NIEUWSBRIEF JUNI 2017
Welke strategische koers vaart u? De uitdagingen van vandaag en morgen voor uw organisatie zijn groot. Een goed onderbouwde strategische visie opzetten is daarom essentieel. In het studierapport ‘strategisch ondernemen’ dat op 20 april 2017 werd voorgesteld, presenteert EROV de visie van Oost-Vlaamse ondernemers en directieleden van social profitorganisaties op strategie en het strategieproces. In deze nieuwsbrief bekijken we samen met Sebastian Desmidt, professor strategisch management aan de Universiteit Gent, hoe en waar uw strategische keuzes bijgeschaafd kunnen worden. Verder blikken we terug op de belangrijkste EROV-activiteiten en laten we u kennismaken met ons gevarieerd najaarsprogramma waarmee we elk van u hopen te inspireren. We wensen u alvast veel leesplezier! Brecht Carels, Jozef Dauwe, directeur gedeputeerde voorzitter
COLOFON
2
Economische Raad voor Oost- Vlaanderen, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent | +32 9 267 86 10 | info@erov.be | www.erov.be Verantwoordelijke uitgever: gedeputeerde Jozef Dauwe, voorzitter EROV nieuwsbrief Ontwerp: Magelaan Fotografie: Nik Vermeulen, Fotogenik
4 Inspireren Strategie: wind in de zeilen? 7 Jong ondernemerschap stimuleren Gouden mini-onderneming 8 Streekproducten Smaakklassen 9 Handelskernen Webshop, de investering waard? 10 Fotoverslagen Evenementen 12 Agenda
STRATEGIE: WIND IN DE ZEILEN?
Ondernemen kent vandaag vele uitdagingen. Een goed strategisch plan helpt je om de juiste koers te bepalen naar een succesvolle toekomst. Met prof. dr. Sebastian Desmidt, expert strategisch management, wisselen we over de thematiek van gedachten. Prof. Desmidt doceert en onderzoekt ‘strategie’ aan de faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Universiteit Gent. Hij was nauw betrokken bij de realisatie van het studierapport ‘Welke strategische koers vaart u?’.
“De echte meerwaarde van een strategie zit in de realisatie ervan” Wat viel je het meest op bij het lezen van het rapport? Desmidt: “Wat eruit springt, is dat velen nog steeds zeer operationeel bezig zijn. Dat is vrij logisch omdat we focussen op kleinere onder nemingen. Wie daar aan het hoofd staat, draagt verschillende petjes en is voor veel zaken verantwoordelijk. Zulke ondernemingen hebben vaak wel een idee van waar 4
EROV nieuwsbrief
ze naar toe willen, maar timmeren niet altijd even consistent aan de weg. Ze moeten zoveel tegelijk doen waardoor je merkt dat het strategische vaak ondergesneeuwd raakt door het operationele. De dagelijkse brandjes worden geblust, maar door een meer strategische benadering van de organisatie kunnen misschien veel van deze brandjes vermeden worden.”
Concurreren op basis van prijs lijkt ook volledig voorbij. “Het is duidelijk dat men inzet op kwaliteit en dienstverlening, wat niet verwonderlijk is als je naar de schaalgrootte van deze ondernemingen kijkt. Deze laat zelden of nooit toe om op prijs te spelen tegenover grotere concurrenten. De enige manier waarop dit vaak
wel mogelijk is, is wat we het ‘cliché van de zelfstandige’ noemen: dag en nacht werken en de partner of familie gratis laten bijspringen. Dat model is echter op lange termijn niet houdbaar. Daarom moeten deze kleinere ondernemingen inzetten op hun sterktes, zijnde flexibiliteit, maatwerk en snelheid.”
“Betrokkenheid van stakeholders versterkt de kwaliteit van je strategie en vermindert de weerstand bij de implementatie van die strategie”
Hoe belangrijk is een strategie voor kleinere ondernemingen? “Heel belangrijk! Als je niet weet waar je naar toe wil, dan is elke weg goed. Zij zullen niet de middelen hebben om alles gedetailleerd uit te stippelen of perfect te budgetteren, maar een strategisch kader waarin je accenten en klem tonen definieert, is onontbeer-
lijk. Zonder dergelijke strategische toetssteen loop je het risico om het overzicht te verliezen. Wat we echter vaak zien, is dat deze ondernemingen met heel veel enthousiasme beginnen aan strategische projecten, maar deze eerder als een one-shot-activity beschouwen. Tijdens een korte periode gaan ze veel tijd en middelen inzetten om
een strategisch plan uit te schrijven, maar daarna wordt er niet meer omgekeken naar het plan. De meerwaarde van een strategisch plan zit in de realisatie ervan. Je moet je inspanningen faseren en het volledige traject doorlopen. Er moet meer aandacht komen voor de implementatie van de strategie en het opvolgen van resultaten.”
