την κοινωνία. Για να γίνει σαφέστερη μια τάξη μεγέθους, το ίδιο ομόλογο διαμορφωνόταν στο 1,15% τον Σεπτέμβριο
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «Σεπτέμβρης... γδάρτης», καθώς ο μήνας που έκλεισε για τις αγορές την Παρασκευή ήταν ο χειρότερος των τελευταίων ετών, ξεπερνώντας ακόμη και την περίοδο του Covid-19. Υπό διπλή πίεση, ενεργειακού και χρηματοδοτικού βάρους, βρίσκεται η εγχώρια επιχειρηματικότητα. Η νέα αύξηση επιτοκίων από την ΕΚΤ και όσες ακολουθούν καθιστούν «υπέρβαρη» τη χρηματοδότηση. Σε αυτό το τοξικό περιβάλλον είναι δύσκολο να αυτονομηθεί ο ΓΔΧΑ. Υπάρχει προτίμηση σε εταιρείες που διαθέτουν ισχυρά θεμελιώδη και έχουν ηγετική θέση στον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιούνται. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Και τώρα... τα δυσκολότερα έρχονται ΤΡΑΠΕΖΕΣ Μεταξύ σφύρας και άκμονος ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ Με τη ματιά των χρηματιστών 2 4 6 Ταυτότητα έκδοσης Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A. | Λυσικράτους 64 | Καλλιθέα 17674 | T: 210 998 49 50 banks-press@ethosmedia.eu, www.banks.com.gr ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ CEO, ethosGROUP ouzounis.k@ethosmedia.eu ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ Διευθυντής Σύνταξης konstaschris@yahoo.com ΚΥΡΕΛΑ ΠΕΤΡΟΥ Αρχισυντάκτρια petrou.k@ethosmedia.eu Κ.Μ. ΓΕΛΑΝΤΑΛΙΣ Συντάκτης gelantalisk@gmail.com ΡΑΝΤΩ ΜΑΝΩΛΟΓΛΟΥ Key Account Manager manologlou.r@ethosmedia.eu τ. 882 / ΤΡΙΤΗ 04.10.2022 Με το γερμανικό δεκαετές στο 2,15% και το αντίστοιχο ιταλικό στο 4,65%, το ελληνικό «τσιμπάει» προς το 5%, με ό,τι μπορεί αυτό να σηματοδοτεί για τις επιχει ρήσεις, την πραγματική οικονομία και συνακόλουθα
του 2021, δηλαδή σχεδόν 400 μονάδες χαμηλότερα (φθηνότερα). Το πώς αποτυπώνεται αυτή η αύξηση/ επιβάρυνση στο χρέος, δημόσιο-ιδιωτικό, δεν χρειάζε ται δα και περίπλοκους υπολογισμούς. Ενδεικτική είναι η εικόνα των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών, σύμφωνα με τα στοιχεία ισολογισμών της 31ης Δε κεμβρίου 2021. Το 2021 έκλεισε για τις εισηγμένες με κύκλο εργασιών 77,6 δισ., αλλά και με δανεισμό συνο λικά στα 34,5 δισ., έναντι κερδών 10,05 δισ. (EBITDA), ένα βάρος που έχει πολλαπλασιαστεί σε όρους χρήσης 2022, χωρίς να έχουν «τιμολογηθεί» τα μεγέθη τρίτου και τέταρτου τριμήνου. Και για το μεν δημόσιο χρέος η κατάσταση μπορεί να απέχει από το σημείο «συναγερμού», όμως για ένα διευρυνόμενο μέρος του ιδιω τικού –κυρίως επιχειρηματικού– τα μηνύματα θέτουν σε εγρήγορση τις εποπτικές αρχές. Τόσο εκτός (SSM) όσο και εντός (ΤτΕ). ■ ■ Ακριβό μου χρήμα… Editorial
την Παρασκευή ήταν
χειρότερος των τελευταίων ετών,
(Eurogroup, Ecofin) παράλληλα με τον έλεγχο, από σήμερα, Τρίτη, των Θεσμών (Κομισιόν, ΕΚΤ, ΕΜΣ) για την πρόοδο όσον αφορά στις μεταρρυθμίσεις για τις οποίες έχει δεσμευθεί η ελληνική πλευρά. Στα δύσκολα με το «καλημέρα» ή ακριβέστερα συνέχεια στα δύσκολα του Σεπτεμβρίου, των τελευταίων μηνών, με το οικονομικό επιτελείο να επιχειρεί να διαχειριστεί τις συνέπειες των επάλληλων κρίσεων διατηρώντας τη μέχρι τώρα υποστηρικτική πολιτική που ακολουθεί σε οικονομία/κοινωνία. Η υποβολή του αιτήματος για τη δόση από το Ταμείο Ανάκαμψης εντάσσεται στον ευρύτερο και επιθετι κού χαρακτήρα σχεδιασμό της Αθήνας να αξιοποιήσει, κατά το δυνατόν, τη θετική τάση που έχει διαμορφωθεί στην οικονομία.
