Insurance World #93, Μάιος-Ιούνιος 2020 by ethosMEDIA

Α Σ Φ Α Λ Ι Σ Τ Ι Κ Ο Σ

Κ Ο Σ Μ Ο Σ

τεύχος 93|μάιος-ιούνιος/2020

18 αφιέρωμα

τεύχος#93 05-06/2020

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Ανεκμετάλλευτη η δυναμική του μεγαλύτερου επενδυτή της χώρας

38 αφιέρωμα Δύσκολο το «σταυρόλεξο» της ηλεκτροκίνησης

56 θέμα ALLIANZ Χαµένη χρονιά για τον ασφαλιστικό κλάδο το 2020

Γιάννης Πετούλης ISSN 1791-8480

4.6 / 5 Αξιολόγηση πελατών, Μάρτιος 2019

CEO, Europ Assistance Greece

Το μέλλον των ασφαλειών κρύβεται στην αξιόπιστη παροχή υπηρεσιών

γίνετε συνδρομητές! Γίνετε και εσείς πολίτης του ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΤΩΡΑ ΣΤΟ στοιχεία συνδρομητή ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ

ΕΤΑΙΡΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

E-MAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ* *ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Αποδέχομαι πως τα προσωπικά μου στοιχεία θα τηρηθούν από την ethosMEDIA Εκδοτική-Συνεδριακή AE για τις ανάγκες αποστολής του περιοδικού Insurance World, στο οποίο είμαι συνδρομητής. Η αποστολή του περιοδικού γίνεται μέσω εταιρείας διανομής ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με τα προσωπικά σας στοιχεία, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την κ. Λαζαράκου Αναστασία, Σύμβουλο Διοίκησης, στο e-mail: lazarakou.n@ethosmedia.eu

αξία συνδρομών (σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ & ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ: 50€

ΕΤΗΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ: 30€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ: 70€

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ: 90€

αξία συνδρομών (αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ: 10€ (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α 6%)

τρόποι εξόφλησης συνδρομών Κ ΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ: GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) εβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της Β εταιρίας ethosMEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

Το Insurance World καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά! Υπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ethosMEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

editorial

τεύχος 93 μάιος-ιούνιος 2020 τιμή τεύχους 10 € Γενικός Διευθυντής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu

Ποιος θα «ξεκολλήσει τη βελόνα»;

Διευθυντής Σύνταξης ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ konstas.c@ethosmedia.eu Αρχισυντάκτης ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΝΙΟΥΡΑΣ kaniouras.s@ethosmedia.eu Συντάκτες ΕΛΕΝΑ ΕΡΜΕΙΔΟΥ ermeidou.e@ethosmedia.eu ΛΑΛΕΛΑ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ chrysanthopoulou.l@ethosmedia.eu

εατρική παράσταση χωρίς θεατές θα καταλήξει να γίνει το επίμαχο θέμα των συνεργειών μεταξύ κράτους και ιδιωτών. Ξαναείδαμε και ξανακούσαμε: τα προβλήματα παραμένουν στην υγεία, οι πολίτες δεν σταματούν να πληρώνουν από την τσέπη τους. Η ιδιωτική συμμετοχή στο δημόσιο σύστημα φτάνει κάπου στο 40%, με το 90% αυτής να προέρχεται απευθείας από την τσέπη των πολιτών. Ποιοι έχουν οφέλη από αυτό το σύστημα; Όχι πάντως τα νοικοκυριά, όχι το δημόσιο σύστημα υγείας, όχι το κράτος, όχι τα δημόσια ταμεία. Τι έχουμε κάνει για αυτό; Έρευνες και μοιρολόι. Πόσα χρόνια διαρκεί αυτό; Από την ημέρα που ξέσπασε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα και έπρεπε να γίνουν μεταρρυθμίσεις για να βρεθεί το διαθέσιμο εισόδημα. Ο Covid-19 επανέφερε τις θέσεις των ασφαλιστικών και πάλι στο προσκήνιο. Ο συμπληρωματικός ρόλος των ασφαλιστικών εταιρειών δεν έχει αναγνωριστεί –δεν έχει αξιοποιηθεί και η τεχνογνωσία που έχουν πάνω σε θέματα υγείας. Ό,τι είναι ακριβότερο, άκριτα, το πληρώνει ο ασθενής. Τα DRGs, τα ιατρικά πρωτόκολλα, στην Ελλάδα, είναι «ψιλά γράμματα». Επιλέγονται οι ακριβότερες εξετάσεις, ανεβαίνει το κόστος. Κατά το ίδιο σκεπτικό, φαίνεται, δεν απαιτείται η αξιολόγηση των ιδιωτικών νοσοκομείων των κλινικών. Ποιος καρπώνεται τα οφέλη και γιατί πάντα αφήνουμε ουρές; «Ενώ έχουμε εξαίρετους γιατρούς, δεν έχουμε σύστημα υγείας. Ανακαλύψαμε τον κ. Τσιόδρα τώρα και τον χρησιμοποιούμε ως βιτρίνα για να καλύψουμε τις ατέλειες του υγειονομικού συστήματος» υπογράμμισε ο πρόεδρος της Εθνικής Ασφαλιστικής. Δύο κύρια βήματα: Το υπουργείο να έχει επιτελικό ρόλο σχεδιασμού, παρακολούθησης, πιστοποίησης των γιατρών και μονάδων σε τακτική βάση. Να συμπράξει ο ΕΟΠΥΥ με την ιδιωτική ασφαλιστική αγορά, ώστε τα δισεκατομμύρια που δαπανώνται από τις τσέπες των πολιτών να μετατραπούν σε ασφαλιστικό προϊόν.

ΒΑΪΟΣ ΚΡΟΚΟΣ krokos.v@ethosmedia.eu Δημιουργικό ΠΟΠΗ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ popikalogianni@gmail.com Eπιμέλεια-Διόρθωση ΑΜΑΛΙΑ ΛΟΥΒΑΡΗ louvari.a@ethosmedia.eu Key Account Manager ΡΑΝΤΩ ΜΑΝΩΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu Διοικητική Υποστήριξη ΓΙΟΥΛΗ ΜΟΥΤΕΒΕΛΗ mouteveli.g@ethosmedia.eu Υποδοχή Διαφήμισης ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΡΟΠΟΔΗ ropodi.d@ethosmedia.eu Υπεύθυνος Συνδρομών και Κυκλοφορίας ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΛΒΑΡΛΗΣ salvarlis.k@ethosmedia.eu Marketing & Magazine Coordinator ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΛΥΜΠΕΡΗ lyberi.a@ethosmedia.eu Λογιστήριο ΜΑΡΙΑ ΑΝΔΡΙΩΤΗ andrioti.m@ethosmedia.eu Φωτογραφία ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ SHUTTERSTOCK Εκτύπωση-ΒιβλιοδεσίαΣακουλοποίηση Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε.

Έλενα Ερμείδου ISSN 1791-8480

ιδιοκτησία

Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T:210 9984950, Φ:210 9984953, E:info@insuranceworld.gr www.insuranceworld.gr

Επισκεφθείτε τον δικτυακό τόπο για συνεχή, σφαιρική & έγκυρη ενημέρωση!

insurance w*rld

www.banks.com.gr • www.virus.com.gr • www.nplconfidential.com • www.coffeemag.gr • www.ethomedia.eu • www.ethosevents.eu

* Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης, ή μέρος αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.

περιεχόμενα

τεύχος 93 | μάιος-ιούνιος 2020

www.insuranceworld.gr

Η έγκυρη και έγκαιρη διαδικτυακή ενημέρωση

συνέντευξη

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΤΟΥΛΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος της Europ Assistance Greece

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΑΡΡΗΓΕΩΡΓΙΟΥ Η σημερινή εικόνα της αγοράςΑισιοδοξία για Eurolife FFH και το 2020

αφιέρωμα

Επενδύσεις Ανεκμετάλλευτη η δυναμική του μεγαλύτερου επενδυτή της χώρας

30 θέμα

Νέοι κανόνες στη διεκπεραίωση ζημιών

αφιέρωμα

Δύσκολο το «σταυρόλεξο» της ηλεκτροκίνησης

50 θέμα

insurance w*rld

Covid-19 και κλιµατική αλλαγή ∆ύο «µάχες» που πρέπει να δοθούν ταυτόχρονα

56 θέμα

Allianz Χαµένη χρονιά για τον ασφαλιστικό κλάδο το 2020

64 θέμα

Στις στρατηγικές κινήσεις των ασφαλιστικών ο ψηφιακός μετασχηματισμός

68 θέμα

Επενδύσεις ασφαλιστικών με υψηλό οικονομικό πολλαπλασιαστή

παρουσίαση MetLife Προγράμματα ιδιωτικής ασφάλισης που λειτουργούν συμπληρωματικά στη δημόσια ασφάλιση

παλμός της αγοράς

διεθνή νέα

αιρετικός

portal

Επιμέλεια: Έλενα Ερμείδου

«Ώρα μηδέν» για τις επιχειρηματικές ασφαλίσεις

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΤΟ

Σε αναμονή βρίσκονται οι επιχειρηματικές ασφαλίσεις. Η κατάσταση δεν είναι προβλέψιμη, όπως δηλώνει μεσίτρια επιχειρηματικών ασφαλίσεων, τονίζοντας ότι τα «απόνερα» των κρίσεων από όλους τους κλάδους της

Στις σελίδες αυτές θα βρείτε τους τίτλους ειδήσεων και άρθρων που έχουν δημοσιευθεί τον τελευταίο μήνα στο ασφαλιστικό portal insuranceworld.gr

οικονομίας βγαίνουν τελευταία στην ασφαλιστική αγορά. Το 25% της ελληνικής οικονομίας το κινεί ο τουρισμός και το υπόλοιπο 45% έμμεσα, εξηγεί, συμπληρώνοντας ότι η απαγόρευση προσεδάφισης των αεροπλάνων και το κλείσιμο των ξενοδοχείων δημιούργησαν πολλαπλές, άμεσες και έμμεσες, απώλειες στην οικονομία. Η ασφαλιστική αγορά, τονίζει, ακολουθεί την οικονομία και

➧ Munich Re στο webinar της ΕΑΕΕ: Οικονομία και κλιματική αλλαγή πάνε μαζί «Δεν υπάρχει ουδεμία δικαιολογία να παραγκωνιστούν οι στόχοι για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τη Συμφωνία των Παρισίων, λόγω του Covid-19» τόνισε η Munich Re στη διαδικτυακή εκδήλωση που διοργανώνει η ΕΑΕΕ με θέμα “Is tackling both Covid-19 recovery & climate change possible?”, εξετάζοντας θέματα οικονομικής ανάπτυξης.

insurance w*rld

➧ Δίκτυα πωλήσεων: Δύο συγκεκριμένοι στόχοι στην τρέχουσα συγκυρία Χαμηλά στις άμεσες προτεραιότητες του πληθυσμού παραμένει η αγορά ενός ασφαλιστικού προϊόντος, παρά το ξέσπασμα της πανδημίας. Αυτό αφορά

«πάει» με την ημέρα. «Αντιμετωπίζει τα συμπτώματα» κάθε ημέρας χωρίς να είναι σε θέση να προβλέψει τις εξελίξεις και τον αντίκτυπο που προκαλεί η πανδημία του Covid-19. Ο Οκτώβριος, σημειώνει, θα είναι ενδεικτικός για την αγορά, αφού γίνει ο αντίκτυπος ορατός σε όλους τους κλάδους.

μάλιστα όχι μόνο τον κλάδο υγείας, αλλά και την αποταμίευση, την περιουσία κ.λπ. ➧ «Τινάχτηκαν στον αέρα» οι αερομεταφορές Το 2020 είναι η χρονιά που «τινάχτηκε στον αέρα» ο κλάδος των αερομεταφορών. Η παγκόσμια ζήτηση για αερομεταφορές θα επιστρέψει στα επίπεδα προ κορωνοϊού μετά το 2023. Τα αεροπορικά ταξίδια μπαίνουν στο περιθώριο και ο κλάδος των αερομεταφορών αναζητά νέες ισορροπίες. Δεν έχει προηγούμενο η πτώση στον κλάδο. Κατά 310 δισ. δολ. ΗΠΑ θα μειωθούν τα συνολικά έσοδα των αεροπορικών, στα 525 δισ. δολ. ΗΠΑ, με το πρόσημο στην κερδοφορία να μετατρέπεται σε αρνητικό από θετικό. Στα 60 δισ. προβλέπεται να φτάσουν οι λειτουργικές ζημιές, όπως αναφέρει, σε ανάλυση που

δημοσίευσε πρόσφατα, η Allianz Γερμανίας. ➧ Αλλάζουν οι απαιτήσεις στην ασφάλιση Η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση θα έχει πολλές επιπτώσεις στην ασφάλιση και τις απαιτήσεις για αποζημιώσεις, καθώς η τεχνολογία γεννά νέους κινδύνους και ανοίγματα. Η ευθύνη μετατοπίζεται εντός της αλυσίδας εφοδιασμού. Συγκεκριμένα, τα ηλεκτρικά οχήματα θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ασφάλιση αστικής ευθύνης προϊόντων αυτοκινήτου, αν και θα υπάρξουν επίσης συνέπειες για τις εμπορικές ασφαλίσεις του κλάδου περιουσίας & ατυχημάτων. ➧ Κίνδυνος πυρκαγιάς και επαγγελματικές ευθύνες Οι κίνδυνοι πυρκαγιάς και έκρηξης που σχετίζονται με μπαταρίες υψηλής τάσης θα μπορούσαν να φέρουν σωρεία απαιτήσεων στον κλάδο περιουσίας & ατυ-

portal ➧ Νέοι κίνδυνοι για τις αλυσίδες εφοδιασμού Η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση θα σημάνει αλλαγές στην αλυσίδα εφοδιασμού της αυτοκινητοβιομηχανίας, η οποία είναι ήδη ευάλωτη, λόγω του μικρού αριθμού εξειδικευμένων παραγωγών. Ενώ η ιδέα του just-intime είναι εδώ και θα μείνει, οι νέες διαδικασίες, τα υλικά και οι τρόποι εργασίας θα δημιουργήσουν νέους κινδύνους σε όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού, περιλαμβανομένων και των περιβαλλοντικών κινδύνων, των κινδύνων που απορρέουν από το νομικό πλαίσιο, των cyber κινδύνων και των πολιτικών κινδύνων. ➧ Μεταφορά χαρτοφυλακίων αντί νέας παραγωγής Αρκετοί είναι αυτοί που εκφράζουν τον φόβο πως ο άκρατος ανταγωνισμός με πιέσεις για μεταφορές χαρτοφυλακίων θα ενταθεί, ελλείψει νέων ασφαλισμένων, μέσω προμηθειών που προσφέρουν ασφαλιστικές εταιρείες. ➧ Γιατί όχι και στην Ελλάδα μια συμφωνία με το InsuResilience Solutions Fund; Η Europa Re υπέγραψε δύο συμφωνίες για τη

Βόρεια Μακεδονία και τη Σερβία με το InsuResilience Solutions Fund (ISF), το οποίο έχει δημιουργηθεί από την KfW, για λογαριασμό του γερμανικού Υπουργείου Οικονομικών, Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Το fund παρέχει ρευστότητα σε περιόδους κρίσεων. Σε περίοδο έκτακτης ανάγκης, τα δύο κράτη θα λάβουν χρηματοδότηση ύψους 1 εκατ. ευρώ το καθένα. Ο στόχος είναι να συνεισφέρει ενάντια στην κλιματική αλλαγή, χρησιμοποιώντας εργαλεία ασφάλισης, μειώνοντας τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν ΜμΕ και νοικοκυριά. ➧ Αναζητώντας νέα ασφαλιστικά προϊόντα μέσω ΣΔΙΤ στην Υγεία Θα αποτελέσει η τρέχουσα κρίση εφαλτήριο για δομικές αλλαγές προς ένα νέο αναβαθμισμένο σύστημα υγείας ή το θέμα των ΣΔΙΤ επανέρχεται απλά επικοινωνιακά; ➧ Ο Χρ. Σαρδελής για συνταξιοδοτικό και Υγεία «Δεν είναι απλά θέμα μάρκετινγκ η προσέλκυση περισσότερων ασφαλισμένων στις ιδιωτικές ασφαλιστικές, αλλά και θέμα κινήτρων και αντικινήτρων που υπάρχουν. Κάποια στιγμή πρέπει να αποφασίσουμε τι θέλουμε γύρω από αβεβαιότητες, αλλά και γύρω από σαφή δεδομένα (βεβαιότητες), όπως το δημογραφικό» τόνισε ο πρόεδρος της Εθνικής Ασφαλιστικής, κ. Χριστόφορος Σαρδελής.

➧ Μονόδρομος οι ΣΔΙΤ κράτους-αντασφαλιστών Παρά την «υποχώρηση» των δράσεων για «πράσινες» κοινωνικές επενδύσεις, που σημειώθηκε λόγω κορωνοϊού, η αγορά αναμένει το μεγάλο «ριμπάουντ». Όσο σοβαρή είναι μια πανδημία άλλο τόσο σοβαρό είναι και το θέμα της κλιματικής αλλαγής. Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των μεγάλων κινδύνων, είναι μονόδρομος η συνεργασία των (αντ)ασφαλιστών με τις κυβερνήσεις. Η ιδιωτική ασφάλιση συγκεντρώνει τους μικρούς και μεσαίους κινδύνους, οι κυβερνήσεις, ως αντασφαλιστές, συγκεντρώνουν τους μεγάλους κινδύνους. ➧ Νέα τιμολόγια βγάζουν οι αντασφαλιστές Η αγορά ξεκίνησε να μετρά αντίστροφα από την ώρα που έκανε την εμφάνισή του ο κορωνοϊός. Ο συνδυασμός των γεγονότων των τελευταίων ετών, οι προσπάθειες των αντασφαλιστών για βιωσιμότητα και κέρδη πάνω από το κόστος κεφαλαίου, το χτύπημα που δέχτηκαν τα επενδυτικά κεφάλαια ILS, τα θέματα που προέκυψαν στην κερδοφορία του κλάδου περιουσίας & ατυχημάτων, η απειλή της κλιματικής αλλαγής, οι αναδυόμενοι κίνδυνοι και πρόσφατα η πανδημία από τον Covid-19, οδήγησαν στις νέες συνθήκες τιμολόγησης. ➧ Ένας κίνδυνος που δεν μοιράζεται

Παγκοσμίως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η EIOPA, η Insurance Europe, η εγχώρια και διεθνής ασφαλιστική αγορά, κατά τις ίδιες πληροφορίες, έχουν ξεκινήσει συνομιλίες, αναζητώντας τρόπους για να καλυφθεί η πανδημία. Η υπέρτατη δυσκολία του κινδύνου της πανδημίας είναι ότι ο κίνδυνος αυτός «δεν μοιράζεται». «Ο κίνδυνος της πανδημίας δεν ασφαλίζεται, ανήκει στους κινδύνους περιουσίας και εξαιρείται» σημειώνει ανώτατο στέλεχος της αγοράς. ➧ Τα ψηφιακά εργαλεία ήρθαν για να μείνουν στην ασφαλιστική αγορά Νέες τάσεις, διαφοροποιημένες πρακτικές και εργαλεία στον κόσμο του ασφαλιστικού κλάδου έφερε η πανδημία. Όχι και τόσο νέα, σύμφωνα με πολλούς, ωστόσο. Οι έκτακτες συνθήκες έφεραν αλλαγές και ανάγκη για άμεση χρησιμοποίηση όλων των διαθέσιμων ψηφιακών εργαλείων, όπως αναφέρουν. ➧ Αντασφαλιστές και ILS στο «ματς» των αποδόσεων Σταθερές, σχετικά, αποδόσεις, σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, εξαρτώμενες από τη συχνότητα των καταστροφών, μηδενική εξάρτηση από τις διακυμάνσεις των χρηματοοικονομικών αγορών και διαφοροποίηση αποδόσεων, δίνουν τα ILS στα χαρτοφυλάκια των θεσμικών επενδυτών. μάιος ιούνιος 2020

χημάτων από τους αυξημένους κινδύνους πυρκαγιάς κατά τον χειρισμό και την αποθήκευση μπαταριών, σύμφωνα με την Allianz Global Corporate Speciality.

συνέντευξη

Το μέλλον των ασφαλειών κρύβεται στην αξιόπιστη παροχή υπηρεσιών

T 8

insurance w*rld

ο βιογραφικό σημείωμα του Γιάννη Πετούλη είναι πολυσέλιδο και γεμάτο από ασφάλειες και αυτοκίνητα, καθώς εργάστηκε σε κορυφαίες θέσεις ευθύνης σε μεγάλους πολυεθνικούς οργανισμούς, αλλά και στις μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι «σκαρφάλωσε» στην κλίμακα της διοικητικής ιεραρχίας στον ιδιωτικό τομέα σκαλί-σκαλί, χωρίς να βιάζεται, αλλά και χωρίς να καθυστερεί. Ο Γιάννης Πετούλης διαθέτει πολυετή και σημαντική εμπειρία στη γενική διεύθυνση, τις

πωλήσεις, το μάρκετινγκ και το customer service, έχοντας εργαστεί σε σημαντικές πολυεθνικές εταιρείες αυτοκινήτου (Volvo Car Hellas, BMW Hellas, Ford Motor Hellas, Fiat Auto Hellas) και σε εταιρείες μεσιτείας ασφαλίσεων στην ελληνική αγορά. Είναι ένας μάνατζερ με διεθνή εμπειρία και γνώσεις. Μιλά άψογα τη γαλλική, την ιταλική και την αγγλική γλώσσα. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι μιλά τη γλώσσα της αλήθειας. Περιγράφει με απλά λόγια την καθημερινότητα ενός μάνατζερ στην ελληνική αγορά, χωρίς υπερβολές, χωρίς μεγαλόστομες υποσχέσεις, χωρίς να έχει υπερφίαλους στόχους. Ξέρει

καλά πού βρίσκεται, τι εκπροσωπεί και προσπαθεί να βελτιώσει τους κανόνες και τις συνθήκες. Ασχολείται όχι μόνο με τα «μεγάλα» ζητήματα, αλλά και με τις μικρές καθημερινές αναποδιές της ελληνικής πραγματικότητας. Έχει άποψη για τις ευοίωνες προοπτικές της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς και ξεκινά την υλοποίηση των στόχων του βήμα-βήμα, λεπτό προς λεπτό, μέρα με τη μέρα. Είναι σίγουρος ότι η ασφαλιστική βιομηχανία στην Ελλάδα έχει ήδη περάσει στην επόμενη φάση ωρίμανσής της κι αυτό σημαίνει περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες στον πελάτη με τη βοήθεια της τεχνολογίας.

συνέντευξη

Γιάννης Πετούλης μάιος ιούνιος 2020

Διευθύνων Σύμβουλος, Europ Assistance Greece 9

συνέντευξη iw? Συμπληρώσατε, αισίως, 16 ολόκληρους μήνες στην Europ Assistance Greece, θυγατρική της Europ Assistance με έδρα τη Γαλλία, και 6 μήνες από την ανάληψη των καθηκόντων διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας, που αναμφισβήτητα ηγείται στους τομείς της παροχής βοήθειας και των ασφαλιστικών υπηρεσιών. Σίγουρα, αυτοί οι τελευταίοι 6 μήνες δεν ήταν ακριβώς όπως τους φανταστήκατε… Ποια είναι η μέχρι σήμερα εμπειρία σας;

insurance w*rld

απ. Δουλειά ενός μάνατζερ είναι να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τις κρίσεις. Όταν οι συνθήκες είναι ομαλές και εύκολες, οι μεγάλες εταιρείες, όπως η Europ Assistance, διαθέτουν την τεχνογνωσία, το ανθρώπινο δυναμικό, αλλά και τη δυνατότητα να κινούνται χωρίς μεγάλες διοικητικές παρεμβάσεις. Οι κρίσεις, ωστόσο, απαιτούν προσεκτική και αποτελεσματική διαχείριση. Είναι αλήθεια ότι οι τελευταίοι 6 μήνες έφεραν στην επιφάνεια πρωτοφανείς

δυσχέρειες σε παγκόσμιο επίπεδο. Η απάντηση που συνήθως επιλέγω σε τέτοιου είδους απρόοπτες κρίσεις είναι η ανθρωποκεντρική φιλοσοφία στη διοίκηση, η μεγάλη συμβολή της τεχνολογίας και η προτεραιότητα στη σχεδίαση και τη δημιουργία «ουσιαστικών» νέων προϊόντων, που να απαντούν στις νέες ανάγκες. iw? Ποια είναι η δική σας μεθοδολογία στη διαχείριση μιας κρίσης; απ. Η κατανόησή της. Είναι σημαντικό ο διαχειριστής μιας κρίσης να έχει καταλάβει πλήρως τις διαστάσεις και το μέγεθός της. Αμέσως μετά προσπαθώ να μείνω ανεπηρέαστος. Είναι σημαντικό να μην επηρεάζεται κάποιος από το πρόβλημα περισσότερο απ’ όσο πρέπει. Κάθε κρίση έχει τη διέξοδό της και όσο πιο γρήγορα τη βρεις τόσο πιο μπροστά θα είσαι από τον ανταγωνισμό σου. iw? Τι καινούργιο, λοιπόν, θα φέρει στην ελληνική ασφαλιστική αγορά η Europ Assistance Greece;

απ. H Europ Assistance Greece, το 2021, θα γιορτάσει 30 χρόνια διαρκούς παρουσίας στην Ελλάδα. Θα γιορτάσει αυτήν την επέτειο έχοντας ήδη ιδρύσει μια δική της νέα εταιρεία παροχής υπηρεσιών στην Ελλάδα. Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι το μέλλον της ασφάλισης, παγκοσμίως και στην Ελλάδα, βρίσκεται σε νέου τύπου, υψηλού επιπέδου, εξατομικευμένες υπηρεσίες. Η Europ Assistance SA Greek Branch ξεκίνησε τη λειτουργία της στην Ελλάδα το 1991 ως υποκατάστημα της γαλλικής ασφαλιστικής Εurop Assistance SA. Παρέχει προϊόντα βοήθειας σε ασφαλιστικές εταιρείες, μεσίτες ασφαλίσεων, εισαγωγείς αυτοκινήτων, εταιρείες ενέργειας κ.ά. Το τεχνολογικά σύγχρονο Contact Center 24ωρης λειτουργίας της εταιρείας εξυπηρετεί ετησίως περισσότερα από 200.000 περιστατικά, ενώ υποστηρίζει πάνω από 500.000 κλήσεις. Τώρα πια έχουμε επεκτείνει τη δραστηριότητά μας στους επιχειρηματικούς κλάδους: σπίτι, ταξίδι, αυτοκίνητο, υγεία, conciergerie.

συνέντευξη iw? Πώς μεταφράζεται αυτή η νέα στρατηγική στην εμπειρία του πελάτη, του ασφαλισμένου πολίτη; απ. Σίγουρα θα χρησιμοποιήσουμε στο μέγιστο τα πλεονεκτήματα της σύγχρονης τεχνολογίας. Για παράδειγμα, στο τμήμα οδικής βοήθειας έχουν ενταχθεί υπερσύγχρονα οχήματα οδικής και τεχνικής βοήθειας (μοτοσυκλέτες, vans, οχήματα ρυμούλκησης) τελευταίας αντιρρυπαντικής τεχνολογίας Euro 6 και υψηλής τεχνολογίας, και ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό. Σήμερα, βλέπετε στους ελληνικούς δρόμους κινητές μονάδες τεχνικής βοήθειας αυτοκινήτου οι οποίες μπορούν να επιδιορθώνουν επιτόπου και να ολοκληρώνουν την πλειοψηφία των επισκευών, όπου απαιτείται. Αυτή η υπηρεσία θα επεκταθεί, ουσιαστικά.

H Europ Assistance Greece, το 2021, θα γιορτάσει 30 χρόνια διαρκούς παρουσίας στην Ελλάδα. Θα γιορτάσει αυτήν την επέτειο έχοντας ήδη ιδρύσει μια δική της νέα εταιρεία παροχής υπηρεσιών στην Ελλάδα.

iw? Εκτός αυτοκινήτου, τι καινούργιο θα φέρετε στην ελληνική αγορά;

μάιος ιούνιος 2020

απ. Η Europ Assistance SA Greek Branch έχει στόχο να κυριαρχήσει στην ελληνική αγορά στον τομέα της βοήθειας υγείας, στις υπηρεσίες σπιτιού και προσωπικής βοήθειας κ.λπ. με νέες σύγχρονες και εντυπωσιακά αποτελεσματικές μορφές υπηρεσιών μέσα από τα ασφαλιστικά της προϊόντα, τις οποίες θα υποστηρίζουν πιστοποιημένα δίκτυα συνεργατών, αλλά και νέες εσωτερικές δομές. Ένα παράδειγμα των οποίων είναι τα ιδιόκτητα κινητά συνεργεία, που θα παρέχουν υπηρεσίες τεχνικής βοήθειας σπιτιού. Το πρωτοποριακό Contact Center της Europ Assistance SA Greek Branch θα εκσυγχρονιστεί ακόμη περισσότερο. Θα αυξηθούν θεαματικά οι τρόποι επαφής με τον πελάτη (virtual agent, chatbot, viber, whatsup κ.λπ.). Σύντομα, η Europ Assistance θα διεκδικήσει ηγετική

συνέντευξη θέση στην Ελλάδα σε υπηρεσίες τεχνικής βοήθειας σπιτιού με δικά της κινητά συνεργεία. iw? Ας επιστρέψουμε για λίγο στον χώρο του αυτοκινήτου. Σχεδιάζετε κάποιες αλλαγές στον τρόπο εξυπηρέτησης και ασφάλισης οχημάτων και οδηγών; απ. Ιδρύσαμε μια νέα, ξεχωριστή εταιρεία με την επωνυμία “Europ Assistance Services”, η οποία πρωτοπορεί με έναν ευρύ κύκλο δραστηριότητας, με δυνατότητα παροχής υπηρεσιών σε ποικίλους επιχειρηματικούς κλάδους. Δημιουργήσαμε νέο, ιδιόκτητο στόλο οχημάτων εξυπηρέτησης στον Νομό Αττικής, που απαρτίζεται από φορτηγά οχήματα, μοτοσυκλέτες, αλλά και van, πλήρως εξοπλισμένα, που λειτουργούν σαν κινητές μονάδες συνεργείου.

Όλα αυτά τα οχήματα έχουν εξοπλιστεί με ειδικά διαγνωστικά μηχανήματα και εξειδικευμένα ειδικά εργαλεία. Έχουμε ήδη σχεδιάσει τη δημιουργία αυτόνομου σταθμού και ιδιόκτητου στόλου ειδικά για τη Βόρειο Ελλάδα. Θα επεκταθούμε σταδιακά σε άλλους νομούς με βάση τη ζήτηση και τον όγκο των περιστατικών που διαχειριζόμαστε. Προς το παρόν, ενισχύουμε τον στόλο μας στην υπόλοιπη Ελλάδα μέσω νέων συνεργασιών βασισμένων σε SLA και στην οριοθέτηση συγκεκριμένων προδιαγραφών εξυπηρέτησης. iw? Δώστε μου ένα παράδειγμα της εξυπηρέτησης Europ Assistance Greece στον δρόμο. απ. Ας υποθέσουμε ότι σε μια διαδρομή με το αυτοκίνητό σας σκάει το λάστιχο. Στη περίπτωση αυτή, η Europ

Assistance Greece σάς προσφέρει άμεση αποκατάσταση του ελαστικού επιτόπου, με νέα, καινοτόμα υλικά, που εξασφαλίζουν ότι θα συνεχίσετε το ταξίδι σας χωρίς να ανησυχείτε. Έχουμε εξοπλίσει όλα τα οχήματά μας με GPS, για απόλυτο έλεγχο της ποιότητας και της ταχύτητας εξυπηρέτησης. Ελέγχονται πανελλαδικά από το κεντρικό τμήμα dispatching της Europ Assistance Greece. Έχουμε αναβαθμίσει την ειδική εφαρμογή για την καταγραφή των περιστατικών φροντίδας ατυχήματος και οδικής βοήθειας. Την εγκαταστήσαμε στα κινητά τηλέφωνα των πελατών μας, με σκοπό την εφαρμογή της 100% αυτοματοποιημένης διαδικασίας ανταλλαγής δεδομένων με την ασφαλιστική για περιστατικά όλων των περιοχών της Ελλάδας. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι αυτή και οι άλλες πολλές υπηρεσίες που

insurance w*rld

Έχουμε ήδη σχεδιάσει τη δημιουργία αυτόνομου σταθμού και ιδιόκτητου στόλου ειδικά για τη Βόρειο Ελλάδα. Θα επεκταθούμε σταδιακά σε άλλους νομούς, με βάση τη ζήτηση και τον όγκο των περιστατικών που διαχειριζόμαστε.

