Reizen 2016 by Erdee Media Groep

Reformatorisch Dagblad

vrijdag 15 januari 2016, 45e jaargang nr. 241

reizen Lekker weg in eigen land of toch naar het buitenland? Twee weken nietsdoen of een periode vol activiteiten? Of dit jaar toch maar eens cultuur en historie opsnuiven? De mogelijkheden voor de invulling van een vakantie zijn legio. Een greep eruit in deze bijlage. Van kerkhistorie in Zeeland tot zonovergoten, nog niet ontdekte plekjes in Portugal.

Vakantie

2016

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

Bos en Bach, graan en Goethe tekst J. Visscher beeld RD

Fietsend door de natuur in de Duitse deelststaat Thüringen stuit je op sporen van mannen van naam en faam. Zoals Bach, Luther en Goethe.

obuust oogt-ie. Imponerend. Op een 440 meter hoge heuvel torent de Wartburg boven Eisenach uit, een stadje midden in Duitsland. Boven op de burchttoren staat een goudkleurig kruis en wappert de Duitse vlag. Inspireerde dit markante bouwwerk kerkhervormer Maarten Luther tot het schrĳven van zĳn vermaarde Lutherlied? ”Een vaste Burcht is onze God. Een toevlucht voor de Zĳnen. Al drukt het leed, al dreigt het lot. Hĳ doet Zĳn hulp verschĳnen.” Kale cel Zeker is in ieder geval dat de reformator zich in 1521 en 1522 verschanste in de Wartburg. De

De Wartburg, waar Luther verbleef.

monnik was in mei 1521 vogelvrĳ verklaard op de rĳksdag van Worms. Op de Wartburg vermomde hĳ zich en kreeg hĳ de schuilnaam Jonker Jörg. Luther zat op de burcht niet stil. Zo vertaalde hĳ in zo’n elf weken het Nieuwe Testament vanuit het Grieks in het Duits. De Lutherkamer is een van bekendste vertrekken van de Wartburg. Hĳ oogt als een kille, kale cel. De vurige reformator voelde zich er vaak eenzaam en verlaten. In brieven die hĳ vanaf de Wartburg aan bekenden schreef klaagde hĳ zĳn nood, blĳkt uit het in 2014 verschenen boek ”Luther op de Wartburg. Brieven in ballingschap” van ds. P. den Ouden. Aan zĳn metgezel Philipp Melanchthon schreef Luther bĳvoorbeeld: „Je vergist je geweldig als je denkt dat ik hier in grote zorgen zit over de voortgang van Gods zaak. Dat jĳ dat denkt, bezorgt mĳ schaamte en pĳn; ik zit hier juist met een ongevoelig en hard hart te niksen. Helaas, ik bid zelden en kan nog niet één zucht doen voor de kerk Gods. Het enige wat ik voel is dat er in mĳn ongetemde vlees een heet vuur van

Fietsend door de Duitse deelstaat Thüringen tref je sporen aan van mannen van naam en faam. Zoals Luther en Bach.

lusten brandt. Terwĳl mĳn geest behoorde te branden, brandt mĳn vlees door boze lusten, luiheid, traagheid en slaperigheid.” Muziek Luther woonde in zĳn jeugd enkele jaren in Eisenach. Op de Karlsplatz in het stadje staat een metershoog bronzen beeld van de reformator. De Bĳbel in zĳn hand. In de Georgenkirche in Eisenach preekte Luther. Muziek was belangrĳk voor de hervormer. „Hĳ maakte 37 liederen. Door noten bracht hĳ teksten tot leven”, vertelt gids Cornelia Hartleb tĳdens een rondleiding. Eisenach heeft wat met muziek. De vermaarde componist Johann Sebastian Bach (1685-1750) zag het levenslicht in de stad. Ook van hem staat er een standbeeld in Eisenach. Liefhebbers van klassieke muziek kunnen hun hart ophalen in museum het Bachhuis. Bach werd in 1685 in de Georgenkirche gedoopt. Diverse Bachgeneraties beroerden de orgeltoetsen in het godshuis. „We hebben hier veel beroemdheden”, glimlacht Hartleb. Roofvogel Eisenach ligt aan de 225 kilometer lange ﬁetsroute ”Städtekette” (Stadsketen) in Thüringen. Die toer voert langs zeven –historische– steden in de Duitse deelstaat. Wie even wat anders wil dan Bach, burchten en bouwstĳlen kan rondﬁetsen in het glooiende en heuvelachtige land.

Een aangename ervaring, afgaand op enkele ritjes van bĳ elkaar 70 kilometer van de „Städtekette”. Zeker als de zon schĳnt. Je ﬁetst te midden van gele koolzaadvelden, groene graanakkers, lieﬂĳke riviertjes en vakwerkhuizen. Roodbont vee graast in de wei. Hier een roofvogel, ginds een eekhoorn. Synagoge Sporen van Duitslands naziverleden zĳn onder meer te vinden in Gotha. In de stad wĳst gids Dmitri Jaroschwewski een straat in. „Daar stond vroeger een Joodse synagoge. Die is in 1938 tĳdens de Kristallnacht afgebrand.” In

De Krämerbrug in Erfurt.

die angstige nacht, van 9 op 10 oktober, verwoestten de nazi’s in Duitsland honderden Joodse gebedshuizen, winkels, huizen en begraafplaatsen. In Gotha liggen enkele Stolpersteine (struikelstenen) op straat. Het zĳn glimmende steentjes die herinneren aan de Holocaust. Maarten Luther verbleef meer dan eens in Gotha, onder meer om het Woord te brengen. Mis was het toen de reformator op 27 februari in 1537 in de stad belandde. Geplaagd door een nierkwaal bracht hĳ enkele dagen door in een herberg. Zĳn toestand was zo beroerd dat zelfs zĳn aanstaande begrafenis werd besproken.

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

Duitsland Eisenach

Weimar Gotha

Erfurt

Jena

4 Thüringen ©RD, André Dorst – bron: Maps4news

Watertje niet ver van Weimar.

Het imposante barokkasteel Slot Friedenstein karakteriseert Gotha. Aandacht is er voor schilder Lucas Cranach der Ältere (de Oudere), een tĳdgenoot én geestverwant van Maarten Luther. Cranach schilderde onder meer portretten van Luther en diens metgezel Melanchthon. Cranach was een bedrĳvig man. Samen met mensen die bĳ hem in dienst waren, produceerde hĳ vele honderden schilderĳen. Ook was hĳ apotheker en boekhandelaar. Zĳn zoon Lucas Cranach der Jüngere (de Jongere) zette de activiteiten van vader voort. Gids Jaroschwewski wĳst op een Cranachschilderĳ. Daarop

staat onder anderen de gekruisigde Christus afgebeeld. „Je ziet er de zondeval in terug. Maar ook iemand die zich tot Jezus wendt. Het boze wordt overwonnen. Hoewel ik zelf geen christen ben, vind ik dit het bĳzonderste schilderĳ van Cranach der Ältere.” Glazen toren Ook in studentenstad Jena, waar menigeen zĳn brood verdient in de optische technologie, bepaalt een ﬁks bouwwerk de skyline. Ditmaal is dat een ‘glazen’ Jenatoren van 134 meter hoog. Met de lift ben je in een oogwenk boven. De glazen gigant verrees in de jaren zeventig van de vorige

Een bewoonde brug Liefhebbers van historische bouwstijlen kunnen hun hart ophalen in Erfurt, de hoofdstad van de Duitse deelstaat Thüringen. Zo zijn er gebouwen in rococo-, jugendstil- en renaissancestijl te vinden. Paradepaardje van Erfurt is de St.-Mariadom met pal daarnaast de St.-Severuskerk. De aan een plein gelegen kerken torenen boven de stad uit. Maarten Luther verbleef jarenlang in Erfurt. Hier sloot hij zich in 1505 aan bij het klooster van de augustijnen, waar hij in 1506 de gelofte als monnik aﬂegde. In Erfurt studeerde

Luther theologie. Hij werd in 1507 in de St.-Mariadom tot priester gewijd. Bijzonder in Erfurt is ook de Krämerbrug. Het 120 meter lange middeleeuwse bouwwerk geldt als de langste bebouwde én bewoonde brug van Europa. In de als winkelstraat ogende brug bevinden zich artistieke winkels. „Je mag hier geen zaak beginnen waar je zomaar moderne smartphones verkoopt. Anders wordt het als je bijvoorbeeld historische fototoestellen wilt aanbieden”, zegt gids Matthias Gose.

eeuw, op initiatief van toenmalig DDR-leider Walter Ulbricht. Gids Sabine Weiss is niet gecharmeerd van de kolos. „Aanvankelĳk zou er nóg zo’n toren in Jena gebouwd worden. Gelukkig ging dat niet door en konden wat oude gebouwen gespaard blĳven.” Ook in Jena zĳn sporen van Luther te vinden. De reformator preekte in de St.-Michaelkerk, die vlak bĳ de glazen Jenatoren staat. Liefdesdrama’s Door groene velden is het fraai ﬁetsen naar Weimar. Een beladen stad. Waar Hitler veel aanhang had en de menigte op het marktplein opzweepte. Waar eeuwen eerder Luther preekte. Waar Johann Wolfgang von Goethe, een van Duitslands bekendste schrĳvers, in 1832 op 82-jarige leeftĳd stierf. Goethe schreef de bestseller ”Die Leiden des Jungen Werthers” (Het lĳden van de jonge Werther). Het boek gaat over de jonge Werther die verliefd wordt op Lotte. Zĳ is echter al verloofd. Dat grĳpt Werther zo aan dat hĳ uiteindelĳk zichzelf van het leven berooft. Triest genoeg veroorzaakte de verschĳning van de roman een golf van zelfmoorden onder jongeren die met dergelĳke liefdesdrama’s te maken hadden.

De St.-Mariadom (l.) in Erfurt, daarnaast de St.-Severuskerk.

Meer informatie: Thüringer Tourismus GmbH, tel. 0049 (0) 36137420. >>thueringen-entdecken.de >>vakantie-thuringen.nl

In Jena bepaalt de Jenatoren de skyline. Rechts de St.-Michaelkerk.

Ouddorp Hardenberg Nunspeet Parijs Domburg Londen

Texel

Drenthe

Het hele jaar genieten van de bergen in Tirol 5 dagen halfpension v.a.

nleven

Er vaar het echte buite

€ 270,Een vakantie bij bungalowpark Hoge Hexel voelt als thuiskomen. Lekker genieten met het hele gezin in het mooie, afwisselende

7 dagen halfpension v.a.

geniet u van het echte buitenleven!

€ 378,-

www.bungalowparkhogehexel.nl.

landschap van Overijssel. Vanuit onze prachtig gelegen bungalows

Ga voor onze actuele prijzen naar

Familie Wim en Lydia Tabor - Minderhoud Schäflershof 4 - Weissenbach am Lech Oostenrijk/Tirol Tel:+43(0)5678 5277

boek online op www.hotel-florence.at

Speciaal voor u als abonnee van het RD... BOERDERIJ-APPARTEMENTEN 2-4-8 persoons nabij Ommen, etsen en wandelen met direct toegang tot zowel Salland, Twente als het Vechtdal. Week v.a. € 120,00; midweek v.a. € 80,00; weekend v.a. € 85,00 Tevens camping aanwezig tel.0546-671703 www.dereggevallei.nl

Korting tot

€ 69,p.p.

Vakvilla Vonder Villa Verhuur Ommen

Voordeelarrangement in Sauerland Vo

Heerlĳk wandelen of skiën in winters Sauerland 3-daags Erdee voordeelarrangement: Welkomstdrankje 2x overnachting inclusief uitgebreid ontbijtbuffet 2x heerlijk 3-gangen keuzemenu met saladebuffet Gebruik van zwembad, stoombad & rustruimte Gratis gebruik van midgetgolf- en tennisbaan Abonneevoordeel: Aankomst op maandag t/m woensdag € 89,- p.p. i.p.v. € 158,- p.p. Aankomst op donderdag € 99,- p.p. Aankomst op vrijdag en zaterdag € 109,- p.p.* *Verlenging per nacht kost € 39,- p.p.

Het gastvrije 4-sterren hotel Hesborner Kuckuck in Hallenberg is prachtig gelegen aan de bosrand in het hart van het Sauerland. In de directe omgeving starten verschillende wandelen fietsroutes. Voor wintersporters bieden het nabijgelegen Züschen en Winterberg uitkomst! Na een dag in de gezonde buitenlucht kunt u heerlijk relaxen in het wellness centrum en genieten van een heerlijk diner. Voorwaarden Bovenstaande prijs is gebaseerd op twee personen per kamer en excl. Verblijfsbelasting à € 1,20 p.p.p.n. en € 7,50 reserveringskosten.

Luxe vakantiehuizen OMMEN • Gelegen aan de voet van de Lemelerberg

10 TOT 20 PERSONEN

www.valdor.lu

Check beschikbaarheid op:

Um Gaertchen 2, L-9747 Enscherange, Luxemburg

www.vakvilla.nl of bel: 06-55748500

“IK BEN EEN OLDEMEYER”

Vernieuwd eigentijds sanitair Kleine rustige familiecamping Kindvriendelijk Prachtige natuur Wandelen vanaf de camping

Ook verhuur van huisjes, chalets, stacaravans en trekkershutten

Deze actie is geldig t/m 31 maart 2016 m.u.v. feestdagen en op basis van beschikbaarheid.

inclusief ontbijt

Reserveren kan uitsluitend bij Goedverblijf.nl via www. goedverblijf.nl/erdee1015

Of telefonisch op werkdagen van maandag maandag t/m vrijdag van 09.00 tot 18.00 uur en op zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur.

Kijk voor meer informatie op rd.nl/abonneevoordeel

Dagtochten en reizen “ik heb weer heel veel zin in camping De Oldemeyer. De hele dag spelen op de camping en in het zwembad. Dat is het leukste wat er is”. www.oldemeyer.nl of bel 0523-262805 Rheeze - Hardenberg

Reis naar Duitsland/Polen/Auschwitz Meerdaagse tocht naar Berlijn Dagtochten naar Antwerpen en Amsterdam Israëlreis 2016 i.s.m. de

meer info en inschrijving: www.dep-israel.nl

0348-48 99 29

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

De dijk voor jou alleen

Vanaf de dijk heb je een onbelemmerd uitzicht op het weidse landschap van de Waal.

tekst en beeld Geertje Bikker-Otten

Fietsen is een haast ideale manier om je door een rivierenlandschap te bewegen. Je hebt tijd genoeg om de charmes van hoge luchten, weidse verten, wilde bloemen in de berm en gestaag voortschuivende vrachtschepen te ondergaan. Langs de Waal en de IJssel heb je vaak ook nog eens de dijk voor jou alleen. Verslag van een driedaagse fietstocht, enigszins in de sporen van de dichteres Ida Gerhardt.

erst was er de behoefte om langs Nederlandse rivieren te fietsen. Later voegde zich daarbĳ het plan om een aantal woonplaatsen van Ida Gerhardt (1905-1997) aan te doen. Zĳ ontleende immers voor menig gedicht inspiratie aan de natuur, in het bĳzonder aan het rivierenlandschap. „Wolken en licht, in wisselende staten” schreef ze bĳvoorbeeld over de Ĳssel bĳ Veecaten. Met behulp van een routeplanner en fietsknooppunten is het tamelĳk eenvoudig om zelf een thematische tocht uit te zetten. Dit wordt de route: eerst naar Gorkum, dan de Waal stroomopwaarts tot Nĳmegen. Daarna eerst naar het oosten en vervolgens naar het noorden, de loop van de Ĳssel volgend. Twee rivieren, twee werelden. Eerst de Waal – met weidse landschappen en hoge dĳken. Daarna de Ĳssel – een heel andere beeld, lieflĳker en ogenschĳnlĳk minder door mensenhanden aangelegd. Het is eind augustus en dus nog zomervakantie. Maar de weersverwachting is voor fietstoeristen mogelĳk te afschrikwekkend: veel wind, heftige buien, mogelĳk zelfs onweer. Met als gevolg dat we drie dagen lang dĳken en fietspaden nagenoeg voor ons alleen hebben. In Gorkum, de stad waar Gerhardt als kind woonde, gaat het gelĳk al

mis. Buiten de Waterpoort: daar moet ergens het gedicht ”Het schip” op de vestingwal te lezen zĳn. Maar het blĳkt onvindbaar. Er is wel een soort park met een aantal kunstwerken, dat we onverrichter zake doorkruisen. Maar geen spoor van Gerhardt. Afferden, waar we op een boerencamping willen overnachten, is nog ver. En het gaat steeds harder regenen. We geven het op en haasten ons naar de veerpont naar Woudrichem, die op het punt staat af te varen. Het traject na Slot Loevestein is het minst aantrekkelĳke gedeelte van de route. Het lĳkt wel een soort landschappelĳke bouwput. Er rĳden vrachtwagens af en aan, shovels zĳn druk in de weer met het verplaatsen van grond. Het zal wel een doel hebben en het wordt uiteindelĳk vast beter. Maar onwillekeurig vraag je je af wat Ida Gerhardt van dergelĳk menselĳk ingrĳpen in de natuur zou hebben gevonden. Weinig goeds, vermoedelĳk. Zĳ maakte zich al in de jaren veertig van de vorige eeuw sterk voor natuurbehoud. De volgende dag steken we –in de gietende regen– ter hoogte van Nĳmegen over naar de Betuwe. Pontje nummer zoveel zet ons over de Rĳn. We trekken verder oostwaarts, op naar Eefde, waar Gerhardt de laatste periode van haar leven woonde. Na wat naspeuringen op internet denken we zelfs exact het huis aan te kunnen wĳzen. Maar als we er eenmaal voorstaan, lĳkt het haast onvoorstelbaar dat dit echt ooit haar huis was: te modern, te groot. Daarna gaat het door de uiterwaarden naar Deventer, een mooie stad voor een kofﬁestop. We kamperen opnieuw bĳ een boer en zetten koers naar Kampen, de stad waar Gerhardt van 1939 tot en met 1951 werkte. We nemen er een kĳkje bĳ de huizen waar ze woonde, aan de Koornmarkt en aan de Ĳsselkade. En we gaan op zoek naar de plaquette met misschien wel Gerhardts beroemdste gedicht, ”Het carillon”. Het werd in 2011 onthuld en hangt in de Hof van Breda, in een soort binnentuin. Lastig te vinden, met een ingang in de Marktsteeg. Maar deze missie slaagt, anders dan die in Gorkum, wel.

