›nda #Cihazlar›n

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 232 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

uygulama

#Tam seçicilik nadiren gerçekleflir ve genelde k›smi seçicilik sa¤lan›r. Tam seçicilik gereken projelerde bu tekni¤i kullanmak yeterli olmayabilir, #Seçicili¤in artt›r›lmas› istenen durumlarda, devre kesicilerin boyutlar› da büyür, #Yedekleme mümkün de¤ildir (Örnek: korumalardan biri çal›flmad›¤› takdirde yerine yedek olan koruman›n devreye girmesi mümkün de¤ildir.) Örnek: Afla¤›daki A ve B devre kesicileri için ak›m bazl› seçicilik tekni¤i k›sa devre bölgesi için incelenmifltir. A: flebeke taraf› devre kesicisi B: yük taraf› devre kesicisi -fiebeke taraf› devre kesicisinin k›sa devre koruma ayar sahas›, yük taraf›nda meydana gelebilecek hatalardan dolay› açma yapmayacak flekilde ayarlanmal›d›r. I3minA> 1kA -Yük taraf› devre kesicisinin k›sa devre koruma ayar sahas› yük taraf›nda oluflabilecek hatalara karfl› koruma yapacak flekilde ayarlanmal›d›r. I3MaxB< 1kA Aç›kça görülece¤i üzere, maksimum seçicilik ak›m de¤eri Is, flebeke taraf› devre kesicisinin set edildi¤i minimum k›sa devre ak›m de¤eridir.

Is = I3minA; 1 kA’ e kadar seçicilik garanti edilir.

Not: Seçicilik limiti, ﬂebeke taraf› devre kesicisinin manyetik ayar sahas›na ba¤l›d›r. Enerji bazl› seçicilik tekni¤inin uyguland›¤› durumlar için, seçicilik limiti art›ﬂ gösterebilir. E¤er enerji bazl› seçicilik tekni¤i kullan›lacaksa ABB taraf›ndan önerilen tablolara bak›larak seçim yap›lmal›d›r, bu noktada üst tarafta gösterilen e¤riler ve de¤erler geçerli olmayacakt›r. Bir sonraki yaz›: AG devre kesiciler seçicilik: Zaman bazl› seçicilik tekni¤i

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 233

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

- Ozan.gultekin@tr.abb.com

otor koruma flalterleri motorlar› ve tesisatlar› k›sa devre ve afl›r› ak›m›n etkilerine karfl› koruyan, afl›r› ak›m ve k›sa devre açt›rma özelli¤i bulunan üç kutuplu elektromekanik koruma elemanlar›d›r. Ayr›ca tesisat›n ve güç kayna¤›n›n güvenli izolasyonu için ay›rma fonksiyonu sa¤lan›r ve yüklerin manuel olarak anahtarlamas› yap›labilir.

Açma elemanlar›

Motor koruma flalterleri afla¤›daki açma elemanlar› ile donat›lm›flt›r: #Ters zaman gecikme prensipli afl›r› ak›m koruma eleman› (termik-afl›r› ak›m) #Ani açmal› k›sa devre koruma eleman› (manyetik-k›sa devre ak›m›) Ters zaman gecikme prensipli afl›r› ak›m koruma eleman› beslenen motor ak›m›na göre Motor koruma flalterleri afla¤›daki koruma ayarlanabilir özelliktedir. Bu de¤er flalter üzerinden bir ayar skalas› ile direkt olarak fonksiyonlar›na sahiptir: ayarlanabilir. #Afl›r› ak›m korumas› Ani açmal› k›sa devre koruma elemanlar› no#K›sa devre koruma minal ak›m›n sabit bir kat› fleklinde fabrika #Faz kayb› hassasiyeti ayarl›d›r. Afl›r› ak›m ve k›sa devre ak›m›na Motor koruma flalterleri bir afl›r› ak›m ya da göre açma zamanlar› flalterin tipine ve ak›m›k›sa devre durumu oluflmas› durumunda tüm na göre de¤ifliklik gösterir. Açma zamanlar› fazlar› ayn› anda keser. Böylece korunan ile ilgili daha do¤ru verilere ulaflmak için flalmotora giden enerji direkt olarak, kesin bir terlerin açma e¤rileri incelenmelidir. flekilde kesilmifl olur. Bu k›sa giriflten sonra motor koruma flalter‹lave olarak, motor koruma flalterleri k›sa lerin kataloglar›nda ve teknik dokümanladevre durumunda h›zl› reaksiyon süreleri ile r›nda yer alan teknik terimleri ve ibarelere motoru milisaniyeler mertebesinde kapata- bir göz atal›m. Bu teknik özellikler kullan›rak do¤abilecek hasarlar› önler. Bu özellik lan motor koruma flalteri tipine ve markas›motor koruma flalterlerini devre kesicilerden na göre de¤ifliklik gösterebilir. Baz› markave otomatik sigortalardan ay›ran en önemli larda standart olarak bulunurken baz› marparametredir. kalarda olmayabilir.

TEKN‹K VER‹LER 1-Açma s›n›f› (Trip class) Motor koruma flalterleri IEC 60947-4-1 ve UL 60947-4-1A’ya göre farkl› açma s›n›flar›na sahiptir. Bir motor koruma flalterinin açma s›n›f›, so¤uk durumdan itibaren maksimum açma zaman›n› belirtir. Bu açma zaman›n›n süresi “7,2 x ayarlanan ak›m” da üç kutuplu sabit simetrik yüke ba¤l›d›r. Örne¤in 10A açma s›n›f›na sahip bir motor koruma flalterine ayarlanan ak›m›n›n 7,2 kat› kadar bir ak›m uyguland›¤›nda açma zaman›, 2< açma zaman› ! 10 saniye aras›nda olmak zorundad›r.

2-Nominal çal›flma gerilimi (Ue) Motor koruma flalterinin nominal çal›flma gerilimi muhtemel uygulaman›n faz-faz gerilimini belirtir. Nominal çal›flma ak›m› ile beraber düflünülmelidir.

3-Nominal k›sa devre kapama kapasitesi (I cm)

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 238 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

K›sa devre kapama kapasitesi (gerilim, ak›m) motor koruma ﬂalterinin nominal çal›ﬂma geriliminde, nominal frekansta ve sabit güç faktöründe kapama yapabilece¤i k›sa devre ak›m›d›r. Maksimum muhtemel darbe ak›m› olarak da adland›r›labilir.

4-Nominal k›sa devre açma (kesme) kapasitesi K›sa devre açma kapasitesi (gerilim, ak›m) motor koruma ﬂalterinin nominal çal›ﬂma geriliminde, nominal frekansta ve sabit güç faktöründe kesme yapabilece¤i k›sa devre ak›m›d›r. Maksimum nominal k›sa devre kesme kapasitesi veya servis k›sa devre kesme kapasitesi olarak da adland›r›labilir.

5-Nominal maksimum k›sa devre kesme kapasitesi (I cu) IEC/EN 60947-2’e göre Motor koruma flalterinin hasar görmeden kesme yapabilece¤i maksimum k›sa devre kesme kapasitesidir (gerilim, ak›m). K›sa devre kesintisinden sonra bir afl›r› ak›m durumunda motor koruma flalteri artt›r›lm›fl toleranslarda açma yapabilmelidir.

6-Nominal servis k›sa devre kesme kapasitesi (I cs) IEC/EN 60947-2’e göre Motor koruma flalterinin hasar görmeden sürekli olarak kesme yapabilece¤i k›sa devre kesme kapasitesidir (gerilim, ak›m). K›sa devre kesintisinden sonra, motor koruma flalteri bir afl›r› ak›m durumunda açabilir ve nominal çal›flma ak›m›n› tafl›yabilir durumda olmal›d›r.

7-Nominal k›sa süre dayanma ak›m› (I cw ) Nominal k›sa süre dayanma ak›m›, ürün standartlar›nda belirtilen test koflullar›nda hasar görmeden tafl›nabilecek ak›m›n de¤eridir. Ekipman bu de¤eri tafl›mal›d›r.

8-Selektivite kategorileri Selektivite seri ba¤l› iki koruma cihaz›n›n k›sa devre durumundaki durumlar›n› tan›mlar. Selektivitede hataya yak›n koruma cihaz› h›zl› olarak kesme yapmal› ve daha yukar›daki, kayna¤a yak›n olan koruma cihaz› açma yapmamal›d›r. IEC 60947 alçak gerilim devre kesicilerde (IEC’de motor koruma ﬂalteri ibaresine rastlanmaz, bunun yerine devre kesici ibaresi geçmektedir.) iki farkl› kategori tan›mlar: #A

= K›sa devre durumunda selektiviteye uygun tasarlanmam›fl devre kesiciler. (Di¤er bir deyiflle üzerinde k›sa devre zaman gecikme ayar› olmayan devre kesiciler) #B = K›sa devre durumunda selektiviteye uygun tasarlanm›fl devre kesiciler (Di¤er bir deyiflle üzerinde k›sa devre zaman gecikme ayar› olan devre kesiciler)

Motor koruma ﬂalterleri ço¤unlukla A kategorisindedirler.

9-Ortam hava s›cakl›k kompanzasyonu Ortam hava s›cakl›k kompanzasyonu, ters zaman gecikmeli aﬂ›r› ak›m Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 239

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

bimetallerin etkisini yok eden ikinci bir bimetal taraf›ndan sa¤lan›r. ‹kinci bimetal motor ak›m›ndan ba¤›ms›z olarak ›s›n›r ve sadece ortam hava s›cakl›¤›na göre e¤ilir. Böylece, ortam s›cakl›¤›n›n motor koruma ﬂalterinin açma karakteristi¤ine etkisi otomatik olarak kompanze edilmiﬂ olur.

10-Serbest açma (trip free) mekanizmas› IEC/EN 60947-1’ te tarif edildi¤i gibi motor koruma flalteri serbest açma (trip-free) mekanizmal› olmal›d›r. Trip-free özelli¤i motor koruma flalterinin mandal› ON konumunda kilitli kalsa veya elle tutulup hareketi engellense bile flalter açma yapar demektir.

16-DC anahtarlama

13-Ay›rma fonksiyonu IEC 60947-2 ‘ye uygun olarak motor koruma flalteri, t›pk› bir devre kesici gibi izolasyon amaçl› da kullan›labilir. Bu da IEC/EN 60204 ‘e uyumlu bir flekilde motor koruma flalterinin istenirse yük ay›r›c› fleklinde kullan›labilece¤i manas›na gelir.

Motor koruma flalterleri DC anahtarlamada kullan›ma uygundur fakat DC’deki nominal çal›flma gerilimi ve k›sa devre kesme kapasitesi de¤erleri göz önünde bulundurulmal›d›r. Ayr›ca ana kutuplarda ba¤lant› flekli çok önemlidir ve tüm kutuplardan enerji geçmesi sa¤lanacak flekilde ba¤lant› yap›lmal›d›r.

14-Frekansa ba¤l›l›k

17-Çal›ﬂma koﬂullar›

Ani açmal› k›sa devre elemanlar›n›n ak›m zaman karakteristikleri 50 Hz’ den 60 Hz’e kadar olan frekanslar için geçerlidir. 50/60 Hz’ den fakl› frekanslarda ani açmal› k›sa

Motor koruma flalterleri hemen hemen tüm koflullarda çal›flmaya müsaittir; ancak afl›r› tozlu, yak›c› buhar›n ve zehirli gazlar›n bulundu¤u ortamlarda özel bir muhafazan›n içerisinde kullan›lmas› gerekmektedir.

18-Ortam s›cakl›¤› / güç düﬂümü

IEC/EN 609471-4-1’e göre faz kayb› hassasiyeti ters zaman gecikmeli termik afl›r› ak›m›n bir karakteristi¤idir. Faz kayb› durumunda veya fazlar›n dengesizli¤inde motor koruma flalteri açma yapar. Motorun iki fazda çal›flmas› durumunda motor sarg›lar›nda afl›r› ›s›nma olur ve yükler zarar görebilir. Normal çal›flma s›ras›nda, motor koruma flalterinin açma yapmamas› için, üç fazdan da simetrik bir flekilde eflit bir flekilde yüklenmelidir. Tek faz veya do¤ru ak›m cihazlar› korumak için üç kutup da seri olarak ba¤lanmal›d›r

Test fonksiyonu kullan›larak motor koruma flalterinin do¤ru çal›fl›p çal›flmad›¤› kontrol edilebilir. Test butonuna bir tornavida ile bast›r›larak motor koruma flalterinin açma yapmas› sa¤lanabilir. Böylece devreye alma s›ras›nda kablolaman›n do¤ru yap›l›p yap›lmad›¤›, aksesu-

ar montajlar›n›n kontrolü yap›labilir.

11-Faz kayb› hassasiyeti

12-Test fonksiyonu

devre elemanlar›n›n çal›flma de¤erlerinde de¤ifliklikler olur. 45…66 Hz de¤erleri toleranslar içerisinde kal›rken, 60 Hz üzerindeki veya DC ‘deki de¤erler için ani k›sa devre açma birimlerinin çal›flma de¤erleri artar. 50 Hz’in afla¤›s›ndaki de¤erlerde ise düfler. Ters zaman gecikmeli termik açma elemanlar›n›n açma karakteristikleri ise AC (0Hz…400 Hz) ve DC ‘de geçerlidir. Sadece tüm çal›flma de¤erleri için %20 tolerans göz önünde bulundurulmal›d›r.

‹zin verilen ortam hava s›cakl›¤› de¤erleri, maksimum anahtarlama kapasiteleri, açma ak›mlar› ve di¤er teknik verilere teknik dokümanlardan ve açma karakteristi¤i e¤rilerinden ulafl›labilir. Motor koruma flalterleri IEC/EN 60947-41’e göre s›cakl›k kompanzasyonlu olarak üretilirler. Cihaza göre de¤iflmekle beraber genellikle çal›flma s›cakl›klar› -25 °C … +55 °C veya +60 °C aras›ndad›r ve bu de¤erlerde güç düflümü olmaz. +55 °C veya +60 °C….+70 °C’ye kadar olan kullan›mlarda ise güç düflümünü hesaba katmak gereklidir.