συνέντευξη Generali, είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο στην παροχή υπηρεσιών και ασφαλιστικών προγραμμάτων βοήθειας. H Europ Assistance έχει παρουσία σε περισσότερες από 200 χώρες στον κόσμο. Σας τα λέω όλα αυτά για να εξηγήσω ότι η υπηρεσία ταξιδιωτικής βοήθειας που προσφέρουμε στην Ελλάδα είναι παγκόσμιας εμβέλειας και υψηλού επιπέδου, που συνδυάζει μια πολυετή παγκόσμια εμπειρία. Στην Ελλάδα και στον κόσμο όλο προσφέρουμε το μεγαλύτερο δίκτυο γιατρών και διαρκή ιατρική υποστήριξη. Αν έχετε λίγη υπομονή, μέχρι το φθινόπωρο του 2020 θα δείτε και νέα, πρωτοποριακά προγράμματα, συμπεριλαμβανομένης της τηλεϊατρικής στην Ελλάδα. Ο ασφαλισμένος έχει τη δυνατότητα μέσω μιας απλής σε χρήση web εφαρμογής να αποστείλει το αίτημά του για βοήθεια μέσω του κινητού

του τηλεφώνου ή του υπολογιστή του χωρίς να πραγματοποιήσει τηλεφωνική κλήση. Μέσω αυτής μπορεί να ενημερώσει το κέντρο βοήθειας για όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και βοήθειες. iw? Αυτό σημαίνει ότι έχετε διάθεση και έγκριση από το Παρίσι να επενδύσετε σημαντικά κεφάλαια στην Ελλάδα… απ. Αυτό είναι αλήθεια. Το Παρίσι έχει εγκρίνει ένα δυναμικό, ένα επιθετικό business plan για την Ελλάδα, με σημαντικές επενδύσεις σε χρονικό ορίζοντα πενταετίας. Οι δυσκολίες που έφερε ο κορωνοϊός μάς καθυστέρησαν, αλλά δεν ανέτρεψαν τον σχεδιασμό. Συνεχίζουμε δυναμικά, γιατί πιστεύουμε στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας αλλά και στις μοναδικές δυνατότητες της ελληνικής αγοράς. iw

μάιος ιούνιος 2020

προσφέρουμε δεν γίνονται αυτόματα. Έχουμε ενισχύσει το προσωπικό μας με καταρτισμένους τεχνικούς, ενώ εκπαιδεύουμε διαρκώς –ακόμη και μέσα στην πανδημία– τους εργαζομένους, ώστε οι νέες τεχνολογίες να γίνουν κτήμα τους. Έχουμε επεξεργαστεί ένα ειδικό πρόγραμμα σεμιναρίων που εκπονεί η Europ Assistance Greece σε στενή συνεργασία με τον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας. Η πανδημία –και η κρίση που προκάλεσε– έφερε θεαματικές αλλαγές στην τουριστική βιομηχανία. Άλλαξε δραματικά ο τρόπος που ταξιδεύουμε, αλλά και οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν πλέον οι ταξιδιώτες. Η Europ Assistance είναι παγκόσμιος ηγέτης στην ταξιδιωτική βοήθεια, με 2,5 εκατομμύρια παρεμβάσεις. Η Europ Assistance έχει επινοήσει το concept “Assistance” και ξεκίνησε τη λειτουργία της στο Παρίσι το μακρινό 1963. Σήμερα, ως μέλος του Ομίλου

θέμα

Από τον Βάιο Κρόκο

Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου* Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου στο Insurance World Live:

Η σημερινή εικόνα της αγοράςΑισιοδοξία για Eurolife FFH και το 2020

α νέα δεδομένα που έχουν ανακύψει μετά το ξέσπασμα της πανδημίας στην ασφαλιστική αγορά, σε συνάρτηση με τα τεκταινόμενα στην ελληνική και την παγκόσμια οικονομία, την πορεία της Eurolife FFH και την επόμενη μέρα του κλάδου, περιέγραψε, μεταξύ άλλων, στο πρώτο Insurance World Live o κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, πρόεδρος της ΕΑΕΕ, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Eurolife FFH, με οικοδεσπότη τον κ. Κωνσταντίνο Ουζούνη, CEO της ethosMEDIA. Στην πρώτη αυτή LIVE συνάντηση, ο κ. Σαρρηγεωργίου σημείωσε πως

insurance w*rld

*Πρόεδρος της ΕΑΕΕ, πρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος της Eurolife FFH

θέμα κή αγορά έναν σημαντικό παράγοντα της οικονομίας, που δυστυχώς δεν έχει αναγνωριστεί στον βαθμό που του αναλογεί. Επί τάπητος τέθηκαν επίσης θέματα που αφορούν τις καλύψεις από την πανδημία ή το Business Interruption, ένα ζήτημα που αναδείχθηκε έντονα σε διεθνές επίπεδο. Μιλώντας παράλληλα για τη νέα εποχή της Eurolife FFH, ο επικεφαλής της εταιρείας, κ. Σαρρηγεωργίου, επεσήμανε πως μόνο το 2019 η τελευταία επένδυσε 2,6 εκατ. ευρώ στον ψηφιακό της μετασχηματισμό. Πρόκειται για μια συνεχή διαδικασία, που λαμβάνει χώρα τα τελευταία 5 χρόνια. Βασικό στόχο, μεταξύ άλλων, αποτελεί η ενίσχυση της επικοινωνίας με συνεργάτες και πελάτες. Παράλληλα, ανέδειξε τα οφέλη από τις σημαντικές συνεργασίες, όπως με την IBM ή τη Salesforce, λέγοντας πως κάθε εταιρεία στην εποχή μας καλείται να επενδύσει όχι μόνο την κατάλληλη χρονική στιγμή, αλλά και στη σωστή τεχνολογία. Στο ίδιο μοτίβο, όπως τόνισε, το μέλλον των ασφαλιστών περνά επίσης και από την ψηφιοποίησή τους, με σωστές εξετάσεις και πιστοποιήσεις. «Ο παραδοσιακός ασφαλιστής θα έχει σημαντικό ρόλο, αλλά θα πρέπει να ψηφιοποιηθεί και ο ίδιος.

Επί τάπητος τέθηκαν επίσης θέματα που αφορούν τις καλύψεις από την πανδημία ή το Business Interruption, ένα ζήτημα που αναδείχθηκε έντονα σε διεθνές επίπεδο

μάιος ιούνιος 2020

οι εταιρείες του κλάδου, πράγματι, στην πλειοψηφία τους, ανταποκρίθηκαν στις νέες ψηφιακές ανάγκες, περιγράφοντας παράλληλα τις προσπάθειες που συντελούνται από πλευράς Eurolife στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού. Την ίδια ώρα, έμφαση έδωσε στις εν εξελίξει διαβουλεύσεις με την Πολιτεία για την ανάγκη ευρύτερων συνεργασιών ΣΔΙΤ, όπως και στα απαιτούμενα κίνητρα που χρειάζονται ώστε να αναπτυχθεί περαιτέρω η ασφαλιστική συνείδηση και οι πολίτες να ωφεληθούν από τις παροχές της ιδιωτικής ασφάλισης. Σε ειδικότερα θέματα της αγοράς, ο κ. Σαρρηγεωργίου είπε πως οι προσπάθειες για την ανάδειξη του ρόλου της ιδιωτικής ασφάλισης προς όφελος της κοινωνίας και της οικονομίας μετέπειτα είναι διαχρονικές και ο διάλογος που λαμβάνει χώρα με την Πολιτεία είναι να φανεί και επί της ουσίας πως ο μεγαλύτερος επενδυτής της χώρας μπορεί να προσφέρει άμεσα με επενδύσεις στην πραγματική οικονομία, πάντα υπό το πλαίσιο του Solvency II. Εξάλλου η συνεισφορά του κλάδου αποτυπώνεται με το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα που έχει στην οικονομία μέσω των εργασιών και των 70.000 περίπου εργαζομένων, γεγονός που καθιστά την ασφαλιστι-

θέμα Όλα θα έχουν ρόλο (π.χ. online πωλήσεις, bancassurance), δεν θα πρέπει να δαιμονοποιούμε τίποτα» δήλωσε. Κατά τα άλλα, παραμένει συγκρατημένα αισιόδοξος πως –παρά τις μεγάλες προκλήσεις–, η Eurolife FFH θα καταφέρει να είναι κερδοφόρα και το 2020. Όπως εξήγησε, άλλωστε, πάγια φιλοσοφία της Fairfax και του κλάδου γενικότερα είναι να βρίσκεται στο επίκεντρο το θετικό τεχνικό αποτέλεσμα και στη συνέχεια τα κέρδη από επενδύσεις. Υπενθυμίζεται πως το 2019 η Eurolife FFH κατέγραψε 135 εκατ. ευρώ κέρδη προ φόρων, με τα 35 εκατ. από αυτά να αποτελούν το τεχνικό αποτέλεσμα (λειτουργικά κέρδη). Πιο αναλυτικά:

Οικονομικά νέα, παραγωγή, κίνητρα και ΣΔΙΤ

insurance w*rld

«Θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και σαν λαός, και σαν χώρα, και σαν ασφαλιστές –μιας και έχουμε πάει καλά ώς τώρα– και να μην εφησυχάζουμε, όχι μόνο σε ιατρικό επίπεδο, αλλά και σε οικονομικό. Η ύφεση είναι μπροστά μας. Από τη μια πλευρά, είχαμε το αρχικό “σοκ” ή τις μεγάλες προκλήσεις, π.χ. στον τουρισμό, και από την άλλη πλευρά υπάρχει μια άνευ προηγουμένου δημοσιονομική και νομισματική τόνωση, αλλά ακόμα υπάρχει ο ιός, για τον οποίο δεν υπάρχει ούτε φάρμακο, ούτε εμβόλιο, γεγονός που διατηρεί την αβεβαιότητα» σημείωσε. Σχολιάζοντας τα τελευταία στοιχεία Μαΐου (-5,6% στο δωδεκάμηνο), ο κ. Σαρρηγεωργίου κατέδειξε τις διαφοροποιήσεις στον κλάδο ζωής και

τις γενικές ασφάλειες. Για παράδειγμα, ο κλάδος ζωής υποχωρεί κατά 11% περίπου, με το μεγαλύτερο πλήγμα να εμφανίζεται στα ομαδικά και τα αποταμιευτικά προγράμματα. Στον αντίποδα, οι γενικές ασφαλίσεις υποχωρούν μόλις κατά 0,3%. Επιπλέον, ενώ ο κλάδος αυτοκινήτου (Ιανουάριος-Μάιος) υποχωρεί κατά 8%, οι ασθένειες ανακάμπτουν κατά 9% και η αστική ευθύνη κατά 15%. «Αυτό κάτι μας λέει –παρά το γεγονός ότι το κράτος σήκωσε το βάρος της αντιμετώπισης της πανδημίας, ο κόσμος στράφηκε σε νοσοκομειακά προγράμματα…» τόνισε χαρακτηριστικά. Αισιόδοξη παραμένει η αγορά πως θα τηρηθούν οι τελευταίες δεσμεύσεις της κυβέρνησης για έκπτωση στην ασφάλιση πυρός, κάτι που θα αποτελέσει, μεταξύ άλλων, τροχιοδεικτική κίνηση που δείχνει πως η Πολιτεία αντιλαμβάνεται τον ρόλο και τη χρησιμότητα της ιδιωτικής ασφάλισης να συμβάλλει συμπληρωματικά με το κράτος στις ανάγκες των ανθρώπων. «Βρισκόμαστε στο ξεκίνημα ενός διαλόγου για το πώς κάποια από τα 14,5 δισ. ευρώ που μακροπρόθεσμα επενδύουμε μπορούν να τοποθετηθούν στην ελληνική οικονομία και τις τοπικές κοινωνίες» ανέφερε. Την ίδια ώρα, οι διαβουλεύσεις με την Πολιτεία και τον ΣΕΤΕ για την ανάδειξη λύσεων βρίσκονται εν εξελίξει, ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Σαρρηγεωργίου, ένα ενδεχόμενο δεύτερο κύμα της πανδημίας το επόμενο διάστημα δεν θα μπορούσε να καλυφθεί. Σε κάθε περίπτωση, μιας και οι πανδημίες καταλύουν την έννοια της τοπικότητας, απαραίτητη είναι η συνεργασία μέσω ΣΔΙΤ, σύμφωνα με τον ίδιο.

Η Eurolife FFH στη νέα εποχή Αναφορικά με τα τελευταία νέα της Eurolife FFH, ο κ. Σαρρηγεωργίου επικεντρώθηκε σε ζητήματα όπως η εκπαίδευση και τα νέα εργαλεία που έχουν οι συνεργάτες της εταιρείας. Παράλληλα –και με αφορμή την αλλαγή του λογοτύπου–, η εταιρεία έχει ως στόχο να δώσει αξία στους ασφαλισμένους της με μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Η Eurolife FFH παραμένει ένας μεγάλος corporate ασφαλιστικός όμιλος, ωστόσο οι retail πελάτες ανέρχονται στις 500.000, όπως τόνισε ο κ. Σαρρηγεωργίου. Μιλώντας για τις δράσεις εταιρικής κοινωνικής υπευθυνότητας, ο πρόεδρος της εταιρείας ανέφερε πως η ίδια η μητρική Fairfax Holdings και ο ιδρυτής της, κ. Prem Watsa, έχουν ως βασική αρχή την επιστροφή μέρους των κερδών στην τοπική κοινωνία. Στο ίδιο πνεύμα, η Eurolife FFH «τρέχει» ήδη από πέρσι το μεγάλο πρόγραμμα ΕΚΕ, που εστιάζεται σε ζητήματα παιδείας, πολιτισμού, υπογεννητικότητας, ένα πρόγραμμα που επεκτείνεται κάθε χρόνο. Εν μέσω πανδημίας, η εταιρεία πρόσφερε 680.000 είδη ιατρικού και άλλου εξοπλισμού σε Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας της χώρας και παρείχε έκπτωση 25% στην ασφάλιση αυτοκινήτου στους 65.000 εργαζομένους του ΕΣΥ. Εν κατακλείδι, ο κ. Σαρρηγεωργίου επεσήμανε πως οι προκλήσεις είναι μεγάλες και απαιτούνται προσεκτικές κινήσεις, ωστόσο η Eurolife FFH «είναι εδώ» για να προσφέρει στην αγορά και τον ασφαλισμένο αξιοπιστία και service σε συνδυασμό με μια ολιστική εμπειρία. iw

μάιος ιούνιος 2018

θέμα

αφιέρωμα

τoυ Βάιου Κρόκου

Επενδύσεις Ανεκμετάλλευτη η δυναμική του μεγαλύτερου επενδυτή της χώρας Σε εξέλιξη οι διαβουλεύσεις με την Πολιτεία - Aναγκαία μια «χρυσή τομή» για να αξιοποιηθούν κεφάλαια προς την πραγματική οικονομία

insurance w*rld

διαδικασία της διάθεσης πόρων για την απόκτηση ενός περιουσιακού στοιχείου με την προσδοκία να λάβει μελλοντικά κέρδη αντικατοπτρίζει, σε μια γενικότερη έννοια, τι εστί επένδυση. Κέρδη που μπορεί να προέρχονται από επένδυση περιουσιακών στοιχείων, μπορεί να είναι υπό τη μορφή τόκων, εισοδήματος κ.λπ. Οι επενδυτικές αποφάσεις βασίζονται συνήθως στην ανάλυση της σκοπούμενης επένδυσης του ενεργητικού, όχημα ή όργανο που αξιολογεί τον βαθμό του κινδύνου σε σχέση με την αναμενομένη επιστροφή από την υλοποίηση της επένδυσης. Για παράδειγμα, η αναμενόμενη απόδοση από την επένδυση σε μια απλή κατάθεση θα ήταν ο τόκος που υποσχέθηκε στον επενδυτή, ενώ ο κίνδυνος θα περιλαμβάνει

τις πιθανότητες αθέτησης από το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, ότι τα κεφάλαια είναι κατατεθειμένα σε ό,τι θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλεια τόσο του αρχικού κεφαλαίου και τυχόν συσσωρευμένων τόκων. Στον πολύπλοκο κόσμο των αγορών, βέβαια, περιλαμβάνονται επενδύσεις σε ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια, κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία, commodities και πολλά άλλα. Είναι γεγονός πως ο ασφαλιστικός κλάδος είναι ο μεγαλύτερος θεσμικός επενδυτής στην Ευρώπη, στοιχείο που καθιστά τους ασφαλιστές σημαντικούς φορείς παροχής των επενδύσεων που απαιτούνται για την οικονομική ανάπτυξη. Δεδομένου του ότι ένα σημαντικό μερίδιο των περιουσιακών στοιχείων των ασφαλιστικών εταιρειών υποστηρίζει τις μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις,

οι ασφαλιστές τείνουν να επενδύουν μακροπρόθεσμα. Ο τρόπος με τον οποίο εξελίσσεται το επενδυτικό τους χαρτοφυλάκιο είναι στενά συνδεδεμένος με τις εξελίξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές, οι οποίες επηρεάζονται από τις μακροοικονομικές εξελίξεις, καθώς και από διάφορους άλλους παράγοντες, όπως τα επιτόκια της νομισματικής πολιτικής. Η εξέλιξη του χαρτοφυλακίου επενδύσεων αντικατοπτρίζει επίσης τον όγκο των ασφαλίστρων που λαμβάνουν ασφαλιστές σε ένα δεδομένο έτος επενδύσεων. Συνοπτικά για το έτος 2018, οι επενδύσεις των ασφαλιστικών εταιρειών στην ΕΕ άγγιξαν τα 10,18 τρισ. ευρώ, γεγονός που καθιστά την ασφαλιστική βιομηχανία κορυφαίο επενδυτή στη Γηραιά Ήπειρο.

μάιος ιούνιος 2020

αφιέρωμα

αφιέρωμα Στην Ελλάδα Την ώρα που συνεχίζεται ο «αγώνας δρόμου» για την ενεργοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων στην Ελλάδα και την Ευρώπη για τη στήριξη των οικονομιών, η ασφαλιστική αγορά –που αποτελεί τον μεγαλύτερο επενδυτή, πρακτικά, και στη χώρα μας– παραμένει σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητη από την εγχώρια οικονομία. Αυτό βέβαια δεν αποτελεί κάποια καινούργια είδηση, καθώς και ο ίδιος ο ασφαλιστικός κλάδος, τόσο θεσμικά όσο και σε επίπεδο στελεχών, το έχει επισημάνει κατά καιρούς με προτάσεις που θα μπορούσαν να προσδώσουν πολλαπλά οφέλη. Είναι αλήθεια, παράλληλα, πως όλες οι κυβερνήσεις τα τελευταία χρόνια δεν έχουν αξιοποιήσει κατάλληλα την ασφαλιστική αγορά και τις δυνατότητες που έχει ως ο μεγαλύτερος επενδυτής κεφαλαίων. Για μία ακόμη φορά, η αναγκαιότητα να βρεθεί μια «χρυσή τομή» με την Πολιτεία, ώστε ένα μέρος των 14,5 δισ. (σύμφωνα με τους τελευταίους υπολογισμούς για τις ελληνικές ασφαλιστικές) να μπορέσει να αξιοποιηθεί απευθείας προς όφελος της ελληνικής-τοπικής οικονομίας, κρίνεται επιτακτική. Με επιτόκια που θα συμφέρουν τόσο την αγορά όσο και το ελληνικό Δημόσιο, πάντα υπό το πρίσμα και τους κανόνες του Solvency II. Και στο παρελθόν, στελέχη του κλάδου έχουν επισημάνει τις δυνατότητες που έχει η αγορά να στηρίξει

✓

insurance w*rld

Τι είδους «συμπράξεις» μπορούν να επιτευχθούν τώρα, που το κράτος αναζητά κεφάλαια για επενδύσεις και στήριξη της οικονομίας από τις συνέπειες του κορωνοϊού;

χρηματοδοτικά τις προσπάθειες της ελληνικής οικονομίας, υπό την προϋπόθεση ωστόσο ότι η παραγωγή, που παραμένει κολλημένη περίπου στο 2% επί του εγχώριου ΑΕΠ, θα βελτιωθεί και ότι η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας θα αναβαθμιστεί περαιτέρω.

Στην εποχή του Covid-19 Για την ώρα, μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, ως πρώτη αντίδραση, οι ασφαλιστικές εταιρείες φαίνεται πως αντέδρασαν με νηφαλιότητα ως προς τα επενδυτικά τους χαρτοφυλάκια. Εξάλλου, δεν αλλάζει ο χαρακτήρας τους, δηλαδή ο τρόπος που λειτουργούν ως μακροπρόθεσμος επενδυτής. Όπως σημείωναν γνωστοί risk managers εταιρειών, μετά το αρχικό «σοκ» του Covid-19, στόχος είναι τα διαφοροποιημένα χαρτοφυλάκια ομολόγων με τουλάχιστον μέτρια προς υψηλή αξιολόγηση. Από την άλλη πλευρά, σε συνθήκες κρίσης πληθαίνουν οι κινήσεις μείωσης της χρονικής διάρκειας σε μια επένδυση, καθώς αναζητείται, εύλογα, και η εξασφάλιση ρευστότητας. Η έντονη μεταβλητότητα και τα μηδενικά επιτόκια, ωστόσο, δημιουργούν πιθανά προβλήματα στις επανεπενδύσεις σε δεύτερη φάση. Σε κάθε περίπτωση –και υπό το αυστηρό εποπτικό πλαίσιο–, ο ασφαλιστικός κλάδος αναζητά εκείνες τις αλλαγές που θα του επιτρέψουν να χρηματοδοτεί μακροπρόθεσμα πρότζεκτ εξασφαλισμένων αποδόσεων,

όπως για παράδειγμα «πράσινες» επενδύσεις και ανταποδοτικά έργα υποδομής.

Η μεγάλη εικόνα Σε γενικές γραμμές, οι τοποθετήσεις των ελληνικών εταιρειών εστιάζονται σε μεγάλο βαθμό σε assets του εξωτερικού. Την τελευταία διετία, ωστόσο, κάποιο μέρος των κερδών οφείλονται στο γεγονός ότι κάποιοι ελληνικοί τίτλοι υπεραπέδωσαν, σε γενικές γραμμές, έναντι ξένων. Κατά τα άλλα, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της KPMG για τον κλάδο, οι αποδόσεις επενδύσεων διαμορφώθηκαν το 2019 στο 2,1% και ακολουθούν τη γενική πτωτική πορεία των επιτοκίων που επικρατεί σε όλη την Ευρώπη. Όπως εκτιμάται, μόλις 2 με 3 δισ. ευρώ είναι τοποθετημένα σε ελληνικά ομόλογα. Τι δυνατότητες υπάρχουν και πώς μπορεί να αξιοποιηθεί ένα μικρό έστω ποσοστό από τα υπόλοιπα 14,5 δισ. προς όφελος της πραγματικής οικονομίας; Τι είδους «συμπράξεις» μπορούν να επιτευχθούν τώρα, που το κράτος αναζητά κεφάλαια για επενδύσεις και στήριξη της οικονομίας από τις συνέπειες του κορωνοϊού; Σε μια πιο αναλυτική αποτύπωση των επενδύσεων των ασφαλιστικών, εμφανείς είναι οι διαφοροποιήσεις στη σύνθεση των ελληνικών επιχειρήσεων και του μέσου όρου ευρωπαϊκών ασφαλιστικών εταιρειών και αφορούν κυρίως τις τοποθετήσεις σε μετοχικά και λοιπά χαρτοφυλάκια –πλην ομολόγων και unit linked–, που προσφέρουν συνήθως υψηλότερες αποδόσεις και κινδύνους. Οι επενδύσεις αυτές, στην Ευρώπη, αφορούν το 30% περίπου του συνολικού χαρτοφυλακίου, σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπου αφορούν μόνο το 12% περίπου. Σύμφωνα με την KPMG, οι ελληνικές ασφαλιστικές φαίνονταν και το 2019, ακόμα, διστακτικές για επενδύσεις σε μετοχικούς τίτλους, λόγω κακής εμπειρίας στο παρελθόν.

αφιέρωμα Ανάγκη να διευρυνθεί ο διάλογος με την Πολιτεία

ιδιαίτερες μεταβολές στη σύνθεση των ομολόγων, καθώς μόλις το 23% (έναντι 22% προηγουμένως) αφορούσε εταιρικά. Συμπερασματικά, οι Έλληνες ασφαλιστές δεν φαίνεται να εμπιστεύονται τις μεγαλύτερες αποδόσεις που συνήθως προσφέρουν τα εταιρικά ομόλογα, ενώ δεν φαίνεται να συμμετέχουν ενεργά στις τελευταίες εκδόσεις του ελληνικού χρηματιστηρίου.

μάιος ιούνιος 2020

Ακτινογραφώντας περαιτέρω τη σύνθεση των επενδυτικών χαρτοφυλακίων των εταιρειών, σημειώνεται πως δεν υπήρξαν ιδιαίτερες μεταβολές για το ίδιο χρονικό διάστημα, αν δεν συμπεριληφθούν οι επενδύσεις unit linked. Σε άλλα στοιχεία από την τελευταία ετήσια έρευνα της KPMG σημειώνεται πως δεν υπήρξαν, για παράδειγμα,

Όπως και σε άλλα κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν τον κλάδο (κίνητρα, φοροαπαλλαγές κ.λπ.) και σχετίζονται με την Πολιτεία, έτσι και για την επενδυτική συνεισφορά του κλάδου στην εγχώρια οικονομία απαιτείται περαιτέρω διάλογος, ώστε να υπάρξει μια αμοιβαία και επωφελής συνθήκη για τις δύο πλευρές. Ένα βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση θα ήταν η δημιουργία μιας εταιρείας ειδικού σκοπού, στην οποία οι ασφαλιστικές εταιρείες θα τοποθετούσαν κεφάλαια έναντι κρατικών τίτλων μακροπρόθεσμης διάρκειας, με στόχο τη χρηματοδότηση επενδύσεων υποδομής μακροπρόθεσμου χαρακτήρα για τη χώρα. Στη συνέχεια –με κεντρικές αποφάσεις–, τα παραπάνω ομόλογα να γίνονται αποδεκτά ως απόθεμα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, έτσι ώστε να μην επιδεινωθούν οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών ασφαλιστικών εταιρειών από την εν λόγω τοποθέτηση. Από τη μια πλευρά, τα κεφάλαια αυτά θα αποτελούσαν μια σημαντική «ένεση ρευστότητας», καθώς κάποια εξ αυτών που βρίσκονται στο εξωτερικό θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στις εγχώριες επενδυτικές προσπάθειες για έργα υποδομής, «πράσινες» επενδύσεις και άλλα πρότζεκτ, σύμφωνα με τα πρότυπα για μια βιώσιμη οικονομία. Την ίδια ώρα, εν μέσω ενός περιβάλλοντος χαμηλών-μηδενικών επιτοκίων, θα δινόταν η δυνατότητα στις ασφαλιστικές να εξασφαλίσουν ικανοποιητικές αποδόσεις σε μακροχρόνια βάση, βελτιώνοντας δηλαδή τα έσοδα από το επενδυτικό τους χαρτοφυλάκιο. Σε κάθε περίπτωση, τέτοιες συζητήσεις βρίσκονται εν εξελίξει, με νέα δεδομένα που συνεχώς προστίθενται στην ατζέντα, καθώς οι συνέπειες του Covid-19 και το δυσμενές οικονομικό τοπίο σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο αποτελούν, για την ώρα, μιαν άγνωστη μεταβλητή.

αφιέρωμα

«Κλειδί» η αναθεώρηση του Solvency II

insurance w*rld

ρόσημο για την πορεία του ασφαλιστικού κλάδου αποτελεί η Οδηγία Solvency II, από την ημέρα της επίσημης εφαρμογής τα τελευταία 4 χρόνια περίπου, ένα γεγονός που αποδεδειγμένα πρόσθεσε ιδιαίτερη πολυπλοκότητα στις διαδικασίες καθώς και στις επιχειρησιακές δομές των ασφαλιστικών εταιρειών, αυξάνοντας παράλληλα και τις εποπτικές απαιτήσεις. Την ίδια ώρα, όμως, δημιουργήθηκαν περαιτέρω εχέγγυα και συνθήκες κατά τις οποίες ο Έλληνας και ο Ευρωπαίος καταναλωτής της ιδιωτικής ασφάλισης είναι ακόμα πιο «προστατευμένοι». Από την άλλη πλευρά, έντονες είναι οι πιέσεις των ασφαλιστικών εταιρειών της Γηραιάς Ηπείρου για αλλαγές του πλαισίου Solvency II, εδώ και καιρό, με στόχο, μεταξύ άλλων, να τοποθετούν κεφάλαια από το αποθεματικό τους σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις ικανοποιητικών αποδόσεων και χαμηλού κινδύνου, όπως αναπτυξιακά ομόλογα, ΑΠΕ, ομόλογα έργου κ.λπ. Στην παρούσα φάση, η Ευρώπη αντιμετωπίζει ποικίλες προκλήσεις όσον αφορά στον τομέα της οικονομικής ανάπτυξης αλλά και ενίσχυσης της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητάς της. Ο ασφαλιστικός κλάδος αποτελεί, αναμφισβήτητα, κινητήρια δύναμη επενδύσεων και συμβάλλει ουσιαστικά στις οικονομίες των χωρών της ΕΕ.

Υπό αυτό το πρίσμα, πληθαίνουν οι «φωνές» που κάνουν λόγο για ανάγκη ενίσχυσης και αναθεώρησης του νέου πλαισίου προς αυτήν την κατεύθυνση. Έτσι, θα μπορέσουν να συμβάλλουν χρηματοδοτικά στην οικονομική ανάπτυξη και παράλληλα να προσφέρουν θετικές αποδόσεις σε μετόχους και πελάτες. Με αφορμή την επικείμενη αναθεώρηση του πλαισίου, πριν το ξέσπασμα της πανδημίας, ο πρόεδρος του συνδέσμου των (αντ)ασφαλιστικών εταιρειών της ΕΕ (Insurance Europe), κ. Andreas Brandstetter, είχε αναφέρει χαρακτηριστικά πως «ο υπέρμετρος συντηρητισμός πλήττει την ικανότητα των ασφαλιστικών εταιρειών να συνδράμουν τη μετάβαση της Ευρώπης σε ένα μοντέλο αειφόρου ανάπτυξης και να παρέχουν τα μακροπρόθεσμα προϊόντα που ζητούν οι πελάτες». «Το ρυθμιστικό πλαίσιο Solvency II είναι καλό, αλλά όχι τέλειο, και η φετινή αξιολόγηση είναι ιδανική ευκαιρία για να το βελτιώσουμε. Ωστόσο, σίγουρα, το γενικό πλαίσιο δεν χρειάζεται επαναστατικές αλλαγές, ούτε απαιτείται ανάπτυξη λύσεων για προβλήματα που δεν υπάρχουν. Για να είμαι ξεκάθαρος, είναι πολύ δύσκολο να κατανοήσει κανείς γιατί ένα από τα πλέον προληπτικά και συντηρητικά ρυθμιστικά πλαίσια στον κόσμο να χρειάζεται ενίσχυση των προληπτικών ρυθμίσεων. Αυτό που

χρειάζεται σήμερα το Solvency II είναι μια στοχευμένη αξιολόγηση που να εστιάζει σε τρεις τομείς: πρώτον, στην άρση των εμποδίων στις μακροπρόθεσμες επενδύσεις, δεύτερον, στην έμπρακτη λειτουργία της αναλογικότητας και, τρίτον, στη μείωση του βάρους των δημοσιοποιήσεων» είχε τονίσει. Σύμφωνα, επίσης, με τον ίδιο, είναι ζωτικής σημασίας να επιλυθούν τα προβλήματα αναφορικά με το πώς το Solvency II αντιμετωπίζει τις μακροπρόθεσμες δραστηριότητες των ασφαλιστικών εταιρειών. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει επίλυση των θεμάτων για την κεφαλαιακή μεταχείριση των μακροπρόθεσμων αποταμιεύσεων και εγγυήσεων, καθώς αυτά είναι τα προϊόντα που απαιτούνται για να κλείσει το συνταξιοδοτικό κενό της Ευρώπης και να στηριχθούν οι μακροπρόθεσμες ανάγκες για βιώσιμες επενδύσεις. «Η Ευρώπη έχει χαράξει ένα φιλόδοξο μονοπάτι προς ένα βιώσιμο μέλλον και η ασφαλιστική βιομηχανία μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο. Έχουμε την ικανότητα να στηρίξουμε τους στόχους της Ευρώπης και να συμμετέχουμε ενεργά στη μετάβαση προς μια αειφόρο οικονομία. Μπορούμε να μεγιστοποιήσουμε τη συνεισφορά μας μόνο αν εισαγάγουμε τις σωστές διορθώσεις για το Solvency II» τόνιζε χαρακτηριστικά.

ΠΑΝΤΑ ΘΕΛΑΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΕΚΕΙΝΟ ΤΟ ROADTRIP. ΗΜΑΣΤΑΝ ΟΜΩΣ ΣΥΝΕΧΩΣ ΜΕΣΑ ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ. ΤΩΡΑ, ΠΟΙΟΣ ΜΑΣ ΠΙΑΝΕΙ! Τόλμησε σήμερα ό,τι αφήνεις για αύριο. Είμαστε μαζί σου. Ασφάλιση Αυτοκινήτου Αllianz Με τα προγράμματα ασφάλισης αυτοκινήτου All for 1, ταξιδεύεις με ασφάλεια σε κάθε προορισμό έχοντας την ολοκληρωμένη προστασία και σιγουριά της Allianz. Μάθε περισσότερα στο www.allianz.gr

insurance w*rld

αφιέρωμα

Παγκόσμια πρόκληση και… «ευκαιρία» η κλιματική αλλαγή που σχετίζονται με περιβαλλοντικές και κοινωνικές πρακτικές. Επίσης, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως είναι σημαντικοί επενδυτές σε «πράσινα» ομόλογα και χρηματοδότες έργων με ενεργειακή ευαισθησία, που συμβαδίζουν με τους όρους της βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών.

