PajotzenneMagazine Herfsteditie by Erfgoedcel Pajottenland Zennevallei

herfst/winter 2019

Pajot Zenne magazine GRATIS levensweg Laat je op sleeptouw nemen

Allemaal beestjes Huisje Mostinckx: dementievriendelijk bezoek Route Santiago de Compostella Natuurbelevingshoeve Joli Nieuw gemeenschapscentrum Herne

ontdekpajotzenne.be Ontdek de nieuwste plekjes op www.ontdekpajotzenne.be Plan Boommarter wandellus, Halle

De nieuwe Plan Boommarter wandellus van 14 kilometer brengt je via kronkelende paadjes langs de mooiste plekjes in het gebied tussen de Zenne, het Malakoffdomein, het Maasdaalbos, het Lembeekbos, het Warandepark, de Berendries en het Hallerbos. De route is het hele jaar toegankelijk en met boommarterpijltjes aangeduid op het terrein.

Wandelroute De Lus, Liedekerke Deze wandelroute maakt een lus omheen de gemeente Liedekerke. Het traject doorloopt heel wat rustige cultureel en landschappelijk interessante plekjes. Het wandelpad is ongeveer 15 km lang, doorheen de groene gordel die Liedekerke rijk is. Zelfs het natte en overstroom bare natuurgebied De Valier is, dankzij de aanleg van een knuppelpad, toegankelijk en maakt deel uit van het traject.

mi j o n t n p d ek l ek je

volg ons op Facebook www.facebook.com/pajotzenne

“Ik bracht mijn jeugd door in de Zavelput” gebruikt bij lokale bouwprojecten. Nu is de voormalige zandgroeve een speelbos van de stad Halle. Berts eerste jeugd herinnering aan de Zavelput heeft de maken met ‘krokkebazen’. “Ik kwam hier met mijn zussen wandelen en bosbessen plukken”, verklaart hij.

De purperen heide

Bert Ghysels is een natuurman in hart en nieren. Hij neemt ons mee naar een pareltje – de Zavelput in Buizingen – en vertelt ons over zijn vele jeugdherinneringen aan deze plaats. Bert woont op Sint-Rochus in Halle en bracht zijn jeugd door in Buizingen. Als ondervoorzitter van Natuurpunt Halle en natuurgids kent hij deze omgeving als zijn broekzak. “De Zavelput, sommigen zeggen ook Zavelberg, en de omliggen de bossen waaronder het Smeerhout, spreken tot de verbeelding. Ik kwam hier vroeger vaak ravotten met de Chiro”, ver telt hij. De Zavelput is een van de vele zandgroeves uit de regio. Het zand werd

“De Zavelp ut ziet er nu helemaal niet meer uit als in mijn kindertijd. Het terrein was toen volledig begroeid met heide en je had vanop de berg een fantastisch zicht. De purperen vlakte, toen de heide in september in bloei stond, was adem benemend. Bovendien was de wand veel steiler. Het was precies een tribune. Ik herinner me nog het spel met de Chiro ‘Tien man, negen lintjes’. Dan liepen we telkens de steile berg op, wat best lastig was. Nu is die helling uitgehold door het spelen, wat ook zijn charmes heeft uiter aard.” Vroeger was het hier zeer stil. “Toen de Ring aangelegd werd, was dit een domper op de feestv reugde, want voorh een hoorde je enkel de geluiden van de natuur. De Ring bracht ineens heel wat lawaai met zich mee.” Ook nu komt deze Natuurpunter nog vaak naar de Zavelput: “Ik ben Natuurgids en met de Open Wandelingen doen we al eens

de Zavelput aan. Verder is dit gebied ook een vaste afspraak met de planten- en paddenstoelen w erkgroep van Natuur punt.” Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei, ANB, stad Halle en jeugd & erfgoed startten onlangs met de opmaak van een natuurbeheerplan voor het gebied. Bedoeling is om het plateau te herstellen. Omdat heide nog jaren kiemkrachtig in de ondergrond blijft zitten (de zogenaamde ‘Zaadbank’), zou het moeten volstaan de Corsicaanse den te kappen en de strooisel laag weg te krabben. “Als Natuurpunt zijn we hierbij betrokken voor advies. De heide terugbrengen zie ik als een meerwaarde voor het gebied”, besluit hij.

Het nieuwe seizoen is aangebroken. Of je nu houdt van de herfst of niet, feit is dat de seizoenen steeds terugkomen. En elk seizoen heeft zijn charmes, net als de seizoenen van het leven. We nemen je in deze editie van het magazine graag op sleeptouw. Wandel mee langs trage wegen, grasduin in familiepatrimonium, stap in de teletijdmachine en ga genietend op (levens)weg. Op de cover prijkt een trots viergeslacht uit Dilbeek. Zij kwamen als winnaar uit de bus voor onze fotoshoot. Binnenin geniet je van nog meer mooie familiekiekjes.

EDITOOOO

Loes (3)

Iris (32)

Ann (57)

Beatrice (81)

“Mama, mutti Ann, oma Bea, kom eens kijken. Willen jullie mee spelen? Geef me een handje …”

“Ik vind de familieband zeer belangrijk en ben blij dat mijn kinderen, Tjen en Loes, de kans hebben mijn eigen oma nog te kennen. Hoe ouder ik word, hoe meer schrik ik ook heb dat er iemand in de familie zal weg vallen. Dus proberen we zoveel mogelijk van elkaar te genieten.”

“We zijn vaak samen als familie en staan altijd paraat voor el kaar. Ik heb zelf 3 kinderen – twee dochters en een zoon – en 2 kleinkinderen. Ik vind het fijn om dingen samen te doen en bij elkaar te komen.”

“Ik heb het groot lot gewonnen met mijn zeven kinderen, 14 kleink inderen en 3 achter klein kinderen. We zijn een zeer hechte familie en gaan ieder jaar op weekend naar de Ardennen en kermis Sint-Anna is ook een vaste afspraak.”

INHOUD 4-5

Kort nieuws uit jouw streek

21-23

Route Santiago de Compostella in de Zennevallei

6-7

Kijk goed om je heen!

8-9

Huisje Mostinckx, een plek om te herinneren

24-25

Bruegel vertekend

26-27

Nieuwe wandelingen in Halle

Bosbeheer Koudebeekvallei

28-29

Bruegel in ons bloed?

30-31

Rimpels in het landschap

10-13 14-15

Nieuw gemeenschapscentrum maakt goede start

16-17

Ontdek de schatten van de natuur

32-33

Hou(t) van je landschap

18-19

Uit in de streek

34-35

Vier op een rij

Natuurbelevingshoeve Joli + winnaar fotowedstrijd

COLOFON Pajot & Zenne magazine verschijnt drie keer per jaar met oplage van 20 000 exemplaren in de gemeenten: Affligem, Bever, Beersel, Dilbeek, Drogenbos, Galmaarden, Gooik, Halle, Herne, Lennik, Liedekerke, Linkebeek, Pepingen, Roosdaal, Sint-Genesius-Rode, Sint‑Pieters‑Leeuw, Ternat.

Redactie: Annelies Desmet, Thomas D’Hoker, Elsemieke De Troy, Alwin Loeckx, Annelien Noppe, Mieke Vercruijsse, Emma Ydiers en Hilke Arijs.

Verantwoordelijke uitgevers: Regionaal Landschap, Erfgoedcel, Onroerend Erfgoeddienst, Toerisme en Cultuurregio Pajottenland Zennevallei.

Adverteren: alwin@pajot-zenne.be Coverfoto: Jean-Paul Van den Abeele

Vormgeving en druk: ABC Drukkerij, Meerbeke. www.pajotzenne.be www.facebook.com/pajotzenne

kort nieuws

Landart kleurt kasteeldomein

uit jouw streek Behaag je tuin Jouw tuin, hoe groot of klein ook, kan een verschil maken voor natuur en klimaat. Hoe? Plant een boom, haag of klimplant, want meer groen is goed voor mens en dier. Maak van je tuin een fijne plek voor vogels, bijen en vlinders. En geniet zelf ook volop van de bloesems en het fruit. Met de samenaankoopactie ‘Behaag je tuin’ van de regionale landschappen van VlaamsBrabant kan je kwalitatief streekeigen plantgoed kopen aan een goede prijs. Nieuw dit jaar: de paardenheg. Bestellen kan nog tot 31 oktober via www.behaagjetuin.be.

In de Oplombeekstraat in Gooik ligt een prachtige hoeve met heel wat percelen rond. Het geheel maakt deel uit van een land schapsproject. In de tweede helft van de vorige eeuw namen de landschapselementen (waaronder bomenrijen) in snel tempo af, maar in 2005 kwam er een revival: de boomgaard werd heraangelegd en op de weide werden enkele solitairen aangeplant. Dit jaar wordt een versnelling hoger geschakeld. De handen worden in elkaar geslagen met het regionaal land schap om de bomendreef opnieuw aan te leggen en hagen en houtkanten te planten. In de weide is er zelfs plaats voor land art: het symbool ‘Terzo Paradiso’ van Michelangelo Pistoletto krijgt er zijn plaats.

Fotowedstrijd ‘Paarden natuurlijk!’ Heb jij een inspirerende, grappige, ontroerende … foto van je paard(en) in je natuurlijk ingerichte wei? Doe dan mee aan onze wedstrijd ‘Paarden natuurlijk’. Paarden hebben baat bij een natuurlijk ingerichte weide. Zo zal een heg of houtkant zorgen voor beschutting tegen regen en wind en zullen bomen een welkome bron van schaduw zijn op zonnige dagen. Verder kan de weide ook een ‘snoephaag’ bevatten, waar de paarden naar hartenlust van kunnen knabbelen als extra bron van ruwvoer. Op deze wijze draagt je weide niet enkel bij tot het welzijn van je paard, maar ook tot de lokale fauna en flora én het landschap in je streek! Stuur je foto voor 22 november 2019 naar elyn@pajot-zenne.be en maak kans op een mand met heerlijke streekproducten voor jou (en je paard)!

Ontdek dit verborgen natuurpareltjE

Bruegelse strips tijdens de stripbeurs Nog niet uitgebruegeld dit jaar? Kom dan op zondag 17 november tussen 10u en 17u naar de stripbeurs in GC De Cam in Gooik (Dorpsstraat 67a) en word de nieuwe eigenaar van de gerestau reerde en ingekleurde ‘Wonderbare jeugd van Pieter Bruegel’ door Jef Nys (Jommeke). Intekenen voor deze exclusieve uitgave kan via jp.deloecker@telenet.be.

Meer speelnatuur en natuurbelevingsmogelijkheden. Dat is de focus van het natuurparkje ‘Hoge paal’ in Sint-Pieters-Leeuw. Op een belevingspad, vervaardigd uit gerecupereerde boom stammen, kunnen kinderen naar hartenlust klauteren. De twee vlonderpaden zorgen dat wandelaars het kwetsbare gebied niet schaden. Dit najaar is de groenaanplant aan de beurt. Jong en oud kan het hele jaar door genieten van dit natuurpareltje.

5 Tentoonstelling ‘Camouflage’

In het FeliXart Museum in Drogenbos vindt van 24 november 2019 t.e.m. 29 maart 2020 de tentoonstelling ‘Camouflage. Achter het abstracte patroon Kunst – Natuur – Oorlog’ plaats. De tentoons telling is toegankelijk voor het brede publiek en benadert verschillende aspecten, waaronder de eerste camouflagetheorieën in de natuurwetenschappen, hoe ca mouflage gebruikt werd tijdens de Tweede Wereldoorlog of hoe camouflage aan bod komt in kunst en mode. Check zeker ook de website www.felixart.org om de kinderactiviteiten in het kader van deze expo op te zoeken.

Oeps, een foutje In ons vorig magazine was een foutje geslopen, waarvoor onze excuses. De deelpoel in Lembeek is een project van Roel en Lieve. We hadden Lieve omgetoverd tot Annie. Misschien zat de kikkerkoning hier voor iets tussen …

t ic h gel ui t

Kijk goed om je heen! 6

Een vreemd tafereel in de tuin van de Oude Pastorie in Gaasbeek. Een vrouw met een kartonnen kap over haar hoofd speurt in het gras naar vlinders, kevers en andere insecten. Tiffany Heymans heeft als hobby om van hele kleine diertjes uitvergrote foto’s te maken. Als amateur ‘macrofotograaf’ laat ze je onverwachte dingen zien. Hoe ben je gebeten geraakt door het fotografievirus? Ik had oorspronkelijk geen bijzondere in teresse voor natuurfoto’s. Tot m’n zoontje Dylan, tijdens een wandeling in het Zuun park, me vroeg om een foto van een bij te trekken. Ik had een gewoon fototoestel, maar was nadien wel verbaasd over het geslaagde resultaat. Zoveel details en kleurschakeringen, minuscule haren, po ten, ogen … Ik had er nooit bij stil gestaan wat een bijzonder mooi wezen een bij wel was. Nadien heb ik een beter toestel ge kocht en heb me aangesloten bij Natuur fotografen Pajottenland. Ik heb ook enke le workshops gevolgd.