19-Periyodik çal›ﬂt›rma

Motor koruma flalterini k›sa sürelerde periyodik olarak çal›flt›rmak mümkündür. Genellikle saatte 15 start-stop ifllemine kadar kullan›m normaldir ve de¤erlerde bir de¤ifliklik olmaz. K›sa sürelerde daha fazla bafllatma ve durdurma yapabilmek için motorun 15-IT sistem uygula - demeraj ak›m›n›n nominal ak›m›n 6 kat›n› geçmeyece¤i varsay›larak çal›flma katsay›s›, motor bafllang›ç süresi göz önünde bulunduMotor koruma flalterleri rulmal›d›r. IEC/EN 60947-2 ‘e göre K›sa sürelerde çok say›da yol verilmesi gereIT sistemlerde kullan›ma ken uygulamalarda tam anlam›yla güvenli uygundur. Üç faz k›sa bir koruma yap›labilmesi için motor koruma devre durumunda ayn› Icu flalteri ile beraber termistör röle kullan›lmas› ve Ics de¤erlerini de koru- da önerilmektedir. Çünkü termistör röle moyarak di¤er sistemlerdeki torun sarg› s›cakl›¤›na bakaca¤›ndan kesin gibi davran›r. de¤erlerde bir koruma sa¤layacakt›r.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 240 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

inyal çeviriciler; analog sinyallerin ifllenmesi, frekans ve s›cakl›k de¤erlerinin okunmas›, zay›f ak›mlar›n kuvvetlendirilmesi gereken uygulamalarda, izolatörler ise sistemi sahadan gelebilecek olumsuz etkilerden koruyarak güvenli bir flekilde sinyallerin ifllenmesi gereken uygulamalarda çözüm sunan otomasyon bileflenleridir. Çeviricilerin performans› sistemin korunmas›n-

da ve sinyallerin ihtiyaç duyulan do¤rulukta al›nmas›nda kilit rol oynamaktad›r. Ölçümlerin do¤rulu¤u ve sistemin kararl›l›¤› çeviricilerin performans›na ba¤l›d›r. WAGO Jumpflex 857 serisi gerçek 6,00mm genifllik ile bir çok uygulama için yeterli çözüm sunmaktad›r. 12,5mm ve 22,5mm gövdelerde yeni Jumpflex 2857 serisi ise eksiz olarak tüm uygulamalara çözüm sa¤layabilmek ad›na gelifltirilmifltir. Sahadaki çok çeflitli uygulamalara en iyi çözümü sunabilmek için WAGO Jumplflex serisi çeviriciler afla¤›daki gibi etkin özellikler ile donat›lm›flt›r. Sahada olas› bir k›sa devre durumunda çevirici girifllerinden yüksek ak›m çekilir bu da standart bir çeviricide girifllerin yanmas› ile sonuçlan›r. Jumplfex çeviricilerin girifllerinde afl›r› ak›ma karfl› koruma amaçl› resetlenebilir sigorta mevcuttur (857-409 ve 857-402 için). Genellikle DIP switchler ile fabrika ayarlar› d›fl›nda ayarlar yap›ld›¤›nda istenen hassasiyetler yakalanamaz, hatal› ölçümler ve de¤erlerde sapmalar yaflan›r. Bunun önüne geçebilmek için DIP switchlerde lazer ayarl› dirençler kullan›r. Bu sayede her türlü switch pozisyonunda %0.1 hasasiyet yakalan›r. Böylece PLC programlar›nda ek offset de¤erleri vermeden tak çal›flt›r bir kullan›m sa¤lan›r. Çevirici girifllerinde anl›k yüksek de-

¤erler geldi¤inde örne¤in 0…20mA aral›¤›nda olmas› gereken bir sinyal anl›k olarak 30mA’e ç›karsa çevirici bu sinyalleri filtrelemeden aktard›¤›nda yanl›fl ölçümlere hatta PLC ar›zalar›na sebebiyet verebilir. Clipping özelli¤i ile donat›lm›fl çeviriciler sahadan gelen sinyal ne olursa olsun ç›k›fl›n› sizin arzu etti¤iniz de¤erlerin üzerine ç›kmas›na izin vermez.

2,5KV izolasyon sa¤lamak için genellikle kal›n gövdelerde trafolu devreler kullan›l›r. Bu gövdeler de panoda adetli kullan›m oldu¤unda çok yer kaplamaktad›r. 6mm geniﬂlikte olan ço¤u ürün ise sadece 500VAC ve 1500VAC gibi izolasyon de¤erleri sa¤lamaktad›r. Özel bir PCB üzeri trafo dizayn› ile 2500VAC 3 yollu izolasyon de¤erini sadece 6mm geniﬂlikte gövdede sa¤lamak mümkün olabiliyor. Yay bask›l› ba¤lant› teknolojisine sahip çeviricilerin ba¤lant›lar› yüksük kullanmadan son derece kolay ve güvenilir bir

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 244 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

flekilde yap›lmaktad›r. Ürünlerin ayn› gövde profiline sahip olmas› standart köprüler ile kolayca köprülenmesini sa¤lamaktad›r. Cihaz ayarlar› sadece gövde üzerindeki DIP switchler vas›tas› ile yap›lmay›p kullan›c› bir birinden kullan›fll› ayar yöntemlerinden diledi¤ini seçebilmektedir. USB servis kablosu ile yada Bluetooth adaptörü ile ak›ll› telefonlar ve PC üzerinden ayar yapmak mümkün. Ayarlar› saklamak, baflka cihazlara ayn› ayarlar› aktarmak ve anl›k ölçüm de¤erleri izlemek mümkün. Yeni 2857 serisi ile birlikte dokunmatik ekranda yeni bir ayar seçene¤i olarak kullan›c›ya sunulmufltur.

gönderilebilir. PLC’de ayarlar› de¤iﬂtirme, offset koyma gibi ihtiyaçlar ortadan kalkm›ﬂ olur.

Çeviriciler ile Yap›lan Baz› Uygulama Örnekleri Sinyal Çoklay›c›, 857-423 Ak›ﬂ Ölçümü

Zero/Span ayar› sensörden kaynakl› hatalar› düzeltmekte kullan›c›ya kolayl›klar sunmaktad›r. Örne¤in sinyal çevirici giriflindeki Ak›fl ölçerden gelen analog ölçüm de¤eri çeviricide çoklanarak izode¤er 9.7V ise Zero/Span ayar› ile bu 10.0V’a ayarlanarak PLC’ye lasyonlu bir flekilde PLC’ye ve ekrana aktar›lm›flt›r.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 245 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

yapmak ve ayarlanan s›n›r de¤erinde alarm sinyali vermek mümkün.

POT çevirici, 857-809 Potansiyometre ile direnç tespiti

Rogowski ak›m çevirici, 857-552 Rogowski bobini ile ak›m ölçümü

Rogowski sensörü için özel olan çevirici ile ak›m ölçüm de¤erleri Potansiyometre den gelen direnç ölçüm de¤erleri çeviricide istenen analog de¤erlere çevrilmektedir. dijital ç›k›fl› ile ayarlanan de¤erde analog ak›m yada voltaj de¤erlerine çevrilerek PLC’ye aktar›lm›flt›r. alarm vermek mümkün. Dijital ç›k›fl› sayesinde istenen limit de¤erde alarm vermek yada haPT sensörleri s›cakl›k çe reketi durdurmak mümkün.

Eﬂik de¤er ﬂalteri, 857-531 Seviye ‹zleme

virici, 857-801

Pt-sensörlü s›cakl›k izleme 2-3- ve 4-telli olarak Pt s›cakl›k sensörlerini çeviriciye ba¤lamak ve ç›k›ﬂta istenen analog de¤erleri almak mümkün.

Frekans çevirici, 857-500 H›z ölçümü – NAMUR giriflli Bir endüktif sensörden yada her hangi bir sinyal üreticiden gelen pulslar›n frekans›n› ölçüp analog de¤erlere dönüfltürmek mümkün olmaktad›r. Seviye ölçüm sensöründen gelen analog ölçüm de¤erleri çeviricide de¤erlendirilerek istenen alt ve üst limit de¤erlerinde röle ç›k›fl›n› aktif ederek pompay› kontrol etmektedir.

RTD-Eflik de¤eri flalteri, Alarm fonksiyonlu s›cakl›k kontrolü S›cakl›k sensöründen gelen ölçüm de¤erleri ile fan kontrolü Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 246 T E K N ‹ K / A R A fi T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

u Makalemizde k›sa özetlerle Fiber k›sm›, konnektörden geçerek di¤er fiber opoptik ile ilgili s›kça soru ve cevaplar›- tik kabloya geçifl yapar. Geçen ›fl›¤›n gönderilen ›fl›¤a oran›na geçifl kayb› denir. Buradan› afla¤›da inceleyelim. ki kay›plar›n ana nedeni yine fiber optik kon! Konektörlerde Geri Dönüfl kayb› ne nektörün kalitesi ile ilgilidir. Çünkü fiberler birbirine ne kadar iyi temas ederlerse kay›pFiber Konnektörler genelde karfl›l›kl› olarak lar o kadar düflüktür. birbirine temas ederler. Temas eden yüzey ! Seramik ferrül nedir ? Plastik Ferrül ne kadar temiz ise o kadar iyi bir geçifl sa¤ile fark› nedir? lan›r. Yani konnektör yüzeyinin kalitesi ve konnektörün kendi kalitesi iyi bir geçifl için Seramik ferrül fiber optik konnektörün ucunçok önemlidir. Bir uçtan gönderilen ›fl›¤›n bir da gözle görülebilen beyaz k›s›md›r. Bu k›k›sm› karfl›ya geçerken bir k›sm› ise geri s›m optik fiberi muhafaza etti¤i için cam bazl› bir malzemeden yap›lm›fl olmas› flartt›r. yans›r. Geri yans›yan ›fl›¤›n geçen ›fl›¤a oraÇünkü, sat›n ald›¤›n›z fiber optik konnektörn› ise “Geri Dönüfl Kayb› (Reflection Loss – ler pasif telekom malzemesi olup en az 20 y›l RL)” olarak adland›r›l›r. boyunca operasyonda kalabilmek üzere taGenel olarak SM konnektörlerde Geri Dönüfl sarlanm›fllard›r. Plastik konnektörler ise, son Kayb›n›n 45dB civar›nda olmas› gerekir. kullan›c› taraf›ndan pek ay›rtedilemese de Geri Dönüfl kayb› de¤eri ne kadar yüksekse kulland›kça konnektörler gevflerler ve içerikonnektör o denli iyidir. Konnektörler birbisindeki fiber d›fl etkenlerden etkilenerek sürine tak›ld›¤›nda fiberler tam temas etmezrekli ayn› performansta çal›flmazlar. Yani lerse arada bir hava duvar› oluflur ve bu hava kurulu bir fiber optik altyap›s›nda, sadece duvar› daha fazla ›fl›¤›n geriye yans›mas›na plastik konnektörlerden kaynaklanan sorunneden olur. Böylece geri dönüfl kayb› 14 dB lar meydana gelebilir. Çünkü, Plastik hamseviyelerine kadar düflebilir. maddesi yüksek s›cakl›klarda genleflir ve dü! Konektörlerde geçifl kayb› ne demektir? flük s›cakl›klarda ise fiberi biraz daha s›karak Yukar›da bahsedilen konnektör ba¤lant› (mikrobending) olarak tabir edilen kay›plara noktas›nda bir taraftan gönderilen ›fl›¤›n bir neden olurlar. O nedenle yaln›zca seramik ve

kalitesinden emin olunan konnektörler kullan›lmal›d›r. !

Patch cord nedir?

Fiber optik konnektörlerin bir çok çeflidi vard›r SC, FC, E2000, ST, LC, gibi. Bu konnektörler fiber optik kablolar›n uçlar›na monte edilmek suretiyle patch cord oluflur. Yani her iki taraf›nda da bir fiber optik konnektör vard›r. Bu patch cordlar uzunluklar›na göre, fiberin tipine göre (SM, MM) birçok çeflide ayr›l›r. Patch cord’lar genellikle fiber optik da¤›t›m çat›lar› (ODF) ile fiber optik ekipmanlar aras›nda h›zl› bir flekilde optik link kurmada kullan›l›rlar. !

Pig-tail nedir?

Pigtail, patch cordun ortadan ikiye kesilmifl halidir. Pigtail ve patch cord ayn› yöntemle üretilir ve bitmifl patch cord ikye bölünerek 2 adet pigtail oluflturulur. bunun nedeni ise, pigtailin tek bafl›na ölçülme olas›l›¤› yoktur. Pigtail ise genellikle, bir ucu kabloya ek yap›lmak suretiyle kullan›l›r ve di¤er ucu ise konnektör adaptöre tak›larak + patch cord aktif cihaza ba¤lan›r.

Konnektör ucunun temizlik ve mu ayenesi neden önemlidir? !

Uç k›sma iﬂlenmiﬂ, ç›plak gözle neredeyse

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 252 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

görünmeyen küçük bir leke zay›f sinyal gönderimlerine ve hatta iletim kay›plar›yla sonuçlan›r. Lekeden kas›t parmak izi bile olabilir. Bu nedenle konnektör uclar›n›n en kötü ihtimalle alkol ile temizlenmesi gereklidir ve bu ifllem belirli zaman aral›klar›nda yap›lmal›d›r. Konnektörlerin bulundu¤u kabin veya panelin temiz, toz ve nemden uzak oluflu sa¤l›kl› bir hat için flartt›r. Keza konnektörlerin birbirine temas›n› sa¤layan u-link (coupler)’in hava bofllu¤u yaratmay›fl›da önemli bir di¤er noktad›r. !

Fiber optik ek nas›l yap›l›r?

Günümüzde kullan›lan yöntem Fiber Optik Ek cihazlar› ile füzyon ek yap›m›d›r. Ek cihaz›na yerlefltirilen uçlar› aktif motorlar sayesinde Core veya Clad hizalama yöntemi ile efllefltirdikten sonra elektrotlar aras›ndaki yüksek ›s› füzyon eki yapar. Core hizalamada kay›plar Clad hizalamaya göre daha azd›r. Bu nedenle fusion splice al›rsan›z ürünün core hizalama yapabildi¤inden emin olun. !

Fiberin bükülme çap› nedir?