Ελκυστικά τα «πράσινα» ομόλογα-Ανάγκη για ΣΔΙΤ Η στροφή προς μια νέα οικονομία, με έμφαση στη βιωσιμότητα, θεωρείται πλέον μονόδρομος, και σε αυτό ο ασφαλιστικός κλάδος αποζητά ακόμη μεγαλύτερο ρόλο, προχωρώντας σε ευρύτερες πρωτοβουλίες και με έμφαση στην περιβαλλοντική προστασία. Χαρακτηριστικό είναι το ότι, σύμφωνα με την Insurance Europe, το 2019 σε δημοπρασίες «πράσινων» ομολόγων συγκεντρώθηκαν 6 φορές περισσότερα κεφάλαια, κατά μέσο όρο, από ό,τι ζητούσαν οι ενεργειακοί όμιλοι-εκδότες ομολόγων. Για παράδειγμα, σε μια δημοπρασία τον Μάιο του 2019 συγκεντρώθηκαν 21 δισ. ευρώ όταν η ζήτηση ήταν για 6 δισ. ευρώ! Υπό αυτό το πρίσμα, το «εργαλείο» των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) είναι κάτι που προκρίνεται με σκοπό την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την επίτευξη του Green Deal και της Συμφωνίας των Παρισίων. Στόχο αποτελεί η δημιουργία σχημάτων που θα βοηθούν τη δημιουργία υποδομών φιλικών προς το περιβάλλον, θα οργανώνονται από τα κράτη και η ασφαλιστική αγορά θα μπορεί να συνεισφέρει σε αυτά ώστε

να επιτευχθεί μια βιώσιμη ανάπτυξη και η αποφυγή μελλοντικών καταστροφών.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ Ανεξαρτήτως των προσπαθειών για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, απαιτούνται στρατηγικές προσαρμογής. Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει ήδη τη συχνότητα και το μέγεθος των φυσικών καταστροφών. Αυτό θα ενταθεί περαιτέρω, προκαλώντας πρωτοφανείς οικονομικές ζημίες και καθιστώντας όλο και πιο δύσκολο για τις ασφαλιστικές εταιρείες να προσφέρουν προσιτή κάλυψη. Ο τρέχων σχεδιασμός ανθεκτικότητας και πρόληψης δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες που υπάρχουν. Οι προσπάθειες που απαιτούνται από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς για να διορθωθεί είναι τεράστιες σε όλα τα επίπεδα (τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό). Ο ασφαλιστικός κλάδος είναι ο καταλληλότερος για να συμβάλει στην αειφορία, δεδομένου του ρόλου του τόσο ως επενδυτή όσο και ως παρόχου προστασίας. Με δική τους πρωτοβουλία, οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν ήδη

✓ Μια σειρά μεγάλων ασφαλιστικών εταιρειών έχουν ήδη δεσμευτεί να επενδύσουν βιώσιμα ένα εκτιμώμενο ποσό ύψους 50 δισ. ευρώ μεταξύ του 2018 και του 2020 μάιος ιούνιος 2020

να ετήσιο χρηματοδοτικό κενό της τάξης των 260 δισ. ευρώ καλείται να καλύψει ετησίως η Γηραιά Ήπειρος, με στόχο να πιάσει τους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους το 2030. Από την πλευρά του, ο ασφαλιστικός κλάδος καλείται να σχεδιάσει δράσεις και κυρίως να αυξήσει το ποσοστό της ασφάλισης έναντι των φυσικών καταστροφών, που σήμερα είναι ιδιαίτερα χαμηλό στην Ευρώπη, και οι οποίες θα έρθουν ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής. Είναι χαρακτηριστικό, για παράδειγμα, το γεγονός ότι για το 2018 μόνο το ένα τρίτο περίπου από τις καταστροφές αυτές ήταν ασφαλισμένο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Insurance Europe. Σε αυτό το πλαίσιο, αξίζει να επισημανθεί πως οι ευρωπαϊκές ασφαλιστικές εταιρείες διαθέτουν σήμερα περίπου 10,2 τρισ. ευρώ κεφάλαια υπό διαχείριση. Αποτελούν, ταυτόχρονα, μια βιομηχανία που μπορεί να συνεισφέρει άμεσα στη βιωσιμότητα του πλανήτη και του συνόλου της οικονομίας ως πάροχος βοήθειας με ασφαλιστικές λύσεις, αλλά και ως επενδυτής. Σύμφωνα με την Insurance Europe, η ασφαλιστική βιομηχανία, που αποτελεί τον μεγαλύτερο θεσμικό επενδυτή στην Ευρώπη, μπορεί να βοηθήσει στη χρηματοδότηση για τη μετάβαση σε μια φάση ανάπτυξης ουδέτερη από τις παρενέργειες του άνθρακα, δημιουργώντας ενεργειακή επάρκεια και περισσότερο βιώσιμες οικονομίες. Σημειώνεται πως ήδη οι εταιρείες έχουν δημιουργήσει και αναπτύξει μεθόδους ανάπτυξης βιωσιμότητας

αφιέρωμα αναπτύξει μια σειρά από βιώσιμες προσεγγίσεις, δημοσιοποιήσεις και πρότυπα σε σχέση με την αειφορία και έχουν προβεί σε βιώσιμες επενδυτικές δεσμεύσεις, που συνοδεύονται από περιβαλλοντικές, κοινωνικές και διακυβερνητικές στρατηγικές (ESG), ώστε να επιτευχθεί η αλλαγή. Μια σειρά μεγάλων ασφαλιστικών εταιρειών έχουν ήδη δεσμευτεί να επενδύσουν βιώσιμα ένα εκτιμώμενο ποσό ύψους 50 δισ. ευρώ μεταξύ του 2018 και του 2020. Είναι αλήθεια πως και σε αυτόν τον τομέα υπάρχουν διαφορές ανά κράτος-μέλος της ΕΕ όσον αφορά τις προσπάθειες που συντελούνται. Για παράδειγμα, σε κάποιες ευρωπαϊκές αγορές, όπως της Γαλλίας και της Ολλανδίας, η ασφαλιστική βιομηχανία έχει αναλάβει σαφείς δεσμεύσεις για την ενεργειακή μετάβαση προς υποστήριξη της Συμφωνίας των Παρισίων των Ηνωμένων Εθνών. Όπως αναφέρει η Insurance Europe, οι ασφαλιστές είναι σημαντικοί επενδυτές σε «πράσινα», κοινωνικά και αειφόρα ομόλογα, χρηματοδοτώντας περιβαλλοντικά και κλιματικά έργα, όπως κατασκευή ενεργειακά αποδοτικών κατοικιών ή έργα που υποστηρίζουν τους στόχους αειφόρου ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών. Ορισμένες ασφαλιστικές εταιρείες προσφέρουν επίσης επενδυτικά προϊόντα όπως τα αειφόρα κεφάλαια, που στοχεύουν σε εταιρείες με συγκεκριμένα προφίλ αειφορίας.

Ασφαλιστικά προϊόντα και τεχνογνωσία διαχείρισης κινδύνου

insurance w*rld

Οι ασφαλιστές διαδραματίζουν σαφή ρόλο στην παροχή αποζημίωσης σε επιχειρήσεις και ιδιώτες για τις επιπτώσεις των αυξημένων ακραίων καιρικών φαινομένων, ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής. Με αυτόν τον τρόπο επιχειρήσεις και ιδιώτες μπορούν να έχουν καλύτερο

προγραμματισμό, με μεγαλύτερη σιγουριά και στόχο την ταχύτερη ανάκαμψη, στοιχείο ζωτικής σημασίας για την οικονομία. Ο ρόλος της ασφάλισης, ωστόσο, είναι σαφώς ευρύτερος. Η ασφάλιση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του κύκλου διαχείρισης κινδύνου, από την αναγνώριση του κινδύνου έως τη μεταφορά του κινδύνου και την ανάκαμψη. Για παράδειγμα: ι ασφαλιστές αυξάνουν την Ο ευαισθητοποίηση όσον αφορά τους κινδύνους μέσω των όρων και προϋποθέσεων που βασίζονται στον κίνδυνο και των συμβουλών που δίνουν στους πελάτες τους, ενώ προσφέρουν κίνητρα για την αύξηση της πρόληψης και τη λήψη μέτρων διαχείρισης κινδύνου. πορούν να βοηθήσουν τους Μ υπεύθυνους χάραξης πολιτικής με «εργαλεία» όπως ο καθορισμός ζωνών και η χαρτογράφηση των κινδύνων, ο σχεδιασμός χρήσης γης και οι κώδικες κατασκευής. πορούν να παρέχουν συμβουΜ λές στις δημόσιες αρχές σχετικά με έργα όπως η κατασκευή και η

διατήρηση των αντιπλημμυρικών έργων. ρισμένες εθνικές ασφαλιστικές Ο ενώσεις έχουν συνεργαστεί με τις δημόσιες αρχές, ώστε να μοιράζονται, να συστηματοποιούν και να αναλύουν τα δεδομένα ζημιών που σχετίζονται με το κλίμα. Αυτό προσφέρει στις αρχές καλύτερη κατανόηση των κλιματικών κινδύνων και του τρόπου προσαρμογής και μετριασμού τους. ι ασφαλιστές συμβάλλουν Ο στην καλύτερη κατανόηση του κινδύνου, για παράδειγμα με την ανάπτυξη προτύπων κινδύνου μελλοντικής εκπλήρωσης. Ενημερώνουν τις πολιτικές εκτίμησης κινδύνου και αναδοχής, ώστε να βελτιώσουν τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται υπόψη οι μακροπρόθεσμες αλλαγές του κλίματος, συχνά μέσω καινοτόμων λύσεων. Αυτό, με τη σειρά του, βοηθά τις ασφαλιστικές εταιρείες να αναπτύξουν εξειδικευμένα προϊόντα για καταναλωτές με διαφορετικά προφίλ κινδύνου.

Χάραξη πολιτικής-Τι πρέπει να κάνουν οι υπεύθυνοι Η μετάβαση σε μια αειφόρο και ουδέτερη από πλευράς άνθρακα οικονομία απαιτεί κοινή δέσμευση και αποτελεί κοινή ευθύνη των υπεύθυνων χάραξης πολιτικής, όλων των βιομηχανικών τομέων και των ιδιωτών. Ως εκ τούτου, οι υπεύθυνοι χάραξης της ευρωπαϊκής πολιτικής και τα κράτη-μέλη της ΕΕ χρειάζονται σαφή και φιλόδοξα σχέδια για την προώθηση και την παροχή κινήτρων για προσαρμογές στην αειφορία. Από την άποψη της παραγωγής ενέργειας, για παράδειγμα, η Ευρώπη εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα ορυκτά καύσιμα και όχι από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

αφιέρωμα

Στον «αστερισμό» των αμοιβαίων κεφαλαίων κεφάλαια. Σε μια «ακτινογραφία» της αγοράς, λίγο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας (στο τέλος του πρώτου τριμήνου), η αξία των συνολικών τοποθετήσεων των ασφαλιστικών εταιρειών στην Ελλάδα σε μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων μειώθηκε σε 2.573 εκατ. ευρώ, έναντι 2.977 εκατ. ευρώ το προηγούμενο τρίμηνο, και το ποσοστό τους επί του συνόλου του ενεργητικού μειώθηκε σε 14,0%, έναντι 15,8% κατά το προηγούμενο τρίμηνο, σύμφωνα τα στοιχεία της ΤτΕ. Η μείωση της αξίας των τοποθετήσε-

ων οφείλεται τόσο στη μείωση των αποτιμήσεων των αμοιβαίων κεφαλαίων όσο και σε καθαρές πωλήσεις μεριδίων. Από τη σκοπιά των καταναλωτών, τα αμοιβαία κεφάλαια (mutual funds) παρέχουν στους αποταμιευτές/επενδυτές μια εναλλακτική δυνατότητα αγοράς έτοιμων χαρτοφυλακίων, αντί οι ίδιοι να προβαίνουν στη διαμόρφωση των ατομικών τους χαρτοφυλακίων. Ειδικότερα, τα Α/Κ προσφέρουν μια σειρά πλεονεκτημάτων στους ατομικούς επενδυτές, λόγω οργάνωσης, τεχνικοοικονομικής συγκρότησης και εμπειρίας, ώστε να επιτυγχάνονται σχετικά αποδεκτές αποδόσεις για τους επενδυτές.

Οι ασφαλιστικές εταιρείες προσφέρουν, μεταξύ άλλων, αμοιβαία κεφάλαια που αποτελούνται από μια γκάμα επενδυτικών προϊόντων τα οποία μπορούν να ανταποκριθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο σε ένα ευρύτατο φάσμα αναγκών και προσδοκιών, προσφέροντας τη δυνατότητα εύκολης πρόσβασης σε κάθε ευκαιρία κέρδους που παρουσιάζεται στις αγορές χρήματος, ομολόγων και μετοχών στην Ελλάδα ή το εξωτερικό. Πρόκειται για έναν σύγχρονο τρόπο επένδυσης-αποταμίευσης. Περιγραφικά, θα μπορούσε να πει κανείς πως πρόκειται για μια κοινή περιουσία, που δημιουργείται από τη συγκέντρωση των κεφαλαίων πολ-

μάιος ιούνιος 2020

να μέρος των επενδύσεων των ασφαλιστικών εταιρειών αφορούν τα αμοιβαία

αφιέρωμα

✓ Οι Έλληνες προτιμούν ακόμα ακίνητα και καταθέσεις, περιουσιακά στοιχεία που δεν αποφέρουν υψηλές αποδόσεις

λών προσώπων, που στη συνέχεια επενδύονται για λογαριασμό τους από εξειδικευμένους επαγγελματίες (διαχειριστές αμοιβαίων κεφαλαίων), σύμφωνα με έναν προκαθορισμένο επενδυτικό σκοπό. Σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο, το αμοιβαίο κεφάλαιο ορίζεται ως μια κοινή ομάδα περιουσίας που αποτελείται από κινητές αξίες και μετρητά της οποίας τα επιμέρους στοιχεία ανήκουν εξ αδιαιρέτου σε περισσότερα πρόσωπα. Το αμοιβαίο κεφάλαιο έχει έναν διαχειριστή κεφαλαίων που είναι υπεύθυνος για την επένδυση των χρημάτων σε συγκεκριμένες μορφές επένδυσης, όπως καταθέσεις, ομόλογα, μετοχές ή άλλα αμοιβαία κεφάλαια. Ο διαχειριστής γνωρίζει και παρακολουθεί τις αγορές και έτσι μπορεί να επιτύχει υψηλές αποδόσεις για τα χρήματα των επενδυτώναποταμιευτών.

Η κατάσταση στην ελληνική κεφαλαιαγορά Για πολλούς η ελληνική κεφαλαιαγορά –παρά τις τρέχουσες προκλήσεις και τις δυστοκίες του παρελθόντος– έχει μεγάλα περιθώρια για ανάπτυξη και τα αμοιβαία κεφάλαια μπορούν να αποτελέσουν

✓

insurance w*rld

Κερδίζουν έδαφος, πλέον, ρεαλιστικές πολιτικές, φιλικές προς την οικονομία

ένα εξαιρετικό χρηματοδοτικό εργαλείο για τη στήριξη των αξιόλογων ελληνικών επιχειρήσεων, δίνοντας παράλληλα στους καταθέτες τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τις αποταμιεύσεις τους. Σε πρόσφατη παρουσίαση της 3Κ Investment Partners, γνωστής ανεξάρτητης εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίων, τα στελέχη της περιέγραψαν τη σημερινή εικόνα στην αγορά. Ειδικότερα, ανέφεραν πως τα κύρια περιουσιακά στοιχεία στην Ελλάδα είναι τα ακίνητα και οι καταθέσεις, που στις περισσότερες περιπτώσεις αποφέρουν μηδαμινό εισόδημα στους κατόχους τους. Πιο συγκεκριμένα, η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας των Ελλήνων προσεγγίζει το 1 τρισ. ευρώ, ενώ 120 δισ. ευρώ περίπου βρίσκονται σε καταθέσεις νοικοκυριών με πολύ χαμηλά επιτόκια. Παράλληλα, οι επενδύσεις σε κινητές αξίες, μετοχές και ομόλογα από το ελληνικό επενδυτικό κοινό υπολογίζονται περίπου στα 30 δισ. ευρώ. Συνεπώς, η συμμετοχή των Ελλήνων στην κεφαλαιαγορά είναι πολύ χαμηλή και σε απόλυτους όρους και σε σύγκριση με την ΕΕ και άλλες χώρες του ΟΟΣΑ. Οι ίδιοι τόνισαν πως η πανδημία και η κρίση χρέους έχουν δημιουργήσει επενδυτικές ευκαιρίες στην ελληνική αγορά που, κατά τεκμήριο, αγνοούνται από την πλειονότητα των επενδυτών διεθνώς. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η διαρθρωτική βελτίωση της ελληνικής οικονομίας και των θεσμών της δεν αντανακλάται, ακόμη, στις αποτιμήσεις των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων (π.χ. μετοχικές αξίες), ενώ η θεαματική υποχώρηση του ασφαλίστρου κινδύνου της χώρας, όπως καταγράφεται στο τρέχον επιτόκιο του 10ετούς Ομολόγου Ελληνικού Δημοσίου (ΟΕΔ) δεν έχει μετακυλιστεί στις αποτιμήσεις των ελληνικών μετοχικών αξιών. Έτσι, διάφορα μέτρα αποτίμησης

αποτυπώνουν ελκυστικά επίπεδα τιμών για την ελληνική αγορά μετοχών σε σύγκριση με τις κύριες διεθνείς αγορές. Γιατί η Ελλάδα προσφέρει σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες-Ευνοϊκές κοινωνικοπολιτικές διεργασίες σε εξέλιξη Σ ύμφωνα με την 3Κ Investment Partners, η Ελλάδα ξεπέρασε την περίοδο του ακραίου λαϊκισμού και έχει εισέλθει σε φάση ρεαλιστικής αντίληψης των πραγμάτων και φιλικής προς την οικονομία της αγοράς διακυβέρνηση, η οποία είναι αποδεκτή από την κοινή γνώμη. κρίση του χρέους εξώθησε σε Η μέτρα για τον περιορισμό των μεγάλων δημόσιων ελλειμμάτων και επέβαλε μεταρρυθμίσεις στο σύστημα συντάξεων και στην εργατική νομοθεσία. Τ α επικρατέστερα πολιτικά κόμματα και η συντριπτική πλειονότητα των εκλεγμένων στη Βουλή κομμάτων είναι υπέρ της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας και υπέρ του ευρώ. ομικές αλλαγές έχουν λάβει Δ χώρα σε πολλές πτυχές της δημόσιας σφαίρας (π.χ. φορολογία, συντάξεις, ιδιωτικοποιήσεις, ενέργεια), οι οποίες εποπτεύονται από ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ελλάδα βρίσκεται στον πυρήΗ να του «Δυτικού Κόσμου». Οι ρεαλιστικές πολιτικές, φιλικές προς την οικονομία της αγοράς, κερδίζουν έδαφος στις αντιλήψεις των πολιτικών. Ελλάδα δεν είναι πλέον το «μαύΗ ρο πρόβατο», μοιάζει περισσότερο με το ανερχόμενο “turnaround story” της Ευρώπης. iw

μάιος ιούνιος 2020

αφιέρωμα

θέμα

της Έλενας Ερμείδου

Νέοι κανόνες στη διεκπεραίωση ζημιών

πως σε ολόκληρο τον κόσμο, έτσι και στην Ελλάδα, υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες επαγγελματιών πραγματογνωμόνων επί ασφαλιστικών θεμάτων (εν συντομία πραγματογνωμόνων), δηλαδή οι επαγγελματίες που ασχολούνται αποκλειστικά και μόνο με ζημιές τροχαίων ατυχημάτων και οι επαγγελματίες που ασχολούνται με όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις ζημιών, πλην των τροχαίων ατυχημάτων.

insurance w*rld

Η εκτίμηση των ζημιών/απωλειών χωρίζεται σε δύο μεγάλες και σημαντικά διαφορετικές μεταξύ τους κατηγορίες

Εδώ εξετάζουμε τη δεύτερη κατηγορία επαγγελματιών πραγματογνωμόνων, εκείνους δηλαδή που χειρίζονται υποθέσεις ζημιών πλην των τροχαίων ατυχημάτων.

Oι δυσκολίες του επαγγέλματος και οι σημερινές προκλήσεις Δεδομένου του ότι επαναλαμβάνονται υποθέσεις στις οποίες έχει προηγηθεί ζημιά, οι πραγματογνώμονες συναναστρέφονται με ανθρώπους που λειτουργούν υπό καθεστώς «σοκ» και έντονης συναισθηματικής φόρτισης και, όπως είναι αναμενόμενο, τη δεδομένη χρονική στιγμή, τους διακατέχουν συναισθήματα λύπης, απογοήτευσης, εκνευρισμού και ανασφάλειας για το μέλλον. Οι ζημιές δεν έχουν ημερομηνία ως προς το πότε θα συμβούν, ούτε ωράριο, δεν έχουν γεωγραφικό περιορισμό και επιπλέον έχουν τον χαρακτήρα του επείγοντος. Οι συνθήκες αυτές σκιαγραφούν, κατά το μεγαλύτερο μέρος, τις δυσκολίες του επαγγέλματος.

Έχοντας κατά νου πως ο πελάτης-ασφαλισμένος βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής τους, τόσο η γρήγορη ανταπόκριση όσο και η ταχεία διεκπεραίωση του φακέλου ζημιάς θέτουν έναν επιπλέον βαθμό δυσκολίας. Ωστόσο, οι δυσκολίες αυτές αποτελούν ταυτόχρονα το κίνητρό τους για την καθημερινή απασχόληση, έχοντας ως ηθική ανταμοιβή τη βοήθεια που προσφέρουν. Η νέα ψηφιακή επανάσταση που βιώνουμε έχει ξεκινήσει και θέτει νέους κανόνες στον τρόπο διεκπεραίωσης των ζημιών. Τα ψηφιακά ρομπότ και η τεχνητή νοημοσύνη αποτελούν νέα ψηφιακά εργαλεία που βελτιώνουν την εμπειρία διαχείρισης της ζημιάς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός πως το παγκόσμιο ρεκόρ ταχύτητας αποζημίωσης είναι 3 δευτερόλεπτα. Δηλαδή ξεκινώντας από την ώρα που ο ασφαλισμένος υπέβαλε την αξίωσή του για αποζημίωση, μετά από 3 δευτερόλεπτα μεταφέρθηκε το προς αποζημίωση

μάιος ιούνιος 2020

θέμα

θέμα ποσό στον τραπεζικό του λογαριασμό. Παρ’ όλα αυτά, όσο κι αν η ταχύτητα διεκπεραίωσης αποτελεί βασικό κριτήριο για την αξιολόγηση της εμπειρίας διαχείρισης της ζημιάς, σίγουρα δεν αποτελεί το μοναδικό κριτήριο και δεν θα πρέπει να παραγνωρίζονται άλλοι παράγοντες, όπως ο έλεγχος για ενδεχόμενη ασφαλιστική απάτη, ο έλεγχος κάλυψης της ζημιάς και η συμμόρφωση των ασφαλιστικών επιχειρήσεων με το εκάστοτε κανονιστικό πλαίσιο. Τα υπάρχοντα ψηφιακά εργαλεία έχουν δημιουργηθεί κατά βάση από επιστήμονες και μηχανικούς πληροφορικής υπό το πρίσμα της ψηφιακής ευκολίας και της χρήσης μέσω εφαρμογής από κινητό τηλέφωνο ή υπολογιστή. Ως εκ τούτου, υπάρχουν τεράστια περιθώρια βελτίωσης (των ψηφιακών εργαλείων) σε θέματα ασφαλιστικής πρακτικής και νομοθεσίας. Οι πραγματογνώμονες, με τη συσσωρευμένη εμπειρία και την τεχνογνωσία που διαθέτουν, μπορούν

✓

insurance w*rld

Όσο κι αν η ταχύτητα διεκπεραίωσης αποτελεί βασικό κριτήριο για την αξιολόγηση της εμπειρίας διαχείρισης της ζημιάς, εντούτοις δεν αποτελεί το μοναδικό κριτήριο και δεν θα πρέπει να παραγνωρίζονται άλλοι παράγοντες, όπως ο έλεγχος για ενδεχόμενη ασφαλιστική απάτη, ο έλεγχος κάλυψης της ζημιάς και η συμμόρφωση των ασφαλιστικών επιχειρήσεων με το εκάστοτε κανονιστικό πλαίσιο.

να συνεισφέρουν τα μέγιστα στην κατεύθυνση αυτή. Επιπλέον, λόγω των κανονιστικών απαιτήσεων και του εσωτερικού ελέγχου (ορκωτοί ελεγκτές κ.λπ.), οι δημιουργοί ενός λογισμικού τεχνητής νοημοσύνης πρέπει να είναι σε θέση να εξηγήσουν με σαφήνεια και τεκμηριωμένα τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Κι εδώ οι πραγματογνώμονες, με την εμπειρία τους, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά, δηλαδή να συνεργαστούν με τους μηχανικούς ανάπτυξης ψηφιακών εργαλείων και να βελτιώσουν τις εφαρμογές αυτές.

Η επιθεώρηση του κινδύνου και η εκτίμηση των ζημιών Η επιθεώρηση του κινδύνου, ή αλλιώς η αυτοψία που κατά κανόνα σχετίζεται με τον τόπο του ατυχήματος-ζημιάς, γίνεται είτε με φυσική παρουσία του πραγματογνώμονα ή της ομάδας πραγματογνωμόνων στον τόπο της ζημιάς είτε με απομακρυσμένη παρουσία (τηλεαυτοψία). Η τηλεαυτοψία, με τη σειρά της, γίνεται συνηθέστερα μέσω εφαρμογών για κινητά τηλέφωνα και υπολογιστές και σπανιότερα με άλλα τεχνολογικά εργαλεία και συσκευές, όπως γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών (Geographic Information SystemGIS), ιπτάμενες συσκευές, επανδρωμένες και μη. Στην Ελλάδα υπάρχουν εταιρείες που χρησιμοποιούν ευρέως την τηλεαυτοψία, η οποία πρόσφατα αναδείχθηκε σε κύρια μέθοδο αυτοψίας, λόγω της πανδημίας του Covid-19 (κορωνοϊού). Σε σοβαρές και πολυσύνθετες υποθέσεις ζημιών διενεργούνται περισσότερες από μία αυτοψίες και γίνεται, κατά περίπτωση, συνδυασμός των διαφόρων μεθόδων αυτοψίας. Αξίζει να σημειωθεί πως, στο εξωτερικό, για περιπτώσεις ζημιών μικρού ύψους, η πραγματογνωμοσύνη διεκπεραιώνεται με τη μέθοδο της διαχείρισης από το γραφείο, δηλαδή με εξέταση δικαιολογητικών εγγράφων και λοιπών πληροφοριών,

χωρίς επί τόπου αυτοψία. Στα Αγγλικά, η μέθοδος αυτή ονομάζεται “desktop handling”. Στην Ελλάδα, μέχρι στιγμής, η μέθοδος αυτή δεν έχει τύχει αποδοχής, παρότι στη χώρα μας δραστηριοποιούνται εταιρείες πραγματογνωμόνων που διαθέτουν σχετική τεχνογνωσία και εμπειρία. Κατά την αυτοψία, ο πραγματογνώμων, μεταξύ άλλων, καταγράφει τη φύση και την έκταση των ζημιών, διερευνά την αιτία της ζημιάς, συζητά και ανταλλάσσει απόψεις με τον ασφαλισμένο. Ο πραγματογνώμων ζητά από τον ασφαλισμένο να παρουσιάσει την αξίωσή του για αποζημίωση και να την τεκμηριώσει με κάθε πρόσφορο μέσο. Η διαδικασία σύνταξης της έκθεσης πραγματογνωμοσύνης ξεκινά με την επεξεργασία των δικαιολογητικών, εγγράφων, στοιχείων και πληροφοριών που υποβάλλει ο ασφαλισμένος στον πραγματογνώμονα. Τμήμα της έκθεσης πραγματογνωμοσύνης αποτελεί και η εκτίμηση ζημιών, με την ευρεία έννοια του όρου, όπως θα δούμε από την ανάλυση που ακολουθεί. Καταρχάς, η εκτίμηση του πραγματογνώμονα δεν περιορίζεται στην εκτίμηση των ζημιών, αλλά επεκτείνεται και στην εκτίμηση των απωλειών, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός πως η έννοια της ζημιάς συνήθως αφορά την άμεση υλική ζημιά, ενώ η έννοια της απώλειας σχετίζεται με απώλεια κερδών, απώλεια φήμης και πελατείας κ.λπ. Η εκτίμηση των ζημιών/απωλειών χωρίζεται σε δύο μεγάλες και σημαντικά διαφορετικές μεταξύ τους κατηγορίες: 1. Η πρώτη κατηγορία «εκτίμησης» αφορά την αμιγώς οικονομική αποτίμηση των ζημιών/απωλειών, ανεξάρτητα από το αν είναι ασφαλισμένες ή όχι και ανεξάρτητα από τους κανόνες και την

θέμα 2. Η δεύτερη κατηγορία «εκτίμησης» αφορά το προτεινόμενο προς αποζημίωση ποσό, το οποίο προκύπτει εφαρμόζοντας τους κανόνες και την πρακτική που προσδιορίζεται από τον αστικό κώδικα, την ασφαλιστική νομοθεσία και τους γενικούς και ειδικούς όρους του ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Σε κάθε περίπτωση, για την οικονομική αποτίμηση των ζημιών/απωλειών λαμβάνονται υπόψη: ι παρατηρήσεις του πραγματοΟ γνώμονα κατά την αυτοψία.

Οι απαραίτητες επιμετρήσεις, λ.χ. οι διαστάσεις των χώρων που έχουν ρυπανθεί από τους καπνούς μιας φωτιάς και η καταμέτρηση των ζημιωμένων αντικειμένων, λ.χ. πόσα παντελόνια, πόσες φούστες και πόσα παπούτσια έχουν βραχεί και καταστραφεί από την πλημμύρα. Η κατάσταση του αντικειμένου ακριβώς πριν τη ζημιά. Ο βαθμός φθοράς του υπό εξέταση αντικειμένου, ως συνέπεια της επίδρασης του αιτίου της ζημιάς και κατά πόσο είναι τεχνικά εφικτή και οικονομικά συμφέρουσα η επισκευή του. Τα εκτιμητικά πρότυπα, τα οποία, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, σχετίζονται με τη συγκριτική μέθοδο εκτίμησης και κατ’ επέκταση με την έρευνα αγοράς. Τα λογιστικά βιβλία και στοιχεία

(ισολογισμός, ισοζύγιο, μητρώο παγίων, τιμολόγια κ.λπ.). Οι προσφορές που υποβάλλονται από τον ασφαλισμένο και η αξιολόγησή τους με βάση τις τρέχουσες τιμές της αγοράς. Τα λοιπά έγγραφα που προσκομίζονται, όπως σχέδια (κατόψεις, τοπογραφικά διαγράμματα κ.λπ.), τεχνικές εκθέσεις, βεβαιώσεις αστυνομικών, πυροσβεστικών, λιμενικών κ.λπ., κατά περίπτωση, αρχών, άδεια οικοδομής, άδεια λειτουργίας, μελέτη πυρασφάλειας, πιστοποιητικό καιρικών συνθηκών κ.λπ. Η γνώση και η εμπειρία του πραγματογνώμονα. Η νομοθεσία και οι γενικοί και ειδικοί όροι του ασφαλιστηρίου συμβολαίου, συμπεριλαμβανομένης της αίτησης ασφάλισης.

μάιος ιούνιος 2020

πρακτική που προσδιορίζεται από τον αστικό κώδικα, την ειδικότερη ασφαλιστική νομοθεσία και τους γενικούς και ειδικούς όρους του ασφαλιστηρίου συμβολαίου.

θέμα Ένα απλό παράδειγμα για το πώς η νομοθεσία σχετίζεται με την εκτίμηση της ζημιάς αποτελεί η νομική αρχή περί αδικαιολόγητου πλουτισμού. Αν ένα αντικείμενο καταστραφεί και κατά τον χρόνο της ζημιάς αυτό ήταν μεταχειρισμένο, τότε, με βάση την αρχή περί αδικαιολόγητου πλουτισμού, η αξία του σχετίζεται με την αξία που είχε κατά τον χρόνο της ζημιάς, λαμβάνοντας δηλαδή υπόψη την απαξίωση/παλαιότητά του.

✓

insurance w*rld

Σε σοβαρές και πολυσύνθετες υποθέσεις ζημιών διενεργούνται περισσότερες από μία αυτοψίες και γίνεται, κατά περίπτωση, συνδυασμός των διαφόρων μεθόδων αυτοψίας.

Έτσι, η αποζημίωση σχετίζεται με την αξία του αντικειμένου ως μεταχειρισμένου, καθώς αν δεν υπολογιζόταν αυτή η αξία, αλλά η αξία του ως καινούργιου, τότε ο ασφαλισμένος θα γίνονταν πλουσιότερος μετά τη ζημιά. Διευκρινίζεται πως υπάρχει η δυνατότητα, κατόπιν ειδικής συμφωνίας, με συγκεκριμένο πλαίσιο που δεν αντίκειται στη νομοθεσία, να υπάρξει διαφορετική βάση αποτίμησης και η βάση αποτίμησης να μη συμπεριλαμβάνει απαξίωση/ παλαιότητα.

Βάσει όρων συμβολαίου πάντα; Δεδομένου του ότι αναφερόμαστε σε πραγματογνωμοσύνες με ασφαλιστικό ενδιαφέρον (και όχι σε πραγματογνωμοσύνες άλλων αντικειμένων, όπως λ.χ. εκείνες που διενεργεί το ΤΕΕ), τότε το αντικείμενο και ο σκοπός της πραγματογνωμοσύνης, όπως ορίζεται από τη σχετική νομοθεσία,

είναι η «εκτίμηση πραγματοποιηθείσας ζημίας και ο καθορισμός της οφειλομένης αποζημιώσεως». Υπό αυτό το πρίσμα, η εκτίμηση της ζημιάς/απώλειας γίνεται πάντα σε συμμόρφωση με τον αστικό κώδικα, την ασφαλιστική νομοθεσία και τους γενικούς και ειδικούς όρους του ασφαλιστηρίου συμβολαίου.

Ο τρόπος που γίνεται ο διακανονισμός όταν δεν υπάρχει σαφήνεια στους όρους των συμβολαίων Ο διακανονισμός είναι η διαδικασία κατά την οποία συζητείται μεταξύ των συνενδιαφερόμενων μερών το προς αποζημίωση ποσό. Τυχόν διαφορές μεταξύ της αξίωσης για αποζημίωση και του προσφερθέντος προς αποζημίωση ποσού σχετίζονται με πλήθος παραγόντων και σε αρκετά μικρό ποσοστό με τυχόν ασάφεια των όρων των ασφαλιστηρίων συμβολαίων.

θέμα ν δεν επιτευχθεί φιλικός διακανοΑ νισμός, προβλέπεται η διαδικασία της διαιτησίας ή/και της (νομικής) διαμεσολάβησης. ν και η διαδικασία της διαιτησίας Α ή διαμεσολάβησης αποτύχει, τότε ακολουθείται η δικαστική οδός.

συντρέχουν λόγοι αχρείαστης, χρονοβόρας και δαπανηρής δικαστικής διαμάχης. Αξίζει να σημειωθεί πως στην ασφαλιστική αγορά της Βρετανίας, αλλά και άλλων χωρών, οι εταιρείες πραγματογνωμόνων, σε συνεργασία και με τις ασφαλιστικές εταιρείες και τη συμμόρφωση με τους κανόνες που θέτει η εκάστοτε εποπτική αρχή, παρέχουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες διακανονισμού της ζημιάς και πληρωμής της αποζημίωσης. Η πρακτική αυτή ονομάζεται “delegated authority”. Υπάρχουν γραφεία πραγματογνωμόνων στη Βρετανία που έχουν “delegated authority” μέχρι 50.000 λίρες. Στην Ελλάδα, δεν εφαρμόζεται αυτή η πρακτική, παρότι στη χώρα μας δραστηριοποιούνται εταιρείες πραγματογνωμόνων που διαθέτουν σχετική τεχνογνωσία και εμπειρία.

