e TAT l
l l
l
eTATjournal.com
1 2547
TOURISM JOURNAL 2004 vol 1
แนวโน้มของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวโลก และของประเทศไทย GMS กับการส่งเสริมการท่องเที่ยว การเจรจาพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ใน องค์การการค้าโลก สายการบินต้นทุนต่ำ(Low Cost Airlines) และผลกระทบที่มีต่อการท่องเที่ยวขาเข้า
e TAT พบกองบรรณาธิการ ประจำไตรมาสที่ 1/2547 มกราคม-มีนาคม 2547
ด้วยภาระหน้าที่ใหม่ของ ททท. ที่มุ่งเน้นไปในด้านการตลาด ททท. ได้มีการปรับโครงสร้างขององค์กร ครั้งใหญ่เมื่อเดือนกรกฎาคม 2546 ในปีนี้กองบรรณาธิการชุดใหม่จึงได้ปรับเปลี่ยนรูปแบบการนำเสนอ สาระต่างๆ ในด้านการท่องเที่ยวโดยผนวกจุลสารท่องเที่ยว และ บทความเชิงวิชาการ "เข็มทิศ" เข้าด้วย กัน และขอเรียกว่า e-TAT Tourism Journal โดยจะนำเสนอบนเว็บไซด์ของ ททท. ด้วยกองบรรณาธิการ หวังว่าสื่ออิเล็กทรอนิกส์นี้จะทำให้สามารถตอบสนองความต้องการที่จะบริโภคข้อมูลข่าวสารเชิงวิชาการ ตลอดจนความเคลื่อนไหวต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยว ได้อย่างกว้างขวาง สะดวก รวดเร็ว และ ประหยัด ซึ่งเหมาะกับยุคที่ลดการใช้กระดาษ (Paperless Age) เป็นที่สุด ฉบับนี้เราขอเปิดตัวต่อท่านทั้งหลายด้วยสถานการณ์ท่องเที่ยวของปี 2546 แนวโน้มการท่องเที่ยวโลก พร้อมด้วยเรื่องราวที่อยู่ในความสนใจขณะนี้ เช่น การส่งเสริมการท่องเที่ยวของกลุ่มอนุภาคลุ่มน้ำโขง (GMS) ตลาดนักท่องเที่ยวญี่ปุ่น สายการบินต้นทุนต่ำ และโฮมสเตย์ ตามด้วยเกร็ดเล็กๆ น้อยๆ เกี่ยวกับ สปา อันดับของแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ จำแนกตามจำนวนนักท่องเที่ยวและรายได้ที่ได้รับ ตลอดจน ประเด็นร้อนเกี่ยวกับการเปิดเสรีด้านการท่องเที่ยว กรณีพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์เป็นการตบท้าย นอกจากเนื้อหาสาระที่เกี่ยวกับการท่องเที่ยวโดยตรงแล้ว พวกเรายังได้พยายามค้นหาสิ่งต่างๆ ที่น่าสนใจ และเลือกเฟ้นสิ่งซึ่งเป็นประโยชน์ มีสาระมาประมวลนำเสนอต่อท่านผู้อ่านด้วย แต่ข้อจำกัด ในหลายๆ ด้าน โดยเฉพาะกำลังคน และเวลา กองบรรณาธิการต้องขออภัยมา ณ ที่นี้ หากมีข้อบกพร่อง ผิดพลาดประการใด ทางกองบรรณาธิการพร้อมที่จะรับฟังข้อเสนอแนะ รวมทั้งข้อท้วงติงต่างๆ และยินดี ที่จะปรับปรุงแก้ไขเพื่อให้ e-TAT Tourism Journal ฉบับต่อๆ ไปดีขึ้น นอกจากนี้ ถ้าท่านใดมีข้อมูลที่ ต้องการจะบอกเล่าเพื่อเป็นการถ่ายทอดประสบการณ์ เราก็ยินดีที่จะรับไว้พิจารณา และหากบทความ ของท่านได้รับคัดเลือกมานำเสนอใน e-TAT Tourism Journal ท่านจะได้รับค่าตอบแทนเล็กๆ น้อยๆ เพื่อเป็นกำลังใจ ทั้งนี้ท่านสามารถติดต่อเราได้ที่หมายเลขโทรศัพท์ 0-2250-5500 ต่อ 2625-7 และหมายเลขโทรสาร 0-2253-7468 หรือที่ e-mail : walailak.noypayak@tat.or.th หรือ roongtip.wongpatikarn@tat.or.th
สารบัญ
eTAT Tourism Journal จุลสารวิชาการอิเล็กทรอนิกส์ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย 1600 ถนนเพชรบุรีตัดใหม่ แขวงมักกะสัน เขตราชเทวี กรุงเทพฯ 10400 โทรศัพท์: 0 2250 5500 ต่อ 2620-2 โทรสาร: 0 2253 7468 email: etatjournal@tat.or.th website: http://www.etatjournal.com
สถานการณ์การท่องเที่ยว • สถานการณ์การท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศที่เดินทางเข้ามาประเทศไทยในปี 2546 • สถานการณ์ตลาดนักท่องเที่ยวชาวไทยปี 2546 • แนวโน้มของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวโลกและของประเทศไทย • ผลกระทบทางเศรษฐกิจที่เกิดจากอุตสาหกรรมท่องเที่ยว - (ตารางผลกระทบทางเศรษฐกิจที่เกิดจากอุตสาหกรรมท่องเที่ยว) • วิเคราะห์ศักยภาพของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวของประเทศไทย • GMS กับการส่งเสริมการท่องเที่ยว ตลาดนักท่องเที่ยวญี่ปุ่น • สายการบินต้นทุนต่ำและผลกระทบที่มีต่อการท่องเที่ยวขาเข้า • กิจกรรมโฮมสเตย์ของนักท่องเที่ยวชาวไทย สาระน่ารู้ • สปา • อันดับของแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ (1) • อันดับของแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ (2) • การเปิดเสรีด้านการท่องเที่ยวกรณีพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์
e TAT Tourism Journal 2547
ของนักทองเที่ยวชาวตางประเทศที่เดินทางเขาประเทศไทยในป 2546 ภาพรวม
ในชวงตนป 2546 สถานการณการทองเที่ยวของทั่วโลกไดรับผลกระทบอยางหนักจาก 2 เหตุการณหลักคือ สงครามระหวางสหรัฐอเมริกาและอิรักที่เกิดขึ้นในเดือนกุมภาพันธ ตาม ดวยการแพรระบาดของโรคซารส (SARS) หรือโรคทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรงในภูมิภาคเอ เชียตั้งแตเดือนมีนาคมถึงมิถุนายน โดยเหตุการณที่สงผลกระทบรุนแรงตอประเทศไทยมากที่สุด เปนประวัติการณ คือ สถานการณการแพรระบาดของโรคซารส แมองคการอนามัยโลกจะไมได ประกาศวาประเทศไทยเปนแหลงที่มกี ารแพรระบาดของโรคซารสก็ตาม จากวิกฤตการณดังกลาว ทําใหประเทศไทยตองปรับเปาหมายจํานวนนักทอง เที่ย วลง จาก 11.13 ลานคน เปน 9.70 ลานคน (ลดลงรอยละ 10.15) รวมทั้ง เป า หมายรายไดจาก 360,600 ลานบาท เปน 289,600 ลานบาท (ลดลงรอยละ 10.47) ประเทศไทยไดรับผลกระทบหนักที่สุดในเดือนพฤษภาคม แตเมื่อหลายประเทศในเอเชียได รวมมือกันและสามารถควบคุม การระบาดของโรคซารส ไดภายในเดือนมิถุนายน สถานการณ การทองเที่ยวของไทยก็เริ่มคลี่คลายตัวไปในทางที่ดีขึ้นนับแตเดือนกรกฎาคมเปนตนมา โดยได รับปจจัยเสริมจากการที่ภาครัฐและเอกชนตางรวมมือกันสงเสริม ตลาดโดยใชม าตรการดาน ราคาเพื่อดึงดูดใจนักทองเที่ยว ผนวกกับภาพลักษณดานความปลอดภัยในประเทศที่รัฐบาลได พยายามนําเสนอในการจัดประชุมเอเปคในเดือนตุลาคม รวมทั้งการเปดบริการของสายการบิน ตนทุนต่ําในชวงปลายป ทําใหในไตรมาสสุดทายสถานการณการทองเที่ยวไดพลิกฟนกลับมาอีก ครั้งในระดับปานกลางที่อัตราการเติบโตรอยละ 8 ทั้งนี้ โดยสรุปในภาพรวมป 2546มีนักทองเที่ยวชาวตางประเทศเดินทางมาไทยทั้ง สิ้น 10,004,453 คน หรือมีอัตราการเติบโตลดลงรอยละ 7.36 (ซึ่งเปนอัตราที่ลดลง นอยกว าเป าหมายที่ วางไวที่ ระดั บ 10.15) อยางไรก็ดี เมื่อเปรียบเทียบกับ คูแ ขงขัน ที่ สําคัญภายในภูมิภาค พบวาประเทศไทยยังคงมีจํานวนนัก ทองเที่ยวที่ชะลอตัวลดลงนอยกวา ประเทศอื่นๆ โดยเฉพาะฮองกง มาเลเซีย และสิงคโปร ซึ่งมีอัตราการเติบโต ลดลงไปถึงรอยละ 27 20 และ 19 ตามลําดับ
ภูมิภาคเอเชียตะวันออก
ตลาดเอเชียตะวันออกมีการปรับตัวลดลงรอยละ 5.59 โดยประเทศไทยไดรับนักทอง เที่ยวจากตลาดเอเชียตะวันออกเปนจํานวนทั้งสิ้น 6,166,460 ลานคน การลดลงของนักทอง เที่ยวในภูมิภาคนี้เกิดจากการแพรระบาดของโรคซารสในหลายๆ ประเทศในภูมิภาคเอเชียในชวง ปลายไตรมาสแรก และมีผลกระทบมากขึ้นในไตรมาสที่ 2 ซึ่งลดลงถึงรอยละ 46.56 จํานวนผู ติดเชื้อและผูเสียชีวิตที่มีมากขึ้นจากโรคซารสในพื้นที่ตางๆ เชน จีน ฮองกง และไตหวัน สราง สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -1-
ความหวาดวิ ต ก และ ทํ าลายบรรยากาศในการท อ ง เที่ยวเปนอันมาก รวมทั้งนักทองเที่ยวในพื้นที่เสี่ยงตาง ชะลอการเดินทางออกนอกประเทศ เพื่อยับยั้งการแพร ระบาดของเชื้อโรค กอใหเกิดผลเสียหายอยางรุนแรงกับ อุตสาหกรรมทองเที่ยวทั่ว ภูมิภาคเอเชีย โดยฉุดอัตรา การเจริญ เติบโตโดยรวมใหลดลง แมวาจะมีก ารฟนตัว อยางรวดเร็ว ในไตรมาสที่ 3 ในอัต รารอยละ 8 และมี อัตราการเติบโตเพิ่มมากขึ้นในอัตรารอยละ 17 ในไตรมาสที่ 4 ก็ตาม เมื่อพิจารณาจํานวนนักทองเที่ยวรายตลาดแลวพบวา ตลาดหลักเกือบทุกตลาดหลักใน ภูมิภาคเอเชีย อันไดแก ไตหวัน จีน ญี่ปุน สิงคโปร และเกาหลี มีการปรับตัวลดลง โดยตลาดที่ ไดรับผลกระทบมากที่สุด คือ ไตหวัน ลดลงรอยละ 23 จีนลดลงรอยละ 18 และญี่ปุนลดลง รอยละ 17 เนื่องจากจีนและไตหวันเปนพื้นที่แพรระบาดของโรคซารส จึงมีการชะลอการเดินทาง ออกนอกประเทศ ในสวนของญี่ปุนนอกจากจะมีความออนไหวในเรื่องของความปลอดภัยในการ เดินทางในชวงที่เกิดโรคซารสแลว การชะลอตัวทางเศรษฐกิจก็เปนอีกปจจัยหนึ่งที่ทําใหนักทอง เที่ยวญี่ปุนเดินทางออกนอกประเทศนอยลง ตรงกันขามกับตลาดฮองกงและเวียดนามที่แมวาจะ ประสบกับปญหาการแพรระบาดของโรคซารสในประเทศ และมีจํานวนนักทองเที่ยวเดินทางมา ไทยลดลงในเดือนเมษายนและพฤษภาคม แตก็สามารถฟนตัวกลับมาไดอยางรวดเร็วจนมีการ เติบโตในระดับที่นาพอใจนับตั้งแตเดือนมิถุนายนเปนตนมา ในขณะที่ตลาดมาเลเซียมีการปรับตัว เพิ่มขึ้นเพียงเล็กนอยในอัตรารอยละ 3 และตลาดอินโดนีเซียเพิ่มขึ้นในอัตรารอยละ 2 สวนตลาด อินโดจีน นอกเหนือจากเวียดนามที่ปรับตัวเพิ่มขึ้นถึงรอยละ 39.58 แลว ลาวเปนอีกตลาดหนึ่ง ที่มีการขยายตัวเพิ่มขึ้นรอยละ 11ในขณะที่กัมพูชายังมีการปรับตัวลดลง ปจจัยหลายประการที่เกื้อหนุนใหตลาดตางๆในภูมิภาคเอเชียมีการฟนตัวไดอยางรวด เร็วในชวงครึ่งปหลังเพราะลวนแลวแตมีสวนกระตุนความตองการของนักทองเที่ยวใหมีการเดิน ทางมากยิ่งขึ้น มีอาทิการทําตลาดอยางหนักของภาครัฐ และ เอกชนโดยมีการสงเสริมการขาย การลดราคารายการนําเที่ยวและบัตรโดย สารเครื่องบิน ตลอดจนงานเทศกาลชวงปลายป เชน ฮารีรายา คริสตมาส และปใหม ซึ่งทําใหการทองเที่ยวคึกคักขึ้น รวมทั้งการเปดใหบริการของ สายการบินตนทุนต่ํา
ภูมิภาคยุโรป
สถานการณการทองเที่ยวของนักทองเที่ยวยุโรปในภาพรวมของป 2546 โดยสรุปแลว พบวาสถานการณตลาดอยูในชวงชะลอตัว โดยมีนักทองเที่ยวยุโรปเดินทางเขาสูประเทศไทยมี จํานวนทั้งสิ้น 2,256,160 คน ซึ่งมีอัตราขยายตัวลดลงรอยละ 7.94 ทั้งนี้สาเหตุหลักที่ทําให ตลาดที่กําลังเติบโตตองประสบกับภาวะชะงักงันนั้น เกิดจากผลกระทบของการแพรระบาดของ โรคซารสในภูมิภาคเอเชีย ในชวงเดือนมีนาคมถึงกรกฎาคมเปนสาเหตุสําคัญ ผนวกกับภาวะ เศรษฐกิจชะลอตัว ในประเทศที่ เป นตลาดหลัก เชน เยอรมนี ฝรั่งเศส สวิส เซอรแ ลนด อิตาลี เปน ตน และกํ าลังแผขยายไปยั งประเทศอื่น ๆ ในภู มิภ าคยุ โรป อย างไรก็ต าม แมว าในเดื อ น สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -2-
มกราคมตลาดยุโรปจะมีการขยายตัวอยางตอเนื่องจากปลายป 2545 เปนตนมา แตเมื่อเขาสู เดือนกุม ภาพันธการขยายตัวของตลาดกลับชะลอตัว ลง เนื่องจากความวิตกกังวลตอสถาน การณความไมสงบของโลก เพราะแนวโนมการเกิดสงครามระหวางสหรัฐฯ กับอิรักมีสูงมาก จน กระทั่งสงครามไดปะทุ ขึ้น จริงในชวงกลางเดือนมีนาคม ผ นวก กั บ เกิ ดก ารแพ ร ระบาดของโรคซารสขึ้นในไมกี่ สัปดาหถัดมา สงผลใหนับ ตั้ งแต เดื อ นมี น าคม เป น ต น มา สถานการณ ตลาดภูมิ ภาคยุโรปเขาสูภาวะหดตัวลง เรื่อ ยมา โดยในไตรมาสที่ สองและไตรมาสที่ ส ามนั้ น ตลาดมีการชะลอตัวลดลง ร อ ยละ 22 และร อ ยละ14 ตามลําดับ สวนในไตรมาส สุ ด ท า ยซึ่ ง สภาวะการแพร ระบาดของโรคซารส ไดคลี่คลายลงแลวนั้น จํานวนนักทองเที่ยวยุโรปก็เริ่มปรับตัวดีขึ้น โดยมี การชะลอตัวลงของตลาดเพียงรอยละ 5 เทานั้น อยางไรก็ตามเมื่อเปรียบเทียบผลกระทบตอ การทองเที่ยวของไทยอันเนื่องจากเหตุวิกฤตในป 2546 กับป 2544ที่เกิดเหตุการณกอวินาศ กรรมในสหรัฐอเมริกานั้น สังเกตไดวาผลกระทบจากวิกฤตโรคซารสที่สงผลตอตลาดยุโรปนั้นมี มากกวาผลกระทบจากเหตุการณ 11 กันยายน ทั้งนี้เนื่องจากการแพรระบาดของโรคซารสเปน วิกฤตการณที่เกิดขึ้นภายในภูมิภาคเอเชีย ดังนั้นผลกระทบที่เกิดขึ้นกับการทองเที่ยวของไทยจึง เปนผลกระทบโดยตรง ในขณะที่เหตุวินาศกรรมในสหรัฐฯ สงผลกระทบตอประเทศไทยในทาง ออมเทานั้น หากพิจารณาในรายตลาดแลว พบวาการชะลอตัวของตลาดในอัตราที่สูงมากกวารอยละ 10 นั้นเกิดขึ้นในตลาดขนาดกลางและขนาดเล็ก ไดแก ตลาดอิตาลี สเปน สวิสเซอรแลนด และยุ โรปตะวันออก คงมีฝรั่งเศสซึ่งเปนตลาดขนาดใหญเพียงตลาดเดียวที่มีจํานวนนักทองเที่ยวหด ตัวลดลงเกินกวารอยละ 10 การชะลอตัวลงของตลาดอิตาลี และสเปน นอกจากมีสาเหตุมาจากเศรษฐกิจที่อยูใน ชวงซบเซาแลว ลักษณะเฉพาะของนักทองเที่ยวที่มีความออนไหวตอความปลอดภัยอยางมากก็ เปนสวนหนึ่งที่มีอิทธิพลสําคัญกับตลาดดังกลาว สําหรับตลาดสวิสเซอรแลนดนั้น นอกจากผล กระทบภายนอกจากการแพรระบาดโรคซารสแลว ภายในประเทศเองก็ประสบปญหาเศรษฐกิจที่ ชะลอตัว ตั้งแตป 2545 เปนตนมา ภาคการเงินและภาคการทองเที่ยวซึ่งเปนธุรกิจหลัก ของ ประเทศยังไมฟนตัว นับตั้งแตไดรับผลกระทบจากเหตุวินาศกรรมในสหรัฐอเมริกา สวนฝรั่งเศส และยุโรปตะวันออกก็ประสบกับปญหาเศรษฐกิจซบเซาเชนเดียวกับตลาดอื่นๆ เมื่อพิจารณาการฟนตัว กลับมาของตลาดแลวพบวา ตลาดออสเตรียและเยอรมนีเปน ตลาดที่ฟนตัวกลับมาไดรวดเร็วที่สุดในไตรมาสสุดทายของป เนื่องจากนักทองเที่ยวสวนใหญ เปนกลุม ผูม าเยือนซ้ําซึ่งมีความรูจัก และเขาใจประเทศไทยเปนอยางดี ดังนั้นจึงสามารถเรียก ความเชื่อมั่นดานมาตรการการรักษาความปลอดภัยจากนักทองเที่ยวกลุม นี้กลับมาไดในชว ง ระยะเวลาอันสั้น สวนตลาดรัสเซียนั้นเปนเพียงตลาดเดียวในภูมิภาคยุโรปที่มีการขยายตัวโดดเดนโดยมี การเติบโตเพิ่มขึ้นถึงรอยละ 31แมวาในไตรมาสที่ 2 และ 3 จะไดรับผลกระทบจากโรคซารสเชน เดียวกับตลาดอื่นๆ แตก็สามารถกลับมาฟนตัวไดอยางรวดเร็วในชวงครึ่งปสุดทาย โดยตลอด สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -3-
ทั้งป 2546 ประเทศไทยไดรับนักทองเที่ยวรัสเซียกวา 9 หมื่นคน เพิ่มขึ้นจากป 2545 กวา 2 หมื่นคน เนื่องจากภาครัฐและเอกชนรวมมือทําการตลาดอยางจริงจัง จึงสงผลใหตลาดรัสเซียเปน ตลาดที่มีการเติบโตสวนทางกับตลาดอื่นๆ ในภูมิภาคเดียวกัน
ภูมิภาคอเมริกา
ในป 2546 มี นัก ทองเที่ ยวจากภูมิภ าคอเมริก าเดิน ทางมาไทยลดลงไปรอยละ 6 หรื อ มี จํ านวน 576,589 คน เนื่ องจากได รับ ผลกระทบจากสงคราม ระหวาง สหรัฐอเมริกา-อิรัก และการแพรระบาดของโรคซารส โดยตลาด จากภูมิภาคนี้มีทิศทางชะลอตัวลงตั้งแตเดือนมีนาคมเปนตนมา ทั้งนี้แมวา ในชวงครึ่งปหลังประเทศไทยจะสามารถควบคุมสถานการณโรคซารสได แลวก็ตาม แตสถานการณทองเที่ยวจากตลาดนี้ก็ยังคงตกอยูในภาวะซบ เซาเชนเดิม เนื่องจากยังคงมีกระแสของการกอการรายจากทั่วโลกมุงเปา ไปยังชาวอเมริกันซึ่งเปนตลาดหลักจากภูมิภาคนี้ ในขณะที่ตลาดรองเชนแคนาดาก็ยังคงไมคลาย ความหวั่นวิตกตอสถานการณโรคซารส ที่ระบาดในประเทศของตนเชนกัน กอปรกับมีกระแส ขาววาโรคซารสจะกลับมาระบาดอีกครั้ง ในชวงฤดูหนาวซึ่งตรงกับชวงไตรมาสสุดทายของไทย จึงเปนปจจัยสําคัญที่ทําใหตลาดจากภูมิภาคนี้ตกอยูในสภาพซบเซาตลอดทั้งป
ภูมิภาคเอเชียใต
ในขณะที่ตลาดภูมิภาคอื่นๆ มีการชะลอตัวลดลงอยางมาก แตตลาดเอเชียใตกลับเปน ตลาดเดียวที่ชะลอตัวลดลงเพียงเล็กนอย คือ ชะลอตัวลดลงในอัตรารอยละ 0.10 ซึ่งนับวาคงที่ เทากับปที่ผานมาโดยมีจํานวนนักทองเที่ยว 390,335 คน เนื่องจากสถานการณตลาดคอนขาง ดีในชวงไตรมาสแรก และสามารถฟนตัวกลับมาสูแดนบวกไดอยางรวดเร็วในชวงครึ่งปหลังภาย หลังจากที่ทรุดต่ําลงในไตรมาสที่ 2 จากวิก ฤตโรคซารส ทั้งนี้ตลาดบังคลาเทศซึ่งเปนตลาด อันดับสองของภูมิภาคเปนเพียงตลาดเดียวที่ไมไดรับผลกระทบจากโรคซารสและ ยังคงมีก าร เดินทางมาประเทศไทยเพิ่มขึ้นในระดับสูง อยางไรก็ดี มีขอสังเกตวาการเดินทางเขามาของตลาด บังคลาเทศไดสรางปญหาสังคมแกประเทศไทยคอนขางมาก ไมวาจะเปนปญหาการลักลอบเขา มาทํางาน หรือปญหาการหลอกลวงตางๆ เปนตน สําหรับในชว งครึ่งปหลัง ตลาดหลักเชน อินเดียรวมทั้งตลาดรองอื่นๆ เชน ศรีลังกาและปากีสถานตางเชื่อมั่นในมาตรการรักษาความ ปลอดภัยของไทยและฟนตัว กลับมาสูประเทศไทยไดอยางรวดเร็ว นอกจากนี้การเพิ่ม เที่ยวบิน ของศรีลังกาแอรไลนจาก 4 เที่ยวบิน/สัปดาห เปน 7 เที่ยวบิ น/สัปดาห ตั้ งแตเดือนตุล าคม เปนตนมา ก็นับเปนอีกปจจัยหนึ่งที่สงเสริมใหนักทองเที่ยวศรีลังกามีการเดินทางมาไทยเพิ่มขึ้น ในชวงไตรมาสสุดทายของป
ภูมิภาคโอเชียเนีย
สถานการณทองเที่ยวของภูมิภาคโอเชียเนียในป 2546 อยูในชว งภาวะชะลอตัวตั้งแต ปลายป 2545 เปนตนมาจนกระทั่งปลายป 2546 สถานการณจึงเริ่ม ปรับตัว ดีขึ้น โดยในป 2546 ประเทศไทยไดรับนัก ทองเที่ยวจากภูมิภาคโอเชียเนียเปนจํานวนทั้งสิ้น 343,914 คน สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -4-
ลดลงในอัตรารอยละ 19 หรือมีจํานวนนักทองเที่ยวลดลงกวา 8 หมื่นคน ทั้งนี้สาเหตุหลักเกิด จากความวิตกกังวลในภัยจากการกอการรายที่กําลังเกิดขึ้น ในประเทศตางๆ ทั่วโลก โดยนับตั้ง แต ก ารเกิดระเบิด บนเกาะบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย เมื่ อปลายป 2545 ที่เป นเหตุ ใหนั ก ทอ ง เที่ยวออสเตรเลียเสียชีวิตเปนจํานวนมาก จากเหตุการณนี้พฤติกรรมของนักทองเที่ยวออสเตร เลียไดเปลี่ยนแปลงไป มีความระมัดระวังในการเดินทาง มากขึ้น รวมทั้งใหความสําคัญกับปจจัยดานความปลอด ภัยเปนอันดับตนๆ ในการตัดสินใจเดินทาง และติดตาม การประกาศเตือนเรื่อง ความปลอดภัยจากทางภาครัฐ อยางใกลชิด ในขณะเดียวกันประเทศไทยกลับตกอยูใน บัญ ชีร ายชื่อประเทศที่ มีความเสี่ยงต อการกอการราย ซึ่งทางกระทรวงการตางประเทศของออสเตรเลียไดประกาศเตือนนักทองเที่ยวของตนอยูเปน ระยะๆ โดยชี้เฉพาะไปยังภูเก็ตและพัทยาวาเปนเปาหมายในการกอการราย กระแสขาวดังกลาว สงผลกระทบตอภาพลักษณและ การทองเที่ยวของไทยโดยตรง ทําใหนักทองเที่ยวไมมั่นใจตอ ความปลอดภัยในประเทศไทย สถานการณตลาดจึงตกอยูในภาวะหดตัวเกือบตลอดทั้งป การ แพรระบาดของโรคซารสในภูมิภาคเอเชียยิ่งซ้ําเติมใหสถานการณตลาดนี้ทรุดตัวลงมากยิ่งขึ้น อยางไรก็ตาม ในชวงปลายป 2546 เมื่อสถานการณโรคซารสคลี่คลายลง และไมมีการกอการ รายเกิดขึ้นในประเทศไทยตามกระแสขาวที่เกิดขึ้นกอนหนานี้ นักทองเที่ยวออสเตรเลียจึงมีความ มั่นใจตอสถานการณในประเทศไทยมากขึ้นโดยมีนักทองเที่ยวกลุมตลาดเกา (Revisit) เปนนักทอง เที่ยวกลุมแรกที่เริ่มเดินทางกลับเขามาในประเทศไทยอีกครั้ง
ภูมิภาคตะวันออกกลาง
ในรอบป 2546 ตลาดตะวันออกกลางตกอยูในภาวะซบเซามาโดยตลอด นับตั้งแตชวง ตนปซึ่งเกิดสงครามระหวางสหรัฐอเมริกาและอิรัก ทําใหแทบทุกประเทศในภูมิภาคนี้ขาดความ มั่นใจในความปลอดภัยในการเดินทางตลอดทั้งป รวมทั้งยังมีความหวาดวิตกกับภาวะการ ระบาดของโรคซารสในเอเชียในชวงไตรมาสที่ 2 ดวย ประกอบกับตลาดอิสราเอลซึ่งเปนตลาด หลักของภูมิภาคนี้ยังประสบกับภาวะทางการเมืองที่ไมแนนอนจากปญหาความขัดแยงกับปาเลส ไตนที่ยืดเยื้อมานาน จึงทําใหตลาดนี้ตกอยูในภาวะซบเซาตลอดทั้งป ในขณะที่ตลาดรองอื่นๆ ก็ อยูในภาวะขาลงเชนเดียวกันจากปจจัยขางตน จึงทําใหในป 2546 มีนักทองเที่ยวเดินทางมาไทย ลดลงไปรอยละ 4 หรือมีจํานวนนักทองเที่ยว 203,878 คน อยางไรก็ดี ในชวงไตรมาสสุดทาย ตลาดสหรัฐอาหรับเอมิเรตตที่แมจะเปนตลาดขนาดเล็กแตมีปริมาณการใชจายสูง พลิกฟนกลับ มาสูแดนบวกไดอีกครั้งในอัตราการเติบโตที่คอนขางสูง การเติบโตของตลาดนี้ไดสงผลดีตอราย ไดทางการทองเที่ยวระดับหนึ่ง
ภูมิภาคแอฟริกา
ในรอบป 2546 ตลาดจากภูมิภาคแอฟริกาตกอยูในภาวะขาลงมาโดยตลอด ทําใหมีนัก ทองเที่ยวจากภูมิภาคนี้เดินทางมาไทยเพียง 67,117 คน หรือลดลงไปถึงรอยละ 25 สาเหตุ สําคัญเกิดจากปญหาการบริหาร/จัดการดานการตลาดของสายการบินในแอฟริกาใต โดยสาย สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -5-