Gerhardts beroemde gedicht ”Het carillon”.

Pontje over de IJssel.

„Wolken en licht, in wisselende staten”

De binnenstad van Deventer.

Speciaal voor u als abonnee van het RD...

Abonneeprijs 00 p.p.

€ 239,

Abonneeuitje naar het Groothertogdom Luxemburg 2-daagse busreis ”In de voetsporen van Oranje-Nassau” Van 1815 tot 1890 werd het Groothertogdom Luxemburg geregeerd door

Informatie: Datum: D.V. dinsdag 10 en woensdag 11 mei 2016 Vertrek 10 mei vanuit Alblasserdam (garage Snelle Vliet) 7.00 uur Vanuit Echteld 8.00 uur De Oude Duikenburg gezamenlijk kofie/thee met lekkers Terugkomst 11 mei 19.00 uur in Echteld, Alblasserdam 21.30 uur Parkeren: gratis (op eigen risico) Algemene leiding: Jan op ‘t Hof en RD-redacteur Wim Hulsman uitleg en rondleiding Deze reis wordt in opdracht van het Reformatorisch Dagblad uitgevoerd door Amicitia Reizen, die ook in opdracht van Erdee Media Groep de facturen verstuurt, u betaalt aan Amicitia. Op deze reis zijn de ANVR-voorwaarden van toepassing. Zie www.anvr.nl Deelname aan abonneeactiviteiten geschiedt op eigen risico Kasteel Vianden is minder geschikt voor rolstoel/rollatergebruikers Bij de prijs is inbegrepen: Verblijf in comfortabel 3-sterren*** hotel o.b.v. halfpension Mooie kamers met bad/douche en wc Het hotel beschikt vanzelfsprekend over een lift Op de 1e avond diner, 1x ontbijt(buffet) 2e avond 3-gangen afscheidsdiner bij de Oude Duikenburg Entree kasteel Vianden, Stadswandeling o.l.v. Wim Hulsman door Luxemburg-Stad

leden van het Huis Oranje-Nassau. Tijdens deze reis maakt u kennis met het Huis Oranje-Nassau. Wim Hulsman, verslaggever Koninklijk Huis bij het RD, reist mee en geeft u interessante informatie over onze koninklijke familie en de banden met Luxemburg. Zie ook het redactionele artikel in deze krant. Op de eerste dag bezoekt u in het begin van de middag kasteel Vianden in de Luxemburgse Ardennen. Een linke klim, maar zeker de moeite waard. U bezoekt zelfstandig het kasteel met uitleg d.m.v. een audiotour in het Nederlands. U ziet hier vele portretten van de Oranjes. Na aloop verkent u lopend het Middeleeuwse centrum van Vianden en krijgt u een busrondrit. U reist door naar uw overnachtingshotel. Geniet van een heerlijk uitgebreid 3-gangendiner. Op de tweede dag gaat u naar Luxemburg-Stad. Met de bus maakt u eerst een rondrit die ondermeer door Kirchberg gaat, een stadsdeel in het noordoosten. Deze wijk ligt op een plateau. In Kirchberg zijn enkele instellingen van de Europese Unie gevestigd, zoals delen van de Europese Commissie. O.l.v. Wim Hulsman maakt u een stadswandeling door Luxemburg-Stad. U komt o.a. langs het Groothertogelijk Paleis met erewacht, het Place Guillaume II, genoemd naar de Nederlandse Koning Willem II van OranjeNassau. U ziet ook het beeld van Groothertogin Charlotte, ook wel de Wilhelmina van Luxemburg genoemd. U krijgt vrije tijd om zelf rond te kijken en de

Abonneeprijs: Abonnees betalen € 239,- p.p. (max. 2 personen per abonnement). Niet-abonnees betalen € 259,- p.p. Toeslag eenpersoonskamer € 29,-.

lunch te gebruiken (op eigen kosten). Via Colmar-Berg waar zich de residentie bevindt van de groothertogelijke familie, keert u terug in Nederland. Ga mee met deze koninklijke abonneereis!

Voor meer informatie en aanmelden via www.rd.nl/abonneevoordeel onder abonneedagen. Aanmelden vóór 15 februari 2016.

Heeft u geen internet? Meld u dan aan via abonneeservice 055 - 53 90 498.

Kijk voor meer informatie op rd.nl/abonneevoordeel onder abonneedagen

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

Een chique Nassaustad tekst Wim Hulsman

De wacht voor het groothertogelijk paleis in Luxemburg loopt rustig heen en weer. Het gebouw staat pal aan de straat. De bewaker symboliseert Luxemburg als geheel: kleinschalig, toegankelijk, gemoedelijk en toch een beetje chic. et is druk in de stad deze zaterdag. Op de Place Guillaume II –oftewel het koning Willem II-plein– staan tientallen marktkraampjes, veelal met regionale producten. Hoog boven de kraamzeilen zit Willem II op zĳn paard. „Hĳ is hier geliefd omdat hĳ Luxemburg zĳn eerste eigen grondwet gaf”, vertelt gids Sophia Devos. Het beeld doet denken aan het beeld bĳ het Binnenhof in Den Haag. Het blĳken kopieën te zĳn. Vlak bĳ het plein staat het groothertogelĳk paleis. De deur in de grote poort zwaait open. Een ofﬁcier komt met een nieuwe erewacht naar buiten. Wisseling van de wacht. De nestel op zĳn jas bestaat uit gevlochten oranje en Nassaublauwe draden. Groothertog Henri van Luxemburg is immers ook een Nassau, net als de Nederlandse koninklĳke familie. Naast het paleis staat nog een grote stadsvilla: het parlement. Alle belangrĳke regeringsgebouwen staan hier op loopafstand, laat Devos zien. Zo zetelt de eerste minister vlakbĳ aan Place de Clairefontaine. Daar is het druk. Centraal op het plein staat een groot standbeeld van groothertogin Char-

lotte (1896-1985). Veel mensen poseren erbĳ. Charlotte is populair bĳ Luxemburgers, zegt de gids. Zĳ regeerde van net na de Eerste Wereldoorlog, 1919, tot 1961 en vervulde een soort moederrol voor het volk. De geliefde groothertogin ligt vlakbĳ begraven in de kathedraal Notre-Dame, dé kerk van Luxemburg. In de grote crypte onder de kerk bevindt zich de grafkelder van de groothertogelĳke familie. Door het glas van de deur zĳn gedenkplaten en de kist van Charlotte te zien. Een kaarsje ﬂakkert. De Luxemburgse Nassaus zĳn rooms-katholiek.

In grafkelder van familie groothertog brandt kaarsje In de kerk zĳn veel stoelen bezet. Elke zaterdag om 11 uur is er een gratis orgelconcert. Barokke klanken glĳden door de ruimte. De Notre-Dame is niet altĳd de hofkerk geweest. Eerder was dat de nabĳgelegen Drievuldigheidskerk aan de Rue de la Congrégation. Toen de protestantse Oranjes groothertog van Luxemburg waren, bezochten zĳ deze kerk, die nu in gebruik is bĳ de Protestantse Kerk van Luxemburg. In de kerk zĳn nog altĳd afbeeldingen van de Oranje-Nassaus te vinden. In de drukke winkelstraat Grand Rue is te zien dat de Luxemburgers het goed hebben

met hun relatief hoge lonen. Luxe modezaken en juweliers wisselen elkaar af. Bĳ meesterbanketbakker Oberweis heeft het personeel het druk. Luxemburg is een oude stad, vertelt het Musée national d’histoire et d’art. Indrukwekkend is de kleurrĳke, metersgrote mozaïekvloer uit de Romeinse tĳd. „Welgestelde Romeinse militairen uit Trier hadden hier huizen.” Het oudste deel van Luxemburg ligt op de Bock, de oude rotspunt waar graaf Siegfried in 963 een burcht bouwde. Vanaf die plek beheerste hĳ het riviertje de Alzette. De burcht groeide en groeide, zegt Devos. Onder het fort werd later een groot gangenstelsel uitgehouwen. Eeuwenlang wisten de Luxemburgers van daaruit de aanvallende vĳanden met kanonnen en ander wapentuig af te slaan. Nu dwalen toeristen door deze kazematten. Die vormen de topattractie van de stad. Een smalle draaitrap brengt bezoekers 40 meter lager. Het is oppassen op de uitgesleten traptreden. Vanaf de rots is het uitzicht op de Alzette mooi. Langs de oever van het riviertje liggen kruidentuintjes. Wĳnstokken doen het er goed omdat het kalkzandsteen de zonnewarmte goed vasthoudt. Aan de andere kant steken in de verte de moderne gebouwen van de wĳk Kirchberg omhoog. In dat stadsdeel zitten de grote bankkantoren en het Europees Hof van Justitie. Architecten hebben zich er uitgeleefd. Een bezoek waard. Dat is iets voor een andere keer.

Zicht op de Alzette. beeld RD

Koning Willem II. beeld RD

>>lcto.lu Het RD organiseert een speciale abonneereis naar Luxemburg: ”In de voetsporen van Oranje-Nassau”. Zie de advertentie elders in deze krant.

Wisseling van de wacht. beeld RD

Côté

e Ru

Mo e hrf

Alze

tte

Rue Beaumont

Rue Aldringen

l'E

ei e

De Ru e

hèn e

Place Guillaume II

Kathedraal Notre-Dame

©RD, André Dorst – bron: Maps4news

Palais Grand Ducal s

R ue

Rue Sost

yal

tere Av. Mon

Rue Chimay

Boulevard Ro

Kazematten en rots Bock

ré du C u

Rue Notre-Dame

Het paleis van groothertog Henri in Luxemburg staat pal aan de straat. De erewacht voor het paleis loopt rustig zijn rondjes. beeld Office National du Tourisme Luxembourg (ONT)

ich d 'E

Luxemburg

es èv Tr

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

Kunstwerk langs Ierse kust

Giant’s Causeway –een hoogstandje van de schepping– staat sinds 1986 op de Werelderfgoedlijst van Unesco.

tekst Michiel Kerpel beeld RD

De Noord-Ierse kust herbergt een wereldwonder. Daarbij gaat het niet om een opmerkelijk bouwwerk van mensen, maar om een hoogstandje in de natuur. anuit de verte oogt Giant’s Causeway –zoals de bezienswaardigheid heet– niet bĳzonder. Het past in het plaatje van de Noord-Ierse kuststrook. Het is woest en rotsachtig. Wat wel de aandacht trekt? De enorme hoeveelheid toeristen. En dat terwĳl er in geen velden of wegen een strand of restaurant te bekennen is. Al die toeristen –ze komen met bussen tegelĳk en het zĳn vooral Aziaten– moeten hún moment bĳ de beroemde Giant’s Causeway vereeuwigen. Met een brede grĳns, in een innige omhelzing of een stoere pose leggen ze zichzelf op fotocamera of telefoon vast. Giant’s Causeway dankt zĳn populariteit aan de bĳzondere rotsen die er te vinden zĳn. Terwĳl even verderop grillig gevormde, hoekige, verbrokkelde steenmassa’s willekeurig op een hoop geslingerd liggen, lĳkt er hier een beeldhouwer aan het werk geweest te zĳn. Er staan talloze minutieus uitgebeitelde pilaartjes bĳ elkaar. Vrĳwel alle exemplaren zĳn keurig zeshoekig. Een enkele kent vĳf of zeven gelĳke kanten. Alle pilaren hebben een doorsnee van zo’n 45 centimeter.

Het lĳkt haast het werk van mensenhanden. De zuilen meten verschillende hoogtes. De ene torent boven de andere uit. Over een oppervlakte van een aantal voetbalvelden ontstaat zo een golvend palet met zo’n 40.000 basaltpilaren. Vanaf een rotspartĳ is het uitzicht adembenemend. De golven beuken onafgebroken en met veel kabaal op de door de natuur gevormde zuilengalerĳ. Hoger gelegen, droge en daardoor lichtbruine pilaren steken fel af tegen natte, haast zwarte exemplaren bĳ de vloedlĳn. Vanwege de hoogteverschillen staat een bezoek aan Giant’s

Smeuïge legende vertelt meer over ontstaan Causeway garant voor een uitdagende klauterpartĳ. Soms is het oppassen geblazen. Door de miljoenen voetstappen van passerende toeristen zĳn sommige zuilen aan de bovenkant zo glad gepolĳst dat ze glimmen. Een glĳpartĳ is dan goed voorstelbaar. Ranger Mark Rodgers houdt daarom een oogje in het zeil. In zĳn oranje vestje wĳst hĳ toeristen de weg, zodat ze uit de buurt blĳven van steile kliffen. „Ik ben hier voor de veiligheid van de bezoekers. Als er ongelukken gebeuren,

geef ik eerste hulp. De stenen zĳn soms erg glad.” Rodgers voorziet toeristen daarnaast van advies en informatie. Zo weet hĳ te vertellen dat in 1588 bĳ deze klippen het galeischip La Girona van de Spaanse Armada verging. Hoe het gesteente van Giant’s Causeway zich zo kunstig vormde? Een smeuïge legende vertelt meer over de ontstaansgeschiedenis van de basalten rotsformatie. Derek Gordon, gids van McComb’s Coach Tours, doet het fantasierĳke verhaal in geuren en kleuren uit de doeken. De Ierse reus (Engels: giant) Finn McCool zou een dam (Engels: causeway) naar Schotland hebben gebouwd. Waarom? Om met de reus Benandonner te vechten. Gordon vertelt: „Maar als hĳ ziet dat deze groter is dan hĳzelf, vlucht hĳ naar huis. Daar vermomt hĳ zich als baby. Benandonner, die hem achtervolgt, schrikt op zĳn beurt van het formaat van de baby. Want hoe groot moet de vader dan wel niet zĳn? Hĳ gaat er in paniek vandoor en vernielt daarbĳ de dam die Finn heeft aangelegd.” Sindsdien zouden alleen de resten van de dam aan weerszĳden nog te zien zĳn. Want –en dat is minder bekend– ook in Schotland zĳn dergelĳke zeshoekige basaltpilaren te zien: Fingal’s Cave. Net als overigens in andere delen van de wereld. Hoe het vulkanische gesteente de hexagonale vorm kreeg, is voor wetenschappers een raadsel. Zou het geen knipoog zĳn van de grote Beeldhouwer om de grootheid van Zĳn schepping te tonen?