τ. 882 / ΤΡΙΤΗ 04.10.2022 2 θειας για μείωση των τιμών φυσικού αερίου–, με ό,τι μπορεί αυτό να σημαίνει για το τέταρτο τρίμηνο του 2022, καταρχάς, και βλέπουμε... Χθες, Δευτέρα, κατατέθηκε στη Βουλή το προσχέδιο του προϋπολογισμού, ενώ η Αθήνα θα πρέπει να περάσει στη διήμερη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών
Το σχετικό αίτημα υποβλήθηκε την Πα ρασκευή, αφορά στη δεύτερη δόση και είναι ύψους 3,56 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα είναι η μία από τις, μόλις, πέντε χώρες που προχωρούν ανάλογα. Αυτό δίνει έναν ζωογόνο «αέρα» στην ελληνική πλευρά για τη συνέχεια. Θα είναι επαρκής; Μένει να φανεί –θα δοκιμαστεί από τις ίδιες τις πανίσχυρες αγορές στον πολύ δύσκολο δρόμο προς την απόκτηση της επενδυτι κής βαθμίδας. Εν μέσω πρωτοφανούς κρίσης, διεθνώς, σε πολλαπλά και ολοένα αυξανόμενα μέτωπα. Την Παρασκευή, μια πρώτη ένδειξη θα τη δώσει η Fitch και θα ακολουθήσει η Standard & Poor’s στις 21 Οκτωβρίου. Στις 27 του μηνός γίνεται η συνεδρίαση της Fed ενώ ενδιάμεσα μεσολαβούν ανακοινώσεις οικονομι κών αποτελεσμάτων (Wall Street), στοιχείων πληθωρι σμού, δεικτών κλίματος κ.λπ. Για να δούμε... ■■ «Σ επτέμβρης… γδάρτης», κατά παράφραση του θυμόσοφου λαού, καθώς ο μήνας που έκλεισε για τις αγορές
ο
ξεπερνώντας ακόμη και την περίοδο του Covid-19. Ήδη τρέχει ο Οκτώβριος, ο πρώτος μήνας του τελευταίου τριμήνου του 2022, που κατά γενική εκτίμηση προοιω νίζεται επίσης εξαιρετικά κρίσιμο. Για τις ευρωπαϊκές αγορές η αύξηση του βασικού ευ ρωεπιτοκίου στη συνεδρίαση της 27ης Οκτωβρίου θεωρείται κάτι περισσότερο από σίγουρη, ενώ ανάλογη «βλέπουν» και για τη συνεδρίαση της 15ης Δεκεμβρί ου. Με κόστη χρήματος ανάλογα ενός 2,25% (ως βά ση-σημείο αναφοράς), η συνέχεια για την πραγματική οικονομία, την επιχειρηματικότητα και συνακόλουθα την κοινωνία μόνο ευοίωνη δεν δείχνει. Για τα καθ’ ημάς: Μια πρώτη δοκιμασία/ένδειξη είναι την Παρασκευή, με την αξιολόγηση από τον οίκο Fitch. Διαδικασία που έχει αποκτήσει επιπλέον ενδιαφέρον μετά τη «σιγή ασυρμάτου» των Moody’s-DBRS και την ανακοίνωση των στοιχείων πληθωρισμού για τον Σε πτέμβριο συνδυαστικά και με τις τελευταίες εξελίξεις. Για το οικονομικό επιτελείο η ορατότητα παραμένει χαμηλή –μετά μάλιστα και το «ναυάγιο» της προσπάΚαι τώρα... τα δυσκολότερα έρχονταιΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
τ. 882 / ΤΡΙΤΗ 04.10.2022 3
Το πρόβλημα αφορά και διατρέχει το σύνολο της επιχει ρηματικότητας, από τους μεγάλους μέχρι τους μικρούς, με τους BIG5 (Όμιλος Viohalco, TITAN, Motor Oil, Ελληνικά Πε τρέλαια, Mytilineos) να θέτουν ζήτημα άμεσης παρέμβασης της Αθήνας στα κεντρικά όργανα των Βρυξελλών. Motor Oil και ΕΛΠΕ-Helleniq Energy ζητούν από τον αρμόδιο υπουργό την πρόνοια (της Κομισιόν) εξαιρέσεων από τη φορολόγηση (με 33%) των δραστηριοτήτων τους. Ο ΤΙΤΑΝ, η Viohalco, ο ΣΕΒ, οι «αλουμινάδες» εν τέλει, ό,τι έχει μείνει όρθιο από την
τ. 882 / ΤΡΙΤΗ 04.10.2022 4 ΤΡΑΠΕΖΕΣ Μεταξύ σφύρας και άκμονος
