5-Elektronik Tablolama by Erhan Ekin

T.C. Mİ LLÎ EĞİ Tİ M BAKANLIĞI

MEGEP (MESLEKİEĞİ Tİ M VE ÖĞRETİ M Sİ STEMİ Nİ N GÜÇLENDİ Rİ LMESİPROJESİ )

Bİ Lİ Şİ M TEKNOLOJİ LERİ

ELEKTRONİ K TABLOLAMA PROGRAMI

ANKARA 2007

Milli Eğitim Bakanlı ğıtarafı ndan geliş tirilen modüller;  Talim ve Terbiye Kurulu Baş kanlı ğ ı nı n 02.06.2006 tarih ve 269 sayı lıKararıile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğ itim Okul ve Kurumları nda kademeli olarak yaygı nlaş tı rı lan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programları nda amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandı rmaya yönelik geliş tirilmişöğretim materyalleridir (Ders Notları dı r).  Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandı rmak ve bireysel öğ renmeye rehberlik etmek amacı yla öğrenme materyali olarak hazı rlanmı ş , denenmek ve geliş tirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğ itim Okul ve Kurumları nda uygulanmaya baş lanmı ş tı r.  Modüller teknolojik geliş melere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandı rmak koş ulu ile eğ itim öğ retim sı rası nda geliş tirilebilir ve yapı lması önerilen değiş iklikler Bakanlı kta ilgili birime bildirilir.  Örgün ve yaygı n eğitim kurumları , iş letmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaş ı labilirler.  Bası lmı şmodüller, eğitim kurumları nda öğ rencilere ücretsiz olarak dağı tı lı r.  Modüller hiçbir ş ekilde ticari amaçla kullanı lamaz ve ücret karş ı lı ğ ı nda satı lamaz.

İ Çİ NDEKİ LER AÇIKLAMALAR .................................................................................................................... v Gİ Rİ Ş.......................................................................................................................................1 ÖĞRENME FAALİ YETİ -1..................................................................................................... 3 1. PENCERE ELEMANLARI VE GÖRÜNTÜLEME Bİ Çİ MLERİ ......................................3 1.1. Ekran Görüntüsü Açı klama...........................................................................................3 1.2. Çalı ş ma SayfasıGörüntüsünü Değ iş tirme ....................................................................5 1.2.1. Normal ...................................................................................................................5 1.2.2. Sayfa Sonu Önizleme ............................................................................................5 1.3. Özel Görünüm Oluş turma .............................................................................................6 1.4. Sayfa Görüntüsünü Yakı nlaş tı rma................................................................................6 1.5. Ekran Görünümünü Ayarlama ......................................................................................6 1.5.1. Sayfa Sonları ..........................................................................................................7 1.5.2. Formüller ...............................................................................................................7 1.5.3. Kı lavuz Çizgileri....................................................................................................8 1.5.4 . Satı r ve Sütun Baş lı kları .......................................................................................9 1.5.5. Kaydı rma Çubukları .............................................................................................. 9 1.5.6. Durum Çubuğ u ......................................................................................................9 1.5.7. Sayfa Sekmeleri..................................................................................................... 9 1.5.8. Araç Çubukları......................................................................................................9 1.6. Çalı ş ma Penceresini Bölme ........................................................................................ 10 UYGULAMA FAALİ YETİ.............................................................................................. 11 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ....................................................................................12 ÖĞRENME FAALİ YETİ -2................................................................................................... 13 2. DOSYALAMA İ ŞLEMLERİ .............................................................................................13 2.1. Yeni Dosya Açma ....................................................................................................... 13 2.2. Var Olan Bir DosyayıAçma ....................................................................................... 14 2.3. DosyayıKapatma ........................................................................................................14 2.4. Dosya Kaydetme ......................................................................................................... 14 2.5. DosyayıFarklıKaydetme ........................................................................................... 15 2.5.1. Şifreli Kaydetme.................................................................................................. 15 2.5.2. Kayı t Türünü Değiş tirme.....................................................................................16 UYGULAMA FAALİ YETİ.............................................................................................. 17 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ....................................................................................18 ÖĞRENME FAALİ YETİ -3................................................................................................... 19 3. HÜCRELERLE ÇALIŞMA ............................................................................................... 19 3.1. Hücreleri Seçme .......................................................................................................... 19 3.1.1. Bir veya Birden Fazla Hücre Seçme....................................................................19 3.1.2. Bitiş ik Olmayan Hücreleri, Satı rları , SütunlarıSeçme........................................20 3.1.3. Belirli Verileri İ çeren Hücreleri Seçme ............................................................... 20 3.1.4. Hücre ve Alanlarıİ simlendirme .......................................................................... 20 3.1.5. Sayfa Seçme ........................................................................................................21 3.2. Hücrelere Veri Girme.................................................................................................. 21 3.2.1. Çalı ş ma SayfasıHücrelerine Veri Girme ............................................................ 21 3.2.2. Birden Fazla Hücreye AynıVeriyi Girme ........................................................... 21 3.2.3. Sürükleme Yöntemi ile Veri Girme..................................................................... 21 3.2.4. Özel Veri Listelerini Kullanma ve Oluş turma.....................................................22

3.2.5. Temel Aritmetik Formül Giriş i............................................................................22 3.3. Hücreleri Düzenleme .................................................................................................. 23 3.3.1. Hücre İ çeriğ ini Silme........................................................................................... 23 3.3.2. Hücre İ çeriğ ini Düzenleme.................................................................................. 23 3.3.3. Hücreleri Birleş tirme ........................................................................................... 23 3.3.4. Hücre, Satı r ve Sütun Ekleme.............................................................................. 23 3.3.5. Hücre, Satı r ve Sütun Silme................................................................................. 24 3.3.6. Bir İ ş lemi Geri Alma veya Yenileme .................................................................. 24 3.3.7. Veri Bulma veya Değ iş tirme ............................................................................... 24 3.4. Verileri Kopyalama ve Taş ı ma ................................................................................... 25 3.4.1. Hücreleri, Satı rları , SütunlarıKopyalama ........................................................... 25 3.4.2. Hücreleri, Satı rları , SütunlarıTaş ı ma .................................................................. 25 3.4.3. Özel Yapı ş tı rma İ ş lemleri....................................................................................26 3.4.4. Çalı ş ma Sayfası nı Kopyalama Ve Taş ı ma........................................................... 26 UYGULAMA FAALİ YETİ.............................................................................................. 27 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ....................................................................................28 ÖĞRENME FAALİ YETİ -4................................................................................................... 29 4. ÇALIŞMA SAYFASI AYARLARI VE YAZDIRMA SEÇENEKLERİ .......................... 29 4.1.Çalı ş ma SayfasıAyarları .............................................................................................29 4.1.1. Sayfa Yönü .......................................................................................................... 29 4.1.2. Sayfa Boyutu ....................................................................................................... 30 4.1.3. Kenar Boş lukları .................................................................................................. 30 4.2. Çalı ş ma SayfasıEkleme, Silme ve Ad Değiş tirme.....................................................30 4.3. Çalı ş ma SayfasıYazdı rma Ayarları ............................................................................30 4.4. Yazdı rma AlanıBelirleme ve Temizleme................................................................... 31 4.5. Baskı da Tekrarlanacak Satı rlarıVeya SütunlarıBelirleme ........................................31 UYGULAMA FAALİ YETİ.............................................................................................. 32 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ....................................................................................33 ÖĞRENME FAALİ YETİ -5................................................................................................... 34 5. Bİ Çİ MLENDİ RME İ ŞLEMLERİ ...................................................................................... 34 5.1. Hücrelerdeki Verinin Biçimini Değiş tirme................................................................. 34 5.2. Hizalama .....................................................................................................................35 5.3. YazıTipi Ayarları ....................................................................................................... 35 5.4. Kenarlı klar .................................................................................................................. 36 5.5. Hücrelere Desen Verme .............................................................................................. 37 5.6. Biçimleri Temizleme................................................................................................... 37 5.7. Sütün Geniş liğ ini Değ iş tirme...................................................................................... 37 5.8. Satı r Yüksekliğini Değ iş tirme.....................................................................................37 5.9. Koş ullu Biçimlendirme ............................................................................................... 38 UYGULAMA FAALİ YETİ.............................................................................................. 39 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ....................................................................................40 ÖĞRENME FAALİ YETİ -6................................................................................................... 41 6. EKLEME İ ŞLEMLERİ ...................................................................................................... 41 6.1. Çalı ş ma Sayfası na Üstbilgi veya Altbilgi Ekleme ...................................................... 41 6.2. Çalı ş ma Sayfası na Açı klama Ekleme ......................................................................... 42 6.3. Çalı ş ma Sayfası na Sayfa NumaralarıEkleme.............................................................42 6.4. Çalı ş ma Sayfası na Tarih ve Saat Ekleme....................................................................42

6.5. Çalı ş ma Sayfası na Grafik Ekleme .............................................................................. 42 6.6. Çalı ş ma Sayfası na Resim Ekleme............................................................................... 43 6.7. Çalı ş ma Sayfası na Nesne Ekleme ............................................................................... 43 6.8. Çalı ş ma SayfalarıArasıBağ lantı lar Oluş turma .......................................................... 44 UYGULAMA FAALİ YETİ.............................................................................................. 45 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ....................................................................................46 ÖĞRENME FAALİ YETİ -7................................................................................................... 47 7. ARAÇ ÇUBUKLARINI VE MENÜLERİÖZELLEŞTİ RME .......................................... 47 7.1. Araç Çubuğ una Simge Ekleme ................................................................................... 47 7.2. Yeni Araç Çubuğ u Oluş turma.....................................................................................48 7.3. Yeni Menü Oluş turma................................................................................................. 48 7.4. Menülere Komut Atama.............................................................................................. 49 UYGULAMA FAALİ YETİ.............................................................................................. 50 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ....................................................................................51 ÖĞRENME FAALİ YETİ -8................................................................................................... 52 8. VERİ LERİ N ANALİ Zİ ...................................................................................................... 52 8.1. Veri Sı ralama .............................................................................................................. 52 8.2. Veri Filtreleme ............................................................................................................53 8.3. Yazı m Denetimi.......................................................................................................... 53 8.4. Veri Doğ rulama .......................................................................................................... 54 8.5. Alt Toplamlar .............................................................................................................. 55 8.6. Verilerin Formunu Oluş turma.....................................................................................55 8.7. Metni Sütunlara Dönüş türme ...................................................................................... 56 8.8. Özet Tablo................................................................................................................... 56 UYGULAMA FAALİ YETİ.............................................................................................. 58 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ....................................................................................59 ÖĞRENME FAALİ YETİ -9................................................................................................... 60 9. FORMÜLLER ....................................................................................................................60 9.1. Formül Oluş turma....................................................................................................... 60 9.2. Formül Kopyalama ve Taş ı ma ....................................................................................61 9.3. Formülerde Hata Mesajları .........................................................................................61 9.4. Formüllerde Döngüsel Baş vurularıKullanma ............................................................ 62 9.5. Koş ullu Formüller....................................................................................................... 62 9.5.1. Eğ er...................................................................................................................... 62 9.5.2. Ve.........................................................................................................................63 9.6. Matematiksel Formüller.............................................................................................. 64 9.6.1. Toplam Formülü .................................................................................................. 64 9.6.2. Yuvarlama Formülü.............................................................................................64 9.6.3. TamsayıFormülü................................................................................................. 64 9.7. Metin Formülleri ......................................................................................................... 65 9.7.1. Hücre Metnini Büyük-Küçük Harfe Dönüş türme Formülleri .............................65 9.7.2. Hücreden Metin Alma Formülü........................................................................... 65 9.7.3. Hücrelerdeki Metni Birleş tirme Formülü ............................................................ 65 9.8. Tarih ve Saat Formülleri .............................................................................................66 9.8.1. Tarih Ekleme Formülü.........................................................................................66 9.8.2. Saat Ekleme Formülü .......................................................................................... 66 9.8.3. İ ki Tarih Arası nda Gün Hesaplama Formülü ...................................................... 67

iii

UYGULAMA FAALİ YETİ.............................................................................................. 68 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ....................................................................................69 ÖĞRENME FAALİ YETİ -10................................................................................................. 70 10. ARAÇLARI KULLANMA.............................................................................................. 70 10.1. Koruma Oluş turma....................................................................................................70 10.2. Çalı ş ma Kitabı nıPaylaş tı rma....................................................................................73 10.3. İ ş lemleri Otomatikleş tirme (Makro) ......................................................................... 73 10.3.1.Yeni Makro Oluş turma ....................................................................................... 73 10.3.2. Makro Çalı ş tı rma ............................................................................................... 74 10.3.3. MakrolarıDüğ melere Bağlama ......................................................................... 74 10.3.4. Makro Kodları nıDüzenleme ............................................................................. 74 10.4. Enter Tuş unun Yönünü Değ iş tirme .......................................................................... 75 UYGULAMA FAALİ YETİ.............................................................................................. 76 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ....................................................................................77 MODÜL DEĞERLENDİ RME .............................................................................................. 78 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 83 ÖNERİ LEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 85 KAYNAKÇA .........................................................................................................................86

AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI

482BK0013 Biliş im Teknolojileri Alan Ortak Elektronik Tablolama Programı

MODÜLÜN TANIMI

Hesaplama ve tablolama yazı lı mları nıkullanarak, tablo hazı rlama ve düzenleme iş lemlerini yapabilme becerisinin kazandı rı ldı ğ ıbir öğrenme materyalidir. 40/24 Kelime İ ş lemci Programımodülünü almı şolmak. Elektronik hesaplama programı nıkullanmak Genel Amaç Bu modül ile hesaplama ve tablolama yazı lı mları nı kullanarak, tablo hazı rlama ve düzenleme iş lemlerini yapabileceksiniz.

SÜRE ÖN KOŞUL YETERLİ K

MODÜLÜN AMACI

EĞİ Tİ M ÖĞRETİ M ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME

Amaçlar 1. Ekran görüntü düzenlemesini yapabileceksiniz. 2. Dosya iş lemlerini yapabileceksiniz.. 3. Hücrelerde seçme, veri girme, düzenleme kopyalama ve taş ı ma iş lemlerini yapabileceksiniz. 4. Sayfa yapı sı nı ayarlayabilecek ve sayfa yazdı rma seçeneklerini kullanarak çı ktı lar alabileceksiniz. 5. Biçimlendirme iş lemlerini (hücre ve yazıözelliklerini değiş tirme) yapabileceksiniz. 6. Ekleme seçeneklerini kullanarak sayfayı düzenleyebileceksiniz. 7. Araç çubukları nıve menüleri özelleş tirebileceksiniz.. 8. Verilerin analizini yapabileceksiniz. 9. Formülleri kullanarak sayfada düzenlemeler yapabilecektir. 10. Araçları kullanarak, dosyada düzenlemeler yapabileceksiniz. Ortam: Bilgisayar laboratuvarı Donanı m: Bilgisayar Her faaliyet sonrası nda o faaliyetle ilgili değ erlendirme sorularıile kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Öğ retmen

modül sonunda size ölçme aracı(uygulama, soru-cevap) uygulayarak modül uygulamalarıile kazandı ğı nı z bilgi ve becerileri ölçerek değ erlendirecektir.

Gİ Rİ Ş Gİ Rİ Ş Sevgili Öğrenci, İ şhayatı nı zda yapacağ ı nı z tüm uygulamalarda verimlilik ve hı z ön plandadı r. Verilerinizi daha hı zlı , kullanı ş lıve dinamik bir ş ekilde saklayabilmenizi sağ layan elektronik tablolama yazı lı mları , veriminizi yükseltmede büyük yardı m sağ layacaktı r. Bu modülü kullanarak, tablo formatı nda sistematik kullanı m kolaylı ğ ıelde edersiniz. Bunun yanı nda tuttuğ unuz verilerin birbirleri ile etkileş iminden yeni verileri çok hı zlıbir ş ekilde elde edebilir, iş yerinde çalı ş anları n maaş ları nıhesaplayabilir, gelir gider durumu için gerekli hesaplamalarıyapabilir, iş çilere ait kiş isel bilgileri tutarak bunlar üzerinde hı zlıaraş tı rma yapabilir, çeş itli verilere göre grafiksel, sayfalar hazı rlayabilir, herhangi bir ilan için tablo formatı nda tasarı mlar yapabilir, bunlarıgüvenli bir ş ekilde bilgisayarı nı zda saklayabilir ve döküm alabilirsiniz.

ÖĞRENME FAALİ YETİ –1 ÖĞRENME FAALİ YETİ -1 AMAÇ Gerekli atölye ortamıile gerekli materyaller sağ landı ğı nda ekran görüntü düzenlemesini yapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA  Bir bilgisayar sistemine elektronik tablolama programı nı n nası l kurulduğunu araş tı rı nı z.  Microsoft Windows iş letim sisteminin standart pencere elemanlarıhakkı nda bilgi toplayı nı z. Araş tı rma iş lemleri için; Internet ortamı , bilgisayar yazı lı m kitaplarıve bilgisayar dergilerinden faydalanabilirsiniz.