การบินไทยซึ่งแตเดิมไดทําการบินรวมกับเซาท แอฟริกัน แอรไลนจํานวน 3 เที่ยวบิน/สัปดาห ใน เสนทางบินตรงโยฮันเนสเบิรก-กรุงเทพฯ ไดยกเลิก สํานัก งานในพื้นที่ จึงทําใหการดําเนินงาน ดานการตลาดไมประสบความสําเร็จเทาที่ควร และไดยกเลิกเที่ยวบินตรงดังกลาวไปในที่สุด ลักษณะกลุมตลาดที่ประเทศไทยไดรับ Ø ภาวะวิกฤตการณทั้งสงคราม การกอการราย และโรคระบาดที่เกิดขึ้นในป 2546 ไดสราง กระแสความสับสนตอตลาดนักทองเที่ยว สงผลใหตลาดนักทองเที่ยวสตรีซึ่งมีความออนไหว ตอความปลอดภัยในการเดินทางไดชะลอการเดินทางลงอยางมาก รวมทั้งการเจาะตลาด กลุมใหมๆ (First visit) ก็ทําไดยากขึ้นเชนกัน การลดลงของกลุมตลาดใหมสวนหนึ่งไดสงผล ใหมีการเดินทางทองเที่ยวกับบริษัทนําเที่ยวนอยลงดวย Ø ในขณะที่ตลาดเกา (Revisit) ซึ่งเคยเดินทางมาประเทศไทยแลวจะเขาใจความแตกตางระหวาง ประเทศไทยและประเทศอื่นๆ ในภูมิภาคไดดี จึงยังคงเดินทางมาไทยเพิ่มขึ้นในอัตรารอยละ 4 นอกจากนี้ นักทองเที่ยวที่จัดการเดินทางมาเอง (FIT) ซึ่งสวนใหญจะเปนกลุมตลาดเกา ก็มีแนวโนมเพิ่มขึ้นเชนกันในอัตรารอยละ 3 เนื่องจากนักทองเที่ยวกลุมนี้มีประสบการณใน การเดิน ทาง และ สามารถคนหาขอมูล การเดิ นทางต างๆ ได ดว ยตนเอง จึงเขาใจสถาน การณประเทศไทยไดเปนอยางดี การเพิ่มขึ้นของตลาดเกาและตลาดที่จัดการเดินทางมาเอง ซึ่งเปนฐานตลาดขนาดใหญของไทย ทําใหสถานการณการทองเที่ยวโดยรวมของไทยมีอัตรา การชะลอตัวลดลงไมมากนัก Ø การสรางความเชื่อมั่นดานความปลอดภัยของรัฐบาลและการสงเสริมการประชุมขนาดใหญ ในประเทศไทยหลายครั้ง อาทิ การประชุมเอเปคแและการประชุมเรื่องการจัดการปญหาโรค ซารสระหวางประเทศในภูมิภาคเอเชีย เปนตน ไดสงผลใหนักทองเที่ยวกลุมนักธุรกิจและกลุม ขาราชการมีการเดินทางมาไทยเพิ่มมากขึ้น Ø การสงเสริมดานการตลาดโดยการแขงขันดานราคากันอยางรุนแรงในชวงครึ่งปห ลังภาย หลังจากวิก ฤตโรคซารสสงผลใหประเทศไทยไดรับกลุมตลาดระดับลางเพิ่ม ขึ้นคอนขางสูง และมีอัตราสวนการครองตลาดใกลเคียงกับกลุมตลาดระดับกลาง Ø สําหรับกลุมตลาดระดับบนในปนี้แมจะมีก ารขยายตัวไมสูงนัก แตก็ยังสามารถครองสว น แบงทางการตลาดไดมากที่สุด Ø กลุมตลาดอื่นๆ ที่มีแนวโนมเติบโตดี ไดแก ตลาดกลุมผูสูงอายุและกลุมครอบครัว แมวาจะ ยังมีขนาดตลาดไมใหญนัก แตก็จัดเปนนักทองเที่ยวที่มีแนวโนมการใชจายสูง การคาดการณสถานการณการทองเที่ยวในป 2547 • สถานการณในภาพรวม : ในป 2547 คาดวาสถานการณก ารทองเที่ยวของตลาด ตางประเทศโดยรวมจะปรับตัวดีขึ้นจากปที่ผานมา แตอาจจะเติบโตไดในระดับปานกลาง เทานั้น เนื่องจากในชวงตนปไดเกิด วิกฤตการณการระบาดของโรคไขหวัดนก ความไม สงบในภาคใตและการกอการรายในประเทศตางๆ ที่บั่นทอนความมั่นใจดานความปลอด ภัยในการเดินทางของนักทองเที่ยว สวนหนึ่งนอกจากนี้ หลายประเทศที่เปนตลาดสําคัญ สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -6-
ของไทย เชน มาเลเซีย สหรัฐอเมริกา ไตหวัน สหราชอาณาจักร สเปน และอินเดีย ต า งก็ กํ า ลั ง มี ก ารเปลี่ ย นแปลงด านการเมื อ งในประเทศ ซึ่ ง จะส ง ผลให ส ภาพทาง เศรษฐกิจไมแนนอนดวยเชนกัน และอาจทําใหนักทองเที่ยวระมัดระวังการใชจายมากขึ้น ทั้งนี้ประเด็นสําคัญที่สุดซึ่งคาดวาจะกระทบตอสถานการณทองเที่ยวคือ การกอการราย ขามชาติที่เกิดจากความขัดแยงทางการเมืองซึ่งกําลังจะปะทุขึ้นในหลายประเทศทั่วโลก ทําใหทุกประเทศระมัดระวังเกี่ยวกับเรื่องนี้เปนพิเศษ อยางไรก็ดี ทั้งภาครัฐและภาคเอก ชน ไมวาจะเปนธุรกิจทองเที่ยว หรือสายการบินของประเทศไทยตางก็พยายามรวมมือ กันเพื่อสงเสริมการทองเที่ยว ซึ่งคาดวาจะเปนปจจัยบวกที่เสริมตลาดไดในระดับหนึ่ง • ภูมิภาคเอเชียตะวันออก : จากการแพรระบาดของโรคไขหวัดนก จึงคาดวาตลาดหลัก สว นใหญ จะมี ก ารชะลอตั ว ในชว งไตรมาสแรกโดยเฉพาะในตลาดญี่ ปุ น จีน ฮอ งกง เกาหลี ไตหวัน และสิงคโปร เชนเดียวกับตลาดมาเลเซียซึ่งอาจมีการขยายตัวเพิ่มขึ้นไม มากนักเนื่องจากผลกระทบจากเหตุการณความไมสงบในภาคใตซึ่งมีอยางตอเนื่อง ทําให การเดินทางเขาไปในพื้นที่ทองเที่ยวที่กําลังมีปญหา คือ นราธิวาส ปตตานี และยะลา ลดนอยลง อยางไรก็ตาม คาดวาสถานการณตลาดของภูมิภาคนี้จะปรับตัวดีขึ้นตาม ลําดับในไตรมาสถัดไป เนื่องจากมีขอสังเกตวานักทองเที่ยวจากตลาดเอเชียตะวันออกจะ มีพฤติกรรมที่ออนไหวตอวิกฤตตางๆ ไดงาย และจะชะลอตัวลงทันทีเมือ่ เกิดเหตุวิกฤต ตางๆ แตเมื่อสถานการณ คลี่คลายตัวลง ก็จะเปนตลาดในลําดับแรกที่ฟนตัวเร็ว กวา ตลาดระยะกลางและระยะไกลอื่นๆ นอกจากนี้ ตลาดยังไดรับปจจัยเกื้อหนุนอื่นๆ โดย เฉพาะการเพิ่ม เที่ยวบินในหลายเสนทางของสายการบินไทย เชน กรุงเทพฯ–โตเกียว และเชียงใหม – สิบสองปนนา ซึ่งเริ่มบินในชวงฤดูรอนป 2547 ทั้งนี้รวมถึงการเปดเสน ทางใหมของแอรเอเชีย คือกรุงเทพฯ-สิงคโปร ในเดือนกุมภาพันธ ซึ่งมีสว นชว ยเพิ่ม จํานวนนักทองเที่ยวใหสามารถเดินทางเขาประเทศไดมากขึ้น • ภูมิภาคยุโรป: ปจจัยดานบวกสําหรับตลาดนี้ในป 2547 คือ การเพิ่มเที่ยวบินของสาย การบินไทยในเสนทางจากแฟรงคเฟรท ลอนดอน โคเปนเฮเกน และมิลานมายังประเทศ ไทย ที่จะชวยสนับสนุนการเดินทางของนัก ทองเที่ยวยุโรปไดอยางมาก อยางไรก็ตาม หลายประเทศในภูมิภาคยุโรปก็ยังคงตองเผชิญกับปญหาภาวะเศรษฐกิจตกต่ําอยู แมวา บางประเทศจะคาดการณวาสภาพเศรษฐกิจในป 2547 นาจะปรับตัวดีขึ้น แตประชาชน ก็ยังคงระมัดระวังการใชจายอยู เนื่องจากยังไมแนใจในสถานการณในอนาคต ปจจัยลบ ที่สําคัญ อีก ประการหนึ่ง คือ เรื่องความปลอดภัยทั้งภายในและภายนอกภูมิภาค เหตุ การณกอการรายระเบิดขบวนรถไฟในสเปนเมื่อตนป 2547 ชี้ใหเห็นวาภัยจากการกอ การรายไดเขาใกลวิถีชีวิตของชาวยุโรปมากขึ้น โดยเฉพาะกับประเทศที่เปนพันธมิตรกับ สหรัฐอเมริกา ดังนั้นนักทองเที่ยวจึงมีแนวโนมที่จะตระหนักถึง ความปลอดภัยและเพิ่ม ความระมัดระวังในการเดินทางมากขึ้น อีกทั้งสถานการณความไมปลอดภัยภายนอกภูมิ ภาค เชน การระบาดของไขหวัดนกในประเทศไทย ก็นับเปนอีกปจจัยหนึ่งที่เปนอุปสรรค ตอการสงเสริมการทองเที่ยวของไทยในป 2547 ดังนั้นในภาพรวมคาดวาสถานการณ
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -7-
•
•
•
•
การทอ งเที่ย วจากภู มิภ าคยุโรปจะคงอยู ในภาวะทรงตั ว อยู เนื่ องจากอุป สรรคหลาย ประการดังกลาวขางตน ภูมิภ าคอเมริกา : คาดวาตลาดจากภูมิภาคอเมริกาจะยังไมสามารถฟนตัวมาอยูใน แดนบวกไดมากนัก เนื่องจากในปนี้จะมีการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา ซึ่งอาจ จะสงผลใหเกิดการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองและเศรษฐกิจในสหรัฐอเมริกา กอปรกับ สถานการณความขัดแยงระหวางสหรัฐฯ กับประเทศตางๆ ในตะวันออกกลาง จะทําให ประชาชนชาวอเมริกันหวั่นเกรงภัยจากการกอการรายที่พุงเปาไปที่ชาวอเมริกันและอาจ จะปะทุขึ้นทั่วโลก ทําใหในปนี้สถานการณการเดินทางทองเที่ยวของตลาดตกอยูในภาวะ ไมแนนอน ภูมิภาคเอเชียใต : ตลาดภูมิภาคเอเชียใตมีแนวโนมที่จะกลับมาเติบโตในแนวบวกไดอีก ครั้งและ มีทิศ ทางที่สดใสมากขึ้น เนื่องจากไดรับปจจัยเสริม จากการที่ส ายการบินไทย เพิ่มเที่ยวบินตรงจากเมืองหลักในอินเดียหลายเสนทางผนวกกับการเพิ่มเที่ยวบินของทั้ง สายการบินไทยและสายการบินศรีลังกาแอรไลนจากศรีลังกาเขาสูไทยเพิ่มขึ้นเชนกัน ภูมิภาคโอเชียเนีย: คาดวาตลาดโอเชียเนียอาจจะเติบโตเพิ่มขึ้นจากปที่ผานมาแตอยูใน อัตราที่ไมสูงนัก เนื่องจากนักทองเที่ยวมีความเชื่อมั่นตอความปลอดภัยในประเทศไทย มากขึ้น ในขณะเดียวกันสภาวะเศรษฐกิจของออสเตรเลียก็มีแ นวโนม ดีขึ้น อยางไรก็ ตาม ปจจัยสําคัญที่ตองใหความสนใจและระมัดระวังเปนพิเศษ คือ สถานการณความ ไมสงบในเขตพื้นที่ชายแดนภาคใตที่ทวีความรุนแรงมากขึ้น หากสถานการณอยูในสภาวะ ที่ไมสามารถควบคุมได และลุกลามจนกลายเปนการกอการรายระดับชาติ ก็อาจจะกลาย เปนประเด็นสําคัญที่ทําลายความเชื่อมั่นที่มีตอประเทศไทยของนักทองเที่ยวตลาดนี้ไดใน ที่สุด ภูมิภ าคตะวัน ออกกลาง: ตลาดจากภูมิภาคนี้อาจจะยังไมสามารถฟนตัวไดมากนัก เนื่องจากสถานการณการเมืองในภูมิภาคนี้ยังมีความไมมั่นคงคอนขางสูงโดยเฉพาะใน ประเทศอิสราเอล ซึ่งประชาชนกําลังตกเปนเปาของการโจมตีหรือการกอการรายทั่วโลก รวมทั้งนักทองเที่ยวชาวอิสราเอลที่อยูในประเทศไทยดวยเชนกัน เนื่องจากอิสราเอลได ลอบสังหารผูนําทางศาสนาของปาเลสไตนเสียชีวิตในเดือนมีนาคม
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -8-
สถานการณตลาดนักทองเที่ยวชาวไทย ป 2546 ภาพรวม การที่รัฐบาลไดประกาศเพิ่มความเชื่อมั่นใหแกประชาชนภายในประเทศเพื่อกระตุนใหเกิดการ เดิ นทางท องเที่ ย วในช วงเทศกาลสงกรานตซึ่ งเปนชว งเวลาหนึ่ งที่ คนไทยนิย มเดิ นทางท องเที่ ย ว โดยมีรางวัล ชดเชยใหสําหรับประชาชนคนไทยที่เดินทางทองเที่ยว และ ติดเชื้อโรคซารสในประเทศ ไทยแล ว เสีย ชี วิต เป นจํา นวนเงิน 1 ลา นบาท และหากเจ็ บปว ยจะไดรับการรั กษาอยา งดี ในโรง พยาบาลชั้นนํา นับไดวาเปนจุดหันกลับที่ดีขึ้นของทิศทางการทองเที่ยวของคนไทยจากที่เคยชะลอ การเดิ นทางเนื่ องจากความไมแ นใจในสถานการณ ก ารระบาดของโรคซาร ส ในประเทศไทย การ ดําเนินการสนับสนุนกิจกรรมทองเที่ยวภายในประเทศอยางตอเนื่องไดสงผลใหเมื่อสิน้ ป 2546 มีคน ไทยเดินทางทองเที่ยวภายในประเทศ 68.77 ลานคน-ครั้ง เพิ่มขึ้นรอยละ 11.24 และมีการใชจา ย เฉลี่ย ตอคนต อวัน 1,825.88 บาท เพิ่ม ขึ้นร อยละ 8.07 กอใหเกิ ดรายได 288,826.11 ลานบาท เพิ่มขึ้นรอยละ 22.73
สถานการณการเดินทางทองเที่ยวในประเทศของคนไทย การเดินทางทองเที่ยวภายในประเทศของคนไทยในชว งที่เกิด วิกฤตการณ จ ากปจ จัยภายนอก ไดรับการกระตุนจากการรณรงค ด ว ยเคมเปญ ”Unseen in Thailand” อั นเป นการนํ า เสนอแหล งท อ ง เที่ ย วและกิ จ กรรมในชุ ด มุ ม มองใหม ในเมื องไทยเมื่ อเดื อนเมษายน 2546 ซึ่งไดรับการตอบรับจากประชาชนภายในประเทศเป นอย า ง มาก นอกจากนี้ หนวยงานตางๆ ทั้งภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวของได ร ว มมื อ กั นส ง เสริ ม ใหค นไทยมี ก ารเดิ น ทางท องเที่ ย วมากขึ้ น โดยการจั ด งานแสดงตลาดนั ด ผู บริ โ ภค(Consumer Fair) อาทิ ง าน Amazing Thailand Grand Sale & Grand Service และ International Youth & Eco Travel Mart ในเดื อ น เมษายน งานไทยเที่ ย วไทยที่ ศู น ย ป ระชุ ม แห ง ชาติ สิ ริ กิ ต ติ์ และ Thailand Travel Mart(TTM)ที่ BITEC ใน เดื อ น กั น ย าย น ร วม ถึ ง Unseen October Holiday APEC ในเดือนตุลาคม โครงการ Unseen October Holiday APEC มีวัตถุประสงคที่จะกระตุนใหคนไทยออกมาเดิน ทางทองเที่ยวภายในประเทศในชวงวันหยุด เพิ่มมากขึ้น และเพิ่มกระแสการเดินทางทองเที่ยวภาย สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -1-
ในทดแทนการสูญเสียรายไดที่เกิดจากการหยุดชะงักการเดินทางของนักทองเที่ยวตางประเทศ โครง การนี้ไดใหงบประมาณสนับสนุนโครงการใหรางวัลแกขาราชการและนักเรียนที่มีความประพฤติดี เดนจํานวน 82 ลานบาท โดยมุงหวังกระตุนใหคนไทยออกมาเดินทางทองเที่ยวในชวงที่รัฐบาลเปน เจาภาพจัดการประชุม ผูนําเอเปค ประมาณวันที่ 17 - 22 เดือนตุล าคม 2546 โดยเฉพาะในวัน หยุด ยาว ตอ เนื ่อ งของขา ราชการและรัฐ วิส าหกิจ ในเขต กรุ ง เทพมหานคร นนทบุ รี และ สมุทรปราการ และไดมีการจัด แพกเก็จทัวรตามรอยผูนําเอเปคชมสถานที่สําคัญที่ไดตอนรับผูนําเอ เปคหลังการจัดประชุมผูน ําฯ จนถึงเดือนกุมภาพันธ 2547 นอกจากนี้ มี การเพิ่ ม สีสันการจัด กิจกรรมการท องเที่ย วที่ สําคั ญของประเทศไทยในชว ง เดือนพฤศจิกายน 2546 ดวยเทศกาลลอยกระทงป 2546 และ การจั ด งานเฉลิ ม ฉลองการนั บ ถอยหลั ง และเริ่ ม ต น ป ใหม ที่ กรุ ง เทพมหานคร (Bangkok Count Down 2004) ทั้ ง นี้ เพื่ อ มุ ง หวังกระตุนใหคนไทยออกมาเดินทางทองเที่ยวภายในประเทศใน ชวงไตรมาสที่ 4 ของป 2546 การสงเสริมใหคนไทยเดินทางทองเที่ยวในประเทศยังคง มีต อเนื่ องด วยการรณรงค สงเสริ มการท องเที่ ย วแลกเปลี่ ย น ระหว างภู มิ ภาค เชน การจัด แพกเก็จ นํ าเที่ย วให กับคนไทยในจั งหวัด กระบี่ม าท องเที่ย วที่ จังหวั ด อุบลราชธานี ตามมาดวยการเปดตัวของ Campaign “Unseen Paradise” และ “โครงการวันธรรมดา ที่ไมธรรมดา” ในตนป 2547 ในป 2546 ผูเยี่ ยมเยือนคนไทยซึ่งประกอบดว ยกลุม ที่มีก ารพักค างคืนหรือที่เรี ยกวา นั ก ทองเที่ยว และ กลุม ที่ไมมีการพักคางคืนหรือที่เรียกวา นักทัศนาจรนั้น มีการขยายตัวคอนขางนา พอใจ โดยกลุมนักทองเที่ยวไทยมีจํานวน 42,815,651 คน-ครั้ง เพิ่มขึ้นรอยละ 11.46 ขณะที่ นัก ทัศนาจรไทยมีจํานวน 25,951,747 คน-ครั้ง เพิ่มขึ้นรอยละ 10.88 เมื่อพิจารณาการกระจายตัวในการเดินทางทองเที่ยวภายใน ประเทศของคนไทยจํ า แนกตามภู มิ ภ าคแล ว ภาคกลาง (ไม ร วม กรุงเทพมหานคร) มีคนไทยไปเยี่ยมเยือน 18,003,836 คน-ครั้ง เพิ่มขึ้นรอยละ 8.34 รองลงมาเปนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีคน ไทยไปเยี่ ย มเยื อ น 15,905,733 คน-ครั้ ง เพิ่ ม ขึ้ น ร อ ยละ 2.30 ขณะที่ภาคเหนือ มีคนไทยไปเยี่ยมเยือน 9,719,279 คน-ครั้ง เพิ่มขึ้นรอยละ 7.51ภาคตะวันออก มี คนไทยไปเยี่ยมเยือน 9,257,618 คน-ครั้ง เพิ่มขึ้นถึงรอยละ 17.23 และภาคใต มีคนไทยไปเยี่ยม เยือน 8,670,645 คน-ครั้ง เพิ่มขึ้น สูงที่สุด คือ รอยละ 23.84 สําหรับกรุงเทพมหานครนั้นมีคน ไทยไปเยี่ยมเยือนถึง 19,524,010 คน-ครั้ง เพิ่มขึ้นรอยละ 16.35
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -2-
จํานวนคืนพักของนักทองเที่ยวคนไทยในป2546 มีถึง 124,994,217 คืนพัก โดยมีระยะเวลา พํานักเฉลี่ย 2.61 วัน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีจํานวนคืนพักมากที่สุด คือ 32,182,197 คืนพัก รองลงมาเปนภาคเหนือ (19,053,059 คืนพัก) ภาคใต (17,058,435 คืนพัก) ภาคกลางซึ่งไมรวม ก รุ งเท พ ม ห าน ค ร (10,563,166 คื น พั ก ) แล ะภ า ค ต ะวั น อ อ ก (9,864,334 คื น พั ก ) ส ว น กรุงเทพมหานครมี จํา นวนคืนพัก ถึง 36,273,026 คืน พัก ซึ่งเพิ่ม ถึงรอยละ 23.84 เมื่อเทีย บกับป 2545 หากพิจารณาในแงรายไดและการใชจายเฉลี่ยตอคนตอวัน พบวารายไดจากนักทองเทีย่ วพัก คา งคืนมีจํานวน 255,341.01 ลานบาท เพิ่มขึ้นรอยละ 23.21เพราะมีการใชจายเฉลี่ยตอคนตอ วัน 2,042.82 บาท เพิ่มขึ้นรอยละ 7.79 สวนรายไดจ ากนัก ทัศนาจรมีจํา นวน 33,485.10 ลาน บาท เพิ่มขึ้นรอยละ 19.21 โดยมีการใชจายเฉลี่ยตอคนตอวัน 1,008.89 บาท เพิ่มขึ้นรอยละ 7.51 ภาคใต เ ป น ภาคที่ ไ ด รั บ รายได จ ากการเดิ น ทางท อ งเที่ ย วของคนไทยสู ง ที่ สุ ด คื อ 40,231.46 ลานบาท เพิ่ม ขึ้นรอยละ 25.63 และมีการใชจายเฉลี่ย 2,115.71 บาท/คน/วัน เพิ่ม ขึ้นเล็กนอยเพียงรอยละ 1.25 รองลงมาเปนภาคเหนือซึ่งไดรับรายได 38,022.09 ลานบาท เพิ่ม ขึ้นรอยละ 13.31 โดยมี การใชจา ยเฉลี่ย ตอคนต อวัน 1,771.44 บาท เพิ่ม ขึ้นร อยละ 3.88 ภาค กลางไมรวมกรุงเทพมหานครไดรับรายได 25,112.82 ลานบาท เพิ่มขึ้นรอยละ 27.61 โดยมีการ ใชจาย เฉลี่ยตอคนตอวัน 1,123.86 บาท เพิ่มขึ้นรอยละ 17.02 ขณะที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ไดรับรายได 23,820.02 ลานบาทเพิ่มขึ้นรอยละ 7.08 โดยมีการใชจายเฉลี่ยตอคนตอวัน 628.64 บาท เพิ่ มขึ้ นร อยละ 2.81 และภาคตะวั นออกไดรั บรายได 22,174.12 ล า นบาท เพิ่ มขึ้นรอยละ 23.06 โดยมี ก ารใช จ า ย เฉลี่ ย ต อ คนต อ วั น 1,582.82 บาท เพิ่ ม ขึ้ น ร อ ยละ 3.06 สํ า หรั บ กรุงเทพมหานครนั้นไดรับรายไดถึ ง 139,465.60 ลานบาท เพิ่ม ขึ้นรอยละ 27 โดยมีก ารใชจาย เฉลี่ยตอคนตอวัน 2,891.16 บาท การที่คนไทยมีการเดินทางทองเที่ยวในประเทศเพิ่มขึ้นบรรลุเกินเปาหมายที่กําหนดไว สวน หนึ่งเปนผลกระทบเชิงบวกจากปจจัยภายนอกประเทศ ทั้งวิกฤติก ารณสงครามอิรักและสหรัฐ โรค ระบาดซารสในภูมิภาคเอเชีย สวนปจจัยภายใน เชน การกําหนดนโยบายทีช่ ัดเจนของรัฐบาลโดยเนน การกระตุนรณรงคสงเสริม การทองเที่ยวภายในประเทศ และ สรา งกระแสใหคนไทยเดินทางทอง เที่ยวภายในประเทศอยางตอเนื่อง โดยมีเคมเปญ “Unseen in Thailand” ซึ่งไดรับการกลาวขวัญและ ไดรับความนิยมจากประชาชนคนไทยเพิ่มมากขึ้นนั้น ลวนเปนปจจัยเสริมประการสําคัญที่ทําใหคน ไทยนิยมเดินทางทองเที่ยวในประเทศ
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -3-
สถานการณการเดินทางทองเที่ยวในตางประเทศของชาวไทย
สงครามอิรัก-สหรัฐอเมริกา และโรคระบาดซารสได สงผลใหคนไทยมีการเดินทางไปตางประเทศลดลง หันเหและ เลื อกเดิ นทางท องเที่ ย วภายในประเทศ เพิ่ มขึ้ นในช วงครึ่งป แรกจึงมีคนไทยเดินทางออกตางประเทศเพียง 969,370 คน ลดลงร อ ยละ 15.89 เมื่ อเปรี ย บเที ย บกั บ ป ที่ ผ า นมา หาก พิจารณาในรายละเอีย ด พบวา หากเปนแหลงทองเที่ย วใน ภูมิภ าค มีเฉพาะมาเลเซีย ที่คนไทยเดินทางไปทองเที่ย วเพิ่ม ขึ ้น (+4.83%) หรื อมี จํ า นวน 375,498 คน แตก ารเดิ น ทางไปแหล ง ท อ งเที่ ย วอื่ นๆ กลั บลดลง กลา วคือ มีคนไทยเพียง 88,979 คน เดินทางไปสิงคโปร ลดลงรอยละ 32.69 จีน (64,511 คน ลดลงรอยละ 44.47) ฮองกง (55,440 คน ลดลงรอยละ 43.47) และไตหวัน (52,849 คน ลด ลงรอยละ 21.79) สวนในชว งครึ่งหลังของป 2546 คนไทยมี การเดิ นทางทอ งเที่ ย วตา งประเทศเพิ่ ม ขึ้ น แต เนื่องจากในชวงครึ่งปหลังประเทศไทยมีการสรางกระแสการเดินทางทองเที่ยวภายในประเทศ เพิ่ม ขึ้นสูงมาก ทั้งราคาแพกเก็จการจัดงานสงเสริมสินคา โดยเฉพาะการเพิ่มชองทางใหกบั คนไทยในการ ซื้อโปรแกรมทองเที่ยวโดยสะดวกและคุมคา ทําใหชวง 9 เดือนแรกของป 2546 มีคนไทยเดินทาง ออกตางประเทศ 1,448,579 คน ลดลงรอยละ 8.56 แหลงทองเที่ยวซึ่งคนไทยนิยมอันดับแรกยังคงเปนมาเลเซีย (653,642 คน เพิ่มขึ้นรอยละ 6.58) รองลงมาเป น สิ งคโปร (117,098 คน ลดลงร อยละ 18.77) จี น (122,943 คน ลดลง รอยละ 34.41) ฮองกง (116,440 คน ลดลงรอยละ 30.14)และญี่ปุน (92,883 คนเพิ่มขึ้นรอยละ 9.90) จากสถานการณ และแนวโนม ดังกลา วจึงคาดวาสิ้นป 2546 คนไทยจะเดินทางทองเที่ยวใน ตางประเทศลดลงรอยละ 4.5 เมื่อเปรียบเทียบกับป ที่ผานมา โดยประเทศที่ไดรับความนิยมยังเปนประเทศในแถบภูมิภาคเอเชียเชนเดิม ที่มา : งานวิเคราะหสถานการณต ลาดในประเทศ และ งานฐานขอมูลการตลาด กองวิชาการ ฝาย นโยบายและแผน การทองเที่ยวแหงประเทศไทย
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -4-
แนวโนมของอุตสาหกรรมทองเที่ยวโลกและของประเทศไทย รุงทิพ วองปฏิการ* ตลาดการทอ งเที่ย วโลกในปจ จุบัน นี้ม ี การเติบ โต อยางรวดเร็วและอยูในอัตราคอนขางสูง จากการพยากรณ ขององคการการทองเที่ยวโลก (World Tourism Organization) คาดวาในป 2563 จะมีนักทองเที่ยวเดินทางระหวางประเทศ เปนจํานวนกวา 1.5 พันลานคน ยุโรปจะยังคง เปนแหลงทอง เที่ ย วที่ นั ก ท อ งเที่ ย วนิ ย มเดิ น ทางไปเยี่ ย มเยื อ นมากที่ สุ ด อยางไรก็ดี สวนแบงทางการตลาดของยุโรปจะลดลง ซึ่งทําให แหลงทองเที่ยวอื่นๆ โดยเฉพาะแหลงทองเที่ยวในเอเชียแปซิ ฟค มีนัก ทองเที่ยวไปเยี่ยมเยือนเพิ่ม ขึ้นและ ยังคงเปนแหลง ทองเที่ยวที่นัก ทองเที่ยวนิยมเปนลําดับ 2 ของโลก โดยจะมีนัก ทองเที่ยวถึง 397 ลานคน อัตราการเติบโตเฉลี่ยประมาณรอยละ 6.5 ตอป สมาคมสงเสริมการทองเที่ยวภูมิภาคเอเชียแปซิฟค (PATA) คาดการณวาในป 2547 ภูมิ ภาคเอเชียแปซิฟคจะยังคงมีการขยายตัวทางการทองเที่ยว สวนหนึ่งเปนผลมาจากเหตุการณ “11 กันยายน” ที่เปนแรงผลักสําคัญซึ่งทําใหชาวยุโรปหันเหการเดินทางมายังเอเชียแปซิฟค ความ ตองการจํานวนที่นั่งและเที่ยวบินมายังภูมิภาคจึงคาดวาจะสูงขึ้นอยางตอเนื่อง และผูโดยสาร ประมาณรอยละ 40 เปนชาวตางประเทศ ทั้งนี้นักทองเที่ยวจะมีการเดินทางทองเที่ยวในระยะสั้น มากขึ้นอยางเห็นไดชัด โดยเฉพาะในเสนทางสิงคโปร-กัวลาลัมเปอร-กรุงเทพฯ จะไดรับความนิยม อยางมาก อยางไรก็ดี แมวาแนวโนมการเติบโตทางการทองเที่ยวจะอยูในอัตราที่นาพอใจยิ่ง แตการ แขงขันทางการทองเที่ยวกลับทวีค วามรุนแรงมากยิ่งขึ้น เนื่องจากการทองเที่ยวเปนอุตสาห กรรมภาคบริก ารซึ่งนํ าเงินตราตางประเทศเขาสูระบบเศรษฐกิจของประเทศได อยางรวดเร็ว ประเทศที่กําลังพัฒนาหลายประเทศหันมาใหความสําคัญกับการทองเที่ยว โดยเนนการพัฒนาการ ทองเที่ยวใหอยูในลําดับตนๆของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ประเทศที่พัฒนาแลวก็ ไดเรงพัฒนาการทองเที่ยวเชนเดียวกัน โดยเฉพาะประเทศในสหภาพยุโรปซึ่งนับวาเปนแหลงทอง เที่ยวสําคัญของโลก อาทิ ฝรั่งเศส สหราชอาณาจักร และอิตาลี ตลอดจนแหลงทองเที่ยว เชน ออสเตรเลียและสิงคโปรไดทําการวิจัยศึกษาทางดานความสามารถในการแขงขันไดของแหลง ทองเที่ ยว (Destination Competitiveness) เพื่อ เพิ่ม ศัก ยภาพให ส ามารถแขงขันได กับ คูแ ขงทาง การทองเที่ยว ไมวาจะเปนประเทศที่เปนแหลงทองเที่ยวเดิม (Traditional Destination) หรือแหลง ทองเที่ยวใหม -------------------------------------------------------------------------*หัวหนางานวิจัยและวิชาการ กองวิชาการ ฝายนโยบายและแผน ททท. สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -1-