ελληνική βιομηχανία, ζητούν τη λειτουργικότερη δια χείριση του ενεργειακού κόστους παραγωγής. Από την άλλη πλευρά, η νέα αύξηση των επιτοκί ων από την ΕΚΤ –και όσες ακολουθούν– καθιστά «υπέρβαρη» τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Για τις εισηγμένες, όπως εκτιμά ο Μάνος Χατζηδάκης, έχει ληφθεί πρόνοια ώστε η συνεχής επιβάρυνση να μην πλήξει γραμμικά το αποτέλεσμα της κερδοφορίας τους, κυρίως τη ρευστότητά τους. Σύμφωνα με τον επικεφα λής Ανάλυσης της ΒΕΤΑ Χρηματιστηριακής, το 2021 ήταν χρονιά κατά την οποία το καθαρό χρέος των εισηγμένων αυξήθηκε κατά 4,7%, στα 23,9 δισ., ωστόσο υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με άλλες χρονιές, που βελτιώνουν το δανειακό προφίλ τους. Η αύξηση δα νεισμού το 2021 είχε περισσότερο αναπτυξιακά χαρακτη ριστικά, καθώς συνοδεύτηκε από ενίσχυση στον κύκλο εργασιών (18,4%), τα λειτουργικά κέρδη (77,6%) και στην καθαρή κερδοφορία (851%). ■■ Υ πό διπλή πίεση, ενεργειακού και χρηματοδοτικού βάρους, βρίσκεται η εγχώρια επιχειρηματικότητα. Με την απόδοση του δεκαετούς (κρατικού) ομο λόγου να ξεπερνά, την Τετάρτη, το φράγμα και του 5%, το κόστος χρήματος γίνεται, πλέον, όλο και ακριβότερο/βα ρύτερο για τις επιχειρήσεις και την πραγματική οικονομία. Σταθερά ανοδική τάση, που, σύμφωνα με τις εκτιμή σεις οικονομολόγων και αναλυτών, δεν αναμένεται να εκτονωθεί τα πρώτα ένα-δύο τρίμηνα του 2023, ενδεχόμενο που θα καταστήσει απαγορευτική την άντληση κεφαλαίων από τις τράπεζες, ενώ πιθανότα τα θα σπρώξει στα όρια της ασφυξίας εταιρείες με υψηλό δανεισμό και «φτωχό» ταμείο. Η εκτίναξη του δεκαετούς ομολόγου της Γερμανίας, τίτλου που είναι σημείο αναφοράς για το κόστος χρήματος σε όλη την ευρωζώνη, δεν αφήνει και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για το επόμενο διάστημα. Η επαναφορά του bund σε υψηλές τιμές ενδεκαετίας, συνδυαστικά με τις σταθερά υπέρβαρες ενεργειακές χρεώσεις, επενεργεί σαν «τανάλια» που «πνίγει» την ευρωπαϊκή επι χειρηματικότητα. Εξέλιξη που επηρεάζει (επιβαρύνει) από τις γραμμές χρηματοδότησης (αναχρηματοδότησης) μιας επιχείρησης και τα προγράμματα πάγιας ρύθμισης οφειλών (12 ή 24 μηνών) μέχρι και τον απλό δανεισμό μιας εταιρείας.
τ. 882 / ΤΡΙΤΗ 04.10.2022 5
ξεκινήσει η συζήτηση για το τι θα πρέπει να περιμένουμε στα αποτελέ σματα του τρίτου τριμήνου που εκκινούν στις ΗΠΑ. Εκτός των υψηλών τιμών καυσίμων και ενέργειας, η περίοδος του τρίτου τριμήνου χαρακτηρίστηκε και από την πρώτη σημαντι κή αύξηση του χρηματοοικονομικού κόστους. Παράλληλα,
των επιχει ρήσεων.
Leon Depolas Sec: Η αποφυγή ρίσκου κυρι αρχεί. Ο πληθωρισμός Σεπτεμβρίου στη Γερμανία κινήθηκε υψηλότερα των εκτιμήσεων ενώ και η μεταποίηση στον ιδι ωτικό κυρίως τομέα της Κίνας συρρικνώθηκε. Σε αυτό το τοξικό περιβάλλον είναι δύσκολο να αυτονομηθεί ο ΓΔΧΑ. Η μέχρι τώρα καταγεγραμμένη πτώση στην Ευρώπη έχει σίγουρα προεξοφλήσει μερικώς ύφεση στην ευρωπα ϊκή οικονομία, αλλά δεν υπάρχει ορατότητα για τη διάρ κεια αυτής ή για τον βαθμό επιμονής των πληθωριστικών πιέσεων, ακόμη και μετά την ολοκλήρωση της αύξησης των επιτοκίων. Η στρατηγική του «αξιολογώντας και κάνοντας» παραμένει σε ισχύ, μιας και οι προβλέψεις είναι ιδιαίτερα επι σφαλείς. Ωστόσο, εμπιστευόμαστε τα θεμελιώδη μεγέθη και τα δοκιμασμένα επιχειρηματικά μοντέλα. Η αγορά της Κίνας θα παραμείνει κλειστή αυτήν την εβδομάδα.
