Schrijfwedstrijd droomvallei winter 2017 by Esther van der Ham

Schrijfwedstrijd Droomvallei Uitgeverij

Winter 2017

Thema: warmte

Het was weer een hele dobber voor de jury om de winnaars voor de schrijfwedstrijd te bepalen. Het was leuk om alle verhalen te lezen en tot een oordeel te komen. Ik wil iedereen bedanken voor het inzenden. De winnaar van de winterwedstrijd is Carla Kooijman. De tweede prijs is gewonnen door Gerda Hulsebos. De derde plaatst wordt gedeeld door Ilse Lindeijer en Ria Roels-Rademakers. Een speciale vermelding is er voor Eline de Maat. Zij staat op de vierde plaats. Ik vind het ook heel leuk dat zij als twaalfjarige mee heeft gedaan aan de wedstrijd en zo hoog eindigt. Dat belooft nog wat. Van harte gefeliciteerd allemaal! De winnaars krijgen de bundel over een aantal weken thuisgestuurd.

Groet Esther van der Ham Uitgever bij Droomvallei Uitgeverij

Inhoud

Sandra Lakebrink ..................................................................................................................................... 5 Inge Hulsker ............................................................................................................................................. 6 Miriam Dubbeldam Druijff ...................................................................................................................... 7 Remda Spoelstra...................................................................................................................................... 8 Carla Kooijman ........................................................................................................................................ 9 Sandra Hessels ....................................................................................................................................... 10 Sabine Alders-du Bosc ........................................................................................................................... 11 Rinske Oenema...................................................................................................................................... 12 Maya de Weerdt (14 jaar oud) .............................................................................................................. 13 Reshma Sheoratan ................................................................................................................................ 14 Lien van Horen....................................................................................................................................... 15 Christine Symaeys ................................................................................................................................. 16 Gerda Hulsebos ..................................................................................................................................... 17 Anneliese Vonk-van der Zanden............................................................................................................ 18 Nadia El Khattabi ................................................................................................................................... 19 Sandra Haafwee .................................................................................................................................... 20 Lien van Horen....................................................................................................................................... 21 E.M.L.A. (Edith) Eggenkamp .................................................................................................................. 22 Titia Schut .............................................................................................................................................. 24 Ilse Lindeijer........................................................................................................................................... 25 Judith den Besten .................................................................................................................................. 26 Kelly Hagens .......................................................................................................................................... 27 Lennie de Man ....................................................................................................................................... 28 Maureen Hennep .................................................................................................................................. 29 Ellen Geven ............................................................................................................................................ 30 Willy Driessen ........................................................................................................................................ 31 Jacques PovĂŠe ....................................................................................................................................... 32 Brenda van den Brink ............................................................................................................................ 33 Trijntje Bos............................................................................................................................................. 34 Ghislaine Cals......................................................................................................................................... 35 Ron Hoogland ........................................................................................................................................ 36 Mirjam Schwiening ................................................................................................................................ 37 Ria Roels-Rademakers ........................................................................................................................... 38

Eline de Maat 12 jaar............................................................................................................................. 39 Petra van Engelenburcht ....................................................................................................................... 40 Monique Buising.................................................................................................................................... 41 Cristina Smet de Melo ........................................................................................................................... 42 Margreet Groenbos ............................................................................................................................... 43 Nanzz van Vliet ...................................................................................................................................... 44 Annemieke Bergsma.............................................................................................................................. 45 Esther Musch ......................................................................................................................................... 46 Marieke Flikweert.................................................................................................................................. 47 Ivo .......................................................................................................................................................... 48 Marianne Hutters-Dijkhuizen ................................................................................................................ 49 Lea Wuyts .............................................................................................................................................. 50 Karin Stolwijk ......................................................................................................................................... 51 Marloes Hendriks Wijdenes .................................................................................................................. 52 Annette* Akkerman .............................................................................................................................. 53

Sandra Lakebrink Op zoek naar de tovenaar!

In het woud van verbeelding zoek ik naar jou. Wie ben je dan? “Je bent de tovenaar,” zeggen ze. “Volg het glinsterende pad en je komt er vanzelf” hoor ik stemmen zeggen. Op dit pad kom ik de emotie-etende draak tegen, die ik eerst moet verslaan. Ze probeert me allerlei troep te laten eten, zoals zij zelf altijd doet. Wat een dik monster is het. Ik walg van haar. Gelukkig heb ik de moed om dat te doen. Ik roep wel de hulp van mijn dierenvrienden in. Zij zullen me nooit in de steek laten, omdat ik zoveel van hen houdt en heel goed voor ze zorg. Sommigen zeggen dat ik ze teveel verwen, maar dit verdienen ze vind ik. Dan kom ik de bemoeial tegen, die maakt me het leven zuurt. Zo lijkt het in de meeste gevallen wanneer ik hem tegenkom. Later blijkt hij best wel behulpzaam te zijn en worden we goede vrienden. Ik volg mijn pad en ondervind veel tegenwerkingen van buitenaf. De “pikkers” die mijn moed, kracht en vindingrijkheid willen pikken om het voor zichzelf te gebruiken. De goede fee van het Noorden geeft mij een beschermschild daarvoor. Het geeft mij energetische bescherming in de vorm van een blauwe en violette laag die als een beschermdeken om mij heen ligt. Hier kan niets en niemand meer doorheen zegt ze. Ik geloof haar. Verder ga ik, op zoek naar innerlijke wijsheid en geluk. In de verte zie ik al een streepje zonlicht, zou het daar zijn? De boze geesten van het Oosten lijken verdacht veel op mensen die ik nog ken van mijn aardse leven. Ze proberen mijn mooie deken af te pakken en erdoor heen te prikken, maar ik ben sterker en ga snel verder op mijn pad. Hulp komt als ik erom vraag van de lieve vriendin die mij knuffels geeft en groenten van haar land om aan te sterken, zodat ik weer verder kan. Eerst nog samen een kopje thee en een knuffel als afscheid. Ze wenst me veel succes en zegt dat ze in mij gelooft. Het emotioneert mij. Wanneer ik de volgende morgen opsta heb ik contact met mijn Hogere Zelf, het sterkt mij verder, en ik volg het pad richting de zonnestralen. Verder en verder ga ik. Het voelt als thuiskomen wanneer ik mijn doel heb bereikt. En de tovenaar… die zit in mij.

Inge Hulsker Sina straalt

Rif rent door de sneeuw. Ze maken met de klas een wandeling, omdat alles er mooi uitziet onder een witte sneeuwdeken. De juf heeft net zulke rode wangen als de kinderen, want ze duwt de rolstoel van Sina en dat is niet makkelijk door de sneeuw. 'Zal ik even duwen, juf?' 'Graag, Rif. Dank je.' Rif heeft geluk, want ze lopen vlak daarna het park uit. De stoep is sneeuwvrij gemaakt, dus daar rijdt de rolstoel veel makkelijker. Ze houden stil bij een standbeeld van een soldaat. Rif klimt op het voetstuk en schuift wat sneeuw van de schouder van de soldaat af. 'Geef mij eens wat sneeuw,' zegt Sina. Rif pakt nog wat sneeuw van het standbeeld en gooit het in Sina's gezicht. 'Koud!' gilt ze. Haar vriendin Jasmijn geeft haar gauw een handje sneeuw en Sina gooit het naar Rif. Meteen doet de hele klas mee aan een sneeuwballengevecht. Terug in de klas doen ze hun natte jassen en handschoenen uit. Ze leggen hun sjaals en mutsen op de verwarming. Iedereen wrijft in zijn handen. 'Mijn vingers zijn echt bevroren,' zegt Rif. 'De mijne ook,' klaagt Jasmijn. 'Straks vallen ze er af.' 'Mijn handen zijn warm, hoor,' zegt Sina. 'Hoe kan dat nou?' wil Rif weten. 'Laat eens voelen.' Jasmijn pakt haar handen. 'Ja, je hebt gelijk. Lekker warm!' 'Nou, lekker is het niet. Het komt door de ontstekingen,' legt Sina uit. 'Oh,' zegt Jasmijn. Ze blijft Sina's rechterhand vasthouden, want daar worden haar handen lekker warm van. 'Zijn jouw voeten dan ook warm?' vraagt Rif terwijl hij met zijn koude voeten stampt. 'Ja, die zijn ook ontstoken. Daarom kan ik niet lopen.' Sina zit soms in een rolstoel, maar soms kan ze gewoon lopen. Ze kan ook soms gewoon schrijven, maar nu bijvoorbeeld niet. Ze kan niet eens een pen vasthouden. Dus als de anderen iets moeten schrijven, komt de juf Sina mondeling overhoren. 'Dat is vervelend,' zegt Jasmijn. 'Maar fijn dat je het niet koud krijgt.' 'En dat je lekker rondgereden wordt,' zegt Rif. Sina glimlacht, maar ze zegt: 'Ik zal blij zijn als de ontstekingen weg zijn. Ik hoop dat de sneeuw niet te snel wegsmelt, dan kan ik ook door de sneeuw rennen. Koude voeten vind ik niet erg.' Rif pakt met twee handen Sina's linkerhand. 'Maar wil je ons nu nog even opwarmen?' Sina lacht. 'Ja hoor, warmte genoeg.'

Miriam Dubbeldam Druijff

Rózsa zit in haar kleine huisje naar buiten te staren met een grote pot thee en een bakje pepernoten voor zich. Grote vlokken sneeuw dwarrelen uit de grijze lucht naar beneden. Rózsa heeft een flinke hekel aan de winter. Vroeger als kind vond ze de winter nog wel leuk; lekker sneeuwballen gooien met haar vriendinnetjes maar sinds ze volwassen is vind ze er niets meer aan. Ze trekt haar dikke vest wat verder om zich heen in een poging warm te worden. Haar gedachten gaan naar een aantal jaren geleden toen ze nog gelukkig was met haar toenmalige man. Ze schudt de gedachten van zich af. Hij is het niet waard om nog maar enige vorm van aandacht aan hem te wijden. Na 5 jaar relatie met haar, bleek hij al 4 jaar een ander te hebben. Hij had zelfs een kind bij die andere vrouw verwekt. Op dat moment gaat haar mobiel. “Hé schoonheid, heb je tussen kerst en oud en nieuw toevallig ook vakantie” begroet Karel haar direct zodra ze opneemt. “Uhm ja maar ik denk dat ik maar ga werken, ik haat de winter,” antwoord Rózsa niet al te toeschietelijk. “Niets daarvan, je zorgt maar dat je 22 december je koffer hebt gepakt, dan gaan we samen de warmte opzoeken” negeert Karel haar mopperende woorden. Ondanks haar gevoel stemt ze toch in met het voorstel. Als ze nog een ruim uur hebben gekletst is het humeur van Rózsa weer omgedraaid in positieve zin. Ze heeft Karel voor die avond uitgenodigd uit pure dankbaarheid voor zijn vriendschap. Wat Rózsa dan nog niet weet is dat haar een grote verrassing staat te wachten die avond. Karel is stipt op de afgesproken tijd bij het huis van Rózsa aangekomen. Hij heeft voor deze gelegenheid een mooi paarsblauw pak aangetrokken en zelfs met stropdas. “Wat heb jij je opgedoft” begroet Rózsa hem lachend. “Voor zo’n mooie lieve meid als jij is niets teveel.” Hij kijkt haar liefdevol aan en vraagt of ze verkering met hem wil. Rózsa is helemaal overdonderd en kan even geen woord uitbrengen. Als ze weer wat bij haar positieven is, zegt ze volmondig “ja” en besluiten ze de afgesproken vakantie als verkeringssreis te bombarderen. Een halfjaar later vraagt hij Rózsa, in het bijzijn van al hun dierbaren tijdens een barbecue ten huwelijk.

Remda Spoelstra De popcornzwaan

Ik kruip in mijn teddystof gevoerde sprei en geniet van een knapperend haart vuurtje. Buiten loeit de wind om het huis. Als ik naar buiten kijk zie ik in de berm bij het Kieldiep een zwaan zitten. Zijn kop diep in zijn verenkleed gestoken. Het arme dier. Ik moet iets doen en sta op. In de keuken pak ik de grootste pan die ik kan vinden. Even later klinkt er een vrolijk plopgeluid. Met een pan vol popcorn stap ik in mijn klompen en duw met mijn ellenboog de deur open. De kou slaat me om de oren. De zwaan steekt zijn nek uit en blaast naar mij. Ik zet de pan op veilige afstand in de berm en gooi wat popcorn richting hem. Hij begint gretig te eten. “Zo hier moet je het eerst maar even mee doen,” zeg ik terwijl ik de laatste popcorn uit de pan schut. Door het raam zie ik dat de zwaan op de plek van de pan is gaan liggen. Fijn, nou heeft hij ook een warm plekje bedenk ik tevreden. De volgende drie dagen krijgt hij twee maal daags zijn portie popcorn en een warme plek. Tot op de vierde dag. “Ze hebben hem vanmiddag meegenomen” zegt mijn buurman, die aan komt lopen. “Ik heb de vogelopvang gebeld. De zwaan zat vastgevroren aan het asfalt.” Nog geen vijf minuten later heb ik de vogelopvang aan de lijn. “Ja, alles gaat goed, het is een wonder dat hij er zo goed uit ziet,” zegt een vriendelijke vrouw aan de andere kant van de lijn. Ik sla een zucht van verlichting. “Ik heb hem popcorn gevoerd.” “Dat is zijn redding geweest,” zegt een lachende vrouw terug. “Wanneer komt hij terug?” vraag ik hoopvol. “Hij komt niet terug, een zwaan is een sociaal dier en heeft andere zwanen nodig.” Teleurgesteld hang ik op, Ik zal mijn popcornzwaan nooit weer terug zien. Als ik op een ochtend in juni naar het Kieldiep loop om een emmertje water te halen voor de tuin, zie ik een zwaan. Hij komt dichterbij. Ik herken hem, het is popcornzwaan en hij is niet alleen. Trots kijkt hij mij aan, alsof hij zeggen wil “Kijk eens wat ik heb meegenomen, zijn ze niet schattig?” Vier kleine grijze pluizige zwaantjes zwemmen achter hun vader aan, gevolgd door hun moeder. “Prachtig” zeg ik ontroerd.

