ΧΡΗΜΑ #377 by ethosMEDIA

αποκλειστικότητα

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

XΡHMATIΣTHΡIO

ΧΡΗΜΑ

Ραγδαίες εξελίξεις αναδιαμορφώνουν το χάρτη των εισηγμένων

τ.377 / 11.2011

ΑΓΟΡΑ GAMING «Xορός» δις για την πίτα των τυχερών παιχνιδιών

Markus Krall Senior Partner, Roland Berger

To «Eureca» μπορεί να κάμψει τους πολιτικούς προβληματισμούς Ο εμπνευστής του «Eureca» αναλύει τις πτυχές του σχεδίου του, βάσει του οποίου η Ελλάδα θα μπορούσε να λύσει το πρόβλημα του χρέους της με όρους πολύ πιο ευνοϊκούς από αυτούς που προβλέπει η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.377 / 11.2011 / € 6.00

Οι επιχειρήσεις «γυρνούν την πλάτη» στις τράπεζες

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00 € ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00 €

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00 € (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

2 Γιάννης Βερμισσώ, Σύμβουλος Έκδοσης

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ «ΠΑΙΓΝΙΑ» Οι προσδοκίες για τη νέα κυβέρνηση είναι πολλές. Το ίδιο και οι ανησυχίες που αφορούν τόσο τον τρόπο που θα λειτουργήσει το μικτό αυτό πολιτικό σχήμα όσο και τα αποτελέσματα που θα φέρει.

πίσης πολλές είναι και οι απαιτήσεις που έχει ο ελληνικός λαός, αλλά και οι Ευρωπαίοι εταίροι, οι οποίοι, ας μη γελιόμαστε, δεν πραγματοποιούν ασκήσεις επί χάρτου, αλλά πράγματι αγωνιούν για την Ελλάδα σκεπτόμενοι και το συμφέρον τους, καθώς οποιαδήποτε κακή έκβαση της ελληνικής προσπάθειας θα επιφέρει σοβαρό πλήγμα στο ευρώ, αλλά και στην ισορροπία της Ένωσης. Είναι λοιπόν σαφές ότι το κρίσιμο σημείο στο οποίο βρίσκεται η ελληνική οικονομία δεν επιτρέπει χάσιμο χρόνου, ούτε συγχωρεί τυχόν διαφωνίες μεταξύ των συντελεστών που συνθέτουν το νέο κυβερνητικό σχήμα. Δεν πρέπει να παραβλέπεται το γεγονός ότι η «συστέγαση» των πολιτικών δυνάμεων στο κυβερνητικό επιτελείο έγινε για δύο λόγους: πρώτον για να αμβλυνθεί η οξύτητα που δημιουργήθηκε μεταξύ της πρώην κυβέρνησης

και των εταίρων μας στην Ε.Ε. με αφορμή το δημοψήφισμα και δεύτερον, και κυριότερο, για να προχωρήσει ταχύτατα η εφαρμογή του προγράμματος εξυγίανσης της ελληνικής οικονομίας. Αυτό είναι και το βασικότερο σημείο όπου οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας οφείλουν να δείξουν τον καλύτερο εαυτό τους. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο εάν καταθέσουν τις κομματικές τους ταυτότητες και παραμερίσουν το παρελθόν, αρνηθούν την ιδιοτέλεια και τελικώς συστρατευθούν σε μια κοινή προσπάθεια.

τα στελέχη της νέας κυβέρνησης καλούνται να υπηρετήσουν έναν άλλο ρόλο, ο οποίος, εκ των πραγμάτων και εκ των συνθηκών, τους είναι τελείως άγνωστος. Καλούνται να εργαστούν επάνω σε ένα συγκεκριμένο επιχειρηματικό πρότζεκτ και να το ολοκληρώσουν με χρονικές δεσμεύσεις. Όσο και να φαίνεται δύσκολο, πρέπει να ξεχαστεί για λίγο η στενοκομματική πολιτική. Οι καιροί είναι δύσκολοι και δεν επιτρέπονται «παίγνια»…

Η παρουσία του κ. Λουκά Παπαδήμου, με όλα τα χαρακτηριστικά της επαγγελματικής του πορείας - με σημαντικότερο την απόσταση ασφαλείας που έχει κρατήσει από την πολιτική - δίνει ένα σημαντικό στίγμα για το τι πρέπει να γίνει. Δηλαδή ότι

ΧΡΗΜΑ τ.377, Νοέμβριος 2011

4 Νοέμβριος 2011

ΕΝ ΑΡΧΗ...

Asset & Wealth Management Στροφή σε επιλογές ελάχιστου ή μηδενικού ρίσκου

54 22 Αγορά αυτοκινήτου Δεν σώζεται με μέτρα-«ασπιρίνες»

Αγορά gaming Ο χορός των δις στα τυχερά παιχνίδια της χώρας

Χρηματιστήριο Ραγδαίες εξελίξεις αναδιαμορφώνουν το χρηματιστηριακό χάρτη

Banking Money Conference 2011 Αναζητώντας την έξοδο από το «μάτι του κυκλώνα» Επενδύσεις Τι περιμένουν επιχειρήσεις και τράπεζες από τον Λ. Παπαδήμο

6 Νοέμβριος 2011

περιεχόμενα τ.377/11.2011 28 ~ ΟΜΙΛΟΣ FIAT Οδηγός του το ποιοτικό «value for money» 62 ~ ΠΕΙΡΑΙΩΣ WEALTH MANAGEMENT Κατανομή επενδύσεων και διαφοροποίηση ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

68 ~ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΧΡΗΜΑ Ποιες είναι οι υποψηφιότητες για το 2011

Ο εμπνευστής του «Eureca», Markus Krall αναλύει τις πτυχές του σχεδίου του, βάσει του οποίου η Ελλάδα θα μπορούσε να λύσει το πρόβλημα χρέους της με όρους πολύ πιο ευνοϊκούς από αυτούς που προβλέπει η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου

74 ~ EUROMONEY Οι επιχειρήσεις «γυρνούν την πλάτη» στις τράπεζες

ΧΡΗΜΑ

ΔΙΟΡΘΩΣΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Αμαλία Λούβαρη amalia.louvari@gmail.com

τεύχος Νοεμβρίου 2011

ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Γιάννης Βερμισσώ vermisso.j@ethosmedia.eu ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Γιώργος Καλούμενος kaloumenos.g@ethosmedia.eu ΣΥΝΤΑΞΗ Bίκυ Γερασίμου gerasimou.v@ethosmedia.eu Λίλιαν Μαργαρίτη margariti.l@ethosmedia.eu Γαλάτεια Μπασέα bassea.g@ethosmedia.eu

Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu Άντα Σεϊμανίδη seimanidi.a@ethosmedia.eu Κωνσταντίνος Χριστοφιλέας oikonomia28@yahoo.gr ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Γρηγόρης Λεωνίδης leonidis.g@ethosmedia.eu ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Ράντω Μανώλογλου manologlou.r@ethosmedia.eu ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Λωρέττα Μπούρα mpoura.l@ethosmedia.eu

ΥΠΕΥΘΥΝΗ MARKETING Αθηνά Φραδέλου fradelou.a@ethosmedia.eu

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ αποκλειστικότητα EUROMONEY ΦΩΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ ΦΩΤΟ PRESS Hλίας Αναγνωστόπουλος

ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ & ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη Πόπη Καλογιάννη popikalogianni@gmail.com voulgaraki.s@ethosmedia.eu ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Pressious Αρβανιτίδης Kωνσταντίνος Σαλβαρλής Α.Β.Ε.Ε. salvarlis.k@ethosmedia.eu ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ Δέσποινα Ροπόδη ropodi.d@ethosmedia.eu ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Νατάσσα Λαζαράκου lazarakou.n@ethosmedia.eu ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ Στράτος Μωυσής moisis.s@ethosmedia.eu

~ Απαγορεύεται αυστηρά η αναδη-

μοσίευση φωτογραφιών και ύλης ή μέρους αυτής, και η καθ' οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T:210 9984950, Φ:210 9984953 E:hrima@hrima.gr, www.hrima.gr ISSN 1105-0470

ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ Αλοίμονος Α.Ε. ΔΙΑΝΟΜΗ

~ Το τεύχος που κρατάτε στα

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ: 3648

χέρια σας, είναι τυπωμένο σε πιστοποιημένο χαρτί FSC® και έτσι συμβάλλει στην υποστήριξη των δασών του πλανήτη.

04 ~ Εν αρχή: Δεν είναι καιρός για «παίγνια» 10 ~ Επικαιρότητα: Ύφεση και στασιμότητα πλήττουν τις επιχειρήσεις 76 ~ Στα ενδότερα του Χρηματιστηρίου Αθηνών 78 ~ Νέα της αγοράς 82 ~ Δια ταύτα: Στέρεψαν και οι υποσχέσεις

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Markus Krall Senior Partner, Roland Berger Το «Eureca» μπορεί να κάμψει τους πολιτικούς προβληματισμούς ΧΡΗΜΑ 7

Λεζάντα

2 από την

Άντα Σεϊμανίδη

Από την αγωνία στην αμυδρή ελπίδα… Aπό την άνευ προηγουμένου κατάσταση αγωνίας που βίωσε η ελληνική επιχειρηματικότητα τις τελευταίες εβδομάδες, μετά το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, πέρασε σε μια κατάσταση «δειλής» ελπίδας και επισήμανσης των άμεσων προτεραιοτήτων. «Η Ελλάδα πρέπει να κάνει τα πάντα για να παραμείνει στη ζώνη του ευρώ», επισημαίνουν όλοι, ανεξαιρέτως, οι επιχειρηματικοί φορείς, καλώντας το νέο πρωθυπουργό, κ. Λουκά Παπαδήμο, να κάνει ό,τι μπορεί για να βγάλει τη χώρα από το αδιέξοδο. Ταυτόχρονα, οι φορείς απευθύνουν έκκληση στη νέα κυβέρνηση για να φροντίσει ώστε η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζικών ιδρυμάτων να γίνει με τη σύμφωνη γνώμη της επιχειρηματικής τάξης της χώρας και με τρόπο που να διασφαλίζει τη ρευστότητα της πραγματικής οικονομίας με τρόπο δίκαιο και αποτελεσματικό. Το ενδεχόμενο μιας παρατεταμένης περιόδου διακοπής δανειοδότησης των εταιρειών, λόγω των προβλημάτων που δημιούργησε το «κούρεμα» στις ελληνικές τράπεζες και ενόψει της κρατικοποίησης αρκετών από αυτές, αποτελεί έναν πραγματικό εφιάλτη και για τις μέχρι σήμερα υγιείς επιχειρήσεις. Ωστόσο, κρίσιμη παράμετρος αποτελεί η αποκατάσταση ενός κλίματος πολιτικής σταθερότητας, το οποίο αποτελεί προϋπόθεση για να λειτουργήσει στοιχειωδώς η οικονομία. Υπενθυμίζεται ότι το πρόβλημα της ρευστότητας που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες έχει ως Λεζάντα αποτέλεσμα να περιορίζεται περαιτέρω ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι χορηγήσεις δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας εμφανίζουν σε ετήσια βάση μείωση της τάξεως του 2%, γεγονός που δυσχεραίνει την ανάκαμψη της οικονομίας.

17 09

Το πλεόνασμα θα κρίνει τα πάντα Από κει και πέρα, για να αλλάξει η εικόνα σε μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα στο ζήτημα της παροχής ρευστότητας και της επιχειρηματικότητας, τα πάντα εξαρτώνται άμεσα από την ανάπτυξη της οικονομίας με πλεονασματικό αποτέλεσμα σε επίπεδο Λεζάνταπροϋπολογισμού. Αυτό είναι κρίσιμο για να πειστούν οι διεθνείς αγορές ότι κάτι αλλάζει. Όπως επισημαίνεται από τους φορείς της αγοράς, ανταγωνιστική οικονομία - άρα και ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας - μπορεί να υπάρξει μόνο εφόσον υπάρχει σταθερό και δίκαιο φορολογικό πλαίσιο, κατάργηση των μονοπωλίων κρατικών και ιδιωτικών, ρυθμιστικός ρόλος του κράτους με εργαλεία όπως η Επιτροπή Ανταγωνισμού και άμεση και στοχευόμενη διοχέτευση πόρων με τη συνδρομή της Ε.Ε. στην επιχειρηματικότητα με όρους ανταγωνιστικούς. Αυτό όμως που προέχει είναι η μεταβατική κυβέρνηση εθνικής ενότητας να μπορέσει τελικά, με τη στήριξη όλων, να εκτονώσει την πολιτική και κοινωνική πίεση και κυρίως να ανταποκριθεί στη δύσκολη αποστολή της δανειακής σύμβασης που θα καθορίσει τη ζωή μας τα επόμενα δέκα χρόνια.

Λεζάντα

οδός ανάπτυξης... 82 Λεζάντα

8 Νοέμβριος Οκτώβριος 2011 2011

Â Â Â

επικαιρότητα

ΧΟΣΕ ΜΠΑΡΟΖΟ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Η Ευρώπη πρέπει να ενωθεί για να αντιμετωπίσει την κρίση του χρέους της Ευρωζώνης, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα βρεθεί αντιμέτωπη με τον κίνδυνο της διάλυσης και της παρακμής. Η δυναμική της παγκοσμιοποίησης σε χρηματοοικονομικούς και οικονομικούς όρους, αλλά και γεωπολιτικούς, φέρνει τους Ευρωπαίους αντιμέτωπους με μια ψυχρή επιλογή: Να ζήσουν μαζί, να μοιραστούν ένα κοινό πεπρωμένο και να είναι υπολογίσιμοι στον κόσμο ή να αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο της διάσπασης; Ελπίζω πως οι ιστορικοί του μέλλοντος θα καταλάβουν ότι γλυτώσαμε στο χείλος του κατακερματισμού. Ελπίζω ότι θα δουν πως το Ηνωμένο Βασίλειο συνεργάστηκε πλήρως με τα κράτη - μέλη και τους θεσμικούς εταίρους για τη διασφάλιση της σταθερότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΜΠΑΡΑΚ ΟΜΠΑΜΑ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΩΝ Η.Π.Α.

Η Κίνα χρειάζεται να καταλάβει ότι ο ρόλος της είναι διαφορετικός πλέον από ό,τι ήταν πριν από 20-30 χρόνια, όταν, εάν παρέβαινε κάποιους κανόνες, στα αλήθεια δεν είχε τόση σημασία, καθώς δεν είχε και μεγάλη επίδραση. Τώρα έχει μεγαλώσει, πρέπει να βοηθήσει στη διαχείριση αυτής της διαδικασίας με υπεύθυνο τρόπο. Οι Η.Π.Α. χαιρετίζουν την «ειρηνική άνοδο» της Κίνας, αλλά πολύ συχνά το Πεκίνο είναι ένοχο «για παιχνίδια του συστήματος» προς δικό του όφελος.

ΖΑΝ ΚΛΟΝΤ ΓΙΟΥΝΚΕΡ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ EUROGROUP Είμαι πεπεισμένος ότι η νέα ελληνική κυβέρνηση, η οποία διαθέτει ισχυρή πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, δεν θα αφήσει τις αμφιβολίες να επισκιάσουν την αποφασιστική δέσμευσή της να βγάλει την Ελλάδα από αυτήν τη δύσκολη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει και θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της απέναντι στην Ευρωζώνη.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Υπάρχει μια αλλαγή σελίδας στον πολιτικό πολιτισμό της χώρας με τη συμφωνία των τριών κομμάτων. Έχει συντελεστεί μια αλλαγή ιστορικού χαρακτήρα. Η αλλαγή αυτή θα μας επιτρέψει να ξαναγνωριστούμε όλοι και να λειτουργήσουμε με μεγαλύτερη νηφαλιότητα, ωριμότητα, ενότητα, συναίνεση, σύνεση και είμαι πάρα πολύ αισιόδοξος, γιατί έχω ζήσει και την περιπέτεια των τελευταίων πέντε μηνών από την πολύ κρίσιμη θέση του Υπουργού Οικονομικών και, ως εκ τούτου, μπορώ να καταλάβω και να διαισθανθώ αυτές τις αλλαγές, που μπορούν να συντελεστούν. 10 Νοέμβριος 2011

ΥΦΕΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΠΛΗΤΤΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ο έλλειμμα της Ελλάδας συνεχίζει να παραμένει μεγάλο – αν δεν διευρύνεται - στον τομέα των επενδύσεων. Χρόνια τώρα, το επενδυτικό περιβάλλον είναι αρνητικό και δεν δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για να δημιουργηθούν «κοιτίδες» ανάπτυξης. Δεν είναι τυχαίο, όπως αναφέρουν εκπρόσωποι της ελληνικής αγοράς, ότι στη λίστα ελκυστικότητας ξένων επιχειρηματιών του περιοδικού FORBES, μεταξύ 134 χωρών, η Ελλάδα βρίσκεται στην 68η θέση, κάτω από την Γκάνα, τη Ρουάντα και την Μποτσουάνα. Αντίθετα, άλλες χώρες, μικρότερες, βρίσκονται σε πολύ καλύτερη θέση, όπως η Κύπρος που είναι στην 28η, τα Σκόπια στην 35η, η Βουλγαρία στην 47η, η Τουρκία στην 54η, η Αλβανία στην 64η, ενώ η Ιρλανδία βρίσκεται στις τέσσερις καλύτερες και πιο φιλικές χώρες για επενδύσεις. Στους επιμέρους δείκτες και στην προστασία των επενδυτών η Ελλάδα είναι στην 120ή θέση, στη γραφειοκρατία στη 117η και στην απόδοση στην 81η. Η τελευταία έκθεση της Κομισιόν για τους βασικούς δείκτες της ελληνικής οικονομίας, τουλάχιστον, δείχνει μέχρι το 2015 τις δυσκολίες που θα ακολουθήσουν μετά το «κούρεμα» του χρέους που συμφωνήθηκε στις 26 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες. Είναι χαρακτηριστικό το ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, οι αμοιβές των εργαζομένων στο σύνολο της οικονομίας, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, από 77,4 δισ. το 2011, θα μειωθούν σε 71,7 δισ. το 2013, για να καταλήξουν σε 73,6 δισ. το 2015. Το διαθέσιμο εισόδημα νοικοκυριών από 171,7 δισ. θα μειωθεί σταδιακά στα 164,9 δισ. το 2014. Οι δαπάνες για τις κοινωνικές παροχές από τα 46,6 δισ. θα μειωθούν στα 43,3 δισ. το 2014. Η ιδιωτική κατανάλωση από τα 163,6 δισ. θα μειωθεί στα 157,4 δισ. το 2013, για να αυξηθεί στα 159,3 δισ. το 2014 και να ανακάμψει στα 161,4 δισ. το 2015. Οι άμεσοι φόροι θα αυξηθούν από 17,3 δισ. το 2011, σε 19,6 δισ. το 2013 και σε 20,7 δισ. το 2014. Οι άνεργοι, από 833.300 το 2011, θα αυξηθούν στους 925.000 το 2012 και το 2013, για να μειωθούν στους 897.200 το 2014 και ίσως στους 870.300 το 2015. Το ΑΕΠ, από 217,8 δισ. το 2011, θα μειωθεί στα 212,1 δισ. το 2012 και θα αυξηθεί στα 220,3 δισ. το 2014, με περαιτέρω αύξηση στα 228 δισ. το 2015. Το πρωτογενές έλλειμμα, από τα -4,5 δισ. το 2011, αναμένεται να μηδενιστεί το 2012 και να μετατραπεί σε πλεόνασμα το 2013 κατά 5,1 δισ. και 10,9 δισ. το 2014. Επιπλέον, θα υπάρξει μείωση του προσωπικού στο δημόσιο κατά 30%, συρρίκνωση του κόστους μισθοδοσίας κατά 25%, καθιέρωση ευέλικτων μορφών εργασίας με μείωση των περιορισμών σε προσλήψεις και απολύσεις, ενώ η καθολική μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, με μείωση των ασφαλιστικών παροχών και συντάξεων, επίσης εξετάζεται σοβαρά. Ήδη, από τις αρχές του 2011, οι συμβάσεις πλήρους απασχόλησης μειώθηκαν σύμφωνα με το Σ.ΕΠ.Ε. κατά 45%, ενώ 10% λιγότερες επιχειρήσεις προχώρησαν σε σύναψη νέων συμβά-

σεων. Η αλλαγή των συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε μερικής απασχόλησης αυξήθηκαν κατά 199%, σε εκ περιτροπής απασχόληση κατόπιν συμφωνίας κατά 1121% και σε εκ περιτροπής μονομερώς κατά 2725%. Από όλα λοιπόν τα διαθέσιμα στοιχεία δεν προκύπτουν πουθενά στοιχεία ανάπτυξης για την Ελλάδα. Επίσης, μέχρι σήμερα, δεν υπήρχε κανένα οργανωμένο αναπτυξιακό σχέδιο, αλλά αντίθετα τα μέτρα που εφαρμόστηκαν είναι μέτρα που οδηγούν σε ύφεση και δεν διασφαλίζουν αναπτυξιακή προοπτική. Η έκθεση της Ε.Ε. είναι ένα σαφές μήνυμα για πιο δύσκολες συνθήκες κατά την επόμενη διετία, όπου οι φόροι στο εισόδημα θα αυξηθούν κατά 45%. Ειδικά στην ακίνητη περιουσία, θα αυξηθούν κατά 3,4 δισ. μέσα στο 2012, ενώ όλες οι φορολογικές επιβαρύνσεις θα συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία μέχρι το 2014. Οι προβλέψεις λοιπόν της Ευρωπαϊκής Έκθεσης για την ελληνική αγορά και οικονομία είναι δυσοίωνες τουλάχιστον μέχρι το 2014, με φυσικό επακόλουθο να προσγειώνουν ανώμαλα τις προσδοκίες για επενδύσεις και ανάπτυξη στην αγορά. Όσο για τα αναπτυξιακά κοινοτικά προγράμματα, αυτά θα πρέπει να ενεργοποιηθούν ώστε να διασώσουν τις βιώσιμες ελληνικές επιχειρήσεις, πολλές εκ των οποίων όχι μόνο δεν διαθέτουν πλέον τα απαιτούμενα κεφάλαια για την ίδια συμμετοχή, αλλά ούτε και τις απαραίτητες φορολογικές και ασφαλιστικές ενημερότητες για να ενταχθούν στα προγράμματα. Το ΕΣΠΑ πρέπει να ανοίξει σύντομα, πριν χαθούν κεφάλαια 14 δισ. που αντιστοιχούν στο 70% του συνόλου του κοινοτικού πλαισίου στήριξης. Οι επιχειρήσεις σήμερα αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας και ενδιαφέρονται κυρίως για κεφάλαιο κίνησης, για δανειοδότηση με επιδότηση επιτοκίου και για εγγυητικές επιστολές. Η δημιουργία διαφόρων Ταμείων εγγυοδοσίας μέσω ΕΣΠΑ, όπως το Ταμείο Εγγυήσεων, το Εγγυοδοτικό Ταμείο Επιχειρήσεων και το Ταμείο Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, θα μπορούσε να βοηθήσει, πρώτα όμως την επιβίωση και μετά την ανάπτυξη των ελληνικών επιχειρήσεων. Αναφορικά με τα ευνοϊκά επενδυτικά δάνεια για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις από το Ταμείο Επιχειρηματικότητας του ΕΤΕΑΝ, με τη χορήγηση 900 εκατ. και άλλων 500 εκατ. που αφορούν σε δράσεις για την επιχειρηματικότητα των νέων, το θεματικό τουρισμό, την αφαλάτωση, τη διαχείριση των απορριμμάτων, τις πράσινες υποδομές, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες και την εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων και ποτών, οι περισσότεροι ενδιαφερόμενοι διαμαρτύρονται ότι τα υποκαταστήματα των τεσσάρων αναδόχων τραπεζών δηλώνουν άγνοια. Με το νέο σχέδιο του κ. Ράιχενμπαχ για το ΕΣΠΑ, αναμένεται τους επόμενους μήνες να αυξηθούν οι εντάξεις των έργων που, σύμφωνα με το ΥπΑΑΝ, έχουν φτάσει το 88%, εκ των οποίων έχει συμβασιοποιηθεί το 52% και έχει υλοποιηθεί μόνο το 24%. Ωστόσο, δεν λαμβάνεται υπόψη ότι οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις δεν διαθέτουν πλέον ούτε το χρόνο ούτε τη ρευστότητα ούτε τις τυπικές προϋποθέσεις για να υλοποιήσουν αναπτυξιακά προγράμματα. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η επιβράδυνση της πιστωτικής επέκτασης σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά επιδεινώνει συνεχώς την κατάσταση στην ελληνική αγορά, η οποία έχει «στεγνώσει». Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της συνολικής χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα μειώθηκε σε -2,2% το Σεπτέμβριο και δείχνει ότι θα μειωθεί περαιτέρω το τελευταίο τρίμηνο του έτους. Συνολικά η ροή χρηματοδότησης ήταν αρνητική κατά 1,06 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 584 εκατ. αφορούν στις επιχειρήσεις και τα 108 εκατ. τους ελεύθερους επαγγελματίες. «Αχτίδα στον ωκεανό» μπορεί να είναι η ενεργοποίηση του πακέτου των 30 δισ. εγγήσεων για τις τράπεζες.

ΒΟΛΦΓΚΑΝΓΚ ΣΟΪΜΠΛΕ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης θα πρέπει να κάνουν περισσότερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να εκχωρήσουν στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα μερικές από τις ευθύνες τους όσον αφορά τις δημοσιονομικές πολιτικές και την κατάρτιση των προϋπολογισμών, ώστε να βρουν μια διέξοδο για την κρίση χρέους. Η Ιταλία θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τα προβλήματά της που απορρέουν από την έλλειψη εμπιστοσύνης των αγορών. Τα πραγματικά στοιχεία της οικονομίας δεν είναι τόσο άσχημα. Απλώς πρέπει να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα και μπορούν να επιλυθούν από την ίδια την Ιταλία. Αυτό που έχει να αντιμετωπίσει η Ρώμη δεν συγκρίνεται με το «βουνό» που πρέπει να ανέβει η Αθήνα.

ΧΕΡΜΑΝ ΒΑΝ ΡΟΜΠΟΥΙ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Οι επενδυτές αναμένουν το «πράσινο φως» των Ιταλών νομοθετών στο πακέτο μέτρων που βρίσκεται υπό συζήτηση στη Βουλή. Μια θετική ψήφο: αυτό περιμένουν οι αγορές, αυτό περιμένει όλη η υπόλοιπη Ευρώπη. Αυτό που διακυβεύεται είναι τα δημόσια οικονομικά και οι προοπτικές ανάπτυξης της Ιταλίας. Τα μέτρα που περιλαμβάνει το ιταλικό πακέτο είναι πραγματικά φιλόδοξα, καθώς περιλαμβάνουν προβλέψεις που στόχο έχουν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα, να απελευθερώσουν την οικονομία και να αυξήσουν το όριο συνταξιοδότησης.

ΝΤΙΜΙΤΡΙ ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΦ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ

Η αποχώρηση από την Ευρωζώνη ορισμένων μελών της δεν σημαίνει απαραίτητα το τέλος του ευρώ. Η ύπαρξη του ευρώ είναι σημαντική για την παγκόσμια οικονομία, καθώς αποτελεί εναλλακτικό αποθεματικό νόμισμα ως προς το δολάριο των Η.Π.Α. Εάν δεν υπήρχε το ευρώ, η οικονομική κρίση του 2008 θα ήταν πολύ χειρότερη. Αυτό το νόμισμα δημιουργήθηκε για να εξυπηρετήσει χώρες με πολύ διαφορετικές οικονομίες. Αλλά δεν υπάρχει τίποτα που να μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό τώρα. Πρέπει να βρούμε λύσεις. Ακολουθούμε την τύχη του ευρώ πολύ στενά.

ΡΟΜΑΝΟ ΠΡΟΝΤΙ

ΠΡΩΗΝ ΙΤΑΛΟΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ Η κατάρρευση της Ευρωζώνης δεν είναι προς το συμφέρον κανενός, ωστόσο μακροπρόθεσμα η Ευρώπη θα χρειαστεί μεγαλύτερη συνεργασία, η οποία θα πρέπει να συνοδεύεται από δύο πράγματα: την κατάργηση της αρχής της ομοφωνίας και έναν τρόπο για την έξοδο των χωρών από την ένωση. Εάν η συνεργασία αυξηθεί, πρέπει να είναι επίσης δυνατή η έξοδος για τις χώρες που δεν θέλουν να συμμετάσχουν. ΧΡΗΜΑ 11

Χ προτάσεις αγοράς

ΡαγδαΙες εξελΙξεΙς αναδΙαμοΡφΩνουν το χΡηματΙςτηΡΙακο χαΡτη

12 Νοέμβριος 2011

✒

Σημαντικές ανακατατάξεις φέρνει στις εγχώριες εισηγμένες εταιρείες η οικονομική κρίση και, σύμφωνα με τους αναλυτές, το 2012 ο χάρτης των εταιρειών του Χ.Α. αναμένεται να διαφοροποιηθεί θεαματικά.

από τη Λίλιαν Μαργαρίτη

έλλειψη ρευστότητας και ο αγώνας για επιβίωση έχουν οδηγήσει αρκετές εταιρείες στην αναζήτηση τρόπων χρηματοδότησης. δεν είναι λίγες εκείνες που έχουν προχωρήσει στη σύναψη ομολογιακών και κοινοπρακτικών δανείων με στόχο είτε την αναχρηματοδότηση προηγούμενων δανείων τους είτε την εξασφάλιση κεφαλαίων κίνησης είτε, ακόμη, σε λιγότερες περιπτώσεις, την υλοποίηση επιχειρηματικών σχεδίων. από την άλλη πλευρά, πληθαίνει ο αριθμός των εισηγμένων που έχουν περιέλθει σε δεινή οικονομική θέση και αδυνατούν πλέον να εξυπηρετήσουν το δανεισμό τους, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν με χρεωκοπία. ςύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Deloitte, πάνω από 150 εισηγμένες αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο να αιτηθούν την υπαγωγή τους στο άρθρο 99. μάλιστα, από τις εταιρείες αυτές οι 28 αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο υπαγωγής τους στο άρθρο 99, οι 65 αυξημένο προς υψηλό κίνδυνο και οι 60 εισηγμένες εμφανίζουν χαμηλό προς αυξημένο κίνδυνο να βρεθούν αντιμέτωπες με μια τέτοια δυσμενή εξέλιξη. μάλιστα, κατά το επόμενο διάστημα, η ένταξη εταιρειών στο άρθρο 99 εκτιμάται από τους ειδικούς ότι θα αυξηθεί σημαντικά. ςτο μεταξύ, η οικονομική δυσχέρεια των εισηγμένων, σε συνδυασμό με την κάθετη πτώση των τιμών των μετοχών τους, τις καθιστούν ελκυστικές για τα διεθνή

funds που σπεύδουν να επωφεληθούν από τις χαμηλές αποτιμήσεις κυρίως των εταιρειών που διαθέτουν προοπτικές, αλλά αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας λόγω της αρνητικής συγκυρίας. ςύμφωνα με τους αναλυτές τα distress funds δραστηριοποιούνται εδώ και αρκετό καιρό στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, «χτίζοντας» θέσεις σε επιχειρήσεις που έχουν δυνατότητες ανάπτυξης και μόλις το οικονομικό κλίμα βελτιωθεί, θα κινηθούν ανάλογα. αξίζει να σημειωθεί πως δεδομένου του ότι οι «στρόφιγγες» δανεισμού των τραπεζών έχουν πλέον κλείσει για τις εισηγμένες και οι απόπειρες αυξήσεων κεφαλαίων μέσω του χ.α., που αποτελούσε κατά την περίοδο άνθησης του ελληνικού χρηματιστηρίου πλούσια πηγή εξεύρεσης «εύκολου» χρήματος, δεν ευοδώθηκαν στις περισσότερες περιπτώσεις και τα περιθώρια επιλογών αναχρηματοδότησης έχουν στενέψει επικίνδυνα. ςύμφωνα με το δελτίο εταιρειών πράξεων «Match Made» της Valuation & Research Specialists (VRS), κατά το πρώτο εξάμηνο του 2011 στην εγχώρια αγορά παρουσιάσθηκε έντονη η ανάγκη αναχρηματοδότησης εισηγμένων και μη επιχειρήσεων μέσω της σύναψης ή ανανέωσης ομολογιακών δανείων, ενώ παρατηρήθηκε σημαντική δυσκολία στις απόπειρες εισηγμένων εταιρειών να ολοκληρώσουν με επιτυχία αυξήσεις μετοχικού κεφα-

λαίου μέσω καταβολής μετρητών. εντελώς διαφορετική ήταν την ίδια χρονική περίοδο η εικόνα στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον, όπου παρατηρήθηκε κινητικότητα στους τομείς των εξαγορών και των συγχωνεύσεων, αλλά και ευρύτερα των εταιρικών πράξεων – deals. ςύμφωνα με την έρευνα της VRS, στις πρώτες θέσεις των εταιρικών deals παρέμειναν οι αγορές των η.Π.α., της Βρετανίας, της ασίας και της αυστραλίας. οι μεγαλύτερες σε αξία εταιρικές συμφωνίες έλαβαν χώρα στους κλάδους των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών – τραπεζών, της ενέργειας, της υψηλής τεχνολογίας, του internet, των τηλεπικοινωνιών, των εταιρειών κοινής ωφέλειας, των υπηρεσιών υγείας και των μέσων μαζικής ενημέρωσης. επίσης, στις διεθνείς λίστες αρκετά ήταν τα ονόματα ελλήνων επιχειρηματιών – μη εισηγμένων εταιρειών που δραστηριοποιούνται διεθνώς - οι εταιρείες των οποίων κατόρθωσαν να αντλήσουν σημαντικά κεφάλαια για την περαιτέρω ανάπτυξή τους. Παγκοσμίως, οι εταιρικές πράξεις εξαγορών και συγχωνεύσεων διαμορφώθηκαν σε 611 δισ. δολ. κατά το β’ τρίμηνο και σε 1,4 τρισ. δολ. κατά το α’ εξάμηνο του 2011. επίσης, οι νέες εισαγωγές εταιρειών με κεφάλαια ιδιωτικών συμμετοχών (private equity backed IPOs) διαμορφώθηκαν σε αξία στο επίπεδο των 17,2 δισ. δολ. στο β’ τρίμηνο του 2011. ςτις η.Π.α., οι εταιρικές συμφωνίες ιδιωΧΡΗΜΑ 13

Χ προτάσεις αγοράς ~ Ραγδαίες εξελίξεις αναδιαμορφώνουν το χρηματιστηριακό χάρτη ☛

δεδομενου του οτΙ οΙ «ςτΡοφΙγγες» δανεΙςμου τΩν τΡαΠεΖΩν εχουν Πλεον κλεΙςεΙ γΙα τΙς εΙςηγμενες καΙ οΙ αΠοΠεΙΡες αυξηςεΩν κεφαλαΙΩν μεςΩ του χ.α. - Που αΠοτελουςε κατα την ΠεΡΙοδο ανΘηςης του ελληνΙκου χΡηματΙςτηΡΙου ΠλουςΙα Πηγη εξευΡεςης «ευκολου» χΡηματος - δεν ευοδΩΘηκαν ςτΙς ΠεΡΙςςοτεΡες ΠεΡΙΠτΩςεΙς, τα ΠεΡΙΘΩΡΙα εΠΙλογΩν αναχΡηματοδοτηςης εχουν ςτενεΨεΙ εΠΙκΙνδυνα

τικών κεφαλαίων συμμετοχών (private equity) κυμάνθηκαν σε 70-80 δισ. δολ. κατά το β’ τρίμηνο του 2011, ενώ αντλήθηκαν 10,2 δισ. δολ. από τις εταιρείες επιχειρηματικού κεφαλαίου (venture capital) στο α’ εξάμηνο του έτους. ςτην ασία, οι private equity εξαγορές και συγχωνεύσεις ανήλθαν σε 25,4 δισ. δολ. το εννεάμηνο του 2011, ενώ στην αυστραλία οι συνολικές εξαγορές και συγχωνεύσεις διαμορφώθηκαν σε 142,8 δισ. δολ. επίσης κατά το εννεάμηνο του 2011. Οι επιΧειρημΑτικεΣ κινηΣειΣ ΣτΟ Χ.Α. αυξήσεις κεφαλαίου, συνάψεις ομολογιακών δανείων και κινήσεις εξαγορών, συγχωνεύσεων και στρατηγικών συμμαχιών σημειώθηκαν από τις αρχές του έτους στο ελληνικό χρηματιστήριο, αν και σύμφωνα με την έρευνα της VRS, οι συνεργασίες θεωρούνται περιορισμένες σε σχέση με την τάση στο διεθνές περιβάλλον. τα κεφάλαια που έχουν αντλήσει από τις αρχές του έτους οι εισηγμένες, μέσω της σύναψης ομολογιακών και κοινοπρακτικών δανείων, ξεπερνούν τα 2,6 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 900 εκατ. ευρώ αφορούν το ομολογιακό του οτε. με τον τρόπο αυτό αρκετές εταιρείες εξασφάλισαν, εν μέσω κρίσης, ρευστότητα την οποία χρησιμοποίησαν είτε για τη μετατροπή του βραχυπρόθεσμου δανεισμού τους σε μακροπρόθεσμο είτε για κεφάλαια κίνησης είτε για τη χρηματοδότηση του επενδυτικού τους προγράμματος. μεταξύ άλλων, στη σύναψη ομολογιακών δανείων προχώρησαν οι εταιρείες ελβάλ, ελληνικά καλώδια, χαλκόρ, τιτάν, γενική εμπορίου, Βαράγκης,Motor Oil, ςιδενόρ, ελλάκτωρ, κΡΙ κΡΙ, Reds, ελτράκ, ςωληνουργεία κορίν-

14 Νοέμβριος 2011

θου, φίντεξπορτ, ελγέκα, Βιοκαρπέτ, S&B, Forthnet κ.ά. από την άλλη πλευρά, ολοένα και λιγότερες είναι πλέον οι εισηγμένες που αντλούν κεφάλαια από το χ.α. μέσω αυξήσεων κεφαλαίου. από τις αρχές του έτους μέχρι και τα μέσα ςεπτεμβρίου έχουν πραγματοποιηθεί αυξήσεις κεφαλαίου συνολικού ύψους 2,79 δισ. ευρώ, ενώ το μεγαλύτερο μέρος από αυτές αφορούσε την αύξηση της αγροτικής τράπεζας ύψους 1,25 δισ. ευρώ, την αύξηση της Πειραιώς κατά 807,05 εκατ. ευρώ και της Marfin Popular Bank κατά 488,16 εκατ. ευρώ.

∼ ο μυτιληναίος και η S&B Βιομηχανικά

ορυκτά προχώρησαν στην επίτευξη αρχικής συμφωνίας για τη σταδιακή απόκτηση της δραστηριότητας βωξίτη της S&B στην ελλάδα από την αλουμίνιον α.ε., 100% θυγατρικής εταιρείας του μυτιληναίου. ςτο νέο σχήμα που θα προκύψει, η αλουμίνιον α.ε. θα αγοράσει μέρος της συμμετοχής της S&B, ούτως ώστε το ποσοστό της να φτάσει στο 51%, αποκτώντας παράλληλα και τον έλεγχο του νέου σχήματος. το υπόλοιπο 49% της S&B στη νέα εταιρεία θα αγοραστεί σταδιακά και εντός τριάντα μηνών από την αλουμίνιον α.ε.

∼ η Audio Visual ολοκλήρωσε τις διαδικα-

σίες συμμετοχής της στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας International Gaming & Entertainment, με διακριτικό τίτλο IGE α.ε., μέσω αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της τελευταίας και με παραίτηση του σχετικού δικαιώματος προτίμησης της μετόχου ντιονίκ, με την καταβολή ποσού 440.400 ευρώ. Έτσι, μετά την αύξηση κεφαλαίου στην εταιρεία IGE κατέ-

χουν ποσοστό 50% η ντιονίκ και 50% η Audio Visual.

∼ η εταιρεία Linnaeus Capital Partners BV

έχει αποκτήσει άμεσα συνολικό ποσοστό 23,048% των μετοχών και δικαιωμάτων ψήφου του νηρέα, πραγματοποιώντας σταδιακά αγορές μετοχών της εν λόγω εισηγμένης. ςημειώνεται ότι η Linnaeus Capital Partners BV ελέγχεται κατά 100% από την Industrial Investments Ltd, της οποίας κάτοχος σε ποσοστό 74,3% είναι ο γεωργιανός επιχειρηματίας κ. Kakha Bendukidze. ςημειώνεται ότι ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας έχει δείξει έντονο ενδιαφέρον γενικότερα για τον κλάδο ιχθυοκαλλιέργειας του χ.α., καθώς κατέχει σημαντικά ποσοστά συμμετοχής και στις εταιρείες ςελόντα και δίας Ιχθυοκαλλιέργειες.

∼ η θυγατρική του ομίλου MIG, Vivartia, στο

πλαίσιο των ενεργειών που πραγματοποιεί για τις στρατηγικές ανακατατάξεις του ομίλου Vivartia, με στόχο την ανάπτυξη των εργασιών της στην ελλάδα, υπέγραψε συμφωνία πώλησης του 90% της εταιρείας Vivartia Cyprus Ltd στους κύπριους επιχειρηματίες, κ.κ. αλέξη χαραλαμπίδη και μενέλαο ςιακόλα, αντί του τιμήματος των 42 εκατ. ευρώ. ςημειώνεται ότι το 10% της εν λόγω εταιρείας παραμένει στη δέλτα τροφίμων.

∼ οι αττικές εκδόσεις εντός του ςεπτεμ-

βρίου 2011, ολοκλήρωσαν την εξαγορά των εταιρειών ανώνυμη Ραδιοφωνική εταιρεία λάμψη α.ε. και HRS μονοπρόσωπη εΠε, οι οποίες λειτουργούν το ραδιοφωνικό σταθμό λαμΨη FM, έναντι συνολικού τιμήματος 4.350.000 ευρώ. με την παραπάνω κίνηση ο όμιλος των

VALENI BOUTIQUE HOTEL

ο Valeni Boutique Hotel είναι ένα από τα πληρέστερα ξενοδοχεία στην Πορταριά και την ευρύτερη περιοχή του Πηλίου και το μοναδικό Boutique Hotel μέλος των Boutique Hotels & Resorts International στη μαγνησία. η θέση του, στην είσοδο του χωριού, σε απόσταση μόλις 11 χιλιομέτρων από τον Βόλο και 12 χιλιομέτρων από το χιονοδρομικό αγριόλευκες, το καθιστά ιδανικό προορισμό για όλες τις εποχές. ςε επίπεδο σύνθεσης, οι καμπύλοι πέτρινοι τοίχοι στο πρώτο επίπεδο δένουν τα συμβατικότερα, προϋπάρχοντα ορθογωνικά κτίρια, ενώ η πρωτογενής κατασκευαστική απλότητα και η ήπια μετάβαση από το εσωτερικό στο εξωτερικό, διαμορφώνουν μια άλλη σχέση με το τοπίο. οι κοινόχρηστοι χώροι υποδοχής, το καθιστικό – bar και το εστιατόριο έχουν απεριόριστη θέα προς το Βόλο και το Πήλιο (μακρυνίτσα). τα κτίρια ενώνονται υπόσκαφα, ώστε να φιλοξενήσουν το χώρο του spa, την εσωτερική πισίνα, το γυμναστήριο, τα αποδυτήρια και τους υπόλοιπους βοηθητικούς χώρους. ςτα ανώτερα επίπεδα των κτιρίων στεγάζονται τα υπνοδωμάτια. Πρόκειται για ξενοδοχειακή μονάδα υψηλών προδιαγραφών, ένα σύγχρονο συγκρότημα, μάρτυρας της αισθητικής “συνενοχής” όλων των καλών τεχνών και της πνευματικής “συμμετοχής” όλων των τεχνιτών. μια πρόκληση για μια νέα “χωρική” εμπειρία που σημειακά εμπλουτίζεται με επιτηδευμένες γλυπτικές μορφές καθώς και με σειρά από έργα σύγχρονων εικαστικών. το Valeni Boutique Hotel είναι ο προορισμός σας και η ευκαιρία να γνωρίσετε το Πήλιο όλες τις εποχές του χρόνου.

Το Valeni Boutique Hotel βρίσκεται στο 11ο χιλιόμετρο της επαρχιακής οδού Βόλου – Χανίων στην είσοδο της Πορταριάς στο Πήλιο

Valeni Boutique Hotel: Τηλ: +30 242 809 0206, +30 242 809 0207, email: info@valeni.gr, www.valeni.gr

Χ προτάσεις αγοράς ~ Ραγδαίες εξελίξεις αναδιαμορφώνουν το χρηματιστηριακό χάρτη αττικών εκδόσεων διαθέτει πλέον τρεις μουσικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς στην αθήνα (λάμψη FM , Athens Dee Jay 95,2 και Rock FM 96,9).

∼ η συγχώνευση της Alpha Bank με τη Eu-

robank, η οποία εγκρίθηκε εντός του νοεμβρίου και από τις γενικές συνελεύσεις των δύο τραπεζών. η αύξηση κεφαλαίου της νέας τράπεζας αναμένεται να πραγματοποιηθεί την άνοιξη του 2012. από τη συγχώνευση θα δημιουργηθεί η 23η μεγαλύτερη τράπεζα στην ευρωζώνη, με συνολικό ενεργητικό 145 δισ. ευρώ, δίκτυο 2.300 καταστημάτων και περίπου 34.000 εργαζόμενους.

∼ ςτρατηγικός επενδυτής στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας «νίκας» εισήλθε η Chipita, μέσω του μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου που εξέδωσε η αλλαντοβιομηχανία, ύψους 10 εκατ. ευρώ.

∼ η Quality & Reliability προχώρησε στη

μεταβίβαση του ποσοστού 35% που κατείχε η εταιρεία στην Computer Solution AEBE. το τίμημα της συναλλαγής ανήλθε σε 500.000 ευρώ.

∼ εντός του νοεμβρίου, η PC Systems

προχώρησε σε προσύμφωνο πώλησης της συμμετοχής της στην ALFAWARE A.E., που ανέρχεται σε 44,9%, με το τίμημα της πώλησης να ανέρχεται σε 260.000 ευρώ.

∼ ςτρατηγικός επενδυτής στην εταιρεία Im-

perio-Argo εισήλθε η Casa Magna Holdings. η εισηγμένη διέθεσε 5.715.000 μετοχές στην Casa Magna, τον περασμένο Ιούλιο, μετά την ολοκλήρωση της αύξησης κεφαλαίου που πραγματοποίησε και η οποία δεν καλύφθηκε. επίσης, η Imperio προχώρησε στην απόσχιση του κλάδου «αποθήκευσης και διαχείρισης εμπορευμάτων - Logisitcs» της και στη μεταφορά του στην εταιρεία Masterlink A.E.

∼ το μάρτιο του 2011, η Sato είχε προχω-

ρήσει στην πώληση των συμμετοχών της σε δύο εταιρείες με έδρα τη γερμανία και την τουρκία. ειδικότερα, μεταβίβασε το ποσοστό 99,85% που κατείχε στην τουρκική «TCC-The Chair Company Buro Koltuk Sanayi ve Ticaret Limited Sirketi», έναντι 1,9 εκατ. ευρώ, στους κ.κ. Mustafa

16 Νοέμβριος 2011

Yilmaz και Ahmet Durak. επίσης, πούλησε το 100% της εταιρείας «Sato office GmbH», με έδρα τη γερμανία, στην εταιρεία «Nowy Styl Sp. Z.o.o.», έναντι τιμήματος 5,15 εκατ. ευρώ.

∼ με ποσοστό 14,12% συμμετέχει από το

καλοκαίρι του 2011 η εταιρεία Arneta Ltd, συμφερόντων της κας αλεξίας δαυίδ, στην εισηγμένη εταιρεία κορρές, όταν η πρώτη συμμετείχε στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της δεύτερης, με κατάργηση του δικαιώματος προτίμησης των παλαιών μετόχων. μέσω της κίνησης αυτής, ο κορρές ενίσχυσε τα κεφάλαια κίνησής του με στόχο την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του στην ελλάδα και στο εξωτερικό.

∼ η εταιρεία «κρι κρι» αποφάσισε να συμ-

μετάσχει στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της θυγατρικής της «Kri Kri BULGARIA A.D.», καταβάλλοντας 122.710,50 ευρώγια την απόκτηση 240.000 μετοχών. Έτσι, θα κατέχει πλέον 815.015 μετοχές της «Kri Kri BULGARIA A.D.», δηλαδήποσοστό 49,29% του μετοχικού της κεφαλαίου.