Figuur: Struikelblokken bij de realisatie van de strategie We zijn te druk bezig met operationele bezigheden, waardoor de strategie niet uitgevoerd geraakt
37,19%
Er is onvoldoende budget om de toekomstplannen te realiseren
16,12%
We slagen er niet in om oude gewoontes te wijzigen
13,64%
Gebrek aan expertise en competenties
12,80%
De strategie is niet duidelijk voor de medewerkers (vaag/complex)
7,44%
Er is geen of onvoldoende draagvlak op de werkvloer
6,20%
Gebrek aan sturing en leiderschap
4,55%
De strategie blijkt moeilijk haalbaar
2,06%
Kan het helpen om meer stakeholders te betrekken bij het opstellen van je strategie? “Bij het formuleren van een strategie heb je twee stijlen. Een dominante stijl waarbij de top van de organisatie de strategie alleen uitwerkt en een participatieve stijl waarbij medewerkers betrokken worden in het proces. Beide kunnen zeer succesvol zijn en hebben andere voor- en nadelen. Vooral in de dienstverlenende sector, zoals bij vele zorgbedrijven, is het noodzakelijk om je medewerkers te betrekken. Je kan strategische oogmerken juni 2017
5
Algemeen directeur Rudy Maertens van AZ Alma uit Eeklo:
“De grote moeilijkheid is medewerkers ‘on the field’ overtuigen. Je moet de veranderings processen eigenlijk zo implemen teren en inzichtelijk maken voor medewerkers dat zij zelf eigenaar worden van de strategie.”
neerschrijven zoals patiënten zorggericht werken, maar als je medewerkers dat niet omzetten in de praktijk, geraak je nergens. Bovendien versterkt de betrokkenheid van stakeholders de kwaliteit van je strategie en vermindert het de weerstand bij de implementatie van die strategie. Aan de andere kant betekent betrokkenheid niet hetzelfde als beslissingsrecht en kan je niet elke mening meenemen in je strategie, anders raak je ook niet vooruit.”
Waar kan het mislopen bij de formulering van een strategie?
CEO An Beazar van Enprove uit Sint-Martens-Latem:
“Onze uitdaging bij het realiseren van de strategie is dat we niet te snel te veel mogen doen. Je kan ook niet de hele tijd strategisch bezig zijn. Mijn tijd wordt al snel ingenomen door brandjes blussen.” 6
EROV nieuwsbrief
“Een strategisch plan moet twee componenten hebben: een aantrekkelijk verhaal en cijfers die de geloofwaardigheid van het verhaal versterken. Het verhaal moet je gebruiken om mensen te overtuigen. Hoe sterker je verhaal, hoe beter je iedereen zal overtuigen om erin mee te stappen. Hoe sterker je cijfers, hoe meer argumenten je hebt om je verhaal te onderbouwen. Nu zie je vaak dat zaakvoerders niet de juiste informatie bezitten om hun keuzes te onderbouwen en aan ‘nattevingerwerk’ doen. Ze nemen beslissingen
op basis van hun buikgevoel. Ze weten niet of hun markt groeit, hoe groot het marktsegment is, wat de evoluties zijn. Terwijl veel van deze cijfergegevens vrij te verkrijgen zijn bij overheidsen vakorganisaties. Zelf marktonderzoek doen, is dus meestal niet eens nodig. ”
Eenmaal een goed geformuleerde strategie op poten staat, kan het dan nog mislopen? “Jazeker. Veel bedrijfsleiders zijn maanden bezig met het bedenken van een strategie, maar staan te weinig stil bij de veranderingen die de implementatie van hun strategie zal teweegbrengen. Ze moeten aandacht besteden aan de onzekerheid die hun medewerkers voelen bij al die veranderingen, voldoende communiceren met de betrokkenen en oog hebben voor problemen die opduiken tijdens de implementatie van strategie. Het is goed dat je een plan hebt, maar wees vooral flexibel genoeg om dit plan voortdurend aan te passen en te optimaliseren. Je zal op weerstand stuiten, waardoor je soms gas zal moeten terugnemen of juist bijgeven.”