Carla Kooijman Warmte…

Ik zou het willen voelen, maar ik voel het niet! Ik zou willen dat hij het kon benoemen, maar hij kan het niet! Je bent 16 jaar oud. Iedereen die 16 is zet zich lekker af tegen zijn ouders, dat hoort erbij. Het is zelfs een gezond proces. Echt niet erg. Puberen, dat is zoals ze het noemen. Soms lijkt het of je opgesloten zit in je eigen hoofd. Je kan het met woorden niet vertellen en je kan mijn woorden vaak niet begrijpen. Het is alsof hij in China woont maar de Chinese taal niet machtig is. TOS (Taalontwikkelingsstoornis), dat is zoals ze het noemen…. Alles komt harder binnen bij je, je overziet het geheel niet, alleen maar details! Gek moet je daarvan worden. Het is alsof je een handwerklokaal in loopt maar dat is niet wat je ziet. Je ziet alleen zagen, beitels, lijmtangen, nietapparaten, tafels, stoelen. Autisme, dat is zoals ze het noemen…. Van Colombiaanse afkomst ben je, een prachtig kind, maar wat doet dat ertoe. Afgestaan door zijn biologische moeder, dat doet er zeker toe! Door ons gewenst, dat zeker. Net zoals je broer en zus. Alle drie zeer gewenst, familie van elkaar geworden, niets biologisch aan, misschien doet dat best pijn allemaal, maar vertellen doe je het niet. Geadopteerd, zo noemen ze dat… Je hebt een heel goed IQ. Dat is fijn, dat zou je zeggen, maar zo voelt dat niet. Hierdoor besef je goed dat je toch anders bent en dat wil je niet! Je ontkent ook gewoon dat je autistisch bent, dat weet je ook nog maar kort. Dat je geadopteerd bent weet je al je hele leven. Ook TOS hoort al jaren bij je, met al zijn beperkingen. Maar autistisch, nee, dat ontken je pertinent. Je kan het er ook gewoon niet bij hebben. PUNT. Het is moeilijk, er zit al genoeg frustratie in een puber. Een puber die TOS heeft is verbaal zo zwak dat hij het liefst scheldt, als het moeilijk wordt. Woorden die zoveel mogelijk pijn doen, maar die woorden doen allang geen pijn meer. En dan een geadopteerde puber die TOS heeft en daarnaast ook autistisch is. Het is zwaar, vooral voor jou: onze zoon! Warmte: wij voelen het voor jou. Geen idee of je het voor ons of zelfs voor jezelf voelt. Ik zou het wensen, liefst voor nu al, maar zeker voor de toekomst!

Sandra Hessels Brief aan jou

Als je klein bent, zijn de feestdagen een schitterende gebeurtenis vol lichtjes en cadeaus en gezelligheid. Als je groter wordt, komen daar allerlei verplichtingen bij, en gaandeweg doven er van al die lichtjes ook een paar. Het gemis is in die dagen niet groter, niet anders. En toch voelt het soms donkerder. Nog behoedzamer zijn om niets te zeggen wat het gemis voor anderen pijnlijker maakt. Geen herinneringen ophalen, ook al liggen die juist in deze tijd voor het oprapen. Weet je nog, toen we vorig jaar rond deze tijd... Tranen komen alleen nog wanneer niemand ze kan zien. Kwetsbaarheid verschuilt zich achter een kaarsenvlam en de pretlichtjes in de ogen van de kinderen. Het leven gaat verder in een sneltreinvaart en je kunt maar beter meerazen. Ik was bang dat jouw afwezigheid bij het grote diner dit jaar zou voelen als een holle leegte. Een zwart gat midden in de schitterend versierde huiskamer. Een stoel waar niemand mocht zitten, de stille vraag of er dan toch een bord moest staan. Of alleen een kaarsje. Een koude, kille waarheid waar niemand omheen zou kunnen. En waar toch niemand over zou praten. Jouw naam zou niet vallen. En juist die ochtend ontwaakte ik uit een droom. Waarin jij met mij had zitten kletsen. Over alles en niets. Speciaal opgetut voor het kerstdiner, helemaal blij dat iedereen weer bij elkaar zou zijn. Met jou erbij. Want waarom zou je er niet zijn, vroeg je met grote ogen vol onbegrip. Die avond aan tafel brandden de kaarsjes, speciaal voor de kinderen in kerstboomvorm. We waren er bijna allemaal. Er hing een warmte in het hele huis die alleen maar van jou afkomstig kan zijn geweest. Een onzichtbare, tevreden glimlach die als een zachte deken op ons neerdaalde en ons bijeenhield. En ook al zei niemand iets, ik wist het. Jij mist ons ook.

Sabine Alders-du Bosc Kilte

Het is stil. Op zoek naar het lichtknopje blijf ik staan bij de oude haard, waar zelfs nu nog de geur van verbrand hout omheen hangt. Rondom mij een wereld van verhalen. Inboedel zorgvuldig vergaard, ingekaderd tussen gedrapeerde zachtgele gordijnen en een warm ossenbloed-rode wand. Een overdaad aan huisraad met een flinke historie. Met verwondering bekijk ik de ramen. Je kunt er niet meer doorkijken. Bijzonder toch hoe de elementen een huis overnemen. Een groot mistig vlak met kronkelige stromen naar beneden. Je zou er zomaar een rivierengebied op een landkaart in kunnen herkennen. Mijn adem vormt bij elke uitademing witte wolkjes, bij elke inademing voel ik de zwaarte van de atmosfeer. Een koude rilling gaat over mijn rug, net zoals de riviertjes op de ramen, een kronkelstroom van boven naar beneden. Na verwondering volgt triestigheid. De ziel is uit dit huis. Er is zoveel te doen, zoveel op te ruimen, zoveel uit te zoeken, zoveel dat weg moet! ‘Weg moet’, dat doet zeer. Hier woonde iemand die mij dierbaar was, iemand die een leven creëerde als uit lifestyle magazines. Iemand die ooit bewondering oogstte. Mijn voeten voelen dof van de kou. Ik moet in beweging blijven! Ik kijk rond in de kamer, zoveel spullen, allemaal met zorg bij elkaar gezocht. Tjee, wat is het veel! Een leven aan kasten, kleedjes, banken, stoelen, schaaltjes, lampen, manden. Snuisterijen, hebbedingetjes, blikvangers in de vorm van lampen of prenten. Waar moet je beginnen? Het duizelt mij, ik plof op de bank … binnen een paar seconde veer ik weer overeind. Bah! Zelfs de bank, ooit een pronkstuk, is vochtig en ijskoud. Een ware ‘wake-up-call’! Géén tijd voor mijmeringen over vervlogen tijden. Kom op joh! Losmaken uit de mijmerstand. Dan hoor ik buiten stemmen. De hulptroepen stromen binnen. Één voor één in een gespannen uitgelaten stemming. Ze willen hier net zomin zijn als ik. Máár ze hebben zich voorgenomen er niet teveel over na te denken, gewoon doen! Wie wat zal doen is zo verdeeld. De dames buigen zich over servies, schaaltjes, potten en pannen. De heren zetten hun schouders onder het grotere sjouwwerk van bedden, banken, dozen en planken. En terwijl wij ons in het zweet werken, verdwijnt de grandeur van weleer in een grote afzetcontainer. Het huis raakt leger, de kilte maakt plaats voor harten vol warme herinneringen.

Rinske Oenema Afscheid

Geke bijt op haar lip, ze voelt zich niet op haar gemak. Ze had haar nieuwe blouse moeten aantrekken en haar haren moeten wassen. Misschien zelfs een klein beetje make-up op moeten doen, ook al heeft ze daar de pest aan. De kamer is somber en kil. Net zoals haar moeder. Haar gezicht is grauw, haar huid bijna doorzichtig. Dunne, witte haren liggen als een spinrag op het kussen. Grijsblauwe ogen staren in het niets. Een waterig zonnetje schijnt de kamer in en haar moeder sluit haar ogen. “Mamma”, fluistert Geke. In de doodstille kamer klinkt het oorverdovend. Haar moeder draait haar hoofd langzaam naar Geke. Het spierwitte kussen kraakt. Geke kijkt haar moeder aan en ademt diep in. Ze wil iets zeggen, iets waarmee ze de ijzige stilte tussen hen kan verbreken, maar ze weet niet wat. Ze hebben nooit samen kunnen praten en nu is het te laat. Er valt niks meer te zeggen. Zwijgend kijken ze elkaar aan. De zon kruipt weg achter een wolk. Geke schrikt als een ijskoude vinger haar hand raakt. Ze pakt de uitgestoken vingers en begint te wrijven. Langzaam verdwijnt de kou uit haar moeders hand en Geke neemt hem nog dieper in de hare. Geke’s keel trekt samen, haar ogen worden vochtig. Ze glimlacht flauwtjes als haar moeder zachtjes in haar hand knijpt en ze haar lippen ziet bewegen. “S… Sorry…”, klinkt het zachtjes. Het woord kietelt haar hart als een zacht lentebriesje. Geke trekt haar mouw over haar hand en veegt langs haar wang. “Het is goed, mam”, zegt ze met gebroken stem en ze herhaalt de woorden als een mantra. De zon is opnieuw doorgebroken. In het witte licht lijkt haar moeder een glazen engel. Een donkere wolk verdrijft de zon. Haar moeder trekt haar hand terug en sluit haar ogen. Een laatste warme zonnestraal vult de kamer. Geke begint te huilen, niet om het verlies van de moeder uit haar jeugd, maar om het gemis van moeder die ze net heeft leren kennen.

Maya de Weerdt (14 jaar oud)

Winter, je zou denken de fijnste en warmste tijd van het jaar. Behalve voor mij... Al 2 jaar lang lijkt het alsof iedereen om mij heen verdriet heeft of allang dood is. Ik weet niet hoe ik deze kerst moet gaan overleven... Woensdag “Eten!” Ik doe mijn oordopjes zuchtend uit en kijk naar het Duits leerboek op mijn bureau. Morgen heb ik een proefwerk van Duits, ik weet zeker dat ik een 1 ga halen. Met geluk een 2. Haltenaar zei, dat als ik zo door ging, dat ik die havo wel kon vergeten. Ik wil een muziekstudie doen in Utrecht en als ik dan geen havo heb dan kan ik dat wel vergeten. Mama roept nog een keer, nu geïrriteerd. “Ik kom!” Donderdag “Simon! Ik heb een 7,2 voor Duits! En jij?” Ik open zenuwachtig magister.“Wat?! Een 6,4! Misschien heb ik wel dyslexie en lees ik het verkeerd!” “Nee, gast! Het staat er echt! Wauw!” Even ben ik blij maar dan denk ik aan hoe het zou zijn als papa er nu was, hoe trots hij zou zijn. Ik mis papa, iedere dag opnieuw. Maar hij is er niet meer, althans niet letterlijk. Hij heeft altijd gezegd dat als hij dood zou gaan door de kanker, dat hij een teken zou geven dat hij er was en er zal zijn, ook met kerst, vooral met kerst. Vrijdag “Mam, dit jaar ga ik naar papa luisteren.” Mama kijkt me vragend aan.. “Dit jaar gaan we kerst vieren! We nodigen iedereen uit en we gaan het goed vieren, we gaan er een feest van maken inplaats van een begrafenis.” “Simon, je weet dat iedereen dat lastig vind, papa en tante Lanne zijn rond deze tijd van het jaar gestorven, dat weet je best.” Ik kijk mama aan, ik zie het verdriet in haar opkomen. “Mam ik heb een 6,4 voor Duits.” “Wat?! Simon! Dat is super goed!” Ze omhelst me van blijdschap, ik zie de tranen nu over haar wangen lopen , maar dan van blijdschap. “Dus”, zeg ik, “gaan we kerst vieren?” Zaterdag Na twee jaar sneeuwt het voor de eerste keer. Wacht, zou hij dat… Wauw! De sneeuw, dat was een teken van papa. Een teken die hij me altijd al zou geven. Ik heb voor het eerst in twee jaar zin in kerst, in het nieuwe jaar en zelfs een klein beetje zin in school. Een ding weet ik zeker: dit wordt een warme winter, een fijne kerst en een gelukkig nieuw jaar.

Reshma Sheoratan De andere kant van Kerst

Als een warme deken omsluit het mij. Het Kerstgevoel. Mooie lichtjes, lieve berichtjes. Dit jaar echter is er een ondertoon van kou. De warme deken verandert daar niks aan. Als een ijzige bries kruipen koude rillingen over mij heen. Het zijn de gevoelens van gemis. Van verdriet. Ik probeer ze van me af te schudden. Lukt niet. Zelfs met al het warms om mij heen weet de kilte haar weg naar mijn gedachten te vinden. Ik laat het maar toe.... Voor mij was Kerst altijd tijd doorbrengen met je dierbaren. Ze de aandacht geven waar je de rest van het jaar niet aan toe komt. Ik denk. Ik denk aan mijn vader. Mijn gedachten dwalen af naar vorig jaar, toen hij er nog was. En nog verder terug. Toen hij mijn leeftijd had. En hij volop in het leven stond. Er doemt een beeld in mij op. Van toen ik 6 was. En mijn vader zo groot leek. Vaak met een camera in de hand, omdat hij weer een moment wilde vastleggen. Mijn mondhoeken gaan een stukje omhoog. ‘We hebben toch mooie momenten meegemaakt hè.’ Eventjes lijkt het of de warme deken weer aan staat. 'Schud ‘t van je af!’, beveel ik mezelf terwijl ik mascara aanbreng. M’n ogen staan op standje overleven. 'Je zal er doorheen moeten vrouw.’ Ik besluit het te accepteren. Dat die ene speciale dierbare er gewoonweg niet meer is. Niet….meer….is….. Weer een brok in mijn keel. Wegzuchten, wegzuchten! Wonderwel lukt het me om de opkomende huilbui als een heftige wee weg te zuchten. Ik durf mezelf alleen niet in de ogen te kijken. Bang voor alle gevoelens die ik daarin zal zien. Ik doe het toch. Het doet pijn. Het doet pijn die ogen zo verdrietig te zien. 'Het is oké. Je voelt je zoals je je voelt.’ Inderdaad. Het geeft niks. Het ís ook prima om me zo te voelen. En net als een elektrische deken, komt er langzaam maar zeker een warmte over mij heen. Een fijn gevoel. Fijn omdat het niet erg is dat ik me zo voel. Fijn omdat dit ook onderdeel van mijn leven is. En fijn omdat ik mezelf toesta mij zo te voelen. Ik kijk nog een laatste keer in de spiegel. 'Dank je wel Pa. Dank je wel voor alles. Ik mis je. Ik denk aan je. Ik hou van je. En dat is helemaal goed zo.’