ประเทศไทยซึ่งอยูในภูมิ ภาคเอเชียแปซิฟค จะเป นแหลงท องเที่ยวจุดหมายปลายทาง (Destination) หนึ่งที่นักทองเที่ยวใหความสนใจเดินทางมาเยี่ยมเยือน สวนแบงทางการตลาดทาง การทองเที่ยวที่ไทยจะได รับ นั้นคาดวาจะสูงขึ้น โดยในป 2563 จะมีนัก ทองเที่ยวเดินทางมา เยี่ยมเยือนประเทศไทยประมาณ 37 ลานคน เพิ่มขึ้นในอัตราเฉลี่ยรอยละ 6.9 สวนกระแสการ ทองเที่ยวโลก นอกจากจะเปนเรื่องของความบันเทิงเพลิดเพลิน ความตื่นเตน ที่ตองมีสาระแลว ประเด็นในเรื่องความมั่น คง ปลอดภัย ความสะอาด สุ ขอนามั ย และความพอใจ ก็เปน เรื่อ ง สําคัญเชนเดียวกัน
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -2-
ผลกระทบทางเศรษฐกิจที่เกิดจากอุตสาหกรรมทองเที่ยว รุงทิพ วองปฏิการ* และ สุกิจ วงษนพดลเดชา** คําวา “การทองเที่ยว” นั้น มีทั้งความหมายอยางแคบและความหมายอยางกวาง แต อาจประมวลสรุปไดวา การทองเที่ยวหมายถึงผลรวมของปรากฏการณตางๆ และความ สัมพันธที่เกิดขึ้นระหวางธุรกิจทองเที่ยวและธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องกับการทองเที่ยว ภาครัฐ องค กรเอกชน ตลอดจนประชาชนในทองถิ่นซึ่งเปนเจาของทรัพยากรทองเที่ยวอันถูกผนวกอยูในกิจ กรรมหรือกระบวนการในการดึงดูดใจนักทองเที่ยวผูมาเยือน1 จากความหมายขางตน เห็นไดวาอุตสาหกรรมทองเที่ยวครอบคลุมหนวยตางๆ อยางนอย 5 กลุม คือ นักทองเที่ยวหรือผู มาเยือนธุรกิจทองเที่ยว และ ธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องกับการทอง เที่ ย วภาครั ฐ องค ก รเอกชน และชุ ม ชนในพื้ น ที่ ท อ งเที่ ย ว ซึ่งเปนเจาของทรัพยากรทอง เที่ยวกลุม เหลานี้ลว นมีความ เกี่ยวพันเชื่อมโยงระหวางกัน และ มี ส ว นได ส ว นเสี ย จาก ก ารท อ งเที่ ยว ฉะนั้ น จึ ง มี ความ จํ า เป น อย างยิ่ ง ที่ จะ ตอ งพั ฒ นาผลั ก ดัน ส งเสริ ม และสนับสนุนใหอุตสาหกรรม ทองเที่ยวสามารถดําเนินไปได อยางเหมาะสม สอดคลองกับสภาพการณตางๆ ทั้งภายนอกและภายใน และใหมีความสามารถ ในการแขงขันได ทั้งนี้เพื่ อใหอุตสาหกรรมทองเที่ยวมีศัก ยภาพและสามารถมีบทบาทในการ พัฒนาเศรษฐกิจของประเทศไทยไดตามเปาหมายที่วางไวโดยเฉพาะในปจจุบันที่มีการแขงขันทาง การทองเที่ยวอยางเขมขนเนื่องจากประเทศตางๆ ลวนเห็นความสําคัญและมีการพัฒนาสงเสริม อุตสาหกรรมทองเที่ยวของตนอยางจริงจัง ผลกระทบของอุตสาหกรรมทองเที่ยวดานเศรษฐกิจ ไทยเป นประเทศหนึ่งที่เห็นถึงความสําคัญ ของอุตสาหกรรมทองเที่ยวเป นอยางมาก เนื่องจากเปนอุตสาหกรรมที่กอใหเกิดผลกระทบทั้งทางเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวด ลอม บทบาทที่เดนชัดบทบาทหนึ่งในชวงหลายปที่ผานมาของอุตสาหกรรมทองเที่ยวก็คือ บท บาทดานเศรษฐกิจ ซึ่งอาจกลาวไดวาอุตสาหกรรมทองเที่ยวเปนแหลงทํารายไดที่สําคัญใหกับ ประเทศในลําดับตนโดยเฉพาะการนําเงินตราตางประเทศเขามาใชจายในระบบเศรษฐกิจของ ประเทศ รายละเอียดดังตารางที่ 1 -------------------------------------------------------------------------* หัวหนางานวิจัยและวิชาการ กองวิชาการ ฝายนโยบายและแผน ททท. **ที่ปรึกษาโครงการบัญชีประชาติดานการทองเที่ยว (Tourism Satellite Account) สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
-1-
ตารางที่ 1 เปรียบเทียบผลกระทบทางเศรษฐกิจจากการทองเที่ยวระหวางป 2545 – 2546 2545
2546*
ชาวไทย
ชาวตางประเทศ
รวม
ชาวไทย
ชาวตางประเทศ
รวม
รายไดจากนักทองเที่ยว (ลานบาท)
235,337
323,484
558,821
301,900
289,600
591,500
ผลกระทบทางเศษฐกิจที่มีตอ การผลิตภายในประเทศ (ลานบาท)
15,425
524,183
839,608
404,640
470,708
875,349
69,970
270,892
440,862
218,045
242,343
460,388
1,220,421
1,473,898
1,319,044
2,884,650
1.58
1.62
1.58
1.63
1.61
5,102
48,535
6,216
48,527
20
136
24
136
ผลิตภัณฑมวลรวมภายในประเทศ (ลานบาท) การจางงาน (คน) การทวีรายได การเปลี่ยนแปลงอุปสงคทางการทองเที่ยว - การเปลี่ยนแปลงของมูลคาการผลิตภายในประเทศ ตอนักทองเที่ยว 1 คน (บาท) - การเปลี่ยนแปลงของจํานวนการจางงานตอนักทองเที่ยว 1,000 คน(คน) หมายเหตุ
2,694,319 1,565,606 1.61
*ประมาณการรายได ณ วันที่ 9 ธันวาคม 2546 วิเคราะหผลกระทบทางเศรษฐกิจจากตาราง TSA 1998
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
-2-
ผลกระทบทางเศรษฐกิจของการทองเที่ยว สามารถประมาณการไดจากจํานวนนักทอง เที่ยวที่มีการเดินทางทองเที่ยวในประเทศไทย ซึ่งในป 2546 นักทองเที่ยวระหวางประเทศที่เดิน ทางเขามาในประเทศมีจํานวน 9.7 ลานคน สามารถสรางรายไดใหกับประเทศ 289,600 แสน ลานบาท หรือประมาณรอยละ 4.9 ของจีดีพีทั้งประเทศขณะเดียวกันภายใตภาวะเศรษฐกิจ ที่ถดถอยในชว ง 2-3 ปที่ผานมา ทําใหคนไทยหันมาทองเที่ยวภายในประเทศมากขึ้นและลด สัด สว นการเดินทางไปตางประเทศไดจํา นวนหนึ่ง สง ผลใหก ารทอ งเที่ย วภายในประเทศมี อัตราการเติบโตสูงขึ้น โดยในปเดียวกันนี้ คาดวาคนไทยมีการเดินทางทองเที่ยวในแหลงทอง เที่ยวภายในประเทศทั้งสิ้น 65.10 ลานคน-ครั้งกอใหเกิดรายไดห มุนเวียนในแหลงทองเที่ยว ตางๆ 301,900 ลานบาท ไมเพียงแตรายไดเหลานี้เทานั้นที่ประเทศไดรับ แตผลกระทบของ การใชจายของนักทองเที่ยวยังสงผลตอเนื่องไปตามสาขาการผลิตอื่นๆ ซึ่งผลิตสินคาและบริการ ตอบสนองความตองการของนักทองเที่ยวอีกดวย (ตารางที่ 2 ถึง 8) จากการประมาณการความสําคัญทางเศรษฐกิจของการทองเที่ยวภายในประเทศที่มีตอ ประเทศซึ่งไดจากการวิเคราะหบัญชีประชาชาติดานการทองเที่ยว สามารถสรุปผลกระทบทาง เศรษฐกิจที่เกิดขึ้นจากการใชจายของนักทองเที่ยวภายในประเทศไทยป 2546ไดวากิจกรรมทอง เที่ยวไมเพียงแตกอใหเกิดการผลิตเพิ่มขึ้นในอุตสาหกรรมทองเที่ยวหรือสาขาที่ผลิตสินคา และ บริการที่เปนที่ตองการของนักทองเที่ยวเทานั้น แตยังทํา ใหเกิดการผลิตเพิ่มขึ้นในสาขาการผลิตอื่นๆ ตามมาดวย โดยในป 2546 รายได จากการใชจายของทอ ง เที่ยวทั้งนักทองเที่ยวชาวตางประเทศ และ นักทองเที่ยว คนไทยที่ เดิ น ทางทอ งเที่ ยวในประเทศทั้ง สิ้ น 591,500 ลานบาท กอให เกิดการผลิ ตสินคาและบริการในประเทศ (Gross Domestic Output) เปนมูลคาถึง 875,349 ลานบาท สําหรับผลของการทองเที่ยว ที่มีตอมูลคาผลิตภัณฑมวลรวมภายในประเทศประมาณ ไดวาการใชจายของนักทองเที่ยวสามารถสรางผลิตภัณ ฑมวลรวมภายในประเทศไดประมาณ 460,388 ลานบาท และคาดวาจะมีก ารจางงานเพื่อรองรับการผลิตดังขางตนเปนจํานวนถึง 2.88 ลานคน จากภาพรวมผลกระทบที่เกิดขึ้นนี้ สามารถจําแนกเปนผลกระทบที่เกิดจากการใชจาย ของนักทองเที่ยวระหวางประเทศ และนักทองเทียวชาวไทยไดดังนี้
ผลกระทบทางเศรษฐกิจจากการใชจายของนักทองเที่ยวระหวางประเทศ - การใชจายของนัก ทองเที่ยวระหวางประเทศในป 2546 จํานวน 289,600 ลาน บาท กอใหเกิดการผลิตสินคาและบริก ารในประเทศเปนมูล ค าถึง 470,708 ลานบาท และ สามารถสรางผลิตภัณฑมวลรวมภายในประเทศไดประมาณ 242,343 ลานบาท
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
-3-
ผลของการทอ งเที่ย วที่ม ีตอ การจา งงานประมาณไดว า การทอ งเที่ย วของนัก ทอ งเที่ยว ระหวางประเทศ กอใหเกิดการจางงานทั้งทางตรงและทางออมรวมประมาณ 1.32 ลานคน - ทางดานรายได จากการประมาณการพบวา การใชจายของนักทองเที่ยวระหวาง ประเทศ 1 ลานบาท จะกอใหเกิดรายไดทั้งทางตรงและทางออมเพิ่มขึ้นเปน 1.63 ลานบาท - ในสวนของผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงดานผลผลิตนั้น พบวาถาจํานวนนัก ทองเที่ยวระหวางประเทศเพิ่มขึ้น 1 คน จะทําใหเกิดการผลิตสินคาและบริการขึ้นภายในระบบ เศรษฐกิจเปนมูลคา 48,527 บาท และเกิดการจางงานรวมเพิ่มขึ้น 136 คน จากการเพิ่ม ขึ้น ของนักทองเที่ยวระหวางประเทศ 1,000 คน
ผลกระทบทางเศรษฐกิจจากการใชจายของนักทองเที่ยวคนไทย - การเดินทางทองเที่ยวภายในประเทศของนัก ทองเที่ยวคนไทยป 2546 กอใหเกิด การผลิตสินคาและบริการในประเทศทั้งสิ้น 404,640 ลานบาทและสามารถสรางผลิตภัณฑมวล รวมภายในประเทศไดประมาณ 218,045 ลานบาท - ผลของการทอ งเที่ย วที่ม ีตอ การจา งงานประมาณไดว าการทอ งเที่ย วภายใน ประเทศของนักทองเที่ยวคนไทย กอใหเกิดการจางงานทั้งทางตรงและทางออมรวมประมาณ 1.56 ลานคน - จากการประมาณการผลทางดานรายได พบวาการใชจายของนักท อ งเที่ ย วคน ไทย1 ลานบาท จะกอใหเกิดรายไดทั้งทางตรงและทางออมเพิ่มขึ้นเปน 1.58 ลานบาท - สําหรับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงดานการผลิตพบวาถานักทองเที่ยวคนไทย เดินทางทองเที่ยวภายในประเทศเพิ่มขึ้น 1 คน จะทําใหเกิดการผลิตสินคาและบริการขึ้นภายใน ระบบเศรษฐกิจเปนมูลคา 6,216 บาท และเกิดการจางงานรวมเพิ่มขึ้น 24 คน สําหรับนักทอง เที่ยวคนไทยที่เพิ่มขึ้นทุก 1,000 คน
ผลกระทบของอุตสาหกรรมทองเที่ยวดานสังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดลอม
นอกจากผลกระทบในเชิงเศรษฐกิจแล ว ผลได ของการทองเที่ยวยังไดสงผลกระทบทางบวกตอเนื่องใน เชิงสังคม วัฒ นธรรม และสิ่งแวดลอมดว ย กลาวคื อ การที่การทองเที่ยวกอใหเกิดการกระจายรายไดและการ จางงานนั้น ทําใหกลุมประชาชนที่ประกอบอาชีพดานการ ทองเที่ยวและสาขาที่เกี่ยวเนือ่ งกับการทองเที่ยวมีรายได สามารถซื้อหาสินคาอุปโภคบริโภคและบริการตางๆ ให กับตนเองและครอบครัวซึ่งเปนการเสริมสรางคุณ ภาพ ชีวิตและทําใหมีชีวิตความเปนอยูที่ดีขึ้น สวนกลุมประชา ชนที่อาศัยอยูในบริเวณที่มีทรัพยากรทองเที่ยวซึ่งสวยงาม นาสนใจ เปนที่รูจัก จนสามารถดึง
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
-4-
ดูดใจใหนักทองเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวตางประเทศเดินทางไปเยี่ยมเยือนและทองเที่ยวนั้น นอก จากจะเปนความภาคภูมิใจของประชาชนในพื้นที่แลว ยังเปนโอกาสอันดีที่ประชาชนเหลานั้นจะได ใชประโยชนจากทรัพยากรทองเที่ยวเหลานั้น เพราะสามารถประกอบกิจกรรมนันทนาการได ทําใหสามารถผอนคลายจากชีวิตและภาระงานประจําวัน สงผลใหมีสุขภาพกายที่ สมบูรณแข็งแรงและมีสุขภาพจิตที่ดีที่สดใส เปนประชากรที่มีคุณภาพ กลุมเยาวชนในพื้นที่เหลา นั้นก็มีโอกาสที่จะไดเปดโลกทัศนเนื่องจากทรัพ ยากรทองเที่ยวในพื้นที่เปรียบไดกับหองปฏิบัติ การ ทําใหเยาวชนสามารถที่จะเรียนรูจากของจริง การไดสัมผัสและเรียนรูเกี่ยวกับทรัพยากร ทองเที่ย วทั้ง ทางธรรมชาติประวัติศ าสตร โบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิล ปะวัฒ นธรรมและ ขนบธรรมเนีย มประเพณีซึ่ง สะทอ นภูมิปญ ญาของบรรพชน ทําใหประชาชนโดยเฉพาะเยาว ชนมีความรูความเขาใจในเรื่องราวตางๆ อันงดงาม ทรงคุณคาและนําไปสูความรูสึกรักและหวง แหน กอใหเกิดการอนุรักษและพัฒนามิใหทรัพยากรทองเที่ยวของตนถูกทําลาย สูญสลาย หาก มีการนําทรัพยากรทองเที่ยวเหลานี้ไปใช ก็จะรังสรรคใหมีการจัดการอยางระมัดระวัง และมีการ บริโภคอยางมีจิตสํานึกโดยคํานึงถึงอนุชนคนรุนตอๆ ไปตามหลัก การและแนวคิดในเรื่องของ การทองเที่ยวอยางยั่งยืน (Sustainable Tourism) จากที่กลาวมาขางตน สามารถสรุปไดวา การทองเที่ยวเปนอุตสาหกรรมหนึ่งที่มีความ สําคัญตอประเทศชาติ และมีคุณลักษณะพิเศษเนื่องจากมีองคประกอบที่หลากหลาย แตลวนมี ความเกี่ยวพันเชื่อมโยงระหวางกัน ขณะเดียวกันก็อาจมีสวนไดและสวนเสียประโยชนแตกตางกัน แตละองคประกอบในอุตสาหกรรมทองเที่ยวไทยจึงจําเปนตองมีการประสานเชื่อมโยงกันเพื่อ จะผลัก ดันและสนับสนุนใหก ารพัฒนาการทองเที่ยวเปนไปอยางมีคุณ ภาพ สงผลกระทบใน ทางบวกตอเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม สิ่งแวดลอม และการตลาด ประการสําคัญคือ กอให เกิดประโยชนตอ ทุก ฝายอยางเต็ม ที่แ ละแทจ ริง ประโยชนที่ก ลาวนี้ห มายความรวมถึง การ กระจายรายไดการยกระดับคุณภาพชีวิต และการไดรับผลตอบแทนหรือกลับมาบํารุงรักษาและ จัดการทรัพยากรทองเที่ยวดวย
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
-5-
ตารางที่ 2 ผลกระทบทางเศรษฐกิจของรายไดจากนักทองเที่ยวภายในประเทศ ป 2546
ลําดับที่
กิจกรรม
ผลกระทบทางเศรษฐกิจ รายได ผลิตภัณฑ จากนักทอง การผลิต มวลรวม เที่ยวภาย ภายใน การจาง ในประเทศ ภายในประเทศ ประเทศ งาน(คน) (ลานบาท)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
เกษตร เหมืองแร อุตสาหกรรมการผลิต สาธารณูปโภค กอสราง คาสง-คาปลีก บริการขนสงสินคา บริการธุรกิจและสังคม โรงแรมและที่พัก บานหลังที่สอง ภัตตาคาร รานขายอาหารและเครื่องดื่ม การขนสงผูโดยสารทางรถไฟ การขนสงผูโดยสารทางถนน การขนสงผูโดยสารทางน้ํา การขนสงผูโดยสารทางอากาศ การใหบริการสนับสนุนการขนสง บริการใหเชาเครื่องอุปกรณโดยไมมีผูควบคุม บริการนําเที่ยว บริการทางดานวัฒนธรรม บริการบันเทิง กีฬา และกิจกรรมนันทนาการ ผลรวมทั้งหมด อุตสาหกรรมทองเที่ยว สัดสวน อุตสาหกรรมตอเนื่อง สัดสวน
(ลานบาท)
การนําเขา (ลานบาท)
(ลานบาท)
32,047 192,342 5,475 4,766 136,555 78,235 51,669 1,399 47,874 5,798 16,233 4,039 3,896 195 10,977
55,557 6,529 270,794 21,340 1,279 103,140 23,198 154,737 80,307 55,714 1,593 49,458 6,620 22,522 6,227 184 4,928 195 11,026
36,627 4,507 89,270 9,084 460 73,363 10,909 117,257 50,057 23,302 738 18,261 3,484 8,089 3,688 66 2,916 143 8,167
1,230,474 2,071 220,184 12,364 3,149 295,953 18,022 446,736 140,983 213,680 7,252 149,559 9,122 10,973 5,530 286 14,675 941 102,694
4,114 8,139 90,028 1 6 162 28,492 5 143 22 -
591,500
875,349
460,388
2,884,650
131,112
220,316 37.25 371,184 62.75
238,776 27.28 636,573 72.72
118,911 25.83 341,477 74.17
655,696 22.73 2,228,954 77.27
170 0.13 130,942 99.87
หมายเหตุ วิเคราะหผลกระทบทางเศรษฐกิจจากตาราง TSA 1998 สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย 1
ตารางที่ 3 ผลกระทบทางเศรษฐกิจของรายไดจากนักทองเที่ยวชาวตางประเทศ ป 2546 ผลกระทบทางเศรษฐกิจ ผลิตภัณฑ นักทองเที่ยว การผลิต มวลรวม การจางงาน การนําเขา ชาวตาง ภายใน ภายใน ประเทศ ประเทศ ประเทศ รายไดจาก
ลําดับที่
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
หมวดกิจกรรม
เกษตร เหมืองแร อุตสาหกรรมการผลิต สาธารณูปโภค กอสราง คาสง-คาปลีก บริการขนสงสินคา บริการธุรกิจและสังคม โรงแรมและที่พัก บานหลังที่สอง ภัตตาคาร รานขายอาหารและเครื่องดื่ม การขนสงผูโดยสารทางรถไฟ การขนสงผูโดยสารทางถนน การขนสงผูโดยสารทางน้ํา การขนสงผูโดยสารทางอากาศ การใหบริการสนับสนุนการขนสง บริการใหเชาเครื่องอุปกรณโดยไมมีผูควบคุม บริการนําเที่ยว บริการทางดานวัฒนธรรม บริการบันเทิง กีฬา และกิจกรรมนันทนาการ ผลรวมทั้งหมด อุตสาหกรรมทองเที่ยว สัดสวน อุตสาหกรรมตอเนื่อง สัดสวน
หมายเหตุ
(ลานบาท)
(ลานบาท)
(ลานบาท)
(คน)
2,326 99,994 3 1,496 50,643 61,003 30,336 779 23,892 3,518 8,699 2,236 1,116 45 3,515
20,702 3,937 154,983 13,194 761 47,031 10,553 74,901 62,060 32,320 889 24,699 4,210 11,822 3,322 104 1,639 45 3,538
13,648 2,718 51,091 5,616 273 33,453 4,963 56,759 38,684 13,518 411 9,119 2,216 4,246 1,967 38 970 33 2,621
458,500 1,249 126,017 7,644 1,874 134,953 8,198 216,245 108,951 123,959 4,044 74,688 5,800 5,760 2,950 162 4,881 215 32,954
1,445 4,658 40,181 1 91 784 2 82 12 -
289,600
470,708
242,343
1,319,044
47,257
135,138 46.66 154,462 53.34
144,648 30.73 326,061 69.27
73,822 30.46 168,521 69.54
364,364 27.62 954,680 72.38
97 0.20 47,160 99.80
วิเคราะหผลกระทบทางเศรษฐกิจจากตาราง TSA 1998 สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย 2
(ลานบาท)
ตารางที่ 4 ผลกระทบทางเศรษฐกิจของรายไดจากการเดินทางทองเที่ยวภายในประเทศของคนไทย ป 2546
ลําดับที่
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
กิจกรรม
เกษตร เหมืองแร อุตสาหกรรมการผลิต สาธารณูปโภค กอสราง คาสง-คาปลีก บริการขนสงสินคา บริการธุรกิจและสังคม โรงแรมและที่พัก บานหลังที่สอง ภัตตาคาร รานขายอาหารและเครื่องดื่ม การขนสงผูโดยสารทางรถไฟ การขนสงผูโดยสารทางถนน การขนสงผูโดยสารทางน้ํา การขนสงผูโดยสารทางอากาศ การใหบริการสนับสนุนการขนสง บริการใหเชาเครื่องอุปกรณโดยไมมีผูควบคุม บริการนําเที่ยว บริการทางดานวัฒนธรรม บริการบันเทิง กีฬา และกิจกรรมนันทนาการ ผลรวมทั้งหมด อุตสาหกรรมทองเที่ยว สัดสวน อุตสาหกรรมตอเนื่อง สัดสวน
หมายเหตุ
รายไดจาก ผูเยี่ยม เยือนคน ไทย(ลาน บาท)
ผลกระทบทางเศรษฐกิจ ผลิตภัณฑ การผลิต มวลรวม การจาง การนําเขา ภายใน ภายใน งาน ประเทศ ประเทศ (ลานบาท)
(ลานบาท)
(คน)
29,721 92,347 5,471 3,271 85,912 17,231 21,333 619 23,983 2,280 7,534 1,804 2,780 151 7,463
34,855 2,592 115,812 8,146 518 56,108 12,645 79,836 18,246 23,394 705 24,760 2,411 10,700 2,906 80 3,289 151 7,488
22,979 1,789 38,178 3,468 186 39,910 5,947 60,498 11,374 9,784 326 9,142 1,269 3,843 1,721 29 1,946 110 5,546
771,974 822 94,167 4,720 1,276 160,999 9,824 230,491 32,033 89,722 3,208 74,871 3,321 5,213 2,580 124 9,793 727 69,740
2,669 3,481 49,847 1 6 71 27,707 3 61 10 -
301,900
404,640
218,045
1,565,606
83,855
85,178 28.21 216,722 71.79
94,128 23.26 310,512 76.74
45,090 20.68 172,955 79.32
291,332 18.61 1,274,274 81.39
73 0.09 83,782 99.91
วิเคราะหผลกระทบทางเศรษฐกิจจากตาราง TSA 1998 สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย 3
(ลานบาท)
ตารางที่ 5 การทวีรายไดจากการใชจายของนักทองเที่ยวภายในประเทศ ป 2546
การทวีรายได ลําดับที่
กิจกรรม เบื้องตน
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
เกษตร เหมืองแร อุตสาหกรรมการผลิต สาธารณูปโภค กอสราง คาสง-คาปลีก บริการขนสงสินคา บริการธุรกิจและสังคม โรงแรมและที่พัก บานหลังที่สอง ภัตตาคาร รานขายอาหารและเครื่องดื่ม การขนสงผูโดยสารทางรถไฟ การขนสงผูโดยสารทางถนน การขนสงผูโดยสารทางน้ํา การขนสงผูโดยสารทางอากาศ การใหบริการสนับสนุนการขนสง บริการใหเชาเครื่องอุปกรณโดยไมมีผูควบคุม บริการนําเที่ยว บริการทางดานวัฒนธรรม บริการบันเทิง กีฬา และกิจกรรมนันทนาการ ผลรวมทั้งหมด
ทางตรง
ทางออม
ผลรวม
0.0353 0.2466 0.0966 0.0146 0.2011 0.1436 0.0948 0.0026 0.0879 0.0117 0.0302 0.0075 0.0071 0.0004 0.0201
0.0368 0.0018 0.1587 0.0241 0.0018 0.0641 0.0184 0.0539 0.0025 0.0043 0.0002 0.0017 0.0002 0.0075 0.0028 0.0002 0.0013 0.0000 0.0001
0.0299 0.0102 0.0916 0.0151 0.0005 0.0286 0.0097 0.0290 0.0013 0.0031 0.0001 0.0012 0.0002 0.0036 0.0011 0.0001 0.0006 0.0000 0.0000
0.1020 0.0120 0.4969 0.0392 0.0023 0.1893 0.0426 0.2840 0.1474 0.1022 0.0029 0.0908 0.0121 0.0413 0.0114 0.0003 0.0090 0.0004 0.0202
1.0000
0.3806
0.2257
1.6063
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย 4
ตารางที่ 6 การทวีรายไดจากการใชจายของนักทองเที่ยวชาวตางประเทศ ป 2546
การทวีรายได ลําดับที่
กิจกรรม เบื้องตน
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
เกษตร เหมืองแร อุตสาหกรรมการผลิต สาธารณูปโภค กอสราง คาสง-คาปลีก บริการขนสงสินคา บริการธุรกิจและสังคม โรงแรมและที่พัก บานหลังที่สอง ภัตตาคาร รานขายอาหารและเครื่องดื่ม การขนสงผูโดยสารทางรถไฟ การขนสงผูโดยสารทางถนน การขนสงผูโดยสารทางน้ํา การขนสงผูโดยสารทางอากาศ การใหบริการสนับสนุนการขนสง บริการใหเชาเครื่องอุปกรณโดยไมมีผูควบคุม บริการนําเที่ยว บริการทางดานวัฒนธรรม บริการบันเทิง กีฬา และกิจกรรมนันทนาการ ผลรวมทั้งหมด
ทางตรง
ทางออม
ผลรวม
0.0028 0.2765 0.0693 0.0079 0.1749 0.2106 0.1048 0.0027 0.0825 0.0141 0.0300 0.0077 0.0039 0.0002 0.0121
0.0379 0.0020 0.1642 0.0292 0.0021 0.0638 0.0187 0.0540 0.0024 0.0037 0.0002 0.0016 0.0002 0.0072 0.0026 0.0002 0.0013 0.0000 0.0001
0.0308 0.0116 0.0945 0.0164 0.0006 0.0293 0.0098 0.0298 0.0013 0.0031 0.0001 0.0012 0.0002 0.0036 0.0011 0.0001 0.0006 0.0000 0.0000