∼ η ελγέκα ανακοίνωσε ότι θα συμμετέχει

με ποσοστό 70% στο μετοχικό κεφάλαιο της νεοϊδρυθείσας ανώνυμης εταιρείας, Global Synergy Buying Group «G.S.B.G.»,το οποίο ορίστηκε σε 60.000 ευρώ, διαιρούμενο σε 6.000 κοινές ονομαστικές μετοχές ονομαστικής αξίας 10 ευρώ η κάθε μία, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό 30% θα κατέχει η εταιρεία «Kerangus Holdings Limited». η σύσταση της εν λόγω εταιρείας πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της δραστηριοποίησης του ομίλου ελγκέκα στο χώρο της ανάπτυξης προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας («private label») για τρίτους συνεργαζόμενους πελάτες, ενώ στους στόχους της συγκεκριμένης δραστηριότητας συμπεριλαμβάνεται μεταξύ άλλων και η διεθνοποίηση ποιοτικών ελληνικών προϊόντων, μέσω της κυκλοφορίας τους σε ξένες αγορές.

∼ ςτις 26 οκτωβρίου 2011 υπεγράφη η μεταβίβαση ποσοστού 45% της εταιρείας «εκδόσεις επίκαιρα α.ε.» από την εταιρεία «εκδόσεις ςαρπράζ α.ε.» στην «εκδοτικός οργανισμός λιβάνη α.Β.ε.» έναντι του ποσού των 37.710,00 ευρώ.

Έτσι, κατόπιν τούτου, η «εκδοτικός οργανισμός λιβάνη α.Β.ε.» είναι ο μοναδικός μέτοχος με ποσοστό 100% της εταιρείας «εκδόσεις επίκαιρα α.ε.».

∼ η εταιρεία «Πλαστικά κρήτης» προχώ-

ρησε στην αγορά 8.392.226 μετοχών της θυγατρικής Romcolor 2000 S.A., που εδρεύει στη Ρουμανία, αντί ποσού 1.000.000 ευρώ. μετά την αγορά, το ποσοστό συμμετοχής της εταιρείας στη Romcolor 2000 SA αυξήθηκε σε 89,94%.

∼ H Eurodrip αποφάσισε να προχωρήσει

στη συγχώνευση με απορρόφηση της θυγατρικής της «υδροέλεγχος α.ε.». Ως ημερομηνία σύνταξης του Ισολογισμού μετασχηματισμού ορίσθηκε η 31.10.2011. με την κίνηση αυτή η εισηγμένη στοχεύει στην περικοπή δαπανών και τις οικονομίες κλίμακας. από τη συγχώνευση αυτή δεν θα εκδοθούν νέες μετοχές της Eurodrip, αφού η απορροφούσα κατέχει το σύνολο του μετοχικού κεφαλαίου της απορροφούμενης.

∼ ςε 66,19% ανήλθε το τελικό ποσοστό κά-

λυψης της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας «Άλφα γκρίσιν», ύστερα από τη λήξη στις 17/10 της περιόδου άσκησης των δικαιωμάτων προτίμησης. το συνολικό ποσό των αντληθέντων κεφαλαίων διαμορφώθηκε σε 1.479.040,00 ευρώ. η περίοδος της άσκησης των δικαιωμάτων προτίμησης για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας κατά ποσό 2.234.500,00 ευρώ με καταβολή μετρητών και έκδοση 5.586.250 νέων, κοινών, ονομαστικών μετά ψήφου μετοχών ονομαστικής αξίας 0,40 ευρώ και τιμή διάθεσης 0,40 ευρώ η κάθε μία, με δικαίωμα προτίμησης υπέρ των παλαιών μετόχων, έληξε στις 17.10.2011.

∼ την αύξηση κεφαλαίου με καταβολή με-

τρητών, με την έκδοση 81.455.636 νέων μετοχών και δικαίωμα προτίμησης υπέρ των παλαιών μετόχων, σε αναλογία 17 νέες για κάθε 40 παλαιές μετοχές, αποφάσισε η γενική ςυνέλευση της Attica ςυμμετοχών στις 2 νοεμβρίου. η τιμή διάθεσης των νέων μετοχών ορίστηκε σε 0,30 ευρώ ανά μετοχή. τα αντληθέντα κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη αναγκών του ομίλου σε κεφάλαιο κίνησης. Χ

Χ ρεπορτάζ

ΤΙ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟ Ουσιαστικά οι επιχειρηματίες ζητούν - αναγνωρίζοντας το μεταβατικό χαρακτήρα της νέας κυβέρνησης - να διασφαλιστεί το σωστό πλαίσιο για την υλοποίηση της νέας δανειακής σύμβασης, που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις σταθερότητας και σταδιακής απομάκρυνσης από την κρίση.

νίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, κ. Χριστίνα Σακελλαρίδη θεόσο οι επιχειρηματικοί όσο και οι τραπεζικοί φοωρεί ότι δημιουργούνται συνθήκες αισιοδοξίας για τη συρείς «ανέπνευσαν» μετά την επιλογή του κ. Λουκά νέχιση της ανοδικής πορείας των ελληνικών εξαγωγών Παπαδήμου στο τιμόνι της νέας κυβέρνησης, υπό το νέο πρωθυπουργό. προσδοκώντας πλέον τα εξής: πρώτον τη δημιουργία των προϋποθέσεων για την αποκατάσταση του κύρους του ελ✒ ληνικού κράτους, δεύτερον την οριστική λήξη της πολιΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ από την Άντα τικής αβεβαιότητας, τρίτον την εφαρμογή όλων όσων Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΣΕΕ, Βασίλη Κορκίδη, οι Σεϊμανίδη ζητούν οι Ευρωπαίοι προκειμένου να συνεχίζουν να στηάμεσες προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης σε σχέση με ρίζουν την Ελλάδα, τέταρτον την ανακεφαλαιοποίηση των τρα- την πραγματική οικονομία θα πρέπει να είναι η διασφάλιση του πεζικών ιδρυμάτων με τρόπο που θα διασφαλίζει τη ρευστότητα ελληνικού τραπεζικού συστήματος, η ενίσχυση της ρευστότητας της πραγματικής οικονομίας και πέμπτον την αποφυγή επιβά- των επιχειρήσεων για την επιβίωσή τους και τη διατήρηση των ρυνσης των χειμαζόμενων επιχειρήσεων με νέα δυσβάσταχτα θέσεων εργασίας και, τέλος, η ανάκτηση της αξιοπιστίας της μέτρα. χώρας διεθνώς, με την άρση του αποκλεισμού της ελληνικής αγοΟυσιαστικά οι επιχειρηματίες ζητούν - αναγνωρίζοντας το μετα- ράς από τους οίκους του εξωτερικού. Η Λέσχη Επιχειρηματικόβατικό χαρακτήρα της νέας κυβέρνησης - να διασφαλιστεί το τητας, που συγκεντρώνει πολλά γνωστά ονόματα επιχειρηματιών σωστό πλαίσιο για την υλοποίηση της νέας δανειακής σύμβασης, (Δημήτρη Γ. Μαύρο, συνιδρυτή και διευθύνοντα σύμβουλο του που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις σταθερότητας και σταδια- ομίλου εταιρειών Spot Thompson, Αριστείδη Μπελλέ, πρόεδρο κής απομάκρυνσης από την κρίση. Οι σχετικές άλλωστε επιση- του Νηρέα, Δημήτρη Παπαλεξόπουλο, διευθύνοντα σύμβουλο της μάνσεις των εκπροσώπων των επιχειρηματικών φορέων είναι εταιρείας «Τιτάν», Στέλιο Σταυρίδη της «Piscines Ideales», Παν. χαρακτηριστικές: Αλεξάκη, καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μ. Το ελληνοαμερικανικό επιμελητήριο, δια στόματος του προέδρου Μαΐλη, Ν. Εμπέογλου, Κ. Ευριπίδη κ.ά.), κάνει έκκληση στη νέα του κ. Γιάννου Γραμματίδη, ζητά να μην επιβληθούν νέα δυσβά- κυβέρνηση να φροντίσει σοβαρά ώστε η ανακεφαλαιοποίηση των σταχτα μέτρα στους πολίτες αυτής της χώρας, που έχουν ήδη υπο- τραπεζικών ιδρυμάτων να γίνει με τη σύμφωνη γνώμη τους και με στεί συνεχείς και πολλαπλές οικονομικές θυσίες. Από τη δική τρόπο που να διασφαλίζει τη ρευστότητα της πραγματικής οικοτου πλευρά, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Αττικής και νομίας με τρόπο δίκαιο και αποτελεσματικό. Εκτιμά ότι αυτό δεν Πειραιώς κ. Δημήτρης Μαθιός, χαρακτηρίζει την κυβέρνηση συ- θα πρέπει να επιτευχθεί με κρατικοποίηση των τραπεζών, καθώς νεργασίας ως μονόδρομο αισιοδοξίας, καθώς η οικονομία απαιτεί οι συνέπειες στη ρευστότητα της ιδιωτικής οικονομίας θα είναι, τώρα πολιτικό θάρρος και συναίνεση. Η πρόεδρος του Πανελλη- συνολικά, καταστρεπτικές. ΧΡΗΜΑ 17

Χ ρεπορτάζ ∼ Τι περιμένουν επιχειρήσεις και τράπεζες από τον Λ. Παπαδήμο ☛

ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ, ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΔΙΕΘΝΩΣ, ΜΕ ΤΗΝ ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ, ΑΝΑΜΕΝΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΕΝΟΨΕΙ «ΚΟΥΡΕΜΑΤΟΣ» H «τελευταία ελπίδα της χώρας», όπως χαρακτηρίστηκε η επιλογή του κ. Λουκά Παπαδήμου από τον πρόεδρο του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλο, αποτελεί πάντως και την «τελευταία ελπίδα» των τραπεζών. Οι τελευταίες μπορεί να μην το είπαν ανοικτά όπως οι επιχειρηματικοί φορείς, αλλά έχουν ήδη αναπνεύσει, αρχίζοντας πλέον να προσδοκούν τη βελτίωση της δικής τους δύσκολης θέσης ενόψει του «κουρέματος» του ελληνικού χρέους. Η αίσθηση στην τραπεζική αγορά είναι ότι η λύση Παπαδήμου ήταν η καλύτερη από τις δεκάδες που προτάθηκαν. Από δω και πέρα είναι «στο χέρι του» να κάνει αυτό που πιστεύει ή να υποκύψει στις πιέσεις των δύο κομμάτων για να ακολουθήσει μια διαφορετική πολιτική. Αλλά, η προσωπικότητά του τείνει να αποκλείει το δεύτερο ενδεχόμενο… Χαρακτηριστικό του πώς βλέπουν οι τραπεζίτες το «συνάδελφο» Λουκά Παπαδήμο είναι το πρόσφατο σχόλιο του κ. Πλάτωνα Μονοκρούσου, οικονομολόγου της EFG Eurobank: «Η εκλογή Παπαδήμου είναι σαφέστατα μια θετική εξέλιξη για τις αγορές, καθώς έρχεται σε μια δύσκολη στιγμή για την Ελλάδα και την Ευρωζώνη. Η νέα κυβέρνηση, η οποία θα απολαμβάνει μεγάλης υποστήριξης στη Βουλή, αναμένεται να εφαρμόσει με αυστηρότητα τις συμφωνίες της 26ης και της 27ης Οκτωβρίου, καθώς και τις οικονομικές πολιτικές με τις οποίες αυτές συνδέονται». ΑΠΟΦΥΓΗ ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΩΝ; Τι προσδοκούν όμως οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών από το μεταβατικό πρωθυπουργό; Οι τραπεζίτες ευελπιστούν ότι η έντονη πίεση στη ρευστότητα που εμφανίζεται σήμερα θα αμβλυνθεί μετά την εκταμίευση της έκτης δόσης της δανειακής σύμβασης. Στο μεταξύ η αποδέσμευση του πακέτου των εγγυήσεων, ύψους 30 δισ. ευρώ, θα δώσει μια μικρή ανάσα στις τράπεζες, καθώς θα μπορέσουν έτσι να «υποκαταστήσουν» ένα μέρος της ρευστότητας που έχει χαθεί εξαιτίας της εντεινόμενης μείωσης των καταθέσεων. Εκτιμάται ότι στο δίμηνο Σεπτεμβρίου - Οκτωβρίου από το σύνολο των καταθέσεων «χάθηκαν» γύρω στα 10 δισ. ευρώ. Ωστόσο, κρίσιμη παράμετρος αποτελεί η αποκατάσταση ενός κλίματος πολιτικής σταθερότητας, το οποίο αποτελεί προϋπόθεση για να λειτουργήσει στοιχειωδώς η οικονομία. Υπενθυμίζεται ότι το πρό18 Νοέμβριος 2011

βλημα της ρευστότητας που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες έχει ως αποτέλεσμα να περιορίζεται περαιτέρω ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι χορηγήσεις δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας εμφανίζουν, σε ετήσια βάση, μια μείωση της τάξεως του 2%, που δυσχεραίνει την ανάκαμψη της οικονομίας. Πέρα από την υλοποίηση της συμφωνίας των Βρυξελλών, οι τράπεζες αγωνιούν για το είδος της στήριξης που θα τους παρασχεθεί, αλλά και το τελικό ύψος των απομειώσεων που θα καταγράψουν, οι οποίες με τις πρώτες εκτιμήσεις τοποθετούνται γύρω στα 20 δισ. ευρώ. Αναλυτικότερα, ασκείται πίεση για να γίνει η κεφαλαιακή τους ενίσχυση όπως και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης, με προνομιούχες μετοχές και όχι με κοινές, όπως προβλέπει η πρόσφατα ψηφισθείσα ελληνική νομοθεσία. Με τον τρόπο αυτό, θα αποφύγουν την κρατικοποίησή τους, η οποία θεωρείται βέβαιη, με δεδομένο το ύψος των αυξήσεων που πρέπει να καλύψουν. Η ΜΑΧΗ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Σημειώνεται ότι οι τράπεζες θα ανακοινώσουν μέσα στο Δεκέμβριο τα capital plans τους, που θα περιλαμβάνουν σημαντικές αυξήσεις κεφαλαίου και κεφαλαιακές ενισχύσεις. Από αυτά θα φανεί τελικά κατά πόσο μπορούν να καλύψουν τις μεγάλες κεφαλαιακές απαιτήσεις που προκύπτουν από τις απομειώσεις ομολόγων με ίδια μέσα, αν θα αναγκαστούν να προσφύγουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ή αν θα επιλέξουν το συνδυασμό και των δύο βασικών λύσεων. Σε κάθε πάντως περίπτωση, τα βασικά ανοικτά μέτωπα που θα καθορίσουν το τελικός ύψος των κεφαλαιακών απαιτήσεων είναι τέσσερα: Πρώτον, οι ζημίες από το «haircut» στα ομόλογα, που θα κινηθούν μεταξύ 17,6 και 19,8 δισ. ευρώ. Δεύτερον η δυνατότητα χρήσης του αναβαλλόμενου φόρου (όταν μια τράπεζα ή επιχείρηση εμφανίσει μια χρονιά ζημίες, πληρώνει στο ελληνικό δημόσιο, για τις ζημίες αυτές, φόρο. Εν συνεχεία, αν την επόμενη χρονιά έχει κέρδη, συμψηφίζει το φόρο των ζημιών με το φόρο των κερδών της επόμενης χρονιάς). Τρίτον, το αν τελικά η προσφυγή στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα γίνει με κοινές μετοχές, όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, ή θα τροποποιηθεί η σχετική ☛

ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ ΕΥΕΛΠΙΣΤΟΥΝ ΟΤΙ Η ΕΝΤΟΝΗ ΠΙΕΣΗ ΣΤΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ, ΘΑ ΑΜΒΛΥΝΘΕΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΚΤΑΜΙΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΗΣ ΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΔΑΝΕΙΑΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ. ΣΤΟ ΜΕΤΑΞΥ Η ΑΠΟΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΑΚΕΤΟΥ ΤΩΝ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ, ΥΨΟΥΣ 30 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ, ΘΑ «ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΣΕΙ» ΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΧΑΘΕΙ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΕΝΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ

☛

ΑΠΟ ΤΟΝ Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΕΠΙΣΗΣ ΟΤΙ ΘΑ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙ ΝΑ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙ, ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΤΟΥ ΕΠΑΦΩΝ, ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΕΙ ΑΝΑΣΑ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

απόφαση, ώστε να μπορούν οι τράπεζες να κάνουν χρήση των κεφαλαίων του Τ.Χ.Σ. και με προνομιούχες μετοχές. Τέταρτον, σε περίπτωση που οι τράπεζες επιλέξουν αυξήσεις κεφαλαίου με ίδια μέσα, κατά πόσο θα μπορέσουν να βρουν τόσα κεφάλαια. Παράλληλα, οι τράπεζες βρίσκονται ήδη σε συζητήσεις με τις ενώσεις των ξένων τραπεζών για να πετύχουν μικρότερο «κούρεμα» στα ομόλογά τους, χωρίς να επηρεαστεί το τελικό ύψος της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στο πρόγραμμα της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, παζαρεύουν μικρότερη ποσοστιαία διαγραφή της ονομαστικής αξίας των τίτλων που έχουν στην κατοχή τους και την επιβολή ενός μεγαλύτερου «haircut» στις ξένες τράπεζες, οι οποίες έχουν ήδη εγγράψει το μεγαλύτερο, αν όχι το σύνολο, των ζημιών στα αποτελέσματά τους, καθώς αποτιμούν τα ομόλογα στις τρέχουσες τιμές, οι οποίες βρίσκονται ως και 65% χαμηλότερα από τις ονομαστικές. ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ «ΣΥΜΜΑΧΟΥ» Γι’ αυτές τις επιδιώξεις τους, οι τράπεζες χρειάζονται ένα νέο «σύμμαχο», θεωρούν δε ότι με τις πρόσφατες δηλώσεις τους, τόσο ο

υπουργός Οικονομικών Ε. Βενιζέλος όσο και ο απελθών πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου υποβάθμισαν το ρόλο τους στην ελληνική οικονομία. Αυτήν την «παρεξήγηση» επιθυμούν να ανακαλέσει στην πράξη ο κ. Παπαδήμος, προκειμένου να μπορέσουν να εξυγιάνουν τα χαρτοφυλάκιά τους και να επανασυνδεθούν σταδιακά με τις αγορές, αποφεύγοντας το στάδιο της κρατικοποίησης. Εκτιμούν επίσης πως το γεγονός ότι ο νέος πρωθυπουργός τυγχάνει ευρείας και διεθνούς αναγνώρισης και εκτίμησης, θα βοηθήσει την Ελλάδα να αποκαταστήσει την αξιοπιστία της έναντι των εταίρων της στην Ευρωζώνη και των χρηματοοικονομικών αγορών. Επιπλέον, θα συμβάλει στην επιτυχία του «κουρέματος» του ελληνικού χρέους, χωρίς όμως να «χαντακωθούν» οι ελληνικές τράπεζες. Αλλά υπάρχει και κάτι ακόμη που περιμένουν οι τράπεζες από τον κ. Παπαδήμο: ότι θα καταφέρει να κινητοποιήσει, μέσω και των προσωπικών του επαφών, σημαντικές ξένες επενδύσεις προς την Ελλάδα, αναγκαίες για να πάρει ανάσα η πραγματική οικονομία. Θετική δε ένδειξη προς αυτήν την κατεύθυνση θεωρείται η πρόσφατη δήλωση του επικεφαλής της Deutsche Bank, Γιόζεφ Άκερμαν, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη να φύγει από το ευρώ. Αυτό που έχει πραγματική ανάγκη είναι οι μεγάλες επενδύσεις και η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην οικονομική βιωσιμότητα της Ελλάδας και των άλλων χωρών που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικό πρόβλημα. Χ

☛

ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΠΙΕΖΟΥΝ ΩΣΤΕ Η ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΤΟΥΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ, ΜΕ ΠΡΟΝΟΜΙΟΥΧΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΕ ΚΟΙΝΕΣ

ΧΡΗΜΑ 19

HELLENIC HULL MUTUAL ASSOCIATION PLC.

«ΤΩΝ ΦΡΟΝΙΜΩΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ...» Την ώρα που το δομικό σύστημα της ελληνικής οικονομίας ζει τον εφιάλτη της κατάρρευσης, τα πολυτιμότερα παραδείγματα αντιμετώπισης κρίσεων, στρατηγικής ανάπτυξης και υγιούς κερδοφορίας βρίσκονται -πραγματικάμπροστά στα μάτια μας. Η ελληνική ναυτιλία που ζει εδώ και δεκαετίες στους δικούς της ταχείς και έντονους ρυθμούς, φιλοξενεί αρκετές τέτοιες εταιρείες - υποδείγματα. Οικονομικές μονάδες που στην πορεία εδραίωσής τους στην παγκόσμια αγορά μοιράζουν απλόχερα μαθήματα επιχειρηματικής διαχείρισης και επιτυχίας, τα οποία είναι τώρα, περισσότερο επίκαιρα παρά ποτέ και χρήζουν εντατικής παρακολούθησης. Ένα από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα είναι ο Hellenic Hull Mutual Association Plc., ο πρώτος ελληνικός αλληλασφαλιστικός οργανισμός και ένα από καλύτερα τοποθετημένα και αναγνωρίσιμα «Club» στην παγκόσμια ναυτασφαλιστική αγορά. Ο Σύνδεσμος, που ιδρύθηκε το 1994, καλύπτει, κυρίως, κινδύνους σκάφους και μηχανής, πλοίων αποκλειστικά ελληνικών και κυπριακών συμφερόντων. Στα 18 χρόνια της λειτουργίας του έχει καταβάλλει ασφαλιστικές αποζημιώσεις ύψους 130 εκατ. δολαρίων, ενώ δεν έχει καλέσει ποτέ τα μέλη του να καταβάλλουν συμπληρωματικές εισφορές. Αυτή τη στιγμή αποτελεί το μοναδικό ασφαλιστή στην αγορά «σκάφους και μηχανής» που καταγράφει οργανική κερδοφορία σε παγ-

κόσμιο επίπεδο, καλύπτοντας 1.300 πλοία. Της διαχειρίστριας ομάδας ηγείται ο κ. Ηλίας Τσακίρης, ενώ στο Δ.Σ. του Συνδέσμου μετέχουν ή / και εκπροσωπούνται μερικά από τα παραδοσιακότερα ονόματα της σύγχρονης ελληνικής ναυτιλίας. Συζητήσαμε με τον κ. Τσακίρη, αλλά και με όλα τα υψηλόβαθμα στελέχη της εταιρείας. Μας ανέλυσαν τα οικονομικά μεγέθη και τη στρατηγική του Συνδέσμου. Στόχος μας να εκμαιεύσουμε τη «μαγική συνταγή» για την επίτευξη ανάπτυξης και οικονομικής ευημερίας. Να καταλάβουμε δηλαδή, γιατί η ελληνική ναυτιλία μπορεί να κάνει θαύματα, ενώ οι υπόλοιποι δεν μπορούν.

2010 - 2011: ΧΡΟΝIEΣ ΠΑΡΑγΩγΙκΩΝ εΠεΝΔΥΣεΩΝ Η πρώτη ανάγνωση των οικονομικών καταστάσεων του Hellenic Hull Mutual Association Plc. για το 2010 υποδεικνύει

ότι ο Σύνδεσμος συνέχισε την ικανοποιητική του πορεία και πέτυχε να διατηρήσει τα κεκτημένα, κινούμενος σε επίπεδα «break even» την ώρα που τόσο η παγκόσμια ασφαλιστική, όσο και η ναυτιλιακή αγορά διέρχονται μιας από τις χειρότερες περιόδους της πρόσφατης ιστορίας. Προχωρώντας πιο πέρα, η βαθύτερη ανάλυση των μεγεθών αποκαλύπτει μια στρατηγικά σχεδιασμένη πορεία προς την επιτυχία, μέσα σε μια πολύ δύσκολη περίοδο σε μια πολύ «δύστροπη» αγορά, με τα νούμερα να μιλούν από μόνα τους: Ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα που θα μπορούσε να διαφημιστεί «θυσιάστηκε», αφενός για χάρη της ενίσχυσης του αντασφαλιστικού προγράμματος, αφετέρου για τη βελτίωση της τεχνολογικής πλατφόρμας που υποστηρίζει τη λειτουργία του Συνδέσμου. Αυτά αποκαλύπτουν πως πρέπει να δρα μια προνοητική διαχείριση σε τέτοιες περιόδους, ώστε να διασφαλίζει την πλήρη προστασία των μελών - μετόχων. Τι παρατηρήσαμε; Διόγκωση ισολογισμού – επενδύσεων: καταρχήν ότι το ενεργητικό του Συνδέσμου παρουσίασε το 2010 διόγκωση 5%. Τι σημαίνει αυτό; Ότι σε μια ιδιαίτερα δύσκολη για την παγκόσμια οικονομία περίοδο, ο Σύνδεσμος απόλυτα βέβαιος για τις θετικές προοπτικές της ελληνόκτητης ναυτιλίας αυξάνει τις επενδύσεις του και διογκώνει τον ισολογισμό του.

Ευελιξία ενεργητικού: επίσης, ότι ο δείκτης παγιοποίησης υποχώρησε σε μηδενικά επίπεδα. Τι σημαίνει αυτό; Ότι αφενός δεν υπάρχουν κρυμμένες παγίδες στα μεγέθη όσον αφορά τις δίκαιες αποτιμήσεις των στοιχείων ενεργητικού επιπλέον δεν υπάρχει εμπλοκή σε επενδύσεις σε τοξικά χρεόγραφα ή δημόσιο χρέος- αφετέρου ότι ο Σύνδεσμος είναι απόλυτα ευέλικτος όσον αφορά τη ρευστότητά του, όπως αυτή απορρέει από τις χρήσεις των επενδυμένων κεφαλαίων του. Έντονη αύξηση τζίρου: Την ίδια ώρα, παρά τον έντονο ανταγωνισμό και τα ιδιαίτερα συμπιεσμένα rates, ο τζίρος (Written Premium) αυξήθηκε κατά 45%, φθάνοντας τα 8,5 εκατ. δολ. έναντι 5,9 εκατ. δολ. της προηγούμενης χρονιάς. Αυτό αποδεικνύει ότι ο Σύνδεσμος, διέρχεται της κρίσης νικητής, αφού είναι σαφές ότι α) έχουν απορροφηθεί πλήρως οι απώλειες από τη μείωση των αξιών των πλοίων που έλαβε χώρα την περασμένη διετία και έπληξε κατ’ επέκταση τα ασφάλιστρα λόγω της παρεπόμενης μείωσης των ασφαλιστικών αξιών β) εφαρμόζεται σωστή στρατηγική αντιμετώπισης της έντασης του παγκόσμιου ανταγωνισμού που αφενός μεν αυξάνει τον κίνδυνο συρρίκνωσης των μεριδίων αγοράς, αφετέρου δημιουργεί ισχυρές πτωτικές πιέσεις στα ασφάλιστρα. Πέραν της σημαντικής ανάκαμψης των αξιών των πλοίων, το γεγονός αποδίδεται στη δυναμική επέκταση του Συνδέσμου που διεύρυνε το μέγεθος του ασφαλισμένου στόλου του κατά 12,5%. Κάμψη λειτουργικών εξόδων: Τα λειτουργικά έξοδα εμφάνισαν οριακή μείωση κατά 1%. εάν η επίδοση δεν προκαλεί εντύπωση, σημειώνουμε ότι η μείωση επιτεύχθηκε παρά την ενσωμάτωση στα μεγέθη ενός σημαντικού κονδυλίου δημιουργίας και εγκατάστασης μιας νέας τεχνολογικής πλατφόρμας που σχεδιάστηκε από τη Microsoft αποκλειστικά για το Hellenic και θυμίζουμε ότι το 2010 ήταν έτος «Ποσειδωνίων», με ό, τι αυτό σημαίνει για τους προϋπολογισμούς marketing των εταιρειών του ευρύτερου ναυτιλιακού κλάδου. Πάμε στα πιο σύνθετα, αλλά την ίδια ώρα και πιο σημαντικά:

Ενίσχυση αντασφαλιστικού προγράμματος: εξαιρούμενου του κόστους εφαρμογής της στρατηγικής ενίσχυσης του αντασφαλιστικού του προγράμματος, από τα μεγέθη προκύπτει ότι ο Σύνδεσμος παρουσιάζει οργανική κερδοφορία 30%, βελτιωμένη κατά 45% σε σχέση με το αντίστοιχο αποτέλεσμα του 2009. Το εντυπωσιακό αποτέλεσμα, ωστόσο, «θυσιάστηκε» προς χάριν της ισχυροποίησης του αντασφαλιστικού προγράμματος. Έτσι ο δείκτης αντασφαλιστικής κάλυψης των μη δεδουλευμένων ασφαλίστρων δηλαδή των άληκτων κινδύνων του «Club»- διαμορφώνεται στο 175%! Ήδη, στο τέλος του 2010, με βάση τις ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις του Συνδέσμου, ο δείκτης ποσοστιαίας προβλεπόμενης συμμετοχής αντασφαλιστών στις προβλεπόμενες απαιτήσεις αποζημιώσεων εμφάνισε βελτίωση 10 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με το 2009, ενώ σε απόλυτες τιμές, η προβλεπόμενη συμμετοχή εμφανίζεται αυξημένη κατά 12%. Σημαντική Α.Μ.Κ.: κι όλα αυτά την ώρα που ο Σύνδεσμος ολοκληρώνει με επιτυχία μέσα στο έτος μια σημαντική -για τους καιρούς που διανύουμε- αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, η οποία φθάνει το ύψος ενός ετήσιου τζίρου και διασφαλίζει τόσο τη μη επιβολή συμπληρωματικών εισφορών από πλευράς μελών -σε μια περίοδο έξαρσης των claims- όσο και την πλήρη προστασία των συμφερόντων τους. Απλά αναφέρουμε ότι μόνο τα τελευταία δύο χρόνια ο Σύνδεσμος έχει καταβάλλει αποζημιώσεις ύψους 19,2 εκατ. ευρώ. Όπως μας ενημέρωσε ο Οικονομικός Διευθυντής της εταιρείας, κ. Ηλίας Μπόμπολος, «βαδίζοντας αντίθετα στην αρνητική συγκυρία και τους διαρκώς επιδεινούμενους δείκτες της αγοράς Σκάφους και Μηχανής, ο Σύνδεσμος παρέμενε το 2011 προσηλωμένος στον τομέα και επένδυσε σημαντικά κεφάλαια σε αυτόν. Ως αποτέλεσμα το Hellenic κατέγραψε μια ικανοποιητική μεγέθυνση των καλυπτόμενων πλοιοκτησιών, με τον αριθμό τους να ξεπερνά τις 180, την ώρα που ο συνολικός αριθμός καλυπτόμενων πλοίων ξεπερνά τα 1.300. Την ίδια ώρα, ο δείκτης loss ratio περιορίζεται στα επίπεδα του 65% (δεκαπέντε μονάδες χαμηλότερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο της αγοράς)». Ο κ. Τσακίρης, μας ενη-

μέρωσε ότι «και φέτος, όπως και κάθε άλλη χρονιά στην ιστορία του, ο Σύνδεσμος δεν θα επιβάλλει οποιασδήποτε μορφής επασφάλιστρα, προστατεύοντας πλήρως τους προϋπολογισμούς των πλοιοκτητών – μελών του».

2012: «WE SAIL. Or fAIL» Τα στελέχη του Hellenic εμφανίζονται σχεδόν βέβαια ότι η επόμενη ημέρα θα είναι διαφορετική, σ’ ένα αλλαγμένο ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο εμπορικό και χρηματοοικονομικό πλαίσιο. Ο Σύνδεσμος έχοντας ήδη προσομοιώσει όλα τα πιθανά σενάρια εκτιμά ότι ο ελληνικός ναυτιλιακός κλάδος θα πρέπει να κατευθυνθεί στην οδό του αυστηρού προϋπολογισμού και ελέγχου των λειτουργικών εξόδων που δεν καταβάλλονται σε δολάρια ΗΠΑ, αλλά και να στραφεί στις ασιατικές αγορές, τόσο για τη διασφάλιση διατηρήσιμων και αποδοτικών ναύλων, όσο και για την εξεύρεση χρηματοδοτικών πόρων. Ο κ. Τσακίρης τονίζει ότι «σε βραχυχρόνιο ορίζοντα διαφαίνονται για το Σύνδεσμο σημαντικές ευκαιρίες επέκτασης. για το λόγο αυτό οι κύριες επενδύσεις κατευθύνονται στους τομείς της τεχνολογίας, της έρευνας και ανάπτυξης νέων αγορών και καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών». Όλα τα παραπάνω κάθε άλλο παρά τυχαία είναι, αφού όπως μας είπε ο κ. Τσακίρης οφείλονται «αποκλειστικά στο υψηλό ποιοτικό επίπεδο που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη ελληνόκτητη ναυτιλία, που αντιλαμβάνεται, σκέπτεται και αποφασίζει ταχύτατα, εργάζεται αδιάκοπα με υψηλό αίσθημα ευθύνης και γνωρίζει απόλυτα τον τρόπο να διέρχεται κρίσεων νικήτρια. Το γεγονός δε, ότι παρά τις αβέβαιες προοπτικές του παγκόσμιου ναυτιλιακού κλάδου, η ελλάδα τοποθετείται στην κορυφαία θέση μεταξύ των παραγγελιοδοτών κρατών γεμίζει το Hellenic -που δημιουργήθηκε μέσα από την ελληνική ναυτιλία και τα συμφέροντα της οποίας εξυπηρετεί- με μεγάλη αισιοδοξία για την επόμενη περίοδο». Ρωτήσαμε τον κ. Τσακίρη για τη μαγική συνταγή επιχειρηματικής επιτυχίας που εφαρμόζεται, όχι μόνο στο Hellenic, αλλά και στο σύνολο του χώρου της ελληνικής ναυτιλίας. «Δεν υπάρχει επιχειρηματική συνταγή. Υπάρχει μόνο μία βασική αρχή ζωής: We sail. Or fail».

~ αφιέρωμα

Φαίνεται ότι το «αλεξίπτωτο» της απόσυρσης δεν άνοιξε, με αποτέλεσμα η ελληνική αγορά των ι.Χ. οχημάτων να συνεχίζει την «ελεύθερη» πτώση της. ο τζίρος των επιχειρήσεων που την απαρτίζουν υποχωρεί ραγδαία ενώ τα «λουκέτα» εξακολουθούν να κάνουν την εμφάνισή τους κατά εκατοντάδες σε όλη τη χώρα

ΑγορΑ ΑυτοκινΗτου

Δεν σΩζετΑι με μετρΑ-«Ασπιρινεσ»

ε συνεχή πτώση βρίσκεται η αγορά του αυτοκινήτου και το 2011, με αποτέλεσμα οι εταιρείες να χάνουν συνεχώς τζίρο, που με βάση τα επίσημα στοιχεία φτάνει το 40%, ενώ χιλιάδες αντιπροσωπείες ανά την ελλάδα αναγκάζονται να «βάλουν λουκέτο», καθώς δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, λόγω του «στεγνώματος» ρευστού που έχουν υποστεί, εξαιτίας της κρίσης εδώ και σχεδόν τρία χρόνια. σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του σεΑΑ (σύνδεσμος εισαγωγέων Αυτοκινήτων), από την αρχή του έτους έχουν ταξινομηθεί 84.254 επιβατικά αυτοκίνητα, 35,7% λιγότερα σε σχέση με το αντίστοιχο δεκάμηνο του 2010 (131.038 ταξινομήσεις). εξετάζοντας τον οκτώβριο μεμονωμένα, η πτώση της αγοράς σε σχέση με το 2010 ήταν επίσης 35,7%, όμως σε απόλυτα νούμερα οι ταξινομήσεις έφτασαν φέτος τις 5.023 μονάδες (7.807 το 2010). τόσο χαμηλή τιμή δεν έχει σημειωθεί στην ελληνική αγορά για 20 έτη, σύμφωνα με τον σεΑΑ. και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι, από τις αρχές του έτους μέχρι και το τέλος του, ισχύει το μέτρο της απόσυρσης, το οποίο σίγουρα έχει λειτουργήσει σαν αλεξίπτωτο που, χωρίς αυτό, η πτώση της αγοράς θα ήταν ακόμα πιο απότομη. με λίγο περισσότερες από 80.000 ταξινομήσεις μέσα στο πρώτο δεκάμηνο, η χρονιά δείχνει, με βάση τις «αισιόδοξες» προβλέψεις, να έχει

22 νοέμβριος 2011

«οροφή» τις 110.000 μονάδες. Όμως πολλοί παράγοντες της αγοράς δεν βλέπουν τις νέες ταξινομήσεις να ξεπερνούν τις 100.000 φέτος, κάτι που σημαίνει ότι οι καθαρές λιανικές πωλήσεις θα είναι κάτω από 67-68.000. πρόκειται για νούμερο πολύ μικρό, αν σκεφτεί κανείς ότι στη διετία 2007-8 οι αντίστοιχες ετήσιες πωλήσεις έφταναν και τις 200.000. πάντως, η Toyota εξακολουθεί να έχει την πρωτιά των πωλήσεων, αλλά με πολύ μικρή διαφορά από την Opel, η οποία λόγω των νέων μοντέλων της κερδίζει σταθερά μερίδιο αγοράς. παραδοσιακά ο συγκεκριμένος μήνας είναι ο χαμηλότερος σε πωλήσεις, οπότε στα «παράδοξα» μπορούμε να θεωρήσουμε τη σημαντική αύξηση των πωλήσεων της Mercedes, η οποία πούλησε 90 αυτοκίνητα περισσότερα από τον Αύγουστο (+70%), όταν όλες οι premium μάρκες το συγκεκριμένο μήνα σημείωσαν είτε μείωση είτε οριακή αύξηση. σε ό,τι αφορά τις πωλήσεις ανά κατηγορία, το Corsa κρατά τα σκήπτρα ως το πιο ευπώλητο μοντέλο, με 4.744 μονάδες από την αρχή της χρονιάς, καθώς μόνο το σεπτέμβριο ταξινομήθηκαν 473 αυτοκίνητα. «ΚρατAνε» τα μεταΧειρισμEνα ΚAτω των 3.000 ευρω Διαφορετική είναι η εικόνα στα μεταχειρισμένα, καθώς το σεπτέμβριο κατέγραψαν οριακή αύξηση κατά 0,1%, καθώς πραγματοποιήθηκαν 28.934 μεταβιβάσεις ι.Χ. έναντι 28.879 οχημάτων τον αντίστοιχο μήνα πέρσι. μάλιστα, η διατήρηση των μεγεθών και το

ποΛΛοι πΑρΑγοντεσ τΗσ ΑγορΑσ Δεν ΒΛεπουν τισ νεεσ τΑΞινομΗσεισ νΑ Ξεπερνουν τισ 100.000 Φετοσ, κΑτι που σΗμΑινει οτι οι κΑΘΑρεσ ΛιΑνικεσ πΩΛΗσεισ ΘΑ εινΑι κΑτΩ Απο 67-68.000. προκειτΑι γιΑ νουμερο ποΛυ μικρο, Αν σκεΦτει κΑνεισ οτι στΗ ΔιετιΑ 2007-8 οι ΑντιστοιΧεσ ετΗσιεσ πΩΛΗσεισ εΦτΑνΑν κΑι τισ 200.000.

ΧρΗμΑ 23

Χ αφιέρωμα ~ αγορά Aυτοκινήτου ☛

σε επιπεΔο ετουσ Η ΑγορΑ τΩν μετΑΧειρισμενΩν ΑυτοκινΗτΩν κΑτΑγρΑΦει πτΩσΗ μοΛισ 13,1% σε σΧεσΗ με το ΑντιστοιΧο ΔιΑστΗμΑ περσι, κΑΘΩσ 245.094 ι.Χ. εΧουν ΑΛΛΑΞει ιΔιοκτΗτεσ στο εννεΑμΗνο του 2011, ενΑντι 282.293 οΧΗμΑτΩν το ΑντιστοιΧο ΔιΑστΗμΑ περσι. σεπτέμβριο οφείλεται στη στροφή των καταναλωτών στα μεταχειρισμένα ι.Χ., ώστε να γλιτώσουν χρήματα, ενώ το άκρως εντυπωσιακό στοιχείο αφορά το γεγονός πως η συντριπτική πλειονότητα περιλαμβάνει φθηνά αυτοκίνητα αξίας έως 3.000 ευρώ. σε επίπεδο έτους, η αγορά των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων καταγράφει πτώση μόλις 13,1% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι, καθώς 245.094 ι.Χ. έχουν αλλάξει ιδιοκτήτες στο εννεάμηνο του 2011 έναντι 282.293 οχημάτων το αντίστοιχο διάστημα πέρσι. οι εταιρείες, στην προσπάθειά τους να κρατήσουν, όσο είναι δυνατόν, τον τζίρο τους σε βιώσιμα επίπεδα, προσφέρουν τα αυτοκίνητα με μεγάλες εκπτώσεις. είναι χαρακτηριστικό το ότι κάποια μοντέλα στην αρχική τους τιμή είναι κατά 20% φθηνότερα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όμως οι απώλειες στις αντιπροσωπείες δεν προέρχονται μόνο από τη μείωση των πωλήσεων ι.Χ. αυτοκινήτων, αλλά καθώς οι περισσότερες διατηρούν και εξουσιοδοτημένα συνεργεία, πλήττονται από το γεγονός ότι οι κάτοχοι αυτοκινήτων δεν συντηρούν τα οχήματά τους με την ίδια συχνότητα όπως παλαιότερα. σύμφωνα με τους ιδιοκτήτες καταστημάτων, πολλοί πελάτες, λόγω των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν, δεν έρχονται για τα προβλεπόμενα σέρβις, αλλά μόνο για την απαραίτητη συντήρηση που απαιτείται ώστε το αυτοκίνητο να μπορεί απλά να κινείται. επιπλέον, οι πρόσφατες αυξήσεις στους φόρους και τα τέλη που συνοδεύουν τη χρήση των ι.Χ., οδηγεί όλο και περισσότερους ιδιοκτήτες στο να καταθέτουν τις πινακίδες και να τα ακινητοποιούν, γεγονός που μειώνει τα έσοδα των επιχειρήσεων στον κλάδο του αυτοκινήτου. 4.000 «λουΚετα» στην αγορα των ι.Χ. σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου, η λανθασμένη πολιτική που εφάρμοσε η κυβέρνηση στον κλάδο του αυτοκινήτου έφερε το σύνολο του κλάδου σε πλήρη αδιέξοδο, με αποτέλεσμα να έχουν μπει ήδη 4.000 λουκέτα, να έχουν χαθεί δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας και να έχει προκληθεί κατάρρευση στα δημόσια έσοδα. οι ίδιοι παράγοντες καλούν την κυβέρνηση να αναστρέψει το κλίμα λαμβάνοντας μερικά ουσιαστικά μέτρα που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν τη μείωση του Φ.π.Α. από 23% σε 19%, την κατάργηση των τεκμηρίων, του φόρου πολυτελείας, αλλά και του τέλους ταξινόμησης. επίσης προτείνουν να επιβληθεί η άμεση άρση απαγόρευσης της πετρελαιοκίνησης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, για να «ξεπαγώσει» η αγορά και για τον απλό λόγο ότι οι κινητήρες diesel που ανήκουν στην οδηγία Euro5 είναι πολύ πιο καθαροί από τους αντίστοιχους βενζινοκινητήρες.

~σεαα~ Πτωση 35,7% στο δεΚαμηνο του 2011 σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του σεΑΑ, οι πωλήσεις οχημάτων έχουν μέχρι στιγμής για το 2011 ως εξής: 24 νοέμβριος 2011

επιβατικά αυτοκίνητα: Από την αρχή του έτους έχουν ταξινομηθεί 84.254 επιβατικά αυτοκίνητα, 35,7% λιγότερα σε σχέση με το αντίστοιχο δεκάμηνο του 2010 (131.038 ταξινομήσεις). εξετάζοντας τον οκτώβριο μεμονωμένα, η πτώση της αγοράς σε σχέση με το 2010 ήταν επίσης 35,7%, όμως σε απόλυτα νούμερα οι ταξινομήσεις έφτασαν φέτος τις 5.023 μονάδες (7.807 το 2010). τόσο χαμηλή τιμή δεν έχει σημειωθεί στην ελληνική αγορά για 20 έτη. ελαφρά φορτηγά (μικτού βάρους ως 3,5 τόνους): την περίοδο ιανουάριος-οκτώβριος 2011 ταξινομήθηκαν 5.548 ελαφρά φορτηγά, έναντι 9.572 το 2010 (-42%). τον οκτώβριο, μόνο, το 2011 ταξινομήθηκαν 396 οχήματα, 33,1% λιγότερα από το 2010, όταν πραγματοποιήθηκαν 592 ταξινομήσεις. Φορτηγά (μικτού βάρους πάνω από 3,5 τόνους): ο τομέας της αγοράς που αφορά στα μεσαία και βαρέα φορτηγά παρουσιάζει κάμψη για το δεκάμηνο ιανουάριος-οκτώβριος 2011 κατά 63,1%, σε σχέση με την ίδια περίοδο του περασμένου έτους (440 ταξινομήσεις το 2011, έναντι 1.192 το 2010). τον οκτώβριο του 2011 πραγματοποιήθηκαν 17 ταξινομήσεις, έναντι 99 το 2010 (-82,8%). σημειώνεται, επίσης, ότι το μεγαλύτερο ποσοστό της συγκεκριμένης κατηγορίας οχημάτων συνεχίζει να καλύπτεται από εισαγόμενα μεταχειρισμένα οχήματα. τα καινούργια εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό ποσοστό του συνόλου, διατηρώντας υψηλό το μέσο όρο ηλικίας των μεσαίων και βαρέων φορτηγών στη χώρα μας, με όλα τα προβλήματα οδικής ασφάλειας και περιβαλλοντικής επιβάρυνσης που συνεπάγεται ο υπέργηρος στόλος. λεωφορεία: τα λεωφορεία εξακολουθούν να παρουσιάζουν δραματική πτώση ταξινομήσεων, αφού την περίοδο ιανουάριος-οκτώβριος 2011 ταξινομήθηκαν μόλις 71 οχήματα, όταν την αντίστοιχη περίοδο του 2010 οι ταξινομήσεις έφτασαν τις 337 (-78,9%). Η πτώση στις ταξινομήσεις είναι ακόμη πιο έντονη για τον οκτώβριο, όπου το 2011 ταξινομήθηκαν μόνο 3 λεωφορεία, σε σχέση με 63 το 2010 (-95,2%). μοτοσυκλέτες (άνω των 50cc) καινούργιες μοτοσυκλέτες: την περίοδο ιανουάριος-οκτώβριος 2011 ταξινομήθηκαν 43.431 μοτοσυκλέτες, 23,3% λιγότερες σε σχέση με το 2010 (56.645 ταξινομήσεις). παρότι ο οκτώβριος, λόγω κλιματικών συνθηκών, παραδοσιακά είναι μήνας με χαμηλές ταξινομήσεις δικύκλων, είναι χαρακτηριστικό το ότι τον περασμένο οκτώβριο οι ταξινομήσεις μοτοσυκλετών δεν ξεπέρασαν τις 3.000 (4.151 το 2010).

~IcAp~ σε ΠτωτιΚη τροΧια ο Κλαδοσ αΠο το 2008 πτωτική πορεία παρουσιάζει η αγορά καινούργιων οχημάτων (όλων των κατηγοριών) στη χώρα μας από το 2008 και μετά, η οποία συνεχίστηκε και το 2010 και μάλιστα με εντονότερο ρυθμό, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα μελέτης της Icap Group. H συνολική εγχώρια αγορά των καινούργιων αυτοκινήτων (επιβατικά, φορτηγά, λεωφορεία), βάσει ταξινομήσεων (έκδοση άδειας), παρουσίασε διακυμάνσεις την περίοδο 2000-2008, εμφανίζοντας τη μέγιστη τιμή της το 2004. Αντίθετα, από το 2008 ξεκινά η πτωτική πορεία, η οποία έφτασε το 4,6%, ενώ το 2009 ο ρυθμός μείωσης ήταν αρκετά υψηλότερος

Χ άρθρο

Το φυσικο αΕριο σε ποσότητες-ρεκόρ θα ανέλθει φέτος η κατανάλωση του φυσικού αερίου στην Ελλάδα, αφού σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις θα ξεπεράσει τα 4,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.