Lien van Horen GLOED

Vulcanus stookt het vuur op, Rico wendt zijn hoofd af. Alles ligt binnen handbereik: zijn slaapzak, een wegwerpbarbecue, een spiesje met schapenvlees, één met groente, een paar blikjes bier en… nee, het schuurt in zijn lijf. Alleen met zichzelf klom hij naar boven. Op het kampeerterreintje waren de eerste toeristen al. Beladen met camera’s, gekleed in thermisch ondergoed, elkaar overtroevend met spannende verhalen. Gidsen zetten tenten op en bereidden maaltijden voor. Rico liep het vluchtige vertier voorbij. Hij heeft geen camera nodig. Hij wil kijken, het spektakel ondergaan. Altijd zijn er onvermoede beelden, andere perspectieven, nieuwe inzichten. De rode gloed van geborgenheid. Dat het kleurenpalet uit maar enkele tinten bestaat, is een te simpele gedachte. Hoe langer je kijkt, hoe kleurrijker het schouwspel. Zijn vader nam hem al jong mee naar boven. Op zijn rug aanschouwde Rico de wereld. Het vals plat vol kleurige anemoontjes en gele klaprozen, vervolgens de klautertocht door het tropische woud en tenslotte de helling met de naar hars geurende dennenbomen. Op de plaats waar nu de toeristen bivakkeren, rustten ze. Maar niet lang. ‘Kom Rico, hier begint het pas.’ Hoger ging het. Net om de flank lag de plek met een magistraal uitzicht op de Volcán del Fuego. Hoe vaak hebben ze deze tocht samen gemaakt? Graag zou hij het broze lichaam van zijn vader op zijn rug tillen om nog één keer samen hier te zijn. Het zal nooit meer zal gebeuren. Hoe kan het dat hij op zijn vertrouwde plek een onbevredigend verlangen voelt? Een soort heimwee, hoe noem je zo’n gevoel? Weltschmerz, spleen, niets dekt de lading. Altijd was hij hier alleen, volledig alleen, volledig heel. Niet deelbaar. Onmogelijk om heimwee te voelen. In de stad waar alle leven zich afspeelt, voelt hij zich een bungelend touw. Daar wordt hij regelmatig overvallen door onrust. Hier, nietig als een minuscuul vuurvliegje, is zijn leven. De oneindige horizon, vaag geschetste dorpjes in het dal, ijle lucht. Als enige geluid een onderaards murmelen. De wolkenmassa rond de vulkaan breekt. In lange slierten trekt ze naar het Noorden. Met de wolken verdwijnt de melancholie. Rico voelt een arm om zijn schouders. Het donkert, gerommel klinkt vanuit een ondergrondse spelonk. Binnenin de krater smeedt Vulcanus zijn bliksemschichten. Het duurt niet lang meer. Rico steekt de houtskoolbriketjes aan, de gloed van de vulkaan kleurt het schapenvlees roder. Hij trekt een blikje bier open.

Christine Symaeys COOL !

Een winters-warm schrijfseltje. Blijf je bij klassiekers als zon en vuur, of verkennen we meer persoonlijk terrein? Waar loop jij warm voor? Of staat je passie in de koeling bij 'voor later, nu geen ruimte (voor mezelf)'? Hou je je vuur brandende? Waarmee stroomt, stuwt, gloeit jouw hartezon? Gezien worden. Hartelijkheid. Warme vonkjes van genegenheid, vrolijk heen en weer huppelend. Genieten in zwijgende communicatie. Je bent. Zo creëer je een warme gloed, golvend pulserend op jouw hartritme. Muizenissen verbranden tot ze letterlijk in rook opgaan. Bevrijdend. Kilte verdrijvend. Ruimte creërend. Leef je je diepste waarheid? Uit je jouw hoogste hartsverlangen? Smelten als sneeuw voor de zon, wie durft? Zó liefdevol omhelsd worden, zó teder, dat wat binnenin bevroren is vrijkomt. Jezelf verwarmend. Jezelf verbazend! Koestering was o zo ver weg. Zoveel warmte voelen dat tranen als vanzelf opdrogen, dat verdriet weer plaats ruimt voor vreugde. Kan je dat toelaten? Of hoor je allerlei stemmen die hun regeltjes nogmaals dik in de verf komen zetten? 'Ja, maar ...' 'Wat denken ze wel als ik hier zolang in deze omhelzing blijf?' 'Komaan ! Flink wezen ! Geen flauw gedoe, met huilen bereik je niets.' Oh nee?? Dan heb je nooit eerder de opluchting ervaren als eindelijk dat hele stuwmeer, vol opgekropte droefheid en pijnlijke herinneringen, fel stromend de dam doorbreekt en zijn bedding vindt. Durven huilen in een omhelzing betekent immers je veilig genoeg voelen om je kwetsbaar te tonen. Warm genoeg omhuld om smeltend jezelf te mogen zijn. Geen muren meer om je heen. Geen kilte. Je harteklop maakt een vreugdesprong. Hup. Nogmaals. Hop. Helemaal vrij en onbelast schakelt je kacheltje als vanzelf over van waakvlam naar aanmodus. Prettig spinnend, ronkend. Zonder CO2-vervuiling. Heerlijk! Het welzijn van anderen positief beïnvloeden is pure vreugde, telkens weer. Al te vaak immers merk je hoe koud je omgeving kan zijn, massa's ijspegels meedragend in hun hart. Deze pijnlijke splinters berokkenen zoveel leed: vernieling, kwetsende woorden en bewust verwonden van anderen. Nutteloos geweld met toenemende frustraties werkt verkillend. Alleen aandacht vanuit je kern brengt helend mededogen in een warmere wereld. Dat is wat Liefde doet. Dan gaat je hartje zingen. Haperend eerst. Na enkele valse noten hier en daar, produceer je uiteindelijk toch harmonie: één stem, één lied: warmte. Zing je mee?

Gerda Hulsebos Warme band

de vaalzwarte tatoeage in de plooien van oma’s vel over been verschijnt aarzelend bij het inschenken van de thee met warmrode wangen toont haar kleindochter de hare op het strakgespannen vel rondom de geboortemedaillon oma’s ogen verdwijnen stilletjes naar andere werelden aan de horizon, van navelstaren heeft ze nooit gehoord aanpakken moest ze want ‚Arbeit macht Frei’ bezwoer het ijzer van de poort waardoor ze tot op het bot ternauwernood ontsnapte ‚I love you,’ het inktzwarte heden schettert rondom Esther’s haast nog verse navel, oma’s rimpels verschuiven in een diepe zucht ‚hoe heet hij?’ oma huivert, wantrouwt nog steeds een naam… een klank, een geur doet haar soms nog vrezen, die poort naar het verleden Esther zucht, ze heeft reeds dit moment van waarheid tot op het bot gevreesd ‚ik hou van jou,’… liefdevol strijkt ze de plooien glad, die oma daarstraks nog in haar hoofd en hart had. Met ‚wil je nog thee?’ schikt Esther haar lot; de volgende keer neemt ze haar inktzwart-volgekerfde vriendje mee

Anneliese Vonk-van der Zanden Warmte? Welke?

Sneeuwvlokken dwarrelen langzaam naar beneden. Terwijl ik fascinerend omhoog kijk kan ik me zo voorstellen dat die vlokken, op het moment dat ze hun wolk verlaten, ontzettend genieten van hun langzame afdaling. Zachtjes landen ze op mijn muts en jas. Èn op het puntje van mijn neus. Het voelt als een lieve natte kus die ik zo mis. Het is koud, ik trek de sjaal strakker om mijn nek en de muts dieper over mijn oren. Even flink doorstappen, dan ben ik zo thuis. Op naar de Noorse Jøtel, mijn houtkachel, met ernaast een met hout gevulde mand, klaar om dadelijk flink op te stoken. Terwijl ik denk aan de warme kachel voel ik de ijsklomp in mijn lijf. Al stook ik zo meteen het behang van de muren, vreet mijn kachel al het hout met huid en haar op, de kou in mijn hart zal niet verdwijnen. Het gemis wordt in deze ‘zogenaamde’ feestmaand alleen maar groter en groter. Ik realiseer me dat als het mij zoveel pijn doet, wat moet dat dan doen met de mensen die helemaal niemand meer hebben, altijd alleen thuis zitten, zich afgesloten voelen van de rest van de wereld… Tuurlijk, we moeten zelf de slingers ophangen, dat proberen en doen we ook. Alleen die laatste maand van het jaar lukt het niet zo goed. Continue horen we om ons heen ‘het is zó gezellig’, ‘fijn hè, met z’n allen aan tafel’, ‘wij gaan in dat restaurant eten’, ‘ik moet nog cadeautjes kopen voor onder de kerstboom’, etc. etc. Voorheen viel het niet zo op maar als je alleen komt te staan, merk je pas echt op hoe druk iedereen het heeft met anderen en zichzelf. Dat is best heftig. De kou buiten vraagt om extra warmte. In de vorm van een bezoekje, of een arm om iemand heen, of gewoon met een welgemeende knuffel. In gedachten maak ik een lijstje wie ik deze dagen ga verblijden met een belletje of een bezoekje. Het mes snijdt dan van twee kanten. Thuis gekomen stamp ik de sneeuw van mijn schoenen, de wandeling heeft me goed gedaan! Later op de avond drink ik, voordat ik mijn bedje induik, mijn slaapmutsje. Die zorgt voor warmte in mijn lijf. De kachel zorgt op zijn beurt weer voor warmte op mijn lijf. Mijn hart moet echter nog wachten. Even de donkere maanden uitzitten. Voor nu welterusten.

Nadia El Khattabi Helende warmte

Een aantal jaar geleden was ik met mijn gezin in Marokko. Die zomer zou ik naar de Sahara gaan voor een traditionele zandhealing. De warmte van het woestijnzand zou heilzaam werken voor reuma- en rugklachten. Als reumapatiĂŤnt hoopte ik op enige verlichting. We reden urenlang door de woestijn met alleen maar droge vlaktes, waar geen mens of dier te bekennen was. Na twee dagen veranderde de woestijn in zandvlaktes en later in zandduinen. Eindelijk kwamen we aan in Marzouga, een klein dorpje aan de rand van de Sahara. De brandende zon scheen op de okerkleurige zandduinen en het uitzicht was magisch. Twee keer per dag gingen mijn man en ik naar de zandduinen om diep in de heilzame hete kuilen ingegraven te worden. Om twaalf uur was het enigszins vol te houden in het zandbad, maar om vier uur in de middag was het afzien. De brandende zon van wel 50 graden brandde uren op de kuilen. Hierdoor werd het zand in de kuilen meer dan gloeiendheet. Toen ik de eerste dag mijn slippers uitdeed en in de kuil stapte, gilde ik het uit van de pijn. Mijn voeten verbrandden in het zand. Het was alsof ik op hete kolen stapte. Binnen no time had ik mijn slippers weer aan. Ik raakte bijna in paniek. Totdat ik zag dat mijn man allang in zijn kuil ingegraven lag. Op dat moment wilde ik me niet klein laten krijgen. Hij had me immers al gewaarschuwd, dat het te heet voor mij zou zijn. Ik besloot met slippers en al in de kuil te gaan liggen. Langzamerhand gooide de begeleidende vrouw wat van dat gloeiend hete zand over mijn voeten en haalde voorzichtig mijn slippers weg. Zo heeft deze dame mij stukje bij beetje ingegraven. Alleen mijn hoofd was nog te zien. Ik kreeg het meteen benauwd, maar ik hield vol. Mijn mond werd net zo droog als de woestijn en de vrouw zette een fles water aan mijn mond. Na een paar slokken van het koele water werd mijn dorst gelest. Ze haalde de fles water echter niet op tijd uit mijn mond en ik begon te stikken. Door de waterfles in mijn mond en mijn armen levend begraven kon ik haar niet waarschuwen. Het had niet veel gescheeld of ik was er geweest. Niet door de hete kolen, maar door een klein beetje water.