Tüm kablolarda oldu¤u gibi, fiberin bükülme çap› da kablo çap› x 20?dir. Ancak fiberler ODF olarak bilinen Optik da¤›t›m ve sonland›rma kutular›nda uzun süre ç›plak olarak muhafaza edilece¤inden minimum bükülme çap› 3cm olarak ayarlanm›ﬂt›r. K›sa vadede (örne¤in montaj esnas›nda) bundan daha küçük çaplara da bükülmesinden bir problem olmaz. Fiber optik kablolar ise, ç›plak fiberleri korudu¤u için buradaki bükülme çap› fiber optik kablonun çap› x 20 olarak tabir edilir. Örne¤in, fiber optik kablonun çap› 1cm ise, en çok 20 cm çap›nda bir bükülmeye izin verilir. !

Fiber optik kablo nerelerde kullan›l›r?

Fiber optik kablo eskinden sadece uzak mesafe hatlara bol miktarda veri tafl›mak için kullan›l›rd›. fiöyle ki, modülasyon frekans› artt›kça tafl›nabilen veri miktar› da artar. Bu bak›r kablo üzerinde bak›r çap›n›n çok fazla art›r›lmas› ile mümkün iken fiber optik kablolarda elektrik sinyali yerine ›fl›k kullan›ld›¤›ndan bu mesafe hem frekans› çok

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 253

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

art›r›rken hem de mesafeyi çok art›rm›flt›r. Bu ise, önceden ak›l edilemeyen ve bak›r kablonun yetene¤iyle s›n›rl› olan haberleflmenin tahminden çok öte alanlarda kullan›lmas›n› sa¤lam›flt›r. Örne¤in, bilgisayar a¤lar›, okyanus geçiflleri, flehirler aras› haberleflme ve evlere kadar fiber uygulamas› gibi. Fiberlerin kullan›m alan› hayal gücünüzle s›n›rl›d›r. !

FTTH, FTTX nedir?

Fiberin merkez noktaya kadar (evinize kadar fiberin döflenmesi ve hatta odan›za) gelmesidir. Fiberin sahip oldu¤u ve normal telefon hatlar›n›n yetersiz kalabilece¤i tüm alanlarda çok yüksek kapasitedeki veriye ulaflabilmenizi sa¤lar. Böylece, evinizde sizi d›fl dünyaya ba¤layan telefon, televizyon, faks, internet gibi tüm ba¤lant›lar tek bir fiber üzerinden çok kaliteli bir biçimde sa¤lanm›fl olur. Bunun uygulamalar› Türkiye’de 15 y›ld›r denense de ilk kez ticari olarak 2000 y›l›nda bafllam›flt›r ve flimdilerde ise artarak devam etmektedir. !

de 4-8-10km üretilebilir. Fakat bu kablo çekim iflçili¤ini zora düflürürken, olas› fiber kay›plar›n› da en aza indirger.) ve uzun mesafelerde örne¤in, Ankara-‹stanbul aras›nda 450 km’lik bir fiber optik kablo döflenecekse, her 2 km’de bir fiber kablolar›n birbirine eklenmesi gerekmektedir. Fiber optik kablolar fiber optik ek kutusu içerisinde genelde fusion splice ile ek yap›larak d›fl etkenlere karfl› ek noktalar› korunmufl olur. Fiber optik ek kutular› ayn› zamanda fiber optik kablo içerisindeki fiberlerin branflman yap›lmas›nda da kullan›l›r. Örne¤in, 96 fiberli bir fiber optik kablonun 12 fiberini baflka bir fiber kablo ile tahsis edip devam›nda ise 84 fiber optik kablo ile devam edebilirsiniz. fiimdilerde ise, fiber optik ek kutular›n›n içerisine fiber optik splitterler ilave edilerek, tek bir fiberden 12 fiber elde edilebilmektedir. Yine bu splitterlar (optik bölücüler – pasif) fiber optik ek kutusu içerisine monte edilebilmektedir. !

M Fiber optik kablo kullan›m alanlar›?

Fiber optik ek kutusu nerelerde kulla - SM fiber üzerinde tek bir dalga boyundaki

›ﬂ›klar tek bir moddan hareket ederler. Bu sayede uzun mesafeli alanlar fiberdeki saFiber optik kablolar genel olarak 2km’lik ç›lma ve zay›flama de¤erleri de göz önünde boylar halinde üretilir (özel istekler dahilin- bulunduruldu¤unda çok uzun mesafelere

kadar güçlendiriciye gerek olmadan kullan›labilirler. SM fiber optik kablolar genelde uzun mesafe haberleﬂmelerinde kullan›l›rlar. !

MM Fiber Optik kablo kullan›m alan -

MM fiberler genelde bir çok modu birçok dalga boyunda tafl›yabilen fiberlerdir. Bunlar genelde veri çeflitlili¤inin çok oldu¤u Genifl alan a¤lar›, otomasyon cihazlar›n›n kontrolü gibi uygulamalarda kullan›l›rlar. !

Core (Kor çap›) nedir?

Fiberler çok saf camdan imal edilmifllerdir. Fiberlerin cam k›sm› 125 mikrondur. Ancak içinde ›fl›¤›n geçti¤i k›s›m SM fiberler için 9 mikron MM fiberler içinse 50 mikron veya 62.5 mikrondur. Korun malzemesinin k›r›lma indeksi etraf›ndaki camdan daha yüksek oldu¤u için seyahat eden ›fl›k kor içerisine hapsolmak zorunda kal›r. !

Cladding nedir?

Korun etraf›ndaki cam cekettir ve buran›n k›r›lma indisi korun k›r›lma indisinden daha düﬂüktür. Böylece harici elektromanyetik dalgalar fiberin iletim kalitesini düﬂüremez. !

UV coating nedir?

Fiber cam çok k›r›lgan oldu¤u için yüzeyinin d›fl etkenlere karfl› korunmas›nda plastik türevi bir malzeme kullan›l›r. Ancak üretim esnas›nda bu malzemenin kurumas› için ›s›tmak yerine ultra violet (UV) ›fl›k verilerek çok h›zl› bir flekilde kurumas› sa¤lan›r. UV olmas›n›n tek nedeni budur. Yani cam›, plastik bir koruma malzemesi ile kaplaman›n en h›zl› yöntemi UV ›fl›k verilerek kurutulmas›d›r. Yoksa fiberi kurumaya veya f›r›na vermemiz gerekebilirdi. !

Fiber optik nas›l üretilir?

Çok kabaca anlatmak gerekirse: Fiber opti¤in üretimi asl›nda Elektronik çip üretimine benzer bir yöntemle yap›l›r, yani korun k›r›lma indisini art›rmak için içine boron veya germanyum atomlar› eklenir. Daha sonra tornalarda üzerine saf cam ilave edilerek çok Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 254 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

farkl› boyutlarda fiber optik sopalar (cam kütükler) elde edilir. Bu cam kütükler daha sonra fiber optik kulelerinde (yaklaﬂ›k 15 m) ›s›t›larak eritilir ve çap› 125 mikrona kadar indirilir. !

Neden fiber optik kablo?

Veri gereksinimi artt›kça bak›r kablo veya kablosuz eriﬂimde kaynaklanan veri k›s›tlamalar› fiber optik kablolarda söz konusu olmad›¤›ndan. Nükleer patlamalardan etkilenmemesi. Gizlilik ve güvenlik sa¤lar. Fiber kablolardan bilgi çalmak mümkün de¤ildir. Fiberin bunun gibi daha birçok avantaj›n› s›ralayabiliriz.

Iﬂ›k h›z›nda internet nedir? !

Ifl›k h›z›nda internet, fiber optik altyap› kullan›larak oluflturulmufl ve evlere kadar fiber uygulamalar› için kullan›lan bir slogand›r. (Fiberin h›z›, ›fl›k h›z›na eflittir. Çünkü aktar›m ›fl›kt›r.)

GPON Nedir? Ne gibi hizmet ler al›nabilir? !

GIGABIT PASSIVE OPTIC NETWORK’ün k›saltmas›d›r.‹letim büyük oranda fiber optik üzerinden yap›l›r. Abonelere da¤›t›m› yap›l›rkende, bölücüler (splitter) kullan›l›r.Splitter’ler koaksiyel kablolarda oldu¤u gibi bir kabloda gelen sinyali belirli say›da kabloya böler. Böylece örne¤in, bir binaya gelen tek bir fiber 2…64 aras› aboneye kadar bölünerek tüm dairelerin fiber optik altyap›y› kullanmas›na olanak sa¤lar. Di¤er sistemlerde fark› ise bu bölme ve daha fazla kullan›c›ya hizmet ifli aktif olarak de¤il’de tamamen pasif ürünler üzerinden yap›lmas›d›r. Veri h›z› çok yüksek oldu¤u için (+/- 1Gb mertebesi) çok h›zl› internet erifliminin yan›s›ra tv yay›n›, video konferans, telefon, faks gibi her türlü iletim sorunsuz olarak kullan›labilir. Türkiye’de uzun zamand›r pilot proje olarak yürüyen GPON 2008 y›l›n›n bafllar›ndan itibaren gerçeklefltirilmeye bafllam›flt›r. !

ODF nedir? Nerede kullan›l›r?

ODF: “Optical Distribution Frame” ‘in k›saltmas›d›r ve genel olarak fiber optik ek ve sonland›rma çekmecelerinin muhafaza edildi¤i çat›lard›r.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 255

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

lektrik santrallerinde üretilen elektrik enerjisi tüketiciye ulaflt›¤›nda genellikle üretildi¤i kalitede olmaz. E l e ktrik enerjisinin kalitesini belirleyen kriterler; üretilen AC (Alternating Current) gerilimin dalga flekli, etkin de¤eri, frekans› ve üç fazl› sistemler için faz gerilimleri aras›ndaki faz aç›s› dengesidir. ‹deal flekilde üretilen AC gerilimin dalga flekli saf sinüzoidal, etkin gerilim ve frekans de¤erleri ise s›ras›yla 220V (faz-nötr)/380V (faz-aras›) ve 50Hz dir. Üç fazl› gerilim sistemlerinde her bir faz gerilimi aras›ndaki faz aç›s› 120° (elektriksel) dir. Yüksek genliklere ç›kar›l›p uzak mesafelere tafl›nan ve da¤›t›m noktalar›nda düflürücü transformatörlerle gerilim seviyeleri düflürülen bu gerilim, iletimi ve da¤›t›m› s›ras›nda çevresel faktörler ve/veya ayn› güç da¤›t›m sisteminden beslenen di¤er elektrik güç tüketicilerinin kulland›¤› motor, transformatör, reaktif güç kompanzasyon sistemleri ve güç elektroni¤i uygulamalar› (akü flarj üniteleri, UPS’ler, motor h›z kontrol cihazlar› vs.) nedeniyle bozulmaya u¤rar. Gerilim dalga fleklindeki bozulma (voltage distortion), do¤rudan iflletmelerin kulland›¤› elektrik enerjisinin kalitesindeki sapmay› belirler. Üretime yönelik kullan›lan hassas ve pahall› elektronik cihazlar bu gerilim dalga fleklindeki bozulman›n fliddetine ba¤l› olarak ya tümüyle kullan›lamaz hale gelir, ya da kendilerinden beklenen çal›flma performans›n› gerçeklefltiremez. Ar›zalanan veya devre d›fl› kalan hassas cihazlar nedeniyle üretim kesintiye u¤rar. Örne¤in, güç kalitesini belirleyen unsurlardan biri olan elektrik güç harmonikleri ile ilgili Amerikan standard› IEEE-519, elektrik enerjisinin kalitesinde hem üreticilere, hem de tüketicilere sorumluluk yükleyen tavsiyelerde bulunmaktad›r. Elektrik enerjisini üreten kurum/kurulufl distorsiyonu (dalga fleklindeki bozulma) düflük gerilim üretmekten, elektrik enerjisini kullanan tüketici ise beslendi¤i güç sisteminden düflük distorsiyonlu ak›m çekmekten sorumludur. Standard›n tavsiye etti¤i s›n›r de¤erleri tüketicilerin ba¤-

! Güç frekans› de¤iﬂimleri (Power frequency variations)

Bu güç kalitesi problemleri afla¤› da k›saca aç›klanm›flt›r: Geçici ve h›zl› de¤iflimler (Transients) Gerilim veya ak›m darbesi (impulsive transiSüresi k›sa ve tek yönlüdür. Yayg›n nedenleri y›ld›r›m, endüktif yüklerin anahtarlanmas›d›r. Pozitif ve negatif yönde olabilir. Sal›n›ml› gerilim veya ak›m darbesi (oscillatory transient): Süresi k›sa ve çift yönlüdür. Yayg›n nedenleri güç faktörü düzeltme kondansatörlerinin anahtarlanmas›, transformatör ferrorezonans›d›r. Gerilim ve/veya ak›mda oluflacak bu iki tipteki h›zl› de¤iflim anl›k olarak oluflur ve tespit edilmeleri güçtür. 1 msn’den daha k›sa sürerler ve ancak kay›t cihazlar› ile kaydedilebilirler. Sistem kilitlenmelerine, veri kal› oldu¤u noktan›n (beslendi¤i güç baras›n›n) y›plar›na ve motor h›z kontrol cihazlar›n›n k›sa devre ak›m kapasitesi ve bu noktadan beklenmedik flekilde devre d›fl› kalmalar›na çekilen yük ak›m de¤eri belirler. neden olurlar. Cihazlara kal›c› zarar verebiIEEE 1159 IEEE Recommended Practi - lirler. MOV ve zener diyot benzeri elemanlar ce for the Transfer of Power Quality Da - kullan›larak önlenebilirler. Tipik de¤iflimleri ta güç kalitesi problemlerini afla¤›daki afla¤›da sunulmufltur.

flekilde s›n›fland›rm›flt›r: Geçici ve h›zl› de¤iflimler (Transients) RMS gerilim de¤iflimleri (RMS variations) - sags, swell ve kesintiler (interruptions) ! K›sa süreli de¤iflimler (Short-duration variations) ! Uzun süreli de¤iflimler (Long-duration variations) ! Sürekli devam eden de¤iflimler (Sustained variations) ! Dalga flekli bozulmalar› (Waveform distortions) ! DC offset ! Harmonikler (Harmonics) ! Interharmonics ! Gerilim çentikleri (Notching) ! Gerilim dalgalanmalar› (Voltage fluctuations) ! !

