ΧΡΗΜΑ WEEK
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ τ.512 / ΤΡΙΤΗ 27.05.2014
4
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ
ΣΕ ΚΑΜΨΗ ΛΟΓΩ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗΣ ΔΥΝΑΜΗΣ
9
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ-MIG, ΤΙΤΑΝ
10
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, COCA COLA HBC, ΜΕΤΚΑ
Χ.Α : Η πρώτη «ανάγνωση» του αποτελέσματος των εκλογών Ηχηρό το μήνυμα των ευρωεκλογών, αλλά χωρίς ανατροπή και πολιτική αστάθεια, σύμφωνα με την πρώτη «ανάγνωση» του αποτελέσματος των εκλογών της Κυριακής. Η κυβέρνηση δεν πέφτει… άμεσα μετά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, αλλά έχει φθαρεί.
Η
αγορά βραχυχρόνια μπορεί να εκτιμήσει ότι ο πολιτικός κίνδυνος απομακρύνεται, αλλά θα υπάρχει πάντα η αβεβαιότητα και η ανησυχία για πολιτικό ατύχημα.Όπως σημειώνουν χρηματιστηριακοί αναλυτές το αποτέλεσμα των ευροεκλογών δεν ήταν έκπληξη για τους επενδυτές και εκτιμούν, σύμφωνα με την πρώτη «ανάγνωση», ότι δεν θα προκαλέσει άμεσες πολιτικές αναταράξεις. Οι πρώτες αντιδράσεις των αγορών το πρωί της Δευτέρας ήταν η σημαντική αποκλιμάκωση των αποδόσεων του 10ετούς ομολόγου και η συντηρητική άνοδος της χρηματιστηριακής αγοράς. Αναλυτές χαρακτήρισαν μικτό το αποτέλεσμα της κάλπης, λέγοντας ότι απομακρύνεται ο κίνδυνος πρόωρων εκλογών στο δεύτερο εξάμηνο του έτους. Ναι μεν το εκλογικό αποτέλεσμα δεν θα οδηγήσει σε πρόωρες εκλογές, αλλά η ανησυχία της αγοράς εδράζεται σε τυχόν πιθανές καθυστερήσεις στην εφαρμογή συγκεκριμένων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από την κυβέρνηση. Η τεχνική εικόνα Σύμφωνα με την τεχνική ανάλυση η αγορά μπορεί να κινηθεί ανοδικά προς την επόμενη αντίσταση των 1.240 μονάδων. Πολύ καλά αντανακλαστικά έδειξε η αγορά την περασμένη εβδομάδα αφού με την διάσπαση των 1100 μονάδων και φτάνοντας τις 1066 μονάδες αντέδρασε άμεσα και πειστικά πάνω από αυτό το όριο (μέσα στο όριο
του φίλτρου τριών ημερών ) με σημαντικούς τζίρους και παρόμοια με την αντίδραση από τα χαμηλά του Ιανουαρίου ( 29 και 30/1 ) όταν από τις 1115 μονάδες σε δέκα συνεδριάσεις ανέκαμψε ο γενικός δείκτης ως τις 1280 μονάδες. Δύο είναι οι βασικές αντιστάσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο γενικός δείκτης. Ο ΚΜΟ 200 ημερών στη περιοχή των 1160 μονάδων και στη συνέχεια οι 1240 μονάδες. Η πολιτική σταθερότητα είναι βασική προϋπόθεση για την επιτυχή διάσπαση αυτών. Ο γενικός δείκτης έχει χάσει όλα τα κέρδη του έτους ενώ στο μεσοδιάστημα οι θετικές ειδήσεις για την ελληνική οικονομία ήταν αρκετές και οι εξελίξεις στις εισηγμένες σημαντικές ( ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών , εκδόσεις ομολόγων , πρωτογενές πλεόνασμα ).