ύριος συντελεστής στην αύξηση της ζήτησης αποτέλεσε η ηλεκτροπαραγωγή, καθώς μέσα στη χρονιά μπήκαν σε εμπορική λειτουργία 3 νέες μονάδες ανεξάρτητων παραγωγών. Έτσι το δεκάμηνο του 2011 το φυσικό αέριο ως καύσιμο συμμετείχε με 30% στην ηλεκτροπαραγωγή, έναντι 22% που ήταν το 2010. αντίστοιχη είναι και η διείσδυση του φυσικού αερίου στις άλλες χρήσεις και ιδίως στον οικιακό τομέα. οι 3 Εταιρείες Παροχής σε αττική, Θεσσαλονίκη και Θεσσαλία, έχουν αυξήσει σε σημαντικό βαθμό τις νέες συνδέσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην ΕΠα αττικής υπογράφτηκαν μέχρι το τέλος οκτωβρίου 1.843 νέα συμβόλαια, ενώ το περσινό αντίστοιχο μέγεθος ήταν 1.116, ενώ αύξηση συμβολαίων κατά 99% και 131% αντίστοιχα, καταγράφεται στις ΕΠα Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας. οι εξελίξεις αυτές σηματοδοτούν την εδραίωση του φυσικού αερίου ως καυσίμου με σημαντική συμβολή στην ηλεκτροπαραγωγή, τη βιομηχανία, την επαγγελματική και την οικιακή χρήση.

σε κάθε περίπτωση, εκτιμάται ότι τα μεγέθη της κατανάλωσης μόνο σε ένα δυσμενέστατο σενάριο θα βρίσκονται κοντά στα 5,4 δις κυβικά. Η εκτίμηση εδράζεται στο ότι τα αμέσως επόμενα χρόνια θα τεθούν σε λειτουργία 2 νέες μονάδες συνδυασμένου κύκλου της ΔΕΗ σε αλιβέρι και Μεγαλόπολη, με συνολική ισχύ περίπου 1.250 MW, οι οποίες στη χειρότερη περίπτωση θα απορροφούν περίπου 1 δις κυβικά το χρόνο. Επιπλέον από το 2013 θα λειτουργούν οι 3 νέες ΕΠα σε στερεά Ελλάδα & Εύβοια, κεντρική Μακεδονία και ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Έτσι, ακόμη και αν διατηρηθεί στάσιμη η κατανάλωση στα σημερινά επίπεδα, από μόνη της η λειτουργία δύο νέων μονάδων που βρίσκονται σε περιοχές με αυξημένη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, άρα και φυσικού αερίου, και η λειτουργία των 3 νέων ΕΠα, θα συμβάλλει στην αυξημένη ζήτηση φυσικού αερίου.

σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στη διείσδυση του φυσικού αερίου στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας, είναι τα πλεονεκτήματα που προσφέρει συγκριτικά με τα υγρά καύσιμα και τον ηλεκτρισμό, χωρίς αυτά να επικεντρώνονται αποκλειστικά στο θέμα της τιμής, που έτσι και αλλιώς λαμβάνεται σοβαρά υπ’όψιν. Εκτιμάται δηλαδή ιδιαίτερα από τους κάθε είδους χρήστες, ότι ο λογαριασμός της κατανάλωσης πληρώνεται με υστέρηση 1 ή 2 μηνών και κυρίως δεν απαιτείται η συντήρηση αποθέματος, και άρα κεφαλαίου, όπως συμβαίνει με τα υγρά καύσιμα. Επίσης εκτιμάται ιδιαίτερα η καθαρότητα της καύσης, που εμμέσως προσφέρει οικονομία, αλλά και η συμβολή στην απορρύπανση της ατμόσφαιρας, μέσω της χρήσης ενός καθαρότερου καυσίμου.

αναφορικά με την κάλυψη της ζήτησης και την ασφάλεια εφοδιασμού, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ΔΕΠα αποτελεί τον κύριο προμηθευτή της αγοράς, ο οποίος επιπλέον εγγυάται και τον ασφαλή εφοδιασμό της. Η ΔΕΠα διαθέτει στο χαρτοφυλάκιό της 3 μακροχρόνιες συμβάσεις προμήθειας με τη ρωσική Gazexport, την αλγερινή Sonatrac, για υγροποιημένο αέριο και την Τουρκική Botas, μέσω της οποία προμηθεύεται με αέριο προέλευσης αζερμπαϊτζάν. Επιπλέον αξιοποιεί στο μέγιστο τις ευκαιρίες που προσφέρει η αγορά spot για φορτία υγροποιημένου αερίου. Μέχρι στιγμής στο καθεστώς απελευθερωμένης αγοράς που ισχύει στην Ελλάδα, δραστηριοποιούνται και άλλοι προμηθευτές, οι οποίοι είναι συνδεμένοι με μεγάλους καταναλωτές, όπως διυλιστήρια και μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Ωστόσο στη διετία που λειτουργεί η απελευθερωμένη αγορά, οι ανεξάρτητοι προμηθευτές συμμετέχουν με ποσοστά κάτω του 15% στην κάλυψη της συνολικής ζήτησης και αποκλειστικά με φορτία υγροποιημένου αερίου (LNG).

Με βάση τις εκτιμήσεις, το 2020 η κατανάλωση φυσικού αερίου θα κυμανθεί από 5,4 δις κυβικά μέτρα έως και περίπου 7 δις κυβικά μέτρα. Η απόκλιση των σεναρίων, είναι απόρροια της αβεβαιότητας που υπάρχει ως προς την χρονική διάρκεια και την εξέλιξη της κρίσης. Δηλαδή όσο νωρίτερα ξεκινήσει η ανάκαμψη της οικονομίας, τόσο η κατανάλωση θα πλησιάζει προς το αισιόδοξο σενάριο.

Περαιτέρω ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού της χώρας θα υπάρξει με την υλοποίηση των μεγάλων ενεργειακών διασυνδέσεων στις οποίες συμμετέχει η ΔΕΠα, όπως είναι ο Ελληνο-ιταλικός αγωγός ITGI. Μέσω του αγωγού αυτού η εγχώρια κατανάλωση θα αποκτήσει πρόσβαση σε περίπου 3 δις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Χ ΧρΗΜα 25

Χ αφιέρωμα ~ αγορά Aυτοκινήτου Top TEn των εταιρειων για το σεΠτεμβριο του 2011 μαρΚα

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Toyota Opel Volkswagen Ford Nissan Fiat Hyundai Skoda Citroën Peugeot συνολο

τα bEsT sEllEr μεΧρι Και το σεΠτεμβριο του 2011 ανα Κατηγορια

Πωλησεισ σεΠτεμβριου

ιαν.-σεΠτ.

884 904 601 416 272 382 391 299 221 215 7297

9318 9180 7427 5221 5122 4787 4092 3894 3001 2902 79231

(πτώση 18,7%). σύμφωνα δε με τα στοιχεία εννεαμήνου του 2010, καταγράφεται μείωση των νέων επιβατικών αυτοκινήτων κατά 32% συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2009. επισημαίνεται ότι τα επιβατικά καλύπτουν το 92% περίπου των συνολικών ταξινομήσεων. Όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα της μελέτης, η αγορά του αυτοκινήτου έχει «πληγεί» από την οικονομική ύφεση που επικρατεί στη χώρα μας. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι, σύμφωνα με στοιχεία του συνδέσμου εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων (σεΑΑ), η αγορά του επιβατικού αυτοκινήτου το πρώτο εννεάμηνο του 2010 κατέγραψε πτώση 43,4%, ως προς το μέσο όρο των αντίστοιχων εννεάμηνων των ετών 2004-2009. παράγοντες του κλάδου εκτιμούν ότι η συνολική εγχώρια αγορά των καινούργιων αυτοκινήτων θα κινηθεί καθοδικά και το 2011. οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι μόνο αν δοθούν κίνητρα και ληφθούν μέτρα «τόνωσης» της ζήτησης από την πολιτεία (όπως π.χ. κατάργηση του φόρου πολυτελείας, μείωση του τέλους ταξινόμησης, επαναφορά της απόσυρσης, ευκολότερη χορήγηση καταναλωτικών δανείων), η αγορά αυτοκινήτου θα παρουσιάσει σημάδια ανάκαμψης. οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται χαρακτηρίζονται από τη, μεταξύ τους, ανομοιογένεια ως προς τα οικονομικά μεγέθη και την έκταση των δικτύων πωλήσεων. ορισμένες από τις επιχειρήσεις του κλάδου αντιπροσωπεύουν περισσότερα από ένα εργοστάσια του εξωτερικού, σε κάποιες δε περιπτώσεις αυτό συμβαίνει όταν τα συγκεκριμένα εργοστάσια ανήκουν στον ίδιο όμιλο. ορισμένες αντιπροσωπείες οχημάτων αποτελούν θυγατρικές των αντίστοιχων κατασκευαστών του εξωτερικού. Άλλες ανήκουν σε ομίλους ελληνικών συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο τομέα του ιδιωτικού και επαγγελματικού αυτοκινήτου (ενοικιάσεις και μακροχρόνιες μισθώσεις αυτοκινήτων, παραγωγής αμαξωμάτων, χρηματοδοτήσεις για αγορά αυτοκινήτων κ.λπ.). οι περισσότερες από τις εισαγωγικές επιχειρήσεις του κλάδου διατηρούν εξουσιοδοτημένα πανελλαδικά δίκτυα κάθετων μονάδων εξυπηρέτησης (πώληση, ανταλλακτικά, συντήρηση και επισκευή), σύμφωνα με τις ανάγκες της κάθε τοπικής αγοράς και εναρμονισμένα με τα σύγχρονα ευρωπαϊκά πρότυπα. στο πλαίσιο της μελέτης έγινε και χρηματοοικονομική ανάλυση των επιχειρήσεων αντιπροσώπευσης αυτοκινήτων. με βάση τον ομαδοποιημένο ισολογισμό 38 εταιρειών που έχουν δημοσιεύσει οικονομικά στοιχεία τη διετία 2008-2009, προκύπτουν τα εξής: 26 νοέμβριος 2011

Κατηγορια

μοντελο

Πωλησεισ ιαν.-σεΠτ.

4x4 SUV A B C D E MPV Sp Cabrio Sp Coupe Sp Roadster:

BMW X1 VW Tiguan Fiat Panda Opel Corsa Opel Astra Opel Insignia Mercedes E class Mercedes A-Class Peugeot 308CC VW Scirocco Smart ForTwo Cabrio

404 795 2400 4744 2812 942 225 696 82 555 48

μεριδιο αγορασ % 25,4 22,1 16,8 15,9 14,2 18,5 58,2 21,5 31,4 78,7 43,2

οι συνολικές πωλήσεις 38 εταιρειών του κλάδου μειώθηκαν το 2009/2008 κατά 18,3%. με ελαφρώς μικρότερο ρυθμό (16,9%) μειώθηκε και το συνολικό μικτό κέρδος. οι χρηματοοικονομικές δαπάνες παρουσίασαν σημαντική μείωση κατά 32,7%, ενώ και τα λοιπά λειτουργικά έξοδα μειώθηκαν κατά 14,3%. τα καθαρά κέρδη (προ φόρου) μειώθηκαν σημαντικά κατά 33% το 2009/08, ενώ τα κέρδη εBITDA μειώθηκαν κατά 16,6% την ίδια περίοδο.

~σΦαΚιαναΚησ~ Ζημιεσ Και μειωση Πωλησεων στα 125,4 εκατ. ευρώ έπεσαν το α’ εξάμηνο του 2011 οι συνολικές πωλήσεις του ομίλου σφακιανάκη, έναντι 189 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο εξάμηνο του 2010, μειωμένες δηλαδή κατά 33,7%. σε εταιρικό επίπεδο, οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 37,3%, σε 101,3 εκατ. ευρώ έναντι 161,6 εκατ. ευρώ το 2010. τα μικτά κέρδη ανήλθαν σε 29,4 εκατ. ευρώ για τον όμιλο και σε 11,9 εκατ. ευρώ για την εταιρεία, έναντι 43,2 εκατ. ευρώ (-31,9%) και 24,7 εκατ. ευρώ (-51,8%) αντίστοιχα. οι ζημίες μετά φόρων του α’ εξαμήνου του 2011 ανήλθαν σε 13,8 εκατ. ευρώ για τον όμιλο και σε 10,8 εκατ. ευρώ για την εταιρεία. πάντως, τα λειτουργικά έξοδα του ομίλου μειώθηκαν κατά 8,4 εκατ. ευρώ, φτάνοντας έτσι τα 40 εκατ. ευρώ (-17,4%). οι ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες ήταν θετικές για τον όμιλο, στα 26,7 εκατ. ευρώ, ενώ ο καθαρός τραπεζικός δανεισμός μειώθηκε κατά 37,2 εκατ. ευρώ. οι μειώσεις αυτές οφείλονται, κατά κύριο λόγο, στην κρίση της ελληνικής οικονομίας, η οποία είχε ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες στην αγορά του αυτοκινήτου. οι ταξινομήσεις αυτοκινήτων της Suzuki έφτασαν το α’ εξάμηνο του 2011 σε 1.618, κατακτώντας μερίδιο αγοράς 2,9%, ενώ των μοτοσικλετών ήταν 657, με μερίδιο αγοράς 2,6%. ~ΠετροΠουλοσ~ Ζημιογονο εξαμηνο σημαντικό πλήγμα από την οικονομική κρίση δέχθηκαν τα οικονομικά αποτελέσματα του ομίλου πέτρος πετρόπουλος για το πρώτο εξάμηνο του 2011 σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι. Η καθίζηση της αγοράς αυτοκινήτου το τελευταίο έτος οδήγησε σε μείωση κατά 5,43% των ενοποιημένων πωλήσεων του ομίλου, στα 31,83 εκατ. ευρώ, από 33,66 εκατ. ευρώ, ενώ οι τιμολογηθείσες πωλήσεις μειώθηκαν κατά 5%, στα 31,73 εκατ. ευρώ, από 33,40 εκατ. ευρώ.

☛

οι ετΑιρEιεσ, στΗν προσπΑΘειΑ τουσ νΑ κρΑτΗσουν, οσο εινΑι ΔυνΑτον, τοN τζιρο τουσ σε ΒιΩσιμΑ επιπεΔΑ, προσΦερουν τΑ ΑυτοκινΗτΑ με μεγΑΛεσ εκπτΩσεισ. εινΑι ΧΑρΑκτΗριστικο TO οτι κΑποιΑ μοντεΛΑ στΗν ΑρΧικΗ τουσ τιμΗ εινΑι κΑτΑ 20% ΦΘΗνοτερΑ σε σΧεσΗ με ΑΛΛεσ ευρΩπΑΪκεσ ΧΩρεσ. τα αποτελέσματα μετά από φόρους διαμορφώθηκαν σε ζημίες ύψους 460.000 ευρώ, έναντι κερδών 53.000 ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2010, ενώ τα αποτελέσματα προ φόρων διαμορφώθηκαν σε ζημίες 497.000 ευρώ από κέρδη 714.000 ευρώ. επίσης, τα λειτουργικά κέρδη διαμορφώθηκαν σε ζημίες ύψους 12.000 ευρώ από κέρδη 1,04 εκατ. ευρώ, ενώ οι αποσβέσεις που συμπεριλαμβάνονται στα λειτουργικά έξοδα ανήλθαν στις 748.000 ευρώ από 365.000 ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2010. τα μικτά κέρδη του ομίλου υποχώρησαν κατά 11,9%, φτάνοντας τα 6,39 εκατ. ευρώ, από 7,26 εκατ. ευρώ. παράλληλα, ο όμιλος εμφάνισε στον ισολογισμό του μηδενικά έσοδα από υπεραξία αντί εσόδων 302.000 ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2010. οι βραχυπρόθεσμες τραπεζικές υποχρεώσεις του ομίλου αυξήθηκαν στα 14,41 εκατ. ευρώ, από 10,25 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα πέρσι, ενώ οι μακροπρόθεσμες τραπεζικές υποχρεώσεις διατηρήθηκαν στα 21,20 εκατ. ευρώ, όπως και στο πρώτο εξάμηνο της περασμένης χρήσης. τα ίδια κεφάλαια του ομίλου μειώθηκαν στα 41,75 εκατ. ευρώ, από 42,86 εκατ. ευρώ, ενώ τα ενσώματα στοιχεία του ομίλου διατηρήθηκαν στα επίπεδα της περασμένης χρήσης και ανήλθαν στα 37,62 εκατ. ευρώ, από 37,39 εκατ. ευρώ. ο δείκτης φερεγγυότητας του ομίλου (καθαρή θέση ως % του συνόλου του ενεργητικού χωρίς τα μετρητά και ισοδύναμα) στις 30 ιουνίου του 2011 ήταν 46,1%.

~μοτοδυναμιΚη~ διευρυνση Ζημιων στο εννεαμηνο Διεύρυνση ζημιών και πτώση εσόδων κατέγραψε η μοτοδυναμική στο εννεάμηνο της τρέχουσας οικονομικής χρήσης. ειδικότερα, ο ενο-

ποιημένος κύκλος εργασιών του ομίλου ανήλθε στα 32,3 εκατ. ευρώ, έναντι 37,8 εκατ. ευρώ, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. οι πωλήσεις στην ελληνική αγορά διαμορφώθηκαν στα 31 εκατ.ευρώ, ενώ οι πωλήσεις στο εξωτερικό (ρουμανία - Βουλγαρία) ανήλθαν σε 1,3 εκατ. ευρώ. τα μικτά κέρδη του ομίλου διαμορφώθηκαν στα 6,8 εκατ. ευρώ, έναντι 7,9 εκατ. ευρώ. το αποτέλεσμα προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθε στα -269 χιλ. ευρώ, έναντι 654 χιλ. ευρώ, ενώ το αποτέλεσμα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας διαμορφώθηκε σε -1,4 εκατ. ευρώ, έναντι -450 χιλ. ευρώ. Αναλύοντας τη δραστηριότητα του ομίλου στον κλάδο υamaha, οι πωλήσεις ανήλθαν στα 23,6 εκατ. ευρώ, έναντι 32 εκατ. ευρώ. στον κλάδο λιανικής, οι πωλήσεις ανήλθαν στα 5 εκατ. ευρώ, έναντι 5,7 εκατ. ευρώ της προηγούμενης εννεάμηνης. ο κύκλος εργασιών του κλάδου Porsche διαμορφώθηκε στα 3,7 εκατ. ευρώ.

~lIon ελλασ~ η pEugEoT μΠαινει στο υγραεριο Όπως ανακοινώθηκε, το πρώτο μοντέλο της Peugeot που φέρει εργοστασιακό κιτ είναι το Peugeot 207. στην έκδοση Active, με καύσιμο LPG, εφοδιάζεται με κινητήρα βενζίνης 1400 κ.εκ., ισχύος 75 ίππων. ο οδηγός έχει τη δυνατότητα να επιλέγει το καύσιμο, είτε βενζίνη είτε υγραέριο, με το πάτημα ενός κουμπιού που βρίσκεται στην κεντρική κονσόλα. με αυτόν τον τρόπο η μετάβαση από το ένα καύσιμο στο άλλο γίνεται εύκολα και με ασφάλεια, ενώ διπλασιάζεται η αυτονομία. Η πρόσθετη δεξαμενή τού υγραερίου βρίσκεται στο χώρο αποθήκευσης του τροχού ανάγκης, οπότε δεν μειώνεται ο χώρος αποθήκευσης των αποσκευών, ενώ πλέον συνοδεύεται και με κιτ επισκευής ελαστικού. Η εγκατάσταση του συστήματος υγραεριοκίνησης γίνεται στο εργοστάσιο και καλύπτεται με εγγύηση 5 ετών, όπως όλα τα αυτοκίνητα Peugeot. το 207 με καύσιμο LPG αποτελεί μέρος της γκάμας του 207, όπως οι εκδόσεις με κινητήρες βενζίνης και diesel. οι ρύποι CO2 μειώνονται σε 127 γραμ./χλμ. (147 γραμ./χλμ. στην αμιγώς βενζινοκίνητη έκδοση). To Peugeot 207 Active LPG διαθέτει στο βασικό εξοπλισμό ABS, αερόσακους οδηγού και συνοδηγού, κεντρικό κλείδωμα, προβολείς ομίχλης, ηλεκτρικούς εξωτερικούς καθρέφτες, ηλεκτρικά παράθυρα εμπρός, υπολογιστή ταξιδιού, κλιματισμό, διαιρούμενο πίσω κάθισμα 60/40 και ραδιο-CD. Αν γίνει χρήση της απόσυρσης, το όφελος είναι 960 ευρώ, ενώ παρέχεται σε όλους τους αγοραστές επιπλέον έκπτωση 1.000 ευρώ. Χ

ΧρΗμΑ 27

Χ συνέντευξη

Ο οικονομικός διευθυντής του ομίλου Fiat στην Ελλάδα περιγράφει την υφιστάμενη κατάσταση του εγχώριου κλάδου αυτοκινήτου και αναλύει τις αρχές που χαρακτηρίζουν τη στρατηγική και τις πολιτικές του ομίλου ενάντια στην κρίση και προς όφελος του Έλληνα καταναλωτή

ΟΜΙΛΟΣ FIAT

ΟΔΗΓΟΣ ΜΑΣ ΤΟ ΠΟΙΟΤΙΚΟ “VALUE FOR MONEY” STEFANO SALVINI CFO Fiat Group Automobiles Hellas

ΧΡΗΜΑ_Βρισκόμαστε σε μία από τις δυσκολότερες περιόδους, εδώ και δεκαετίες, για την εγχώρια οικονομία και κατ’ επέκταση για τον κλάδο του αυτοκινήτου. Ποιες είναι οι αρχές και οι πολιτικές που χαρακτηρίζουν τη γενικότερη στρατηγική του ομίλου σας, οι οποίες απαντούν στις προκλήσεις και στα προβλήματα που προκύπτουν από τη σημερινή «ιδιαίτερη» συγκυρία; Με ποιον τρόπο η Fiat στηρίζει τον Έλληνα καταναλωτή; STEFANO SALVINI_Είναι αλήθεια ότι βιώνουμε σημαντικές αλλαγές στην πολιτική και οικονομική ζωή όχι μόνο της χώρας, αλλά και του πλανήτη, αλλαγές που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στις επιχειρηματικές δραστηριότητες και αποφάσεις. Παρά την οικονομική κρίση, η Fiat παραμένει πιστή στις βασικές αρχές και αξίες της, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τις επενδύσεις σε τεχνολογία και τον εμπλουτισμό 28 Νοέμβριος 2011

της γνώσης για την ικανοποίηση της ανάγκης των καταναλωτών για «value for money» οχήματα, με μικρό κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Στην Fiat Group Automobiles Hellas επιδιώκουμε την εξασφάλιση των απαραίτητων προϋποθέσεων για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των επιχειρηματικών μας δραστηριοτήτων, κατοχυρώνοντας ταυτόχρονα τους πελάτες μας, το προσωπικό μας και το δίκτυο διανομέων μας. Έχοντας αυτό ως γνώμονα, είμαστε πρωτοπόροι στην τάση του «downsizing» (μείωση μεγέθους), προσφέροντας μοντέλα με κινητήρες μικρού κυβισμού με υψηλές επιδόσεις, αλλά ταυτόχρονα οικονομικά σε κατανάλωση καυσίμου και φιλικά προς το περιβάλλον, ανταποκρινόμενοι στο γενικό αίτημα για «value for money» οχήματα. Συγχρόνως, σε συνεργασία με τις ελληνικές συνδεδεμένες εταιρείες FGA Capital και FGA Bank, διαθέτουμε ιδιαίτερα ανταγωνιστικά χρηματοδοτικά προγράμματα με πολύ ελκυστικά επιτόκια, που αποτελούν μιαν άριστη λύση για τους Έλληνες καταναλωτές, ειδικά στη συγκεκριμένη οικονομική συγκυρία. Γενικά, πιστεύουμε ότι στο σύγχρονο και δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, μπορούμε να προσφέρουμε τις

καλύτερες λύσεις στους πελάτες μας, ενώ συγχρόνως αξιοποιούμε τις συνθήκες για τη δημιουργία ευκαιριών για τη συνολική λειτουργία και την ανάπτυξη της εταιρείας και των συνεργατών μας. Χ_Πιστεύετε ότι το επιχειρηματικό πνεύμα των Ελλήνων μπορεί να βοηθήσει την έξοδο της χώρας από την κρίση, καθώς και την επανεκκίνηση της διαδικασίας της ανάπτυξης; S.S._Όχι μόνο θα βοηθήσει, αλλά μπορεί και να γίνει ο καθοριστικός παράγοντας για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Οι υγιείς, καινοτόμες, παραγωγικές επιχειρήσεις είναι εκείνες που θα αξιοποιήσουν ουσιαστικά τους πόρους της χώρας και θα εξασφαλίσουν θέσεις εργασίας, συμβάλλοντας έτσι στην οικονομική ανάπτυξη. Φυσικά, η ανάκαμψη απαιτεί ένα φιλικό και ελκυστικό περιβάλλον και η ελληνική οικονομία πρέπει να γίνει πιο εξωστρεφής. Είμαι πεπεισμένος ότι ακόμα και σε αυτό το περιβάλλον, με τις προκλήσεις που παρουσιάζει, υπάρχουν σημαντικές επενδυτικές και επιχειρηματικές ευκαιρίες. Βέβαια, το κράτος πρέπει να λάβει σημαντικά μέτρα για να επιτύχει την αναζωογόνηση της εγχώριας αγοράς, με δεδομένη την εδραίωση ενός κλίματος πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας. Χ_Πόσο αισιόδοξος είστε για την πορεία της ελληνικής οικονομίας; S.S._Είναι αλήθεια ότι η ελληνική οικονομία και η ελληνική κοινωνία αντιμετωπίζουν μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στη σύγχρονη ιστορία της χώρας. Αν και μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον καμμία εκτίμηση ή πρόβλεψη δεν μπορεί να γίνει με βεβαιότητα, είμαι σίγουρος ότι υπάρχει «φως στην άκρη του τούνελ» και ότι η Ελλάδα έχει την ικανότητα να ξεπεράσει την κρίση, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξουν οι απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές που θα επιτρέψουν στη χώρα να ξαναγίνει ανταγωνιστική και οι υγιείς ελληνικές επιχειρήσεις θα λάβουν την πλήρη υποστήριξη που χρειάζονται για να επιτύχουν μια ασφαλή οικονομική ανάπτυξη στο μέλλον. Χ_Σε μια εποχή που οι καταναλωτές, αλλά και οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές, δίνουν όλο και μεγαλύτερη έμφαση στην φιλικότητα των αυτοκινήτων προς το περιβάλλον, η Fiat έχει καταφέρει να κατακτήσει πολλές διακρίσεις

στον τομέα αυτό. Ποια είναι τα κύρια σημεία της «πράσινης» στρατηγικής του ομίλου σας που ικανοποιούν τις ανάγκες των ευαισθητοποιημένων σε περιβαλλοντικά θέματα καταναλωτών; Ποιες είναι οι συνέπειες της στρατηγικής αυτής στις πωλήσεις σας; S.S._Με την πεποίθηση ότι η επιτυχία πρέπει να κρίνεται και από τον τρόπο της επίτευξής της, ο Όμιλος Fiat πάντα προσπαθεί να συμβιβάσει τους στόχους του για ανάπτυξη σύμφωνα με τις αρχές της βιωσιμότητας. Η βιωσιμότητα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής εξάσκησης της επιχειρηματικότητας από τη Fiat. Είναι η «πυξίδα» που κατευθύνει την ενοποίηση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών χαρακτηριστικών με τα αυστηρώς επιχειρηματικά χαρακτηριστικά μας. Για τρίτη συνεχή χρονιά (2011), η Fiat S.p.A. αναγνωρίστηκε ως ηγέτης της βιωσιμότητας με την εισαγωγή της στον Παγκόσμιο, αλλά και στον Ευρωπαϊκό Δείκτη Βιωσιμότητας Dow Jones. Η Fiat έλαβε την ανώτατη βαθμολογία (94/100), σε σύγκριση με τον μέσο όρο 72/100 των εταιρειών του τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, σύμφωνα με την αξιολόγηση του SAM, του επενδυτικού ομίλου που ειδικεύεται σε επενδύσεις βιωσιμότητας. Επίσης κι άλλες ευρωπαϊκές εταιρείες που ειδικεύονται σε Επενδύσεις Κοινωνικής Ευθύνης αναγνώρισαν τις επιδόσεις της Fiat. Ο οργανισμός αξιολόγησης Sustainalytics αναγνώρισε την Fiat ως τον ηγέτη της αυτοκινητοβιομηχανίας σ’ αυτόν τον τομέα, ενώ η Oekom Research την κατέταξε στην «Υψηλή» κατηγορία. Ο Όμιλος Fiat συμμετείχε στην έρευνα της CDP και μάλιστα βαθμολογήθηκε με τον ανώτατο βαθμό (ανάμεσα στις αυτοκινητοβιομηχανίες που περιλαμβάνονται στις 500 μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως, σύμφωνα με την κεφαλαιοποίηση της αγοράς), όσον αφορά στην ανοιχτή του στάση απέναντι στα θέματα που άπτονται της κλιματικής αλλαγής, ενώ έλαβε υψηλό βαθμό για τις πρωτοβουλίες του που αφορούν στη μείωση των κλιματικών αλλαγών. Η Fiat S.p.A. βραβεύθηκε έξι φορές στον Διαγωνισμό «International Engine of the Year 2011» (Διεθνής Κινητήρας της Χρονιάς 2011), ενώ ο κινητήρας TwinAir της Fiat Powertrain κέρδισε τα βραβεία «Καλύτερου Νέου Κινητήρα 2011» και «Καλύτερου Πράσινου Κινητήρα 2011». Για τέταρτη συνεχή χρονιά, η Fiat κέρδισε τον τίτλο της πιο οικολογικής εταιρείας της

Ευρώπης, αφού τα αυτοκίνητά της έχουν τα χαμηλότερα επίπεδα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Όσο για τα μελλοντικά σχέδιά μας, αυτά βασίζονται στην προσπάθειά μας για συνεχή ανάπτυξη, με πίστη στις αξίες που μας διέπουν τα τελευταία χρόνια, ώστε να παρέχουμε ασφάλεια και σιγουριά στους υπαλλήλους και στους πελάτες μας, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα μακροπρόθεσμες προοπτικές στην εταιρεία. Το αποτέλεσμα της επιτυχημένης στρατηγικής μάρκετινγκ και της πολιτικής της Fiat προς τους Έλληνες καταναλωτές, αλλά και οι – διεθνώς διαθέσιμοι – «πράσινοι» κινητήρες της, εδραιώνουν την παρουσία της στην Ελλάδα, ενώ τα προϊόντα της καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες και τις απαιτήσεις των πελατών της. Χ_Πώς αντιμετωπίζετε την πτώση των πωλήσεων που προκύπτουν από τη βαθιά ύφεση; S.S._Παρά την οικονομική κρίση, η Fiat παραμένει πιστή στις βασικές αρχές και αξίες της. Επενδύει σε σύγχρονες τεχνολογίες, για να καλύψει το πιεστικό αίτημα των καταναλωτών για «value for money» οχήματα, μειώνοντας ταυτόχρονα το περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμά τους. Δηλαδή παρέχει στους καταναλωτές ποιοτικά αυτοκίνητα σε ανταγωνιστικές τιμές, κάνοντάς τους να αισθάνονται ότι τα χρήματά τους «πιάνουν τόπο» και έτσι να νιώθουν δικαιωμένοι από την επιλογή τους. Δίνουμε έμφαση στην αποτελεσματική συνεργασία του δικτύου με τους προμηθευτές και τους υπαλλήλους μας, τονίζοντας ιδιαίτερα τη σημασία της αποτελεσματικότητας και της αξιοπιστίας. Υποστηρίζουμε ουσιαστικά τους συνεργάτες μας και το δίκτυο διανομέων μας, έχοντας ως τελικό στόχο την υψηλού επιπέδου εξυπηρέτηση πελατών. Από την πλευρά τους, οι αντιπρόσωποι προσπαθούν να μειώσουν το κόστος χωρίς επιπτώσεις στην ποιότητα της εξυπηρέτησης. Επιπλέον, ακολουθούμε μια επιθετική πολιτική πωλήσεων, η οποία βασίζεται σε ανταγωνιστικές προσφορές και σε εξαιρετικά χρηματοδοτικά προγράμματα αγορών, σε συνεργασία με τις εταιρείες FGA Bank και FGA Capital. Σε τελική ανάλυση, οι αξίες της Fiat και η προσήλωσή της σε αυτές έχουν αναγνωριστεί και εκτιμηθεί διεθνώς, όπως δείχνουν διάφοροι κορυφαίοι οργανισμοί αξιολόγησης της βιωσιμότητας, οι οποίοι κατατάσσουν τον όμιλό μας στις πρώτες θέσεις της αγοράς. Χ ΧΡΗΜΑ 29

Δύο «κοσμήματα»

Ό Στην περίπτωση του Fiat 500 & 500C by Gucci η υψηλή ραπτική συναντά την αυτοκίνηση σε ένα ραντεβού που υπόσχεται ιδιαίτερα δυνατές συγκινήσεις

σε 4 τροχούς

ταν η Διευθύντρια Δημιουργικού του πασίγνωστου οίκου Gucci, Frida Giannini συνεργάζεται με το Centro Stile της Fiat τότε το αποτέλεσμα δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από (όχι μόνο ένα αλλά) δύο τετράτροχα fashion icons. Τα Fiat 500 by Gucci και 500C by Gucci «γεννήθηκαν» μέσα από το πάντρεμα ιταλικής αισθητικής και στιλ με σπάνιες λεπτομέρειες και αποκλειστικά υλικά με στόχο τη μοναδικότητα. Και όλα αυτά σε μία τιμή που είναι προσιτή στον καθένα καθώς οι τιμές διάθεσης των δύο αυτοκινήτων «κοσμημάτων» είναι στα 17.000 ευρώ για το Fiat 500 by Gucci και τα 20.000 ευρώ για το Fiat 500C by Gucci. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση που έκανε η Frida Giannini για το δημιούργημα που προέκυψε από τη συνεργασία της με τη Fiat: “Στη δεκαετία του ’50, το 500 έφερε την επανάσταση με το ιδιαίτερο και πρωτότυπό του στιλ. Πολύ γρήγορα έγινε ένα must αυτοκίνητο για την εποχή. Για εμάς στην Gucci, το ταξίδι με αυτοκίνητο ήταν πάντοτε συνώνυμο με το στιλ. Από το 1921 για την ακρίβεια, όταν ο Gucio Gucci ίδρυσε την εταιρεία, κατασκευάζοντας αρχικά δερμάτινες βαλίτσες και τσάντες. Όταν ο Lapo Elkann μου πρότεινε την ιδέα αυτής της συνεργασίας, βρήκα την τέλεια ευκαιρία να δημιουργήσω μία τετράτροχη άποψη μετακίνησης που θα συνδυαζόταν ιδανικά με την 90ή επέτειο της εταιρείας μας.”

Σαλόνι με απαράμιλλο στιλ Το σαλόνι του 500 και 500C by Gucci ξεχειλίζει από στιλ: κομψό ράψιμο, μοναδικά υλικά, σατέν και χρωμιωμένες επιφάνειες, «βελούδινο» φινίρισμα στο ραδιόφωνο και δίχρωμα δερμάτινα καθίσματα Poltrona Frau με ανάγλυφο το πατρόν της Guccissima. To λογότυπο της Gucci εκτός από τα καθίσματα εμφανίζεται στο κιβώτιο ταχυτήτων, στο κάλυμμα του κλειδιού και στα πατάκια. Τόσο η κλασική, όσο και η ανοιχτή έκδοση του Fiat 500 by Gucci διαθέτουν πλούσιο στάνταρ εξοπλισμό, που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει αυτόματο σύστημα ελέγχου κλιματισμού, επτά αερόσακους, σύστημα Blue&Me, πίσω αισθητήρες παρκαρίσματος, ηχοσύστημα με CD/MP3, δερμάτινο τιμόνι με χειριστήρια και φυσικά ηλεκτρική οροφή για την ανοιχτή έκδοση. Διαθέσιμη, μαζί με το αυτοκίνητο, θα είναι και μία σειρά αποκλειστικών αξεσουάρ της Gucci, όπως δερμάτινα προϊόντα, γυαλιά ηλίου, ρολόγια χειρός και άλλα.

Fiat 500 & 500Cby Gucci

Μία ακόμη πιο «lifestyle» έκδοση Το 500 by Gucci, σε χρωματικούς συνδυασμούς λαμπερού περλέ λευκού και γυαλιστερού μαύρου, φέρνει στο μυαλό εικόνες νεοκλασικού φιλμ νουάρ. Αυτά τα δύο χρώματα αλληλοσυμπληρώνονται. Το μαύρο, με λεπτομέρειες σε αστραφτερό χρώμιο στο εσωτερικό δημιουργεί μία εντυπωσιακή αντίθεση με το σατινέ λευκό και τις λεπτομέρειες στο χρώμα του ελεφαντόδοντου. Το εξωτερικό παρουσιαστικό ξεχωρίζει από τις αποκλειστικές για αυτή την έκδοση, ζάντες αλουμινίου των 16 ιντσών με τα ελαστικά διάστασης 195/45 και τα κεντρικά καπάκια των τροχών με το διακριτικό σήμα της Gucci. Φυσικά, δεν θα μπορούσε να λείπει από τη σιλουέτα του 500 η χαρακτηριστική δίχρωμη ρίγα -σήμα κατατεθέν του Ιταλού σχεδιαστή μόδας- σε πράσινο και κόκκινο χρώμα, τονίζοντας τους «ώμους» του.

www.fiat500bygucci.com

Fiat 500-Twinair Με «βαριά» κληρονομιά και οικολογικό κινητήρα Το Fiat 500, είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα του στυλ και της τεχνολογίας Made in Italy, και αποτελεί «κληρονομιά» ενός μοντέλου το οποίο θεωρείται από τα σύμβολα της αυτοκίνησης. To Fiat 500, ικανοποιεί τις ανάγκες της νέας γενιάς οδηγών, και όχι μόνο, που θέλουν ένα ελκυστικό, προσαρμοσμένο στις προσωπικές ανάγκες τους, οικολογικά βιώσιμο και τεχνολογικά προηγμένο αυτοκίνητο που αντανακλά την εικόνα τους. Δεν είναι τυχαίο ότι η Fiat επέλεξε να είναι το Fiat 500, το πρώτο μοντέλο με τον επαναστατικό νέο κινητήρα TwinAir, δημιουργώντας έτσι ένα αυτοκίνητο που αναβιώνει τον θρύλο της ιταλικής αυτοκινητοβιομηχανίας, συνδυάζοντας το ξεχωριστό ντιζάιν με περιορισμένες διαστάσεις, εξαιρετικά οδηγικά χαρακτηριστικά, χαμηλή κατανάλωση, ασφάλεια, χαμηλές εκπομπές ρύπων και καλές επιδόσεις. Στην πράξη η απόδοση του TwinAir είναι εφάμιλλη ενός 16βάλβιδου κινητήρα 1.4, αλλά με κατανάλωση κατά 30% χαμηλότερη! Με δεδομένο ότι πρόκειται για έναν δικύλινδρο κινητήρα με χωρητικότητα μόλις 875 κυβικών εκατοστών, οι επιδόσεις του, είναι εξαιρετικές: Οι 85 ίπποι, επιταχύνουν το αυτοκίνητο στα 100χλμ σε μόλις 11 δεύτερα ενώ η τελική του ταχύτητα του φθάνει τα 173 χιλιόμετρα.

«FUN TO DRIVE» ΜΕ ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ TWINAIR

Δύο νέες εκδόσεις, οι Twinair και Twinair+, προστίθενται στην γκάμα του Fiat 500 0.9 85hp Turbo, αντικαθιστώντας τις εκδόσεις Pop και Sport, με στόχο την καλύτερη ανταπόκριση του αυτοκινήτου στις ανάγκες των πελατών και ιδιαίτερα του ανδρικού κοινού. Οι νέες εκδόσεις, με πλουσιότερο εξοπλισμό χωρίς επιβάρυνση στην τιμή, ενισχύουν τη "fun to drive" πλευρά του αυτοκινήτου, με χαρακτηριστικά όπως μαύρες ζάντες, οροφή σε μαύρο χρώμα κλπ. χωρίς να απεμπολούν την ισχυρή εικόνα του στους τομείς της οικονομίας και της οικολογίας. Οι κάτοχοι του 500 Twinair έχουν ένα αυτοκίνητο που διαθέτει τον καλύτερο κινητήρα της χρονιάς, με το πιο οικολογικό και οικονομικό προφίλ για βενζινοκινητήρα, με το οποίο μπορούν να απολαύσουν κάθε στιγμή της οδηγικής καθημερινότητάς τους. Η τιμή της έκδοσης Twinair 0.9 85hp είναι 13.750 ευρώ και της έκδοσης Twinair+ 0.9 85hp είναι 14.750 ευρώ.

ΕΓΧΩΡΙΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΣΗ

«ΑΠΟΣΤΑΓΜΑ» ΣΕΙΡΑΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ

Ο κινητήρας TwinAir είναι το τελευταίο δημιούργημα μίας σειράς οικολογικών τεχνολοΓι' αυτόν άλλωστε τον κινητήρα η Fiat επιβραγιών που έχει υλοποιήσει η Fiat τα τελευταία χρόνια, όπως είναι και το σύστημα εισαγωβεύτηκε πρόσφατα με το ειδικό βραβείο «Φιλικόγής MultiAir, οι κινητήρες bi-fuel, οι εξελιγμένοι κινητήρες diesel και τα εναλλακτικά τητα προς το περιβάλλον» από την επιτροπή καύσιμα. Επιπλέον ο κινητήρας TwinAir, είναι σήμερα ο πιο φιλικός προς το περιβάλλον δημοσιογράφων του ειδικού Τύπου που απονέμει βενζινoκινητήρας στον κόσμο, καθώς προσφέρει τις χαμηλότερες εκπομπές CO2 για βενκάθε χρόνο το βραβείο «Ελληνικό Αυτοκίνητο ζινοκινητήρα (92 g/km με Dualogic αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων και 95 g/km με μηχανικό της χρονιάς» ενώ σε διεθνές επίπεδο ο TwinAir κιβώτιο ταχυτήτων), κάτι που σημαίνει ότι σύμφωνα με τα νέα μέτρα που ισχύουν στην Ελέχει αποσπάσει τρία βραβεία στο διεθνή διαγωλάδα, δεν πληρώνει καθόλου τέλη κυκλοφορίας. νισμό για τους καλύτερους κινητήρες του Αυτό είναι εφικτό χάρη στη μικρού μεγέθους τουρμπίνα και την εξελιγμένη διαχείριση των 2011, "International Engine of the Year 2011”, βαλβίδων που ελαχιστοποιεί την υστέρηση απόδοσης, διατηρώντας παράλληλα την από“Best New Engine 2011” καθώς και το βραβείο δοση ισχύος σε υψηλά επίπεδα. Οσον αφορά στην κατανάλωση καυσίμου, ο Twinair των του “Best Green Engine 2011”, 875 κυβικών αποδεικνύεται εξαιρετικά ολιγαρκής κιτίτλοι που ήρθαν να προστενητήρας εφόσον χρειάζεται μόλις 4,1 λίτρα καυσίμου θούν στο βραβείο “ Best New (μεικτός κύκλος) για κάθε 100 χιλιόμετρα που διαEngine” που είχε κερδίσει το νύει. Ο οδηγός επιτυγχάνει χαμηλότερες καταναλώΕco:Drive είναι το καινοτόμο λογισμικό 2010. Το ειδικό βραβείο «Φισεις μέσω του Start&Stop, αλλά και του νέου, που αναλύει τον τρόπο οδήγησης και βοηπρωτοποριακού συστήματος που, μέσω ενός διακόλικότητα προς το περιβάλθάει τους οδηγούς που το χρησιμοποιούν λον» είναι μία ιδιαίτερα πτη, μπορεί να αλλάξει η απόδοση του κινητήρα από να βελτιστοποιήσουν τoν τρόπο οδήγησής σημαντική διάκριση, καθώς normal σε eco. τους μειώνοντας κατανάλωση και ρύπους εκπροσωπεί την επιβράβευση (www.fiat.gr). των ειδικών του αυτοκινήτου, στη συνολική προσπάθεια που κάνει το Fiat Group παγκοσμίως για μείωση των εκπομπών ρύπων σε όλα του τα αυτοκίνητα. Ο όμιλος Fiat είναι για 4η συνεχή χρονιά, ο κατασκευαστής αυτοκινήτων με τις χαμηλότερες εκπομπές ρύπων στην Ευρώπη με μέσο όρο 123,1 gr/km CO2επίδοση σημαντικά χαμηλότερη από το στόχο των 130gr/km που έχει θέσει η Ευρωπιακή ένωση για το 2015. Η περιβαλλοντική πολιτική της Fiat βασίζεται σε τρεις άξονες: την εξέλιξη νέων κινητήρων βενζίνης και ντίζελ, τα εναλλακτικά καύσιμα και την κινητοποίηση του πελάτη, δίνοντάς του κίνητρα ώστε να οδηγεί με οικολογικό τρόπο, όπως γίνεται μέσω του συστήματος Fiat eco:Drive.

Χ συνέντευξη

MARΚUS KRALL SenioR pARtneR thσ RoLAnd BeRgeR 34 Νοέμβριος 2011

✒

Από την Άντα Σεϊμανίδη

to «eUReCA» ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΜψΕΙ ΤΟΥσ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥσ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙσΜΟΥσ

Τα συμπεράσματα μιας συζήτησης με τον Δρ Markus Krall, senior partner της εταιρείας συμβούλων Roland Berger Ο Δρ Markus Krall, senior partner της εταιρείας συμβούλων Roland Berger, έγινε γνωστός στη χώρα μας ως ο εμπνευστής του σχεδίου «eureca» (ΕΥΡΗΚΑ), το οποίο παρουσιάζει μια διαφορετική προσέγγιση της αντιμετώπισης του ελληνικού χρέους. Τον τελευταίο καιρό, έρχεται πολύ συχνά στην Αθήνα, προκειμένου να ενημερώσει τους άμεσα ενδιαφερόμενους, κυβέρνηση, βουλευτές, τράπεζες, σχετικά με το προτεινόμενο σχέδιο, το οποίο - ας σημειωθεί - προωθείται και σε άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν αντίστοιχο οικονομικό πρόβλημα, όπως η Πορτογαλία.

Το «eureca» είναι ένα πρόγραμμα ιδιωτικοποίησης το οποίο προβλέπει τη δημιουργία μιας εταιρείας holding, η οποία θα διαχειρίζεται το σύνολο ή μέρος της αξίας των περιουσιακών στοιχείων της Ελλάδας, η οποία αποτιμάται στα 125 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 65 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή των χρεών προς χώρες - μέλη της Ε.Ε. και προς την ΕΚΤ και τα υπόλοιπα θα χρησιμοποιηθούν για την παροχή δανείου προς το eFSF, στη συνέχεια δε ο θεσμός θα αγοράσει ομόλογα. Ουσιαστικά αυτή η εταιρεία holding θα λειτουργήσει ως μεσολαβητής μεταξύ της Ελλάδας και των ευρωπαϊκών αγορών, προκειμένου να υπάρξει μόχλευση της περιουσίας της Ελλάδας η οποία μειώνει τον κίνδυνο και για τις δύο πλευρές, αν τα περιουσιακά στοιχεία χρησιμοποιηθούν με σωστό τρόπο. Με αυτόν τον τρόπο δεν πραγματοποιείται πώληση των περιουσιακών στοιχείων, αλλά δημιουργείται μια δεξαμενή, η οποία μετατρέπεται σε εταιρεία holding με συμβόλαιο διαχείρισής της από τους Ευρωπαίους, αλλά με την κυριότητα των περιουσιακών στοιχείων της να παραμένει στην Ελλάδα.

ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Το σχετικό σχέδιο έχει δημιουργήσει δύο ειδών αντιδράσεις μέσα στην ελληνική κοινωνία: Η πρώτη είναι θετική, με την έννοια ότι παρέχει πράγματι τον απαραίτητο χρόνο ώστε οι ιδιωτικοποιήσεις να πραγματοποιηθούν σε καλύτερες συνθήκες και τα περιουσιακά στοιχεία του ελληνικού δημοσίου να αποκτήσουν μεγαλύτερη αξία. Η δεύτερη αντίδραση είναι αρνητική, με την έννοια ότι σε περίπτωση που το σχέδιο αυτό εξελιχθεί, από μια απλή μεταφορά περιουσιακών στοιχείων για την αποπληρωμή του χρέους, σε μια μεταφορά της εθνικής

κυριαρχίας στα χέρια ξένων, χωρίς μηχανισμούς ελέγχου και χωρίς ανεξάρτητη επίβλεψη και διαμεσολάβηση. σε αυτήν την περίπτωση ασφαλώς θα δημιουργήσει κινδύνους για τη χώρα. Όπως και να έχει, η όλη πρόταση παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί, αν μη τι άλλο, βάζει στο τραπέζι την ιδέα μιας εναλλακτικής λύσης αξιοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου σε καλύτερες οικονομικές συνθήκες από τις σημερινές. Παρόλο δε που το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων, υπό το διευθύνοντα σύμβουλό του κ. Κ. Μητρόπουλο, ενεργοποιεί και πάλι τα

☛

σΕ Ο,ΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΟ σΧΕΔΙΟ «eUReCA», Ο K. KRALL ΔΕΝ ΚΡΥΒΕΙ ΟΤΙ Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΝ ΤΟ ΕΧΕΙ ΠΛΗΡΩΘΕΙ, ΑΛΛΑ ΤΟ ΠΡΟΩΘΕΙ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥσ ΔΗΜΟσΙΟΤΗΤΑσ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑσ σΕ σΧΕσΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙσΗ ΤΗσ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗσ ΚΡΙσΗσ ΧΡΕΟΥσ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΗσ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗσ ΕΥΘΥΝΗσ

ΧΡΗΜΑ 35

Χ συνέντευξη ~ Markus Krall σχέδια πώλησης κρατικών εταιρειών και περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου, είναι πολύ πιθανόν κάποιες από αυτές να μην προχωρήσουν, λόγω κακής συγκυρίας. συγκεκριμένα, το Ταμείο προτίθεται μέχρι τις αρχές Ιανουαρίου να έχει «βγάλει» στις αγορές το αεροδρόμιο του Ελληνικού, μια ομάδα κτηρίων του Δημοσίου που θα πωληθούν σε ιδιώτες, μια δεύτερη ομάδα εκτάσεων του Δημοσίου προς τουριστική αξιοποίηση, τον ΟΔΙΕ, τον οργανισμό που διοργανώνει ιπποδρομίες, τις εταιρείες φυσικού αερίου ΔΕΠΑ και ΔΕσΦΑ και τα κρατικά λαχεία. Πολύ πρόσφατα, όμως, αντίστοιχα σχέδια αποκρατικοποίησης στην Ισπανία και στην Πορτογαλία στον τομέα των αεροδρομίων απέτυχαν. Δεν είναι λοιπόν καθόλου κακό για τη χώρα μας να «βλέπει» προς όλες τις κατευθύνσεις, καθώς το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή οι αποκρατικοποιήσεις είναι η απροθυμία των επενδυτών, Ελλήνων και ξένων, να αναλάβουν ρίσκο, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και σε ολόκληρο τον ευρωπαϊκό νότο.

36 Νοέμβριος 2011

ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΜΕ ΤΟ «ΚΟΥΡΕΜΑ» Τις προάλλες, πάντως, με την ευκαιρία της ομιλίας του κ. Krall στο συνέδριο που οργάνωσε το «ΧΡΗΜΑ», σε συνεργασία με τα «Money Conferences», με θέμα «Ελληνικό τραπεζικό σύστημα: Αναζητώντας την έξοδο από το μάτι του κυκλώνα», είχαμε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση μαζί του επί της ουσιαστικής προοπτικής του σχεδίου, τα συμπεράσματα της οποίας παραθέτουμε. Το πρώτο συμπέρασμα από τη συζήτησή μας είναι ότι το «eureca» μπορεί να συνδυαστεί με την πρόσφατη απόφαση της συνόδου Κορυφής για το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους κατά 50%, που από μόνο του δεν δίνει ικανοποιητική λύση για την Ελλάδα. Με τη συνδυασμένη αυτή λύση, δεν θα υπάρξει χρεωκοπία της Ελλάδας, η οποία θα παραμείνει με πλήρη βεβαιότητα μέλος της Ευρωζώνης και επιπλέον το «κούρεμα» θα μπορούσε να περιοριστεί στο 20%, που δημιουργεί λιγότερους κινδύνους συνολικότερα. Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι μια τέτοια λύση μπορεί να είναι ευέλικτη σε ειδικές προσαρμογές προκειμένου να καλύψει ευαίσθητα ζητήματα. Για παράδειγμα, σε σχέση με το μεγαλύτερο μειονέκτημα του σχεδίου, που είναι ότι θα πρέπει σαφώς να αποφασίζει η ελληνική κυβέρνηση το πού πωλούνται τα περιουσιακά της στοιχεία, ο κ. Krall μάς επιβεβαίωσε ότι αυτά τα

θέματα μπορούν να ρυθμιστούν. Όπως χαρακτηριστικά είπε: «αυτό που ισχύει σε μια διαδικασία ιδιωτικοποίησης, είναι ότι, κατά κανόνα, είναι ανοικτή. Μπορεί να μετάσχει σε αυτήν όποιος θέλει, εφόσον δεν έχει αποκλειστεί. Από κει και πέρα, σε περίπτωση που η ελληνική κυβέρνηση δεν επιθυμεί κάποιον αγοραστή ειδικά σε στρατηγικές επενδύσεις, μπορεί να ασκήσει veto. ΑΝΟΙΚΤΟ ΣΕ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ Αλλά και άλλα ζητήματα που ενδέχεται να απασχολούν μια κυβέρνηση μπορούν να ρυθμιστούν χωρίς να εμποδίζεται η λειτουργία του προγράμματος. Η πρόταση είναι ανοικτή για βελτιώσεις και προσαρμογές που θα ικανοποιούν και πολιτικά ζητήματα. Για παράδειγμα, μπορεί επίσης να διαρθρωθεί το πρόγραμμα πωλήσεων με τέτοιο τρόπο, ώστε να υπάρχει μεγάλη συμμετοχή Ελλήνων πολιτών. Πρέπει όμως να προσέξουμε ώστε να υπάρξουν ξένες επενδύσεις στη χώρα, γιατί οι ξένες επενδύσεις φέρνουν στη χώρα όχι μόνο χρήματα, αλλά και «know how», διασυνδέσεις, τεχνολογία κ.λπ. σε ό,τι αφορά την κυριότητα της ακίνητης περιουσίας, αυτή θα περνά στο «όχημα» μετά το πέρας της διαδικασίας της πώλησης». ΣΕ ΔΥΟ ΣΤΑΔΙΑ σε ό,τι αφορά το δύσκολο συνδυασμό ανάπτυξης με ταυτόχρονη ιδιωτικοποίηση, που προτείνει το «eureca», αυτός επιτυγχάνεται κατά τον κ. Krall σε δύο στάδια: στο πρώτο στάδιο η Ελλάδα λαμβάνει 125 δισ. ευρώ για τη μείωση του χρέους. Δηλαδή, αντί να δανείζουν οι Ευρωπαίοι την Ελλάδα, όπως γίνεται τώρα, αγοράζουν αξίες της κρατικής περιουσίας, παρόλο που δεν είναι γνωστή η ακριβής αξία αυτής της περιουσίας. Το δεύτερο στάδιο είναι να επενδυθούν 35 δισ. από αυτά τα χρήματα προκειμένου τα περιουσιακά στοιχεία να αποκτήσουν μεγαλύτερη αξία και να αναπτυχθεί και πάλι η οικονομία. Επιπλέον, η Ελλάδα θα μπορέσει να ξεπληρώσει μέρος του χρέους της, μειώνοντάς το σχεδόν στο μισό, από 145% σε 88% του ΑΕΠ. h εταιρεία αυτή θα διαχειρίζεται αυτά τα περιουσιακά στοιχεία αναδομώντας και ιδιωτικοποιώντας τα, επιστρέφοντας τυχόν πλεονάσματα στο ελληνικό κράτος μέχρι το 2025. σε σχέση με τον παραλληλισμό με τις ιδιωτικοποιήσεις που έγιναν μέσω της treuhand στην Ανατολική Γερμανία, ο κ. Krall εκτιμά ότι πρέπει κανείς να πάρει τα

καλά και να αποφύγει τα κακά, που ήταν τελικά οι πωλήσεις σε εταιρείες με τις καλύτερες πολιτικές διασυνδέσεις. ΑΜΙΓΩΣ ΣΥΜΒΟΥλΕΥΤΙΚΟΣ ΡΟλΟΣ σε ό,τι αφορά το ρόλο της Roland Berger, σε περίπτωση που το «eureca» προχωρήσει, αυτός θα παραμείνει καθαρά συμβουλευτικός, καθώς όπως τονίζει ο κ. Krall, «ο ρόλος μας είναι να συμβουλεύουμε και όχι να υλοποιούμε». σημειώνεται ότι η Roland Berger Strategy Consultants gmbh είναι μια μεγάλη διεθνής εταιρεία συμβούλων στρατηγικής, ευρωπαϊκής προέλευσης. Οι συμβουλευτικές υπηρεσίες που παρείχε και παρέχει, π.χ. σε σειρά ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, αναφέρονται, μεταξύ άλλων, στην πολιτική υποδομών, την ενεργειακή πολιτική σε έργα υποδομών και ενεργειακά έργα. Εντατική δραστηριότητα αναπτύσσει, πρόσφατα, και στον τραπεζικό τομέα, κυ-

ρίως παρέχοντας βοήθεια για τα συστήματα διαχείρισης κινδύνων, και συμβουλευτικές υπηρεσίες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ ο γερμανικός τύπος έγραψε πρόσφατα ότι η Roland Berger συνδέεται και με τις ενέργειες για τη δημιουργία ευρωπαϊκού οίκου αξιολόγησης. Η εταιρεία ήταν επίσης οικονομικός σύμβουλος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης της Γερμανίας στη διαδικασία της επανένωσής της. Ο ιδρυτής της, καθηγητής Roland Berger, είναι ταυτόχρονα μέλος της διεθνούς συμβουλευτικής επιτροπής της εταιρείας Blackstone, του μεγαλύτερου ιδιωτικού οργανισμού διαχείρισης κεφαλαίων στον κόσμο και πρόεδρος της Blackstone Γερμανίας. Πρόσφατα στους σημαντικούς εταίρους της γερμανικής εταιρείας προστέθηκε ο Έλληνας Νίκος Μουρκογιάννης (διευθυντής στρατηγικών Ανασυγκροτήσεων της εταιρείας), ο οποίος έχει επίσης αναλάβει από πέρσι πρόεδρος της Λυρικής σκηνής,

αλλά και διευθύνων σύμβουλος στην Alapis. Ο κ. Μουρκογιάννης, με ένα πολύ πλούσιο και πολυσχιδές βιογραφικό, έχει εργαστεί για πολλά χρόνια στις ΗΠΑ και ως διευθυντικό στέλεχος εταιρείας εξοπλισμών, η οποία προμήθευσε την Ελλάδα με αεροσκάφη F16. σε ό,τι αφορά το σχέδιο «eureca», ο κ. Krall δεν κρύβει ότι η εταιρεία του δεν το έχει πληρωθεί, αλλά το προωθεί για λόγους δημοσιότητας και πρωτοπορίας σε σχέση με την αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, αλλά και της κοινωνικής ευθύνης. Η Roland Berger, πάντως, έχει ήδη αναλάβει καθήκοντα τεχνικού συμβούλου στο project της αξιοποίησης των δικαιωμάτων του Δημοσίου στα κρατικά λαχεία, συμπεριλαμβανομένου του στιγμιαίου κρατικού λαχείου (Ξυστό). Προφανώς δεν θα τη συναντήσουμε και σε άλλα συμβουλευτικά έργα που αφορούν το ελληνικό πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Χ

ΤΑ ΣΥΝ ΚΑΙ ΤΑ ΠληΝ ΤΟΥ «EurEca» Με τη λογική του «Eureca», η Ελλάδα θα έχει συνοπτικά τα εξής οφέλη: ∼ Βγαίνει από την παγίδα του χρέους ∼ Περιορίζει τα spread των cds ∼ Πετυχαίνει αξιολόγηση Α ∼ Βγαίνει πιο γρήγορα στις αγορές ∼ Πετυχαίνει ανάπτυξη μέσω επενδύσεων της τάξης του 2,5% ∼ Μειώνει τον πιστωτικό κίνδυνο ∼ Αυξάνει την αξιοπιστία της στην Ευρωζώνη ∼ Βελτιώνει τα κίνητρα για περισσότερες μεταρρυθμίσεις ∼ Αυξάνει τον όγκο των ιδιωτικοποιήσεων και γίνεται χρήση όλων των μέσων μόχλευσης ∼ Πετυχαίνει την εθελουσία συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα ∼ Αποφεύγει τον κίνδυνο της χρεωκοπίας

Υπάρχουν όμως και οι επισφάλειες:

∼ Πώς και με ποιο τρόπο θα διασφαλιστεί η ελληνική κυβέρνηση σε σχέση με τον έλεγχο του πού πωλούνται τα περιουσιακά της στοιχεία.

∼ Πώς και από ποιους θα καθοριστούν τα κριτήρια των ιδιωτικοποιήσεων, πέρα από το καθαρά οικονομικό.

∼ Τι γίνεται στην περίπτωση των στρατηγικών επενδύσεων ∼ Πώς και ποιος θα εγγυηθεί την επιστροφή τυχόν πλεονασμάτων στο ελληνικό κράτος μέχρι το 2025.

∼ Αλλά και ένα πρακτικό θέμα: Ακόμα κι αν η Ελλάδα υιοθετούσε το σχέδιο ή μια βελτιωμένη παραλλαγή του, θα μπορέσουν πράγματι οι Ευρωπαίοι να βρουν και να διαθέσουν τα 125 δισ. ευρώ για τη μείωση του χρέους που προβλέπει το σχέδιο και από πού;

ΧΡΗΜΑ 37

~ αφιέρωμα

ΑγΟρΑ GAMING

«XΟρΟς» δις γιΑ ΤΗν ΠιΤΑ Των ΤυχΕρων ΠΑιχνιδιων

~ Η εκχώρηση του μονοπωλίου των τυχερών παιχνιδιών στον ΟΠΑΠ και η αλλαγή του σε Ανώνυμη Εταιρεία, τον μετέτρεψαν σε μια μηχανή παραγωγής... χρήματος! Τα συνολικά του κέρδη στη δεκαετία πρέπει να ξεπέρασαν τα 10 δισ. ευρώ, καθώς στα πρακτορεία του συνέρρεαν εκατομμύρια Έλληνες πολίτες.

ταν το 2000 το Ελληνικό δημόσιο ρασαν τα 10 δισ. ευρώ, καθώς στα πρακτορεία του συν✒ εκχωρούσε το μονοπώλιο για την έρρεαν εκατομμύρια Έλληνες πολίτες. από τον Ευάγγελο διεξαγωγή 11 τυχερών παιγνίων Το «θαύμα» του ΟΠΑΠ δημιούργησε η τάση του μέσου Μανδραβέλη στον ΟΠΑΠ, ο τελευταίος κλήΈλληνα να ρισκάρει τα χρήματά του. ςε μια εποχή (1998θηκε να πληρώσει σε αντάλλαγμα 110 δισ. 2008) που το εισόδημα αύξανε ραγδαία, τα πονταρίσματα των δρχ., ή περίπου 322 εκατ. ευρώ. Τις μέρες συμπολιτών μας κλιμακώνονταν επίσης. Μόνον η αγορά των νόεκείνες, το νούμερο αυτό φαινόταν εντυ- μιμων τυχερών παιγνίων (ΟΠΑΠ, Λαχεία, Καζίνο), από περίπου πωσιακό. Αντιστοιχούσε περίπου στο 50% του ετήσιου κύκλου 2,5 δισ. ευρώ το 1998, το 2006 είχε υπερτριπλασιαστεί, ξεπερεργασιών και στο 150% των καθαρών κερδών προ φόρων της νώντας τα 8,5 δισ. ευρώ. Η συγκεκριμένη αγορά φέρεται να «χτύΟΠΑΠ Α.Ε. για την προηγούμενη χρήση του 1999. πησε» σε οροφή το 2008, όταν ο ετήσιος τζίρος εκτιμάται ότι Μερικά χρόνια αργότερα, μετά την «εισβολή» στα πρακτορεία του ξεπέρασε τα 10 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 5,5 δισ. ευρώ αφορούοργανισμού των παιχνιδιών «Πάμε ςτοίχημα» και του «ΚινΟ», σαν σε παιχνίδια του ΟΠΑΠ, 3,5 δισ. ευρώ σε πονταρίσματα σε το αντάλλαγμα για τα δικαιώματα που έλαβε ο ΟΠΑΠ από το δη- Καζίνο και τα υπόλοιπα σε Κρατικά Λαχεία και ιπποδρομίες μόσιο, αντιστοιχούσε μόλις στα κέρδη ενός τριμήνου. Τα έσοδα, (ΟδιΕ). από περίπου μισό δισ. ευρώ το 1999, δέκα χρόνια αργότερα είχαν Η πραγματική αγορά όμως των τυχερών παιγνίων στην Ελλάδα δεκαπλασιαστεί σε πέντε δισ. ευρώ, ενώ τα κέρδη προ φόρων εκτιμάται ότι ξεπέρασε τα 14 δισ. ευρώ τη χρονιά εκείνη. ς’ αυτά πενταπλασιάστηκαν σε 1 δισ. ευρώ. Η εκχώρηση του μονοπω- συνυπολογίζονται τα διαδικτυακά πονταρίσματα των Ελλήνων λίου των τυχερών παιχνιδιών στον ΟΠΑΠ και η αλλαγή του σε και ο τζίρος στις παράνομες λέσχες τυχερών παιχνιδιών. «Ο ετήΑνώνυμη Εταιρεία, τον μετέτρεψαν σε μια μηχανή παραγωγής... σιος τζίρος του παράνομου διαδικτυακού στοιχήματος στην Ελχρήματος! Τα συνολικά του κέρδη στη δεκαετία πρέπει να ξεπέ- λάδα εκτιμάται ότι είναι της τάξεως των 2 δισ. ευρώ, δηλαδή

38 νοέμβριος 2011

χρΗΜΑ 39

Χ αφιέρωμα ~ αγορά Gaming - «Xορός» δις για την πίτα των τυχερών παιχνιδιών ☛

Η ςυγΚΕΚριΜΕνΗ ΑγΟρΑ ΦΕρΕΤΑι νΑ «χΤυΠΗςΕ» ςΕ ΟρΟΦΗ ΤΟ 2008, ΟΤΑν Ο ΕΤΗςιΟς ΤΖιρΟς ΕΚΤιΜΑΤΑι ΟΤι ΞΕΠΕρΑςΕ ΤΑ 10 δις. Ευρω. ΑΠΟ ΑυΤΑ ΤΑ 5,5 δις. Ευρω ΑΦΟρΟυςΑν ςΕ ΠΑιχνιδιΑ ΤΟυ ΟΠΑΠ, 3,5 δις. Ευρω ςΕ ΠΟνΤΑριςΜΑΤΑ ςΕ ΚΑΖινΟ ΚΑι ΤΑ υΠΟΛΟιΠΑ ςΕ ΚρΑΤιΚΑ ΛΑχΕιΑ ΚΑι ιΠΠΟδρΟΜιΕς (ΟδιΕ).

περίπου ισάξιος του επίγειου στοιχήματος του κρατικού μονοπωλίου», ανέφερε η Έκθεση Αξιολόγησης ςυνεπειών ρυθμίσεων του υπουργείου Οικονομικών στο σχέδιο νόμου για τη ρύθμιση των τυχερών παιχνιδιών που παρουσίασε το γενάρη του 2011. «Επιπλέον αυτού του ποσού», συνεχίζει η έκθεση, «ο τζίρος στα ανταλλακτήρια στοιχηματισμού, παράνομου πόκερ και παιχνιδιών καζίνο, ανέρχεται σε περίπου 1,5-2,0 δισ. ευρώ». Αξιοσημείωτο είναι ότι, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Οικονομικών, στη χώρα μας λειτουργούν παράνομα περίπου 10 έως 20 χιλ. παιγνιομηχανές (VLTs κ.λπ.), 150 χιλ. ηλεκτρονικοί υπολογιστές, στους οποίους υπάρχει δημόσια πρόσβαση και είναι προσαρμοσμένοι για τη διεξαγωγή τυχερών παιγνίων, και άλλοι περίπου 250 διαδικτυακοί ιστότοποι (sites) όπου διεξάγονται κάθε είδους τυχερά παίγνια. Από αυτούς, οι 60 ιστότοποι λειτουργούν και στην ελληνική γλώσσα, προκειμένου να ελκύουν μεγαλύτερο κοινό προερχόμενο από τη χώρα μας. Η αγορά ωστόσο τα τελευταία δύο-τρία χρόνια δοκιμάζεται. Η οικονομική ύφεση και η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος στους Έλληνες, έχει οδηγήσει από το 2009 και μετά σε κάμψη του τζίρου στα τυχερά παιχνίδια. Τα έσοδα του ΟΠΑΠ του 2009 υποχώρησαν κατά 2% και πέρσι κατά 5%. Ακόμη μεγαλύτερη αναμένεται η κάμψη μέσα στο 2011, όπου ο οργανισμός έχει ανακοινώσει μείωση των εσόδων 20% για το α’ εξάμηνο του έτους. Επίσης σημαντική είναι η μείωση των εσόδων και των κερδών των Καζίνο, όπως και της διεύθυνσης των Κρατικών Λαχείων του υπουργείου Οικονομίας. Το 2010 οι πωλήσεις κρατικών λαχείων υποχώρησαν στα 347 εκατ. ευρώ έναντι 417 εκατ. ευρώ το 2009.

Η πτώση των εσόδων δεν σημαίνει απαραίτητα ότι μειώθηκαν οι παίκτες. Όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, αυτό που μειώθηκε σημαντικά είναι το ύψος του πονταρίσματος ή η μέση κατά κεφαλήν δαπάνη των παικτών σε τυχερά παίγνια. για παράδειγμα στο πρώτο δεκάμηνο του 2011, η προσέλευση στα Καζίνο περιορίστηκε κατά 5,8% -εκδόθηκαν 2,4 εκατ. εισιτήρια- αλλά τα πονταρίσματα μειώθηκαν κατά 13,5%, φτάνοντας τα 1,8 δισ. ευρώ. Πρόσφατη έρευνα της VPRC (ιούλιος 2010) έδειξε ότι εν μέσω οικονομικής ύφεσης, εκατομμύρια Έλληνες συρρέουν σε Καζίνο, πρακτορεία του ΟΠΑΠ, στον ιππόδρομο κ.λπ. ςυγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το 42% του ενεργού πληθυσμού -περίπου 3,7 εκατ. κάτοικοι- της χώρας ποντάρει στη «θεά Τύχη» εκ των οποίων, περίπου οι μισοί από αυτούς το κάνουν συστηματικά ή παίζουν αρκετά συχνά τυχερά παιχνίδια. ςε μηνιαία βάση, σύμφωνα με τη VPRC, κάτι περισσότερο από 1,8 εκατ. πολίτες παίζουν και παρακολουθούν τις κληρώσεις του παιχνιδιού «ΚινΟ» στα πρακτορεία του ΟΠΑΠ. Επίσης κάθε μήνα, περίπου 180 χιλ. άτομα επισκέπτονται τουλάχιστον ένα Καζίνο και άλλες 80 χιλ. επισκέπτονται τον ιππόδρομο. Τέλος σε ένα εκατομμύριο περίπου εκτιμώνται οι Έλληνες πολίτες που αγοράζουν λαχεία, ενώ ο μέσος «παίκτης» ξοδεύει, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών, κάτι λιγότερο από 94 ευρώ μηνιαίως σε τυχερά παιχνίδια. νΕα δυναΜικΗ στΗν απΕλΕυΘΕρωΜΕνΗ αγορα Η δημοσιονομική κρίση στη χώρα μας, αλλά και η καταδίκη της Ελλάδας από το δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης του 2006, οδήγησε την προηγούμενη κυβέρνηση του ΠΑςΟΚ στο άνοιγμα της αγοράς τυχερών παιγνίων. Βασική πρόθεση από την παρέμβαση αυτή, ήταν η άντληση περίπου 1 δισ. ευρώ από την εκχώρηση νέων αδειών τυχερών παιγνίων και άλλα τόσα από τη φορολόγησή τους και τη νομιμοποίηση των «παράνομων» διαδικτυακών τυχερών παιγνίων μέσα σε ένα εύλογο διάστημα τετραετίας που θα διαρκέσει το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο δημοσιονομικής ςτρατηγικής. Η προσπάθεια της απελευθέρωσης των τυχερών παιγνίων ως πηγή δημοσιονομικών εσόδων, ξεκίνησε από το 2009 επί κυβερνήσεως νδ, καθώς τα «σύννεφα» της διεθνούς πιστωτικής κρίσης πλησίαζαν απειλητικά την Ελλάδα. Η κίνηση αυτή όμως ολοκληρώθηκε μόλις τον Αύγουστο του 2011, όταν ψηφίστηκε κατεπειγόντως ο νόμος 4002/2011. Βασικός στόχος του νόμου,

Η ΕλλΗνικΗ αγορα νοΜιΜων τυΧΕρων παιγνιων στΗν Ελλαδα (2005-10)* (σε εκατ. ευρώ) ΟδιΕ ΟΠΑΠ (ςτοίχημα) ΟΠΑΠ (Αριθμολαχεία) Καζίνο Κρατικά Λαχεία σύνολο

2005 64 585 753 610 194 2.206

2006 68 797 765 688 141 2.459

2007 57 653 944 777 133 2.564

* Μικτά κέρδη (Gross Gambling Yield =κύκλος εργασιών - αποδόσεις στους παίκτες) Πηγή: ΟΠΑΠ Α.Ε., Οκτ. 2011

40 νοέμβριος 2011

2008 59 773 1.077 744 127 2.780

2009 52 635 1.146 626 121 2.580

2010 49 608 1.046 484 119 2.306

☛

ΠρΟςΦΑΤΗ ΕρΕυνΑ ΤΗς VPRC ΕδΕιΞΕ ΟΤι Εν ΜΕςω ΟιΚΟνΟΜιΚΗς υΦΕςΗς ΕΚΑΤΟΜΜυριΑ ΕΛΛΗνΕς ςυρρΕΟυν ςΕ ΚΑΖινΟ, ςΕ ΠρΑΚΤΟρΕιΑ ΤΟυ ΟΠΑΠ, ςΤΟν ιΠΠΟδρΟΜΟ Κ.ΛΠ.

όπως αναφέρεται στη σχετική Αιτιολογική Έκθεση του νομοσχεδίου, ήταν η δημιουργία κατάλληλων ρυθμιστικών, εποπτικών και ελεγκτικών μηχανισμών έτσι ώστε:

~ να διασφαλιστεί η διαφάνεια και η φερεγγυότητα των τυχερών παιγνίων στη χώρα μας,

~ να διατηρηθεί σε ανεκτά επίπεδα η συμμετοχή των πολιτών και να

προστατευθούν οι ανήλικοι και άλλες ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού από τον εθισμό που μπορεί να υποστούν στα τυχερά παίγνια ~ να διασφαλιστεί ότι τα τυχερά παίγνια οργανώνονται και διεξάγονται σύμφωνα με το νόμο, σύμφωνα με τους κανόνες του υπεύθυνου παιχνιδιού και δεν εκτρέπονται προς παράνομη εκμετάλλευση και αισχροκέρδεια, ~ να αποτραπεί η μετατροπή των ψυχαγωγικών-τεχνικών παιγνίων σε παράνομα τυχερά παίγνια, και τέλος ~ να κατευθυνθεί η στοιχηματική δραστηριότητα σε νόμιμους και ελέγξιμους παρόχους, ώστε να περιοριστεί με την προοπτική να εξαλειφθεί ο παράνομος στοιχηματισμός και τα ποινικά αδικήματα

που υποθάλπει (απάτη, φοροδιαφυγή, νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές πράξεις, κ.λπ.). Οι ουσιαστικοί λόγοι που επέβαλαν την κατεπείγουσα ψήφιση του νόμου 4002/2011 στην καρδιά του καλοκαιριού, ήταν η είσπραξη εσόδων από την εκχώρηση των νέων αδειών τυχερών παιγνίων, καθώς η τρόικα «έσφιγγε τα λουριά» της κυβέρνησης και της δημόσιας δίοικησης για μείωση του ελλείμματος και του δημοσίου χρέους. Επίσης η χρόνια καταβολή προστίμου στην Ε.Ε. για προγενέστερη νομοθεσία που κρίθηκε παράνομη στο Ευρωδικαστήριο ήταν ένας άλλος επιτακτικός λόγος για την αναθεώρηση του πλαισίου λειτουργίας των τυχερών και ψυχαγωγικών παιγνίων στην Ελλάδα. Ειδικά για το τελευταίο, η Αιτιολογική Έκθεση της Βουλής αναφέρει: «Η ανάγκη ρύθμισης των παιγνίων και του στοιχηματισμού καθίσταται έτι περαιτέρω επείγουσα από το γεγονός ότι η χώρα μας έχει ήδη καταδικαστεί από το δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απαγόρευση των πάσης φύσεως παιγνίων, επειδή καταβάλλει υπέρογκο πρόστιμο που ανέρχεται σε 31.536 ευρώ ημερησίως και ότι εξακολουθούν να λειτουργούν, παρά ταύτα, παράνομα, πολλά παίγνια και ιστοσελίδες στοιχηματισμού με όλες τις σχετικές αρνητικές παρενέργειες, στερώντας συγχρόνως το ελληνικό δημόσιο από σημαντικότατα πρόσθετα έσοδα». ςημειώνεται ότι μέχρι σήμερα τα πρόστιμα που καλείται να καταβάλει η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ξεπερνούν τα 10 εκατ. ευρώ. Ο νέος νόμος προβλέπει τη δημιουργία μιας νέας ελεγκτικής και εποπτικής αρχής των τυχερών και ψυχαγωγικών παιγνίων στην Ελλάδα, τη νομιμοποίηση των παρόχων διαδικτυακών τυχερών παιγνίων και την έκδοση μιας άδειας διεξαγωγής τυχερών παι-

χρΗΜΑ 41

Χ αφιέρωμα ~ αγορά Gaming - «Xορός» δις για την πίτα των τυχερών παιχνιδιών

Η παγκοσΜια αγορα τυΧΕρων παιγνιων, 2001-12 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009** 2010π 2011π 2012π

Μικτά κέρδη* (δισ. $) 223 238 268 305 318 333 362 382 370 370 385 406

* Μικτά κέρδη (Gross Gambling Yield =κύκλος εργασιών - αποδόσεις στους παίκτες) ** Προσωρινά στοιχεία, π: πρόβλεψη Πηγή: GBGC Analysis, Απρ. 2010

Η παγκοσΜια αγορα οnline τυΧΕρων παιΧνιδιων, 2007-12 2007 2008 2009** 2010π 2011π 2012π

Μικτά κέρδη* (δισ. $) 5,7 6,3 7,0 7,9 8,8 9,4

42 νοέμβριος 2011

γνίων μέσω παιγνιομηχανών (Video Lotteries Terminals). Η νέα εποπτική αρχή της αγοράς ονομάζεται Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ), η οποία ακόμη δεν έχει ενεργοποιηθεί. Το μόνο, πρακτικά, που έχει επιτευχθεί είναι η εκχώρηση στον ΟΠΑΠ μιας άδειας εκμετάλλευσης 35.000 παιγνιομηχανημάτων έναντι 560 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ήδη τα 474 εκατ. ευρώ έχουν εκταμιευθεί από τον ΟΠΑΠ προς το γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Παράλληλα η κυβέρνηση, στην αγωνία της να αντλήσει νέα έσοδα που θα μειώσουν το χρέος, προχώρησε στην επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του ΟΠΑΠ που έληγε το 2020. Με την επέκταση αυτή, ο ΟΠΑΠ επεκτείνει το μονοπώλιό του στην εκμετάλλευση των 11 παιγνίων που διαχειρίζεται σήμερα (Λόττο, Τζόκερ, ΚινΟ, Πάμε ςτοίχημα κ.λπ.) για άλλα 10 χρόνια, διατηρώντας έτσι το αποκλειστικό δικαίωμα που κατείχε μέχρι το 2030. Το αντίτιμο της επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης ανέρχεται σε 375 εκατ. ευρώ, ενώ για τη δεκαετία 2020-2030 θα καταβάλει στο δημόσιο το 5% των μικτών του εσόδων (Gross Gambling Yield, GGY). H εκταμίευση των 375 εκατ. ευρώ από την πλευρά του ΟΠΑΠ, αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους, δεδομένου του ότι εκκρεμεί η έγκριση της σχετικής σύμβασης παραχώρησης στο Ελεγκτικό ςυνέδριο. ςημειώνεται ότι με τη νέα σύμβαση παραχώρησης που θα υπογραφεί, ο ΟΠΑΠ αποκτά το μονοπωλιακό δικαίωμα διεξαγωγής των 10 παιχνιδιών και στο διαδίκτυο. Εξαίρεση από τον κανόνα αυτό συνιστά ο στοιχηματισμός προκαθορισμένης απόδοσης («Πάμε ςτοίχημα»). Από την άλλη πλευρά, καθυστερεί ουσιαστικά η νομιμοποίηση των «παράνομων» διαδικτυακών τόπων τυχερών παιγνίων, καθώς οι σχετικές ρυθμίσεις ακόμη δεν έχουν ενεργοποιηθεί. Το Ελληνικό Κράτος δεν έχει να αναμένει εφάπαξ έσοδα όπως στην περίπτωση του ΟΠΑΠ, αλλά χάνει σε φόρους. Η ΕΕΕΠ που είναι αρμόδια να ελέγξει τη συγκεκριμένη αγορά δεν έχει ακόμη συσταθεί παρόλο που μεσολάβησαν αρκετοί μήνες από την ψήφιση του νόμου. για τη συγκεκριμένη αγορά ενδιαφέρονται δεκάδες επιχειρήσεις παροχής διαδικτυακών υπηρεσιών τυχερών παιγνίων, καθώς η ελληνική αγορά θεωρείται ζωτικής σημασίας. ςύμφωνα με τον ΟΠΑΠ, ο οποίος επικαλείται τα στοιχεία της εταιρείας H2 Gambling Capital, η χώρα συγκαταλέγεται πρώτη, μαζί με την ιταλία, στις πιο σημαντικές αγορές της Ευρώπης σε ό,τι αφορά τις δαπάνες τυχερών παιγνίων ως ποσοστό του ΑΕΠ. Επίσης κατατάσσεται 5η με βάση την ετήσια κατά κεφαλήν δαπάνη στις ίδιες χώρες. ςύμφωνα με την H2 Gambling Capital, το ετήσιο κατά κεφαλήν μικτό κέρδος ανέρχεται σε 248 ευρώ, ενώ το σύνολο των μικτών κερδών των παρόχων τυχερών παιχνιδιών (Καζίνο, ΟΠΑΠ, Λαχεία κ.λπ.) ανέρχεται σε 1,09% του ΑΕΠ. ως μικτό κέρδος λογίζεται το ύψος των πονταρισμάτων μείον τις αποδόσεις στους παίκτες. Και τα μεγέθη αυτά αφορούν μόνον στα νόμιμα επίγεια τυχερά παιχνίδια.

VlTs: ΕρΧονται τα Μινι καΖινο Η χειμαζόμενη αγορά των τυχερών παιγνίων αναμένεται να λάβει μια νέα ώθηση μέσω της εισαγωγής των παιγνιομηχανημάτων, γνωστά ως Video Lotteries Terminals (VLTs). Ο νέος νόμος δίνει στον ΟΠΑΠ το δικαίωμα εκμετάλλευσης 35.000 παιγνιομηχανών σε όλη την επικράτεια, εκ των οποίων τα 16.500 από αυτά θα αξιοποιηθούν στα πρακτορεία του, ενώ τα 18.500 θα διατεθούν προς εκμετάλλευση σε υποπαραχωρησιούχους. Ο ΟΠΑΠ έχει ήδη καταβάλει 474 εκατ. ευρώ για το δικαίωμα αυτό και αναμένεται να καταβάλει άλλα 81 εκατ. ευρώ στα επόμενα τρία χρόνια. ςυνολικά για κάθε άδεια παιγνιομηχανήματος θα καταβάλει 16.000 ευρώ. ςτόχος του οργανισμού είναι, μέσα σε 12 μήνες (έως το νοέμβριο του 2012) να εγκαταστήσει τα 16.500 και σε 24 μήνες να έχει εκχωρήσει την εκμετάλλευση των υπολοίπων 18.500. ςύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει τόσο από το Ελληνικό δημόσιο όσο και από τον ΟΠΑΠ, η νέα αυτή αγορά θα δημιουργήσει νέα δεδομένα στην αγορά τυχερών παιγνίων. Ο σύμβουλος του δημοσίου H2 Global Capital εκτιμά ότι η αγορά αυτή μπορεί να ανέλθει σε 8 έως 10 δισ. ευρώ έως το 2015, ενώ ο ΟΠΑΠ εκτιμά ότι θα πλησιάσει τα 5 δισ. ευρώ. Φυσικά τα έσοδα αυτά δεν θα είναι νέα έσοδα που θα έλθουν να προστεθούν στα προηγούμενα, αλλά εκτιμάται ότι θα λάβουν και μερίδιο από άλλα παιχνίδια π.χ. ΚινΟ, Καζίνο κ.λπ. Όπως και να έχουν τα πράγματα, τα VLTs θα δώσουν νέα ώθηση στην αγορά των τυχερών παιγνίων. Ο ΟΠΑΠ εκτιμά ότι οι μηχανές του θα πραγματοποιούν ημερησίως κατά μέσο όρο μικτό κέρδος περίπου 80 ευρώ. Εξ αυτών το 30% θα περιέρχεται στο δημόσιο ως φόρος, ενώ θα πρέπει να προστεθεί η αμοιβή του πρακτορείου (3% έως 5%) και τέλος η αμοιβή του τεχνολογικού παρόχου που θα προσφέρει τις μηχανές και την πλατφόρμα διεξαγωγής των παιχνιδιών. Ο οργανισμός, λόγω της πιστωτικής κρίσης στη χώρα, προτίθεται να αποπληρώσει τον τεχνολογικό πάροχό του με ποσοστό επί των κερδών, παρά με την αγορά του εξοπλισμού και των υπηρεσιών από τον ίδιο, κάτι που εκτιμάται ότι θα απαιτούσε μια εκταμίευση 200 εκατ. ευρώ. Οι επικριτές της κυβέρνησης κατά της απόφασης αυτής εκμετάλλευσης των VLΤs από τον ΟΠΑΠ είναι δύο κατηγοριών. Η πρώτη κατηγορεί την κυβέρνηση ότι «καζινοποιεί» την Ελλάδα και ωθεί τους Έλληνες προς τον τζόγο προς χάριν των δημόσιων εσόδων, ενώ η δεύτερη κατηγορία επικριτών αναφέρεται σε αθέμιτο ανταγωνισμό υπέρ του ΟΠΑΠ, αφού η κυβέρνηση εκχωρεί τη σχετική άδεια χωρίς διαγωνισμό. Η υπόθεση, όπως φάνηκε και από την πρόσφατη προσφυγή των έξι ελληνικών καζίνο, θα κριθεί μάλλον στα Ευρωπαϊκά δικαστήρια. Ο ΟΠΑΠ, για την εκμετάλλευση των VLTs προτίθεται να αξιοποιήσει τα υφιστάμενα πρακτορεία του, αλλά και τη δημιουργία νέων gaming halls όπως τα ονομάζει –κατ’ άλλους μίνι Καζίνοόπου σε ένα ενιαίο χώρο θα συγκεντρωθούν 15-25 παιγνιομηχανές. Πρόκειται για ένα νέο δίκτυο πωλήσεων τυχερών παιγνίων που θα δημιουργήσει ο ΟΠΑΠ, ενώ άλλα 4 έως 10 αντίστοιχα δίκτυα θα δημιουργηθούν σε δεύτερο χρόνο από τους υποπαραχωρησιούχους που θα αναλάβουν την εκμετάλλευση των 18.500 VLTs.

προσΦυγΕσ κατα του δΗΜοσιου και του Μονοπωλιου του οπαπ Ο νόμος περί ρύθμισης των τυχερών παιγνίων που ψηφίστηκε το περασμένο καλοκαίρι, χωρίς αμφιβολία, δημιουργεί νέα δεδομένα στην ελληνική αγορά τυχερών παιγνίων. ςτην πράξη, η αναδιάταξη μιας αγοράς ύψους 12-13 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, και με κέρδη πολλών εκατοντάδων εκατ. ευρώ, θέτει νέους όρους και ρυθμίσεις οι οποίοι δεν τους αφήνουν όλους ευχαριστημένους. για κάποιους οι νέες ρυθμίσεις ουσιαστικά ενισχύουν το κρατικό μονοπώλιο που αξιοποιεί ο ΟΠΑΠ, με απώτερο στόχο το δημόσιο να αντλήσει έσοδα 1 δισ. ευρώ από τον οργανισμό, ενώ για άλλους επιφέρει νέους κανόνες στην αγορά τυχερών παιχνιδιών, η οποία σε σημαντικό βαθμό αποτελούσε μια ανεξέλεγκτη και αφορολόγητη εστία διαφθοράς. Όπως και να έχει η κατάσταση, οι ρυθμίσεις της προηγούμενης κυβέρνησης έχουν επιφέρει μέχρι σήμερα τρεις σημαντικές νομικές προσφυγές κατά της χώρας και της νέας νομοθεσίας της: μία από την εταιρεία Betfair, μία από την Ένωση Εταιρειών διαδικτυακού ςτοιχήματος (Remote Gambling Association, RGA) και η πιο πρόσφατη από έξι ελληνικά καζίνο. Η πρώτη προσφυγή της Betfair πραγματοποιήθηκε τον περασμένο ιούνιο, δηλαδή προ της ψήφισης του νόμου 4002/2011. Η προσφυγή υποβλήθηκε με βάση το σχέδιο νόμου που είχε κοινοποιηθεί από το ελληνικό κράτος στις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το σχετικό κείμενο είχε κατατεθεί από τις Ελληνικές Αρχές τον περασμένο Απρίλιο και η βασική νομική αιτίαση που οδήγησε τη βρετανική εταιρεία στην υποβολή της σχετικής προσφυγής, ήταν η διάταξη που απαγόρευε τη λειτουργία των ανταλλακτηρίων στοιχηματισμού στην Ελλάδα. Η διάταξη αυτή τελικά συμπεριλήφθηκε στο ν. 4002/2011 που ψηφίστηκε τον περασμένο Αύγουστο.

Η ΕυρωπαϊκΗ αγορα τυΧΕρων παιγνιων, 2010* Χώρα

Μικτά κέρδη (δισ. ευρώ) ιταλία 16,9 Βρετανία 12,8 γερμανία 10,2 ισπανία 9,7 γαλλία 9,4 Ελλάδα 2,5 Ολλανδία 2,3 ςουηδία 2,2 Φινλανδία 1,7 ιρλανδία 1,4 Βέλγιο 1,3 Πορτογαλία 1,3 δανία 1,2 Πολωνία 1,1 Αυστρία 1,1 σύνολο 75,1

Μικτά κέρδη (ως % του αΕπ) 1,09% 0,80% 0,41% 0,92% 0,48% 1,09% 0,39% 0,60% 0,97% 0,92% 0,38% 0,75% 0,50% 0,32% 0,37% 0,67%

Μικτά κέρδη (ευρώ κατά κεφαλήν) 312 198 131 265 164 248 128 201 293 289 142 142 189 32 123 -

* Μικτά κέρδη (Gross Gambling Yield =κύκλος εργασιών - αποδόσεις στους παίκτες) Πηγή: ΟΠΑΠ Α.Ε., Οκτ. 2011 χρΗΜΑ 43

Χ αφιέρωμα ~ αγορά Gaming - «Xορός» δις για την πίτα των τυχερών παιχνιδιών ☛

«Ο ΕΤΗςιΟς ΤΖιρΟς ΤΟυ ΠΑρΑνΟΜΟυ διΑδιΚΤυΑΚΟυ ςΤΟιχΗΜΑΤΟς ςΤΗν ΕΛΛΑδΑ ΕΚΤιΜΑΤΑι ΟΤι ΕινΑι ΤΗς ΤΑΞΕως Των 2 δις. Ευρω, δΗΛΑδΗ ΠΕριΠΟυ ιςΑΞιΟς ΤΟυ ΕΠιγΕιΟυ ςΤΟιχΗΜΑΤΟς ΤΟυ ΚρΑΤιΚΟυ ΜΟνΟΠωΛιΟυ», ΑνΕΦΕρΕ Η ΕΚΘΕςΗ ΑΞιΟΛΟγΗςΗς ςυνΕΠΕιων ρυΘΜιςΕων ΤΟυ υΠΟυργΕιΟυ ΟιΚΟνΟΜιΚων ςΤΟ ςχΕδιΟ νΟΜΟυ γιΑ ΤΗ ρυΘΜιςΗ Των ΤυχΕρων ΠΑιχνιδιων, ΠΟυ ΠΑρΟυςιΑςΕ ΤΟ γΕνΑρΗ ΤΟυ 2011

Η δεύτερη προσφυγή υποβλήθηκε από την RGA και βασίζεται στη νομική αιτίαση ότι μεταξύ επίγειου (ΟΠΑΠ) και διαδικτυακού στοιχηματισμού υφίσταται διαφορετική φορολογία, προς όφελος του επίγειου. ςυγκεκριμένα, στην προσφυγή αναφέρεται ότι στο νέο καθεστώτος για το διαδικτυακό στοίχημα, οι επίγειες υπηρεσίες στοιχηματισμού που προσφέρονται από τον ΟΠΑΠ εξαιρούνται, χωρίς αιτιολογία, της φορολόγησης 30% επί των ακαθάριστων κερδών, την οποία οι πάροχοι του διαδικτυακού στοιχήματος είναι υποχρεωμένοι να καταβάλλουν. Επίσης, ο νέος νόμος για τα τυχερά παιχνίδια προβλέπει για το διαδικτυακό στοίχημα φόρο 10% επί των κερδών του παίκτη, ενώ για τις επίγειες υπηρεσίες στοιχηματισμού του ΟΠΑΠ ο φόρος αυτός καταβάλλεται μόνο στην περίπτωση που τα κέρδη του παίκτη ξεπερνούν τα 100 ευρώ. ςύμφωνα με την RGA, οι ρυθμίσεις αυτές παρέχουν αθέμιτο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον ΟΠΑΠ και αυτό ουσιαστικά συνιστά κρατική ενίσχυση. «Η παρούσα αδικαιολόγητη φορολογική εύνοια προς τον ΟΠΑΠ καθιστά αυτή την προσπάθεια εξαιρετικά δύσκολη και γι’αυτόν το λόγο καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει τη νέα νομοθεσία ως προς τη συμβατότητά της με τους κανόνες που ισχύουν για τις κρατικές ενισχύσεις», σχολίασε ο επικεφαλής της RGA κ. Clive Hawkswood. Ο ΟΠΑΠ χαρακτήρισε, σε ανακοίνωσή του, ατεκμηρίωτες τις αιτιάσεις της RGA, σημειώνοντας ότι ο ίδιος προπληρώνει τους φόρους του μέσω των συμβάσεων παραχώρησης που υπογράφει με το Ελληνικό δημόσιο. «Η ΟΠΑΠ Α.Ε., μέσω των συμβάσεων παραχώρησης από το Ελληνικό δημόσιο, καταβάλλει ένα συνο-

ΕκτιΜωΜΕνοσ ΜΕσοσ αριΘΜοσ παικτων ΜΗνιαιωσ στον πλΗΘυσΜο τΗσ Χωρασ Καζίνο ιππόδρομος Προ-πο Πάμε ςτοίχημα Αριθμολαχεία (Λόττο, Τζόκερ κ.λπ.) Λαχεία χαρτιά, ζάρια (σε ιδιωτικό χώρο/λέσχη) Ηλεκτρονικό ςτοίχημα ιδιωτικό ςτοίχημα (με φίλους κ.λπ.)