Je hebt oog voor het kleine? Ja, ik hou me graag bezig met het foto graferen van kleine insecten. Liefst ge woon in huis, in de natuur in het Pajotten land of in de Zennevallei. Je moet er echt niet ver voor reizen, ook in je eigen keuken of slaapkamer leven er prachtige spinnen, motten en andere diertjes. Dat is in feite wat ik het liefste doe: mensen tonen wat er allemaal te zien is, terwijl ze er normaal gewoon aan voorbij lopen. Met mijn fo to’s wil ik iedereen ook aanmoedigen om in de tuin wat meer natuur te laten. Een verwilderd hoekje, wat bijen- en vlinder planten … Het maakt letterlijk ‘een wereld van verschil’. Ben je specialist natuurgids? Ik ben absoluut geen kenner, maar via het internet of door apps te gebruiken, kan ik uitzoeken welke insecten ik foto grafeerde. Op die manier leer ik voort durend bij. Ik zet m’n vondsten op mijn Facebookpagina, Macrotasia, en op www. waarnemingen.be. Via die website kan ik ook gratis specialisten raadplegen als ik

“Met mijn foto’s wil ik iedereen ook aanmoedigen om in de tuin wat meer natuur te laten”

Harige springspin, Vlezenbeek

Kleine runderdaas, Gaasbeek

twijfel over een soort. Het is leuk om fo to’s te delen binnen de club of via internet. Ik ben heel trots op een aantal van mijn foto’s, onder andere op de foto’s van een mierenjagerspin. Je lanceerde Macrotasia als Facebook pagina, maar nu wil je ook een boek maken …

Mensen vragen me weleens of ik mijn foto’s ook wil publiceren. Samen met Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei wil ik daarom dit najaar een eigen boek uitgeven: een heel bijzonder project. Het wordt een boek met focus op de natuur in tuinen en natuurgebieden uit het Pajottenland en de Zennevallei. Er zal telkens een korte uitleg bij staan, maar vooral veel mooie foto’s!

www.facebook.com/Macrotasia www.macrotosia.be

Voorverkoop boek Macrotasia Tiffany wilt graag een boek uitgeven met haar mooiste insecten foto’s uit de Wolfsputten in Dilbeek, Kasteeldomein van Gaasbeek, Kesterheide in Gooik, Ter Rijst in Pepingen en Groenenberg en de Zuunbeekvallei in Sint-Pieters-Leeuw. Om het boek betaalbaar te kunnen laten drukken, moeten minstens 100 exemplaren vooraf besteld worden (met levering midden december). Het boek Macrotasia wordt gedrukt op A4 formaat (liggend), telt 94 pagina's en is te koop aan 40 euro. Per verkocht boek gaat ook 2 euro naar Sing2Help ten voordele van het goede doel en 2 euro naar Natuurpunt. Komkommerspin met prooi, Gooik Bestel dit bijzondere boek via www.macrotasia.be, heymans_tiffany@live.be of 0495 81 15 90.

d tij de in ug t er

Huisje Mostinckx, een plek om te herinneren

Ooit was het huisje Mostinckx een doodgewoon lemen hoevetje op het dorpsplein van Sint-Martens-Bodegem. Vandaag is het bijzonder want het lijkt alsof de tijd er is blijven stilstaan. Het huisje is ingericht zoals er vele waren in de 18e eeuw. Het is één van de weinige die overbleef en nog kan bezocht worden. Sinds kort stelt het huisje ook haar deuren open voor personen met dementie en hun begeleiders. We namen een kijkje, samen met Judith en Ann van de gemeente Dilbeek.

Hoe is dit project voor personen met dementie ontstaan? Judith: Het idee ontstond na de Erfgoed dag van 2017, waar het thema zorg cen traal stond en we samenwerkten met enkele woonzorgcentra. De gemeente heeft als doelstelling om haar monumen ten te ontsluiten voor een breed publiek. Een specifiek aanbod voor personen met dementie hadden we nog niet; we leerden dat dit toch een andere aanpak vraagt. Ann: Dat klopt. Personen met dementie en hun begeleiders hebben specifieke noden waaraan het reguliere aanbod niet altijd kan voldoen. De cultuurdienst en het OCMW sloegen de handen in elkaar om een dementievriendelijk bezoek uit te werken in de gemeente. Het huisje Mostinckx bleek de ideale plek om te reminisceren. Reminisceren? Ann: Reminisceren betekent het ophalen van herinneringen. Het is een methodiek die vaak gebruikt wordt in de zorgsector omdat het positieve effecten heeft op personen met dementie. Deze personen mijden vaak sociaal contact omdat ze worstelen met de achteruitgang van hun geheugen en soms verward zijn. In het beginnende stadium van dementie weten ze echter nog veel van vroeger. Door hen te laten vertellen over hun verleden verhoog je hun zelfwaarde. Het zorgt zo voor een beter contact met hun zorgverleners of mantelzorgers. Reminisceren kan je doen met al jouw zintuigen: zien, horen, ruiken, voelen en proeven. Door verschillende prikkels komen herinneringen boven en vertellen mensen hun verhaal. Hoe gaat een bezoek in zijn werk? Judith: We ontwikkelden een handleiding en een koffer die de bezoekers en hun be geleiders meenemen tijdens hun bezoek. We wilden geen klassieke rondleiding,

“We zetten in op beleven via al de zintuigen”

maar wel inzetten op het beleven via al de zintuigen. Het bezoek ligt ook niet vast, iedere groep kan kiezen hoe ze het invult. Ann: Dit maakt het mogelijk om echt op maat te werken, wat heel belangrijk is bij deze doelgroep. Het aanbod is divers. In de handleiding vind je per kamer vragen terug die polsen naar het leven vroeger. Daarnaast is er een geur- en voelkoffer met bijvoorbeeld de geur van eau de cologne of smaakpotjes met zoethout. Je vindt er ook een Ipad met muziek, foto’s en filmpjes van vroeger. En natuurlijk spreekt het huisje zelf, met haar Leuvense stoof, stal en andere typische kamers, ook tot de verbeelding.

Bezoeken Groepsbezoeken: op aanvraag via kennis@dilbeek.be, 02 451 69 29 Individuele bezoeken: iedere eerste zondag tussen 15u en 18u www.toerismedilbeek.be

Oproep De gemeente Dilbeek zoekt vrijwilligers voor de begeleiding van deze bezoeken. Interesse? neem contact op via kennis@ dilbeek.be of 02 451 69 29.

Dit project is een samenwerking van Team Kennis Dilbeek, Team Ouderen Welzijn Dilbeek en de Erfgoedcel Pajottenland Zennevallei met de steun van de Vlaamse overheid.

Judith: Na het bezoek kan iedereen in de schuur of op het terras ook iets drinken en zelf koffie malen zoals vroeger. Tijdens het opgieten van de koffie, komt de lekkere geur vrij. Wanneer mensen mobiel genoeg zijn, is er ook een kleine wande ling in de omgeving van het huisje uit gestippeld. Hoe ervaren bezoekers dit aanbod? Judith: We krijgen veel positieve reacties. Er is geen vergelijkbaar aanbod in de buurt en ook de combinatie van een bezoek

binnen en wandeling buiten ervaren de mensen positief. Door het diverse aanbod is er voor elk wat wils. Ann: De uitstappen zijn voor de zorg verleners zelf ook erg waardevol. Door de verhalen die bovenkomen, leren ze hun mensen beter kennen en creëren ze een betere band. Ook het drankje achteraf is vaak een leuk moment. Hoe kan je het huisje bezoeken? Judith: Woonzorgcentra uit de regio kunnen het huisje op aanvraag bezoe

ken. Vooraf nemen we even contact op om wat extra uitleg te geven en ook de praktische kant te bekijken. Tijdens de zondagso peningen kunnen ook indivi duele bezoekers het huisje bezoeken. Dan ligt de koffer en handleiding ook ter beschikking. Ann: We proberen het huisje zo toe gankelijk mogelijk te maken voor bij voorbeeld personen in een rolstoel. Er is mogelijkheid om dicht bij het huisje te parkeren en we hebben in het sanitair een extra toiletgreep geplaatst.

Thuis reminisceren? Speel het spel Levenswandeling Wil je thuis ook aan de slag met reminiscentie? Erfgoedcel Pajottenland Zennevallei ontwikkelde het spel Levenswandeling, een ganzenbord met vragenkaartjes die peilen naar hoe het leven vroeger was. Wat is het mooiste cadeau dat je als kind van Sinterklaas kreeg? Herinner je je nog je eerste kus? Kan je enkele zinnen in jouw dialect zeggen? Het spel kan je vanaf dit najaar ontlenen via enkele bibliotheken in de regio. Ontdek dit aanbod op www.erfgoedcelpz.be/levenswandeling

Levenswandeling Al spelend in gesprek ove r vroeger

Handleiding

st ete ug jo or vo

Nieuwe wandelingen in Halle

Sterke vrouwen in Halle

Heel wat vrouwen uit Halle hadden een bewonderenswaardige levensweg, doch weten we niet wat zij verwezenlijkt hebben. Daar willen Marie-Josée Peetroons en Mia Stoffels, twee gidsen van de Streekgidsen Pajottenland & Zenne vallei, graag verandering in brengen. Ze werkten een vrouwenwandeling uit, waar ze de prestaties van de vrouwen die iets betekend hebben voor Halle onder de aandacht brengen.

Hoe zijn jullie op het idee gekomen om een wandeling over vrouwen uit te werken? Marie-Josée: We hadden het gevoel dat er hier in Halle iets ontbrak. Halle heeft een rijke geschiedenis, maar we spreken nooit over wat vrouwen betekenden voor de stad. De Zwarte Madonna bijvoorbeeld werd door een vrouw Aleyde van Avesnes, gravin van Holland en Henegouwen, aan de stad Halle geschonken. Dankzij dat beeld is Halle groot geworden en een belangrijk bedevaartsoord. Anders was er nu van Halle misschien geen sprake meer. Bovendien zou de Zwarte Madonna de stad beschermd hebben toen deze werd belegerd, door de kanonskogels in haar mantel op te vangen. We kunnen dus wel stellen dat Halle letterlijk en figuurlijk zijn bestaan te danken heeft aan sterke vrouwen. En dat mag toch wel eens in de kijker worden gezet, vind je niet? Waren er genoeg interessante vrouwen om iets over te vertellen? Mia: Eerlijk, we hebben goed moeten zoeken en graven, niet omdat er hier

Mia Stoffels (links) en Marie-Josée Peetroons (rechts), bezielers van de wandeling ‘Sterke vrouwen in Halle’.

“Halle heeft zijn bestaan te danken aan sterke vrouwen” geen belangrijke vrouwen waren, wel omdat hun leven niet gedocumenteerd werd. Ook in het straatbeeld vind je hen amper terug; er zijn geen standbeelden en er zijn amper straatnamen ter ere van een vrouw. De Zuster Bernardastraat is één van de uitzonderingen. Peter François, conservator in den AST, heeft ons goed op weg geholpen met foto’s en documen tatie. Beetje bij beetje konden we een interes s ant programma samenstellen. Het leuke is dat we uiteindelijk een hele brede waaier aan vrouwen in beeld wisten te brengen: vrouwen uit verschillende tijden en uit verschillende invalshoeken,

of het nu de religieuze, politieke, kunst of 'entertainende' sector is, als je begrijpt wat we bedoelen … Wie vonden jullie de meest inspirerende vrouw? Marie-Josée: Voor mij is dat Alexandrine van Rey. Zij was de echtgenote van graaf Leonard Van Tassis, die een postkoets bedrijf had. Het koppel had een hotel in Halle, waar ze dikwijls vertoefde om dicht bij de Zwarte Madonna te zijn. Toen ik dat las, dacht ik: “Wat een treezebees, wat een kwezel”. Maar na verder opzoekwerk bleek dat het toch wel een ferme madam was. Haar man stierf onverwacht vroeg en omdat haar zoon nog minderjarig was, nam zij het Europees bedrijf achttien jaar lang over. Ze slaagde er in om het netwerk verder uit te breiden en het bedrijf te ver sterken. Zelfs de dag van vandaag heeft iedereen al van het postkoetsbedrijf ge hoord, want waar de paarden graasden, staan nu de gebouwen van ‘Tour & Taxis’, die verwijzen naar de familienaam.

Mia: Ik zou Christine Schiepers kiezen. Christine had een winkel in de Basiliekstraat met garen en knopen. Ze zat mee in het verzet en vele neer geschoten Britse piloten doken bij haar onder. De Duitse geheime politie viel haar winkel binnen, maar kon ge lukkig niets vinden. Door de bevoor rading van de Britse piloten werd ze arm, waardoor ze na de bevrijding een alcoholprobleem ontw ikkelde en stierf. In 1953 werd ze vereerd met een ‘Ereteken van de Weerstand’. Hoe kunnen liefhebbers de wandeling reserveren? Marie-Josée: We lanceren de wande ling op zondag 10 november om 14 uur, omdat het 11 november Vrouwendag is. Uiteraard zijn zowel vrouwen als mannen welkom. Vertrekken doen we aan de ingang van de Basiliek. Inschrijven is verplicht en kan via www. visithalle.be/halse-ontdekkingen. Na 10 november kunnen groepen de wandeling boeken via info@toerismepajottenland.be. e reserveren via toerismekantoor T Halle voor de prijs van ¤ 70 per groep (max. 25 pers) + ¤ 10 administratiekost

Alexandrine van Rey

Project Superheld

Stad Halle is in gevaar en enkel échte superhelden kunnen de stad redden! Dankzij ‘Project Superheld’ leren kinderen tussen 6 en 10 jaar de histor ische gebouwen en de bekende figuren op een speelse manier kennen. Met een opdrachtenboekje, een superheldenmasker en plaktattoos, krijgen ze de opdracht om de stad met gespaarde superkrachten te beschermen. Ook Kamil ‘Fietscamion’ (10 jaar), Linde ‘Bed Super held’ (12 jaar), Mirte ‘Snoepjesheld’ (8 jaar), Flore ‘Super Flore’ (6 jaar) en mama Ellen Pouleyn gingen samen de uitdaging aan om de stad van een catastrofe te redden. Wat hebben jullie allemaal moeten doen? Kamil: We hebben een wandeling van 2km gedaan doorheen de stad en opdrachten moeten uitvoeren. Elke keer als we een opdracht wisten op te lossen, kregen we een superkracht.