1. PENCERE ELEMANLARI VE GÖRÜNTÜLEME Bİ Çİ MLERİ 1.1. Ekran Görüntüsü Açı klama Elektronik Tablolama Programı nı n çalı ş ma alanısatı r ve sütunları n kesiş mesinden meydana gelen hücrelerden oluş maktadı r. Satı rlar rakamlar ile, sütunlar alfabetik harfler ile temsil edilir. Bir EXCEL çalı ş ma alanıtoplam olarak 65.536 satı r ve 256 sütundan meydana gelmektedir. Elektronik Tablolama Programı nda her bir çalı ş ma alanıbir sayfa olarak adlandı rı lı rken, birden fazla sayfa ise kitap olarak adlandı rı lı r. Bir EXCEL programıkaç sayfadan meydana gelirse gelsin bunları n tamamıbir isim adıaltı nda kaydedilir. Elektronik Tablolama Programı nıbaş lattı ğ ı mı zda program penceresi, çalı ş maya baş lamamı z için hazı r olan boşbir çalı ş ma kitabıile açı lı r (Resim 1.1). Ekranda görünen elemanlar ş unlardı r: Baş lı k çubuğu

: Etkin çalı ş ma kitabı nı n adı nıiçerir.

Formül çubuğu

: Etkin hücredeki herhangi bir veri, formül çubuğunda belirir.

Menü çubuğu düzenlenir.

: Tüm EXCEL komutları , menü çubuğundaki menülerde

Araç çubuğu : Sı k kullanı lan EXCEL komutları na, araç çubuklarıüzerinde düzenlenmişolan araç çubuğ u düğ meleriyle ulaş ı labilir. Fare iş aretçisi : EXCEL yeni bir görevi yürütmeye hazı r olduğunda fare iş aretçisi bu ş ekli alı r. Yürütmekte olduğ unuz eyleme bağlıolarak ş ekli değ iş ir. Aktif hücre girebiliriz.

: Aktif hücre o an seçili olan hücredir.Etkin hücreye verileri

Sütun baş lı kları : Alfabetik harflerle gösterilen sütun isimleridir.

Resim 1.1: Elektronik tablolama programıana ekranı

Satı r baş lı kları : Sayı larla gösterilen satı r isimleridir. Durum çubuğu bilgileri gösterir.

: Durum çubuğ u, seçilen komutlar veya iş lemler hakkı ndaki

Çalı ş ma sayfaları: Her sayfa, birinden diğ erine geçmek için tı klayabileceğiniz bir sekme içerir; sayfaları n içeriğ ini anı msamanı zıkolaylaş tı rmak için onlarıyeniden adlandı rabilirsiniz. Hücre adresleri : Bir sütunla bir satı rı n kesiş mesi bir hücre oluş turur; her hücrenin sütun harfi ve satı r numarası ile belirlenen özgün bir adresi vardı r. Örneğin G16 hücresi, G sütunu ile 16. satı rı n kesiş tiği yerdir.

1.2. Çalı ş ma SayfasıGörüntüsünü Değiş tirme Elektronik Tablolama Programıile çalı ş ı rken ekranı n iki temel görünüş ü vardı r. Bu görünüş lerin arası nda geçiş yapmak için Görünüm menüsünden Normal veya Sayfa Sonu Önizleme seçeneklerinden biri seçilir. Resim 1.2: Sayfa görünümü değiş tirme

1.2.1. Normal Elektronik Tablolama Programı nı n ilk açı ldı ğ ı nda görünen biçimidir. Resim 1.1’de normal görünüm gösterilmiş tir. Veri giriş ine ve düzenlenmesine uygun bir görüntülenme biçimidir.

1.2.2 Sayfa Sonu Önizleme Elektronik Tablolama Programıile hazı rlanmı ş verilerin sayfa sayfa olarak görüntülenmesini sağlar. Bu görünüş te sayfanı n sı nı rları nıbelirleyen MAVİçizgileri sürükle-bı rak yöntemi ile oynatarak sayfaları n ayrı m(sayfalara bölünme) yerlerini değ iş tirebiliriz. Sayfa Sonu Önizleme ile aynızamanda tabloları mı zı n yazı cı dan çı kacağ ı ş eklini de görürüz.

Resim 1.3: Sayfa sonu önizleme

1.3. Özel Görünüm Oluş turma Elektronik Tablolama Programı kullanı cı ları isterlerse kendi görünümlerini oluş turabilirler. Bu iş lem için Görünüm menüsünden Özel Görünümler seçildikten sonra çı kan ekrandan ekle seçilir ve çı kan yeni pencereden görünüm adıve kapsamıseçilerek iş lem tamamlanı r.

Resim 1.4: Görünüm ekleme

1.4. Sayfa Görüntüsünü Yakı nlaş tı rma Elektronik Tablolama Programı nı n tablolarda yazı lan yazı lar seçilen yazıpunto büyüklüğüne göre ve ekran çözünürlüğ üne göre farklıbüyüklükte görüntülenir.Kullanı cı nı n kendisine uygun gelen büyüklüğ ü seçmesi için Görünüm menüsünden Yakı nlaş tı r seçeneğ i kullanı lı r. Bu pencereden daha önce belirlenmişoranlar seçilebileceğ i gibi Özel seçeneğ i ile kendi oranı mı zıgirebilir. Tablonun seçilen bir bölümünün tablo için ekranda ayrı lan bölmeyi doldurması nı istiyorsak Seçimi sı ğdı r seçilmelidir.

Resim 1.5: Yakı nlaş tı r seçeneği

1.5. Ekran Görünümünü Ayarlama Ekran görüntüsü üzerinde bulunması nıistediğimiz elemanlarıbelirleyebiliriz. Böylece ekran görünümünü daha çok kiş iselleş tirebiliriz. Ekran görüntüsünde aş ağ ı da belirtilen ayarlar yapı labilir.

1.5.1. Sayfa Sonları Görünüm menüsünden, Sayfa Sonu Önizleme'yi tı klatı nı z. Sayfa sonları nıgörüntüleme: El ile eklenen sayfa sonlarıdüz çizgiler olarak görünür. Kesik çizgiler, Elektronik Tablolama Programı nı n sayfalarıotomatik olarak böldüğ ü yerleri gösterir. Sayfa sonunu taş ı ma: Sayfa sonunu yeni bir konuma taş ı yı nı z. Otomatik bir kesmenin taş ı nması , bu kesmeyi el ile kesmeye dönüş türür. Dikey veya yatay sayfa sonlarıekleme: Yatay veya dikey bir sayfa sonu eklemek istediğiniz yerin altı nda veya sağ ı nda bir satı r veya sütun seçiniz, sağtı klatı p Sayfa Sonu Ekle'yi tı klatı nı z. Sayfa sonları nıkaldı rma: Sayfa sonunu yazdı rma alanı nı n dı ş ı na sürükleyiniz. El ile yapı lan tüm sayfa sonları nıkaldı rmak için, çalı ş ma sayfası ndaki herhangi bir hücreyi sağ tı klatı p Tüm Sayfa Sonları nıSı fı rla'yı tı klatı nı z.

Resim 1.6: Sayfa sonları

1.5.2. Formüller Elektronik Tablolama Programı nda kullanı lan formüllerin kendilerinin veya değ erlerinin görüntülenmesini seçmek kullanı cı ya kalmı ş tı r. Resim 1.7’de Ortalama sütununda 15 sayı sal değ eri yerine formül gösterilmiş tir. Formüllerin görüntülenmesi için menülerden Araçlar→Seçenekler→Görünüm sı rasıtakip edilerek Formüller seçeneğ i iş aretlenmelidir.

Resim 1.7: Formüllerin gösterilmesi ve kı lavuz çizgilerinin gizlenmesi

1.5.3. Kı lavuz Çizgileri Elektronik Tablolama Programı nda kullanı lan kı lavuz çizgilerinin olmasıya da varsa rengini seçmek kullanı cı ya kalmı ş tı r. Resim 1.8’de Araçlar→Seçenekler→Görünüm seçenekleri verilmiş tir. Kullanı cı , kı lavuz çizgilerinin görüntülenmesini istiyorsa Kı lavuz çizgileri seçeneğ ini iş aretler ve bir renk seçer. Resim 1.1 de kı lavuz çizgileri gösterilmiş tir.

Resim 1.8: Araçlar-Seçenekler-Görünüm seçenekleri

1.5.4 . Satı r ve Sütun Baş lı kları Elektronik Tablolama Programı nda kullanı lan satı r ve Araçlar→Seçenekler→Görünüm menüsünden değ iş tirilebilir.

sütun

baş lı kları

Resim 1.9: Gizlenmişve gösterilmişsatı r ve sütun baş lı kları

1.5.5. Kaydı rma Çubukları Elektronik Tablolama Programı nda kaydı rma çubuklarıile ekrana sı ğ mayan tabloları n görülmeyen kı sı mları nıgörebiliriz. Yatay ve dikey kaydı rma çubuklarıResim 1.1’de gösterilmiş tir. Birçok görsel özellikte olduğu gibi kaydı rma çubukları nı n görünümü sı rasıile Araçlar→Seçenekler→Görünüm seçeneğ inden değ iş tirebiliriz(Resim 1.8).. Kaydı rma çubuklarıkaldı rı lı nca iş levlerini ok tuş ları ile yapabiliriz

1.5.6. Durum Çubuğu Durum çubuğ u üzerinden Elektronik Tablolama Programıhakkı nda o anda yapı lan iş lem bilgisini alı rı z. Eğer ekranda daha fazla kullanı lan alan istersek sı rasıile Araçlar→Seçenekler→Görünüm seçeneğinden durum çubuğ unu kaldı rabiliriz. Yatay ve Dikey kaydı rma çubuklarıbağ ı msı z olarak kaldı rı labilir (Resim 1.8).

1.5.7. Sayfa Sekmeleri Sayfa sonu sekmeleri ile Elektronik Tablolama Programı nda kullanı lan birden fazla sayfa arası nda geçişiş lemi yaparı z. Eğer sadece bir sayfada çalı ş acaksak ekrandan sayfa sekmeleri gereksizdir. Araçlar→Seçenekler→Görünüm seçeneğ inden kaldı rı labilir veya gösterilebilir (Resim 1.8).

1.5.8. Araç Çubukları Araç ÇubuklarıElektronik Tablolama Programı nı n çeş itli iş levlerine üzerindeki küçük simgelere tı klamak yoluyla ulaş mamı zısağlayan yapı lardı r. Araç çubukları nda benzer görevleri çağ ı ran küçük simgelerin olmasıesastı r ancak kullanı cı lar kendi araç çubukları nı da yapabilir. Çok kullanı lan iş levleri barı ndı ran araç çubuklarıekranda göstermek veya istenmeyenleri gizlemek için Görünüm menüsünden Araç Çubuklarıve açı lan alt menüden de istenen araç çubuğ u seçilir (Resim 1.9).

Resim 1.10: Araç çubukları

1.6. Çalı ş ma Penceresini Bölme Elektronik Tablolama Programı nda çalı ş ı rken ilgili sayfanı n aynıanda birden çok bölümünü karş ı laş tı rmalıolarak ekranda görmek istersek Pencere menüsünden Böl seçilmelidir. Bu iş lem yapı lı nca sayfa dört bölüme ayrı lı r ve sayfanı n dört farklıbölümü ekranda görüntülenir. Bölümlerde bağı msı z olarak hareket edilebilir. Yatayda ve dikeyde bölümlenme olması n istenirse ilgili bölme çizgisi sütun veya satı r çizgilerine kadar kaydı rı lmalı dı r. Böylece ikiye bölünmüşbir sayfa elde edilir (Resim 1.11). İ stenirse Pencere menüsünden bölümlendirmeleri dondur seçilerek bölümlendirme çizgileri kaldı rı labilir ve bölümlendirme alanlarısabitlenir.

Resim 1.10: Çalı ş ma sayfası nıbölümlendirme

UYGULAMA FAALİ YETİ UYGULAMA FAALİ YETİ İ ş lem Basamakları

Öneriler

 Bir arkadaş ı nı zla elektronik tablolama  Soru sorma ve cevap verme sı rası nı programıekranı ndaki bileş enlerin adları nı değ iş tirin. bilme oyunu oynayı nı z.  Bölünmüş bir çalı ş ma sayfası nda  Ok tuş ları nıkullanabilirsiniz. bölüntülerin tablo üzerinde birbirini takip eden bölümleri göstermesini sağlayı nı z.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME Aş ağı daki cümleleri doğru veya yanlı şolarak değerlendiriniz. 1.

(..............) Sı k kullanı lan EXCEL komutları na, araç çubuklarıüzerinde düzenlenmiş olan araç çubuğ u düğ meleriyle ulaş ı labilir.

(..............) Sütun baş lı kları alfabetik sı radadı r.

(..............) Sayfa görüntüsünü değ iş tirmek için Düzen menüsünden Normal veya Sayfa Sonu Önizleme seçeneklerinden biri seçilir.

(..............) Elektronik Tablolama Programıkullanı cı larıisterlerse kendi görünümlerini oluş turabilir.

(..............) Kı lavuz çizgilerini seçenekleri kullanı lmalı dı r.

(..............) Çalı ş ma sayfası nıbölmek aynı anda iki belge ile çalı ş mamı zısağ lar.

değ iş tirmek

için

Araçlar-Seçenekler-Görünüm

DEĞERLENDİ RME Cevapları nı zıcevap anahtarıile karş ı laş tı rı nı z. Doğru cevap sayı nı zıbelirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlı şcevap verdiğ iniz ya da cevap verirken tereddüt yaş adı ğ ı nı z sorularla ilgili konularıfaaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğ ru cevap verdiyseniz diğ er faaliyete geçiniz.

ÖĞRENME FAALİ YETİ –2 AMAÇ

ÖĞRENME FAALİ YETİ -2

Gerekli atölye ortamıile gerekli materyaller sağ landı ğı nda dosyalama iş lemi yapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA  Verilerin saklanması nı n önemini araş tı rı nı z. Araş tı rma iş lemleri için; Internet ortamı , bilgisayar yazı lı m kitaplarıve bilgisayar dergilerinden faydalanabilirsiniz

2. DOSYALAMA İ ŞLEMLERİ Elektronik Tablolama Programı ile hazı rlanan tabloları n saklanması ve saklanmı ş dosyaları n açı lmasıiçin dosyalama iş lemleri kullanı lı r.

2.1. Yeni Dosya Açma Dosya menüsünden Yeni komutuna tı kladı ğ ı nı zda ekranı n sol kı smı nda görev bölmesi açı lacaktı r. Görev bölmesinden "BoşÇalı ş ma Kitabı " komutuna tı kladı ğ ı nı zda ekranda "Kitap..." isminde yeni bir Excel çalı ş ma sayfasıaçı lacaktı r. Yeni komutu aynızamanda Standart Araç Çubuğunda da bulunmaktadı r. Eğ er buradaki Yeni simgesine tı klarsanı z herhangi bir menü ya da pencere açı lmadan varsayı lan standartlarda bir Excel Çalı ş ma Kitabıaçı lacaktı r. Resim 2.1’de dosya menüsü seçenekleri ve görev bölmesi gösterilmiş tir.

Resim 2 .1: Dosya menüsü ve görev bölmesi

2.2. Var Olan Bir DosyayıAçma Bir Elektronik Tablolama ProgramıÇalı ş ma Kitabı nıaçmak için kullanı lı r. Bu komutun Yeni komutu ile bir benzerliğ i yoktur. Yeni komutu ile yeni ve boşbir Excel Çalı ş ma Kitabı oluş turulurken, Aç komutu ile daha önce hazı rlanmı şve kaydedilmişbir Excel çalı ş ma kitabı na ulaş ı lı r ve açı lı r. Aç komutu verildikten sonra gelen pencerede açı lmak istenen sayfa veya sayfaları n (CTRL tuş una bası lıolarak çok sayı da isim seçilebilir) ismi seçilir ve Aç butonuna bası lı r.

Resim 2.2: Dosya açmak

2.3. Dosyayı Kapatma Kullanmakta olduğ umuz çalı ş ma kitabı nıkapatmak için Dosya menüsünden Kapat seçilmelidir. Eğ er çalı ş ma kitabıüzerinde bir değ iş iklik yapı lmı şise kaydetme seçenekleri görüntülenecektir.

2.4. Dosya Kaydetme Kullanmakta olduğumuz çalı ş ma kitabıüzerinde yapı lan son değiş iklikleri saklamak için Dosya menüsünden Kaydet seçilir. Çalı ş ma kitabıeğ er ilk defa kaydedilecekse yani dosyaya kayı t yeri ve adıverilmemiş se FarklıKaydet seçeneğ i otomatik olarak aktif olacaktı r. Eğer çalı ş ma kitabıdaha önce kaydedilmişise ekranda bir değ iş iklik olmadan kaydetme iş lemi yapı lacaktı r.

2.5. Dosyayı FarklıKaydetme Kullanmakta olduğ umuz çalı ş ma kitabıilk defa kaydedilecekse veya daha önce kaydedilmesine rağmen farklıisimle ya da farklıbir klasöre bir kopyasıoluş turulacaksa Dosya menüsünden FarklıKaydet Seçilir. Çı kan pencereden dosyanı n kaydedilme yeri ve dosya ismi seçilir (Resim2.3).