✓ Υπό αυτό το πρίσμα, η εκτίμηση της ζημιάς/ απώλειας γίνεται πάντα σε συμμόρφωση με τον αστικό κώδικα, την ασφαλιστική νομοθεσία και τους γενικούς και ειδικούς όρους του ασφαλιστηρίου συμβολαίου.

Τα τεχνικά μέσα Τα συνηθέστερα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στις πραγματογνωμοσύνες είναι η φωτογραφική μηχανή και η μετροταινία (ψηφιακή ή αναλογική). Ωστόσο, κατά περίπτωση, χρησιμοποιούνται διάφορα άλλα εργαλεία και συσκευές, όπως: ε νδοσκόπιο, λ.χ. για περιπτώσεις που θα γίνει εξέταση ενός γραναζοκιβωτίου ανεμογεννήτριας, ερμοκάμερα και υγρόμετρο, λ.χ. θ για εντοπισμό διαρροής/υγρασίας ή για εντοπισμό θερμών κηλίδων σε φωτοβολταϊκά πλαίσια,

εμπειρία λέει ότι οι περιπτώσεις Η επίλυσης των διαφορών αναφορικά με το προς αποζημίωση ποσό είναι ελάχιστες, πιθανόν και κάτω του 2%.

ιάλυμα νιτρικού αργύρου για τον δ καθορισμό του αν ένα φορτίο έχει διαβραχεί από θαλασσινό ή όχι νερό,

Κατά τον διακανονισμό, ισχύει ως άγραφος κανόνας πως τυχόν ασάφεια των όρων του ασφαλιστηρίου συμβολαίου ερμηνεύεται υπέρ του ασφαλισμένου και ως εκ τούτου δεν

ερμόμετρο, λ.χ. για μεταφορές θ φορτίων που χρήζουν διαχείρισης υπό ελεγχόμενη θερμοκρασία (φάρμακα, φρούτα, λαχανικά, ψάρια, κρέατα κ.λπ.). μάιος ιούνιος 2020

Σε κάθε περίπτωση, ο διακανονισμός της ζημιάς γίνεται καταρχάς σε επαγγελματικό επίπεδο, με τη συμμετοχή του ασφαλισμένου και της ασφαλιστικής εταιρείας. Στη διαδικασία αυτή, ανάλογα με το ύψος και την πολυπλοκότητα της ζημιάς, μπορούν να συμμετέχουν ή/και να παρευρίσκονται οι μεσίτες ασφαλίσεων, οι τεχνικοί σύμβουλοι του ασφαλισμένου, οι πραγματογνώμονες και νομικοί. Όπως προαναφέραμε, γίνεται διάκριση των εννοιών «οικονομική αποτίμηση των ζημιών/απωλειών» και «προτεινόμενο προς αποζημίωση ποσό». Συνήθως, η αξίωση για αποζημίωση διατυπώνεται ως οικονομική αποτίμηση των ζημιών/ απωλειών και ως εκ τούτου είναι αναμενόμενο και θεμιτό να υπάρχουν διαφορές σε σχέση με το προς αποζημίωση ποσό. Οι περισσότερες περιπτώσεις διακανονισμού σχετίζονται με διευκρινίσεις και επεξηγήσεις για τις εύλογες διαφορές που προκύπτουν εξαιτίας της διαφορετικής προσέγγισης υπολογισμού της ζημιάς και γι’ αυτό, κατά κανόνα, επιτυγχάνεται φιλικός διακανονισμός.

θέμα

✓ Κατά τον διακανονισμό, ισχύει ως άγραφος κανόνας πως τυχόν ασάφεια των όρων του ασφαλιστηρίου συμβολαίου ερμηνεύεται υπέρ του ασφαλισμένου και ως εκ τούτου δεν συντρέχουν λόγοι αχρείαστης, χρονοβόρας και δαπανηρής δικαστικής διαμάχης.

Η λίστα αυτή δεν είναι εξαντλητική, αλλά ενδεικτική.

Σχέση πραγματογνωμόνων με ασφαλιστές

insurance w*rld

Σύμφωνα με τον Ν. 4364/2016, άρθρο 259, παράγραφος 3, τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που ορίζονται ως πραγματογνώμονες από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις ενεργούν αμερόληπτα, ανεξάρτητα και χωρίς προκατάληψη, με σκοπό την εξέταση και εκτίμηση δηλωθείσας ζημιάς ή/και απώλειας σύμφωνα με τους γενικούς και ειδικούς όρους

του ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Οι ανωτέρω πραγματογνώμονες, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, ευθύνονται κατά τις διατάξεις των άρθρων 256 και 258 του παρόντος. Περαιτέρω, η σχέση με τις ασφαλιστικές εταιρείες είναι μια σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης, καθώς οι πραγματογνώμονες, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, οφείλουν μεταξύ άλλων να προστατεύουν τα προσωπικά δεδομένα των πελατών, να διατηρούν εχεμύθεια, ακεραιότητα χαρακτήρα και να αναφέρουν τυχόν αντικρουόμενα συμφέροντα (λ.χ. να μην αναλάβω τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης για ζημιά από κλοπή που υπέστη το κατάστημα ιδιοκτησίας του αδελφού μου).

Οι συνεργασίες Το αντικείμενο και ο σκοπός της πραγματογνωμοσύνης επί ασφαλιστικών θεμάτων είναι μάλλον σαφώς ορισμένο και προσδιορισμένο. Έτσι, οι όποιες νέες συνεργασίες σχετίζονται: Α) Με τη συνεργασία του εκάστοτε γραφείου πραγματογνωμόνων με περισσότερες ασφαλιστικές εταιρείες, δεδομένου του ότι, βάσει

της νομοθεσίας, η ασφαλιστική εταιρεία είναι εκείνη που διορίζει/ δίνει εντολή και αναθέτει τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης. Β) Με τη δραστηριοποίηση του γραφείου πραγματογνωμόνων σε περισσότερους κλάδους ασφάλισης, δηλαδή το γραφείο να διενεργεί πραγματογνωμοσύνες κλάδου πυρός, τεχνικών ασφαλίσεων, μεταφορών, αστικής ευθύνης κ.λπ. Εδώ σημειώνουμε πως αποτελεί στρατηγική επιλογή κάποιου γραφείου να διαχειρίζεται υποθέσεις ζημιών ενός ή περισσότερων ασφαλιστικών κλάδων. Αξίζει να αναφερθεί πως με την ανάπτυξη της ασφάλισης έναντι κυβερνοκινδύνων (cyber risks insurance) δημιουργήθηκε μια νέα κατηγορία πραγματογνωμοσύνης, η οποία έχει αρκετές ομοιότητες με εκείνες των παραδοσιακών κλάδων ασφάλισης, αλλά και σημαντικές διαφορές. Στην Ελλάδα, τέλος, υπάρχει μία εταιρεία πραγματογνωμόνων που εξειδικεύεται στις ζημιές που προκαλούνται από τους κυβερνοκινδύνους. iw

αφιέρωμα

της Έλενας Ερμείδου

Ηλεκτροκίνηση Δύσκολο το «σταυρόλεξο» της ηλεκτροκίνησης

insurance w*rld

Οι περιβαλλοντικές και υγειονομικές επιπτώσεις από τη χρήση των μπαταριών είναι, προς το παρόν, άγνωστες. Οι μπαταρίες υψηλής τάσης εγκυμονούν περιβαλλοντικούς κινδύνους αν δεν ανακυκλωθούν σωστά ή αν εκτίθενται σε νερά και πλημμύρες.

αφιέρωμα τα ορυκτά καύσιμα σε νέες μορφές ενέργειας. Οι κίνδυνοι από τη χρήση των ηλεκτρικών οχημάτων εγείρουν φόβους και για το περιβάλλον. Χρειάζονται πολλές, μακροχρόνιες και διαρκείς δοκιμές, ώστε οι απειλές να μετατραπούν σε ευκαιρίες και οφέλη. Από τον Ιούνιο δόθηκε η εκκίνηση για τη μετάβαση στην κινητικότητα χαμηλών εκπομπών. Ο υπουργός Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, κατά την παρουσίαση του νομοσχεδίου στις 5 Ιουνίου, δήλωσε: «Η ηλεκτροκίνηση δεν είναι μόδα,

είναι νέος, οικολογικός τρόπος μετακινήσεων. Η κυβέρνηση θέλει να οδηγήσει και σε αυτόν τον τομέα τη χώρα». Η πρώτη σημαντική παρέμβαση του νομοσχεδίου, που κατατέθηκε προς διαβούλευση μέχρι την 1η Ιουλίου, πέρα από τα οικονομικά κίνητρα για την απόκτηση ηλεκτρικού οχήματος, που έχουν ήδη παρουσιαστεί, αφορά στην παροχή φορολογικών κινήτρων, με στόχο την ελάφρυνση του κόστους χρήσης ενός ηλεκτρικού οχήματος αλλά και την ανάπτυξη σημείων φόρτισης.

μάιος ιούνιος 2020

την αγορά ξεκίνησαν να μελετώνται μέτρα προώθησης και λειτουργίας της αγοράς ηλεκτροκίνησης. Νέα προγράμματα ετοιμάζουν και οι ασφαλιστικές, ενώ επίσης αλλάζει ριζικά το μοντέλο των κινδύνων για τους κατασκευαστές, τους προμηθευτές και τους ασφαλιστές. Αλλά και το μέλλον των μεταφορών γίνεται ψηφιακό. Ωστόσο, αναδύονται νέοι κίνδυνοι από τη χρήση των ηλεκτρικών οχημάτων και των μπαταριών τους. Δεν είναι εύκολη η μετάβαση από

αφιέρωμα

✓

insurance w*rld

Περίπου 100 εκατομμύρια ηλεκτρικά οχήματα εκτιμάται ότι θα έχουν βγει στους δρόμους μέχρι το 2030, σε σύγκριση με τα 7 εκατομμύρια που κυκλοφορούν σήμερα

αφιέρωμα

Από τη σκοπιά του κράτους

Στήριξη στη βιομηχανία και τις επενδύσεις Η βιομηχανία είναι πυλώνας για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης και στο νομοσχέδιο προβλέπεται η παροχή σημαντικών κινήτρων που στοχεύουν στην εγκατάσταση παραγωγικών επενδύσεων σε τεχνολογίες και τομείς της ηλεκτροκίνησης (μπαταρίες, φορτιστές, εξαρτήματα οχημάτων) στις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης. Η μείωση του φορολογικού συντελεστή κατά 5% και για πέντε (5) κερδοφόρες χρήσεις, η αύξηση των συντελεστών απόσβεσης παγίων και η δυνατότητα απόσβεσης της επένδυσης σε μόλις τρία χρόνια από την έναρξη λειτουργίας της μονάδας, η έκπτωση δαπάνης εργοδοτικών εισφορών κατά τη φάση κατασκευής και ανεξάρτητα από την ηλικία του εργαζομένου με προσαύξηση της δαπάνης κατά 50%, και η προσαύξηση της κεφαλαιουχικής δαπάνης για τα πάγια στοιχεία ενεργητικού της μονάδας κατά 15%, είναι κίνητρα που μειώνουν σημαντικά τις φορολογικές υποχρεώσεις μιας νεοσύστατης παραγωγικής επιχείρησης, δίνοντας ταυτόχρονα ισχυρό κίνητρο και δημι-

ουργώντας τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του συγκεκριμένου κλάδου υψηλής τεχνολογίας. Συνδυαστικά με τα οικονομικά κίνητρα προβλέπεται η επιτάχυνση της έκδοσης άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας, προκειμένου η διεκπεραίωση της διαδικασίας να γίνεται κατά προτεραιότητα από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Κέντρα φόρτισης Οι υποδομές φόρτισης είναι μια τρίτη ουσιαστική και δομική παρέμβαση, με πολύπλευρες διαστάσεις, επιτρέποντας τη γρήγορη ανάπτυξη δικτύων φόρτισης που να καλύπτουν επαρκώς την ελληνική επικράτεια. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αναλαμβάνει, σύμφωνα με το σχέδιο, την εκπόνηση ειδικών σχεδίων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, μέσω των οποίων χωροθετούνται θέσεις στάθμευσης και φόρτισης, προβλέποντας μάλιστα τη δωρεάν στάθμευση των ηλεκτρικών οχημάτων σε αυτές: ε τον δημόσιο τομέα να δημιουρΜ γεί ειδικές θέσεις για τη στάθμευση και τη φόρτιση σε όλα τα κτήρια των δημόσιων υπηρεσιών που διαθέτουν χώρους στάθμευσης. μάιος ιούνιος 2020

α κίνητρα που παρέχονται περιλαμβάνουν: έκπτωση δαπάνης για την αγορά και τη μίσθωση αμιγώς ηλεκτρικού ή και plug-in υβριδικού οχήματος, με την προσαύξηση να ανέρχεται στο 50% και στο 35%, αντίστοιχα (75% ή 35% για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε νησιωτικές περιοχές), αυξημένους συντελεστές απόσβεσης παγίων, κάλυψη του κόστους φόρτισης και της παροχής οχήματος σε εργαζομένους, χωρίς αυτά να τους επιβαρύνουν ως φορολογητέο εισόδημα, αλλά και εξαίρεση της αγοράς οχήματος μηδενικών ρύπων από την ετήσια αντικειμενική δαπάνη και τη δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων από φυσικά πρόσωπα. Ενθαρρύνεται μέσω φορολογικών κινήτρων και η ανάπτυξη υποδομών φόρτισης, καθώς προβλέπεται αυξημένος συντελεστής απόσβεσης παγίων και έκπτωση δαπάνης για την αγορά και εγκατάσταση δημοσίως προσβάσιμων σημείων φόρτισης, με την προσαύξηση να φτάνει στο 50% και στο 70% σε νησιωτικές περιοχές, ενώ στην περίπτωση αποκλειστικής χρήσης αυτών από τους εργαζομένους, η προσαύξηση θα ανέρχεται στο 30%. «Ενεργοποιείται» και ο δημόσιος τομέας μέσω της υποχρεωτικής ποσόστωσης στις δημόσιες προμήθειες καθαρών οχημάτων, προκειμένου να εκσυγχρονιστεί ο στόλος οχημάτων. Προβλέπεται το 25% των νέων οχημάτων, από τον Αύγουστο του 2021, να είναι ηλεκτρικά. Επιπροσθέτως, εισάγονται, υποχρεωτικά, «πράσινα» κριτήρια επιλογής και αξιολόγησης στις διαδικασίες ανάθεσης του δημόσιου τομέα συμβάσεων που είναι συναφείς με τη χρήση στόλου οχημάτων, ώστε να έχουν προβάδισμα οι υποψήφιοι που διαθέτουν οχήματα χαμηλών εκπομπών.

αφιέρωμα ε τη δημιουργία χώρων στάσηςΜ στάθμευσης ΤΑΞΙ, όπου θα εγκατασταθούν υποδομές φόρτισης και στις υφιστάμενες και στις νέες πιάτσες, ώστε οι οδηγοί των ηλεκτροκίνητων ΤΑΞΙ να μπορούν να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες επαναφόρτισης κατά την αναμονή επιβατών. ε την πρόβλεψη εγκατάστασης Μ επαρκών σημείων φόρτισης αναλογικά με τις διαθέσιμες θέσεις στάθμευσης στα νέα αλλά και στα υπό ανακαίνιση κτήρια, όπως επίσης και στα αμιγώς επαγγελματικής χρήσης υφιστάμενα κτήρια. ε την απλοποίηση της διαδικαΜ σίας, ώστε ένας κάτοχος ηλεκτρικού οχήματος που κατοικεί σε πολυκατοικία να μπορεί εύκολα και γρήγορα να εγκαταστήσει έναν οικιακό φορτιστή στον ιδιωτικό χώρο στάθμευσής του.

insurance w*rld

ε τη δυνατότητα διενέργειας διαΜ γωνισμών σε τοπικό επίπεδο για τη δημιουργία υποδομών φόρτισης, σύμφωνα με προδιαγραφές που

θα εκδοθούν από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Μητρώο Υποδομών και Φορέων της Αγοράς Ηλεκτροκίνησης Δημιουργείται Μητρώο Υποδομών και Φορέων της Αγοράς Ηλεκτροκίνησης, με στοιχεία τόσο για τους φορείς της αγοράς όσο και για τα δημοσίως προσβάσιμα σημεία φόρτισης. Μέσω αυτού, αφενός διευκολύνεται η εποπτεία της σχετικής αγοράς και αφετέρου ο πολίτης αποκτά ψηφιακή πρόσβαση στο δίκτυο φόρτισης, λαμβάνοντας ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο μέσω του κινητού τηλεφώνου για τη διαθεσιμότητα του εγγύτερου σημείου φόρτισης. Ταυτόχρονα, παρέχονται σε πραγματικό χρόνο όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για το κόστος φόρτισης, την πλοήγηση σε διαθέσιμο σημείο φόρτισης, την κράτηση θέσης, τη σύγκριση τιμών. Οργανώνεται η ανάπτυξη και λειτουργία των υποδομών φόρτισης, για τις οποίες υπεύθυνοι είναι οι Φορείς Εκμετάλλευσης Υποδομών

Φόρτισης Ηλεκτροκίνητων Οχημάτων (ΦΕΥΦΗΟ). Καθορίζεται ο ρόλος του Παρόχου Υπηρεσιών Ηλεκτροκίνησης, ο οποίος, μέσω των υπηρεσιών εντοπισμού και πληρωμής που παρέχει, διευκολύνει την πρόσβαση στις υποδομές φόρτισης καθώς και τη χρήση τους. Καθορίζεται ρητά ο ρόλος του ΔΕΔΔΗΕ, που υποχρεούται να διευκολύνει τη σύνδεση σημείων φόρτισης με το δίκτυο διανομής.

Πλαίσιο λειτουργίας συνεργείων επισκευής Εισάγεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα κατάλληλο τεχνικό πρότυπο για την εγκατάσταση των υποδομών φόρτισης. Θεσπίζεται το πλαίσιο λειτουργίας των συνεργείων επισκευής και συντήρησης οχημάτων υψηλής τάσης, ενώ οι τεχνίτες των συνεργείων θα εκπαιδεύονται και θα πιστοποιούνται για τις γνώσεις τους και την άσκηση του επαγγέλματος. Περιλαμβάνεται επίσης πρόβλεψη για τη διενέργεια του τεχνικού ελέγχου των ηλεκτροκίνητων οχημάτων στα δημόσια και ιδιωτικά ΚΤΕΟ.

αφιέρωμα Η αύξηση της ζήτησης και οι κυβερνητικές πολιτικές, στοχεύοντας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, είναι οι δύο κύριοι λόγοι για τους οποίους ενισχύεται η αγορά της ηλεκτροκίνησης. Σύμφωνα με την Allianz Global Corporate Specialty, περίπου 100 εκατομμύρια ηλεκτρικά οχήματα εκτιμάται ότι θα έχουν βγει στους δρόμους μέχρι το 2030, σε σύγκριση με τα 7 εκατομμύρια που κυκλοφορούν σήμερα.

παγκόσμιος στόλος ηλεκτρικών αυτοκινήτων ξεπέρασε τα 5,1 εκατομμύρια το 2018, αυξημένα κατά 2 εκατομμύρια από το 2017. Μέχρι το τέλος του 2019, αναμένεται να φτάσουν τα 7,5 εκατομμύρια. Το 2020 αναμενόταν να είναι έτοςορόσημο για τις πωλήσεις των ηλεκτρικών οχημάτων μόνο στην Ευρώπη, καθιστώντας την αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων στον κόσμο. Ωστόσο, αυτή η πρόβλεψη πραγματοποιήθηκε πριν το παγκόσμιο ξέσπασμα του κορωνοϊού (Covid-19) στα τέλη Δεκεμβρίου 2019. Σήμερα, διανύοντας την εποχή του κορωνοϊού, οι προοπτικές για τις παγκόσμιες πωλήσεις των ηλεκτρικών οχημάτων το 2020 καθίστανται πιο δύσκολες, δεδομένης της παρατεταμένης διαταραχής σε εμπόρους, αγοραστές και αλυσίδες εφοδιασμού. Ο αριθμός των ηλεκτρικών οχημάτων που πωλήθηκαν στην Κίνα έπεσε κατά 54% τον Ιανουάριο του 2020. Παρ’ όλα αυτά, η Κίνα είναι η μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο ηλεκτρικών οχημάτων, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 45%. Το 24% ανήκει

στην Ευρώπη και το 22% στις ΗΠΑ. Η Νορβηγία είναι ο παγκόσμιος ηγέτης όσον αφορά στην απορρόφηση των ηλεκτρικών οχημάτων, αντιπροσωπεύοντας το 56% όλων των νέων πωλήσεων το 2019. Η Γερμανία είναι η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικών οχημάτων συνολικά, ενώ οι Κάτω Χώρες και η Ιρλανδία είναι οι ταχύτερα αναπτυσσόμενες αγορές στις πωλήσεις.

Ανάπτυξη και μελλοντικές προβλέψεις Τα ηλεκτρικά οχήματα καθίστανται όλο και πιο ελκυστικά στους καταναλωτές, καθώς μειώνεται το κόστος τους και κυκλοφορούν όλο και πιο νέα μοντέλα. Η κλιματική αλλαγή, ωστόσο, είναι το κίνητρο που ωθεί τις πωλήσεις των ηλεκτρικών οχημάτων προς τα πάνω. Η ανάγκη μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα οδηγεί τόσο τις κυβερνητικές πολιτικές όσο και τη ζήτηση για πιο «πράσινα» οχήματα. Ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο στην Ευρώπη παράγει λιγότερα αέρια θερμοκηπίου και ατμοσφαιρικούς ρύπους σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής του σε σύγκριση με το αντίστοιχο βενζινοκίνητο ή πετρελαιοκίνητο. Σήμερα, οι ηλεκτρικές συσκευές στην Ευρώπη παράγουν μεταξύ 17% και 30% λιγότερες εκπομπές από τα βενζινοκίνητα και ντίζελ αυτοκίνητα. Οι κυβερνητικές πολιτικές –με μέτρα που κυμαίνονται από κίνητρα και επιδοτήσεις για οχήματα χαμηλών εκπομπών μέχρι προτεινόμενες απαγορεύσεις για οχήματα καύσης σε αστικές περιοχές ή σε ολόκληρη την επικράτεια– θα παίξουν σημαντικό ρόλο. Η μετάβαση σε ηλεκτρικά οχήματα θεωρείται απαραίτητη για την εκπλήρωση των δεσμεύσεων σε ό,τι αφορά στην κλιματική αλλαγή, όπως η Συμφωνία των Παρισίων, η οποία στοχεύει στον περιορισμό κατά 2 βαθμούς Κελσίου της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας.

«Ψαλίδι» στις εκπομπές ρύπων Η Καλιφόρνια και ορισμένες άλλες πολιτείες των ΗΠΑ έχουν υιοθετήσει εντολές για οχήματα μηδενικών εκπομπών, ενώ η ΕΕ ενίσχυσε τους στόχους για τις εκπομπές των οχημάτων το 2019, απαιτώντας από τα νέα αυτοκίνητα να εκπέμπουν 15% λιγότερο έως το 2025 και 37% λιγότερο έως το 2030. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ανακοίνωσε τον Φεβρουάριο του 2020 ότι σκοπεύει να απαγορεύσει τις πωλήσεις βενζινοκίνητων και ντιζελοκίνητων οχημάτων έως και 5 χρόνια μέχρι το 2035. Παρόμοιους στόχους έχουν θέσει η Νορβηγία, η Γερμανία, η Γαλλία και η Δανία. Αυτές οι πολιτικές ενισχύουν τον ρυθμό της απορρόφησης των ηλεκτρικών οχημάτων. Για παράδειγμα, τα στοιχεία της βιομηχανίας του Ηνωμένου Βασιλείου δείχνουν ότι 6.500 νέα ηλεκτρικά αυτοκίνητα πωλήθηκαν τους δύο πρώτους μήνες του 2020, τρεις φορές επάνω σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα. Εκατό εκατομμύρια ηλεκτρικά οχήματα θα κυκλοφορούν στους δρόμους μέχρι το 2030, σύμφωνα με τις τρέχουσες πολιτικές αποφάσεις, με τις ετήσιες πωλήσεις να φτάνουν τα 20 εκατομμύρια. Υπό το σενάριο αυτό, η μείωση της ζήτησης πετρελαϊκών προϊόντων θα φτάσει τα 127 εκατ. τόνους (περίπου 2,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα).

Τα εμπόδια και τα προβλήματα στο περιβάλλον από τις μπαταρίες Η ζήτηση ηλεκτρικού ρεύματος για την εξυπηρέτηση ηλεκτρικών σταθμών προβλέπεται να φτάσει σχεδόν τις 640 τεραβατώρες (TWh) το 2030, δεκαπλάσια και άνω αύξηση σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2018, ισοδύναμη με τη συνδυασμένη τελική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας της Γαλλίας και της Ισπανίας το 2016. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα απαιτήμάιος ιούνιος 2020

Από τη σκοπιά της ιδιωτικής ασφάλισης

αφιέρωμα σουν επίσης τεράστιες αλλαγές στην υποδομή ισχύος για την παροχή σημείων φόρτισης υψηλής τάσης σε σπίτια και δημόσιους χώρους. Οι κατασκευαστές θα πρέπει να εξισορροπήσουν την αυξανόμενη ζήτηση και τις κυβερνητικές πολιτικές έναντι της ικανότητάς τους να αυξήσουν την παραγωγή και να δημιουργήσουν βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού για το μέλλον. Προκύπτουν επίσης περιβαλλοντικές προκλήσεις, από την ανακύκλωση των μπαταριών έως την υπεύθυνη προμήθεια πρώτων υλών. Προς το παρόν, η πλειονότητα των ηλεκτρικών οχημάτων προορίζονται για τους επιβάτες. Ωστόσο, σε φάση ανάπτυξης βρίσκονται οι αγορές των ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων, τα λεωφορεία και τα φορτηγά. Ενώ είμαστε ακόμη στα αρχικά στάδια, η τεχνολογία θα μπορούσε να ανοίξει νέες μορφές οχημάτων, ιδίως όταν αυτή παρακολουθεί και συνδυάζεται με εξελίξεις στην αγορά αυτόνομων οχημάτων.

Μπροστά μας οι νέοι κίνδυνοι Για περισσότερα από 150 χρόνια, ο κινητήρας καύσης ήταν η κυρίαρχη πηγή ισχύος του οχήματος, και με την πάροδο του χρόνου έγιναν βελτιώσεις στον σχεδιασμό, την κατασκευή, την αξιοπιστία και την ασφάλεια του οχήματος.

✓

insurance w*rld

Σε σύγκριση με τις καθιερωμένες μεθόδους τεχνολογίας και κατασκευής συμβατικών οχημάτων, η τεχνολογία των ηλεκτρικών οχημάτων ενέχει ένα ευρύ φάσμα τεχνικών, περιβαλλοντικών και λειτουργικών κινδύνων, από την άποψη της ευθύνης ενός προϊόντος. Από τα δίκτυα εφοδιαστικής αλυσίδας έως τις διαδικασίες παραγωγής στο ίδιο το προϊόν, η αυτοκινητοβιομηχανία θα πρέπει να ανταποκριθεί σε πολλούς αναδυόμενους κινδύνους για να μπει σε λειτουργία η ηλεκτροκίνηση, συμπεριλαμβανομένων των καιρικών ζητημάτων, της ποιότητας των δεδομένων και των κινδύνων στον κυβερνοχώρο, σημειώνει η AGCS.

Ασφάλεια και αξιοπιστία Τα ηλεκτρικά οχήματα μοιάζουν με συμβατικά οχήματα και από πολλές απόψεις βασίζονται στην ίδια τεχνολογία και στον ίδιο σχεδιασμό. Ωστόσο, συνδυάζουν υπάρχουσες τεχνολογίες από άλλους τομείς και τις χρησιμοποιούν διαφορετικά. Η τεχνολογία αυτή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης ελαττωματικών προϊόντων ή να εγείρει ζητήματα απόδοσης. Οι τεχνολογικοί έλεγχοι θα είναι επομένως κρίσιμοι για την αξιοπιστία και την ασφάλεια των ηλεκτρικών οχημάτων. Οι δοκιμές που διεξήχθησαν από το Κέντρο Τεχνολογίας Allianz (AZT) έδειξαν ότι τα εξαρτήματα υψηλής τάσης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων μπορούν να προστατευθούν καλά και δεν θα επηρεαστούν στις περισσότερες συγκρούσεις. Η στατιστική αξιολόγησή τους έδειξε επίσης ότι τα ηλεκτρικά οχήματα είναι λιγότερο πιθανό να εμπλακούν σε ατυχήματα σήμερα, αν και αυτό αντικατοπτρίζει την τρέχουσα χρήση τους –συνήθως διανύουν μικρές αποστάσεις. Ωστόσο, η ζημιά που προκαλείται σήμερα από τα ηλεκτρικά οχήματα είναι, κατά μέσο όρο, πιο ακριβή από ό,τι από τα συμβατικά αυτοκίνητα.

Η ταχύτητα δεν εγγυάται πάντα το αποτέλεσμα Εμπειρογνώμονες βλέπουν την ταχεία μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση με κάποια επιφυλακτικότητα. Ενώ η έννοια των ηλεκτρικών οχημάτων δεν είναι καθόλου νέα, η σχεδόν καθολική υιοθέτησή τους είναι. Οι κατασκευαστές βρίσκονται υπό την πίεση να επιταχύνουν τη μετάβαση στην ηλεκτρική ενέργεια και να ανταποκριθούν στις πολιτικές υποσχέσεις και τους στόχους για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων. Η ταχεία ανάπτυξη των ηλεκτρικών οχημάτων θα μπορούσε να ασκήσει πιέσεις στους κατασκευαστές και στις αλυσίδες εφοδιασμού. Ενώ οι κατασκευαστές γνήσιου εξοπλισμού είναι πολύ έμπειροι στις διαδικασίες παραγωγής και κατασκευής οχημάτων, οι αλυσίδες εφοδιασμού για τις νεοσύστατες επιχειρήσεις είναι λιγότερο ανεπτυγμένες και με λιγότερη εμπειρία. Ο συνδυασμός της νέας τεχνολογίας με τη βιασύνη για την κάλυψη της ζήτησης θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε αύξηση περιστατικών ανάκλησης προϊόντων στις αυτοκινητοβιομηχανίες, που ήδη συγκαταλέγονται στους μεγαλύτερους και πιο σύνθετους τομείς. «Όλοι υποστηρίζουν τη μετάβαση σε ηλεκτρικά οχήματα, αλλά υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να το θέλουμε πάρα πολύ και πολύ γρήγορα. Συντομότεροι κύκλοι ανάπτυξης μπορούν να οδηγήσουν σε προβλήματα. Μπορούν να ασκήσουν πίεση στις διαδικασίες κατασκευής και στις αλυσίδες εφοδιασμού, κάτι που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα αν η τεχνολογία δεν εξεταστεί και δοκιμαστεί σωστά» διευκρινίζει η Allianz.

Όσο πιο αυξημένη η συνδεσιμότητα τόσο περισσότεροι οι cyber κίνδυνοι Καθώς η αγορά ηλεκτρικών οχημάτων εξελίσσεται, είναι πιθανό να αναπτύξει αυξημένη συνδεσιμότητα και

αφιέρωμα στη διάρκεια ζωής ενός οχήματος. Οι ασφαλιστές ανησυχούν για το πώς μια αποτυχία στην εγκατάσταση των ενημερώσεων ή πώς μια ελαττωματική ενημέρωση θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του οχήματος ή να καταστρέψει υλικό. Υπήρξαν ήδη ανακλήσεις προϊόντων στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας για λόγους ασφάλειας στον κυβερνοχώρο. «Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τα συμβατικά οχήματα αλλάζουν ελάχιστα κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Αλλά τα ηλεκτρικά οχήματα θα απαιτούν τακτικές ενημερώσεις λογισμικού, γεγονός που θα μπορούσε να επιφέρει σημαντικές αλλαγές σε ένα όχημα» προσθέτει η Allianz.

Πότε θα ανοίξει ο δρόμος για την ηλεκτροκίνηση Ενώ η ασφάλιση των ηλεκτρικών οχημάτων είναι εδραιωμένη, υπάρχουν αναδυόμενοι κίνδυνοι και

προκλήσεις σε ό,τι αφορά την ασφάλιση αστικής ευθύνης προϊόντος. Με το που θα γίνει κατανοητός και διαχειρίσιμος ο κίνδυνος, θα ανοίξει διάπλατα ο δρόμος για την ηλεκτροκίνηση. Τα πρώτα και κύρια ερωτήματα που θα πρέπει να απαντηθούν είναι με ποιον τρόπο ευθύνονται οι κατασκευαστές και με ποιον οι προμηθευτές αν, για παράδειγμα, ορισμένα εξαρτήματα των ηλεκτρικών οχημάτων ευθύνονται για ελαττώματα, ατυχήματα ή ζημιές. Η χρήση ηλεκτρικών οχημάτων απαιτεί τεράστιες αλλαγές στις υποδομές για την παροχή σημείων φόρτισης υψηλής τάσης σε σπίτια και δημόσιους χώρους. Οι κατασκευαστές θα πρέπει να εξισορροπήσουν την αύξηση της ζήτησης και τις κυβερνητικές πολιτικές, προκειμένου να διαχειριστούν την παραγωγή και να δημιουργήσουν βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού στο μέλλον. μάιος ιούνιος 2020

εξάρτηση από δεδομένα, αισθητήρες και λογισμικό, περιλαμβανομένης και της τεχνητής νοημοσύνης, για τη διαχείριση συστημάτων οχημάτων, καθώς και για την ενίσχυση της οδήγησης. Ορισμένες εκτιμήσεις δείχνουν ότι το λογισμικό αναμένεται να αντιπροσωπεύει το 30% στο εγγύς μέλλον σε σύγκριση με περίπου 10% σε ένα αυτοκίνητο σήμερα. Ωστόσο, η αυξημένη συνδεσιμότητα είναι πιθανό να προκαλέσει ευπάθειες και προβλήματα με τον κυβερνοχώρο, περιλαμβανομένης και της απειλής κακόβουλων επιθέσεων, διακοπών του συστήματος, σφαλμάτων και δυσλειτουργιών. Φυσικά, αυτός είναι ένας αυξανόμενος κίνδυνος για όλους τους τύπους αυτοκινήτων στο μέλλον, όχι μόνο για τα ηλεκτροκίνητα. Οι ενημερώσεις που γίνονται στο λογισμικό, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να αλλάξουν το προφίλ του κινδύνου

αφιέρωμα

Περιβάλλον-Προβλήματα με τις ανακυκλώσεις μπαταριών

έες περιβαλλοντικές ανάγκες θα προκύψουν, που θα ξεκινούν από την ανακύκλωση μπαταριών μέχρι την υπεύθυνη προμήθεια των πρώτων υλών.