RMS gerilim de¤iflimleri (RMS vari Gerilim düflümü (voltage sag/dip): 0.5 periyottan 1dk. ya kadar süren ve etkin (rms) gerilim düflümü, nominal gerilim de¤erinin %10-%90’› aras›nda kalan olan olayd›r. Örne¤in 220V’luk sistemimizde gerilim de¤erinin 10msn ile 1dk. aras› süreyle 198V-22V

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 260 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

aras›nda kalmas› sag türü gerilim düflümü probleminin yafland›¤› anlam›na gelir. Yayg›n nedenleri yüksek yol alma ak›m› çeken güçlü motorlar›n devreye girmesi, asansörler, kompresörler ve flebeke hatalar›d›r.

tasyonu yapan do¤rultucu devreleridir. 6 darbeli bir do¤rultucu beslendi¤i flebeke gerilim dalga fleklinde bir periyotta 6 adet gerilim çenti¤i oluflturur. Gerilim çentiklerinin süre ve derinliklerinin artmas› ayn› gerilim Gerilim yükselmesi (voltage swell/surge): kayna¤›ndan beslenen di¤er yüklerde sorun Gerilim düflümünün tersidir. 0.5 periyottan yaratabilir. 1dk. ya kadar süren ve etkin (rms) gerilim yükselmesi nominal gerilim de¤erinin %110-%180’i aras›nda kalan olayd›r. Büyük üretim tesislerinde s›kl›kla oluflurlar. Yayg›n nedenleri büyük güçlü yüklerin devreden ç›kar›lmas›, güç istasyonlar›nda yanl›fl kademe seçimi ve flebeke hatalar›d›r. Kesinti (interruption): Gerilim de¤erinin 60sn’den daha k›sa süreyle nominal de¤erin %10’unun alt›na inmesidir. Geçici kesinti olarak tan›mlanan bu olay›n d›fl›nda 60sn. den uzun süren ve gerilim etkin de¤erinin 0V oldu¤u kesintiler uzun süreli kesintilerdir (Blackout) ve temel nedenleri devre kesicilerin açmas›, flebeke hatalar›d›r. Uzun süren yüksek gerilimler (overvoltage) ve düflük gerilimler (undervoltage) swell ve sag’lara göre daha uzun sürelidir (1dk. dan uzun) ve bilgisayar belleklerinde veri kayb›, veri hatas›, hassas cihazlar›n devre d›fl› kalmas› gibi problemlere neden olabilirler. Saatlerce veya günlerce sürebilen düflük gerilimler Brownout olarak adland›r›l›r ve yetersiz kapasiteye sahip güç kaynaklar›na olan afl›r› elektrik güç talebi bu olaylar›n en önemli oluflum nedenlerinden biridir.

den farkl› de¤erde ak›mlar çeken yüklerin neden oldu¤u dengesiz yük ak›mlar› ve kondansatör gruplar›nda yaﬂanan anormalliklerdir. 3 fazl› AC motorlar›n dengesiz gerilimler ile beslenmesi moment ve ›s›nma ile ilgili problemleri do¤urur. Nominal de¤erden olan sapma miktar› % cinsinden verilir.

Gerilim dalgalanmalar› (voltage fluc - 6-DC Offset Gerilim etkin de¤erinin 3-5Hz frekansla ±%10 de¤iflmesidir. Di¤er bir deyiflle gerilim dalgalanmas›n› oluflturan kaynak var oldu¤u sürece gerilimin etkin de¤eri sabit kalmaz, düflük frekansla sürekli de¤iflir. Yayg›n nedenleri bir güç elektroni¤i uygulamas› olan cycloconverter’lar, ark f›r›nlar› ve flebeke frekans›na senkron olmayan ak›mlar çeken di¤er yüklerdir. Kullan›lan cihazlarda performans sorunu yaflanmamas› için beslendi¤i AC gerilimin de¤iflim aral›¤› ±%5’te s›n›rland›r›lmal›d›r.

AC güç sisteminde DC gerilim veya DC ak›m bileflenin yer almas› durumudur. Dengesiz çal›flan güç konvertörleri veya yar›m dalga do¤rultucular nedeniyle oluflur ve güç transformatörlerini doymaya götürebilir.

7- Harmonikler (Harmonics)

Gerilim veya ak›m dalga fleklinin saf sinüzoidal halden sapmas› durumudur. Harmonikler güç frekans›n›n (örn. 50Hz) tam katlar› (100Hz, 150Hz, 200Hz gibi) olabilece¤i gibi interharmonik fleklinde kesirli katlar› da (125Hz, 175Hz gibi) olabilir. Harmonik içeren dalga flekli de periyodiktir ve temel bileflen olan 50Hz’lik bileflen d›fl›nda kalan tüm harmonik bileflenler elektrik sisteminde artan güç kay›plar›na, gerilim düflümlerine ve elektrik sisteminin verimli kullan›lamamas›na neden olur. Yok edilmesi veya zay›flat›lmas› düflünülen harmoniklere ayar edilmifl harmonik filtrelerin kullan›lmas›yla harmoniklerin elektrik sisteminde ve yükler üzerindeki zararl› etkileri azalt›labilir. Afla¤›da içinde harmonik Gerilim dengesizli¤i (voltage imba - ak›m bileflenlerinin yer ald›¤›, üç fazl› tristör Gerilim çenti¤i (voltage notch) kontrollu bir do¤rultucunun kaynaktan çektiGerilim dalga fleklinde gözlenen periyodik k›sa süreli düflümlerdir. Yayg›n nedeni DC Üç faz gerilim genliklerinin birbirine eflit ol- ¤i ak›m dalga flekli verilmifltir. ve AC motor sürücülerinde, Kesintisiz Güç mamas›, birinin di¤erine göre max. sapmas› Güç kalitesi problemlerinin en s›k karfl›lafl›Kaynaklar›’nda (UPS) yer alan, ak›m komü- durumudur. Yayg›n nedeni faz iletkenlerin- lan do¤al nedenleri y›ld›r›m, güç iletimini Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 261 T E K N ‹ K / A R A fi T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

kesintiye u¤ratan kufl ve a¤açlard›r. Bak›m ve onar›m nedeniyle elektrik üreticisi/sat›c›s› kurulufl taraf›ndan elektrik hatlar›n›n devre d›fl› b›rak›lmas› ve yeniden devreye al›nmas› esnas›nda da bahsi geçen güç kalitesi problemleri ortaya ç›kabilir. Bununla beraber bu problemleri oluflturan en yayg›n nedenler iflletmelerde kullan›lan güç ekipmanlar› ve cihazlar›d›r. Di¤er bir deyiflle iflletme kulland›¤› elektrik enerjisinin kalitesini bizzat kendisi de bozabilir. Gerilim dalga flekli bozulmufl bir gerilimden beslenen bilgisayar›n yeniden aç›lmas› (re-boot) veya kilitlenmesi iflletmelerde s›kl›kla karfl›lafl›labilecek sorunlardand›r ve böyle bir durumda saklanmam›fl verilerin kaybolmas› kaç›n›lmazd›r! Güç kalitesi ile ilgili problemleri en aza indirmenin de¤iflik yollar› vard›r. Bu yöntemlerin her biri genellikle tek bir problemi önleyebilir. Örne¤in düflük güç faktörünü yükseltmek için güç faktörü kompanzasyon sistemleri; flebekeden çekilen harmonik ak›mlar›n›n genliklerini azaltmak için pasif veya aktif harmonik filtreler; gerilim de¤iflimlerini nominal de¤erlerde tutmak için gerilim regülatörleri kullan›l›r. An›lan bu yöntemler genellikle sadece bir tek güç kalitesi probleminin çözümünde etkilidir. Hassas elektronik cihazlar› flebekede ortaya ç›kabilecek güç kalitesi ile ilgili problemler-

den izole etmek için Kesintisiz Güç Kaynaklar›’n›n (KGK, UPS) kullan›m› kaç›n›lmazd›r. KGK’lar geliflmifl kontrol ve güç elektroni¤i sistemlerini bünyelerinde bar›nd›ran güç koruma çözümleridir. fiebeke gerilim dalga fleklinde ortaya ç›kabilecek her türlü bozulmay› ortadan kald›racak flekilde çift güç dönüflümü (double power conversion) gerçeklefltirirler. Bir KGK öncelikle flebeke gerilimini girifl k›sm›nda yer alan do¤rultucu arac›l›¤›yla regüle edilmifl DC (Direct Current) gerilime dönüfltürür ve bünyesinde yer alan aküleri flarj alt›nda tutar. Ayn› zamanda ç›k›fl k›sm›nda yer alan evirici yard›m›yla giriflindeki DC gerilimi ç›k›fl›nda AC (Alternating Current) gerilime dönüfltürerek hassas kritik yükleri frekans› sabit, de¤eri ayarlanm›fl sabit bir gerilim ile besler. KGK’larda yükleri besleyen gerilim evirici taraf›ndan flebekeye tam senkron olarak yeniden oluflturulmaktad›r. Günümüzde KGK’lar yayg›n kullan›m alan›na sahiptir. ATM cihazlar›, baz istasyonlar›, askeri savunma sistemleri, t›p cihazlar›, endüstriyel otomasyon sistemleri, bilgisayar-

lar›n kullan›ld›¤› tüm uygulamalarda KGK sistemleri yer almaktad›r. Destekleme süresinin ve KGK gücünün belirledi¤i aküler elektrik kesintileri s›ras›nda kritik yüklerin ihtiyac› olan elektrik enerjisini sa¤lamaya devam ederler. Bu makalede iflletmelerin üretimini ve elektrik sistemlerini olumsuz yönde etkileyen elektrik güç kalitesi problemlerine k›saca de¤inilmifl, kritik yükleri bu etkilerden izole etmek için KGK kullan›m›n›n önemi vurgulanm›flt›r Makalenin haz›rlanmas›nda Peter M. Curtis’in ‘’Maintaining Mission Critical Systems In A 24/7 Environment’’ adl› kitab›ndan yararlan›lm›flt›r. Makalenin Yazar› Hakk›nda: Yrd. Doç. Dr. Vehbi BÖLAT, güç elektroni¤i alan›nda 20 y›ldan uzun süre çal›flm›fl olup uzmanl›k alanlar›yla ilgili dan›flmanl›k, e¤itim ve ölçüm hizmetleri vermektedir; özel bir üniversitede ö¤retim üyeli¤i yapmaktad›r. KGK sat›fl› ve pazarlamas› konusunda uzun y›llard›r sektörde faaliyet gösteren Tunçmatik A.fi. (www.tuncmatik.com) firmas›nda teknik dan›flmanl›k hizmeti vermektedir. Uzmanl›k alanlar› Güç Elektroni¤i, Elektrik Makinalar›, Kesintisiz Güç Kaynaklar›, Fotovoltaik Sistemler, Motor H›z Kontrolu, Elektrik Güç Kalitesi ve Analizi’dir.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 262 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

Ç O R U M

E L E K T R ‹ K

F ‹ R M A L A R I

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 267

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

Ç O R U M

E L E K T R ‹ K

F ‹ R M A L A R I

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 269

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

Ç O R U M

E L E K T R ‹ K

F ‹ R M A L A R I

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 273

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

06.03.2014 - 09.03.2014 Uluslararas› LIGHTTECH 2014 ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy 19.03.2014 - 22.03.2014 WIN Otomasyon '14 21.Endüstriyel Otomasyon Fuar› Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi ‹stanbul 19.03.2014 - 22.03.2014 WIN Electrotech '14 15.Enerji, Elektrik ve Elektronik Teknolojileri Fuar› Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi ‹stanbul 10.04.2014 - 12.04.2014 7.Uluslararas› Solarex ‹stanbul Günefl Enerjisi ve Teknolojileri Fuar› ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy-‹syanbul 24.04.2014 - 26.04.2014 ICCI- 20.Uluslararas› Enerji ve Çevre Fuar› ve Konferans› ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy-‹stanbul 24.04.2014 - 27.04.2014 KONELEX 2014 Konya 9.Elektrik, Elektronik, Elektromekanik, Enerji Üretimi, Otomasyon Fuar› KTO Tüyap Konya Uluslararas› Fuar Merkezi Konya 06.05.2014 - 10.05.2014 37.Yap› Fuar› - Turkeybuild ‹stanbul 2014 Tüyap Fuar ve Kongre ‹stanbul Merkezi 15.05.2014 - 18.05.2014 Konya Yap› ve Dekorasyon Fuar› 2014 11.Yap› Malzemeleri Yap› Teknolojileri ve Dekorasyon ve Ayd›nlatma Fuar› KTO Tüyap Konya Uluslararas› Fuar Merkezi Konya 05.06.2014 - 08.06.2014 2.Van Günefl Enerjisi ve Yenilenebilir Enerji Fuar› Tuflba Fuar ve Kongre Merkezi Van 05.06.2014 - 08.06.2014 WIN Metal Working'14 19.Makine ‹malat› ve Metal ‹flleme Teknolojileri Fuar› Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi ‹stanbul 26.06.2014 - 28.06.2014 Avrasya Elektrikli ve Mekanik El Aletleri Fuar› ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy ‹stanbul 04.09.2014 - 07.09.2014 Best Bina Elektrik, Elektronik, Mekanik ve Kontrol Sistemleri Fuar› 2014 Lütfi K›rdar Uluslararas› Kongre ve Sergi Saray› ‹stanbul 11.09.2014 - 14.09.2014 CeBIT Biliflim Eurasia ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy ‹stanbul 18.09.2014 - 21.09.2014 18.Uluslararas› Isaf -Security Fuar› ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy ‹stanbul 25.09.2014 - 28.09.2014 10.Uluslararas› LED & LED Ayd›nlatma Fuar› ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy ‹stanbul 25.09.2014 - 28.09.2014 3.Elektronist Fuar› ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy ‹stanbul 25.09.2014 - 28.09.2014 3.Elex Fuar› ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy 13.10.2014 - 18.10.2014 CNR Endüstri Fuar› 2014 ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy ‹stanbul 23.10.2014 - 26.10.2014 27. Yap› Fuar› - Turkeybuild Ankara 2014 ATO Kongre ve Sergi Saray› Ankara 27.10.2014 - 30.10.2014 Yenilenebilir Enerji Fuar› ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy ‹stanbul 30.10.2014 - 31.10.2014 EIF 2014 - 3.Enerji Fuar› ATO Kongre ve Sergi Saray› Ankara 06.11.2014 - 09.11.2014 20.Yap› Fuar› - Turkeybuild ‹zmir 2014 Uluslararas› ‹zmir Fuar Alan› ‹zmir 06.11.2014 - 08.11.2014 IFSEC ‹stanbul 2.Ulusal Güvenlik, Çal›flma Güvenli¤i,ve Sa¤l›¤›,Yang›n Sistemleri Fuar› ve Zirvesi Lütfi K›rdar Uluslararas› Kongre ve Sergi Saray› ‹stanbul 13.11.2014 - 16.11.2014 ‹novasyon Türkiye, Yenilikçi Teknolojiler Zirvesi ve Fuar› ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy ‹stanbul 04.12.2014 - 07.12.2014 BELEX 2014 Bursa 12.Uluslararas› Elektrik, Elektronik, Otomasyon, Ayd›nlatma ve ‹letiflim Fuar› Bursa Uluslararas› Fuar ve Kongre Merkezi Bursa