Flore: Ja soms vonden we de antwoorden op hetzelfde moment, dus we zijn halver wege gestopt met punten geven. Kamil en ik hebben wel eerst het bierviltje en de evenementenkalender gevonden met de superzintuigenopdracht.

En welke superkrachten hebben jullie allemaal gekregen? Linde: Zweethanden! We hebben er zelf een wedstrijdje van gemaakt. Kamil en Flore waren een team en moesten het opnemen tegen Mirte en mij. We moesten om het snelst de antwoorden op de vragen zoeken, dus we hebben heel veel gelopen! Mirte: Met de opdrachten hebben we spierkracht gekregen, superzintuigen en laserogen.

Wat vonden jullie de leukste opdracht? Kamil: De 7 verschillen op het vlagje [het vaantje] zoeken. Linde: Ik vond de super z intuigen de leukste opdracht. Je moest doorheen de wandeling van alles zien, horen en voelen. De oude stadsmuur hebben we niet gevonden, maar volgens mij bestaat die niet, anders had ik hem zeker gezien! Flore: Ik vond het leuk om de waterspuwers aan de Basiliek te zoeken. Mirte: Ik vond de opdracht met de kanon ballen het leukste. Je mocht maar heel even naar de kanonballen kijken en moest dan raden hoeveel er lagen. Ik was er het dichtste bij.

Wie heeft de wedstrijd gewonnen? Linde: Niemand, want onze puntenver deling was niet zo duidelijk.

Jullie wonen allemaal in Halle. Hebben jullie nog iets nieuws bijgeleerd over de stad? Linde: Dat je stil moet zijn in een kerk! Kamil: Dat er gratis wandelingen bestaan. Dat wist ik niet en dat vind ik wel leuk. Ik was ook nog nooit in het toerismekantoor geweest. Mirte: Ik had nog nooit dat manne tje [de vaantjesboer] gezien. Ellen: Maar we hebben nog heel wat dingen geleerd: waarom er kanonballen in de Basiliek liggen bijvoorbeeld, dat de rivier die door Halle stroomt de ‘Zenne’ heet, hoe we een plannetje moeten lezen … Nu het is wel zo dat de kinderen al veel kennen in Halle, omdat ze hier in het centrum naar school gaan. Maar kindjes die hier nog nooit geweest zijn, leren zo op een fijne manier wel de belangrijkste troeven van de stad kennen.

Is het een haalbare wandeling als ouder om samen met je kinderen te doen? Ellen: De wandeling is niet te lang; we hebben er ongeveer een uur en half over gedaan. De opdrachten zijn leuk en niet te moeilijk. We hebben wel iets minder de uitleg gelezen in het boekje, dat was voor Flore en Mirte nog net iets te moeilijk. Omdat de kinderen er zelf een wedstrijdje van gemaakt hebben, hebben we er misschien automatisch ook wat minder bij stil gestaan. De wandeling is heel gericht op kinderen, dus voor volwassenen zou ik het nu niet aanraden [lacht], maar dat is ook niet de bedoeling. Zouden jullie het aanraden aan vriendjes en leeftijdgenoten? Flore en Mirte: Ja, ik zou het wel vertellen aan mijn vrienden. Kamil: Ik twijfel een beetje, sommige vrienden wel en andere niet. De game f reaks zullen het niet willen doen, denk ik. Maar ja … de wandeling is voor kinderen tussen 6 en 10 jaar en ik ben wel al 10. Hebben jullie nog tips voor de mensen die de wandeling zouden willen doen? Kamil: Niet doen als het te warm is, want als je er net zoals ons een wedstrijdje van wil maken en wil lopen, dan ga je het warm krijgen! De wandeling is gratis te verkrijgen in het toerismekantoor te Halle.

Zit de duivel in ons bloed?

“De biercultuur van Halle is doorspekt met tradities, maar tegelijkertijd iets heel levends,” zo start Carlijn Fronik haar betoog. Carlijn is toerismeambtenaar van de stad Halle. “Er bestaan zoveel bier verhalen, maar die leefden afzonderlijk van elkaar. We wilden ze graag eer aan doen en daarom brachten we ze samen in een bierwandeling,” gaat ze verder. En daar is de redactie van dit magazine alvast niet rouwig om! Wij vroegen aan Carlijn om ons wat meer te vertellen. Hoe kan je de bierwandeling doen? ‘Zit de duivel in ons bloed?’ is een gratis wandeling via de Erfgoedapp. Deze app kan je downloaden via Google Play Store. De wandeling start aan het toerisme kantoor van Halle, waar je een wapenschild op een oude bieraffiche moet inscannen. Vervolgens krijg je een kaart te zien met verschillende ‘bierpunten’. Je kiest zelf welke straatjes je volgt en welke punten je doet. In het toerismekantoor kan je ook een postkaart krijgen met een reeds uitgestippelde route van ongeveer 4 km. Het is een zeer intera ctieve wandeling; op de ‘bierpunten’ krijg je een combinatie van feiten en verhalen of kan je video fragmenten zien … Je ziet ook regelmatig sporen terugkomen in het straatb eeld, zoals de gevel n aam van Mouterij Brouwerij Beeckman aan het station van Halle. Op het einde kan je ook een korte quiz inv ullen, zo kom je te weten welk Hals bier bij jou past. Is de wandeling kind- of rolstoelvriende lijk? Kinderen zijn niet onze doelgroep, het thema leent zich er niet toe en de infor

matie is niet op kindermaat. In de toe komst plannen we om allerlei wandelingen aan te bieden: een familiewandeling, een bierwandeling, een muziekwandeling … We zouden dan verschillende ‘knooppun ten’ in de stad installeren, waar meerdere wandelingen (kunnen) samenkomen. Ter wijl de kinderen hun opdrachtje invullen van de familiewandeling, kunnen de ou ders intussen een filmpje bekijken van de bierwandeling. Zo kan iedereen de stad naar zijn of haar interesse beleven. Min der mobiele mensen kunnen de verhalen ook thuis ontdekken dankzij de app. Is de concurrentie met bierwandelingen uit andere steden niet groot? Nee, ik denk het niet. Het concept van onze wandeling is anders, omdat je niets proeft onderweg. We hopen natuurlijk dat iedereen geprikkeld is om na de wandeling een biertje te gaan proeven in één van de Halse horecazaken, maar wilden er geen kroegentocht van maken. Alcohol drinken moet een eigen keuze zijn. De biercultuur van Halle is ook anders dan in andere steden, omdat je hier zeer veel lambiekbieren hebt.

Lambiekbier ontstaat door een spon tane gisting met wilde gisten uit de buitenlucht, en die wilde gisten vind je alleen in onze regio. Van waar komt de naam ‘Zit de duivel in ons bloed’? Duivelsbier is een typisch bier van Hal le, een redelijk speciaal en donker bier. Oorspronkelijk was het een speciaal bier voor bedevaarders, die de Zwarte Madonna kwamen bezoeken. Omdat het een redelijk zwaar bier was, mis pakten velen zich er aan. Stillaan be gon men te zeggen dat het de duivel was, “C'est le diable!”, die zich moeide. Met de jaren werd het bier hét carna valsbier bij uitstek. Reus Vaantjesboer zit op een vat vol duivelsbier, waar jaarlijks Prins Carnaval uit gebrouwen wordt. Het bier is speciaal omdat het tweemaal gist door de toevoeging van kandijsuiker. Brouwerij Boon pro duceert het nog steeds. En ja … een bier dat zo gelinkt is aan je stad, daar moesten we wel naar verwijzen! Zijn alle bierverhalen van de stad op genomen? De verhalen die we kenden, hebben we zeker en vast verwerkt. Maar het is perfect mogelijk dat er nog vele andere verhalen of weetjes zijn. Het leuke aan zo’n app-wandeling is, dat het eenvoudig aanpasbaar is. Dus mensen die nog toffe verhalen, mooie foto’s of boeiende filmpjes hebben, mogen ze altijd opsturen naar denast@halle.be. De wandeling is gratis te downloaden via de Erfgoedapp.

4. ‘toren op slot’ Vanaf dit schooljaar kunnen 5de & 6de leerjaren in Halle terecht voor een nieuwe scholenwandeling ‘Toren op slot’. Op 17 september vond de eerste wandeling plaats en we vroegen de leerlingen en leerkracht wat ze ervan vonden.

Wat hebben jullie moeten doen tijdens de scholenwandeling? Leerlingen Lisa, Lisa & Luna: De wandeling startte met een filmpje waarin de burge meester ons vroeg om hem te helpen de klokkenmaker te contacteren. De klokken van de basiliek waren namelijk kapot en die moesten gerepareerd worden voor het concert van de beiaardier. Daarna gingen we met een gids op stap en moesten we opdrachten oplossen op verschillende locaties in de stad. Zo ver z amelden we codes waarmee we het slot konden openen en het telefoonnummer van de klokkenmaker konden vinden.

Heb je iets bijgeleerd over Halle? Wat is je bijgebleven? Leerlingen Lisa, Lisa & Luna: Dat er zo veel stadspoorten en een stadsomwalling was. En Servais de cellist kende ik ook nog niet. Ik had ook nog nooit gezien dat er smileys op de deuren van de basiliek staan. Super grappig!

Wat vonden jullie het leukste aan de wan deling? Leerlingen Lisa, Lisa & Luna: De codes ontcijferen met blacklight in de Paters kerk! En dat we onderweg ook wat moch ten praten met elkaar. Ook leuk dat we op zo veel verschillende plaatsen zijn ge weest: in de basiliek, de Paterskerk, waar de Zenne vroeger heeft gelopen, langs de Vaantjesboer …

Kan je de wandeling linken aan de leer plannen? Leerkracht Erika: Er zijn zeker verschil lende elementen van de wandeling die je kan linken aan de leerplannen. Zo moeten leerlingen hun eigen stad leren kennen, komt dialect aan bod en heb je een vergelijking tussen de oude & nieuwe stadskaart. Ik zou het andere klassen zeker aanraden!

Wat vond je van de wandeling? Leerkracht Erika: Het was niet alleen voor de leerlingen maar ook voor mijzelf heel leerrijk. Je krijgt een goede vergelijking tussen vroeger en nu. Je ziet de geschie denis zeg maar in het echt.

Te reserveren via toerismekantoor Halle voor de prijs van ¤ 30 per klas (max. 25 leerlingen) + ¤ 10 administratiekost.

Voor vragen en/ of reservaties Toerismekantoor Halle Grote Markt 1, bus 1, 1500 Halle 02 365 98 50 - toerisme@halle.be

… t er ch va m/

Nieuw gemeenschapscentrum maakt goede start! GC Herne opende in januari 2018 de deuren en mag terugblikken op een succesvol eerste jaar. Velen vonden de weg naar het Dominicanessenklooster en de polyv alente zaal in Sint-PietersKapelle, met als hoogtepunten de komst van Pascale Naessens, Michel Wuyts en Els de Schepper. Ook de workshops waren snel volzet. Een mooi begin om op verder te bouwen! Tineke Moonens, cultuur beleidscoördinator vertelt ons meer over de geschiedenis van het klooster en deze nieuwe werking.

Welk verleden heeft dit gebouw? In 1903 kochten De Karmelietessen van Angoulême een oud herenhuis en bouw den het om tot monasterium. Zij werden in Herne ‘de Franse nonnekes’ genoemd. In het begin van de jaren ’20 keerden ze terug naar Frankrijk. Pas in 1926 kwamen 10 zusters Domini c a n essen er zich opnieuw vestigen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog viel er een bom op het mo nasterium en werd alles verwoest. In 1947 was het nieuwe klooster klaar en breidde de gemeenschap uit tot 18 zusters. Ze stonden gekend om hun gastvrijheid, organ iseerden vormingsw eekends of retraites en op zondag kon iedereen de misviering in hun kleine kapel bijwonen.

Hoe lang verbleven hier dan zusters? Tot 2010. Voor de laatste 4 zusters werd het beheer en het onderhoud van het monasterium te zwaar en het gasten verblijf voldeed niet meer aan de veilig heidsvoorschriften. De gemeente kocht het klooster toen aan, gezien de nood aan een vormingscentrum. Het OCMW zocht op datzelfde moment huisvesting voor asielzoekers en een noodw oning. Het klooster leek een goede locatie om dit allemaal samen te brengen.

plannen om een foodhub op te starten met o.a. een bistro, brouwerij, winkeltje …

Hoe ziet het klooster er vandaag uit? De renovatie en de heraanleg van de tuin hebben 5 jaar in beslag genomen. In de tuin is er een blotevoetenpad, een moestuin en een speeltoestel. Er is ruimte voorzien voor 6 vluchtelingen/asielzoekers. Op de eerste verdieping is er een erfgoeddepot waar je terecht kan om het archief van de Hernse erfgoedverenigingen te raad plegen of eventueel zelf een stukje erf goed te laten bewaren. Daarnaast wordt het klooster samen met de polyv alente zaal van Sint-Pieters-Kapelle gebruikt als gemeenschapscentrum waar de gemeen te een eigen podium- en vormingsaanbod aanbiedt.