Πυρκαγιές-κίνδυνος βραχυκυκλώματος Ορισμένες πυρκαγιές που αφορούσαν ηλεκτρικά οχήματα έχουν γραφτεί σε πρωτοσέλιδα τα τελευταία χρόνια, αν και δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι τα ηλεκτρικά οχήματα ενέχουν υψηλότερο

Ωστόσο, τα βελτιωμένα συστήματα ελέγχου της μπαταρίας και η τεχνολογία των κυττάρων έχουν καταστήσει τις μπαταρίες ασφαλέστερες και πιο ανθεκτικές. Επίσης, τα συστήματα διαχείρισης μπαταριών έχουν σχεδιαστεί για να αποτρέπουν την υπερφόρτιση. Τα συμπεράσματα της μελέτης της ΑΖΤ δείχνουν ότι η ζημιά που προκαλείται στα ηλεκτρικά οχήματα είναι, κατά μέσο όρο, πιο ακριβή από ό,τι στα συμβατικά αυτοκίνητα.

Τα εξειδικευμένα συνεργεία αυξάνουν το κόστος επισκευής

✓ Όταν καίγονται οι μπαταρίες υψηλής τάσης, μπορεί να παρουσιάσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις, προκαλώντας υψηλότερες θερμοκρασίες και περαιτέρω καύση

insurance w*rld

κίνδυνο πυρκαγιάς από τα συμβατικά οχήματα. Ωστόσο, έχουν παρατηρηθεί περιπτώσεις που παρουσιάζουν διαφορετικούς και, μέχρι στιγμής, απροσδιόριστους κινδύνους. Τα ελαττωματικά ηλεκτρικά οχήματα μπορεί να βραχυκυκλώσουν, προκαλώντας πυρκαγιές. Οι μπαταρίες λιθίου ενδέχεται να καούν όταν υποστούν ζημιά, υπερφορτιστούν ή όταν υποβληθούν σε υψηλές θερμοκρασίες. Όταν καίγονται οι μπαταρίες υψηλής τάσης, μπορεί να παρουσιάσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις, προκαλώντας υψηλότερες θερμοκρασίες και περαιτέρω καύση.

Αν η μπαταρία πρέπει να αντικατασταθεί, η ζημιά θα προκαλέσει ολική απώλεια, σε πολλές περιπτώσεις. Επιπλέον, η χαμηλή μέση ηλικία του οχήματος και το γεγονός ότι οι ιδιοκτήτες μπορούν να πάνε μόνο σε εξειδικευμένα καταστήματα επισκευής αυξάνουν το κόστος. Κρίσιμο ζήτημα είναι η διάρκεια ζωής και η απόδοση της μπαταρίας. Οι μπαταρίες υψηλής τάσης έχουν περιορισμένη διάρκεια ζωής, που σήμερα αντιστοιχεί σε 8-10 χρόνια λειτουργίας. Ωστόσο, η διάρκεια ζωής τους εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως τον τρόπο φόρτισης και αποφόρτισης, τη θερμοκρασία λειτουργίας και τα κύτταρα. Η τακτική φόρτιση της μπαταρίας, για παράδειγμα, μειώνει τη διάρκεια ζωής της.

Ζητήματα εγγυήσεων Δεδομένου του υψηλού κόστους αντικατάστασής τους, η κατάσταση των μπαταριών είναι ένα από τα πιο δύσκολα ζητήματα στη διαχείριση των απαιτήσεων, ειδικά όσον αφορά στην υπολειμματική αξία ή τα χαρακτηριστικά τους που διέπονται από εγγυήσεις.

Ωστόσο, ανησυχία για τους ασφαλιστές προκαλείται λόγω της έλλειψης δεδομένων σχετικά με την ταχύτητα με την οποία μειώνεται η χωρητικότητα της μπαταρίας. Η αποτυχία τήρησης των εγγυήσεων απόδοσης θέτει ερωτήματα σχετικά με την ευθύνη για τους κατασκευαστές και τους προμηθευτές, καθώς και για το κόστος επισκευής ή αντικατάστασης μονάδων μπαταριών. Αν το ελαττωματικό μέρος της μπαταρίας μπορεί να αναγνωριστεί με σαφήνεια, τότε την ευθύνη θα την έχει ο προμηθευτής. Ωστόσο, αν αυτό δεν μπορεί να αποδειχθεί, η ευθύνη της αντικατάστασης μεταφέρεται στον κατασκευαστή.

Κίνδυνοι για το περιβάλλον Παρά τα «πράσινα» διαπιστευτήρια, υπάρχουν διάφορα περιβαλλοντικά ζητήματα που σχετίζονται με τα ηλεκτρικά οχήματα και τα οποία εγείρουν ευθύνες και κινδύνους φήμης για τους κατασκευαστές και προμηθευτές οχημάτων. Οι μπαταρίες υψηλής τάσης είναι ο κύριος τομέας ανησυχίας. Προς το παρόν, δεν υπάρχει τυποποιημένη διαδικασία για την ανακύκλωση μπαταριών με βάση το λίθιο και το κοβάλτιο. Οι μακροπρόθεσμες περιβαλλοντικές και υγειονομικές επιπτώσεις από τη χρήση των μπαταριών είναι, προς το παρόν, άγνωστες. Οι μπαταρίες υψηλής τάσης ενέχουν περιβαλλοντικούς κινδύνους αν δεν ανακυκλωθούν σωστά ή αν εκτίθενται σε νερά και πλημμύρες. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, οι εκπομπές από την παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων με μπαταρίες είναι γενικά υψηλότερες (περίπου 59% υψηλότερες) από εκείνες των οχημάτων καύσης.

αφιέρωμα

Οι κίνδυνοι για τις αλυσίδες εφοδιασμού κινδύνων που απορρέουν από το νομικό πλαίσιο, των cyber κινδύνων και των πολιτικών. Η ταχεία μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση απαιτεί από τους κατασκευαστές να προμηθεύουν τους πελάτες τους με βιώσιμα εξαρτήματα και πρώτες ύλες όσο αυξάνεται η παραγωγή. Προβλέπεται ότι θα υπάρξει μεγάλη αύξηση της ζήτησης για κρίσιμες πρώτες ύλες, όπως το κοβάλτιο και το λίθιο (η προσφορά λιθίου θα τριπλασιαστεί έως το 2025, ξεπερνώντας την τρέχουσα προσφορά).

Η αποτελεσματική ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση υλικών θα είναι επομένως απαραίτητη για τη μείωση της εξάρτησης από κρίσιμες πρώτες ύλες και για τον περιορισμό των κινδύνων που προκύπτουν από ελλείψεις πρώτων υλών. Οι περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανησυχίες θα δώσουν επίσης έμφαση στην ανιχνευσιμότητα και τη διαφάνεια των αλυσίδων εφοδιασμού πρώτων υλών αν οι κατασκευαστές προωθήσουν το μοντέλο της αειφόρου ανάπτυξης. μάιος ιούνιος 2020

μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση θα σηματοδοτήσει αλλαγές και στην αλυσίδα εφοδιασμού της αυτοκινητοβιομηχανίας, η οποία είναι ήδη ευάλωτη, λόγω του μικρού αριθμού εξειδικευμένων παραγωγών. Ενώ η ιδέα του just-in-time είναι εδώ και θα μείνει, οι νέες διαδικασίες, τα υλικά και οι τρόποι εργασίας θα δημιουργήσουν νέους κινδύνους σε όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού, περιλαμβανομένων και των περιβαλλοντικών κινδύνων, των

αφιέρωμα

Αλλάζουν οι απαιτήσεις στην ασφάλιση

μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση θα έχει πολλές επιπτώσεις στην ασφάλιση και τις απαιτήσεις για αποζημιώσεις, καθώς η τεχνολογία γεννά νέους κινδύνους. Η ευθύνη μετατοπίζεται εντός της αλυσίδας εφοδιασμού. Συγκεκριμένα, τα ηλεκτρικά οχήματα θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ασφάλιση αστικής ευθύνης προϊόντων αυτοκινήτου, αν και θα υπάρξουν επίσης συνέπειες για τις εμπορικές ασφαλίσεις του κλάδου περιουσίας & ατυχημάτων, σύμφωνα με την Allianz Global Corporate Specialty.

Ευθύνες προϊόντων Οι νέες και υπάρχουσες τεχνολογίες θα δοκιμαστούν από τις πραγματικές συνθήκες και τις ακραίες συνθήκες οδήγησης, ενώ άλλες, νέες διαδικασίες παραγωγής, όπως η εκτύπωση 3D ή 4D, θα μπορούσαν να αλλά-

ξουν τα χαρακτηριστικά των προϊόντων.

Η δομή των ηλεκτρικών οχημάτων Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα αποτελούνται από λιγότερα μέρη, αλλά πιο ολοκληρωμένα/συμπαγή μέρη. Αυτό που αποτελείται από τρία μέρη σε ένα συμβατικό αυτοκίνητο, σήμερα, έχει μόνο ένα μέρος σε ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Ωστόσο, ο μικρότερος αριθμός εξαρτημάτων συνδέεται όλο και περισσότερο μέσω αισθητήρων και ενσωματωμένου λογισμικού, προσθέτοντας πολυπλοκότητα και εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το πώς αλληλεπιδρούν αυτά τα μέρη και ποιος ευθύνεται για οποιοδήποτε ελάττωμα. Την ίδια στιγμή, η ηλεκτροκίνηση χρησιμοποιεί περισσότερα μικροπροϊόντα (μικρά εξαρτήματα), τα

οποία σχεδιάζονται και παράγονται ξεχωριστά. Αν ο κύκλος ζωής διαφόρων εξαρτημάτων ενός από τα ολοκληρωμένα μέρη δεν ταιριάζει με τα υπόλοιπα, το κόστος επισκευής μπορεί να είναι πολύ υψηλό.

Ο κίνδυνος πυρκαγιάς και οι επαγγελματικές ευθύνες Οι κίνδυνοι πυρκαγιάς και έκρηξης που σχετίζονται με μπαταρίες υψηλής τάσης θα μπορούσαν να φέρουν σωρεία απαιτήσεων στον κλάδο περιουσίας & ατυχημάτων από τους αυξημένους κινδύνους πυρκαγιάς κατά τον χειρισμό και την αποθήκευση μπαταριών. Η αύξηση της χρήσης του λογισμικού και των δεδομένων που σχετίζονται με τη χρήση των ηλεκτρικών οχημάτων μπορεί να προκαλέσει ζημιές στον σκληρό δίσκο και στο λειτουργικό πρόγραμμα. Επίσης, ανοίγουν νέα ζητήματα cyber κινδύνων.

Άλλοι τύποι ασφάλισης Επαγγελματικές ευθύνες βάσει εξάρτησης λογισμικού Η ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης θα πρέπει να προσαρμοστεί με βάση την αυξανόμενη εξάρτηση από το λογισμικό και τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται στους Η/Υ. Τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων θα περιέχουν όλο και περισσότερο ενσωματωμένο λογισμικό, ενώ οι τρίτοι πάροχοι λογισμικού και τεχνολογίας είναι πιθανό να γίνουν πιο σημαντικοί για τον σχεδιασμό και την παραγωγή αυτοκινήτων.

Ευθύνες εργοδοτών

insurance w*rld

Θα υπάρξουν νέες θέσεις για τις ευθύνες εργοδοτών που σχετίζονται με τα νέα προϊόντα και τις διαδικασίες –όπως πιθανοί τοξικοί καπνοί και κίν-

δυνοι πυρκαγιάς κατά τη διάρκεια της εκτύπωσης 3D– ή για τον χειρισμό μπαταριών λιθίου που σχετίζονται με φωτιά ή μόλυνση. Η ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης θα πρέπει να προσαρμοστεί με βάση την αυξανόμενη εξάρτηση από το λογισμικό και τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται στους Η/Υ. Τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων θα περιέχουν όλο και περισσότερο ενσωματωμένο λογισμικό, ενώ οι τρίτοι πάροχοι λογισμικού και τεχνολογίας είναι πιθανό να γίνουν πιο σημαντικοί για τον σχεδιασμό και την παραγωγή αυτοκινήτων. Θα υπάρξουν νέες θέσεις για τις ευθύνες εργοδοτών που σχετίζονται με τα νέα προϊόντα και διαδικασίες –όπως πιθανοί τοξικοί καπνοί και κίν-

δυνοι πυρκαγιάς κατά τη διάρκεια της εκτύπωσης 3D– ή για τον χειρισμό μπαταριών λιθίου που σχετίζονται με φωτιά ή μόλυνση.

Απάτες και εκβιασμοί Η ασφάλιση κυβερνοχώρου θα χρειαστεί για όλα τα μέρη, ώστε να καλυφθούν οι κίνδυνοι και τα ανοίγματα που σχετίζονται με την αυξημένη χρήση δεδομένων και συνδεσιμότητας. Η ανεπαρκής ασφάλεια στα συστήματα ΙΤ των σταθμών φόρτισης θα μπορούσε να επιτρέψει την πρόσβαση σε δεδομένα ή σε συστήματα οχημάτων, αυξάνοντας την προοπτική απάτης, εκβιασμού και κλοπής οχημάτων.

αφιέρωμα

Νέο ευρωπαϊκό έργο για την ηλεκτροκίνηση συντονίζει το ΕΠΙΣΕΥ του ΕΜΠ

Πώς μπορεί να γίνει απλούστερη η διαδικασία φόρτισης των ηλεκτρικών οχημάτων, και μάλιστα πιο εύκολη και πιο άνετη από το να γεμίζεις το ρεζερβουάρ καυσίμου; Την απάντηση έρχεται να δώσει το νέο ευρωπαϊκό έργο eCharge4Drivers, το οποίο ξεκίνησε πρόσφατα το τετραετές ταξίδι του στην ηλεκτροκίνηση με την πρώτη διαδικτυακή συνάντησή του. Με στόχο να κάνει καλύτερη και ευκολότερη τη φόρτιση των ηλεκτρικών οχημάτων, τόσο εντός πόλεων όσο και για μεγάλα ταξίδια, το eCharge4Drivers θα αναπτύξει μια σειρά βιώσιμων λύσεων και καινοτόμων εφαρμογών σε ό,τι αφορά στον ανεφοδιασμό στην ηλεκτροκίνηση. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του έργου, θα επιδειχθούν νέοι σταθμοί ταχείας φόρτισης για ηλεκτροκίνητα επιβατικά οχήματα και μοτοσυκλέτες, και φτηνοί σταθμοί χαμηλής τάσης συνεχούς ρεύματος για επιβατικά, μοτοσυκλέτες και ελαφρά δίτροχα, σε 10 συνολικά περιοχές ανά την Ευρώπη, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα. Οι σταθμοί σχεδιάζονται με τρόπο φιλικό προς τον χρήστη, απλοποιούν κατά πολύ τις διαδικασίες φόρτισης και παρέχουν έξυπνα, εύκολα και κυρίως διαλειτουργικά συστήματα πληρωμών, ενώ θα δίνουν χρήσιμες πληροφορίες για τη φόρτιση τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας της φόρτισης του ηλεκτρικού οχήματος. Το έργο δίνει έμφαση στην ανάπτυξη και την ευρύτερη εφαρμογή κατάλληλων υποδομών και υπηρεσιών φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων σε όλη την Ευρώπη, μέσα από την

ανάπτυξη λογισμικού σχεδιασμού υποδομής, την πρόταση ενδεδειγμένων επιχειρηματικών μοντέλων, αλλά και οδηγιών εναρμόνισης του ρυθμιστικού πλαισίου, και την επιτυχή ενσωμάτωση των ηλεκτρικών οχημάτων στο δίκτυο ενέργειας. Στο «τιμόνι» του έργου eCharge4Drivers, για άλλη μία φορά, βρίσκεται το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και συγκεκριμένα η δραστήρια στον τομέα της ηλεκτροκίνησης ερευνητική ομάδα I-SENSE του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ). «Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που συντονίζουμε τη νέα ευρωπαϊκή πρωτοβουλία eCharge4Drivers, στο πλαίσιο της οποίας καταφέραμε να ενώσουμε 32 εκ των σημαντικότερων οργανισμών και εταιρειών στον τομέα της ηλεκτροκίνησης, για την ανάπτυξη λύσεων που αναμένεται να βελτιώσουν αισθητά τις συνθήκες φόρτισης των ηλεκτρικών οχημάτων πανευρωπαϊκά. Η ηλεκτροκίνηση αποτελεί τόσο εθνική όσο και ευρωπαϊκή προτεραιότητα, καθώς και μία από τις βασικότερες επιδιώξεις της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας προς την επίτευξη πολλαπλών στόχων, όπως τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα των μεταφορών, οι οποίες υπολογίζονται σήμερα στο ένα τέταρτο των συνολικών εκπομπών σε επίπεδο ΕΕ, την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορύπανσης, αλλά και τη μείωση της μεγάλης εξάρτη-

σης από το πετρέλαιο. Στο eCharge4Drivers εργαζόμαστε για την ανάπτυξη και επίδειξη λύσεων που θα κάνουν την ηλεκτροκίνηση ελκυστικότερη. Οι σχετικές υποδομές φόρτισης και οι διαλειτουργικές υπηρεσίες θα αναπτυχθούν με τρόπο βιώσιμο, έχοντας πάντα ως επίκεντρο τον χρήστη και τη δική του άνεση και εξυπηρέτηση. Δημιουργούμε ουσιαστικά τις συνθήκες για επίτευξη μεγαλύτερης αυτονομίας στα ηλεκτρικά οχήματα, εξέλιξη που αναμένεται να έχει καθοριστικό ρόλο στην ευρύτερη και αποδοτικότερη χρήση τους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ παράλληλα διευκολύνουμε τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη δικτύων και εφαρμογών έξυπνης φόρτισης, προσφέροντας επιπλέον κίνητρα για την αγορά ενός ηλεκτρικού οχήματος» δήλωσε σχετικά ο συντονιστής του έργου, δρ Άγγελος Αμδίτης, επικεφαλής της ομάδας I-SENSE και διευθυντής Έρευνας στο ΕΠΙΣΕΥ. iw

μάιος ιούνιος 2020

eCharge4Drivers: Βελτιώνοντας τη φόρτιση των ηλεκτρικών οχημάτων

θέμα

του Βάιου Κρόκου

Covid-19 και κλιματική αλλαγή: Δύο «μάχες» που πρέπει να δοθούν ταυτόχρονα

insurance w*rld

Περιβάλλον και κλιματική αλλαγή, προκλήσεις με οικονομικές συνέπειες ζητούν επιτακτικά αντιμετώπιση, ανεξάρτητα από τη διαχείριση της πανδημίας Covid-19

ο ξέσπασμα της πανδημίας βρήκε, αρχικά, την παγκόσμια κοινότητα απροετοίμαστη, όμως οι πρώτες αντιδράσεις σε κυβερνητικό, θεσμικό, κοινωνικό και επιχειρησιακό επίπεδο κρίνονται θετικές και προς τη σωστή κατεύθυνση. Όλες οι οντότητες καλούνται να προσαρμοστούν γρήγορα στα νέα δεδομένα, παλιές πρακτικές ίσως αφεθούν πίσω στον χρόνο, ενώ για άλλες απαιτείται περαιτέρω εμβά-

θυνση και εξειδίκευση για την άμεση αντιμετώπισή τους. Η βασικότερη όμως πρόκληση που δεν μπορεί να περιμένει, ανεξαρτήτως συγκυρίας, είναι το περιβάλλον και η κλιματική αλλαγή. Παγκόσμιοι οργανισμοί και αρμόδιοι φορείς έχουν θέσει επί τάπητος τις προκλήσεις και τις μελλοντικές καταστροφές που παραμονεύουν, όπως και η ασφαλιστική βιομηχανία, που έχει αναδείξει σε βασική πηγή κινδύνων την κλιματική αλλαγή.

θέμα μια νέα πραγματικότητα στον τρόπο με τον οποίο ζούμε, αλληλεπιδρούμε, εργαζόμαστε, καταναλώνουμε κ.ο.κ. Είναι αλήθεια πως η πανδημία προκάλεσε «σοκ» στον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων και συμπεριφοράς των πολιτών, γεγονός που αποτελεί ευκαιρία να αλλάξουν, μακροπρόθεσμα, συνήθειες και να υιοθετήσουν πιο φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές. Παράλληλα, ενώ η κύρια στόχευση, αυτήν τη στιγμή, είναι η αντιμετώπιση της πανδημίας και η επανεκκίνηση της οικονομίας –καθώς το δεύτερο τρίμηνο του 2020 αναμένεται ότι θα αποδειχθεί το χειρότερο τρίμηνο της σύγχρονης περιόδου για την παγκόσμια οικονομία–, η πορεία της κλιματικής αλλαγής δεν έχει σταματήσει. Η κλιματική αλλαγή και οι φυσικές καταστροφές παραμένουν μια τεράστια παγκόσμια πρόκληση, που απειλεί τη βιωσιμότητα του πλανήτη, και οι στόχοι που έχουν τεθεί πρέπει να επιτευχθούν. Φυσικά, για να συμβεί αυτό χρειάζεται επένδυση σημαντικών ποσών. Ο κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε αυτήν τη στιγμή είναι η ανάγκη άμεσης επανεκκίνησης της οικονομίας –λόγω της ύφεσης που έφερε η πανδημία– να έχει ως

✓ Μπορούν να υιοθετηθούν οι νέες συμπεριφορές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής;

αποτέλεσμα να αγνοήσουν τα κράτη τους «πράσινους» στόχους. Τόσο οι πανδημίες όσο και οι φυσικές καταστροφές αποτελούν γεγονότα με επιπτώσεις μεγάλης κλίμακας, με δυσμενείς οικονομικές συνέπειες στους κρατικούς προϋπολογισμούς, καθώς αυξάνουν τα κόστη και μειώνουν τα έσοδα. Οι κυβερνήσεις έχουν στη διάθεσή τους διάφορα «εργαλεία» για να αυξήσουν την αντοχή της οικονομίας σε τέτοια γεγονότα, μεταξύ των οποίων και η ασφάλιση. Η ασφαλιστική αγορά καλείται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση κυρίως των φυσικών καταστροφών, και ενδεχομένως μιας μελλοντικής πανδημίας, μέσω σχημάτων Συνεργασίας Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Ειδικά σε ό,τι αφορά τις πανδημίες, σημειώθηκε πως η ασφάλισή τους αποτελεί πρόκληση, καθώς

μάιος ιούνιος 2020

Η ανάγκη όμως για δράση κρίνεται επιτακτική: Η παγκόσμια κοινότητα δεν έχει την πολυτέλεια να επιλέξει μεταξύ της διαχείρισης της πανδημίας Covid-19 και της κλιματικής αλλαγής. Πρέπει να βρεθεί τρόπος να αντιμετωπιστούν και τα δύο. Αυτό ήταν το κύριο συμπέρασμα που προέκυψε από το ενδιαφέρον webinar της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος (ΕΑΕΕ) με θέμα “Is tackling both Covid-19 recovery and climate change possible?”, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα. Οι διακεκριμένοι ομιλητές μεγάλων αντασφαλιστικών ομίλων Thilo Herrmannsd�rfer, Market Head P&C, GCMT, Maura Feddersen, Behavioural Research Consultant, Swiss Re, Andreas Vo�berg, Senior Underwriter, Central, Eastern and Southern Europe, Munich Re, αλλά και ο συντονιστής του webinar, κ. Ερρίκος Μοάτσος, πρόεδρος της Επιτροπής Περιουσίας, Αντασφαλίσεων, Μεταφορών & Σκαφών της ΕΑΕΕ, ανέλυσαν τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας Covid-19 σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και τις αλλαγές στη συμπεριφορά που έφεραν οι νέες συνθήκες, οι οποίες διαμορφώνουν

θέμα οι επιπτώσεις τους δεν μπορούν να προβλεφθούν και να μετρηθούν, επεκτείνονται γεωγραφικά, επηρεάζουν πολλούς κλάδους ασφάλισης κ.ά. Όπως τονίστηκε, χαρακτηριστικά, για μία ακόμη φορά, η ασφαλιστική αγορά είναι πρόθυμη να συμμετάσχει στον σχετικό διάλογο, προκειμένου να βρεθούν οι κατάλληλες, καινοτόμες ασφαλιστικές λύσεις, που θα βασίζονται στη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Αναλυτικά:

Απαιτούνται 260 δισ. τον χρόνο στην Ευρώπη για τον στόχο του 1,5ο C «Η ταυτόχρονη αντιμετώπιση και των δύο αυτών σημαντικών προκλήσεων είναι δυνατή» σημείωσε ο Andreas Vossberg, Senior Underwriter, Central, Eastern and

Southern Europe, Munich Re, περιγράφοντας αρχικά τους κινδύνους και τις ευκαιρίες από τη σημερινή κρίση, την ώρα που κυριαρχεί η εντύπωση πως αν επικεντρωθούμε στην ανάκαμψη της οικονομίας, θα μειωθούν οι προσπάθειες να προστατεύσουμε το κλίμα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι πρώτοι μήνες του 2020 ξεκίνησαν θετικά, όμως, με το ξέσπασμα της πανδημίας και κατά την εξέλιξή της, η κατάσταση επιδεινωνόταν ραγδαία και, αντί για αύξηση του ΑΕΠ, αναμένεται, πλέον, μείωση κατά 4,6%. Ειδικότερα, ο μακροοικονομικός δείκτης PMI, ο οποίος κινούνταν σταθερά την τελευταία πενταετία, μειώθηκε αισθητά σε όλες τις οικονομίες και ακόμη και στις προηγμένες αγορές υπήρξε κάμψη 50%. Τα επίπεδα

ανεργίας αυξήθηκαν σημαντικά και ξεπέρασαν το επίπεδο των οικονομικών κρίσεων, ειδικά στις ΗΠΑ. Οι οικονομικές-κυβερνητικές πολιτικές κάνουν ό,τι χρειάζεται για να εξασφαλίσουν ταχύτατη ανάκαμψη. «Οι G20 κάνουν τρομακτικές προσπάθειες, δίνοντας χρήματα στα συστήματά τους, προσπαθώντας να τονώσουν την οικονομία» σημείωσε, παρουσιάζοντας τα σενάρια V, U και L για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας.

Οι επιπτώσεις στην Ελλάδα Σύμφωνα με ανάλυση του Oxford Economics, αναμένεται μείωση του ΑΕΠ κατά 7,2% στην Ελλάδα την τρέχουσα χρονιά. Αν υπάρξει δεύτερο κύμα πανδημίας, τα πράγματα θα επιδεινωθούν, ωστόσο τα καλά νέα είναι πως όλα τα σενάρια συγκλίνουν στο ότι θα υπάρξει ανάκαμψη τη διετία 2021-22 και το 2023. «Τα πράγματα ήταν ιδιαίτερα υποσχόμενα πριν ξεσπάσει η πανδημία, παρ’ όλα αυτά θα υπάρξει ανάκαμψη, αλλά η ανάπτυξη που αναμενόταν πριν την κρίση δεν θα συνεχιστεί…» τονίστηκε.

H νέα κρίση, το Green Deal και η Συμφωνία των Παρισίων

insurance w*rld

Σε μακροοικονομική βάση, όπως διαφαίνεται, απαιτούνται πολλές προσπάθειες για την επανεκκίνηση της οικονομίας και τα θέματα για το περιβάλλον φαίνεται να μην αποτελούν την πρώτη προτεραιότητα. Τι ισχύει; Οι προσπάθειες για ανάκαμψη αγνοούν το Green Deal; Είναι αλήθεια πως τα τελευταία 40 χρόνια μεγάλη –και αυξανόμενη– είναι η επίδραση των φυσικών καταστροφών στον κόσμο, με οικονομικές απώλειες 5,2 τρισ. δολ., εκ των οποίων ασφαλισμένες ήταν το 1,5 τρισ. δολ. Η πλειοψηφία των ασφαλισμένων και μη ζημιών είναι μετεωρολογικές ζημιές. Την ίδια περίοδο, η Ελλάδα κατέγραψε ζημιές 23,2 δισ. δολ. και το

θέμα προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας» είναι το βασικό συμπέρασμα.

Η μεγαλύτερη αλλαγή κοινωνικής συμπεριφοράς, εδώ και δεκαετίες Εστιάζοντας στη συμπεριφορά, υπάρχουν ξεκάθαρες αποδείξεις πως θα είναι μεγάλες οι αλλαγές, και το ερώτημα που δημιουργείται είναι αν μπορούμε να φέρουμε θετικά αποτελέσματα όσον αφορά τα ζητήματα γύρω από την κλιματική αλλαγή. Αν θα αλλάξουμε συμπεριφορά, δηλαδή, όπως κάναμε με την πανδημία Covid-19. κοινωνίας καλούνται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο (υποδομές, πολιτική, γεωργία, ασφαλιστικός κλάδος κ.λπ.). Με λίγα λόγια, απαιτείται μείωση των εκπομπών αερίουεξόρυξης ορυκτών και αύξηση των βιώσιμων μορφών της οικονομίας, αύξηση των ΑΠΕ κ.ά. Ωστόσο, μόνο στην Ευρώπη, για τη μείωση της θερμοκρασίας κατά 1,5ο C απαιτούνται 260 δισ. ευρώ. Είναι αυτά τα κονδύλια διαθέσιμα, τη στιγμή που εξίσου μεγάλα ποσά πρέπει να διατεθούν για την ανάκαμψη των οικονομιών από την πανδημία; Σε κάθε περίπτωση, κάθε προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας θα πρέπει να προσαρμοστεί σε επενδύσεις σε βιώσιμες υποδομές και στην προστασία του κλίματος». Παρ’ όλη την κρίση, υπάρχει έντονη οικονομική δραστηριότητα για περιβαλλοντικούς λόγους, υπό τον φόβο του πληθωρισμού. Ως εκ τούτου, υπάρχουν ευκαιρίες. Ο τρόπος εργασίας αλλάζει δραστικά. Σύμφωνα με τελευταίες μελέτες, ένας στους τρεις επιθυμεί να συνεχίσει να εργάζεται μέσω τηλεργασίας στη Γερμανία, το 50% στις ΗΠΑ και την Αυστραλία. Κατά συνέπεια, για την ώρα, παρατηρείται μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. «Δεν θα πρέπει να θυσιάσουμε τους στόχους σχετικά με το κλίμα στην

Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει Ήδη, από το 1992, ειδικοί επιστήμονες προειδοποίησαν επισήμως πως η ανθρωπότητα πρέπει να προστατεύσει τον πλανήτη και να προλάβει μια καταστροφή. Μόλις δύο χρόνια πριν, 25.000 επιστήμονες προειδοποίησαν ξανά, καθώς οι προκλήσεις επιδεινώθηκαν κατά πολύ και η καταστροφή που αναμένεται μπορεί να φέρει μέχρι και μαζικές εξαφανίσεις ειδών ζωής στον πλανήτη μέχρι το τέλος του αιώνα. Παράλληλα, τεράστιος είναι ο αντίκτυπος των φυσικών καταστροφών στο σύνολο της οικονομίας και ειδικότερα τον ασφαλιστικό κλάδο. Η κλιματική αλλαγή αποτελεί βασικό προβληματισμό για την ασφαλιστική βιομηχανία, καθώς, σύμφωνα με τη

✓ Σε μακροοικονομική βάση, όπως διαφαίνεται, απαιτούνται πολλές προσπάθειες για την επανεκκίνηση της οικονομίας και τα θέματα για το περιβάλλον φαίνεται να μην αποτελούν την πρώτη προτεραιότητα μάιος ιούνιος 2020

μεγαλύτερο ποσοστό αφορά γεωφυσικές ζημιές. Από αυτές μόνο 420 εκατ. δολ. ήταν ασφαλισμένες. Αναφορικά με συμβάντα υδρολογικού χαρακτήρα, σημαντικό στοιχείο είναι η αύξηση της θερμοκρασίας σε όλο τον πλανήτη. Η μέση θερμοκρασία το 2019 ήταν 1 βαθμός πάνω από τον μέσο όρο του 20ού αιώνα, και το 2019 ήταν η δεύτερη χρονιά με τη μεγαλύτερη θερμοκρασία από το 1880. «Σε συνέχεια όλων αυτών, ήρθε η ώρα για ανάληψη δράσης» επεσήμανε ο κ. Vossberg, σημειώνοντας πως: «Αρχικά, υπάρχει η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, μια σειρά κοινοτικών δράσεων που έχουν ως ορίζοντα το 2050. Ενδιάμεσα, στόχος για το 2030 είναι η μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου κατά 50-55% σε σχέση με το 1990. Για την ώρα (2018), έχει συντελεστεί κάμψη 23%. Από την άλλη πλευρά, η Συμφωνία των Παρισίων είναι εξίσου σημαντική, καθώς αποτελεί ένα σχέδιο δράσης για τη συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη αρκετά κάτω από τους 2ο C και καλύπτει την περίοδο από το 2020. Για την επίτευξη των στόχων απαιτούνται αρκετά κονδύλια και αποτελεί ερώτημα το αν σε δύσκολες εποχές θα είναι διαθέσιμα. Παράλληλα, όλοι οι κλάδοι της οικονομίας και

θέμα

επικαλέστηκε η κ. Feddersen, δείχνουν πάντως ότι οι πολίτες θεωρούν την κλιματική αλλαγή εξίσου απειλητική με τον κορωνοϊό. «Η μόνη τους διαφορά είναι ότι ο κορωνοϊός έχει εκθετική ανάπτυξη και μας εξέπληξε, αντίθετα με την κλιματική αλλαγή, που εξελίσσεται αργά. Ωστόσο, δεν μπορούμε πλέον να στρουθοκαμηλίζουμε, κάνοντας πως δεν βλέπουμε τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής» τόνισε. «Βρισκόμαστε ενώπιον ευκαιριών που μπορούν να μας επιτρέψουν να κάνουμε μια καινούργια αρχή, υιοθετώντας, για παράδειγμα, νέους τρόπους μετακίνησης».

insurance w*rld

Swiss Re, μόνο για το 2019 υπολογίζονται ζημιές 137 δισ. δολ., όσο αντιστοιχεί δηλαδή στην οικονομία της Αυστραλίας, με το 38% αυτών να είναι ασφαλισμένες. Υπό αυτό το πρίσμα, ο ασφαλιστικός κλάδος μπορεί να αποτελέσει έναν σημαντικό συνεργάτη-εταίρο στην προσπάθεια ευαισθητοποίησης για την κλιματική αλλαγή και να συνεισφέρει στη μετάβαση προς μια βιώσιμη οικονομία. Κατά τα άλλα, το τελευταίο εξάμηνο, η αντίδραση των κυβερνήσεων έναντι του Covid-19 ήταν ιδιαίτερα έντονη, την ώρα που συντελείται μια οικονομική συρρίκνωση, λόγω του lockdown και των συνεπειών της πανδημίας. Ωστόσο, ως προς τις εκπομπές άνθρακα αναμένεται μια πτώση κατά 5,5% το 2020, η μεγαλύτερη μείωση από το 2008. «Ακούγεται ενθαρρυντικό όμως –και θα πρέπει να εξεταστεί διεξοδικά–, καθώς απαιτείται μια νέα οπτική για τη ριζική μείωση ώς το 2050, αφού όσο ανακάμπτει η δραστηριότητα, θα επανέλθουμε στις προ Covid πρακτικές και μοτίβα παραγωγής-κατανάλωσης. Μήπως έχει έρθει η στιγμή να αντιμετωπίσουμε τις συστημικές αλλαγές και να δούμε πώς λειτουργούν οι οικονομίες μας, ώστε να αντιμετωπίσουμε πιο αποφασιστικά την κλιματική αλλαγή;» διερωτάται η Maura Feddersen.