Πηγή: VPRC, ιούλιος 2010

44 νοέμβριος 2011

176.701 88.350 706.802 971.853 1.855.355 1.060.203 265.051 176.701 88.350

λικό τίμημα στο οποίο έχει ενσωματωθεί και το προβλεπόμενο μελλοντικό τέλος (και όχι φόρος) από τη διεξαγωγή των τυχερών παιγνίων», ανέφερε η σχετική ανακοίνωση-απάντηση του ΟΠΑΠ που ακολούθησε της προσφυγής της RGA. Και συνεχίζει: «Η ΟΠΑΠ ΑΕ προεξοφλεί το μεγαλύτερο μέρος της φορολογικής της υποχρέωσης αναλαμβάνοντας και το αντίστοιχο οικονομικό βάρος να καταβάλει αμέσως το σχετικό τίμημα. Αντιθέτως οι μελλοντικοί ανταγωνιστές δεν θα χρειαστεί να προκαταβάλουν παρά μόνο ένα ελάχιστο ποσό σε σχέση με όσα καταβάλλει η ΟΠΑΠ ΑΕ και θα αποδίδουν τέλος επί των παιγνιδιών μόνο στη βάση των εσόδων που θα πραγματοποιούν, όταν συμβεί αυτό». Η τρίτη προσφυγή ήρθε από τα ελληνικά καζίνο και στοχεύει, τόσο στις διατάξεις του νόμου όσο και στην πρόθεση του ΟΠΑΠ, να αναπτύξει μίνι καζίνο που θα συμπεριλάβουν έως 25 παιγνιομηχανές (VLTs). ςύμφωνα με στελέχη των εταιρειών καζίνο, τα μίνι καζίνο παραβιάζουν τους όρους των αδειών τους και συνιστούν κρατική ενίσχυση του ΟΠΑΠ. ςύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, οι προσφυγές δεν θα παραμείνουν στο σημερινό επίπεδο, αλλά θα αυξηθούν. Ειδικότερα αναμένεται η υποβολή άλλης μίας τουλάχιστον προσφυγής, από την RGA σε συνεργασία με τη European Gaming and Betting Association (EGBA), κατά της επέκτασης του μονοπωλίου του ΟΠΑΠ στα επίγεια -αλλά και τα online- παιχνίδια από το 2020. ςτελέχη της αγοράς χαρακτηρίζουν την επέκταση του μονοπωλίου κατά 10 έτη ως κρατική ενίσχυση του ΟΠΑΠ, δεδομένου του ότι η επέκταση του συγκεκριμένου δικαιώματος πραγματοποιήθηκε χωρίς διαγωνισμό σε μια εταιρεία που ελέγχεται κατά 66% από ιδιώτες. Τέλος, υπενθυμίζεται ότι κατά του μονοπωλιακού δικαιώματος του ΟΠΑΠ στα επίγεια τυχερά παιχνίδια εκκρεμεί προσφυγή της εταιρείας Stanleybet στο ςυμβούλιο της Επικρατείας από το 2006. Το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της χώρας έφερε το 2009 την προσφυγή αυτή στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο, διατυπώνοντας σχετικό προδικαστικό ερώτημα. Η απάντηση του Ευρωδικαστηρίου ωστόσο εκκρεμεί ακόμη. Η StanleyBet αμφισβητεί το επίγειο μονοπώλιο του ΟΠΑΠ, καθώς η ίδια στο παρελθόν (2009) επιχείρησε να λειτουργήσει στην Ελλάδα πρακτορεία διαμεσολάβησης σε τυχερά παίγνια αθλητικού στοιχηματισμού. Οι ελληνικές αστυνομικές αρχές, μετά από αίτημα διαφόρων αρχών (π.χ. δήμος Αθηναίων), σφράγισαν τα καταστήματα που λειτούργησαν για μερικές ημέρες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Χ

~ αφιέρωμα

Athenaeum InterContinental

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ ΑΠΟ ΤΟ «ΜΑΤΙ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΝΑ» Παρουσίαση του προγράμματος EURECA και προτάσεις εξόδου από την κρίση χρέους

46 Noέμβριος 2011

Markus Krall, Senior Partner, Global Head Risk Management, Roland Berger

ΧΡΗΜΑ 47

Χ αφιέρωμα ~ Βanking Money Conference 2011

ε μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε το Banking Money Conference 2011, με θέμα «Ελληνικό τραπεζικό σύστημα: Αναζητώντας την έξοδο από το μάτι του κυκλώνα», στο οποίο συμμετείχαν σημαντικοί ομιλητές του τραπεζικού και οικονομικού χώρου. Μέσα από την εκτενή παρουσίαση του προγράμματος «Eureca», ο Markus Krall, Senior Partner της Roland Berger και εμπνευστής του προγράμματος, επικεντρώθηκε, μεταξύ άλλων, στα παρακάτω: «Η Ελλάδα, βάσει των σημερινών δεδομένων, μπορεί να βρει διέξοδο από την κρίση αν τα περιουσιακά της στοιχεία αξιοποιηθούν με τρόπο παραγωγικό και δημιουργικό. Η χώρα χρειάζεται μια διαφορετική προσέγγιση προκειμένου να επιτευχθεί η ανάπτυξη και κατ’ επέκταση η δημιουργία θέσεων εργασίας. Η λύση βρίσκεται στη συναίνεση όχι μόνο του τραπεζικού τομέα, αλλά και των πολιτών. Με δεδομένο το νέο οικονομικό περιβάλλον της χώρας και την ανακοίνωση περί δημοψηφίσματος, ο κ. Γιάννης Χαραλαμπάκης Chief Economist BlackSummit Financial Group & Professor of Economics, University of Kentucky, μεταξύ άλλων, πρότεινε ως λύση για την επόμενη μέρα στο τραπεζικό σύστημα τον επαναπροσδιορισμό του τραπεζικού συστήματος βασισμένο σε 3 κύριους άξονες: 1. Τη δημιουργία bad bank μέσα στις ίδιες τις τράπεζες 2. Την αναδιάρθρωση και σταθεροποίηση των τραπεζών 3. Τη δημιουργία μιας μεγάλης τράπεζας, η οποία θα διαπραγματεύεται τα δικά της κεφάλαια επιτυχημένα και στην πορεία θα ενισχύει την εμπορική της δραστηριότητα

Παράλληλα, όπως σημείωσε ο κ. Andrea di Segni, CEO της Sodali, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να αντέξει πάνω από 5 μεγάλες τράπεζες και μέσα στο επόμενο διάστημα θα ακολουθήσει σειρά συγχωνεύσεων στον τραπεζικό χώρο, οι οποίες θα συμβάλουν σε ένα πιο υγιές και σταθερό σύστημα. Σύμφωνα με τον κ. di Segni, δύο είναι οι καθοριστικοί παράγοντες για την πορεία των τραπεζών. Ο πρώτος αφορά την ίδια τη λειτουργία των τραπεζών και ο δεύτερος αφορά την εμπιστοσύνη την οποία πρέπει να εμπνεύσει το τραπεζικό σύστημα, λειτουργώντας με διαφάνεια και με βάση τις αρχές της εταιρικής διακυβέρνησης. Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε εκτενής αναφορά σχετικά με την πορεία των συνεταιριστικών τραπεζών και το πώς επηρεάζονται από τις πρόσφατες κυβερνητικές μεταρρυθμίσεις. Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο κ. Νίκος Μυρτάκης, Πρόεδρος της Ένωσης Συνεταιριστικών Τραπεζών Ελλάδος, οι συνεταιριστικές τράπεζες - λόγω της μικρής έκθεσής τους σε ομόλογα του ελληνικού κράτους – βρίσκονται σε συγκριτικά καλύτερη θέση από τις υπόλοιπες εμπορικές τράπεζες, καθώς παρουσιάζουν σταθερό ρυθμό ανάπτυξης, με αύξηση κερδοφορίας, ακόμη 48 Noέμβριος 2011

και με ανοίγματα νέων καταστημάτων. Ωστόσο, όπως τόνισε ο κ. Μυρτάκης, οι συνεταιριστικές τράπεζες εξακολουθούν να επηρεάζονται, έστω και σε μικρότερο βαθμό, λόγω της έλλειψης ρευστότητας που υπάρχει στην αγορά. Ο κ. Νικόλαος Γεωργικόπουλος, Ερευνητής Χρηματοοικονομικών στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), τακτικός επιστημονικός επισκέπτης του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης των Η.Π.Α. (New York University, Stern School of Business) και λέκτορας στο London Metropolitan, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στην ανάγκη δημιουργίας μιας αναπτυξιακής τράπεζας, στο πρότυπο της KfW, η οποία θα συμβάλλει στη ρευστότητα των επιχειρήσεων. Σαφώς, όμως, σύμφωνα με τον κ. Γεωργικόπουλο, κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό αν δεν υπάρξει σταθεροποίηση της χώρας και αν δεν αυξηθεί η ρευστότητα. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης ενότητας, με θέμα «Διαφοροποίηση: Νέα Προϊόντα και Υπηρεσίες», ο κ. Τριαντάφυλλος Λυσσιμάχου, Γενικός Διευθυντής Ασφαλιστικών Εργασιών της Τράπεζας Πειραιώς, αναφέρθηκε στην ανάγκη εποπτείας των ασφαλιστικών εταιρειών. «H ανάθεση του ρόλου της εποπτείας της ασφαλιστικής αγοράς στην Τράπεζα της Ελλάδας, συνδυαστικά με την εφαρμογή της Solvency II, θα οδηγήσει στην ενίσχυση της αγοράς, στην ανάπτυξη καλύτερων προϊόντων, καθώς και στη δημιουργία ενός πιο ασφαλούς περιβάλλοντος», είπε μεταξύ άλλων. Ο κ. Γιώργος Παπαδημητρίου, Advisory Services Leader in SouthEast Europe & Risk Management Services Leader in Central & SouthEast Europe της Ernst & Young, αναφερόμενος στις επιπτώσεις του PSI στις ελληνικές τράπεζες σημείωσε ότι θα οδηγήσει σε κρατικοποίηση των τραπεζών, αλλά ότι δεν αποτελεί το μόνο παράγοντα που επηρεάζει αρνητικά τις ελληνικές τράπεζες. Τόσο ο ίδιος όσο και ο κύριος Οράτης, Chief Risk Officer της NBG, απαντώντας σε ερώτημα αναφορικά με την πορεία των μη εξυπηρετούμενων δανείων, εντόπισαν τρεις παράγοντες που επηρεάζουν την πορεία τους ως εξής: 1. Τη σύνδεση των NPLs με την αύξηση της ανεργίας 2. Τη μείωση του εισοδήματος 3. Την πτώση στην κερδοφορία των ΜΜΕ Η τρίτη ενότητα επικεντρώθηκε στις χρηματοδοτήσεις επιχειρήσεων και όπως τόνισε ο κ. Βασίλης Κορκίδης, Πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, ΕΣΕΕ, «πρέπει να στηρίξουμε τις ελληνικές επιχειρήσεις στις εξαγωγές και να δημιουργηθεί θεσμικό πλαίσιο». Μεταξύ άλλων, οι ομιλητές τόνισαν πως η αλλαγή αντίληψης των επιχειρηματιών αποτελεί βασική προϋπόθεση προκειμένου να αποκτήσει το εμπόριο προστιθέμενη αξία. Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο κ. Περικλής Κωνσταντινίδης, Σύμβουλος Διοίκησης της Attica Finance, οι εταιρείες πρέπει να εξετάσουν τις πιθανότητες ανάπτυξης συνεργασιών ή κοινοπραξιών.

~ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ~ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ Ethos Media S.A. General Manager

«Οι μέρες που ζούμε είναι ιδιαίτερα αβέβαιες. Είναι γεγονός ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τον τραπεζικό τομέα μεμονωμένα σε σχέση με τη γενικότερη οικονομική κατάσταση. Η υπάρχουσα συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου δεν είναι ελκυστική και μπορεί να μην οδηγήσει σε λύση, κάτι που ενδεχομένως να οδηγήσει σε κρίση χρέους όλη την Ε.Ε. Το μεγαλύτερο πρόβλημα σε μια τέτοια περίπτωση θα ήταν η απώλεια ισχύος της Ευρώπης, που θα μπορούσε να προκαλέσει μέχρι και την ενίσχυση απολυταρχικών δυνάμεων, ακόμα και συρράξεις. Υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους και αυτό θα συζητήσουμε σήμερα με διακεκριμένους ομιλητές».

MARK JOHNSON

Euromoney Conferences Editor

«Θέλω να δώσω τα συγχαρητήριά μου για την πολύ καλή χρονική στιγμή διεξαγωγής του συνεδρίου, μετά ειδικά και την απόφαση για το δημοψήφισμα. Πρέπει να πω ότι είχα συζητήσει με τον Τρισέ παλιότερα το ενδεχόμενο μια χώρα να υποχρεωθεί να φύγει από την Ευρωζώνη. Είχε πει ότι δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση και ελπίζω να είχε δίκιο. Ένας συνεργάτης του μου είχε πει ότι μόνο ένας Άγγλος θα μπορούσε να κάνει αυτή την ερώτηση. Του απάντησα ότι συμφωνώ και ότι εγώ αισθάνομαι λίγο Άγγλος και λίγο Ιρλανδός. Δεν μας χαροποιεί καθόλου η τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα. Πρέπει να παραδεχτούμε ότι η Ελλάδα έχει εχθρούς, αλλά έχει και πολλούς φίλους, που προσπαθούν να τη βοηθήσουν να αντεπεξέλθει. Πρέπει να πούμε ότι σε αυτό το τοπίο ο τραπεζικός τομέας έχει ήδη απορροφήσει πολύ μεγάλη πίεση».

MARΚUS KRALL

Roland Berger Senior Partner, Global Head Risk Management

«Ο Τσώρτσιλ είχε πει κάτι για τους Αμερικάνους κάτι που, κατά την άποψή μου, ισχύει και για την Ελλάδα. Είχε πει: «μπορείτε να βασιστείτε σε αυτούς ότι θα κάνουν το σωστό, αφού πρώτα θα έχουν δοκιμάσει όλες τις άλλες λύσεις». Για την υφιστάμενη συμφωνία του

εθελοντικού «κουρέματος», ο κ. Κραλ ανέφερε ότι ο ίδιος είναι εναντίον της, καθώς θεωρεί ότι ενέχει πολλούς κινδύνους σε ό,τι αφορά τις απώλειες για τις τράπεζες, παρά τις εγγυήσεις που έχουν δοθεί. Το «κούρεμα» είναι ένα μέρος μόνο του προβλήματος, καθώς οι προβλέψεις για 120% χρέους στο ΑΕΠ μέχρι το 2020 και στο 100% αργότερα με ταυτόχρονα πλεονάσματα 4-5% το χρόνο δεν είναι ρεαλιστικές. «Είναι αυτή η καλύτερη συμφωνία; Αμφιβάλλω. Πρέπει να διαχειριστείτε τον κυκλώνα σύμφωνα με τις δικές σας ανάγκες». Ο κ. Κραλ θεωρεί ότι χρειάζεται μια διαφορετική προσέγγιση σε ό,τι αφορά στο χρέος και πρότεινε ως τέτοια το πρότζεκτ «Eureca». Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ιδιωτικοποίησης το οποίο προβλέπει τη δημιουργία μιας εταιρείας holding η οποία θα διαχειρίζεται το σύνολο ή μέρος της αξίας των περιουσιακών στοιχείων της Ελλάδας, που αποτιμάται στα 125 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 65 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή των χρεών προς χώρες - μέλη της Ε.Ε. και προς την ΕΚΤ και τα υπόλοιπα θα χρησιμοποιηθούν για την παροχή δανείου προς το EFSF και στη συνέχεια ο θεσμός θα αγοράσει ομόλογα. Δηλαδή αυτή η εταιρεία holding θα λειτουργήσει ως μεσολαβητής μεταξύ της Ελλάδας και των ευρωπαϊκών αγορών. Έτσι θα υπάρξει μόχλευση της περιουσίας της Ελλάδας, η οποία μειώνει τον κίνδυνο και για τις δύο πλευρές, αν τα περιουσιακά στοιχεία χρησιμοποιηθούν με σωστό τρόπο. Ο κ. Κραλ διευκρίνισε ότι με τον τρόπο αυτό δεν πραγματοποιείται πώληση των περιουσιακών στοιχείων, αλλά δημιουργείται μια δεξαμενή από αυτά, η οποία μετατρέπεται σε εταιρεία holding με συμβόλαιο διαχείρισής της από τους Ευρωπαίους, αλλά η κυριότητά τους παραμένει στην Ελλάδα. Ο κ. Κραλ προσέθεσε ότι το «Eureca» θα μπορούσε να συνδυαστεί και με ένα «κούρεμα» πολύ μικρότερο από την υπάρχουσα συμφωνία, περίπου δηλαδή ίσο με τη συμφωνία που πραγματοποιήθηκε στα μέσα Ιουλίου, γύρω στο 20%. Ο συνδυασμός αυτού του μικρού «κουρέματος» με το «Eureca» μπορεί να οδηγήσει το χρέος σύντομα στο 80% του ΑΕΠ. «Όσο καθυστερούμε τόσο πιο δύσκολο θα είναι να φτάσουμε αυτόν τον στόχο. Μέσω του προγράμματος θα έρθουν επενδύσεις με πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, οι οποίες θα συμβάλλουν σε μακροχρόνια ανάπτυξη, της τάξης του 2,5% για πολλά χρόνια. Τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία σήμερα δεν αποδίδουν αυτά που θα έπρεπε, καθώς δεν χρησιμοποιούνται παραγωγικά, το οποίο, αν συμβεί, θα αποφέρει ένα ποσό της τάξης των 15-20 δισ. ευρώ ετησίως, ικανό για αποπληρωμή του ελληνικού χρέους». Σύμφωνα με τον κ. Κραλ, αν η Ελλάδα εφαρμόσει το «Eureca» θα έχει συνοπτικά τα εξής οφέλη:

~ Βγαίνει από την παγίδα του χρέους ~ Περιορίζει τα σπρεντ των cds ~ Πετυχαίνει αξιολόγηση Α ~ Βγαίνει πιο γρήγορα στις αγορές ~ Πετυχαίνει ανάπτυξη ~ Μειώνει τον πιστωτικό κίνδυνο ~ Αυξάνει την αξιοπιστία της στην Ευρωζώνη ~ Βελτιώνει τα κίνητρα για περισσότερες μεταρρυθμίσεις ~ Αυξάνει τον όγκο των ιδιωτικοποιήσεων και κάνει χρήση όλων των μέσων μόχλευσης

~ Πετυχαίνει την εθελουσία συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα ~ Αποφεύγει τον κίνδυνο χρεωκοπίας ΧΡΗΜΑ 49

Χ αφιέρωμα ~ Βanking Money Conference 2011 ∼ PANEL Ι ∼

THE GREEK BANKING SECTOR AFTER THE CRISIS: A NEW MODEL?

Από αριστερά στην φωτογραφία οι ομιλητές: Mr. Nikos Myrtakis, Chairman, Association of Co-operative Banks of Greece, Mr. Andrea di Segni, Chief Operating Officer, Sodali, Dr. John E. Charalambakis, Chief Economist Black Summit Financial Group & Professor of Economics, University of Kentucky, Dr. Nikolaos Georgikopoulos, Research Felow at KEPE & Research Associate at NYU-Stern Business School, Moderator: Mr. Mark Johnson, Editor, Euromoney Conferences

Στην πρώτη θεματική ενότητα του συνεδρίου με τίτλο «The Greek Banking Sector After the Crisis: A New Model?», κατέθεσαν τις απόψεις τους οι κ.κ. Γιάννης Χαραλαμπάκης, Chief Economist BlackSummit Financial Group & Professor of Economics, University of Kentucky, Νικόλαος Γεωργικόπουλος Research Felow at KEPE & Research Associate, NYU-Stern Business School, Νικόλαος Μυρτάκης Chairman, Association of Co-operative Banks of Greece και Andrea di Segni, Chief Operating Officer της Sodali, με συντονιστή τον κ. Mark Johnson, Editor των Euromoney Conferences. Ο Γιάννης Χαραλαμπάκης, Chief Economist BlackSummit Financial Group & Professor of Economics, University of Kentucky, δήλωσε ότι «τα μέτρα που έχουν ψηφιστεί για την Ελλάδα βάζουν τη χώρα σε ένα φαύλο κύκλο, από τον οποίο φαίνεται ότι δεν θα μπορέσει να εξέλθει». Ως λύση για την αποπληρωμή του χρέους πρότεινε τη «σεισάχθεια» για την αποπληρωμή του χρέους. «Αυτό σήμαινε πως η χώρα θα γλίτωνε περίπου 20 δισ. δολ. κάθε χρόνο και κάθε πληρωμή από το ελληνικό κράτος θα αφορούσε αποπληρωμή του κορμού του χρέους». Όπως δήλωσε, «αν η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου εφαρμοστεί, τότε θα χρειαστούν πολλά κεφάλαια και μάλιστα όχι 30 δισ., αλλά τα διπλάσια. Επιπροσθέτως, αν στο επόμενο εξάμηνο δεν αντιστραφεί η δυσκολία που δημιούργησε η ύφεση στις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, το τραπεζικό σύστημα θα αντιμετωπίσει σημαντικά προβλήματα». Επίσης πρόσθεσε ότι «πρέπει να υπάρξει μια κρατική εγγύηση ή μια τράπεζα που θα επιδοτείται από το κράτος». «Πρέπει να δημιουργήσουμε ευκαιρίες για τις ξένες τράπεζες να συμμετέχουν ως μέτοχοι στις ελληνικές και αυτό θα ευνοούσε την εμπιστοσύνη στον τραπεζικό τομέα», τόνισε. Από την πλευρά του, ο κ. Νικόλαος Γεωργικόπουλος, Research Felow at KEPE & Research Associate, NYU-Stern Business School, αναφέρθηκε στις αλλαγές που σημειώνονται στο τραπεζικό σύστημα δεδομένου του ότι πριν από λίγους μήνες υπήρχε για τις τράπεζες ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα, βάσει του οποίου πραγματοποιήθηκε ο υπολογισμός των αναγκαίων κεφαλαίων. Τώρα υφίσταται νέο πρόγραμμα, για το οποίο δεν έχουν γίνει γνωστές οι λεπτομέρειες εφαρμογής του και που απαιτεί περισσότερα κεφάλαια προκειμένου να αντισταθμιστεί το «κούρεμα» 50%. 50 Noέμβριος 2011

«Τους επόμενους μήνες», όπως δήλωσε, «θα δούμε μεγάλες εξαγορές, θα υπάρξουν τράπεζες που θα απευθυνθούν στο HFCF». Εξέφρασε την πεποίθηση ότι «το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν χρειάζεται παραπάνω από πέντε τράπεζες και σε αυτό θα οδηγηθούμε. Μελετώντας τα τραπεζικά στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, βλέπουμε ότι αν είχαμε προβεί στη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων ένα χρόνο νωρίτερα, σήμερα θα είχαμε ένα υγιέστερο τραπεζικό σύστημα». Όσον αφορά στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ως προς την έλλειψη ρευστότητας, ανέφερε ότι ήδη έχει ανακοινωθεί η σύσταση Τράπεζας Ανάπτυξης. Η ίδρυσή της θα είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή για το τραπεζικό σύστημα, για να γίνει όμως αυτό, θα πρέπει να υπάρξει πολιτική δέσμευση ότι θα εφαρμοστούν όλα όσα έχουν συμφωνηθεί για να διασφαλιστεί η σταθερότητα. Εν συνεχεία, ο κ. Νικόλαος Μυρτάκης Chairman, Association of Cooperative Banks of Greece, ανέφερε ότι «η ανακοίνωση του δημοψηφίσματος είχε ως επίπτωση να δημιουργηθούν παρενέργειες στην οικονομία και το τραπεζικό σύστημα». Επεσήμανε ότι «οι συνεταιριστικές τράπεζες έχουν ποσοστό 2% στην τραπεζική αγορά. Σε περιοχές μάλιστα όπως η Κρήτη, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 20%, γεγονός που αναδεικνύει τη σημασία για τη λειτουργία τους στην περιφέρεια. Η συμφωνία της ελληνικής κυβέρνησης επηρεάζει έμμεσα και όχι άμεσα τις συνεταιριστικές, λόγω της μειωμένης ρευστότητας αλλά και της αύξησης του κόστους χρήματος. Γενικά οι Συνεταιριστικές Ασφαλιστικές συμμετέχουν ελάχιστα από το 2008 έως τώρα στα μέτρα ρευστότητας, ο ρυθμός καταθέσεων είναι θετικός και έχουν αύξηση κεφαλαίου 3%. Ο τομέας αντέχει, σίγουρα όμως προβληματίζουν οι έμμεσες επιπτώσεις». Ο κ. Andrea di Segni, Chief Operating Officer της Sodali, ανέφερε από την πλευρά του ότι «υπάρχει σκεπτικισμός σχετικά με την Ευρωζώνη και αυτό οφείλεται στο ότι δεν υπάρχει μια ενιαία ιδέα για το πώς διαχειριζόμαστε την Ευρωζώνη, που ως έννοια εκτείνεται πέρα από την ύπαρξη του κοινού νομίσματος. Το δημοψήφισμα επομένως είναι μια φυσική εξέλιξη της κατάστασης αυτής. Θα υπάρξουν αυξήσεις κεφαλαίου και αναδιαρθρώσεις, αλλά σημαντικό ζήτημα είναι η δυσαρμονία σχετικά με το τι σκέφτεται η οικονομική κοινότητα για την Ελλάδα».

Εξέφρασε την αισιοδοξία τους ως προς το μέλλον, δηλώνοντας ότι «στα επόμενα 2-3 χρόνια οι ελληνικές τράπεζες θα έχουν καταφέρει να απομονώσουν τα υγιή από τα μη υγιή στοιχεία». Όσον αφορά την κρατικοποίηση των τραπεζών, είπε ότι «μέσα στα επόμενα χρόνια θα προκύψουν από μεγάλες συγχωνεύσεις δύο με

τρεις πρωταθλήτριες τράπεζες στην αγορά». Αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στην εμπιστοσύνη προς το τραπεζικό σύστημα, εξέφρασε την άποψη ότι πρέπει οι τράπεζες να επικεντρωθούν σε ζητήματα διαύγειας, επικοινωνίας, να ανακοινώνουν τα business plan και να δημιουργήσουν αξία για τους επενδυτές».

∼ PANEL IΙ ∼

FINANCE, NEW PRODUCTS AND SERVICES: NEW STRATEGIES TO COMBAT THE CRISIS

Από αριστερά στην φωτογραφία οι ομιλητές: Mr. Triantafyllos Lyssimachou, General Manager of Insurance Business, Piraeus Bank, Mr. Michael Oratis, Chief Risk Officer, NBG, Mr. Georgios Papadimitriou, Advisory Services Leader in SouthEast Europe & Risk Management Services Leader in Central & SouthEast Europe, Ernst & Young, Mr. Jean Louis Tourne, CEO, Piraeus Wealth Management, Moderator: Mr. Dimitris Kontogiannis, Journalist, Eleftherotypia Newspaper

Στη δεύτερη θεματική ενότητα του συνεδρίου, οι κ.κ. Τριαντάφυλλος Λυσιμάχου, General Manager of Insurance Business, Piraeus Bank, Μιχάλης Οράτης, Chief Risk Officer, NBG, Γεώργιος Παπαδημητρίου, Advisory Services Leader in SouthEast Europe & Risk Management Services Leader in Central & SouthEast Europe, Ernst & Young και Jean Louis Tourne, CEO, Piraeus Wealth Management, με συντονιστή τον κ. Δημήτρη Κοντογιάννη, δημοσιογράφο στην «Ελευθεροτυπία», συζήτησαν τη θεματική ενότητα «Finance, New Products and Services: New Strategies to combat the crisis». O κ. Jean Louis Tourne, CEO, Piraeus Wealth Management, κατά την τοποθέτησή του στο πάνελ, ανέφερε ότι «οι προοπτικές για το wealth management είναι θετικές. Είναι προτιμότερο κανείς να έχει αυτή την περίοδο τα χρήματά του στην Ελλάδα παρά στο εξωτερικό. Αυτό που κάνουμε σήμερα είναι να έχουμε προϊόντα τα οποία διαχειριζόμαστε διαφορετικά. Επίσης έχουμε αλλάξει και τις υπηρεσίες μας. Υπάρχουν επενδυτικοί τρόποι που καθιστούν τον πλούτο στην Ελλάδα ασφαλή». Επεσήμανε ότι «πριν από τρία χρόνια υπήρχε μια προτίμηση στα hedge funds, σε λιγότερο κερδοσκοπικά προϊόντα, ενώ τώρα η ζήτηση προσανατολίζεται σε συγκεκριμένες υπηρεσίες». Όσον αφορά στη σύγκριση με άλλες χώρες, ανέφερε ότι «οι διαφορές είναι τεράστιες, καθώς κάθε χώρα έχει εξατομικευμένα χαρακτηριστικά. Το προφίλ του Έλληνα καταναλωτή έχει μεταβληθεί τα τελευταία τρία χρόνια. Στην αρχή οι Έλληνες επέλεγαν ομόλογα της Ε.Κ.Τ., τώρα στρέφονται σε άλλα προϊόντα, όπως αμοιβαία κεφάλαια, ETF κ.ά.». Σχετικά με την επίδραση που μπορεί να έχει το PSI στη συμφωνία μεταξύ Eurobank και Alpha Bank, η προσωπική του άποψη είναι ότι «και οι δύο αναγνώρισαν τις απώλειες από το PSI, ενώ μεγάλη σημασία έχει η αποτίμηση των δύο τραπεζών που θα συγχωνευθούν. Μπορούμε να πούμε ότι θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στην αξιολόγηση των

τραπεζών, καθώς θα προκύψουν νέες κεφαλαιακές ανάγκες που είναι άγνωστο ποιος θα τις καλύψει. Η αξιολόγηση των τραπεζών δεν είναι ίδια και οι Γενικές Συνελεύσεις δεν έχουν επικυρώσει αυτή τη συγχώνευση». Στη δική του παρέμβαση ο κ. Τριαντάφυλλος Λυσιμάχου, General Manager of Insurance Business, Piraeus Bank, αναφέρθηκε στο μέλλον των τραπεζών, δηλώνοντας ότι «οι τραπεζικές εγγυήσεις είναι μια σχετικά καινούρια δραστηριότητα και μετά από αυτή την περίοδο αποδείχτηκε πετυχημένη». Δήλωσε αισιόδοξος για το μέλλον, καθώς όπως είπε «θα υπάρξει ανάπτυξη, γιατί οι καταναλωτές εμπιστεύονται το τραπεζικό σύστημα, αλλά και γιατί τα προϊόντα του είναι εύληπτα», ενώ πρόσθεσε ότι «η μείωση της παραγωγής οφείλεται στο ότι οι τράπεζες δεν προωθούν τα single premium». Σε ερώτηση σχετικά με τον ανταγωνισμό μεταξύ τραπεζών και ασφαλιστικών εταιρειών, είπε πως «στο παρελθόν ήταν δριμύτατος και αυτό οφείλεται και στην έλλειψη του απαραίτητου νομικού πλαισίου. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια θα μπορούσαμε να τον χαρακτηρίσουμε ως περισσότερο αγνό. Κι αυτό γιατί οι τράπεζες έχουν δημιουργήσει ένα κομμάτι στην «πίτα» της αγοράς που πριν δεν υπήρχε καν και αφορά στις καλύψεις νέων δανειοληπτών. Όλες οι χώρες που έχουν bancassurance θα αντιμετωπίσουν ανταγωνιστικές καταστάσεις και θα προσπαθήσουν να δημιουργήσουν, στο πλαίσιο αυτό, νέα ελκυστικά προϊόντα». Πρόσθεσε ότι «πριν από 30 χρόνια, το ποσοστό του όγκου των premium σε σχέση με το ΑΕΠ στην Ελλάδα ήταν στο 2% και στην Πορτογαλία στο 1,7%. Σήμερα στην Ελλάδα είναι περίπου στο 2,1% και στην Πορτογαλία είναι στο 5%. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 8%. Αυτό συμβαίνει λόγω έλλειψης ασφαλιστικής συνείδησης στη χώρα μας, αλλά και λόγω της εμπιστοσύνης στα ταμεία κοινωνικής ΧΡΗΜΑ 51

Χ αφιέρωμα ~ Βanking Money Conference 2011 ασφάλισης, καθώς και λόγω των επενδύσεων που δεν ήταν οι αναμενόμενες για την ανάπτυξη της ασφαλιστικής αγοράς. Σήμερα υπάρχει ανάγκη για ένα νέο προϊόν για τη στήριξη των συντάξεων». Όσον αφορά στις φορολογικές διαφορές, τόνισε ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα, καθώς το «βασικό επιχείρημα σε μια ασφάλιση είναι ότι η τεχνική απόδοση είναι σταθερή στο 2,5-3% και ότι το συμβόλαιο πληρώνεται κάθε χρόνο. Αυτή είναι και η διαφορά με τα τραπεζικά προϊόντα». Τέλος ανέφερε ότι «το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο της Solvency II, αλλά και η ανάθεση της εποπτείας στην ΤτΕ θα αλλάξουν το τοπίο στην ασφαλιστική αγορά, θα δώσουν νέα ώθηση στον κλάδο, θα συνεισφέρουν στην εμπιστοσύνη του καταναλωτικού κοινού και τη βελτίωση των υπηρεσιών». Ο κ. Γεώργιος Παπαδημητρίου, Advisory Services Leader in SouthEast Europe & Risk Management Services Leader in Central & SouthEast Europe της Ernst & Young, από την πλευρά του, είπε ότι «το κούρεμα των ομολόγων θα έχει επιπτώσεις στην εθνικοποίηση κάποιων τραπεζών. Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα ταμείο, ενώ είναι ενθαρρυντικό το ότι υπάρχει ένα κεφάλαιο 30 δισ. ευρώ». Εκτίμησε ότι πολλές τράπεζες, λόγω της αυξημένης ανάγκης κεφαλαίων, θα στραφούν στο EFSF. Ανέφερε ότι ο δείκτης της ανεργίας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, υπάρχουν όμως και άλλες δύο παράμετροι: ~ Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, που οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων όπως η φορολογία κ.λπ. ~ Τα μέτρα λιτότητας είναι καινούρια, επομένως κανείς δεν μπορεί να

κάνει πρόβλεψη για τον αντίκτυπο που θα έχουν. Όσον αφορά στη στρατηγική που θα ακολουθηθεί σε σχέση με τις θυγατρικές εταιρείες των τραπεζών και την πιθανότητα κάποιες να πουληθούν, δήλωσε πως «πολλές θυγατρικές στα Βαλκάνια έχουν υψηλά δάνεια που θα πρέπει να βοηθηθούν από τη μητρική στην Ελλάδα. Αυτή η ανάγκη, με δεδομένη την πίεση που ήδη υφίσταται, καθιστά την κατάσταση δυσκολότερη και ταυτόχρονα χάνεται το πλεονέκτημα διαφοροποίησης στο εξωτερικό». Στη συνέχεια ο κ. Μιχάλης Οράτης, Chief Risk Officer της NBG, όσον αφορά την τάση στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έως το 2014, επεσήμανε το συσχετισμό που υφίσταται μεταξύ του δείκτη NPL και της ανεργίας, καθώς όπως παρατήρησε: ~ Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ακολουθούν το δείκτη ανεργίας με διαφορά έξι μηνών ~ Το αποτέλεσμα σε καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες είναι τριπλό για υποθήκες. Όπως τόνισε, «αν η ανεργία αυξηθεί κατά 3%, τότε θα έχουμε κατά 0,5% αύξηση στα NPL». Πρόσθεσε ότι «μόνο αν η χώρα έχει πρόσβαση στις αγορές, επιστραφούν τα χρήματα από την Ελβετία και εξισορροπηθούν οι καταστάσεις, μπορούμε να μιλάμε για ώθηση της κατάστασης». Σε ερώτηση για την απομόχλευση των ελληνικών δανείων είπε πως «κανείς δεν πρόκειται να αγοράσει τα προβληματικά δάνεια, είτε λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος είτε λόγω των νομικών περιορισμών που ισχύουν στα καταναλωτικά δάνεια. Ακόμα κι αν γινόταν η απομόχλευση των «καλύτερων» δανείων, οι τράπεζες θα έμεναν με τα δάνεια χαμηλής ποιότητας».

∼ PANEL IIΙ ∼

PROVIDING FINANCE TO THE GREEK ECONOMY

Από αριστερά στην φωτογραφία οι ομιλητές: Dr. Anastasios Alexandridis, Executive Vice President, Greek International Business Association, Mr. Perikles Konstantinides, Counsel to the Chairman, Attica Finance, Mr. Vassilis Korkidis, President, National Confederation of Hellenic Commerce, Moderator: Ms Ada Seimanidi, Journalist, «Hrima» Magazine

Στο πλαίσιο της συζήτησης στο τρίτο πάνελ, ο κ. Κορκίδης χαρακτήρισε τη συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου ως το «μη χείρον βέλτιστον» για να μη χαρακτηριστεί το «κούρεμα» ως πιστωτικό γεγονός και να μπορέσει η αγορά να συνεχίσει να λειτουργεί. Η «επόμενη μέρα» θα βρει, σύμφωνα με τον κ. Κορκίδη, τα νοικοκυριά να ζουν χωρίς δανεικά και τις επιχειρήσεις να πρέπει να δραστηριοποιούνται με μειωμένη χρηματοδότηση. Ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή ο συνολικός δανεισμός των επιχειρήσεων φτάνει στα 137 δισ. ευρώ και των νοικοκυριών στα 119 δισ. ευρώ. Ακόμα και οι 52 Noέμβριος 2011

συνεπείς επιχειρήσεις έχουν υποστεί μειώσεις τραπεζικών προϊόντων, γεγονός το οποίο «κουρεύει» τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες. «Οι τράπεζες έχουν κερδίσει αρκετά. Κάποια πρέπει να τα μοιραστούν με την πραγματική οικονομία», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Κορκίδης. Ο ίδιος στάθηκε και στο ξεκλείδωμα των 14 δισ. ευρώ του ΕΣΠΑ, τα οποία όπως είπε χαρακτηριστικά «είναι πολλά για να μένουν αναξιοποίητα». Το ΕΣΠΑ σχεδιάστηκε το 2004, δηλαδή σε μια περίοδο που τα οικονομικά δεδομένα ήταν πολύ διαφορετικά από τα σημερινά, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις σήμερα να μην έχουν τις

προϋποθέσεις που απαιτούνται για χρηματοδότηση. Ενδεικτικό της υστέρησης στη χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ είναι το ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν 70 εκατ. ευρώ στα ελληνικά κρατικά ταμεία που το αφορούν και οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν μπορούν να τα εισπράξουν επειδή δεν έχουν λάβει φορολογική ενημερότητα. Ο κ. Κορκίδης προτείνει να αλλάξουν οι προϋποθέσεις ένταξης των επιχειρήσεων στο ΕΣΠΑ και να γίνουν πιο ελαστικές, ενώ τόνισε ότι οι επιχειρήσεις έχουν άμεση ανάγκη για κεφάλαια κίνησης, επιδότηση επιτοκίου και εγγυητικές από τράπεζες. Για την ανάπτυξη και τις επενδύσεις ο κ. Κορκίδης ανέφερε ότι «σήμερα αποτελούν θεωρητικές αναζητήσεις. Οι προβλέψεις δείχνουν βαθιά ύφεση έως το 2015, με την κατανάλωση και το ΑΕΠ να μειώνονται. Επενδύσεις δεν περιμένουμε, οπότε πρέπει να στηρίξουμε τις ελληνικές επιχειρήσεις να στραφούν προς τις εξαγωγές. Εμείς έχουμε δημιουργήσει τη “Γεωβάση”, με την οποία απεικονίζουμε γεωγραφικά την επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Επίσης είμαστε υπέρ της πάταξης του λαθρεμπορίου. Η παραοικονομία στη χώρα μας υπολογίζεται στα 59 δισ. και το παραεμπόριο στα 25 δισ. ευρώ». Ο κ. Αλεξανδρίδης, από την πλευρά του, είπε ότι «αυτή τη στιγμή ζούμε ένα πολυσύνθετο πρόβλημα λόγω των δίδυμων ελλειμμάτων. Οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις “χτυπιούνται” από την έλλειψη αξιοπιστίας της χώρας συνολικά». Για το αν τα ελληνικά προϊόντα θεωρούνται αξιόπιστα στο εξωτερικό, απάντησε ότι «στο πρώτο επτάμηνο του 2011 οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 14%», ενώ ως «πηγή» για τη λύση στο πρόβλημα ρευστότητας ανέφερε τις δράσεις του ΕΣΠΑ. Ο κ. Αλεξανδρίδης τόνισε ότι μία από τις αιτίες των σημερινών προβλημάτων είναι ότι τα χρήματα που λάμβανε από την Ευρωπαϊκή Ένωση τα χρησιμοποιούσε κατά 80% για τη δημιουργία υποδομών και κατά 20% προς τις επιχειρήσεις για τη δημιουργία καινοτομίας. Σύμφωνα με τον ίδιο, η μικρή εσωτερική αγορά δεν θα αναπληρωθεί γρήγορα από εξαγωγές. Οι ελληνικές επιχειρήσεις θέλουν χρηματοδότηση, πληροφόρηση και ανθρώπινο δυναμικό. Ανέφερε ότι οι εξαγωγικές επιχειρήσεις είναι λίγες και είναι εκ των πραγμάτων ανταγωνιστικές σε παγκόσμιο επίπεδο. Για τις ελληνικές επιχειρήσεις που δεν δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή στο εξωτερικό, αλλά επιθυμούν να το πράξουν, τόνισε ότι ο

πιο εύκολος τρόπος για να το πετύχουν είναι να συνάψουν συνεργασία με μια εξαγωγική επιχείρηση. Για την επιστροφή στην ανάπτυξη, ο κ. Αλεξανδρίδης είπε ότι προτεραιότητα θα πρέπει να είναι το ξεκαθάρισμα του τοπίου στον τραπεζικό τομέα με παράλληλη εκμετάλλευση των δράσεων του ΕΣΠΑ. Επίσης μεγάλο πρόβλημα ρευστότητας δημιουργεί και η καθυστέρηση στην επιστροφή του ΦΠΑ από το κράτος προς τις επιχειρήσεις. Ο κ. Κωνσταντινίδης αναφέρθηκε στη δραστηριότητα της εταιρείας που εκπροσωπεί, λέγοντας «εμείς είμαστε brokers, κάνουμε investment banking και είμαστε ιδιαίτερα ενεργοί σε δήμους και περιφέρειες». Για την πιστωτική κρίση τόνισε ότι θα λυθεί όταν εκλείψει η αβεβαιότητα. Η Ελλάδα σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντινίδη βρίσκεται σε μία μη μετρήσιμη χαοτική κατάσταση σε ό,τι αφορά στην αποτίμηση ρίσκου. Αυτό έχει οδηγήσει τις τράπεζες στο να μην δανείζουν, επειδή δεν έχουν ρευστό, καθώς δεν μπορούν να εκδώσουν ομόλογα. «Εμείς δουλεύουμε σε πρότζεκτ με βιομηχανικές εταιρείες μεσαίου μεγέθους, που έχουν ως χαρακτηριστικά τους την καινοτομία και τον μηχανολογικά σύγχρονο εξοπλισμό. Μάλιστα αυτές οι εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να κάνουν επενδύσεις, καθώς δεν μπορούν να καλύψουν με την παραγωγή τους τις ανάγκες ζήτησης που προέρχονται από το εξωτερικό». Ο κ. Κωνσταντινίδης αναφέρθηκε και στον πολυεπαγγελματισμό που υπάρχει στην Ελλάδα, ο οποίος δημιουργεί πρόβλημα ανταγωνιστικότητας στην ελληνική οικονομία. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «έχουμε στην Ελλάδα 7.000 ξενοδοχειακές εταιρείες, που στην πλειοψηφία τους αποτελούνται από ένα ξενοδοχείο. Επίσης έχουμε 5.000 τεχνικά γραφεία. Αν συνεχιστεί η λογική ο καθένας να έχει το δικό του μαγαζί, είναι μαθηματικά βέβαιο ότι σε 10 χρόνια από τώρα θα βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο. Για παράδειγμα, δεν γίνεται η Ελλάδα να μην έχει μια ανταγωνιστική εταιρεία παγκοσμίως στην πώληση ελαιολάδου. Η χώρα μας έχει γεμίσει με μη ανταγωνιστικές μονάδες και η τάση αυτή επιδεινώνεται αντί να βελτιώνεται». To συνέδριο πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (E.E.T.), της Ένωσης Εισηγμένων Εταιρειών (ΕΝ.ΕΙΣ.ΕΤ) και της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών (Ε.Θ.Ε). και με την υποστήριξη των:

Silver sponsor

NATIONAL BANK OF GREECE

Corporate Participation

Academic Partner

Communication Partner

Supporter

Communication Sponsors

ασφαλίζομαι ΧΡΗΜΑ 53

~ αφιέρωμα

ASSET & WEALTH MANAGEMENT

ΣΤΡΟΦΗ ΣΕ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΕΛΑΧΙΣΤΟΥ Ή ΜΗΔΕΝΙΚΟΥ ΡΙΣΚΟΥ

Οι διαχειριστές περιουσίας ανά τον κόσμο βρίσκονται αυτήν την περίοδο σε πολύ δύσκολη θέση, καθώς καλούνται να δραστηριοποιηθούν σε ένα περιβάλλον έντονης οικονομικής αστάθειας, το οποίο συνεχώς επιδεινώνεται με την κρίση χρέους στον ευρωπαϊκό χώρο

54 Νοέμβριος 2011

ι συνθήκες της αυξημένης μεταβλητότητας στις αγορές δημιουργούν επιπλέον κίνδυνο για τους επενδυτές, ενώ επιλογές που μέχρι πρόσφατα σήμαιναν ελάχιστο ρίσκο, όπως για παράδειγμα τα κρατικά ομόλογα, έχουν διαφοροποιηθεί σημαντικά. Σε όλο αυτό το σκηνικό έρχονται να προστεθούν και οι αυξημένοι παράγοντες γεωπολιτικών κινδύνων (γεγονότα στις χώρες της Β. Αφρικής) και οι επενδυτές προσπαθούν να καταλήξουν στη διαμόρφωση ενός χαρτοφυλακίου που – πρώτα απ’ όλα - θα ταιριάζει με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τις προτιμήσεις και τις ανάγκες του καθενός και θα έχει ως στόχο να μεγιστοποιήσει τις αποδόσεις με δεδομένο το επίπεδο ρίσκου που καθένας επιθυμεί. Όσοι επιθυμούσαν να κρατήσουν ένα μεγαλύτερο επίπεδο ρίσκου στα χαρτοφυλάκια των επενδύσεών τους, τα τελευταία 2-3 χρόνια έχουν δώσει πολλές δυνατότητες κι ευκαιρίες τοποθετήσεων στις αγορές μετοχών, εμπορευμάτων, συναλλάγματος και ομολόγων. Ανάλογα με τη χρονική στιγμή των συναλλαγών, υπήρξαν περιπτώσεις όπου οι επενδυτές αποκόμισαν σημαντικά κέρδη, όπως βέβαια και περιπτώσεις με ζημιές. Όμως, όπως έχουμε διαπιστώσει στην πράξη, το μεγαλύτερο ποσοστό των επενδυτών, σε περίοδο κρίσεως και αβεβαιότητας, προτιμά τις επιλογές χαμηλού ή και μηδενικού κινδύνου. Στην κορυφή των προτιμήσεων αυτής της κατηγορίας είναι τα ομόλογα εκδοτών με υψηλή φερεγγυότητα, τα προϊόντα εγγυημένου κεφαλαίου, τα αμοιβαία κεφάλαια διαχείρισης διαθεσίμων και οι προθεσμιακές καταθέσεις. ΧΡΗΜΑ 55

Χ αφιέρωμα ~ Asset & Wealth Management ☛

ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ ΣΕ ΧΑΜΗΛΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΧΡΟΝΙΑ ΝΑ ΚΙΝΗΘΟΥΝ ΑΝΟΔΙΚΑ, Η ΠΡΟΤΙΜΗΣΗ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΜΕΧΡΙ ΤΗ ΛΗΞΗ ΕΝΟΣ ΟΜΟΛΟΓΟΥ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΠΕΡΑΣΕΙ ΤΑ 3 ΜΕ 4 ΕΤΗ