Welke soort voorstellingen bieden jullie aan in het gemeenschapscentrum? De capaciteit van de grote zaal van het klooster is 85 stoelen, in de polyvalente feestzaal kan een podium staan, daar hebben we een honderdtal plaatsen. In de polyvalente feestzaal zetten we vooral in op try-outs van Vlaamse artiesten, vaak comedy, maar ook op muziek, zoals een covergroep van Edith Piaf. De grote zaal van het klooster is dan weer een ideale ruimte voor lezingen.

Een drukbezochte plek dus? Ja! Het gebouw wordt ook vaak verhuurd voor privé-activiteiten en door vere nigingen. Er zijn wekelijks lessen van het Centrum voor Basise ducatie, zoals computerlessen of lessen over kunst en cultuur. Er is een yogales en het gospel koor uit Edingen repeteert hier. Café courgette komt ecologisch tuinieren in de moestuin en vzw Meegaan heeft het bijgebouw omgebouwd tot een bakkerij. Zij stellen mensen met een beperking te werk in de bakkerij en zorgen zo voor een waardevolle dagb esteding. Er zijn ook

Ik zag hier een paar jongeren in de gang, is dit ook een rondhangplek? Op dit ogenblik doet de kapel dienst als blokspot, in elke examenperiode kunnen studenten hier rust vinden. De tuin is een grote troef, ze kunnen er tafeltennissen, op het gras sporten enz.. We zien ook vaak jonge gezinnen die in het weekend in de tuin komen spelen.

Wat zijn jullie plannen voor de toekomst? De parking bij het Dominicanessen klooster is net klaar. De bakkerij van vzw Meegaan en de foodhub zullen immers heel wat nieuw publiek naar hier brengen. We denken verder na over het opti maliseren van de praktische kant en de communicatie van het aanbod. We willen laagdrempelige activiteiten aanbieden en inzetten op een lager tarief voor mensen met financiële beperkingen. Verder willen we specifieke doelgroepen bereiken, onder andere met kinderactiviteiten. In de toekomst zijn eventueel ook samen werkingen met andere cultuuraanbieders een optie. Alle info en tickets: www.herne.be

De oorspronkelijke deur van het monasterium uit 1902 staat nog in de gang

Het klooster was in het bezit van meerdere kunstwerken in geel koper, van de hand van de Belgische kunstenaar Camille Colruyt (19081973). Twee Zusters van de familie Colruyt hebben in dit klooster gewoond en liggen ook in de tuin begraven.

De allerlaatste misviering in het Dominicanessenklooster vond plaats op 14 november 2010 en werd voorgedragen door pastoor Theo Vansnick uit Herfelingen.

In mei 2015 was Sofie Dumont de eerste die het gebouw inpalmde om als pop-up restaurant te gebruiken, ook al was de renovatie nog niet klaar. Ze had de gangen ingericht met leuke tafeltjes en sfeervolle verlichting. Bekijk hier de leuke aftermovie: www.sofiedumont.be/holy-pop-updominicanessenklooster-herne/

Alle zusters Dominicanessen die in Herne woonden, liggen achteraan in de tuin begraven. Het behoud van dit kleine privé-kerkhof staat in de overeenkomst van de gemeente opgenomen en alle nog levende zusters zullen bij hun overlijden ook hier nog begraven worden.

Jeanne Deckers verbleef ook een tijdje in het Dominica nessenklooster. Ze is bekend geworden als Soeur Sourire met haar liedje Dominique.

g k in ek td on op

Ontdek de schatten van de natuur 16

Verborgen natuurschatten in Roosdaal ontdekken. Dat is het doel van een gloed nieuw geocacheproject van Liessa Van Holsbeeck, Timon Boumon en Saartje Antoons. “We willen gezinnen met jonge kinderen en jongeren stimuleren om meer de natuur in te trekken, vooral via trage wegen. En hen bovendien nog wat weetjes over de natuur meegeven”, vertellen de jongeren. Het uitwerken van dit geocachespel is een onderdeel van de cursus Natuurgids die Liessa, Timon en Saartje volgen bij Natuurpunt CVN Ternat. Tijdens de lessen en excursies ontdekken ze hoe dieren, planten en landschappen samenleven en krijgen ze een stevige basis rond ecologie en natuurbeheer. Jullie volgen de cursus Natuurgids. Waarom? Liessa: Ik ben graag buiten om te genieten van de natuur, maar ik miste een stuk kennis. Door de extra kennis zie ik nu meer dingen dan voorheen in de natuur en kan ik ook anderen extra informatie meegeven. Al heb ik soms het gevoel dat hoe meer ik bijleer, hoe meer ik besef dat ik nog maar een fractie ken van wat de

natuur me te bieden heeft (lacht). Ik ben van opleiding leerkracht lager onderwijs en misschien doe ik ooit nog wel eens iets met natuureducatie. Timon: Ik werk op De Hoeve in Strijtem, een project voor mensen met een mentale beperking. Mijn kennis wil ik hier ook wel gebruiken, want de bewoners hebben enorm veel interesse in alles wat beweegt, vliegt en fladdert. Ik heb biotechnologie gestudeerd, maar miste het stukje buiten zijn wel. Met die cursus heb ik een goede aanvulling op mijn studies. Saartje: Ik had altijd al veel interesse in natuur en wilde er eigenlijk wat meer over weten, ook om dit met mijn kinderen te kunnen delen. Nu ben ik er helemaal door gebeten en ben ik overtuigd om in bij beroep iets te doen met natuurbeleving en kinderen. Dit concept is aan het rijpen. Kunnen jullie me iets meer vertellen over het doel van jullie project? Liessa: Het doel van onze geocaches ‘Natuurweetjes’ is drieledig. Enerzijds willen we mensen aan de hand van een schattenzoektocht triggeren om de na tuur in te trekken. Ten tweede willen we ook de trage wegen meer onder de aan

dacht brengen. We merken dat die steeds meer verloren gaan terwijl ze je net kun nen leiden naar prachtige natuurplekjes. Tenslotte willen we mensen een activiteit aanbieden die ze op elk moment van de dag, in elk seizoen … kunnen doen. Het enige wat ze nodig hebben is een gsm en goede wandelschoenen.

“Trage wegen leiden je naar de schatten” Jullie gebruiken de bestaande app, maar voegen een extra dimensie toe … Timon: We maken inderdaad gebruik van het geocacheplatform omdat die gekend is en bovendien makkelijk in gebruik. Bij geocaching ga je aan de hand van gps coördinaten op zoek naar een kokertje. Eenmaal gevonden, noteer je je naam en tijds tip erop. Wij hebben echter niet zo maar kokertjes verstopt, maar wel kunst zinnige elementen waarin je ook nog eens uitleg vindt over de plaats en de fauna en flora. Neem nu de schat vlakbij de poel: die bevat info over poelen en over amfi bieën. Wat moet ik verstaan onder kunstwerkjes? Saartje: Dit luikje heb ik vooral op mij ge nomen omdat ik graag creatief bezig ben. We hebben zeven elementen verstopt. De objecten zijn aangepast aan de thema’s, zijnde knotwilgen, akkervogels, poelen, gekandelaarde haagbeuk, bijen, hazelaar en upcycling. Ik zal een tip van de sluier oplichten, maar het is uiteraard de bedoe ling dat de mensen die zelf gaan ontdek ken. De koker met het thema upcycling bevindt zich op het domein van mevrouw Peperzak. Ik heb een oude pepermolen

beschilderd als vrouwtje en heb hier de info in gestopt. Dit is letterlijk upcycling: een oude pepermolen een nieuwe be stemming geven. En bovendien dan nog met een link naar de plaats. De zeven caches liggen niet heel ver van elkaar verstopt? Liessa: Als je de caches allemaal in één keer gaat zoeken, dan wandel je een lus van vijf kilometer door Borchtlombeek en Strijtem. Maar je kunt er uiteraard ook voor kiezen om er enkele te zoeken of ge woon eentje. Bovendien is het gemak van dit spel dat je zelf het startpunt bepaalt. Let wel, alles gaat via de app, er is geen aangeduide route voorzien. Ga dus op ontdekking langsheen de trage wegen in je buurt en laat je leiden naar de schatten.

Benieuwd naar geocacheroute Natuurweetjes van Liessa, Timon en Saartje? Download dan de gratis app Geocaching, registreer je en ga op pad in de regio!

ACTIVITEITEN in 31/10 • And they spoke Anthems Clubconcert g Cc De Meent Alsember Hope ht 31/10 • Halloweentoc for Lio Benefiet - Wandeling Start 18u Hoesnaek 36, Pepingen

van 24/10 • Het koninkrijk 19/10 • Slow Pilot Van n Lyn – ger Dar ey Henry pla ys Jeff Buckl egel Royen & Peter De Graef 11/10 -24/11 • Uit Bru Concer t ons bij van en g ect ber obj em en, Als Theatervoors telling rep g ent ge Cc De Me Cc De Ploter Ter nat Cup Tentoonstelling ng eni 02/11 • Humo’s Comedy 19/10 • Publiek sop Den Ast Halle Knetter (10+) • 10 25/ r end tou tek on Ver l Bruege – Ult ima Thule Humor 11/10 • Stan Van Samang Erfgoedcel PZ lling rste voo ilie ng Fam elli Westrand Dilbeek nst – Op de schoot too Ten Westrand Dilbeek 90 ’s Concer t Patersker k Halle 02/11 • Women of the s Vondel Halle tte lve Phi ts 25/10 • The – Liv ing Roo 20/10 • De kas t van & The Spectorchestra Concer t 15/10 • De Patrick Bent Van Looy r g – A tribute to Phil Specto Cc De Meent Alsember Film Lez ing met ontbijt ut lfsp t Wo cer de Con k izna Westrand Dilbeek hee Kar n liot Bib 03/11 • Cellist Iva g strand Cc De Meent Alsember We es s ket Rey Tic ne al Elia vok Bal iste • & pian 16/10 ncker k 25/10 • Bang van Dendo Klassieke muziek 20/10 • Familiedag – Stemmen uit het doe g er nck ndo De s t Jen cer – Cc De Meent Alsember Bos Con aal stz fee en r te Humo k Polyvalen Event voor kinder 04/11 • Thuis in muzie Vondel Halle Ticket s GC Herne Westrand Dilbeek – Alicja Gescinska acny 25/10 • Scala & the Kol Lez ing 20/10 • Gez ins 17/10 • Europalia n me ut sna reld isje we de t brothers – Me Bibliotheek de Wolfsp wandeling: Kno Concer t – Folk en t cer k eek Con ing zie Dilb mu Palitsekon Cc De Ploter Ter nat e in Westrand Dilbeek Wandeling 05/11 • Once upon a tim rre antino er Liedekerke 26/10 • Liliane Saint-Pie Hollywood – Quentin Tar 17/10 • Els De Schepp eind Film 20/10 • Boswandeling en Hals talent heeft besloten er geen s Concer t, theater en dan Westrand Dilbeek met creatieve work aan te maken Vondel Halle een Humor shop (6-12 jaar) 07/11 • Rudi Vranck x, ggever Westrand Dilbeek Bosmuseum Hallerbos 27/10 • Leve het orgel leven als oor logsversla Ticket s Vondel – S arah Copriau en Lez ing 17/10 • Campo a Michaël Janquart Polyvalente feestzaal – Louis Vanhaverbeke 22/10 • Diego Maradonn t cer Con GC Herne Per formance Film gen Sint-Amanduskerk Elin Vondel Halle Westrand Dilbeek 08/11 • Yours Truly be ww w.kuns tinpepingen. ect ic – Bent Van Looy 17/10 • Zap Ma ma – Ecl 22/10 • Slaapt ijd epoester ella Ass • cap a 10 ce 27/ Dan – rck ath cle Concer t bre – Inge De (6+) Westrand Dilbeek Concer t Lez ing g al eek sic Mu Dilb iz Cc De Meent Alsember and str We 08/11 • Algemene Qu De Meent Alsemberg Cc t Gooik me g tijd krin de e in dig en ug kun ef Ter • – Heem 17/10 23/10 • Roosbe in Time hestra 29/10 • Binti (8+) Quizavond Jesse Wilkings & Back Sun*Sun*Sun Str ing Orc Film GC De Cam Gooik Seniorenvoors telling Concer t al Westrand Dilbeek GC Het Koetshuis Roosda Westrand Dilbeek 08-10/11 • De Krak – Han t of Dorien B. – Teja uter ’t Ker rekot er bes filt The der • zon 10 en 29/ Lev 18/10 • Han & Grietje • 23/10 laere Film Toneel Coucke en Griet Dobbe – Fleur van Groningen al Westrand Dilbeek GC Het Koetshuis Roosda Humor Lez ing e e oev erk alh sda dek Lie Boe s De nale GC Vrijet ijdshui 29/10 • Leve de luiheid 09 -10/11 • Interna tio – Sint-Genesius-Rode n ma eck – Johan Bra kat tenshow 23/10 • Gir l t band Lez ing Event 18/10 • De Romeo’s me Film Raa dzaal Halle Don Bosco Halle Seniorenvoors telling Raa dzaal sta dhuis Halle del ie Bill Musate Von Westrand Dilbeek s ie ket Kill Tic 30/10 • 09 -10/11 • Nacht van eFroe  Fro ter hea k – T ta zie ) Wim mu – cen (8+ ke Pla wn • Klassie 18/10 24/11 • Tra pto & For tress Cc De Ploter Ter nat pla ys P lacebo Vandekeybus/Ult ima Vez g llin rste voo ilie t ing cer Fam tell ors Con Dansvo 13/11 • Mis t (6+) g g Westrand Dilbeek Cc De Meent Alsember Cc De Meent Alsember – Het Wolk t 30/10 • Mis t Theatervoors telling 24-27/10 • Robin 18/10 • Bruegelbanke oik – Het wolk (+5) Westrand Dilbeek hood, the musical Heemkundige kring Go Familievoorstelling kaert en Erfgoedcel PZ – Jong Motoen 14/11 • Maker – Henk Rijc Vondel Halle Event sical Mu r mo Hu Gooik e nd Cul tuurschuur De Cam GC Warande – Liedekerk 31/10 • Gru welijk spanne Westrand Dilbeek jl lsti ege tet Bru uin je, – in est beg sfe n rlee gee is voo andert: Er 19/10 • Viv io str ijkq • 24/10 14/11 • Het klimaat ver ziek id Tek st en muziektheater l van Concer t – klassieke mu bri de r midden – einde (Gebre doo Blik ? en dan tief Patersker k Halle Hans Rosario Bever brein) – Theatercollec een gedragsecoloog – g ato De Eenzamen 31/10 • Jaouad – openin Van Dijck 19/10 • Ensemble Kre ing tell ors and rvo ma ate rt reld The we nce november Lez ing Promenadeco Westrand Dilbeek Concer t Oude Pos t Halle Vondel Halle Vondel Halle