Μπορούν να διατηρηθούν οι νέες συμπεριφορές;

Το ασφαλιστικό κενό

Για παράδειγμα, στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι αλλαγές στη συμπεριφορά εξαιτίας του lockdown είχαν ως αποτέλεσμα τη ραγδαία άνοδο της τηλεργασίας και την αύξηση της επικοινωνίας με φίλους και συγγενείς διαδικτυακά. Επίσης, όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνέχισαν την εκπαίδευση ή την άθλησή τους μέσω ψηφιακών εφαρμογών. Για παράδειγμα, σε ποσοστό 80% έκαναν video conference με συνεργάτες, ένα 64% αυτών παρέμειναν απασχολημένοι με τηλεργασία, ενώ οι επαφές με αγαπημένα πρόσωπα γίνονταν την περίοδο του lockdown με διαδικτυακές εφαρμογές κατά 56%. Πράγματι, όπως υπογράμμισε και η κ. Maura Feddersen, κατά τη διάρκεια του lockdown, υιοθετήσαμε κάποιες συμπεριφορές που άφησαν θετικό αποτύπωμα και στο περιβάλλον. Η μείωση της παραγωγικής δραστηριότητας και των μετακινήσεων είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Το ίδιο διάστημα, αφιερώσαμε περισσότερο χρόνο σε φυσικές δραστηριότητες, η χρήση του ποδηλάτου αυξήθηκε, όπως και η τηλεργασία. Έρευνες στο Ηνωμένο Βασίλειο, που

Αντικείμενο πολλών συζητήσεων έχει γίνει διεθνώς –ακόμη και δικαστικών αγωγών– το θέμα της κάλυψης της πανδημίας από τις ασφαλιστικές εταιρείες. Όπως εξήγησε από την πλευρά του το έτερο στέλεχος της Swiss Re, Τhilo Herrmannsd�rfer, η ασφαλιστική βιομηχανία βασίζεται στην αρχή της διαφοροποίησης των κινδύνων. Στην περίπτωση της πανδημίας, η έννοια της διαφοροποίησης των κινδύνων δεν υφίσταται, καθώς όλοι πλήττονται ταυτόχρονα από αυτή. Την ίδια ώρα, όπως τόνισε, τα δεδομένα δεν είναι επαρκή ώστε να εκτιμηθεί ο κίνδυνος της πανδημίας και γι’ αυτό η ασφάλισή της είναι δύσκολο να χρηματοδοτηθεί μόνο από τις (αντ)ασφαλιστικές εταιρείες. Βασικός στόχος θα πρέπει να είναι ο συντονισμός δράσεων σε επίπεδο κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και ατόμων, η πρόληψη και η μείωση του ασφαλιστικού κενού. Μιλώντας για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, ο ίδιος αναφέρθηκε στις προσπάθειες του ασφαλιστικού κλάδου για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής με σημαντικές καλύψεις έναντι φυσικών καταστροφών και επενδύσεις στην «πράσινη» ανάπτυξη. iw

μάιος ιούνιος 2020

θέμα

Επιμέλεια: Λαλέλα Χρυσανθοπούλου

Allianz

Χαμένη χρονιά για τον ασφαλιστικό κλάδο το 2020

Ασφάλιστρα 358 δισ. ευρώ θα «εξαϋλωθούν» φέτος από την αγορά - Τι αναμένεται για τα επόμενα χρόνια

insurance w*rld

αμένη θα είναι η φετινή χρονιά για την ασφαλιστική βιομηχανία, λόγω κορωνοϊού, όπως υποστηρίζει ο γερμανικός κολοσσός στη μελέτη Global Insurance Report 2020 που δημοσιεύθηκε πρόσφατα. Η Allianz εξετάζει ενδελεχώς το πώς επηρεάζει ο κορωνοϊός τη ζήτηση για ασφαλιστικές υπηρεσίες και εξηγεί γιατί είναι ακόμη νωρίς για υπολογισμούς όσον αφορά το ύψος των ζημιών. Παίρνει επίσης θέση στο ζήτημα της κάλυψης του κινδύνου της πανδημίας, προτείνοντας τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού αντασφαλιστικού οχήματος, με σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, το οποίο βαφτίζει “Pandemus”. Προβλέπει ανάκαμψη τύπου U για το 2021 και εκτιμά ότι η πανδημία μπορεί να επιταχύνει διαρθρωτικές αλλαγές που ήδη λαμβάνουν χώρα, όπως την ψηφιοποίηση, τη στροφή προς τις αγορές της Ασίας και την έμφαση στο λεγόμενο ESG (Environmental, Social, Governance), δηλαδή την παροχή ασφαλιστικών υπηρεσιών και τις επενδύσεις με βάση παραμέτρους περιβαλλοντικές, κοινωνικές και ορθής εταιρικής διακυβέρνησης.

θέμα Ανατροπή προβλέψεων Έξι μήνες αργότερα, το κλίμα είναι τελείως διαφορετικό, καθώς η πανδημία του κορωνοϊού χτύπησε την παγκόσμια οικονομία σαν «μετεωρίτης», χρησιμοποιώντας την παρομοίωση του διευθύνοντος συμβούλου της Allianz, Oliver Baete. Η απότομη διακοπή της οικονομικής δραστηριότητας στις περισσότερες περιοχές του κόσμου αναμένεται να πλήξει καίρια και τη ζήτηση για ασφάλιση. Ο γερμανικός όμιλος κάνει λόγο για παγκόσμια ύφεση 4,7% φέτος, «βλέπει» δηλαδή υπερδιπλάσια συρρίκνωση του ΑΕΠ σε σχέση με το 2009, τη χρονιά που κορυφώθη-

κε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Στο πλαίσιο αυτό κινείται η εκτίμηση ότι ο τζίρος των ασφαλίστρων θα μειωθεί κατά 3,8% παγκοσμίως, μείωση τριπλάσια σε σχέση με αυτήν που παρατηρήθηκε κατά τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση των ετών 2008-2009. Σε σύγκριση με την αναπτυξιακή τάση που υπήρχε προ Covid-19, η πανδημία θα «εξαϋλώσει» περί τα 358 δισ. ευρώ από την παγκόσμια «δεξαμενή» ασφαλίστρων.

Ο κορωνοϊός και η ζήτηση για ασφάλιση Όπως επισημαίνεται στη μελέτη, η καθίζηση της οικονομικής δραστηριότητας και οι απώλειες στα χρηματιστήρια θα επηρεάσουν αρνητικά τους ρυθμούς ανάπτυξης του κλάδου. Από την άλλη πλευρά, οι εταιρείες ίσως επωφεληθούν από τη βελτιωμένη επίγνωση του κινδύνου, κάτι που παρατηρήθηκε στην –πολύ μικρότερη ομολογουμένως– πανδημία του SARS το 2003. Στον απόηχο της κρίσης αυτής, η ζήτηση για ασφάλιση υγείας στην Ασία αυξήθηκε με διψήφια ποσοστά. Όμως ο SARS έδειξε επίσης ότι και αυτή η επίπτωση ήταν βραχύβια. Και στην περίπτωση του Covid-19, ακόμη κι αν υπάρχει η διάθεση για περισσότερη ασφαλιστική κάλυψη, το πιθανότερο είναι να μην υπάρχει η δυνατότητα. Για φέτος, είναι βέβαιο ότι το ισοζύγιο της ζήτησης για ασφαλιστικές υπηρεσίες θα είναι έντονα αρνητικό. Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, εκτιμάται ότι η ασφαλιστική βιομηχανία θα δεχθεί εντεινόμενες πιέσεις από πελάτες, αξιωματούχους και εποπτικές αρχές για να αναπτύξει πιο ολοκληρωμένες και πιο απλές ασφαλιστικές λύσεις. Αυτό μπορεί να θέσει εν αμφιβόλω ακόμη και την ικανότητα των εταιρειών να τιμολογούν ορθά τους κινδύνους.

✓ Η Allianz υπολογίζει ότι ο τζίρος των ασφαλίστρων θα μειωθεί κατά 3,8% παγκοσμίως, μείωση τριπλάσια από αυτήν που παρατηρήθηκε τη διετία 2008-2009

Επομένως, το ότι οι τιμές των (αντ)ασφαλίστρων θα αυξηθούν μετά την κρίση –όπως πολλοί υποθέτουν– κάθε άλλο παρά εγγυημένο είναι.

Γενικές ασφαλίσεις Στον κλάδο των γενικών ασφαλίσεων, η συσχέτιση μεταξύ της οικονομικής δραστηριότητας και της ζήτησης για ασφάλιση είναι εξαιρετικά υψηλή και γι’ αυτό προεξοφλείται μείωση των ασφαλίστρων σε όλες τις γραμμές δραστηριότητας, ακόμη και σε αυτές που θα ανέμενε κανείς αύξηση της ζήτησης για προστασία (π.χ. στις cyber ασφαλίσεις, όπου οι κίνδυνοι έχουν αυξηθεί, λόγω της εκτεταμένης χρήσης της τηλεργασίας και του πολλαπλασιασμού των cyber επιθέσεων). Η έλλειψη διαθέσιμων πόρων σε συνδυασμό με την ανάγκη ενίσχυσης των ιδίων κεφαλαίων ως ασπίδα στην υψηλή αβεβαιότητα ίσως να αποθαρρύνουν πολλούς δυνητικούς πελάτες από το να ενισχύσουν την ασφαλιστική τους κάλυψη. Τα ασφάλιστρα αναμένεται να μειωθούν κατά 2,9% φέτος, κάτι που μεταφράζεται σε 44 δισ. ευρώ σε απόλυτο νούμερο. Αν και ο κορωνοϊός δεν άφησε αλώβητη καμιά περιοχή του κόσμου, οι ώριμες αγορές (που επέβαλαν αυστηρά lockdowns) θα υποστούν το μεγαλύτερο πλήγμα, με τον τζίρο να μειώνεται κατά 5% στη Βόρεια Αμερική και 4,5% στη μάιος ιούνιος 2020

Όταν το ρολόι σήμανε μεσάνυχτα στις 31 Δεκεμβρίου 2019, ξεκίνησαν οι συνήθεις εορτασμοί που συνοδεύουν τον ερχομό ενός νέου έτους. Το 2020 άρχισε γεμάτο ελπίδες και αισιοδοξία. Για την ασφαλιστική βιομηχανία οι προσδοκίες ήταν υψηλές, δεδομένου του ότι το 2019 έκλεισε με αύξηση ασφαλίστρων 4,4% (τη μεγαλύτερη από το 2015), έναντι αύξησης 2,8% το 2018, ενώ το ύψος των ασφαλίστρων διεθνώς άγγιξε τα 4 τρισ. δολ. Για την ακρίβεια, διαμορφώθηκε σε 3,906 τρισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2,39 τρισ. αφορούν στον κλάδο ζωής και το υπόλοιπο 1,50 τρισ. στον κλάδο γενικών ασφαλίσεων. Οι πιο δυναμικές αγορές ήταν αυτές της Κίνας και των ΗΠΑ. Η ενίσχυση του ειδικού βάρους της Ασίας (πλην της Ιαπωνίας) αποτυπώθηκε στον ρυθμό αύξησης των ασφαλίστρων 6,8% πέρσι. Η Βόρεια Αμερική και η Δυτική Ευρώπη είχαν επίσης μια πολύ καλή χρονιά, με αύξηση ασφαλίστρων 4,2% και 4,3% αντίστοιχα. Στη Δυτική Ευρώπη, οι «Τέσσερις Μεγάλοι» (Μ. Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία) «απορρόφησαν» σχεδόν το 75% των συνολικών ασφαλίστρων της περιοχής.

θέμα

ΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΝΑΜΕΝΟΝΤΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΙΑ

Αυξανόμενη σημασία των παραμέτρων ESG

Μετατόπιση του κέντρου βάρους του ασφαλιστικού κλάδου από τη Δύση προς την Ασία

Επιταχυνόμενη ψηφιοποίηση της ασφαλιστικής βιομηχανίας

Δυτική Ευρώπη, αντίστοιχα. Σε σύγκριση με την πρόβλεψη της Allianz προ Covid, που έκανε λόγο για αύξηση ασφαλίστρων 4,4% φέτος, ο λογαριασμός των χαμένων ασφαλίστρων του κλάδου περιουσίας-ατυχημάτων αυξάνεται σε 109 δισ. ευρώ.

Κλάδος ζωής Για τον κλάδο ζωής είναι πιο δύσκολο να γίνουν εκτιμήσεις, καθώς χαρακτηρίζεται από πολύ μεγάλη μεταβλητότητα και η ζήτηση δεν επηρεάζεται μόνο από τον οικονομικό κύκλο, αλλά και από άλλους παράγοντες, όπως είναι το νομοθετικό πλαίσιο (π.χ. φορολογικά κίνητρα)

✓

insurance w*rld

Με δεδομένο το ότι η απόδοση πολλών μοντέρνων προϊόντων ζωής είναι συνδεδεμένη με τις κινήσεις των αγορών, είναι βέβαιο ότι τα unit linked προϊόντα θα έχουν μεγάλο πρόβλημα

και η πορεία των χρηματαγορών. Δεδομένου του ότι η απόδοση πολλών μοντέρνων προϊόντων είναι συνδεδεμένη με τις κινήσεις των αγορών, είναι βέβαιο ότι τα unit linked προϊόντα θα έχουν μεγάλο πρόβλημα. «Όχι μόνο τα νέα συμβόλαια θα τραβήξουν χειρόφρενο, αλλά περιμένουμε και μεγάλες εκροές» αναφέρεται χαρακτηριστικά στη μελέτη. Σε καιρούς κρίσης, ωστόσο, τα νοικοκυριά επιδεικνύουν αυξημένη αποστροφή προς το ρίσκο, μειώνουν δραστικά την κατανάλωση και τις επενδύσεις και στρέφονται προς την αποταμίευση, κάτι που δημιουργεί ευνοϊκές προϋποθέσεις για τα συναφή ασφαλιστικά προϊόντα. Το 2009, για παράδειγμα, οι αποταμιεύσεις αυξήθηκαν κατά 100 εκατ. ευρώ. Βάσει των παραπάνω, υπολογίζεται ότι φέτος τα ποσοστά αποταμίευσης μπορεί να είναι έως και κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα, κάτι που «μεταφράζεται» σε ένα ποσό 400 δισ. ευρώ ή 3% του ΑΕΠ της ΕΕ. Και δεν πρόκειται για «ευρωπαϊκό φαινόμενο», αφού και

στις ΗΠΑ, του καταναλωτισμού, το ποσοστό προσωπικών αποταμιεύσεων ανήλθε στο ιστορικό υψηλό του 33% τον Απρίλιο. Πού θα διοχετευθούν τα κεφάλαια αυτά; Σε πιο ήρεμες περιόδους, θα μπορούσε κανείς να προεξοφλήσει εισροές σε επενδυτικά κεφάλαια και σε ασφαλιστικά προϊόντα που συνδέονται με αποταμίευση. Όμως, σε μια περίοδο ταραγμένη, όπως η σημερινή, είναι πιθανό τα νοικοκυριά να τα αφήσουν στην τράπεζα ή να τα βάλουν «κάτω από το στρώμα». Μπορεί να χρειαστεί καιρός έως ότου επωφεληθεί η ασφαλιστική βιομηχανία από τη συσσώρευση ρευστού που παρατηρείται σήμερα. Σε κάθε περίπτωση, τα ασφάλιστρα στον κλάδο ζωής αναμένεται να μειωθούν κατά 4,4% φέτος, «ψαλιδίζοντας» 106 δισ. ευρώ από την παγκόσμια «δεξαμενή» ασφαλίστρων, με βάση τα δεδομένα του Δεκεμβρίου 2019, και 249 δισ. ευρώ με βάση την εκτίμηση για αύξηση 6,2% φέτος, αν η λέξη «κορωνοϊός» δεν είχε μπει ποτέ στη ζωή μας. «Το 2020 είναι μια χαμένη χρονιά για τον ασφαλιστικό κλάδο, λόγω

θέμα ΕΚΘΕΣΗ ALLIANZ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΤΟ 2020 Ανάπτυξη ασφαλίστρων το 2019

Ο Covid-19 πλήττει την ασφαλιστική αγορά το 2020 2,9%

Βόρεια Αμερική

Δυτική Ευρώπη

Ασία (πλην της Ιαπωνίας)

Ασφάλιστρα κλάδου γενικών ασφαλίσεων

Ασφάλιστρα διεθνώς

Ασφάλιστρα κλάδου ζωής

Αναμένεται ανάκαμψη το 2021 Προβλεπόμενη αύξηση 4,4% με κινητήριο δύναμη την Ασία

Corona όπως… Katrina; Πόσο μεγάλες θα είναι οι ζημίες; Όπως παρατηρούν οι αναλυτές της

Allianz, οι άμεσες ζημίες από τον κορωνοϊό διαφέρουν ανάλογα με τη γραμμή δραστηριότητας. Υπάρχουν και κλάδοι που επωφελούνται προσωρινά, όπως ο κλάδος ασφαλίσεων ΙΧ. Ωστόσο, οι θετικές επιπτώσεις από τη μείωση των αξιώσεων αποζημίωσης ίσως αποδειχθούν βραχυχρόνιες και πιθανότατα θα αντισταθμιστούν –όσον αφορά το ύψος των ασφαλίστρων– από τις εκπτώσεις και τις επιστροφές χρημάτων. Σε κάθε περίπτωση, η ορατότητα όσον αφορά τις αποζημιώσεις λόγω κορωνοϊού είναι ακόμη περιορισμένη για τρεις λόγους: Πρώτον, δεν υπάρχει προηγούμενο για μια τέτοια απότομη διακοπή της οικονομικής δραστηριότητας σε παγκόσμια κλίμακα. Χωρίς προηγούμενο είναι και το εύρος των μέτρων νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής που ελήφθησαν για να αντιμετωπιστούν οι παρενέργειες. Δεύτερον, αναμένεται κύμα αγωγών, καθώς πολλές εταιρείες (και οι δικηγόροι τους) αγωνίζονται να

✓ Η μελέτη προβλέπει αύξηση των ασφαλίστρων κατά 5,6% το 2021 και επιστροφή του συνολικού τζίρου στα προ κρίσης επίπεδα. Πλην όμως, θα υπάρξουν δυνητικές απώλειες σε σχέση με την πορεία που θα είχε ο κλάδος διεθνώς αν δεν υπήρχε ο Covid-19.

παρακάμψουν τις ρήτρες εξαίρεσης των πανδημιών από την ασφαλιστική κάλυψη και σε ορισμένες χώρες έχουν και τη στήριξη των αρχών στην προσπάθειά τους αυτή. Τρίτον, σε ορισμένους κλάδους (ταξίδια, κλεισίματα ξενοδοχείων και εστιατορίων κ.λπ.), οι ασφαλιστικές εταιρείες θα δείξουν καλή θέληση (οικειοθελώς ή επειδή… υποχρεώθηκαν) και θα προχωρήσουν σε (μερικές) πληρωμές. μάιος ιούνιος 2020

κορωνοϊού, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία επ’ αυτού» υπογραμμίζει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz, Ludovic Subran. Παρ’ όλα αυτά, διακρίνει «φως στο βάθος του τούνελ». Κι αυτό γιατί προεξοφλεί ανάκαμψη τύπου U για την παγκόσμια οικονομία το 2021 (δηλαδή ταχεία επιστροφή στους ρυθμούς ανάκαμψης προ κορωνοϊού) και οι εκτιμήσεις της για την ασφαλιστική αγορά είναι ευθυγραμμισμένες με το σενάριο αυτό. Στο πλαίσιο αυτό, γίνεται λόγος για αύξηση των ασφαλίστρων κατά 5,6% το επόμενο έτος και επιστροφή του συνολικού τζίρου στα προ κρίσης επίπεδα. Πλην όμως, θα υπάρξουν δυνητικές απώλειες σε σχέση με την πορεία που θα είχε ο κλάδος αν δεν υπήρχε ο Covid-19. Παρότι υπολογίζεται ότι η ασφαλιστική αγορά θα «τρέξει» με ετήσιο ρυθμό 4,4% έως το 2030, ο πήχης έχει χαμηλώσει σε σχέση με τις προ κρίσης προβλέψεις.

θέμα

ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ COVID-19 ΣΤΑ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΑ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΑ ΑΝΑ ΕΙΔΟΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

ΕΙΔΟΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΛΥΤΗΣ

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΕΠΙΠΤΩΣΗ (2020)

Προϊοντα ζωής unit linked Πτώση χρηματιστηρίων οδηγεί σε διακοπή νέων συμβολαίων και εκροές Παραδοσιακά προϊόντα ζωής Τα χαμηλά επιτόκια αποθαρρύνουν τους αποταμιευτές Μερική αντιστάθμιση παρενεργειών λόγω στροφής προς την ασφάλεια Προϊόντα προστασίας ζωής Υψηλότερη επίγνωση κινδύνου Υγεία Υψηλότερη επίγνωση κινδύνου Ασφάλειες ΙΧ Κατάρρευση νέων συμβολαίων εξαιτίας του lockdown, ενώ η μείωση των ατυχημάτων επιβαρύνει την τιμολόγηση (εκπτώσεις επιστροφές) Περιουσία Επιβράδυνση επενδύσεων και ανέγερσης κατοικιών Διακοπή επιχειρηματικής Αύξηση ζήτησης για κίνδυνο πανδημίας, δραστηριότητας αλλά προβλήματα φήμης Ταξιδιωτικές ασφαλίσεις Τα ταξίδια κατέρρευσαν στην πανδημία-αναμένεται αργή ανάκαμψη Πιστώσεις Μείωση εμπορίου-αύξηση προφίλ ρίσκου Cyber Υψηλότερη επίγνωση κινδύνου, μειωμένη δυνατότητα επιχειρήσεων να εξασφαλίσουν προστασία λόγω οικονομικής ύφεσης Αστική ευθύνη, ευθύνη Υψηλότερη επίγνωση κινδύνου, μειωμένη δυνατότητα διοικητικών στελεχών επιχειρήσεων να εξασφαλίσουν προστασία λόγω οικονομικής ύφεσης

insurance w*rld

Σε γενικές γραμμές, ο Covid-19 δεν μπορεί να συγκριθεί π.χ. με έναν τυφώνα ή έναν σεισμό, που χτυπάει μία φορά και μετά από λίγες ημέρες μπορούν να γίνουν εκτιμήσεις για τις προκληθείσες ζημίες. Οι απώλειες θα «ξετυλιχθούν» σε μια πολύ μεγαλύτερη χρονική περίοδο. Είναι γεγονός ότι υπάρχουν άμεσες ζημίες, που προκαλούνται απευθείας από την πανδημία, όπως αυτές που σχετίζονται με ακυρώσεις ταξιδιών και εκδηλώσεων ή οι ασφαλίσεις υγείας για αυτούς που νόσησαν. Όμως ο μεγαλύτερος «καταλύτης» ζημιών θα αποδειχθεί πιθανότατα ότι

είναι οι αγωγές (για την ερμηνεία των καλύψεων ή την απόδοση ευθύνης σε εταιρείες) καθώς και οι χρεοκοπίες εταιρειών (για τις ασφαλίσεις πιστώσεων). Οπότε δεν προξενεί έκπληξη το ότι η γκάμα των εκτιμήσεων για τις ζημίες είναι ευρύτατη. Οι Lloyd’s of London, για παράδειγμα, υπολογίζουν τις ζημίες από underwriting διεθνώς στα 107 δισ. δολ. μόνο για φέτος. «Κερασάκι στην τούρτα» αποτελεί το γεγονός ότι ο κορωνοϊός δεν επηρεάζει μόνο την πλευρά του παθητικού στην ασφαλιστική βιομηχανία, αλλά και αυτήν του ενεργητικού. Η

Έντονα αρνητική Ελαφρώς αρνητική

Ελαφρώς θετική Ελαφρώς θετική Αρνητική

Αρνητική Ελαφρώς αρνητική Έντονα αρνητική Αρνητική Ελαφρώς αρνητική

Ελαφρώς αρνητική

πτώση των επιτοκίων, η διεύρυνση των spreads και οι αναταράξεις στα χρηματιστήρια θα έχουν παρενέργειες στους ισολογισμούς των ασφαλιστικών και στα έσοδα από επενδύσεις. Με δεδομένη την υψηλή μεταβλητότητα στις αγορές και τις τεράστιες τονωτικές «ενέσεις» στις οποίες προχώρησαν οι κυβερνήσεις, είναι αδύνατο να υπολογιστούν στην παρούσα φάση οι τελικές απώλειες για τις ασφαλιστικές. Και πάλι οι Lloyd’s διακινδυνεύουν μια εκτίμηση, κάνοντας λόγο για ζημίες στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια της τάξης των 96 δισ. δολ. για το 2020.

θέμα

Ασφάλιση έναντι πανδημίας: Γιατί χρειάζεται μια ευρωπαϊκή λύση με ΣΔΙΤ σαν να λάβουν οι επιχειρήσεις για να ενισχύσουν τις άμυνές τους είναι μακρά. Είναι γεγονός ότι πολλά από τα μέτρα έχουν αυξημένο κόστος και κάποιοι μπορεί να διστάζουν να το πάρουν, σκεπτόμενοι ότι μπορεί να περάσουν πολλά χρόνια ή ακόμα και δεκαετίες μέχρι την επόμενη πανδημία. Είναι, λοιπόν, ζωτικής σημασίας να υπάρχουν τα κατάλληλα κίνητρα, αξιοποιώντας τους μηχανισμούς της ιδιωτικής ασφάλισης. Είναι επίσης πολύ θετικό το ότι υπάρχουν επιτυχημένα παραδείγματα συνεργασίας ιδιωτικού-δημόσιου τομέα για το κλείσιμο των «ασφαλιστικών κενών». Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, ο νόμος TRIA (Terrorism Risk Insurance Act-Νόμος Ασφάλισης έναντι της Τρομοκρατίας) έκλεισε το κενό που άφησε η αποχώρηση των αντασφαλιστικών εταιρειών από τον κλάδο της ασφάλισης έναντι τρομοκρατικών χτυπημάτων μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, που προκάλεσαν ασφαλισμένες ζημίες ύψους 40 δισ. δολαρίων. Εξίσου επιτυχημένο είναι και το παράδειγμα της Flood Re στη Μεγάλη Βρετανία, ενός αντασφαλιστικού σχήματος με το οποίο οι βρετανικές ασφαλιστικές εταιρείες και η κυβέρνηση συνεργάζονται για να προσφέρουν κάλυψη έναντι του κινδύνου πλημμύρας, που η αγορά θα δίσταζε να παρέχει, διατηρώντας παράλληλα τα ασφάλιστρα σε χαμηλά επίπεδα. Η Flood Re αύξησε εντυπωσιακά τη διαθεσιμότητα της ασφάλισης για πλημμύρες, χωρίς επιβάρυνση των ασφαλισμένων.

Και τα δύο παραδείγματα θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ως «μοντέλα» για την ασφάλιση πανδημίας. Υπάρχει όμως ένας ακόμη ισχυρός λόγος για να επιλέξει κανείς ένα αντασφαλιστικό σχήμα: η ευρωπαϊκή διάσταση. Αν ο Covid-19 μάς έμαθε κάτι, αυτό είναι ότι καμία χώρα δεν θα μείνει αλώβητη από μια πανδημία. Οπότε είναι καλύτερο να υπάρχει μια κοινά συμφωνημένη λύση εξαρχής, ώστε να αποφευχθεί η εκ των υστέρων διαμάχη περί των ορίων της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Αυτό το ευρωπαϊκό αντασφαλιστικό όχημα (ας το πούμε “Pandemus”) θα μπορούσε να συσταθεί ως Ευρωπαϊκή Εταιρεία (Societas Europaea), με πεδίο ευθύνης όλες τις χώρες μέλη της ΕΕ και με χρηματοδότηση από όλες τις (αντ)ασφαλιστικές και όλες τις χώρες της Ένωσης. Για να είναι αξιόπιστη η “Pandemus” θα χρειαζόταν μια κρατική εγγύηση, έως

✓ Υπάρχουν επιτυχημένα παραδείγματα συνεργασίας ιδιωτικού-δημόσιου τομέα για το κλείσιμο των «ασφαλιστικών κενών», όπως ο νόμος TRIA (Terrorism Risk Insurance Act-Νόμος Ασφάλισης έναντι της Τρομοκρατίας) στις ΗΠΑ και το παράδειγμα της Flood Re για την κάλυψη έναντι του κινδύνου πλημμυρών στη Μεγάλη Βρετανία μάιος ιούνιος 2020

ια πανδημία είναι, κατά βάση, μη ασφαλίσιμη. Εξ ορισμού μπορεί να πλήξει όλα τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις την ίδια στιγμή. Δεν υπάρχει διαφοροποίηση, ούτε από χρονικής ούτε από γεωγραφικής πλευράς. Ο Covid-19 είναι ένα κλασικό παράδειγμα: Πώς μπορεί μια οικονομική κρίση που αναμένεται να «ψαλιδίσει» 9 τρισ. δολ. από το φετινό παγκόσμιο ΑΕΠ να ασφαλιστεί από τον ιδιωτικό τομέα; Για τον λόγο αυτό η ασφαλιστική βιομηχανία, έχοντας πλήρη επίγνωση των δυνητικά καταστροφικών συνεπειών μιας πανδημίας, αποκλείει τις μεταδοτικές ασθένειες από τα περισσότερα τυποποιημένα συμβόλαια. Όμως, η ιστορία δεν τελειώνει εδώ. Οι κοινωνίες, με εξαίρεση λίγες χώρες στην Ανατολική Ασία (Ταϊβάν, Νότιο Κορέα), ήταν τραγικά απροετοίμαστες για την έλευση του κορωνοϊού. Κατέστη σαφές το ότι στα χρόνια που μεσολάβησαν από τον SARS τίποτε δεν έγινε για να ενισχυθούν οι άμυνες έναντι μιας νέας πανδημίας. Αυτήν τη φορά, πρέπει όλοι να πάρουν μαθήματα: Οι κοινωνίες πρέπει να ενισχύσουν την οικονομική τους ανθεκτικότητα και σε αυτό η ασφάλιση μπορεί –και πρέπει– να έχει ρόλο. Σχήματα εκ των προτέρων προστασίας από πανδημίες, φυσικές καταστροφές ή τρομοκρατικά χτυπήματα είναι ζωτικής σημασίας ώστε όλοι οι εμπλεκόμενοι να έχουν διακύβευμα στην υπόθεση και να έχουν συμφέρον να λάβουν προληπτικά μέτρα. Η λίστα των μέτρων που θα μπορού-

θέμα κάποιου καθορισμένου ορίου, που θα στηριζόταν στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ένα σχήμα δηλαδή αντίστοιχο με το σχέδιο Μακρόν-Μέρκελ για το Ταμείο Ανάκαμψης. Φυσικά, πολλά ερωτήματα παραμένουν ανοιχτά: Πόσα κεφάλαια θα χρειαζόταν ένα τέτοιο αντασφαλιστικό όχημα; Πόσο πρέπει να χρεώνονται οι ασφαλιστικές για να μεταφέρουν στην “Pandemus” τον κίνδυνο πανδημίας; Πόσο μεγάλη πρέπει να είναι η κρατική εγγύηση; Θα πρέπει να μπουν στην εξίσωση και οι αγορές μέσω ομολόγων καταστροφών (cat bonds); Πώς θα γίνεται η διαχείριση των πληρωμών; Δεδομένων όλων αυτών των δυσκολιών, γίνεται αντιληπτό ότι τα σχήματα κάλυψης έναντι του κινδύνου πανδημίας συζητούνται στην παρούσα φάση σε εθνικό επίπεδο, καθώς η υλοποίησή τους έτσι είναι γρηγορότερη και ευκολότερη. Παραμένει όμως ο κίνδυνος η Ευρώπη να καταλήξει σε αποσπασματικές λύσεις αντί για μια ολοκληρωμένη στρατηγική, κάτι που θα μπορούσε να εντείνει τις διαφορές στην αντιμετώπιση μελλοντικών πανδημιών.