Resim 2.3: Dosyayıfarklıkaydetme ve kaydetme seçenekleri

2.5.1. Şifreli Kaydetme Kaydettiğ imiz bir çalı ş ma sayfası nı n baş kasıtarafı ndan açı lması nıistemiyorsak açma parolası , görüntülenmesini istiyor ancak değiş tirilmesini istemiyorsak değiş tirme parolası koyulabilir. Parola koyma iş lemine Farklı Kaydet penceresinde gelen sı rası yla Araçlar→Genel Seçenekler menüsünden ulaş abiliriz. Bir parola verdiğimizde Elektronik Tablolama Programıverilen parolayıtekrar girerek onaylamamı zıisteyecektir.

Resim 2.4: Şifreli kaydetme seçenekleri

2.5.2. Kayı t Türünü Değiş tirme Elektronik Tablolama Programıçalı ş ma kitabı nıkaydederken önceki sürümlerinde açmak ya da Web üzerinde yayı nlamak için farklıtürlerde kaydetme seçenekleri sunar. FarklıKaydet penceresinden ulaş ı labilecek kayı t türleri resim 2.3’de gösterilmiş tir.

UYGULAMA FAALİ YETİ UYGULAMA FAALİ YETİ İ ş lem Basamakları

Öneriler

 Hazı rladı ğı nı z bir tabloyu kaydediniz ve  Dosya adı na ve kaydettiğ iniz dizine tekrar açı nı z. dikkat ediniz.  Hazı rladı ğı nı z bir tabloyu ş ifreli  Şifreyi unutmamalı sı nı z. kaydederek bir arkadaş ı nı zdan açması nı isteyiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME Aş ağı daki cümleleri doğru veya yanlı şolarak değerlendiriniz. 1.

(..............) Dosya menüsünden Yeni komutuna tı kladı ğ ı nı zda ekranı n sol kı smı nda Görev bölmesi açı lmadan yeni dosya açı lı r.

(..............) Bir dosyayıaçı p üzerinde çalı ş tı ktan sonra kapatmak isterseniz her zaman bize değiş iklikleri kaydetmek isteyip istemediğ imizi soracaktı r.

(..............) Farklı Kaydetmenin amaçları ndan biri dosyanı n bir yedeğ ini oluş turmaktı r.

(..............) Dosya açma parolasıverildiğinde doğru parola girilmeden dosya görüntülenemez.

(..............) Dosyayıkaydederken kayı t türü olarak Web Sayfasıseçilebilir.

ÖĞRENME FAALİ YETİ –3 AMAÇ

ÖĞRENME FAALİ YETİ -3

Gerekli atölye ortamıile gerekli materyaller sağ landı ğı nda hücrelerde seçme, veri girme, düzenleme, kopyalama ve taş ı ma iş lemlerini yapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA  Clipboard hakkı nda araş tı rma yapı nı z.  Mouse göstergecinin farklış ekillerde olması nı n anlamları nıaraş tı rı nı z. Araş tı rma iş lemleri için; İ nternet ortamı , bilgisayar yazı lı m kitaplarıve bilgisayar dergilerinden faydalanabilirsiniz.

3. HÜCRELERLE ÇALIŞMA Elektronik Tablolama Programı nda veriler hücre adıverilen bölümlere girilir. Hücreler üzerinde yapı lacak tüm iş lemlere hakim olarak daha nitelikli tablolar hazı rlayabiliriz.

3.1. Hücreleri Seçme Elektronik Tablolama Programı nda hücreler üzerinde iş lemler yapmadan önce hücreleri seçme iş lemi yapı lmalı dı r. Hücrelerin biri ya da bir grubu seçildikten sonra uygulanan komutlar bu hücreler üzerinde geçerli olacaktı r.

3.1.1. Bir veya Birden Fazla Hücre Seçme Elektronik Tablolama Programı nda bir hücreyi seçmek için üzerine tı klayabilir, ok tuş larıile üzerine gidebilir ya da hücre adresini biliyorsak Düzen menüsünden Git komutunu vererek seçebiliriz. Yan yana olan birden fazla hücreyi seçmek için ise farenin sol butonuna bası larak seçilecek alan taranmalı dı r. Ayrı ca ok tuş ları seçime baş lanacak hücreye konumlanı p Shift tuş una bası yorken ok tuş ları ile seçim yapı lacak yöne doğ ru ilerlemekle de yapı labilir. Bu konu ile ilgili iş lem adı mlarımodül ekinde detaylıolarak gösterilmiş tir. Resim 3.1: Seçilmişbirden fazla hücre

3.1.2. Bitiş ik Olmayan Hücreleri, Satı rları , SütunlarıSeçme Elektronik Tablolama Programı nda birbirini takip etmeyen hücreler üzerinde iş lem yapmak için seçme iş lemi yapı labilir. Bu iş lem sı rası nda CTRL tuş una sürekli olarak basmalı yı z.CTRL tuş una bası lı yken bağ ı msı z olarak tı klanan her hücre seçilir. Ayrı ca satı r ve sütun isimleri tı klanı rsa bu satı r veya sütunda bulunan bütün hücreler seçilir. Bu iş lem sı rası nda CTRL tuş una bası lı yorsa farklısatı r ve sütunlar seçime dahil edilebilir. Bu konu ile ilgili iş lem adı mları modül ekinde detaylıolarak gösterilmiş tir.

3.1.3.Belirli Verileri İ çeren Hücreleri Seçme Elektronik Tablolama Programı nda bir hücreye girilen farklıtürde veriler vardı r. Bunlar sabit veriler (sayıveya metin türünde olabilir), formüller (farklıtürde formüller) ve açı klamalardı r. Bunları n dı ş ı nda bir grup hücreye çeş itli biçimlendirmeler de uygulanabilir. Eğer seçme iş lemi yukarda bahsedilen kriterlerin birine göre otomatik olarak yapı lacaksa Düzen menüsünden Git→Özel seçeneği seçilerek Resim 3.2 de görünen Özel Git penceresi kullanı lı r. Bu pencere üzerinde seçilmek istenen hücreleri gösteren seçenek iş aretlendiğinde sayfa üzerinde ilgili hücrelerin seçildiğ i gözlenir.

Resim 3.2: Belirli verileri içeren hücrelerin seçimi

3.1.4. Hücre ve Alanlarıİ simlendirme Hücreler veya hücre aralı klarıElektronik Tablolama Programıtarafı ndan satı r ve sütun isimleri kullanı larak otomatik olarak isimlendirilir. İ lerde kullanacağ ı mı z formüllerde de bu isimler kullanı lı r. Ancak bu isimlendirmelerin akı lda kalmasızordur (D6 veya D5:F7 gibi) Harf ve rakam çiftinden oluş an bu isimlendirme yerine istediğimiz ismi kullanabiliriz.

Yeni verdiğimiz ismi formüller içinde de kullanabiliriz. Önce istenen hücre ya da hücre aralı k seçilir daha sonra satı r ve sütun adları nı n kesiş tiği noktada olan adres kutusuna (sayfanı n en sol ve üstünde) istenen yeni isim yazı lı r. Modül ekindeki videoyu seyrediniz.

Resim 3.3: Hücrelere isim verme

3.1.5. Sayfa Seçme Elektronik Tablolama Programı nda hazı rladı ğ ı mı z kitap birden fazla sayfadan oluş uyorsa istenilen sayfayıseçmek için Resim 1.1’de gösterilen sayfa isimlerinden istenen bir tanesi tı klanı r. Böylece istenen sayfa seçilir. Bir sayfanı n içindeki tüm hücreleri seçmek için ise satı r ve sütun adları nı n kesiş tiğ i yerde bulunan isimsiz hücre tı klanı r.

3.2. Hücrelere Veri Girme Elektronik Tablolama Programı nda hücrelere veriler aş ağ ı da anlatı lan yöntemlerle girilir. Bu konuyu modül ekindeki videolardan daha iyi anlayabilirsiniz.

3.2.1. Çalı ş ma SayfasıHücrelerine Veri Girme Elektronik Tablolama Programı nda bir hücre seçildikten sonra klavyeden veri giriş i yapı lı r. Daha sonra Enter tuş una bası larak girişiş lemi sonlandı rı lı r. Bir hücre seçildikten sonra formül çubuğu tı klanarak da veri giriş i benzer ş ekilde yapı labilir.

3.2.2 Birden Fazla Hücreye AynıVeriyi Girme Elektronik Tablolama Programı nda birden fazla hücreye veri girmek için yukarda anlatı lan yöntemlerle hücreler seçilir ve formül çubuğu tı klanarak istenen veri formül çubuğ una yazı lı r. CTRL+Enter tuş ları na birlikte bası lı nca birçok hücreye veri girilmiş tir.

3.2.3 Sürükleme Yöntemi ile Veri Girme Elektronik Tablolama Programı nda bir hücreye veri girildiğ inden hücrenin sağalt köş esinde fare bekletilirse fare göstergeci ş ekil değ iş tirir. Bu sı rada farenin sol butona bası lı olarak fare kaydı rı lı rsa ilk hücreye yazı lan veriler diğ er hücrelerde girilmişolur.

3.2.4. Özel Veri Listelerini Kullanma ve Oluş turma Elektronik Tablolama Programı nda Özel veri serisi, bir sütunu tekrarlanan bir biçimde (örneğ in, Kuzey, Güney, Doğu, Batı ) doldurmada kullanı lan bir veri takı mı dı r. Çalı ş ma sayfası nda listelediğiniz varolan öğelerden özel bir veri serisi oluş turabilirsiniz veya yeni listeler ekleyebilirsiniz. Veri listesi olarak kullanmak istediğ iniz ögelerin listesini giriniz ve listeyi çalı ş ma sayfası nda seçiniz. Araçlar menüsünden Seçenekler'i tı klayı nı z, sonra Özel Listeler sekmesini tı klayı nı z. Seçili listeyi kullanmak için, Veri Al'ıtı klayı nı z veya yeni bir liste yazmak için, Özel listeler kutusunda Yeni liste'yi seçiniz, sonra girdileri ilk girdiden baş lamak üzere Liste girdileri kutusuna yazı nı z. Her bir girdiden sonra ENTER tuş una bası nı z veya girdileri araları na virgül koyarak yan yana yazı nı z. Liste tamamlanı nca Ekle'yi tı klayı nı z. Böylece yeni veri listesi oluş turabilirsiniz. Elektronik Tablolama Programı nda hazı r olan bir listeyi kullanmak için ilk iki verisini girdikten sonra bu verileri seçiniz ve sürükle-bı rak yöntemiyle diğ er hücrelere verileri taş ı yı nı z.

Resim 3.4: Özel veri listesi ekleme

Resim 3.5: Özel veri listeni kullanmak

3.2.5. Temel Aritmetik Formül Giriş i Elektronik Tablolama Programı nda bir hücreye aritmetiksel formül girmek için hücreye girilecek formülün baş ı na eş ittir ( = ) iş areti konulmalı dı r. Daha sonra istenen formül veya aritmetiksel iş lem yazı labilir. Aritmetiksel iş lemlerde ve formüllerde hücre isimleri veya adresleri bir değiş ken gibi kullanı labilir.

Resim 3.6: Aritmetiksel formül giriş i

3.3. Hücreleri Düzenleme Elektronik Tablolama Programı nda veri girilmiş hücreler üzerinde düzenleme iş lemleri yapı labilir. Bu düzenleme iş lemleri hücrenin kendisi veya içindeki veri üzerinde olabilir. Modül ekinden ilgili videolarıseyrederek konuyu daha iyi anlayabilirsiniz.

3.3.1.Hücre İ çeriğini Silme Elektronik Tablolama Programı nda bir hücrenin veya bir grup hücrenin içindeki veriyi silmek için önce hücreler seçilir ve DEL tuş una bası lı r.

3.3.2.Hücre İ çeriğini Düzenleme Elektronik Tablolama Programı nda bir hücrenin içindeki veriyi düzenlemek için öncelikle fare ile hücre üzerinde çift tı klama yapı lı r veya hücre üzerinde tek tı klama yapı ldı ktan sonra formül çubuğ u tı klanı r daha sonra düzeltme iş lemi için imlecin konumu ok tuş larıile hücre içindeki veri üzerinde değ iş tirilir.

3.3.3.Hücreleri Birleş tirme Hücre birleş tirme, bir grup hücreye tek veri yazmak veya görsel olarak tabloyu düzenlemek amacıile yapı lı r. Elektronik Tablolama Programı nda birleş tirilecek hücrelerin öncelikle seçilmesi gerekir. Ancak birbirini takip eden hücreler birleş tirilebilir. Hücreler seçildikten sonra Biçimlendirme Araç çubuğ undaki Birleş tir ve Ortala ( ) butonuna bası lı r veya sı rasıile BiçimHücreler seçilir ve Hizalama sekmesinde olan Hücreleri Birleş tir seçeneğ i tı klanı r.

3.3.4. Hücre, Satı r ve Sütun Ekleme Elektronik Tablolama Programı nda sağbuton menüsü ile birçok iş leme kı sa yoldan ulaş abiliriz. Ekleme iş lemleri de kolaylı kla sağbuton menüsünde gelen EKLE seçeneğ i ile yapı labilir. Sağ buton menüsü hangi bölüm üzerinde tı klanı rsa o bölüm üzerinde yapı labilecek iş lemlere göre ş ekillenir.

Eğ er bir hücre üzerinde Sağ ButonEkle seçilirse hücre ekleme, bir satı r ismi üzerinde seçilirse satı r ekleme ve bir sütun üzerinde seçilirse sütun ekleme iş lemi gerçekleş ir. satı r ve sütun eklemelerinde satı r ve sütunlar aş ağı ya ve sağ a kayarken hücre eklemede kayma yönünü veya ş eklini kullanı cıseçer (Resim 3.6). Resim 3.6: Hücre ekleme seçenekleri

3.3.5.Hücre, Satı r ve Sütun Silme Silme iş lemleri sağbuton menüsünde gelen Sİ L seçeneğ i ile yapı labilir. Sağbuton menüsü hangi bölüm üzerinde sağbutona tı klanı rsa o bölüm üzerinde yapı labilecek iş lemlere göre ş ekillenir. Eğer bir hücre üzerinde SağButonSil seçilirse hücre silme , bir satı r ismi üzerinde seçilirse satı r silme ve bir sütun üzerinde seçilirse sütun silme iş lemi gerçekleş ir. Satı r ve sütun simgelerinde satı r ve sütunlar yukarıve sola kayarken hücre silmede kayma yönünü veya ş eklini kullanı cıseçer.

3.3.6.Bir İ ş lemi Geri Alma veya Yenileme Elektronik Tablolama Programı nda yapı lan her iş lem dosya kaydedilinceye kadar saklanı r. Bunun anlamıdosyayıkaydetmeden önceki bütün iş lem adı mları na ulaş ı labilir. Bir önceki iş lem adı mı na dönmek için Geri Al ve geri alı nmı şbir iş lemi tekrar uygulamak için Düzen menüsünden geri alı nan iş lemi yenile komutu kullanı labilir.

3.3.7.Veri Bulma veya Değiş tirme Elektronik Tablolama Programı nda sayfa içinde geçen bir ifadeyi bulmak ve onu baş ka bir ifade ile değ iş tirmek mümkündür. Düzen menüsünden Bul seçeneği ile bulma ve değ iş tirme iş lemleri yapı labilir. Resim 3.7’de sayfa içinde “Dersin” ifadesi bulunmuşve istenirse “Versin” ifadesi ile değ iş tirilecek. Resimde tümünü bul seçeneği seçildiğ i için sayfa içinde bulunmak istenen ifadenin geçdiğ i tüm hücreler listelenmiş tir. Bu liste üzerinden istenen satı r seçilerek değiş tirme iş lemi yapı labilir.

Resim 3.7: Bul ve değiş tir

3.4. Verileri Kopyalama ve Taş ı ma Kopyalama bir hücredeki değerin baş ka bir hücreye aynen aktarı lması dı r. Taş ı ma ise bu aktarma iş lemi sı rası nda ilk hücredeki değerin silinmesidir. Kopyalama ve taş ı ma iş lemleri seçili olan bir grup hücre üzerinde de yapı labilir. Elektronik Tablolama Programı nda veriler bir hücreden diğerine kopyalanabilir veya taş ı nabilir.

3.4.1. Hücreleri, Satı rları , SütunlarıKopyalama Kopyalanacak hücre ya da hücre grubu seçildikten sonra klavyeden Ctrl+C (kopyala kı sa yolu) tuş ları na beraber bası lı r (Kopyalama satı r veya sütun için yapı lacaksa satı r veya sütun seçme iş lemi yukarda bahsedildiğ i gibi yapı lı r). Daha sonra hedef hücre seçilerek Ctrl+V (yapı ş tı r kı sa yolu) tuş ları na beraber bası lı r. Kopyalama iş lemi Düzen menüsünden ve sağbuton menüsünden de Kopyala ve Yapı ş tı r seçenekleri ile yapı labilir.

3.4.2. Hücreleri, Satı rları , SütunlarıTaş ı ma Taş ı nacak hücre ya da hücre grubu seçildikten sonra klavyeden Ctrl+X (Kes kı sa yolu) tuş ları na beraber bası lı r (Kesme satı r veya sütun için yapı lacaksa satı r veya sütun seçme iş lemi yukarda bahsedildiği gibi yapı lı r). Daha sonra hedef hücre seçilerek Ctrl+V (yapı ş tı r kı sa yolu) tuş ları na beraber bası lı r. Kesme iş lemi düzen menüsünden ve sağbuton menüsünden de Kes ve Yapı ş tı r seçenekleri ile yapı labilir.

