26 juli 2013 © Het Financieele Dagblad
Sectorbreed Installateurs
Installatiebranche vestigt hoop op btw-verlaging en het energieakkoord Installateurs hebben na stilvallen woningbouw behoefte aan nieuwe impulsen Jan Verbeek Amsterdam De Nederlandse installatiebranche heeft het zwaar te verduren. De omzetten van de meeste van de 5000 bedrijven dalen, zo blijkt uit een analyse van de jaarcijfers 2012. De aanhoudende malaise in de woningbouw leidt tot minder orders. Omzetgroei lijkt alleen mogelijk door overname van een branchegenoot. Maar er zijn ook hoopgevende signalen. Overheidsmaatregelen als de recente verlaging van de btw op onderhoud én de afspraken die voortvloeien uit het energieakkoord, zullen uiteindelijk leiden tot banengroei. Deze maand nog belandden twee gerespecteerde installatiebedrijven, Koldijk en verkaart, in een faillissement. De curatoren wisten in beide gevallen een doorstart te realiseren, waardoor een deel van het personeel aan het werk kon blijven. Een veelvoorkomende oorzaak van een faillissement in de installatiebranche is een liquiditeitsprobleem bij een grote opdrachtgever. Ook verkaart kan daar over meepraten: eigenaar Hans verkaart kon bij een klant geen facturen meer innen en liep tonnen mis. Ook marktleider Cofely zegt last te hebben van faillissementen van bouwbedrijven. Het is een probleem waar veel installateurs mee te maken hebben: het bouwbedrijf waar projecten voor worden gedaan valt om en dreigt de installateur mee te sleuren in de val. volgens cijfers van brancheorganisatie Uneto is sinds het uitbreken van de economische
Jaarcijfers De omzetten van de meeste ondernemingen lopen terug Crisis Veel bedrijven nemen projecten met verlies aan Overnames De voorspelde consolidatiegolf blijft uit
crisis een kwart van het productievolume verdwenen. Honderden technische dienstverleners zijn alleen maar bezig met overleven. voorzitter Titia Siertsema van Uneto: ‘veel bedrijven nemen projecten met verlies aan om hun werknemers aan het werk te kunnen houden.’ Een verbetering ligt niet voor de hand. De sector houdt voor dit jaar rekening met een krimp van 3 tot 4%. volgend jaar zakt het totale productievolume opnieuw, waarschijnlijk tot onder de €10 mrd. ‘Bedrijven zijn terughoudend met investeringen en het duurt langer voordat opdrachten binnenkomen’, zei bestuursvoorzitter Hein Blokland van Cofely. Maar ondanks de afnemende vraag is het niet alleen maar malheur in de sector. veel technische dienstverleners storten zich op renovatie en onderhoud, markten waarin nog wel werk is. Ze zoeken nieuwe opdrachtgevers die oog hebben voor duurzaamheid. Het zal de installatiebedrijven minder afhankelijk maken van één sector. In de installatiebranche lijkt de financiële schade van de crisis mee te vallen, zeker in vergelijking met de kaalslag die plaatsvindt in de bouw. Cofely zag de nettowinst in 2012 halveren tot € 7 mln, mede door eenmalige voorzieningen. Zowel Unica als Kuijpers sloot de boeken met een bescheiden winst. Installatiebedrijven die onderdeel zijn van een holding, zijn terughoudend met het publiceren van actuele winstcijfers. Spie Nederland, onderdeel van een Frans concern, verdiende in 2011 netto € 8 mln. Directeur Lei Ummels zegt dat 2013 ‘sterk’ is begonnen, met een orderportefeuille die voor 85% is gevuld. Het aantal overnames is relatief beperkt. De al jaren voorspelde grote consolidatiegolf blijft uit. Daar zijn twee redenen voor. veel grote installateurs zijn al landelijk actief. Een aankoop van een Nederlands bedrijf voegt dan weinig toe, zegt een ondernemer. Ook bestaat er een kloof tussen de verwachte verkoopprijs en de reële waarde van een bedrijf. Het
Top 10 Installateurs in Nederland omzet in 2012 in € mln 1. Cofely Nederland (voorheen GTI) gDF Suez
1070
2. TBI Techniek tbI Holdings
989
5. Spie NL*/** Spie (Fra)
3. Imtech Benelux Imtech
966
315
4. Stork Technical Services* Stork
950 6. Unica Inst.groep
276
8. Burgers Ergon* Heijmans 7. Strukton Worksphere Strukton
230
232
6
%
Btw-tarief op renovatie is verlaagd van 21% naar 6%.
leidt ertoe dat er weinig fusies en overnames zijn. vooral familiebedrijven stellen een verkoop zo lang mogelijk uit. Zij hopen op betere tijden. Een grote transactie was de aankoop van een KPN-dochter door Spie Nederland. Met de deal kreeg de nieuwe eigenaar er ineens 600 werknemers en € 100 mln omzet bij. Spie Nederland, omzet € 500 mln, is hard op weg naar een topvijfpositie. Om de orderportefeuille gevuld te houden, grijpen bestuurders soms naar onconventionele middelen. Zo was Kuijpers betrokken bij de bouw én de financiering van een nieuw ziekenhuis, Bernhoven in Uden. Samen met bouwpartner Hurks was Kuijpers bereid een achtergestelde lening te verstrekken om de bouw mede mogelijk te maken. De installateur verzekerde zich daarmee wel van een langjarig onderhoudscontract. De regering-Rutte II heeft maatregelen genomen die waar-
9. Feenstra Verw.* Nuon
200
10. Breman Groep*
193
schijnlijk gunstig zullen uitpakken voor de sector. Zo is de btw op renovatie en onderhoudswerkzaamheden per 1 maart verlaagd van 21 naar 6% . Ook het recent afgesloten energieakkoord, waarin onder meer is vastgelegd dat Nederlandse burgers op termijn ook zelf energie moeten gaan opwekken, is goed voor de werkgelegenheid. Het stimuleringsbeleid kan tienduizenden extra banen opleveren, schat een optimistische brancheorganisatie Uneto. Daarnaast trekt de overheid jaarlijks ook nog eens €100 mln uit om bestaande huurwoningen energiezuinig te maken.