Sandra Haafwee Bedrog

‘Onze bruine lichamen zijn bestemd voor een leven onder de zon.’ Nachtenlang echode die zin door Julia´s hoofd. Iedere vezel in haar lijf bevestigde de woorden van haar hartsvriendin. Een kus, Henk trok de voordeur achter zich dicht. Haar kinderen omhelsde ze stevig voordat ze hen op het schoolplein achterliet. Ze wilde het uitschreeuwen. Thuis pakte ze haar zomerkleren en toiletspullen in en rolde de koffer voor haar uit. De asfaltweg slingerde naar de baai die tussen rotsen lag ingeklemd. De turquoise zee omarmde het strand en klotste aan de zijkanten tegen de rotsen. Bandensporen leidden naar de zee. De sporen kwamen achter een vervallen houten gebouw vandaan waar tientallen trailers stonden gestald. Visnetten lagen achteloos op het zand. Alsof zijn leven ervan hing rende een krab naar zijn holletje in het natte zand. Ze snoof de zilte zee, trok haar slippers uit en peilde de temperatuur van het water. Met haar tenen tilde ze een stuk zeewier op en dacht terug aan de wedstrijden met haar broer. Wie het eerst een voorwerp met de tenen op kon pakken. Hij meestal. Roerloos lagen zee-egels tussen rotsspleten in het water. Ze vouwde haar strandlaken als een kussen en ging zitten op een vlakke rots, turend naar het hutje op het strand. Vier boomstammen met gedroogde palmbladeren als dak. Wat heeft een mens echt nodig? Een eindje verder verzorgde een pelikaan zijn verenkleed. De zon deed haar ontspannen. Als ze een poes zou zijn, dan zou ze nu spinnen. Het was net na tien en de zonnestralen prikten al in haar huid. Kinderen maakten met een stok figuren in het zand, terwijl moeders met elkaar praatten en lachten. Een oudere man en vrouw trokken in rustig tempo baantjes in zee. De hut bleek een strandbar en was opengegaan. Julia klauterde van de rotsen om haar strandlaken uit te spreiden in de schaduw van de Manzanillaboom. Het water in haar tas voelde lauw. Vanachter de bar gebaarde een rondborstige vrouw naar de kokosnoot in haar hand waar een kleurig rietje uitstak. Was dat Sisa? Ze baande zich een weg naar Julia toe door het mulle zand, tot een sirene haar volledige aandacht opeiste. Het doordringende geluid irriteerde Julia mateloos. Zwoele rust maakte plaats voor chaos. Gehaast drukte ze de telefoon wekker uit. ´Wat is er lief?´ vroeg Henk. Op de display van haar wekker stond: 9 uur vergadering hoofdkantoor.

Lien van Horen GLOED

E.M.L.A. (Edith) Eggenkamp

â&#x20AC;&#x153;Zum sehen geboren, zum schauen bestelltâ&#x20AC;? Ik zit mij te warmen aan de gezelligheid van anderen: bij het vallen van de avond langs de huizen rijdend naar de zacht verlichte ramen kijkend waar de lichtjes schijnen achter de gesloten gordijnen. Ik zit mij te warmen aan glimmend natte straten, langs verlichte winkels lopend, samen onder de paraplu. De handen diep weggestoken in de zakken van mijn wollen jas. Mijn stap regelend naar jouw pas. Ik zit mij te warmen aan een pakkend boek bij het schijnsel van de lamp met de hond aan de voeten en de kat op schoot, terwijl de pittige geur van koffie de kamer vult. Ik zit mij te warmen aan beslagen keukenramen dampende rookworst en gebakken cake. Een knusse film, gezelschapsspel, zachte wol in warme tinten, terwijl de behaaglijke kachel de kamer vult. Ik zit mij te warmen aan het koude winterbeeld dat schoonheid tovert en al wat lelijk is bekleedt met een glinsterende deken van minuscule edelstenen als fijn kristal Ik zit mij te warmen aan prettige gedachten, gedachten die zo door mijn hoofd heen glijden. Ik zit mij te warmen aan mooie herinneringen,

herinneringen die mij warm maken van binnen Ik zit mij te warmen aan vervlogen tijden, tijden een stuk vriendelijker dan nu Ik zit mij te warmen aan de gezelligheid in boeken in filmen van geuren van kleuren van klanken van gedachten van herinnering van toenâ&#x20AC;Ś Ik zit mij te warmen aan de gezelligheid van anderen; ik denk dat dit niet meer zal veranderen en dat ik dat altijd zal blijven doen.

Titia Schut

Recht in mijn hart Ik word wakker met de rand van het dekbed strak tegen mijn kaaklijn aan. Zonlicht straalt gefilterd door de dichte vitrage naar binnen. Het is een heerlijke dag in mei, maar ik heb het koud. De deur van de slaapkamer gaat zachtjes open en een hoofd verschijnt. Twee ogen kijken naar binnen. Het is haar laatste dag, schiet het door me heen. 'Oh, nee, je gaat zo meteen weg,' fluister ik. Ze komt de kamer binnen en nadert mijn bed. Wat is ze me toch dierbaar geworden in korte tijd. 'Ga niet weg. Blijf alsjeblieft. Ik kan niet zonder jou.' Mijn stem trilt. 'Dat zal best meevallen, hoor. En je weet het: je mag me altijd even bellen.' Ik knik in mijn dekbed. 'Heb je het koud?' vraagt Anneke. Weer knik ik. Ze loopt weg, maar een paar tellen later staat ze weer naast mijn bed. 'Til je dekbed maar even omhoog,' zegt ze. Dan legt ze voorzichtig een bundeltje op mijn bovenlichaam. Behoedzaam legt ze het dekbed weer neer. 'Blijf zo maar een poosje liggen, dan krijg je het wel weer warm.' Zoals altijd heeft Anneke gelijk. Binnen enkele minuten word ik warm van binnen en voor ik het weet heb ik het zelfs gloeiend heet. Rustig streel ik over de veloursstof van het bundeltje. Het is zacht als fluweel. Mijn hand wordt warm van het strelen. Ik blijf mijn hand maar bewegen en kan er niet mee stoppen. Ik ruik en snuif een subtiele geur op, heerlijk bloemig en fris. Tranen komen in mijn ogen. Ik voel me trots en dankbaar, maar ook ineens heel anders. Zo heb ik me nog nooit gevoeld. 'Nou, dag. Het ga je goed,' groet Anneke. Ik hoor haar amper, want ik ben vol van een nieuw gevoel. Ik wist het al, maar voel het nu opeens ook: ik ben moeder. Een diep gevoel van wat men moederliefde noemt stroomt warm door me heen. Het raakt me recht in mijn hart, mijn nieuwe moederhart. 'Dag, mam!' klinkt een stem. Ik schrik uit mijn dagdroom als een zoen op mijn wang belandt. Mijn hart warmt op zoals altijd als ik die stem hoor. Nog steeds, ook al is hij nu al ruim veertien jaar. Ik ben en blijf zijn moeder. Ik voel zijn warmte. Mijn zoon!

Ilse Lindeijer

‘Het klopt niet wat je zegt.’ ‘Wat maakt dat nou uit, je begrijpt toch wat ik bedoel?’ ‘Lieve Marleen, daar gaat het nu juist wél om. Als je iets zegt moet je het in de juiste context weten te plaatsen.’ Bij het horen van haar naam wist ze welke kant het op zou gaan. ‘Ooit gehoord van dichterlijke vrijheid Jan-Jaap?’ Over de rand van zijn bril keek hij zijn vriendin aan. Even kon hij zich niet herinneren waarom hij zich tot haar aangetrokken had gevoeld. ‘Ik erger me rot aan jouw onvermogen om feit en fictie vrijelijk naast elkaar te gebruiken. Niet alles in het leven is zwart-wit, Jan-Jaap.’ Een nauwelijks merkbare zucht ontsnapte zijn mond. Hij pakte de fles, vulde zijn glas met een flinke bodem, tilde het op en maakte er kleine draaibewegingen mee. ‘Kijk lieverd, dit goedje bevat niets meer dan vergiste druiven. Alcohol zorgt voor verwijdering van haarvaten, waardoor je wangen rood worden.’ Ze keek naar haar glas wat al een tijdje leeg was, een wrange nasmaak vulde haar mond. ‘Het kan ook zijn dat je een histamine reactie hebt waardoor...’ ‘Bla, bla, bla, Meneer de Doctorandus presteert het weer om een etentje volledig te verpesten. Van harte gefeliciteerd!’ ‘Schatje, hanteer de basisregels dan ook gewoon, dat moet zelfs jou toch lukken.’ Hij nam een slok van zijn wijn, leek zich in het geheel niet bewust van het mes wat hij zojuist in de rug van haar eigenwaarde had gestoken. Het trilde na tussen de andere exemplaren. ‘En kun je wat zachter praten, of zoek je weer publiek voor je “onewoman” show?’ Ze legde het bestek naast het bord neer, de kip in zoetzure saus onaangeroerd. ‘Goed Jan-Jaap, ik zal de verstandigste zijn. Ja echt, je gelooft het niet maar vanaf nu ga ik voor geluk in plaats van gelijk.’ ‘Liefje, wind je toch niet zo op. Het is nou niet dat ik iets onmogelijks van je vraag.’ Ze rechtte haar rug en haalde diep adem, dit moest in één keer goed uit haar mond komen. ‘Jan-Jaap Buitenkaag, hier houdt het op. Hoe je verdere leven ook mogen verlopen, het zal me werkelijk aan mijn derrière oxideren.’ ‘Och, vrouwke toch, derrières kunnen helemaal niet…’ De klap kwam harder aan dan ze had bedoeld. Langzaam bracht hij zijn hand naar zijn wang. De huid eronder gloeide.

Judith den Besten WARME LIEFDE

Zachtjes waait de wind Groene blaadjes fluisteren Van een nieuwe dag Stevig staat hij daar Met zijn wortels in de grond Bloeit de bloesemboom Takken laten los Bruin blad bedekt de bodem Druppels vallen neer Het houtvuur knappert Verandert de kille kou In warme liefde

Kelly Hagens

Andijviestamppot en twaalf potjes modder Er zit andijviestamppot op mijn mouw, aan mijn wang en in mijn linkersok. De kleffe drek met groene slierten kriebelt op mijn huid. "Gadverdamme, dit lust ik echt niet hoor, mama!" snauwt mijn vijfjarige zoon, nadat hij een minuscuul hapje van zijn bord heeft genomen, "ik wil frietjes!" Zusjelief van twee neemt even pauze van het onder tafel moffelen van een schepje stamppot. "Frietjes mama?" Ik zucht, terwijl ik mijn jongste telg wat puree in zijn vrijwel tandeloze mondje probeer te wurmen. Die knijpt zijn lippen stevig tegen elkaar, terwijl zusjelief ‘per ongeluk’ een klodder op de grond laat vallen. Terwijl mijn blik de smurrie volgt naar de grond, zie ik vanuit mijn ooghoek hoe het jongste ukkie allebei zijn handen in de stamppot wroet. Mijn geduld en mijn kalmte sijpelen nu in hoog tempo vanuit mijn gezonde verstand, langs mijn poriën mijn lichaam uit. Dat, of het is zweet van de inspanning. Ik voel hoe de jongste zijn stampothanden aan mijn wollen trui smeert als ik een blik wissel met zijn boze broer. Zusjelief maakt dankbaar gebruik van alle afleiding om een volgende schep in haar broekzak te verstoppen. Als ze merkt dat ik naar haar kijk, glijdt ze van haar stoel af met een lepel vol andijvie. "Plantje in mijn eten. Potje zetten, mama." "Ja! We zetten het bij de andere potjes van de blauwe supermarkt, misschien krijgen we dan eindelijk een moestuintje!" Ik kan een lach niet onderdrukken. "Tja, de zaadjes doen het bij ons nooit hè? Vorig jaar ook al niet. Ik denk alleen niet dat je gekookte groenten kunt planten, schatje." Mijn wijsneusje kijkt me aan alsof ik net de namen van de Ninja Turtles door elkaar heb gehaald. "Maar mama, jij hebt die zaadjes toch ook nog nooit geplant? Op school doet de juf die witte blaadjes wel bij de modder en jij gooit die altijd weg!" Al weken verzorgen we de moestuin in wording intensief. We geven water, zingen en zorgen dat ze kunnen groeien in het warme zonlicht. Mijn lach krijg spontaan concurrentie van mijn tranen als ik aan alle weggegooide ‘vochtvreters’ denk. Zusjelief houdt ondertussen haar lepel ondersteboven, terwijl ze terug naar haar stoel dribbelt. Ik geef het op. Even later zitten we met zijn vieren in de bank. Drie warme lijfjes tegen me aan. En een grote bak chips. Heerlijk.

Lennie de Man De warme jas

Waterstralen stromen over haar gezicht, maar het is alsof ze het niet voelt. In haar linkerhand klemt ze een tasje met toiletspullen en nog wat kleding, in haar rechterhand haar handtas en autosleutels. Terwijl ze het tuinpad afloopt, is haar blik gericht op een denkbeeldig punt in de verte. Een apart gevoel vanbinnen, een mengeling van euforie en angst. Toch weet ze zeker dat ze dit moet doen. Ze kijkt nog één keer achterom, stapt vervolgens in de auto en rijdt haar nieuwe leven tegemoet. Ze heeft hem zoveel kansen gegeven, maar zijn ego kon hij niet loslaten. Er zijn geen woorden meer, ze hebben elkaar niets meer te zeggen. Alles is gedaan, geprobeerd en gezegd. Na 27 jaar is het tijd om te gaan. Geen makkelijke beslissing, maar het moet. Geen makkelijke weg die voor haar ligt. Ze kent dit pad al. Daardoor weet ze ook dat ze ondanks alles, na verloop van tijd, gelukkiger zal worden dan ze in jaren is geweest. Waterstralen veranderen in tranen. Het eindpunt is haar nieuwe huis, na maanden van voorbereiding wachtend op haar definitieve komst. Er is behangen, gewit, schoongemaakt en alles voor een beginnend huishouden heeft een plekje gevonden. Ze heeft meubels voor een speldenprik gevonden op Marktplaats en veel spullen gekregen van familie, vrienden en collega’s, die haar een warm hart toedragen en haar na alle moeilijke jaren een plek gunnen waar zij eindelijk zichzelf kan zijn, waar ze zich weer thuis voelt. Als ze haar flat binnenstapt, blijft ze ademloos op de drempel staan. Er gebeurt iets met haar, maar ze weet niet goed wat. Ze voelt haar buik gloeien, haar handen worden warm en haar hart klopt vol verwachting. Ze ziet niet alleen haar huis, ze voelt het ook. Haar huis voelt als een warme jas, die haar als gegoten zit, die haar behaaglijk doet voelen en waarin ze mag schuilen. Dit gevoel heeft ze voor het laatst gehad als zevenjarig meisje toen haar vader nog leefde. Ze voelt de bevestiging in haar lichaam dat ze de juiste keuze heeft gemaakt. Het benauwende valt van haar af en ze haalt eindelijk weer eens opgelucht adem. Na vele jaren van omzwervingen is ze eindelijk thuis. Thuis bij zichzelf. Deze warme jas past haar uitstekend en ze verheugt zich op haar nieuwe toekomst. De glimlach van de toekomst breekt door haar tranen van het verleden door.