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 274 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

30.03.2014 - 04.04.2014

Elektrik Elektronik Light & Building: Elektrik, Ayd›nlatma ve Teknoloji Fuar› Frankfurt Messe Frankfurt

08.10.2014 - 11.10.2014 Wire China: Kablo Fuar› Sangay SECRI

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 275 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

/ Anahtar Sözcükler: Güvenilirlik Modelleme, H›zland› - ALT sistem seviyesi temel al›nd›¤›nda, lirli¤i temel al›narak ölçüldü¤ünden, hedef, r›lm›fl Kullan›m Ömrü Testi, Kullan›m Ömrü, Günefl %99,97 kullan›labilirlik oran›, ana kurulum 10 y›ll›k bir garanti süresi içinde %99,5 veya Enerjisi Redresörü üssü olan güney Ontario'nun hava flartlar› daha yüksek bir kullan›labilirlik elde etmek-

ÖZET ve SONUÇLAR üyük günefl enerjisi üretim sistemlerinde kullan›lan trifaze redresörler, fiziksel olarak genifl, karmafl›k ve pahal› ö¤elerdir. Redresör, fotovoltaik (PV) panellerin üretti¤i DC gücünü, güç flebekesine eklemeye uygun olan AC gücüne dönüfltürür. Redresörün güvenilirlik testi karmafl›k bir ifllemdir ve güvenilirlik blok flemalar› (RBD), tedarikçi ve saha verileri ve ürününü kritik unsurlar›n› temel alan h›zland›r›lm›fl kullan›m ömrü testlerine dayan›r. Bu tan›t›m yaz›s›nda bir RBD gelifltirilen, saha ve tedarikçi verilerinin kullan›ld›¤› ve iki ALT'nin tasar›m›n› ve kullan›m›n› içeren bir durum çal›flmas› sergilenmifltir. Sonuç, redresörün beklenen kullan›m ömrü performans›n›n mant›kl› bir tahminini sa¤layan, çal›flan bir gövde veya model olmufltur. Buna benzer projeler sürekli devam eden çal›flmalar oldu¤undan, model için kararlar ve girdilerin incelenmesi, modelin sürekli geliflimi için faydal› olmufl ve kullan›m ömrü tahminlerine olanak sa¤lam›flt›r. Bu proje, örnek boyutu, test süresi ve saha verileri gibi birden fazla k›s›tlamas› olan mükemmel bir gerçek yaflam güvenilirlik tahmini örne¤i sunar. Ürünün beklenen kullan›m ömrünü tahmin etmek için saha ve tedarikçi verilerinden bafllayarak teorik bileflen güvenilirli¤i hesaplamalar›, ALT plan›n›n uygulanmas›, hata analizleri ve son olarak da sonuçlar›n RBD kullan›larak özetlenmesine kadar tüm mevcut kaynaklar› temel almak gerekir. Bu tan›t›m yaz›s›n›n yaz›ld›¤› anda tamamlanm›fl olan

dikkate al›nd›¤›nda 10 y›l boyunca geçerli tir. Bu çal›flma dört aflamaya ayr›l›r: S i solacakt›r. Bu rakam, ALT alt sistemi tamam- tem için RBD'nin oluflturulmas› ve teorik land›¤›nda yeniden ele al›nacakt›r. ALT Kullan›labilirli¤in hesaplanmas›, gerçeklefltirmek ve uygulamadaki çevre üze1 G‹R‹fi rinde uzun vadeli etkileri incelemek için opükselen enerji maliyeti ve alternatif timum alt sistem bloklar› ve sistemler listesienerji kaynaklar› bulma çal›flmalar› nin seçilmesi, 3) Alt sistemler ve sistem seile geçen son on y›ll›k dönemde, di- viyesi için ALT'ler tasarlanmas›, 4) 10 y›l ¤er alternatif enerji teknolojilerinin yan› s›ra sonraki kullan›labilirli¤i tahmin etmek için fotovoltaik sektöründe de büyük bir geliflim ALT test sonuçlar›n› temel alarak RBD'nin Bu alandaki pazar rekabeti, güncellenmesi. sektörü daha yüksek ürün kalitesi ve daha Bu tan›t›m yaz›s›, optimum ALT plan uyuzun garanti süresi sa¤lamaya yönlendirmifl- gulamas› ile birlefltirilen teorik ve saha vetir. Son on y›lda günefl enerjisi redresörleri- rileri ile büyük trifaze günefl enerjisi redrenin garanti süresi 5'ten 10 y›la ve son zaman- sörü sistemlerinin güvenilirli¤inin tahmin larda 20 y›la yükselmifltir. Ürün gelifltirme edilmesi ile ilgili olarak haz›rlanan bir dudöngüsü s›ras›nda, garanti maliyetini opti- rum çal›flmas›d›r. mum hale getirmek için ürün kullan›m ömrü2 S‹STEM GÜVEN‹L‹RL‹⁄‹ BLOK nün tahmin edilmesi oldukça zorlay›c› olfiEMASI OLUfiTURMA mufltur. Ek olarak, büyük bir trifaze Günefl enerjisi Redresör sisteminde h›zland›r›lm›fl Aflama 1'in bir parças› olarak, güvenilirlik kullan›m ömrü testi planlamak da oldukça blok flemas› mevcut bilgileri temel alarak sistemin güvenilirli¤ini belirlemek için oluflkarmafl›k ve pahal› olabilir. Bu tan›t›m yaz›s›nda, Schneider Electric'in, turulmufltur.

büyük trifaze günefl enerjisi redresörlerinde garanti maliyetlerini en aza indirmek amac›yla günefl enerjisi redresörünün kullan›m ömrünü tahmin etmeye yönelik olarak güvenilirlik modelleme ve h›zland›r›lm›fl kullan›m ömrü testini temel alan yaklafl›m› görüflülmüfltür. Kullan›m ömrü ürün kullan›labi-

fiekil 1. Günefl Enerjisi Redresörü Sistem Güvenilirli¤i Blok fiemas›

Modelin yap›s›, temelde bir seri sistemdir ve DC bara kapasitörlerinin k'da-n yedeklemesini yans›t›r. Kalan ö¤elerin tümü, birimin çal›ﬂmas› için temel önemdedir. Çal›ﬂma için

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 278 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

kritik önemde olmayan bir kaç ö¤enin, ekipman›n sürekli olarak güvenli bir flekilde çal›flmaya devam etmesi için di¤er ö¤elere k›yasla daha s›k de¤ifltirilmesi veya onar›lmas› gerekir. Bu ö¤eler, seri modeline dahil edilmifltir. Toplanan güvenilirlik bilgilerine dayanan, verileri aç›klayan çeflitli da¤›t›m biçimleri bulunur. Bu nedenle, daha yak›n güvenilirlik tahminleri yapmak için Bölüm 3.2'de anlat›lan kritik parçalar için Weibull da¤›t›m›n› kullan›rken, di¤er parçalarda üstel da¤›t›m› kulland›k. Mevcut güvenilirlik bilgisi, her blo¤un güvenilirli¤ini güvenilirlik formülüne dayanarak hesaplamak için karakteristik kullan›m ömrünün (Ë) yan› s›ra e¤imi (‚) temel alan tahminler içerir: t -- (---) b h R(t) = e Ayr›ca kullan›labilirli¤i hesaplamak için her blo¤un ortalama onar›m süresi saha verilerinden al›n›r. Daha sonra her blok için güvenilirlik ve ortalama onar›m süresi ReliaSoft BlockSim arac›na girildi¤inde ve redresör çal›flma süresi günde 8 saat varsay›ld›¤›nda, 10 y›ll›k bir süre için hesaplanan ortalama kullan›labilirlik %99,97 olur. Ortalama kullan›labilirlik A(t), sistemin güç üretti¤i bir görev s›ras›nda veya süre içindeki zaman›n oran›d›r.

A(t), güvenilirlik R(t) ve ortalama onar›m ra örnek olarak, bu noktada RBD'de kullan›süresi m(u) temel al›narak hesaplan›r: lan fan hesaplamalar›n› inceleyelim. Redresörde üç tip fan bulunur; burada bu üç tipten sadece birini ele alaca¤›z. Düzgün bir flekilde oluflturulmufl ve monte Afla¤›daki flekilde, BlockSim RBD simülas- edilmifl bir fanda en olas› ar›za, yatak ya¤›yonunu temel alan güvenilirlik grafi¤i bir za- n›n azalmas›d›r ve bu, zamanla yata¤›n afl›nman ifllevi R(t) olarak verilmifltir. mas›na ve fan ifllevinin azalmas›na neden olur. So¤utma fan› güvenilirlik modelleme Relia Soft Block Sim 7 - www.ReliaSoft.com üzerine Xijin çal›flmas›ndan elde etti¤iGüvenilirlik ve Zaman miz tedarikçi verilerini bir Weibull kullan›m ömrü da¤›t›m›na uyarlayabiliriz. Denklem 4'te, so¤utma fanlar› için uygun bir AF formülü bulunur:

Ttest veri sayfas›ndan al›n›r ve Tuse normal kullan›m durumu s›cakl›¤›d›r. Fan veri sayfas› ayr›ca, 40°C s›cakl›kta birimlerin %10'unun ar›zalanmas› beklenen süreyi temsil eden 57.323 saatlik bir L10 de¤eri verir. fiekil 2. Sistem RBD güvenilirli¤e karfl› zaman Denklem 4 kullan›larak, L10 süresini, 45°C Bu çal›flma boyunca yap›lan tüm hesaplarda, s›cakl›¤a karfl›l›k gelen 45.310 saatlik süreye ihtiyatl› teorik hesaplamalar için bir referans dönüfltürmek için AF belirlenir. olarak 45°C, 480Vdc ve tam güç koflullar›- Uygun s›cakl›ktaki L10 de¤eri ile Weibull n›n sa¤lanmas› gerekti¤ini unutmay›n. da¤›t›m› için eta, Ë de¤erini belirlemek amac›yla cebir uygulan›r. Denklem 5, eta için çö2.1 Tedarikçi verileri güvenilirlik hesap - zümlenen Weibull da¤›t›m›n›n Güvenilirlik fonksiyonunu gösterir. 0,10 olarak bilinen lama örne¤i R(t) de¤erini girerek ve süre için 45°C s›cakTedarikçi verilerini temel alan hesaplamala-

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 279 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

l›kta L10 süresini ekleyerek, 45°C s›cakl›kta modlar› performans düflüklü¤ü nedeniyle çal›flan fan için Weibull da¤›t›m›n›n karakte- tekrarland›¤›nda ALT planlar› gerçeklefltirilristik kullan›m ömrünü hesaplayabiliriz. melidir. ‹deal olarak her alt sistem ve bu alt sistemlerin birleflmesinden oluflan bütün bir sistemde özel bir ALT gerçeklefltirilmesi gerekir ancak, bu tür test planlar›n›n yüksek Tek eksik ö¤e, Xijin'in 3,0 olarak kullan›lma- maliyeti nedeniyle ALT planlar›n›n seçimins›n› tavsiye etti¤i beta, ‚, ö¤esidir. 3,0 beta de optimizasyon göz önünde bulundurulur. de¤eriyle, ayarlanan tedarikçi L10 verilerini Afla¤›da ilk olarak, ALT planlar›n›n tasar›m› 95.933 saatlik normal kullan›m s›cakl›¤›nda için saha verilerinin incelenmesi ve parça gekullanarak eta de¤erini hesaplayabiliriz. rilimi analizini ele alaca¤›z. 45°C normal kullan›m s›cakl›¤› için fan 3.1 Saha Verileri Analizi Weibull de¤erleri, Reliasoft’s BlockSim yaz›l›m paketi kullan›larak RBD'nin için- Performans düflüklü¤ü kaynakl› hata modlar›n› belirlemek için saha verileri, bir y›la yadeki fan için girilir. k›n zamand›r iflletilen 85 sistemden oluflan 3 ALT GERÇEKLEfiT‹RMEK ‹Ç‹N bir filonun ortalama ar›za süresi (TTF) temel OPT‹MUM L‹STEY‹ SEÇME al›narak analiz edilir. Veri seti üzerinde ReGünefl enerjisi redresörlerinin uzun süreli d›fl liaSoft Weibull++ arac› kullan›larak gerçekmekan performans›n› de¤erlendirmek için lefltirilen analiz, afla¤›da aç›kland›¤› flekilde d›fl mekan saha performans› verilerine ger- hem onar›lamaz hem de onar›labilir sistemçekten ihtiyac›m›z vard›r; bununla birlikte, lerin kullan›m›n› içerir. garanti maliyetini belirlemek için 10 y›l bek- Onar›lamaz sistemler - Bu analizde, ayn› bileyemeyiz. Sahaya kurulu ortalama 85 sis- rimde birden fazla ar›za olamaz varsay›m› ile tem bir y›ldan k›sa bir iflletim süresi içinde Weibull da¤›t›m modelini kulland›¤›m›zdan, dikkate al›nd›¤›nda, saha verileri tasar›m›n ard›fl›k ar›zalar›n tamamen farkl› bir birimde oldu¤u varsay›l›r. Ayr›ca, her birim ayr› bir karakteristik kullan›m ömrünü yans›tmaz. Bu nedenle, uzun vadede sahada ne olaca¤›- durdurulmufl veri noktas› olarak kabul edilir. n› öngörmek için ALT kullan›l›r ve hata Weibull++ “Ortalama Ar›za Süresi” analizi-

ni temel alan 1'den az bir ‚ de¤eri, tüm bu ar›zalar›n, performans düflüklü¤ünün de¤il k›sa bir kullan›m ömrünün göstergesi oldu¤u anlam›na gelir. Ek olarak, “Ortalama Ar›za Süresi” verileri, Lognormal modelleri kullan›larak analiz edilmifltir. Ortalama ar›za süresi verilerinin çizimi fiekil 3.