0.0715 0.0136 0.5352 0.0456 0.0026 0.1624 0.0364 0.2586 0.2143 0.1116 0.0031 0.0853 0.0145 0.0408 0.0115 0.0004 0.0057 0.0002 0.0122
1.0000
0.3913
0.2341
1.6254
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย 5
ตารางที่ 7 การทวีรายไดจากการใชจายของนักทองเที่ยวคนไทย ป 2546
การทวีรายได ลําดับที่
กิจกรรม เบื้องตน
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
เกษตร เหมืองแร อุตสาหกรรมการผลิต สาธารณูปโภค กอสราง คาสง-คาปลีก บริการขนสงสินคา บริการธุรกิจและสังคม โรงแรมและที่พัก บานหลังที่สอง ภัตตาคาร รานขายอาหารและเครื่องดื่ม การขนสงผูโดยสารทางรถไฟ การขนสงผูโดยสารทางถนน การขนสงผูโดยสารทางน้ํา การขนสงผูโดยสารทางอากาศ การใหบริการสนับสนุนการขนสง บริการใหเชาเครื่องอุปกรณโดยไมมีผูควบคุม บริการนําเที่ยว บริการทางดานวัฒนธรรม บริการบันเทิง กีฬา และกิจกรรมนันทนาการ ผลรวมทั้งหมด
ทางตรง
ทางออม
ผลรวม
0.0721 0.2127 0.1275 0.0222 0.2309 0.0675 0.0836 0.0024 0.0939 0.0090 0.0304 0.0072 0.0109 0.0006 0.0292
0.0356 0.0016 0.1526 0.0183 0.0015 0.0645 0.0179 0.0538 0.0027 0.0050 0.0002 0.0019 0.0003 0.0079 0.0030 0.0002 0.0014 0.0000 0.0001
0.0289 0.0086 0.0883 0.0136 0.0005 0.0277 0.0094 0.0280 0.0013 0.0030 0.0001 0.0011 0.0002 0.0037 0.0011 0.0001 0.0006 0.0000 0.0000
0.1365 0.0102 0.4536 0.0319 0.0020 0.2197 0.0495 0.3127 0.0715 0.0916 0.0028 0.0970 0.0094 0.0419 0.0114 0.0003 0.0129 0.0006 0.0293
1.0000
0.3685
0.2163
1.5847
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย 6
ตารางที่ 8 ผลกระทบทางเศรษฐกิจจากการเปลี่ยนแปลงอุปสงคทางการทองเที่ยว 2546
ลําดับที่
หมวดกิจกรรม
การเปลี่ยนแปลงของมูล คาการผลิตภายใน ประเทศตอนักทองเที่ยว 1 คน( บาท )
535 40 1,779 125 8 862 194 1,226 280 359 11 380 37 164 45 1 51 2 115
ชาวตาง ประเทศ 2,134 406 15,978 1,360 78 4,849 1,088 7,722 6,398 3,332 92 2,546 434 1,219 342 11 169 5 365
6,216
48,527
คนไทย 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
เกษตร เหมืองแร อุตสาหกรรมการผลิต สาธารณูปโภค กอสราง คาสง-คาปลีก บริการขนสงสินคา บริการธุรกิจและสังคม โรงแรมและที่พัก บานหลังที่สอง ภัตตาคาร รานขายอาหารและเครื่องดื่ม การขนสงผูโดยสารทางรถไฟ การขนสงผูโดยสารทางถนน การขนสงผูโดยสารทางน้ํา การขนสงผูโดยสารทางอากาศ การใหบริการสนับสนุนการขนสง บริการใหเชาเครื่องอุปกรณโดยไมมีผูควบคุม บริการนําเที่ยว บริการทางดานวัฒนธรรม บริการบันเทิง กีฬา และกิจกรรมนันทนาการ ผลรวมทั้งหมด
การเปลี่ยนแปลงของ จํานวนการจางงานตอ นักทองเที่ยว 1,000 คน( คน )
1 0 1 0 0 0 0 0 0 1
ชาวตาง ประเทศ 47 0 13 1 0 14 1 22 11 13 0 8 1 1 0 0 1 0 3
24
136
คนไทย 12 0 1 0 0 2 0 4 0 -
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย 7
วิเคราะหศักยภาพของอุตสาหกรรมทองเที่ยวของประเทศไทย รุงทิพ วองปฏิการ* ผลกระทบในเชิงบวกที่เกิดขึ้น จาก อุต สาหกรรมท อ งเที่ ย ว โดยเฉพาะผลในเชิ ง เศรษฐกิ จ ทําให มิอ าจหลี ก เลี่ ยงการประเมิ น วิเคราะหอุตสาหกรรมทองเที่ยวได เนื่องจาก ศัก ยภาพการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของ ไทย จํ าเป น อย างยิ่ ง ที่ จ ะต อ งอาศั ย อุ ต สาห กรรมท อ งเที่ ย วนั่ น เอง ดั ง นั้ น จึ ง เป น เรื่ อ ง สําคัญที่จะตองวิเคราะหสถานภาพของประเทศไทยในฐานะที่เปนแหลงทองเที่ยว รวมทั้ง วิเคราะหสภาพแวดลอมภายในประเทศไทยเพื่อประเมินและ กําหนดยุทธศาสตรทางการ ทองเที่ยวเพื่อเพิ่มศักยภาพและเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจของไทย จากการประเมินวิเคราะหจุดเดนจุดดอยภัยคุกคามและโอกาสทางการ ทองเที่ยวดวย SWOT Analysis สามารถสรุปไดดังนี้ จุดแข็ง • เปนจุดหมายปลายทางที่เปนที่รูจักระดับหนึ่ง • แหล งทอ งเที่ยวมี ความหลากหลายและมีศั กยภาพเทียบเคียงได
กับแหลงทองเที่ยวระดับโลก • คนไทยมีชื่อเสียงในเรื่องอัธยาศัยไมตรีที่มีตอนักทองเที่ยว • มีความคุมคาเงิน • ไดรับเลือกใหเปนแหลงทองเที่ยวยอดนิยมจากการสํารวจ เชน Lonely Planet จุดออน • ไมมีสัญลักษณที่เปนหนึ่งเดียวในโลก • ไมมีการพัฒนาสินคาและบริการเฉพาะทางที่เหมาะสมเพียงพอเพื่อรองรับแตละกลุม
เปาหมาย • ยังขาดความมี มาตรฐานในดานสิ่งอํานวยความสะดวกและความปลอดภั ยในบาง สวน • มีการหลอกลวงเอาเปรียบนักทองเที่ยว • มีการตัดราคาระหวางผูประกอบการไทย -------------------------------------------------------------------------*หัวหนางานวิจัยและวิชาการ กองวิชาการ ฝายนโยบายและแผน ททท. สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -1-
• ขาดการประสานงานระหวางหนวยงานที่เกี่ยวของ • ขาดขอมู ลที่ทัน เหตุ การณ และความรูความเขาใจที่ถู กตอ งในการบริห าร/จัดการ
ดานการทองเที่ยว • ปญหาการกอการรายในหลายภูมิภาคทั่วโลก ภัยคุกคาม • ภาวะเศรษฐกิจของตลาดสําคัญอยูในภาวะชะงักงัน เชน ญี่ปุน • ปญหาโรคซาร (รอบสอง) และปญหาไขหวัดนก • ตนทุนในการสงเสริมการทองเที่ยวสูงกวาแหลงทองเที่ยวคูแขงขัน • คูแขง ขันทางการทอ งเที่ยวมีจํานวนเพิ่ม มากขึ้นจากการเปดการคาเสรี ขณะที่ขี ด ความสามารถในการแขงขันของธุรกิจทองเที่ยวไทย โดยเฉพาะกลุมวิสาหกิจขนาด กลางและขนาดยอมยังอยูในระดับที่คอนขางต่ํา โอกาส • ตลาดทองเที่ยวระยะใกลของไทย เชน มาเลเซีย จีน มีการเติบโตสูง • นักทองเที่ยวภายในภูมิภาคมีการใชจายตอคนตอวันสูงกวาคาเฉลี่ย • เศรษฐกิจจีนขยายตัวตอเนื่อง ทําใหนักทองเที่ยวจีนมีกําลังซื้อสูงขึ้น • ที่ตั้งของไทยนับเปนศูนยกลางของอนุภาคลุมน้ําโขง ซึ่งเปนจุดสนใจของตลาด ดังนั้น จะเห็นไดวาประเทศไทยมีโอกาสที่คอนขางจะ ดีหากไมมีตัวแปรที่ไมสามารถจะควบคุมได เชน โรคซาร โรค ไขหวัดนก และการกอการราย อยางไรก็ดี การตัด ราคา หรือการขายในราคาต่ํ า แมวาจะทําใหมีจํานวนนักทองเที่ยวเพิ่มขึ้น แตกําไรที่ไดตอ หัวกลับต่ําทําใหมีเงินเหลือเพื่อการปรับปรุงฟนฟูทรัพยากร ที่ใช ไปน อย สง ผลตอ เนื่อ งให ทรั พ ยากรท องเที่ ยวที่ ถู ก ใช เสื่อมโทรมลง โดยสรุปจะเห็นไดวาจุดแข็ง จุดออน ภัยคุกคาม และโอกาสของประเทศไทยสวนใหญยัง คงเปนประเด็นเดิม ๆ ซึ่งหากจัดกลุมโครงสรางปญหาในอุตสาหกรรมทองเที่ยว อาจจัดได 4 กลุม ดังนี้ กลุมที่ 1 เปนปญหาในระดับนโยบาย อาทิ ปญหาในเรื่องการบริหารจัดการ ปญหาการบังคับ ใชก ฏหมาย ปญ หาความจํากัดของงบประมาณในการดําเนินงานทั้งดานการตลาดและการ พัฒนา กลุมที่ 2 เปนปญหาในระดับการบริหารจัดการ ซึ่งแบงออกไดเปน 3 กรอบปญหา ไดแก
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -2-
*กรอบดานการพัฒนา ปญหาที่พบมีอาทิ ปญหาการพัฒนา/การอนุรักษสินคาการทอง เที่ยว ปญหาบริการทองเที่ยวและบุคลากร ปญหาความปลอดภัยของนักทองเที่ยว *กรอบดานการตลาด ปญหาที่พบ อาทิ ปญหาการสงเสริมการทองเที่ยว *กรอบดานการบริหารจัดการ ปญหาที่พบมีอาทิ ปญหาโครงสราง/กฎหมาย ปญหางบ ประมาณ ปญหาองคกรทองถิ่นยังขาดความเขมแข็ง กลุมที่ 3 เปนปญหาในระดับปฏิบัติการ ซึ่งมีปญหามากมายที่เกิดขึ้นเปนประจํา
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -3-
GMS กับการสงเสริมการทองเที่ยว รุงทิพ วองปฏิการ* และ อาภารัตน กิตติจิรพงศ** ดวยความพยายามที่จะใหภาครัฐและเอกชนในกลุม แมน้ําโขง(Greater Mekong Subregion :GMS) รวมมือกันในดานการทองเที่ยวมากยิ่งขึ้น การทองเที่ยวแหงประเทศไทย (ททท.) จึง รวมกับสมาคมสงเสริมการทองเที่ยวภูมิภาคเอเชียแปซิฟก (PATA) ธนาคารเพื่อการพัฒนาแหง เอเชี ย (ADB) และคณ ะกรรมาธิ ก ารเศรษฐกิ จ และสั ง คมสํ า หรั บ ภู มิ ภ าคเอเชี ย แปซิ ฟ ก (UNESCAP) จัด Mekong Tourism Forum (MTF) ครั้งที่ 9 ขึ้น การประชุมนี้นับเปนเวทีสําคัญที่ทําใหผูเกี่ยวของสามารถแลกเปลี่ยนขอมูล ระดมความ คิ ด เห็ น ตลอดจนขอ เสนอ แนะในก ารปรั บ ปรุ ง แล ะ ส ง เสริ ม แหล ง ท อ งเที่ ย ว รวมทั้ ง กิ จ กรรมการท อ ง เที่ ย ว ข อ ง ก ลุ ม ป ร ะเท ศ สมาชิกอนุภูมิภาคลุมน้ําโขง (Greater Mekong Subregion : GMS) 6 ป ร ะ เ ท ศ อั น ประกอบด ว ยกั ม พู ช า ลาว พ ม า ไทย เวี ย ดนาม แล ะ มณฑลยูน นาน ใหเป น ที่ รู จักในตลาดโลกมากขึ้น ขอ สรุ ป รวมถึ ง ข อ เสนอแนะ ตางๆ ที่ไดจากเวทีนี้ ไดถู ก นําไป ประมวลวิเคราะห เพื่อรายงาน ตอคณะทํางานดานการทองเที่ยว GMS (GMS Tourism Working Group) และนําไป จัดทํากรอบในการวางแผนเพื่อสรางความรวมมือดานการทองเทีย่ ว ของกลุม GMS ทั้งในระยะสั้น ระยะกลาง และระยะยาว ขอเสนอแนะในระยะสั้นนั้นคาดวาจะสามารถดําเนินการไดในระยะ 12 เดือนขางหนานี้ และ สามารถรายงานใหทราบความคืบหนาไดในการประชุม MTF ครั้งที่ 10 ซึ่งมีกําหนดจัดใน เดือนมีนาคม 2548 ที่เสียมเรียบ กัมพูชา สวนขอเสนอแนะสําหรับการดําเนินการในระยะกลาง และระยะยาวจะตกผลึกและนําไปใชในการจัดทํากลยุทธดานการทองเที่ยวของกลุม GMS ตอไป ทั้งนี้ค าดวาคณะทํางานดานการทองเที่ยว GMS จะมีการพิจารณาและรับรางกลยุทธที่ไดรับ การสนับสนุนจาก ADB ในการประชุมครั้งที่ 10 ดวย เปนที่นาสนใจวาความคาดหวังที่ชัดเจนจากการจัดการประชุม MTF ในครั้งนี้ ไดทําใหตอง ทาทายทุกคนที่เกี่ยวของลองคิดและทบทวนการมีความรวมมือในเชิงปฏิบัติการในแงมุมตางๆ โดยเฉพาะในการ พัฒนาสินคาทางการทองเที่ยว การพัฒนาบุคลากรดานการทองเที่ยว การตั้ง -------------------------------------------------------------------------* หัวหนางานวิจัยและวิชาการ กองวิชาการ ฝายนโยบายและแผน **พนักงานประชาสัมพันธ 6 กองประชาสัมพันธในประเทศ ฝายโฆษณาและประชาสัมพันธ สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -1-
ชื่อ แหลงทองเที่ยวในเชิงการ คา (Destination Branding) และการจัด การการทอ งเที่ย วอยาง ยั่งยืนทั้งในมิติของธรรมชาติและวัฒนธรรม และเพื่อใหไดขอสรุปที่เต็มไปดวยสาระ จึงไดมีการ แบงกลุม เพื่อระดมความคิดเห็นเปน 3 กลุม เพื่อพิจารณา ในเรื่องของการปกปอง การวาง ตําแหนง และการสงเสริมการขายกลุม GMS ในปนี้มีหนวยงานและผูประกอบธุรกิจทองเที่ยวจากทั่วโลก รวมทั้งองคการสงเสริมการทอง เที่ยวของกลุมประเทศอนุภูมิภาคลุมน้ําโขง ตลอดจนองคกรระหวางประเทศตางๆ เขารวมงาน ประมาณ 300 คน โดยมีนายสนธยา คุณปลื้ม รัฐมนตรีวาการกระทรวงการทองเที่ยวและกีฬา เปนประธานเปดการประชุม การประชุมในปนี้ใหความสําคัญตอการหามาตรการการปองกันวิกฤตการณตางๆ ที่มี ผลกระทบตอการทองเที่ยวภายในอนุภูมิภาคลุมน้ําโขง ทั้งภัยคุกคามที่เกิดจากโรคระบาดและปจจัย ดานลบ อาทิ การกอการรายขามชาติ การวางตําแหนงยุทธศาสตรดานการแขงขันในตลาด โลก และการสงเสริมการทองเที่ยวใหเขมแข็งทั้งภายในและนอกภูมิภาค ภายใตแนวคิด “Protect, Position and Promote” โดยเนนการแสวงหาความรว มมือในระดับพหุภาคีเพื่อพัฒ นาการทอง เที่ยวและ การดําเนินการดานการตลาดรวมกันระหวางประเทศสมาชิก ในการประชุม MTF ครั้งที่ 9 นี้ ที่ประชุมมีขอเสนอแนะที่นําไปสูการจัดทําแผนเชิงกลยุทธ ภายใตแนวคิดขางตนทั้งในระยะสั้น ระยะกลาง และระยะยาวซึ่งประเทศสมาชิกจะตองเพิ่มความ รวมมือกันอยางแข็งแกรงมากขึ้น การที่ทุกประเทศมีความเห็นพองกันวา กลุม ประเทศอนุภูมิภาคลุม น้ําโขงเปนจุดหมาย ปลายทางที่มีศักยภาพสูงทางการทองเที่ยว ดวยมีความโดดเดนดานโบราณสถาน โบราณวัตถุ และศิลปวัฒนธรรม จึงไดพุงเปาไปที่การทําการตลาดรวมที่จะตองมีการดําเนินการในระดับที่ เข ม ข น มากขึ้น ทั้ ง นี้ ป ระเทศไทยได รั บ มอบหมายให เป น แกนนํ าในการทํ าการตลาดในต า ง ประเทศ ขณะเดียวกันการดําเนินการในเรื่องของการสงเสริม การขาย รวมทั้งการวิจัย และ พัฒนาบุคลากรดานการทองเที่ยวของประเทศสมาชิก ก็เปนประเด็นที่ไดรับความสนใจเปนอยาง มากเชนกัน สาระสําคัญสามารถสรุปไดดังนี้ 1. ระยะสั้น 1.1 สนับสนุนการจัดการและประสิทธิภาพของ Agency for Co-ordinating Mekong Tourism Activities : AMTA โดย • ใหการทองเที่ยวของแตล ะประเทศจัดหาเงินประมาณ 15,000 เหรียญสหรัฐ (ระยะ เวลา 2 ป) • จัดตั้ง AMTA ใหเปนองคกรที่ถูกตองตามกฎหมายในประเทศไทย • ใหการทองเที่ยวแหงประเทศไทย (ททท.) จัดหาพื้นที่และอุปกรณให
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -2-
• จัดจางผูชวยและผูจัดการมืออาชีพ • มอบหมายใหพ นัก งานของหนวยงานในแตล ะประเทศ ชว ยผูจัดการในการดําเนิน การตามแผนปฏิบัติก ารใหบ รรลุ เปาหมายตามตัวชี้วัดที่กําหนดไว • จัด ตั ้ง คณ ะกรรมการที ่ป รึก ษาโดยมี PATA เปน ประธาน เพื่อกําหนดตัว ชี้วัด เปาหมาย และวัตถุประสงคของ AMTA • จัดประชุมในกลุมประเทศสมาชิกทุกๆ 3 เดือน โดยมีผู จัด การ AMTA และพนัก งานที ่ป ระสานงานในกิจ การของ AMTA เพื ่อ รายงานเรื่อ งตา งๆ รวมถึง ความคืบ หนาตา งๆ ตามตัวชี้วัดที่กําหนดไว 1.2 ปกปอง • สนับสนุนใหเขตปกครองทองถิ่นที่เกี่ยวของในลาวและกัมพูชา มีการประชุมรวมกันใน เรื่องการปกปองและ จัดการปลาโลมาในแมน้ําโขงอยางมีความรับผิดชอบ • จัด เตรีย มกรณีศ ึก ษาเกี่ย วกับการสื่อสารในเรื่อ งการทองเที่ย ว และ การปกปอ ง ทรัพยากรของผูเกี่ยวของในลาวและเวียดนาม • เตรียมและจัด “โครงการฝก อบรมดานการจัดการการทองเที่ยวและทรัพยากรที่มี ระยะเวลา 2 สัปดาห” ใหกับเจาหนาที่อาวุโสที่ดูแลรับผิดชอบในการวางแผนและพัฒนาการ ทองเที่ยว • พัฒนาหลักสูตรเกี่ยวกับการทองเที่ยวเชิงนิเวศและการทองเที่ยวที่เนนชุมชนเปนหลัก • ศึก ษาการประเมินความตองการการฝก อบรมเพื่อการวางแผนและพัฒนาการทอง เที่ยวในกลุม GMS ใหเสร็จสมบูรณ • ประเมินความเปน ไปไดในการออกใบรับ รองใหกับ บริษัท จัด นํา เที่ยว และจัดเตรีย ม Concept Paper • รวบรวมการดําเนินการ/วิธีปฏิบัติที่ดี ในเรื่องการทองเที่ยวอยางมีความรับผิดชอบ เปนกรณีศึกษา และเผยแพรใหภาครัฐและเอกชนทราบ รวมทั้งมีการจัด Workshop • เชิญเจาหนาที่ที่ดูแลมรดกทั้งดานวัฒนธรรมและธรรมชาติรวมการประชุม MTF ครั้ง ที่ 10 • จัดทํา Position Paper เรื่องการสื่อสารในประเด็นที่เกี่ยวกับการทองเที่ยวกับสื่อ • เผยแพรกรณีศึกษาที่ไดจาก LEAP Program 1.3 วางตําแหนง
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -3-
• สมาชิก GMS เห็นวา “Mekong Region” เปน ชื่อ ที่อุตสาหกรรมทองเที่ยวโลกและนัก ทองเที่ยวรูจักแลว ฉะนั้นในเบื้องตนนี้ จึงเห็นควรให AMTA ทําการศึกษาวิจัยเพื่อตรวจสอบ สมมติฐานดังกลาว 1.4 สงเสริม • Database Marketing โดย -รวบรวมขอมูลที่สําคัญเกี่ยวกับ MICE Organizers -จัดขอมูลจําแนกเปนประเภท -จัดสงจดหมายขาว ปรับปรุงสินคาใหทันสมัย เปนตน ตามเวลาที่กําหนดไว -เสนอการบริการแจกจายขอมูลที่จัดประเภทไวเรียบรอยแลวแกภาคเอกชน • E-Marketing โดย -ทําใหเว็บไซดทันสมัยอยูเสมอ -เพิ ่ม การเชื่อ มโยงกับ หนว ยงานการทอ งเที ่ย วของแตล ะประเทศ PATA ADB และ UNESCAP -เพิ่มเติมขอมูลในเรื่องปฏิทินงานเทศกาล/กิจกรรมตางๆ 2. ระยะกลางและระยะยาว 2.1 ปกปอง • มีการประเมินเกี่ยวกับความเปนไปไดในการออกใบรับรองใหกับมัคคุเทศกทองถิ่น • จัดทํา Briefing Paper และหลักสูตรการฝกอบรมเรื่องความสามารถในการรองรับเพื่อ การจัดการสถานที่ทองเที่ยวซึ่งเปนมรดกทางดานวัฒนธรรมและธรรมชาติ • จัดทํากลยุทธเพื่อใหเกิดความเขาใจระหวางผูเกี่ยวของตางๆ • ปรับเทคนิค ของประเทศอื่นๆมาใชในการจัดการทรัพ ยากรทางธรรมชาติและสิ่งที่ตก ทอดสูรุนปจจุบันของกลุม GMS • จัดทํากลยุทธเพื่อยกระดับความตระหนักรับรูของภาคเอกชนในการจัดการสิ่งที่ไดตก ทอดมาสูรุนปจจุบัน • ทํางานรวมกับหนวยงานดานวัฒนธรรมและ ธรรมชาติใ นการบังคับใชมาตรการเพื่อ รักษามรดกที่มีไวใหได • จัดทํา Concept Paper และหลัก สูต รการฝก อบรมเพื่อใหมั่นใจวากิจ กรรมทางวัฒ น ธรรม และธรรมชาติยังคงความเปนตัวตนที่แทจริง มิไดถูกปรุงแตงจนบิดเบือนไป • จัดทํากลยุทธทางการตลาดที่เคารพตอการรักษามรดกที่สืบทอดมา • ศึก ษาวิจัย ในเรื่อ งความตอ งการของนัก ทอ งเที่ยวทั้ง ในประเด็น ที่เกี่ย วกับ ประสบ การณ ในทางวัฒนธรรมและธรรมชาติ สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -4-
• ประเมินและกําหนดวิธีในการรักษาระดับของรายไดที่เกิดจากการทองเที่ยวเชิงวัฒน ธรรม • พัฒ นาเทคนิค การจัด การเพื่อสรางความมั่นใจวาระบบของการแบง คาธรรมเนีย ม การเขาชมใหกับแหลงทองเที่ยวมีความโปรงใส • จัด ทํา Concept Paper และหลัก สูต รการฝก อบรมที ่ใ หค วามสํา คัญ กับ การลดผล กระทบทางลบของการทองเที่ยวที่มีตอชุมชนโดยรอบ 2.2 วางตําแหนง • สนับสนุนการเดินทางทองเที่ยวภายใน GMS • สนับสนุนการเดินทางทองเที่ยวระหวาง GMS กับภูมิภาคอื่นๆ • จัดทําโครงการเพื่อจัดทําฐานในการวัดความสําเร็จในการชักจูงใหมีก ารเดินทางทอง เที่ยวระหวางภูมิภาค • แกไขปญหาในการเดินทางขามแดนของคนในบังคับของประเทศเพื่อนบาน • พิจารณาโอกาสที่จีนจะเปนตลาดสําคัญสําหรับกลุม GMS • ตองดําเนินการในเรื่องตอไปนี้เพื่อการวางตําแหนงในอนาคตสําหรับการเดินทางทอง เที่ยวระหวางภูมิภาค คือ -พัฒนาระบบในการอํานวยความสะดวกเรื่อง Visa-on-arrival -ปรับปรุงโครงสรางภาษีชายแดนใหซับซอนนอยลง -ศึกษาโอกาสที่อินเดียจะเปนตลาดสําคัญสําหรับกลุม GMS • พิจารณาในประเด็นตอไปนี้ในการที่จะจัดทําแนวคิดในการวางตําแหนง เพราะสมาชิก ตระหนักดีวาโอกาสในการแขงขันของกลุม GMS จะเกิดขึ้นไดถา -ทําใหการเดินทางทองเที่ยวภายในภูมิภาคสะดวก -วางนโยบายที่จะรัก ษาไวซึ่งจุดแข็งของแตล ะวัฒนธรรม/บูรณภาพของผูค นที่แ ตก ตางกัน -กําหนดขอผูกพันโดยรวมเพื่อการทองเที่ยวที่มีคุณภาพ -เชื่อมโยง Mekong Style กับศิลปะ วัฒนธรรม และอาหารแมจะมีความแตกตางกัน • อาจกําหนดแนวคิดหลัก ในการวางตําแหนงทางการตลาดสําหรับ GMS ในอีก 10 ป ขางหนา เปน “celebrating GMS lifestyles and cultural diversity.” • เนนไปที่งานเทศกาลและการเฉลิม ฉลองในการดําเนินการตลาดแนวใหมของ GMS ดว ยภาพของกลุม GMS ที่มีตอเนื่องยังคงเปนในเรื่องของความสงบ ความรว มมือ และการ เฉลิมฉลอง เชน -Special annual events that cross borders -Special events that gather decision-makers สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -5-
-Special events that move around the Mekong countries covering popular aspects of life-style เชน กีฬา (ฟุตบอล) เทศกาลอาหาร เทศกาลดนตรี และแรลลีรถ เปนตน • นําเสนอสิ่งที่กลาวไปขางตนในการไปรวม Trade Show • ใหความสําคัญกับการสรางขีดความสามารถในการแขงขันในเชิงวัฒนธรรมของกลุม GMS ดวยโดยผนวกกับการเฉลิมฉลองในเรื่องวิถีชีวิต ภาพยนตร ศิล ปะ และดนตรี เปนตน โดยใช Online ดวยนอกเหนือไปจากการทําการตลาดแบบเดิม • ใช “แมน้ําโขง” เปนตัวเชื่อมโยงความหลากหลายของ GMS • วางตําแหนงดานอุปทานของกลุม GMS ภายใตแนวคิด “Making Travel Easier” • เชื่อมโยงการจัด MTF กับงาน/เทศกาลเฉลิม ฉลองเพื่อเพิ่มความนาสนใจใหมีมากขึ้น รวมทั้งเพื่อใหเวทีนี้เปนที่หารือกันระหวางบริษัทจัดนําเที่ยวและหนว ยงานการทองเที่ยวของ แตละประเทศ 2.3 สงเสริม • ประชาสัมพันธ -เคมเปญในระดับรากหญาโดยใชความเปนบานพี่เมืองนอง -ใชผูมีชื่อเสียงตามการเปดตัวของภูมิภาค -ทํางานรวมกับคณะกรรมการภาพยนตรของประเทศสมาชิกใน GMS • ขายตรง -ทําใหหนวยงานการทองเที่ยวในกลุม GMS รูจักสินคาทางการทองเที่ยวของกลุม -สนับสนุน Trade และ MICE Tradeshow -เพิ่มแหลงทองเที่ยวของ GMS ในกําหนดการสําหรับ Fam. Trip ที่หนวยงานการทอง เที่ยวจัด • กําหนดตราสินคา -ปลอย Jewels of the Mekong สูตลาดอีกครั้ง -เนน Sub-brands ไปที่ธรรมชาติ วัฒนธรรม และความยวนใจ -ใชเทศกาลตางๆ ของ GMS เปนเครื่องมือในการกําหนดตราสินคา โดยสรุป อาจกลาวไดวาการรว มมือกันของกลุม GMS มีความชัดเจนมากขึ้นเปนลําดับ โดยเฉพาะในการสงเสริมการตลาดในลักษณะของ “Single Destination” การทําการตลาดทอง เที่ยวของกลุม ประเทศอนุภูมิภ าคลุม น้ําโขงในระยะตอ ไปจะไมเนนการขายประเทศใดประเทศ หนึ่งเพียงตลาดเดียว แตจะเสนอขายการทองเที่ยวเปนกลุมประเทศ โดยใชจุดดึงดูดจากความ เปนกลุมประเทศลุมน้ําโขงที่มีศักยภาพดานแหลงทองเที่ยว โดยเฉพาะแหลงทองเที่ยวประเภท ธรรมชาติแ ละวั ฒ นธรรมมาเป นจุด ขายหลัก และอาศั ยประโยชนจ ากการที่ แ ตล ะประเทศมี พรมแดนติดตอกัน แนวทางการสงเสริมการขายเบื้องตนอาจดําเนินการโดยการปรับปรุงและ พัฒนาเว็บไซด “Mekong-tourism” ที่มีอยูแลวใหสามารถเขาถึงไดงายและมีความทันสมัยมากขึ้น สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -6-