Maureen Hennep De Zee Der Gelofte

Maas was een doorgewinterde kapitein. Hij keek omhoog, de ochtend sliep nog. Voor ze zou ontwaken, was hij al op zee. Het was tijd, tijd om het donker in te ruilen voor de saffierblauwe gelofte. Hij wilde de wijde wereld in, alle zeven zeeën bevaren voor hij zijn laatste adem zou uitblazen. Naarmate het lichter werd, werd de drang steeds groter. Nog één keer bevoorrading inslaan voor de komende drie maanden en hij kon vertrekken. Maas tilde de dozen uit de auto, draaide zich om en liep naar zijn schip. Daar lag ze dan… als een mooie warme deken die hem maandenlang zou omhelzen, elke dag zou wiegen, gerust zou stellen met de mooie zorgeloze tonen van de zee. De ruimte van dit helder denken bezorgde een glimlach op zijn gezicht. Zijn spieren ontspanden, zelfs zijn laatste stappen naar het schip voelden als een hemelse wandeling. Daarna zou niets hem nog tegenhouden; alle trossen konden los. De kapitein begon zelfs nog te fluiten, een deuntje uit zijn jonge verliefde jaren. Hij voelde zich werkelijk verliefd, op de zee, de vrijheid en het voelde alsof de wereld hem opnieuw uitnodigde. Geen gezeur aan zijn hoofd, alleen nog stilte en de zee. Eenmaal op het schip geïnstalleerd deed hij nog een laatste controle op het benedendek en liep weer naar boven om de trossen los te gooien. Plots hoorde hij in de verte een schelle stem. “Maas, Maas!” Maas keek op en kneep zijn ogen samen tot een vlijmscherp spleetje. “Wel verdorie!” siste hij. Maas deed een snelle poging om zijn schip los te krijgen. De glimlach was inmiddels van zijn gezicht. Ogenblikkelijk veranderde zijn relaxte houding in een vlug geroutineerd handelen. Het gestalte van de vrouw werd steeds duidelijker. De vrouw zwaaide met een gefronste blik. Even stond ze stil en vervolgde haar pas richting het schip. De zon kwam al snel omhoog als een nieuwsgierig kind die over zijn schouder mee wilde kijken. Ook de zee begon aan het schip te trekken. “Maas, Maas!“ De stem kwam dichterbij en klonk inmiddels als de hoorn van zijn schip. Maas gaf nog steeds geen antwoord. Hij kreeg het touw niet los, verhit, al rukkend en vloekend gaf hij er een klap op. Hij wilde weg, los van dit land, los van deze vrouw die hem in een wurggreep hield, net als het dikke, ruwe touw.

wordt vervolgd.

Ellen Geven Winternacht

Shit, denkt Marloes. Ze had er op gerekend dat ze vannacht onderdak zou hebben. Misschien moet ze haar vriendin terugbellen, haar de situatie uitleggen. Dat Ankie onverwachts een avondvergadering heeft, staat een nachtje slapen niet in de weg. Waarom komt ze er niet rond voor uit, dat ze dakloos is? Moedeloos zet ze haar rugtas neer op een stadsbankje en overweegt de mogelijkheden. Dankzij wekelijkse logeerpartijtjes bij haar gescheiden ouders heeft ze tot nu toe slechts een paar nachten buiten doorgebracht. Verschrikkelijk. Gelukkig heeft ze vrienden en kennissen verspreid door het land, maar de trein kost geld en het is steeds een heel geregel. Ze is het verkassen meer dan beu. Stram staat ze op en loopt door de verlaten straten. Bewegen is goed, er komt weer gevoel in haar koude voeten. Morgen thee gaan drinken bij oma in het verpleegtehuis, haar mobiel daar weer opladen. Oma suft vaak weg in haar sta-op-stoel, zal het niet eens merken als Marloes ook even haar ogen sluit. Op een parkeerplaats staat een bestelbus met de belettering â&#x20AC;&#x2DC;Busje huren?â&#x20AC;&#x2122; gevolgd door een telefoonnummer. In een opwelling probeert ze of de zijdeur open is. Warempel. Ze gluurt naar binnen, ziet spanbanden en verhuisdekens liggen. Schichtig kijkt ze om, aarzelt niet langer, gooit haar rugtas naar binnen. Ze kruipt op en onder dekens, maakt zich klaar voor de nacht. Het is nog erg vroeg om te gaan slapen, maar om de batterijen te sparen, doet ze meteen haar zaklantaarn uit. Na een paar uur woelen, merkt ze dat er beweging is. Het busje rijdt. Van schrik houdt ze haar adem in, om dan te bedenken dat er niks aan de hand is. Als de chauffeur haar ontdekt, zal hij haar hoogstens uitschelden en wegjagen. Het wordt behaaglijk warm. De motor produceert een rustgevend geluid. Een toestand van waken en dommelen volgt. Dan is het stil. Een poos blijft ze roerloos liggen. Als ze voorzichtig de zijdeur opent, ziet ze dat het busje zich in een garage bevindt. Door een raam schijnt wat licht naar binnen. Ze heeft geen flauw idee waar ze is, kruipt terug als een mol in zijn veilige hol. Zaklantaarn en smartphone houdt ze binnen handbereik. Het alarm zet ze op zes uur. De nacht omarmt haar. Behaaglijk fantaseert ze onder de grijze dekens over een sprookjeskamer. Hij hoeft niet groot te zijn.

Willy Driessen Zuurstof

Door een kier ziet hij ze weglopen. Mama kijkt nog even om, dan pakt Arie haar arm en loopt ze verder. Hij rammelt aan de deur. Door het raampje boven de werkbank valt net voldoende licht om een oude gereedschapskist te vinden waarop hij kan gaan zitten. Alles was veranderd. Kort nadat papa was doodgegaan, was Arie bij hen komen wonen. 'Je nieuwe papa,' had mama gezegd. Nou, mooi niet! Arie was een kwal. Hij krijgt het koud. Hij trekt aan zijn te korte mouwen en rilt. Onder de werkbank ligt een deken, uit de oude hondenmand. Hij wikkelt de geruite lap om zijn schouders en probeert zo stil mogelijk te zitten. Hij legt zijn hoofd op zijn opgetrokken knieĂŤn. In de verte ziet hij papa aan komen lopen, Boris springt rond zijn voeten en blaft naar de overvliegende eenden. Papa lacht en tilt hem hoog boven zijn hoofd, zwaait hem in het rond. Hand in hand lopen ze verder tussen de weilanden. Hij wordt wakker, zijn rechterbeen is van de kist afgeschoven en met een klap op de grond beland. Hij voelt de kou door zijn lijf trekken, hij klappertandt. Als ze nog lang wegblijven, vriest hij misschien wel dood. In de hoek van het schuurtje ligt een flinke stapel hout. Weifelend pakt hij er enkele plankjes af en legt ze op een hoopje. Zorg dat er genoeg lucht tussen zit, zei papa altijd, vuur heeft zuurstof nodig. Bovenop komen de dunste spaanders. Hij voelt in de zak van papa's oude stofjas. Dan strijkt hij een lucifer af, maar het vlammetje waait uit. Nog een lucifer, hij gaat met zijn rug naar de schuurdeur zitten. De houtjes vatten vlam, hij blaast zachtjes zoals hij papa altijd zag doen. Langzaam loopt het vuur verder naar de wat dikkere plankjes, de vlammen worden groter. Boven het vuurtje wrijft hij in zijn handen, zijn gezicht begint te gloeien. Hij gooit er nog wat plankjes op en kijkt tevreden toe hoe het vuur groter en hoger wordt. De oranje vlammen flikkeren en kraken, happen steeds meer hout. De hoogste hebben inmiddels het schuurdak bereikt, stinkende donkergrijze rook vult de kleine ruimte. Hij begint te hoesten, zijn ogen prikken. Hij zakt op zijn knieĂŤn en probeert adem te halen door de kier langs de deur. In de verte ziet hij papa en Boris.

Jacques Povée

De brede klapdeuren zwaaiden open en voor een seconde dacht hij dat heel de wereld voor hem lag. Kingston Road met daarachter de maisvelden van de Middleborough. Aan de horizon lieten de hoogste boomtoppen van het Northmiddington forest zich zien en een scherpe waarnemer had het kasteel van de Dickinsons met haar ronde torens kunnen aanwijzen. Het landschap werd denkbeeldig in tweeën gesneden door de provinciale weg naar Galagher city. Ooit was dit zijn thuis geweest, de velden, de wegen, de straten. Hij kende de boeren en de arbeiders, maar ook de pooiers van het rode district. Hij had zich goed staande gehouden in de wildernis die de maatschappij vormde, tot het moment dat het fout liep. Achteraf was hij altijd bang geweest voor dat moment. Niet dat hij er vierentwintig uur per dag mee bezig was geweest, nee, daarvoor had hij het te druk gehad met zijn zaakjes. Zijn vader had regelmatig geroepen dat er niets van hem terecht zou komen, te impulsief, te egoïstisch en zonder normen, zonder waarden. Precies zijn opa. Die was ver over de zestig geweest toen hij uiteindelijk vrij kwam. De geur van linoleum bereikte zijn neus en heel even was hij terug op school. Wiskunde van meester Robert, de dansavonden met Melissa en de zaterdagnacht op Lime Hill. Eerst naar de film en dan nog wat zoenen op de heuvel. Ja, dat waren de beste jaren geweest, vol onwetendheid, eigenwijsheid en misschien wel ontkenning. Moeder was vertrokken toen de zoveelste depressie het laatste beetje hoop verdronken had. Ze had drie kinderen achtergelaten bij een gemene klootzak met een slechte dronk en langzaam was de nacht van de afrekening dichterbij geslopen. Toen vader voor de zoveelste keer met zijn riem in zijn hand bij de achterdeur stond was het geëscaleerd. Definitief. Nu stond hij hier, voor de grote klapdeuren. Achter het veiligheidsglas lagen niet Kingston Road of de maisvelden van de Middleborough. Achter die deuren lag zijn eigen wereld waar hij al ruim dertig jaar doorgebracht had. In tegenstelling tot de kille wereld daarbuiten had hij hier wel de warmte gevonden die hij zo gemist had in zijn jeugd. Ook al was het hier geen Disneyland, de mannen begrepen wel waar hij vandaan kwam en wie hij was. Hij liep de eetzaal in en pakte een dienblad van de stapel. Op het bordje bij de grote pan stond alleen ‘Warme hap.’

Brenda van den Brink Geheim in de woestijn

Omringd door stilte, hoge rotsen, uitgestrekte gekleurde zandvlakten loop ik op blote voeten door de eindeloze woestijn. Met slippers in de hand, soms nodig voor een stenige ondergrond. Het is warm, de zon prikkelt op mijn huid. Afstanden zijn niet meer te schatten. Doen er ook niet meer toe. Ik hoef nergens heen. Volg mijn gedachten. Lopend in de sporen van kamelen zie ik de afdrukken van een baby kameel ernaast. Poezenpootjes die blijkbaar naast elkaar optrekken tot ĂŠĂŠn van de sporen op de rotsen verdwijnt. Om even later weer naast de ander te lopen. Mijn jagershond, een silhouet bovenop een zandduin, ver weg, als een koning zijn rijk overziend, onderzoekt de omgeving. Hij steekt zijn neus in de wind en volgt de reuk. Boven mij zie ik uitbundige groene struikjes hangen. Ik waardeer hun overlevingsvermogen, soms acht maanden of langer zonder water in een rotsspleet. Het is mijn keuze om in de woestijn te wonen, om dagelijks op blote voeten te wandelen naar verre dromen. In de woestijn raken mijn dwingende, overheersende gedachten op. Stilte, rust en vrede met wat er is. Met verwondering kijk ik naar een natuurlijke steen compositie. Twee mensen voorstellend, elkaar innig omarmend. Een hartje dat zomaar op mijn pad ligt. Ik pak het, koester de vorm in mijn hand om later in mijn tas te laten glijden. Eenmaal thuis vind ik een verzameling schatten met verschillende verhalen. Een artefact van vuursteen, misschien een pijlpunt? Je kunt het ook als mes gebruiken want de snijrand is vlijmscherp. Loop ik in de sporen van de jagers uit de steentijd? Was dit altijd woestijn of zijn er tijden geweest dat er begroeiing was? Nu zie ik ook het spoor van groene struiken waar water overvloediger aanwezig is dan op de lege vlakte ernaast. Ik weet, deze woestijn draagt een groot, niet waarneembaar geheim. Op het oog een droge warme vlakte met hier en daar een struikje. Echter, vroeger, werd deze woestijn regelmatig overspoeld door een zee. Sediment gesteente is op de rotsen te vinden. De grootste schat is dat er nu water, overvloedig en onzichtbaar aanwezig is. Een prehistorisch water reservoir ligt onder mijn voeten, leven brengend naar miljoenen mensen. Als overdag de zon ongenadig brand wijst niets op deze ondergrondse bron met zoet water. Alle vooroordelen en veronderstellingen verdwijnen, want niets is wat het lijkt in deze dorre, droge, warme woestijn.