Poseren.

Spaarzame bloemen.

Giant's Causeway

Atlantische Oceaan

Bushmills

Londonderry

Ierland

Noord-Ierland

Antrim Belfast

M1 Enniskillen

Ierse Zee

>>discovernorthernireland.com

©RD, André Dorst – bron: Maps4news

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

Kraamkamer en museum tekst Gisette van Dalen-Heemskerk beeld RD en iStock

Overal rust en ruimte, nagenoeg lege wegen en zelfs op de mooiste plekjes slechts een handjevol toeristen. Het is duidelijk: Alentejo, de zonovergoten Portugese streek tussen de Taag en de Algarve, is nog niet ontdekt. at doet Portugal ‘fout’? Neem Stonehenge, het stenen monument uit de jonge steentĳd in Groot-Brittannië. Toeristen staan er in de rĳ, betalen zo’n 20 euro en mogen vervolgens uitsluitend van een behoorlĳke afstand foto’s knippen. In Alentejo (spreek uit Alentsjo), ligt het overal rond het stadje Évora bezaaid met steencirkels en andere overblĳfselen uit het stenen tĳdperk. Maar bĳna niemand neemt de moeite om ze te bezichtigen.

Heerlijk aroma Een van de mooiste plekken vindt gids Lucia van der Feltz de cromlech van Almendres. Daar staan 95 ellipsvormige stenen bĳ elkaar. „Archeologen schatten dat de stenen tussen 4000 en 2000 voor Christus zo zijn neergezet. Waarom? Dat is nog steeds een raadsel. Het is een bijzondere plaats. Buschauffeurs zĳn nooit zo blĳ als ik vraag of ze naar die plek willen rĳden.” Even later wordt al snel duidelĳk waarom niet. Hotsend en botsend rĳdt de auto over een kilometerslang stofﬁg pad. Aan het eind van het weggetje is een kleine parkeerplaats. Overal langs het pad bloeit de lavendel en een soort roos. Samen verspreiden de bloemen een heerlĳk aroma. Vlak achter het pad staan op een open plek in een grote ovaal de stenen. Heel grote en kleinere. Obelix had dit vast een fantastische plek gevonden om wat Romeinen tegen gekomen. Nog één echtpaar loopt er tussen de eeuwenoude stenen. Verder is er geen toerist of Portugees te bekennen.

Het Portugese Alentejo heeft cultuur- en natuurliefhebbers veel te bieden. Het middeleeuwse, autovrije Monsaraz lijkt wel een openluchtmuseum.

Bĳ de Romeinse villa Cucufate in Vidigueira hetzelfde beeld. In anderhalf uur tĳd brengen slechts twee toeristen een bezoekje aan de opgravingen... Een vrĳ nieuw receptiegebouw geeft toegang tot (de restanten van) een imposante Romaanse villa. De gewelven zĳn van een villa, gebouwd in de 4e eeuw. Verder kunnen bezoekers de restanten van een tempel, het badhuis, de fundamenten van oude boerderĳen bezichtigen. Ze kunnen zelfs door de enorme, bouwvallige, villa wandelen. Een duif wordt het bezoek wat te gortig. Hĳ scheert over de hoofden van de geschrokken toeristen naar buiten. Veel ruilhandel Alentejo –de Romeinen gebruikten de regio vroeger als graanschuur– is dunbevolkt. Slechts 10 procent van de Portugese bevolking woont er. Maar de streek

Terena Évora Portugal Spanje São Pedro do Corval Monsaraz Reguengos de Monsaraz

Portel

Vidigueira ©RD, André Dorst – bron: Maps4news

Barragem de Alqueva

Alqueva

Amareleja

beslaat bĳna een derde deel van Portugal. Hoe komt het dat de regio in tegenstelling, tot de Algarve, zo weinig toeristen verwelkomt? Gids Lucia van der Feltz denkt dat de Portugezen in deze streek nog te weinig gebruikmaken van alle mogelĳkheden om hem aantrekkelĳk te maken voor toeristen. „Steden zoals Évora staan wel steeds nadrukkelijker op de toeristische kaart. Maar neem nu het stuwmeer Barragem de Alqueva. Er is wel een kleine jachthaven en toeristen kunnen er een boottocht boeken, maar dat is het dan ook. Daar zou veel meer van te maken zĳn. Er is bĳvoorbeeld niet eens een ofﬁciële camping. Tegelĳk besef ik dat ik met Nederlandse ogen kĳk. Daar komt nog bĳ dat Portugal veel last heeft van de recessie.” Ogenschĳnlĳk lĳkt er in veel dorpjes weinig aan de hand. De huizen zien er keurig wit uit, maar toch hebben veel mensen het zwaar, weet Van der Feltz. „Met name in de dorpen vindt veel ruilhandel plaats en springen grootouders bĳ. De mensen zĳn ook heel hulpvaardig. Dat zit gewoon in hun aard.” Dat Van der Feltz niet overdrĳft, blĳkt uit de voorbeelden die ze op kan sommen. „Toen wĳ ruim dertig jaar geleden in Portugal kwamen wonen, kwam een man met een ezelskarretje vragen of hĳ hout mocht sprokkelen. Hĳ was dankbaar en zei toen tegen mĳ: Als je ooit honger hebt, ik woon in het eerste huisje aan de linkerkant als je het dorp binnenkomt. Er zal voor jou altĳd een boterhammetje klaar staan. Dat bedoelde hĳ heel serieus. Portuge-

zen hebben veel voor elkaar over. Iemand dagelĳks helpen of een oude tante in huis nemen, is heel normaal. Een bekend Portugees gezegde is: Je wilt toch niet de rĳkste op het kerkhof zĳn?” Losse pols Dat het arbeidsloon erg laag ligt, is onder andere te zien in São Pedro de Corval, een van de grootste pottenbakkersdorpen van Portugal. In het rechtergedeelte van een grote oude schuur heeft de familie Patalim een klein museum gemaakt over het ambacht dat de familie al vele generaties uitoefent. Aan de linkerkant draait de op een na jongste generatie Patalim het pottenbakkerswiel. Boven zĳn hoofd hangen zeven foto’s van familieleden die het ambacht eerder uitoefenden. Geroutineerd vormen de handen van de pottenbakker het ene na het andere schaaltje van rode klei. Een deur verder zitten twee oudere dames met ﬁjne penselen de schaaltje te beschilderen. De schaaltjes krĳgen een lichte binnenkant. Als die opgedroogd is, maakt het tweetal uit de losse pols fraaie patronen, Aan de andere kant van de schuur kunnen toeristen hun slag slaan. Een handbeschilderd schaaltje voor 2,50 euro. Een iets groter exemplaar 3,50. Eierdopjes voor een euro. Vanuit het pottenbakkersdorp is het met de auto maar tien minuten naar het middeleeuwse Monsaraz. Al van grote afstand ziet de automobilist het witte vestingstadje op een berg liggen. De torens van de kasteelruïne bieden een prachtig uitzicht over de omgeving. In de verte schitteren

uitlopers van Europa’s grootste stuwmeer Barragem de Alqueva in de zon. Het autovrĳe stadje met de rode daken, brede witte schoorstenen en vestingmuren lĳkt wel een openluchtmuseum. Verdachte rookwolkjes Ook natuurliefhebbers komen volop aan hun trekken in Alentejo. De grote trap, de zwaarste vliegende vogel in Europa, komt bĳvoorbeeld in Alentejo voor. Langs de autowegen vallen vooral de ooievaars op. Elke elektriciteitsmast benutten de langbenen als kraamkamer. In sommige masten bevinden zich wel meer dan tien nesten. Nog iets opvallends: de brede strook onbebouwde grond naast elke olĳfboomgaard of langs de bossen met kurkeiken. „Dat is een brandgang. Alle boeren moeten die verplicht van de verzekering maken”, legt Van der Feltz uit. „Van mei tot en met september regent het hier nauwelĳks. Dus in die maanden is het brandgevaar groot. Op onze boerderĳ staat ook altĳd een trekker met watertank klaar die we kunnen gebruiken om te blussen. Wachten op de brandweer duurt te lang. Alles is zo droog; als het begint met branden, moet je er razendsnel bĳ zĳn. Met één oog speur ik in de zomermaanden altĳd naar verdachte rookwolkjes.” Ah, op de valreep toch nog één ‘nadeel’ van Portugal. >>visitalentejo.pt Gids Lucia van der Feltz verhuurt boerderijappartementen. Meer informatie: monteserralheira.com

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

Wijn en safari Op zoek naar een mooie overnachtingsplek? Herdade do Sobroso in Vidigueira ligt midden tussen de wijngaarden (10 hectare witte druiven en 42 hectare rode druiven). De wijnproductie combineren de eigenaren van de enorme boerderij met een hotel en het aanbieden van vrijetijdsactiviteiten. „Jaarlijks produceert Herdade do Sobroso 500.000 flessen”, zegt bedrijfsleider Nuno. Vol trots toont hij de enorme ketels waarin de wijn na de oogstmaanden fermenteert. In de winkel en de wijnproeverij staan flessen en kaasjes klaar om te proeven. Ook verkoopt Herdade do Sobroso andere streekproducten. De kok in het restaurant werkt zo veel mogelijk met verse streekproducten. De wijnen combineren perfect met de gerechten. De volgende morgen heeft Nuno een verrassing voor het bezoek in petto. Een terreinwagen rijdt voor. Tijd voor een heuse safari. De tocht voert dwars door de wijngaarden naar de heuvels. Een paar jaar geleden heeft de opzichter het terrein afgezet met hekken

Handgemaakte schaaltjes.

voor het wild. En dat blijkt er in de heuvels volop voor te komen. Patrijzen, herten, jonge zwijnen en een grote kudde moeflons kruisen het pad van de jeep. Gevaarlijker wild krijgt de toerist later die dag op de snelweg voor de wielen. Sorry slang! In Nederland kruipen jullie nooit over de snelweg. >>herdadedosobroso.pt

Grootste kurkproducent Portugal heeft veel te danken aan een 17e-eeuwse monnik. Dom Pérignon ontdekte dat kurk wijnflessen geuren smaakloos afsluit. Inmiddels is Portugal de grootste kurkproducent ter wereld. Per dag produceert het zo’n 30 miljoen kurken per dag. Kurk winnen is een kwestie van lange adem. Elke negen jaar is de schors rijp om te oogsten. Het schillen is een heel

precies werkje. Het nummer op de bast correspondeert met het oogstjaar. Staat er een 5 op de schil? Dan heeft de boer de boom in 2015 onder handen genomen. Kurk is veelzijdig. Er worden niet alleen doppen voor flessen van gemaakt. In souvenirswinkels in Évora zijn ook prachtige tassen en portemonnees gemaakt van kurk te koop.

Cromlech van Almendres.

„De huizen zien er keurig uit, maar veel Portugezen hebben het zwaar”

Évora

Het nummer op de kurkeik vertelt wanneer de bast is geoogst.

Elke reis heeft z’n verhaal

Vraag de gratis zomerbrochure 2016 aan! Bijbelse reizen

n Altijd met eige Goed Idee g reisbegeleidin vanaf

Themareizen

399 Vliegreizen

De mooiste Bijbelse reizen en Themareizen Hoogtepunten van Israël 8 dagen v.a.

1055

✔ 8-daagse rondreis door ‘Het Land van de Bijbel’ ✔ Met o.a. Tiberias, Dode Zee, Massada en Jeruzalem ✔ Klantbeoordeling 9,2 ✔ Vertrek: 6 mei, 27 mei, 9 september en 28 oktober Zie: www.goedideereizen.nl/33635

Israël en het Overjordaanse 15 dagen v.a.

1595

✔ 15-daagse rondreis door Israël en Jordanië ✔ Hoogtepunten aan weerszijden van de Jordaan ✔ Klantbeoordeling 8,1 ✔ Vertrek: 25 febr., 7 april, 5 mei, 9 juni, 1 sept. en 6 okt. Zie: www.goedideereizen.nl/29734

Fietsen en wandelen in Israël 13 dagen v.a.

1695

✔ 13-daagse Bijbelse reis met een actief vleugje ✔ Met bijzondere wandeltochten over de ‘Jesus Trail’ ✔ Inclusief fietsen, excursies en entreegelden ✔ Vertrek: 2 mei en 26 september Zie: www.goedideereizen.nl/60057

De Zeven Gemeenten van Klein-Azië 15 dagen v.a.

845

✔ 15-daagse rondreis door het Bijbelse Turkije ✔ Volg de sporen van Paulus in Klein-Azië ✔ Klantbeoordeling 8,1 ✔ Vertrek: 10 mei, 21 juni, 6 sept. en 11 okt. Zie: www.goedideereizen.nl/29879

Moskou, het Derde Rome 9 dagen v.a.

1295

✔ 9-daagse themareis door Moskou ✔ ‘Een stukje vergeten kerkgeschiedenis’ ✔ Met prof. dr. W.J. Ouweneel en Gert Kranendonk ✔ Vertrek: 26 september, nu al gegarandeerd vertrek Zie: www.goedideereizen.nl/33887

Themareis Rome 6 dagen v.a.

865

✔ 6-daagse themareis Rome ✔ Rome en de geschiedenis van de christelijke kerk ✔ Reisleider: historicus ds. C. Blenk ✔ Vertrek: 19 september, nu al gegarandeerd vertrek Zie: www.goedideereizen.nl/33889

Van Galilea naar de Rode Zee 12 dagen v.a.

1575

Naar Israël in rustig tempo 12 dagen v.a.

1445

✔ 12-daagse Bijbelse reis zónder te haasten ✔ Verblijf in twee hotels: Tiberias en Jeruzalem ✔ Klantbeoordeling 8,6 ✔ Vertrek: 11 maart, 1 april, 20 mei en 26 sept. Zie: www.goedideereizen.nl/33037

Actieve reizen

Bijbelstudiereis door Israël 13 dagen v.a.

1745

✔ 13-daagse rondreis door het Beloofde Land ✔ Een reis door én met de Bijbel in Israël ✔ Met Bijbelstudie-/reisleider ds. D. van Vreeswijk ✔ Vertrek: 23 mei, nu al gegarandeerd vertrek Zie: www.goedideereizen.nl/33890

Alleengaandenreizen

De Tweede Zendingsreis van Paulus 12 dagen v.a.

1095

✔ 12-daagse Bijbelse rondreis door Griekenland ✔ Van Thessaloniki tot Athene ✔ Klantbeoordeling 8,3 ✔ Vertrek: 21 mei en 17 september Zie: www.goedideereizen.nl/33862

Sporen van de Vier Concilies 10 dagen v.a.

995

✔ 10-daagse themareis door West-Turkije ✔ Turkije en de vroegere kerkgeschiedenis ✔ Reisleider: prof. dr. A. Baars ✔ Vertrek: 5 september Zie: www.goedideereizen.nl/33888

Koor- en Orkestreis Parijs 3 dagen v.a.

399

✔ 3-daagse concertreis Parijs ✔ Groot Samengesteld Koor en Orkest ✔ Zing mee, speel mee of als toeschouwer ✔ Met Cees het Jonk en Peter Wildeman Zie: www.goedideereizen.nl/33891

www.goedideereizen.nl/rd ◆ 0172-725000 Dé christelijke reisorganisatie

Busreizen

✔ 12-daagse rondreis ‘Israël van noord tot zuid’ ✔ Dwars door Israël, van Galilea naar de Rode Zee ✔ Klantbeoordeling 8,3 ✔ Vertrek: 2 mei en 19 september Zie: www.goedideereizen.nl/33844

Vaarreizen

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

Het Limburg van Denemarken

Mooie natuur.

Kanoën op de Gudenå.