OK T OB ER

NO V EM BE R

st 15/12 • Romant isch ker t – Cordea Lysis cer con uble bill 14/11 • Percossa – Do Concer t egel 01/12-19/01 • Uit Bru nce nat Per forma van bij ons CC de Ploter Ter en ect obj en, rep geg Cc De Ploter Ter nat en boeken bod ng Ver elli • nst 17/12 Tentoo el 14/11 • De dikke van Pam – Arvi Sepp Bibliotheek Aff ligem – Erfgoedcel Rausa Lez ing 03- 05/12 • De Sint, Lez ing Kas teel La Motte Dilbeek nd al Bruegels’ v rie GC Het Koetshuis Roosda Ticket s Westrand Seniorenvoors telling 24/11 • Lez ing Geert Van 75 eek 15/11 • Hybris Dilb 17/12 • Johny Voners Westrand Istendael nee oer mt – het nieu ws tedelijk leu nds ubi sfo – J lia lem ceg Wil Bis Lez ing 05/12 • Michelino Theatervoors telling Seniorenvoors telling Westrand Dilbeek pla ys Tim Bur ton al eek Dilb and str We GC Het Koetshuis Roosda ter hea Concer t 24/11 • Bok s – T rt hae lsc n, Ma ma g rle 15/11 • Vee 18/12 • Johan Braeck Cc De Meent Alsember De Spiegel (+2) Jan & uw Lee Humor Rick De Theatervoors telling 06/12 • Ladiesnight k and CC De Ploter Ter nat Hau tek iet : Lou Reed, roc Zonnetje Ter nat met Guga Baúl me alis nti ste ez exi ter rm roll Ticket s De Plo 16/11 • Dav id De Event en concer t Concer t eek b – Le dernier Fla mand Dilb Clu and str edy We Com • 11 25/ Cc De Ploter Ter nat g ttin ése Theatervoors telling caf in nd you Comedy avo al 06/12 • Lit tle dot s – Do ntalist) GC Het Koetshuis Roosda 19/12 • Piet Kusters (me Lou’s Plek Dilbeek know how we got here? r mo and Hu ova str ern We s Ticket 17/11 • Sup Concer t oes t GC De Boesdaalhoeve g – Duo Vermeulen/Verp in y tas Cc De Meent Alsember Fan • 11 25/ k zie mu ke – Sint-Genesius-Rode ssie kla – rt t Concer d’Ali Baba anderen door Pen Stewa age Vla Rav Le • 12 07/ nat d Cc de Ploter Ter 19/12 • Reverence Lez ing in Fantasymaan Concer t Club 170 0 s eek – C hris Lomme & eur Dilb ipb and Str • str eek 11 We 17/ Westrand Dilb Michael De Cock / KVS oik Go hemd GC De Cam 26/11 • Van ananas tot 08/12 • Kaa tje (3+) Theatervoors telling ky – Joylene Dumarey 17/11 • Live concer t Nic Familievoorstelling Westrand Dilbeek d Lez ing Jones met de Prins Jr Ban Cc De Meent Beersel Pet it 19/12 • Lulletje – Johan Kas teel La Motte – Radio Roosdaal iet! Fw ing iet! tell Fw ors • 10/12 Theatervo Ticket s Westrand Concer t g al – Begijn Le Bleu Cc De Meent Alsember van GC Het Koetshuis Roosda rijk ink kon t 27/11 • He ing Lez 20/12 • Don Giovanni Henry Darger – Lynn Van 17/11 • We/Me-t ime, Bibliotheek Ter nat ef Gra De – Triomphe de l’Ar t er rgy Pet ene & Royen boost your b zla Jaz • che 12 ing ess 11/ Opera Theatervoors tell – S aar tje Vandendri e Galland han tép – S eek Westrand Dilbeek Dilb and str We Lez ing of) Kem ry ste  my the & ( le Hal tour ’s Cc Het Vondel 20/12 • Paradise Cit y 28/11 • Wim Opbrouck Concer t Jaz z ens oss uk Go gel – Mario g Singalong 18/11 • De wereld van Cc De Meent Alsember Concer t Muziek – Leo Bormans le g 12/12 • Patrick Riguel Cc De Meent Alsember Westrand Dilbeek Lez ing tek iet Hau an & J rgh eek nbe Dilb lde He and Westr 20/12 • Johan 28/11 • Studio Guga Concer t rx Ma elt n spe ma g – Ongehoord 19/11 • Rocket Cc De Meent Alsember Theatervoors telling Concer t Film n dio Do te Lot g • ber 12 em 12/ Als Cc De Ploter Ter nat eek ent Cc De Me Westrand Dilb even & C hantal Acda – Nu nog and ce 21/12 • Mary Poppins ate spa 29/11 • A simple 20/11 • Fries, chocol t nie ths returns (8+) – Grav ity and other my beer tour – Kila Concer t k film zie ilie mu ) Fam (uit Australië Concer t – wereld Cc De Ploter Ter nat Dilbeek and g str llin We eek ste oor Dilb usv and str Circ We her itage r Ou • 12 13/ eek hip Dilb Westrand 21/12 • Keys to friends Afr ica 21/11 • Van Romeins tot – The voices of Sou th& Trio cht nn Kne ma – Edgar k 29/11 • Sophia Am Romaans, religieuze Concer t – wereldmuzie Aeham Ahma d mbeek pla ys Leonard Cohen symbolen in de kunst Sint-Remigiuskerk Wa nd Wereldmuziek stra We en ter Concer t Plo – Herman Cor nelis de s Ticket Westrand Dilbeek Cc De Ploter Ter nat Lez ing Heyman rec ital l Pau • er 12 ost 14/ klo het sen Dominicanes 21/12 • Raymond Van 30/11 • Familiedag Concer t ep gro & ud GC Herne wo Groene Sint Rosario Bever ger ie – Glor ieuze bev rijding Event voor kinderen 22/11- 01/12 • De Lin n Boo o Nic • 12 14/ Concer t Westrand Dilbeek van Mijnheer Henri g t op / gaat af om EZO – K -ZI Cc De Meent Alsember WIK g rin elk – Tone 30/11 • Marcel Worms ors telling rvo ate The e Toneel – B achs Wohltemperiert Cc De Ploter Ter nat Zaal St-Maarten Halle Klavier t Concer t 22/11 • Als Heimer kom Rosario Bever – Ron De Rau w en friends Caroline Meerschaer t 30/11 • Barry Steele & ry Theatervoors telling sto n iso – The Roy Orb al GC Het Koetshuis Roosda Concer t In deze kalender nemen we graag het vrijetijdsa anbod met regiog rre Cc De Meent Alsember 23/11 • Steven Van He uitstraling op! Wil je jouw activiteit in deze kalender zien verschijnen? lo Phi weghe – De droom van Voer je activiteit in op www.uitdatabank.be en geef het de tag Humor UiTinMijnRegio. Cc De Ploter Ter nat 23/11 • The sea within wez – Voet volk /Lisbeth Gru ing tell ors Dansvo Westrand Dilbeek rt 23/11 • Veerle Malschae Humor al GC Het Koetshuis Roosda

DE CE MB ER

Registreer je activiteit

Vlieg wijst je de weg naar leuke familieactiviteiten / familieUiTjes

Nog meer activiteiten en alle informatie vind je op www.pajotzenne.be

r ke kij de in

Vier op een rij Wat is er mooier dan als familie trots samen op de foto te kunnen prijken. Nog leuker is dit over de generaties heen. Voor de cover van ons magazine deden we een oproep naar viergeslachten uit de regio. Eentje kreeg een professionele fotoshoot (zie cover) en de anderen zetten we met plezier in de kijker op deze bladzijde. Allemaal stralende mensen uit het Pajottenland en de Zennevallei.

Vijfdubbel viergeslacht in Sint-Pieters-Leeuw

Dubbel mannelijk viergeslacht in Wambeek Twee keer vier mannen op een rij bij de familie Van Laere: Theo (85 jaar), Marcel (63 jaar), Benny (40 jaar), Lars (8 jaar) en Finn (7 maand). En ze vertoeven vooral graag bij elkaar, want iedereen woont in dezelfde straat!

Stralende Leeuwse vrouwen: Paula Beunens (86 jaar), Marie- Rose Devillé (61 jaar), Veerle Van Nieuwenhuyse (37 jaar) mama van Eline Stroobants (10 jaar), Lotte Stroobants (8 jaar) en Febe Stroobants (6 jaar) en Ilse Van Nieuwenhuyse (33 jaar) met Benthe Moelants (2 jaar) en Saar Moelants (8 maand).

Zes x vier in Ternat Vier generaties Itterbeekse vrouwen

Vier vrolijke Itterbeekse vrouwen op een rij: Marcella Kiekens (75 jaar), Martine Waterplas (56 jaar), Wendy Crokaert (36 jaar) en Ileana Diaz Crokaert (5 jaar). Leuk weetje: Marcella was op haar 36ste op 1 uur na de jongste oma van België!

Vrouwelijk viergeslacht in Lembeek Feest in Lembeek! Elvira Meert (93 jaar, woont nu in Beersel), Marina Vansintjan (60 jaar), Bertien Boon (32 jaar) en Lily Vankeerberghen (6 jaar) vormen een viergeslacht.

Vier generaties Itterbeekse mannen Binnen één familie zijn het niet enkel de vrouwen die mogen pronken met een viergeslacht (zie hierboven). Ook de ‘Waterplasmannen’ laten van zich horen: Mathieu (80 jaar), Johnny (48 jaar), Kenny (24 jaar) en Tommy (5 maanden).

Zes keer een vrouwelijk viergeslacht in Ternat, dat kan tellen! Van links naar rechts op de bank: Natalie Asadourian (37 jaar), Nore D’Hondt (2 jaar), Germaine Fleurinck (91 jaar), Myriam Cardon (64 jaar) en Evelien Asadourian (35 jaar) en Renée Aelbrecht (3 jaar). Van links naar rechts op de grond: Hanne D’Hondt (8 jaar), Lieze D’Hondt (6 jaar), Amber Aelbrecht (9 jaar) en Clara Aelbrecht (7 jaar).

Zeven keer vier Pajotse vrouwen Veel, meer, meest! Deze familie heeft maar liefst zeven keer een opeenvolgend viergeslacht en dit op 5 jaar tijd. Emma (86 jaar), Dannie (56 jaar), Joni (34 jaar) met kindjes Lili (6 jaar) en Stella (4 jaar), Sari (33 jaar) met kindjes Eva (4 jaar), Margo (3 jaar) en Jana (1 jaar) en nog Ine (32 jaar) met dochtertjes Sana (3 jaar) en Nel (4 maand). Deze dames wonen verspreid over het Pajottenland: Sint-MartensBodegem, Sint-Katherina-Lombeek, Roosdaal/Pamel, Liedekerke en Itterbeek.

in de vo et s po re an nv

Route Santiago de Compostella in de Zennevallei Iedereen heeft wel eens gehoord van de pelgrimsroutes die naar Santiago de Compostella leiden. Maar wist je dat één van die routes, de ‘Via Brabantica’, dwars door de Zennevallei loopt? Dus waarom helemaal naar Spanje afreizen als je het in je eigen streek kan beleven? We voeren je mee langs dit mooie stukje landschap. We vertoeven maar zeer kort in de gemeente Drogenbos. We passeren langs het gemeentehuis van Drogenbos en het kasteel Calmeyn en lopen dan na een 3-tal straatjes, via het Frankveld het grond gebied van de gemeente Beersel binnen.

Pelgrims die de Via Brabantica volgen, komen via de gemeente Ukkel de Zenne vallei binnen. We starten ter hoogte van de Brouwerijs traat 59 in Drogenbos, op de grens tussen Ukkel en Drogenb os. De route is volledig bewegw ijzerd, maar omdat we er ons op betrapten regelmatig eens een aanduiding voorbij te lopen, vonden wij het toch handig om de route ook online te volgen.

Tip: Scan de QR-code in voor de rechtstreekse link naar de route.

Tip: De wandeling is zo’n 18 km lang. Stevige stapschoenen en voldoende water zijn bijgevolg sterk aanbevolen.