ซึ่ง อาจจะมีก ารเปลี่ย นชื ่อ เว็บ ไซดเปน experiencemekong visitmekong หรือ discoverymekong เว็บไซดนี้จะเปนตัวเชื่อมโยงและเผยแพรขอมูลของทุกประเทศ นอกจากนี้ จะมีการผลิตเอกสาร เผยแพรประเภทแผนพับตางๆ เพื่อใชในการประชาสัมพันธการทองเที่ยว รวมทั้งจะมีการเขา รวมงานสงเสริมการขายในระดับนานาชาติรวมกันดวย เปนตน ในสวนของการประชุมคณะทํางานสาขาการทองเที่ยวของกลุมประเทศลุมน้ําโขง ที่ประชุม ไดมี ม ติใหประเทศไทยเปนศูนยก ลางในการทําการตลาดภายในอนุภูมิภาค เนื่องจากมีความ พรอมและศักยภาพมากที่สุด โดยจะมีคณะทํางานที่เปนตัวแทนของแตละประเทศสมาชิกเขามา รวมทํางานดวย และเนนการสงเสริมการขายดาน e-Marketing ใหมากขึ้น เพื่อใหลูกคาสามารถ เขาถึงขอมูลไดอยางสะดวกยิง่ ขึ้น นอกจากนี้ ททท. จะใหการสนับสนุนในการจัดพื้นที่สําหรับการ สงเสริมการทองเที่ยวของกลุมประเทศลุมน้ําโขง ในการรวมงานสงเสริมการขายระดับนานาชาติ แตละครั้ง การที่ที่ประชุมมีฉันทามติรวมกันที่จะใหประเทศไทยคงภาระกิจหลักในการเปนศูนยประสาน งานดานการทองเที่ยวของกลุมประเทศลุมน้ําโขง (AMTA) ตอไป และใหจัดตั้งศูนย AMTA เปน องคกรอิสระที่จดทะเบียนอยางถูกตองตามกฎหมายในประเทศไทยดังที่กลาวแลวขางตน ทั้งนี้เพื่อ สงเสริมใหมีความรวมมือระหวางประเทศสมาชิกเพิ่มมากขึ้นผานศูนยประสานงาน AMTA นั่น เอง สวน ADB จะใหการสนับสนุนในเรื่องของการศึกษาวิจัย และ ใหคําปรึกษาในการพัฒนาระบบ สาธารณูป โภคทางการทองเที่ยว อาทิ การสรางถนนเชื่อมโยง การสรางทาเรือ การปรับปรุงทา อากาศยานในเมื องหลักทางการทองเที่ยวของประเทศสมาชิก ขณะที่ PATA เสนอแนะใหก ลุ ม ประเทศลุมน้ําโขงเพิ่มความเขมขนในการทําการวิจัยและการพัฒนาดานการทองเที่ยวใหมากยิ่ง ขึ้นรวมทั้งการจัดฝกอบรมพัฒนาบุคลากรเพื่อสงเสริมทักษะดานการบริการการทองเที่ยว โดยให ประเทศสมาชิกที่มีความพรอมและองคกรระหวางประเทศที่เกี่ยวเนื่องกับการทองเที่ยวทําหนาที่ สนับสนุนในสวนนี้ นอกจากนี้ จะมีการสงเสริมใหภาคเอกชนดานการทองเที่ยวอาทิ บริษัทนําเที่ยว สายการ บิน โรงแรม บริษัทรถเชา และบริษัทเดินเรือ เปน เขามามีสวนรวมมากขึ้นโดยเฉพาะใน Mekong Tourism Forum ขอคิดเห็นที่นาสนใจจากวิทยากร • ปจจัยสําคัญในการพัฒนาการทองเที่ยวในอนุภูมิภาคนี้ คือ ความพรอมของโครงสรางพื้นฐานดานการขนสง อาทิ เสนทาง คมนาคมและสถานพักแรม เปนตน รวมถึงการพัฒนาคุณภาพ ดานการบริการใหสามารถแขงขันกับตลาดโลกได • ธุรกิจการใหบริการสายการบินตนทุนต่ํา และศักยภาพของ ตลาดนักทองเที่ยวจีน จะเปน ปจ จัย สงเสริม สําคัญ ที่ทําใหอุต สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -7-
สาหกรรมการเดินทางทองเที่ยวในกลุมประเทศลุม น้ําโขงมีการขยายตัวอยางรวดเร็วในระยะ ตอไป • กลุม GMS ตองสงเสริมใหผูประกอบการขนาดกลางและขนาดยอมมีการพัฒนาและมีความรู ดานการทองเที่ยว รวมทั้งตองใหความสําคัญกับการพัฒนาดานทรัพยากรบุคคลดวยการสงเสริม ความรูดานการบริการ ในธุรกิจการทองเที่ยว ตลอดจนมีความรวมมือกันระหวางภาครัฐและภาค เอกชนในการพัฒนาอุตสาหกรรมดานการทองเที่ยว ความคืบหนาของการดําเนินงานที่สําคัญ • รัฐบาลไทยใหการสนับสนุนการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานดานการขนสงเพื่อสงเสริมการเดิน ทางทองเที่ยวภายในภูมิภาคมากขึ้น โดยในวันที่ 1 เมษายน 2547 จะเปดใหมีบริก ารเดิน ทาง โดยรถยนตโดยสารสาธารณะไป-กลับ ระหวางไทยและลาวผา นสะพานมิต รภาพไทย-ลาว เปนครั้งแรกใน 2 เสนทาง คือ เสนทางหนองคาย–เวียงจันทนและเสนทางอุดรธานี–เวียงจันทน วันละ 2 เที่ยวในแตละเสนทาง สถิติการเดินทางเขาอนุภูมิภาคลุมน้ําโขงของนักทองเที่ยวระหวางประเทศ ป 2545-2546 ประเทศ ป 2545
ป 2546
กัมพูชา
786,526
701,014
ลาว
735,662
465,470 (ม.ค.–ก.ย.) พมา 217,212 205,610 ไทย 10,799,06 8,899,877 7 (ม.ค.–พ.ย.) เ วี ย ด 2,627,988 2,428,735 นาม ยูนนาน 1,304,000 1,001,000 รวม 16,206,90 13,700,80 7 6
อัตราการเติบโต (รอยละ) -10.87
หมายเหตุ
-7.58
เดิ น ท าง เข าท าง บ ก / น้ํ า / อากาศ เดิ น ท าง เข าท าง บ ก / น้ํ า / อากาศ เดินทางเขาทางอากาศ เดิ น ท าง เข าท าง บ ก / น้ํ า / อากาศ เดินทางเขาทางอากาศ
-23.28 -
เดินทางเขาทางอากาศ -
-16.00 -5.34 -8.88
ที่ ม า : การประชุ ม Mekong Tourism Forum (MTF) ครั้ ง ที่ 9 ณ โรงแรมเชอราตั น จั ง หวั ด เชียงใหม ระหวางวันที่ 26 - 28 มีนาคม 2547
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -8-
สายการบินตนทุนต่ํา (Low Cost Airlines) และผลกระทบที่มีตอการทองเที่ยวขาเขา จิรา บัวทอง* ความเปนมา ธุ ร กิ จ สายการบิ น นั้ น ถื อ ได ว า เป น องค ประกอบที่ สํ า คั ญ องค ป ระกอบหนึ่ ง ของอุ ต สาห กรรมทองเที่ยวดวยมีรูปแบบการขนสงผูโดยสารที่ สะดวกรวดเร็ ว ประหยั ดเวลา และมีประสิ ทธิภาพ แต ห ลั งจ าก เกิ ด เห ตุ ก ารณ วิ น าศ ก รร ม 11 กันยายน ทําใหเกิดความซบเซาขึ้นกับธุรกิจการบินทั่วโลก สมาคมขนสงทางอากาศระหวางประเทศ (International Air Transport Association - IATA) เป ด เผยว า ในป 2544 สายการบิ น จํ านวนมาก ประสบกั บ การขาดทุ น มากกว า 18 พั นล านเหรี ย ญสหรั ฐ และ 13 พั นลา นเหรี ยญสหรั ฐ ในป 2545 เนื่องจากจํานวนผูโดยสารลดลงเพราะมีความหวาดวิตกในเรื่องของความปลอดภัย ประกอบ กับภาวะเศรษฐกิจที่ซบเซา ทําใหมีผลกระทบตอการทองเที่ยวและการเดินทางโดยเครื่องบิน ขณะที่ ตนทุนดําเนินการทางดานการบินกลับสูงขึ้นจากภาระคาใชจายดานการประกันภัย และ ระบบรักษา ความปลอดภัยที่เพิ่มขึ้นอยางมาก จึงสงผลใหธุรกิจสายการบินขาดทุนอยางหนัก ในขณะที่สายการบินใหญๆ ทั่วโลกประสบกับภาวะตกต่ํา โดยเฉพาะสายการบินยักษใหญใน อเมริกา สายการบินขนาดเล็ก ซึ่งใหบริก ารแบบประหยัดดวยตนทุนต่ํา ที่เรียกวา Low-cost Airlines หรือ Budget Airlines เชน Southwest Airlines JetBlue Airways และ AirTran Airways กลับสามารถอยู รอดและฟนฝาวิกฤตไปได รวมทั้งยังสามารถชิงสวนแบงตลาดของสายการบินใหญๆ ในสหรัฐฯ ได ดวย สายการบินขนาดเล็กที่ใหบริก ารแบบตนทุนต่ําทั้งเกาและใหมตางเกิดขึ้นอยางมากมายในยุ โรปและเอเชีย โดยเฉพาะหลังจากที่เกิดการระบาดของโรคซารส ซึ่งทําใหสายการบินใหญๆ ไดรับผล กระทบอยางหนักอีกครั้ง และประสบกับการขาดทุนอยางมาก เนื่องจากตองใชเงินในการทําตลาดและ ---------------------------------------------------------------------------*นักวิชาการทองเที่ยว 4 งานวิเคราะหสถานการณตลาดตางประเทศ กองวิชาการ ฝายนโยบายและ แผน การทองเที่ยวแหงประเทศไทย
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -1-
สงเสริมการขาย แตยังคงไดรายไดลดลงจากการลดราคาบัตรโดยสารเครื่องบินเพื่อจูงใจผู โดยสาร ขณะที่คาใชจายกลับมีมากขึ้น ในชว งนี้เองสายการบินแบบตนทุนต่ําจึงเริ่มไดรับความนิยม เพิ่มขึ้นทั้งจากผูลงทุนและผูใชบริการเพราะคาโดยสารเครื่องบินประหยัดกวา รวมทั้งเหมาะสมกับ สภาวะเศรษฐกิจในปจจุบัน
ลักษณะของสายการบินตนทุนต่ํา สายการบินตนทุนต่ํามีรูปแบบการบริการที่แตกตางจากบริการของสายการบินใหญๆ เพื่อ ใหสอดคลองกับสถานการณเศรษฐกิจ และทัศนคติของผูบริโภคที่เปลี่ยนไป ลักษณะสําคัญๆ มีดังนี้ 1. ราคาบัตรโดยสารเครื่องบินของสายการบินประเภทนี้ต่ํากวาบัตรโดยสารชั้นประหยัด ของสายการบินใหญๆ ประมาณ 40-50 % 2. ใหบริการแบบ Single Economy Class คือมีบริการที่นั่งเฉพาะชั้นประหยัด 3. ใหบริการเสนทางบินไมไกลนัก สวนใหญมักใชเวลาบินไมเกิน 3-4 ชั่วโมง 4. สวนใหญจะไมมีบริการอาหารและเครื่องดื่มใหแกผูโดยสารบนเครื่องบิน หากผูโดยสาร ตองการ ก็สามารถซื้อไดจากพนักงานในราคาพิเศษ ซึ่งวิธีนี้จะชวยลดภาระงานและจํานวนพนักงาน ตอนรับบนเครื่องบินได 5. เนนบริการขึ้นและลงจอด ณ สนามบินระดับรอง ไมใชสนามบินที่เปนศูนยกลางการ บินหลักๆ ระหวางประเทศ (Hub) ทําใหตนทุนคาใชสนามบินต่ํากวา ไมวาจะเปนคาธรรมเนียมขึน้ –ลง จอด และการใชพื้นที่จอดเครือ่ งบิน 6. มักใชเครื่ องบินโดยสารเพียงรุ นเดียวหรือแบบเดี ยว ในการใหบริก ารเพื่อประหยัดค า บํารุงรักษา (สวนใหญ คือ Boeing 737 Commercial Jet) ตลอดจนคาใชจายฝกอบรมนักบิน เพราะ การใชเครื่องบินนอยรุนทําใหประหยัดคาอะไหล/อุปกรณ และงายตอการดูแลรักษา นอกจากนี้ ยัง อาจไดรับสวนลดในการสั่งซื้อจากบริษัทผูผลิตเครื่องบินเมื่อเหมาซื้อเครื่องบินแบบและรุนเดียวกัน ทั้งฝูงบิน 7. มีการพัฒนาระบบการจอง และ การขายบัตรโดยสารของสายการบินเองโดยไมผานตัว กลางหรือตัว แทนจําหนาย เพื่อลดคาใชจายตางๆ เชน คาคอมมิส ชั่ น เป น ต น ส วนใหญ เป นการขายบั ตรโดยสารผ านทางอินเตอร เน็ ต (eticketing) หรือทางโทรศัพท (Call Center) นอกจากนี้ เพื่อประหยัดคาใช จายในการพิมพและคากระดาษ สายการบินมีการออกบัตรโดยสารแบบ Ticketless คือ ไมมีการออกบัตรโดยสารเปนกระดาษให แตจะบอกรหัส บัตรโดยสารใหผู โดยสาร เมื่ อ Check-in ผูโดยสารเพี ยงแต บอกรหั ส และแสดงบัตรประจําตัวประชาชนใหเจาหนาที่ตรวจสอบเทานั้น
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -2-
8. ไมมีการบริการภาคพื้นดิน เชน ไมมีหองรับรองพิเศษ (VIP Lounge) ไมมีบริการจัดสง หรื อ ถ ายโอนสั ม ภาระเลยเส น ทางบิ น หรื อ จุ ดหมายปลายทาง (No Baggage Transferring Service) แตอ าจมีบ ริก ารตามความตอ งการของผูโดยสาร เชน ห องรับรอง รถรั บส งจากสนามบิ นไปยั ง เมืองปลายทาง โดยผูโดยสารตองเสียคาใชจายเพิ่มเติม
สายการบินตนทุนต่ําและเสนทางการบินที่เปดในภูมิภาคเอเชียแปซิฟก แอรเอเชีย (Air Asia) แอร เอเชียมีบริ ษัท แม อยู ในประเทศมาเลเซี ย มี ก ารขยายฐานธุรกิจ โดยการรว มทุนกับชิ น คอรปเปดสายการบิ นในประเทศไทยโดยใชชื่อว า บริ ษั ท แอร เอเชีย เอวิเอชั่น จํา กัด และใช Boeing 737-300 เพียงรุนเดียวมีความจุ 148 ที่นั่ง แอรเอเชียมีการเปดเสนทางการบินทั้งในประเทศมา เลเซียและไทย รวมทั้งเสนทางการบินระหวางประเทศ เชน ไทยและสิงคโปร ในเร็วๆ นี้ แอรเอเชียจะมี การรวมทุนกับประเทศสิงคโปร ซึ่งขณะนี้อยูในระหวางการสรรหาผูลงทุนรวม ในสวนของแอรเอเชียประเทศไทย สํานักงานคณะกรรมการสงเสริมการลงทุน (BOI) ไดยก เวนภาษีรายไดนิตบิ ุคคลรอยละ 30 และอากรนําเขาเครื่องจักรตางๆ ที่ใชประกอบการเปนเวลา 8 ป เพื่อสงเสริมการลงทุน ทั้งนี้การลงทุนของแอรเอเชียในประเทศไทยจะกอใหเกิดการจางแรงงานไทย 279 คน สวนราคาบัตรโดยสารเครื่องบินที่ขายจะถูกกวาทองตลาดรอยละ 20-50 สายการบินมี การเปดตัวอยางเปนทางการเมื่ อเดือนมกราคมที่ผ านมาดวยการกํ าหนดราคาเริ่ มตนที่ 99 บาท จํานวน 40,000 ใบ และตอ งเดิ นทางใหเสร็ จสิ้ นภายในเดื อนกุ ม ภาพั นธ ซึ่ งได รับความสนใจจาก ประชาชนเป นจํานวนมาก ราคาดังกลาวนี้ไมรวมภาษีมูล คาเพิ่ม ภาษีส นามบิน ค าประกั น และค า ธรรมเนียมในการออกบัตรโดยสาร แอรเอเชียคาดวาจะคุมทุนภายในระยะเวลา 8-10 เดือน และไดวางแผนขยายเสนทางการบิน เปน 3 ระยะ คือ ในระยะแรกเปนการเปดตัว เสน ทางการบิน 4 เสนทาง ระยะที่ 2 จะเพิ่ ม เส นทาง การบิ น ที ่ ม ี ศ ั ก ยภาพทั้ ง ในและนอกประเทศโดยเริ่ ม บินไปยังพมา จี น และเวี ย ดนามในชว งเดื อน มีนาคม/เมษายน สว นในระยะที่ 3 จะเป ดเที่ยวบินที่ ไมมี ใครบิ นมาก อน แต จ ะมีราคาสู งกว าปกติ สําหรับเสนทางการบินมายังประเทศไทยมีดังนี้ • สิงคโปร–กรุงเทพฯ เปนเสนทางที่เปดใหมในเดือนกุมภาพันธ โดยมีเพียง 1 เที่ยวบินตอวัน มี ราคาเริ่มตนที่ 59.99 เหรียญสิงคโปร หรือประมาณ 1,300 บาท ไมรวมภาษีสนามบิน • กัวลาลัมเปอร–ภูเก็ต ราคา 89.99 ริงกิต หรือประมาณ 962 บาท โดยมีเพียง 1 เที่ยวบินตอ วัน
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -3-
• ยะโฮรบ ารู–กรุงเทพฯ ราคา 99.99 ริ งกิต หรือประมาณ 1,068 บาท ในระหว างวันที่ 2 กุมภาพันธ–27 มีนาคม 2547 โดยมีเพียง 1 เที่ยวบินตอวัน ∗∗ • กั ว ลาลั ม เปอร–อะลอ สตาร (หาดใหญ ) มี 2 เที่ ยวบิ น ต อ วั น โดยผู โดยสารต องนั่ ง รถ โดยสารเขาไปที่หาดใหญ ใชเวลาประมาณ 90 นาที
นกแอร (Nok Air) การบินไทยได ประกาศตัวผูถือหุนสายการบิน ตนทุนต่ํา โดยตกลงจะใชชื่อวา นกแอร (Nok Air) ซึ่งมีนายพาที สารสิน เปนประธานเจาหนาที่บริหารของบริษัท (CEO) โดยมีผูรวมทุน คือ การ บินไทย ทิพยประกันภัย และสํานักงานทรัพยสินสวนพระมหากษัตริย มีเงินทุนจดทะเบียนประมาณ 500 ลานบาท นกแอรเริ่มดําเนินการในไตรมาสที่ 2 ของป 2547 โดยใชเครื่องบิน B737-400s จํานวน 3 ลําน และเริ่มต นให บริก ารใน 6 เสนทางหลัก ในประเทศ คือ ภูเก็ต เชี ยงใหม อุดรธานี ขอนแกน พิษณุโลก และหาดใหญ สวนเสนทางระหวางประเทศซึ่งจะเปนเสนทางที่ใชเวลาบินภายใน 3 ชั่วโมงจากกรุงเทพฯ มีกําหนดเปดดําเนินการในป 2548
One Two Go by Orient Thai เปนสายการบินตนทุนต่ําของ Orient Thai โดยมีความมุงหวังที่จะแขงกับแอรเอเชีย และใชกล ยุทธท างการตลาดในการเป นสายการบิ นของคนไทยเพื่ อคนไทย One Two Go ใชเครื่อง Boeing 757-200s ซึ่งมี ค วามจุประมาณ 200 ที่นั่ง มีเสนทางหลัก คื อ กรุ งเทพฯ–เชี ยงใหม ในราคา 1,400 บาท และเสนทางใหมอีก 2 เสนทาง คือ กรุงเทพฯ–เชียงราย และ กรุงเทพฯ–หาดใหญ โดย ราคาบัตรโดยสารจะถูกกวาของการบินไทย 30%
Virgin Blue Airlines Virgin Blue เปนสายการบินต นทุน ต่ําของประเทศออสเตรเลีย สว นใหญ ให บริก ารเส นทาง การบิ นในประเทศออสเตรเลี ย และกําลั งขยายเสนทางไปยังนิว ซีแลนด ทางสายการบิ นคาดว าได กําไรเพิ่มขึ้นรอยละ 36 หรือประมาณ 150 ลานเหรียญออสเตรเลียในสิ้นเดือนมีนาคม 2547
Lion Air Lion Air ของอินโดนิเชียเริ่มดําเนินการมาตั้งแตป 2542 โดยกอนหนานี้บริษัทดําเนินธุรกิจ นํ าเที่ ยวมาถึ ง 13 ป และไดยื่ น ขอเป ด สายการบิ น ดั งกล า วต อ รั ฐบาล เพราะหลั งจากเกิ ด ภาวะ เศรษฐกิจถดถอยซึ่งสงผลกระทบตอสายการบินตางๆ Lion Air จึง มีความคิดที่จ ะใหบริการเที่ยว บินซึ่งมีคาใชจายต่ํากวา สายการบินอื่นโดยเนนกลุมผูโดยสารระดับกลางถึงระดับลาง เริ่มแรกเปน
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -4-
การเปดบริการเฉพาะเที่ยวบินในประเทศ ตอมามีการขยายเสนทางจากจาการตาไปยังกัวลาลัมเปอร โฮจิมินห ซิตี้ สิงคโปร และจากเดนปาซาร (บาหลี) ไปยังสิงคโปร รวมถึงสิงคโปรไปยังโฮจิมินห ซิตี้ และจากเมดานไปยังปนัง
Tiger Airlines Singapore Airlines มีแ ผนในการลงทุนจัดตั้งสายการบินตนทุนต่ําโดยรวมกับ Ryan Air ซึ่ง เปนสายการบินตนทุนต่ําในยุโรป Singapore Airlines ถือหุนรอยละ 49 ขณะที่ Ryan Air ถือหุนรอย ละ 16 สวนอีกรอยละ 11 รัฐบาลสิงคโปรเปนผูถือหุน และอีกรอยละ 24 มี Indigo Investment ซึ่ง David Bonderman ประธานของ Ryan Air และ Bill Franke เปนผูถือหุน คาดวาจะเริ่มดําเนินการไดใน ชว งกลางป 2547 โดยจะมีเสนทางการบินไปยังฮองกง ไทย บาหลี อินเดีย และตอนใตของจีน ซึ่ง เปนเสนทางบินที่ไมเกิน 4 ชั่วโมง การบริห าร/จัดการสายการบินจะแยกจากสายการบินหลัก สวน ในด านเทคนิคและความรู ดานการจัดการต างๆ จะเป นความร วมมือ จาก Ryan Air เนื่องจากการ บริห ารสายการบินตนทุนต่ํา มีความแตกตางอยางมากจากสายการบินธรรมดา และเปนการยากที่ จะบริหารงานทั้ง 2 ระบบไปพรอมๆ กัน จึงจําเปนตองมีผูเชี่ยวชาญพิเศษในดานนี้เขามารวมดวย นอกจากนี้ สิงคโปรจะมีการขยายสนามบินชางฮี เพื่อรองรับสายการบินตนทุนต่ําโดยเฉพาะ โดยจะมีการยกเวนหรือลดคาธรรมเนียมตางๆ เพื่อลดตนทุนการดําเนินงานของสายการบินตนทุน ต่ํา และยังเปนการสงเสริมใหประเทศสิงคโปรเปนศูนยกลาง (Hub) ทางการบินในเอเชียอยางแทจริง
ผลจากการเกิดสายการบินตนทุนต่ํา ผลดี
• กระตุนใหนักทองเที่ยวมีการเดินทางโดยเครื่องบินมากขึ้น และขยายเสนทางทองเที่ยวไดกวางขวางขึ้น โดยเฉพาะนัก ทองเที่ยว จากมาเลเซียซึ่ งมัก เดิ นทางเขาประเทศไทยจากดานทางบกที่อําเภอ หาดใหญเปนหลัก ราคาบัตรโดยสารเครื่องบินที่ถูกลงอยางมากจะ เป นตั วจู งใจใหนั กท องเที่ ยวเดิ นทางท องเที่ ยวไปยั งแหลง ทองเที่ ยว อื่ น ๆ เช น เชี ย งใหม แ ละภู เ ก็ ต มากขึ้ น แทนที่ จ ะท อ งเที่ ย วอยู ใ น กรุงเทพฯ เพียงอยางเดียว จึงเปนการกระจายนักทองเที่ยว และทํา ใหสะดวกสบายในการบินตรงมากขึ้น • ทําใหเกิดการขยายตัวของนัก ทองเที่ยวกลุมตางๆ มากขึ้น โดยเฉพาะตลาดนักทองเที่ยว ระดับกลางและระดับลางที่มีงบจํากัดในการเดินทาง รวมทั้งทําใหมีการขยายตัวในกลุมนักทองเที่ยว สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -5-
จากประเทศเพื่ อนบานและในภูมิ ภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต และเปนการสง เสริ มใหเมืองหลัก ใน ประเทศไทย เชน เชียงใหมและภูเก็ต รวมทั้งเมืองใหญอื่นๆ เปนศูนยกลางทางการบิน และเปนประตู สูประเทศเพื่อนบานอื่นๆ • เพิ่มความถี่ในการเดินทางมากขึ้น โดยนักทองเที่ยวมีโอกาสเดินทางไดบอยขึ้น จากเดิ ม อาจเดินทางเพียงปละ 1 ครั้ง ราคาบัตรโดยสารเครื่องบินทีถ่ ูกลงทําใหนักทองเที่ยวมีโอกาสเลือกเดิน ทางได มากกว า 1 ครั้ง ตอป โดยสงเสริมใหนักท อ งเที่ ยวมาเลเซีย และสิ งคโปรส ามารถเดินทางมา ประเทศไทยในชวงสุดสัปดาหไดงายขึ้น โดยเฉพาะการเดินทางเขาภูเก็ตและเชียงใหมซึ่งจะทําใหประเทศ ไทยมีจํานวนนักทองเที่ยวและรายไดโดยรวมมากขึ้น แตวันพักเฉลี่ยของนักทองเที่ยวสั้นลง • สงผลดีตอธุรกิจทองเที่ยวอื่นๆ เชน ตัวแทนจําหนายบริการทางการทองเที่ยว บริษัทจัด นํ าเที่ ยว และโรงแรมสามารถเสนอขายรายการนํ าเที่ ยวหรื อแพ็ก เกจได ห ลายรู ป แบบในราคาที่ ประหยัดหรือถูก ลง ซึ่งจะชวยสงเสริมการขยายตัวของภาคธุรกิจ เพราะเมื่อนักทองเที่ยวสามารถ ประหยัดค าใชจายในสวนของการเดิ นทาง ก็จะมีเงินในการใชจายเปนคาที่พัก คาอาหาร คาของที่ ระลึก และการจับจายใชสอยอื่นๆ ไดมากขึ้น นอกจากนี้ ยังทําใหเกิดการขยายตัวของธุรกิจโรงแรม เพิ่มขึ้นเพื่ อรองรับกระแสการเดินทางของกลุมนักทองเที่ยวระดับกลาง–ลาง โดยในป หนา โรงแรม 1-3 ดาว มีแนวโนมจะเติบโตมากขึ้น ทั้งดานอัตราการเขาพักเฉลี่ยและจํานวนโรงแรม ทั้งนี้ โรงแรม ในเครือ ACCOR มีนโยบายที่จะเปดโรงแรมระดับกลาง– ลางในเมืองทองเที่ยวหลั ก รองรับ เช น โคราชและขอนแกน เปนตน • ทําใหเกิดการแขงขันในภาคธุรกิจการบินและภาคการขนสงอื่นๆ มากขึ้นไมวาจะเปนรถไฟ หรือรถประจําทางทั้งในดานราคา คุณภาพ และการบริการ ซึ่งธุรกิจตางๆ ตองมีการปรับปรุง เปลีย่ น แปลง และพัฒนาประสิทธิภาพใหดีขึ้นอันจะสงผลดีตอผูบริโภคในการมีทางเลือกมากยิ่งขึ้น
ผลลบ • ทางเลือกทีม่ ากขึน้ ทําใหนักทองเที่ยวไทยเดินทางออกไปเที่ยวตางประเทศมากขึ้นกวาเดิม สวนนักทองเที่ยวตางประเทศที่เคยเดินทางมาประเทศไทยไดงาย เชน มาเลเซีย ซึ่งนิยมเดินทางโดย รถยนต/รถโดยสารมาไทย ก็สามารถเดินทางไปประเทศอื่นๆ ได เชน บรูไน หรือในเสนทางอื่นๆ เนื่องจากราคาคาบัตรโดยสารเครื่องบินถูกลงและมีความสะดวกรวดเร็ว ซึ่งอาจทําใหมีการดึงนัก ทองเที่ยวสวนหนึ่งไปจากประเทศไทยได
ขอเสนอแนะ
1. สายการบินตนทุนต่ําจะตองรักษาคุณภาพของการบริการใหได โดยจะตองใหขอมูลที่เปน จริงกับผูบ ริโภคเกี่ยวกับมาตรฐานความปลอดภัยของเครื่องบิน เทคนิคการขายและการโฆษณาจะตอง สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -6-