Volop vakantiehuisjes.

ia Bay van Visit Skanderborg had nog zo gewaarschuwd: „Kĳk uit voor de sterke stroming!” De eerste helft van de 11 kilometer lange kanotocht over de Gudenå lĳkt haar waarschuwing overbodig. De sterke stroming is wel relaxed. De kanovaarders op de langste rivier van Denemarken hoeven niet hard te werken. Een beetje bĳsturen af en toe is voldoende. Bĳ laag overhangende takken gaat het mis. Onverbiddelĳk stuwt de rivier één van de twee kajaks er naartoe. De takken hangen te laag om er onderdoor te duiken. Het vaartuig komt dwars op de rivier te liggen en kapseist voordat de drie inzittenden het in de gaten hebben. Normaal gesproken waadt een kajakker dan naar de kant, kantelt zĳn vaartuig om het water er uit te laten lopen en vervolgt zĳn tocht. Bĳ de Gudenå is het wat complexer. De rivier is te diep om in te waden en de stroming heeft de kajak meegenomen.

Jutland is het grootste schiereiland van Denemarken en is zonder veerboten of tolbruggen te bereiken. Silkeborg ligt 770 kilometer bij Utrecht vandaan, zonder pauzes zo’n acht uur rijden. De grootste plaats in het gebied is Aarhus, met 243.000 inwoners de tweede stad van Denemarken. Aarhus is, mede vanwege de vele musea, in 2017 de Culturele Hoofdstad van Europa. Omdat Denen zelf ook graag va-

kantie houden in Midden-Jutland, zijn er diverse parken en campings waar volop overnachtingsmogelijkheden zijn. Novasol Vakantiehuizen, winnaar van de Vakantie Award 2015, heeft bijvoorbeeld op twee kleinschalige bungalowparken langs de Gudenå vier chalets te huur. Maar ook hotels, pensions en bed and breakfasts zijn er volop. >>novasol.nl

Aarhus.

Kongensbro weer in Silkeborg te komen, moet er met de bus twee keer worden overstapt. Beter is het om 8 kilometer door te varen naar Ans en daar de directe lĳn naar Silkeborg te nemen. Andere trajecten zĳn van het stadje Ry naar Silkeborg en dan de trein terug nemen naar Ry. Het is zelfs mogelĳk om de gehele rivier af te

Denemarken

enå

Het midden van het Deense Jutland lijkt een beetje op het Nederlandse Limburg. Heuvelachtig, deels bebost en doorsneden door een rivier. Verschil is er ook: Midden-Jutland is niet zo dichtbevolkt, telt vele meren en minder toeristen. Prima vakantiebestemming dus.

Een geluk bĳ een ongeluk is dat het gevaarte in de takken van een volgende boom blĳft hangen. Met behulp van de tweede kano bereiken de onfortuinlĳke kajakkers na enige tĳd kletsnat de oever. Ook de bergingsoperatie van de omgeslagen kano kost de nodige moeite. Mia’s waarschuwing was niet voor niets. Maar de bewering van de VVV-dame dat de Gudenå een prachtige rivier is, klopt ook. Nat of niet, het varen door de natuur van Midden-Jutland is prachtig. Bloeiende waterplanten vormen een deken van witte bloemetjes op het water. Aan de oevers trekken afwisselend bos, heide, akkers en weilanden voorbĳ. Er staan relatief veel dode bomen langs de rivier. Hun skeletten hebben de wonderlĳkste vormen. Op verschillende plaatsen is het mogelĳk om de kajak even op de wal te trekken en een pauze te nemen. Zelfs

Gud

tekst Gerco Verdouw beeld VisitSkanderborg en RD

Randers

Viborg

enå

Gud

Mia’s waarschuwing was niet voor niets overnachten in een tentje op de oevers van de 150 kilometer lange rivier is een optie. De sterke stroming zorgt er wel voor dat terugroeien onmogelĳk is. Wie gaat kajakken op de Gudenå moet zorgen dat hĳ op eigen gelegenheid weer bĳ het beginpunt terugkomt. En met het openbaar vervoer is dat niet overal even simpel. Het mooiste stuk van de rivier ligt tussen Silkeborg en Kongensbro. Maar om van

zakken per kano en onderweg te overnachten in een tentje op de oever. Onderweg steek je dan diverse grote meren over en dat is weer een ervaring apart. Wie zĳn terugreis goed geregeld heeft, de overhangende takken weet te ontwĳken én een beetje spierballen heeft, maakt dan een prachtige trip door het binnenland van Denemarken. >>visitgudenaa.com >>visitdenmark.nl/vakantieplus

E45

Silkeborg Aarhus

Ry Skanderborg

Kattegat

Brædstrup å

Tørring ©RD, André Dorst – bron: Maps4news

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

Bourgogne: land van wijn,

Wijnvelden in de omgeving van Beaune, het wijncentrum van Bourgogne.

Dijon

Frankrijk Nuits-Saint-Georges Beaune

Sa ôn e

Bourgogne

Lo ir

e Ce

Toulon-sur-Arroux

prachtig uitzicht over het stadje hebt. In een ander gebouw is een technische school met internaat gevestigd. Cluny heeft ook nog 200 middeleeuwse huizen waarvan er zo’n 50 romaanse bogen in de gevels hebben –een erfenis van de middeleeuwse ambachtslieden die hun huizen in stĳl wilden versieren– en het Haras National, een stoeterĳ die in 1806 werd gesticht om de legers van Napoleon van raspaarden te voorzien. Bĳ de VVV kun je een tablet halen die je als elektronische gids door de stad leidt. En wil je lekker eten en op een bĳzondere manier overnachten? Boek dan de middeleeuwse kamer in het gezellige Hostellerie Le Potin Gourmand, gevestigd in

ourgondisch staat voor genieten. Wie een keer in Bourgogne is geweest, weet wat dat betekent. Rust, ruimte, cultuur en –ja, dat natuurlĳk ook– lekker eten en drinken. De Bourgondische wĳnen zĳn wereldberoemd en hetzelfde geldt voor het malse, smakelĳke vlees van het Charolaisrund, dat in het zuidelĳk deel van de regio zĳn oorsprong heeft. Het waren monniken die in de middeleeuwen de eerste wĳnstokken plantten op de vruchtbare heuvelrug die oostelĳk Bourgogne doorsnĳdt, ruwweg van de hoofdstad Dĳon tot aan Mâcon: de benedictĳnen van Cluny, die vanaf de tiende eeuw het monnikenwezen wilden hervormen, en later de cisterziënzers van Citeaux. Ze ontdekten dat de smaak van de wĳn beïnvloed wordt door de sa-

Abdij Cluny is vandaag een klein stadje, een dorp eigenlĳk, met een paar duizend inwoners. Van de beroemde abdĳ, gesticht in 910, resteerde tot in de jaren 80 slechts een ruïne. Toen bleek dat er meer bewaard was dan men gedacht had. De fundamenten van de reusachtige romaanse kerk, die een paar meter onder het dorpsplein lagen, zĳn weer blootgelegd. Een paar oude woonhuizen bleken gebouwd op de onderkant van de twee torens die ooit de ingang ﬂankeerden. De resten zĳn opgeknapt en gemarkeerd en vandaag kun je de ‘kerk’ weer binnenlopen. Hier en daar staan schermen, die bĳ aanraken een virtueel kĳkje geven in het gebouw zoals die er ooit heeft uitgezien. Het is alsof je er middenin staat, alleen de zingende en biddende monniken ontbreken. Totdat de Sint-Pieter in Rome gereed kwam, was de abdĳkerk van Cluny het grootste bouwwerk van de christelĳke wereld. De kerk was 140 meter lang, telde 300 ramen en had 9 torens. Vandaag de dag staat er daarvan nog één overeind, met een stukje van het zuidelĳke

transept. De hervormingsbeweging van de cluniacensers had enkele eeuwen lang een grote invloed in kerk en politiek. De congregatie telde verspreid over Europa meer dan 1400 kloosters en kerken. Vanaf de twaalfde eeuw raakte de orde in verval. Tĳdens de Franse Revolutie van 1789 werd de abdĳ genationaliseerd en de kerk grotendeels afgebroken. De resten dienden decennialang als steengroeve. Menig huis in het huidige Cluny is van die stenen gebouwd. Enkele kloostergebouwen overleefden de kaalslag en kregen een nieuwe bestemming. Het 15e-eeuwse bisschopspaleis bĳvoorbeeld is tegenwoordig museum. De vroegere kaastoren kun je beklimmen, waarna je een

Groene heuvels, uitgestrekte bossen, maar ook verstilde stadjes, kastelen, eindeloze wijnvelden en het grootste netwerk aan vaarwegen van Frankrijk: dat is de regio Bourgogne, of Bourgondië, het vroegere hertogdom dat ooit verbonden was met de Nederlanden.

menstelling van de bodem en het microklimaat op de hellingen. De monniken zĳn verdwenen, maar van hun kennis proﬁteren de wĳnboeren vandaag de dag nog volop. En ze vertellen er graag over aan de toerist die tĳdens het groeiseizoen de wĳnvelden verkent.

tekst Tiemen Roos beeld RD, iStock

Digoin Cluny Saint-Christophe-en-Brionnais

©RD, André Dorst – bron: Maps4news

Mâcon

een oude pottenbakkerĳ. De monniken stonden ook aan de wieg van de zwarte bessen, een ander bekend Bourgondisch streekproduct. Volgens kweker Sylvain Olivier van La Ferme Fruirouge in Nuits-Saint-Georges haalden ze de struiken vanuit het zuiden van Polen naar Frankrĳk. Was het de monniken te doen om de geneeskrachtige bladeren, sinds de 18e eeuw worden de bessen voor consumptie gebruikt. Olivier maakt er met zĳn vrouw Isabelle en enkele medewerkers een hele rĳ producten van: jam, siroop, een soort Turks fruit, ketchup, mosterd en diverse alcoholhoudende dranken. De kwekerĳ krĳgt jaarlĳks zo’n 20.000 toeristen over de vloer, die natuurlĳk niet vertrekken zonder een ﬂes, potje of mandje producten mee te nemen. Olivier teelt zĳn bessen biologisch, dus zonder gebruik van chemische bestrĳdingsmiddelen en kunstmest. „Maar we zetten dat niet op onze etiketten. Ik wil dat de mensen onze producten kopen voor de kwaliteit en de smaak.” Smaak is eveneens hét kenmerk van het vlees van de Charolais. De opvallende witte koeien grazen overal in de heuvels van de streken Brionnais en Charolais, de bakermat van dit beroemde ras. De belangrĳkste veemarkt, die al sinds 1488 bestaat, bevindt zich in het dorpje Saint-Christopheen-Brionnais. Iedere woensdag komen de fokkers en handelaren

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

water en koeien

Bessenboerderij.

Koeien in de ring van de veiling in Saint-Christophe-en-Brionnais.

uit wĳde omgeving hiernaar toe in de hoop de beste prĳs te maken. Omdat de aanvoer op de traditionele markt wat terugliep, werd in 2009 gestart met een nieuwe verkoopmethode: het veilen van levende runderen. Daarvoor is een nieuw gebouw neergezet met een heuse tribune, waar 85 handelaren plaats kunnen nemen. Je waant je er in de Urker visafslag. Toeristen mogen vanaf een ballustrade meekĳken hoe de te verkopen koeien de ‘arena’ binnen komen en enkele tientallen seconden rondlopen en -springen. De klok gaat draaien, waarbĳ de veilingmeester in razend tempo meeratelt. Eerst gaat het bĳ afslag, vervolgens bĳ opbod. Wie het laatst drukt, is de nieuwe eigenaar.

bĳvoorbeeld, waar je niet alleen kunt eten maar ook een kamer huren. De sfeervolle boerderĳ is een restant van een 12e-eeuws kasteel, dat zoals zo vele andere kastelen in dit deel van Frankrĳk tĳdens de Franse Revolutie is verwoest. Vaartocht Bourgogne heeft 1200 kilometer aan rivieren en kanalen. In ‘waterstad’ Digoin, waar boten in alle soorten en maten te huur zĳn, komen de Loire en drie grote kanalen samen die ooit zĳn aangelegd voor de beroepsscheepvaart. Sluizen en zelfs naviducten maken een vaartochtje tot een belevenis. Het Canal latéral à la Loire bĳvoorbeeld steekt vlak bĳ

Op de veiling van Charolaiskoeien waan je je in de Urker visafslag Wie wil ontdekken hoe Charolaisvlees smaakt, kan op de markt een stukje proeven of zich begeven naar een van de vele restaurants in de streek, zoals dat van chef Jérome Brochot in Montceaules-Mines, die al tien jaar de trotse bezitter is van een Michelinster. Of, intiemer, naar een echte boerderĳ gaan. De Ferme Auberge de Collines in het dorpje Amanzé

de stad via zo’n ”waterbrug” op vele meters hoogte de Loire over. De Loire zelf, de laatste wilde rivier van Europa, is hier niet bevaarbaar. Voor ﬁetsers biedt Bourgogne de Voie Verte: honderden kilometers ﬁetspad, aangelegd over de tracés van vroegere spoorlĳnen en voorzien van parkeerplaatsen, waterpunten, toiletten, pick-

nickplaatsen en bedrĳven waar ﬁetsen te huur zĳn. Het eerste gedeelte werd in 1997 geopend en was een primeur in Frankrĳk. Een bĳzondere speeltuin is het Diverti Parc van Flavien Fuchey in Toulon-sur-Arroux. Dit richt zich op gezinnen die de grote attractieparken met hun georganiseerd vermaak beu zĳn en vooral ouderwets willen ravotten. Fuchey vindt dat (groot)ouders en kinderen weer moeten leren om met elkaar actief te zĳn. En als het even kan, mogen ze daar ook nog wat kennis bĳ opdoen. Het 12 hectare grote terrein telt wel 10 doolhoven in de meest fantastische vormen, speeltoestellen, een klimbos en een hal met gezelsschapsspellen-in-reuzenformaat. In het park lopen zo’n zeventig koeien. Fuchey verzamelt ze uit heel Europa, van Belgische blauwen tot Schotse hooglanders, kleine Deense Dexterkoetjes, Friese Holsteins en natuurlĳk ook de Charolais. Je kunt zelfs slapen in een enorme houten ‘koe’ die is ingericht als huisje. Bourgogne is goed met de auto te bereiken –de route du soleil loopt er doorheen– maar de trein is een prima alternatief. Met de Thalys ben je in ruim drie uur in Parĳs. Daarna is het nog anderhalf uur met de hogesnelheidstrein naar Dĳon. >>bourgogne-tourisme.com >> cluny-tourisme.com >>rendezvousenfrance.com

Doorkijkje in Cluny met zicht op het overgebleven transept van de middeleeuwse abdijkerk.

Zuidelijke Bourgogne: groene heuvels, bloeiende weilanden en overal de witte Charolaiskoeien. beeld iStock

Op vakantie...

KARINTHIË Vakantiehuis met 2 wooneenheden, 12+6 (18) personen en een prachtig uitzicht. Wandelen in de zomer en skiën in de winter begint bij de voordeur! Meer info: www.Villa-Alpenblick.nl Tel: 06-25491234

TE KOOP: Luxe canexel Chalet, afmeting 11.00 x 3.70 meter op eigen kavel grond van ca 345 m2, met schuurtje en fraai aangelegde tuin met vijverpartij, gelegen op Bospark Reeënlust in Elspeet, bosrijke omgeving. De chalet is geschikt voor 4 personen (2 slaapkamers), volledig gemeubileerd, complete keuken met inboedel. Luxe douche ruimte en senioren toilet. Op het bospark staat de Zondagsrust hoog aangeschreven. Verdere informatie: tel. 06 - 51 83 56 51.

Te huur Algarve Portugal - vakantievilla (120 m2, 2 badkamers, 6-8 slaapplaatsen) met ruime tuin en twee terrassen, 4 km van Albufeira. Rustig park met zwembad, tennisbaan. In overleg vanaf € 500,- per week. Goedkoop vliegen via Faro. Info: 06 - 19 59 66 99

VERMOEID en BELAST? Op zoek naar rust? Ruimte?