(Επι)στροφή στην Ασία

insurance w*rld

Η Ασία αναδεικνύεται σε πυλώνα της ασφαλιστικής αγοράς στη μετάCovid εποχή. Όπως επισημαίνει η οικονομολόγος της Allianz, Michaela Grimm, «η Ασία ήταν η περιοχή που χτυπήθηκε πρώτη από τον Covid-19 και θα είναι και η πρώτη που θα ανακάμψει. Η υψηλότερη επίγνωση των κινδύνων και η συσσωρευμένη ζήτηση για ασφαλιστικές υπηρεσίες θα αποτελέσουν μοχλό της ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια, με την Κίνα στην πρωτοκαθεδρία». Παραδοσιακά, ήταν οι ΗΠΑ και η Δυτική Ευρώπη που κυριαρχούσαν στην ασφαλιστική βιομηχανία, με μερίδια αγοράς 38% και 36%, αντίστοιχα, στο ξεκίνημα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης. Έκτοτε, όμως, το κέντρο βάρους του κλάδου άρχισε να μετατοπίζεται προς

Ανατολάς. Το 2019, τα συνολικά ασφάλιστρα στην Ασία (εξαιρουμένης της Ιαπωνίας) ανήλθαν σε 947 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 50% προήλθε από την Κίνα. Το ασφαλιστικό δυναμικό του «δράκου» είναι τεράστιο, καθώς οι ταχείς ρυθμοί ανάπτυξης και η αύξηση της μεσαίας τάξης σε συνδυασμό με τη σχετικά χαμηλή διείσδυση ασφαλιστικών υπηρεσιών καθιστούν την Κίνα εξαιρετικά ελκυστική αγορά. Πολύ δε περισσότερο αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι η χώρα είναι πρωτοπόρος στις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης και ανάλυσης δεδομένων. «Αναμένουμε διψήφιο ποσοστό αύξησης ασφαλίστρων στην Κίνα τη διετία 2021-2022» λέει η κ. Graham. Έως το 2030, η δεξαμενή ασφαλίστρων της Κίνας θα αυξηθεί κατά 777 δισ. ευρώ, ένα ποσό που αντιστοιχεί στις αγορές της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Γερμανίας μαζί. Η Κίνα και η Ασία θα βγουν δυνατότερες από ό,τι ήταν πριν από την κρίση. Για φέτος αναμένεται μείωση ασφαλίστρων 0,7% στην περιοχή, αλλά για τα επόμενα έτη προβλέπεται ετήσιος ρυθμός αύξησης 8,1% έως το 2030, τη στιγμή που για τη Δυτική Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική το αντίστοιχο ποσοστό υπολογίζεται σε 2,2% και 3,5%, αντίστοιχα. Έτσι, η Ασία (πλην της Ιαπωνίας) αναμένεται να γίνει η μεγαλύτερη ασφαλιστική αγορά έως το 2030, με μερίδιο 35% (από 24% σήμερα). Στον αντίποδα, το μερίδιο της Βόρειας Αμερικής και της Δυτικής Ευρώπης προβλέπεται να συρρικνωθεί στο 30% και 21%, αντίστοιχα (από 34% και 27% σήμερα).

Νέες ευκαιρίες ανοίγει το ESG Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι για να επιβιώσει η ασφαλιστική βιομηχανία πρέπει να διασφαλίσει ένα «πράσινο» και αειφόρο μέλλον. Στο πλαίσιο αυτό, δυναμώνει η τάση που θέλει πελάτες και επενδυτές να απαιτούν

ισχυρά διαπιστευτήρια εταιρικής διακυβέρνησης, περιβαλλοντικά και κοινωνικά, από τις εταιρείες. Κάτι που συμπυκνώνεται στο τρίπτυχο ESG (Environmental, Social, Governance). Η κρίση του κορωνοϊού έδειξε ότι η βιωσιμότητα και η ανθεκτικότητα πάνε μαζί. Πέρα από την αξιολόγηση των μακροπρόθεσμων κινδύνων και τη βελτίωση των επενδυτικών αποδόσεων, το ESG διευκολύνει το επιχειρείν. Κι αυτό γιατί, καθώς οι επιχειρήσεις εφαρμόζουν στρατηγικές ESG, αυξάνεται η ζήτηση για σχετιζόμενα προϊόντα και υπηρεσίες. Πρόκειται μάλιστα για τομέα στον οποίο η Ευρώπη διατηρεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε σχέση με την Ασία και την Αμερική. Σύμφωνα με τους οικονομολόγους της Allianz, το ESG δεν επηρεάζει μόνο την πλευρά του ενεργητικού μιας ασφαλιστικής εταιρείας, αλλά και το παθητικό. Καθώς ενσωματώνεται στην αποτίμηση των κινδύνων, αναδεικνύεται σε παράγοντα λήψης αποφάσεων για πελάτες, προμηθευτές, εργαζομένους, εποπτικές αρχές, αναλυτές και άλλα εμπλεκόμενα μέρη. Κοιτάζοντας μπροστά, οι αποφάσεις για ανάληψη κινδύνων (underwriting) θα μπορούσαν να λαμβάνουν υπόψη τη συμπεριφορά των εταιρειών απέναντι στο περιβάλλον, το “E” του ESG (διαχείριση πρώτων υλών, πρωτοβουλίες αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, τις πολιτικές για τα απόβλητα και τη ρύπανση κ.ά.), τη συμπεριφορά των εταιρειών απέναντι στους ανθρώπους (εργαζομένους και τοπικές κοινωνίες, που αποτελούν το “S” του ESG) και, τέλος, την ορθή εταιρική διακυβέρνηση (το “G”), που περιλαμβάνει θέματα όπως τις φορολογικές πρακτικές, τη διαφθορά, την εταιρική δομή, την πολιτική αποδοχών κ.ά. Όλες αυτές οι προσπάθειες όμως αξίζουν τον κόπο, καθώς το ESG ανοίγει νέες ευκαιρίες στην ασφαλιστική αγορά, καταλήγει η Allianz. iw

θέμα

της Έλενας Ερμείδου

Στις στρατηγικές κινήσεις των ασφαλιστικών ο ψηφιακός μετασχηματισμός 64

insurance w*rld

- Απρίλιος-Ιούνιος 2020: Τα ψηφιακά βήματα των ασφαλιστικών - Νέα σχέδια για το δεύτερο εξάμηνο 2020

θέμα Η παγκόσμια ψηφιοποιημένη ασφαλιστική αγορά οδήγησε και τις ελληνικές ασφαλιστικές εταιρείες στο να ακολουθήσουν τα ξένα πρότυπα και να προχωρήσουν, σταδιακά, σε αυξημένο ρυθμό ψηφιοποιημένων εργασιών. Βέβαια, το κόστος της ψηφιοποίησης για τις ελληνικές ασφαλιστικές ήταν αυξημένο σε σχέση με το κόστος που είχαν οι ξένες πολυεθνικές στην Ελλάδα, επειδή οι ελληνικές εταιρείες έπρεπε να ξεκινήσουν από το μηδέν, ενώ οι ξένες εταιρείες είχαν έτοιμα τα μοντέλα από τους μητρικούς ομίλους. Σήμερα, και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του δίμηνου lockdown, οι ασφαλιστικές εταιρείες στην Ελλάδα συνειδητοποίησαν ότι, λόγω της ψηφιοποίησης, είχαν μικρές απώλειες σε παραγωγές και έσοδα, καθώς και ότι διατήρησαν υψηλά επίπεδα ικανοποίησης των πελατών τους. Αν είχαν παραμείνει στα πεπαλαιωμένα μοντέλα, ενδεχομένως, κάποιες, σήμερα, να είχαν χάσει πάνω από το 30% της παραγωγής και των εσόδων τους και θα επικρατούσε κομφούζιο ως προς την εξυπηρέτηση των πελατών και των συνεργατών τους.

Ε σωτερικές εφαρμογές (In-house development) ebsite: Είναι το site των ασφαλιW στικών και περιλαμβάνει όλες τις χρηστικές πληροφορίες προς πελάτες και συνεργάτες που αφορούν: • Συνεργάτες • Πελάτες • Τα προϊόντα • E -commerce, που είναι άμεσες πλατφόρμες πωλήσεων και υποκαθιστούν τα agency • Ε κπαιδευτικά συστήματα για σεμινάρια και επαναπιστοποιήσεις

Back office Το ψηφιοποιημένο back office περιλαμβάνει όλες τις εργασίες που γίνονται μέσα στην εταιρεία για την προώθηση και τη διαχείριση των ασφαλιστικών. Οι κυριότερες κατηγορίες του digital back office αφορούν: ccounting/Financial based A applications (Λογιστικές και χρηματοοικονομικές εφαρμογές) dministrative applications (ΔιοιA κητικές εργασίες και εφαρμογές)

Front office Σε επίπεδο front office, οι ψηφιακές εφαρμογές αφορούν κυρίως τις επαφές της εταιρείας με πελάτες και συνεργάτες: P ortal πωλήσεων, που περιλαμβάνει την πολιτική πωλήσεων της εταιρείας, την ψηφιακή αίτηση (Application letter generator).

Πωλήσεις μέσα από την εταιρεία Σε δεύτερο επίπεδο, υπάρχουν εφαρμογές που αφορούν: Ε σωτερικές διεργασίες Πλατφόρμα συνεργασιών Νομικές διαδικασίες και διεργασίες compliance μάιος ιούνιος 2020

ψηφιοποίηση των ασφαλιστικών εργασιών έχει ξεκινήσει δειλά εδώ και μία δεκαετία στην Ελλάδα. Από τα πρώτα συστήματα πωλήσεων (portals), σταδιακά, περάσαμε προς τα προγράμματα ανίχνευσης απάτης, μετά στην αυτοματοποίηση των διαδικασιών underwriting και ανίχνευσης κινδύνου, μετά εδραιώθηκαν οι πλατφόρμες πωλήσεων (aggregators) και, πλέον, οδεύουμε προς την τεχνολογία AI, δηλαδή την τεχνητή νοημοσύνη, η οποία θα διεκπεραιώνει όλες τις εργασίες (από την εξεύρεση του πελάτη μέχρι και το τύπωμα του συμβολαίου) μέσα σε ελάχιστα λεπτά. Οι ασφαλιστικές εργασίες ψηφιοποιούνται τόσο σε επίπεδο back office όσο και σε επίπεδο front office, δηλαδή τόσο δημιουργώντας συνέργειες μέσα στην παραγωγική διαδικασία όσο και ενισχύοντας το επίπεδο πωλήσεων, είτε άμεσα προς τους πελάτες (υποκαθιστώντας το agency) είτε έμμεσα και μέσω των συνεργατών. Τη στρατηγική την καθορίζουν οι ίδιες οι ασφαλιστικές. Σήμερα, οι ψηφιοποιημένες εργασίες καλύπτουν οριζόντια όλες τις ασφαλιστικές δραστηριότητες. Από το 2010 και μετά, οι ασφαλιστικές εταιρείες στην Ελλάδα, και ειδικά οι ξένες πολυεθνικές, δέχονται τις άμεσες εντολές των μητρικών ομίλων προκειμένου να ενσωματώσουν τεχνολογίες και να εναρμονίσουν τις ψηφιακές λειτουργίες τους με τα υπόλοιπα ανά την υδρόγειο υποκαταστήματα.

θέμα

Εν αρχή ην… η χρηστικότητα και η αποτελεσματικότητα για τις ασφαλιστικές εταιρείες ιαδικτυακές εφαρμογές (Web Δ applications) Μέσω των εφαρμογών αυτών γίνονται: η τιμολόγηση (pricing) των προϊόντων, οι προσφορές, η αίτηση σύμβασης, η πολιτική της εταιρείας και το underwriting και, τέλος, η εκτύπωση του συμβολαίου. -learning (Customized Ε webinars) Με τις εφαρμογές του e-learning οι ασφαλιστικές καταφέρνουν να εκπαιδεύσουν και να επαναπιστοποιήσουν τους συνεργάτες τους όχι μόνο για τις τυπικές υποχρεώσεις που θέτει ο Νόμος, αλλά και με στόχο να γίνουν οι τελευταίοι καλύτεροι επαγγελματίες. Οι ασφαλιστικές θεωρούν ότι επιτυχημένος επαγγελματίας είναι ο εκπαιδευμένος επαγγελματίας και αυτός που θα μπορέσει να προσφέρει τα περισσότερα στον πελάτη του, να αναδειχθεί επαγγελματικά και να ισχυροποιήσει την εταιρεία του. Insurtech Τα εργαλεία Insurtech αποτελούν

✓

insurance w*rld

Σήμερα, και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του δίμηνου lockdown, οι ασφαλιστικές εταιρείες στην Ελλάδα συνειδητοποίησαν ότι, λόγω της ψηφιοποίησης, είχαν μικρές απώλειες σε παραγωγές και έσοδα

ήδη και θα συνεχίσουν να αποτελούν ίσως τα πλέον αναγκαία και χρηστικά εργαλεία για μια ασφαλιστική εταιρεία στο άμεσο μέλλον. Οι ασφαλιστικές έχουν δημιουργήσει υποδομές που είναι δομημένες πάνω σε μοντέρνες τεχνολογικές αρχιτεκτονικές και ακολουθούν τις τάσεις της ψηφιακής οικονομίας και επιχειρηματικότητας. Οι τάσεις αυτές αφορούν: obility M Big Data Analytics Cloud Infrastructures AI (Artificial Intelligence) IoT (Ιnternet of Things) Στόχος των τεχνολογιών και εφαρμογών Insurtech είναι αφενός να διασφαλίσουν την ασφάλεια όλων των δεδομένων (data) που έχουν οι ασφαλιστικές, αφετέρου να αναπτύξουν την επεξεργασία και την παραμετροποίηση των δεδομένων έτσι ώστε να επιτυγχάνεται το καλύτερο αποτέλεσμα με την ανάληψη του

μικρότερου κινδύνου. Ταυτόχρονα, η διαδικασία Insurtech μεγιστοποιεί την ταχύτητα λήψης αποφάσεων και διευκολύνει τη ροή των εργασιών από τη διοίκηση μέχρι τον πελάτη. Γεγονός είναι ότι, σήμερα, ο πελάτης κάθε ασφαλιστικής μπορεί να έχει: αρουσίαση, από τον συνεργάτη Π που επιλέγει o ίδιος, του προϊόντος που τον ενδιαφέρει. μεσα το underwriting και να Ά προσφέρεται τιμολόγηση. Ε κτύπωση του συμβολαίου με όλους τους νομικούς όρους μιας σύμβασης. σφάλεια στα προσωπικά δεδοΑ μένα του πελάτη ή αν κινδυνεύει η ασφαλιστική διαδικασία. Επίσης, μέσω του Insurtech μπορεί η εταιρεία να προφυλαχθεί από πελάτες με υψηλό ρίσκο και να αποφύγει ασφαλιστικές απάτες.

θέμα

«Μείωση κόστους-αύξηση παραγωγικότηταςελαχιστοποίηση ζημιών»: Το τρίπτυχο της επιτυχημένης ψηφιοποίησης ότι θα συνεχιστεί κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2020 από όλες τις εταιρείες, που θεωρούν ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη ευκαιρία που έχουν για να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε πτώση της ζήτησης ή αδυναμία των δικτύων τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Eurolife θα συνεχίσει τις νέες επενδύσεις στην τεχνολογία μέχρι το τέλος του έτους, ενώ διευρύνουν τις επενδύσεις τους σε τεχνολογικές και ψηφιακές εφαρμογές οι AXA, MetLife, Generali, Groupama και Ergo. Θεωρείται σίγουρο ότι και οι υπόλοιπες μεγάλες πολυεθνικές θα αυξήσουν τα επενδυτικά τους κονδύλια προς τη νέα τεχνολογία και τις εφαρμογές της. Η Εθνική Ασφαλιστική και η Interamerican θα κινηθούν κι αυτές προς τη διεύρυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού σε ό,τι αφορά το δίκτυο agency και τους συνεργάτες τους. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουν όλες οι εταιρείες είναι ότι, πλέον, ο τεχνολογικός ανταγωνισμός γίνεται σε χρονικό πλαίσιο ημερών και όχι

✓ Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, που εντάθηκε κατά το δεύτερο τρίμηνο (ΑπρίλιοςΙούνιος 2020), φαίνεται ότι θα συνεχιστεί κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2020 από όλες τις εταιρείες, που θεωρούν ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη ευκαιρία που έχουν για να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε πτώση της ζήτησης

ετών, όπως γινόταν κατά τις προηγούμενες δεκαετίες ή στα μέσα του 20ού αιώνα. Όποια εταιρεία μείνει πίσω στις ψηφιακές εξελίξεις της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, αυτομάτως, θα χάσει μεγάλο κομμάτι της αγοράς. Η ψηφιοποίηση είναι «μαραθώνιος αγώνας», που δεν ολοκληρώνεται εφάπαξ, αλλά απαιτεί συνεχή αναπροσαρμογή στις απαιτήσεις των καταναλωτών. iw

μάιος ιούνιος 2020

Μια επιτυχημένη διαδικασία ψηφιοποίησης ασφαλιστικών εργασιών μπορεί να επιφέρει μείωση λειτουργικού κόστους μέχρι και 50%, αύξηση παραγωγικότητας πάνω από 20% και βελτιστοποίηση του loss ratio πάνω από 10 ποσοστιαίες μονάδες. Τα παραπάνω δεν είναι αποτελέσματα ερευνών μέσα σε πανεπιστήμια, αλλά μια έμπρακτη απόδειξη μέσα από την ελληνική ασφαλιστική πραγματικότητα των τελευταίων –δύσκολων– πέντε ετών. Οι ξένοι μέτοχοι (άμεσοι ή έμμεσοι) που γνώριζαν τι συνέβαινε στην Ελλάδα πριν το 2010 έχουν μείνει απόλυτα ικανοποιημένοι από τον βαθμό προσαρμογής των ασφαλιστικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα στα διεθνή πρότυπα. Ωστόσο απομένουν ακόμη πολλές εργασίες να γίνουν προκειμένου το «τεχνολογικό περιβάλλον» να γίνει πιο αποτελεσματικό και κυρίως πιο φιλικό προς τον μέσο Έλληνα καταναλωτή-ασφαλισμένο. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, που εντάθηκε κατά το δεύτερο τρίμηνο (Απρίλιος-Ιούνιος 2020), φαίνεται

θέμα

της Έλενας Ερμείδου

Επενδύσεις ασφαλιστικών με υψηλό οικονομικό πολλαπλασιαστή

Στα 24 δισ. κεφάλαια που απαιτούνται έως το 2025 για έργα υποδομών στην Ελλάδα θέλει να έχει ρόλο η εγχώρια ασφαλιστική αγορά

insurance w*rld

α ιδιωτικά κεφάλαια καθίστανται σημαντικά στην υλοποίηση μεγάλων έργων υποδομής, καθώς τα κρατικά ταμεία δεν είναι σε θέση να χρηματοδοτήσουν το σύνολο των επενδυτικών αναγκών. Οι επενδύσεις των ασφαλιστικών σε έργα υποδομών μπορεί να έχουν μεγάλο οικονομικό πολλαπλασιαστή. Ωστόσο, η συμμετοχή τους σε επενδύσεις τέτοιας κλίμακας απαιτεί παρεμβάσεις και αλλαγές στον υπολογισμό αποθεματικών κεφαλαίων κατά τη Solvency II. Την ανάγκη χρηματοδότησης νέων υποδομών στην Ελλάδα μέσω των ομολόγων υποδομών επεσήμανε, για μία ακόμη φορά, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Eurolife

FFX και πρόεδρος της ΕΑΕΕ, Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, μιλώντας πρόσφατα στο Insurance World Live. Μετά την οπισθοδρόμηση της ελληνικής οικονομίας, κατά την οικονομική κρίση, κατά περίπου 50%, τα έργα υποδομής μπορούν να αυξήσουν τους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, μειώνοντας παράλληλα το ποσοστό ανεργίας, αλλά και αυξάνοντας έμμεσα τη ζήτηση και σε άλλους επιτελικούς τομείς της οικονομικής δραστηριότητας. Συμπληρωματικά εργαλεία χρηματοδότησης καθίστανται τα ομόλογα έργου. Η καμπύλη της προσφοράς των ομολόγων έργου είναι αυξητική: σημειώνουμε ότι ήταν 600% η αύξηση που καταγράφηκε το πρώτο εξάμηνο του 2014 σε σχέση με το

αντίστοιχο εξάμηνο του 2009, στα 14 δισ. δολ. ΗΠΑ παγκοσμίως, σύμφωνα με τα στοιχεία του IJ Global2. Η τάση θα συνεχίσει να είναι αυξητική αν λάβουμε υπ’ όψιν το γεγονός ότι, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, οι ανάγκες για έργα υποδομών ετησίως μέχρι το 2030 φτάνουν το 1 τρισεκατομμύριο. Ενδιαφέρον για τα ομόλογα υποδομών δείχνουν πολλές κατηγορίες επενδυτών, μεταξύ των οποίων και οι μακροπρόθεσμοι θεσμικοί επενδυτές, οι οποίοι αναζητούν αποδόσεις υψηλότερες των κρατικών ομολόγων, σταθερές, προβλέψιμες και ασφαλείς. Να σημειωθεί ότι η ΕΚΤ διαθέτει μηχανισμό στήριξης ομολόγων έργου, PBCE, μέσω γραμμών χρηματοδότησης, στην περίπτωση που δεν επαρκεί ο βασικός δανεισμός. iw

παρουσίαση

Προγράμματα ιδιωτικής ασφάλισης που λειτουργούν συμπληρωματικά στη δημόσια ασφάλιση Πρόσθετη προστασία και σιγουριά για ό,τι κι αν συμβεί

insurance w*rld

ο τελευταίο διάστημα, με αφορμή και την εκδήλωση της πανδημίας του κορωνοϊού, όλο και περισσότεροι είναι αυτοί που αναρωτιούνται αν η ασφάλιση που διαθέτουν είναι αρκετή για να τους εξασφαλίσει ποιοτική περίθαλψη σε περίπτωση που αντιμετωπίσουν κάποιο πρόβλημα υγείας. Ένα ερώτημα που προκύπτει στο πλαίσιο αυτό αφορά την αναγκαιότητα και τον ρόλο της ιδιωτικής ασφάλισης υγείας. Γιατί κάποιος που είναι ασφαλισμένος στο δημόσιο σύστημα να επιλέξει παράλληλα και ένα ιδιωτικό ασφαλιστικό πρόγραμμα; Τι επιπλέον μπορεί να του προσφέρει και πώς μπορεί να λειτουργήσει παράλληλα με τη δημόσια ασφάλιση που διαθέτει; Η απάντηση είναι ότι η ύπαρξη ενός ιδιωτικού ασφαλιστικού προγράμματος σε συνδυασμό με τη δημόσια ασφάλιση μπορεί να εξασφαλίσει

ταχύτερη πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες και μεθόδους θεραπείας, αλλά και πληρέστερη οικονομική κάλυψη. Τα περισσότερα προγράμματα υγείας που διατίθενται στην αγορά έχουν σχεδιαστεί ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά με τη δημόσια ασφάλιση, αλλά και με οποιοδήποτε άλλο ατομικό ή ομαδικό ασφαλιστικό πρόγραμμα. Σε περίπτωση νοσηλείας και ανάλογα πάντα με το πρόγραμμα που επιλέγει κάποιος, η ιδιωτική ασφάλιση μπορεί να καλύψει από ένα σημαντικό μέρος μέχρι και το πλήρες κόστος των εξόδων. Αν, για παράδειγμα, νοσηλευθεί σε ιδιωτικό νοσοκομείο, ο ασφαλισμένος μπορεί να κάνει χρήση τόσο της ιδιωτικής του ασφάλισης όσο και της δημόσιας, προκειμένου και οι δύο φορείς να συμμετέχουν στην κάλυψη των εξόδων. Έτσι, ανάλογα πάντα με το πρόγραμμα και το ποσοστό απαλλαγής που προβλέπεται από το συμβόλαιό του, ο ίδιος θα χρειαστεί να εκταμιεύσει μικρότερο ποσό. Τι γίνεται όμως αν ο ασφαλισμένος χρειαστεί ή επιλέξει να νοσηλευθεί σε δημόσιο νοσοκομείο; Και σε αυτήν την περίπτωση, η ύπαρξη ιδιωτικής ασφάλισης μπορεί να παρέχει πρόσθετη προστασία, βοηθώντας στην κάλυψη εξόδων αλλά και υποστηρίζοντας οικονομικά στην περίοδο της ανάρρωσης.

Για παράδειγμα, τα νοσοκομειακά προγράμματα της MetLife, όπως το ABC Health Care, καλύπτουν τη νοσηλεία σε δημόσια νοσοκομεία, παρέχοντας στην περίπτωση αυτή ημερήσιο επίδομα. Παράλληλα όμως υπάρχουν και εξειδικευμένες ασφαλιστικές λύσεις, οι οποίες προσφέρουν ακόμη πιο ολοκληρωμένη υποστήριξη σε ενδεχόμενη νοσηλεία, συμπληρώνοντας υφιστάμενες παροχές είτε της ιδιωτικής είτε της δημόσιας ασφάλισης. Μια τέτοια λύση είναι το MediPlan της MetLife. Πρόκειται για ένα ευέλικτο πρόγραμμα μείωσης των εξόδων νοσηλείας και αποθεραπείας, το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί ανεξάρτητα ή να συνδυαστεί με οποιοδήποτε άλλο νοσοκομειακό πρόγραμμα. Έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να προσαρμόζεται στις ανάγκες και στις δυνατότητες κάθε ασφαλισμένου, προσφέροντας επιλογή ανάμεσα σε πέντε επίπεδα επιδοματικών παροχών, οι οποίες καταβάλλονται σε κάθε περίπτωση νοσηλείας, είτε αυτή αφορά ιδιωτικό είτε δημόσιο νοσοκομείο. Ανάλογα με το επίπεδο που έχει επιλέξει ο ασφαλισμένος, το MediPlan παρέχει νοσοκομειακό επίδομα που μπορεί να φθάσει μέχρι και τα 100 ευρώ την ημέρα, ενώ σε περίπτωση νοσηλείας σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας το ποσό διπλασιάζεται. Παρέχει, επίσης, χειρουργικό επίδο-

παρουσίαση προσυμφωνημένες τιμές για πακέτα check-up και διαγνωστικές εξετάσεις σε συνεργαζόμενα νοσοκομεία και διαγνωστικά κέντρα, καθώς και για ιατρικές επισκέψεις στο συνεργαζόμενο δίκτυο γιατρών. Λειτουργώντας συμπληρωματικά με τη δημόσια ασφάλιση, η ιδιωτική ασφάλιση υγείας μπορεί να μας προσφέρει τη βεβαιότητα πως ό,τι κι αν συμβεί, σε εμάς ή στα αγαπημένα μας πρόσωπα, θα είμαστε σε θέση να το αντιμετωπίσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, χωρίς να σκεφτόμαστε τα έξοδα. Το μόνο που χρειάζεται είναι να αναζητήσουμε το πρόγραμμα που καλύπτει καλύτερα τις δικές μας ανάγκες και να ενημερωθούμε για το πώς μπορούμε να το αξιοποιήσουμε σωστά, όταν και αν χρειαστεί. iw

μάιος ιούνιος 2020

μα και επίδομα αναισθησιολόγου, επίδομα άμεσης κάλυψης έκτακτων εξόδων, καθώς και επίδομα ανάρρωσης στο σπίτι, το οποίο μπορεί να φθάσει μέχρι και τα 100 ευρώ ανά ημέρα. Το επίδομα καταβάλλεται ακόμη και για 1 ημέρα νοσηλείας, ενώ η διαδικασία αποζημίωσης είναι εξαιρετικά απλή. Ένα ακόμη σημαντικό όφελος που μπορεί να προκύψει από την ύπαρξη ιδιωτικής ασφάλισης είναι η προνομιακή πρόσβαση σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας περίθαλψης, όπως είναι οι επισκέψεις σε γιατρούς, οι ιατρικές εξετάσεις κ.ά. Για παράδειγμα, τα προγράμματα υγείας της MetLife εξασφαλίζουν πρόσβαση στις υπηρεσίες του Advanced Benefit Club, ενός δυναμικού δικτύου το οποίο περιλαμβάνει τα περισσότερα νοσοκομεία και διαγνωστικά κέντρα στην Αττική και την υπόλοιπη Ελλάδα καθώς και πάνω από 2.000 γιατρούς σε όλη την επικράτεια. Τα προνόμια περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, δωρεάν ιατρικές επισκέψεις σε συνεργαζόμενα νοσοκομεία, δωρεάν ιατρικές επισκέψεις και διαγνωστικές εξετάσεις σε περίπτωση επείγοντος περιστατικού, απευθείας πληρωμή σε επιλεγμένα νοσοκομεία, σε περίπτωση νοσηλείας, έκπτωση στη συμμετοχή στο κόστος νοσηλείας, καθώς και ειδικές

παλμός παλμός τηςαγοράς αγοράς της

τη θέση του αντιπροέδρου του διοικητικού συμβουλίου και διευθύνοντα συμβούλου (CEO)».

ΑΟΝ Η επόμενη μέρα της βιώσιμης οργάνωσης-Στρατηγική και continuity

ERGO Νέος CEO ο Νίκος Αντιμησάρης

insurance w*rld

Τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου στην ERGO Ασφαλιστική αναλαμβάνει και επισήμως ο κ. Νίκος Αντιμησάρης, με επιτυχημένη παρουσία στο εξωτερικό εδώ και αρκετά χρόνια. Συγκεκριμένα, η Διοίκηση του Ομίλου ERGO ανακοίνωσε ότι ο Νίκος Αντιμησάρης θα είναι, μετά και τις απαραίτητες εγκρίσεις από τις αρμόδιες αρχές, ο νέος διευθύνων σύμβουλος (CEO) και αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της ERGO Ασφαλιστικής. Ο νέος CEO θα αναλάβει τα καθήκοντά του στις 15 Ιουλίου 2020, αντικαθιστώντας τον Δημήτρη Χατζηπαναγιώτου, ο οποίος, ολοκληρώνοντας την άσκηση των καθηκόντων αυτών στη μεταβατική αυτή περίοδο, θα συνεχίσει να προσφέρει τις υπηρεσίες του από τη θέση του γενικού διευθυντή. Ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου, Dr. Oliver Willmes, δήλωσε: «Ο Νίκος Αντιμησάρης είναι ένα διακεκριμένο και αναγνωρισμένο στέλεχος της διεθνούς ασφαλιστικής βιομηχανίας και ένας πολύ έμπειρος CEO, σε μια πολυεθνική ασφαλιστική εταιρεία με επιτυχή πορεία. Χαίρομαι ιδιαίτερα που βρήκαμε τον σωστό διάδοχο για την ηγεσία της ERGO Ελλάδας, μίας από τις βασικές εταιρείες στο διεθνές χαρτοφυλάκιο του Ομίλου ERGO, αλλά και για τη συνέχιση της επιτυχημένης πορείας της, υπό την ηγεσία του Θεόδωρου Κοκκάλα. Θέλω ακόμη να ευχαριστήσω τον Δημήτρη Χατζηπαναγιώτου για την αφοσίωση και την υποστήριξη που παρείχε, για μία ακόμη φορά, προς την εταιρεία και από

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός στον ασφαλιστικό κλάδο στις ειδικές συνθήκες που διαμόρφωσε η πανδημία υπήρξε αποτελεσματικός και σε βάθος, συμβάλλοντας αποτελεσματικά στην υιοθέτηση νέων μοντέλων εργασίας αλλά και στην ενίσχυση των δικτύων, ιδιαίτερα της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, την επένδυση στο cyber risk, αλλά και

την εκπαίδευση με σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία. Η τρέχουσα συγκυρία, με αφορμή τον χώρο της υγείας, ανέδειξε, για μία ακόμη φορά, την ανάγκη ανάπτυξης συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ). Η υιοθέτηση της τηλεργασίας, η ανάπτυξη νέων συμπεριφορών, η έμφαση στην επικοινωνία με νέες προσεγγίσεις, όπως, για παράδειγμα, ο συνδυασμός επιστήμης και πολιτικής προστασίας, προκειμένου να ενημερωθούν οι πολίτες, αποτελούν παραδείγματα νέων προσεγγίσεων κατά τη διάρκεια της κρίσης. Η πανδημία διαμόρφωσε δύσκολες συνθήκες και για τον κλάδο της μεταποίησης. Η απομόνωση, το κλείσιμο των συνόρων, ο περιορισμός των εισαγωγών μάς δίδαξαν τη σπουδαιότητα της αυτονομίας και της εγχώριας παραγωγής προϊόντων.

ΣΕΒ Αλ. Σαρρηγεωργίου, Φιλίππα Μιχάλη, Μαριάννα Πολιτοπούλου στο Γενικό Συμβούλιο Ενισχύεται η παρουσία της ασφαλιστικής αγοράς στις τάξεις του ΣΕΒ, καθώς μέλη του Γενικού Συμβουλίου αποτελούν ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Eurolife FFH, κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, η διευθύνουσα σύμβουλος της Allianz Ελλάδος, κ. Φιλίππα Μιχάλη, και η διευθύνουσα σύμβουλος της NN Hellas, κ. Μαριάννα Πολιτοπούλου, που επανεξελέγη.

Υπενθυμίζεται πως τα μέλη του ΣΕΒ εξέλεξαν ως νέο πρόεδρο του ΣΕΒ τον κ. Δημήτρη Παπαλεξόπουλο, ο οποίος παραλαμβάνει τη σκυτάλη στην ηγεσία του ΣΕΒ από τον κ. Θεόδωρο Φέσσα, που διετέλεσε πρόεδρος του συνδέσμου επί τρεις συνεχείς θητείες (2014-2020). Με βάση τις σημερινές αρχαιρεσίες, τη θέση του προέδρου της εκτελεστικής επιτροπής θα αναλάβει ως νέο μέλος του ΔΣ ο κ. Ευθύμιος Βιδάλης.