3.4.3. Özel Yapı ş tı rma İ ş lemleri Taş ı ma veya kopyalama yapı lı rken kaynaktan alı nan veriler (kopyalanan veriler) ve biçimler üzerinde seçme yapı larak yapı ş tı rma iş lemi gerçekleş tirilebilir. Hatta kaynaktan alı nan sayı sal veriler ile hedef üzerinde (verilerin yapı ş tı rı ldı ğ ıalan) dört temel iş lem bile yapı labilir. Ek olarak BağYapı ş tı r ile kaynağ ı n değ iş mesi durumunda hedefin de değ iş mesi sağ lanabilir. Özel yapı ş tı rma iş lemi kullanı lacaksa kopyalama ya da kesme iş leminden sonra Yapı ş tı r yerine Özel Yapı ş tı r seçeneğ i Düzen ya da sağbuton menüsünden seçilir. Ekrana gelen pencerede (Şekil 3.8) istenilen seçenekler iş aretlenerek (Her bölümden yalnı z biri seçilebilir) yapı ş tı rma iş lemi tamamlanı r.

Resim 3.8: Özel yapı ş tı r

3.4.4. Çalı ş ma Sayfası nıKopyalama Ve Taş ı ma Elektronik Tablolama Programı nda kullanı lan sayfalar Resim 1.1’de gösterilmiş tir. Bir sayfa ismi üzerinde sağbuton ile tı klandı ğı nda çı kan menüden Taş ıveya Kopyala seçilir. Çı kan pencereden Kopya oluş tur seçeneğ i seçilmez ise taş ı ma iş lemi seçilirse kopyalama iş lemi gerçekleş tirilir. Ayrı ca sayfanı n yeni konumu da bir sayfa ismi seçilerek belirlenir. Taş ı ma veya kopyalama belirlenen sayfadan sonraya yapı lı r. Aynıanda birden fazla kitap ile çalı ş ı lı yorsa hedef kitap ismi de bu pencereden seçilebilir.

Resim 3.9: Sayfa kopyala veya taş ı

UYGULAMA FAALİ YETİ UYGULAMA FAALİ YETİ İ ş lem Basamakları

Öneriler

 Derslerinizin isimlerinin ve bu derslerden  Verileri girerken aynınotu aldı ğı nı z aldı ğ ı nı z notları n bulunduğ u bir tablo dersler için kopyalama ve yapı ş tı rma hazı rlayı nı z. yöntemini kullanı nı z.  Yazı lıve sözlülerin sayı sıbirden fazla  Birleş tirme araç çubuğundan yapı lı rsa olacağıiçin bu sütunları n baş lı kları nda ortalamada yapı lacaktı r. hücre birleş tirme yapı nı z. İ kinci dönem için alacağı nı z notları yazmak için yeni bir sayfa ekleyiniz.  100 aldı ğ ı nı z bütün dersleri bulunuz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME Aş ağı daki cümleleri doğru veya yanlı şolarak değerlendiriniz. 1.

(..............) Birden fazla hücre seçiminde ALT tuş u kullanı lı r.

(..............) Bir hücreyi isimlendirmek formüllerde kolay kullanı m sağlar.

(..............) Ctrl+Enter ile seçilen çok sayı da hücreye aynıveri girilir.

(..............) Veri listeleri hazı r olarak gelir ve kullanı cı ları n yenilerini eklemesi mümkün değ ildir.

(..............) Tüm formüller + iş areti ile baş lamalı dı r.

ÖĞRENME FAALİ YETİ -4 ÖĞRENME FAALİ YETİ -4 AMAÇ Gerekli atölye ortamıve materyaller sağ landı ğı nda sayfa yapı sı nıayarlayabilecek ve sayfa yazdı rma seçeneklerini kullanarak çı ktı lar alabileceksiniz.

ARAŞTIRMA  Okul idaresinden Elektronik Tablolama Programı nda hazı rlanmı şve yazı cı dan çı ktı alı nmı şörnekler isteyerek inceleyiniz.  Yazı cı lar hakkı nda araş tı rma yapı nı z.

4. ÇALIŞMA SAYFASI AYARLARI VE YAZDIRMA SEÇENEKLERİ Elektronik Tablolama Programı nda hazı rlanan tablolar sayfa yapı larıdüzenlenerek yazı cı dan çı ktıolarak alı nı r. Elektronik Tablolama Programı nı n temel kullanı m amacıda budur. Modül ekindeki ilgili videolarıseyrederek konuyu daha iyi kavrayabilirsiniz.

4.1.Çalı ş ma Sayfası Ayarları Elektronik Tablolama Programı nda sayfanı n boyut, kenar boş luklarıvb. ayarları na Dosya menüsünden Sayfa Yapı sıseçeneğ inden ulaş ı lı r. Bu pencerenin iki sekmesi aş ağ ı daki resimlerde gösterilmiş tir.

Resim 4.1: Sayfa ayarları

Resim 4.2: Kenar boş luklarıayarları

4.1.1. Sayfa Yönü Resim 4.1’de görüldüğü gibi sayfa yazı cı dan yatay veya dikey alı nmak üzere ayarlanabilir. Bu seçenek yapacağ ı mı z tablonun ebatları na göre ayarlanı r. Şayet tablomuzun boyu enine göre daha uzun olacaksa sayfa yapı sıdikey olarak seçilmelidir.

4.1.2. Sayfa Boyutu Resim 4.1’de görüldüğ ü gibi kâğ ı t boyutu daha önceden standart kabul edilen ölçülerden biri (A4, A3 vb.) olarak seçilebilir.

4.1.3. Kenar Boş lukları Elektronik Tablolama Programı nda hazı rlanan tablolar yazı cı dan çı ktıalı nı rken sayfanı n kenarları ndan boş luk bı rakı labilir. Bu boş luklar cilt yapı mıvb. amaçlarla kullanı labilir. Ayrı ca kenar boş luklarısayfanı n daha güzel görülmesini sağ lar. Kenar boş lukları nı n verilmesinin teknik bir nedeni de bazıyazı cı ları n sayfanı n uç noktaları na baskı yapmaması dı r. Resim 4.2’de görüleceği gibi sayfanı n üzerinde dört temel kenar boş luğ u vardı r. Üst bilgi ve Alt bilgi boş luğ u sayfanı n kullanı labilen alanları dı r. Bu alanlara çeş itli bilgiler yazı labilir.

4.2. Çalı ş ma SayfasıEkleme, Silme ve Ad Değ iş tirme Elektronik Tablolama Programı nda bir sayfa isminin üzerinde sağtuştı klanarak açı lan menü yardı mıile yeni sayfa eklemek, silmek ve yeniden adlandı rmak mümkündür. Silme iş lemi seçilirse ve sayfa boşdeğ ilse veri kaybıolacağı nıbelirten uyarı penceresi gelecektir. Yeniden adlandı rma iş lemi sayfa adıçift tı klanarak da yapı labilir. Ekle seçeneği ise ekrana bir pencere getirir. Bu pencereden boş sayfa ya da hazı r ş ablonlar eklenebilir. Resim 4.3: Sayfalar üzerinde açı lan sağ tuşmenüsü

4.3. Çalı ş ma SayfasıYazdı rma Ayarları Elektronik Tablolama Programı nda hazı rlanan tablolar bilgisayar sistemimize bağ lı yazı cı dan bası lı rken bazıayarlar yapmamı za olanak tanı r. Bası lacak sayfa sayı sıveya aralı ğ ı bunlara örnek olarak verilebilir. Resim 4.4’te Dosya menüsünden yazdı r seçildikten sonra ekrana gelen pencere verilmiş tir. Bu pencerede yazı cıayarlarıile sistemimize bağlıolan yazı cı yıtanı mları z. Yazdı rma aralı ğıbölümünden aktif olan sayfanı n tümünü veya belirli sayfaları nıbastı rmak üzere seçebiliriz. Kopya sayı sıile yazdı rı lan belgenin çoğaltı lması nıve birden fazla kopya sayı sıolduğ unda kopyaları n yerleş imini Harmanla seçeneği ile ayarları z. Harmanla seçeneği seçili değ ilse her kopyanı n aynınumaralısayfaları nıpeşpeş e yazdı racaktı r.

Resim 4.4: Yazdı r seçenekleri

4.4. Yazdı rma AlanıBelirleme ve Temizleme Resim 4.4’te “Yazdı rı lacak Olan” adıaltı nda toplanmı şseçeneklerle kitap içinde yazı lacak alan belirlenir. Seçim ile bu pencere açı lmadan önce belge üzerinde seçilen alanları n yazdı rı lması , “Geçerli Sayfa” ile kullanı lan sayfanı n yazdı rı lmasıve “Tüm Çalı ş ma Kitabı ” ile de diğer sayfaları n da yazı cı ya yollanmasısağlanı r. Ayrı ca Resim 4.5’te adresi belirlenen bir bölümü yazdı rma alanıolarak tanı mlarsak bu alanı n dı ş ı nda kalan bilgiler yazdı rı lmayacaktı r. Aynıiş lemi Dosya menüsünden “Yazdı rma Alanı ” altı nda “Yazdı rma AlanıTanı mla” ve “Yazdı rma AlanıTemizle” seçenekleri ile de yapabiliriz.

4.5. Baskı da Tekrarlanacak Satı rlarıVeya Sütunları Belirleme Dosya menüsünden Sayfa Yapı sıpenceresi üzerinde bulunan Çalı ş ma Sayfasısekmesi üzerinde Yazdı rma alanı , üste(satı rlar) ve solda(sütunlar) tekrarlanacak alanlar belirlenir. Örneğin Resim 4.5’te 1. satı r ve A sütunu her sayfada tekrarlanacaktı r. Resim 4.5: Yazdı rma seçenekleri

UYGULAMA FAALİ YETİ UYGULAMA FAALİ YETİ İ ş lem Basamakları  Hazı rladı ğı nı z bir yollayı nı z.

tabloyu

Öneriler yazı cı ya  Yazı cı nı n hazı r olmasıgerekir.

 Yazdı rma alanıbelirleyerek yazı cı dan sadece bu alanıçı ktı olarak alı nı z.  Sı nav notları nı zı n yazı ldı ğ ıtabloda okul adı nıbaş lı k sütunu olarak tanı mlayı nı z ve yazı cı ya yollanacak her sayfada tekrarlanması nısağlayı nı z. 

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME Aş ağı daki cümleleri doğru veya yanlı şolarak değerlendiriniz. 1.

(..............) Sayfa yönü ve boyutu Dosya menüsünden Sayfa Yapı sıseçeneğ inden değiş tirilir.

(..............) Çalı ş ma sayfaları nı n sayı sıarttı rı labilir ama isimleri değiş tirilemez.

(..............) Yazı cı ya belgenin istenen sayfasıyollanabilir.

(..............) Yazdı rma seçeneklerinden Harmanla birden çok kopya olduğ unda kullanı lı r.

(..............) Yazdı rma alanı nıbelirlemek için Dosya menüsünden Yazdı rma Alanı nı n altı nda Yazdı rma AlanıTanı mla ve Temizle seçenekleri ile de yapabiliriz.

ÖĞRENME FAALİ YETİ –5 AMAÇ

ÖĞRENME FAALİ YETİ -5

Gerekli atölye ortamıile gerekli materyaller sağ landı ğı nda biçimlendirme iş lemlerini (hücre ve yazı özelliklerini değ iş tirme) yapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA  Resmî evraklarda kullanı lan yazıtipini ve boyutunu araş tı rı nı z.

5. Bİ Çİ MLENDİ RME İ ŞLEMLERİ Elektronik Tablolama Programı nda hücreler ve hücrelerin içindeki veriler istenen görünüşformatı na sokulabilir. Yazıtipi ayarları , hücre kenarlı klarıvb. iş lemlerin ortak adı biçimlendirme iş lemleridir. Birçok biçimlendirme iş lemleri Biçim menüsünden Hücreler seçeneğ inin altı ndaki sekmeler üzerinde yapı labilir. Konuyu daha iyi anlamak için modül ekindeki videolardan faydalanı nı z.

5.1. Hücrelerdeki Verinin Biçimini Değ iş tirme

Resim 5.1: Sayıbiçimlendirme

Biçim menüsünden Hücreler seçeneğ inin altı ndaki Sayısekmesi kullanı lı r. Biçim uygulanacak hücreler seçildikten sonra Kategori bölümünden istenen biçim ve Tür bölümünden de seçilen biçime ait olasıfarklıtürler seçilir.

5.2. Hizalama

Resim 5.2: Hizalama

Biçim menüsünden Hücreler seçeneğ inin altı ndaki Hizalama sekmesi kullanı lı r. Hizalama bir metinin hücre içindeki yerleş imini ve yazıyönünü ayarlar. Elektronik Tablolama Programı nda hücre içindeki veri yatayda ve dikeyde hücre içinde istenen yere yazı labilir.

5.3. YazıTipi Ayarları Biçim menüsünden Hücreler seçeneğinin altı ndaki YazıTipi sekmesi kullanı lı r. Yazı tipi ,boyutu, yazırengi ve stili değ iş tirilebilir. Bu temel iş lemlerin yanı nda yazı ya efekt ve üzerine çizgi verilebilir, alt simge-üst simge (b xy, a2+b2 vb.) gibi iş lemler de buradan yapı labilir.

Resim 5.3: Yazıtipi

5.4. Kenarlı klar Biçim menüsünden Hücreler seçeneğinin altı ndaki Kenarlı klar sekmesi kullanı lı r. Elektronik Tablolama Programı nda hazı rlanan tablolarda hücrelere yazı lan verilerin belirginleş tirilmesi ve birbirlerinden ayrı lmasıiçin kenarlı k adıverilen çizgiler kullanı lı r. Kenarlı k bir hücrenin dört kenarı na verildiğ i gibi köş egenler de verilebilir. Renk, tip ve kalı nlı k seçimi yapı labilir.

Resim 5.4: Kenarlı klar

5.5. Hücrelere Desen Verme Elektronik Tablolama Programı nda bir hücrenin zeminine bir renk vermek veya desen koymak için Biçim menüsünden Hücreler seçeneğ inin altı ndaki Desenler sekmesi kullanı lı r.

5.6. Biçimleri Temizleme Hücreleri temizlediğ inizde, hücre içeriklerini (formülleri ve verileri), biçimleri (sayı biçimleri, koş ullu biçimler ve kenarlı klar içinde olmak üzere) veya açı klamalarıkaldı rı rsı nı z, ancak boşhücreleri çalı ş ma sayfası nda bı rakı rsı nı z. Düzen menüsünden Sil'i tı klayarak hücreleri sildiğ inizde ise, Elektronik Tablolama Programısildiğiniz hücreleri çalı ş ma sayfası ndan kaldı rı r ve çevreleyen hücreleri, boş luğu doldurmak üzere öteler. Biçimleri veya içeriğ i temizlenmek istenen hücreler, satı rlar veya sütunlar seçilir. Düzen menüsünden Temizle ve ardı ndan Biçimler veya İ çerikler seçilir. Tümü seçilirse, hücrenin hem biçimleri, hem içeriğ i temizlenir. Bu seçenek, hücre açı klamaları nıve veri doğrulaması nıda kaldı rı r.

5.7. Sütün Geniş liğ ini Değ iş tirme  Tek bir sütun için: Sütun baş lı ğ ı nı n sağ tarafı ndaki sı nı rı , sütun istediğ iniz geniş liğe ulaş ana kadar sürüklenir. Resim 5.5: Sütun geniş letme

 Birden çok sütun için: Değ iş tirmek istediğ iniz sütunlarıseçiniz ve seçilen sütun baş lı ğı nı n sağkenarlı ğ ı nısürükleyiniz. Aynıiş lemi, çalı ş ma sayfası ndaki tüm sütunlarda gerçekleş tirmek için, Tümünü Seç (sütun ve satı rları n kesiş im noktası ) düğmesini tı klatı nı z, sonra herhangi bir sütun baş lı ğ ı nı n kenarlı ğ ı nısürükleyiniz.  Belirli bir geniş liğ e göre: Sütunu seçiniz, Biçim menüsünde Sütun'u iş aretleyiniz, Geniş lik'i tı klayı nı z ve sonra bir sayıgiriniz.

5.8. Satı r Yüksekliğ ini Değ iş tirme  Tek bir satı r için: Satı r baş lı ğı nı n sağtarafı ndaki sı nı rı , satı r istediğiniz geniş liğ e ulaş ana kadar sürükleyiniz. Resim 5.6: Sütun geniş letme

 Birden çok satı r için: Değiş tirmek istediğ iniz satı rıseçiniz ve seçilen satı r baş lı ğı nı n sağkenarlı ğ ı nısürükleyiniz. Aynıiş lemi, çalı ş ma sayfası ndaki tüm

satı rlarda gerçekleş tirmek için, Tümünü Seç (sütun ve satı rları n kesiş im noktası ) düğmesini tı klatı nı z, sonra herhangi bir satı r baş lı ğ ı nı n kenarlı ğ ı nısürükleyiniz.  Belirli bir geniş liğ e göre: Değ iş tirmek istediğiniz satı rıseçiniz, Biçim menüsünde Sütun'u iş aretleyiniz, Yükseklik'i tı klayı nı z ve sonra bir sayıgiriniz.