Πολύ θετική είδηση και η αναβάθμιση από τον οίκο Fitch της αξιολόγησης της Ελλάδος , η πρώτη μετά την έξοδο της χώρας στις αγορές. Αποτελέσματα εισηγμένων, rebalancing Την τρέχουσα εβδομάδα εκτός από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών σημαντικό ρόλο θα παίξουν τα αποτελέσματα των εισηγμένων (ΕΛΠΕ , ΟΠΑΠ , ΔΕΗ , Folli Follie ) αλλά κυρίως το rebalancing των δεικτών MSCI και FTSE με το κλείσιμο της Παρασκευής ( με πρωταγωνίστρια την μετοχή της Eurobank). Γενικότερα με την αλλαγή των σταθμίσεων οι τράπεζες θα παίξουν κυρίαρχο ρόλο στη πορεία των δεικτών . ΧW
ΧΡΗΜΑ
τ.512/ ΤΡΙΤΗ 27.05.2014
WEEK
2
Ο μεγάλος πολιτικός κίνδυνος Ο βασικός πολιτικός κίνδυνος –όπως τονίζουν στο «Χ» έμπειροι πολιτικοί και οικονομικοί αναλυτές– ο οποίος αναδεικνύεται μετά τις ευρωεκλογές, είναι το ενδεχόμενο πολιτικής ακυβερνησίας όποτε γίνουν οι εθνικές εκλογές.
Τ
ο ήδη δύσκολο κυβερνητικό σταυρόλεξο γίνεται ακόμη πιο γριφώδες, καθώς το άθροισμα των δυνάμεων του νέου «δικομματισμού» (ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ) σε ποσοστά είναι κάτω του 50%. Ο άλλος μεγάλος πολιτικός και οικονομικός κίνδυνος είναι να οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές, χωρίς να έχει προηγουμένως αντιμετωπιστεί η μεγάλη εκκρεμότητα της ρύθμισης του δημόσιου χρέους. Η κυβέρνηση έσπευσε να τονίσει ότι δεν θα πέσει με τις ευρωεκλογές, όμως η Ελλάδα θα εισέλθει σε μια μακρά προεκλογική περίοδο. Ο κυβερνητικός συνασπισμός υποστηρίζει ότι δεν τίθεται θέμα πρόωρων εκλογών, καθώς ΝΔ και ΠΑΣΟΚ έχουν μεγαλύτερο ποσοστό από τον ΣΥΡΙΖΑ. Όμως με βάση τα ποσοστά που έλαβαν η ΝΔ (29,6%) και το ΠΑΣΟΚ (12,2%) στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου 2012, η κυβέρνηση συνεργασίας μετρά υπέρ της το 41,8% του εκλογικού σώματος. Το άθροισμα αυτό κατρακύλησε κατά περίπου 10% και κάποιοι θέτουν θέμα αναντιστοιχίας κυβερνητικής έκφρασης-λαϊκής βούλησης. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ενέχει τον κίνδυνο της όξυνσης της πολιτικής ομαλότητας και των πολιτικών αντιπαραθέσεων, της χαλάρωσης της δημοσιονομικής πολιτικής και της αδράνειας και απροθυμίας προώθησης των απαραίτητων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Επίσης, μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία
δυσκολιών συνεννόησης με τους εταίρους για τη δρομολόγηση μελλοντικών λύσεων, στην αποτυχία δημιουργίας κλίματος εμπιστοσύνης και όρων αξιοπιστίας και στη νομοθέτηση μέτρων, χωρίς όμως τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος βάσει του οποίου θα εφαρμοστούν και δεν θα ανατραπούν με την πρώτη ευκαιρία. Η περίοδος της σχετικής πολιτικής ηρεμίας που ζούσε η Ελλάδα, μετά το «θρίλερ» της διπλής εκλογικής αναμέτρησης του 2012, πλησιάζει στο τέλος της, όπως προειδοποιεί