ΚΡΑΤΙΚΑ ΟΜΟΛΟΓΑ Τα ομόλογα εκδοτών με υψηλή φερεγγυότητα, κυρίως κρατικά ή διεθνών οργανισμών (όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων), αλλά και εταιρικά, είναι από τις πρώτες επιλογές. Παρέχουν την ασφάλεια που αναζητά ο επενδυτής και ένα εισόδημα με τη μορφή κουπονιού, το οποίο βέβαια δεν είναι υψηλό, αλλά – όπως ξέρουμε πλέον - η σχέση μεταξύ της απόδοσης και της ασφάλειας που παρέχει ένα επενδυτικό προϊόν είναι αντιστρόφως ανάλογη. Επίσης, η επιλογή του χρόνου λήξης των ομολόγων είναι σημαντική. Με τα επιτόκια των βασικών νομισμάτων σε χαμηλά επίπεδα και την πιθανότητα στα επόμενα χρόνια να κινηθούν ανοδικά, η προτίμηση στη διάρκεια μέχρι τη λήξη ενός ομολόγου δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 3 με 4 έτη. Αυτό θα ελαχιστοποιήσει την πιθανότητα απώλειας κεφαλαίου, σε περίπτωση που ρευστοποιηθεί το ομόλογο πριν από τη λήξη του σε τιμή χαμηλότερη από αυτήν στην οποία αποκτήθηκε, εφόσον είναι επίσης αντιστρόφως ανάλογη η σχέση επιτοκίων και τιμής ομολόγου. Ένας άλλος τρόπος να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα αυτή είναι η επιλογή ενός ομολόγου κυμαινόμενου επιτοκίου, το οποίο αναπροσαρμόζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα (συνήθως τρίμηνο ή εξάμηνο) το κουπόνι του, με βάση κάποιο συγκεκριμένο επιτόκιο αναφοράς, ακολουθώντας έτσι την πορεία της αγοράς και ελαχιστοποιώντας την επίδραση στην τιμή του ομολόγου. ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Τα προϊόντα εγγυημένου κεφαλαίου είναι μια άλλη κατηγορία επενδυτικών επιλογών που συγκεντρώνει μεγάλη προτίμηση. Τα σύνθετα αυτά προϊόντα συνδυάζουν την εγγύηση του κεφαλαίου στη λήξη τους, συνήθως στο 100%, αλλά μπορεί να είναι και σε χαμηλότερο επίπεδο, π.χ. στο 95% ή στο 90%, ανάλογα με τη διαμόρφωσή τους. Όπως και στην περίπτωση των ομολόγων: 1) έχει μεγάλη σημασία ο εκδότης τους, που πρέπει να είναι τραπεζικός οργανισμός υψηλής φερεγγυότητας και 2) στην περίπτωση που ρευστοποιηθούν πριν από τη λήξη τους, υπάρχει η πιθανότητα να έχουν τιμή χαμηλότερη ή και υψηλότερη από την τιμή κτήσης τους, άρα μπορεί να υπάρξει επιπλέον κέρδος ή ζημιά. Προσφέρουν σημαντική διαφοροποίηση στο χαρτοφυλάκιο επενδύσεων, δίνοντας τη δυνατότητα απόδοσης από μεγάλο αριθμό υποκείμενων τίτλων (επιτοκίων, μετοχών, νομισμάτων, εμπορευμάτων, δεικτών, κ.λπ.) με τον πλέον ασφαλή τρόπο και παρέχοντας εκ των προτέρων γνώση της σταθερής ή της δυνητικής απόδοσής τους. Επίσης, προσαρμόζονται με την άποψη και την ξεχωριστή ανάγκη κάθε επενδυτή, λαμβάνοντας πάντα υπόψη τις τρέχουσες, αλλά και τις αναμενόμενες 56 Νοέμβριος 2011

οικονομικές συνθήκες. Η διάρκεια που συγκεντρώνει τις προτιμήσεις είναι από 2 μέχρι 5 χρόνια και σε πολλές περιπτώσεις τέτοιων προϊόντων υπάρχει η δυνατότητα πρόωρης λήξης υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. ΤΑ Α/Κ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ Τα αμοιβαία κεφάλαια διαχείρισης διαθεσίμων αποτελούν άλλη μια επιλογή που παρέχει ασφάλεια στον επενδυτή, αφού οι τοποθετήσεις τους είναι σε υψηλής ποιότητας και εμπορευσιμότητας, αλλά και πολύ κοντινής λήξης (μικρότερης του έτους), τίτλους. Άλλο ένα πλεονέκτημα είναι ότι παρέχουν τη δυνατότητα ρευστοποίησης σε μία ή δύο εργάσιμες μέρες. Όπως γίνεται αντιληπτό από αυτά τα βασικά χαρακτηριστικά, η απόδοση που έχει αυτή η κατηγορία επενδύσεων είναι χαμηλή. Σύμφωνα με τους ειδικούς είναι πολύ σημαντικό να μπορεί κάποιος να διακρίνει όλα αυτά τα στοιχεία στην αναλυτική παρουσίαση ενός αμοιβαίου διαχείρισης διαθεσίμων, μέσα από το ενημερωτικό του φυλλάδιο. Για παράδειγμα, ένα αμοιβαίο που μπορεί να εμφανίζει υψηλότερη απόδοση από το μέσο όρο της συγκεκριμένης κατηγορίας, αλλά σε μια προσεκτική εξέταση της σύνθεσής του προκύπτει ότι έχει ένα 10% από το ενεργητικό του σε ομόλογα που λήγουν σε 2 χρόνια, σίγουρα δεν είναι διαχείρισης διαθεσίμων. Οι προθεσμιακές καταθέσεις είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς επιλογές σε περιόδους αβεβαιότητας. Πολλές επιλογές στη διάρκεια, από μία εβδομάδα μέχρι ένα έτος, και επιτόκια που κλιμακώνονται ανάλογα. Αν εξετάσουμε λίγο περισσότερο το θέμα των επιτοκίων, θα δούμε ότι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της κρίσης που ζούμε και ταυτόχρονα βασικό πρόβλημα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι κεντρικές τράπεζες, είναι η έλλειψη ρευστότητας και η δυσλειτουργία της διατραπεζικής αγοράς, η οποία ειδικά για τις τράπεζες κάποιων χωρών της Ευρωζώνης είναι σχεδόν κλειστή. Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι η έλλειψη ενός αγαθού (το χρήμα στην περίπτωσή μας), σε μια περίοδο αυξημένης ζήτησης, έχει ως αποτέλεσμα την άνοδο της τιμής του και η τιμή αυτή δεν είναι άλλη από το επιτόκιο. Όταν λοιπόν μια βασική πηγή άντλησης ρευστότητας για το τραπεζικό σύστημα μιας χώρας είναι οι ιδιώτες καταθέτες, τότε βλέπουμε τα επιτόκια των προθεσμιακών να ανεβαίνουν, ωφελώντας όσους ακολουθήσουν αυτήν την επιλογή. Το φαινόμενο αυτό δεν αφορά μόνο τη χώρα μας, αλλά έχει παρατηρηθεί και σε άλλα κράτη, όπως την Πορτογαλία και την Ισπανία, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 2 ετών. Σε αυτό το πλαίσιο επιλογών, επικεντρώνεται κυρίως το ενδιαφέρον των επενδυτών τα τελευταία 2-3 χρόνια. Βέβαια, για όσους επιθυμούν ακόμα περισσότερο τη διαφοροποίηση στις κατηγορίες επενδύσεων ή στον κίνδυνο που έχουν διάθεση να αναλάβουν, προκειμένου να επιτύχουν μεγαλύτερες αποδόσεις, το εύρος των επιλογών μεγαλώνει σημαντικά. Είναι βασικό στο σημείο αυτό να τονίσουμε το εξής: δεν υπάρχουν – γενικότερα - επενδυτικά προϊόντα «καλά» ή όχι. Όλα βασίζονται – ή πρέπει να βασίζονται - σε μια προσδοκία για τις εξελίξεις στις αγορές, να έχουν ξεκάθαρα χαρακτηριστικά και – το κυριότερο - να ταιριάζουν με τις ανάγκες και τις ιδιαίτερες προτιμήσεις κάθε επενδυτή. ΟΙ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Την τελευταία δεκαετία οι επενδύσεις στις αναδυόμενες αγορές αποτελούν μία από τις πιο ελκυστικές επιλογές, παγκοσμίως. Η ραγδαία ανάπτυξη των αναδυόμενων χωρών και των εταιρειών που

ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΑΓΟΡΑΣ Α/Κ ΑΝΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΗΝ 30/09/2011 A/A Α.Ε.Δ.Α.Κ.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

ΣΥΝ. Α/Κ

EUROBANK EFG Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΕΘΝΙΚΗ ASSET MANAGEMENT Α.Ε.Δ.Α.Κ. ALPHA ASSET MANAGEMENT Α.Ε.Δ.Α.Κ. Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Τ.Τ. ΕΛΤΑ Α.Ε.Δ.Α.Κ. MetLife Alico Α.Ε.Δ.Α.Κ. MARFIN GLOBAL ASSET MANAGEMENT Α.Ε.Δ.Α.Κ. HSBC (ΕΛΛΑΣ) Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΑΤΕ Α.Ε.Δ.Α.Κ. PROBANK Α.Ε.Δ.Α.Κ. AMUNDI ΕΛΛΑΣ Α.Ε.Δ.Α.Κ. ALPHA TRUST Α.Ε.Δ.Α.Κ. ALLIANZ Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ ASSET MANAGEMENT Α.Ε.Δ.Α.Κ. ING Α.Ε.Δ.Α.Κ. ATTICA WEALTH MANAGEMENT A.Ε.Δ.Α.Κ. MILLENNIUM Α.Ε.Δ.Α.Κ. T FUNDS Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΚΥΠΡΟΥ ASSET MANAGEMENT Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ ASSET MANAGEMENT Α.Ε.Δ.Α.Κ. INTERNATIONAL Α.Ε.Δ.Α.Κ. PROTON Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΣΥΝΟΛΑ

Ημερομηνία 18/01/2011

ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΣΕ EΥΡΩ ΤΗΝ 1/1/2011

ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΣΕ EΥΡΩ ΤΗΝ 30/09/2011

Δ% ΑΠΟ 1/1/2011

ΜΕΡΙΔΙΟ ΑΓΟΡΑΣ 1/1/2011

84 42

1.931.731.269,96 1.384.671.096,81

1.501.077.130,69 1.041.748.086,98

-22,29% -24,77%

24,10% 17,28%

25,25% 17,52%

1,15 0,24

27 2

1.325.384.397,06 819.443.757,04

933.140.023,66 635.773.453,53

-29,59% -22,41%

16,54% 10,22%

15,70% 10,69%

-0,84 0,47

7 20 14

267.741.785,09 287.354.302,22 235.171.969,34

270.516.880,63 232.230.427,20 197.708.912,88

1,04% -19,18% -15,93%

3,34% 3,59% 2,93%

4,55% 3,91% 3,33%

1,21 0,32 0,4

9 11 4 4 12 7 14

328.169.398,04 198.511.961,88 244.631.379,62 201.953.265,49 150.560.852,55 102.392.152,70 103.795.079,06

161.102.363,99 149.638.865,40 145.053.410,19 119.864.317,33 112.766.360,62 70.994.518,85 66.875.152,04

-50,91% -24,62% -40,71% -40,65% -25,10% -30,66% -35,57%

4,09% 2,48% 3,05% 2,52% 1,88% 1,28% 1,30%

2,71% 2,52% 2,44% 2,02% 1,90% 1,19% 1,12%

-1,38 0,04 -0,61 -0,5 0,02 -0,09 -0,18

3 8

97.537.951,60 65.845.333,85

62.214.538,44 54.947.237,61

-36,22% -16,55%

1,22% 0,82%

1,05% 0,92%

-0,17 0,1

9 4 9

83.437.263,98 41.376.891,54 59.210.203,07

50.759.311,54 37.925.371,12 37.214.425,25

-39,16% -8,34% -37,15%

1,04% 0,52% 0,74%

0,85% 0,64% 0,63%

-0,19 0,12 -0,11

44.550.397,16

35.921.682,42

-19,37%

0,56%

0,60%

0,04

6 4 310

30.991.092,18 10.053.276,52 8.014.515.076,76

21.603.768,79 6.034.883,52 5.945.111.122,68

-30,29% -39,97% -25,82%

0,39% 0,13% 100,00%

0,36% 0,10% 100,00%

-0,03 -0,03

ΣΧΟΛΙΑ Α.Ε.Δ.Α.Κ. MetLife Alico Α.Ε.Δ.Α.Κ.

ΜΕΡΙΔΙΟ ΜΕΤΑβΟΛΗ ΑΓΟΡΑΣ ΜΕΡΙΔΙΟΥ 30/09/2011 ΑΓΟΡΑΣ

Σχόλιο Αλλαγή επωνυμίας από ALICO Α.Ε.Δ.Α.Κ.

"Σημείωση: Από 1/1/2007 στο συνολικό ενεργητικό των Α.Ε.Δ.Α.Κ. καθώς και στις υφιστάμενες κατηγορίες, συμπεριλαμβάνονται τα Α/Κ που έχουν ιδρυθεί σε άλλες χώρες (π.χ. Λουξεμβούργο, Ιρλανδία) και τα οποία διαχειρίζονται ελληνικές Α.Ε.Δ.Α.Κ. Τα ενεργητικά που αναφέρονται αφορούν τη διάθεση στην Ελλάδα . Τα Α/Κ αυτά είναι ΟΣΕΚΑ κατά την έννοια της Οδηγίας 85/611/ΕΟΚ όπως ισχύει, υπάγονται στο νομικό και φορολογικό καθεστώς της χώρας καταγωγής τους, αδειοδοτούνται και εποπτεύονται από τις αρμόδιες αρχές της χώρας καταγωγής τους και διαθέτουν τα μερίδιά τους στην Ελλάδα με καθεστώς γνωστοποίησης στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς όπως ορίζει το άρθρο 35 του Ν. 3283/2004." TA ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΓΓΥΗΜΕΝΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΔΕΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ

δραστηριοποιούνται σε αυτές, σε συνδυασμό με τη σημαντική αύξηση των μέσων όρων στην πιστοληπτική διαβάθμισή τους από τους μεγαλύτερους οίκους αξιολόγησης έχουν δημιουργήσει ένα «επενδυτικό» περιβάλλον που προσελκύει ακόμα και τους πιο συντηρητικούς για να επενδύσουν. Ενδεικτικό αυτής της τάσης της παγκοσμιοποίησης είναι το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί νέες ορολογίες για την περιγραφή των μεγαλύτερων αναδυόμενων χωρών: το γνωστό σε πολλούς «BRIC», που ξεχωρίζει για τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία και την Κίνα, μαζί με το «BRICET» (BRIC + Ανατολική Ευρώπη και Τουρκία), BRICS (BRIC + Νότια Αφρική), NEXT ELEVEN (Μπαγ-

κλαντές, Αίγυπτος, Ινδονησία, Ιράν, Μεξικό, Νιγηρία, Πακιστάν, Φιλιππίνες, Νότια Κορέα, Τουρκία και Βιετνάμ) και CIVETS (Κολομβία, Ινδονησία , Βιετνάμ, Αίγυπτος, Τουρκία και Νότια Αφρική). Αυτές οι ομάδες χωρών δεν μοιράζονται κάποια κοινή ατζέντα, αλλά πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι διαδραματίζουν όλο και μεγαλύτερο ρόλο στην παγκόσμια οικονομία. Παρά την υψηλή μεταβλητότητα των αγορών τους και τους επενδυτικούς κινδύνους που ελλοχεύουν πίσω από μια τέτοια επένδυση, η συμμετοχή στην ανάπτυξη των αναδυόμενων οικονομιών πρέπει και είναι, κατά τη γνώμη στελεχών της αγοράς, ένα απαραίτητο συστατικό ενός σωστά δομημένου επενδυτικού χαρτοφυλακίου. Δεν ΧΡΗΜΑ 57

Χ αφιέρωμα ~ Asset & Wealth Management ☛

ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΠΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΕΙ ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗ. ΤΑ ΣΥΝΘΕΤΑ ΑΥΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΣΥΝΔΥΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΣΤΗ ΛΗΞΗ ΤΟΥΣ, ΣΥΝΗΘΩΣ ΣΤΟ 100%, ΑΛΛΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΣΕ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, Π.Χ. ΣΤΟ 95% Ή ΣΤΟ 90%, ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥΣ

υπάρχει αμφιβολία ότι οι αποδόσεις που μπορούν να επιτευχθούν από όσους επιλέξουν τη σωστή αγορά στη σωστή χρονική στιγμή θα είναι πολύ μεγάλες. Είναι εντυπωσιακό το ότι το 69% των ερωτηθέντων σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της Deloitte «Learning the lessons of overseas investments» δήλωσαν ότι πάνω από τις μισές επενδύσεις τους σε αυτές τις αναπτυσσόμενες αγορές τούς αποφέρουν - και συχνά ξεπερνούν - τα κέρδη που προσδοκούσαν. Οι περισσότεροι διαχειριστές κεφαλαίων πιστεύουν στην περαιτέρω ανάπτυξη των αναδυόμενων αγορών με βάση τα παρακάτω: ~ Τα δημοσιονομικά τους θεμελιώδη μεγέθη είναι, ως επί το πλείστον, υγιέστερα σε σχέση με τις ανεπτυγμένες αγορές (μικρότερο δημόσιο χρέος και έλλειμμα ως % του ΑΕΠ) και βαίνουν βελτιούμενα, ~ Ο κύκλος της δημοσιονομικής σύσφιξης (ανόδου επιτοκίων) δείχνει ότι πλησιάζει στο τέλος του, και ~ Οι οικονομίες αναπτύσσονται ταχύτερα χάρη στην εξωστρέφειά τους και στη διαρκώς ισχυροποιούμενη «μεσαία» τάξη. Σύμφωνα με τις εκθέσεις του οίκου Standard & Poor’s οι αναδυόμενες αγορές αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 50% της παγκόσμιας οικονομικής παραγωγής, αλλά μόνο το 13% της παγκόσμιας κεφαλαιοποίησης της αγοράς μετοχών. Αυτό είναι μια τεράστια ανισορροπία που ο οίκος θεωρεί ότι θα μειωθεί στη διάρκεια των επόμενων χρόνων. Στη διαχείριση χαρτοφυλακίου διακρίνονται δύο κυρίως τρόποι επένδυσης στις χρηματαγορές-κεφαλαιαγορές των αναδυομένων αγορών: Ο πρώτος είναι η απευθείας συμμετοχή (direct investment) στην τοπική αγορά, με επιλογές μετοχών ή ομολόγων συγκεκριμένων εταιρειών ή με έκθεση στα κρατικά ομόλογα στο τοπικό συνήθως νόμισμα ή στα κύρια νομίσματα επένδυσης (ευρώ, δολάριο κ.ά.). Ο τρόπος αυτός κρίνεται εξαιρετικά πολύπλοκος, με δεδομένο το ότι χρειάζεται οι ιδιώτες πελάτες να έχουν ιδιαίτερες γνώσεις για τη δημοσιονομική, αλλά και την πολιτική κατάσταση της χώρας στην οποία επενδύουν, αλλά βέβαια και την εις βάθος γνώση τού επιχειρηματικού γίγνεσθαι και των οικονομικών στοιχείων των εταιρειών και των κλάδων τους. 58 Νοέμβριος 2011

Αναφορά θα πρέπει να γίνει σε αυτό που ορίζεται στη διαχείριση χαρτοφυλακίου ως «κίνδυνος κράτους». Η πιθανή ύπαρξη πολιτικής ή οικονομικής αστάθειας στο κράτος της επένδυσης μπορεί να έχει δυσμενείς συνέπειες, που μπορούν να προκύψουν για τον ιδιώτη επενδυτή ακόμα και κατά την εκτέλεση των εντολών. Ένα άλλο, σημαντικό μειονέκτημα της απευθείας τοποθέτησης σε ορισμένες χώρες είναι η απουσία ουσιαστικών ελέγχων των εταιρειών (due diligence) υπό διαπραγμάτευση. Οι έλεγχοι αυτοί αποτελούν σήμερα μια επιτακτική ανάγκη, στο πλαίσιο της ανάλυσης των εταιρειών, αφού διευκολύνουν τους πελάτες να αποφύγουν τις άστοχες επενδύσεις σε εταιρείες με «κρυφούς κινδύνους» από την έλλειψη διαφάνειας. Εκτός όμως από την εις βάθος γνώση της εγχώριας αγοράς υπάρχουν και άλλοι πρακτικοί παράγοντες που καθιστούν την απευθείας πρόσβαση στις αναδυόμενες αγορές ιδιαίτερα δύσκολη, έως αδύνατη, όπως οι διαφορετικές ώρες λειτουργίας των χρηματιστηριακών αγορών, οι κανονισμοί της τοπικής κεφαλαιαγοράς, το φορολογικό καθεστώς για τους μη κατοίκους κ.ά. Ως παράδειγμα αναφέρουμε την αγορά του Βιετνάμ, όπου η διαπραγμάτευση λαμβάνει χώρα μόνο λίγες ώρες μέσα στην ημέρα και που, για μια απλή εκτέλεση εντολής αγοράς μετοχών, ο ιδιώτης επενδυτής υποχρεώνεται να τηρεί λογαριασμό με σημαντικό υπόλοιπο. Επίσης η κεφαλαιαγορά του Βιετνάμ έχει απαγορεύσει τις ανοικτές πωλήσεις μετοχών, καταργώντας τη στρατηγική του short selling. Γνωστό επίσης παράδειγμα αποτελεί το νόμισμα της Κίνας Remimbi. Λόγω των θεσμικών περιορισμών και ποσοστώσεων που έχουν τεθεί από τις κινεζικές αρχές, δυνατότητα απευθείας τοποθετήσεων έχει δοθεί μόνο σε περιορισμένο αριθμό θεσμικών επενδυτών, με αποτέλεσμα να είναι πρακτικά αδύνατο για τον ιδιώτη πελάτη να επενδύσει στην πιθανή άνοδο του κινεζικού νομίσματος. Ο δεύτερος, και πιο ενδεδειγμένος, τρόπος επένδυσης στις αναδυόμενες αγορές είναι όχι απευθείας σε μεμονωμένους τίτλους, αλλά μέσω της επιλογής κατάλληλων χρηματοοικονομικών μέσων-προϊόντων. Τα επενδυτικά εργαλεία που δίνουν πρόσβαση στις συγκεκριμένες αγορές, έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια και πλέον καλύπτουν και τις πιο εξειδικευμένες επενδυτικές επιδιώξεις. ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΙΜΑ ΑΜΟΙβΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (ETFs) Τα Exchange Traded Funds (ETFs) είναι διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια σχεδιασμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε να ακολουθούν την πορεία ενός δείκτη τόσο στην άνοδο όσο και στην πτώση. Οι συνολικές τοποθετήσεις σε ETFs, παγκοσμίως, υπολογίζεται ότι ανέρχονται σήμερα σε περισσότερα από 800 δισ. ευρώ. Tα ETFs θεωρούνται κατάλληλα για ιδιώτες – επενδυτές, με δεδομένα τα χαμηλά συναλλακτικά τους έξοδα, την υψηλή φορολογική αποτελεσματικότητα που παρουσιάζουν και την ευκολία με την οποία χρησιμοποιούνται για τη διάρθρωση ενός διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου. Ένα από τα πιο διαδεδομένα ETFs είναι το «FXI», το οποίο διαπραγματεύεται στη μετοχική αγορά της Αμερικής NYSE σε δολάρια και αποτελεί δυνητικό μέσο επένδυσης για τους επενδυτές που επιθυμούν να αποκτήσουν έκθεση στην αγορά της Κίνας, ακολουθώντας το δείκτη FTSE/XINHUA CHINA 25. Επίσης, όσοι πιστεύουν στη θετική προοπτική των μετοχικών αγορών, μπορούν να επενδύσουν στο μετοχικό δείκτη MSCI Emerging Markets μέσω του ETF «VWO» Vanguard MSCI Emerging Markets, το οποίο επενδύει σε ένα χαρτοφυλάκιο που πλήρως αντικατοπτρίζει το σύνολο των μετοχών που απαρτίζουν το δείκτη.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΛΩΝΙΣΤΙΩΤΗΣ ΑΝΑΛΥΤΗΣ ΑΓΟΡΩΝ DailyFX/FXCM

ΚΕΡΔΙΣΜEΝΟΣ ΤΟ 2011 Ο ΧΡΥΣOΣ

ΠΛΑΣΜΑΤΙΚH ΕΙΚOΝΑ ΔIΝΕΙ Η AΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑIΟΥ

Η χρονιά που ολοκληρώνεται σε λίγες μέρες είχε ως κύριο χαρακτηριστικό της τις αυξημένες διακυμάνσεις και την εξαιρετικά υψηλή μεταβλητότητα. Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι γενικά πάρα πολύ δύσκολο να υπάρξουν σημαντικές αποδόσεις. Η αγορά εμπορευμάτων μπορεί να δώσει χρήσιμες πληροφορίες και μέσα από αυτή την ανασκόπηση για το 2011 θα προσπαθήσουμε να δείξουμε τι ακριβώς δείχνουν οι κινήσεις των εμπορευμάτων και αν μπορούμε να περιμένουμε κάτι διαφορετικό το 2012. Ο δείκτης εμπορευμάτων, ο γνωστός CRB Reuters/Jefferies, από την αρχή της χρονιάς, κινείται στα ίδια επίπεδα, έχοντας όμως πολύ μεγάλες διακυμάνσεις. Ο δείκτης έχει απόλυτη θετική συσχέτιση με τις μετοχές (S&P 500), οι οποίες βρίσκονται επίσης στο ίδιο σημείο που βρίσκονταν στην αρχή της χρονιάς. Αυτό καταδεικνύει το μέγεθος της αβεβαιότητας που κρύβει το σημερινό περιβάλλον. Και οι δύο δείκτες δεν αναμένεται να ολοκληρώσουν τη χρονιά με σημαντικές διαφορές σε σχέση με τη μέχρι τώρα κίνηση που έχουν πραγματοποιήσει. Αναλύοντας ακόμα περισσότερο την αγορά εμπορευμάτων, διαπιστώνουμε ότι την καλύτερη απόδοση έχουν τα πολύτιμα μέταλλα και ακολουθούν τα ενεργειακά εμπορεύματα, που στην ουσία είναι το πετρέλαιο. Κάτι τέτοιο μάλλον δεν ξαφνιάζει. Η νομισματική κρίση έχει ευνοήσει το χρυσό, για τον οποίο ήταν μια χρονιά συνεχόμενων ανοδικών ρεκόρ. Μάλιστα, το πολύτιμο μέταλλο εκτιμάμε ότι θα καταφέρει να κλείσει τη χρονιά με κέρδη αρκετά κοντά στο 18%, αν όχι και υψηλότερα. ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΤΕΙ ΤΟ «ΡΑΛΙ» ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΥ Οι εκτιμήσεις των περισσότερων οίκων κάνουν λόγο και για νέα αύξηση του πολύτιμου μετάλλου το 2012. Πιστεύουν ότι ο χρυσός μπορεί να κλείσει ανοδικά για δωδέκατη συνεχόμενη χρονιά. Αυτό που θα πρέπει να τονίσουμε είναι ότι ο χρυσός έχει μπει στην τελευταία φάση της μακροπρόθεσμης ανοδικής αγοράς που διανύει, αλλά αυτή μπορεί να διαρκέσει σημαντικά ακόμα. Ένας ανοδικός κύκλος διαρκεί περίπου 15 χρόνια, ενώ για την ώρα δεν υπάρχουν ενδείξεις επενδυτικής μανίας για το χρυσό. Το γενικότερο οικονομικό περιβάλλον είναι ο άγνωστος της εξίσωσης που θα επηρεάσει το χρυσό. Μια μεγάλη πτώση θα μπορούσε να δημιουργήσει μόνο μια γενικευμένη άνοδο του δολαρίου. Αυτό θα μπορούσε να προκληθεί από την κατάρρευση της Ιταλίας, που θα έβαζε την Ευρώπη σε μια καταστροφική δίνη. Αυτό θα έσπρωχνε κεφάλαια στο δολάριο, πιέζοντας το χρυσό σε χαμηλότερα επίπεδα. Όσον αφορά τα μεγάλα hedge funds, αυτά συνεχίζουν να διατηρούν τις θέσεις τους, αν και σε γενικές γραμμές το τελευταίο χρονικό διάστημα υπάρχουν αυξημένες ρευστοποιήσεις.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο χαλκός, ο οποίος θεωρείται ότι αποτελεί έναν ιδανικό δείκτη πρόβλεψης των οικονομικών συνθηκών λόγω της ευρείας χρήσης του στη βιομηχανία. Η φετινή χρονιά οδήγησε το χαλκό σε χαμηλότερα επίπεδα και η εικόνα του για τους πρώτους μήνες του 2012 είναι απαισιόδοξη. Έχοντας αυτό ως ένα δείκτη αναφοράς, οι πρώτοι μήνες της νέας χρονιάς αναμένεται να είναι ιδιαίτερα δύσκολοι. Το πετρέλαιο είναι αυτό που έχει τη μεγαλύτερη μεταβλητότητα και κάνει τη διαδικασία πρόβλεψης των τιμών του σημαντικά δύσκολη. Παρά τις αυξημένες διακυμάνσεις, το πετρέλαιο παρέμεινε στα ίδια σχεδόν επίπεδα. Αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το εξής: το πετρέλαιο χρησιμοποιείται για να διαμορφώσει το κατάλληλο κλίμα στις αγορές. Έτσι μια παρατεταμένη άνοδος δημιουργεί συναίσθημα αισιοδοξίας και αυτό οδηγεί τις μετοχές υψηλότερα. Η διαδικασία αυτή, κυρίως, αποκρύπτει μια πραγματικότητα. Κάτι τέτοιο συνέβη και το Μάιο, όταν ο μαύρος χρυσός κατέρρευσε από τα 114 δολ. Τις τελευταίες εβδομάδες παρακολουθούμε και πάλι το μαύρο χρυσό να πλησιάζει τα 100 δολ. Η παγκόσμια οικονομία είναι ένα βήμα από την ύφεση, ενώ στην Ευρώπη τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα. Η άνοδος του πετρελαίου φαίνεται ότι επιχειρεί να κρύψει αυτή την εικόνα. Οι τρέχουσες τιμές αποτελούν πρόβλημα για την παγκόσμια οικονομία και αυτό θα φανεί στις επόμενες ανακοινώσεις βασικών οικονομικών στοιχείων. Τότε θα δοθεί και η αφορμή για το απότομο ξεφούσκωμα των τιμών, αν και μέχρι τότε δεν αποκλείεται να δούμε τιμές κοντά ή και πάνω από τα 100 δολ. ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΔΥΣΚΟΛΟ ΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΟΥ 2012 Όσον αφορά το 2012, τουλάχιστον το πρώτο εξάμηνο αναμένεται να είναι εξαιρετικά δύσκολο, με την παγκόσμια οικονομία να αντιμετωπίζει πολύ μεγάλα προβλήματα. Ακόμα η κρίση χρέους στην Ευρώπη αναμένεται να χειροτερέψει περισσότερο. Όλα αυτά είναι πιθανό να ευνοήσουν και πάλι το χρυσό, καθώς η απειλή του ευρώ θα είναι ορατή. Σημαντικός παράγοντας για την αγορά εμπορευμάτων είναι η Κίνα. Τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν ότι είναι πιθανό το τέλος του 2011 να βρει τα εμπορεύματα χαμηλότερα, μια τάση που θα συνεχιστεί και κατά τους πρώτους μήνες του επόμενου έτους. Η Κίνα είναι η χώρα που απορροφά το μεγαλύτερο μέρος των εμπορευμάτων και ήταν αυτή από την οποία είχε ξεκινήσει η μεγάλη πτώση των τιμών τους το Μάιο, λόγω διαδοχικών αυξήσεων των επιτοκίων. Οι προσπάθειες για μείωση των ρυθμών ανάπτυξης αναμένεται να συνεχιστούν. Η όποια αξιόπιστη ένδειξη χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής στην Κίνα θα οδηγούσε σε γενικευμένη άνοδο στις τιμές των εμπορευμάτων. ΧΡΗΜΑ 59

Χ αφιέρωμα ~ Asset & Wealth Management

~ΕΘΕ~ ΠΤΩΣΗ ΕΚΡΟΩΝ 34% ΣΤΟ ΤΡΙΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ Με σημαντική πτώση των εκροών κατά 34% στην αγορά των αμοιβαίων κεφαλαίων έναντι του προηγούμενου τριμήνου και με το συνολικό ύψος των υπό διαχείριση κεφαλαίων να περιορίζεται στα 9,62 δισ. ευρώ έκλεισε το τρίτο τρίμηνο του 2011. Κυρίαρχη αιτία της περαιτέρω απομείωσης των υπό διαχείριση κεφαλαίων συνιστά η έντονα αρνητική πορεία των αγορών τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό και η επακόλουθη σημαντική πτώση τιμών των αξιών. Όπως σχολίασε ο Πρόεδρος της Ένωσης κ. Ξενόφος «στο δυσμενές περιβάλλον που βιώνουμε, πρέπει κανείς να αναγνωρίσει ότι η ποικιλία στις επιλογές και η ποιότητα στο αποτέλεσμα, που οι θεσμικοί φορείς διαχείρισης περιουσίας με συνέπεια προσφέρουν, συνιστούν σοβαρές αντίρροπες δυνάμεις. Χαρακτηριστικά αναφέρω, ότι οι εκροές από τα αμοιβαία κεφάλαια διεθνούς προσανατολισμού περιορίστηκαν σε πολλές επιμέρους κατηγορίες σε ποσοστό κάτω του 1% του συνολικού ενεργητικού. Ενώ στην πλευρά των αποδόσεων, χαρακτηριστική είναι η ασφάλεια που παρείχαν στους μεριδιούχους των αμοιβαίων κεφαλαίων που επενδύουν στην Ελλάδα, αφού σε μέσο επίπεδο, περιόρισαν στο ήμισυ περίπου τις απώλειες των Ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου και των μετοχών εταιρειών του FTSE/ASE 20». Αναλυτικότερα: ~ Στην αγορά των αμοιβαίων κεφαλαίων το συνολικό ύψος των υπό διαχείριση κεφαλαίων διαμορφώθηκε στα 5,9 δισ. ευρώ έναντι 7,1 δισ. ευρώ τον Ιούνιο 2011. Στο μέτωπο των αποδόσεων αυτές διαμορφώθηκαν αρνητικές για το σύνολο σχεδόν των επιμέρους κατηγοριών με υπεραποδόσεις, ωστόσο έναντι των αντίστοιχων δεικτών αναφοράς. Χαρακτηριστική η περίπτωση των Μικτών και των Μετοχικών Α/Κ Ελλάδας όπου υπεραπόδωσαν με -21,42% και -37,98% αντίστοιχα έναντι απωλειών -50,4% του FTSE/ASE 20. ~ Οι Εταιρείες Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου έκλεισαν το τρίτο τρίμηνο του 2011 με υψηλό μεσοσταθμικό Discount -23%, συνολικό ενεργητικό 82,9 εκατ. ευρώ και μέση σταθμισμένη απόδοση από την αρχή του έτους -17,24%, έναντι των μεγαλύτερων απωλειών 50,39% που παρουσίασε κατά το ίδιο διάστημα ο FTSE/ASE 20 και -43,53% του Γενικού Δείκτη Τιμών του Χ.Α. ~ Οι 4 Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας εκτιμούν ότι το τρίτο τρίμηνο του 2011 δεν θα έχει μεγάλες αποκλίσεις από το προηγούμενο τρίμηνο με το σύνολο των επενδύσεών τους σε ακίνητα να ξεπερνάει τα 1.531 εκατ. ευρώ. ~ Τέλος, το σύνολο των υπό διαχείριση κεφαλαίων (Asset Management) των 5 ΑΕΠΕΥ μελών της Ε.Θ.Ε. και των 14 ΑΕΔΑΚ Διευρυμένου Σκοπού, ανήλθαν στις 30/09/2011 σε 2.056 εκατ. ευρώ.

60 Νοέμβριος 2011

~HsBC~ «BEsT OF 2» ΝEΑ ΚΑΤAΘΕΣΗ ΕΓΓΥΗΜEΝΟΥ ΚΕΦΑΛΑiΟΥ ΣΤΗ ΛHΞΗ H HSBC αναζητά συνεχώς νέες ευκαιρίες με επενδυτικές προοπτικές. Στη βάση αυτή και με δεδομένες τις διαρκείς εναλλαγές που φέρνουν την αγορά της Ευρώπης και της Αμερικής στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, δημιούργησε τη νέα Κατάθεση Εγγυημένου Κεφαλαίου στη λήξη «Best Of 2». Αναλυτικότερα, η απόδοση στη λήξη του συγκεκριμένου προϊόντος μπορεί να φτάσει το 35% και εξαρτάται από την πορεία δύο διαφορετικών καλαθιών. Το ένα περιέχει δέκα από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές εταιρείες και το άλλο δέκα από τις μεγαλύτερες αμερικανικές εταιρείες. Ο πελάτης λαμβάνει ως απόδοση την υψηλότερη θετική των δύο καλαθιών, με ελάχιστη συνολική εγγυημένη απόδοση 5%. Η διάρκεια του προϊόντος είναι 5 έτη, με ελάχιστο ποσό κατάθεσης 3.000 ευρώ ή δολάρια Η.Π.Α. και παρέχει 100% εγγύηση του αρχικού κεφαλαίου στη λήξη της κατάθεσης. Η προεγγραφή ξεκίνησε την 1η Νοεμβρίου του 2011 και θα ολοκληρωθεί στις 2 Δεκεμβρίου του 2011. Όπως δήλωσε ο κ. Απόστολος Παπαναγιώτου, Διευθυντής Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Προϊόντων HSBC Ελλάδος: «Σε ένα περιβάλλον διαρκούς μεταβολής, τόσο η ευρωπαϊκή όσο και η αμερικανική οικονομία προσπαθούν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Στις αγορές αυτού του κολοσσιαίου μεγέθους και με δεδομένα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιόδου αυτής, η HSBC αναγνώρισε επενδυτικές ευκαιρίες, τις οποίες αξιοποίησε μέσω της νέας Κατάθεσης Εγγυημένου Κεφαλαίου στη λήξη Best Of 2». Για οποιαδήποτε διευκρίνιση ή περαιτέρω πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να καλέσουν στην υπηρεσία τηλεφωνικής εξυπηρέτησης της HSBC: 801 117 17 17 ή 210 6962 100 για κλήσεις από κινητό. ~ To προϊόν διατίθεται με προμήθεια συμμετοχής και προσφέρεται σε περιορισμένη έκδοση. ~ Η απόδοση της κατάθεσης υπόκειται σε φορολογία (σήμερα 10%, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία). ~ Το παρόν έντυπο, σε καμμία περίπτωση, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως επενδυτική συμβουλή ή ως προτροπή για επένδυση. ~ Η κατάθεση καλύπτεται από το Financial Services Compensation Scheme του Ηνωμένου Βασιλείου, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του. Χ

Χ παρουσίαση

ΠΕΙΡΑΙΩΣ WEALTH MANAGEMENT

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ

ΝΕΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ακόμη και στα πολύ πρώτα βήματα κάποιου που επιθυμεί να ασχοληθεί με τις επενδύσεις, είναι βασικό γι’ αυτόν να εξοικειωθεί με ορισμένες από τις πιο θεμελιώδεις αρχές και, ειδικότερα, με την Κατανομή Επενδύσεων, τη Διαφοροποίηση και την Αναδιάρθρωση Χαρτοφυλακίου.

Η ΚατανομΗ ΕπΕνδΥσΕων πλευρά, η επιλογή επενδύσεων αποκλειστικά σε μετρητά μπορεί να είναι κατάλληλη για βραχυπρόθεσμους οικονομιΗ κατανομή επενδύσεων περιλαμβάνει τον επιμερισμό ενός κούς στόχους. επενδυτικού χαρτοφυλακίου μεταξύ διαφόρων κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων, όπως μετοχές, ομόλογα και μετρητά. Η διαδικασία προσδιορισμού του κατάλληλου μίγΗ σΥμΒολΗ τΗσ διαφοροποιΗσΗσ ματος των περιουσιακών στοιχείων είναι σε μεγάλο βαθμό Η πρακτική της διασποράς χρημάτων μεταξύ διαφορετικών εξατομικευμένη, ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα σε κάθε επενδύσεων, για την επαρκέστερη μείωση του κινδύνου, ✒ δεδομένο στάδιο της ζωής του Επενδυτή. Θα εξαρτηθεί, σε είναι γνωστή ως διαφοροποίηση. Ιστορικά, οι αποδόσεις από από τον μεγάλο βαθμό, από το διαθέσιμο χρονικό του ορίζοντα, καθώς Βασίλη Κοσμά* τις τρεις κύριες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων (μετοκαι την ανοχή του σε κίνδυνο. χές, ομόλογα και μετρητά) δεν έχουν μεταβληθεί ταυτόχρονα Χρονικός ορίζοντας είναι ο αναμενόμενος αριθμός των μηνών, ετών προς την ίδια κατεύθυνση. Οι συνθήκες της αγοράς που προκαλούν ή ακόμη και δεκαετιών που θα επενδύσει κάποιος με σκοπό την επί- μια κατηγορία επενδύσεων να κινηθεί θετικά, προκαλούν μιαν άλλη τευξη συγκεκριμένου οικονομικού στόχου. κατηγορία περιουσιακών στοιχείων να έχει μέτρια ή αρνητική απόανοχή Κινδύνου είναι η δυνατότητα και η προθυμία να διακινδυνέψει δοση. Ωστόσο, για να είναι ένα χαρτοφυλάκιο διαφοροποιημένο, θα κάποιος την απώλεια μέρους ή του συνόλου της αρχικής επένδυσής πρέπει ο επιμερισμός να γίνεται σε δύο διαστάσεις: και μεταξύ των του σε αντάλλαγμα για μεγαλύτερες δυνητικές αποδόσεις. διαφορετικών κατηγοριών επενδύσεων και εντός αυτών των κατηγοριών επενδύσεων. Το ζητούμενο λοιπόν είναι να προσδιοριστούν οι Η σΧΕσΗ αποδοσΗσ – ΚινδΥνοΥ επενδύσεις σε τομείς που μπορεί εν τέλει να έχουν διαφορετική απόΌταν πρόκειται για επενδύσεις, οι έννοιες της απόδοσης και του κιν- δοση τόσο στις «βροχερές» όσο και στις «ηλιόλουστες» μέρες. δύνου είναι άρρηκτα συνυφασμένες. Όποιος σκοπεύει να τοποθετηθεί σε τίτλους - όπως μετοχές, ομόλογα ή αμοιβαία κεφάλαια - είναι ΕπΕνδΥτιΚΕσ ΕπιλογΕσ απαραίτητο να καταλαβαίνει, πριν επενδύσει, ότι μπορεί να χάσει με- Αν και δεν είναι του παρόντος να συστήσουμε κάποιο συγκεκριμένο ρικά ή όλα τα χρήματά του. Η ανταμοιβή ωστόσο για την ανάληψη επενδυτικό προϊόν, είναι χρήσιμο κανείς να γνωρίζει το ιδιαίτερα του κινδύνου είναι η δυνατότητα για μεγαλύτερη απόδοση. Αν κά- ευρύ φάσμα επενδυτικών προϊόντων που υπάρχει, ξεκινώντας με μια ποιος θέτει ένα οικονομικό στόχο με μεγάλο χρονικό ορίζοντα, είναι συνοπτική ματιά στα χαρακτηριστικά των τριών κυριότερων επενδυπιθανό να ωφεληθεί περισσότερο επενδύοντας προσεκτικά σε κατη- τικών κατηγοριών: γορίες επενδύσεων με μεγαλύτερο κίνδυνο, όπως μετοχές ή ομόλογα, αντί να περιορίσει τις επενδύσεις του εξολοκλήρου σε περιουσιακά μετοχές: Οι μετοχές παρουσιάζουν διαχρονικά το μεγαλύτερο κίνστοιχεία με μικρότερο κίνδυνο, όπως τα μετρητά. Από την άλλη δυνο, αλλά και τις υψηλότερες αποδόσεις ανάμεσα στις τρεις βασικές

62 Ιούνιος 2011

κατηγορίες επενδύσεων. Σε αγορές με ιστορικό πολλών δεκαετιών, όπως στις Η.Π.Α., έχει ιστορικά αποδειχθεί ότι είναι πιο κερδοφόρο να είναι κανείς «ιδιοκτήτης» των εταιρειών (να έχει μετοχές), αντί να είναι «δανειστής» τους (δηλαδή να έχει ομόλογα). Υπάρχουν βεβαίως και σημαντικά διαστήματα που οι μετοχές δεν είναι ελκυστικές σε σύγκριση με άλλες κατηγορίες επενδύσεων, εν γένει, όμως, οι επενδυτές που υπήρξαν πρόθυμοι να «ανεχθούν» τις διακυμάνσεις στις αποδόσεις των μετοχών σε μεγάλες χρονικές περιόδους, έχουν ανταμειφθεί με ισχυρές θετικές αποδόσεις. ομόλογα: Τα ομόλογα παρουσιάζουν γενικά μικρότερη μεταβλητότητα σε σχέση με τις μετοχές, αλλά προσφέρουν πιο μετριοπαθείς αποδόσεις. Ως εκ τούτου, ένας επενδυτής που πλησιάζει στην επίτευξη του οικονομικού του στόχου, θα μπορούσε να αυξήσει τη θέση του σε ομόλογα σε σχέση με τη θέση του σε μετοχές, περιορίζοντας έτσι το συνολικό κίνδυνο, παρά τις χαμηλότερες προσδοκίες για απόδοση. Αξίζει ωστόσο να αναφερθεί ότι ορισμένα είδη ομολόγων προσφέρουν υψηλές αποδόσεις παρόμοιες με αυτές των μετοχών. Αλλά αυτά τα ομόλογα, που είναι γνωστά ως ομόλογα υψηλής απόδοσης (high yield), ενέχουν επίσης συγκρίσιμο κίνδυνο. μετρητά: Τα ταμειακά διαθέσιμα και όλα τα ισοδύναμά τους είναι η ασφαλέστερη κατηγορία επενδύσεων, αλλά προσφέρουν σαφώς τη χαμηλότερη απόδοση από τις τρεις κύριες κατηγορίες. Οι πιθανότητες να χάσει κανείς χρήματα είναι πάρα πολύ λίγες, καθώς οι επενδύσεις σε μετρητά (καταθέσεις) καλύπτονται από κρατικές εγγυήσεις. Ζημίες σε επενδύσεις σε μη-εγγυημένα χρηματικά διαθέσιμα συμβαίνουν, αλλά εξαιρετικά σπάνια. Η κύρια ανησυχία για τους επενδυτές που επενδύουν σε ισοδύναμα μετρητών είναι ο κίνδυνος του πληθωρισμού, που μπορεί να διαβρώσει την αγοραστική δύναμη των μετρητών με την πάροδο του χρόνου. νΕΕσ δΥνατοτΗτΕσ για ΚαλΥτΕρα αποτΕλΕσματα Τα τελευταία χρόνια ο εμπλουτισμός των υπηρεσιών wealth management με νέες δυνατότητες έχει αναδείξει και άλλες σημαντικές κατηγορίες επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένης της ακίνητης περιουσίας, των πολύτιμων μετάλλων και άλλων εμπορευμάτων και τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών. Κίνητρο των επενδυτών για να συμπεριλάβουν αυτές τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων σε ένα χαρτοφυλάκιο είναι η ακόμη πληρέστερη διαφοροποίηση, ιδίως μέσα σε ένα επενδυτικό τοπίο μεγάλης αβεβαιότητας και ισχυρών διακυμάνσεων. Οι επενδύσεις σε αυτές τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων έχουν συνήθως συγκεκριμένους κινδύνους. Πριν κάνει κάποιος οποιαδήποτε επένδυση, θα πρέπει να κατανοεί τους κινδύνους της επένδυσης και να βεβαιωθεί ότι οι κίνδυνοι είναι κατάλληλοι γι’ αυτόν. ακίνητη περιουσία: Η ακίνητη περιουσία μέσω απευθείας επενδύσεων είναι ένας τομέας με τον οποίο είναι εξαιρετικά εξοικειωμένοι οι Έλληνες επενδυτές. Ωστόσο, τα σύγχρονα επενδυτικά μέσα παρέχουν αξιόλογες δυνατότητες έμμεσων επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία, τόσο σε ώριμες αγορές που παρουσιάζουν σταθερό ενδιαφέρον, λόγω

μιας παγιωμένης υψηλής ζήτησης, όσο και σε απόμακρες αναδυόμενες αγορές (στις ασιατικές λόγου χάριν), που παρουσιάζουν κλιμακούμενο ενδιαφέρον λόγω μιας όλο και πιο ισχυρής δυναμικής. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, παρέχουμε στους πελάτες μας τη δυνατότητα τοποθετήσεων σε αυτή την ακμάζουσα αγορά μέσω ενός ευρέος φάσματος προϊόντων, που περιλαμβάνει εξειδικευμένα αμοιβαία κεφάλαια (ενδεικτικά μεταξύ άλλων τα Schroder International Selection Funds: Global Property Securities & Asia Pacific Property Securities), επιλεγμένες μετοχές διεθνών εταιρειών διαχείρισης ακίνητης περιουσίας (REITs), δομημένες επενδύσεις με μερική ή πλήρη προστασία κεφαλαίου, ακόμη και απευθείας τοποθετήσεις σε επιλεγμένα ιδιωτικά κεφάλαια (private equity) για επενδυτές με πολύ μεγάλα επενδυτικά χαρτοφυλάκια (Ultra-High Net Worth Individuals) μέσω εξειδικευμένων υπηρεσιών της BNP Paribas Wealth Management. πολύτιμα μέταλλα και εμπορεύματα: Τα εμπορεύματα αποτελούν μια πιο ελκυστική εναλλακτική τοποθέτηση, κυρίως λόγω της μακροπρόθεσμης αποσυσχέτισής τους από τις αγορές μετοχών και ομολόγων, και αξίζουν τη θέση τους σε ένα επαρκώς διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο. Ωστόσο οι απευθείας επενδύσεις σε εμπορεύματα (είτε πρόκειται για βασικά μέταλλα, πολύτιμα μέταλλα, ενέργεια ή γεωργία) εξακολουθούν να αποτελούν μια πολύπλοκη και ενίοτε πολύ δαπανηρή τοποθέτηση για το μέσο ιδιώτη. Σε αυτή την κατεύθυνση αποκτούν αξία οι υπηρεσίες των ειδικών που, μέσω της επιλογής των κατάλληλων ETFs, μετοχών αμοιβαίων κεφαλαίων (ενδεικτικά μεταξύ άλλων BNP Paribas L1 World Commodities) ή ακόμη και δομημένων επενδύσεων με μερική ή πλήρη προστασία κεφαλαίου επί συγκεκριμένων εμπορευμάτων ή δεικτών, οικοδομούν ένα συνολικά αρτιότερο χαρτοφυλάκιο. νομίσματα αναδυόμενων αγορών: Τα διδάγματα της πρόσφατης κρίσης χρέους ανέδειξαν ακόμη περισσότερο τη διαφορά θεμελιωδών μακροοικονομικών μεγεθών ανάμεσα στις αναδυόμενες και τις ανεπτυγμένες οικονομίες. Η «κρίση εμπιστοσύνης», που έπληξε τόσο το ευρώ όσο και το δολάριο των Η.Π.Α., ως αποτέλεσμα της δημοσιονομικής αποσταθεροποίησης των δύο γιγάντιων οικονομιών, στρέφει τις ανάγκες των επενδυτών και σε άλλες, υγιέστερες δημοσιονομικά, περιοχές του πλανήτη. Σε αυτή τη διάσταση αποκτούν νόημα και παρέχονται πλέον οι δυνατότητες πρωτίστως μέσω αμοιβαίων κεφαλαίων (ενδεικτικά μεταξύ άλλων Pictet-Global Emerging Currencies), αλλά και μέσω κατάλληλα δομημένων επενδύσεων και ETFs, για τοποθετήσεις σε νομίσματα αναδυόμενων αγορών, προκειμένου κάποιος να επιμερίσει το ρίσκο του βασικού του νομίσματος (base currency) και να ωφεληθεί από τις προοπτικές ανατίμησής του. Η επιλογή των ενδεδειγμένων τοποθετήσεων και, πολλώ δε μάλλον, ο προσδιορισμός του ποσοστού τους σε κάθε χαρτοφυλάκιο παραμένει πάντοτε αυστηρά εξατομικευμένη υπόθεση και συναρτημένη με τις ιδιαιτερότητες κάθε ξεχωριστού επενδυτή. Χ *Chief Investment Officer Πειραιώς Wealth Management

ΧΡΗΜΑ 63

~ αφιέρωμα

Το factoring είναι ένας από τους ελάχιστους κλάδους της ελληνικής οικονομίας που γνωρίζει ανάπτυξη κόντρα στο έντονα πτωτικό κλίμα της παρούσας εποχής, καθώς δίνει τη δυνατότητα σε χιλιάδες επιχειρήσεις να αποκτούν μέρος της πολυπόθητης ρευστότητας που τόσο έχουν ανάγκη και ταυτόχρονα να μειώνουν το ρίσκο που προέρχεται από τις επισφαλείς απαιτήσεις τους.