INTERLIFE ΑΑΕΓΑ Υπερδιπλασιασμός κερδών και αύξηση του ενεργητικού το 2019 Όπως επεσήμανε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Ιωάννης Παν. Βοτσαρίδης, η σταθερά ανοδική πορεία και η οικονομική ευρωστία της επιβεβαιώθηκαν για άλλη μία φορά, καθώς η εταιρεία υπερδιπλασίασε τα κέρδη της κατά 145,35% (25,24 εκατ. ευρώ, έναντι των 10,29 εκατ. ευρώ της προηγούμενης χρήσης). Επιπλέον, oι στοχευμένες ενέργειες αναβάθμισης και δημιουργίας νέων υπηρεσιών και προϊόντων είχαν ως αποτέλεσμα αύξηση κατά 8,9% στα

Η ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ ΣΤΟ ΕΕΑ Κοινές αποφάσεις για το μέλλον Μήνυμα ενότητας και συσπείρωσης της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης για περαιτέρω πρωτοβουλίες και ενέργειες που αφορούν τον κλάδο προέκυψε από τη συνάντηση του προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, κ. Ι. Χατζηθεοδοσίου, και του γενικού γραμματέα, κ. Δ. Γαβαλάκη, με τους προέδρους της ΕΑΔΕ και των σωματείων-μελών της, κ.κ. Ι. Τοζακίδη (ΕΑΔΕ και ΠΣΣΑΣ), Π. Μιχαλόπουλο (ΠΟΑΔ), Θ. Γουργούλη (ΠΣΑΣ) και Μ. Τζωρτζωρή (ΣΕΜΑ). Κατά τη συνάντηση, η οποία πραγματοποιήθηκε στα γραφεία του ΕΕΑ, αναδείχθηκε η συσπείρωση, επιβεβαιώθηκε η σύμπλευση και τονίστηκε η συμπόρευση όλων των συντελεστών της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης προς νέες διεκδικήσεις, με μοναδικό γνώμονα την αναβάθμιση του κλάδου και την ακόμη μεγαλύτερη προβολή

του ρόλου και της παρουσίας που έχει στην εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας. Συμφωνήθηκε η σημασία μιας ισχυρής ενιαίας πανελλαδικής εκπροσώπησης καθώς και η περαιτέρω θεσμική θωράκιση του κλάδου μέσα από τη συσπείρωση των σωματείων και την κοινή τους θεσμική παρουσία.

τριμήνου, στα ίδια πολύ υψηλά επίπεδα με αυτά του 2019, γεγονός που αποτελεί εγγύηση συνεχούς και συνεπούς λειτουργίας, ακόμη και στις πιο δύσκολες συνθήκες.

NP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ Αντοχή και συνέπεια μέσα στην κρίση Στην οικονομική χρήση 2019, οι επιδόσεις της εταιρείας ήταν εξαιρετικές και μάλιστα από τις καλύτερες μέσα στο διάστημα αυτών των 16 χρόνων. Η NP Ασφαλιστική παρουσίασε σημαντική αύξηση σε όλα τα θεμελιώδη μεγέθη της, όπως το ενεργητικό, η παραγωγή, η κερδοφορία, οι επενδύσεις, τα αποθέματα, η ρευστότητα, τα ίδια κεφάλαια και, φυσικά, η φερεγγυότητα, που είναι από τις ισχυρότερες στην ελληνική ασφαλιστική αγορά. Το 2020 θα είναι μια εξαιρετικά δύσκολη χρονιά για ολόκληρη την ασφαλιστική αγορά. Σε επίπεδο επενδύσεων, η NP Ασφαλιστική διαμόρφωσε ένα ευέλικτο και συντηρητικό επενδυτικό χαρτοφυλάκιο, με στόχο τις μικρότερες δυνατόν απώλειες, ενώ σε οργανωτικό επίπεδο κατάφερε μέσα στο πρώτο τρίμηνο να έχει μια πολύ υψηλή διατηρησιμότητα συμβολαίων (90%). Σε ό,τι αφορά τους Δείκτες Φερεγγυότητας, αυτοί παραμένουν, με το κλείσιμο του πρώτου

ΑΤΛΑΝΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ Πρώτη σε φερεγγυότητα και αξιοπιστία για τέταρτη συνεχή χρονιά Πρώτη, σταθερά, για τέταρτη συνεχή χρονιά, παραμένει η Ατλαντική Ένωση σε αξιοπιστία και φερεγγυότητα ανάμεσα στις εταιρείες γενικών ασφαλίσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Χωρίς μάλιστα τη χρήση των μεταβατικών μέτρων, ο Δείκτης Φερεγγυότητας SCR ratio διαμορφώνεται στο 270,42% (αποτελέσματα 31ης Δεκεμβρίου 2019). Αντίστοιχα, ο δείκτης ελάχιστης κεφαλαιακής επάρκειας MCR ratio διαμορφώθηκε σε 801,27%, επιβεβαιώνοντας ότι η Ατλαντική Ένωση διαθέτει το υψηλότερο ποσοστό Solvency II.

EUROLIFE FFH Γ. Βασιλάτος: Νέο λειτουργικό μοντέλο, ψηφιοποίηση και λύσεις για το μέλλον Το νέο λειτουργικό μοντέλο της εταιρείας αναμένεται να οριστικοποιηθεί μέχρι τον Σεπτέμβριο και η δυνατότητα τηλεργασίας με σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία ίσως αγγίζει το 50%-60% των στελεχών του ομίλου. Οι εργασίες κατά το διάστημα του lockdown μέχρι τώρα κρίνονται μάιος ιούνιος 2020

γραμμένα ασφάλιστρα (68,65 εκατ. ευρώ, έναντι 63,06 εκατ. ευρώ το 2018). Το 2019 χαρακτηρίστηκε από αύξηση του ενεργητικού κατά 17,44%, (228,60 εκατ. ευρώ, έναντι 194,66 εκατ. ευρώ το 2018) ενώ τα ίδια κεφάλαια αυξήθηκαν κατά 24,60% (94,12 εκατ. ευρώ, έναντι 75,54 εκατ. ευρώ το 2018). Η συνετή διαχείριση είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των επενδύσεων κατά 19,81% (207,47, έναντι 173,16 εκατ. ευρώ το 2018), των αποθεμάτων κατά 12,22% (121,91, έναντι 108,63 εκατ. ευρώ το 2018), με τον Δείκτη Κάλυψης Αποθεμάτων στο 1,76, τους Δείκτες SCR να αυξάνονται στο 176,74% (έναντι 171,75% το 2018) και τον Δείκτη MCR να αυξάνεται στο 655,48% (έναντι 581,56% το 2018). Με εξαιρετικά ικανοποιητικές αποδόσεις κινήθηκε και το Αμοιβαίο Κεφάλαιο Interlife Μικτό, με τη σωρευτική απόδοση για την περίοδο του προηγούμενου έτους να φθάνει το 24,68% (στοιχεία 31ης Δεκεμβρίου 2019), ενώ για την τριετία έφτασε το 49,91%.

παλμός της αγοράς

Επιμέλεια: Έλενα Ερμείδου

παλμός παλμός τηςαγοράς αγοράς της επιτυχημένες. Έντονη ήταν η δραστηριότητα στα Eurolife Partners και Eurolife Connect. Στο ίδιο μοτίβο, ιδιαίτερη απήχηση είχαν και τα σύγχρονα εργαλεία για το δίκτυο των συνεργατών και τους πελάτες κατά την περίοδο της καραντίνας. Για παράδειγμα, όπως καταγράφηκε, πριν τον Covid-19, μόνο το 40% των εργασιών πραγματοποιούνταν μέσω του Eurolife Partners, ενώ τώρα το ποσοστό ανέρχεται στο 77% για τον κλάδο υγείας. Στον κλάδο περιουσίας (κατοικία) το ποσοστό αγγίζει το απόλυτο, με 9899%, ενώ και στον κλάδο αυτοκινήτου καταγράφεται σχετική άνοδος, στο 60%, έναντι του 40% προηγουμένως.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΝΤΩΡΟΣ Η κρίση, η βιωσιμότητα, το απροσδόκητο, οι ΣΔΙΤ

insurance w*rld

O Γιάννης Καντώρος έδωσε την εικόνα της αποτελεσματικής αντίδρασης της Interamerican, καθώς και την κατεύθυνσή της για τη συνέχεια. Όπως υπογράμμισε, στον αιφνιδιασμό της υγειονομικής κρίσης η εταιρεία απέδειξε πως όταν υπάρχει σχέδιο και ευελιξία, ακόμη και οι δυσκολότερες καταστάσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με επιτυχία. Τόνισε ότι, από τις πρώτες στιγμές εφαρμογής των μέτρων, σχεδόν το 90% των ανθρώπων του οργανισμού εργάστηκαν

απρόσκοπτα από το σπίτι για τη διατήρηση της επιχειρησιακής συνέχειας, με την εταιρεία να κάνει το «επιπλέον» του τυπικά απαραίτητου για τους εργαζομένους, τους συνεργάτες και τους πελάτες, για τη δημόσια υγεία και την κάλυψη των αναγκών της ευρύτερης κοινωνίας. Είναι χαρακτηριστικό το ότι, και σε λειτουργικά αποτελέσματα, η Interamerican, κατά το πρώτο τετράμηνο, σημείωσε παραγωγή ασφαλίστρων 129,2 εκατ. ευρώ, αυξημένη κατά 3,2%, έναντι του αντίστοιχου τετραμήνου του 2019, με βελτίωση σε όλους τους κλάδους (γενικών ασφαλίσεων, ζωής και υγείας), καθώς και κερδοφορία προ φόρων σημαντικά πάνω από τον στόχο και από το περσινό αποτέλεσμα τετραμήνου. Όπως δήλωσε το στέλεχος της ασφαλιστικής αγοράς, οι βασικές προτεραιότητες στην ατζέντα, το συνταξιοδοτικό, η υγεία και οι φυσικές καταστροφές, δεν θα αλλάξουν, και μάλιστα σε ένα περιβάλλον γήρανσης του πληθυσμού και συγκεκριμένων οικονομικών δυνατοτήτων: Ο Γιάννης Καντώρος υπέδειξε ως διέξοδο σε όλα αυτά τα ζητήματα, ως μοναδική κατάλληλη λύση, τη συμπληρωματικότητα και τη συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Από τη θέση του προέδρου της Επιτροπής Υγείας στην Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, ειδικότερα για τον τομέα της υγείας, τόνισε πως δεν υπάρχει η πολυτέλεια να μείνουν κάποιες δυνάμεις εκτός της επίλυσης των χρόνιων προβλημάτων.

INTERAMERICAN Κλιματική κρίση: Η μεγαλύτερη συστημική απειλή για το μέλλον Ως μέλος του United Nations Environment Programme Finance Initiative (UNEPFI) από το 2006 και ιδρυτικό μέλος της Διακήρυξης των Αρχών της Αειφόρου Ασφάλισης (Principles for Sustainable Insurance) του 2012, η Interamerican συντάσσεται με τις σημαντικές διεθνείς πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής. Η εταιρεία, που είναι μέλος και του Οικουμενικού Συμφώνου (Global Compact) του ΟΗΕ από το 2008, έχοντας υιοθετήσει τις αρχές του για το περιβάλλον, καθώς επίσης ιδρυτικό μέλος, από φέτος, του τοπικού Global Compact Network Hellas, προσυπέγραψε πέρσι και τη μεγαλύτερη πρωτοβουλία “A New Deal for Europe” που έχει αναληφθεί πανευρωπαϊκά από διευθύνοντες

συμβούλους του ιδιωτικού τομέα για την υποστήριξη ενός βιώσιμου μέλλοντος της Ευρώπης, με βασικό άξονα δράσης την «πράσινη» ανάπτυξη. Επίσης, κατά το 2019, δήλωσε τη συμμετοχή της και στην πρωτοβουλία του UNEPFI για την προστασία των Μνημείων της Παγκόσμιας Κληρονομιάς, που περιλαμβάνουν και πλήθος τοποθεσιών ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Με επιστολή της προς τα μέλη της η ΕΕΑΕ ενημερώνει σχετικά με την επαγγελματική εκπαίδευση για τη διανομή ασφαλιστικών-αντασφαλιστικών προϊόντων, με αφορμή τη σχετική απόφαση της ΤτΕ για αντικατάσταση της απόφασης 45/21.11.13 που ίσχυε. Αναλυτικά: Κατά τη συνεδρίαση της 29/04/2020, η Τράπεζα της Ελλάδος προχώρησε σε αντικατάσταση της απόφασης 45/21.11.13 που ίσχυε σχετικά με τους τομείς επανεκπαίδευσης διαμεσολαβούντων και η νέα διάταξη θα τεθεί σε ισχύ από την 1/1/2021. Σύμφωνα με τον νόμο 4583/18, η επαγγελματική εκπαίδευση των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών πρέπει να πληροί τις απαιτήσεις επαγγελματικών γνώσεων και ικανοτήτων που προβλέπονται στο παράρτημα ΧΙΙΙ του νόμου. Ήδη, με την απόφαση αυτή

μάιος ιούνιος 2020

παλμός της αγοράς

Επιμέλεια: Έλενα Ερμείδου

παλμός παλμός τηςαγοράς αγοράς της της ΤτΕ, οι τομείς εκπαίδευσης περιορίζονται σε δύο διακριτούς μεταξύ τους ως εξής: Τομέας Α’: Προϊόντα-προϊοντική εκπαίδευση Τομέας Β’: Θεσμικά θέματα της ασφαλιστικής αγοράς Κατά συνέπεια, αναδιαρθρώνεται η εξεταστέα ύλη και περιορίζονται από τρεις σε δύο οι τομείς εκπαίδευσης. Διατηρούνται οι 15 ώρες ετήσιας επανεκπαίδευσης. Βασική επιλογή της ΤτΕ είναι η υποχρεωτική παρακολούθηση σεμιναρίων για όλα τα πρόσωπα που εμπλέκονται στη διανομή προϊόντων, δηλαδή πράκτορες, συντονιστές, μεσίτες, όργανα διοίκησης επιχειρήσεων διαμεσολάβησης, υπαλλήλους αυτών, εξουσιοδοτημένα πρόσωπα πιστωτικών ιδρυμάτων. Η πιστοποίηση της παρακολούθησης θα βεβαιώνεται με επιτυχές τεστ κατανόησης. Παράλληλα, εισάγεται διάταξη η οποία δίνει διευκρίνιση και λύση σε ένα πρόβλημα που δημιουργήθηκε συχνά κατά το παρελθόν, ορίζοντας ότι σε περίπτωση που φυσικό ή νομικό πρόσωπο αποκτήσει το πιστοποιητικό της ΠΕΕ 153/2/2019 αλλά δεν εγγραφεί στο Μητρώο κατά τον ίδιο χρόνο, τότε για την εγγραφή του σε μεταγενέστερο χρόνο θα πρέπει να προσκομίσει μαζί με το πιστοποιητικό που έχει λάβει και τα πιστοποιητικά επανεκπαίδευσης που απέκτησε μέχρι τον χρόνο της εγγραφής.

INTERASCO Νέος διευθυντής του υποκαταστήματος Β. Ελλάδος ο Κωνσταντίνος Παρτάλης

insurance w*rld

Τη θέση του διευθυντή υποκαταστήματος Β. Ελλάδος αναλαμβάνει ο κ. Κωνσταντίνος Παρτάλης, αντικαθιστώντας τον κ. Παύλο Τριανταφύλλου, που αποχωρεί. Συγκεκριμένα, τη θέση αυτή ανέλαβε από την 1η Ιουνίου 2020 ο κ. Κωνσταντίνος Παρτάλης, ο οποίος είναι πτυχιούχος του τμήματος Οικονομικών Επιστημών, της Σχολής Νομικών-Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών, ενώ παράλληλα διαθέτει 23ετή επαγγελματική εμπειρία στον χώρο των ασφαλιστικών εργασιών.

Από τη νέα του θέση, θα αναλάβει τη συνέχιση του επιτυχούς επιχειρηματικού πλάνου της Interasco, καθώς και την περαιτέρω ανάπτυξη των πωλήσεων αλλά και των νέων στόχων της εταιρείας. Σε δήλωσή του, ο κ. Κάρολος Σαΐας, διευθύνων σύμβουλος της Interasco, ευχαρίστησε για τη μέχρι σήμερα συνεργασία και συνεισφορά του τον κ. Παύλο Τριανταφύλλου. Παράλληλα, καλωσόρισε τον κ. Κωνσταντίνο Παρτάλη στην οικογένεια της Interasco και του ευχήθηκε καλή αρχή και καλό ξεκίνημα στα νέα του καθήκοντα.

ΕΘΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ Άνοδος κερδοφορίας και παραγωγής εν μέσω Covid-19 Η παραγωγή σημείωσε αύξηση κατά 1,2% το πρώτο τρίμηνο του 2020 έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2019, με τα μικτά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα να ανέρχονται σε 174,4 εκατ. ευρώ. Κατά την ίδια περίοδο, τα κέρδη προ φόρων, διαμορφώθηκαν σε 2,7 εκατ. ευρώ, έναντι 2,3 εκατ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του 2019. Αναφορικά με την τρέχουσα συγκυρία, η Εθνική Ασφαλιστική παρακολουθεί τις εξελίξεις σε συνεχή βάση και προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα και τις προκλήσεις που δημιούργησε ο νέος κορωνοϊός Covid-19. Πρωταρχικό μέλημα της εταιρείας παραμένει η

πλήρης και άμεση, κατά το δυνατόν, κάλυψη του συνόλου των αναγκών των ασφαλισμένων της, καθώς και η υγεία και ασφάλεια του ανθρώπινου δυναμικού και των συνεργατών της. Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία έχει θέσει σε λειτουργία επικαιροποιημένο Σχέδιο Επιχειρησιακής Συνέχειας (Business Continuity Plan-BCP), το οποίο λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τις αβεβαιότητες σχετικά με την εξέλιξη του Covid-19. Πώς κινήθηκαν οι κλάδοι-Θετική παραμένει η κεφαλαιακή επάρκεια παρά τις πιέσεις: Τα μικτά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα του κλάδου ζωής αυξήθηκαν οριακά κατά 0,9% το πρώτο τρίμηνο του 2020, ανερχόμενα σε 133,4 εκατ. ευρώ, έναντι 132,2 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Αύξηση παραγωγής κατά 2,2% κατέγραψαν και οι κλάδοι γενικών ασφαλίσεων, με τα μικτά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα να ανέρχονται σε 41,0 εκατ. ευρώ, έναντι 40,1 εκατ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του 2019, προερχόμενη κυρίως από την αύξηση των εργασιών λιανικής του κλάδου γενικής αστικής ευθύνης. Τα ίδια κεφάλαια επηρεάστηκαν αρνητικά από την πτώση της αξίας των χρηματοοικονομικών επενδύσεων, ως απόρροια της αβεβαιότητας και των υψηλών ρευστοποιήσεων που επέφερε, σε παγκόσμιο επίπεδο, η πανδημία του Covid-19. Κατά συνέπεια, τα ίδια κεφάλαια τη Εθνικής Ασφαλιστικής κατά την 31η Μαρτίου 2020 διαμορφώθηκαν σε 982,0 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 80,1 εκατ. ευρώ σε σχέση με την 31η Δεκεμβρίου 2019 (1.062,1 εκατ. ευρώ). Ωστόσο, η κεφαλαιακή επάρκεια της εταιρείας παραμένει θετική, παρά τις προαναφερθείσες μεταβολές. iw

διεθνή νέα LLOYD’S Τρεις προτάσεις για την επανεκκίνηση των επιχειρήσεων μετά την πανδημία

insurance w*rld

Με στόχο την αντιμετώπιση των προκλήσεων της πανδημίας του κορωνοϊού, τα Lloyd’s παρέθεσαν πλαίσιο τριών προτάσεων, δύο εκ των οποίων απαιτούν την παρέμβαση των κρατών με τη συνεργασία της (αντ)ασφαλιστικής αγοράς. Οι προτεινόμενες λύσεις έχουν ως εξής: ReStart: Λύση έναντι διακοπής επιχειρηματικών λειτουργιών (BI). Το προϊόν θα υποστηρίζει το άνοιγμα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, προσφέροντας μια σειρά ορίων που διασφαλίζουν ότι είναι προσιτό για τους πελάτες, χωρίς να απαιτείται κυβερνητική υποστήριξη. Recover Re: Λύση μέσω ασφαλιστικών καλύψεων, μετά την εκδήλωση του συμβάντος για περιστατικά μη ζημιών, περιλαμβανομένου και του Covid-19, με σκοπό τον περιορισμό των επιπτώσεων. Με την εφαρμογή του σχεδίου αυτού μπαίνουν στην αγορά δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια τα οποία, μέσω μηχανισμών δανεισμού, προσφέρουν στήριξη στους ασφαλισμένους. Black Swan Re: Λύση που εδράζεται στους μηχανισμούς της αντασφάλισης και στη συνεργασία των κυβερνήσεων, με σκοπό την προστασία των πολιτών από τον αντίκτυπο των συστημικών καταστροφικών συμβάντων έναντι

πανδημιών και διαρροών της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας, διακοπών επιχειρηματικών λειτουργιών και υπηρεσιών κοινής ωφέλειας. Τα Lloyd’s, παράλληλα, αναπτύσσουν ένα Κέντρο Αριστείας που υποστηρίζεται από επενδύσεις έως και 15 εκατ. στερλινών, με στόχο τη μοντελοποίηση και τη δημιουργία προϊόντων που προστατεύουν καλύτερα τους πελάτες από συστημικούς κινδύνους, περιλαμβανομένων και των πανδημιών.

MUNICH RE

κεφαλαίου και εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων θα διατηρηθεί για το ορατό μέλλον: «Αυτό επηρεάζει τον δείκτη φερεγγυότητάς μας, παρότι οι παρενέργειες αμβλύνθηκαν χάρη στη χρήση εργαλείων αντιστάθμισης κινδύνου και την ευρεία διαφοροποίηση των επενδύσεών μας». Στο τέλος Μαρτίου, ο δείκτης φερεγγυότητας της Munich Re είχε διαμορφωθεί στο 212%, δηλαδή εντός του επιθυμητού ορίου διακύμανσης 175-220%.

Δεν θέτει νέο στόχο για τα φετινά της κέρδη Η Munich Re έστειλε το μήνυμα ότι η χρηματοοικονομική της θέση παραμένει μεν εύρωστη, πλην όμως οι ζημίες και η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα που προκαλεί η πανδημία του κορωνοϊού την καθιστούν επιφυλακτική και, ως εκ τούτου, δεν «αποτολμά» να θέσει νέο στόχο για τη φετινή της κερδοφορία, μετά την απόσυρση την 1η Απριλίου του προηγούμενου στόχου (για κέρδη 2,8 δισ. ευρώ φέτος), που είχε τεθεί προ Covid-19. Ο γερμανικός αντασφαλιστικός κολοσσός δήλωσε βέβαιος ότι, παρά τις προκλήσεις, είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Ειδικά όσον αφορά το σκέλος του παθητικού στον ισολογισμό της, η Munich Re παρατήρησε ότι, αν και αποτελεί συνήθη πρακτική να εξαιρούνται οι πανδημίες από την (αντ)ασφαλιστική κάλυψη σε πολλές γραμμές του κλάδου γενικών ασφαλίσεων, εντούτοις ο Covid-19 έχει οδηγήσει σε διεύρυνση των ασφαλισμένων ζημιών, εν πολλοίς λόγω της ακύρωσης ή αναβολής μεγάλων γεγονότων, όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Όσον αφορά στο ενεργητικό, η Munich Re παρατηρεί ότι ο συνδυασμός υψηλής μεταβλητότητας στις αγορές χρήματος και

GENERALI Εξετάζει εναλλακτικές για την ελβετική της μονάδα Τις στρατηγικές τoυ επιλογές για τη θυγατρική του στην Ελβετία, Generali Switzerland, εξετάζει ο ιταλικός ασφαλιστικός όμιλος Generali, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές. Η Generali, σε συνεργασία με τους συμβούλους της, εξετάζει διάφορες εναλλακτικές, μεταξύ των οποίων την πώληση μέρους ή όλων των δραστηριοτήτων της στην Ελβετία. Η Generali Switzerland αποφέρει έσοδα 194 εκατ. ελβετικών φράγκων, έχει περίπου 1 εκατομμύριο πελάτες και εγγεγραμμένα ασφάλιστρα της τάξης των 2 δισ. ελβετικών φράγκων. Απασχολεί περί τα 1.800 άτομα και δραστηριοποιείται σε 53 περιοχές της χώρας, προσφέροντας υπηρεσίες ασφαλειών ζωής, γενικών ασφαλίσεων, νομικής προστασίας, καθώς και συνταξιοδοτικά προϊόντα. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, οι συζητήσεις βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο και η Generali μπορεί να αποφασίσει να κρατήσει τη μονάδα της.

διεθνή νέα Επιμέλεια: Λαλέλα Χρυσανθοπούλου

Ετοιμάζουν Ταμείο Πανδημίας 10 δισ. ευρώ Οι αντασφαλιστικοί όμιλοι της Γερμανίας (Munich Re, Hannover Re κ.λπ.) εκπονούν σχέδια για ένα Ταμείο Πανδημίας ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, για να είναι καλύτερα προετοιμασμένη η χώρα για την αντιμετώπιση μελλοντικών πανδημιών. Σύμφωνα με το Der Spiegel, το Ταμείο θα λειτουργεί ως σύμπραξη μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (μεταξύ κυβέρνησης και αντασφαλιστικής βιομηχανίας) και θα δομηθεί στα πρότυπα των υφιστάμενων «ταμείων φυσικών καταστροφών» (catastrophe funds). Η κεντρική ιδέα είναι ότι το Ταμείο θα χρηματοδοτηθεί από εισφορές από τις ασφαλιστικές εταιρείες και τις επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να πληγούν από μια πιθανή πανδημία, καθώς και μέσω ομολόγων καταστροφών και δημόσιων πόρων. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ομάδα εργασίας των μεγάλων αντασφαλιστικών ομίλων έχει ήδη εκπονήσει κείμενο εργασίας, που υπολογίζει ότι το υπό σύσταση Ταμείο Πανδημίας απαιτεί κεφάλαια άνω των 10 δισ. ευρώ. Αν εγκριθεί το γερμανικό Ταμείο, θα έρθει να προστεθεί στην προσφάτως εγκεκριμένη αντασφαλιστική πλατφόρμα στήριξης των ασφαλιστών εμπορικών πιστώσεων στη Μ. Βρετανία, καθώς και στα αντίστοιχα σχέδια που βρίσκονται στα σκαριά στη Γαλλία.

ΑΧΑ VS ΕΣΤΙΑΤΟΡΕΣ: Σημειώσατε 2 Ο γαλλικός ασφαλιστικός όμιλος ΑΧΑ θα ικανοποιήσει τις περισσότερες

LLOYD’S OF LONDON Η μεγάλη συγγνώμη H δολοφονία του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ στις ΗΠΑ είχε ως αποτέλεσμα να ξεσπάσει εσωτερική αλλά και παγκόσμια αναταραχή, με κοινωνικοοικονομικές προεκτάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, εταιρείες κλήθηκαν ή αποφάσισαν αυθορμήτως να επαναξιολογήσουν την Ιστορία και τα φαινόμενα εκδήλωσης ρατσιστικής βίας και εκφοβισμού. Υπό το πρίσμα αυτό, η ασφαλιστική αγορά Lloyd’s του Λονδίνου ζήτησε συγγνώμη για τον «επαίσχυντο», όπως τον χαρακτήρισε, ρόλο της στο εμπόριο σκλάβων του 18ου και του 19ου αιώνα. Η έκφραση αυτή μεταμέλειας συνο-

δεύτηκε με την απόφαση να χρηματοδοτήσει φιλανθρωπικά ιδρύματα και οργανώσεις που προωθούν ευκαιρίες για μαύρους και μειονότητες. «Λυπούμαστε για τον ρόλο που διαδραμάτισε η αγορά Lloyd’s στο εμπόριο σκλάβων του 18ου και του 19ου αιώνα –μια φρικτή και επαίσχυντη περίοδο της αγγλικής Ιστορίας, καθώς και της δικής μας» ανέφερε η Lloyd’s και πρόσθεσε: «Τα πρόσφατα γεγονότα έριξαν φως στην ανισότητα που βιώνουν οι μαύροι εδώ και πολλά χρόνια, ως αποτέλεσμα συστηματικού και διαρθρωτικού ρατσισμού που υφίσταται σε πολλούς τομείς της κοινωνίας και πυροδότησε δύσκολες συζητήσεις που έπρεπε να έχουν γίνει από καιρό». Περίπου 17 εκατομμύρια άνδρες, γυναίκες και παιδιά από την Αφρική εξαναγκάστηκαν να απομακρυνθούν από τα σπίτια τους και έγιναν δέσμιοι σε ένα από τα πιο άγρια εμπόρια σε όλο τον κόσμο, μεταξύ του 15ου και του 19ου αιώνα. Πολλοί πέθαναν υπό φρικτές συνθήκες. Η Lloyd’s κυριάρχησε στην αγορά ναυτασφαλειών, που ήταν σημαντικό στοιχείο στις προσπάθειες της Ευρώπης, η οποία ήθελε να δημιουργήσει αυτοκρατορίες και αναζητούσε πλούτο και σκλάβους. Οι τελευταίοι τον 18ο αιώνα περιλαμβάνονταν στις ασφαλιστικές πολιτικές. iw μάιος ιούνιος 2020

ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΑΝΤΑΣΦΑΛΙΣΤΕΣ

αξιώσεις για παύση/διαταραχή επιχειρηματικής δραστηριότητας από εστιάτορες στη χώρα, σε συνέχεια αρνητικής για την ΑΧΑ απόφασης της γαλλικής δικαιοσύνης, η οποία εκτιμάται ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει ως προηγούμενο για αντίστοιχες διενέξεις ανά τον κόσμο. Υπενθυμίζεται ότι δικαστήριο του Παρισιού έκρινε ότι η ΑΧΑ υποχρεούται να αποζημιώσει ιδιοκτήτη εστιατορίου για δύο μήνες χαμένων εσόδων εξαιτίας του κορωνοϊού, παρότι η εταιρεία ισχυρίστηκε ότι το επίδικο συμβόλαιο δεν κάλυπτε τον κίνδυνο παύσης/διαταραχής επιχειρηματικής δραστηριότητας εξαιτίας της πανδημίας. Η ΑΧΑ δήλωσε ότι θα εφεσιβάλει την απόφαση του δικαστηρίου του Παρισιού, αλλά ο διευθύνων σύμβουλος, Thomas Buberl, δήλωσε ότι η εταιρεία επιδιώκει «φιλικές λύσεις» και σχεδιάζει να ικανοποιήσει τη συντριπτική πλειονότητα των αξιώσεων από εστιάτορες, των οποίων τα συμβόλαια ενέχουν «δημιουργική ασάφεια». Όπως είπε ο κ. Buberl, «τα εν λόγω συμβόλαια αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 10% του συνόλου των συμβολαίων με εστιάτορες και είμαι βέβαιος ότι θα βρούμε λύση». H AXA ανακοίνωσε επίσης ότι θα προσφέρει 500 εκατ. ευρώ για τη στήριξη μικρών επιχειρήσεων, πέραν των σχεδίων που έχουν ήδη εξαγγείλει οι γαλλικές ασφαλιστικές για επενδύσεις ύψους 1,7 δισ. ευρώ σε εγχώριες εταιρείες. «Το σχέδιο είναι, ξεκάθαρα, να ενισχυθούν οι εταιρείες αυτές που έχουν αποδυναμωθεί από την κρίση» είπε ο κ. Buberl.

Μονόδρομος με κρυφές διεξόδους…

ονόδρομος είναι» λένε οι ασφαλιστές –επαυξάνει η κυβέρνηση–, αλλά πάντα κάπου βρίσκουν τις κρυφές διεξόδους και διαφεύγουν, μέχρι να επανέλθουν στη σκηνή και να χειροκροτούν όλοι μαζί. Ήρθε ο κορωνοϊός και έφτασαν και… οι νέες προτάσεις για ΣΔΙΤ. Πολλαπλές επιλογές και χρήσιμες, δεν λέμε. Στην υγεία, στις καταστροφές, στην ταξιδιωτική ασφάλιση, στον επαναπατρισμό. Μας το υπενθυμίζει και το επιτελείο της κυβέρνησης. Επαναλαμβάνεται δε συνεχώς τόσο πολύ, που μπορεί να φύγει και εκτός ελέγχου, να «κολλήσει η βελόνα» και να λέει τα ίδια και τα ίδια, όταν η αντιμετώπιση θα έπρεπε να είναι διαφορε-

τική. Τι λέτε, δεν έχει συμβεί και σε εσάς αυτό; Η αγορά εξελίσσεται μαζί με τους κινδύνους. Οι πανδημικοί κίνδυνοι δεν μπορούν να ασφαλιστούν, είναι πολύ μεγάλα τα μεγέθη και η διασπορά. Ποιες προτάσεις έχουν υποβάλει οι ασφαλιστές για κάθε κίνδυνο στην αγορά; Πού είναι το σχέδιο της κυβέρνησης; Ρεαλιστικά μιλώντας, με τόσα λόγια που έχουμε ακούσει, δεν θα έπρεπε να έχει συμβεί τίποτε άλλο από το να έχει μπει το θέμα σε δημόσια διαβούλευση, και στο επόμενο εξάμηνο να είναι νόμος του κράτους. Ή μήπως δεν γίνεται λόγω χρόνου –τόσα και τόσα πέρασαν χωρίς να το καταλάβουμε. Σχεδόν έναν χρόνο πριν, στο Συνέδριο της Ύδρας, στο περιθώριο των συναντήσεων, η στήλη αυτή άκουσε πως η κυβέρνηση προωθούσε τη συνεργασία δήμων με ασφαλιστικές για την αντιμετώπιση των καταστροφών. Πώς είπατε; Κάποιος το διάβασε και το έμαθε απέξω και το είπε. Δεν σκέφτηκε να βάλει μέσα τις Περιφέρειες και να καταλάβει ότι με δήμους το σύστημα δεν μπορεί να δουλέψει, λόγω του χάους που επικρατεί στη χώρα και του ότι πρέπει να συγκεντρωθεί μια δεξαμενή κινδύνων. Τώρα, τι θα ακούσουμε; Μήπως ότι πάμε διακοπές και από… Σεπτέμβριο τα νεότερα;

insurance w*rld

ο αιρετικός

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ

ΕΤΑΙΡΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

E-MAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ* *ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

αξία συνδρομών (σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ & ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ: 50€

ΕΤΗΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ: 30€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ: 70€

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ: 90€

αξία συνδρομών (αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ: 10€ (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α 6%)

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

Α Σ Φ Α Λ Ι Σ Τ Ι Κ Ο Σ

Κ Ο Σ Μ Ο Σ

τεύχος 93|μάιος-ιούνιος/2020

18 αφιέρωμα

τεύχος#93 05-06/2020

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Ανεκμετάλλευτη η δυναμική του μεγαλύτερου επενδυτή της χώρας

38 αφιέρωμα Δύσκολο το «σταυρόλεξο» της ηλεκτροκίνησης

56 θέμα ALLIANZ Χαµένη χρονιά για τον ασφαλιστικό κλάδο το 2020

Γιάννης Πετούλης ISSN 1791-8480

4.6 / 5 Αξιολόγηση πελατών, Μάρτιος 2019

CEO, Europ Assistance Greece

Το μέλλον των ασφαλειών κρύβεται στην αξιόπιστη παροχή υπηρεσιών