Uitgelicht: Het Frankveld Het buurtpark Frankveld is gelegen in het noorden van Beersel. Het park is aan gelegd op een heuvelflank en wordt gesierd door natte weiden, beekjes, water

valletjes en vijvers. Kronkelende paadjes leiden je door deze groene oase. De uit gestrekte grasvelden zijn niet alleen fijn voor de mensen, die er een lekkere pick nick kunnen nuttigen, maar ook voor de dieren en planten. Voor hen is het park namelijk een doorgang naar nabijgelegen natuurzones in de Zennevallei.

We steken het beekje ‘De Kesterbeek’ over en komen zo in Padenborre terecht. Daar staan de prachtige uitgestrekte velden en de paardjes ons op te wachten. Stukken in volle zon wisselen af met de natuurlijke airco van de loofbomen.

Eenmaal we het Frankveld uit zijn, komen we via enkele wandelwegen terecht naast gezellige paadjes langs een treinbedding. Regelmatig word je verrast door een wijds uitzicht over de Zennebeemden. Het duurt niet lang eer we de torens van het kasteel van Beersel zien opdoemen.

dwarsen. Wanneer we de watertoren van de Sanatorialaan zien opduiken, weten we dat we de gemeente Buizingen betreden. We wandelen door het Kluisbos, waar we aan onze linkerkant het vroegere kindersanatorium Lucie Lambert zien. Omdat het momenteel appartementen zijn, mogen we het terrein niet betreden. Uit het Kluisbos gekomen, botsen we op café ‘De Kluis’ waar we dankbaar eens bijtanken. Door de velden stappen we naar de mooie begraafplaats van Buizingen.

Als we Padenborre verlaten, lopen we langs de grenzen van het provincie domein Huizingen. De ingang van het domein passeren we net niet, maar geïnteresseerden kunnen zeker eens een stop maken.

Uitgelicht: Provinciedomein Huizingen Uitgelicht: Het kasteel van Beersel

Het kasteel van Beersel, een waterburcht, is één van de weinige, goed bewaarde voorbeelden van middeleeuwse krijgs bouwkunde in ons land. Het slot fun geerde als vooruit g eschoven vesting ter verdediging van Brussel. Het staat er nog zoals het er uitzag aan het einde van de 15de eeuw, met onder andere diepe slotgrachten, ophaalbrug, kantelen met borstweringen en schietgaten. Striplief hebbers herkennen het misschien ook van het album 'De schat van Beersel' van Suske en Wiske. Door de authenticiteit en de bewogen geschiedenis is het kasteel zeker een bezoekje waard!

In de schaduw van het prachtige negen tiende-eeuwse kasteel van Huizingen bevindt zich een uitgestrekt domein van +/- 91 ha. Je kan er wandelen in het bos met talr ijke loof- en naaldbomensoorten of rondvaren op de grote vijver met een waterfiets. Kinderen kunnen zich te pletter amuseren in het openluchtzwembad, het dierenpark of de vele speeltuinen. Een topper is ook de beschermde rotstuin met 150.000 planten die recent werd gerestaureerd.

Vervolgens dalen we af, recht het centrum van Halle in. Samen met het stand beeld van Cardijn bewonderen we de impressionante basiliek.

Uitgelicht: Basiliek van Halle De Sint-Martinusbasiliek is een gotische kerk uit de 14e – 15e eeuw. Zowel de binnen- als buitenkant van de basiliek is rijk versierd met beeldhouwwerken. De aandachtstrekker is ongetwijfeld de Zwarte Madonna, een miraculeus beeld, dat de stad al vele malen redde van on heil. Zij maakte van Halle een belangrijk bedevaartsoord. De basiliek bezit ook nog vele andere troeven zoals het gebeeld houwd muur tabernakel, de gotische doopvont en de brandg lasramen. Een bezoek aan de toren, het klokkenmuseum en de crypte met kerkschatten is eveneens mogelijk op aanvraag.

We laten het kasteel achter ons liggen en trekken via het Blarenveld (een knipoog naar de blaren van de vele pelgrims?) verder Beersel in. Regelmatig worden we eens getrakteerd op een vergezicht op Brussel.

Niet veel verder maken we de enige gevaarlijke oversteek van de wandeling; we moeten de Alsembergsesteenweg

In de basiliek vinden we niemand minder dan apostel Jacobus de Meerdere terug.

Net voor het Malakoffdomein slaan we links af.

Uitgelicht: Malakoffdomein Het Malakoffdomein in Lembeek bevat een oude, afgesneden Zennemeander. De ene kant van de heuvel is een kasteelpark waarvan het kasteel verdwenen is. Op de andere heuvelkant kun je genieten van bos en bloemrijke graslanden. Hier pronkt een verborgen schat van Halle en omstreken: de Malakoff toren. Tegenwoordig zijn de vijvers weer heerlijke viswateren. Vol ongeduld wachten gloednieuwe hengel steigers de vissers op! We maken een bocht rond het domein en beginnen vervolgens tussen de velden lichtjes te stijgen naar het hoger gelegen Lembeekbos. Vergeet zeker niet eens achterom te kijken, zodat je zicht hebt over de stad Halle. Het Lembeekbos steken we recht door.

23 Uitgelicht: Jacobus de Meerdere Jakobus de Meerdere is de Nederlands talige naam van ‘Santiago’ en de patroon heilige van de wandeling. Santiago was een visser en één van de twaalf apostelen van Jezus. Hij wordt meestal afgebeeld met een schelp ‘de Sint-Jakobsschelp’, bevestigd aan zijn hoed, mantel of knap zak en een staf. Santiago zou in Spanje het geloof verkondigd hebben. Na zijn dood zouden zijn stoffelijke resten naar Com postella zijn overgebracht. Honderden jaren later merkte men een eigena ardig licht op aan de hemel, dat na onderzoek boven het graf van Santiago zou rusten. De wegen met middeleeuws karakter door het centrum van Halle leiden je naar de Bospoortbrug aan de Suikerkaai. Durf ze ker ook eens af te wijken van de route en halt te nemen aan de Bergensesteenweg 69, waar op het trottoir een tegel prijkt die de richting naar het zuidelijke Santiago aanwijst (grote foto op p. 21).

Uitgelicht: Steen met Sint-Jacobsschelp De tegel verwijst uiteraard naar de histo rische weg naar Santiago, die hier pas seerde. Leuk weetje is dat leerkracht Alex Tresignie van het toenmalige O.L.Vrouw college in 1991 op deze plek vertrok richting Santiago de Compostella, samen met zijn leerlingen. Het feit dat ze hun fietstocht tot een goed einde brachten, werd toen uitgebreid bericht in de pers. Van zodra we het bos uit zijn, botsen we op restaurant Chez Thur, het eindpunt van onze wandeling. Na dit punt duikt de route Wallonië in.

Langs de vaart en langs de groeve van Rodenem stappen we vervolgens naar de gemeente Lembeek.

Tip: Het is geen rondwandeling. Regel dus op voorhand dat iemand je kan komen oppikken of dat je de mogelijkheden met het openbaar vervoer controleert.

b l i j u i t en n t de je s Afgelopen jaar dook Bruegel overal op omdat het exact 450 jaar geleden is dat de kunstenaar stierf. Ook in het Pajottenland, dat hier en daar zijn Bruegeliaanse karakter heeft kunnen bewaren, bete kent 450 jaar een wereld van verschil. Wat zou Bruegel vandaag schilderen, wanneer hij zich zou laten inspireren door het Pajottenland?

Benieuwd? Voor het volledige resultaat kan je terecht op de expo ‘Bruegel Vertekend’ in de Paterskerk en het stadscentrum van Halle. Naast een interactieve tentoonstelling in de kerk, verspreidden we ook heel wat werken in etalages van lokale handelaars. Ga op pad, volg het ‘Bruegel Vertekendbeestje’ en word via de erfgoedapp ondergedompeld in een hedendaagse Bruegelwereld – vol muziek, verhalen en beelden.

Tropische vogels bij Carll Cneut

Deze vraag staat centraal bij de expo ‘Bruegel Vertekend. De kunstenaar vs illustratoren’. Voor de expo staken vijf illustratoren – Carll Cneut, Sassafras De Bruyn, Delphine Frantzen, Fatinha Ramos en Lobke Rondelez – verschillende Bruegels in een nieuw, hedendaags jasje. We geven je alvast enkele veelbelovende details mee van hun nieuwe Bruegels: boeren met de nieuwste Adidassen, tropische vogels middenin een Pajots landschap, hippe kamerplanten en een snoer ledverlichting in een zestiende-eeuws decor … Het kan allemaal. Op de expo kan je zelf op zoek gaan naar jouw favoriete details.

Geinspireerd? Op de prent op de volgende bladzijde kunnen jullie zelf een Bruegel in een hedendaags jasje steken. Laat je net als Bruegel inspireren door de mensen en landschappen in je omgeving, en teken, schrijf, schilder, plak … jouw interpretatie over de oude Bruegel. Breng je Breugel mee naar de expo en geef hem af aan de balie. Zo maak je kans op het boekje ‘Bruegel Vertekend’ met postkaarten van de herwerkte Bruegels!

Kamerplantjes bij Fatinha Ramos

Een snoer ledverlichting bij Lobke Rondelez

Expo Bruegel Vertekend

De kunstenaar vs illus tratoren

Boeren met de nieuwste Adidassen bij Delphine Frantzen

• Wat: een tentoonstelling en interactieve wandelroute rond Bruegel • Openingsuren:

Wist u dat voor Bruegel, zucht … De norm “Gebakken lucht” Al eeuwen, tot op heden, te vaak werd overschreden? Fantaseren, gissen, raden Over zijn werk en zijn daden Hij heeft stof tot nadenken geboden, Maar ligt zelf (al lang) onder de zoden. Mieke Evenepoel, auteur en curator van de expo, vat het opzet van de tentoonstelling ‘Bruegel Vertekend’ nog eens samen.

ag 17 nov 2019 • Zondag 20 okt tot en met zond • Pa terskerk: - elke wo: 14-18u, - elke za en zo: 10u-18u, 14u - 18u - extra dagen: do 31 okt en vr 1 nov: nd open lope door : • Interactieve route door Halle 18u 14u• Fees telijke opening: za 19 okt:

‘De luchtblazer’ door Sassafras De Bruyn

(wor kshops en activ iteiten)

www.bruegelver tekend.be

Titel: .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Naam: .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Frans Hogenberg naar Pieter Bruegel (I). Kermis van Hoboken, 1559-1561. Rijksmuseum Amsterdam.

… et  pm sta op

“Bosbeheer is werken voor mijn achterkleinkinderen” 26

Bossen ademen letterlijk en figuurlijk zuurstof uit. Een wandeling door het bos geeft rust en inspiratie. We staan er vaak niet bij stil, maar achter die mooie bossen zitten ook een doordacht bosbeheer. Carlos Van Lierde kreeg een stuk bos van zijn ouders, maar had geen kaas gegeten van bosbeheer …

We staan hier in een bos van ruim 1 hec tare. Welk verhaal hangt hieraan vast? Dit stukje bos aan de Veldekenslos in Affligem is een schenking van mijn ouders. Het zou al vele generaties lang in handen van mijn moeders familie zijn. Wat ik weet, is dat mijn moeder het kreeg als erfenis van haar vader. Vroeger was dit hier een weiland met een boerderij. Bij het overlijden van mijn grootouders werd

het stuk verdeeld over de zeven kinderen. Mijn moeder kreeg dus ook haar stuk wei land, waar ze als kind veel op had gewerkt. Het was weiland, maar nu zie ik hier bos … Mijn vader was bloemist en heeft er kerst bomen op gekweekt om te verkopen. Nadien plantte hij er ook canadapopulier op. Ikzelf heb het stuk bos zo’n 10 jaar geleden in handen gekregen. Maar ik had geen ervaring met bosbeheer, dus heb ik het bos laten inspecteren. De bomen bleken kaprijp en een derde ervan was ook ziek. Dit laatste betekende sowieso een gevaar, bijvoorbeeld bij stormweer. Ik heb een machtiging gekregen van het Agentschap Natuur en Bos om bijna alle bomen te kappen. Heb je het bos snel opnieuw aangeplant? Ja hoor, dat was ook verplicht. Ik heb gekozen voor inheemse booms oorten, zoals zwarte els en zomereik, en heb ook de natuur haar gang laten gaan. Bij de aanp lantingen heb ik bewust gekozen voor een variatie in boomsoorten. Beuken leken me ook wat, maar de ondergrond was hier niet geschikt voor door het schommelende grondwaterpeil. Aan de rand van het bos heb ik hazelaar en mei doorn voorzien. BOS+ stond in voor een deel van de aanplanting in het kader van hun 10 Miljoen Bomen Campagne. Er werd

een plantactie georganiseerd samen met het burgerinitiatief Hart Boven Hard. Is er veel werk aan het beheer van je bos? Nu valt dit best mee. De bomen zijn zo’n vijf jaar geleden aangeplant, dus is het nog te vroeg voor een eerste dunning. Van oogsten is zeker nog geen sprake. Dat zal pas voor mijn kleinkinderen of achter kleinkinderen zijn (lacht). Je bos is toegankelijk voor het publiek. Vind je dat belangrijk? Het Roofridderspad, een wandelpad dat door de gemeente onderhouden wordt, loopt door mijn bos en dat vind ik prima. Daarnaast heb ik ook de toestemming ge geven om een ander gedeelte via een pad toegankelijk te maken. Zolang wandelaars niets vervuilen, vind ik het wel goed zo. Hoe zie je de toekomst van het bos? Dit bos heeft een mooie toekomst. Het is opnieuw aangeplant en nu is het wachten. De toekomst van het bos is niet voor mij, maar voor de volgende generaties. Ik kan een beroep doen op het advies en onder steuning van het Steunpunt Bos om een goed beheer uit te voeren. Verder ben ik benieuwd naar het natuurbeheerplan dat voor openbare en private bossen en natuur in het abdijlandschap Affligem zal opgemaakt worden.