ΑγορΑ FACTORING

ΣΤΗρΙΖΕΙ ΥγΙΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΩΣΤρΕΦΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙρΗΣΕΙΣ

o factoring στην Ελλάδα παρουσίασε, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Factoring, ανάπτυξη συνολικά 13,8% έναντι 19,3% στις 64 χώρες του δικτύου της Factors Chain International, με την κατά 25% αύξηση στην υπηρεσία factoring χωρίς αναγωγή να κινείται υψηλότερα της διεθνούς τάσης (+16,89%), μετά από μια ισχνή ανάπτυξη της εν λόγω υπηρεσίας στο 2009, λόγω της διεθνούς οικονομικής συγκυρίας των υψηλών επισφαλειών και της ραγδαίας μείωσης των παρεχόμενων πιστωτικών ορίων από τις ασφαλιστικές εταιρείες προς τους factors. οι εργασίες υπηρεσιών εγχωρίου factoring διατηρούν την υψηλότερη συμμετοχή (88,5%) επί συνόλου εργασιών, αλλά τη μείωση αυτής σε σχέση με το έτος 2009 (92%), λόγω των συνθηκών της ελληνικής οικονομίας. Όσον αφορά στις εργασίες διεθνούς factoring, και ειδικότερα στο εξαγωγικό factoring, η ελληνική αγορά αυξήθηκε κατά 80,6% το 2010 έναντι αύξησης ποσοστού 66,59% της διεθνούς αγοράς, ενώ το εισαγωγικό factoring κινήθηκε στο +35,6% στα ίδια επίπεδα (αύξηση +33,80%) της διεθνούς αγοράς. Η θέση της χώρας μας στη διεθνή κατάταξη, βάσει των στατιστικών στοιχείων της Factors Chain International (F.C.I.), όσον αφορά στο

64 Νοέμβριος 2011

εξαγωγικό factoring διατηρήθηκε στην 8η θέση, ενώ όσον αφορά στο εισαγωγικό factoring ανέβηκε στη 16η θέση (2009: 17η θέση) όπως φαίνεται στους συνημμένους πίνακες. Επισημαίνεται ότι ο μέσος όρος αύξησης των δραστηριοποιούμενων μελών της F.C.I. μέσω του διφακτορικού συστήματος ανήλθε σε 4,4% στο 2010 έναντι του 2009, ως αποτέλεσμα της μείωσης της έκθεσης εκ μέρους των ασφαλιστικών εταιρειών έναντι του κινδύνου των εμπορικών πιστώσεων, αλλά και της αυξημένης εμπιστοσύνης των μελών ως προς τις υπηρεσίες διαχείρισης και ασφάλισης διασυνοριακών συναλλαγών μέσω της αλυσίδας της F.C.I. Η ΥΦΕΣΗ «ΕΥΝΟΕΙ» ΤΟ FACTORING Η υπαναχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας, όσον αφορά κυρίως στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με την έλλειψη ρευστότητας στην αγορά, επέτεινε την ανάγκη των επιχειρήσεων - κάθε μεγέθους – για την εύρεση μιας πηγής άμεσης ρευστοποίησης, αλλά και τη διασφάλιση των επί πιστώσει πωλήσεών τους. Δεδομένης της περιορισμένης επέκτασης των παραδοσιακών τραπεζικών χρηματοδοτήσεων, οι υπηρεσίες του factoring αποτέλεσαν ελκυστικό χρηματοοικονομικό εργαλείο έναντι αυτών, δεδομένης της παροχής τους σε γεγενημένες εμπορικές απαι-

τήσεις, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη του κύκλου εργασιών του προϊόντος. Oι υπηρεσίες factoring στην ελληνική αγορά επέδειξαν στο 2010 σημαντική ανάπτυξη εργασιών, της τάξης του 18% έναντι του 2009, με τη συνολική αξία των διαχειριζόμενων επιχειρηματικών απαιτήσεων στα 14,2 δισ. ευρώ. Η συμμετοχή των υπηρεσιών της εγχώριας αγοράς ανήλθε στο 88,5% του συνολικού κύκλου εργασιών, ήτοι σε 13,10 δισ. ευρώ, ενώ οι εργασίες του διεθνούς factoring ανήλθαν σε 1,6 δισ. ευρώ. Η αύξηση κατά 18% της αγοράς στο 2010 υποστηρίχθηκε κυρίως από την αύξηση κατά 25% της υπηρεσίας factoring χωρίς αναγωγή στα 5,45 δισ. ευρώ και του διεθνούς factoring κατά 72% στα 1,61 δισ. ευρώ, καθώς οι εξαγωγικού προσανατολισμού επιχειρήσεις εκμεταλλεύθηκαν τη θετική ανάπτυξη σε χώρες εκτός Ελλάδος, επιδιώκοντας παράλληλα την εξασφάλιση των εξαγωγών τους μέσω factoring. Eπί του ποσού αυτού το 68,6%, ήτοι 1,1 δισ., αφορά σε εξαγωγικό factoring χωρίς αναγωγή, με το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών (846 εκατ. ευρώ) να έχει πραγματοποιηθεί μέσω των μελών της αλυσίδας της F.C.I., παρουσιάζοντας ταυτόχρονα 58,8% αύξηση σε σχέση με το 2009. Η ανάπτυξη του διφακτορικού factoring δείχνει τόσο την προτίμηση των επιχειρήσεων ως προς τα πλεονεκτήματα του προϊόντος όσο και τoν ενεργό ρόλο των factors στις διασυνοριακές εμπορικές συναλλαγές. Κύριοι τομείς διείσδυσης του προϊόντος αποτέλεσαν ο κλάδος του πετρελαίου και των λιπαντικών (25%), των μετάλλων (13,8%), των τροφίμων (9,4%), των φαρμάκων, των ηλεκτρικών ειδών, των ηλεκτρονικών συστημάτων (7,4) και των ιατρικών προϊόντων (5%). ΟΙ ΠρΟΟΠΤΙκΕΣ ΤΗΣ ΕλλΗΝΙκΗΣ αγΟραΣ οι υπηρεσίες του factoring εκτιμάται ότι θα επιδείξουν περαιτέρω ανάπτυξη στην ελληνική αγορά, με έμφαση σε αυτές του διεθνούς factoring, καθώς επιδιώκεται διέξοδος, εκ μέρους της ελληνικής επιχειρηματικότητας, από την κρίση, μέσω της ανάπτυξης της διεθνούς δραστηριοποίησής τους, με ευαισθητοποίηση ως προς την αμεσότητα χρηματοδότησης και διασφάλισης των επί πιστώσει εξαγωγών τους. οι υπηρεσίες ως προς τις εμπορικές απαιτήσεις των επιχειρήσεων στην ελληνική αγορά δεν θα υστερήσουν της θετικής ανάπτυξης, καθώς το προϊόν θα διεισδύει περισσότερο στους κλάδους όπου ήδη δραστηριοποιούνται οι φορείς των υπηρεσιών factoring, καθώς οι επιχειρήσεις επιδιώκουν ευέλικτες μορφές χρηματοδότησης, ενώ τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα επιδεικνύουν προτίμηση σε ασφαλέστερες μορφές χρηματοδότησης. Η ΕΞΕλΙΞΗ ΤΟΥ κλαΔΟΥ ΣΤΗΝ ΠαγκΟΣμΙα αγΟρα οι εργασίες factoring σε παγκόσμιο επίπεδο εμφάνισαν στο 2010 αύξηση 27,8% έναντι του 2009, με το συνολικό ύψος των διαχειριζόμενων απαιτήσεων να ανέρχεται σε 1,64 τρισ. ευρώ.

☛

Η ΥΠΑΝΑΧΩρΗΣΗ ΤΗΣ οΙΚοΝοΜΙΚΗΣ ΔρΑΣΤΗρΙοΤΗΤΑΣ οΣοΝ ΑΦορΑ ΚΥρΙΩΣ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙρΗΣΕΙΣ ΠοΥ ΔρΑΣΤΗρΙοΠοΙοΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜο ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ρΕΥΣΤοΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑγορΑ, ΕΠΕΤΕΙΝΕ ΤΗΝ ΑΝΑγΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙρΗΣΕΩΝ ΚΑΘΕ ΜΕγΕΘοΥΣ – γΙΑ ΤΗΝ ΕΥρΕΣΗ ΜΙΑΣ ΠΗγΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ρΕΥΣΤοΠοΙΗΣΗΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙ ΠΙΣΤΩΣΕΙ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΤοΥΣ

Η μεγαλύτερη αύξηση (+ 68,4%) προήλθε από τις ασιατικές χώρες, όπου ο συνολικός κύκλος εργασιών ανήλθε σε 352 δισ. ευρώ, ενώ στις χώρες της Ευρώπης η αύξηση ανήλθε στα 19,2% και η αξία εργασιών σε 1,04 τρισ. ευρώ, διατηρώντας το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής (63,7%) επί του διεθνούς κύκλου εργασιών. Επισημαίνεται δε η σημαντική αύξηση του αριθμού των δραστηριοποιημένων φορέων υπηρεσιών factoring (εταιρείες και διευθύνσεις τραπεζών) από 1.850 σε 2.437 (στατ. στοιχ. F.C.I.). Όσον αφορά στην κατανομή των εργασιών σε σχέση με τις ενδοσυνοριακές ή διασυνοριακές εργασίες των φορέων factoring, το εγχώριο factoring αντιπροσωπεύει το 2010 το 85,1% επί του συνολικού κύκλου εργασιών, ήτοι οριακή μείωση σε σχέση με το 2009 (87,2%), ενώ οι εργασίες διεθνών συναλλαγών αύξησαν τη συμμετοχή τους επί του συνόλου εργασιών στο 14,9% (2009: 12,8%). Τα ΕΙΔΗ FACTORING γενικά μπορούμε να ξεχωρίσουμε πέντε κύριες κατηγορίες factoring. Πιο συγκεκριμένα: ∼ Factoring χωρίς δικαίωμα αναγωγής: η εταιρεία (δηλαδή η τράπεζα) καλύπτει τον πιστωτικό κίνδυνο, χρηματοδοτεί με προκαταβολές έναντι εκχωρημένων απαιτήσεων, τηρεί το καθολικό των πελατών της επιχείρησης, των οποίων έχουν εκχωρηθεί οι απαιτήσεις, διαχειρίζεται τις εκχωρημένες απαιτήσεις και αξιολογεί τη φερεγγυότητα των πελατών της επιχείρησης. ∼ Factoring με δικαίωμα αναγωγής: ο πιστωτικός κίνδυνος παραμένει στον προμηθευτή, ενώ η εταιρεία παρέχει χρηματοδότηση με προκαταβολές έναντι εκχωρημένων απαιτήσεων, λογιστική πα-

ΣYΝΟλΟ ΠαγκOΣμΙαΣ αγΟρAΣ KATANOMH ΣΥΝοΛΙΚοΥ ΥΨοΥΣ ΕργΑΣΙΩΝ FACTORING 2010

KATANOMH ΣΥΝοΛΙΚοΥ ΥΨοΥΣ ΕργΑΣΙΩΝ FACTORING 2009

ΠΗγΗ: F.C.I. ΧρΗΜΑ 65

Χ αφιέρωμα ~ αγορά Factoring ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕργΑΣΙΩΝ FACTORING ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ, ΕΥρΩΠΗ & ΠΑγΚοΣΜΙΑ ΑγορΑ (% μεταβολή)

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕργΑΣΙΩΝ FACTORING ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΩΣ ΠοΣοΣΤο ΤοΥ ΑΕΠ

ΠΗγΗ: F.C.I.

ρακολούθηση καθολικού πελατών, διαχείριση και είσπραξη των εκχωρημένων απαιτήσεων, καθώς και αξιολόγηση της φερεγγυότητας των πελατών. ∼ Προεξόφληση τιμολογίων: η εταιρεία προσφέρει στον προμηθευτή μια διαφορετική και πιο ευέλικτη χρηματοδότηση, προεξοφλώντας ως και το 80% της αξίας των τιμολογίων. Το ποσοστό αυτό βέβαια κυμαίνεται ανάλογα και με το ύψος των πωλήσεων. Σε αυτή την περίπτωση, ο προμηθευτής ενεργεί ως αντιπρόσωπος της εταιρείας και εξακολουθεί να εισπράττει τις εκχωρημένες απαιτήσεις του. Υποχρεούται, όμως, κάθε φορά να αποδίδει το εισπραγμένο ποσό κατά το συμφωνημένο χρόνο και τρόπο, την τήρηση των οποίων παρακολουθεί και ελέγχει η εταιρεία, έχοντας το δικαίωμα της άμεσης αναγωγής σε περίπτωση παρεκκλίσεων από τα συμφωνημένα. ∼ Εξαγωγικό factoring: Ιδιαίτερη άνθηση γνωρίζει στην Ελλάδα το εξωτερικό factoring, η αξία των συναλλαγών του οποίου ανήλθε πέρσι σε 800 εκατ. ευρώ. Το εξαγωγικό factoring απευθύνεται σε επιχειρήσεις που εξάγουν αγαθά ή παρέχουν υπηρεσίες σε πελάτες τους στο εξωτερικό. οι εταιρείες factoring συνεργάζονται με ξένες εταιρείες factoring στις περισσότερες χώρες του κόσμου και παρέχουν χρηματοδότηση έναντι εκχωρημένων εξαγωγικών απαιτήσεων, κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου της φερεγγυότητας του αγοραστή, διαχείριση και είσπραξη των εκχωρημένων απαιτήσεων, νομική υποστήριξη στη διεκδίκηση εκχωρημένων απαιτήσεων, καθώς και έγκαιρη, έγκυρη και συνεχή αξιολόγηση της φερεγγυότητας των αγοραστών. Όλα τα παραπάνω προσφέρονται χωρίς τραπεζικές ενέγγυες ή εγγυητικές επιστολές και χωρίς εμ-

πράγματες ή άλλες εξοφλήσεις. Κατ' αυτόν τον τρόπο παρέχεται στον εξαγωγέα ασφάλεια, σιγουριά και προοπτική και, ειδικότερα, ευχέρεια στο να προσφέρει στους πελάτες του ευνοϊκότερους όρους πωλήσεων και διακανονισμού της αξίας των εξαγομένων εμπορευμάτων, με αποτέλεσμα να βελτιώνεται η ανταγωνιστικότητα της επιχείρησής του στις αγορές του εξωτερικού και να αυξάνονται οι εξαγωγές του. ∼ Εισαγωγικό factoring και forfeiting: Το εισαγωγικό factoring απευθύνεται σε επιχειρήσεις που προμηθεύονται αγαθά ή υπηρεσίες από το εξωτερικό. Στο εισαγωγικό factoring, με τη συνεργασία των μελών του International Factors Group, στο οποίο ανήκουν οι ελληνικές εταιρείες factoring, ο εξαγωγικός factor χρηματοδοτεί τον εξαγωγέα/προμηθευτή και η εταιρεία καλύπτει τη φερεγγυότητα του εισαγωγέα και παρέχει διαχείριση και είσπραξη των απαιτήσεων για λογαριασμό του εξαγωγικού factor. Με αυτή τη διαδικασία ο εισαγωγέας εξασφαλίζει ευνοϊκότερους όρους αγορών και διακανονισμού της αξίας των εισαγομένων αγαθών και επιταχύνει τη βελτίωση της ρευστότητας και της αποδοτικότητάς του, καθώς και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς του. Το forfeiting είναι η προεξόφληση γραμματίων, συναλλαγματικών ή άλλων αξιογράφων χωρίς δικαίωμα αναγωγής του αγοραστή κατά του πωλητή των τίτλων. Τα κρΙΤΗρΙα ΤωΝ ΤραΠΕΖωΝ Τα κριτήρια με τα οποία οι εταιρείες factoring εξετάζουν τα αιτήματα των πελατών είναι τα ίδια με αυτά των τραπεζών. Διαφέρει, όμως, η βαρύτητα που δίνουν σε αυτά οι δύο αυτοί φορείς. Συγκεκριμένα, οι μεν τράπεζες δίνουν κυρίως σημασία στα κεφάλαια και τη χρηματο-

ΣYΝΟλΟ ΕΥρωΠαϊκΗΣ αγΟρAΣ KATANOMH ΣΥΝοΛΙΚοΥ ΥΨοΥΣ ΕργΑΣΙΩΝ FACTORING 2010

KATANOMH ΣΥΝοΛΙΚοΥ ΥΨοΥΣ ΕργΑΣΙΩΝ FACTORING 2009

ΠΗγΗ: F.C.I.

66 Νοέμβριος 2011

οικονομική δομή των πιστούχων τους, οι δε εταιρείες factoring ενδιαφέρονται πρωτίστως για την ποιότητα των απαιτήσεων που εκχωρούνται σε αυτές. Αυτό σημαίνει ότι όταν μια εταιρεία έχει εξαντλήσει τα πιστοδοτικά της όρια με μια τράπεζα, αλλά έχει φερέγγυους πελάτες στους οποίους πουλάει επί πιστώσει σε βραχυπρόθεσμη βάση, μπορεί να εξασφαλίσει, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, πρόσθετη χρηματοδότηση. οι κυριότερες διαφορές του factoring από τον τραπεζικό δανεισμό είναι οι εξής: 1. οι εταιρείες factoring δίνουν κατά κανόνα προκαταβολές έναντι τιμολογίων, ενώ οι τράπεζες προτιμούν τα αξιόγραφα (μεταχρονολογημένες επιταγές, συναλλαγματικές), ως εξασφάλιση για τις χρηματοδοτήσεις τους. 2. Στις εταιρείες factoring εκχωρείται το σύνολο των απαιτήσεων των πελατών τους που προέρχεται από επί πιστώσει πωλήσεις ή τουλάχιστον το σύνολο των απαιτήσεών τους κατά συγκεκριμένων οφειλετών τους. 3. οι εταιρείες factoring δεν προσφέρουν μόνο χρηματοδότηση, αλλά μια γκάμα υπηρεσιών.

4. Η χρηματοδότηση που παρέχεται μέσω εταιρειών factoring είναι περισσότερο ευέλικτη, γιατί προσαρμόζεται σε συνεχή βάση στις μεταβαλλόμενες ανάγκες των πελατών τους. ΤΙ κΟΣΤΙΖΕΙ οι υπηρεσίες factoring επιβαρύνονται με δύο ανεξάρτητες προμήθειες: ∼ Την προμήθεια διαχείρισης, η οποία χρεώνεται επί της αξίας των εκχωρημένων τιμολογίων και αφορά το διαχειριστικό, εισπρακτικό και ασφαλιστικό κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η προμήθεια διαχείρισης χρεώνεται άπαξ επί της αξίας του τιμολογίου. Το κόστος αυτό καθορίζεται ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των οφειλετών, τις διαδικασίες τιμολόγησης, τη γεωγραφική διασπορά αυτών, κ.ά. ∼ Την προμήθεια προεξόφλησης, η οποία υπολογίζεται στο υπόλοιπο του αλληλόχρεου λογαριασμού ανά ημέρα και αφορά το χορηγητικό επιτόκιο που βαρύνει το εκάστοτε υπόλοιπο των προεξοφλημένων απαιτήσεων. Χ

γΙΩργοΣ ΚΑρΑγΙΑΝΝοΠοΥΛοΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒοΥΛοΣ EUROBANK EFG FACTORS

Σε μια εξαιρετικά δύσκολη οικονομική συγκυρία για τη χώρα, με τη ρευστότητα «στο κόκκινο» και το τραπεζικό σύστημα απρόθυμο να επεκτείνει τις πιστώσεις του, είναι προφανές ότι οποιαδήποτε εναλλακτική μορφή παροχής ρευστότητας κερδίζει οπαδούς. Έτσι και το factoring στην Ελλάδα έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλές και επιχειρήσεις που στο παρελθόν δήλωναν αδιάφορες στο να ακούσουν για τις υπηρεσίες που παρέχονται, τώρα απευθύνονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στους ειδικούς του χώρου. γιατί δεν είναι μόνο η ρευστότητα πλέον το ζητούμενο, αλλά και η διασφάλιση της επί πιστώσει είσπραξης. Δεδομένου του ότι στην Ελλάδα το factoring σχετίζεται με τραπεζικά ιδρύματα, είτε με τη μορφή θυγατρικής είτε ως εσωτερική μονάδα, είναι προφανής η τάση μεταφοράς πιστώσεων από την παραδοσιακή τραπεζική προς εξειδικευμένα οχήματα παροχής κεφαλαίου κίνησης. Το factoring έχει πράγματι αυτούς τους μηχανισμούς που μπορούν να προσεγγίσουν με μεγαλύτερη ορατότητα την αποτελεσματική διαχείριση των βραχυπρόθεσμων πιστώσεων. γι’ αυτό και οι τράπεζες το κατατάσσουν πλέον κι επίσημα στη στρατηγική τους «φαρέτρα». Βέβαια, το γεγονός ότι και για το factoring η καύσιμη ύλη παραμένει η ρευστότητα που αντλεί από τη μητρική τράπεζα, η γενικότερη πίεση του συστήματος αντανακλάται και στις προοπτικές ανάπτυξης του προϊόντος. Έτσι είναι μάλλον αναμενόμενο, το factoring στην Ελλάδα να κερδίζει έδαφος σε βάρος των τραπεζικών πιστώσεων μέσω μετατόπισης ενδιαφέροντος, παρά λόγω μιας πιο γενναιόδωρης πολιτικής επέκτασης. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιοι τομείς δεν απολαμβάνουν μιας προνομιακής μεταχείρισης, όχι βέβαια άδικα. για παράδειγμα, τα τελευταία δύο-τρία χρόνια οι τράπεζες, αναγνωρίζοντας την ευθύνη τους προς τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις ως στυλοβάτες μιας κατά τα άλλα ασθμαίνουσας οικονομίας, σχεδιάζουν και παρέχουν ολοκληρωμένα προγράμματα χρηματοδότησης εξαγωγικού εμπορίου. ο Όμιλος Eurobank EFG έχει μια ιδιαίτερα σημαίνουσα παρουσία σε αυτόν τον τομέα, μέσα από μια σειρά δράσεων σε Ελλάδα και Νέα Ευρώπη. Το

factoring έχει συγκεκριμένο ρόλο σε αυτή την προσπάθεια. Πέρα από τη χρηματοδότηση αναλαμβάνει να ασφαλίσει τις εξαγωγικές πιστώσεις, κάνοντας χρήση όλων των εργαλείων ασφάλισης που διαθέτει. Η Eurobank EFG Factors, ηγέτιδα του κλάδου, συνεργάζεται με όλες τις έγκριτες ασφάλειες πιστώσεων και τον οΑΕΠ, ενώ είναι μέλος του μεγαλύτερου οργανισμού ανταποκριτών factoring στον κόσμο (Factors Chain International). H επιτυχημένη δε παρουσία της στον εν λόγω οργανισμό έχει αναγνωρισθεί με τον καλύτερο τρόπο, αφού τόσο το 2009 όσο και το 2011 βραβεύτηκε ως η καλύτερη εταιρεία στο Διεθνές Factoring σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ασφάλιση που, όπως προαναφέρθηκε, αποτελεί τον έτερο σημαντικό βραχίονα του προϊόντος, δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη από την κρίση και την κατ’ επέκταση γενικότερη αποστροφή προς την ανάληψη κινδύνων έστω και βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα. Η εγχώρια αγορά ασφάλισης έχει πληγεί σημαντικά και βέβαια το factoring δεν θα μπορούσε να διαφοροποιηθεί από το γενικότερο κλίμα. Η δυνατότητα όμως που έχει να συνδυάζει αποτελεσματικά τα πολλαπλά ασφαλιστικά εργαλεία, το καθιστά σαφώς πιο ελκυστικό από άλλες μονοδιάστατες μορφές ασφάλισης. Συγκεκριμένα, το factoring έχει την ευχέρεια να παρακολουθεί τις συναλλακτικές ροές, μπορεί να «παντρεύει» εισροές με εκροές (back to back) ή να βάζει στην ίδια πλατφόρμα συμπληρωματικές μορφές ασφάλισης ή συμμετοχής σε ρίσκο με τον πελάτη (risk participation). ο κλάδος στην Ελλάδα μετράει αρκετά χρόνια παρουσίας και η καμπύλη γνώσης έχει φτάσει σε επίπεδα προηγμένης χώρας. για τους λόγους που εν συντομία παρατέθηκαν παραπάνω, οι όγκοι των προς διαχείριση απαιτήσεων ακολουθούν κάθε χρόνο μια ανοδική πορεία. Η έμφαση στο εξαγωγικό factoring είναι αναμφισβήτητη, αφού στο σύνολό της η ελληνική αγορά κατατάσσεται στην πρώτη πεντάδα παγκοσμίως. Ευχάριστα παράδοξο, αλλά και ελπιδοφόρο, για μια χώρα που δεν φημίζεται για τον εξαγωγικό προσανατολισμό της. ΧρΗΜΑ 67

~ αφιέρωμα

To περιοδικo ΧρHΜΑ, γιΑ EνΑτη συνεΧH ΧρονιA κΑι ΜετA τη ΜεγAλη επιτυΧIΑ των προηγοYΜενων ετων, προΧωρΑ στην ΑπονοΜη των επιΧειρηΜΑτικων ΒρΑΒειων «ΧρηΜΑ - γεωργιοσ ουζουνησ 2011»

68 νοέμβριος 2011

ΑνΑδειΞτε τισ κΑλυτερεσ ετΑιρειεσ του ελληνικου ΧρηΜΑτιστηριου

επιΧειρηΜΑτικΑ ΒρΑΒειΑ

ΧρηΜΑ γεωργιοσ ουζουνησ

2011

o περιοδικό ΧρηΜΑ, για ένατη συνεχή χρονιά και μετά τη μεγάλη επιτυχία των προηγούμενων ετών, προχωρά στην απονομή των επιχειρηματικών Βραβείων «ΧρηΜΑ - γεώργιος ουζούνης 2011», με στόχο την προβολή των επιχειρήσεων που συμβάλλουν τα μέγιστα στην ανάπτυξη του χρηματιστηριακού θεσμού και της ελληνικής οικονομίας,

γενικότερα.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΩΝ ΝΙΚΗΤΩΝ κριτήρια επιλογής και αξιολόγησης των επιχειρήσεων αποτελούν η ανάπτυξή τους, οι επενδύσεις, οι καινοτόμες δράσεις τους, ο διεθνοποιημένος προσανατολισμός τους, τα θετικά αποτελέσματα, η εναρμόνισή τους με την εταιρική διακυβέρνηση και την εταιρική

κοινωνική ευθύνη και η συμπεριφορά τους απέναντι στη χρηματιστηριακή αγορά και στο επενδυτικό κοινό γενικότερα. ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΠΟΥ ΒΑΘΜΟΛΟΓΕΙ ΚΑΙ Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ στην τελική αξιολόγηση και επιλογή, για να εξασφαλιστεί η αντικειμενικότητα των αποτελεσμάτων, συμμετέχει το ευρύ επενδυτικό κοινό. η ψηφοφορία του επενδυτικού κοινού διεξάχθηκε από τη δευτέρα 7 νοεμβρίου 2011 μέχρι και την παρασκευή 18 νοεμβρίου 2011 στο website του περιοδικού ΧρηΜΑ (www.hrima.gr) και μέσω αποστολής ειδικού ερωτηματολογίου στους αναγνώστες της ηλεκτρονικής εφημερίδας ΧρηΜΑ Week. η απονομή θα πραγματοποιηθεί σε ειδική εκδήλωση. ΧρηΜΑ 69

Χ αφιέρωμα ~ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης 2011»

οι κΑτηγοριεσ των ΒρΑΒειων (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) (13) (14) (15) (16)

Βραβείο καλύτερης εταιρείας – 2011 Βραβείο καλύτερης εταιρείας FTSE ASE 20 – 2011 Βραβείο καλύτερης εταιρείας διεθνούς Αγοράς – 2011 Βραβείο καλύτερης εταιρείας FTSE SMALL CAP 80 – 2011 Βραβείο καλύτερης εταιρείας του δημοσίου – 2011 Βραβείο καλύτερης τράπεζας – 2011 Βραβείο ανάκαμψης αποτελεσμάτων – 2011 Βραβείο υψηλών ρυθμών ανάπτυξης – 2011 Βραβείο διεθνοποίησης – 2011 Βραβείο υψηλών επενδύσεων – 2011 Βραβείο επιχειρηματικής καινοτομίας – 2011 Βραβείο επενδυτικών σχέσεων – 2011 Βραβείο εταιρικής διακυβέρνησης – 2011 Βραβείο εταιρικής κοινωνικής ευθύνης -2011 Βραβείο καλύτερης εταιρείας εναλλακτικής αγοράς – 2011 Βραβείο καλύτερης εταιρείας του Χ.Α.κ. - 2011 (εξαιρουμένων των «τράπεζα κύπρου» και «Marfin Popular Bank»)

∼1∼ ΒρΑΒειο

κΑλυτερησ ετΑιρειΑσ - 2011

νομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.

Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.

δεη ελΒΑλ Χαλκόρ ελληνικά πετρέλαια τερνΑ ενεργειακή πλαίσιο ΜετκΑ Motor oil ολπ οπΑπ Fourlis συμμετοχών Frigoglass S&B Βιομηχανικά ορυκτά τράπεζα κύπρου τιτάν Folli-Follie ∼2∼ ΒρΑΒειο

κΑλυτερησ ετΑιρειΑσ FTSE-ASE/20 - 2011 Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικο70 νοέμβριος 2011

Alpha Bank Folli Follie Βιοχάλκο δεη Coca Cola τρία Έψιλον ελλάκτωρ ελληνικά πετρέλαια εθνική τράπεζα Eurobank EFG τράπεζα κύπρου Marfin εγνατία τράπεζα Marfin Investment Group Motor oil Jumbo Μυτιληναίος οπΑπ οτε τράπεζα πειραιώς τιτάν Hellenic Postbank

∼3∼ ΒρΑΒειο

κΑλυτερησ ετΑιρειΑσ διεΘνουσ ΑγορΑσ - 2011 Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.

Crown Hellas Can Flexopack FG Europe ευΑΘ εΧΑε Intralot Jumbo πλαίσιο ΜετκΑ ολΘ ολπ ελλάκτωρ τερνΑ ενεργειακή Folli-Follie Frigoglass Fourlis συμμετοχών S&B Βιομηχανικά ορυκτά Coca Cola τρία Έψιλον

∼4∼ ΒρΑΒειο

κΑλυτερησ ετΑιρειΑσ FTSE-SMALL CAP/80 - 2011 Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.

Μπάμπης Βωβός Cyclon Revoil Space Hellas Quest συμμετοχών Eurodrip Creta Farms καράτζη Intrakat Kleemann MLS πληροφορική νηρεύς ιχθυοκαλλιέργειες Χαλκόρ πλαστικά Θράκης ελληνικά καλώδια στ. κανάκης σωληνουργεία κορίνθου κρι κρι ∼5∼ ΒρΑΒειο

κΑλυτερησ ετΑιρειΑσ του δηΜοσιου - 2011 Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η ευελιξία της εταιρείας στις αλλαγές του εξωτερικού περιβάλλοντος, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, ο βαθμός εξυπηρέτησης των πελατών κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Ατε Bank δεη ελληνική Βιομηχανία ζάχαρης ευΑΘ ευδΑπ ολΘ ολπ οπΑπ Hellenic Postbank ∼6∼ ΒρΑΒειο

κΑλυτερησ τρΑπεζΑσ - 2011 Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων

αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.

Alpha Bank ATE Bank γενική τράπεζα εθνική τράπεζα εμπορική τράπεζα Eurobank EFG Marfin εγνατία τράπεζα τράπεζα πειραιώς τράπεζα κύπρου Hellenic Postbank τράπεζα Αττικής τράπεζα της ελλάδος ∼7∼ ΒρΑΒειο

ΑνΑκΑΜΨησ ΑποτελεσΜΑτων - 2011 Αξιολογείται η εταιρεία που φαίνεται ότι θα καταφέρει το 2011 να ανακάμψει σε μεγάλο βαθμό, διακόπτοντας ζημιές ή την πτωτική πορεία του παρελθόντος ή τέλος παρουσιάζει μεγάλη βελτίωση επιδόσεων μέσα στο 2011. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.

ελτρΑκ Ίλιδα ικτίνος ελληνικά πετρέλαια Quest συμμετοχών Motor oil οτε Frigoglass εΧΑε ευΑΘ S&B Βιομηχανικά ορυκτά Eurobank Properties ευδΑπ τερνΑ ενεργειακή ολΘ FG Europe πλαίσιο πλαστικά Θράκης εβροφάρμα ολπ Mevaco ∼8∼ ΒρΑΒειο

υΨηλων ρυΘΜων ΑνΑπτυΞησ - 2011 Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης κατά το 2011, που εκτιμάται ότι είναι διατηρήσιμοι και στο μέλλον. ΧρηΜΑ 71

Χ αφιέρωμα ~ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης 2011» 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.

καραμολέγκος γενική εμπορίου γαλαξίδι Motor oil ελληνικά πετρέλαια Χαλκόρ FG Europe καράτζη Intralot ελληνικά καλώδια Μύλοι λούλη ΜετκΑ Flexopack ικτίνος γεκ τερνΑ πλαστικά Θράκης S&B Βιομηχανικά ορυκτά Mevaco Μύλοι κεπενού ∼9∼ ΒρΑΒειο

διεΘνοποιησησ - 2011 Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την επέκταση των δραστηριοτήτων της κατά το 2011, στο εξωτερικό, είτε μέσω εξαγωγών είτε μέσω παραγωγικής επέκτασης. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

στ. κανάκης Intralot Coca-Cola τρία Έψιλον ΜετκΑ Mediterra πλαστικά Θράκης πλαστικά κρήτης σαράντης S&B Βιομηχανικά ορυκτά καραμολέγκος κρητών Άρτος Creta Farms Folli-Follie Frigoglass Flexopack ∼10∼ ΒρΑΒειο

υΨηλων επενδυσεων - 2011 Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την υλοποίηση φιλόδοξων επενδυτικών προγραμμάτων, ικανών να ενισχύσουν τη μακροπρόθεσμη παρουσία της στην αγορά. 1. ελλάκτωρ 2. ελληνικά πετρέλαια 3. Flexopack 72 νοέμβριος 2011

4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Coca-Cola τρία Έψιλον Forthnet Fourlis συμμετοχών Frigoglass Hellas on Line Jumbo Marfin Investment Group Motor oil Revoil τιτάν υγεία Μυτιληναίος ∼11∼ ΒρΑΒειο

επιΧειρηΜΑτικησ κΑινοτοΜιΑσ - 2011 Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την εφαρμογή προηγμένων τεχνολογιών και καινοτομιών, τόσο στη διαδικασία παραγωγής όσο και στην προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.

ελγέκα Creta Farms Quest συμμετοχών Inform λύκος Intralot Kleemann κορρές Mediterra MLS πληροφορική Newsphone oTE Singular Logic υγεία Audio Visual ∼12∼ ΒρΑΒειο

επενδυτικων σΧεσεων - 2011 Αξιολογείται η στάση της εταιρείας απέναντι στο επενδυτικό κοινό (ποιότητα και επάρκεια παρεχόμενων πληροφοριών, ικανοποιητική ιστοσελίδα, προθυμία εξυπηρέτησης μετόχων, στάση των βασικών μετόχων και της διοίκησης απέναντι στη μετοχή και τους μικρομετόχους κ.λπ.). 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Autohellas γεκ-τερνΑ Coca-Cola τρία Έψιλον εθνική τράπεζα Eurobank EFG Frigoglass Intralot Marfin εγνατία τράπεζα Motor oil

10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.

Forthnet οτε Tιτάν τράπεζα κύπρου τράπεζα πειραιώς οπΑπ Fourlis συμμετοχών Jumbo Μυτιληναίος

13. 14. 15. 16. 17.

∼15∼ ΒρΑΒειο ∼13∼ ΒρΑΒειο

ετΑιρικησ διΑκυΒερνησησ - 2011 Αξιολογείται η τυπική προσαρμογή των εταιρειών στο θεσμικό πλαίσιο περί εταιρικής διακυβέρνησης, αλλά και η πρόθεση των εταιρειών για την ουσιαστική εταιρική διακυβέρνηση, σε ανταπόκριση των αυξημένων απαιτήσεων του ανταγωνισμού και των κεφαλαιαγορών. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

τράπεζα πειραιώς Coca-Cola τρία Έψιλον Cosmote Marfin εγνατία τράπεζα ΑΒ Βασιλόπουλος

Marfin Investment Group Motor oil Μυτιληναίος πετρόπουλος S&B Βιομηχανικά ορυκτά τιτάν τράπεζα πειραιώς τράπεζα κύπρου Fourlis συμμετοχών Coca-Cola τρία Έψιλον

κΑλυτερησ ετΑιρειΑσ ενΑλλΑκτικησ ΑγορΑσ - 2011 Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, οι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, η καινοτομία, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η έμφαση στις επενδύσεις, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η σταθερότητά τους κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

Alpha Trust oTC Βιοϊατρική και ρομποτική τεχνολογία Vidavo Doppler Entersoft Envitec Epsilon Net Euroxx Χρηματιστηριακή Foodlink κρητών Άρτος Mediterra optronics Performance Technologies

∼14∼ ΒρΑΒειο

∼16∼ ΒρΑΒειο

ετΑιρικησ κοινωνικησ ευΘυνησ - 2011

κΑλυτερησ ετΑιρειΑσ του Χ.Α.κ.

Αξιολογείται η έμφαση των εταιρειών στο γενικότερο κοινωνικό τους ρόλο (εργαζόμενοι, καινοτομία, προστασία περιβάλλοντος, ενίσχυση τοπικών κοινωνιών, χορηγικό έργο, αθλητισμός, κοινωνική μέριμνα, πολιτισμός κ.λπ.). 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.

Μυτιληναίος δεη εθνική τράπεζα ελληνικά πετρέλαια Eurobank EFG Marfin Investment Group S&B Βιομηχανικά ορυκτά Tιτάν οπΑπ οτε Hellenic Postbank τράπεζα κύπρου

(εξαιρουμένων των «τράπεζα κύπρου» και «Marfin Popular Bank») - 2011 Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

δήμητρα επενδυτική ελληνική τράπεζα ζορμπάς Logicom Louis Group Tsokkos Hotels πανδώρα Sea Star Capital τσιμεντοποιία Βασιλικού

ΧρηΜΑ 73

~ αποκλειστικότητα

ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ «ΓΥΡΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΛΑΤΗ» ΣΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Σε μια ιστορική στροφή τους απέναντι στα καθιερωμένα, οι υπεύθυνοι για τα οικονομικά των επιχειρήσεων αποτιμούν το ρίσκο πριν πραγματοποιήσουν οποιαδήποτε συνεργασία με κάποια τράπεζα. Και κάποιες επιχειρήσεις - «ηγέτες» ανησυχούν τόσο πολύ για την κατάσταση του χρηματοπιστωτικού κλάδου, που εξετάζουν το ενδεχόμενο να δημιουργήσουν ακόμα και τη ...δική τους τράπεζα!