Trijntje Bos Sanne

Teer en klein ligt ze daar in de couveuse, hun lieve Sanne. Zevenentwintig weken was ze toe ze geboren werd. Inmiddels is ze ruim negenentwintig weken oud. Vera wordt overspoeld door liefde voor hun kleine hummeltje, als ze haar daar ziet liggen. Voorzichtig neemt ze Sannes kleine handje in die van haar en even gaat er een oogje open. “Hallo, lief meisje mama is bij je. Papa komt er ook zo aan.” “Papa is er al”, hoort ze naast zich. “Hoe is het met ons kleine meisje?” “De artsen zijn positief. Straks mag ze uit de couveuse om te drinken.” Hans en Vera staan nog vertederd naar Sanne te kijken, als zuster Inge met een flesje melk komt aanlopen. “Mevrouw Smit, hier heb ik het flesje voor Sanne. Houd haar maar dicht tegen u aan, dat is goed voor haar.” “Kom maar bij mama kleine meid.”voorzichtig neemt Vera haar dochter over van zuster Inge. Al die draadjes aan dat piepkleine lichaampje maken het lastig om Sanne vast te houden. In het begin was dat voor haar en Hans wel erg wennen. Nu zien ze alleen nog maar hun prachtige dochter. Als Sanne de fles bijna leeg heeft komt de dokter zijn ronde doen. “Hoe is het met Sanne vandaag? Ik zie in het dossier dat ze het erg goed doet! Het beademingsapparaat staat al heel laag afgesteld, wat betekend dat Sanne eigenlijk al helemaal zelf ademt. Ik denk dat het tijd wordt om haar van het beademingsapparaat af te halen en haar zelfstandig te laten ademen. Als dit een paar dagen goed gaat mag ze wat mij betreft lekker mee naar huis. Ze is in de afgelopen twee weken ook goed gegroeid. Het gaat bovenverwachting goed. Hans en Vera weten even niets te zeggen, ze kijken de dokter alleen maar met tranen in hun ogen aan. Dit hadden ze nu nog niet verwacht. Natuurlijk zijn ze wel blij met dit nieuws, maar dat ze zo snel al mee naar huis zou mogen hadden ze echt niet gedacht. Stiekem vinden ze het best een beetje spannend om hun kleine meisje mee naar huis te nemen. Vier dagen later is het zover, Sanne mag mee naar huis! Lekker warm aangekleed ligt ze in haar reiswiegje, klaar om mee naar huis te gaan. Hans en Vera bedanken de verpleging voor alle goede zorgen, dan lopen ze de afdeling af de toekomst tegemoet.

Ghislaine Cals Gloed

De warme bubbels kruipen langs mijn rug omhoog. Een rilling gaat door me heen. Mijn oude lijf gaat niet meer zo snel als vroeger. Ik word strammer en stroever. Met sauna en hete baden probeer ik het soepel te houden. Zodat ik vooruit blijf komen. Want dat is belangrijk. Verder gaan, niet stil staan. Na een paar minuten stoppen de bubbels. “Ik druk wel op de knop” hoor ik. Cor? Ik kijk opzij. Nee natuurlijk is het Cor niet, Cor is dood. Deze man is ook mooi grijs, met bakkenbaarden en woeste wenkbrauwen boven vriendelijke ogen. Ha, daar zijn de bubbels weer, ik laat me meenemen in één van de bellen. Hij neemt me mee naar buiten. Daar heeft de gure grijzigheid plaatsgemaakt voor de zon, het is warm. Ik zie ons liggen, op twee strandbedden. Cor naast mij, in de ene hand een boek en zijn andere hand rust zacht op mijn been. Een handdoekje over zijn middel en kruis, om niet te verbranden. Ik op mijn buik met mijn hoofd rustend op mijn handen. Mijn handdoek ligt op mijn achterwerk. Ik vind naaktheid alleen in de sauna’s en de baden prettig. Cor kijkt op van zijn boek en lacht naar me. Een lach vol liefde. 35 jaar. Voorbij. Ik kan niet.. De bubbels stoppen weer en ik ben direct terug. Voorzichtig stap ik uit het bad. De wenkbrauwman steekt een steunende hand toe, maar ik negeer die. Ik kan het zelf. Het moet. Nina zou meegaan, maar ineens kon ze toch niet. Zo druk, met haar eigen bedrijf. Ik zie het wel. Geen tijd gehad voor kinderen. Ik hoopte het natuurlijk wel. Ik had graag oma willen zijn. Veel van mijn vriendinnen zijn het, ze praten er de hele tijd over. Dat ergert me. Maar natuurlijk omdat ik het ook zo graag wilde. Ik moet het loslaten. Nog een rondje infrarood, daar knapt mijn lichaam zo van op. De warmte gaat langzaam mijn lijf in, maakt wat stroef is soepel. Maar voor hoelang? De stroefheid zit in mij. Als ik bij de balie kom om te betalen struikel ik. Een arm houdt me tegen. Cor? Ik kijk met betraande ogen opzij. De vriendelijkste ogen die ik sinds lange tijd zag. Borstelige wenkbrauwen erboven. Er gaat een warme gloed door mijn lijf. Een zucht ontsnapt mij.

Ron Hoogland

Bewonderend staar ik naar het kostbare kleinood in mijn handpalmen. Een grillig ritme dansend lijkt het een eigen leven te leiden. Ik weet echter dat ik het uit handen zal geven. Het geeft niet. Het is het enig juiste. De storm op het plateau is ijzig en scherp. Pluimpjes schieten van mijn lippen. Soepel doorkruis ik manshoge sneeuwhopen. Ondanks heftige valwinden die wervelend mijn naakte lichaam geselen, voel ik geen koude. Mijn helderblauwe ogen aanschouwen het kraakheldere uitspansel. Myriaden sterren twinkelen hartverwarmend schoon. Moge Hij mij vergeven. Kome wat kome, denk ik gelaten. Daar ligt mijn bestemming. Voor de ondiepe grot liggen besneeuwde boomstronken, maar geen barricade houdt mij tegen. Geef mij kracht voor deze daad, teerbeminden, bid ik zacht tot mijn dierbaren. Als een schim glijd ik daarna door de stapel. De ruimte wordt schaars verlicht door maanlicht dat over de stronken schijnt. Op de vloer liggen botjes en wat rauw vlees van een klein dier. Mijn gestalte werpt groteske schaduwen op de rotswanden. Een naakte man, vrouw en twee kinderen drukken zich angstig tegen de achterwand. Hun lichamen glimmen lichtblauw. Ondanks de beschutting van de grot moet de bijtende vrieskou vreselijk zijn. Echoënd weerklinkt hun klappertanden en verschrikt gefluister door de grot. “Wees niet bevreesd! Ik breng slechts een geschenk.” Ik pak stronken en kleine takjes die ik over twee hoopjes verdeel. Knetterende vlammetjes glijden van mijn gespreide handen tussen het droge hout dat direct opgloeit. Langzaam wolkt behaaglijke warmte door de grot. “Het vuur der goden is het uwe.” De man in het gezelschap lijkt zijn vrees enigszins te overwinnen en kruipt grommend op handen en voeten naderbij, zijn uitgestoken handen warmend. “Zie en leer,” zeg ik geruststellend. Ik pluk haar van zijn berenvel, leg het samen met de kleine takjes op het andere hoopje. Dan raap ik twee keien op en sla ze tegen elkaar. Vonken schieten naar het hoopje. Krachtig blaas ik totdat roodgele vlammen omhoog schieten. Schoorvoetend komen nu ook de anderen, elkaar omarmend, rond het vuur staan. Dankbaar kijken ze mij met rood opbloeiende gezichten aan. Plots voel ik de warmte van glijdende tranen en slik moeizaam. “Gebruik dit om u te warmen zoals ik, Prometheus, de koude lichamen van de mens heb verwarmd met levensadem.” Wanneer ik naar buiten treedt, lijkt de kale vlakte voor mij minder kil dan voordien. Zo is het goed, denk ik als ik ter beoordeling omhoog stijg.

Mirjam Schwiening Oog om oog

Kevins ogen screenen de ruimte. Wat een losers weer, vandaag. Dikke, zwetende mensen in slecht zittende sportkleding. Met een tik stelt hij de crosstrainer zwaarder in. Zijn benen brengen zwoegend de pedalen in beweging. Zweetdruppels bevlekken het bedieningspaneeltje tussen zijn handen. Sneller. Adrenaline pomt door zijn aderen. Spieren bollen op. Zwarte sterren dansen voor zijn ogen. Hij knijpt zijn ogen dicht. Toch verschijnt ze weer op zijn netvlies. Haar hooghartige gezicht, die tronie met het perfecte gebit. Glanzend haar, modieus asblond gekleurd. Superieure blik vanachter een hip montuur. 'Dat mens heeft me niet eens een kans gegeven' knarssetandt hij. De vrouw naast hem werpt een argwanende blik opzij. Met een sprong verlaat hij het fitnessapparaat en spuugt een klodder rakelings naast de voeten van zijn buurvrouw. Haar ogen prikken in zijn rug als Kevin koers zet richting de douches. Wat een dag, gisteren. Hij had zich nog wel zo goed voorbereid op de auditie. Alles voor niets. Zijn nieuw aangeschafte outfit. De uren die hij met behulp van Youtube geoefend had. Hij heeft niet eens het lied dat hij voorbereid had af kunnen zingen! Al na het tweede couplet, toen hij net lekker uit wilde gaan halen om het ruwe randje in zijn stem te laten horen, hief die tang haar hand. 'Bedankt hoor' zei ze minzaam. 'Je klankkleur is me niet warm genoeg'. In één klap liet zij zijn wereld instorten. Nou, nog maar even een saunaatje pakken. Hij nadert de doodlopende gang waar de sauna gevestigd is. Goedkeurend stelt hij vast dat er slechts één paar slippers voor de cabine staat. Hij werpt een blik door de glazen deur naar binnen. Zijn lijf reageert meteen, zijn adem stokt. Ze is het. Met gesloten ogen zit ze daar, ontspannen te genieten. Zij wel. Zijn bloed begint weer te koken. Zonder te twijfelen verschuift hij een zware gangkast, gevuld met afgedankte dumbbells, enkele meters. Ze heeft erom gevraagd. De bovenkant past net onder de klink van de saunadeur. Als in slowmotion gaat zijn hand naar de temperatuurregelaar. Dan draait hij de knop door naar 110 graden. Even later geselen hete stralen zijn rug. Fluitend droogt Kevin zich af. 'Tot morgen,' groet hij het baliemeisje. Buiten is het gaan sneeuwen. Hij trekt zijn muts diep over zijn oren en diept zijn fietssleutel op uit zijn binnenzak.

Ria Roels-Rademakers

Gevallen engel Met moeite ontworstelde de dag zich uit de armen van de nacht. Het was een sombere winterochtend. Een witte veer dwarrelde naar beneden, ving een glimp van het licht van de lantaren, waardoor hij even oplichtte, voordat hij geruisloos op het tuinpad viel. De engel volgde een paar seconden later. Niet sierlijk, niet geruisloos, niet zoals je van een engel verwacht. Het was meer of een grote, witte vogel met een lamme vleugel op het dakje van de schuur kwakte. Een wirwar van witte veren, witte lappen, blote voeten. ‘Au, verdomme!’ Het klonk niet als engelengezang. Ik zette mijn mok thee op het aanrecht, sloeg een sjaal om en ging naar buiten. De engel worstelde nog met haar vleugels en gewaad. Ik zag dat de voeten smerig waren en haar knieën rood geschaafd. ‘Verdomme, vervliegens, vervlogens.’ Het gemopper werd luider. ‘Kan ik je misschien helpen?’ Onder de vleugel kwam een paar woedende ogen tevoorschijn. De engel schikte wat aan haar kleren, zodat de geschaafde knieën bedekt werden. Ze klapwiekte haar vleugels naar achteren en schudde met haar hoofd. Een bos rode krullen golfden over haar schouders. ‘Het was die stomme Gaby. Hij heeft geduwd terwijl hij wist dat ik een gescheurde vleugelpin had. Kijk nou eens hoe ik er uitzie. Verdeerd, verkriekt, verdomme!’ Ik keek het tafereeltje een poosje aan. Wat moet je met een neergestorte engel? ‘Jij bent toch een mens?’ ‘Ja, ik ben een mens, jij bent een gevallen engel? Heb je pijn? Kan ik iets doen? Als je niet zo boos tegen me doet en me uitlegt wat er moet gebeuren, komen we misschien een stapje verder.’ Ze nam me onderzoekend op, de ergste boosheid leek te zijn overgegaan in nieuwsgierigheid. ‘Kun jij mijn vleugel fatsoeneren? Zo kan ik toch niet vliegen? Ik kan hier moeilijk op dat dak blijven liggen, voor je het weet staat er een horde scholieren die selfies wil maken met een geknakte engel.’ Ik hielp haar van het dak af, ze was verbazend licht. In de keuken waste ik het vuil van haar koude voeten en depte haar geschaafde knieën. Met een fijne naald naaide ik veertje voor veertje op zijn plaats. Ik gebruikte satépinnen om haar vleugel te spalken. Trots en met een warm hart heb ik haar nagekeken toen ze wegvloog. Ik zal dit nooit aan iemand kunnen vertellen, wie zou het geloven?

Eline de Maat 12 jaar Smeltend warm

Jouri raakte met zijn blote teen het hete zand aan, en trok die meteen weer terug. “Ik zei toch dat je het niet zou durven”: riep Laura spottend. Ze stonden bij de oase die het dichtst bij hun dorpje lach. Woedend keek Jouri zijn zusje aan, en stampte opeen met zijn hele voet in het door de felle zon kokend, hete zand. Met een schreeuw trok hij zijn voet terug en doopte zijn voet in het koele water, dat door de schaduw van de bomen niet verwarmd kon worden. Laura lachte en Jouri spetterde haar nat. Opeens keek Laura geschrokken en bang naar iets achter Jouri, hij wilde zich omdraaien, maar voelde een harde klap tegen zijn hoofd. Alles werd zwart. Jouri werd met een gil wakker. Hij keek om zich heen. Hij lag nog steeds in de stinkende cel naast Laura. Waarom waren ze ook opgepakt door die stomme rovers. Het was inmiddels een jaar geleden dat ze, zijn moeder, zijn zusje en hij, uit Europa naar deze verstikte woestijn waren verhuist, en nu lagen zijn zusje en hij op een kriebelende stro zak, in een cel waar het nog warmer was dan buiten. Hij lag zich dood te zweten! Nee zo kon het niet, niet nu, Laura was pas negen. Ze moesten hier weg, weg uit deze warme stinkende cel. En snel ook. Jouri stond op en liep naar het kleine raampje met tralies ervoor, en voor het eerst raakte hij het ook echt aan, hij merkte tot zijn verbazing dat de spijlen helemaal niet goed vast zaten. Opgewonden trok hij de slapende Laura van haar stro zak. Nu of nooit was zijn enige gedachte. Snel legde hij Laura zijn niet goed uitgedachte plan fluisterend uit. Samen liepen ze naar het raampje, Jouri trok één voor één de spijlen eruit en legde ze zachtjes op de grond neer. De warme wind blies in hun gezicht, en ze wurmde zich één voor één door het kleine raampje.