Merit Sec: Η αδυναμία του Γενικού Δείκτη να δώσει κλεισίματα πάνω από τις 800 μονάδες αλλά και η
τ. 882 / ΤΡΙΤΗ 04.10.2022 6 ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ Με τη ματιά των χρηματιστών του τριμήνου θα είναι καθοριστική για την επενδυτική στάση που θα κρατήσουν οι διαχειριστές, έχοντας ενσωματώσει ήδη απαισιόδοξα σενάρια για τη μελλοντική εξέλιξη των εταιρι κών κερδών. Το “reality check” που έχουμε μπροστά μας μπορεί τελικά να αναδείξει μεγαλύτερες αντοχές και δυνάμεις ανταπόκρι σης στις απαιτητικές συνθήκες από την πλευρά
μεγάλη μεταβλητότητα στις αγορές του εξωτερικού είναι γεγονότα που μας προβληματίζουν. Η απόδοση του ελληνικού ομο λόγου συνεχίζει να αυξάνεται, καθώς η αποφυγή του ρίσκου κυριαρχεί. Για αυτήν την εβδομάδα η εκτίμησή μας είναι ότι η αγορά θα ακολουθήσει την τάση των αγορών του εξωτερικού, χωρίς όμως να αποκλείουμε κάποιο αγοραστικό ενδιαφέρον, καθώς οι αποτιμήσεις αρκετών εισηγμένων αρχίζουν και γίνονται πλέον ελκυστικές. Επιση μαίνουμε ότι τεχνικά η αγορά μας είναι υπερπουλημένη. Αυτήν την εβδομάδα θα ανακοινωθούν τα στοιχεία του δείκτη PMI από αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Αύριο, 5 Οκτωβρίου, έχει συνεδρίαση ο OPEC+. Ήδη έχουν ξεκινήσει και οι ανακοι νώσεις των αποτελεσμάτων στις εταιρείες του εξωτερικού, τα οποία θα δώσουν μια πιο σαφή εικόνα για τα θεμελιώδη των εταιρειών. Η προτίμησή μας είναι σε εταιρείες που διαθέτουν ισχυρά θεμελιώδη και έχουν ηγετική θέση στον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιούνται. ■■ Βeta Sec: Στο εξωτερικό, ήδη, έχει
θα έχουμε και τις πρώτες ενδείξεις κόπωσης (ή αντοχής) από την κατανάλωση και την αγορά ακινήτων, βασικούς κλάδους δραστηριότητας για τη διαμόρφωση του οικονομικού αποτελέσματος των επιχει ρήσεων. Παρ’ όλα αυτά, οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις της αγοράς δεν έχουν δώσει ακόμη κάποιο ισχυρά απαισιόδοξο μήνυμα. Υπάρχει μεν μια σαφής αναθεώρηση των ρυθμών αύξησης (επιβράδυνσης) του κύκλου εργασιών και της εταιρικής κερ δοφορίας, αλλά όχι εκτίμηση για μείωση. Η οικονομία των ΗΠΑ βρίσκεται τυπικά σε ύφεση, με δύο αρνητικά τρίμηνα ανάπτυξης, οι δείκτες των αγορών έχουν πλέον εισέλ θει σε πτωτική αγορά (bear market), όμως η εταιρική κερδοφορία αντέχει –τουλάχιστον αυτό δείχνει η συνολική εικόνα των εισηγμένων επιχειρήσεων. Είναι πολύ νωρίς ακόμη για να υποστηριχθεί ότι οι εταιρείες θα κάνουν μαζικά την έκπληξη, ωστόσο η σημασία αυτού
τ. 882 / ΤΡΙΤΗ 04.10.2022 7
τ. 882 / ΤΡΙΤΗ 04.10.2022 8 ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Με το «μοιρογνωμόνιο» του Ηλία Ζαχαράκη (Fast Finance) ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ Τα «φλερτ» με τα χαμηλά της ζώνης του 770-778 συνεχίζονται, με τις τιμές να μην μπορούν να δώσουν έστω ένα κόψιμο στην πτωτική ταλάντωση. Το 808 είναι η κοντινότερη αντίσταση σε περίπτωση αντίδρασης. ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ 60min Το stop στο intraday έχει κατέβει στο 798 σε ωριαίο κλείσιμο. Μια κατοχύρωση μπορεί να δοκιμάσει κίνηση στο 818. Το 785 είναι κοντινή στήριξη, του οποίου διάσπαση θα μπορούσε να μας δώσει το 778 ή το 770. ΔΕΗ Από τις 19 Σεπτεμβρίου συσσωρεύει πάνω από τα 5 ευρώ, χωρίς να μπορεί να κατο χυρώσει τη ζώνη του 535. Θυμίζουμε ότι το stop στο short στο intraday βρίσκεται στο 535 σε κλείσιμο ώρας και στο 542 σε ημερήσιο. Στήριξη στο 510. ■■
που
κερδίζει έδαφος στα κεντρικά της Intralot, στην Παιανία, δεδομένου μάλιστα του συγκριτικού πλεονεκτήματος που έχει λόγω της Standard General.