TE HUUR,

Oostenrijk Salzburgerland Bij Nederlands gezin www.interchalet.at/nil110 E-mail: bleichrodt@sbg.at

Nieuw in Aagtekerke: Chalet 4/6 pers., te midden van rust en ruimte, 2 km van het strand. Incl. fietsen, bed- en keukenlinnen, eindschoonmaak. Gebruik de fietsen om te genieten van de omgeving. Info: 0118 - 58 34 38 www.zeevanrust.nl

3 comfortabel ingerichte particuliere recreatiebungalows met besloten tuin 1000 m2, v.a.g.v., wasmachine, nieuwe boxsprings, op bung. park HOGE HEXEL IN TWENTE Park met (gerenoveerd) zwembad, speeltuin, recreatieteam. Een familievakantie waard! Info folder 0180 - 42 52 17 Fam. de Jong

Te huur landelijk gelegen vakantiewoning 5 pers. tussen

VROUWENPOLDER en Oostkapelle. Op 2 km afstand van strand en bossen, ruim terras en tuin, vrij uitzicht op duinen. Fam. de Visser 0118-851848 www.delepelhoeve.nl

TE HUUR IN ZEGVELD. Uniek gelegen op een eiland in het Groene Hart nabij Nieuwkoopse Plassen. Vanuit Hortensia Eiland volop fietsen wandel mogelijkheden. Veel rust, natuur en privacy. Info. 06 - 55 39 36 32 www.hortensiaeiland.nl

Wij bieden dit op nostalgische locatie in landelijke omgeving VROUWENPOLDER, dichtbij zee. 06-27197671 | veldzicht16@kliksafe.nl www.ietsenwandelweb.nl/package/ view/169/Niets-moet-veel-mag.nl.

Bed & Breakfast

‘t Hoge Huis TE HUUR: De GEZELLIGHEID van de camping, de privacy van een landhuis, de luxe van thuis, 8-10 personen. Op camping Bergzicht met verwarmd zwembad, recreatieteam en zondagsrust. In een heuvelachtige, beboste omgeving. www.zalmenhuis.nl, 06 - 51 78 17 23.

TE HUUR: in DIEVER (Dr.) 6-pers. bungalow, gezellig en comfortabel met Zwitsers accent. Rustig gelegen in bosrand van Drents Friese Wold, 900 m van dorp. Alle seizoenen (cv en sfeerhaard) Tel. 0521 - 59 25 52 www.helvetiadiever.nl

WELKOM Logeren in een monumentale Lo boerderij (3 tulpen!) in Brandwijk, het hart van de Alblasserwaard. Fietsen, wandelen, molens Kinderdijk, Biesbosch, volop mogelijkheden! Sfeervolle locatie met eigen badkamer!

www.thogehuis.nl

op bungalowpark Hoge Hexel (zondagsrust, overdekt zwembad) in ”De HortensiaHof” stenen 6-pers. recr. woning op 1.000 m2, met 3 slpk., vaatw./wasm. Beschikbaarheid, foto’s, prijzen & boekingen: www.micazu.nl snelcode 11868 of tel. 0180-516672, fam. de Jonge

Voor vakantie, of even ertussenuit

Prachtige en ruime zespersoons chalet op De Kleine Belties in Hardenberg.

In KATWIJK AAN ZEE, het gehele jaar door te huur vakantiehuis midden in het centrum, nabij strand, winkels en kerken. Voor klein of groot gezin, vanaf 1 tot 13 pers. Tel. 06 - 12 65 38 36

Drie slaapkamers. Voorzien van wasmachine, vaatwasser en (kinder)fietsen. Camping met o.a. binnen- en buitenzwembad en recreatieteam! Info: www. chalethardenberg.webklik.nl of 06 - 83 44 05 57.

Oostenrijk, Appartementen

TE HUUR Luxe 4 pers. vakantiewoning op park in Belfeld (Limburg) Nieuw geplaatst eind 2015! Info, mail: maasduinen117@gmail.com

TE HUUR: 8-persoons vakantiewoning in ZOUTELANDE, op loopafstand van strand. Op rustig park, bij speelweide en van alle gemakken voorzien, zoals wasmachine, droger, vaatwasmachine, internet. www.springvloed13.nl Tel. 0118 - 58 16 64

Te huur Recent gerenoveerde vakantiebungalow (4-5 pers) op rustig park in Midden-Drenthe, Drijber. Prachtige natuurgebieden in de buurt. Aanbevolen: ﬁets- en wandeltochten, dierenpark Emmen, Duitsland. Informatie en foto’s: 050-3641501 (18.30-20.00u). Vanaf € 250,00 p/wk.

TSJECHIË, nette, ruime vakantiehuizen van 2 tot 10 pers. bij Reuzengebergte. In omgeving is veel te doen. Ook ideaal in voor- en naseizoen voor senioren of jonge gezinnen.

www.adrien.nl Tel. 0345 - 65 10 58

Te huur: Luxe 12-persoons vakantiewoning in Otterlo. Kijk op veluwe-noorderpark.nl voor meer info of bel: 06 - 55 90 73 98

TE HUUR Gezellig ingerichte bungalow op een prachtige plek bij het Lauwersmeer in Friesland. Rustig klein park met privé tuin. Kijk op: www.lauwersmeerbungalow.nl of bel 06 - 53 90 20 08 of mail naar info@jan-kooistra.nl

Actie’s, foto’s en meer info. Ga snel naar www.sachserhof.com

Mooie en complete vakantiewoning ZWITSERLAND, dicht bij Reichenbach. 8 personen/ 4 slaapk. Foto’s en info www.e-domizil.ch/ ferienwohnung/432076 Familie Erich Wenger Tel.+41 336 76 29 55 Mail: fwg_wenger@bluewin.ch Info in Nederland: +31 30 637 34 51 (na 18.00u)

Opgelet senioren: Fietst u graag in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden met prachtige fietsroutes langs Linge en Graafstroom. Huur dan onze compleet ingerichte recreatiewoning op een rustig park langs het Merwede kanaal. 0184-621226

Herzlich Willkommen

Garderen

TSJECHIË:

Mooie vakantiebungalow Febr-maart 20% korting 2-11 personen in Garderen. Reserveringen & informatie: www.recreatie-veluwe.nl info@recreatie-veluwe.nl info@recreatie-veluwe.nl www.recreatie-veluwe.nl 06-23193025 / 0113-381203

Te huur

FRANSE-ALPEN, dichtbij Meer van Geneve, zeer luxe nieuw chalet, 6-8-14 pers. Groot balkon en terrassen op zuiden. Vraag naar de (50+)korting in voor- en naseizoen. Uitermate geschikt voor twee samenreizende gezinnen. Zie www.montevian.nl. Tel. 06 - 51 19 33 58

luxe 11 en 6 pers. vakantiebungalow

Recreëren op Nu 1 week in voor- en dE VEluwE naseizoen € 250,-/ € 285,-

Op rustig vakantiepark in Ermelo, nabij randmeerstrand, bos en hei: onze vrijstaande recreatiebungalow, voor maximaal 4 personen. Ruime keuken, grote kavel. Huurprijs vanaf € 300,- p/w. Info: 06 - 34 39 99 88.

Veelzijdige natuur, Veel activiteiten Met de Kärnten Card gratis gebruik van: gondels, liften, rondvaarten, alpenstrassen etc. Centraal gelegen, appartement is schoon, uniek, met grote tuin, Ook aan kinderen is gedacht!

TE HUUR NIEUWE vakantiewoning in bosrijke omgeving van GARDEREN! Van 2 tot 10 personen, van alle gemakken voorzien! 5 slaapkamers, 2 badkamers en speelkelder, ook voor 2 gezinnen!, veel fietsen wandelmogelijkheden. Tel. 0342 - 44 00 61

Voor een heerlijke vakantie aan de voet van het Reuzengebergte een luxe kindvriendelijke vakantiewoning met Wiﬁ voor 8 personen te huur. Veel recreatiemogelijkheden in de omgeving. All-in prijs hoogseizoen € 695,Info via www.tsjechhuis.nl

TE HUUR: OP WALCHEREN onze 4-persoons sfeervolle vakantiewoning, 2 km van Veere, gebouwd in een boerenschuur, landelijk gelegen, veel speelruimte voor kinderen. Info: Christelijke Vakantiesite, vakantiewoning Gapinge, facebook B&B Gapinge Tel. 0118-612611

ERMELO / VELUWE Luxe safaritenten te huur voor 6 en 8 personen incl. sanitair! Prachtige privéplekken met vrij uitzicht op het bos. Camping De Kriemelberg. www.veluwebushcamp.nl 0341 - 55 21 42

bed & breakfast

Oostenrijk, Saalbach-Hinterglemm. In de bergen gelegen vrijstaand luxe chalet of appartement. 8 tot 10 personen.Vlak bij meer en vele andere uitstapjes. Wasmachine en droogtrommel aanwezig. Ned. kerkdiensten in zomervakantie. 0180 - 31 87 20 of 06 - 53 11 45 31 www.vakantieindebergen.nl

Camping en vakantiehuisjes tot 20 personen. Ook geschikt voor: jeugdverenigingen - reünies familieweekenden. U kunt hier mooi wandelen of prachtig fietsen en op zo’n 1.500 meter afstand ligt een grote recreatieplas. Voor de kinderen zijn er veel speeltoestellen. Tel. 0594 - 65 81 65. www.jiltdijksheide.nl

Elspeet

Goed verzorgd park aan de rand van Elspeet

Camping

RUST en VAKANTIE op eigen landgoed? Voor 4 pers. / vriendengroep/ klein gezin. Flinke korting voor boeking van 2 wk! Fantastische omgeving voor fiets-, wandel-en klompenpadentochten. Kortom: voordelig verblijf op UNIEKE locatie met eigen opgang. Bel: 0617827640 of www.rustique.nu Ook in naseizoen mogelijk.

= VAKANTIEPARKEN

Camping “De Meulebarg” “De Meulebarg” Verhuur van: * Kampeerplaatsen v.a. € 75,- p/w * Stacaravans v.a. € 175,- p/w of € 300,- per 2 weken * Stenen vakantiewoningen v.a. € 220,- p/w of € 350,- per 2 weken

Geniet van het prachtige Twente.

Vakantieboerderij Erve Denink 2-8 personen. www.ervedenink.nl 06 - 10 66 49 33

Familie T. van Voorst Molenweg 46 0577 - 49 13 51 info@meulebarg.nl www.meulebarg.nl

Beleef Natuurlijk Twente. Natuurcamping en te huur vakantie huizen

www.dewitker.nl Tel: 0541 680701

BELEEF UW MOOISTE GEZINSVAKANTIE! WELKOM OP ONZE VAKANTIEPARKEN MET MEER DAN 700 VERBLIJFSMOGELIJKHEDEN, GRATIS RECREATIE- EN KINDERWERK EN NEDERLANDSTALIGE KERKDIENSTEN.

BEIERSE WOUD Voor meer informatie: www.stolpenheim.nl Elspeterweg 8

8071 PA Nunspeet

T (0341) 27 47

WALSDORF

LA DRAILLE

VELL EMPORDÀ

DUITSLAND

LUXEMBURG

FRANKRIJK

SPANJE

U KOMT TIJD TEKORT OM DE OMGEVING TE VERKENNEN

WELKOM IN DE LUXEMBURGSE ARDENNEN

JE KIJKT JE OGEN UIT IN DE SCHITTERENDE DORDOGNE

GENIETEN AAN DE SPAANSE COSTA BRAVA

Christelijke reisorganisatie voor mensen met een lichamelijke beperking

Rolstoelgebonden en tóch een buitenlandse vakantie? Dat kan!!

BELEEF ALVAST DE VAKANTIESFEER OP BETER-UIT.NL/VAKANTIEPARKEN!

Kijk op www.IchthusReizen.nl of bel 0172 - 21 88 10

ook zoeken wij nogizen re vrijwilligers voor de

BETER-UIT. VAKANTIES MET OVERTUIGING 088 - 3100 500 | WWW.BETER-UIT.NL

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

Zon, zee en beeldenstormers tekst Eunice Hoekman-van Stuijvenberg beeld RD

In zomerzon of winterlicht, het ruige duinlandschap van Walcheren is prachtig. En dat niet alleen, het is historische grond. Lang geleden was dit het domein van hagenpredikers en beeldenstormers. Om hen op het spoor te komen, zijn alleen een fiets nodig (of wandelschoenen) en een beetje verbeelding.

e moet het maar net weten, maar dan spreekt het verleden ook bĳ iedere duintop. In het kustgebied tussen Vlissingen en badplaats Zoutelande hadden 450 jaar geleden een heleboel belangwekkende gebeurtenissen plaats. Zo hielden hagenpredikers in de duinen bĳ Dishoek hun openluchtdiensten, op de hielen gezeten door arrestatieteams van de stadhouder. En toen in de zomer van 1566 de Beeldenstorm begon, stampte een groep mannen met hamers en bĳlen de stadspoorten van Vlissingen uit, op weg naar Zoutelande. Het is niet zo moeilĳk om in Zeeland op de ﬁets of wandelend het spoor van de brekers bendes te volgen. Dr. Clasien Rooze-Stouthamer beschrĳft in haar boek ”Hervorming in Zeeland” niet alleen hoe ze op 22 augustus 1566 in Middelburg en Vlissingen kerkinterieurs kort en klein sloegen, ook is op een kaart van Walcheren te zien welke routes de beeldenstormers later die dag vermoedelĳk liepen om parochiekerken en kloosters op het platteland te zuiveren. Zowel vanuit Middelburg als uit Vlissingen ging een groep mannen op weg. De Vlissingse brekers deden naar alle waarschĳnlĳkheid Zoutelande, Biggekerke, Koudekerke, West-Souburg en Oost-Souburg aan. Een mooi traject om te ﬁetsen, eerst over een kronkelend duinpad, later trappend door de vlakke polders.

Psalm 118 Opstappen kan bĳ het Vlissingse Nollebos aan de President Rooseveltlaan of eetcafé De Kanovĳver aan de Burgemeester Van Woelderenlaan. Dit paviljoen staat aan het Nollepad, het begin van een ﬁetspad door bossen en duinen. Een toegift op deze ‘beeldenstormtocht’ is dat deze langs het kustdorpje en duingebied Dishoek voert, waar op 30 juni 1566 in een vallei de eerste grote bĳeenkomst van hervormden in de openlucht plaatshad. Deze duinvallei bevindt zich in de buurt van de karakteristieke bakstenen vuurtorens van de Kaapduinen, maar is inmiddels grotendeels begroeid en nauwelĳks toegankelĳk. Maar toch. Als je bedenkt dat 300 mensen hier Psalm 118 aanhieven, is deze plaats beslist bĳzonder. Net als het uitzicht over de Walcherse kuststrook. Aan de ene kant de skyline van Vlissingen, aan de andere kant –in de verte– de vuurtoren van Westkapelle, en in het achterland abdĳtoren de Lange Jan in Middelburg. Winter De ramen van eetcafé De Babbel in Zoutelande bieden uitzicht op de historische kerk van het dorp. Ook hier werd in 1566 korte metten gemaakt met het kerkinterieur. De beeldenbreking begon op 20 augustus 1566 in Antwerpen en sloeg vrĳwel meteen over naar Middelburg en Vlissingen. De kerkzuivering in Zeeland had volgens Rooze-Stouthamer alles te maken met de naderende win-

ter. Nog even en het zou niet meer mogelĳk zĳn om buiten in duinen samen te komen. De hervormingsgezinden hadden kerkgebouwen nodig. Ook in de kerkringdorpen Biggekerke en Koudekerke en in West- en Oost-Souburg richtten ze verwoestingen aan. Voor de plunderaars was het nog een aardig eindje lopen, maar op de ﬁets is de ronde van ongeveer 22 kilometer goed te doen. Bijl De Middelburgse beeldenstormers verzamelden zich op 22 augustus om vĳf uur in de morgen bĳ de beurs op de Dam. VVV-gids Alie Kammeraat staat op diezelfde Dam gereed voor een stadswandeling van anderhalf uur, gewapend met een kaartje van Middelburg omstreeks 1500. Een beetje fantasie is ook hier nodig. Want ja, je wandelt soms ‘langs’ gebouwen en voorwerpen die er niet meer zĳn. Dat wat vernield werd, is weg. Een ﬂink deel van de toenmalige kerkgebouwen is bovendien al lang afgebroken of in de Tweede Wereldoorlog verwoest. Kammeraat weet de plaats van dat wat verloren ging echter feilloos aan te wĳzen. Een enkele keer vergaten de beeldenstormers een beeldje, zoals het Mariabeeldje dat zich nog steeds op de deur van de middeleeuwse Gasthuiskerk bevindt. De abdĳkerk is er gelukkig ook nog. Dit gebouw –bestaande uit de Koorkerk en de Nieuwe Kerk, de abdĳtoren in het midden– was het eerste doelwit van de hervormden.