ﬁekil 3. Ortalama ar›za süresi ve zaman

Çizimde, ço¤u olas›l›k yo¤unluk fonksiyonunda (PDF) onar›m oluﬂturman›n 3 saatin alt›nda oldu¤u ve çok fazla zaman almad›¤› ancak sadece birkaç›nda uygulaman›n zaman ald›¤› görülmektedir. Onar›labilir sistemler - Bu yöntemde, tek bir Redresörde birden fazla ar›zay› öngören Weibull++ genel yenileme süreci (GRP) 6 kullan›l›r ve dolay›s›yla bu veri analizi için daha gerçekçi bir yaklaﬂ›m sa¤lad›¤› varsay›-

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 280 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

l›r. Burada hem parametrik hem de parametrik olmayan analizler dikkate al›n›r. Parametrik RDA analizinde, onar›m›n sistemin eskimesini engellemedi¤ini bildi¤imiz için “Tip I” analiz kullanmay› tercih ettik. Onar›lamaz sistemlerin analizine benzer bir flekilde 1'den az bir ‚ de¤eri, k›sa kullan›m ömrünün göstergesidir. Parametrik olmayan RDA analizinde, her redresör için zamana karfl› ar›za say›s›n› gösteren bir ar›za geçmifli çizimi oluflturulur. fiekil 4'te görüldü¤ü üzere, Ortalama Kümülatif Fonksiyon (MCF) zaman içinde ar›zalar aras›ndaki zaman aral›¤›n›n artt›¤›n› göstermektedir; bu, k›sa kullan›m ömrünün bir göstergesidir. Kullan›m ömrü ar›zalar›n›n erken belirtileri bir birimin ilk kullan›m y›l›nda görülebilir ya da 10 y›ll›k beklenen performans ve hatta sonras›nda görülmeyebilir. Bu nedenle, ilk y›l›n sonras›nda güvenilirlik dikkate al›nd›¤›nda, saha verileri RBD için do¤rudan kullan›fll› de¤ildir.

ReliaSoft Weibull++ 7 - www.ReliaSoft.com ﬁekil 4. Çoklu Kümülatif Fonksiyon ve Zaman

3.2 Kritik parçalar inceleme listesi ve ilk heSaha verilerinden elde edilen sonuçlar, k›sa kullan›m ömrü ar›zalar›n› belirtiyor oldu¤undan, ALT tasarlamak için herhangi bir eskime trendi veya performans düflürme iflaretinden faydalan›lamaz. Bu nedenle, ALT planlar›n› optimum hale getirmek için sistemde yer alan kritik parçalar›n listesi, bileflen geri-

limi seviyesi ve eskiyen mekanizmalar incelenir. Dahili kritik parçalar›n listesi: IGBT’ler, DC Bara kapasitörleri, Redresör köprü fanlar›, Endüktör fanlar›, AC filtre kapasitörleri, Çevrim fanlar›. Kritik parçalar listesinde de¤er kayb› analizleri temel al›narak, IGBT’ler ve DC Bara kapasitörler, ALT planlar›na odaklanmak üzere seçilir. Seçim, FMEA tasar›m›, bileflen de¤er kayb› ve güvenilirlik tahminleri incelenerek yap›l›r. Fanlar, AC filtresi ve DC Bara Kapasitörlerinde, tedarikçi verileri, elektrik ve termik gerilim koflullar› ve (Ë) ve e¤im (‚) ile karakteristik kullan›m ömrü temel al›narak ek güvenilirlik hesaplamalar› gerçeklefltirilir.

4 ALT TEST‹ Güvenilirlik hesaplamalar› temel al›narak mühendisler ve bileflen tedarikçileri ile gerçeklefltirilen görüflmelerde IGBT ve DC Bara kapasitörünün eskimesi, ürün eskimesinin ana etmeni olarak tan›mlanm›flt›r. Bu nedenle redresör köprüsü ALT plan›, IGBT eskimesini dikkate alacak flekilde bir alt sistem düzeyi ALT olarak ve DC Bara kapasitörü eskimesini dikkate alacak flekilde bir sistem düzeyi ALT plan› olarak tasarlanm›flt›r. Her iki ALT plan›nda, %80 oran›nda bir güvenilirlik hedefi ve köprü için 6 ve sistem için 2 örnek boyut s›n›rlamas› belirledik. Bu pilot çal›flmada temsili kullan›m ortam› hava durumu için Güney Ontario bölgesi seçilmifltir. 4.1 Redresör Köprüsü alt sistemi ALT IGBT’ler, Günefl Enerjisi Redresörlerinde termik marj ile tasarland›klar›ndan, termik döngü, eskimeye neden olan ana gerilim faktörüdür. Termik döngü kaynakl› ar›za nedenlerinden gerçekleflme olas›l›¤› en yüksek olan ikisi, ba¤ teli yorgunlu¤u ve lehimli ba¤lant› yorgunlu¤udur. Yüksek çal›flma s›cakl›klar›, malzeme yo¤unlu¤u ve yay›lmaya neden olan termik genleflme uyumsuzlu¤u katsay›s› nedeniyle monte edilen malzemelerin hareketlili¤ini art›r›r. Köprü testi plan›, büyük ölçüde IGBT eskimesine neden olan ana gerilim faktörü olarak s›cakl›k döngüsü temel al›narak oluflturulmufltur. Bu uygulaman›n karakteristik bir

özelli¤i olmayan ba¤ teli yorgunlu¤una, h›zl› anahtarlama uygulamalar›nda daha fazla rastlan›r. Bu nedenle lehimli ba¤lant› yorgunlu¤unun ana faktör olmas› beklenmelidir. Bu çal›flmada test süresini belirlemek için Güney Ontario verileri incelenmifl ve CoffinManson denklemi ve tedarikçinin sa¤lad›¤› parametre temel al›narak ALT plan› h›zland›rma faktörü (AF) hesaplanm›flt›r.

Tc, IGBT bak›r kaide plakas›n›n s›cakl›¤› ve N, %1 hata oranl› döngü say›s›d›r. Bu say›y›, 2,3 olarak varsay›lan (zaman içinde kademeli bir metal yo¤unlu¤u göz önünde bulundurularak, çal›ﬂmas› temel al›narak ve Weibull++ da¤›t›m› kullan›larak) ‚ de¤eri ile birlikte kullanarak, ortalama ar›za süresi da¤›t›m› say›s›n› tahmin edebiliriz. Denklem ve ile H›zland›rma Faktörünü hesaplamak için:

N, u (kullan›m seviyesi) ve t (test seviyesi) s›cakl›¤›nda döngü say›s›, ¢T, u (kullan›m seviyesi) ve t (test seviyesi) koflullar›ndaki s›cakl›k döngüsüdür. Güney Ontario hava durumu istasyonlar›ndan al›nan 20 y›ll›k verilere dayanarak, çevre verilerini afla¤›daki flekilde hesaplad›k. Verilerin elde edildi¤i hava durumu istasyonlar›: Toronto, Londra, Gatineau, Ottawa, Peterborough, Sarnia, Sudbury, Ann Arbor, Detroit, Flint. Tablo 1, Güney Ontario bölgesi hava durumunun (¢T) temel al›nd›¤› AF hesaplamas›

480Vdc de¤erin10 y›ll›k test AF B=-3,831 de çevresel ¢Tc Ontario ¢Tc 90. 107 yüzdelik dilim, 34 69,6°C Ontario ¢Tc 50. 48,6 75 yüzdelik dilim, Ayr›ca, çevresel hücrenin -40°C'den (güç kapal›) +90°C'ye (tam güçte) ç›kart›lmas›yla,

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 282 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

IGBT muhafaza s›cakl›¤› -40°C'den 135°C'ye yükselir. Bu nedenle, Ontario hava durumu verilerinin 90. yüzdelik dilimi için AF de¤erini 34 olarak alaca¤›z. H›zland›rma faktörünün yeniden hesaplanmas›n›n, bulut miktar›na ba¤l› olarak IGBT’deki mini s›cakl›k farkl›l›klar›n› dikkate alacak flekilde yap›ld›¤›n›, ancak genel etkinin minimum oldu¤unu unutmay›n. ALT plan› için güven seviyesini hesaplarken, köprülerdeki test s›ras›nda çal›flman›n ar›zas›z olaca¤›n› varsayarak, örnek formülünü temel alan geniflletilmifl baflar› testi üstel da¤›t›m›n› kulland›k: (8) n, örnek boyutu, C, örneklemenin güvenilirli¤i (tip I hata veya alfa istatistiksel hata), m, test edilen örne¤in kullan›m ömrü say›s›, R, süreç içinde baflar›l› çal›flman›n güvenilirli¤i veya olanakl›l›¤›d›r. Maliyet nedeniyle örnek say›s›n› 6 ile s›n›rland›rarak, ALT plan› için %80 güvenilirlik ve %74 güven sergileyebiliyoruz. ALT plan› flu flekilde özetlenebilir: 6 Köprünün, bir birimin ar›zas›z bir flekilde çal›flmas› durumunda %80 güvenilirlik ve %74 güven sergileyece¤i Ontario 90. yüzdelik dilim hava koflullar›nda 10 y›ll›k s›cakl›k döngüsü simüle edilerek, -40°C - 90°C aras›nda 108 döngü gerçeklefltirecek flekilde ayarlanan bir test hücresi içinde test edilmesidir.

4.2 Redresör Köprüsü Sistemi ALT Birçok ar›za nedeni, sistemin çökmesini sa¤lamak için adeta yar›fl içindedir. Belirli oranlarda yüksek s›cakl›k, nem, ak›m ve gerilim sapmas› de¤erleri alt›nda en olas› ar›za nedenleri afla¤›dakileri içerir: metal migrasyonu, korozyon, elektro-migrasyon ve zamana ba¤l› dielektrik aksamalar ve di¤erleri. Bu yaz›da daha önce sözünü etti¤imiz gibi, sistem seviyesi ALT plan›nda genellikle DC bara kapasitörlerinin eskimesine odaklan›lsa da Redresör köprüsü fanlar›, Endüktör fanlar›, AC filtresi kapasitörleri, Sirkülasyon fanlar› da bu test boyunca eskimeye devam etmektedir. Redresör gibi karmafl›k bir sistemde, sistemin kullan›m ömrünü s›n›rlayan bas-

k›n bir ar›za nedeni bulunuyor olabilir. Bu test, ar›za planlanan test s›ras›nda gerçekleﬂirse veya test süresi ar›za gerçekleﬂene kadar uzarsa, bu ar›zan›n nedenini ortaya ç›karan kan›tlar bulmaya odaklan›r. Tablo 2. Ontario hava durumu verilerini temel alan AF hesab› Ontario Hava Durumu AF 10 y›ll›k test saati 90. yüzdelik dilim, 30°C/%90 RH 19

50. yüzdelik dilim, 15°C/%70 RH

4.660

241 364

Tablo 2'de görüldü¤ü üzere, test maliyeti göz önünde bulunduruldu¤unda, ALT plan için test saatleri 50. yüzdeli dilim hava durumu verileri temel al›narak hesaplanm›flt›r. Sistemin karfl›laflaca¤› s›cakl›k ve nem de¤erleri sabit olmayacak ve günlük ve mevsimlik de¤iflimlerde en yüksek de¤erlere maruz kalma zaman içinde k›s›tlanacakt›r. Bu iki gerilim faktöründe daha yüksek de¤erleri karfl›laman›n test edilmesi, test sonuçlar›n›n kullan›m koflullar›na çevrilmesi için ek marj sa¤lar. Birinci k›s›tlama nedeni, tüm sistemin yüksek maliyeti nedeniyle örnek say›s›d›r. Sistemler, fiziksel olarak büyük olmalar›n›n yan› s›ra, gerçek çal›flma gerilimi ve ak›mlar› simüle etmek için önemli ölçüde kayna¤a gereksinim duyar. Test, iki sistemle s›n›rland›r›lm›flt›r. Bir ALT plan›nda, kontrollü ortam s›cakl›¤› ve nemi sa¤layabilen büyük bir çevre hücresi, 60°C ve %85 RH de¤erlerinde çal›flmas› için tasarlanm›flt›r. Bu testin süresi, h›zland›rma faktörü (AF) temel al›narak afla¤›daki flekilde hesaplan›r. Bask›n ar›za nedeninin test boyunca elektro-migrasyon olarak görülmesi, h›zland›rma faktörünü hesaplamak için Peck iliflkisini kullanmam›za olanak verir.

RH, u (kullan›m koflullar›) ve t (test koflullar›) koflullar›ndaki ba¤›l nemdir, Ea, aktivasyon enerjisidir ve Peck denklemi [4] ve çok say›da eski çal›flmas› ve sonuç deneyimine uygun flekilde 0,9 eV de¤erine eflittir, k, Boltzman sabitidir ve 8,617385x10-5 eV/k

de¤erindedir, T, u (kullan›m koflullar›) ve t (test koflullar›) koflullar›nda Kelvin cinsinden s›cakl›kt›r. Güven seviyesi sadece 2 örnek boyutu ve %80 güvenilirlik hedefini temel alarak hesaplamak için denklemi (8) k u l l an›rken, güven seviyesi %36 ile s›n›rland›r›lm›flt›r. Bu nedenle, Redresör Sistemi ALT plan› flu flekilde özetlenir: Redresör Sisteminin 2 örne¤inin 326 gün boyunca 60°C ve %85 RH ile test edilmesiyle, Ontario'nun, bir birimin ar›zas›z bir flekilde çal›flmas› durumunda %80 güvenilirlik ve %36 güven sergileyece¤i nominal hava koflullar›nda 10 y›ll›k (günde 8 saat) kullan›m simüle edilmifltir. Sistem seviyesi örnek boyutu k›s›tlamas›n›n 2 ve güven seviyesinin çok düflük oldu¤u bir durumda, sistem seviyesi ALT plan›, Peck denkleminin ard›ndan kritik bileflenlerin eskidi¤ini varsayarak, birimin beklenen nominal kullan›m ömrü içindeki herhangi bir hata nedenini keflfedecektir.