Ο εκ των βασικών μετόχων της Intralot, η SG, ελέγχει το 32,9% του μετοχικού κεφαλαίου ενώ διαθέτει ήδη εισηγμέ νες άμεσα/έμμεσα στα χρηματιστήρια των ΗΠΑ, καθιστώντας ακόμη πιο εύκολη την είσοδο της θυγατρικής μέσω SPAC.
Την ίδια ώρα, σε αναζήτηση «οχήματος» για την εισαγωγή στο ΧΑ φέρεται να είναι ένας-δύο επιχειρηματίες, έχοντας προχωρήσει σε επαφές –επιβεβαιωμένα– με τουλάχιστον
μία εταιρεία από το «κάτω ράφι» της αγοράς. Στην κατηγορία των 5-8 εκατ. ευρώ (σε όρους αποτίμησης). ■■
Πρώτες ύλες
Με διαφορά λίγων ημερών, δύο από τους σημαίνοντες επιχειρη ματίες-παράγοντες
χησαν τους
ήταν η κατάρρευση της στερλίνας και των ομολόγων του Ηνωμένου Βασιλείου. Προς την απόλυτη ισοτιμία (1 ευρώ = 1 δολάριο = 1 στερλίνα), παραπέμποντας στον νομισματικό κανόνα (του 1985), με την παράλληλη πτώση στερλίνας-ευρώ να μειώνει ακόμη περισσότερο τη δυνατότητα της Ευρώπης να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ. Το ακριβό δολάριο λειτουργεί και ως δίοδος εξαγωγής της ύφεσης από τις ΗΠΑ προς οικονομίες ασθενέστερες, όπως οι ευρωπαϊκές. Ουσιαστικά, όπως σημείωνε και το Bloomberg, οι ΗΠΑ-Fed, μέσω του ακριβού δολαρίου, εξάγουν την ύφεση στην Ευρώπη και την Αγγλία με τρόπο που παραπέμπει στη δεκαετία του ’70, όταν με την κατάρ γηση της ισοτιμίας χρυσού/δολαρίου είχαν εξαγάγει τον πληθωρισμό. ■■
Eπιβαρύνσεις
3,4 δισ. υπολογίζεται το πακέτο
τ. 882 / ΤΡΙΤΗ 04.10.2022 9 Αllwyn Μέσω «οχήματος ειδικού σκοπού» έγινε, τελικά, η είσοδος της Allwyn στο NYSE. Συντομότερη και φθηνό τερη ήταν η λύση της (έμμεσης) εισαγωγής με χρήση Special Purpose Acquisition Company από ένα (άμεσο) ΙΡΟ, με απο τέλεσμα ο βασικός μέτοχος του ΟΠΑΠ να καταλήγει σε αυτήν τη λύση. Ανάλογη λύση φαίνεται πως
του ευρύτερου κλάδου αλεύρων-τροφίμων-διατροφής προειδοποιούν για την ανεξέλεγκτη φόρα που έχουν πάρει οι τιμές των πρώτων υλών συνδυαστικά με τα κόστη παραγωγής-μεταφοράς. Τα αποτελέσματα εξαμήνου και οι εκτιμήσεις των αναλυτών επιβεβαιώνουν την έντονη ανησυχία λ.χ. του Νίκου Λούλη και του Παναγιώτη Τσινάβου, προφανώς απηχώντας την αγωνία της πλειονότητας των επαγγελματιών του κλάδου. «Η αστάθεια και η αβεβαιότητα στις αγορές σιταριού είναι ο κανόνας για φέτος. Είναι αδύνατο να προβλεφθεί πού θα πάνε οι τιμές...» προειδοποιούσε με ανάρτηση στον λογαρια σμό του, το βράδυ της Τρίτης, ο Νίκος Λούλης. Σε ανάλογο μήκος κύματος κινείται και ο Παναγιώτης Τσινά βος, με αφορμή την ανακοίνωση των μεγεθών εξαμήνου της Κρι Κρι. Στα αποτελέσματα της σερραϊκής γαλακτοβιομηχα νίας καταγράφεται σημαντική αύξηση στα κόστη πρώτων υλών και διψήφια επιβάρυνση σε κόστη ενέργειας-μεταφο ράς κ.λπ., με συνέπεια να περιορίζονται σημαντικά τα περι θώρια κέρδους, καθώς η εταιρεία επιμένει να ενσωματώνει μεγάλο μέρος του κόστους προκειμένου να παραμείνει ανταγωνιστική. ■■ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ Ισοτιμίες Μπορεί η προσοχή των αγορών να ήταν στραμμένη στις εκλογές στην Ιταλία, στα νέα διαδοχικά υψηλά του φυσικού αερίου, στην αντιπαράθεση Μόσχας-Βρυξελ λών, στις προειδοποιήσεις της Κ. Λαγκάρντ για ακόμη πιο επιθετική επιτοκιακή πολιτική, αλλά οι εξελίξεις
ανησύ
αναλυτές
Στα