Kerkringdorp Koudekerke.

Driehonderd mensen hieven hier Psalm 118 aan Een kleine groep brak alles in de Nieuwe Kerk af. Intussen waren de burgemeesters en een deel van de hervormde kerkenraadsleden naar de Koorkerk achter het koorhek gegaan om de kostbaarheden en kunstschatten daar te beschermen. Een timmerman onder de beeldenstormers hakte nog met zĳn bĳl in op de koordeuren, maar liet zich toch weerhouden en beperkte zich tot het afhouwen van een beeldje.

Dorpskerk in Zoutelande.

Rouw In vier uur tĳd uitten de Middelburgse beeldenstormers hun vernielzucht in drie grote parochiekerken (waaronder de inmiddels verdwenen Noordmonsterkerk en Westmonsterkerk) en tal van kleinere kerken, kloosters en kapellen. Beelden, altaren en sacramentshuisjes vielen in stukken op de grond. Met een mast werden de kerkdeuren geramd. Kammeraat wĳst naar een brokkelige muur waarvoor wat hangjongeren staan, het enige wat nog rest van het franciscaner klooster in Middelburg. Uit de kruidentuin van de franciscanen werd tĳdens de Beeldenstorm zelfs de lavendel gestolen. Voor de rooms-katholieke gemeenschap was de 22e augustus een dag van rouw, schrĳft Rooze-Stouthamer in ”Hervorming in Zeeland.” Hun kerken waren ontluisterd en ontwĳd. De storm liet een ravage achter. >>zeeuwseankers.nl voor een video over de eerste hagenpreek in de Nederlanden. >>vvvzeeland.nl voor het aanvragen van een stadswandeling in het teken van de Beeldenstorm of een fietskaart van Zeeland-Midden.

Duinen bij Dishoek.

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

Taart van De Juf In de Zeeuwse hoofdstad Middelburg zijn tal van leuke adresjes te vinden waar je terechtkunt voor koffie, een lunch of bijvoorbeeld woonaccessoires. Een greep. St. John (koffie, thee, lunch); De Juf (koffie en thee, winkel met ambachtelijke taart en koek); De Drukkery (boekhandel, lunchroom op de Markt); &More (wonen, lifestyle);

Ministerie van Chocolade, (chocolaterie, culinaire winkel); Honey Pie, (high tea, kofﬁe, taartjes); Wooncafé, (voormalig kostershuis, kofﬁe, thee, lunch); Indistrieel (wonen, accessoires); Dille & Kamille (basics voor huis, tuin en keuken); Het Kinderpaleis (houten speelgoed, hebbedingen); Wit & Zo (”fashion & living”).

De Juf.

Ambachtelijke taart.

Westkapelle Walcheren Arnemuiden Zoutelande

Middelburg

Biggekerke

Wooncafé Middelburg.

Koudekerke

WestSouburg

Oost-Souburg

Vlissingen ©RD, André Dorst – bron: Maps4news

Abdijkerk van Middelburg.

Overblijfsel van franciscanenklooster in Middelburg.

• Mooie en zeer nette camping • Gelegen in het prachtige Vechtdal

De leukste vakantie beleef je hier!

Boek nu nuawar vakantiewe! de Velu

Familiehuis Nunspeet

an eigen Ook koop vwoning vakantie jk mogeli

• Ruime plaatsen • Privé sanitair mogelijk • CAI tot 16 ampère op

Vakantiepark aan het Veluwemeer

kampeerplaats • Professioneel recreatiewerk • Verhuur stacaravan en chalets

www.deklimberg.nl 0523 - 261955, Hardenberg 2016

Ligt jouw vakantie op

Koers?

Veel nieuwe re themareizen wizen, specials en ww.jbgg.nl/k oers

Nieuw te boeken! Vanaf 1 maart 2016. Accommodatie voor 20 pers.

Kies jouw

akantie rvinh zomemet oud

v e r b i n d t j o ng e r e n

Zo n , z e e

& cultuu

Vakantiepark Familiehuis Nunspeet Randmeerweg 14, Nunspeet T : 0341-25 08 51 www.familiehuisnunspeet.nl

Chris telijke jongerenre

Kreta

Zondagsrust

izen

e: Australië ive Fly & Drriv Fl

3198 89 9 Actief: Oostenrij

v.a.

v.a. Thailand

t e m d l e r e w e Ontdek d ! n e d n e i r v e w u nie

Zon, zee &

Portugal

7 79

1798

v.a.

79 9

2298 da Fly & Drive: Cana

Avontuur:

& C a m bo

cultuur:

dja

Fly & Drive: Amerika

798

v.a.

1298

Zon, zee & cultu

ur: Italië

229 8 izen. Dan ontdek kantie met AmiGO Re Ga deze zomer op va oet je ook nog te plekjes, maar ontm je niet alleen de moois tieve vakantie den. Kies voor een ac en vri e uw nie el ve eens g ga je met e & cultuur. Echt ver we of geniet van zon, ze jou de keus! tuurlijke reizen. Aan on av de en es riv &D Fly Je hebt gegarandeerd een christelijke sfeer. Kies voor vrijheid en kantie. een onvergetelijke va

BEKIJK AL ONZE REIZEN en vraag de zomergids aan!

Waar ga jij naartoe?

Ac tief: Slo

v.a.

venië

698

Zon, zee & cultuur: Turkije

078-6845350

amigoreizen.nl

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

Dit moet je proeven in... Er zijn van die zaken die je, als je dan toch in Ierland, Portugal, Luxemburg, Tirol of Denemarken bent, echt moet proeven. Zoals de lekkernijen op deze pagina.

Portugal: Zwarte varkenswangetjes tekst Gisette van Dalen-Heemskerk

beeld RD

Ierland: Iers rundvlees

Gewend om aardappels, groente en vlees mee te nemen op vakantie? Niet doen als je van plan bent om naar Alentejo af te reizen. De Portugese keuken is eenvoudig én smakelĳk. Vis en wĳn zĳn twee belangrĳke onderdelen. Wel smaakt de kabeljauw er voor Nederlandse begrippen vrĳ zout. Een echte aanrader zĳn zwarte varkenswangetjes. Het vlees –opgediend in een stroperige jus– komt van Iberische varkens en heeft zĳn nootachtige smaak gekregen doordat de beesten in de natuur grote hoeveelheden eikels verorberen. Zwarte varkenswangetjes passen goed bĳ migas, een ander traditioneel gerecht. Migas is een soort broodomelet, op smaak gebracht met ingrediënten als knoﬂook, tomaat, wilde asperges, peper en koriander. Voor een eenvoudige lunch betaal je in een Portugees restaurant slechts 6 tot 8 euro. beeld iStock

tekst Michiel Kerpel

Voor een lapje rundvlees hoef je Nederland toch niet uit? Zelfs Iers rundvlees kun je hier in de winkel kopen. Toch mag het gerecht niet ontbreken als je een bezoek brengt aan (Noord-)Ierland. Het vlees is zo mals, zo sappig. Boterzacht! Zelfs de meest verstokte vegetariër kan ervan genieten. Dat Iers rundvlees zo mals is, zou komen doordat de runderen in het land bĳna het hele jaar buiten leven. Ook het grillige weer speelt een rol: er groeit extra sappig gras. En dat levert een dito stukje vlees. Prĳs hoofdgerecht met Iers rundvlees: zo’n 12 pond (ruim 16,50 euro).

beeld Wikipedia

Denemarken: Æbleflæsk tekst Gerco Verdouw

beeld RD

Luxemburg: Bamkuch tekst Wim Hulsman

Als Luxemburgers een doopfeest of een bruiloft vieren, komt er vaak bamkuch op tafel: een cake met een heerlĳke amandelsmaak en een vleugje rum. De bamkuch of boomkoek wordt aan het spit gemaakt. Boven een vuur wordt het deeg op een ronddraaiende stok aangebracht en laagje voor laagje gebakken. Zo kan de lange cake in mooie vormen worden gemaakt: hier een paar lagen dikker, daar dunner. Als de cake klaar is, wordt hĳ van de stok afgeschoven. Daarna snĳdt de Luxemburger de cake in plakken. Dan zĳn de ringen –als de jaarringen van een boomstam– prachtig zichtbaar. Goedkoop is de lekkernĳ niet: een cake van een plak of tien kost bĳ de Luxemburgse banketbakker Oberweis 23 euro.

Een typisch Deens gerecht is Æbleﬂæsk, wat appelspek betekent. De appels worden met ui gebakken in een pan tot ze zacht zĳn. Dit wordt geserveerd met gebakken spek en roggebrood. Dit is typisch een gerecht dat je of heel lekker vindt, of helemaal niets. In de meeste restaurants staat het daarom bĳ het buffet, zodat mensen ervan kunnen opscheppen. Of juist niet. Los kost het ongeveer 10 tot 15 euro per portie. Het moet gezegd worden: op de een of andere manier past de zoetzure smaak van de appels prima bĳ het gebakken spek.

Oostenrijk: Prügeltorte tekst Bert Monster

De originele Tiroler Prügeltorte (knuppeltaart) komt oorspronkelĳk uit het Oostenrĳkse Brandenberg, waar de lekkernĳ al generaties lang als geserveerde harde koekjes op tafel staat bĳ familiefeestjes, bruiloften of doopfeesten. Waarschĳnlĳk bestaat de onregelmatig gevormde laagjescake, die smaakt als kruimeldeegkoekjes, al sinds de middeleeuwen. Om Prügeltorte te bereiden is niet meer nodig dan boter, ei, suiker, vanille, zout en bloem. De lekkernĳ wordt aan een spit –bĳ voorkeur boven een houtvuur– gebakken en laagje voor laagje opgebouwd. Ieder laagje beslag krĳgt direct een goudbruine kleur. Daarna wordt meteen de volgende laag beslag aangebracht. Bĳ hun bezoeken aan Oostenrĳk proefden paus Johannes Paulus II en de Britse koningin Elizabeth van de koninklĳke cake.

Voor een recept, zie pluijmseetbarewereld.nl/gerechten/recept/ denemarken-in-bier-en-appel-gestoofd-rundvlees-met-kaantjesrene-pluijm.

beeld RD

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

Glooiend groen en steile rotsen tekst Bert Monster beeld Alpbachtal Seenland Tourismus en RD

Voor fanatieke wandelaars is het een lustoord. Glooiende groene weiden, of ruige rotsformaties: Het Alpbachtal in het Oostenrijkse Tirol heeft het allemaal.

en folder op de hotelkamer maakt nieuwsgierig naar de Tiefenbachklamm, een diepe kloof tussen de dorpjes Kramsach en Brandenberg, onderin gevuld met het woeste water van de Brandenberger Ache. De rivier, die bĳ Kramsach uitmondt in de Inn, wordt gevoed door diverse beken en riviertjes uit de Brandenberger Alpen in Tirol en het Mangfallgebergte in Zuid-Duitsland.

Bergschoenen Op de parkeerplaats –ook een halte van de regiobus– aan het begin van de wandeltocht door de Tiefenbachklamm gaan de bergschoenen aan. Geen overbodige luxe op een ondergrond van stenen en grind. Een stel van middelbare leeftĳd vermoedt blĳkbaar dat het een bergexpeditie tegemoet gaat. Felgekleurde opvallende kleding, touwen en wandelstokken. Met doorsneewandelschoeisel blĳkt het pad óók prima begaanbaar. Wie goed om zich heen kĳkt, komt onder de indruk van de overweldigende natuur. Een tien-

tallen meters diepe kloof, omgeven door majestueuze bergen. Het water onder in de kloof kabbelt, wordt dan weer een woeste stroom met witte schuimkoppen, om even later in een luw bekken bĳna tot stilstand te komen. Tragisch ongeval Erg steil is het pad naar het zo’n anderhalf uur verderop gelegen bergstation Tiefenbachklamm niet. Wel is het opletten geblazen bij boomwortels en grote keien die het pad soms blokkeren. Aan toeristen met hoogtevrees is gedacht. Op plekken waar het pad erg smal is, is een afrastering met stalen kabels geplaatst die voorkomt dat een ongelukkige in de diepte stort. Dat veiligheidshek is er niet altĳd geweest, zo blĳkt. Op een gedenksteen in de rotswand en op een houten kruis staan de namen te lezen van Annett en Lisa-Marie. De 40-jarige moeder en haar 8-jarige dochter uit de Zuid-Duitse deelstaat Beieren zĳn op 8 september 2007 beiden verdronken. De familie maakte destĳds in de Tiefenbachklamm een laatste uitstapje in de zomervakantie. Tĳdens de wandeling struikelde het meisje plotseling over een steen op het wandelpad en stortte tientallen meters naar beneden in het water van de Brandenberger Ache. De vertwĳfelde ouders probeerden verderop hun kind uit alle macht uit de woeste rivier te trekken. Bĳ zo’n reddingspoging werd de moeder het ĳskoude water in gesleurd. Ze werd zwaargewond uit het water gehaald, maar stierf enkele uren op de intensive care

Aan toeristen met hoogtevrees is gedacht

van het academisch ziekenhuis in Innsbruck. Reddingswerkers slaagden er pas uren later in het lichaam van haar dochter uit de Inn te bergen. Enkele maanden voor het tragische ongeluk viel een 3-jarige peuter ook in het water van de kloof. Zĳ werd honderden meters meegesleurd, maar kon gered worden. De ongevallen hebben er uiteindelĳk toe geleid dat de Tiefenbachklamm op gevaarlĳke trajecten is afgezet met stalen kabels. Fotografieliefhebbers Een metershoge waterval trekt verderop een witte lijn over de donkere rotsformaties. Opvallend is dat vrijhangende stalen bruggen over de kloof wandelaars van de ene naar de andere kant brengen. Fotografieliefhebbers krijgen volop de gelegenheid om hun hart op te halen aan prachtige vergezichten. Wandelaars zĳn er op deze dinsdag in september nauwelĳks. Dat is maar goed ook, want elkaar passeren op het smalle paadje is niet echt makkelĳk. Een Oostenrĳks echtpaar met twee loslopende zwarte honden probeert toch in te halen. Het stel lĳkt geen oog te hebben voor de overweldigende natuur. Niet veel later keren de twee terug, er blĳkbaar niet van overtuigd dat ze ooit het bergstation Tiefenbachklamm zullen halen. Toch is die eindstreep –nog afgezien van een zonnig terras met een hapje en een drankje– de moeite waard. De groene alpenweide waarin het bergstation ligt, steekt fraai af bĳ de diepblauwe lucht waarover de wind de witte wolken als wattendotten voortdrĳft.

Houtindustrie Vanwege de bosrijke omgeving van het Brandenberger dal en zijn zijdalen werd de Brandenberger Ache eeuwenlang gebruikt als transportrivier voor gekapte boomstammen. De oudste berichten daarover stammen uit 1412. Het hout diende als brandhout voor de zilver- en koperwinnende industrie in Brixlegg. De stammen werden bij Kramsach aan wal getrokken. Per jaar werd op die manier 35.000 kubieke meter hout vervoerd. In 1966 kwam er een einde aan deze vorm van houtwinning.

>>visittirol.nl >>alpbachtal.at/nl

Fraai doorkijkje bij het bergstation.

Zonsopgang in Alpbachtal.

Brandenberg.

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

Naomi en Florian Hechenblaikner.

Betuwse Naomi maakt bijzondere jams

Het Oostenrijkse Alpbachtal in Tirol dankt zijn naam aan het pittoreske dorpje Alpbach. De huizen en pensions zijn gebouwd in authentieke stijl. In de herfst (foto) is de eerste sneeuw al zichtbaar op de omliggende bergtoppen, terwijl het dal nog groen is en de bloemen bij de huizen nog bloeien.

Tiefenbachklamm, een diepe kloof tussen de dorpjes Kramsach en Brandenberg.