Heb je tips voor mensen die weinig tijd hebben om met hun strategie bezig te zijn? “Strategie gaat niet over uitgebreide strategische plannen schrijven, maar wel over een consensus bereiken binnen de dominante groep in je organisatie. Identificeer welke partijen je nodig hebt binnen je organisatie en krijg die rond de tafel om zo hun betrokkenheid te verhogen. Definiëren zij de organisatie op dezelfde manier als jij? Als je deze groepen op dezelfde lijn krijgt, zal je dat al een heel eind vooruit helpen. Focus je op de kernwaarden en kerncompetenties van je onderneming, zorg dat alle relevante stakeholders deze steunen en zorg ervoor dat elke beslissing die je neemt, bijdraagt aan de realisatie van deze kernwaarden.”
MEER LEZEN? www.erov.be/strategie
Mini-onderneming Creazy Cure won de gouden Mini*Ster*Award
GOUDEN MINI-ONDERNEMING
Dit jaar telde Oost-Vlaanderen liefst 84 miniondernemingen. Creazy Cure van Sint-Paulus Gent won de Gouden Mini*Ster*Award van EROV en is hiermee een jaar lang ambassadeur van de Oost-Vlaamse Mini-ondernemingen. De jonge en enthousiaste leerlingen veroverden de harten van de jury met hun boekje voor chronisch zieke kinderen. ‘Leren door doen’ is de filosofie achter de miniondernemingen, een initiatief van EROV, Voka en Vlajo. Jongeren starten samen een bedrijfje op, in de schoot van hun klas.
Creazy Cure viel op door hun hecht teamwerk en de sociale context waar ze oog voor hadden. Leerlinge Hanne De Boever, gedelegeerd bestuurder van Creazy Cure licht dit aan ons toe.
Proficiat Hanne! Leer ons eens Zimo, de sympathieke olifant, kennen.
De laureaten van alle Mini*Ster*Awards op het Oost-Vlaamse slotevenement
“We kwamen op het idee om een boekje te maken dat kinderen ondersteunt in de verwerking van hun ziekte en ziekenhuisopname en de vele vragen die daar bijhoren. We kozen daarom voor Zimo als hoofdrolspeler, een schattig figuurtje dat een echte steun en toeverlaat is voor kinderen. Daarmee hopen we kinderen gerust te stellen. Anderzijds kan het
ook een hulpmiddel zijn voor ouders, dokters en verpleegkundig personeel, om kinderen hierin te begeleiden.”
Hoe werkt het boekje in de praktijk? “Zimo laat de kinderen, doorheen het boekje, op een creatieve manier spelletjes uitvoeren die over hun ziekenhuisverblijf gaan, maar ook over hun pijn of ziekte. In het boekje is ook plaats voorzien voor de arts. Die kan er iets in tekenen of op een makkelijke manier uitleg geven aan het kind. De boekjes kosten 12 euro per stuk, waarvan een gedeelte naar de Cliniclowns gaat.”
Kon je via de mini-onderneming, de ondernemer in jezelf ontdekken? “Absoluut! We hebben nu al heel wat geleerd, zoals vergaderen, contacten leggen, probleemoplossend denken, communiceren naar een grotere groep mensen, afspraken maken met een leverancier, de telefoon nemen in plaats van te e-mailen of voor een groep mensen een presentatie geven. Maar bovenal leer je iets ondernemen in de praktijk en niet uit de theorie.” Creazy Cure deed het ook uitstekend op de Vlaamse finale: ze werden er gelauwerd tot ‘de meest sociale mini-onderneming van Vlaanderen’. juni 2017
7
SMAAKKLASSEN
Leerlingen Jade, Laure en Axelle genoten van het smaakspel en de kookworkshop:
“We hebben heel veel bijgeleerd over lokale producten tijdens het smaakspel. We vonden het wel spannend toen we kruiden mochten proeven, want je wist niet of het lekker zou zijn of niet.”