πεζα, καθώς τον προηγούμενο χρόνο έκανε αίτηση για να ύμφωνα με τα τελευταία νέα, η εταιρεία με πολυ✒ πάρει τραπεζική άδεια. σχιδείς δραστηριότητες, Siemens, μετέφερε 6 από την δισ. ευρώ από γαλλική τράπεζα για να τα αποθέσει Louise Bowman Το συγκεκριμένο συμβάν είναι αξιοπρόσεκτο για δύο λόγους: Ο πρώτος είναι ότι η Siemens έχει το μέγεθος των καστην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και αυτό εξεταθέσεων που της επιτρέπουν να κινείται με αυτούς τους τρόπους. λήφθη ως αφετηρία μιας μακροπρόθεσμης πορείας αναΣύμφωνα με τη Standard & Poor’s, η Siemens είχε 20,7 δισ. δολ. συσφάλειας για τις τράπεζες της Ευρωζώνης. νολικής ρευστότητας και μεσοπρόθεσμων επενδύσεων στο τέλος Τι ακριβώς μεταφέρθηκε, πού και πότε είναι πολύ δύτου 2010. Πάντως 17 πολυεθνικές εταιρείες έχουν ακόμα μεγαλύσκολο να διευκρινιστεί. τερα χαρτοφυλάκια. Αρχικά η Siemens εμφανιζόταν να αρνείται την όλη ιστορία. Παρόλα Δεύτερος λόγος, και πιο ανησυχητικός, είναι ότι η παραδοσιακή αυτά, στη συνέχεια άλλαξε τη στάση της σε «ουδέν σχόλιο». Η κίπρακτική οι τράπεζες να αποτιμούν το ρίσκο των επιχειρήσεων για νηση προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχε επιτοκιακό εβδονα τις δανείζουν, έχει επικαλυφθεί από την πρακτική των επιχειρήμαδιαίο όφελος κατά 1,01% σε σχέση με τη γαλλική τράπεζα. σεων να ελέγχουν τις τράπεζες για το αν είναι ασφαλές να καταθέΚαταθέτοντας χρήματα στην ΕΚΤ, η Siemens συμπεριφέρθηκε σε τουν σε αυτές. μεγάλο βαθμό ως τράπεζα, αν και το να μεταφέρεις χρήματα προς Έχουν αρχίσει λοιπόν οι μεγάλες παγκόσμιες επιχειρήσεις να ενερτην ΕΚΤ αντί να δανείζεσαι από αυτήν είναι μια κίνηση ασυνήθιστη, γούν σαν τράπεζες; Σίγουρα πάντως έχουν αρχίσει να είναι πολύ ακόμα και για τράπεζες, αυτόν τον καιρό. πιο ενεργές σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των περιουσιακών τους Αυτό δεν αποτελεί μεγάλη έκπληξη αν θεωρήσουμε τη Siemens τρά-

74 Νοέμβριος 2011

στοιχείων. «Από το 2007 η διαχείριση των οικονομικών των επιχειρήσεων έχει γίνει μια πολύ βαθιά διαδικασία «risk management», λέει ο Ρίτσαρντ Βέφερ, διαχειριστής χαρτοφυλακίου του ολλανδικού τηλεπικοινωνιακού παρόχου KPN. «Νομίζαμε ότι θα μπορούσαμε να χαλαρώσουμε λίγο πριν ένα χρόνο, αλλά όπως αποδείχτηκε αυτό δεν ήταν δυνατό. «Επικεντρωνόμασταν κυρίως στο παράλληλο ρίσκο, τώρα πρέπει να κοιτάμε και το ρίσκο ρευστότητας». Παρόλα αυτά, είναι προσεκτικός στις τοποθετήσεις του σχετικά με το ότι οι επιχειρήσεις θα πρέπει να είναι πιο ενεργές στις αγορές χρεωγράφων για να επενδύουν τα χρήματά τους, περιγράφοντας αυτές τις εξελίξεις ως αναπόφευκτες, αλλά που «δεν του αρέσουν». «Είναι αρκετά πολύπλοκο. Αν θελήσω να επενδύσω σε εταιρικά χρεώγραφα, θα προτιμούσα να το κάνω μέσω ενός fund. Προειδοποιεί ότι η τάση των επιχειρήσεων να ζητούν από τις τράπεζες όλο και περισσότερες εγγυήσεις, μπορεί να στραφεί εναντίον τους, δεδομένων και των επιπτώσεων των μακροπρόθεσμων swaps. Αλλά η αγορά μπορεί να αρχίσει να βλέπει επιχειρήσεις που διαθέτουν κεφάλαια να εισέρχονται σε τομείς που παραδοσιακά σχετίζονται με τα χρηματοοικονομικά. Διεθνείς επιχειρήσεις που έχουν τις ανώτατες αξιολογήσεις, έχουν ήδη αποτινάξει από πάνω τους τα βάρη από επικίνδυνα κρατικά ομόλογα και πολλές από αυτές έχουν αρκετό ρευστό για να δημιουργήσουν τη δική τους τράπεζα. Οπότε θα δούμε άραγε και άλλους να ακολουθούν το παράδειγμα της Siemens, υπολογίζοντας ότι θα μπορέσουν να ανταποκριθούν καλύτερα σε αυτόν τον τομέα από τους υπάρχοντες «παίκτες»; Η τραπεζική σίγουρα δεν είναι ο πιο ελκυστικός τομέας δραστηριότητας για πλούσιες σε ρευστό επιχειρήσεις αυτή τη στιγμή, καθώς υπάρχει ανησυχία για την κατάσταση πολλών εκ των τραπεζών με τις οποίες συνεργάζονται. Μια πρωτοβουλία προς αυτήν την κατεύθυνση είναι η δημιουργία της Ένωσης Επιχειρηματικών Χρηματοδοτήσεων, μια προσπάθεια ίδρυσης μιας νέας επιχειρηματικής τράπεζας, η οποία υποστηρίζεται από 22 ευρωπαϊκές επενδυτικές εταιρείες με υψηλή αξιολόγηση. Η ιδέα πρωτοεμφανίστηκε το 2009 και χρειάστηκε χρόνος για να «περάσει» από τους οίκους αξιολόγησης. Επίσης έχασε έδαφος όταν η πιστωτική αγορά έδειχνε να ανακάμπτει στις αρχές του τρέχοντος έτους. Αλλά η παράλυση που προέκυψε στις αγορές από το ξέσπασμα της κρίσης χρέους μέσα στο καλοκαίρι επανέφερε, και μάλιστα επιτακτικά, την ανάγκη δημιουργίας του σχήματος αυτού. Το σχέδιο είναι να δημιουργηθεί μια τράπεζα με χορηγούς επιχειρήσεις, η οποία θα δανείζει αυτές τις επιχειρήσεις, στη λογική αντίστοιχων τραπεζών που υπάρχουν στη Γερμανία και την Ολλανδία. Αλλά εδώ πρόκειται για μια πολυεθνική προσπάθεια, στην οποία θα συμμετέχουν εταιρείες από τη Γαλλία, τη Μεγάλη Βρετανία, τις Η.Π.Α., τη Γερμανία, την Ιρλανδία, την Ολλανδία και την Ελβετία. Η τράπεζα θα δανείζει αποκλειστικά σε ευρώ και θα έχει την έδρα της στη Γαλλία, ενώ θα βρίσκεται υπό την εποπτεία των Γαλλικών Χρηματοοικονομικών Αρχών. Ο Φιλίπ Ροκά, ένας από τους δύο άντρες που αποτελούν την ομάδα στην οποία έχει ανατεθεί η ίδρυση της τράπεζας, δηλώνει στο Euromoney: «Είκοσι δύο επιχειρήσεις είναι χορηγοί στο πρότζεκτ, όχι μόνο για να πετύχουν τη διασπορά της χρηματοδότησής τους, αλλά και για να προλάβουν τις επιπτώσεις της Βασιλείας ΙΙΙ στη ρευστότητα των τραπεζών», λέει ο Ροκά. «Πρόκειται για μια απλή, διαφανή τράπεζα, η οποία θα λειτουργεί αποκλειστικά ως εργαλείο για τις επιχειρήσεις. Δεν θα έχει τους ίδιους στόχους σε ό,τι αφορά την επι-

στροφή επενδεδυμένου κεφαλαίου με τις παραδοσιακές τράπεζες και θα έχει ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια». Η τράπεζα θα προσφέρει όρους δανεισμού και πιστωτικές υπηρεσίες σε επιχειρήσεις οι οποίες θα είναι ταυτόχρονα και μέτοχοι. Αν και χρειάζεται τουλάχιστον 100 επιχειρήσεις - μέλη για να ξεκινήσει να λειτουργεί, μπορεί να παρουσιαστεί επίσημα πριν το τέλος του 2011. Όπως εξηγεί ο Ροκά, «με συνεισφορά 10 εκατ. ευρώ στο κεφάλαιο της τράπεζας, η επιχείρηση - μέλος που θα έχει αξιολόγηση τριπλό Β+, μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση σε πιστωτικές υπηρεσίες ύψους 140 εκατ. ευρώ». «Αυτή η μόχλευση 14:1 για τους δανειζόμενους με τριπλό Β+ θα ισχύει για τα πρώτα τέσσερα με πέντε χρόνια, όσο η τράπεζα θα υπόκειται στην προσέγγιση της Βασιλείας ΙΙ», αναφέρει ο Ροκά. «Όταν θα επιτραπεί στην τράπεζα να χρησιμοποιήσει τις δικές της εσωτερικές αξιολογήσεις, η αντίστοιχη μόχλευση για τους δανειζόμενους θα κυμαίνεται μεταξύ 20-25 έναντι του 14». Όσο οι επιχειρήσεις γίνονται πιο νευρικές για κάποιες από τις συνεργαζόμενές τους τράπεζες, το παραπάνω ντιλ θα τους φαίνεται όλο και πιο ελκυστικό. Σχήματα όπως αυτό αποδεικνύουν την ισχύ του επιχειρηματικού τομέα σε σχέση με τον καταπονημένο τραπεζικό και την έκταση τού πόσο μπορούν οι ανησυχίες για τις τράπεζες να οδηγήσουν τις επιχειρήσεις στο να μεταφέρουν τις εργασίες τους αλλού. «Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις σηκώνουν τα χρήματά τους από τις τράπεζες από το 2008», λέει ο Βέφερ της KPN. «Η απόφαση είναι πολύ ξεκάθαρη για τις επιχειρήσεις. Γιατί να αφήσεις χρήματα σε μια τράπεζα στην οποία εγείρονται ερωτηματικά φερεγγυότητας; Το ρίσκο είναι τελείως ασύμμετρο. Αν και η μεταφορά καταθέσεων «τραυματίζει» τη σχέση με την τράπεζα, είναι καλύτερη από το να χάσεις τα χρήματά σου». Χ

ΣυνολικΑ ρευΣτΑ διΑθεΣιμΑ κΑι βρΑΧυπροθεΣμεΣ επενδυΣειΣ 20 πολυεθνικΩν εταιρεία General Electric Toyota China Mobile Microsoft Cisco Petrobras Volkswagen General Motors Google Total Apple Oracle Ford Panasonic Pfizer Electricité de France Johnson & Johnson Siemens Intel WellPoint

(εκατ. δολάρια) 78.392 48.305 46.786 43.253 38.925 34.659 34.632 33.476 33.380 27.081 25.620 24.845 23.659 23.583 23.204 22.317 22.126 20.753 20.750 20.070

*Πηγή: S&P Valuation and Risk Strategies

ΧΡΗΜΑ 75

στα ενδότερα του Χρηματιστηρίου Αθηνών

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ

Νέος Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Νέος Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου ορίστηκε ο κ. Χάρης Ε. Σιγανός, σε αποχώρηση του κ. Σπυρίδωνα Παντελιά. Ο κ. Σιγανός εντάχθηκε στο δυναμικό της τράπεζας τον Ιανουάριο του 2010, με τη θέση του Γενικού Διευθυντή Επενδυτικής Τραπεζικής και Θυγατρικών. Από τον Ιούνιο του 2011 είναι μέλος του Δ.Σ. της τράπεζας. Πριν την ανάληψη των καθηκόντων του στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, διετέλεσε Διευθύνων Σύμβουλος της Alpha Asset Management ΑΕΔΑΚ, θυγατρικής της Alpha Bank. Ο κ. Σιγανός είναι μηχανικός με μεταπτυχιακές σπουδές σε θέματα Στρατηγικής (Stanford U.) και Εφαρμοσμένων Οικονομικών (The Wharton School).

ΕΧΑΕ

11-2011

Κέρδη 21,8 εκατ. ευρώ το εννεάμηνο Τα ενοποιημένα καθαρά κέρδη της ΕΧΑΕ, μετά από φόρους, το εννεάμηνο του 2011 ανήλθαν σε 21,8 εκατ. ευρώ, έναντι 22,2 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα, ελαφρά μειωμένα κατά 1,5%, παρά τη σημαντική πτώση της συναλλακτικής δραστηριότητας σε σχέση με το εννεάμηνο του 2010. Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών του ομίλου μειώθηκε κατά 25% και διαμορφώθηκε σε 35,0 εκατ. ευρώ, έναντι 46,6 εκατ. ευρώ το εννεάμηνο του 2010. Η πτώση οφείλεται, από τη μία, στη μείωση της συναλλακτικής δραστηριότητας στην αγορά αξιών και στην πτώση της μέσης κεφαλαιοποίησης των εισηγμένων εταιρειών και, από την άλλη, στις μειώσεις που συντελέστηκαν κατά το β’ εξάμηνο του 2010 στις χρεώσεις, στη διαπραγμάτευση και στις μετασυναλλακτικές υπηρεσίες, τόσο στις μετοχές όσο και στα παράγωγα, στο πλαίσιο της τιμολογιακής πολιτικής του ομίλου. Η μέση ημερήσια αξία συναλλαγών το εννεάμηνο του 2011 ανήλθε στα 96 εκατ. ευρώ, μειωμένη κατά 37% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο (153 εκατ. ευρώ), ενώ η κεφαλαιοποίηση της αγοράς στο τέλος της περιόδου (30/9) ανήλθε σε 31,3 δισ. ευρώ, έναντι 57,9 δισ. ευρώ πέρσι, μειωμένη κατά 46%. Ο μέσος ημερήσιος όγκος συναλλαγών παρουσίασε μικρή μείωση κατά 3% στο εννεάμηνο του 2011, σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα (33,5 έναντι 34,6 εκατ. μετοχών). Στην αγορά παραγώγων, ο μέσος ημερήσιος όγκος συναλλαγών παρουσίασε αύξηση κατά 10% στο εννεάμηνο (49,9 έναντι 45,4 χιλ. συμβολαίων πέρσι).

76 Νοέμβριος 2011

ΕUROBANK EFG

Δημιουργεί «διαδικτυακή πύλη» εξαγωγών Ένας νέος «πλανήτης» εμπορικών συναλλαγών και δικτύωσης των Ελλήνων εξαγωγέων με εταίρους από όλο τον κόσμο γεννιέται μέσω της πρωτοβουλίας για τη δημιουργία της Δικτυακής Πύλης εξαγωγών «TradePlanet» (www.TradePlanet.gr), που αναλαμβάνει η Eurobank EFG, σε συνεργασία με τους τρεις βασικούς εξαγωγικούς φορείς της χώρας ΠΣΕ, ΣΕΒΕ και ΣΕΚ και με την υποστήριξη του ΣΕΒ. Το «TradePlanet» είναι μια ολοκληρωμένη ηλεκτρονική πλατφόρμα, ειδικά σχεδιασμένη για την ενίσχυση και την προώθηση του ελληνικού εξαγωγικού εμπορίου. Χάρη στις νέες λειτουργικότητες, την ενοποίηση υπηρεσιών και την έμφαση στη χρηστικότητα, έχει το δυναμικό μιας άμεσης και εμφατικής παρέμβασης για το άνοιγμα νέων αγορών και της ενημέρωσης της διεθνούς επιχειρηματικής κοινότητας για τα ανταγωνιστικά προϊόντα και τις υπηρεσίες που προσφέρουν ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες σήμερα αναζητούν διόδους πρόσβασης στις παγκόσμιες αγορές. Η βασική καινοτομία του «TradePlanet» σε σχέση με υπάρχοντες δικτυακούς τόπους είναι η λειτουργική ενοποίηση και η χρηστική αναβάθμιση των υπηρεσιών που έχουν ανάγκη οι ελληνικές εξαγωγικές και οι ξένες εισαγωγικές επιχειρήσεις, μέσα από ένα πλήθος ειδικών εργαλείων.

ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ - S&B ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ

Συμφωνία για την απόκτηση της μονάδας βωξίτη Η «Μυτιληναίος Α.Ε.-Όμιλος Επιχειρήσεων» και η «S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε.» (ή «S&B») ανακοινώνουν την επίτευξη αρχικής συμφωνίας για τη σταδιακή απόκτηση της δραστηριότητας βωξίτη της S&B στην Ελλάδα από την «Αλουμίνιον Α.Ε.», 100% θυγατρική εταιρεία της «Μυτιληναίος Α.Ε.». Τα προβλεπόμενα βήματα για την υλοποίηση της συμφωνίας αυτής είναι τα ακόλουθα: 1. Αρχικά εισφέρεται η δραστηριότητα βωξίτη της S&B στην Ελλάδα στην 100% θυγατρική της «Αλουμίνιον Α.Ε.», «Δελφοί Δίστομον» («Δ.Δ.»). 2. Στο νέο σχήμα που θα προκύψει («Νέα Δ.Δ.»), η «Αλουμίνιον Α.Ε.» θα αγοράσει μέρος της συμμετοχής της S&B, ούτως ώστε το ποσοστό της να φτάσει στο 51%, αποκτώντας παράλληλα και τον έλεγχο του νέου σχήματος. 3.Το υπόλοιπο 49% της S&B στη «Νέα Δ.Δ.» θα αγοραστεί σταδιακά και εντός τριάντα μηνών από την «Αλουμίνιον Α.Ε.». Η οριστικοποίηση των οικονομικών όρων και η υλοποίηση των συμφωνηθέντων θα γίνει μετά το πέρας του Due Diligence, που θα περιλαμβάνει οικονομικό, νομικό, φορολογικό και τεχνικό έλεγχο των συγχωνευομένων μερών. Νεότερη ανακοίνωση, προς ενημέρωση του επενδυτικού κοινού, θα ακολουθήσει μετά την ολοκλήρωση του due diligence. Αναφερόμενος στην ανωτέρω αρχική συμφωνία, ο Διευθύνων Σύμβουλος της «Μυτιληναίος Α.Ε.», κ. Ευάγγελος Μυτιληναίος, δήλωσε: «Σήμερα είναι μια σημαντική μέρα για την εταιρεία μας, καθώς μετά από 50 χρόνια παρουσίας στην Ελλάδα, η «Αλουμίνιον», με την ολοκλήρωση των συμφωνηθέντων, θα ελέγχει η ίδια τη βασική της πρώτη ύλη, το βωξίτη, κάτι που δεν είχε καταφέρει έως τώρα. Προσβλέπουμε στην περαιτέρω ανάπτυξη των μεταλλείων και σε αύξηση των εξαγωγών σε συνεργασία με τους εργαζόμενους και τις τοπικές κοινωνίες και πάντα με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος. Η επένδυση σε μεταλλεία είναι μια επένδυση μακροπρόθεσμης απόδοσης. Η «Αλουμίνιον», που είναι σε ελληνική ιδιοκτησία από το 2005, με τη συμφωνία αυτή αποδεικνύει έμπρακτα, για μία ακόμη φορά, την εμπιστοσύνη της στο μέλλον της ελληνικής οικονομίας». Ο Διευθύνων Σύμβουλος της S&B, κ. Κρίτων Αναβλαβής, δήλωσε: «Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε στη δραστηριότητα του βωξίτη τα τελευταία χρόνια, φροντίσαμε, υλοποιώντας σημαντικές επενδύσεις, να αυξήσουμε την παραγωγική ικανότητα και την ετήσια παραγωγή της. Με ορατή πλέον την οικονομική ανάκαμψη της δραστηριότητάς μας στη Φωκίδα, είμαστε σε θέση να αναγγείλουμε την υπογραφή αρχικής συμφωνίας που διασφαλίζει τη μακροχρόνια βιωσιμότητα αυτής. Η δραστηριότητα του βωξίτη, που αντιπροσωπεύει περίπου το 8% των πωλήσεων του ομίλου, εισφέρεται πλέον σε ένα νέο εταιρικό σχήμα - με πλειοψηφική συμμετοχή τού μέχρι τώρα μεγαλύτερου πελάτη της - το οποίο είμαστε πεπεισμένοι πως θα οδηγήσει σε περαιτέρω μακροπρόθεσμη ανάπτυξη του ελληνικού βωξίτη, προς όφελος όλων των εργαζομένων στον κλάδο αυτό, καθώς και της ελληνικής οικονομίας. Η S&B θα συνεχίσει επικεντρωμένη στην παροχή βιομηχανικών λύσεων παγκοσμίως, αξιοποιώντας τις δραστηριότητές της διεθνώς, με στόχο την περαιτέρω βιώσιμη κερδοφόρα ανάπτυξή της».

ΑLPHA TRUST - ANΔΡOMEΔΑ

Αποτελέσματα εννεαμήνου του 2011 Η Alpha Trust-Ανδρομέδα Α.Ε.Ε.Χ. δημοσίευσε τα οικονομικά της αποτελέσματα για το εννεάμηνο του 2011, με βάση τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς. Στο πλαίσιο των δυσχερών συνθηκών που επικρατούν στις αγορές και στη χώρα μας, κυρίως λόγω των έντονων δημοσιονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει, τα αποτελέσματα της εταιρείας συνέχισαν και κατά το τρίτο τρίμηνο να κινούνται αρνητικά. Κατά το εννεάμηνο της τρέχουσας χρήσης, η εταιρεία σημείωσε ζημιές, μετά από φόρους, ύψους -11,821 εκατ. ευρώ (στο εξάμηνο ήταν -3,649 εκατ. ευρώ) έναντι ζημιών, μετά από φόρους, ύψους -4,400 εκατ. ευρώ το εννεάμηνο του 2010. Τα ακαθάριστα έσοδα της εταιρείας ανήλθαν συνολικά σε -10,307 εκατ. ευρώ περίπου και προέρχονται από ζημιές από αγοραπωλησίες χρεωγράφων, ποσού -10,992 εκατ. ευρώ και κέρδη από προσόδους χαρτοφυλακίου, ποσού 0,685 εκατ. ευρώ περίπου. Οι αποδόσεις των εταιρειών του κλάδου, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών, κυμάνθηκαν από 0,67% έως -32,26% και ήταν σημαντικά καλύτερες από το Γενικό Δείκτη του Χ.Α., ο οποίος, την ίδια περίοδο, υποχώρησε κατά -43,53%. Η εσωτερική αξία της μετοχής της εταιρείας, στο τέλος του εννεαμήνου, ανήλθε σε 1,21 ευρώ και η χρηματιστηριακή τιμή της σε 0,89 ευρώ, διαπραγματευόταν δηλαδή σε discount -26,45%.

COCA COLA HELLENIC

Στα 302 εκατ. ευρώ τα κέρδη Στα 302 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκαν τα συγκρίσιμα καθαρά κέρδη εννεαμήνου της Coca Cola Hellenic, έναντι κερδών 419 εκατ. ευρώ της αντίστοιχης περσινής περιόδου. Σε επίπεδο γ’ τριμήνου, τα συγκρίσιμα καθαρά κέρδη του ομίλου ανήλθαν σε 156 εκατ. ευρώ, έναντι των συγκρίσιμων καθαρών κερδών 217 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, καθοδηγούμενα κυρίως από τα μειωμένα λειτουργικά κέρδη. Ο όγκος πωλήσεων παρέμεινε αμετάβλητος, στα 1,618 δισ. κιβώτια κατά τους πρώτους εννέα μήνες, καθώς η αύξηση κατά 3% στις αναπτυσσόμενες αγορές αντισταθμίστηκε πλήρως από τη μείωση κατά 1% στις ανεπτυγμένες και στις αναδυόμενες αγορές. Η αύξηση των καθαρών εσόδων από πωλήσεις ήταν μεγαλύτερη από αυτήν του όγκου των πωλήσεων (1%), με αύξηση κατά 3% στις αναπτυσσόμενες αγορές και σταθερά έσοδα στις αναδυόμενες και ανεπτυγμένες αγορές. Ειδικότερα, τα καθαρά έσοδα από πωλήσεις ανήλθαν στα 5,326 δισ. ευρώ, από 5,299 δισ. ευρώ το εννεάμηνο του 2010.

ΧΡΗΜΑ 77

τα νέα της αγοράς

11-11

Χ Air Liquide

Σε σταθερή πορεία το 2011

ταθερή πορεία των οικονομικών του αποτελεσμάτων παρουσιάζει ο όμιλος Air Liquide κατά το τρίτο τρίμηνο του 2011. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, ο κύκλος εργασιών του ομίλου ανήλθε στα 3.597 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση +4,9% από την προηγούμενη χρήση και +6,6% συγκριτικά με την αντίστοιχη χρήση του 2010. Οι πωλήσεις στους κλάδους Αερίων και Υπηρεσιών έφθασαν τα 3.223 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση +7,7% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, αποδεικνύοντας τη σταθερότητα των δραστηριοτήτων κατά το τρίτο τρίμηνο του 2011. Ο κλάδος των Μεγάλων Βιομηχανιών χαρακτηρίστηκε από εκκινήσεις πολλών νέων μονάδων παραγωγής και αύξηση δυναμικότητας, αντισταθμίζοντας τη μείωση της ζήτησης προϊόντων στον κλάδο της μεταλλουργίας. Ο κλάδος των Βιομηχανικών Πωλήσεων – Εμπορίου παρουσιάζει ελαφρώς βελτιωμένα αποτελέσματα αυτό το τρίμηνο χάρη στην ανάπτυξη των αγορών της Ασίας και της Αμερικής, καθώς και την αύξηση των τιμών. Ο κλάδος Ηλεκτρονικής καταγράφει αύξηση, παρά την επιστροφή των πωλήσεων του τομέα Εξοπλισμού και Εγκαταστάσεων στα συνήθη επίπεδα. Η δραστηριότητα του κλάδου Υγείας αυξάνεται με σταθερούς ρυθμούς, χάρη στην εξέλιξη του τομέα Φροντίδας Υγείας στο Σπίτι. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αντίκτυπος των γεγονότων της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής στον όμιλο είναι ιδιαίτερα περιορισμένος. Κατά το τελευταίο εννεάμηνο, η δραστηριότητα Αερίων και Υπηρεσιών παρουσίασε αύξηση +9,5% (συγκριτικά), σύμφωνα με τους στόχους του προγράμματος ALMA 2015.

Pharma & Health Business

Νέο περιοδικό από την Ethos Media S.A.

να νέο περιοδικό κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες στην ελληνική αγορά από την εταιρεία Ethos Media S.A., η οποία - κόντρα στην κρίση - συνεχίζει την επέκταση των δραστηριοτήτων της, μπαίνοντας ακόμη πιο δυναμικά στο χώρο της υγείας. Πρόκειται για το περιοδικό Ph.B (Pharma & Health Business), το πρώτο μηνιαίο περιοδικό στην Ελλάδα για την πολιτική υγείας και την επιχειρηματικότητα στον τομέα της υγείας, το οποίο, με Διευθυντή Σύνταξης τον κ. Αιμίλιο Νεγκή, καταξιωμένο δημοσιογράφο στο ρεπορτάζ του τομέα της υγείας και με την υποστήριξη μιας έμπειρης ομάδας δημοσιογράφων, έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο εκδοτικό κενό που υπήρχε στο συγκεκριμένο χώρο. Η έκδοση του περιοδικού Ph.B είναι μια φιλόδοξη προσπάθεια, που γεννήθηκε με τη λογική της ουσιαστικής παρέμβασης στην υγεία, σε ένα σημαντικό για την ελληνική οικονομία τομέα που – λόγω των συνθηκών – ήδη αλλάζει και μπορεί να μετεξελιχθεί σε οδηγό οικονομικής ανάπτυξης. Σκοπός του περιοδικού Ph.B είναι να διαμορφώσει τη νέα αγορά υγείας στην Ελλάδα, μια αγορά που θα βασίζεται σε στέρεα και διαφανή θεμέλια. Η ύλη του περιοδικού αποτελεί το μεγάλο «όπλο» του για την επίτευξη αυτού του σκοπού. Μέσα από έρευνες σε βάθος για τα καυτά θέματα της επικαιρότητας, άρθρα και συνεντεύξεις ανθρώπων που κατέχουν θέσεις - «κλειδιά» στο χώρο της υγείας, διεισδυτικά ρεπορτάζ και αναλύσεις για την πορεία του συστήματος υγείας και της αγοράς φαρμάκου, θα επιχειρηθεί η ανάδειξη της αθέατης πλευράς των γεγονότων και των πραγματικών τους γενεσιουργών αιτίων. Έμπειροι δημοσιογράφοι με πολλά χρόνια διαδρομής στο χώρο του ρεπορτάζ της υγείας υπογράφουν την προσπάθεια να καταγραφούν νηφάλια και αντικειμενικά θέσεις και προτάσεις για να βελτιωθεί η ποιότητα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στη χώρα. Ο αναγνώστης του περιοδικού Ph.B, μέσα στις μοντέρνα σχεδιασμένες σελίδες του, θα έχει τη δυνατότητα να βρει πληθώρα ειδήσεων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Στην πλούσια θεματολογία του περιοδικού περιλαμβάνονται θέματα που αφορούν στις εξελίξεις της αγοράς φαρμάκου, στην αναδιοργάνωση του συστήματος υγείας, στην ορθολογική διαχείριση των πόρων στις υπηρεσίες υγείας, στη μεταρρύθμιση της ασφάλισης υγείας, στην εισαγωγή ολοκληρωμένων πληροφοριακών συστημάτων και σύγχρονων μεθόδων management στη διοίκηση των νοσηλευτικών ιδρυμάτων και στην προώθηση της υγιούς επιχειρηματικότητας. 78 Noέμβριος 2011

Interamerican

Κατακόρυφη άνοδος της «Anytime»

Γερμανός

Δώρο με κάθε smartphone η F-Box1

η δυνατότητα να φτιάξουν τη δική τους fan page στο Facebook προσφέρει στους επισκέπτες του αποκλειστικά το δίκτυο καταστημάτων «Γερμανός», δίνοντας, με κάθε αγορά Smartphone, δώρο την πιο συναρπαστική εφαρμογή: το F-ΒOX1. Αγοράζοντας οποιοδήποτε Smartphone από τα καταστήματα «Γερμανός», οι καταναλωτές αποκτούν ως δώρο το εντυπωσιακό application F-ΒOX1, που τους δίνει τη δυνατότητα να φτιάξουν το προφίλ τους όπως εκείνοι θέλουν. Με το F-BOX1 μπορούν να επιλέξουν χρώματα, γράμματα, φωτογραφίες και κείμενα. Μπορούν να αναδείξουν τις προτιμήσεις, τα ενδιαφέροντα, τα συναισθήματά τους και να γίνουν όσο δημιουργικοί θέλουν, αλλάζοντας απλά τη fan page τους. Έτσι μπορούν να ξεχωρίζουν και να είναι μοναδικοί και στο Facebook.

ε φάση ουσιαστικής ωρίμανσης και ανάπτυξης εισέρχεται το πρώτο brand απευθείας πώλησης ασφαλιστικών προγραμμάτων στην ελληνική ασφαλιστική αγορά, η «Anytime» της Interamerican. Η «Anytime», που δημιουργήθηκε το 2006, άνοιξε στην Ελλάδα το διαδικτυακό δρόμο προσέγγισης πελατών και, ήδη, έχει δώσει δείγματα ενός δυναμικά αναπτυσσόμενου καναλιού διανομής με εντυπωσιακά αποτελέσματα, το οποίο και παρουσίασε τη Δευτέρα 31 Οκτωβρίου η διοίκηση της εταιρείας σε κεντρικό ξενοδοχείο. Έχοντας οργανώσει πλήρως την υποδομή της από τις αρχές του 2008 και μετά από μία διετία προσαρμογής στην αγορά, η «Anytime» εκτίναξε φέτος το πελατολόγιό της στους 85.000 πελάτες, καταγράφοντας ημερησίως 2.200 κλήσεις και 4.500 επισκέψεις και σταθεροποιώντας την παραγωγή της πάνω από τα 400 συμβόλαια τη μέρα. Το κανάλι είχε σημαντική συμβολή φέτος στην αύξηση κατά 22% του στόλου των ασφαλισμένων από την Interamerican οχημάτων, που φθάνει τις 450.000. Η ασφάλιση αυτοκινήτου αποτελεί και το βασικό τομέα δραστηριότητας της «Anytime», που παράλληλα προωθεί την ασφάλιση κατοικίας και τις υπηρεσίες βοήθειας. Ειδικότερα στο αυτοκίνητο, η «Anytime» παρέχει με τρία προγράμματα - τα economic, value και premium - μια σειρά κλιμακούμενων καλύψεων που στο πληρέστερο από αυτά (premium) καλύπτει αστική ευθύνη, ζημιές από ανασφάλιστο όχημα, πυρκαγιά, φυσικά φαινόμενα, τρομοκρατικές ενέργειες, την ολική και μερική κλοπή, τη θραύση κρυστάλλων, το προσωπικό ατύχημα οδηγού (15.000 ευρώ) και τις ίδιες ζημίες (με απαλλαγή 1.000 ευρώ), ενώ και στα τρία προγράμματα παρέχεται η οδική βοήθεια Interamerican. Η απευθείας ασφάλιση μέσω της «Anytime» ξεκινά από 156 ευρώ το εξάμηνο και εξασφαλίζει χαμηλότερα ασφάλιστρα για τον πελάτη, της τάξεως του 10% - 20% συγκριτικά με τους παραδοσιακούς τρόπους ασφάλισης, λόγω χαμηλότερου κόστους λειτουργίας και πρόσκτησης πελατών. Η Interamerican παρέχει και στα ανθρώπινα δίκτυά της τη δυνατότητα πώλησης μέσω της «Anytime».

Στρατηγικό Μάνατζμεντ

Βιβλίο για τις εφαρμογές στρατηγικής σε περίοδο κρίσης

ο βιβλίο αυτό είναι ένα μοναδικό εγχειρίδιο, που παρέχει συγκεντρωμένες και ολοκληρωμένες πληροφορίες για τα στρατηγικά μοντέλα και τις εφαρμογές τους από το παρελθόν μέχρι σήμερα. Είναι ιδανικό για φοιτητές και καθηγητές του μάνατζμεντ, αλλά και για στελέχη επιχειρήσεων που επιθυμούν να εφαρμόσουν στην πράξη τα μοντέλα που περιγράφονται. Στο βιβλίο παρουσιάζονται συγκεκριμένες μελέτες περίπτωσης και συνδυάζεται μοναδικά η θεωρία με την πράξη, καθώς ο αναγνώστης θα γνωρίσει τόσο τη φιλοσοφία των στρατηγικών μοντέλων όσο και τις εφαρμογές τους. Σημαντική καινοτομία του βιβλίου αποτελεί η σύνδεση της στρατηγικής των επιχειρήσεων με την οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα μας. Μέσω μιας έρευνας σε υψηλόβαθμα στελέχη, οι συγγραφείς δείχνουν πώς χρησιμοποιείται σήμερα η στρατηγική από τις επιχειρήσεις για να βρεθούν λύσεις και να εντοπιστούν ευκαιρίες για ανάπτυξη.

ΕΛΜΗSystems

Bραβεύτηκε από τη Hewlett-Packard

την ΕΛΜΗSystems απονεμήθηκε το βραβείο «Top Service Partner 2011» για την εξαιρετική απόδοσή της στον τομέα των υπηρεσιών, από τη Hewlett-Packard Hellas, κατά τη διάρκεια της ετήσιας εκδήλωσης των συνεργατών της τελευταίας, που έλαβε χώρα στο Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτου. Η διάκριση αυτή έρχεται σε συνέχεια της πιστοποίησης που έλαβε η ΕΛΜΗSystems ως HP Service Specialist Professional Services Partner, όπου και παραμένει ο μοναδικός συνεργάτης της HP που, εκτός από την πώληση, αναλαμβάνει και τις υπηρεσίες εγκατάστασης και παραμετροποίησης για τα συστήματα και τις λύσεις Blades και Enterprise Storage της HP. Ως HP Service Specialist Professional Services Partner, η ΕΛΜΗSystems είναι άρτια εκπαιδευμένη και πιστοποιημένη να χρησιμοποιεί τη σφραγίδα έγκρισης της HP, γεγονός που της επιτρέπει να ικανοποιεί τις πλέον σύνθετες επιχειρηματικές ανάγκες των πελατών της με ολοκληρωμένες λύσεις και υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Ο πελάτης λαμβάνει τη μοναδική αξία των υπηρεσιών HP άμεσα και ξεκούραστα από τον εξουσιοδοτημένο συνεργάτη της ΕΛΜΗSystems. Η ΕΛΜΗSystems, ως «GOLD HP Preferred Partner», διαθέτει σημαντικότατες εξειδικεύσεις και στον τομέα των προϊόντων: HP Storage Works Solutions Specialist, HP Computing Systems Specialist, HP Personal Computing Specialist και HP Unified Networking Specialist, οι οποίες εγγυώνται την υψηλή ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών που προσφέρονται. ΧΡΗΜΑ 79

παρουσιάσεις 11-2011 ΝΟΚΙΑ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΝΕΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

Nokia, μαζί με τη Microsoft, παρουσίασαν τα πλέον αναμενόμενα, πολυσυζητημένα Nokia Lumia 800 και Nokia Lumia 710, σε μια εκδήλωση που συνόψισε το «Nokia World 2011» για τους εκπροσώπους του εγχώριου τύπου. Τα δύο πρώτα smartphones που βασίζονται στην πλατφόρμα Windows Phone συνοδεύονται από μια σειρά νέες λειτουργίες, ειδικά σχεδιασμένες για να χαρίζουν στους χρήστες τους μοναδικές εμπειρίες κάθε μέρα. Ο Greig Williams, General Manager της Nokia Greece δήλωσε: «Σήμερα είναι μια αξιοσημείωτη πρεμιέρα για δύο από τις μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως. Η Nokia συνεισφέρει το απαράμιλλο design της και το εξαιρετικό δίκτυο παγκόσμιας διανομής της, καθώς το Windows Phone γίνεται πραγματικότητα, προσφέροντας μια εκπληκτική εμπειρία με επίκεντρο το χρήστη. Είμαστε πολύ χαρούμενοι που το αποτέλεσμα της συνεργασίας δύο δυνατών ομάδων είναι αυτή η μοναδική εμπειρία smartphone. Εκ μέρους της Nokia, θα θέλαμε να εκφράσουμε την ικανοποίησή μας για αυτήν την καρποφόρα προσπάθεια που οδήγησε στη γέννηση αυτών των εκπληκτικών νέων προϊόντων». Ο Ernst-Jan Stigter, Διευθύνων Σύμβουλος της Microsoft Hellas, ανέφερε σχετικά: «Η στρατηγική συνεργασία μας με τη Nokia και η έλευση των πρώτων NOKIA Windows Phone συσκευών σηματοδοτούν ένα σημαντικό ορόσημο για τη Microsoft για τη δημιουργία ενός νέου δυναμικού οικοσυστήματος. Τα Windows Phone σχεδιαστήκαν με στόχο να απαντήσουν στις πολλαπλές ανάγκες του χρήστη για παραγωγικότητα, διασκέδαση, κοινωνική δικτύωση και γρήγορη πλοήγηση στο internet, όλα με ελάχιστες κινήσεις. Με τις νέες συσκευές LUMIA 800 και LUMIA 710, που σύντομα θα είναι διαθέσιμες στην ελληνική αγορά, οι χρήστες θα μπορούν να απολαύσουν αυτήν την ξεχωριστή εμπειρία». 80 `Νοέμβριος 2011

GERMANWINGS

ΕΝΑΡΞΗ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΟΥ ΚΟΛΩΝΙΑ/ΒΟΝΝΗ-ΤΥΝΙΔΑ

Germanwings επεκτείνει τις υπηρεσίες της προς τους επιβάτες και εγκαινιάζει πτήσεις προς ένα νέο προορισμό της Αφρικής την ερχόμενη χρονιά: Το νέο δρομολόγιο Κολωνία/Βόννη-Τύνιδα θα ξεκινήσει στις 3 Μαρτίου 2012. Η Germanwings συνδέει άλλη μια πόλη με την Κολωνία, ενώ οι πτήσεις προσφέρονται για κρατήσεις από τις 3 Νοεμβρίου 2011 στις 12.00, μέσω της ιστοσελίδας www.germanwings.com. Το δρομολόγιο θα προσφέρεται δύο φορές την εβδομάδα με αεροσκάφος Αirbus A319, που θα αναχωρεί από την Κολωνία/Βόννη κάθε Παρασκευή στις 23.00, με πτήση επιστροφής το Σάββατο στη 1.20 το πρωί, ενώ μια δεύτερη πτήση θα εκτελείται την Τρίτη, με το αεροσκάφος της Germanwings να αναχωρεί από Κολωνία/Βόννη προς Τύνιδα στις 22.00 και να επιστρέφει στις 00.20, τα ξημερώματα της επόμενης μέρας. Με περίπου 2,4 εκατ. κατοίκους, η πρωτεύουσα της Τυνησίας βρίσκεται στο βόρειο άκρο της χώρας, απέχοντας μόνο λίγα χιλιόμετρα από τη Μεσόγειο. Η αρχαία πόλη Μεδίνα είναι ένα από τα αξιολογότερα αξιοθέατα. Στα δυτικά της πόλης θα ανακαλύψετε την περιοχή Μπαρντό, την πολυτελή συνοικία των κυβερνητικών γραφείων και κατοικιών, με το ομώνυμο μουσείο. Συνεχίζοντας, μόλις 10 χλμ. από την Τύνιδα, βρίσκεται το λιμάνι της La Goulette, στα βόρεια της οποίας βρίσκεται η αρχαία Καρχηδόνα και ο Διεθνής Αερολιμένας της Τύνιδας κοντά στις ακτές, ενώ νοτιοανατολικά βρίσκεται το παραλιακό θέρετρο της Χαμαμέτ. Η Τύνιδα είναι μία από τις αρχαιότερες πόλεις της Μεσογείου, η ύπαρξη της οποίας ανάγεται στον 9ο αιώνα π.Χ. Κατά την αρχαιότητα πάντως, η Τύνιδα βρισκόταν στη σκιά της ισχυρής Καρχηδόνας. Η Germanwings είναι μία από τις πιο επιτυχημένες αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους στην Ευρώπη. Προσφέρει χαμηλού κόστους πτήσεις από Κολονία/Βόννη, Στουτγάρδη, Βερολίνο/Schoenefeld, Αμβούργο, Ανόβερο και Ντόρτμουντ προς περισσότερους από 75 προορισμούς σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Ο νέος στόλος των αεροσκαφών αποτελείται από 30 jets, τύπου Airbus A319.

LENOVO

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2011/12

ο Lenovo Group ανακοινώνει τα οικονομικά αποτελέσματα του δεύτερου τριμήνου, το οποίο ολοκληρώθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου του 2011, καταδεικνύοντας τη ραγδαία ανάπτυξή του. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου, οι πωλήσεις μονάδων Η/Υ ενισχύθηκαν κατά 35,8% σε παγκόσμιο επίπεδο, συγκριτικά με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Για δέκατο συνεχές τρίμηνο, η Lenovo αποτελεί την ταχύτερα αναπτυσσόμενη εταιρεία Η/Υ στον κόσμο και, για όγδοο τρίμηνο στη σειρά, την ταχύτερα αναπτυσσόμενη εταιρεία ανάμεσα στους τέσσερις κορυφαίους κατασκευαστές Η/Υ. Εστιάζοντας στη σταθερή ανάπτυξη σε όλες τις αγορές και στο σύνολο των πελατειακών κατηγοριών και προϊόντων, οι συνολικές πωλήσεις του δεύτερου οικονομικού τριμήνου αυξήθηκαν κατά 35,2% σε ετήσια βάση, καταγράφοντας US 7.8 δισ. δολ., ενώ το μερίδιο αγοράς άγγιξε το 13,5%, που αποτελεί και το υψηλότερο μέγεθος μεριδίου που κατείχε ποτέ η Lenovo. Ταυτόχρονα, κατά τη διάρκεια του ίδιου τριμήνου, τα καθαρά κέρδη της εταιρείας αυξήθηκαν κατά 87,9%, με το κέρδος που αναλογεί στους μετόχους να αγγίζει τα US 144 εκατ. δολ. Τα μικτά κέρδη αυξήθηκαν κατά 59,8% σε σύγκριση με πέρσι, σε US 948 εκατ. δολ., με μικτό περιθώριο κέρδους 12,2%. Επιπλέον, τα λειτουργικά κέρδη του δεύτερου οικονομικού τριμήνου ανήλθαν στα US 166 εκατ. δολ., σημειώνοντας μιαν αύξηση της τάξης του 55,3% σε σύγκριση με το δεύτερο οικονομικό έτος 2010/11. Τα καθαρά έσοδα προ φόρων έκλεισαν στα US 165 εκατ. δολ., ποσό που αναλογεί σε ανάπτυξη 62,3% σε σύγκριση με το περσινό αντίστοιχο τρίμηνο. Τα βασικά κέρδη ανά μετοχή ανήλθαν σε 1,41 US σεντς ή 10,99 HK σεντς, ενώ τα καθαρά ταμειακά αποθέματα σε US 4 δισ. δολ. (από τις 30 Σεπτεμβρίου του 2011).

EΨΑ ΒΙΟ

ΕΠΙΣΗΜΟ ΛΑΝΣΑΡΙΣΜΑ

επίσημη παρουσίαση των πρώτων ελληνικών βιολογικών αναψυκτικών είναι γεγονός. Τη Δευτέρα 24 Οκτωβρίου, σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, η ΕΨΑ παρουσίασε τα «ΕΨΑ bio», τα πρώτα ελληνικά βιολογικά αναψυκτικά. Πρόκειται για την «ΕΨΑ bio» βιολογική λεμονάδα και την «EΨΑ bio» βιολογική πορτοκαλάδα. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, πραγματοποιήθηκε μια ιστορική αναδρομή στη μακρά ιστορία της ΕΨΑ και την αφοσίωσή της στην καινοτομία. Η παραγωγή των «EΨΑ bio» είναι κομμάτι αυτής της παράδοσης και απόρροια της δέσμευσης της εταιρείας στη μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή της στρατηγική. Η στρατηγική αυτή, να διοχετεύει στην αγορά προϊόντα που ξεχωρίζουν για την ποιότητά τους, προάγουν πάντα τόσο το brand της ΕΨΑ όσο και την ελληνική παραγωγική και επιχειρηματική δυναμική γενικότερα. Οι νέες «EΨΑ bio» παράγονται από πιστοποιημένο βιολογικό χυμό λεμονιού και πορτοκαλιού, με προσθήκη πιστοποιημένης βιολογικής ζάχαρης στη μονάδα της ΕΨΑ στην Αγριά Βόλου και σίγουρα θα κερδίσουν τις καρδιές των απαιτητικών της γεύσης. Για τις ανάγκες της νέας σειράς βιολογικών αναψυκτικών, το χαρακτηριστικό μπουκάλι της ΕΨΑ ντύθηκε με ένα πανέμορφο sleeve, όπου το χαρακτηριστικό βραβείο που κοσμεί όλες τις συσκευασίες της εταιρείας από την Αγριά μοιάζει να αποκαλύπτεται. Σκίζει μια χάρτινη σακούλα, όπως αυτές που εξακολουθούν να συσκευάζουν τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά στα παραδοσιακά οπωροπωλεία. Μέσα από αυτό το εύρημα αποκαλύπτεται ότι τα νέα αναψυκτικά «EΨΑ bio» είναι τόσο κοντά στη φύση που αντλούν την έμπνευσή τους από την ίδια τη ζωή και το περιβάλλον της περιοχής του Βόλου όπου το brand της ΕΨΑ γεννήθηκε και εξακολουθεί να γράφει ιστορία. Τα νέα αναψυκτικά «EΨΑ bio» βρίσκονται ήδη στα ράφια επιλεγμένων σημείων πώλησης σε όλη την Ελλάδα και το λανσάρισμά τους υποστηρίχτηκε από έντυπη και τηλεοπτική καμπάνια.

OTEACADEMY

ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

να πρωτοποριακό workshop με θέμα «Shifting for excellence in sales» πραγματοποιήθηκε από την OTEAcademy στο πλαίσιο του 13ου συνεδρίου Infocom World 2011. Κατά τη διάρκεια του workshop της OTEAcademy, o Διευθύνων Σύμβουλος κ. Δημήτρης Λώλης και ο Διευθυντής Εκπαίδευσης κ. Βασίλης Βασιλειάδης, παρουσίασαν τη νέα πρωτοποριακή μεθοδολογία εκπαίδευσης ενηλίκων που εφαρμόζει η OTEAcademy στα εκπαιδευτικά της προγράμματα. Η νέα αυτή μεθοδολογία βασίζεται στην έννοια της μετατόπισης ή αλλιώς του shifting, έννοια εκ διαμέτρου αντίθετη με αυτήν της αλλαγής. Η OTEAcademy πιστεύει ότι οι ενήλικες, σύμφωνα με τα σύγχρονα δεδομένα, έχουν ανάγκη τη συνεχή εξέλιξη των ικανοτήτων και δεξιοτήτων τους. Πρέπει δηλαδή να μετατοπίζονται συστηματικά προς το καλύτερο. Παράλληλα, η συνεχής βελτίωση προϋποθέτει συστηματική προσπάθεια. Μέσα από τη διαδικασία της μετατόπισης επιτυγχάνεται αφενός η βελτίωση των γνώσεων και αφετέρου η μέγιστη δυνατή αφομοίωσή τους. Η νέα μεθοδολογία της OTEAcademy βασίζεται και χτίζεται πάνω στις αρχές της ομαδικής δουλειάς, χρησιμοποιώντας κάθε φορά ως σημείο αναφοράς το «καλύτερο» μέλος της εκπαιδευόμενης ομάδας. Το workshop παρακολούθησαν με μεγάλο ενδιαφέρον περίπου 100 στελέχη εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο χώρο των τεχνολογιών πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών. Μετά τις παρουσιάσεις ακολούθησε διάλογος με τους συμμετέχοντες, αναλύθηκαν περαιτέρω συγκεκριμένα σημεία της μεθοδολογίας και αναδείχθηκαν οι ευρείες εκπαιδευτικές δυνατότητες που αυτή εξασφαλίζει. ΧΡΗΜΑ 81

Χ δια ταύτα...

✒ από τον Γιάννη Βερμισσώ

ν α ψ ε ρ έ Στ . . . ς ι ε σ έ χ σ ο π υ και οι Είναι νωπές ακόμα οι πολλές και διάσπαρτες εξαγγελίες για τις επενδύσεις και τις πρωτοβουλίες, νομοθετικές και άλλες, προς την κατεύθυνση της προσέλκυσης επενδυτών ή της υλοποίησης σχεδίων που, επί σειρά ετών, είναι «κολλημένα».

αι συχνά οι ελπίδες μεγάλωναν ότι κάτι μπορεί να αλλάξει, ότι κάτι μπορεί να γίνει, ότι η χώρα θα υποδεχθεί και θα φιλοξενήσει επιχειρηματίες που θα κινητοποιήσουν τομείς της οικονομίας, που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας...

Μετά ήλθαν και οι Γερμανοί, που σαφώς είναι θετικοί και ενδιαφέρονται να προχωρήσουν επί ελληνικού εδάφους, να ρίξουν χρήμα και να εκμεταλλευθούν τα όσα μπορεί η Ελλάδα να προσφέρει ως πλεονεκτήματα τα οποία οι Έλληνες δεν κατάφεραν να αξιοποιήσουν. Ωστόσο, όλα παραμένουν ακόμα σε ένα επίπεδο γνώριμο: αυτό της στασιμότητας, όπου πέραν των προθέσεων, στην πράξη φαίνεται ότι δεν περνά τίποτε. Αναμενόμενο είναι οι σκέψεις να είναι πολλές και απογοητευτικές, γιατί υπάρχει αδημονία για να γίνει κάτι που θα αποδείξει ότι τα πράγματα δεν είναι όπως παλιά, πως δεν είναι τελματωμένα και πως όλα όσα ακούγονται – από τους κυβερνώντες - έχουν αντίκρισμα. Όλοι αναμένουν μια καλή είδηση, που θα σηματοδοτήσει την ελπίδα για μιαν άλλη Ελλάδα. 82 Νοέμβριος 2011

Σαφώς κανείς δεν θα είχε αντίρρηση να δει την Ελλάδα σαν τη Δανία του νότου, όπως είχαν υποσχεθεί πριν από δύο περίπου χρόνια. Κανείς δεν θα είχε αντίρρηση εάν οι Άραβες έρχονταν στη χώρα και πραγματοποιούσαν επενδύσεις, κανείς δεν θα είχε αντίρρηση αν έβλεπε το πρότζεκτ της πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου να αρχίζει να «τρέχει». Φυσικά δεν θα είχε αντίρρηση να δει την Αθήνα να μεταμορφώνεται σε μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα απαλλαγμένη από όσα σήμερα τη σκοτώνουν... Το κακό όμως είναι ότι δεν βλέπει τίποτε άλλο παρά ένα «τούνελ» χωρίς διέξοδο, χωρίς προοπτική και το κυριότερο χωρίς χρονοδιάγραμμα. Κανείς δεν αναλαμβάνει την ευθύνη να θέσει χρονικά όρια. Βέβαια μπορεί να γίνονται πολλά και να υπάρχει μια εξέλιξη σταδιακή και αργή, αλλά σίγουρα δεν είναι αυτή που απαιτούν οι συνθήκες. Όλα κυλούν νωχελικά, ράθυμα και απρόθυμα για να πείσουν, ακόμα και τον πιο καλοπροαίρετο, ότι κάτι μπορεί να αλλάξει.

Στέρεψαν και οι υποσχέσεις….

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

αποκλειστικότητα

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

XΡHMATIΣTHΡIO

ΧΡΗΜΑ

Ραγδαίες εξελίξεις αναδιαμορφώνουν το χάρτη των εισηγμένων

τ.377 / 11.2011

ΑΓΟΡΑ GAMING «Xορός» δις για την πίτα των τυχερών παιχνιδιών

Markus Krall Senior Partner, Roland Berger

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.377 / 11.2011 / € 6.00

Οι επιχειρήσεις «γυρνούν την πλάτη» στις τράπεζες