ตรงไปตรงมา ไมหลอก ลวงผูบริโภค การใหบริก ารตองตรงเวลา สะดวกสบาย มีประกันสําหรั บ การเดินทาง และใชกลยุทธดานราคาทีด่ ึงดูดใจตลอดไป 2. ใหระวังการถือโอกาสขึ้นราคาคาบริการของธุรกิจโรงแรมและบริษัทนําเที่ยวจากภาวะ เศรษฐกิจขาขึ้น และการสงเสริมการเดินทางของสายการบินตนทุนต่ํา ซึ่งจะทําใหเกิดผลเสียตอภาค ธุรกิจทองเที่ยวโดยรวม ดังนั้น สายการบินตนทุนต่ํา บริษัทนําเที่ยว และโรงแรมควรรวมมือกันทํา แพ็ก เกจราคาพิเศษ หรือเสนอขายการทองเที่ยวในรูปแบบใหมโดยอาจพิจารณาเจาะกลุมนักธุรกิจ หรือกลุมครอบครัว ซึ่งมีเวลาเดินทางทองเที่ยวชวงสั้นๆ แควันหยุดสุดสัปดาห ซึ่งจะทําใหมีก าร ขยายฐานลูก คาไดก วางขวางขึ้น โดยเฉพาะกลุม นัก ทองเที่ยวในวันหยุดสุดสัปดาห (Weekender) อันเปนการสงเสริมการทองเที่ยวอีกทางหนึ่ง 3. บริ ษัท ทาอากาศยานไทย จํ ากั ด (มหาชน) (ทอท.) และหน วยงานต างๆ ที่ เกี่ ยวของ ควรรวมกันพิจารณาการเปดพื้นที่ทาอากาศยานทั้งแหงเกาและแหงใหมเพื่อรองรับการใหบริการ ของสายการบินต นทุนต่ําที่จะขยายตัวมากขึ้น ในเอเชีย โดยจะตองคํานึงถึง การคิด คาธรรมเนีย ม และการใหบริการตางๆ ที่ตางไปจากสายการบินปกติอนื่ ๆ ทั้งนี้เพื่อใหสามารถแขงขันกับสิงคโปร และสนับสนุนใหไทยเปนศูนยกลางการบินและการทองเที่ยวในเอเชียไดอยางแทจริง ที่มา : เอกสารอางอิง จาก วารสาร Airport & Airline Aia Pacific และเว็บไซตของสายการบินตนทุน ต่ํา
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -7-
กิจกรรมโฮมสเตยของนักทองเที่ยวชาวไทย นงลักษณ อยูเย็นดี∗ จากการศึก ษากลุม นัก ทองเที่ยวโฮมสเตยชาว ไทยที่ เข า พั ก ค า งคื น โดยได ทํ า การศึ ก ษาป จ จั ย ทาง ลัก ษณะสว นบุ ค คลและแรงจูงใจที่ ทําให นัก ทอ งเที่ย ว ชอบเดินทางเขาไปทองเที่ยว โดยใชแบบสอบถามเก็บขอ มู ล จากนั ก ท อ งเที่ ย วกลุ ม ตั ว อย างจํ านวน 402 ตั ว อย าง จากพื้ น ที่จั ด โฮมสเตย จํานวน 5 แห ง โดยแบ ง กลุมพื้นที่ที่ใชในการศึกษาเปน 2 กลุมพื้นที่ คือกลุมพื้น ที่ โฮมสเตย ที่ มี ค วามเด น ทางด านธรรมชาติ คื อ ที่ บานเขาเหล็ก จังหวัดกาญจนบุรี และ บานทาดาน จังหวัดนครนายก พื้นที่ที่มีความเดนทาง ด า นวั ฒ นธรรม คื อ ที่ บ า นปลายโพงพาง จั ง หวั ด สมุ ท รสงคราม บ า นปราสาท จั ง หวั ด นครราชสีมา และบานโคกโกง จังหวัดกาฬสินธุ จากนั้นทําการวิเคราะหเพื่อตรวจสอบสมมติ ฐานโดยใชสถิติแบบ t-test และแบบ F-test สําหรับทดสอบปจจัยทางลักษณะประชากรและการ วิ เคราะห ค าสั ม ประสิ ท ธิ์ สั ม พั น ธ (Correlation) และการวิ เคราะห ถ ดถอยพหุ คู ณ (Multiple Regression) สําหรับปจจัยทางดานแรงจูงใจโดยกําหนดใหมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ผลการวิจัยปรากฎวา ปจจัยทางดานประชากรที่มีความสัมพันธกับความชอบในการเขา รวมกิจกรรมโฮมสเตยทั้งในพื้นที่ธรรมชาติและพื้นที่วัฒนธรรม คือ อายุ อาชีพ รายได และภูมิ ลําเนา ขณะที่เพศ และระดับการศึกษาเปนปจจัยที่ไมมีสัมพันธกับความชอบของนักทองเที่ยว สวนปจจัยทางดานแรงจูงใจพบวา แรงจูงใจที่มีความสัมพันธกับความชอบของนักทอง เที่ยวโฮมสเตยของทั้งพื้นที่ธรรมชาติและวัฒนธรรม คือ แรงจูงใจดานความสะดวกสบายในการ เดินทางเขาถึงแหลงทองเที่ยว แรงจูงใจการเรียนรูวัฒนธรรม ประเพณีและวิถีชีวิต แรงจูงใจ ดานกิจกรรมการแสดง และการละเลน แรงจูงใจในเรื่องของทัศนียภาพของแหลงทองเที่ยว และ แรงจูงใจดานการพักผอนทางรางกายและจิตใจ (ดวยคาสัมประสิทธิ์ในการทํานายเทากับ .153) สวนในพื้นที่ธรรมชาติคือแรงจูงใจดานการพักผอนและความเปนมิตรไมตรีเจาของบาน (ดวยคา สัมประสิทธิ์ในการทํานายเทากับ .087) และสําหรับพื้นที่วัฒนธรรม คือ แรงจูงใจทางดานความ สะดวกสบายในการเดินทางเขาถึง แรงจูงใจในการเรียนรูวัฒนธรรม ประเพณีและวิถีชีวิต แรง จูงใจด านความปลอดภัย และแรงจูงใจในเรื่องของความสะดวกสบายของ สิ่งอํานวยความ สะดวก (ดวยคาสัมประสิทธิ์ในการทํานายเทากับ .248) ∗
นักวิชาการทองเที่ยว 6 งานวิเคราะหตลาดในประเทศ กองวิชาการ ฝายนโยบายและแผน ททท. สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
-1-
จากผลการศึกษาในเรื่องลักษณะทั่วไปของนักทองเที่ยวพบวานักทองเที่ยวชาวไทยที่เดิน ทางเขาไปทองเที่ยวสวนใหญเปนโสดและเปนเพศหญิงมากกวาเพศชาย โดยมีอายุไมมากนัก สวนใหญอยูในวัยหนุมสาว จบการศึกษาในระดับปริญญาตรี และมีรายไดต่ํากวา 10,000 บาท เปนนักเรียน นักศึกษาและมีภูมิลําเนาอยูในกรุงเทพฯ และปริมณฑลมากที่สุด นักทองเทีย่ วสวนใหญเดินทางทองเที่ยวในรูปแบบโฮมสเตยเปนครั้งแรกโดยมีระยะเวลา ในการพัก คางแรมจํานวน 1 คืน และมีความตองการกลับไปทองเที่ยวอีก สิ่งที่นัก ทองเที่ยว ตองการ คือ การไดเขาไปสัมผัส เรียนรู ศึกษาวิถีชีวิตความเปนอยู และความมีน้ําใจไมตรีของคน ในทองถิ่นที่ไมสามารถหาไดจากวิถีชีวิตคนในเมือง นอกจากนี้ นักทองเที่ยวอยากมีสวนรวมกับ ชุมชนในการทํากิจกรรมตางๆ อาทิ การประกอบอาชีพ การใชชีวิตรวมกับชุมชน และการทําบุญ ตักบาตร เปนตน นักทองเที่ยวมักตองการพักคางแรมกับชาวบานในครัวเรือนเดียวกันมากกวา พักคางโดย แยกที่พักกับชาวบาน ซึ่งเปนแนวเดียวกันกับผลการศึกษาในเรื่องของการจัดลําดับ ความชอบของการทองเที่ยวโฮมสเตยในดานตางๆ ที่พบวานักทองเที่ยวสวนใหญชอบโฮมสเตย เพราะ ตองการศึกษาวิถีชีวิตและวัฒนธรรมสูงที่สุด รองลงมา คือ ความตองการใกลชิดธรรม ชาติ
หากเปนพื้นที่วัฒนธรรม นักทองเที่ยวสวนใหญเดินทางกับกลุมเพื่อนโดยมีขนาดกลุม โดยเฉลี่ยมาก ที่สุดคือ 38 คนตอกลุม หากเปนพื้นที่ธรรมชาติจะมีขนาดกลุมเล็กที่สุด คือ 15 คนตอกลุม แตโดยภาพรวมแลวขนาดกลุมอยูที่ 28 คนตอกลุม แหลงขอมูลที่ทําใหนักทองเที่ยวทราบขอมูลเกี่ยวกับแหลงทองเที่ยวโดยมากคือ คนใกล ชิดโดยเฉพาะ เพื่อน อาจารย และผูบังคับบัญชามากที่สุด คาใชจายโดยเฉลี่ยอยูที่ 960 บาทตอครั้ง ทั้งนี้ในพื้นที่ธรรมชาติมีคาใชจายเฉลี่ยตอครั้ง สูงที่สุด คือ 1,059 บาท ในขณะที่ในพื้นที่วัฒนธรรมมีคาใชจายเฉลี่ยตอครั้งต่ําที่สุด คือ 889 บาท จากการทดสอบสมมติฐานพบวาปจจัยทางลักษณะประชากร คือ รายได อาชีพ อายุ และ ภูมิลําเนามีความสัมพันธกับความชอบในการประกอบกิจกรรมโฮมสเตยอยางมีนัยสําคัญทาง สถิติ ที่ระดับ 0.05 นักทองเที่ยวในกลุม ที่มีรายไดนอย คือมีรายไดต่ํากวา 10,000 บาท โดย เฉพาะนัก เรียน นิสิต นัก ศึก ษา ที่มีอายุต่ํากวา 20 ป ละมีภูมิลําเนาอยูในภาคตะวันออกเฉียง สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
-2-
เหนือ จะมีคาเฉลี่ยความชอบ ในการเขารวมกิจกรรมโฮมสเตยมากกวากลุมอื่นๆ ขณะที่เพศและ ระดับการศึก ษาไมมีความสัมพันธกับ ความชอบในการประกอบกิจกรรมโฮมสเตยอยางมีนัย สําคัญทางสถิติ อยางไรก็ดี เมื่อพื้นที่ตางกัน และ ลักษณะนักทองเที่ยวตางกัน แรงจูงใจก็ตางกันดวย โดยแรงจูง ใจทางดานการศึกษาวิถีชีวิตและวัฒนธรรม ความสะดวกสบายในการเดินทางเขาถึง แหลงทองเที่ยว ความนาสนใจของกิจกรรมการแสดงและการละเลน การพักผอนทางรางกาย จิตใจ และทัศนียภาพของ แหลงทองเที่ยว โดยแรงจูงใจ ลวนมีความสัมพันธกับความชอบของ นักทองเที่ยวชาวไทยทั้งพื้นที่ธรรมชาติ และ วัฒนธรรม แรงจูงใจทั้งหมดกอใหเกิดความผันแปร ในตัวแปรตาม คือความชอบของนักทองเที่ยว ชาวไทยในการเขารวมกิจกรรมโฮมสเตยรอยละ 15.3 โดยแรงจูงใจที่มีอิทธิพ ลมากที่สุด คือ แรงจูงใจทาง ดานการเดินทางเขาถึงแหลงทอง เที่ยวที่งายและสะดวกสบาย (ดวยคาสัมประสิทธิ์การถดถอยที่ปรับเปน คามาตรฐานแลว (Beta) เทากับ .183) สําหรับในพื้นที่ธรรมชาติปรากฏวาแรงจูงใจที่มี ความสัมพันธกับความสนใจในการเขา รวมกิจกรรมโฮมสเตยของนักทองเที่ยวชาวไทย คือ แรงจูงใจในการพักผอนทางรางกายและจิต ใจ ความเปนมิตรไมตรีและความสุภาพออนโยนของเจาของบานและทองถิ่น โดยแรงจูงใจทั้ง หมดกอใหเกิดความผันแปรในตัวแปรตาม คือ ความชอบของนักทองเที่ยวชาวไทยในการเขารวม กิจกรรมโฮมสเตยรอยละ 8.7 โดยแรงจูงใจที่มีอิทธิพ ลมากที่สุดคือแรงจูงใจทางดานการพัก ผอนทางรางกายและจิตใจ (ดวยคาสัมประสิทธิ์การถดถอยที่ปรับเปนคามาตรฐานแลว (Beta) เทากับ .200) ในพื้นที่วัฒนธรรมพบวามีแรงจูงใจเพียง 4 ตัว ที่มีความสัมพันธกับความชอบของนัก ทองเที่ยวชาว ไทยในการเขารวมกิจกรรมโฮมสเตย คือ แรงจูงใจทางดานความสะดวกสบายใน การเดินทางเขาถึงแหลงทองเที่ยวแรงจูงใจทางดานการศึกษาวิถีชีวิตและวัฒนธรรม แรงจูงใจ ทางดานความปลอดภัยของแหลงทองเที่ยว กิจกรรมทองเที่ยวและแรงจูงใจทางดานความ สะดวกสบายของที่พักและสิ่งอํานวยความสะดวก โดยแรงจูงใจทั้งหมดกอใหเกิดความผันแปรใน ตัว แปรตาม คือ ความชอบของนัก ทองเที่ยวชาวไทยในการเขารว มกิจกรรมโฮมสเตยรอยละ 24.8 และแรงจูงใจที่มีอิทธิพลมากที่สุด คือ แรงจูงใจทางดานการศึกษาวิถีชีวิตและวัฒนธรรม (ดวยคาสัมประสิทธิ์การถดถอยที่ปรับเปนคามาตรฐานแลว (Beta) เทากับ .246) ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะจากการศึกษา 1. จากผลการศึกษาลักษณะทั่วไปของนักทองเที่ยวที่พบวานักทองเที่ยวกวารอยละ 70 เปน เพศหญิง ซึ่งมีพ ฤติกรรมอยางหนึ่งที่ถือเปนลักษณะประจําตัว ของนัก ทองเที่ยวกลุม นี้ คือ การจับจายใชสอย (รัญจวน, 2543) ดังนั้นหากในพื้นที่โฮมสเตยสามารถจัดหาสินคาทองถิ่น หรือของที่ระลึกตางๆ เพื่อใหนักทองเที่ยวไดเลือกซื้อสินคาตามความพอใจแลว นอกจากจะทํา สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
-3-
ใหชุมชนมีรายไดจากการทองเที่ยวเพิ่มมากขึ้นยังทําใหนักทองเที่ยวไดรับความพึงพอใจและเปน การเพิ่ ม มู ล ค า ของการเดิ นทางท องเที่ย วให กั บ นั ก ทอ งเที่ ย วดว ย ทั้ งนี้ สิน ค าที่ นํ ามาวาง จําหนายควรเปนสินคาในทอง ถิ่น ไมใชสินคาที่สามารถหา ซื้อไดตามตลาดทั่วไป ซึ่งจะทํา ใหนัก ทองเที่ยวรูสึก ถึงคุ ณ คาสินคาที่ซื้อไปไดมากกวา สิน ค า ที่ ส ามารถหาซื้ อ ได ต าม ทองตลาดทั่วไป นอกจากนี้ยัง ควรให ค วามสนใจกั บ นั ก ท อ งเที่ ย วกลุ ม ดั ง กล า ว โดย เฉ พ าะใน เรื่ อ งขอ งค วาม ปลอดภัยในชีวิตและทรัพ ยสิน โดยการจั ด ที่ พั ก ที่ มี ค วาม ปลอดภัยและเปนสัดสวนใหกับ นั ก ท อ งเที่ ย วกลุ ม ผู ห ญิ ง จากรายงานการสัม มนาการ ทองเที่ยวงาน ITA ที่ฮองกง ของรัญจวน (2543) กลาววานักทองเที่ยวกลุมตลาดผูหญิงโสดจะเปนกลุมตลาดที่มีศักยภาพ ในอนาคต และนักทองเที่ยวกลุมนี้ใหความสําคัญเปนอันดับหนึ่งในเรื่องของความปลอดภัยใน ชีวิตและทรัพยสิน ในขณะที่นุชนารถ (2539) กลาววาโดยภาพรวมแลวนักทองเที่ยวเพศหญิง ตองการรูปแบบการทองเที่ยวที่ปลอดภัยมากกวาเพศชาย 2. จากการศึกษาในเรื่องของขอมูลทางดานการเดินทางพบวา นักทองเที่ยวสวนใหญเดินทาง ทองเที่ยวในรูปแบบโฮมสเตยเปนครั้งแรกและเมื่อถามถึงความตองการในการกลับมาเยือนพบ วาโดยสวนใหญมีแนวโนมกลับไปเยือนซ้ํา ดังนั้นการดําเนินกลยุทธทางการตลาดเพื่อกระตุนให นักทองเที่ยวกลับไปเยือนซ้ํา อาทิ พิจารณาจัดทําปฎิทินทองเที่ยวในแตละเดือน หรือตามฤดูกาล หรือตามชวงเวลา โดยมีรายละเอียดเกี่ยวกับกิจกรรมหรือเหตุการณหรือปรากฏการณตางๆ ที่ นักทองเที่ยวจะไดพบเห็นหากเขามาทองเที่ยวในชวงเวลานั้นๆ และจัดสงไปยังกลุมนักทองเที่ยว ที่เคยเขามาทองเที่ยว วิธีนี้อาจมีคาใชจายแตสามารถหลีกเลี่ยงไดโดยจัดทําและนําไปวางตามจุด ประชาสัมพันธตางๆเชนที่การทองเที่ยวแหงประเทศไทย เปนตนซึ่งเปนวิธีที่สามารถ ดึงดูดนัก ทองเที่ยวกลุมใหมและกลุมเดิมใหเดินทางไปทองเที่ยว 3. การที่นักทองเที่ยวสวนใหญมีระยะเวลาในการพักคางแรมจํานวน 1 คืนสูงที่สุด ชี้ใหเห็นวา นักทองเที่ยวใชเวลาอยูในแหลงทองเที่ยวไมนานนัก สาเหตุสวนหนึ่งอาจเนื่องมาจากกิจกรรมใน แหลงทองเที่ยวมีนอยหรือไมดึงดูดความสนใจที่จะทําใหนักทองเที่ยวใชเวลาอยูในแหลงทองเที่ยว ไดนาน การเพิ่มกิจกรรมที่นาสนใจอาจทําใหนักทองเที่ยวเพิ่มระยะเวลาในการพํานักนานขึ้น ซึ่ง จะทําใหการใชจายของนักทองเที่ยวเพิ่มมากขึ้น 4. จากการศึกษาในเรื่องของรูปแบบการพักคางที่นักทองเที่ยวตองการ พบวานักทองเที่ยว สวนใหญตองการพักคางแรมกับชาวบานในครัวเรือนเดียวกันมากที่สุด ทําใหแนวโนมของความ ตองการรูปแบบที่พักจะเปนไปในทิศทางของการพักคางแรมกับชาวบานมากกวา อยางไรก็ตาม การจัดการควรขึ้นอยูกับความพึงพอใจของนักทองเที่ยวเปนหลัก อนึ่งการพักคางแรมในครัว เรือนเดียวกันแตนักทองเที่ยวมีพื้นที่เปนสัดสวนและมีความเปนสวนตัวอาจสามารถชดเชยความ ตองการของนักทองเที่ยวในกลุมที่ตองการพักแยกที่พักกับชาวบานไดในระดับหนึ่ง สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
-4-
5. การที่นักทองเที่ยวมีขนาดกลุมตั้งแต 21 คนขึ้นไปมากที่สุด ฉะนั้นเมื่อรับนักทองเที่ยวกลุม ใหญแลวไมควรรับนักทองเที่ยวกลุมอื่นๆ อีก หรือควรมีการจัดการ/แยกออกจากกันเพื่อไมให เกิดการรบกวนกันและแยงสิ่งอํานวยความสะดวกกัน เปนตน ทั้งนี้เพื่อปองกันการกระทบกระทัง่ ระหวางกลุม 6. แหลงขอมูลที่ทําใหนักทองเที่ยวทราบเกี่ยวกับแหลงทองเที่ยวสวนใหญมาจากสื่อบุคคลมาก กวาสื่อสาธาณะตางๆ ดังนั้นจึงควรทําการประชาสัม พันธไปยังสื่อ สาธารณ ะต า งๆ มากขึ้ น เพื่ อ ให มี นั ก ท อ งเที่ ย วมาเยื อ นอย า ง สม่ํ า เสมอ สื่ อ หนึ่ ง ที่ น า จะพิ จ ารณ าเผยแพร ข อ มู ล คื อ สื่ อ ทาง อินเตอรเน็ต (Internet) เพราะสะดวกในการคนหา ใหรายละเอียดได มาก และ สามารถปรับปรุงขอมูล ใหทันสมัยอยูเสมอ ทั้งนี้อาจรวม กันทําหลายๆ พื้นที่ หรือขอความอนุเคราะหหนวยงานตางๆ ในการ จัดทําก็ได 7. จากผลการศึกษาในดานความคิดเห็นของนักทองเที่ยวที่มีตอขอ มูลในการเดินทางทองเที่ยวโดยสวนใหญเห็นวา การใหขอมูลกับนัก ทองเที่ยวทั้งกอนการเดินทางและในระหวางการพํานักในแหลงทองเที่ยวไมเพียงพอ ดังนั้น นัก จัดการจึงควรพิจารณาในประเด็นของการใหขอมูล กับนัก ทองเที่ยวทั้งกอนการเดินทางและ ระหวางเดินทางทองเที่ยวในพื้นที่การใหขอมูลกอนการเดินทางจะมีประโยชนในแงที่วานักทอง เที่ยวสามารถเตรียมตัวและ สรางความคาดหวังเกี่ยวกับแหลงที่จะเดินทางไดอยางถูกตอง ขอ มูลที่ควรใหนักทองเที่ยวทราบกอนการเดินทาง คือ ขอมูลเกี่ยวกับที่ตั้งของแหลงทองเที่ยว ที่ อยูเบอรโทรศัพทที่ติดตอไดกรณีนักทองเที่ยวหลงทาง สิ่งที่นักทองเที่ยวจะไดพบหรือไดทํากิจ กรรมในขณะมาเยือนแหลงทองเที่ยว การเตรียมตัวของนักทองเที่ยวกอนการเดินทาง ขอปฏิบัติ ตัวของนักทองเที่ยว ขอหามตางๆ ในระหวางพํานักอยูในแหลงทองเที่ยว รวมทั้งในเรื่องของคา ใชจ ายด านการบริ ก าร ค าที่ พั ก ค าทํ ากิจ กรรมต างๆ ทั้ งนี้ เพื่ อ เป น ขอ มู ล ให นัก ท อ งเที่ ย ว สามารถประเมินตนเองไดอยางถูกตองวาเหมาะสมกับแหลงทองเที่ยวดังกลาวหรือไม ขอมูล เหลานี้จะทําใหนักทองเที่ยวไมมีความคาดหวังเกินความเปนจริงและทําใหนักทองเที่ยวมีความพึง พอใจในที่สุด ในระหวางทองเที่ยว ควรมีก ารใหคําแนะนําและใหความรูกับนักทองเที่ยว นัก ทองเที่ยว จํานวนมากตอง การมัคคุเทศกทองถิ่นในการใหขอมูลและนําชมสถานที่ทองเที่ยว นอกจากนี้ ยัง เห็นวาในแหลงทองเที่ยวควรมีระบบสื่อความหมายตางๆ อาทิ ปายสื่อความหมาย แผนพับ หรือคูมือนักทองเที่ยวซึ่งประกอบไปดวยขอปฏิบัติตัว ขอมูลแนะนําสถานที่ทองเที่ยว กิจกรรม และเวลาที่ส ามารถทํ ากิ จกรรมได เปน ตน ทั้งนี้ อาจมีก ารจัดทํ าเว็ บไซดสําหรับโฮมสเตยใ น ประเทศไทยเพื่อเปนขอมูลใหกับนักทองเที่ยวที่สนใจการทองเที่ยวในลักษณะนี้ ขอดีของการทํา เว็บไซด คือ ขอมูล สามารถกระจายไดกวางขวาง นัก ทองเที่ยวไดเห็นทั้งภาพและขอมูล ซึ่งจะ ชวยในการเตรียมตัวและการสรางความคาดหวังที่ถูกตอง แตทั้งนี้ตองมีผูดูแลรักษาระบบและ ปรับปรุงขอมูลใหทันสมัยอยูเสมอ สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
-5-
8. การที่นักทองเที่ยวในกลุมที่มีรายไดนอย คือ มีรายไดต่ํากวา 10,000 บาท โดยเฉพาะ นักเรียน นิสิต นักศึกษาที่มีอายุต่ํากวา 20 ป และมีภูมิลําเนาอยูในภาคตะวันออกเฉียงเหนือชอบ กิจกรรมโฮมสเตยมากกวากลุมอื่นๆ ดังนั้น หากนักการจัดการตองการจะขยายฐานกลุมเปา หมายไปยังกลุมอื่นๆ ที่มีรายไดม ากกวาและไมใชกลุมที่เปนนักเรียนนักศึก ษา อาจตองมีการ ปรับเปลี่ยนการจัดการในบางดานใหมีมาตรฐานขึ้น 9. การที่มีแรงจูงใจมากกวาหนึ่งขอที่มีความสัมพันธกับความชอบของนักทองเที่ยว แรงจูง ใจในที่นี้ก็คือความตองการของนักทองเที่ยว ดังนั้นในฐานะของนักจัดการ ควรทําความเขาใจ เกี่ยวกับแรงจูงใจแตละขอและหาทางตอบสนองตอแรงจูงใจดังกลาว เพราะเมื่อแรงจูงใจไดรับ การตอบสนอง ก็จะทําใหนักทองเที่ยวเกิดความพึงพอใจ 10. การที่แหลงทองเที่ยวโฮมสเตยแตล ะแหง มีม าตรฐานในการจัดการแตกตางกันทั้งใน เรื่องของบานพัก สิ่งอํานวยความสะดวก และการบริการ เปนตน ดังนั้นเพื่อใหการจัดการเปน ไปอยางมีม าตรฐานควรมีหนวยงานกลางในการควบคุม ดูแล จัดการการทองเที่ยวรูปแบบ โฮมสเตย โดยมีภารกิจในการใหการอบรม ความรู รวมทั้งการกําหนดและจัดการการทองเที่ยว ใหเปนไปตามมาตรฐานสากลตลอดจนดําเนินการในเรื่องของการตลาด ขอเสนอแนะในการทําวิจัยครั้งตอไป 1. เนื่องจากการวิจัยครั้งนี้เปนการศึกษาในภาพรวมของ 5 พื้นที่ ซึ่งอาจใหขอมูลในแงของ ภาพรวมมากกวาในระดับพื้นที่เฉพาะและเปนการวิจัยเชิงปริมาณ ดังนั้นควรมีการศึกษาในระดับ ลึกของแตละพื้นที่ โดยใชทั้งการวิจัยเชิงปริมาณและคุณภาพเพื่อใหไดผลที่ถูกตองมากขึ้น 2. ควรมีการศึกษารูปแบบการบริหาร/จัดการแหลงทองเที่ยวชุมชน ที่นําไปสูความยั่งยืนและ ประสบผลสําเร็จ ในปจจุบันการจัดการการทองเที่ยวโดยชุมชนมีหลายรูปแบบ อาทิ การบริหาร เปนกลุมองคกรและการบริหารโดยผูมีอํานาจเพียงคนเดียว ซึ่งแตละแบบมีขอดีขอเสียแตกตาง กัน ฉะนั้นควรจะมีการศึกษารูปแบบตางๆ เหลานั้นเพื่อเปนตัวอยางในการพัฒนาตอไป 3. ควรมีการศึกษาผลกระทบของชุมชนที่ดําเนินการจัดการทองเที่ยวในรูปแบบโฮมสเตย ทั้งนี้ เพื่อปองกันผลกระทบดานลบที่อาจจะเกิดขึ้นและสงเสริมผลกระทบดานบวกเพื่อการทองเที่ยวใน ทิศทางที่ยั่งยืนตอไป 4. ควรมีการศึกษาเพื่อกําหนดมาตรฐานเบื้องตนของการทองเที่ยวในรูปแบบโฮมสเตยหรือจัด ทําคูมือการพัฒนาการทองเที่ยวในรูปแบบโฮมสเตยเพื่อเปนแนวทางการพัฒนาและจัดการการ ทองเที่ยวในรูปแบบดังกลาว ที่มา : วิทยานิพนธระดับมหาบัณฑิต สาขาอุทยานและนันทนาการ เรื่อง “ปจจัยที่มีความสัมพันธกับความชอบ ในการเข ารวมกิ จกรรมโฮมสเตยของนักท องเที่ยวชาวไทย” คณะวนศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ป 2546
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
-6-
สปา
“สปา” เริ่มแพรหลายเขามาในบานเราเมื่อหลายปกอน และไดรับความนิยมไปสูวงกวาง อยางรวดเร็วแมในตอนนั้นสถานที่ที่จะเปน “สปา” ไดอยางแทจริงนั้นจะมีอยูอยางจํากัดก็ตาม ปจจุบัน “สปา” เกิดขึ้นมากมาย ทั้งนี้เพราะตลาดของ “สปา” ขยายตัวอยางรวดเร็ว เพื่อรอง รับความตองการอยางสูงจากผูบริโภคยุคดิจิทอล ที่ไดรับความเครียดจากการทํางาน “สปา” จึงกลายเปนทางออกอยางหนึ่งของคนเหลานี้ “สปา” เปนกิจกรรมเพื่อการบําบัดสุขภาพดวยน้ําในหลากหลายวิธี ไมวาจะปนอาบ แช หรือตื่ม นอกจากนี้ ยังมีเรื่องโภชนาการ การออกกําลังกาย และธรรมชาติบําบัดเขามาเกี่ยว ของดวย อยางไรก็ตาม หัวใจของสปามีอยู 4 ประการดวยกัน คือ การอาบน้ําชําระรางกาย การใหความรอนแกรางกาย การขัดถู-นวด และการผอนคลาย ไฮโดรเทอราป (Hydrotherapy) หรือวารีบําบัด วิธีนี้จะใชทั้งน้ํารอนและน้ําเย็นรวมกัน ทั้งการอาบ อัง แช และจุม น้ําจะชวยชําระลางทํา ความสะอาด และกระตุนระบบไหลเวียนชวยใหรางกายสดชื่นและผอนคลาย อะโรมาเทอราป (Aromatherapy) หรือ สุวคนธบําบัด
อะโรมาเทอราป หรือ สุวคนธบําบัดเปนการใชคุณ สมบัติแหงกลิ่นหอมของดอกไมและ สมุนไพรมาสกัดเปนน้ํามันหอมระเหยที่นําไปใชในลักษณะตางๆ กัน กลิ่นเหลานี้มีผลตอรางกาย จิตใจ และอารมณมากทีเดียว สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -1-
พฤกษาบําบัด (Herbalism) วิธีนี้เปนการนําชาสมุนไพรตางๆ มาชงน้ําดื่ม เชน ชาตะไคร ชาดอกคําฝอย ฯลฯ สมุนไพรเหลานี้มีประโยชน ตอรางกายหลายดาน โดยเฉพาะการปรับสมดุลใหกับราง กาย การนวด (Massage) การนวดจะชวยใหรางกาย กลามเนื้อผอนคลาย กระตุน ระบบไหลเวีย นชว ยให รางกายปรับเขาหาสมดุ ล จิตใจสงบคลายความ เครียดและความกังวลตางๆ การกดจุด (Reflexology) วิธีเปนการใชนิ้วมือกดลงไปยังจุดบนฝาเทา ซึ่ง จุดเหลานั้นจะเชื่อมตอกับระบบประสาททั่ว รางกาย การ กดที่ถูกตองจะทําใหรางกายผอนคลาย โยคะ (Yoga) การฝกโยคะจะชวยใหรางกายมีความยืดหยุน โดย เฉพาะตามขอตอตางๆ โยคะเปนการออกกําลังกายที่ผสม ผสานเรื่องของการฝกลมหายใจใหถูกตอง โยคะจึงทําให รางกายและจิตใจเกิดสมดุล การนั่งสมาธิ (Meditation) การนั่งสมาธิ คือ การทําใหจิตใจจดจออยูที่สิ่งใด สิ่งหนึ่งจนอยูในจุดที่สงบ อาจใชวิธีกําหนดลมหายใจก็ได การนั่งสมาธิจะทําใหจิตใจสบาย สงบ นอนหลับไดดีขึ้น โภชนบําบัด (Nutrition Therapy) โภชนบําบัดเปนวิธีการบําบัดรางกายใหมีสุขภาพดี ขึ้น ด ว ยการกิ น อาหารที่ ถู ก หลั ก โภชนาการ การกิ น อาหารที่ ดีจ ะช ว ยล างพิ ษ ออกจากรางกาย วิ ต ามิ น และ เกลือแรในอาหารจะชวยฟนฟูสภาพรางกายใหดีขึ้นได