5 SONUÇLAR VE KULLANIM ÖM RÜ HESAPLARI Bu belgenin haz›rland›¤› s›rada, ALT planlar› uygulanmaktad›r. Testlerin tamamlanmas›n›n ard›ndan, herhangi bir ar›za ile karfl›lafl›lm›fl olsa da olmasa da sonuçlar, sistem ALT içindeki bloklar›n güvenilirli¤inin yeniden hesaplanmas›nda kullan›l›r. Daha sonra, 10 y›ll›k kullan›m ömrü boyunca Kullan›labilirli¤ini yeniden hesaplamak ve sistemin Kullan›labilirli¤ini tahmin etmek için BlockSim arac› kullan›l›r. Bugüne kadar tamamlanm›fl olan sistem seviyesi testler, 10 y›ll›k kullan›m boyunca güvenilirli¤in %80 oran›nda olaca¤›n› onaylam›flt›r. Sistem ALT, DC bara kapasitörlerinin h›zland›r›lm›fl ar›za modunu temel alarak tasarlanm›fl oldu¤undan ve test boyunca herhangi bir ar›za gözlemlenmedi¤inden, tedarikçi verileri ve kullan›m ömrü hesaplar›n› temel alan orijinal güvenilirlik hesaplamalar› güvenilir olarak kabul edilir ve RBD'nin güncellenmesine gerek yoktur. fiimdiye kadar test edilen 4 örnek d›fl›ndaki alt sistem testlerinde, toplam 108 döngü içinde 1 köprü ar›zas› meydana gelmifltir. Ar›zan›n test ku-

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 283 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

rulumu ile ilgili de¤il de IGBT’nin eskimesi ile ilgili oldu¤u kan›tlan›rsa e¤er bu, ar›zay› bulmak için tüm örnekleri daha uzun döngülerle test etmemiz ve RBD'yi, IGBT’lerin yeni güvenilirlik hesaplamalar›n› temel alarak güncellememiz gerekti¤i anlam›na gelir. Bu projede bir pilot proje sergilenmifl ve kullan›m ömrünün saha verileri ve ALT planlar› temel al›narak hesaplanmas›na yönelik ad›mlar aç›klanm›flt›r. Her ne kadar daha fazla saha verisi elde etmek ve daha fazla örnek ile daha uzun bir test sürecinden faydalanmak daha hassas hesaplamalar yapmam›z› sa¤lad›ysa da bu proje, örnek boyutu, test süresi ve saha verileri gibi k›s›tlamalar› ve saha, tedarikçi ve ALT sonuçlar› gibi birçok veri kayna¤›n› optimum hale getirme zorunlulu¤u olan bir gerçek hayat güvenilirlik tahmini örne¤i sa¤lam›flt›r.

EK- HAVA DURUMU VER‹LER‹ Normal depolama ortam›, s›cakl›k kontrolü sa¤lanan ya da sa¤lanmayan, kapal› bir iç mekand›r. Baz› durumlarda, depolama s›cakl›klar› d›ﬂ mekan ortam s›cakl›klar› ile benzer olabilir. Birimin, dünyada insanlar›n yaﬂad›¤› yerlerde depolanaca¤› beklenmektedir. Nominal s›n›rlar veya çok az durumda veya birimde uygulanabilecek mutlak maksimum depolama s›cakl›¤› s›n›rlar› belirlemektense, günlük ortalama s›cakl›k ve gün-

lük ortalama s›cakl›k aral›¤› için 50. yüzdelik dilim (nominal) veya 90. yüzdelik dilimi kullanaca¤›z. Ulusal ‹klim Veri Merkezinin dünyan›n her yerinden günlük olarak hava durumu verileri sa¤layan hava durumu istasyonlar› bulunur. Hava durumu verileri, 1 Temmuz 2005 - 1 Temmuz 2010 aras›nda, veritaban›nda yer alan dünyan›n her yerindeki hava durumu istasyonlar›n›n listesinden, rastgele olarak seçilen 20 istasyonun verilerini içermektedir. Sonuç olarak elde edilen 162.000 sat›r günlük veri de¤eri, minimum, maksimum ve ortalama s›cakl›klar› içerir. Maksimum s›cakl›k genel olarak sadece bir saat veya bir gün için al›n›r. Günlük minimum ve maksimum s›cakl›klar aras›ndaki fark, günlük s›cakl›k aral›¤›d›r. Excel yüzdelik dilim fonksiyonu kullan›larak, 90. yüzdelik dilim ve nominal veriler Tablo 1 ve Tablo 2'de gösterilir.

T. Xijin, "So¤utma fan› güvenilirli¤i: ar›za kriteri, h›zland›r›lm›ﬂ kullan›m ömrü testi, modelleme ve kalifikasyon." Güvenilirlik ve Sürdürebilirlik Sempozyumu, 2006. RAMS '06. Y›ll›k: 380-384. Ulusal ‹klim Veri Merkezi, ABD Ticaret Bakanl›¤›, 6. Temmuz 2012'den itibaren, h t t p : / / w w w 7 , n c d c . n o a a . g o v / C D O / c d o s e-

lect.cmd?datasetabby=GSOD&count ryabby=&georegionabby= Micol, A, C Martin, O Dalverny, M Mermet-Guyennet ve M Karama. "Stokastik Belirsizlik ile Güç Modülünde Kurﬂunsuz Lehimin Güvenilirli¤i." Mikroelektronik ve Güvenilirlik 49, no. 6 (2009). 4. Peck, D.S., “Nem Testi Korelasyonu için Kapsaml› Model,” IEEE IRPS Tutanaklar›, 1986. pp. 44 – 50. Condra, L. W. (2001). Deney Tasar›mlar› ile Güvenilirli¤in Geliﬂimi. New York, Marcel Dekker. Mettas, A. ve Z. Wenbiao (2005). Modelleme ve genel onar›m ile onar›labilen sistemlerin analizi. Güvenilirlik ve Sürdürebilirlik Sempozyumu, 2005. Tutanaklar. Y›ll›k. 7. Parler, Sam G., Jr., 2004. Elektrolitik Kapasitörler için Kullan›m Ömrü Çarpanlar›n›n Türetilmesi. IEEE Güç Elektroni¤i Birli¤i Bülteni 16 (1):11-12. Newcombe, D R, D Chamund, C Bailey ve H Lu. "IGBT Güç Modüleri için Güvenilirlik Ölçütleri." Elektronik Paketleme Teknolojisi ve Yüksek Yo¤unluklu Paketleme (ICEPTHDP), 2010, Uluslararas› Konferans›. Trinidade, D. ve S. Nathan, (2006). Onar›labilir sistemlerin saha güvenilirli¤inin izlenmesi için basit çizimler. Güvenilirlik ve Sürdürebilirlik Sempozyumu, 2006. Tutanaklar, Y›ll›k.

Elektrik Perpa Dergisi/Mart’14 284 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

ANADOLU’DAN Gsm:

DELTA CAN

Elektrik-Elektronik-‹nﬂ-Taah.G›da San.Tic.Ltd. ﬁti. Ersoylu Mah.‹pekyolu Üzeri No:256 K›z›ltepe / MARD‹N

• Telefax:

Tel:

GAZ‹ EKOL AYDINLATMA

Mücahitler Mahallesi 12 Nolu Sokak No: 8/5

Tel:

ﬁehit Kamil / Gaziantep

Faks: Gsm: e-mail:

toptan elektrik malzemeleri san. ve tic. MRK: KARAGÖZ MAHALLES‹ TORUN SOKAK NO: 23 ﬁAH‹NBEY / GAZ‹ANTEP DEPO: KARAGÖZ MAHALLES‹ TORUN SOKAK NO: 13 ﬁAH‹NBEY / GAZ‹ANTEP WEB: www.yildizelektirik.com.tr

MA‹L: info@yildizelektirik.com.tr

TEL: 0342 230 92 78 - 220 64 45

FAX: 0342 232 00 15

AKIM 82

ELEKTR‹K PANOLARI & POSTA KUTULARI Karagöz Mahallesi Bedesten Sokak No. 3/A ﬁahinbey / GAZ‹ANTEP

Telefax:

• Gsm: • AKIM82ELKPANOLARI@hotmail.com

POZ‹T‹F ELEKTR‹K

Karagöz Mahallesi Boza¤a Sokak No:7 GAZ‹ANTEP

Tel: 0342 231 93 33 • T e l e f a x : 0342 220 01 73

ANADOLU’DAN Gsm:

“Aydınlı!ın Gülen Yüzü” SAYAÇ, PANO & ARAÇ TAK‹P S‹STEMLER‹ TOPTAN & PERAKENDE ELEKTR‹K MALZEMELER‹ FAB. ‹Nﬁ. KOMPANZASYON & KUMANDA PANOLARI Akçekale Yolu No.72 ﬁANLIURFA • Faks: Tel:

‹MAJ ELEKTR‹K AYDINLATMA Her Türlü Elektrik Malzemeleri Toptan ve Perakende Sat›ﬂ Merkezi

Atatürk Blv. Stat Sok. Karakoyunlu Apt. Alt› No: 10/D fi.URFA • Tel: Karaköprü 35. Mt.Yol Nar Kavfla¤› Kaplan Apt. Alt› No:1 fi.URFA • Tel:

‹pekyol Caddesi 1. Arabac›lar Apt. Alt› No. 30 ﬁANLIURFA

Tel&Fax: e-mail:

• Gsm:

HAL‹S ENERJ‹ ELEKTR‹K SAN ve T‹C.LTD.ﬁT‹ Tel:

Paﬂaba¤› Mah. Cumhuriyet Cad, Orkide Apt. Alt› No: 9/B ﬁANLIURFA

Fax: Gsm: e-mail: haliselektrik@hotmail.com

KÖKSAN TRAFO Evren Sanayi Sitesi 1.Cadde 9.Sokak No: 25 ﬁ.Urfa

Gsm:

Tel&Fax: e-mail:

ANADOLU’DAN Gsm:

ÜSTÜN SAN

OG-AG Panolar› • Kumanda Panolar› • Sulama Panolar› Otomasyon Panolar› • Bina Sayaç • Panolar› • Kablo Kanallar› LEGRAND - FEDERAL - S‹GMA YETK‹L‹ BAY‹‹ - EDAﬁ VE TOK‹ ONAYLI

‹skenderpaﬂa Mah. E¤ri Sok. No: 91 D‹YARBAKIR

Tel:

ustunsanpano@hotmail.com

Fax:

AK ELEKTR‹K Aliemiri 4. Sokak No: 3/C Yeniﬂehir / D‹YARBAKIR

• Fax:

Tel:

• Gsm:

RUHBAﬁ ELEKTROMARKET

Schneider, Siemens, Prysmian Kablo ürünleri toptan ve perakende sat›fl› e-mail: • gsm: Merkez: Sanayi Bölgesi 3. Cadde No: 24 Kayseri • Tel: • Fax: fiube: Sanayi Bölgesi 3. Cadde No: 9/B Kayseri • Tel: • fax: fiube: Sanayi Bölgesi 6. Cadde No: 28 Kayseri • Tel: • Fax:

ﬁEN ELEKTR‹K

Tel:

‹Nﬁ .TAAH. TUR‹ZM GIDA T‹C. VE SAN. LTD. ﬁT‹. Eski Sanayi Bölgesi 2. Caddesi No: 13/A Kocasinan / KAYSER‹

Fax:

Tel:

MAKSEL

Elektrik ‹ç ve D›fl Tic.Ltd. fiti. Okçumusa Caddesi Erseven ‹fl Han› No: 28/12 Karaköy / ‹STANBUL

Tel & Fax:

PLAT‹N AYDINLATMA&ELEKTR‹K 75. Y›l Mah. ‹stiklal Caddesi No: 49 Sultangazi / ‹STANBUL

Tel:

Fax:

Gsm:

e-mail: info@platinaydinlatmaelektrik.com • web: www.platinaydinlatmaelektrik.com

Gsm:

ﬁANLI ELEKTR‹K

M‹CROKON KONDANSATÖRLER‹ GENEL SATICI • KONDAfi KONDANSATÖRLER‹ YETK‹L‹ BAY‹‹ EDE KONDANSATÖRLER‹ YETK‹L‹ SATICI *Daimi Devre Kondansatörleri *Motor ‹lk Hareket Kondansatörleri *Güç Kondansatörleri *Bobinaj Malzemeleri Bankalar, Okçumusa Caddesi Menevfle ‹flhan› No. 22/133 Karaköy / ‹STANBUL • Fax: Tel:

KOMPRO ELEKTR‹K ELEKTRON‹K Elektrik-Elektronik-Komponentler

Perpa B-Blok Kat: 12 2169 Okmeydan›/‹STANBUL

Tel: 0212 221 06 01 • Fax: 0212 221 06 04 e-mail: info@kompro.com

YÜKSEL ELEKTR‹K San. & Tic. Ltd. ﬁti. Bankalar Caddesi Yan›kkap› Sokak Güney Han No. 16-18 Karaköy / ‹STANBUL

Tel:

Fax:

ORB‹TEK ELEKTR‹K Okçumusa Cad. Tutsak Sok.No:19/1

Tel:

•

Beyo¤lu / ‹STANBUL

Fax:

Perpa Ticaret Merkezi A Blok Kat 5 No. 408 • Tel:

Perpa Ticaret Merkezi B Blok Kat 2/12 Okmeydan›

Tel: Fax:

01 21

orbitek.elektrik@hotmail.com Seslendirme Sistemleri-CCTV Kamera Sistemleri-H›rs›z Alam Sistemleri-Yang›n Alarm Sistemleri- Projeksiyon SistemleriEmek Kablo Ürünleri-Hemﬂire Ça¤r› Sisitemleri-Sahne Ayd›nlatma ve Seslendirme Sistemleri-‹kaz Lambalar› ve Siren ÇeﬂitleriApartman ve Villa Görüntülü Görüntüsüz Diafon SistemleriVitec Güvenlik Sistemleri-Tekofaks Panasonic Bayi-Yamaha ve Jamo Ev Sinema Sistemleri

RADYOPANÇ

ELEKTRON‹K C‹HAZLARI VE MALZEMES‹ T‹C. A.ﬁ.