Petra van Engelenburcht Een Warme Kerst.

Anton de Wit springt op en slaat geërgerd op het raam. ‘Flikker nou eens op, stom beest!’ Verontwaardigd trekt de oude man zijn zwarte jasje recht. De merel die lekker onder een struikje zat te wroeten, vliegt verschrikt weg. ‘Mooi, dat zal ‘m leren,’ ploft hij tevreden neer en leest de krant verder. Anton is alleen. Hij is 85 en vind het wel best zo. Hij woont nu al 60 jaar in hetzelfde huis. De buurt is veranderd en vol buitenlanders die altijd de gordijnen dicht hebben en hun stukje grond betegelen. Dat is saai, daarom is hij er trots op zijn tuintjes nog zelf te kunnen bijhouden. Er klinkt vrolijk gelach, zijn achterbuurman is bezig kerstlichtjes in een boom vast te maken samen met zijn zoontje. ‘Kerst, stom gedoe,’ moppert Anton. Die lichtjes kosten alleen maar stroom. Wel verdraaid, is die stomme merel er alweer? Anton wil weer op het raam slaan, als er gebeld wordt. Niemand te zien? Als hij open doet, staat er ook niemand. Vast een rot jochie die belletje trekt. Anton wil weer gaan zitten als hem iets opvalt. Er zit alweer een vogel! De oude man doet zijn hand omhoog, alsof hij wil slaan. Hij houdt het gebaar in. Er zit een roodborstje vlak voor zijn raam. Het vogeltje staart hem aan en doet dan het kopje schuin. Anton heeft zijn hand omhoog, alsof hij wil slaan, maar doet het niet. Nu is het net of hij dag zegt? Snel trekt hij zijn hand terug. ‘Stom vogeltje,’ gromt hij. ‘Heb niks voor je.’ Het roodborstje blijft staren. Weer gaat de bel. Anton ziet niemand bij de voordeur, toch loopt hij erheen. ‘Niemand?’ Nijdig ploft hij op zijn stoel neer en verstijft. Het roodborstje zit op zijn vensterbank en staart hem aan. Ineens gaat het hek open en komt zijn buurman eraan lopen met het zoontje aan de hand. Ze glimlachen, alsof ze hem al jaren kennen? Anton loopt naar de achterdeur. ‘Hallo,’ knikt zijn buurman. ‘Mijn naam is Hans en dit is mijn zoontje Timmy. ‘Zou u het leuk vinden om kerst bij ons te vieren?’ Timmy pakt zijn hand beet. Anton voelt hoe warm de kleine vingertjes zijn en kijkt als hij vrolijk gegiechel hoort. Het roodborstje knikt hem toe. ‘Graag,’ Anton klopt Timmy op zijn hoofd en voor het eerst sinds jaren glimlacht hij. ‘Dolgraag.’

Monique Buising Dichtbij

Niet de afwezigheid van kou maar jouw aanwezigheid in alles voelbaar dichtbij het weten van jouw zijn in alle vezels van mijn lijf voor mijn geestesoog of binnen handbereik Jij dicht bij mij

Cristina Smet de Melo

Al dertien jaar zucht ik als het weer zover is. De kerstversiering ligt uitgestald op de lange, hardhouten eettafel. De drie delen van de boom heb ik in elkaar geschoven. Het alles overheersende zout in de lucht heeft de ijzeren verbindingsstukken roestig aangetast. Ik schuif het geheel in een hoek met stopcontact, waarbij het zweet me lichtjes uitbreekt. Nu al. Opnieuw een zucht. Ik ben weer niet in feeststemming. Ik heb visioenen van kerstmarkten, witte parken, warme mutsen en glühwein. Op Facebook zie ik foto’s van sneeuwpoppen en filmpjes van vrienden met rode neuzen op een overdadig versierde schaatsbaan, de stem van Bing Crosby op de achtergrond. De kerstbollen komen elk jaar lelijker uit de verpakking die plakt van het zout en waar zelfs hier en daar druppeltjes afglijden. De glazuur verdwijnt stilaan. Het is de lucht. Nochtans bewaar ik alle decoratie in vellen dik bubbelplastiek. De meest aangetaste ballen hang ik achteraan, waar de boom naar de muur kijkt. Ik ben nu aan de lichtjes toe. Eerst even checken of ze nog werken. Twee guirlandes ijsblauwe ledlichtjes verwerk ik tussen de plastic takken. Jingle Bells rinkelen door mijn hoofd. Het zweet loopt ondertussen in een straal tussen mijn borsten door, een onvriendelijke preilucht stijgt op vanonder mijn oksels. De thermometer heeft zijn rode kwik naar tweeëndertig graden gejaagd. Ik ben bijna klaar met de boom. Alleen de lange, zilverglinsterende slinger, die van de top in een sierlijke boog naar het voetstuk moet kronkelen, ontbreekt nog. Wanneer ik hem uit de verpakking trek, knapt hij in dertien stukken. Sliertjes van een paar centimeter. Boos mik ze alle dertien lukraak de boom in. Het resultaat is bevredigend. Ik haal mijn smartphone om een filmpje te maken, zodat mijn verkleumde vrienden kunnen zien hoe fijn ik het heb. Vanaf het allerhoogste ledlichtje op de piek glijdt de camera langzaam naar beneden waar de neppakjes liggen. Het zweet parelt op mijn voorhoofd. Dan draai ik, zonder al te veel gebibber van mijnklamme handen, van de boom weg naar de open terrasdeuren. Het zwembad komt in beeld en een veeg van de zachtblauwe lucht. Dan de schuimende golven. Kinderstemmetjes op het strand als soundtrack. Volgend jaar zal ik opnieuw zuchten, zweten en me afvragen wat ik hier eigenlijk doe. Want kerst in de tropen, dat went niet.

Margreet Groenbos

Het is december en koud, maar gisteravond was het gezellig. We vierden Sinterklaasavond, de verwarming stond lekker volop aan, de kaarsen brandden en gaven zo ook hun warmte af, en ik maakte warme chocolademelk met slagroom. We genoten van de cadeautjes en gedichten. Dit is hĂŠt hoogtepunt in ons gezin. Het was weer een avond met een gouden randje. Gelukkig werd het niet te laat, en ging ik heerlijk terugdenkend aan een mooie avond, mijn bed in. Ik nestelde mij in mijn bed, en kon al snel de slaap vatten. De volgende dag zou ik gezellig bij mijn vriendin koffie gaan drinken, en dus spring ik snel onder de douche. Het water werd maar niet warm. Ik schiet mijn badjas weer aan, en wil absoluut mijn goede humeur niet laten verpesten, kijk heel interessant naar de ketel, en verbaas mezelf, zie wat er aan de hand is, en probeer het op te lossen. Helaas lukt dat niet, en ben ik genoodzaakt om het installatiebedrijf te bellen. Heel vriendelijk word ik te woord gestaan, maken we een afspraak en sturen ze iemand langs. Ik bel mijn vriendin af voor deze ochtend, jammer, we waren zo toe aan een ochtend bijkletsen. Maar goed, wie weet, als die monteur op tijd is, kan ik vast nog. Ik was me snel en kleedt mij aan, ik doe een laagje extra aan, want het is heel koud in huis. Van alle tumult wordt mijn zoon ook wakker, en ook hij kan natuurlijk niet douchen, trekt zijn warme badjas aan en pakt een warme deken. Ondertussen maak ik warme thee inclusief ontbijt en ik nestel mij op de bank, tussen de kussens, met de hond en de katten om mij heen. Vandaag vind ik dat goed, want nu heb ik daar zelf ook profijt van. Zij genieten, en ik ook stiekem. Heeft zoâ&#x20AC;&#x2122;n vervelende gebeurtenis als het niet doen van de ketel toch nog wat fijns. De kaarsen branden voor de extra warmte die we nu wel kunnen gebruiken en is het wachten op de monteur. Nu ik dan toch zit te wachten, besteed ik mijn tijd goed, ik lees, ik schrijf, en ik schrik ineens op van de bel, daar komt mijn reddende engel, de monteur staat voor de deur. In no time is het opgelost en voel ik de verwarming doen wat hij moet doen in de winter, warmte geven.

Nanzz van Vliet Koud

Het eerste wat me opvalt is de geur van barbecue, maar dan indringender, verontrustender. En de rook, die me verstikt. Ik hoor ronken en sissen. Snel gooi ik mijn fiets naast de poort en ren naar binnen, het hofje in waar mijn ouders wonen. Ik begrijp niet wat ik zie. Staketsels, die afsteken tegen felblauwe lucht. Een waterstraal over het oude stadsmuurtje. Roodwit lint. Brandweermannen in zwarte pakken met knalgele helmen. De heg om het tuintje, onderbroken door een krater. Een half huisje naast smeulende restanten, precies op de plek waar mijn ouders wonen. Ik voel de vrieskou bijten in mijn vingertoppen. Ik voel het leven in mijn hart bevriezen. De buurvrouw had me gewaarschuwd. Ze had gezegd, dat mijn moeder soms het gas vergat. Mijn moeder en ik hadden er woorden over gehad. ‘Ik kan heus nog wel wat hoor!’ Haar stem klonk koud, ze draaide zich om en ging in de keuken rommelen. Ik had wel een rookmelder opgehangen, maar geen inductiekookplaat geregeld. We vonden het te duur. Mijn moeder wilde het ook niet, inductie koken. Ze kookte al haar hele leven op gas, zei ze. Ik wilde haar niet nog eens voor het hoofd stoten, had het erbij gelaten. Ik begrijp niet wat ik zie en ik hoor mezelf een verwrongen geluid maken, een soort kokhalzen. Het lijkt alsof ik stilval tussen tijd en zijn. Wat ik voel - schuld, diepe rauwe schuld, maar ook een misplaatst gevoel van opluchting - komt niet echt binnen. Mijn verdriet is bevroren, de schrik zet alles stil. Dan hoor ik de huismeester, die naar me toe komt snellen. ‘Niet schrikken, niet schrikken! Je ouders zitten veilig bij mij binnen. Ze waren gelukkig niet thuis!’ Ik begin te rennen, mijn arm schampt tegen de poort, ik voel het niet. De deur slaat een put in de muur als ik naar binnen storm. Daar zitten mijn ouders op de bank, een beetje witjes, stilletjes. Pas als we elkaar omhelzen kom ik weer tot leven en dan lijkt het even net, alsof er niets gebeurd is.

Annemieke Bergsma

Ik sta voor de spiegel en trek een rare grimas. Een beetje vreemd avondritueel bij het tandenpoetsen, maar ik doe het elke avond weer opnieuw. Het koude water doet pijn aan mijn tanden, het helpt mijn rare grimas te vervolmaken. Ik werp mijn kleding op de badkamervloer en schiet mijn pyjama in. Met mijn sokken aan loop ik naar de slaapkamer en voel de kou omhoog kruipen. Daar lig ik dan, in het koele bed. Mijn lichaam voelt als een stijve plank. Mijn handen, mijn billen zijn koud en vanaf mijn knieën tot en met mijn voeten. Ik plaats mijn handen onder mijn oksels. En ik begin mijn benen te bewegen. Wrijven tussen de lakens, dat moet toch warmte geven. Dan flex ik mijn voeten. Maar te veel gewapper met het dekbed brengt nieuwe kou. Mijn oksels doen het goed, mijn handen hebben het warm. Het zou dé oplossing voor mijn voeten zijn, maar dat is te veel flex. Ik lig met mijn billen op mijn handen en mijn voeten trappelen tussen de lakens. Na tien minuten maak ik de stand op. Mijn billen hebben een licht menselijke warmte, mijn knieën tot en met mijn voeten horen er niet bij. Ik ben het zat. Ik draai op mijn zij en wacht tot de slaap mijn kou doet verdwijnen. De slaap heeft me te pakken, maar iets kruipt mijn bewustzijn in. Een warmtegloed komt op me af en zacht gefluister beweegt mijn trommelvliezen. “Ha schat, ik ben er weer”. Mijn koude voeten planten zich automatisch tussen zijn benen. Het vuur verspreidt zich via mijn voeten naar mijn knieën. In twee minuten is de kilte verdreven. Ik draai mij om en dat signaal wordt onmiddellijk begrepen. Met de billen in de schoot wordt het laatste restje kou weggenomen. De warmte is weldadig en ik voel me wegglijden in een volmaakte diepe slaap

Esther Musch

Mijn vader zat in zijn vertrouwde stoel. Er zaten vlekken op zijn t-shirt en zijn weinige haar zat in de war. Hij rook muf, zoals oude mensen soms ruiken. Ik kuste hem op zijn wang, zijn huid voelde koud aan. Zijn ogen hadden een lege blik. Samen met mijn moeder hielp ik hem in bed. Morgenochtend hadden we een afspraak met de huisarts voor thuiszorg. Ik stapte in het bed dat in de logeerkamer stond. Nooit eerder had ik in dit huis geslapen, dacht ik. Ik viel in een onrustige slaap. Ik schrok wakker toen mijn moeder de logeerkamer binnen stormde. Met een trillende en onzekere stem hoorde ik mijn moeder zeggen: â&#x20AC;&#x2DC;Es, ik denk dat je vader dood is. Wil jij zijn pols voelen?â&#x20AC;&#x2122; De wekker stond op 05.05 uur. Ik keek naar mijn moeder en zag een strak gespannen gezicht met tranen in haar ogen. Ik schoot overeind, gelijk klaarwakker. Ongeloof en bevestiging tegelijkertijd. Ik wist het, dacht ik. Ik wist het. Ik moest denken aan het overlijden van mijn lief 15 jaar geleden. Ik durfde hem niet aan te raken toen hij was overleden. Ik voel nooit of iemand een hartslag heeft, dacht ik nerveus. Bij verschillende EHBO cursussen had ik dat ontdekt. Nu moest ik bepalen of mijn vader was overleden? Ik liep de slaapkamer van mijn ouders in en zag dat mijn vader overdwars op het bed lag. Zijn benen hangend over de zijkant van het bed met zijn pyjamabroek wat afgezakt. Zijn gezicht zag er vredig uit. Mijn moeder vertelde dat hij moest plassen, vandaar dat hij niet recht in zijn bed lag. Heel professioneel legde ik mijn vingers eerst in zijn nek en vervolgens op zijn pols. Het voelde niet eens heel raar. Hij was nog niet koud. Geen idee waarom ik het 15 jaar geleden niet durfde. Ik had het voelen trouwens niet nodig. Ik zag direct dat hij was overleden. Zo overduidelijk is het, als het leven uit iemand is. Zo anders ziet iemand eruit. Ook mijn vader. Ik hield van het idee dat dit komt omdat de ziel uit het lichaam is. Of dat echt zo is, wist ik niet. De gedachte maakt dat hij niet helemaal weg was. Dat zijn ziel nog ergens rond zweefde. Verdrietig en met een warm en dankbaar gevoel nam ik afscheid. Hij had niet geleden, geen pijn gehad. Ik had hem lief, heel lief.