η Credit Suisse. Κατά την άποψή της, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την Ελλάδα θα ήταν μια παρατεταμένη περίοδος αβεβαιότητας, αν ο ΣΥΡΙΖΑ εξασφαλίσει τη σχετική πλειοψηφία, αλλά όχι και τη στήριξη των άλλων κομμάτων για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Ένα τέτοιο σενάριο θα έφερνε μια μακρά περίοδο αβεβαιότητας και ενδεχομένως αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις. Fitch: Υψηλός ο πολιτικός κίνδυνος Ο πολιτικός κίνδυνος παραμένει υψηλός, σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης Fitch, ο οποίος αναβάθμισε την ελληνική οικονομία. «Οι πρόωρες γενικές εκλογές στο πρώτο τρίμηνο του 2015 είναι το πιο πιθανό σενάριο, αν και οι εκλογές φέτος δεν μπορούν να αποκλειστούν. Αν και δεν είναι το βασικό σενάριο του Fitch, υπάρχει ένας κίνδυνος ότι η επόμενη κυβέρνηση θα υποστήριζε λιγότερο τις οικονομικές και δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις», σημειώνει ο οίκος. ΧW
ΧΡΗΜΑ
τ.512/ ΤΡΙΤΗ 27.05.2014
WEEK
4
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ
ΚΑΜΨΗ ΜΕΓΕΘΩΝ ΛΟΓΩ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗΣ ΔΥΝΑΜΗΣ H σημαντική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, εξαιτίας τόσο της συρρίκνωσης των αποδοχών των εργαζομένων όσο και των σημαντικά αυξημένων φορολογικών απαιτήσεων, εξακολουθεί να περιορίζει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. ✒ από τον
Γιώργο Καλούμενο
Έ
τσι κατά το 2013, σύμφωνα με στοιχεία του ΙΟΒΕ, ο δείκτης όγκου του λιανικού εμπορίου περιορίζεται εκ νέου, σημειώνοντας ωστόσο μικρή επιβράδυνση της πτώσης του. Ο γενικός δείκτης υποχώρησε κατά 9,2% σε συνέχεια μείωσης κατά -12,1% πρόπερσι, ενώ σωρευτικά ο δείκτης έχει μειωθεί κατά περίπου 32% σε σχέση με το έτος βάσης 2005. Στους επιμέρους κλάδους του λιανικού εμπορίου, όλοι ανεξαιρέτως εξακολουθούν να καταγράφουν απώλειες, ωστόσο στους πέντε από τους οκτώ οι απώλειες επιβραδύνονται. Αναλυτικότερα, στους κλάδους με τη μεγαλύτερη συρρίκνωση για το πρώτο δεκάμηνο του 2013 συγκαταλέγονται τα φαρμακευτικά-καλλυντικά (μείωση κατά 13,3% έναντι -11,3% την αντίστοιχη προπέρσινη περίοδο), καθώς και τα πολυκαταστήματα, των οποίων ο τζίρος περιορίζεται κατά 10,4% (σε σχέση με -5,5% πρόπερσι). Ακολουθούν τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (-9,5% αντί -7,7%) και τα έπιπλα-είδη οικιακού εξοπλισμού, των οποίων η μείωση του κύκλου εργασιών περιορίζεται στο ήμισυ σε σχέση με πρόπερσι (-8,6% σε σχέση με -16,8%). Ο δείκτης όγκου καυσίμων και λιπαντικών αυτοκινήτων μειώνεται κατά -6,6% (αντί -16,9% την προηγούμενη περίοδο), ενώ οι πωλήσεις στα είδη ένδυσης-υπόδησης συρρικνώνονται με ρυθμό της τάξης του -4,9%. Ηπιότερη κάμψη καταγράφεται στην κατηγορία τρόφιμα-ποτάκαπνός, των οποίων οι πωλήσεις περιορίζονται