Bereketzade Mah. fiair Ziya Pafla Cad. No: 36 34420 Karaköy/Beyo¤lu/‹stanbul Tel: +90(212) 244 41 20 - 293 31 17 - 292 47 83/84 • Faks: +90(212) 252 26 99 Merkez Mah. Kaz›m Orbay Cad. No:72 34381 Bomonti/fiiflli/‹stanbul Tel: +90 212 246 09 80-248 99 23-343 05 82/83 • Faks: +90 212 241 61 08 satis@radyopanc.com.tr • radyopanc@radyopanc.com.tr • www.radyopanc.com.tr

ANADOLU ELEKTR‹K OTOMASYON SAN.LTD.ﬁT‹

Topkap› Davutpafla Caddesi Befller ‹fl Merkezi No: 20/41 Zeytinburnu/‹STANBUL

Tel: 0212 674 63 03 -674 56 39 • Fax: 0212 674 5697 e-mail: anadoluelektrikotomasyon@hotmail.com

Toptan ve Perakende Elektrik Malzeme Sat›fl› Ar›za Bak›m Elektrik ‹flleri Endüstriyel Otomasyon Sistemleri Bilgisayar Data Telefon Santral Kurulum Orta ve Alçak Gerilim Panolar› Güç Kumanda ve Ayd›nlatma Ofis Ayd›nlatma Dekorasyon Elektrik Taahhüt ‹flleri

Gsm:

ANKARA LED MARKET MET‹N AYDINLATMA

Ledli armatür çeﬂitleri,Ledli ampüller ve Teknik ayd›nlatma armatürlerinin Totan sat›ﬂ›n› yapmaktay›z.

Sanayi Caddesi No: 21/2 Ulus ANKARA

• Fax:

Tel:

Sanayi Caddesi. Sanayi Han B Blok Kat: 2 No: 23/49 Ulus/ANKARA

Tel:

- 312

Fax: cemarslan@cemguvenlik.com.tr • www.cemguvenlik.com.tr

T‹MES‹S ELEKTR‹K ELEKTRON‹K San. ve Tic. Ltd.ﬁti.

Bereketzade Mah. Büyükhendek Cad. Kule ‹ﬂ Merkezi Kat: 3 No: 306 Beyo¤lu / ‹STANBUL

Fax:

Tel:

Timesis.omer@gmail.com

DREAMSES SES IﬁIK GÖRÜNTÜ ve SAHNE S‹ST.

AYES S‹NEMA ve SES S‹STEMLER‹

Elektronik San. Ve Tic. Ltd. fiti. Perpa Tic Merkezi B Blok Kat: 5 No: 164 fiiflli / ‹STANBUL Tel: Fax: 0212 221 35 19 • Gsm: 0542 457 50 17 • hasan.tercan@ayessinema.com •

TELMAR

Perpa Tic. Merk.A Blok Kat: 8 No: 1105 Okmeydan›,ﬁiﬂli / ‹STANBUL

Tel: Gsm:

onderb@dreamses.com • info@dreamses.com

www.dreamses.com

MAKSEL ELEKTR‹K Okçumusa Cad. Erseven Han No: 74/12 Karaköy ‹STANBUL Tel: Fax:

Telefon santralleri,Dect ve sabit telefon makinalar›, Network altyap› çözümleri,H›rs›z ve yang›n ihbar sistemleri, Kamera ve kartl› geçiﬂ sistemleri, Elektrik tesisatlar› ve montaj›, Ups sat›ﬂ ve montaj›

Perpa Tic Merk. A Blok Kat: 6 No: 545 Okmeydan› / ‹STANBUL

Tel: Fax: info@telmarelektronik.com www.telmarelektronik.com

ERKMEN ‹NﬁAAT Gürsel Mah. Nurtaç Cad. No: 47/8 Ka¤›thane ‹STANBUL

Tel&Fax: Gsm: www.erkmeninsaat.com.tr

SENTEZ B‹LG‹SAYARLI ZAMAN KONTROL Güv. Sis. Ve Müh.Hiz.Ltd.fiti. Perpa Tic Merk. B Blok Kat: 8 No: 1108 Okmeydan› fiiflli / ‹STANBUL

Tel: Fax: 0212 674 32 35 Gsm: 0555 990 78 31

Gsm:

AS ELEKTR‹K Gülabibey Mah. ‹nönü Cad.No:119 / B ÇORUM

Tel:

GSM:

MERT

ELEKTR‹K & OTOMASYON Çepni Mah.‹nkilap cad. No:4

Tel:

ÇORUM

GSM:

SÖNMEZ ELEKTR‹K Cengiz Topel Cad. 100.Y›l Çarﬂ›s› No:14/A

Tel:

ÇORUM

• Fax:

EREN ELEKTR‹K Taﬂhan Cad.No:37

ÇORUM

GSM:

Tel:

ERGÜN

ELFA ELEKTR‹K Osmanc›k Cad. No:74/A Tel: GSM:

ÇORUM

Tesisat - Taahhüt - Toptan -

Gülabibey Mah.Ata Cad.Büﬂra Apt.No:37/A ÇORUM

Tel: GSM:

ARDA ELEKTR‹K

Plan-Proje-Tesisat-Tadilat-Ar›za Bak›m-Onar›m-Diafon Cengiz Topel Cad.No:8/B ÇORUM Tel: GSM:

GÜNGÖREN ELEKTR‹K Yavruturna Mah.Bahabey Cad.No:84/B ÇORUM

Gsm:

ABONE FORMU / SUBSCRIPTION FORM ABONE FORMU / SUBSCRIPTION FORM SEKTÖRE B‹R ADIM DAHA YAKIN OLMAK ‹Ç‹N AﬁA⁄IDAK‹ FORMU DOLDURUNUZ… FILL IN THE BLANKS COMPLETELY IN THE SUBSCRIPTION FORM. SEND FORM AND BANK DETAILS VIA FAX.

/ / / / / / / ABONE FORMU / / / / / / / ABONE BAﬁLANGIÇ SAYISI …………………....................………… ABONE B‹T‹ﬁ SAYISI

…………………....................………

ELEKTR‹K Perpa (ELEKTR‹K-ELEKTRON‹K-OTOMASYON-ENERJ‹-MAK‹NA-KONTROL S‹STEMLER‹) DERG‹S‹'NE ………………....................………… SAYISINDAN ‹T‹BAREN 12 AY ABONE OLUYORUM. ABONEL‹K BEDEL‹ OLAN 100 TL+KDV'yi (HCS YAYINCILIK MATBAACILIK ORG. T‹C. LTD. ﬁT‹. GARANT‹ BANKASI Hesap Numaras›: 459-6294879 IBAN:TR06 0006 2000 4590 0006 2948 79 / KUVEYTTÜRK BANKASI Hesap Numaras›: 239-8713029 IBAN:TR63 0020 5000 0087 1302 9000 01) YATIRDIM. ABONE KAYDIMIN YAPILARAK DERG‹M‹N HER AY AﬁA⁄IDAK‹ ADRES‹ME GÖNDER‹LMES‹N‹ R‹CA EDER‹M.

/ / / / / / FATURA B‹LG‹LER‹ / / / / / / ADI / SOYADI:………………....................…....................……… D. TAR‹H‹ VE YER‹: ………..………....................………… F‹RMA ADI: ………………....................………...........................… MESLE⁄‹/GÖREV‹: ……………..…....................………… DERG‹ TESL‹M ADRES‹: ………………....................…………………………....................……………………...……....................…… ………………....................…………………………....................…………………………....................…………………………....................……….............… ………………....................…………………………....................…………………………....................…………………………....................……….............…

POSTA KODU: ………………....................………...........................… ﬁEH‹R: ……………….....................………...........................… TELEFON (EV): ………………....................………...........................… (‹ﬁ):

………………..............................………...........................…

FAX: ………………....................……….........................................................… WEB: ……………….........................………...........................… E-MA‹L: ………………....................………...........................…………………....................………...........................…………………....................… •ELEKTR‹K •AYDINLATMA •ELEKTRON‹K •OTOMASYON •ENERJ‹ •MAK‹NA •KONTROL S‹STEMLER‹

PERPA T‹CARET MERKEZ‹ A BLOK KAT 5 NO. 283 OKMEYDANI - ‹STANBUL / TÜRK‹YE Tel: • Fax: • Gsm: www.elektrikperpadergisi.com • info@ elektrikperpadergisi.com

Gsm:

EM‹N ELEKTR‹K

AG ve OG Elektrik Montaj ve Taahhüt

M. Varinli Cad.Ünzile Hatun Apt. No:23/A

AMASYA

Tel & Fax: 0358 218 88 30 • Fax: 0358 218 93 30 GSM: 0533 550 52 26 - 0533 344 26 20 e-mail: eminelektrik.05@hotmail.com

L‹DER ELEKTR‹K Elektrik Malzemeleri Sat›ﬂ›-‹nﬂaat-Taahhüt Camicedit Mah.Okul Sok.No:8 Merzifon / AMASYA

Tel: 0358 514 24 58 • Fax:0358 514 24 60 • GSM: 0533 510 42 46

YILMAZ MÜHEND‹SL‹K

Elektrik-Do¤algaz www.y›lmazmuh.com.tr • e-mail: y›lmazmuhendislik05@hotmail.com MERKEZ: Camicedit Mah.Müftülük Cad.No:16/A MERZ‹FON

Tel & Fax: 0358 513 77 89 • GSM: 0546 452 77 87 ﬁUBE: Zübeyde Han›m Blv.No:16 GÜMÜﬁHACIKÖY

Tel & Fax: 0358 717 35 18 • GSM: 0537 416 24 90

Kömürcüo¤ullar› ERHAN ELEKTR‹K PTT Karﬂ›s› No: 27/C

Merzifon / AMASYA

Tel: 0358 513 86 42 • GSM: 0542 253 10 39

Gsm:

TANER ELEKTR‹K Merkez: ‹mes Sanayi Sit. A Blok 108 Sok. No:27 Ümraniye / ‹STANBUL

Fax:

Tel:

fiube: Çerkeflli Köyü Çerkeflli OSB. Mah. ‹mes OSB. 1. Bulv. No:3 Dilovas›/GEBZE

Tel: 0262 290 26 13-11 Fax: 0262 290 26 06 Gsm: 0530 202 57 93

TINARSOY V‹ZYON ELEKTR‹K NETPAY B‹L‹ﬁ‹M Fahrettin Kerim Gökay Cad. No: 52 ELEKTROMARKET B‹L‹ﬁ‹M Üçevler Mah. Nilüfer Tic. Merk. 66. Sok. No: 31 Nilüfer/BURSA

Tel: 0224 443 61 03 Fax: 0224 443 75 82

Nusratiye Mah. Çakmak Cad. No: 87/C Beﬂyol,Akdeniz/MERS‹N

Ziverbey,Kad›köy/‹STANBUL

Tel: 0216 800 11 88 Gsm: 0532 594 73 42 www.7x.com.tr

Tel: Gsm:

www.xticaret.com

HAZER AYDINLATMA ONUR ELEKTR‹K BEM ELEKTRON‹K Emekyemez Mah. Tutsak Sok. Sar›o¤lu Han

Perpa Ticaret Merkezi B Blok Kat: 12 No:

No:10/3-5 Karaköy/‹STANBUL

2117 ﬁiﬂli/‹STANBUL

Tel: 0212 297 53 57 Fax: 0212 297 53 58

Okçumusa Cad. Menevﬂe ‹ﬂ Merk. No:

Tel: 0212 220 65 65 Fax: 0212 220 65 62

22/276 Karaköy/‹STANBUL

Gsm: hamza_haydaroglu1@hotmail.com

‹NTERAKT‹F ELEKTR‹K

Okçumusa Cad. ‹pek Ç›kmaz› Sok. Alkan Han No: 2/19 Beyo¤lu/‹STANBUL

Tel: 0212 293 07 49 Fax: 0212 293 07 49 Gsm: interaktif.elk@hotmail.com

EYKALED AYDINLATMA Perpa Ticaret Merkezi A Blok Kat: 6 No: 495 ﬁiﬂli/‹STANBUL

Tel: 0212 423 04 22 Gsm: 0532 727 91 25 aysun.aslan@eykaled.com www.aykaled.com

Tel:

INTERCOM ELEKTRON‹K

Eriﬂteci Sok. Abed Han Kat:1 No: 7/31 Karaköy/‹STANBUL

Tel: Fax: 0212 252 83 97 Gsm: 0541 427 18 76

Gsm: 0543 971 47 70 burcintezcan@bemelektronik.com

ZEPA ELEKTR‹K Büyükhendek Cad. Selçuk ‹ﬂ Merkezi No: 55 Kat: 3/411 Karaköy/‹STANBUL

Tel: Fax: 0212 293 01 90 Gsm: 0532 589 15 45

interkom@interkomelektronik.com www.interkomelektronik.com

zepaelektrik@hotmail.com

ORKA ELEKTR‹K

ORSA B‹L‹ﬁ‹M

Toptan ve Perakende Malzeme Sat›ﬂ›,Mühendislik Hizmetleri, O.G ve A.G Pano ‹malat›, Fabrika ve ‹nﬂaat Tesisatlar›,Kumanda Panolar› Gülba¤lar Mevkii Ankara Cad. No: 240/B Pendik/‹STANBUL

Merkez: Perpa Ticaret Merkezi B Blok Kat: 7-8 No: 895 ﬁiﬂli/‹STANBUL

Tel: 0216 307 74 96 Fax: 0216 307 74 97 Gsm: 0555 658 94 26

ﬁube: H›d›ra¤a Mah. Borsa Meydan› No: 1 Çorlu/TEK‹RDA⁄

www.orkaelektrik.com

Tel: Fax: Gsm:

Tel: 0282 650 01 55-53 Fax: 0282 650 01 51 hasan.hasbal@orsabil.com