Article by Marinos Portokallides

APΘPA KAI ANAΛYΣEIΣ

Ευκαιρίες Χρηματοδότησης για μηχανικούς για Υλοποίηση Δραστηριοτήτων Έρευνας και Καινοτομίας

Η τεχνολογική πρόοδος, η έρευνα και η καινοτομία αποτελούν βασικούς μοχλούς της βιώσιμης κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης και της αύξησης της απασχόλησης στις αναπτυγμένες οικονομίες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που οι προηγμένες χώρες έχουν στον πυρήνα της αναπτυξιακής τους στρατηγικής την έρευνα και την καινοτομία. Η Κύπρος δεν μπορεί να αποτελέσει εξαίρεση, και λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η απουσία βαριάς τοπικής βιομηχανίας, το αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο, η ανάγκη απεξάρτησης της οικονομίας από τους τομείς των υπηρεσιών και του Τουρισμού, καθώς και το υψηλό μορφωτικό επίπεδο του τοπικού ανθρώπινου δυναμικού σε συνδυασμό με τη στρατηγική γεωγραφική θέση της Κύπρου, η προώθηση της επιστημονικής έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας ως μοχλός ενίσχυσης της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής ευημερίας στην Κύπρο, καθίσταται επιτακτική. Για τον σκοπό αυτό η συνεισφορά του κλάδου των Επιστημών της Μηχανικής σε συνδυασμό με τη συνεργασία των τοπικών επιχειρήσεων με τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα είναι καθοριστικά. Μέσω του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας (www. research.org.cy) παρέχονται ευκαιρίες για χρηματοδότηση φορέων από την Κύπρο που επιθυμούν να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας. Το ΙΠΕ έχει ως κύρια δραστηριότητα τον σχεδιασμό, την προκήρυξη και τη διαχείριση Προγραμμάτων χρηματοδότησης δραστηριοτήτων έρευνας και καινοτομίας. Τα Προγράμματα του Ιδρύματος συγχρηματοδοτούνται από την Κυπριακή Κυβέρνηση και από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην τρέχουσα περίοδο υλοποιούνται τα Προγράμματα RESTART 2016-2020, για Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία, ένα πολυετές αναπτυξιακό πλαίσιο Προγραμμάτων, με συνολικό προϋπολογισμό που προσεγγίζει τα 100 εκατομμύρια ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει 22 επιμέρους Προγράμματα Χρηματοδότησης που καλύπτουν μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

• Ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών μέσα από στοχευμένα Προγράμματα για κυπριακές υφιστάμενες και νεοσύστατες επιχειρήσεις.

• Υλοποίηση δραστηριοτήτων έρευνας σε περιοχές αιχμής και ερευνητικών έργων μεγάλης κλίμακας για επίλυση σημαντικών προκλήσεων της τοπικής κοινωνίας μέσα από Προγράμματα που στοχεύουν στη διαμόρφωση τοπικών δικτύων συνεργασίας που αποτελούνται από φορείς από τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα και τις επιχειρήσεις.

• Προώθηση της εξωστρέφειας και της διεθνούς συνεργασίας μέσα από Προγράμματα που υποστηρίζουν την εκπόνηση ερευνητικών έργων από φορείς από την Κύπρο σε συνεργασία με φορείς από το εξωτερικό.

• Ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού μέσα από Προγράμματα που στοχεύουν σε νέους ερευνητές.