5.9. Koş ullu Biçimlendirme Elektronik Tablolama Programı nda bir hücredeki verinin değ erine göre yukarı da bahsedilen biçimlerden bazı ları nı n otomatik olarak verilmesine koş ullu biçimlendirme denir. Hücre içindeki verinin değerine göre yapı lacak biçimlendirme tanı mlanmalı dı r. Örneğin, bir hücredeki sayı sal değ er 45’in altı ndaysa bu hücreye kı rmı zızemin rengi verilebilir. Koş ullu biçimlendirme de eklemek, değiş tirmek ya da kaldı rmak istediğiniz hücreleri seçiniz. Biçim menüsünden Koş ullu Biçimlendirme'yi tı klayı nı z. Seçili hücrelerdeki değerleri biçimlendirme ölçütleri olarak kullanmak için, Hücre Değeri'ni veya Formülü (Formül kullanı lı yorsa karş ı laş tı rma tümceciği gelmeyecektir.) tı klatı n, karş ı laş tı rma seçiniz (=,> vb..), sonra da sabit bir değ er veya formül yazı nı z. Biçim'i tı klayı nı z ve koş ul sağ landı ğı nda olması nıistediğ iniz biçimi seçiniz. Formül girerseniz, eş it iş areti (=) ile baş lamanı z gerekir. Formül DOĞRU değ erine döndüğ ünde uygulamak istediğ iniz biçimlendirmeyi seçiniz (Doğru ya da Yanlı şsonuç üretebilecek). Eğ er gibi bir formül kullanmak gereklidir. Baş ka bir koş ul eklemek için, Ekle'yi tı klayı nı z, sonra adı mlarıyineleyiniz. En çok üç koş ul belirleyebilirsiniz. Belirtilen koş ullardan hiçbiri doğ ru değ ilse, hücreler varolan biçimlerini korur. Not: Belirlenen koş ullardan birden fazlasıdoğ ruysa, Elektronik Tablolama Programı , yalnı zca ilk doğru koş ulun biçimlerini uygular.

Resim 5.7: Koş ullu biçimlendirme

UYGULAMA FAALİ YETİ UYGULAMA FAALİ YETİ İ ş lem Basamakları

Öneriler

 Bir hücreye sayı , bir baş ka hücreye metin  Sayı , Hizalama, Yazıtipi, Kenarlı k girerek iki hücreye çeş itli iş lemlerini uygulayı nı z. biçimlendirmeler uygulayı nı z ve sonuçlarıgözlemleyiniz.  Daha önce hazı rladı ğ ı nı z notlar  Koş ullu biçimlendirme kullanı nı z. tablosunda 45’ten az aldı ğ ı nı z notları n yazırenginin kı rmı zıolması nısağ layı nı z.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME Aş ağı daki cümleleri doğru veya yanlı şolarak değerlendiriniz. 1.

(..............) Elektronik çalı ş ma tablosunda yazı lar 45 derece açıile yazı labilir.

(..............) Yazıtipi değ iş tirme sı rası nda yazı nı n ön izlemesi alı nabilir.

(..............) Sütun geniş liği sadece fare ile ayarlanı r.

(..............) Koş ullu biçimlendirme sadece sayı sal veriler için kullanı lı r.

(..............) Koş ullu biçimlendirmede mantı ksal değerler yollayan fonksiyonlar kullanı labilir.

ÖĞRENME FAALİ YETİ –6 ÖĞRENME FAALİ YETİ -6 AMAÇ Gerekli atölye ortamımateryaller sağlandı ğ ı nda ekleme seçeneklerini kullanarak sayfayıdüzenleyebileceksiniz.

ARAŞTIRMA  Elektronik Tablolama Programı na eklenebilecek nesnelerin neler olduğ unu araş tı rı nı z.  Windows ortamı nda kopyalanan bir verinin Elektronik Tablolama Programı na eklenebilir mi? Araş tı rı nı z.

6. EKLEME İ ŞLEMLERİ Elektronik Tablolama Programı nda sayfa üzerine çeş itli nesneler ekleyebilir. Konuyu daha iyi anlamak için modül ekinden ilgili videoları seyrediniz.

6.1. Çalı ş ma Sayfası na Üstbilgi veya Altbilgi Ekleme

Resim 6.1: Üstbilgi ve altbilgi

Üstbilgi ve Altbilgi: Hazı rlanan bir tabloda yazı cı ya dökülen her sayfada tekrarlanan ve sayfanı n üstünde ve altı nda ayrı lmı şboş luklara yazı lan verilerdir. Elektronik Tablolama Programı nda üst ve alt bilgi girmek için Dosya menüsünden Sayfa Yapı sıpenceresi açı lı r ve

Üstbilgi/Altbilgi sekmesi seçilir veya Görünüm menüsünden Üstbilgi ve Altbilgi seçilir. Açı lan pencereden hazı r ş ablonlar seçilebileceği gibi Özel Üstbilgi ve Özel Altbilgi seçeneklerinin bulunduğ u butonlara bası larak da üst ve altbilgiyi özelleş tirebiliriz. &[Sayfa] , &[ToplamSayfa] , &[Tarih] , &[Saat] , &[Yol] , &[Dosya] veya &[Sekme] ifadelerinden birinin ya da birkaçı nı n yazı lmasıdurumunda [ ] iş aretleri arası nda belirtilen türde veriyi üst ve altbilgiye ekler.

6.2. Çalı ş ma Sayfası na Açı klama Ekleme

Resim 6.2: Açı klama

Elektronik Tablolama Programı nda hücre üzerine o hücre hakkı nda bilgi veren bir mesaj eklenebilir. Genellikle bu bilgi mesajı hazı rladı ğ ı mı z tablodaki bir hücreye girilecek veri hakkı nda açı klama yapmak için kullanı lı r. Açı klama eklenecek hücre seçildikten sonra Ekle menüsünden Açı klama seçilir ve ekrana gelen sarı renkte kutucuğa istenen ifade yazı lı r. Açı klama eklenen hücrelerin sağüstünde kı rmı zıbir üçgen ş ekli bulunur ve fare ile hücre üzerine gelindiğ inde açı klama görüntülenir

6.3. Çalı ş ma Sayfası na Sayfa NumaralarıEkleme Elektronik Tablolama Programı nda üst ya da alt bilgiye &[Sayfa] yazarak sayfa numarasıekleyebiliriz. Sayfa numarasıeklendiği sayfanı n yazı cı dan çı ktıalı nan kaçı ncı sayfa olduğ unu gösterir.

6.4. Çalı ş ma Sayfası na Tarih ve Saat Ekleme Elektronik Tablolama Programı nda üst ya da alt bilgiye &[Tarih] ve &[Saat] yazarak sayfa tarih veya saat ekleriz.

6.5. Çalı ş ma Sayfası na Grafik Ekleme Elektronik Tablolama Programı nda birbirleri ile iliş kili verileri Grafik olarak gösterebiliriz. Ekle menüsünden Grafik seçilerek grafik eklenebilir. Grafik ekleme iş lemi oldukça karmaş ı k adı mlara sahiptir. Özetle bir grafik oluş turmak için önce uygun formatta veri girilir (Genellikle liste ş eklinde bir veya birkaç satı ra veya sütuna girilir.). Daha sonra bu veriler seçilir ve Ekle menüsünden Grafik seçeneği seçilir. Çı kan ekranda grafik türü seçilir ve ileri butonu ile sonraki adı ma geçilir (Grafiğ in anlaş ı lı r olmasıiçin veriler ile uygun grafik türü seçilmelidir. Yardı m seçeneklerinden Grafik Oluş turma konusunu inceleyiniz). Grafiğ e kaynak olan veri alanıdüzenlenebilir veya tekrar seçilir ve ileri butonuna bası lı r. Sonraki adı mda grafiğ in baş lı k vb. özellikleri ayarlanı r ve ileri butonuna bası lı r. Son olarak grafiğin oluş turulma yeri seçilir ve Son tı klanı r (İ lgili videoyu mutlaka seyrediniz).

6.6. Çalı ş ma Sayfası na Resim Ekleme Elektronik Tablolama Programı nda tablolar üzerinde daha önceden hazı rlanmı ş resimler veya kamera ve tarayı cı dan alı nacak resimler eklenebilir. Bunları n yanı nda WordArt, otomatik ş ekil ve kuruluşş emalarıda eklenebilir. WordArt, otomatik ş ekil ve kuruluşş emalarıkullanı cıtarafı ndan belirli adı mlarıgeçerek hazı rlanı rken küçük resimler Elektronik Tablolama Programıile beraber gelmektedir. Dosya, kamera ve tarayı cı dan alı nacak resimler ise çeş itli resim formatları nda dosya ş eklinde elde edilir. Eklenen resim dosya formatı nda ise adıve yolu açı lan pencerelerde belirlenir.

Resim 6.3: EkleResim menüsü

6.7. Çalı ş ma Sayfası na Nesne Ekleme

Resim 6.4: Nesne ekleme

Elektronik Tablolama Programı nda iş letim sistemi tarafı ndan kullanı labilen ses ve video dosyaları , hareketli resimler veya diğer Office bileş enleri ile yapı lan dosyalar gibi bileş enlere nesne adıverilir. Ekle menüsünden Nesne seçilir ve açı lan pencereden kullanı lmak istenen nesne seçilir. Nesne simge olarak da eklenebilir.

6.8. Çalı ş ma Sayfaları ArasıBağ lantı lar Oluş turma Elektronik Tablolama Programı nda bir Web sayfası na veya bir dosyaya, aynıçalı ş ma kitabı ndaki diğ er sayfalara, boşbir kitaba veya bir mail adresine bağlantısağ lanabilir. Bütün bu bağ lantı lara ortak ad olarak köprü adıverilir. Köprü eklemek için Ekle menüsünden Köprü seçilir ve açı lan pencereden istenen köprü türü seçilir. Resimde Çalı ş ma Sayfaları ArasıBağ lantı lar Oluş turma gösterilmişve sayfa3’e bağ lantıyapı lmı ş tı r.

Resim 6.5: Köprü ekleme

UYGULAMA FAALİ YETİ UYGULAMA FAALİ YETİ İ ş lem Basamakları

Öneriler

 Daha önceden oluş turduğunuz  Eklediğ iniz üst ve alt bilgiler sayfada notları nı zı n olduğu tabloya üstbilgi olarak görüntülenmez. okul adı nı zıve altbilgi olarak da kendi adı nı zıekleyiniz.  Zayı f aldı ğı nı z dersler için zayı f alma  Kı rmı zıbir üçgen oluş malı dı r. nedeninizi açı klama olarak ekleyiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME Aş ağı daki cümleleri doğru veya yanlı şolarak değerlendiriniz. 1.

(..............) Altbilgi eklemek için Dosya menüsünden Sayfa yapı sıkullanı lı r.

(..............) Üstbilgi olarak saat eklenemez..

(..............) Açı klamalar kullanı cı ya bilgi vermek için yazı lı r.

(..............) Çalı ş ma sayfası ndaki sayı sal veriler tüm grafik türleri için uygundur..

(..............) Sayfaya eklenecek küçük resimler Elektronik Tablolama Programı nda yüklü olarak gelir.

ÖĞRENME FAALİ YETİ –7 ÖĞRENME FAALİ YETİ -7 AMAÇ Atölye ortamıve gerekli materyaller sağlandı ğ ı nda araç çubukları nıve menüleri özelleş tirebileceksiniz.

ARAŞTIRMA  Araç çubuğ u kullanmanı n yararları nıaraş tı rı nı z.

7. ARAÇ ÇUBUKLARINI VE MENÜLERİ ÖZELLEŞTİ RME 7.1. Araç Çubuğ una Simge Ekleme Elektronik Tablolama Programı nda kullanı cı lara kolaylı k sağlayan araç çubukları standart olarak yüklenir. Araç çubukları ndan hangilerinin ekranda sürekli olarak görüntüleneceğ ine karar verdiğ imiz gibi her araç çubuğunun içinde olacak kı sa yollara da karar verebiliriz. Hatta yeni araç çubuklarıbile yapabiliriz. Menülerden sı rasıile GörünümAraç Çubukları Özelleş tir seçildikten sonra açı lan pencerede Komutlar sekmesi seçilir. Bu sekmede Elektronik Tablolama Programı nda yapı labilecek bütün iş lemler kategoriler halinde gösterilmiş tir. Araç çubuğuna eklemek istediğimiz komut kategorisi ve komutun kendisi seçildikten sonra sürükle-bı rak yöntemi ile istenilen araç çubuğ una yeni komut eklenir. İ ş lemin tersi yapı lı rsa da silme gerçekleş tirilir.

Resim 7.1: Yeni araç çubuğu simgesi ekleme

7.2. Yeni Araç Çubuğ u Oluş turma Menülerden sı rasıile GörünümAraç Çubukları Özelleş tir seçildikten sonra açı lan pencerede Araç Çubuklarısekmesi seçilir. Bu sekmede Yeni butonuna bası lı r (Resim 7.2-1). Daha sonra açı lan pencereye yeni oluş turulan araç çubuğ unun adıyazı lı r (Resim 7.2-2) ve Tamam butonuna bası lı r (Resim 7.2-3). Oluş turulan araç çubuğ u boş tur ve komutlar sekmesinden istenen komutlar eklenir (Resim 7.2-4).

Resim 7.2: Yeni araç çubuğu ekleme

7.3. Yeni Menü Oluş turma

Resim 7.3: Yeni menü ekleme

Menülerden sı rasıile GörünümAraç Çubukları Özelleş tir seçildikten sonra açı lan pencerede Komutlar sekmesi seçilir. Kategoriler bölümünün en alt satı rı ndaki Yeni Menü seçeneği seçilir (Resim 7.3-1). Komutlar bölümündeki Yeni Menü seçeneğ i (Resim 7.3-2) sürükle-bı rak yöntemi ile menü çubuğ una bı rakı lı r (Resim 7.3-3). Son olarak oluş an yeni menü sağbutonla tı klanarak açı lan pencereden menüye ad verilir (Resim 7.3-4).

7.4. Menülere Komut Atama

Resim 7.4: Yeni alt menü ekleme

Menülerden sı rasıile GörünümAraç Çubukları Özelleş tir seçildikten sonra açı lan pencerede Komutlar sekmesi seçilir. Bu sekmede Elektronik Tablolama Programı nda yapı labilecek bütün iş lemler kategoriler halinde gösterilmiş tir. Yeni menü olarak oluş turmak için komutlardan biri menü satı rı nı n üzerine, alt menü oluş turmak için de bir menü seçeneğ inin altı na sürükle-bı rak yöntemi ile yerleş tirilir. İ ş lemin tersi yapı lı rsa da silme gerçekleş tirilir.

UYGULAMA FAALİ YETİ UYGULAMA FAALİ YETİ İ ş lem Basamakları

Öneriler

 En çok kullandı ğ ı nı z komutları n  Araç çubuğ unu Görünüm menüsünden bulunduğu bir araç çubuğu oluş turunuz. aktif etmeyi unutmayı n.  En çok kullandı ğ ı nı z komutları n bulunduğu bir menü oluş turunuz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME Aş ağ ı daki sorularıcevaplayarak faaliyette kazandı ğı nı z bilgi ve becerileri ölçünüz.

Aş ağı daki cümleleri doğru veya yanlı şolarak değerlendiriniz. 1.

(..............) Araç çubukları na sadece o araç çubuğ u ile ilgili komutlarıekleyebiliriz.

(..............) Görünüm-Araç Çubukları -Özelleş tir penceresinden yeni menü eklenebilir.

(..............) Standart bir menüye yeni alt menü eklenemez.

(..............) Yeni araç çubuğ u oluş turulurken bir ad verilmeyebilir.

(..............) Yeni menü ve yeni araç çubuğ u simgesi eklenirken sürükle-bı rak iş lemi yapı lmalı dı r.

ÖĞRENME FAALİ YETİ -8 AMAÇ

ÖĞRENME FAALİ YETİ -8

Gerekli atölye ortamıile gerekli materyaller sağ landı ğı nda verilerin analizini yapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA  Verilerin sı ralıolması nı veya belirli bir ş arta uyanlara kolayca ulaş ı lması nı n önemini araş tı rı nı z.

8. VERİ LERİ N ANALİ Zİ 8.1. Veri Sı ralama Elektronik Tablolama Programı nda veriler girilirken, bir sütun boyunca aynıtürde veri olması na dikkat edilir. Örneğin Dersler baş lı ğ ı(sütun baş lı ğı ) altı nda Matematik, Fizik vb. ders isimleri dizilebilir. Ders isimleri ve notlarıgirildikten sonra sı ralama yapı lmak istenebilir.

Resim 8.1: Sı ralama

Verileri sı ralamak için önce sı ralama yapı lacak sütunlar seçilir (Resim 8.1-1). Eğer sütunlara girilmişverilerin aynısatı r numaralarıarası nda bir bağ lantıvarsa (A sütununda yazan Edebiyat ile B,C,D sütunları ndaki notlar iliş kilidir) iliş kili tüm sütunlar seçilmelidir. Eğer seçim geniş letilmez ise Elektronik Tablolama Programıbizi uyararak veriler arası ndaki iliş kinin bozulacağı nısöyler (Sı ralamadan sonra Biyolojiden alı nan not edebiyatı n karş ı sı na gelebilir). Veri menüsünden Sı rala seçilir(Resim 8.1-2). Açı lan pencerede sı ralama için 3 ölçüt ve sı ralama yönleri seçilir (Resim 8.1-3 ve 4). En az bir ölçütle sı ralama yapı lı r ancak istenirse 2 ölçüt daha girilebilir (Resim 8.1-5). Seçilen alan içinde baş lı k varsa belirtilmelidir. Ayrı ca seçilen alan içinde birleş tirilmişhücre varsa sı ralama yapı lmayacaktı r.