Marieke Flikweert

DE KONINGIN DIE LIEFDE EN WARMTE BRACHT In een land hier ver vandaan woont een prinses in een mooi paleis. Het paleis staat bovenop een berg. Aan de voet van de berg ligt een klein stadje. De prinses woont helemaal alleen in het paleis. Haar moeder, de koningin van het kleine stadje, was overleden. Nu zou de prinses eigenlijk de koningin van het stadje zijn, maar de inwoners willen haar niet als koningin. Ze snapt het wel. Ze was niet vriendelijk tegen de mensen en zei altijd lelijke dingen over hen. Ze vond zichzelf belangrijker omdat zij de prinses was. De mensen noemden haar ‘ijsprinses’. Nu woont ze alleen in het grote paleis. Eenzaam en verdrietig. Niemand die om haar geeft. Op een dag wordt er op de poort van het paleis geklopt. De prinses doet open, een man staat voor de poort. ‘Prinses, komt u gauw mee naar het stadje. Al wekenlang maakt iedereen ruzie. Ze vechten op straat en zeggen lelijke dingen tegen elkaar. We missen de koningin. We hebben snel weer een nieuwe koningin nodig! U moet ons helpen!’ ‘Nee, probeert u het zelf maar op te lossen,’ zegt de prinses, ‘niemand vindt mij aardig en ze zullen toch niet naar mij luisteren.’ De man blijft smeken en uiteindelijk gaat de prinses mee de berg af. In het stadje ziet de prinses dat de man gelijk heeft. De prinses loopt door de straten en roept naar iedereen: ‘Ga naar huis en maak wat te eten. Neem het vanavond mee naar het marktplein! Iedereen is welkom!’ De mensen zijn verbaasd om de prinses te zien. Toch doen ze wat de prinses zegt. Die avond is iedereen op het marktplein. Het eten staat op de tafels. Er wordt muziek gemaakt en iedereen is vrolijk! Iedereen eet, drinkt, danst en zingt. Het is een fijne en gezellige avond. Vanaf die avond is de prinses geen ijsprinses meer, maar koningin van warmte en liefde. Ze woont niet meer in het paleis bovenop de berg, maar in een huisje in de stad. Ze is aardig, ze brengt hulp aan een ieder die het nodig heeft en ze vindt een ander belangrijker dan zichzelf. En in het stadje? De ruzies zijn voorbij en iedereen volgt het voorbeeld van hun nieuwe koningin. De mensen helpen elkaar en zijn vriendelijk. Allemaal houden ze van hun nieuwe koningin. De koningin die liefde en warmte bracht!

Ivo

De vrieskou deed ons grijpen naar muts en sjaal. Moeder zorgt al vanaf oktober dat wollen mouwen onze handen strelen wanneer wij haast blindelings tasten naar onze jas. Op het stationsplein lieten wij ons skateboard over de daar opgestelde ramp rollen. We konden wolkjes blazen, de kou snierde doorheen onze neus. Op de hoek bij de postbus had ik hem gezien, hij leek niet veel ouder dan ik, maar dan wel zonder jas en enkel een hoodie. Iets wat ik op een koude zomeravond draag. Hij zat als een pakje ineengedoken. Ik tikte al wijzend mijn broer aan. We keken elkaar aan en werden er stil van. Wij schoven al glijdend naar hem toe. "Have you been here a long time?". Hij knikte. "Are you going to eat a burger with us? I'll treat you" Het was eruit voor ik het besefte en taste ondertussen naar mijn broekzak om te voelen of ik mijn pas gekregen zakgeld wel bij me had. Hij keek verrast en ik zag hem kijken of hij me kende. Ik zag dat hij kou had. Hij knikte Binnen, waar het heel wat warmer was, bestelden wij een menu, Hij aarzelde, Hij keek naar de goedkoopste aanbieding, ik wees naar wat ik bestelde. Hij knikte Aan tafel vroegen we naar zijn naam en wat hij op het plein deed In gebroken Engels vertelde hij ons dat hij op doorreis was naar zijn broer in Engeland. Mensen die voor het transport zorgden kwamen hem straks om acht uur ophalen. "It's only three o'clock, so you have to wait another five hours here?" Hij knikte Hij was via de Middellandse Zee en ItaliĂŤ en enkele vrachtwagens tot hier geraakt. Straks kon hij verder tot Engeland. De warme maaltijd en koffie achteraf deed hem goed. We namen hem mee naar ons thuis, moeder was hiervoor zeer gevoelig. Thuis mocht hij nog eens zijn verhaal vertellen, Moeder vroeg hem of hij nog even wikde douchen en bood hem wat andere kleding aan. De jongen zijn ogen traanden, hij stotterde toen hij zei dat hij nog nooit in Europa zo warm was onthaald. Terug op het plein, zaten wij met zijn allen in de auto te wachten. Dankbaarheid dampte onze voorruit aan. Het beetje overvloed van ons had hem heel wat gedaan. Toen hij vertrok was er een krop in onze keel. Hij knipoogde. Zoiets verandert mensen.

Marianne Hutters-Dijkhuizen

Warm is mijn kleine kinderhand in de jouwe. Warm is jouw sterke arm die mij altijd beschermt, de held op wie ik altijd kan bouwen. Warm is jouw stem die mij weet te troosten en mooie liedjes voor mij zingt. Of de verhalen die je zomaar uit het niets verzint. Te warm, zelfs te heet is onze strijd in mijn jeugd, er is immers niets meer wat er aan mij deugd. Dan volgt de bezinning en de tranen van ontroering, je woorden brengen me weer zoals vanouds in vervoering. Niet meer warm is de hand, zelfs ijskoud en hard als je me verlaat. Ik weet mij met mijn gevoelens geen raad. Warm is en blijft de herinnering aan jou, als ik kijk naar mijn eigen hand, want ik daarin voel een kleine warme kinderhand.

Lea Wuyts

Waarneming

Over een wereld verstard door vorst, waait wind koel over toppen van dennen. Verstuift laatste restjes sneeuw terwijl enkele krasse kraaien de stilte verkennen. Hun vleugels bedachtzaam uitgestrekt over slingerende sloten van tenger glas waar bleek het schemerige ochtendrood leven biedt aan natuur in een winterjas. En in dit blauw fluwelen sprookjesboek, waar poĂŤzie en muzen gretig samenkomen, wordt vreedzaam een gedicht vertaald in niemandsland waar echoâ&#x20AC;&#x2122;s minnekozen.

Karin Stolwijk Kees

Kees nam een grote hap van de havermoutpap. De zoete warmte verspreidde zich door zijn hele lichaam. Het troostte hem, hoewel hij niet goed wist waarom hij verdrietig was. Achter elkaar at hij de kom leeg, en leunde met een diepe zucht achterover. Met zijn handen op zijn buik bekeek hij de omgeving. Aan een tafel zaten twee vrouwen in een rolstoel. Ze droegen een grote papieren slab, en openden hun mond alsof ze kleine vogeltjes waren. Om beurten stopte een jong meisje een lepel pap in hun mond, die ze luik smakkend weg werkten. Een magere vrouw keek naar de Teletubbies op tv. Ze hield een knuffelhond in haar armen, en riep uit volle borst: ‘Oh oh.’ Hij grinnikte, wat een gek stel! ‘Goeiedag, ik ben Kees,’ zei hij tegen de enige man in de kamer. De man reageerde niet, wiegde alleen zijn bovenlichaam wat sneller heen en weer, alsof hij in een schommelstoel zat. Wat een dooie boel hier, dacht Kees. Ik denk dat ik maar weer eens naar huis ga. Hij stond op , maar liet zich even snel weer in zijn stoel zakken. Naar huis? Waar is dat eigenlijk? Welke kant moet ik op? Hoe kom ik hier weg? Paniek maakte zich van hem meester. Hij wist helemaal niet waar hij was. Dit restaurant kende hij niet. ‘Rustig blijven Kees,’ zei hij hardop. Het jonge meisje keek hem glimlachend aan. ‘Mag ik de rekening?’ vroeg Kees. ‘Ik wil graag betalen, dan kan ik gaan.’ ‘Je hoeft niet te betalen Kees, en je hoeft ook niet weg. Je woont nu bij ons, hier in Zonnehof.’ ‘Nee nee,’ zei Kees. ‘Ik ben niet in pension, ik heb alleen maar gegeten. Ik ga nu naar huis.’ Hij stond op en liep de kamer uit. De gang was vol deuren, hier en daar stond een rollator. Gelukkig vond hij snel de uitgang. Hij duwde tegen de deur, maar die zat op slot. ‘Help,’ riep Kees. ‘Ik wil naar huis!’ Daar was het jonge meisje weer. ‘Kom Kees,’ zei ze, en pakte hem bij zijn hand. ‘Ik zal je naar je kamer brengen, dan kun je een lekker dutje doen.’ Haar stem was vriendelijk en haar hand was zacht en warm. Het was lang geleden dat iemand hem vast gehouden had, ze deed hem aan zijn moeder denken. Misschien moest hij toch nog even blijven.

Marloes Hendriks Wijdenes Dragend licht Februari 1945

Hoewel de temperatuur overdag iets warmer werd, waren de nachten nog intens koud. Ze wist niet zeker of dat echt alleen door de temperatuur kwam of door de angst die ze uitademde. Angst die aanvoelde als een koude windvlaag die vanuit haar binnenste omhoog borrelde en zich door middel van haar adem kenbaar maakte. Het was de koude angst voor de dood die aan haar kleefde, en binnenin haar leefde. Velen waren er gestorven, maar zij leefde nog steeds. Ze liepen nu al dagen door de bossen, veelal in de nacht, omdat ze dan minder goed gezien werden. Zo voorzichtig en onzichtbaar mogelijk, alsof ze opgingen in de bossen, hopende dat de vijand zijn oog niet op hun liet vallen. Ze waren samen, zijzelf, en de oude vrouw. Ze wist dat het beter was haar eigen naam te vergeten, maar ze zou voor altijd Nava zijn, of het nu oorlog was of niet. Haar benen voelde steeds zwaarder aan, elke beweging begon haar moeite te kosten. De oude vrouw met wie ze amper een woord gewisseld had, had haar meegenomen op de vlucht voor de vijand. Het was iets in de vrouw haar ogen dat haar vertrouwen had gegeven. Haar ademhaling begon pijn te doen, alsof de kou haar longen hardhandig te kennen gaf door te ademen, omdat adem duur was in deze tijd, er waren er immers al zo veel gestopt met de levensadem aan te kunnen. Met haar haast onbeweeglijke handen greep ze een stam, om even houvast te hebben, ze kon niet meer. Voor haar hield de gestalte van de oude vrouw stil. In de donkerte zag ik dat ze ,krom als ze was, tegen een dikke stam aan ging zitten en me wenkte. Ze trok me naar omlaag tegen zich aan, en spreidde een oude deken die ze op haar rug had gedragen over ons uit. “ Hier zijn we veilig, het bos beschermt ons.” Onder de naar vocht ruikende muffe deken, verstrengelden haar vingers zich met de mijne, even was ik bang dat ik haar broze gewrichten door de kilte zou breken. “ Ik heet Nava.” voelde ik me geroepen te zeggen. De oude vrouw keek naar me op, in haar ogen lag een warmte die met geen pen te beschrijven was, “ Ik ben Liora, mijn naam betekent ik heb licht.” En ik wist dat de warmte van dat licht me zou redden!

Annette* Akkerman je warme mantel mijn voetstappen ontmaagden de verse sneeuw op je tuinpad de vensters staren zwart de leegte in de achterdeur kraakt als knisperend ijs je huis is koud en killer als ooit het gas is gisteren afgesloten je warme jas hangt nog aan de kapstok ik draag hem en daar is weer je geur het zachte nepbont koestert mijn wang als was het je hand die me streelt zoals je deed vanaf die eerste dag in de jaszak vind ik je lippenstift al wat dit huis me te bieden heeft vind ik in deze jas, ik stel me voor hoe mijn moeder met rode lippen in haar mantel over het tuinpad loopt de eeuwige nacht in, ik neem geen afscheid want ik draag je warmte voor altijd in me