De Oost-Vlaamse basis scholen streden dit jaar voor een smaakklas. De opdracht was simpel: richt een activiteit in met als thema ‘Lekker Oost-Vlaams’. De derde graad van de Vrije Basisschool in Beke (Zomergem) organiseerde op school het project ‘MeetjesLekkerLand’ en kwam zo alles te weten over de streek, de lokale producten en de korte keten. De leerlingen bundelden al hun kennis samen op een prachtige website (http://meetjeslekkerland. weebly.com) en gingen zo met de hoofdprijs lopen: een smaakklas. Zo’n smaakklas brengt leerlingen in contact met gezonde, smaakvolle en streekgebonden voeding. De klas ging op driedaagse schooluitstap
8
EROV nieuwsbrief
naar de Vlaamse Ardennen. Ze leerden er over de typische streekproducten door zelf te koken, te proeven en de streek te verkennen. De klas ging op bezoek bij het Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt en bij Kruiden Claus in Kruishoutem voor o.a. smaaktesten van water, tomaten, appels en kruiden. Ze brachten een bedrijfsbezoek aan de Mobiele Fruitpers in Zevergem waar ze zelf noten mochten persen en gingen langs bij Breydel voor een kookworkshop. Als kers op de taart speelden ze een leuk en leerrijk smaakspel, afgewisseld met een kookworkshop waar ze hun eigen maaltijd klaar maakten met streek- en hoeve producten.
Ook leerkrachten Kristof en Tini, zijn enthousiast over het concept:
“Het was heerlijk om te zien hoe de kinderen zich drie dagen mochten uitleven. Wanneer ze mochten proeven, ruiken en voelen, waren ze niet te stoppen! Je zag grote verschillen tussen de kinderen die thuis af en toe helpen in de keuken en zij die dat nog niet deden. Hun kennis over de streekproducten werd bijge schaafd en ze leerden vaar digheden aan die ze nog vaak zullen gebruiken!”
WEBSHOP, DE INVESTERING WAARD?
E-commerce is in volle opgang. Studiebureau GFK becijferde dat 16% van alle uitgaven online gebeurt. 8,4 miljoen online kopende Belgen zijn samen goed voor 85,2 miljoen aankopen. Steeds meer producten worden via internet gekozen, besteld en betaald. Is het voor een handelaar echt een must om een webshop te hebben? Is de investering de moeite waard?
We vroegen het aan Maxim Sergeant. De 23-jarige ondernemer uit Gent lanceerde het innovatief online platform www.bakkersonline.be. Bakkers worden lid van zijn platform en hun klanten kunnen brood en taartjes online bestellen en betalen. Afhalen kan in de winkel. De klant krijgt wat hij wil en hoeft geen wachtrijen te trotseren. Zijn meest recente initiatief, www.dorponline.be, gaat nog een stapje verder.
In Lovendegem werd het initiatief al gelanceerd als www.lovendegemonline.be, met een subsidie van de provincie Oost-Vlaanderen om het platform aan te bieden aan de handelaars en inwoners. Het provinciaal subsidiereglement detail handel ondersteunt gemeentebesturen en handelaarsverenigingen die de lokale middenstand promoten.
OOK OP ZOEK NAAR IDEEËN EN TIPS VOOR DETAILHANDELSACTIES? Lees ze na in het nieuwe ‘Inspiratieboek detailhandel in uw gemeente’ van de provincie Oost-Vlaanderen i.s.m. EROV.
Tips voor een webshop Gebruik de webshop als ‘extra etalage’ Communiceer duidelijk en zorg dat je webshop gevonden wordt Koppel de webshop aan de boekhouding, orderverwerking en voorraadbeheer Onderhandel scherpe prijzen om de verzend kosten te beperken
Bestel uw Oost-Vlaamse streekproducten nu ook online op
WWW.GROOTVLEESHUIS.BE
De visie van Maxim Sergeant:
“Handelaars aanzien met lede ogen de concurrentie van grote webshops, zoals bol.com, amazon.com, maar ik wil van deze be dreiging een opportuniteit maken. Met dorponline.be groepeer ik het aanbod van handelaars van een gemeente in één web shop. De lokale handelaar biedt een extra service, inwoners kunnen een voudig online bestellen en het gemeentebestuur voert een kernversterkend beleid. Iedereen tevreden! Het vraagt natuurlijk de nodige marketing om de webshop bekend te maken. Ook daar bieden we on dersteuning en sporen we de consument via social media aan om lokaal te winkelen.” juni 2017
9
STUDIEDAG STRATEGIE
10
EROV nieuwsbrief
Welke strategische koers vaart uw bedrijf of organisatie? EROV vroeg het aan 118 Oost-Vlaamse ondernemers en stelde de belangrijkste conclusies voor in het Provinciehuis op 20 april. In een panelgesprek lieten we vijf Oost-Vlaamse ondernemers aan het woord over hun strategische keuzes. Marketing consultant Peter Desmyttere had het over ‘zwarte zwanen’ en de blijvende zoektocht naar vernieuwing.