8.2. Veri Filtreleme Bir sütuna girilmişverileriler içinde tekrarlanan verileri gizleyerek sütundaki tüm verilerin liste halinde gösterilmesi iş lemine süzme (filtreleme) denir. Süzme yapı lı rken verilerin tümü, özel bir tanesi, belirlenen ş arta uyanları , veri girilmemişhücreler veya veri girilmişhücreler listelenebilir. Öncelikle filtreleme yapı lacak alan seçilir. Daha sonra menülerden sı rasıile VeriSüz-Otomatik Süz seçilirse (Resim 8.2-1) seçilen alanı n sütun baş lı kları nda filtreleme esasları nıbelirleyecek kutucuklar belirir. Bu kutucuklar tı klanı nca açı lan pencereden seçim yapı ldı ktan (Resim 8.2-2) sonra seçime uyan değ erler listelenir (Resim 8.2-3).

Resim 8.2: Süzme

8.3. Yazı m Denetimi Veri giriş i sı rası nda kullandı ğı mı z dilin kuralları na aykı rıifadeler kullanmı ş sak ya da yanlı ş lı kla hatalıgirişyapmı ş sak Yazı m Denetimi ile bu hatalarıdüzeltebiliriz. Araçlar menüsünden Yazı m Kı lavuzu seçildiğinde (Resim 8.3-1) yazı m denetimi penceresi açı lı r. Bu pencere ilk hatalıveri giriş inin üzerinde konumlanarak (Resim 8.3-2) ne yapmak istediğimizi seçmemizi bekler. Hatayısadece bu hücrede yok saymak için Bir Kez Yoksay (Resim 8.3-3), tüm sayfada yok saymak için Tümünü Yoksay (Resim 8.3-4), hata olarak görüntülenen metnin doğ ru olduğ unu belirleyip bu kelime haznesine eklemek için Sözlüğe Ekle (Resim 8.3-5), sadece bu hatayıönerilen düzeltme ile değiş tirmek için Değiş tir (Resim 8.3-6), tümünü değiş tirmek için Tümünü Değiş tir (Resim 8.3-7), düzeltmeleri Elektronik Tablolama Programı na bı rakmak için Otomatik Düzelt (Resim 8.3-8) seçilmelidir. Kullanı lan dili değ iş tirmek için ise Sözlük dili değ iş tirilir (Resim 8.3-9).

Resim 8.3: Yazı m denetimi

8.4. Veri Doğ rulama Bir hücreye girilecek verinin uymasıgereken ş artları nı n belirlenmesine veri doğrulama denir. Veri doğ rulama seçenekleri hücre seçildikten sonra girdi iletisi verilmesine olanak tanı r. Girdi iletisine rağmen hata yapı lı rsa hata uyarı sıverilebilir. Resim 8.4’te seçilen hücrelere girilecek sayı ları n 0 ile 100 arası nda olması na, girdi iletisi olarak ve hata uyarı sı olarak da “0 ile 100 arası nda girilmeli” ayarlanmı ş tı r.. Ayarlar sekmesindeki İ zin Verilen seçeneğ i ile farklı türde verilerin girilmesi sağ lanabilir.

Resim 8.4: Veri doğrulama

8.5. Alt Toplamlar Bir veri listesinde girilen sayı sal değerler bir baş ka sütuna da girilen değerlere bağ lı olarak giriliyorsa bu sayı sal değ erleri bağ lıolduğ u sütunda bulunan değerlere göre gruplayı p toplamları nıalabiliriz (Örnek illere göre satı ştutarları ). Bu iş leme alt toplam adıverilir (Resim 8.5). Alt toplam almak için öncelikle verileri gruplayacağı mı z değ erlere göre sı ralı girmek ya da sı ralamak gereklidir. Sonra alt toplam alı nacak alanlar seçilir ve Veri menüsünden Alt Toplam seçeneğ i seçilir. “Aş ağ ı dakilerin her değ iş iminde” bölümüne gruplanacak sütun , “Kullanı lacak iş lev” yerine toplama , çarpma veya ortalama gibi sayı larla yapı lacak iş lem, “Alt toplam ekleme yeri” bölümüne de iş lev sonunda hesaplanacak değ erlerin gösterileceğ i sütun baş lı ğıgirilir.

Resim 8.5: Alt toplamlar

8.6. Verilerin Formunu Oluş turma Elektronik Tablolama Programı nda tabloya girilen veriler düzenli bir ş ekilde girilecekse veya değ iş tirilecekse çalı ş ma sayfasıyerine otomatik olarak oluş turulan Form sayfasıkullanı labilir. Verilerin sütun baş lı klarıve an az bir örnek veri girildikten sonra veriler seçilir ve Veri menüsünden Form seçilir. Ekranda görüntülenen pencereden veri giriş i ve düzeltmesi yapı labilir.

Resim 8.6: Verilerin formu

8.7. Metni Sütunlara Dönüş türme Bir hücreye girilmişuzun bir metin kelimelerine ya da içinde geçen bir ayraç karakterine göre bölünebilir. Bölünme sonucunda her bir bölüm bir sütunda yer alı r. Bölünecek veriyi seçtikten sonra Veri menüsünden Metni Sütuna Dönüş tür seçilir. Çı kan pencereden bölmede kullanı lacak ayraç karakteri (genel olarak boş luk) seçilir ve SON butonu tı klanı r.

8.8. Özet Tablo Özet tablolar, Elektronik Tablolama Programı n geliş mişözelliklerinden birisidir. Verileri gruplamayı , alt toplamlar almayıve dı şveri tabanı na bağ lanmayısağlar. Özet tablolar, topla, say, ortalama gibi sizin belirleyeceğiniz bir iş lev kullanarak veriyi özetleyebilir. Alt toplamlarıveya genel toplamlarıotomatik olarak ekleyebilir. Bunun dı ş ı nda hesaplanmı şalanlar veya ögeler ekleyerek kendi formüllerinizi kullanabilirsiniz. Özet tablo yaratmak için, çözümlemek istediğiniz veriyi bulmanı za ve düzenlemenize yardı mcıolarak kullanacağ ı nı z Özet Tablo sihirbazıkullanı lı r. Baş lamak için, Veri menüsünden Özet Tablo ve Özet Grafik Raporu seçeneğ ini tı klayı nı z. Çı kan iletiş im kutusu, toplam üç adı mdan oluş an özet tablo sihirbazı nı n ilk adı mı nıoluş turur ve size özet tabloyu oluş turacak verilerin nereden alı nacağ ı nıve ne tür bir özet tablo oluş turulacağ ı nı soracaktı r. Genelde kullanı lan veriler doğ rudan Elektronik Tablolama Programı nda yaratı lan tablolardı r. Ancak istenirse dı şbir veri kaynağıile (Access vb.) yaratı lan veriler, birden fazla sayfadan oluş an veriler ya da diğer bir özet tablosu kullanı labilir. Türü ise tablo ya da grafikten biri olarak seçilir ve ileri butonuna bası larak ikinci adı ma geçilir. İ kinci adı m, ilk adı mda seçilen seçeneğ e göre verilerin yerinin belirtilmesidir. Ardı ndan üçüncü adı mda özet tablonun yaratı lacağ ıyer sorulur. Bu yer mevcut çalı ş ma sayfasıya da yeni bir çalı ş ma sayfasıolabilir. Son butonuna tı klandı ğı nda otomatik olarak düzenlenmiştabloya özet tablo alan listesinden sütun ve satı r baş lı kları ile veri öğ eleri sürükle-bı rak yöntemi ile ilgili yerlere yerleş tirilir ve özet tablosu oluş turulur.

Resim 8.7: Ă&#x2013;zet tablosu

UYGULAMA FAALİ YETİ UYGULAMA FAALİ YETİ İ ş lem Basamakları

Öneriler

 Daha önceden oluş turduğunuz  Satı r ve sütun adları nıseçime dahil notları nı zı n olduğu tabloya Özet Tablosu ediniz oluş turunuz.  Daha önceden oluş turduğunuz  Sı ralama yapı lacak alana iliş kili veri notları nı zı n olduğ u tabloyu derslerin içeren tüm alanlar dahil edilmelidir. isimlerine göre sı ralayı nı z.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME Aş ağ ı daki sorularıcevaplayarak faaliyette kazandı ğı nı z bilgi ve becerileri ölçünüz.

Aş ağı daki cümleleri doğru veya yanlı şolarak değerlendiriniz. 1.

(..............) Verileri sı ralarken azalan veya artan yönde sı ralama yapı labilir.

(..............) Filtreleme yapı larak veri girilmemişboşhücreler de listelenebilir.

(..............) Yazı m denetimi ile hatalıyazdı ğı mı z veriler düzeltilir.

(..............) Form oluş turmak için veri girmeye gerek yoktur.

(..............) Metini sütuna dönüş türme iş lemi sonucunda yeni sütunlar oluş ur.

ÖĞRENME FAALİ YETİ -9 ÖĞRENME FAALİ YETİ -9 AMAÇ Gerekli atölye ortamıve materyaller sağ landı ğı nda formülleri kullanarak sayfada düzenlemeler yapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA  Matematiksel denklemlerin çözüm yöntemlerini araş tı rı nı z.

9. FORMÜLLER 9.1. Formül Oluş turma Elektronik Tablolama Programı nda formül oluş turmak için iki yöntem vardı r. Bunlardan birincisi, kullanmak istediğ imiz formülün özelliklerini iyi biliyorsak formül çubuğ una =(eş ittir) yazmak ve peş inden de kullanmak istediğ imiz formülü yazmaktı r. İ kinci yöntem ise formül çubuğ undaki formül ekle butonunu (üzerinde fx yazan buton) kullanmaktı r. Bu butona tı klanı nca fonksiyon ekleme sihirbazıgörüntülenir. Sihirbazdan ilk olarak kategori (Resim 9.1) seçilir. Sonra bu kategorideki formüllerden biri seçilir (Resim 9.1). Tamam butonuna bası lı nca formülde kullanı lan veri aralı kları nıve diğ er özel seçeneklerin belirlendiğ i pencere açı lı r. Bu pencere formülün özelliğine göre farklı lı klar içerir.

Resim 9.1: Formül ekleme

9.2. Formül Kopyalama ve Taş ı ma Elektronik Tablolama Programı nda formüllerin kopyalanma ve taş ı nmasıdiğ er verilerin kopyalama ve taş ı ma iş lemlerinden pek farklıdeğ ildir. Hatı rlama için Hücrelerle Çalı ş ma faaliyetine bakı nı z. Formüller kopyalanı r veya taş ı nı rsa içinde geçen alan ve hücrelerde otomatik olarak ötelenir. Diğ er bir ifadeyle formülde geçen hücre adresleri kaynak ile hedef arası ndaki hücre sayı sıkadar artar ya da azalı r. Eğ er hücre adreslerinin baş ı na $ (dolar) iş areti konulursa hücre adresleri sabitlenmişolur. Örneğ in A1 yerine $A1 yazmak gerekir.

9.3. Formülerde Hata Mesajları Formüllerde oluş an hata mesajlarıve düzeltme yöntemleri aş ağı da verilmiş tir.  #AD? hatası : Elektronik Tablolama Programı nda bir formüldeki metni tanı madı ğ ı zaman ortaya çı kar.  #BOŞ! hatası : Kesiş meyen iki alanı n kesiş imini belirttiğ iniz zaman ortaya çı kar.  #DEĞER! hatası : Yanlı ştürde bağı msı z değ iş ken veya iş leç kullanı ldı ğ ı nda ortaya çı kar.  #SAYI! hatası : Bir formülde veya iş levde geçersiz sayı sal değerler olduğunda ortaya çı kar.  #SAYI/0! hatası : Bir sayı sı fı ra (0) bölündüğünde ortaya çı kar.  #YOK hatası : Değ er bir iş levde veya formülde kullanı lamaz durumdaysa ortaya çı kar.  #BAŞV! hatası : Formülde eksik bileş en olduğunda ortaya çı kar. Genel olarak formüllerdeki hatalarıdüzeltmek için aş ağ ı dakileri yapı nı z.  Sağve sol ayraçları n tümünü eş leyiniz. Bütün ayraçları n, eş leş en bir çiftin parçası olduğundan emin olunuz. Microsoft Excel, formülü oluş tururken girilen ayraçları , eş leş tirebilmeniz için farklırenklerde görüntüler.  Aralı k belirtmek için iki nokta iş aretini kullanı nı z. Bir hücre aralı ğ ı na baş vuruda bulunduğ unuz zaman, aralı ktaki ilk hücreye yapı lan baş vuruyla, aralı ktaki son hücreye yapı lan baş vuruyu ayı rmak için iki nokta iş areti (:) kullanı nı z.  Gereken bütün bağı msı z değiş kenleri giriniz. Bazıiş levlerin gerekli bağı msı z değ iş kenleri vardı r. Ayrı ca, çok fazla bağ ı msı z değiş ken girmediğ inizden emin olunuz  Yedi iş levden daha fazlası nıiç içe geçirmeyiniz. Bir iş levin içine, yedi düzeyden daha fazla iş lev girilemez veya iç içe geçirilemez.  Diğer sayfa adları nıtek tı rnak iş areti içine alı nı z. Formül, baş ka çalı ş ma sayfasıveya çalı ş ma kitabı ndaki değerlere veya hücrelere baş vuruda bulunuyorsa ve diğer çalı ş ma kitabıveya çalı ş ma sayfası nı n adıalfabetik olmayan bir karakter içeriyorsa, bu adı tek tı rnak iş areti ( ' ) içine almalı sı nı z.  Dı şçalı ş ma kitaplarıiçin dizin yolunu ekleyiniz Her bağ lantı nı n bir çalı ş ma kitabı adı nıve çalı ş ma kitabı nı n yolunu içerdiğ inden emin olunuz.  Sayı larıbiçimlendirmeden giriniz. Sayı ları , formüllere girerken biçimlendirmeyiniz. Örneğ in, girmek istediğ iniz değ er 1.000 YTL olsa bile, formüle 1000 giriniz.

9.4. Formüllerde Döngüsel Baş vurularıKullanma Bir formül, doğ rudan veya dolaylıolarak kendi hücresine geri baş vurduğ u zaman (formül içinde formülün yazı ldı ğ ıhücrenin adresi geçerse), buna döngüsel baş vuru denir. Açı k çalı ş ma kitapları ndan birinde döngüsel bir baş vuru varsa, Elektronik Tablolama Programıbunları n tümünü otomatik olarak hesaplayamaz. Döngüsel baş vuruyu kaldı rabilir veya Elektronik Tablolama Programı n, önceki yinelemenin sonuçları nıkullanarak, döngüsel baş vuruda kullanı lan her hücrenin hesaplaması nısağ layabilirsiniz. Dögüsel baş vurularıkullanmak için ilgili araç çubuğ u aktif edilmelidir. Araçlar menüsünden Özelleş tir'i, sonra da Araç Çubuklarısekmesini tı klayı nı z. Daha sonra Döngüsel Baş vuru onay kutusunu seçin. Böylece döngüsel baş vurular kullanı labilir hale gelecektir. Döngüsel Baş vuru araç çubuğunda sayfamı zda döngüsel baş vuru yapı lmı şhücre adresleri ve baş vurularıoklarla göstermeyi sağ layan butonlar bulunur.

Resim 9.2: Döngüsel baş vuru

9.5. Koş ullu Formüller Doğru ya da yanlı şsonucu üreten veya formül içinde geçen ş artı n doğ ru ya da yanlı ş olmasıdurumuna göre çalı ş an formüllerdir.

9.5.1. Eğer Belirttiğ iniz koş ul DOĞRU olarak değ erlendirilirse bir değ er, YANLIŞ olarak değ erlendirilirse baş ka bir değer verir. Değ erler ve formüller üzerinde koş ullu sı namalar yürütmek için EĞER fonksiyonunu kullanı nı z. =EĞER(mantı ksal_sı nama;eğ er_doğruysa_değ er;eğ er_yanlı ş sa_değer) =EĞER(A10=100; "Bütçe içinde";"Bütçeyi aş ı yor")  Mantı ksal_sı nama: DOĞRU veya YANLIŞolarak değ erlendirilebilecek herhangi bir değ er veya deyimdir. Örneğ in, A10=100, mantı ksal bir deyimdir; A10 hücresindeki değ er 100'e eş itse, deyim DOĞRU olarak değ erlendirilir. Tersi

durumda, YANLIŞ olarak değ erlendirilir. Bu bağ ı msı z değ iş ken herhangi bir karş ı laş tı rma hesabıiş leci kullanabilir.  Eğ er_doğruysa_değ er: Mantı ksal_sı nama DOĞRU ise verilen değ erdir. Örneğ in, metin dizesindeki bu bağı msı z değ iş ken "Bütçe içinde" ise ve mantı ksal_sı nama bağ ı msı z değ iş keni DOĞRU olarak değerlendirilirse, EĞER fonksiyonu "Bütçe içinde" metnini görüntüler. Mantı ksal_sı nama DOĞRU ise ve eğ er_doğruysa_değ er boş sa, bu bağ ı msı z değ iş ken 0 (sı fı r) değ eri verir. DOĞRU sözcüğünü görüntülemek üzere bu bağ ı msı z değ iş ken için DOĞRU mantı ksal değerini kullanı nı z. Eğer_doğruysa_değer baş ka bir formül olabilir.  Eğ er_yanlı ş sa_değer: Mantı ksal_sı nama YANLIŞise verilen değerdir. Örneğ in, metin dizesindeki bu bağ ı msı z değiş ken "Bütçeyi aş ı yor" ise ve mantı ksal_sı nama bağ ı msı z değiş keni YANLIŞolarak değ erlendirilirse, EĞER fonksiyonu "Bütçeyi aş ı yor" metnini görüntüler. Mantı ksal_sı nama YANLIŞise ve eğ er_yanlı ş sa_değ er belirtilmemiş se (bu, eğ er_doğ ruysa_değ er'inden sonra virgül olmaması dı r) YANLIŞ mantı ksal değeri verilir. Mantı ksal_sı nama YANLIŞise ve eğ er_yanlı ş sa_değ er boş sa (bu, eğ er_doğ ruysa_değ er'inden sonra bir virgül ve onu izleyen kapatma parantezi olmasıdurumudur) 0 (sı fı r) değ eri verilir. Eğ er_yanlı ş sa_değ er baş ka bir formül olabilir.