• Υποστήριξη δραστηριοτήτων καινοτομίας, διεθνούς δικτύωσης, μεταφοράς τεχνολογίας και αξιοποίησης ερευνητικών αποτελεσμάτων μέσα από διάφορα ευέλικτα υποστηρικτικά χρηματοδοτικά εργαλεία. Τα Προγράμματα RESTART 2016-2020 προσφέρουν τη δυνατότητα συμμετοχής σε φορείς όπως ερευνητικοί οργανισμοί, ιδρύματα ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης, επιστημονικές και επαγγελματικές οργανώσεις, επιχειρήσεις, σύνδεσμοι επιχειρήσεων, δημόσιες υπηρεσίες, οργανισμοί κοινής ωφέλειας και φυσικά πρόσωπα όπως ακαδημαϊκό προσωπικό, επιστήμονες, ερευνητές, τεχνικό προσωπικό, φοιτητές και μαθητές. Για κάθε Πρόγραμμα, ανακοινώνονται δημόσια Προσκλήσεις για Υποβολή Προτάσεων, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τους όρους και τις προϋποθέσεις συμμετοχής, τον προϋπολογισμό και την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προτάσεων. Οι Προτάσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω της Πύλης Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών IRIS του ΙΠΕ (https://iris.research.org.cy). Τα χρηματοδοτούμενα έργα επιλέγονται μέσα από ανταγωνιστικές διαδικασίες και κατόπιν επιστημονικής αξιολόγησης των προτάσεων που υποβάλλονται, από ανεξάρτητους εξωτερικούς εμπειρογνώμονες ειδικούς στο αντικείμενο της πρότασης. Τα Προγράμματα, κατά κανόνα, δεν έχουν θεματική στόχευση και καλύπτουν όλες τις περιοχές της τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένων των κλάδων της Μηχανικής Επιστήμης. Οι ανοικτές Προσκλήσεις Υποβολής Προτάσεων, είναι διαθέσιμες εδώ: https://iris.research.org.cy/#/calls. Πέραν των εθνικών Προγραμμάτων χρηματοδότησης, οι φορείς από την Κύπρο έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στα αντίστοιχα ανταγωνιστικά Προγράμματα Χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα οποία απευθύνονται σε φορείς από τις χώρες μέλη της ΕΕ και συνεργαζόμενες με αυτή χώρες. Τα εν λόγω Προγράμματα, κατά κανόνα χρηματοδοτούν δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας, που υλοποιούνται από δίκτυα συνεργασίας που αποτελούνται από τουλάχιστον τρεις φορείς από τρεις διαφορετικές χώρες μέλη της ΕΕ ή συνεργαζόμενες χώρες. Οι Προτάσεις υποβάλλονται από τον φορέα που αναλαμβάνει τον Συντονισμό των εν λόγω δικτύων, απευθείας στην ΕΕ, μέσα από το αντίστοιχο ηλεκτρονικό σύστημα (https://ec.europa.eu/ info/funding-tenders/opportunities/portal/screen/ programmes/h2020). Τα χρηματοδοτούμενα έργα, όπως και στην περίπτωση των εθνικών Προγραμμάτων, επιλέγονται μέσα από ανταγωνιστικές διαδικασίες και κατόπιν επιστημονικής αξιολόγησης των προτάσεων από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες. Το υφιστάμενο Πρόγραμμα Πλαίσιο (ΠΠ) της ΕΕ για τη χρηματοδότηση της Έρευνας και της Καινοτομίας ονομάζεται «Ορίζοντας 2020» (HORIZON 2020) και αποσκοπεί στην ενίσχυση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, με προϋπολογισμό €80 δισεκατομμύρια για την περίοδο 2014-2020. Το «Ορίζοντας 2020» επικεντρώνεται γύρω από τρεις κύριες Προτεραιότητες:

• Επιστημονική Αριστεία (Εxcellent Science): Επιστημονική έρευνα παγκόσμιου επιπέδου με στόχο την προσέλκυση στην ΕΕ των καλύτερων επιστημόνων. Κάτω από την εν λόγω Προτεραιότητα περιλαμβάνονται οι ακόλουθες δραστηριότητες: Έρευνα Αιχμής, Μελλοντικές και Αναδυόμενες Τεχνολογίες (Future Emerging Technologies - FETs), Δράσεις Κινητικότητας Ερευνητών και Ερευνητικές Υποδομές.

• Βιομηχανική Υπεροχή (Ιndustrial Leadership): Στρατηγική επένδυση σε Τεχνολογίες-Κλειδιά (Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών, Νανοτεχνολογίες, Βιοτεχνολογία, Προηγμένα Υλικά, Προηγμένες Βιομηχανικές Διεργασίες, Τεχνολογίες Διαστήματος), υποστήριξη δραστηριοτήτων Καινοτομίας στις Επιχειρήσεις, και Πρόσβαση σε Κεφάλαια Κινδύνου.

• Κοινωνικές Προκλήσεις (Societal Challenges): Αντιμετώπιση σημαντικών κοινωνικών προκλήσεων (Υγεία, Τρόφιμα, Γεωργία, Έρευνα σε Θαλάσσιους Πόρους, Ναυτιλία και Βιο-οικονομία, Ενέργεια, Μεταφορές, Κλιματική Δράση, Ασφάλεια). Το ΙΠΕ, πέραν της διαχείρισης των εθνικών προγραμμάτων χρηματοδότησης, φιλοξενεί τα Εθνικά Σημεία Επαφής (ΕΣΕ) - National Contact Points (NCPs) για την Κύπρο τα οποία παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες ενημέρωσης και υποστήριξης σε ερευνητές για όλες τις δραστηριότητες του Προγράμματος «Ορίζοντας 2020» (www.research.org.cy/el/ horizon-2020/how-we-can-help-you).

Πληροφορίες

• RESTART 2016-2020: Τηλ.: 20205000: help_ desk@research.org.cy

• «Ορίζοντας 2020» της ΕΕ: Τηλ.: 20205050, horizon2020@research.org.cy

Μαρίνος Πορτοκαλλίδης Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, MBA Επιστημονικός λειτουργός Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας

ΤΕΎΧΟΣ 230 • ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2019