Ben je zelf ook eigenaar van een bos, groot of klein? Wil je net als Carlos ook aan de slag in jouw bos, maar kan je hierbij ondersteuning gebruiken? Twijfel dan zeker niet om contact op te nemen met het Steunpunt Bos! www.vlaamsbrabant.be/ steunpunt-bos, bos@vlaamsbrabant.be, 016 26 76 00.

Welkom in het Abdijlandschap De Koudenbergbeekvallei maakt, samen met de Faluintjes en de Kluizen, deel uit van het Abdijlandschap Affligem. Het strategisch project ‘Landschap van Erembald tot Kravaalbos’ versterkt de uitzonderlijke landschappelijke en histo rische waarden van de streek. Hier voor werken verschillende overheden en regionale lands chappen samen met bewoners, landb ouwers, ondern emers, grondeigenaars en lokale verenigingen. Samen laten ze erfgoed beter tot hun recht komen en maken ze het landschap mooier en natuurr ijker. In de Koudenbergbeekvallei tussen Bleregem en Doment vinden we zowel oude als jonge bossen. Via doordacht bosbeheer en bosaanplantacties wordt er aan meer en beter bos gewerkt, zowel op de grond van de gemeente Affligem als in particuliere bossen. Al eeuwenlang staat er bos in de Bleregemse broeken. Langs de Veldekenslos en de Schaapschuurlos zijn grote stukken bos verdwenen. Het werden graslanden. Het overblijvende bos is erg mooi en van grote waarde. Je vindt er grote, oude loofbomen, struiken en een rijke kruidlaag met prachtige voorjaarsbloeiers.

e he x p e r tw ta oo an rd

Bruegel in ons bloed? 28

Het Pajottenland wordt vaak ‘het land van Bruegel’ genoemd. Maar waarom is dat zo? We gingen op zoek naar de oorsprong van de link tussen de kunstenaar en de streek en vonden enkele verrassende antwoorden.

Een Pajotse Bruegel Kunstenaar Pieter Bruegel de Oude vestigde zich vanaf 1563 in Brussel. Tijdens de laatste jaren van zijn leven zou hij hier belangr ijke werken schilderen als Jagers in de Sneeuw of de Toren van Babel. Naast inspiratie uit de Bijbel en de mythologie vond hij die ook in het dagelijkse leven van die tijd. Tijdgenoot Karel Van Mander beschreef Bruegels werkwijze: “dickwils buyten by den Boeren, … dat wesen der Boeren  … welck dingen hy dan seer cluchtigh en aerdigh wist met den verwen nae te bootsen”. Betekent dit dat Bruegel met zijn schildersezel rondtrok in het Pajotten land om er het landschap te vereeuwigen? Zeker niet, want volgens Bruegelkenner Leen Huet was Bruegel geen realist, maar een kunstenaar vol verbeelding. In haar Bruegel b iografie schrijft ze: “Bruegel maakte schetsen en werkte die in zijn atelier uit tot karakteristieke beelden met een uiterst natuurlijke uitstraling, die compleet artificieel was.”

Net zoals de schilderijen van Bruegel con structies zijn, is het Pajottenland dit ook: een streek die haar identiteit kreeg door de nabijheid van Brussel. Het was de Len nikse advocaat De Gronckel die in 1845 de naam 'Payottenland' bedacht. Ingegeven door een liefde voor zijn geboortestreek en vanuit verzet tegen de verstedelijking, schreef hij in een krantenfeuilleton de ‘heroïsche’ geschiedenis van de streek rond Gaasbeek neer. Zijn werk werd een belangrijke bron voor de beschrijving van het Pajottenland.

Bruegel leek in die 19e eeuw zelfs bij na vergeten. Maar we leerden hem weer kennen in 1902 tijdens de tentoonstelling Les primitifs Flamands in Brugge, waarin ook zijn werken te zien waren. Sindsdien werd Bruegel opnieuw belangrijker en na de Eerste Wereldoorlog kreeg het beeld van de ‘Boerenbruegel’ vorm. Ingegeven door een bewondering voor de ‘een voudige mens’ en het landelijke, vonden kunstenaars als Jean Brusselmans (Brusselse Dilbekenaar), Constant Permeke en schrijver Felix Timmermans in Bruegel een inspiratiebron bij uitstek. Bruegel liet hen toe om terug te keren naar het leven ver weg van de techno logische vooruitgang die mee tot het oorlogsgeweld had geleid.

“Bruegel leek in de 19e eeuw zelfs bijna vergeten”

Bruegel en het Pajottenland raakten kort daarna echt verweven. Het PajottenlandBruegellandidee deed rond 1929 zijn in trede. In het Nederlandse tijdschrift Neer landia werd de streek in dat jaar namelijk aangeprezen als het land van Bruegel. Dat idee kreeg steun vanuit wetenschap pelijke hoek toen – in 1931 – René van Bastelaer, de curator van het Prenten kabinet van de Koninklijke Bibliotheek, de gelij ke n issen zag tussen de SintAnnakapel in Sint-Anna-Pede en de kapel uit 'De Parabel der blinden'.

Bruegel in ons bloed?

En de Pajot? Echt Bruegelgek werd het Pajottenland in 1969. Het 400-jarige overlijden van de kunstenaar was de perfecte gelegenheid om hem terug te halen naar de streek. Ac tieve bewoners als Flor Gins (foto) gaven met hun ‘Nationaal Bruegelcomité’ dit jaar vorm. Van Buizingen tot Zellik gingen kun stenaars aan de slag en vonden optochten die Bruegel eerden plaats. Zelfs de ko ning ontdekte het Pajottenland tijdens de Bruegelfeesten in Huizingen. Opvallend: in 1969 vonden er veel Bruegelkermissen plaats, terwijl het in 1968 nog ‘slechts’ pensenkermissen waren.

Een onderzoek naar de verbondenheid met Bruegel in het Pajottenland

74% van de 200 respondenten voelt zich verbonden met Bruegel

De groeiende internationale aandacht voor Bruegel was de Pajotten niet ont gaan, want ze zetten Bruegel steeds actiever in voor streekpromotie. Tijdens het ‘Jaar van het dorp’ in 1978 maken de inwoners van Wambeek een heuse muur schildering van Bruegel, want “Bruegel kennen ze zelfs tot in Japan”. In 2004 werd in Sint-Anna-Pede het openluchtmuseum met 19 reproducties van Bruegels werken opgericht. Elke reproductie bevat voor Dilbeek herkenbare elementen. Zo ver wierf Bruegel naast het lambiekbier en boerenp aarden een plaats als uithang bord van het Pajottenland. Herkennen we op de schilderijen van Bruegel echt nog het Pajottenland van toen en nu? Via een enquête peilden we bij de Pajotten naar het beeld dat zij van de kunstenaar hebben. De inwoners zien alvast gelijkenissen, zelfs al worden die door kunsthistorici betwijfeld. De huizen, velden en kerkjes doen makkelijk denken aan het beeld dat we hebben van onze streek uit die tijd. Vele inwoners voelen zich met hem verbonden. Zijn werk staat symbool voor de streek: het goede leven en het landelijke karakter. Bruegel was in het verleden ook alom tegenwoordig: op koekendozen, aan de muur, in de namen van cafés en tijdens Bruegeltafels. Of Bruegel hier al dan niet echt werkte, staat voor de meeste inwoners los van de fierheid voor ‘hun’ Bruegel. Pieter Bruegel is een kapstokfiguur waaraan de identiteit van de streek ophangt en verwierf zo een plaats in de geschiedenis van de streek. Herkennen we op de schilderijen van Bruegel echt nog het Pajottenland van toen en nu? Via een enquête peilden we bij de Pajotten naar het beeld dat zij van de kunstenaar hebben.

100% 75% 50% 25%

n ere Bo

iek mb La

ere

lkl

rde aa

sch nd La

ore

48% heeft dit gevoel sinds de kindertijd, 26% sinds zijn/haar studietijd en 26% sinds latere leeftijd

74% vindt het open landschap het meest kenmerkend voor het Pajottenland

bruegel staat voor Wat verbinden we het meest met de schilder? Boeren Pajottenland Volkse leven Feesten Landelijke Vlaamse Meesterschap 0%

20%

Welk werk staat volgens de 'Pajot' symbool voor zijn oeuvre?

de ultieme bruegel

33% kiest voor de 'Boeren bruiloft', op de tweede plaats staat de 'Boerendans' met 10% van de stemmen

40%

60%

80%

100%

Rimpels in het landschap De technologie staat niet stil. Zo doen nieuwe technieken ook meer en meer hun intrede in de archeologie. Vandaag kan men archeologische sporen in de ondergrond in beeld brengen zonder ook maar een spade in de grond te steken. Waar voor het opsporen van Romeinse sites nog deskundig geof ysisch onderzoek noodzakelijk is, maakt het recent verscherpte Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen op www.geopunt.be het mogelijk om vanachter je bureau middeleeuwse sites op te sporen. We nemen een kijkje naar enkele interessante sites in de regio.

Een Romeinse Vicus in Gooik Uit verschillende archeologische vondsten uit het verleden wist men dat er zich te Kester een Romeinse Vicus (nederzetting) bevond. De grote schaal van de vicus werd pas recent duidelijk tijdens een magnetometrisch onderzoek van de bodem. Daarbij zoekt men naar afw ijkingen van het aardmagnetische veld. Verstoringen in de bodem zoals muurresten, gedempte grachten en grote kuilen worden op die manier zichtbaar. Zo ontdekte men een groot rechthoekig ommuurd gebied met daarbinnen een rechthoekig gebouw, vermoedelijk een ritueel bouwwerk zoals een tempel of een mausoleum.

Magnetometrisch beeld van de vicus

Een waterburcht naast Roosdaal

Vandaag vinden we verspreid, doorheen het landschap bunkers, te midden van akker- of weilanden. Deze bouwwerken maak ten deel uit van een verdedigingslinie bestaande uit een door lopende ijzeren muur van versperringen van Waver tot Roosdaal. Vandaag lijken de bunkers geïsoleerd te liggen zonder enige fysieke verbinding. In werkelijkheid werden ze omgeven door een loopgrachtenstelsel met schuilputten. Tot op vandaag was er weinig geweten over de ligging van deze loopgraven. Ook hier biedt het hoogtemodel nieuwe inzichten. Zo zie je rond enkele bunkers in Roosdaal en Halle nog lijnvormige structuren vertrek ken; duidelijke sporen van loopgrachten.

Een verdedigingslinie uit WOII doorheen het Pajottenland en Zennevallei

Uit archivalische bronnen was het reeds duidelijk dat er zich op de linkeroever van de Dender ooit een al lang verdwenen waterburcht bevond vlak naast de eerste Pamelse brug over de Dender. Omdat deze burcht vermoedelijk reeds in de 12de eeuw verdween, staat ze echter niet afgebeeld op oude kaarten. Dankzij het digitaal hoogtemodel krijgen we voor het eerst een goed zicht op de site en wordt duidelijk dat de plattegrond nog gaaf bewaard is. De site is samengesteld uit een systeem van gracht-wal-gracht-motte met aansluitend een neerhof sikkel vormig op aansloot. Wat ook duidelijk wordt, is dat er zich rond de site een zijarm van de Dender bevond.

Waterburcht aan de Dender

Ook zin om je omgeving eens door te lichten? Neem dan zeker een kijkje op www.geopunt.be. Tik je adres in via de zoekbalk boven de kaart. Kies in het keuzemenu rechts in beeld voor ‘Hoogte’ en klik door op ‘Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen II, 0,25m’. Of wil je liever oude kaarten bekijken? Kies dan voor ‘Historische Kaarten’ en maak een reis door de tijd. Loopgraven aan een bunker in Halle

… op ik bl een

Hou(t) van je landschap

Landschapsbeheer Om de verdere verschraling van ons landschap tegen te gaan, is het belangrijk om extra landschapselementen aan te planten. Daarnaast dienen we bestaande landschaps elementen te behouden en goed te onderhouden. Een voorbeeld hiervan is het regelmatig knotten van knot bomen. Iedereen kan hier zijn steentje toe bijdragen, bijvoorbeeld door deel uit te maken van het knotteam.

Kleine landschapselementen zoals hout kanten en poelen liggen tegenwoordig vaak versnipperd in het landschap of het beheer blijft er achterwege. Dat heeft heel wat gevolgen voor fauna en flora. Het ‘Loket Onder h oud Buiten g ebied’ (LOB)* wil gemeenten en andere be heerders bijstaan om het beheer op een efficiënte manier aan te pakken. Werp samen met ons een blik op het beheer van het typische Pajotse landschap:

Hakhoutbeheer

Hakhoutbeheer is een beheervorm van houtkanten die sinds de Middeleeuwen toegepast wordt om brand- en geriefhout te winnen. Bij hakh outb eheer worden de stronken van struiken en bomen af gezaagd tot 10-30 cm boven de grond volgens een bepaalde cyclus. Uit de hak houts toven groeien nieuwe scheuten die na enkele jaren weer een dicht groen scherm vormen, waarna de houtkant weer ‘geoogst’ kan worden. Het gefa s eerd afzetten van houtkanten in hakhout, zorgt voor een verjonging van de houtkant en het verkrijgen van een compactere en meer diverse houtkant. Dit vermindert de negatieve impact van houtkanten op aanpalende landbouwgronden en biedt op ecologisch vlak meer kansen voor akker vogels en andere diersoorten.