9.5.2.Ve Tüm bağ ı msı z değ iş kenleri DOĞRU'ysa DOĞRU'yu verir; Bir ya da daha fazla bağ ı msı z değiş keni YANLIŞ'sa YANLIŞ'ıverir. VE(mantı ksal1;mantı ksal2; ...) VE(A10<100;A20=”Dikkat”) Mantı ksal1; mantı ksal2;… DOĞRU ya da YANLIŞolabilen, test etmek istediğiniz 1 ile 30 arasıkoş uldur.

Resim 9.3:Mantı ksal formüller

9.6. Matematiksel Formüller Rakam içeren bir grup hücre üzerinde iş lem yaparak bir sonuç bulan formüllerdir.

9.6.1. Toplam Formülü Hücre aralı ğ ı ndaki tüm sayı larıtoplar. TOPLA(sayı 1;sayı 2;...). TOPLA(13;A1:A20;DOĞRU) Sayı 1, sayı 2, ... toplamı nıveya toplam değerini istediğ iniz 1 ile 30 arası nda bağı msı z değ iş kendir.

9.6.2. Yuvarlama Formülü Sayı yıbelirlenen sayı da basamağa yuvarlar. YUVARLA(sayı ;sayı _rakamlar) YUVARLA(21,23254;3) ise sonuç 21,233 olur Sayıyuvarlamak istediğ iniz sayı dı r. Sayı _rakamlar sayı yıyuvarlamak istediğ iniz basamak sayı sı nıbelirtir. Sayı _basamaklar 0'dan (sı fı rdan) büyükse, sayıbelirtilen ondalı k hane sayı sı na yuvarlanı r. Sayı _basamaklar 0 ise, sayıen yakı n tamsayı ya yuvarlanı r. Sayı _basamaklar 0'dan küçükse, sayıondalı k virgülün soluna yuvarlanı r.

9.6.3. TamsayıFormülü Bir sayı yıaş ağ ı ya doğru en yakı n tamsayı ya yuvarlar. TAMSAYI(sayı ) TAMSAYI(8,9) ise sonuç 8’dir. Sayıaş ağıdoğ ru bir tamsayı ya yuvarlamak istediğ iniz gerçek sayı dı r.

Resim 9.4: Matematiksel formüller

9.7. Metin Formülleri Metinler ile çalı ş malarda kullanı lan formüllerdir.

9.7.1. Hücre Metnini Büyük-Küçük Harfe Dönüş türme Formülleri Bir hücredeki değ eri ya da metin verisini büyük harfe çevirmek için BÜYÜKHARF(metin), küçük harfe çevirmek için ise KÜÇÜKHARF(metin) formülü kullanı lı r. Formüllerde geçen metin ifadesi “ “ Çift tı rnak arsı nda verilen bir veri veya metin girilmişbir hücre olabilir.

9.7.2. Hücreden Metin Alma Formülü Bir hücredeki değeri belirtilen sayıbiçiminde metne çevirir. METNEÇEVİ R(değ er;biçim_metni) METNEÇEVİ R(B2;"0,00 TL") Değ er; sayı sal değer, sayı sal değeri değerlendiren bir formül veya sayı sal değ er içeren bir hücreye yapı lan bir baş vurudur. Biçim_metni; Hücreleri Biçimlendir iletiş im kutusundaki Sayısekmesinde Kategori kutusundaki metin biçiminde bir sayıbiçimidir. Bir hücreyi Biçim menüsünde bulunan Hücreler komutunun Sayısekmesindeki bir seçenekle komutla biçimlendirmek, yalnı z biçimi değ iş tirir, değ eri değ iş tirmez. METNEÇEVİ R fonksiyonunu kullanmak bir değ eri biçimlenmişmetne dönüş türür; sonuç artı k hesaplanmı şbir sayıdeğildir.

9.7.3. Hücrelerdeki Metni Birleş tirme Formülü Birkaç metin dizesini bir metin dizesi ş eklinde birleş tirir. Bİ RLEŞTİ R (metin1,metin2,...) Bİ RLEŞTİ R(",A2," ",A3," için "nehir yoğunluğ u ",A4,"/m") Metin1, metin2, ... tek bir öge olarak birleş tirilecek 1 - 30 arası nda metin ögesidir. Metin öğeleri metin dizeleri, sayı lar veya tek hücre baş vurularıolabilir. Metin öğ elerini birleş tirmek için Bİ RLEŞTİ R iş levi yerine "&" iş leci de kullanı labilir.

Resim 9.5: Metin formülleri

9.8. Tarih ve Saat Formülleri Tarih ve saat ile iş lemi yapan formüllerdir. Formüllerin sonuçlarısistem saati ve tarihine bağlı dı r ve doğ ru sonuç için sistem ayarları nı zıkontrol ediniz.

9.8.1. Tarih Ekleme Formülü Belirli bir tarihi gösteren sı ralıseri numarasıverir. Hücre biçimi fonksiyon girilmeden önce Genel ise, sonuç tarih olarak biçimlendirilir. TARİ H(yı l;ay;gün) TARİ H(2008;1;35) ise 4 Şubat 2008 Yı l; Yı l bağı msı z değ iş keni bir ile dört basamak arası nda olabilir. Ay, yı ldaki ayları gösteren sayı dı r. Ay 12'den büyükse, belirtilen yı lı n ilk ayı na bu sayıkadar ay ekler. Örneğ in, TARİ H(2008;14;2) 2 Şubat 2009 tarihini gösteren seri numarası nıverir. Gün; aydaki günleri gösteren sayı dı r. Gün, belirtilen aydaki gün sayı sı ndan büyükse, ayı n ilk gününe bu sayıkadar gün ekler. Örneğin, TARİ H(2008;1;35) 4 Şubat 2008 tarihini gösteren seri numarası nıverir.

9.8.2. Saat Ekleme Formülü Zaman değerini saat biriminde verir. Saat, 00:00 ile 23:00 arası ndaki bir tamsayı dı r. SAAT(seri_nu) SAAT(0,78125) Seri_nu bulmak istediğiniz saati içeren zamandı r. Zaman, çift tı rnak iş areti arası nda metin dizesi olarak (örneğ in, "18:45") veya ondalı k sayıolarak (örneğ in, 18:45'i göstermek üzere 0,78125) girilebilir.

9.8.3. İ ki Tarih Arası nda Gün Hesaplama Formülü 360 günlük yı l temelinde (ayda 30 gün) iki tarih arası ndaki gün sayı sı nıverir. Sisteminiz 30 günlük aylarıtemel alı yorsa ödemeleri hesaplamanı za yardı mcıolmasıiçin bu fonksiyonu kullanı nı z. GÜN360(baş langı ç_tarihi;bitiş _tarihi) GÜN360(TARİ H(2008;7;23); TARİ H(2008;5;23)) -60 sonucunu verir Baş langı ç_tarihi ve bitiş _tarihi araları ndaki gün sayı sı nıöğrenmek istediğiniz iki tarihtir. Baş langı ç_tarihi bitiş _tarihinden sonra gelirse, GÜN360 negatif bir sayıverecektir. Tarihler TARİ H fonksiyonu kullanı larak ya da diğ er formüllerin ya da fonksiyonları n sonuçları olarak girilmelidir. Örneğ in, 23 Mayı s 2008 için TARİ H(2008;5;23) kullanı lmalı dı r. Tarihler metin olarak girilirse sorun oluş turabilir.

Resim 9.6: Tarih ve saat formülleri

UYGULAMA FAALİ YETİ UYGULAMA FAALİ YETİ İ ş lem Basamakları

Öneriler

 Daha önceden oluş turduğunuz  Eğ er ve toplam formüllerini kullanı n notları nı zı n olduğ u tabloya derslerin ortalama notları nı ve karne notları nı hesaplayı nı z  Formülleri yazarken hatalar yaparak uyarı mesajları nıinceleyiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME Aş ağı daki cümleleri doğru veya yanlı şolarak değerlendiriniz. 1.

(..............) Bir formülde geçen hücre adresinin baş ı na & iş areti konursa sabitlenme gerçekleş ir..

(..............) #SAYI/0! Hatasıbir sayı sı fı ra bölünürse oluş ur.

(..............) Bir formülün içinde baş ka bir formül kullanı lamaz.

(..............) Toplam formülü içinde en fazla 10 bağ ı msı z veri kullanı labilir.

(..............) Metineçevir formülündeki biçim metni Sayısekmesinden alı nmalı dı r.

ÖĞRENME FAALİ YETİ –10 ÖĞRENME FAALİ YETİ -10 AMAÇ Gerekli atölye ortamıve materyaller sağ landı ğı nda ekleme seçeneklerini kullanarak sayfayıdüzenleyebileceksiniz.

ARAŞTIRMA  Elektronik Tablolama Programı na eklenebilecek nesnelerin neler olduğ unu araş tı rı nı z.  Windows ortamı nda kopyalanan bir veri Elektronik Tablolama Programı na eklenebilir mi? Araş tı rı nı z.

10. ARAÇLARI KULLANMA 10.1. Koruma Oluş turma Elektronik Tablolama Programı , verilerinize kimlerin eriş ip değ iş tirebileceğini denetlemek için birkaç koruma katmanısağlar.  Çalı ş ma sayfasıkoruması : Çalı ş ma sayfaları ndaki öğeleri (formül içeren hücreler vb.) tüm kullanı cı ları n eriş iminden koruyabilir veya kullanı cı lara tek tek sizin belirlediğiniz veri aralı kları na eriş im verebilirsiniz.  Çalı ş ma kitabı düzeyinde koruma: Çalı ş ma kitabı öğ elerine koruma uygulayabileceğiniz gibi, çalı ş ma kitabıdosyası nıokuma ve değ iş tirmeye karş ıda koruma koyabilirsiniz. Çalı ş ma kitabıpaylaş ı lı yorsa, özel kullanı ma dönmesini engelleyebilir ve değiş iklik geçmiş inin silinmesini önleyebilirsiniz. Çalı ş ma sayfasıöğ elerini koruma iş lemi ş u baş lı klar altı nda yapı labilir. 

Öğeleri tüm kullanı cı lara karş ıkorumaya alma: Kullanı cı ları n satı r ve sütun eklemelerini, silmelerini ve biçimlendirmelerini, kilitli hücrelerin içeriğini değ iş tirmelerini ve imleci kilitli veya kilitsiz hücrelere taş ı maları nıönleyebilirsiniz. Varsayı lan olarak çalı ş ma sayfası ndaki tüm hücreler kilitlenir. Bir çalı ş ma sayfası nıkorumaya almadan önce, kullanı cı ları n veri girmesini veya değ iş tirmesini istediğ iniz hücrelerin kilidini iki yolla açabilirsiniz. Hücrelerin kilidini tüm kullanı cı lara açmak için, “Hücreleri Biçimlendir” iletiş im kutusunun Koruma sekmesini kullanabilirsiniz. Hücrelerin kilidini belirli kullanı cı lara açmak için, “Kullanı cı ları n Aralı klarıDüzenlemesine İ zin Ver” iletiş im kutusunu kullanabilirsiniz. Bu iletiş im kutusunda belirlediğiniz ve parola atamadı ğ ı nı z tüm aralı kları n kilidi tüm kullanı cı lar için açı lı r. Kilitli bı raktı ğ ı nı z hücreler ise yalnı zca, çalı ş ma sayfası nıkorumaya aldı ktan sonra korunur.

Kullanı cı ları n tümünün eriş imini sı nı rlamak istediğ iniz diğ er çalı ş ma sayfasıözellik ve öğeleri arası nda Köprüler, Sı ralama, Otomatik Süzme, Özet Tablo Raporları , Grafik Nesneleri ve Senaryolarıvardı r. Bu korumalar tek tek kullanı cıve veri aralı kları na değil, tüm kullanı cı lara ve tüm çalı ş ma sayfası na uygulanı r. Grafik sayfalarıiçin, grafiğ in içeriğini değiş ikliklere karş ıkoruyabilir ve sayfadaki metin kutularıgibi tüm grafik nesnelerini değ iş iklik ve silmeye karş ıkorumaya alabilirsiniz. Korumalı grafik sayfaları , grafiğ in kaynak verileri değ iş tirildikçe güncelleş tirilir.  Belirli kullanı cı lara korumalıaralı klar için eriş im verme: Windows 2000 iş letim sisteminiz varsa, belirli kullanı cı ları n belirli hücre ve aralı klarıdüzenlemelerine izin verebilirsiniz. Eriş im verdiğiniz kullanı cı lar, kilitli bile olsa hücreleri düzenleyebilir. Eriş im sı nı rlamaları nı z yalnı zca, çalı ş ma sayfası nıkorumaya aldı ktan sonra etkinleş ir. Aralı klar için izin iletiş im kutusunda belirttiğiniz kullanı cı lar, parola girmeden aralı ğ ı otomatik olarak düzenleyebilirler. Diğer kullanı cı lara parola sorulur ve parola giren kullanı cı lar aralı ğ ıdüzenleyebilir. Hücre birden çok aralı ğ a aitse, aralı klardan birini düzenleme yetkisi olan kullanı cı lar bu hücreyi de düzenleyebilir. Bir kullanı cıbir kerede birden fazla hücreyi düzenlemeyi denerse ve bu hücrelerin tümünü değil, bazı ları nı düzenlemeye yetkisi varsa, kullanı cı dan hücreleri birer birer seçip düzenlemesi istenir. Çalı ş ma kitabı öğ elerini ve dosyaları nıkoruma altı na alma ş u baş lı klar altı nda yapı lı r  Çalı ş ma öğ elerini koruma: Kullanı cı ları n çalı ş ma sayfasıeklemelerini veya silmelerini, gizli çalı ş ma sayfaları nıgörüntülemelerini önleyebilirsiniz. Ayrı ca, çalı ş ma sayfası nıgörüntülemek üzere ayarladı ğ ı nı z pencerelerin boyutları nıve konumları nıdeğ iş tirmelerini de önleyebilirsiniz. Bu korumalar tüm çalı ş ma kitabı na uygulanı r. Kullanı cı ları n görmediğ i, ancak makrolar gibi içeriğine eriş im kazandı ğıçalı ş ma kitapları nı n tümünü gizlemek için, Pencere menüsünde Gizle komutunu kullanarak tüm çalı ş ma kitabı nıgizleyin ve gizlediğ iniz çalı ş ma kitabı nıkaydediniz..  Paylaş ı lan çalı ş ma kitabı nıkoruma: Paylaş ı lan çalı ş ma kitabı nı , kullanı cı ları n özel kullanı ma geri alamamalarıveya değ iş iklik yapı lmı şgünlüğ ünüzü silmemeleri için korumaya alabilirsiniz. Bu tür korumanı n kaldı rı lmasıiçin parola girilmesini isterseniz, çalı ş ma kitabı nıpaylaş ı ma açmadan önce korumaya almanı z gerekir. Koruma uygulandı ğ ı nda paylaş ı m otomatik olarak açı lı r. Bu özelliklerin koruması kaldı rı ldı ğ ı nda, paylaş ı m kapatı lı r ve kaydedilen tüm değ iş iklik geçmiş i silinir. Bunun yerine, paylaş ı mıve değ iş iklik geçmiş ini parola gerekmeksizin korumaya alabilirsiniz. Çalı ş ma kitabızaten paylaş ı ma açı ksa bu korumayıuygulayabilirsiniz, koruma kaldı rı ldı ğ ı ndaysa paylaş ı m kapatı lmaz ve değ iş iklik geçmiş i silinmez.

 Çalı ş ma kitabıdosyası nıgörüntüleme ve düzenlemeye karş ıkoruma: Çalı ş ma kitabı nıgörüntülemek veya dosyada yapı lan değiş iklikleri kaydetmek için parola girilmesini isteyerek çalı ş ma kitabıdosyası ndaki verileri kimin açabileceğini ve kullanabileceğini sı nı rlayabilirsiniz. Kullanı cı ları n dosyayıaçı p görüntülemek için kullanacaklarıparola ve dosyayıdüzenleyip kaydedebilmeleri için kullanı lacak bir baş ka parola da içinde olmak üzere iki parola ayarlayabilirsiniz. Bu parolalar çalı ş ma kitabıdosyası na uygulanı r ve Çalı ş ma Kitabı nıKoru iletiş im kutusuyla sağ lanan korumadan farklı dı r. Koruma kullanmak için Araçlar menüsünden Koruma seçilmeli ve açı lan alt menüden de koruma yapmak istediğ imiz nesnelere göre ilgili seçenek seçilmelidir.