MARKT LEKKER OOST-VLAAMS
Twintig streek- en hoeveproducenten transformeerden de Groentenmarkt in Gent om tot een echte lokale markt en brachten hun heerlijke, ambachtelijke streekproducten mee.
LEIDERSCHAP: DRIE TOPSPREKERS AAN HET WOORD
Drie topsprekers deelden in mei hun visie over leider schap met 30 ondernemers. Prof. Herman Van den Broeck illustreerde dat een positieve sfeer een gunstig effect heeft op samenwerking, groepsprestaties en effectiviteit.
TOETREDING NIEUWE LEDEN POZ
HOU JE HOOFD ERBIJ!
Op 6 februari traden drie nieuwe leden (Sint-Jozefs kliniek Izegem, OLV van Lourdes Waregem en AZ Groeninge Kortrijk) toe tot het Platform Oost-Vlaamse Ziekenhuizen. In totaal kopen 17 ziekenhuizen samen aan. Dit leidt tot grote voordelen, met een hogere kwaliteit of een sterke kostenbesparing tot gevolg.
De infoavond over de mogelijkheid van btw-vrijstelling voor kleine ondernemingen en over noodzakelijke verzekeringen lokte meer dan 80 nieuwsgierigen naar het kantoor van SBB in Lochristi op 27 april. Een initiatief i.s.m. Syntra Midden-Vlaanderen.
juni 2017
11
kalender 2017 INSPIRATIE VOOR ONDERNEMERS
EROV AGENDA
30
20
ONDER NEMEN IN 2 03 0
INSPIRATIE PL AT F O R M SOC IAL PROFIT M EET S PROF IT
/08
GENT
Congres over ondernemen in 2030. Prominente sprekers gunnen ons een blik in de toekomst.
18
/09
OPENI NGS CONCERT FES TIVAL VAN VL A ANDER EN
/10
Start van het vijfde inspiratieplatform voor Oost-Vlaamse ondernemers en socialprofitmanagers.
26
/10
SE M INARIE
S IN T- BA A F S KATH E D RA A L GE NT
B E D RIJ F SOV E RD RA C H T
Concert gevolgd door een netwerkreceptie in het Provinciehuis.
Infoavond voor potentiële overlaters en overnemers.
12
/10
NETW ER KDAG I N D E INZ E
Bezoek aan Aluvision, gevolgd door een pitch van toonaangevende Deinzenaren.
16
/11
SE M INARIE OND E R N EM EN E N GE Z OND HE ID K B C- TORE N GE NT
Dr. Luc Swinnen geeft inzichten in de impact van slaap en blauw licht op onze prestaties.
14 - 23/07 16 - 24/09 G EN T S E F EES T EN G RO EN T EN M ARKT G EN T
Het Groot Vleeshuis, een bezoekje waard tijdens de Gentse Feesten.
5
/08
FOODTRUCK L EK K ER O O S T- V L A A M S S IN T-N IKL A AS
Streekproducten proeven op de Euromarkt in Sint-Niklaas.
27
/08
T O ER L EK K ER O O S T- V L A A M S O O S T-V L A AN DEREN
Oost-Vlaamse streek- en hoeveproducenten zetten hun deuren open voor het grote publiek.
S TA N D L EK K ER O O S TVL A AMS OP JA ARBEURS FL AN DERS EX PO G EN T
Oost-Vlaamse streek- en hoeveproducenten promoten hun product.
30
/09
G EN T S E A Z A L EA K LE U R T K A S T EEL VA N L A A RN E L A ARN E
Bloemenpracht in het Kasteel van Laarne, met streek productenmarkt.
19
/11
K A P I T T EL O ’ D E F L A N DE R G EN T
Jaarlijks Kapittel met intronisatie van prominenten in de Orde van de Oost-Vlaamse graanjenever.
MEER INFO? WWW.EROV.BE of contacteer EROV: Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent | +32 9 267 86 10 | info@erov.be