De Nederlandse Naomi van der Woerd vertrok zo’n twintig jaar geleden naar Oostenrijk, trouwde met Florian Hechenblaikner en begon met hem het fruitteeltbedrijf Floberry. „Een smaakvolle jam is vaak gewoon een toevalstreffer.” Vanaf de grote weg bij Sankt Gertraudi is het even zoeken. Floberry in Reith im Alpbachtal ligt midden in de natuur. Een grindpad leidt uiteindelijk naar het bedrijf, met aanpalend de gezellige woonboerderij. Naomi legt op deze fraaie dag in september met haar man de laatste hand aan de voorbereidingen voor Almatrieb, het kleurrijke jaarlijkse volksfeest dat het einde van de zomer en het begin van de herfst in Tirol inluidt. Het is het moment dat de duizenden koeien en schapen terugkeren van de hooggelegen bergweide naar de vallei (staltijd). Ondanks de drukte neemt de goedlachse Oostenrijks-Nederlandse de tijd om haar bezoek rond te leiden in haar winkeltje vol jams, chutneys en likeuren. De smaakcombinaties zijn niet alledaags. Zoals jams van framboosbasilicum, aardbei-gember en bosbeskoriander. „Ik houd ervan”, zegt Naomi, „om af en toe te experimenteren. Een smaakvolle jam is vaak gewoon een toevalstreffer. De producten maken we allemaal zelf, en dat geeft me de vrijheid zelf de smaken uit te zoeken.” De fruitteelt is de van oorsprong Betuwse Naomi met de paplepel ingego-

Oostenrijk

Tiefen bac Brand enber hklamm ger Ac he

Brandenberg

Brandenberger Alpen

Breitenbach am Inn

Kundl

Haus Inn

A12

Kramsach

Radfeld

Rattenberg

Brixlegg

Reith im Alpbachtal Sankt Gertraudi

Producten Floberry.

ten. Haar vader was een grote appelen peerteleer in het Gelderse Zoelen. Voor de jonge Naomi lonkte een glanzende loopbaan als topzwemster, maar een blessure op haar zeventiende gooide roet in het eten. „Ik had alleen een diploma middelbare school en wist even niet meer hoe het verder moest. Ik begon te reizen, kwam in Oostenrijk terecht en ben van het land gaan houden. Het leven is hier zo anders dan in Nederland en ik besloot te blijven.” Later leerde ze Florian kennen. Het echtpaar, dat een dochter kreeg, begon in 2007 een fruitteeltbedrijf. „In het begin was het best zwaar om rond te komen”, herinnert Naomi zich. „Klanten kenden het bedrijf en de producten nog niet. Tegenwoordig kunnen we ons met de fruitteelt aardig bedruipen. We verkopen vooral aan particulieren.” Met een lach: „Oostenrijkers zijn echte jameters, vooral bij het ontbijt. Daarnaast verkopen we onze producten aan horecazaken uit de regio.” In de wintermaanden, als de fruitteelt stilligt en Tirol volstroomt met toeristen, is Naomi skileraar. „In Oostenrijk is skiën nationale sport nummer 1.” De export van fruitproducten naar haar geboorteland heeft ze weleens overwogen, maar is volgens Naomi onhaalbaar. „Exporteren is erg kostbaar.” Met een lach: „Bovendien heeft Nederland de Betuwe.” >>floberry.at

Ouddorp Hardenberg Nunspeet Parijs Domburg Londen

Texel

Drenthe

Schakeltjes Vakantie binnenland ≤ NUNSPEET/Elburg, Te h. zeer ruime seizoenplaats voor uw toercaravan, met veel privacy, vanaf maart t/m oktober, evt. met een te koop staande luxe toercaravan 7,50 m. x 2.60 m voorzien van douche/toilet, wastafelmeubel, slaapkamer, kamer/keuken kookgelh. warm/koud water, oven, koel/diepvries comb. Verwarming, airco. Schuur en wasm. aanw. Dit in een pr. rustige omgev. Dichtbij bos, strand en centrum, met vrij en weids uitzicht. Inl. Tel. 05 25 66 11 66. ≤ te koop Luxe DEMO recre-

atie chalet met 2 slk, c.v en luxe keuken, compleet geplaatst nu van € 69.000.voor € 52.500.buitenplaatsholten.nl 0548540610 ≤ Heeft u ook een vakantiewoning, chalet of caravan. Plaats deze dan op WWW.CHRISTELIJKE VAKANTIESITE.NL Veel bezoekers en hoge respons. ≤ Welkom bij Hotel de Oude Hamer in ZUID-LIMBURG. Geniet van het prachtige uitzicht! 4-daags arrangement € 149,- www.deoudehamer.nl 043 - 455 13 91.

≤ BUNGALOW 6 pers. NORG bosrijke omgeving voorzien van alle gemakken, gratis wifi www.recreatie woning-drenthe.webklik.nl Tel: 0525-662767 www.christelijkevakantiesite .nl/advertentie/16850

≤ 8 p. STACARAVAN op Camping De Oldemeyer in HARDENBERG. Rustig gelegen tegen de bosrand, 4 slk. Centraal gelegen in de buurt van zwembad en receptie www.christelijkevakantiesite .nl/advertentie/30990

≤ Rijssen

≤ GARDEREN, 5 p. VAKANTIEHUIS in privé bos 1,5 ha, tent bijplaatsen mogelijk. Ideaal voor natuurliefhebbers, privacy en 1 km v/h dorp. Tel: 0653132214 www.christelijkevakantiesite .nl/advertentie/30817

te huur luxe vakantiechalets AANBIEDING t/m Maart 199.- per week all-in a/d voet van de h o l t e r b e r g www.buitenplaatsholten.nl 0548-540610 ≤ VOORTHUIZEN Th: chalet, 4 pers. Rustig, ruime tuin, Gerrit Jans Hoeve. 06 38007595 of chaletveluwe.nl ≤ Mooi FRIESLAND, vak.woning tot 7 pers. Kano’s - fluisterbootjes - Waddeneilanden enz.. Zie vakantie veenwouden.123website.nl ≤ TE HUUR in MELISSANT (Goeree Overflakkee): Grote stacaravan. Gezellig ingericht. Drie slaapkamers, zes slaapplaatsen. Van alle gemakken voorzien. Veel privacy. Op mooie, rustige camping Elizabethhoeve. Dichtbij zee en strand. Zie ook: www.christelijke vakantiesite.nl. Informatie: 0613537994/ 0186-573177. ≤ ZUNA bij Rijssen te huur op kindvriendelijk park mooie bungalows v.a.g.v. www.vakantieoordholsappel. nl of bel 0548-512790. ≤ LAUWERSOOG rustige, heerlijke vak.plek in fraai natuurgeb. Omg.: bos, meer, eiland, www.lauwersoog.org 0519-349300.

0j 2

a ar

≤ LUXE CHALET op Camping Duinland, Midsland, TERSCHELLING. Geschikt voor 5 personen. 1500 meter van zee. Rustige omgeving. www.christelijkevakantiesite .nl/advertentie/22447 ≤ Welkom op onze minicamping Duinzicht te DOMBURG. Plaatsen vrij voor tenten en caravans voor 15 juli en na 12 aug. 6persoons stacaravans te huur voor 29 juli en na 12 aug. A. Maljaars, Schamsweg 2, 4357 RA Domburg, 0118 58 14 94 www.minicamping duinzicht.nl ≤ 4 pers. VAKANTIEWONING in ZEGVELD op een eiland in het Groene Hart. Rust, natuur en privacy. Info. 06-55393632 www.hortensiaeiland.nl of www.christelijkevakantiesite .nl/advertentie/31252. ≤ ELSPEET t.h. gezell. vrijst. vak. huisje met speelwei. 2-6 pers., inl. 06-24194739.

a ar

Bungalows door heel Europa Kijk op onze website!

Zoek en b oe k uw vakantiebungalow op één van onze vakantieparken of kies één van onze andere 120.000 vakantiehuizen!

www.onsvakanties.nl 0184 - 422 000 ≤ DIFFELEN (O) - OMMENHARDENBERG - BAKKEVEEN (Frl) AMELANDTERSCHELLING. Luxe Chalets/ Stacars t.h. Alle comfort! Huur niet duur! Vroege Vogel-voordeel! Voorjaarskorting! - 55+Weken Schoolvakanties We bieden u "meer voor minder!" Kijk op: www.vdsluisvakanties.nl of bel 0512-516096

Christelijke va k antieparken Nu te boeken! Gratis recreatieteam Nederlandstalige kerkdiensten op het park of in de omgeving Door heel Europa: parken in Nederland, Duitsland, Tsjechië, Zwitserland, Oostenrijk, Frankrijk en Italië

onsvakanties.nl/cvp 0184 - 422 000

•

info@onsvakanties.nl

•

info@onsvakanties.nl

≤ Te huur verw. vakantie woning in OUDDORP met 3 slk. 3 fietsen met gr. tuin dicht bij strand. Bezet wk 18,20,29-32. Inl. 0187682904

≤ Stijlvolle VAKANTIEWONINGEN Erve Scholten, geschikt voor 2 -14 personen in Overijssel bij OOTMARSUM. Telefoon 0541-680255/06-30911607. www.ervescholten.nl ≤ DRENTHE 2-20 pers. www.christelijkevakantiesite www.vakantiewoningmarjan .nl/advertentie/7231 .nl 0594-632649 ≤ Camping SCHOOLZICHT Royale ≤ Mooie camping in AAGTEKERKE. DRENTHE! Rust en ruimte, caravan met NIEUWE voorponyrijden, recreatieplas, tent te huur. 033-2772696 luxe sanitair! Tel. 0528 - 35 32 02 www.camping-oase.nl ≤ 5 pers. BUNGALOW in KAMPERLAND, bij Noordzee≤ 12-pers. VAKANTIEHUIS strand, veel privacy. in BURGH-HAAMSTEDE. w w w . c a s a m a r i a n n e . c o m Op loopafstand van bossen, 0 3 3 - 2 4 5 6 7 6 7 duinen en strand! Prachtige www.christelijkevakantie locatie voor families of site.nl/advertentie/16198 vriendengroepen. www.corte hanne.nl www. christelijke ≤ Te huur onze CAMPERS vakantiesite.nl/advertentie/ en CHALETS voor een geweldige vakantie. Chalets staan 28891 op vakantiepark De Kleine ≤ BIERVLIET, Zeeland 2-8 Belties Hardenberg. Info pers. vak.huis. In natuur- www.vakantiebaron.nl tel. gebied en dicht bij zee. Tel: 0 5 1 2 3 0 3 2 3 9 0115-482785 www.braakman www.christelijkevakantiesite zicht.nl .nl/advertentie/31266 ≤ Sfeervol vakantiehuis (max. 6 pers.) aan het water in hartje FRIESLAND! 0512-332846 of www.friesland-recreatie.nl ≤ Te huur, hoekwoning in ENKHUIZEN, nabij vis- en vaarwater, van 3 t/m 19 augustus voor € 300,- per week Tel: 0228 - 31 92 14 of 06 20 59 69 41.

≤ Te

≤ OMMEN t.h. vak.bung., natuur, rust en privacy, in bos, 078 - 6511392, www. vakantiehuisinommen.nl ≤ DRENTHE prachtig gele-

gen vakantiewoning Tel. 0 5 9 1 - 5 1 4 1 0 0 www.kostervakantie.nl ≤ OUD-BERGENTHEIM OV, 6/7 pers. VAKANTIEWONING in boerderij. Groot speelveld met speeltoestellen. www.hetveurhuus.nl. tel. 0 5 2 3 - 2 3 1 5 6 1 www.christelijkevakantiesite .nl/advertentie/16550 ≤ Te huur 6 persoons CHALET/STACARAVAN op Camping DE VECHTVALLEI te Diffelen (omgeving Hardenberg), tel. 06 43 18 21 03 www.christelijkevakantie site.nl/advertentie/31172 ≤ DIEVER: 2-8 p. recr. bung., Wifi, 3 sl.k., babymateriaal, wasm., 030 - 2673382, www. huisjehurenindrenthe.nl ≤ ZUID-LIMBURG, t.h. leuk 4 p. huisje v.a. € 285,- p.w. mooi uitz. op natuurgebied. mei t/m aug. tel: 043 457 17 21.

huur CHALETS en stacar. v.a. € 395 all.in. Tel ≤ NUNSPEET/Elburg in pr. 0 5 2 8 3 3 1 2 4 6 rustige omgev. Dichtbij bos, strand en centrum, schoon campingdebeukenhof.com vak.huisje te huur, geschikt ≤ Rustige SVR boerderijcam- voor gezin, wasm. En ping ook geschikt vr gehandi- speelgelh. Voor kinderen capten en vak.woning (4 sl.k) aanw. Geen huisd. Voor- en in MARGRATEN Z-Limburg. naseizoen korting. Nog volop Tel. 05 25 Gratis wifi. 043 - 458 12 97 mogelijkh. 66 11 66. www.beckersmargraten.nl.

≤ GARDEREN T.h. 8-pers. stenen vakantiehuis aan bosrand; vv cv, wasmachine en ligbad. Tel.: 0182 - 34 00 03.

≤ Gezellige, mooie 6 pers. VAKANTIEBUNGALOW op rustig klein park vlakbij het LAUWERSMEER in Friesland! Boot naar Schiermonnikoog vlakbij. www.lauwersmeer bungalow.nl 06-53902008 www.christelijkevakantiesite .nl/advertentie/17301

≤ BOEK NU! Een mooie (voor/na) seizoen- of toeristische plaats op Vakantiepark DE HEIGRAAF te Woudenberg. Tel: 033 - 286 50 66 ≤ OOSTKAPELLE - zomerwww.heigraaf.nl/rd huisje - 12 minuten lopen la≤ Park HOGE HEXEL: 6p. ter, sta je met je voeten in bung. 203 met wasm. en het zoute water - vrijstaand wifi.Veel privacy. Tel.0342- grote kindveilige tuin - max 416572, www.Uytkijck.nl 6 personen - 038-3322111 ≤ ELSPEET, 4p. vak.huis www.oostkapellevakantie.nl vagv vrije tuin, gelijkvl. cv, bad, wasm. wifi, oplaadpnt. Vakantie Folder 0577-492539 buitenland ≤ RIJSSEN, Ruime vrijst. vak. won. www.boomkamp rijssen.webnode.nl 0548513269 ≤ KINDVRIENDELIJK chalet

≤ 6 pers. VAKANTIEHUIS in Daglan, DORDOGNEFRANKRIJK. 3 slk. Rustig gelegen, kindvriendelijk, compleet op 4000m2 grond, tel. 0 5 8 - 2 1 5 5 1 4 1 www.christelijkevakantiesite .nl/advertentie/16377

(7p.+baby) incl. 2 fietsen, trampo, speelgoed, te huur op De Wolfskuylen Drenthe. wvandermeij@solcon.nl, ≤ BELG.ARDENNEN. Ruim 0343-563682. E-mail/bel snel! chalet op rustig park. Voorj. Voor ≤ Royale gezell. hoekwoning vak. ook nog vrij. in bosr. omg. AMERSFOORT. info/folder: repos-ailleurs@ Vlakbij kerk en winkels. hotmail.com of 06-46337395 Voor echtp. zonder kind. ≤ Zoek uw vakantie ook op Beschikb. van 11 t/m 29 juli W W W . C H R I S T E L I J K E Red. prijs. Tel. 06- 83595511. VAKANTIESITE.NL Groot aanbod van diverse accom≤ VAKANTIEWONING "Lutje modaties, reisorganisaties, Stee" in SCHILDWOLDE (Gr.) kinderkampen etc. 1-4 pers., comfortabel, alles gelijkvloers. 0598-423902 ≤ ******************* Christelijke www.lutjestee.nl Welkom! V a k a n t i e p a r k e n zomer/winter Zuid-Duitsland ≤ Kom voor een leuke en ge- nabij Tirol. Tsjechie bij zellige vakantie naar Reuzengeb. (dagtocht naar MINICAMPING ROLLECATE Praag). Zuid-Frankrijk a/d in PUNTHORST. Genieten voet van de schitterende voor iedereen! Kijk voor Pyreneeen en op 1 uur v/d meer informatie op Middellandse zee met www.minicampingrollecate. A C T I E K O R T I N G ! ! ! nl en/of facebook of bel 0529 Recreatieteams, outdoor, en - 48 24 50 Nederlandse Kerkdiensten. ≤ NORG Drenthe, te huur 8- w w w . u n o a n i m o . n e t pers. vakantiebungalow in zie ook onze fotoboeken. bosrijke omg. 4 sl.k., waar- 070-3912469 ********************* van 1 sl.k, douche en w.c.op ≤ ZWITSERLAND Mooie begane grond. Meer info: vakantiewoningen in het 0511 475126 of Berner Oberland en Wallis. www.vakantiewoningnorg.nl Grüma Alpenchalets, 071≤ VAKANTIEHUISJE 5892249, www.gruma.nl NUNSPEET, 5 pers., op rustig ≤ T.h.: luxe chalet te Wallis, kindvriendelijk park. Van ZWITSERLAND. Centrale lig200-350 p.w. Plus 2 fietsen. ging. Mooi uitzicht en veel Tel. 0525 621074 comfort. Inclusief gratis www.christelijkevakantiesite draadloos internet. Zomer en .nl/advertentie/1193 winter. Voor meer info: ≤ Luxe vakantiebungalows www.chaletariette.nl / tel. in ELSPEET: Taberna, Plexat, 075 - 640 89 44. Tevreluwe, Nisje en Reebok. Compleet ingerichte bungalows voor 2-8 personen. Alle comfort aanwezig: wasmachine, droger, magnetron, diepvries, speelweide, enz. Informatie: www.vakantieelpeet.nl of bel: 0628272379, 0650426385, 0649497826, 0653322759, 0612623176. Bijzonder geschikt voor oudere echtparen: ouderslaapk. en badkamer op beg. gr. Het kindvriendelijke park grenst direct aan bos en heide. Nog verschillende weken beschikbaar. Bel gerust!!! ≤ ELSPEET t.h. ruime eengezinswoning ong. 6 pers. week 30. Bel 06 - 50422030.