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย -2-
International Tourist Arrivals by Country of Destination Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90 95 97 98 99 00 01 02 Country of Destination 1 1 1 1 1 1 1 1 United States 3 4 4 4 2 2 2 2 Spain 2 3 3 2 3 3 3 3 France 4 2 2 3 4 4 4 4 Italy 24 10 7 7 7 7 5 5 China 5 6 6 6 6 6 6 6 Germany 6 5 5 5 5 5 7 7 United Kingdom 7 7 8 8 8 9 9 8 Austria 11 8 9 13 15 13 13 9 China,Hong Kong SAR 23 24 23 19 10 10 10 10 Greece 9 12 11 9 9 8 8 11 Canada 21 20 13 12 23 14 11 12 Turkey 10 17 15 14 14 12 12 13 Mexico 15 13 10 15 11 11 14 14 Australia 14 16 18 17 16 16 18 15 Netherlands 8 9 14 10 12 15 15 16 Switzerland 13 14 17 20 18 17 17 17 Thailand 16 21 22 23 19 19 16 18 Belgium/Luxembourg 29 25 39 41 29 24 19 19 Malaysia 19 22 25 22 22 23 21 20 Portugal 18 18 24 16 17 18 20 21 Korea, Republic of 12 11 19 21 21 21 23 22 Singapore 61 15 12 11 20 20 24 23 Poland 32 30 34 39 39 34 30 24 Macau 27 29 31 30 28 30 26 25 Taiwan (Pr. Of China)
6 ตุลาคม 2546 International Tourism Receipts (US$ million) 1998 1999 2000 2001 2002*
1990
1995
1997
43,007
63,395
73,301
71,286
74,731
82,042
72,295
66,547
18,593
25,388
26,651
29,839
32,497
31,454
32,873
33,609
20,184
27,527
28,009
29,931
31,507
30,754
29,979
32,329
16,458
28,729
29,714
29,866
28,359
27,500
25,787
26,915
2,218
8,733
12,074
12,602
14,099
16,224
17,792
20,385
14,288
18,135
16,488
16,766
18,116
18,483
17,225
17,969
13,762
18,554
20,039
20,978
20,223
19,544
16,283
17,591
13,417
12,927
10,991
11,276
11,035
9,931
10,118
11,237
5,032
9,604
9,242
7,496
7,210
7,886
8,241
10,117
2,587
4,136
5,151
6,188
8,783
9,219
9,448
9,741
6,339
7,882
8,828
9,396
10,171
10,704
10,774
9,700
3,225
4,957
8,088
7,809
5,203
7,636
8,932
9,010
5,467
6,179
7,593
7,493
7,223
8,295
8,401
8,858
4,088
7,857
9,057
7,335
8,027
8,452
7,625
8,087
4,155
6,252
6,304
6,850
6,996
7,217
6,722
7,706
7,411
9,365
7,915
7,973
7,769
7,500
7,618
7,628
4,326
7,664
7,048
5,934
6,695
7,112
6,731
7,530
3,721
4,677
5,270
4,623
6,472
6,588
6,917
6,892
1,667
3,909
2,702
2,456
3,540
4,936
6,376
6,785
3,555
4,339
4,619
5,302
5,261
5,257
5,479
5,919
3,559
5,587
5,116
6,865
6,802
6,811
6,283
5,277
4,937
8,390
6,066
5,402
5,859
6,018
5,079
4,932
358
6,614
8,679
7,946
6,100
6,100
4,815
4,500
1,473
3,233
2,956
2,648
2,598
3,205
3,745
4,415
1,740
3,286
3,402
3,372
3,571
3,738
3,991
4,197
International Tourist Arrivals by Country of Destination Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90 95 97 98 99 00 01 02 Country of Destination 173 23 16 18 13 164 32 26 Russian Fed 28 49 42 36 41 39 34 27 Croatia 42 35 28 40 26 25 29 28 Egypt 17 31 26 26 31 33 35 29 Japan 48 36 30 29 32 31 27 30 Hungary 33 42 41 28 25 26 31 31 Brazil 26 34 32 32 33 32 33 32 Ireland 174 26 20 31 44 42 40 33 Ukraine 31 37 35 34 35 35 36 34 India 43 47 45 52 49 44 45 35 New Zealand 131 143 144 149 143 136 38 36 Dominica 44 41 38 37 38 40 43 37 South Africa 35 43 46 44 43 41 39 38 Puerto Rico 38 52 50 47 47 45 44 39 Morocco 37 38 37 42 40 43 49 40 Philippines 70 55 53 50 50 49 50 41 Cuba 45 48 52 51 52 50 51 42 Tunisia 63 51 58 58 56 55 118 43 Syria 66 65 204 64 62 58 59 44 Untd Arab Emirates 49 54 55 55 54 52 54 45 Jamaica 68 60 66 63 55 53 53 46 Costa Rica 175 59 60 54 69 62 63 47 Lebanon 52 64 63 66 64 64 66 48 Jordan 51 57 59 57 61 61 64 49 Chile 104 87 80 71 66 63 65 50 Tanzania
1990
6 ตุลาคม 2546 International Tourism Receipts (US$ million) 1998 1999 2000 2001 2002*
1995
1997
-
4,312
7,164
6,508
7,510
-
3,561
4,188
1,704
1,349
2,530.00
2,733
2,493
2,758
3,335
3,811
1,100
2,684
3,727
2,565
3,903
4,345
3,800
3,764
3,578
3,226
4,326
3,742
3,428
3,373
3,301
3,499
824
2,640
3,440
3,514
3,407
3,438
3,933
3,273
1,444
2,097
2,595
3,678
3,994
4,228
3,701
3,120
1,883
2,691
3,189
3,247
3,320
3,387
3,547
3,089
-
3,865
5,340
3,317
2,124
2,207
2,725
2,992
1,513
2,583
2,913
2,948
3,009
3,168
3,042
2,923
1,030
1,488
2,093
1,441
1,737
2,062
2,252
2,918
25
34
40
38
49
47
2,798
2,736
992
2,126
2,769
2,717
2,637
2,707
2,501
2,719
1,366
1,828
2,046
2,233
2,139
2,388
2,728
2,486
1,259
1,304
1,449
1,712
1,880
2,040
2,460
2,152
1,306
2,454
2,831
2,413
2,531
2,134
1,723
1,741
243
977
1,354
1,571
1,695
1,737
1,692
1,633
948
1,393
1,414
1,557
1,560
1,496
1,605
1,422
320
1,338
1,035
1,017
1,031
1,082
-
1,366
315
632
859
893
1,012
1,064
1,328
740
1,069
1,131
1,197
1,280
1,333
1,233
1,209
275
660
719
884
1,036
1,229
1,278
1,078
-
710
1,000
1,221
673
742
837
956
512
652
774
773
795
722
700
786
540
900
1,020
1,062
898
827
788
733
65
259
392
570
733
739
725
730
International Tourist Arrivals by Country of Destination Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90 95 97 98 99 00 01 02 Country of Destination 151 166 160 161 151 165 119 51 Mauritania 69 75 74 73 75 72 69 52 Mauritius 101 91 97 93 91 85 75 53 Ghana 72 68 64 69 72 67 71 54 Uruguay 93 99 111 108 101 90 84 55 Botswana 58 72 84 91 92 95 83 56 Kenya 105 144 180 134 128 118 101 57 Algeria 201 201 197 201 201 201 120 58 Afghanistan 162 120 155 139 104 84 121 59 Albania 188 174 178 171 154 138 122 60 Amenia 150 194 174 192 192 192 123 61 American Samoa 144 167 175 174 166 152 124 62 Angola 124 133 138 137 137 133 106 63 Anguilla 67 90 96 97 94 92 125 64 Antigua,Barb 41 40 40 35 37 38 42 65 Argentina 62 70 68 67 65 68 61 66 Aruba 74 119 108 117 127 129 126 67 Azerbaijan 36 50 51 53 51 48 127 68 Bahamas 146 152 137 142 140 135 108 69 Bangladesh 55 67 69 68 68 65 128 70 Barbados 86 89 90 85 81 76 129 71 Barhrain 189 153 158 158 167 151 130 72 Belarus 117 117 124 123 118 111 94 73 Belize 128 147 154 156 185 185 131 74 Benin 56 71 75 76 77 79 132 75 Bermuda
6 ตุลาคม 2546 International Tourism Receipts (US$ million) 1998 1999 2000 2001 2002*
1990
1995
1997
9
11
21
20
28
244
430
485
503
545
81
233
266
284
238
611
759
117
162
443 64 -
-
612
542
625
612
304
386
448
520
695
653
652
561
318
136
175
234
313
300
309
486
361
290
304
276
308
297
32
6
74
80
102
100
133
4
-
-
-
-
-
65
27
54
211
389
-
-
5
7
10
27
45
-
-
-
-
10
1
-
-
10
-
-
-
13
10
9
8
13
18
-
-
35
49
57
58
56
55
61
-
298
247
269
256
290
290
-
-
1,131
2,144
2,693
2,936
2,813
2,817
2,534
-
350
521
668
732
778
638
890
-
228
70
162
125
81
63
-
-
1,324
1,346
1,416
1,354
1,583
1,814
-
-
11
23
59
51
50
50
48
-
494
612
657
703
677
711
-
-
135
247
311
366
408
469
-
-
23
25
22
12
19
-
-
44
77
87
108
111
121
121
-
28
27
31
33
-
-
-
-
490
488
478
487
479
431
-
-
-
International Tourist Arrivals by Country of Destination Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90 95 97 98 99 00 01 02 Country of Destination 168 176 181 176 172 157 133 76 Bhutan 97 102 107 104 109 105 91 77 Bolivia 139 141 142 146 144 122 103 78 Bonaire 193 172 167 160 159 177 134 79 Bosnia Herzg 88 95 100 98 93 89 135 80 Br.Vingin Is 196 191 148 189 189 189 136 81 Brunei Darussalam 64 73 73 59 59 56 56 82 Bulgaria 147 151 147 147 184 184 137 83 Burrkina Faso 163 183 196 200 200 200 138 84 Burundi 186 110 120 110 108 100 139 85 Cambodia 112 142 145 186 180 141 140 86 Cameroon 160 169 166 162 157 176 141 87 Cape Verde 73 77 77 80 80 77 142 88 Cayman Islands 166 196 185 194 194 194 143 89 Cent.Afr.Rep. 155 195 176 193 193 193 144 90 Chad 60 62 57 62 60 57 55 91 Colombia 167 156 157 167 161 154 145 92 Comoros 154 164 173 172 168 178 146 93 Congo 142 145 151 155 146 144 147 94 Cook Is 113 113 121 125 122 132 148 95 Cote d'lvoire 92 98 102 95 97 102 149 96 Curacao 39 44 48 48 48 47 48 97 Cyprus 59 33 29 27 34 36 37 98 Czech Rep 158 198 193 197 197 197 150 99 Dem.R.Congo 20 27 33 33 30 28 28 100 Denmark
6 ตุลาคม 2546 International Tourism Receipts (US$ million) 1998 1999 2000 2001 2002*
1990
1995
1997
2
5
6
8
9
10
-
-
91
139
166
200
174
160
156
-
18
37
44
43
45
87
75
-
7
15
21
21
-
-
-
132
205
219
255
300
315
-
-
-
-
-
-
-
-
-
320
473
496
966
932
1,201
-
11
25
39
42
4
1
1
100
103
53
36
39
6
10
15
20
23
236
394
436
450
-
-
39
1,074
-
-
-
-
-
-
-
-
-
166
190
228
-
-
-
-
39
-
-
-
-
-
439
448
-
-
3
-
5
-
-
-
-
-
8
-
9
-
-
-
-
-
406
657
1,043
929
928
1,028
1,209
-
2
21
26
16
19
15
-
-
8
14
10
9
12
-
-
16
28
35
34
39
36
-
-
51
89
95
98
100
57
-
-
120
175
201
261
267
227
-
-
1,258
1,788
1,639
1,696
1,878
1,897
1,981
-
419
2,875
3,647
3,719
3,035
2,869
2,979
-
-
-
-
-
-
3,211
3,460
4,025
3,923
-
7 3,322
3,672
2 3,185
-
International Tourist Arrivals by Country of Destination Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90 95 97 98 99 00 01 02 Country of Destination 199 177 188 195 195 195 151 101 Djibouti 47 46 44 46 42 37 41 102 Dominican Rp. 78 88 92 89 88 82 76 103 Ecuador 138 137 126 116 103 98 87 104 El Salvador 172 200 195 199 199 199 152 105 Equatorial Guinea 182 123 122 154 152 143 104 106 Eritrea 177 80 76 72 73 74 72 107 Estonia 133 148 150 166 164 127 153 108 Ethiopia 76 83 91 99 95 103 89 109 Fiji 40 45 47 49 53 51 52 110 Finland 116 161 168 168 148 142 115 111 Former Yug.Rep of Macedc 192 187 199 143 142 172 154 112 French Guiana 81 82 86 86 85 168 155 113 French Polynesia 165 171 177 173 169 159 117 114 Gabon 130 154 153 144 183 183 156 115 Gambia 185 184 78 82 83 81 157 116 Georgia 122 129 140 136 134 128 105 117 Grenada 77 74 83 78 86 80 158 118 Guadeloupe 46 186 49 43 46 167 159 119 Guam 79 85 89 87 84 73 73 120 Guatermala 125 182 183 184 176 156 116 121 Guinea 129 115 136 140 136 171 160 122 Guyana 115 127 139 138 139 134 161 123 Haiti 127 109 110 109 107 96 162 124 Honduras 85 97 106 101 102 101 80 125 Iceland
1990
1995
1997
4
4
900
1,568
188 18
-
1
6 ตุลาคม 2546 International Tourism Receipts (US$ million) 1998 1999 2000 2001 2002* -
-
-
2,099
2,153
2,483
255
290
291
41
75
-
2
-
-
2,860
2,689
-
343
402
430
-
125
211
254
235
-
-
-
-
-
-
-
58
90
34
28
36
74
-
-
353
465
534
560
506
507
-
25
26
36
16
16
68
-
-
202
283
294
244
284
189
226
-
1,167
1,570
1,644
1,643
1,528
1,412
1,441
-
45
19
14
15
37
37
23
-
51
50
-
-
-
-
-
-
7
-
-
-
-
171
326
345
354
394
3
7
7
8
11
26
23
32
49
416
-
-
7
-
-
-
-
423
400
413
-
-
38
54
55
59
63
67
63
-
197
458
372
466
375
418
-
-
936
-
1,450
2,361
1,908
-
-
-
185
277
325
323
399
535
493
-
30
1
5
1
7
12
14
-
27
78
60
54
59
-
-
46
56
57
56
55
54
-
-
29
107
146
168
195
262
-
-
139
185
173
207
221
227
335
-
-
International Tourist Arrivals by Country of Destination Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90 95 97 98 99 00 01 02 Country of Destination 25 19 21 24 24 22 22 126 Indonesia 107 96 88 77 71 66 58 127 Iran 198 193 171 191 191 191 163 128 Iraq 34 32 36 38 36 29 46 129 Israel 178 104 93 84 87 87 77 130 Kazakhatan 171 180 191 182 179 163 164 131 Kiribati 89 105 105 102 124 120 165 132 Kuwait 190 175 179 175 165 155 166 133 Kyrgyzstan 164 149 130 130 123 115 99 134 Lao P.Dem.R. 181 158 104 106 115 109 95 135 Latvia 140 146 159 157 156 149 167 136 Lesotho 159 188 182 164 153 174 168 137 libya 179 116 85 79 74 83 78 138 Lithuania 120 125 128 126 121 113 169 139 Madagascar 143 170 172 169 160 147 170 140 Malawi 98 94 94 88 89 88 81 141 Maldives 114 150 156 128 129 126 171 142 Mali 53 61 70 70 67 69 70 143 Malta 191 178 190 181 178 162 172 144 Marshall Is 71 78 79 83 82 91 85 145 Martinique 161 157 170 153 149 173 173 146 Mongolia 156 159 184 177 170 158 174 147 Montserrat 152 139 152 151 150 139 111 148 Myanmar 57 63 67 187 187 187 175 149 N.Mariana Is 99 84 87 92 181 181 176 150 Namibia
6 ตุลาคม 2546 International Tourism Receipts (US$ million) 1998 1999 2000 2001 2002*
1990
1995
1997
2,105
5,229
5,321
4,331
4,710
5,749
5,411
-
61
190
327
477
662
671
1,122
-
-
-
-
-
-
-
-
1,396
2,964
2,836
2,657
2,974
3,819
2,166
-
122
289
407
363
356
396
-
1
2
2
3
3
2
-
-
132
121
188
207
92
98
-
-
5
7
8
14
15
-
-
25
73
80
97
114
104
-
20
192
182
117
131
120
-
27
22
24
23
24
-
-
6
18
28
-
-
77
360
460
550
391
384
-
40
58
74
91
100
119
-
-
16
9
11
15
20
27
-
-
89
211
286
303
314
321
331
-
47
25
26
89
77
71
-
-
496
660
648
656
679
613
580
-
3
3
3
4
4
-
-
240
384
400
415
404
302
245
-
5
21
13
35
36
-
-
7
20
5
8
11
9
-
-
9
38
34
35
35
42
45
-
455
655
672
-
-
-
-
-
85
278
333
288
-
-
-
-
-
3 17 6 -
-
13
-
-
-
International Tourist Arrivals by Country of Destination Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90 95 97 98 99 00 01 02 Country of Destination 106 106 117 113 110 104 93 151 Nepal 96 108 116 122 117 117 177 152 New Caledonia 145 131 127 127 119 116 98 153 Nicaragua 141 163 162 165 155 175 178 154 Niger 132 128 114 115 113 107 92 155 Nigeria 195 181 192 185 186 186 179 156 Niue 30 39 43 45 45 46 47 157 Norway 103 112 119 118 120 112 96 158 Oman 83 107 115 124 131 123 102 159 Pakistan 187 185 198 119 114 106 180 160 Palestine 80 79 82 74 76 70 68 161 Panama 119 122 132 133 130 121 100 162 Papua New Guinea 90 103 65 121 126 119 181 163 Paraguay 75 76 62 65 63 60 62 164 Peru 204 204 203 204 204 204 182 165 Qatar 183 126 187 148 147 137 109 166 Rep Moldova 180 93 98 94 98 97 86 167 Reunion 94 69 72 96 99 86 79 168 Romania 148 179 163 163 163 150 183 169 Rwanda 200 197 189 196 196 196 184 170 Saba 84 86 95 90 90 94 88 171 Saint Lucia 135 140 149 150 145 140 113 172 Samoa 169 199 194 198 198 198 185 173 Sao Tome Prn 82 100 109 107 111 108 186 174 Senegal 91 111 113 120 116 114 97 175 Seychelles
6 ตุลาคม 2546 International Tourism Receipts (US$ million) 1998 1999 2000 2001 2002*
1990
1995
1997
64
117
116
153
168
167
137
-
94
108
117
110
112
110
-
-
12
50
74
90
107
111
109
-
17
15
18
18
24
-
-
25
54
118
142
145
148
156
-
2
2
1
-
-
-
-
1,570
2,362
2,216
2,172
2,115
1,937
2,042
-
69
92
108
114
106
120
118
-
156
114
117
98
76
84
92
-
-
-
-
114
132
155
-
-
172
367
374
494
538
576
626
-
41
60
71
75
76
92
101
-
128
137
753
111
81
101
-
-
217
428
824
845
890
911
865
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
57
4
40
37
46
46
-
-
216
249
271
259
255
244
-
106
590
526
260
254
359
362
-
10
2
17
19
17
24
-
-
-
-
-
-
154
268
20
38
2
-
4
-
-
-
284
291
311
277
232
-
37
38
42
40
39
-
2
-
-
-
-
-
167
161
153
178
166
140
-
-
126
98
122
111
112
115
113
-
International Tourist Arrivals by Country of Destination Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90 95 97 98 99 00 01 02 Country of Destination 137 173 200 179 175 179 187 176 Sierra Leone 102 66 71 75 78 78 67 177 Slovakia 176 53 54 56 58 59 60 178 Slovenia 157 162 165 180 177 180 188 179 Solomon Is 87 92 101 100 96 99 90 180 Sri Lanka 65 81 81 81 79 75 74 181 St Maarten 109 121 131 131 133 131 189 182 St.Kitts-Nev 111 138 133 135 132 124 190 183 St.Vincent,G 134 160 186 159 158 146 107 184 Sudan 170 155 135 183 171 153 191 185 Suriname 126 134 146 145 141 145 192 186 Swaziland 22 28 27 25 27 27 25 187 Sweden 203 203 202 203 203 203 193 188 Tajikistan 110 165 169 170 174 161 194 189 Togo 153 168 164 178 173 160 195 190 Tongo 95 118 103 103 105 169 196 191 Trinidad Tbg 194 189 129 105 182 182 197 192 Turkmenistan 123 130 118 112 100 93 82 193 Turks,Caicos 149 114 112 114 112 170 198 194 Ugahda 50 58 61 61 57 54 57 195 US.Virgin Is 197 192 161 190 190 190 199 196 Uzbekistan 121 124 141 141 138 130 110 197 Vanuatu 54 56 56 60 70 71 200 198 Venezuela 100 190 123 188 188 188 201 199 Viet Nam 136 132 134 129 135 125 114 200 Yemen
1990
1995
19
6
70
620
1997
6 ตุลาคม 2546 International Tourism Receipts (US$ million) 1998 1999 2000 2001 2002* 8
8
-
-
546
489
461
432
639
-
1,084
1,188
1,088
954
964
996
-
7
16
16
7
6
-
-
132
225
216
231
275
253
211
-
316
349
375
430
461
498
493
-
58
65
72
76
70
58
-
-
56
41
70
71
74
79
-
-
21
19
4
21
22
30
56
-
1
21
63
2
9
16
-
-
30
48
39
47
50
34
-
-
2,906
3,464
3,730
4,189
3,894
4,034
4,162
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
58
13
13
13
9
5
-
-
9
10
16
8
9
7
-
-
95
72
193
201
210
-
-
-
74
192
-
-
-
-
328
-
-
-
1,196
-
-
-
-
-
37
53
113
157
238
285
10
78
135
144
149
-
697
822
874
940
955
1,177
-
-
-
-
19
-
39
58
46
52
56
58
46
-
496
951
1,086
961
673
563
-
-
-
-
-
-
-
38
-
85 20
50
88 69
84
61
76
International Tourist Arrivals by Country of Destination Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90 95 97 98 99 00 01 02 Country of Destination 184 136 143 152 162 148 112 201 Yugoslavia 118 135 125 132 125 166 202 202 Zambia 108 101 99 111 106 110 203 203 Zimbabwe 202 202 201 202 202 202 204 204 Former U.S.S.R.