Recreatie Het geheel van kleine landschaps elementen bepaalt de identiteit en het typische karakter van een land schap. Een karaktervol landschap is daardoor aantrekkelijk voor wande laars en fietsers. Optimaal genieten van het landschap kan wanneer recreatieve infrastructuur en trage wegen goed ontwikkeld zijn en onderhouden worden.

Akkervogels De landbouwgebieden van het Pajottenland vormen nog een belangrijk bastion voor akkervogels. Helaas gaat ook hier het aantal akkervogelsoorten achteruit. Sommigen dreigen zelfs volledig te verdwijnen. Onze regio draagt dan ook een belangrijke verantwoordelijkheid in het koesteren en beschermen van deze akkervogels. Gefaseerd hakhoutbeheer kan hier een rol spelen. De akkervogels die het kleinschalige landschap verkiezen (zoals geelgors, ringmus en kneu) vinden zo terug voldoende nestgelegenheid, terwijl de akkervogels die zich beter voelen in het open landschap (zoals kievit, patrijs, gele kwikstaart en veldleeuwerik) geen nadeel ondervinden van hoog uitgroeiende houtkanten en voedsel, schuil- en broedgelegenheid vinden in wilde hoekjes tussen en in de akkers, zoals bloemenrijke graslanden, kruiden- en ruigtestroken.

Inventarisatie Inventarisatie van (kleine) landschapselementen, zoals poelen, bomen, houtkanten, holle wegen, trage wegen, bermen, infoborden  … is cruciaal om het beheer aan te pakken. Wanneer we een beeld hebben van wat er allemaal – al dan niet verspreid – ligt in het landschap, kan er een beheerplan opgemaakt worden.

Ontdek je landschap vroeger en nu Om een idee te krijgen van hoe ons landschap er vroeger uit zag, kunnen we de oude Ferrariskaarten (1771-1778) raadplegen. De historische gebouwen, wegen, bossen en zelfs tal van kleine landschapselementen werden hier op aangeduid. Wanneer we deze kaarten met hedendaagse luchtfoto’s vergelijken, valt het op hoe kleinschalig het landschap van toen was, met een dicht netwerk van kleine landschapselementen. Dit komt omdat deze klei ne landschapselementen een belangrijke economische functie hadden. Zo werden hagen en heggen aangeplant als perceelsgrens of veekering, houtkanten voorzien om gerief- en brandhout uit te winnen en poelen aangelegd om vee te laten drinken. Vandaag hebben de kleine land schapselementen nog steeds een belangrijke ecologische en landschappelijke functie, maar er zijn ook heel wat traditionele economische functies verloren gegaan door de verstedelijking en veranderingen in de maatschappij en landbouw (fossiele brands toffen, groots chaligheid, mechanisatie, prikkeldraad enz.). Het achters tallige be heer leidde tot het aftakelen van die landschapselementen, met vaak het definitief verdwijnen als gevolg. Ben je zelf nieuwsgierig hoe jouw omgeving er 250 jaar geleden uit zag? Raadpleeg de kaart dan op www.geopunt.be.

Een duwtje in de rug Met het LOB-project krijgen gemeenten en andere eige naars/beheerders ondersteuning in de planning en coördi natie van het reguliere landschapsonderhoud. We brengen de kleine landschapselementen in kaart en bepalen in nauw overleg met lokale actoren welk beheer er voor elk element nodig is om ze in topconditie te houden. Hierbij houden we niet alleen rekening met akkervogels, maar ook met ande re doelstellingen zoals landbouw, mobiliteit (in functie van doorgang), het landschap (bijvoorbeeld uitzichten), … In de regio Pajottenland en Zennevallei loopt het LOB in drie pilootgebieden: Akker vogelgebieden (Galmaarden, Gooik en Pepingen), Groene parels langs de Zennevallei (Beersel, Sint-Pieters-Leeuw en Halle) en Zierbeek-Bodegem (Ternat en Dilbeek).

Meer info? Op www.landschappajotzenne.be vind je alles over het LOB, het knotteam en het Pajotse landschap, evenals een brochure over het onderhoud van kleine landschapselementen. Indien je hulp nodig hebt met het beheer van kleine land schapselementen, die door het Regionaal landschap Pajotten land & Zennevallei zijn aangeplant, kan je beroep doen op de groenjobs. Dit zijn gesubsidieerde groenarbeiders van sociale groen-economiebedrijf Pro Natura, die allerlei onderhouds taken kunnen uitvoeren. *Het LOB is een samenwerking tussen Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei, Regionaal Landschap Brabantse kouters, Agrobeheercentrum Ecokwadraat en Pro Natura.

OT ER TJ RA VO

Natuurbelevingshoeve Joli Tussen de glooiende valleien van het Pajottenland, verscholen in het groen, ligt natuurbelevingshoeve Joli. Een plaats waar je de natuur kan beleven én proeven. Kinderen worden gestimuleerd om contact te maken met de natuur en deze met respect te behandelen, want iedereen weet: jong geleerd is oud gedaan. Onze nieuwsgierigheid was alvast gewekt en daarom gingen we eens langs bij Liesbeth Christiaens, de uitbaatster van de Jolihoeve.

Liesbeth, wat moeten we ons voorstellen bij ‘een natuurbelevingshoeve’? We willen mensen, en momenteel nog vooral kinderen, graag dichter bij de na tuur brengen. Terwijl we dat doen, geven we graag onze visie mee, namelijk dat het belangrijk is om voor de natuur te zorgen. We willen dit niet opleggen, maar hopen dat het een spontane handeling wordt. Het is écht 5 voor 12 en we kunnen alle maal ons steentje bijdragen: een brood doos gebruiken in plaats van aluminium folie of een herbruikbare zak in plaats van een plastieken zijn slechts enkele simpele voorbeelden.

Kinderen kunnen bij ons de natuur op verschillende manieren beleven. Bij voorbeeld door dieren te verzorgen, te kammen, eten te geven … De kinderen mogen vrij tussen de dieren lopen en we leren hen respect te hebben; als een dier van je wegloopt, wil dat zeggen dat hij even met rust gelaten wil worden en dan moeten ze het dier de ruimte laten. Daarnaast hebben we ook een poel waar we kijken naar salamanders, insecten, planten, kruiden … De kinderen mogen ook in het water, zolang ze eerbied hebben voor het leven in de poel. Tot slot bieden we ook verschillende workshops aan die steeds natuur- of seizoensgebonden zijn, zoals een workshop kruidenzeepjes, insectenhotel of vogelhuisjes maken. We leren hen van alles aan, maar wel op een speelse manier en we zijn blij met alles wat de kinderen oppikken. Is jullie aanbod beperkt tot de zomer maanden? Nee, helemaal niet. Ook in de winter ga je hier vuil naar huis! Kinderen moeten dan maar een dikke muts en sjaal aandoen. Er zijn dan heel wat nieuwe dingen te ont dekken in de natuur, bijvoorbeeld hoe je egels kan helpen. We zullen de kinderen wel op tijd en stond opwarmen met een warme chocomelk of soep. Wat maakt jullie anders dan andere natuurbelevingshoeves? Onze visie speelt een belangrijke rol: we gebruiken geen pesticiden, maken en verkopen artisanale producten zoa ls confituur en appelsap, geven de kinderen op het einde van een kamp een ecologisch afbreekbare drinkbus cadeau, rijden het gras beperkt af ten voordele van de vlinders, hebben een ecologisch water

zuiveringss tation enzovoort enzoverder. Op allerlei manieren proberen we zorg zaam met de natuur om te springen. Daar naast vinden we het ook heel belangrijk dat een kind vrij kan zijn. Niets moet. In de zomer organiseren we kinderkampen, we bieden verschillende activ iteiten aan en het kind mag kiezen wat hij of zij doet. Als het kind een hele week zeepjes wil maken, waarom niet als hij/ zij daar gelukkig van wordt? Daardoor zitten er verschillende leeftijden samen in één activiteit, maar ook daar zien we de meerwaarde van in. Het ene kind is er al klaar voor, het andere nog niet. Iedereen volgt zijn eigen tempo. Het resultaat is dat kinderen die ‘moeilijk zijn in de klas’, hier echt tot rust komen. Welke formules bieden jullie aan? Op zondag hebben we familiezondagen en nodigen we de mensen uit om iets te komen eten en drinken. We hebben een familie w andeling uitgewerkt met op drachten. In de zomervakantie begeleiden we kinderkampen en tijdens het schooljaar zijn klassen steeds welkom. Maar er zijn ook families die hier verjaardagsfeestjes en communiefeesten organiseren en be drijven die hier hun teambuilding doen. Iedereen kan ons bellen en/of mailen met zijn vraag en dan bekijken we, op maat,

wat mogelijk is. Een picknick kunnen we voorzien, of er kan gewerkt worden met een cateraar of een foodtruck.

voorbeeld niet graag paard, maar zouden het wel fijn vinden om het te verzorgen. Dit kunnen ze dan na de schooluren doen.

I JD

Hebben jullie nog plannen voor de toe komst? [Lacht] We hebben nog heel veel plannen, maar die blijven voorlopig geheim! Nieuw is dat we zijn begonnen met workshops voor volwassenen. Volwassenen kunnen bij ons bijvoorbeeld leren hoe ze een drinkbak moeten maken voor vogels of hoe ze kruiden, die ze zelf verzameld hebben tijdens een kruidenwandeling, moeten verwerken in hun eten. We willen ook graag meer inzetten op de leeftijd +10 jaar en een naschoolse activiteit organiseren. Sommige kinderen rijden bij

Wedstrijd ‘te land, ter zee en in de lucht’

Vorige editie van Pajot Zenne magazine (zomernummer 2019) was het feest! Voor de 20ste keer brachten we het magazine uit in de regio en dat wilden we graag samen met jullie vieren! In samenwerking met European Balloon Corporation boden we de lezer met de leukste foto ‘te land, ter zee en in de lucht’ een ballonvlucht aan. Katrien De Pauw bezorgde ons een originele foto. De redactie was het er unaniem over eens dat zij de terechte winnaar was! Op woensdag 21 augustus steeg ze op met een ballon en wij willen er natuurlijk alles over weten … Wat vond je van de ballonvaart? Het was superleuk, we hebben er echt van genoten! Mijn man en ik hebben de ballonv aart samen gedaan. We hebben een ticket bijgekocht, zodat we het met

twee konden be leven. De kindjes zijn komen kijken hoe wij opstegen, zeker Ilias vond het wel specta culair om mama en papa in een lucht ballon te zien. Het was zalig weer en we hadden zicht op een prachti ge avondzon, die mooie, warme kleuren verspreidde. Heerlijk om zo in alle stilte en rust boven in de lucht te zweven. Behalve dan als ze gas bijgeven, want dat maakt echt superveel lawaai. Het is ook warm in je nek, waardoor je echt wel een petje moet opzetten. Wat is je het meest opgevallen vanuit de lucht? Er is veel groen aanwezig, maar je ziet toch voornamelijk akkers en landbouw gebieden. Hier en daar ook wel lint bebouwing natuurlijk. Maar het viel mij echt op dat het voor dieren moeilijk is om eten te vinden of een schuilplaats te zoeken. Het zou echt een meerwaarde zijn als iedereen wat meer struiken en andere natuurlijke beschutting zou plaatsen in eigen tuin, zodat de dieren ergens terecht kunnen. Ik vind dat wel belangr ijk en heb daarom zelf struiken en een bloemen weide.

35 Over je eigen tuin gesproken … Hoe is de foto waarmee jullie gewonnen hebben tot stand gekomen? Ik had zelf het magazine al gelezen, ik neem het altijd mee uit de bibliotheek van Pepingen, maar ik vond de opdracht om drie elementen –aarde, water en lucht- in één foto te verwerken best wel moeilijk. Maar mijn papa, die het magazine ook ge lezen had, heeft mij echt zitten aansporen: “Allee Katrien, doe mee!” En dan had ik zo iets van ‘Waarom niet?' De crèche was toe, iedereen was thuis en het was het ideale thema voor een leuke spelletjesdag. Voor Magnus, de kleinste, hebben we een vlin derpakje gemaakt en voor Ilias, de oudste, hebben we een boot ineen geknutseld. We hebben heel de dag in de tent gespeeld en hadden superveel plezier. Als je dan nog eens een ballonvaart wint, is dat wel een leuke bekroning van een toffe dag!

BRUEGEL

VERTEKEND

Halle: Paterskerk & route door de stad

Zo 20.10.2019 >> Zo 17.11.2019 Za 19.10.2019: Feestelijke opening

DE KUNSTENAAR Illustratie: Carll Cneut / VU: Erfgoedcel Pajottenland Zennevallei, Molenstraat 102, 1700 Dilbeek

vs ILLUSTRATOREN

GRATIS

EXPO

met werk van

Praktische info & activiteiten:

www.bruegelvertekend.be

Carll Cneut Sassafras De Bruyn Delphine Frantzen Fatinha Ramos Lobke Rondelez Mieke Evenepoel en de

boekentoren van Babel!