στήριξης για το 2023. Θα περιλαμ βάνει από αυξήσεις συντάξεων και μειώσεις φόρων (λ.χ. κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης) μέχρι μειώσεις ΦΠΑ και αυξήσεις μισθών για γιατρούς και στρατιωτικούς. Ωστόσο, θα έχουν προηγηθεί σημαντικές επιβαρύνσεις στο τελευταίο τρίμηνο του 2022, καθώς από τον Οκτώβριο οι δανειολήπτες θα δουν σημαντικές αυξήσεις στις δόσεις των δανείων τους (επαγγελματικών, στεγαστικών), οι λογαρια σμοί ρεύματος θα είναι ακριβότεροι (παρά τις επιδοτήσεις) από ό,τι τον Σεπτέμβριο, ενώ χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελ ματίες και αυτοαπασχολούμενοι θα χρειαστεί να πληρώσουν περισσότερα για τις ασφαλιστικές εισφορές τους. Κατά 15 λεπτά ακριβότερο είναι το πετρέλαιο κίνησης από το Σάββατο (1η Οκτωβρίου), καθώς στο πακέτο των μέτρων δεν χώρεσε η παράταση της επιδότησης με 15 λεπτά το λίτρο. Από τις αρχές Ιανουαρίου, οι ασφαλιστικές εισφορές θα επι βαρυνθούν με 9%, ενώ ο λογαριασμός του φυσικού αερίου είναι ήδη διπλάσιος από πέρσι, για τα δε είδη διατροφής η επιβάρυνση υπολογίζεται στο 15% μεσοσταθμικά. ■■
τ. 882 / ΤΡΙΤΗ 04.10.2022 10 ασμό μας στη διάρκεια του τρίτου τριμήνου) μπορεί να κουράζει. Όμως το συμπέρασμα που εξάγεται δείχνει μια πραγματικότητα που ο θεσμός την ανέμενε για μακρύ χρονικό διάστημα και είχε καταβάλει τεράστιες προσπάθειες για να την επιτύχει: την επιστροφή των μερι διούχων στην αγορά των αμοιβαίων κεφαλαίων. Ποιος μπορεί να ξεχάσει, στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν, ότι ένας τόσο σημαντικός τομέας θεσμικών επενδυτών –που κάθε οικονομία όταν θέλει να λέγεται ανεπτυγμένη πρέπει να τον διατηρεί σε υψηλά επίπεδα– είχε αφεθεί να «χαροπαλεύει». Ας μη λησμονούμε αξίες ενεργητικού της τάξεως των 6 δισ. ευρώ (π.χ. την τριετία 2016-2018), όταν μάλιστα στη δεκαετία του 2000 τα μεγέθη ήταν τρι πλάσια ή και πενταπλάσια. Αυτό έδειξε να αλλάζει από το 2019, καθώς οι μεριδιούχοι άρχισαν να πιστεύουν πως έρχονται κα λύτερες ημέρες για την ελληνική οικονομία, παρα κολουθώντας παράλληλα την πολύ καλή συνεχιζόμενη πορεία των ξένων επενδυτικών τίτλων. Το αποτέλεσμα ήταν η έναρξη των εισροών στον θεσμό, οι οποίες έγιναν ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Μ ε τις τόσες αρνητικές ειδήσεις, από εβδομάδα σε εβδομάδα, αρχίζει να μας καταλαμβάνει μια τάση ανυπομονησίας για να διανύσουμε το επερχόμε νο τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς με μια όσο το δυνατόν έννοια «ουδετερότητας» και τελικά να αφήσουμε πίσω μας το 2022, σαν μια κακή ανάμνηση για τις αγορές… Επειδή όμως πρέπει πάντοτε να παρατηρούμε τα γεγονό τα σε όλη τους τη διάσταση, θα τολμήσουμε να πούμε ότι, εφόσον η κατάσταση παραμείνει ως έχει, τελικά, ακόμη και ένα τόσο άσχημο έτος μπορεί να «κρύβει» ένα ιδιαίτερα θετικό γεγονός, που μας γεμίζει με αισιοδοξία για το μέλλον του ελληνικού θεσμού των αμοιβαίων κεφαλαίων. Το γεγονός αυτό δεν είναι άλλο από τη «μνημειώδη» φετινή επενδυτική συμπεριφορά των μεριδιούχων, σε μια χρονιά κατά την οποία το μέγεθος των αρνητικών αποδό σεων, στο σύνολο των κατηγοριών, θυμίζει το αξιομνημό νευτο έτος 2008, με την περιπέτεια της Lehman Brothers. Το ξέρουμε ότι η συνεχιζόμενη αναφορά μας στη συμπε ριφορά αυτή (ειδικότερα κατά τον εβδομαδιαίο σχολιτου Κώστα Σιαμπράκου, Meizon Παροχή Χρημ/κών Υπηρεσιών «Μνημειώδης» επενδυτική συμπεριφορά