≤ Luxe vrijstaande 6-8 p VAKANTIEWONING met zwembad (in park gelegen) in Kusadasi, TURKIJE, nabij Egeïsche zee, kinderstoel en bed aanwezig, tel. 0180434388 www.christelijke vakantiesite.nl/advertentie/ 6633 ≤ ZWITSERLAND ALETSCHGEBIED HUUR in grandioze omgeving 8 persoons chalet. Info www.walliserchalet.nl 076-5611164 06-42784135 www.christelijkevakantiesite .nl/advertentie/14674 ≤ HONGARIJE: te huur landhuis in Donauvallei 30 km boven Boedapest 8-10 pers. veel privacy en panorama 0 6 - 2 2 1 1 5 1 2 5 (hongarijevakantiehuizen.tk) ≤ SPANJE COSTA BLANCA Te huur op magnifieke locatie, Casita met grote buitenkeuken en zwembad op het terrein van villa met zeezicht. www.droomplek costablanca.nl ≤ Te huur: Vakantievilla met zwembad in ZUID FRANKRIJK. Zie www.surla colline.nl. Tel. 06-28803081 ≤ 8-pers. vak.woning FRANSE Pyreneeën nabij Middel. zee, t/m 6 pers. € 300,-/wk. Voor-/naseiz. korting. Bezet wk 29 t/m 32. 038 - 3764940 / 06 - 54225076. ≤ TSJECHIE, ruime vak.huizen tot 10 pers. Bij Reuzengebergte. Veel natuur en cultuur voor het hele gezin, het hele jaar. www.adrien.nl, 0345-651058 ≤ t.h. vak.huis 6-8 pers, a.h. GREVELINGENMEER, met airco, w.m. w.d. vaatw. incl zwembad. € 250,-/550,- info 06-22309652 / hanconobel@ planet.nl

Ruime famiiehuizen!

hoteleureka.nl • STACARAVANS • CHALETS • KAMPEREN • BUNGALOWS • FAMILIEHUIZEN RHEEZERWEG 79 HARDENBERG 0523-26 13 03 WWW.KLEINEBELTIES.NL

Bungalows te huur, midden op de Veluwe (t/m 8 pers)

Meer info: Familie Bos www.uddelermeer.com - Tel. 0577 - 40 12 31

Gratis buitenbad

Vakantiehuisje verhuren?

Plaats een schakeltje in het Reformatorisch Dagblad Ga snel naar www.schakeltjes.nl

Het mooiste plekje van de veluwe vind je in Garderen

www.bungalowparkbok.nl

Putterweg 76, Garderen

0577 – 46 13 62 Boek nu uw va-

Minicamping ”Breehof” Fam. De Visser Breeweg 14 4371 SB Koudekerke 0118 - 61 56 13

≤ Z-FRANKRIJK op Ned. talig

park met zwembad etc. mooie 5-pers. bungalow met mooi uitzicht en veel privacy. Tel. 0113-572241. ≤ Vakantie voor hele gezin Midden Frankrijk Gîtes 2-8 p. + Bed en Breakfast, ook groepen tot 30 p., met groot zwembad. Tel. 0033-47002 9334-www.evenfransleven. nl ≤ ***ISRAELPRESENTATIE** Kom kijken en luisteren bij Amicitia. Deskundigen vertellen u alles over uw reis naar Het Beloofde Land. Bel voor aanmelding 0786845353 of kijk op www.amicitia.nl ≤ Naar de SCHOTSE HOOGLANDEN in 2016? Nog tot 29 Februari 10% Vroegboek Korting! Bezoek www.ranch chalet.nl voor alle info. Nederlandse eigenaren.

≤ Achterh. Landg. De Bollert 10 mooie comf. FINSE bung., 2 - 10 p., 4 met sauna, in prachtig natuurgeb. Ideaal voor familiereünies. Vanuit plek 16 fietsroutes. Red. Prijs. 0545 - 291472, www. ≤ ZWISERL. hele jaar T.H. 2.vak.won.in Aechi bij debollert.nl Reichenb. Bern.Oberl. 1 v.2≤ WIERDEN (Ov) luxe vrijst. 3.+ baby en 1 v.2-12 VAKANTIEBUNGALOW voor pers. v.a.g.v. zie 2 tot 8 pers., 4 slk. Rustig www.webklik.nl/luginbuhl. park, goede fiets mogelijkhe- v.inl. 0548-514584 den. aaltje-snijder@planet.nl tel. 06-53946720 ≤ OOSTENRIJK, voor €495,www.christelijkevakantiesite huurt u een stacaravan op gezinscamping. Recreatie.nl/advertentie/16342 team, kerkdiensten, zon, ≤ KERKWERVE, Schouwen- water en bergen. Info Duiveland, www.doutepoppe 055 - 303 00 83 of .nl. Gezinnen, groepen, se- www.es-vakanties.nl nioren. Welkom! ≤ ZUID ITALIE, APULIE, 4 ≤ NIEUW; vak.woning te pers. appartement, goede baGrijpskerke, centraal op sis voor excursies www.italie WALCHEREN (2-6 pers) miv vakantieappartement.com of meivak. Het hele jaar door. www.christelijkevakantiesite .nl/advertentie/31247 0118-592830/06-49497590

www.minicampingbreehof.nl

Vakantie in Zeeland!!

Compleet ingerichte lodgetenten, direct aan Lago Maggiore of bij Friese meren. Voor een heerlijke onbezorgde vakanie in een royale 6-8 persoons accommodaie. www.familylodges.nl 0343 481155

Wij bieden u: • Rustige minicamping onder de rook van Middelburg en ook dicht bij strand • Verhuur van stacaravans • Kindvriendelijk: skelter, trampoline, recreatieruimte met tafeltennistafel • WiFi • Voor verdere informatie kijkt u op onze website

TE KOOP Chalets (zowel nieuwe als occassions)

Al vanaf: € 15.000,Tevens verhuren wij chalets voor een weekend/week en u kunt bij ons kamperen op comfortplaatsen tegen gunstige tarieven. Kinderen zijn gratis! Op een prachtig park (van christelijke eigenaren) in Hulshorst te midden van de Veluwse bossen waar de zondagsrust nog in acht wordt genomen.

Voor meer info ga naar

www.vuurkuil.nl

Op zoek naar een roman? Bestel op www.debanier.nl

Bestel de brochure over Facebook

‘GELDT VOOR JOU: HOE MEER VIND-IK-LEUK S, HOE BETER?’ www.mediawijzer.nl

Boek nu de mooiste

NL | Reformatorisch vakantiepark Casa Familia

DE | Christelijk vakantiepark ntiepark Bad Bentheim

- vakantiepark in de bossen van Holten-Rijssen - goede voorzieningen, zwembad vlakbij park - comfortabele bungalows

- villapark net over de grens in Duitsland - veel faciliteiten, zwembad direct naast het park - luxe villa’s, meestal met wasmachine en droger

DE | Christelijk vakantiepark Beieren

DE | Christelijk vakantiepark Cochem

- vakantiepark Beierse Woud, nabij Tsjechië - zwembad direct naast vakantiepark - eenvoudige en betaalbare accommodaties

- luxe villapark in prachtige omgeving - veel faciliteiten, overdekt zwembad - luxe villa’s met wasmachine en droger

DE | Christelijk vakantiepark Odenwald-Heidelberg

DE | Christelijk vakantiepark Sauerland

- gezellig vakantiepark in mooie omgeving - veel excursiemogelijkheden - comfortabele en betaalbare accommodaties

- schitterend gelegen vakantiepark - middenin de natuur - merendeels vrijstaande huizen

DE | Christelijk vakantiepark Thüringen

DE | Christelijk hotel Sauerland

- kleinschalig vakantiepark in de natuur - zeer veel excursiemogelijkheden - ruime vrijstaande en betaalbare huizen

- gezellig familiehotel - goede keuken, perfecte faciliteiten - schitterende omgeving, midden in de natuur

DE | Christelijk vakantiepark ntiepark Zwarte Woud

VOL!

FR | Christelijk vakantiepark Lot-Dordogne

- eenvoudig park op schitterende locatie - veelvoud aan excursiemogelijkheden - halfvrijstaande huizen, veelal met uitzicht

FR | Christelijk vakantiepark Dordogne

- park met veel faciliteiten, zwembad - prachtige afwisselende omgeving - ruime, vrijstaande chalets

NIEUW

- kleinschalig villapark op zeer mooie locatie - goede faciliteiten, drie zwembaden - luxe accommodaties met wasmachine en droger

IT | Christelijke camping

NIEUW

FR | Christelijk vakantiepark ntiepark Zuid-Frankrijk

NIEUW

- fantastisch gelegen vakantiepark - zwembad, zwemmeer en vele andere faciliteiten - zicht op de Pyreneeën

VOL!

AT | Christelijk vakantiepark Oostenrijk

NIEUW

- gezellige familiecamping - goede sanitaire voorzieningen - aan het meer, in de bergen

- gloednieuw loednieu vakantiepark akantiepar in dal tussen ssen de bergen - gratis toegang zwembad, nabij zwemmeer - comfortabele accommodaties

AT | Christelijk vakantiepark Karinthië

AT | Christelijk vakantiepark Oostenrijk-Tsjechië

- kleinschalig vakantiepark in ruige bergwereld - schitterende natuur en bergmeren - comfortabele chalets

- vakantiepark op grens met Tsjechië - zeer veel faciliteiten, zwembad, zwemmeer - comfortabele vakantiehuizen

Boek nu op gezinsparken.nl Tijdens bovenstaande vakanties is VakanZ actief met: recreatieteams

activiteiten en excursies

kerkdiensten

gezinsparken.nl / 0341 264 887 / info@vakanz.nl

reizen

vrijdag 15 januari 2016 Reformatorisch Dagblad

Menigeen ziet uit naar het zomervakantie. Eropuit, bivakkeren voor de tent of gewoon lekker thuis blijven. Christelijke reisorganisaties bieden veel vakanties in eigen sfeer. beeld Fotolia

Veel vakanties in eigen sfeer tekst Gerard ten Voorde

Het aantal christelijke reisorganisaties groeit gestaag. Vakantiegangers kunnen kiezen uit een keur aan trips en reizen. Voor vakanties in eigen sfeer. De sites van de reisorganisaties leveren een schat aan informatie. Voor elk wat wils.

Amicitia Reizen Amicitia zet in op vertrouwde vlieg-, boot- en touringcarbestemmingen, onder leiding van refoprominenten. Met het vliegtuig naar Israël of met het nieuwste hotelschip over de Rĳn. Nieuw zĳn themareizen naar historische locaties. Bĳvoorbeeld met Bart-Jan Spruyt („Romekenner”) naar prof. dr. Antoine Bodar en Rome. Of met Arie Vermeĳ („NAVO-generaal b.d.”) naar Normandië of Ĳsland. Voor jongeren is er amigoreizen. nl.

overtuiging”– bestaat 35 jaar. De reisorganisatie viert dat met onder andere een wereldreis in 35 dagen onder leiding van Jan van den Bosch en 35 speciale jubileumreizen. Beter-uit heeft verder boot-, vlieg-, wandelen ﬁetsvakanties. Dichtbĳ en ver weg. Met natuurlĳk de vakantieparken in Zuid-Duitsland, Luxemburg, Frankrĳk en NoordSpanje. Voor jongeren en singles zĳn er avontuurlĳke Young of Single Reizen. >>beteruit.nl

>>amicitia.nl

Avanta Reizen Avanta komt met een avontuurlĳk aanbod van kampeer-, ho(s)tel- en vliegreizen, met klassiekers zoals de trektocht door de Himalaya en lange en korte kampeerreizen door Europa. Daarnaast zĳn er bestemmingen als Ghana en Togo, Suriname en Guyana, Japan, Kazachstan en een rondreis door Ĳsland. Avanta trekt naar ongeveer alle windstreken, soms tien, elf weken lang.

Burgtours Burgtours uit Yerseke heeft ﬁets-, vaar- en vliegvakanties in z’n reisgids staan. Maar ook samenzang- en themareizen. Voor een aantal bestemmingen geldt al een vertrekgarantie. Busexcursies voeren naar onder andere Duitsland, Frankrĳk, Engeland, Noorwegen, Slowakĳe en Italië. Het publiek bestaat vooral uit 50-plussers, maar de reizen zĳn ook voor jongere leeftĳden geschikt. >>burgtours.nl

>>avantareizen.nl

Beter-uit Beter-uit Reizen –”vakantie met

Goed Idee Reizen Reisorganisatie Goed Idee voor 50-plussers biedt Bĳbelse rei-

zen, busreizen, vaarvakanties, vliegreizen en trips voor alleengaanden. Goed Idee combineert reizen op Gazelleﬁetsen met een cruise, met eigen vervoer en met busreizen. Voor alleengaanden zĳn er bus- en vliegreizen. Nieuw bĳ Goed Idee zĳn themareizen met onder anderen prof. WillemOuweneel en historicus ds. C. Blenk. >>goedideereizen.nl

Kreijkes Vakantie Idee Op de site van reisorganisatie Kreĳkes staan busreizen, vliegvakanties en een trip met eigen vervoer naar Hotel Königsleiten in Oostenrĳk. Voor 30-plussers staan er een treinreis naar Zwitserland en een busreis naar de Moezel op het programma. >>kreijkes.nl

O&S Vakanties O&S Vakanties verhuurt verschillende soorten vakantieverblĳven op „christelĳke” en algemene vakantieparken (in Nederland, Duitsland, Tsjechië, Zwitserland, Frankrĳk, Oostenrĳk en Italië). Verder zĳn ‘losse’ vakantiehuizen te boeken (in heel Europa). Op zogenaamde christelĳke vakan-

tieparken is een ‘eigen’ recreatieteam/parkleiding aanwezig. >>onsvakanties.nl

Uno Animo Reisorganisatie Uno Animo (één van zin, één van gedachten) uit Den Haag biedt vakantieparken in Zuid-Frankrĳk (Pyreneeën), Zuid-Duitsland (bĳ de Alpen) en Tsjechië (Reuzengebergte). De parken kennen een eigen recreatieteam met sportieve outdooractiviteiten: van wandelen en raften tot canyoning en mountainbiken. >>unoanimo.net

Vakanz VakanZ biedt zestien vakantieparken in Duitsland, Frankrĳk, Italië, Oostenrĳk, Tsjechië en Nederland aan. Met VakanZrecreatieteams voor kinderen, jongeren en ouders. Samen met Casa Familia Salland organiseert VakanZ ontspannen seniorenvakanties en werkweken voor ouderen. VakanZ biedt verder losse vakantiehuizen en verblĳven op parken in Europa. Van sober tot luxe. >>vakanz.nl

16.07.2015 ormatie Meer inf