Resim 10.1: Koruma seçenekleri

Resim 10.2: Aralı k koruması

Resim 10.4: Çalı ş ma kitabı nıkoruma

Resim 10.3: Sayfayıve özelliklerini koruma

10.2. Çalı ş ma Kitabı nıPaylaş tı rma Çalı ş ma kitabı nıpaylaş ma çok sayı da kullanı cıtarafı ndan düzenlenmesini istediğ iniz bir çalı ş ma kitabıoluş turmak istediğ inizde kullanı lı r. Ağüzerinden paylaş ı lan bir alana kaydedilmişçalı ş ma kitabıizin verilen ağkullanı cı larıtarafı ndan kullanı labilir. Bir çalı ş ma kitabıpaylaş ı lmadan önce paylaş ı lacak veriler girilmelidir. Şu özelliklerden herhangi birini eklemek istiyorsanı z, bu iş lemi paylaş ma yapmadan oluş turmalı sı nı z: “Birleş tirilmiş Hücreler”, “Koş ullu Biçimlendirmeler”, “Veri Doğrulama”, “Grafikler”, “Resimler”, “Çizim Nesneleri” ve “Diğer Nesneler”, “Köprüler”, “Senaryolar”, “Ana Hatlar”, “Alt Toplamlar”, “Veri Tabloları ”, “Özet Tablo Raporları ”, “Çalı ş ma Kitabı ve Çalı ş ma SayfasıKoruması ” ve “Makrolar”. Çalı ş ma kitabı nıpaylaş tı ktan sonra bu özellikleri değ iş tiremezsiniz. Araçlar menüsünden Çalı ş ma Kitabı nıPaylaş tı r'ıtı klayı nı z, sonra Düzenleme sekmesini tı klayı nı z. Aynıanda birden fazla kullanı cı nı n değ iş iklik yapması na olanak sağla onay kutusunu seçiniz, sonra Tamam'ıtı klayı nı z. Uyarı ldı ğ ı nı zda çalı ş ma kitabı nıağ ortamı na kaydediniz.

10.3. İ ş lemleri Otomatikleş tirme (Makro) Makro, Elektronik Tablolama Programı nda yapı lacak bir dizi iş lemin kaydedilip tekrar çalı ş tı rı lmasıiş lemidir. Makro oluş turma sesi kasede kaydetme gibidir. İ stenildiğinde nası l kasetteki ses dinlenebiliyorsa istendiğ inde makro da çalı ş tı rı lı p Elektronik Tablolama Programı nda iş lemlerin ardıardı na yapı lmasısağ lanı r. Makroya hücre biçimlendirme ve formül iş lemleri baş ta olmak üzere birçok Elektronik Tablolama Programıfonksiyonu dahil edilebilir. Makrolar aslı nda Microsoft Visual Basic modülünde saklanan ve iş i her gerçekleş tirmeniz gerektiğinde çalı ş tı rı labilen bir komut ve fonksiyonlar dizisidir. Yani bir makro kaydettiğ imizde Elektronik Tablolama Programıyapı lan iş lemleri dizi ş eklinde fonksiyonlara ve komutlara çevirerek Microsoft Visual Basic modülünde saklar ve daha sonra bu makro çalı ş tı rı ldı ğı nda aynıiş lemler Elektronik Tablolama Programıtarafı ndan otomatik olarak tekrar yapı lı r.

10.3.1. Yeni Makro Oluş turma Makro oluş turmak için Araçlar menüsünde yer alan Makro seçeneğ i altı nda Yeni Makro Kaydet kullanı lı r. Ekrana gelen pencerede Makro adı , makroyu çağ ı rmak için gerekli kı sa yol, makronun saklanacağ ıyer ve üretici açı klaması girildikten sonra tamam butonuna bası lı r ve makro içinde olması nıistediğimiz iş lemler yapı lmaya baş lanı r. Makroyu kaydetmek için Durdur butonuna bası lı r. Resim 10.5: Yeni makro kaydı

10.3.2. Makro Çalı ş tı rma Makroyu çalı ş tı rmak için oluş tururken tanı mladı ğ ı mı z kı sa yol tuş ları na bası lı r.

10.3.3. MakrolarıDüğmelere Bağlama Bir makroyu düğ meye (buton) bağ lamak için öncelikle bir düğ me eklemek gerekir. Düğ meler formlar araç çubuğundan sürükle-bı rak (1) yöntemi ile sayfa üzerine alı ndı ğıanda otomatik olarak makro ata penceresi açı lı r ve listedeki makrolardan biri seçilir(2) ve tamam butonuna bası lı r(3).

Resim 10.6: Makrolara düğme bağlama

10.3.4. Makro Kodları nıDüzenleme Araçlar menüsünden Makro oradan da Visual Basic Düzenleyicisi seçilirse ekrana gelen pencereden kodlar düzenlenebilir.

Resim 10.7: Makroları n düzenlenmesi

10.4. Enter Tuş unu Yönünü Değ iş tirme Hücrede çalı ş manı zıbitirmek için ENTER tuş una bastı ğ ı nı zda, Elektronik Tablolama Programısizi bitiş ik hücreye taş ı r veya geçerli hücrede bı rakı r. Standart olarak bir alt hücreye geçilir. Araçlar menüsünden önce Seçenekler'i, sonra da Düzen sekmesini tı klayı nı z. Bitiş ik hücreye geçmek için, Enter'dan sonra seçimi taş ı onay kutusunu seçiniz, ardı ndan da Yön kutusundan bir yön seçiniz. Geçerli hücrede kalmak için, onay kutusunun iş aretini kaldı rı nı z.

Resim 10.8: Enter tuş unun yönü

UYGULAMA FAALİ YETİ UYGULAMA FAALİ YETİ İ ş lem Basamakları

Öneriler

 Aktif hücredeki yazırengini kı rmı zı Yazıtipini kullanmalı sı nı z. yapan bir makro oluş turunuz.  Hazı rladı ğı nı z notlar tablosunu ağ  Bilgisayarı nı z bir ağsisteminin parçası ortamı nda arkadaş ları nı zla paylaş ı nı z. olmalı dı r.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME Aş ağı daki cümleleri doğru veya yanlı şolarak değerlendiriniz. 1.

(..............) Hazı rladı ğ ı mı z bir belgenin bir sayfası ndaki bir sütuna veri giriş ine karş ı koruma koyabilirsiniz.

(..............) Çalı ş ma kitabı nıpaylaş ı rken hangi kullanı cı ları n belgeye eriş ebileceğ i seçilebilir. .

(..............) Makrolarda formül kullanı lmaz.

(..............) Makrolar bir düğ meye atanabilir.

(..............) Enter tuş una bası ldı ğ ı nda aktif hücrenin değ iş memesi sağ lanabilir.

MODÜL DEĞERLENDİ RME MODÜL DEĞERLENDİ RME A.OBJEKTİ F TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Aş ağ ı daki sorularıcevaplayarak faaliyette kazandı ğı nı z bilgi ve becerileri ölçünüz. 1.

Elektronik Tablolama Programı nda yazı cı dan 2 sayfa olarak çı kacak bir alanı n 1 sayfa olarak çı kması nıhangi komutla sağ layabiliriz? A)Böyle bir komut yoktur. B)Bu uygulama ancak makro ile mümkündür. C)Dosya-Sayfa yapı sı -Sı ğdı r D)Görünüm-Yakı nlaş tı r-% 50

Elektronik Tablolama Programı dosyası nı n A1 hücresinde yazı lı olan =TOPLA(A5:B10) alanı ndaki iş levi C1 hücresine taş ı dı ğ ı nı zda iş levin alan adresi aş ağ ı dakilerden hangisine dönüş ür? A) Hiçbir değiş iklik olmaz iş lev =TOPLA(A5:B10) olarak kalı r. B) İ ş lev =TOPLA(C5:D10) olarak değ iş ir. C) İ ş lev =TOPLA(C5:C10) olarak değiş ir. D) İ ş lev =TOPLA(B5:C10) olarak değ iş ir.

Elektronik Tablolama Programı nda ekranı n alt kı smı nda bulunan ve göstergecin bulunduğ u yere göre bilgi veren çubuğun adıaş ağ ı dakilerden hangisidir? A)Formül çubuğ u(Formula bar) B)Durum çubuğu(Status bar) C)Araç çubuğu(Tool bars) D)Standart araç çubuğu(Standard tool bars)

Seçilmişalandaki bilgilerin aynı sı nıbaş ka bir alana taş ı mak için hangi komutlar kullanı lı r? A)Kes/Yapı ş tı r (Cut/Paste) B)Kopyala/Yapı ş tı r (Copy/Paste) C)Düzen/Yapı ş tı r (Edit/Paste) D)Kopyala/Özel yapı ş tı r (Copy/Paste)

Elektronik Tablolama Programı nda çağ ı rı lı r?

daha önceden kaydedilmişbir dosya nası l

A)Dosya/Yeni (Fı le/New) B)Dosya/Aç (Fı le/Open) C)Dosya/Kaydet (Fı le/Save) D)Dosya/Kapat (Fı le/Close)

İ mlecin bulunduğ u yere yeni bir satı r eklemeyi sağlayan komut aş ağ ı dakilerden hangisidir? A)Ekle/Satı r B)Ekle/Sütun C)Ekle/Çalı ş ma sayfası D)Ekle/Ad

İ mlecin bulunduğu yere sayfa sonu iş areti konulmak istenirse kullanı lan komut aş ağ ı dakilerden hangisidir? A)Ekle/Sayfa sonu B)Düzen/Sayfa sonu C)Görünüm/Sayfa sonu D)Tablo/Sayfa

Yapı lan tablonun zemin rengi ayarı nıyapabilmeyi sağlayan komut aş ağ ı dakilerden hangisidir? A)Biçim/Hücreler/Desenler B)Biçim/Hücreler/Yazıtipi C)Biçim/Hücreler/Koruma D)Biçim/Hücreler/Kenarlı k

Excel’de bir hücreye; =EĞER(10>8; “büyük”; “küçük”) (veya =IF(10>8; “büyük”; “küçük”)) formülü yazı lı rsa o hücredeki görüntü aş ağı dakilerden hangisi olur? A) Küçük

10.

B) Büyük

C)10

D)8

Makrolar için hangisi yanlı ş tı r? A) Visual Basic Düzenleyicisi ile düzenlenebilirler. B) Kaydedilen bir makroya açı klama eklenebilir. C) Makrolar butonlar ile çağrı labilir. D) Makroları n isimleri otomatik olarak verilmek zorundadı r.

B. PERFORMANS TESTİ AÇIKLAMA: Bu faaliyeti gerçekleş tirirken aş ağ ı daki kontrol listesini bir arkadaş ı nı zı n doldurması nıisteyiniz. Sadece ilgili alanıdoldurunuz. Aş ağ ı da listelenen davranı ş ları n her birinin arkadaş ı nı z tarafı ndan yapı lı p yapı lmadı ğı nıgözlemleyiniz. DEĞERLENDİ RME KRİ TERLERİ

Evet

Pencere Elemanlarıve Görüntüleme Biçimleri A) Ekran görüntüsünü kendi isteklerinize göre ayarladı nı z mı ? B) Ekran görüntüsünü yakı nlaş tı rarak küçük punto ile yazı lmı ş yazı larıdaha net gördünüz mü? C) Sayfa sonları nıayarlayarak yazı cı ya yollanacak düzenli sayfalar oluş turdunuz mu? D) Formül çubuğ unu kullanarak = iş areti ile baş layan formüller eklediniz mi? E) Çalı ş ma sayfası nıbölümlendirerek daha etkin bir kullanı m sağ ladı nı z mı ? Dosyalama İ ş lemleri A) Dosya kaydedip kaydettiğ iniz dosyayıtekrar açtı nı z mı ? B) Dosyayıkaydederken parola koydunuz mu? C) Birden fazla dosya ile aynıanda çalı ş tı nı z mı ? D) Bir dosyayıbaş ka bir tanesinin üzerine kaydettiniz mi? E) Dosyayı belirli aralı klarla kaydetmenin önemini anladı nı z mı ? Hücrelerle Çalı ş ma A) Hücreleri seçtiniz mi? B) Hücrelere isim koydunuz mu? C) Özel veri listesi oluş turdunuz mu? D) Hücreleri birleş tirdiniz mi? E) Sayfa içinde aranan bir veriyi buldunuz mu? Çalı ş ma SayfasıAyarlarıve Yazdı rma Seçenekleri A) Sayfa boyutunu, ş eklini ve kenar boş lukları nıayarladı nı z mı ? B) Çalı ş ma sayfasıeklediniz mi? C) Hazı rladı ğ ı nı z bir tabloyu yazı cı ya yolladı nı z mı ?

Hayı r

D) Baskı da tekrarlanacak satı r ve sütunlarıbelirlediniz mi? E) Yazdı rma alanı nıbelirlediniz mi? Biçimlendirme İ ş lemleri A) Hücreye çeş itli biçimlendirmeler uyguladı nı z mı ? B) Sütun yüksekliğini değ iş tirdiniz mi? C) Koş ullu biçimlendirme yaptı nı z mı ? D) Satı r geniş liğini değiş tirdiniz mi? Ekleme İ ş lemleri A) Altbilgi ve Üstbilgi verdiniz mi? B) Açı klama eklediniz mi? C) Sayfa numarasıeklediniz mı ? D) Grafik oluş turdunuz mu? E) Dosyadan resim eklediniz mi? Araç Çubukları nıve Menülerini Özelleş tirme A) Yeni araç çubuğ u oluş turdunuz mu? B) Yeni araç çubuğu komutu oluş turdunuz mu? C) Yeni menü oluş turdunuz mu? D) Yeni alt menü oluş turdunuz mu? E) Araç çubuğ undan kullanmadı ğı nı z simgeleri sildiniz mi ? Verilerin Analizi A) Veri sı raladı nı z mı ? B) Verilere filtreleme yaptı nı z mı ? C) Yazı m denetimi ile hataları düzelttiniz mi?

D) Veri doğrulama yaptı nı z mı ? E) Özet tablo oluş turdunuz mu? Formüller A) Formüllerde döngüsel baş vuru kullandı nı z mı ? B) Koş ullu formüller kullandı nı z mı ?

C) Metin formülleri kullandı nı z mı ?

D) Tarih ve saat formülleri kullandı nı z mı ? E) Matematiksel formüller kullandı nı z mı ? Araçları Kullanma A) Belgenize koruma koydunuz mu? B) Hazı rladı ğ ı nı z bir belgeyi paylaş tı nı z mı ? C) Yeni bir makro oluş turdunuz mu?

D) Bir düğmeye makro atadı nı z mı ? E) Enter tuş unun yönünü değiş tirdiniz mi?

MODÜL DEĞERLENDİ RME Teorik bilgilerle ilgili testi doğ ru olarak cevapladı ktan sonra, yeterlik testi sonucunda, tüm sorulara evet cevabıverdiyseniz bir sonraki modüle geçiniz. Eğer bazısorulara hayı r ş eklinde cevap verdiyseniz eksiklerinizle ilgili bölümleri tekrar ederek yeterlik testini yeniden yapı nı z.

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarı nı zı (değ erlendirme kriterleri) karş ı laş tı rı nı z, cevapları nı z doğ ru ise bir sonraki öğ renme faaliyetine geçiniz. Yanlı şcevap verdiyseniz öğrenme faaliyetinin ilgili bölümüne dönerek konuyu tekrar ediniz.

Öğrenme Faaliyet-1 Sorular 1 2 3 4 5 6

Cevaplar D D Y D D Y

Öğrenme Faaliyet-4 Sorular 1 2 3 4 5

Cevaplar D Y D D D

Öğrenme Faaliyet-7 Sorular 1 2 3 4 5

Cevaplar Y D Y Y D

Öğrenme Faaliyeti-2

Öğrenme Faaliyeti-3

Sorular 1 2 3 4 5

Cevaplar Y D D D D

Cevaplar Y D D Y Y

Öğrenme Faaliyeti-5

Öğrenme Faaliyeti-6

Sorular 1 2 3 4 5

Cevaplar D D Y Y D

Cevaplar D Y D Y D

Öğrenme Faaliyeti-8

Öğrenme Faaliyeti-9

Sorular 1 2 3 4 5

Cevaplar D D D Y D

Cevaplar Y D Y Y D

Öğrenme Faaliyeti-10

Modül Değerlendirme

Sorular 1 2 3 4 5

Sorular 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Cevaplar D D Y D D

Cevaplar C B B A B A A A B D

ÖNERİ LEN KAYNAKLAR ÖNERİ LEN KAYNAKLAR 

http://www.excel.web.tr (Haziran 2006)



http://www.excel.gen.tr (Haziran 2006)



Elektronik Tablolama Programıyardı m menüsü

KAYNAKÇA KAYNAKÇA 

Elektronik Tablolama Programıyardı m menüsü