τ. 882 / ΤΡΙΤΗ 04.10.2022 11 ΟΙ ΟΣΕΚΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΓΓΥΗΜΕΝΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΔΕΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΟΙ ΟΣΕΚΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΓΓΥΗΜΕΝΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΔΕΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ πολυδιάστατα σε όλες τις επιμέρους κατηγορίες των Α/Κ. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργήθηκαν (επιτέλους) δια φοροποιημένα χαρτοφυλάκια μεριδιούχων σε Α/Κ τόσο με κατανομή επενδυτικού κινδύνου όσο και με κατανομή γεωγραφικού. Αν μη τι άλλο, ο καλύτερος χαρακτηρισμός για αυτήν τη συμπεριφορά είναι η λέξη «ωρίμαση». Σε μεγέθη εισροών, τα παραπάνω μεταφράζονται: 583 εκατ. ευρώ για το 2019, 185 εκατ. ευρώ για το 2020 (παρότι η εμφάνιση της πανδημίας ενδιάμεσα τρομοκράτησε τους μεριδιούχους) και 2,5 δισ. ευρώ για το «χρυσοφόρο» έτος 2021. Οι εισροές, σε συνδυασμό με τις υψηλές αποδόσεις των περισσότερων κατηγοριών των Α/Κ, οδήγησαν σε, σχεδόν, διπλασιασμό το μέγεθος του ενεργητικού από το 2016 (6,4 δισ. ευρώ) μέχρι το 2021 (11,2 δισ. ευρώ). Προερχόμενοι, λοιπόν, από μια τέτοια τριετία εισροών –αλλά και αποδόσεων–, θα περιμέναμε ότι σε ένα τόσο αρνητικό έτος, όπως το φετινό, ο θεσμός θα κατέγραφε έντονες εκροές. Κι όμως, όχι. Εδώ, ακριβώς, ο χαρακτηρισμός «ωρίμαση» λαμβάνει ακόμη μεγαλύτερη σημασία: Η αγορά παραμένει σε τροχιά εισροών, οι οποίες αυξάνονται από εβδομάδα σε εβδομάδα (εισροές οι οποίες, αν μη τι άλλο, από τον Μάρτιο κι έπειτα λαμβάνουν χώρα σε πολύ χαμηλότερες καθαρές τιμές των Α/Κ). Η αξία, λοιπόν, αυτών των εισροών αγγίζει, πλέον, τα 216 εκατ. ευρώ, ξεπερνώντας τα 185 εκατ. ευρώ του 2020, που ήταν το έτος εμφάνισης της πανδημίας και των πρω τοφανών lockdowns. Μακάρι, οι επόμενες εβδομάδες/ τρίμηνα/έτη να είναι ακόμη καλύτερα…■■
• “Déjà vu” αλά Deutsche Bank
για την Credit Suisse, ο κίνδυνος είναι
εδώ και μάλιστα στα πρώτα στάδια
της εξέλιξής του. Χαμηλά 27 μηνών
για την ευρωπαϊκή μεταποίηση τον Σεπτέμβριο.
• «Μάννα εξ ουρανού», σε αυτήν
τη συγκυρία των όλο και ακριβότερων επιτοκίων, αποτελούν οι χορηγήσεις/ δανειοδοτήσεις από το NGEu, χαμηλότε
ρα του 1% το βασικό επιτόκιο, λ.χ. στην περίπτωση της Sunlight. Άλλωστε εται ρείες όπως η συγκεκριμένη, με υψηλή πιστοληπτική αξιολόγηση, εξασφαλί ζουν, συγκριτικά πάντα, φθηνότερη δανειοδότηση από το εγχώριο banking. Η εταιρεία, συμφερόντων Olympia Group, συμφώνησε με Eurobank και
•
η Ευρώπη.
με την περίπτωση της Attica Bank…
• Έπρεπε να ανακοινώσει θεαμα
τική αύξηση καθαρών κερδών για να πάρει ένα 5% η μετοχή χθες. Κι αφού είχε προηγηθεί διόρθωση με γαλύτερη του 40% για ένα από τα πιο υποτιμημένα χαρτιά της αγοράς. Αλλά, προφανώς, ο βασικός μέτοχος (σ.σ. άνω των 20 ευρώ είναι αγορα σμένη η CosCo) έχει άλλες προτε ραιότητες, σιγά μην ασχοληθεί με το ελληνικό χρηματιστήριο…
• Χωρίς δεύτερη σκέψη η απόφαση για διανομή προμερίσμα τος από τα ΕΛΠΕ. Περί τα 122 εκατ. θα διανεμηθούν στους επενδυτές, με τους δύο βασικούς μετόχους, την πλευρά Λάτση και το ΤΑΙΠΕΔ, να παίρνουν το 47,1% και το 35,5%, αντίστοιχα. Κατά το «Γιάννης
Γιάννης πίνει»...