1990
6 ตุลาคม 2546 International Tourism Receipts (US$ million) 1998 1999 2000 2001 2002*
1995
1997
42
41
35
17
41
47
75
75
85
60
145
230
158
-
-
-
-
-
26
40
-
-
-
-
202
125
-
-
-
-
-
-
International Tourist Arrivals by Country of Destination
6 ตุลาคม 2546 International Tourist Arrivals (*1000)
Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90
95
97
98
99
00
01
02
1
1
1
1
1
1
1
1
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
4
4
4
4
4
4
4
4
173
7
6
6
5
5
5
5
7
5
5
5
6
6
6
6
10
11
9
8
7
9
8
7
8
6
8
7
8
8
7
8
6
10
12
10
11
11
9
9
9
12
13
12
12
10
10
10
16
15
16
17
16
15
14
11
5
8
10
11
13
13
11
12
12
16
18
15
14
14
13
13
174
9
7
9
10
12
12
14
14
18
24
26
20
18
15
15
20
19
19
19
21
20
17
16
13
17
17
14
15
16
16
17
18
20
22
20
19
21
19
18
11
13
15
16
17
17
18
19
17
21
20
18
18
19
20
20
175
14
14
13
9
7
21
21
31
35
205 204 201
25
23
22
19
22
23
25
24
22
22
23
15
55
34
33
38
27
24
24
Country of Destination France Spain United States Italy China United Kingdom Canada Mexico Austria Germany China,Hong Kong SAR Hungary Greece Poland Malaysia Turkey Portugal Thailand Switzerland Netherlands Russian Fed Saudi Arabia Singapore Croatia
1990
1995
1997
1998
1999
2000
2001
2002*
52,497
60,033
67,310
70,040
73,042
75,580
76,506
77,012
34,085
34,920
43,252
43,396
46,776
47,898
49,519
51,748
39,362
43,318
47,752
46,404
48,497
50,945
45,490
41,892
26,679
31,052
34,692
34,933
36,516
41,181
39,055
39,799
-
20,034
23,770
25,073
27,047
31,229
33,167
36,803
18,013
23,537
25,515
25,744
25,396
25,211
22,833
24,180
15,209
16,932
17,636
18,828
19,367
19,663
19,697
20,057
17,176
20,241
19,351
19,392
19,043
20,641
19,811
19,667
19,011
17,173
16,647
17,352
17,467
17,982
18,180
18,611
17,045
14,847
15,837
16,511
17,116
18,983
17,861
17,969
6,581
10,200
10,406
10,160
11,328
13,059
13,725
16,566
20,510
19,620
17,248
16,812
14,402
15,571
15,340
15,870
8,873
10,130
10,070
10,916
12,164
13,096
14,053
14,180
-
19,215
19,520
18,780
17,950
17,400
15,000
13,980
7,446
7,469
6,211
5,551
7,931
10,222
12,775
13,292
4,799
7,083
9,040
8,960
6,893
9,586
10,783
12,782
8,020
9,511
10,172
11,295
11,632
12,097
12,167
11,666
5,299
6,952
7,294
7,764
8,580
9,508
10,061
10,799
13,200
11,500
10,600
10,900
10,700
11,000
10,700
10,000
5,795
6,574
7,834
9,312
9,874
10,003
9,500
9,595
-
10,290
15,350
15,805
18,496
21,169
7,402
7,943
2,209
3,325
-
-
-
6,295
6,724
7,511
4,842
6,422
6,531
5,631
6,258
6,917
6,726
6,996
7,049
1,485
3,834
4,499
3,805
5,831
6,544
6,944
International Tourist Arrivals by Country of Destination
6 ตุลาคม 2546 International Tourist Arrivals (*1000)
Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90
95
97
98
99
00
01
02
176
23
25
22
23
24
25
25
28
27
33
32
28
30
28
26
44
25
26
24
25
26
27
27
22
24
27
23
22
23
26
28
177
31
21
21
36
37
29
29
47
42
215
41
39
40
40
30
26
29
32
34
31
28
33
31
23
34
31
36
35
35
36
32
24
28
30
29
29
33
30
33
32
26
28
30
30
32
32
34
29
38
35
39
32
31
37
35
30
30
29
35
34
34
34
36
21
40
37
38
37
39
39
37
42
49
40
28
27
29
35
38
38
58
56
56
56
52
48
39
27
36
36
37
41
41
41
40
34
44
42
40
42
45
50
41
39
51
48
47
43
43
45
42
59
66
68
61
62
64
64
43
178
41
45
48
49
51
51
44
35
46
44
46
45
50
52
45
179
56
57
58
58
58
54
46
45
52
47
51
52
56
57
47
Country of Destination Belgium Macau South Africa Ireland Ukraine Untd Arab Emirates Korea, Republic of Japan Tunisia Indonesia Egypt Australia Morocco Brazil Bahrain Puerto Rico Argentina Dominican Rp. Syria Taiwan (Pr. Of China) India New Zealand Philippines
1990
1995
1997
1998
1999
2000
2001
2002*
-
5,560
6,037
6,179
6,369
6,457
6,452
6,724
2,513
4,202
3,836
4,517
5,050
5,197
5,842
6,565
1,029
4,684
5,653
5,898
6,026
6,001
5,908
6,550
3,666
4,818
5,587
6,064
6,403
6,749
6,448
6,476
-
3,716
7,658
6,208
4,232
4,406
5,791
6,326
973
2,315
2,991
3,393
3,907
4,134
5,445
2,959
3,753
3,908
4,250
4,660
5,322
5,147
5,347
3,236
3,345
4,218
4,106
4,438
4,757
4,772
5,239
3,204
4,120
4,263
4,718
4,832
5,057
5,387
5,064
2,178
4,324
5,185
4,606
4,728
5,064
5,154
5,033
2,411
2,871
3,657
3,213
4,490
5,116
4,357
4,906
2,215
3,726
4,318
4,167
4,459
4,946
4,817
4,841
4,024
2,602
3,072
3,242
3,817
4,113
4,223
4,193
1,091
1,991
2,850
4,818
5,107
5,313
4,773
3,783
1,376
1,396
1,571
1,640
2,019
2,420
2,788
3,167
2,560
3,131
3,242
3,396
3,024
3,341
3,551
3,087
1,930
2,289
2,764
3,012
2,898
2,909
2,629
2,820
1,305
1,776
2,211
2,334
2,651
2,973
2,883
2,811
562
815
891
1,267
1,386
1,416
1,318
2,809
-
2,332
2,372
2,299
2,411
2,624
2,617
2,726
1,707
2,124
2,374
2,359
2,482
2,649
2,537
2,370
-
1,409
1,497
1,485
1,607
1,789
1,910
2,045
1,025
1,760
2,223
2,149
2,171
1,922
1,797
1,933
International Tourist Arrivals by Country of Destination
6 ตุลาคม 2546 International Tourist Arrivals (*1000)
Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90
95
97
98
99
00
01
02
75
69
61
60
60
60
58
48
58
63
62
62
63
63
60
49
48
54
54
55
57
59
59
50
46
61
60
63
65
67
65
51
180
48
46
50
54
55
55
52
66
67
72
70
69
72
72
53
62
81
76
76
77
76
73
54
41
82
81
80
80
79
76
55
181
87
85
84
84
86
79
56
52
65
67
74
76
78
78
57
78
92
86
87
88
89
85
58
108 129 111 109 106 107
96
59
182 107 110
94
60
105 106 113 113 110 111 100
61
183
33
11
27
26
36
31
62
33
37
41
31
33
38
38
63
184 201 206 205
50
44
42
64
185
32
38
43
46
46
43
65
186
43
43
45
44
47
44
66
187
50
52
44
47
48
46
67
25
39
39
42
40
42
47
68
37
47
50
49
48
49
49
69
188 202
49
52
55
54
53
70
96
89
106
Country of Destination Cuba Jordan Chile Jamaica Uruguay Costa Rica Botswana Algeria Lebanon Kenya Mauritius Zambia Tanzania Ghana Czech Rep Norway Andorra Bulgaria Sweden Finland Romania Cyprus Denmark
1990
1995
1997
1998
1999
2000
2001
2002*
327
742
1,153
1,390
1,561
1,741
1,736
1,656
572
1,074
1,127
1,256
1,358
1,427
1,478
1,622
943
1,540
1,644
1,759
1,622
1,742
1,723
1,412
989
1,147
1,192
1,225
1,248
1,323
1,277
1,266
-
2,022
2,316
2,163
2,073
1,968
1,892
1,258
435
785
811
943
1,032
1,088
1,132
1,113
543
521
734
750
843
995
1,049
1,037
1,137
520
635
678
749
866
901
998
-
450
558
631
673
742
837
956
814
896
907
792
862
899
841
838
292
422
536
558
578
656
660
682
141
159
341
362
404
457
492
565
-
285
347
450
564
459
501
550
146
286
325
348
373
399
439
483
-
3,381
16,830
5,482
5,610
4,666
5,194
-
1,955
2,880
2,802
4,538
4,481
4,348
4,244
-
-
-
-
-
2,347
2,949
3,516
-
-
3,466
2,980
2,667
2,472
2,785
3,186
-
-
2,310
2,388
2,573
2,595
2,746
2,894
-
-
1,779
1,832
2,644
2,454
2,714
2,826
-
3,009
2,757
2,957
2,966
3,209
2,995
2,820
-
1,561
2,100
2,088
2,223
2,434
2,686
2,697
-
-
-
2,158
2,073
2,023
2,088
2,028
-
International Tourist Arrivals by Country of Destination
6 ตุลาคม 2546 International Tourist Arrivals (*1000)
Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90
95
97
98
99
00
01
02
189 203 207 206 202
62
56
71
36
53
55
57
59
61
61
72
102
86
75
66
64
66
62
73
190
80
77
72
72
69
63
74
191
74
64
59
61
73
66
75
192
70
65
68
74
71
67
76
50
64
70
71
70
74
68
77
43
45
51
54
51
53
69
78
49
62
63
64
66
70
70
79
54
60
59
65
68
68
71
80
76
78
74
73
73
75
74
81
99
73
83
77
79
82
75
82
193
94
90
85
82
85
77
83
64
77
84
83
78
81
80
84
51
68
73
75
75
80
81
85
194 143 145
92
86
88
82
86
98
114
99
89
85
84
83
87
68
76
80
82
83
87
84
88
53
57
66
81
91
93
86
89
73
90
88
91
93
90
87
90
65
85
96
100
98
91
88
91
195
79
82
86
92
98
89
92
103 111 102
99
95
92
90
93
Country of Destination Kazakhatan Bahamas Iran Estonia Lithuania Slovenia Slovakia Israel Malta Guam Peru Nigeria Namibia Guatermala Luxembourg Azerbaijan El Salvador Aruba Colombia Ecuador US.Virgin Is Latvia Oman
1990
1995
1997
1998
1999
2000
2001
2002*
-
-
-
-
-
1,471
1,845
-
1,562
1,598
1,618
1,528
1,577
1,596
1,439
-
154
452
740
1,008
1,321
1,342
1,402
-
-
530
730
825
950
1,240
1,320
-
-
650
1,012
1,416
1,422
1,083
1,271
-
-
732
974
977
884
1,090
1,219
-
822
903
814
896
975
1,053
1,219
-
1,063
2,215
2,010
1,942
2,312
2,417
1,196
-
872
1,116
1,111
1,182
1,214
1,216
1,180
-
780
1,362
1,382
1,137
1,162
1,287
1,160
-
317
541
747
820
944
1,027
1,010
-
190
656
611
739
776
813
955
-
-
399
502
614
693
758
861
-
509
563
576
636
823
826
835
-
820
768
771
789
863
835
812
-
93
123
483
602
681
766
-
194
235
387
542
658
795
735
-
433
619
650
647
683
721
691
-
813
1,399
969
674
546
557
616
-
362
440
529
511
518
627
609
-
463
454
411
422
484
607
592
-
-
539
625
567
544
509
591
-
149
279
375
424
503
571
562
-
-
International Tourist Arrivals by Country of Destination
6 ตุลาคม 2546 International Tourist Arrivals (*1000)
Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90
95
97
98
99
00
01
02
91
99
95
97
100 100
91
94
79
112 117 115 111 101
92
95
69
89
91
90
94
95
93
96
71
96
103
98
103
94
95
97
118 109 108 101
99
99
97
98
96
101 105 104 104 103
98
99
80
84
89
88
90
96
99
100
70
72
78
93
96
97
101 101
92
103 104 103 108 109 102 102
61
88
92
95
101 108 103 103
84
97
94
94
97
40
118 118 121 138 127 105 105
82
100 107 107 105 122 106 106
77
93
106 106 102 110 107 107
86
98
100 102 107 115 108 108
105 104 104
196 147 116 116 109 114 109 109 85
108 109 105 116 119 110 110
81
91
98
67
95
101 108 115 117 112 112
89
115 120 123 119 121 113 113
112 121 118 111 111
109 117 124 125 122 125 114 114 111 126 135 136 127 126 115 115 113 130 134 139 136 133 116 116
Country of Destination Panama Honduras Barbados Pakistan Nicaragua Maldives Martinique N.Mariana Is Reunion St Maarten Nepal Yugoslavia Fiji Sri Lanka Cayman Islands Georgia Bolivia Paraguay Bermuda Monaco Saint Lucia French Polynesia Bangladesh
1990
1995
1997
1998
1999
2000
2001
214
345
421
431
457
484
519
-
290
271
303
321
371
471
518
-
432
442
472
512
515
545
507
-
424
378
375
429
432
557
500
-
106
281
358
406
468
486
483
-
195
315
366
396
430
467
461
-
282
457
513
549
564
526
460
-
426
669
685
481
493
517
436
-
200
304
374
400
394
430
424
-
545
449
439
458
445
432
403
-
255
363
422
464
492
464
363
-
1,186
228
298
283
152
239
351
-
279
318
359
371
410
294
348
-
298
403
366
381
436
400
337
-
253
361
381
404
395
354
334
-
85
313
317
384
387
302
-
254
284
355
387
342
306
300
-
280
438
395
350
269
323
295
-
435
387
380
369
354
328
275
-
245
233
259
278
278
300
270
-
141
231
248
252
264
270
250
-
132
172
180
189
211
252
228
-
115
156
182
172
173
199
207
-
-
2002*
International Tourist Arrivals by Country of Destination
6 ตุลาคม 2546 International Tourist Arrivals (*1000)
Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90
95
97
98
99
00
01
02
155 138 133 129 128 132 117 117 90
116 129 132 129 135 118 118
131 128 127 135 130 136 119 119 93
134 139 138 132 134 120 120
104 139 157 133 137 140 121 121 136 151 150 146 140 139 122 122 161 158 132 131 124 137 123 123 116 135 136 134 135 141 124 124 138 149 152 148 143 142 125 125 119 137 143 145 141 145 126 126 55
155 170 175 178 155 127 127
128 140 148 147 142 146 128 128 197 102
97
137 166 159 129 129
125 146 149 149 145 148 130 130 60
131 146 141 133 131 131 131
142 168 161 155 151 152 132 132 139 153 163 156 149 151 133 133 137 156 158 154 165 156 134 134 146 165 171 174 167 157 135 135 135 159 166 162 158 158 136 136 132 191 174 171 171 168 138 137 127 160 169 167 163 162 139 138 120 163 153 158 155 163 140 139
Country of Destination Myanmar Curacao Ugahda Belize Mongolia Madagascar Lao P.Dem.R. Gabon Turks,Caicos Seychelles Iraq Grenada Eritrea New Caledonia Former Yug.Rep of Macedc Mali Samoa Yemen Cook Is St.Vincent,G Angola Liechtenstien Togo
1990
1995
1997
1998
1999
2000
2001
21
117
189
201
198
208
205
-
219
232
209
199
198
191
205
-
69
160
227
192
187
191
205
-
197
131
146
176
181
196
196
-
147
108
82
197
159
158
192
-
53
75
101
121
138
160
170
-
14
60
193
200
259
191
169
-
109
125
167
195
177
155
169
-
49
79
93
111
121
152
165
-
104
121
130
128
125
130
129
-
748
61
51
45
30
78
127
-
76
108
111
116
125
129
123
-
315
410
188
57
70
113
-
87
86
105
104
100
110
101
-
562
147
121
157
181
224
99
-
44
43
75
83
82
86
89
-
48
68
68
78
85
88
88
-
52
61
81
88
58
73
76
-
34
48
50
49
56
73
75
-
54
60
65
67
68
73
71
-
67
10
45
52
45
51
67
-
78
59
57
59
60
62
58
-
103
53
92
69
70
60
57
-
-
2002*
International Tourist Arrivals by Country of Destination
6 ตุลาคม 2546 International Tourist Arrivals (*1000)
Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90
95
97
98
99
00
01
02
163 194 195 178 172 173 141 140 143 170 164 163 159 164 142 141 145 167 172 172 169 165 143 142 156 178 187 177 173 170 144 143 144 161 167 166 162 169 145 144 147 154 177 179 175 175 146 145 57
182
87
180 176 174 147 146
151 172 176 176 170 172 148 147 198 204 189 187 180 177 149 148 152 171 188 183 182 179 150 149 122 173 208 192 189 184 151 150 199 180 185 190 187 183 152 151 200 193 182 195 192 186 153 152 201 192 192 194 193 187 154 153 167 195 197 198 195 189 155 154 162 187 198 196 190 185 156 155 169 197 199 199 194 188 157 156 166 196 196 200 196 190 158 157 202 205 209 207 197 191 159 158 170 199 202 201 198 192 160 159 56
59
58
53
53
57
161 160
87
206
53
67
67
65
162 161
72
83
69
69
71
77
163 162
Country of Destination Chad Papua New Guinea Vanuatu Niger Bonaire Sudan San Marino Anguilla Guinea Albania Sierra Leone Rep Moldova St Eustatius Saba Sao Tome Prn Montserrat Bhutan Marshall Is Tajikistan Niue Zimbabwe Viet Nam Brunei Darussalam
1990
1995
1997
1998
1999
2000
2001
2002*
9
8
9
41
43
43
56
-
41
42
66
67
67
58
54
-
35
44
50
52
51
58
53
-
21
35
19
42
43
50
52
-
37
59
63
62
61
51
50
-
33
63
30
38
39
38
50
-
582
28
532
36
35
43
49
-
31
39
43
44
47
44
48
-
17
23
27
33
37
-
19
28
26
32
34
-
13
11
16
24
-
-
30
40
98
38
-
-
32
21
19
14
18
16
-
-
9
25
9
9
9
10
-
-
10
11
11
9
9
9
-
3
6
5
6
6
7
8
-
13
19
5
7
10
10
7
-
2
5
5
6
7
8
7
-
5
6
6
6
5
5
5
-
2
4
4
-
-
-
-
-
1
2
2
2
2
2
2
-
605
1,363
1,495
1,986
2,101
1,868
-
-
250
-
1,716
978
1,211
1,383
-
-
377
498
850
964
967
984
-
-
International Tourist Arrivals by Country of Destination
6 ตุลาคม 2546 International Tourist Arrivals (*1000)
Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90
95
97
98
99
00
01
02
74
75
79
78
81
83
164 163
63
71
71
79
87
102 165 164
158 119 128 119 113 104 166 165 97
113 114 114 114 112 167 166
88
110 115 111 112 113 168 167
203 207 210 130 120 116 169 168 107 124 131 127 123 120 170 169 83
104 112 120 117 123 171 170
101 121 125 122 118 124 172 171 94
120 126 126 126 128 173 172
100 145 140 143 131 129 174 173 112 123 130 128 125 130 175 174 123 162 173 181 134 138 176 175 106 132 137 144 139 143 177 176 126 142 147 151 147 144 178 177 129 136 141 140 144 147 179 178 133 141 159 160 153 149 180 179 134 176 178 170 152 150 181 180 154 183 175 173 160 153 182 181 160 152 160 157 203 154 183 182 130 150 154 150 150 161 184 183 140 169 168 169 161 166 185 184 148 164 162 165 168 167 186 185
Country of Destination Guadeloupe Venezuela Cambodia Trinidad Tbg Senegal Palestine Iceland Swaziland Br.Vingin Is Antigua,Barb Lesotho Malawi libya Haiti Ethiopia Burrkina Faso Guyana Dem.R.Congo Cape Verde Kuwait St.Kitts-Nev Suriname Palau
1990
1995
1997
1998
1999
2000
331
640
660
693
711
807
-
-
525
700
814
685
587
469
-
-
17
220
219
286
368
466
-
-
195
260
324
334
358
399
-
-
246
280
314
352
369
389
-
-
-
-
-
201
271
330
-
-
142
190
202
232
263
303
-
-
263
300
340
284
289
281
-
-
160
219
244
279
286
281
-
-
197
220
232
234
240
237
-
-
171
87
144
150
186
231
-
-
130
192
206
220
254
228
-
-
96
56
50
32
178
174
-
-
144
145
149
147
143
140
-
-
79
103
115
91
92
136
-
-
74
124
138
160
117
126
-
-
64
106
76
68
75
105
-
-
55
36
30
53
80
103
-
-
24
28
45
52
67
83
-
-
15
69
76
77
79
-
-
73
79
88
93
84
69
-
-
46
43
61
55
63
58
-
-
33
53
74
64
55
58
-
-
-
2001
2002*
International Tourist Arrivals by Country of Destination
6 ตุลาคม 2546 International Tourist Arrivals (*1000)
Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90
95
97
98
99
00
01
02
204 189 183 182 174 171 187 186 157 181 179 184 177 176 188 187 205 208 211 185 179 178 189 188 206 209 212 208 184 180 190 189 165 185 180 186 185 181 191 190 149 174 181 189 188 182 192 191 171 200 203 203 199 193 193 192 121 166 156 152 146 194 194 193 207 175 151 153 148 195 195 194 208 210 213 161 156 196 196 195 209 177 155 168 157 197 197 196 124 148 142 159 164 198 198 197 153 188 184 209 181 199 199 198 117 179 193 191 183 200 200 199 164 190 191 193 186 201 201 200 210 184 190 197 191 202 202 201 168 198 200 202 200 203 203 202 211 127 122 110 204 204 204 203 95
125 119 117 205 205 205 204
212 122 121 118 206 206 206 205 213 144 123 124 207 207 207 206 115 133 138 142 208 208 208 207 150 186 186 188 209 209 209 208
Country of Destination Amenia Tongo Micronesia (Fed.St.of) Mauritania Comoros Congo Tuvalu Gambia Bosnia Herzg French Guiana Kyrgyzstan Cameroon American Samoa Burundi Solomon Is Cent.Afr.Rep. Kiribati Belarus Cote d'lvoire Turkmenistan Uzbekistan Benin Djibouti
1990
1995
21
1997
1998
1999
2000
2001
2002*
12
23
32
41
45
-
-
30
26
27
31
35
-
-
27
28
33
-
-
24
30
-
-
-
-
-
-
-
-
-
8
23
26
27
24
24
-
-
33
37
26
20
14
19
-
-
1
1
1
1
1
1
-
-
100
45
85
91
96
-
-
-
-
37
100
90
89
-
-
-
-
68
70
-
-
-
-
-
-
36
87
59
69
-
-
-
89
84
133
69
59
-
-
-
26
18
22
27
-
-
-
109
34
11
15
26
-
-
-
9
12
16
13
21
-
-
-
26
17
7
10
-
-
-
3
5
2
1
-
-
-
-
161
254
355
-
-
-
-
196
188
274
301
-
-
-
-
-
218
257
300
-
-
-
-
-
92
253
272
-
-
-
-
110
138
148
152
-
-
-
-
33
21
20
21
-
-
-
-
3
-
International Tourist Arrivals by Country of Destination
6 ตุลาคม 2546 International Tourist Arrivals (*1000)
Source : World Tourism Oganization (WTO) September 2003 90
95
97
98
99
00
01
02
110 105
93
210 210 210 210 209
214 211 194 211 211 211 211 210 215 212 201 212 212 212 212 211 159 213 204 213 213 213 213 212 141 157 165 164 154 160 137 213 172 214 214 214 214 214 214 214 114 215 144 215 215 215 215 215
Country of Destination Qotar Somalia Afghanistan Rwanda Dominica Former U.S.S.R. Korea, D P Rp
1990
1995
1997
136
294
435
-
-
-
-
-
-
-
10
-
-
-
-
-
-
-
4
-
-
-
-
-
-
1
-
-
-
-
-
68
-
16 45
60
1998
65
1999
66
2000
74
69
2001
2002*
-
-
-
-
-
-
-
115
-
128
-
-
-
-
การเจรจาพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในองคการการคาโลก ความเปนมา
ในการประชุมรัฐมนตรีองคการการคาโลกครั้งที่ 2 เมื่อเดือนพฤษภาคม2541 ณ กรุง เจนีวา ประเทศสวิตเซอรแลนด ไดมีการหารือเกี่ยวกับการพาณิชยอเิ ล็กทรอนิกสและที่ประชุมรัฐ มนตรีไดมีมติใหคณะมนตรีทั่วไปจัดทําแผนงานเพื่อพิจารณาในเรื่องนี้ แตความคืบหนาในเรื่องนี้ ยังไมมีมากนัก ทั้งนี้เนื่องมาจากเหตุผล 3 ประการ คือ (1)ธรรมชาติของพาณิชยอิเล็กทรอนิกส ซึ่งเปนดิจิตัลที่จับตองไมได (Intangible / Non Physical Material) (2) พาณิชยอิเล็กทรอนิกส เปน เรื่องที่เกี่ยวพันกับหลายหนวยงานในองคการการคาโลกซึ่งทําใหเกิดความซ้ําซอนและลักลั่นใน การพิจารณา และ(3) การเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วของเทคโนโลยีสารสนเทศ
แนวคิดและทาทีของประเทศตางๆ กลุมประเทศที่พัฒนาแลว ในการหารือที่ผานมาประเทศที่พัฒนาแลว เชน สหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรป แคนาดา และญี่ปุน เปนตน มีความประสงคที่จะผลักดันใหมีการเปดเสรีในเรื่องพาณิชยอิเล็กทรอนิกส ทั้ง นี้เนื่องจากประเทศเหลานี้เปนประเทศที่มีความกาวหนาทางดานเทคโนโลยีสารสนเทศ และเปนผูสง ออกสินคาและบริการที่เกี่ยวเนื่องกับการพาณิชยอิเล็กทรอนิกส จึงตองการใหมีการลด เลิกขอ จํากัด ตลอดจนกฏระเบียบตางๆ ของรัฐที่จะมีผลกีดกันการพัฒนาพาณิชยอิเล็กทรอนิกส ทั้งนี้ มีหลายประเทศไดเสนอขอเสนอเกี่ยวกับพาณิชยอิเล็กทรอนิกสในดานที่เปนประโยชนกับประเทศ ของตนตอองคการการคาโลกแลว กลุมประเทศกําลังพัฒนา เนื่องจากพาณิชยอิเล็กทรอนิก สเปนการคารูปแบบใหมที่ประเทศพัฒนาแลวเปนผูนํา ขณะที่ป ระเทศกําลังพั ฒ นาเป นผู นําเขา ที่สํ าคัญ คือ มี ชอ งวางหรือ ความแตกตางในเรื่องนี้ ระหวางประเทศที่พัฒ นาแลวและประเทศที่กําลังพัฒนาเปนอยางมาก ฉะนั้น ประเทศที่กําลัง พัฒนา เชน อียิปต อินเดีย และประเทศในกลุมอาเซียน เปนตน จึงมีความเห็นวายังไมควรมีการ เจรจาหรือทําความตกลงใดๆ ในเวทีขององคการการคาโลก แตควรใหประเทศกําลังพัฒนาไดมี สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
-1-
2
โอกาสพัฒนาความพรอมในดานตางๆเสียกอนซึ่งรวมถึงองคประกอบพื้นฐาน ทั้งนี้เพื่อลดชอง วางหรือขจัดความแตกตางในเรื่องนี้ระหวางประเทศที่พัฒนาแลวและประเทศที่กําลังพัฒนา จึง ควรใหทั้ง 2 ฝายมีการเจรจาในเรื่องนี้ ประเด็นสําคัญ สําหรับประเด็นสําคัญที่จะถูกหยิบยกขึ้นมาพิจารณากอนที่จะมีการเจรจาทําความตกลง นั้น นาจะเปนประเด็นดังตอไปนี้ กลาวคือ 1.ควรจะมีระดับการเปดตลาดพาณิช ยอิเล็ก ทรอนิกสในองคการการคาโลกมากนอยเพียงใด ระหวางการเปดตลาดเต็มที่ เปดตลาดบางสวน หรือปดตลาด 2.ควรหรือไมที่จะพยายามปดกั้นพาณิชยอิเล็กทรอนิกสจากภายนอกประเทศ และหากจะทําจะมี ความเปนไปไดหรือไม เพียงใด 3.การพิจารณาจัดกลุมการพาณิชยอิเล็กทรอนิกสวา ควรจะใหการพาณิชยอิเล็กทรอนิก ส เปนการคาสินคา หรือการคาบริการหรือไมเปนทั้งสินคาและบริการแตใหเปนเรื่องใหมที่นอก เหนือจาก สินคาและบริการ 4.ถาการพาณิชยอิเล็กทรอนิกสเปนการคาบริการ ควรจะเปน Mode 1 หรือ 2* 5.การคาทางพาณิชยอิเล็กทรอนิกสควรจะมีการเก็บภาษีนําเขาหรือไมในกรณีที่เปนสินคาดิจิตัล นอกจากนี้ ควรหรือไมที่จะมีการเก็บภาษีอื่นๆ เชน ภาษีรายไดและภาษีมูลคาเพิ่ม วิเคราะหแนวโนม การที่ ประเทศในกลุ ม ที่ พั ฒ นาแลว เห็น ควรให มีก ารเจรจาจัด ทําความตกลงในเรื่อ ง พาณิ ช ย เล็ก ทรอนิ ก ส ซึ่ง ขณะนี้ มี ประเทศตางๆ เสนอขอเสนอเกี่ย ว กับ พาณิชยอิเล็กทรอนิก สในดาน ที่เปนประโยชนกับ ประเทศของตน ต อ องค ก ารการค า โลกไปแล ว นั้ น ป ร ะก อ บ กั บ ก าร ค าพ าณิ ช ย อิเล็กทรอนิกสมีมูลคาสูงมากและมี อัตราการเพิ่มอยางรวดเร็วในแตละ ป โดยในป 2545 พาณิ ช ย อิ เล็ ก ทรอนิ ก ส จ ะมี มู ล ค า สู ง ถึ ง 1,234 พันลานเหรียญสหรัฐ จาก ในป 2538 ที่ มี มู ลค าเพี ยง 0.1 พั น ล า นเหรี ย ญสหรั ฐ (จากการ ค า ด ก า ร ณ ข อ ง ส ห ภ า พ โท ร คมนาคมระหว างประเทศ) ทํ าให คาดห ม ายได ว า กลุ มป ระเทศ ที่ พัฒนาแลวจะตองพยายามผลักดันใหมีการเจรจาเกี่ยวกับพาณิชยอิเล็กทรอนิกสอยางแนนอน ฉะนั้น ประเทศที่กําลังพัฒนาตองมีการพิจารณาหาจุดสมดุลที่ทําใหทุกประเทศไดรับประโยชน และ เปนธรรมโดยใชก ารเจรจารอบใหมขององคก ารการคาโลกเปนเวที ซึ่งประเด็นในขางตน ประเทศไทยจะต อ งติ ด ตามศึ ก ษา และประสานงานกั บ กรมเจรจาการค าระหว างประเทศ กระทรวงพาณิชยอยางใกลชิดตอไป *บริการระหวางประเทศมี 4 รูปแบบ (Modes) คือ Mode 1 : Cross Border Supply หรือ การใหบ ริการขามแดน หมายถึง การยอมใหคนใน ประเทศหนึ่งนําเขาบริการของผูใหบริการของประเทศอื่นๆ โดยผูใหบริการสามารถสงบริการ ขามประเทศมาใหแก ผูซื้อบริการในอีกประเทศได สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
-2-
3
Mode 2 : Consumption Abroad หมายถึง การยอมใหคนในประเทศหนึ่งเขาไปซื้อบริการของผู ใหบริการในประเทศของผูใหบริการ Mode 3 : Commercial Presence หมายถึ ง การยอมให ค นในประเทศหนึ่ ง เข า มาตั้ ง ธุ ร กิ จ บริการในประเทศอื่น และขายใหแกคนในประเทศซึ่งธุรกิจบริการตั้งอยูนั้นโดยตรง Mode 4 : Presence of Natural Persons หมายถึง การยอมใหบุคคลธรรมดาในประเทศหนึ่ง เขามาทํางานในอีกประเทศหนึ่ง
สงวนสิทธิ์ หามทําซ้ํา ทั้งหมด หรือบางสวน ไมวาในรูปแบบหรือสิ่งใด โดยไมไดรับ การอนุญาต จากการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
-3-