τ. 882 / ΤΡΙΤΗ 04.10.2022 12 ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ • Με κεκτημένη ταχύτητα από τον Σεπτέμβριο, οι πωλητές είχαν τον κύριο λόγο στη χθεσινή συνεδρίαση, 1η του Οκτωβρίου, του πολύ κρίσιμου τέταρτου τριμήνου. • Στη Wall Street στο επίκεντρο και τα οικονομικά αποτελέσματα τρίτου τριμήνου ενόσω η Fed συνεχίζει την εξαγωγή του πληθωρισμού των ΗΠΑ, με το δολάριο σε υψηλότατα επίπεδα έναντι του ευρώ, της στερλίνας, του γουάν (εξωτερικού) κ.λπ. Δέσμια της ανερμάτιστης πολιτικής των Βρυ ξελλών και των εμμονικών πρακτικών του Βερολίνου
Πειραιώς σε καλές τιμές. • Ωστόσο θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί, να (υπό) στηριχθεί κι ένα μέρος της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας –αυτό που ο επικεφαλής της ΕΕΤ έχει ξεγράψει ως “not bankable”–, ειδικότε ρα αυτό που θα μπορούσε να «ξανασταθεί στα πόδια του». Γιατί, μέχρι τώρα, το τραπεζικό σύστημα λειτουργεί, κυρίως, για αυτό το 10% της εγχώριας επιχειρη ματικότητας, που έχει είτε υγιή ισολογι σμό είτε… «μπάρμπα στην Κορώνη»... • Θα συνεργαστούμε με την Τράπεζα της Ελλάδος για την υλοποί ηση του επιχειρηματικού σχεδιασμού: το μήνυμα της διοίκησης προς τον Κε ντρικό.
Άντε να δούμε τι θα γίνει και
κερνάει,
• Τι πατατράκ ήταν αυτό στην ΕΥΑΘ; Τέτοια καθίζηση κερδών, τόσο ευρύ πτωτικό σερί για το χαρτί… Θα ζητήσει εξηγήσεις ο βασικός μέτοχος (που χάνει και μια πηγή εσόδων/από μέρισμα); • Σε νέο χαμηλό η μετοχή της Intrakat. Ας πρόσεχαν, όταν γινόταν η αύξηση, ουσιαστικά, εις βάρος των μικροεπενδυτών, όταν η κεφα λαιαγορά δεν έβλεπε τα προφανή κ.λπ., όταν... ■■ ΣΤΑ ΕΝΔΟΤΕΡΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ ΕΘΝΙΚΗ ή ΠΕΙΡΑΙΩΣ: Λόγω επιθετικού beta. MOTOR OIL: Χρωστά μια κίνηση προς τα 16,80-17,20. ΕΛΛΑΚΤΩΡ: Διακριτικό, αλλά διακριτό, το «μάζεμα» σε τιμές χαμηλότερα του 1,6 ευρώ. ΜΟΥΖΑΚΗΣ, PAPOUTSANIS κ.ά.: Ανάλογα με τα mid caps, που πείθουν μεσοπρόθεσμα. ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ: Έχει «τρέξει» ένα 30% στον μήνα, αλλά το «κλειδί» βρί σκεται στο premium. Ξαφνιάζει αρνητικά η «χαμηλή πτήση» για τη μετοχή της Aegean, σε μια περίοδο κατά την οποία ο τουρισμός «πετάει» και οι πληρότητες της αεροπορικής είναι εντυπωσιακές. Θυμάμαι ήταν καλοκαίρι του 2006 (θαρρώ Ιούλιος) όταν η Εθνική Χρη ματιστηριακή εξαγόραζε την boutique ΑΧΕΠΕΥ του Λάμπρου Παπακωνσταντί νου και του Αχιλλέα Κοντογούρη έναντι 48,7 εκατ. (τότε). Οι δύο Π&Κ χώρισαν, ο δεύτερος δημιούργησε την Iolcus, που πρόσφατα εξαγοράστηκε από την Πειραιώς, κ.ο.κ. Λέτε η μεθοδική άνοδος της μετοχής της Euroxx, και συνακόλουθα της απο τίμησης της εισηγμένης, να εξελίσσεται λόγω των όλο και εντονότερων φημών περί ενδεχόμενης απορρόφησης (;), εξαγοράς (;) από την Εθνική; Πάντως, στην περίπτωση της Δομικής Κρήτης, οι φήμες έχουν εδραία βάση. Και καπνός υπάρχει, και φωτιά… ■■