κατά -3,9% (αντί κάμψης κατά -16,9% πρόπερσι), ενώ τέλος οι πωλήσεις βιβλίων-χαρτικών σημειώνουν οριακές απώλειες κατά -0,7% (αντί μείωσης κατά -15,7% πρόπερσι). Σε γενικές γραμμές οι περισσότεροι υποκλάδοι του λιανικού εμπορίου εμφανίζουν ήπιες τάσεις σταθεροποίησης του τζίρου τους, καθώς η αγορά προσπαθεί να ισορροπήσει στις νέες σαφώς πιο περιορισμένες συνθήκες ζήτησης. Η παραπάνω μικρή εξασθένηση της ύφεσης στο λιανικό εμπόριο κατά τη διάρκεια του 2013 έχει αποτυπωθεί στους πρόδρομους δείκτες των Ερευνών Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ. Στους περισσότερους κλάδους οι προσδοκίες είναι λιγότερο απαισιόδοξες, με αποτέλεσμα ο συνολικός δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών του λιανικού εμπορίου να ενισχύεται κατά 22,9%, όταν το 2012 μειωνόταν με ρυθμό της τάξης του -3,1%. Στους επιμέρους υποκλάδους λιγότερο απαισιόδοξες είναι οι προσδοκίες στα τρόφιμα-ποτά, με τον σχετικό δείκτη να περιορίζεται σχεδόν κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με πρόπερσι (-13,4%). Ο δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τα αυτοκίνητα-οχήματα διαμορφώθηκε τον Δεκέμβριο του 2013 στις 89,4 μονάδες, υψηλότερα κατά 18,1 μονάδες έναντι της περσινής τιμής, σε χαμηλότερο όμως επίπεδο έναντι του Νοεμβρίου του 2013 (93,4 μονάδες). Στο σύνολο του 2013 ο δείκτης διαμορφώθηκε στις 81,9 μονάδες κατά μέσο όρο, έναντι 60,7 μο-
ΧΡΗΜΑ WEEK
Ηπιότερη κάμψη καταγράφεται στην κατηγορία τρόφιμαποτά-καπνός, των οποίων οι πωλήσεις περιορίζονται κατά -3,9% (αντί κάμψης κατά -16,9% πρόπερσι), ενώ τέλος οι πωλήσεις βιβλίωνχαρτικών σημειώνουν οριακές απώλειες κατά -0,7% (αντί μείωσης κατά -15,7% πρόπερσι).
τ.512/ ΤΡΙΤΗ 27.05.2014
νάδων το 2011 και 2012. Η βελτίωση του δείκτη προήλθε τόσο από τη σημαντική εξασθένιση του αρνητικού ισοζυγίου των εκτιμήσεων για τις τρέχουσες πωλήσεις, στις -38 μονάδες (μέσος όρος) το 2013, έναντι -67 μονάδων το 2012, όσο και από τη διαμόρφωση του δείκτη των προβλέψεων για τις προοπτικές των πωλήσεων στο ήμισυ των περσινών επίπεδων, -22 έναντι -44 μονάδων. Το ισοζύγιο αποθεμάτων διαμορφώνεται για πρώτη φορά με αρνητικό πρόσημο, -14 μονάδων, καθώς οι επιχειρήσεις εκτιμάται ότι έχουν προσαρμόσει αποτελεσματικά τα εμπορικά τους πλάνα στην τρέχουσα οικονομική δραστηριότητα. Βελτίωση καταγράφεται και στο ισοζύγιο για τις προοπτικές των παραγγελιών, με τον δείκτη να διαμορφώνεται στις -27 μονάδες, έναντι -53 μονάδων το 2012. Εντονότερη είναι η βελτίωση στο ισοζύγιο απασχόλησης, με τον δείκτη να διαμορφώνεται στις -23 από -69 μονάδες το 2012, καθώς παγιώθηκε και στο σύνολο του 2013 η εκτίμηση ότι η αγορά προσέγγισε το ελάχιστο σημείο. Στα στοιχεία της αγοράς, η έντονη υποχώρηση των προηγούμενων ετών εξασθένησε, με τις πωλήσεις επιβατικών να σταθεροποιούνται το 2013 στα περσινά επίπεδα, κοντά στις 59 χιλ. πωλήσεις, έναντι κάμψης κατά -40% το 2012. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι μεγάλο μέρος των πωλήσεων αποτελούν πλέον οι εταιρικές πωλήσεις, με την «ιδιωτική» ζήτηση να περιορίζεται. Για το 2014, παρόλο που το πρόγραμμα της απόσυρσης συνεχίζεται, πραγματοποιούνται αρκετές αλλαγές στην αγορά αυτοκινήτου (αλλαγή φορολόγησης εισαγόμενων μεταχειρισμένων κ.ά.), με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτή μια αποτελεσματική πρόβλεψη, παρόλο που εκτιμάται ότι η αγορά έχει ήδη φτάσει στο ελάχιστο σημείο της. Παρόμοια εικόνα και στα είδη ένδυσης-υπόδησης (34,1% σε σχέση με 6,1%), καθώς και στα πολυκαταστήματα (15,8% έναντι -3,1%). Στον αντίποδα, η αισιοδοξία περιορίζεται σημαντικά στον κλάδο οικιακού εξοπλισμού (3,2% αντί 29,0% πρόπερσι). Φαίνεται πως τα ήδη χαμηλά επίπεδα στα οποία διαμορφώνονται οι πωλήσεις δεν είναι ικανά να προεξοφλήσουν μελλοντική αυξημένη ζήτηση εκ μέρους των καταναλωτών. ΚΛΑΔΟΣ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ Κλάδος με πρωτοποριακά στοιχεία και αντοχές
6
Σημείο καμπής στην ιστορία του λιανεμπορίου τροφίμων αποτελεί σύμφωνα με τον ΙΕΛΚΑ, η στιγμή που ο έμπορος εγκαταλείπει τη θέση του πίσω από τον πάγκο και δίνει πλέον στον πελάτη τη δυνατότητα να επιλέξει μόνος του τα προϊόντα που βρίσκει στο ράφι. Είναι η στιγμή της υιοθέτησης του συστήματος σελφ σέρβις και της δημιουργίας των πρώτων αντίστοιχων καταστημάτων, της πρόδρομης μορφής των σημερινών σούπερ μάρκετ, που αποτελούν πυλώνα κάθε σύγχρονης οικονομίας. Ο λόγος αυτής της εξέλιξης ήταν καθαρά οικονομικός, καθώς η εξυπηρέτηση είναι μια δραστηριότητα, από τη φύση της, υψηλής έντασης εργασίας (labor-intensive), χαμηλών ρυθμών εξυπηρέτησης και, επομένως, υψηλότερου κόστους. Μόλις έγινε αυτή η αλλαγή, ως συνέπεια ακολούθησαν ο διαχωρισμός του καταστήματος σε τμήματα, το marketing και οι οικονομίες κλίμακας με τη δημιουργία των μεγαλύτερων καταστημάτων, σύμφωνα με τα πρότυπα που είχαν ήδη δημιουργηθεί στο εξωτερικό. Η ανάπτυξη του κλάδου σε κάθε χώρα οδηγείται από την ανάπτυξη και την άνοδο της μεσαίας τάξης, η οποία στην Ελλάδα συνδυάστηκε με την είσοδο των γυναικών στο εργατικό δυναμικό της χώρας (και την ανάγκη για ταχύτερη προετοιμασία γεύματος), την αύξηση χρήσης των ψυκτικών μηχανημάτων και των οικιακών ψυγείων, καθώς και την αύξηση στη χρήση του αυτοκινήτου. Αυτοί οι τρεις παράγοντες έκαναν δυνατή την αγορά μεγαλύτερων ποσοτήτων αγαθών σε κάθε επίσκεψη στο κατάστημα και την ασφαλή αποθήκευσή τους στο σπίτι, μετατρέποντας την αγορά τροφίμων από ημερήσια σε εβδομαδιαία συνήθεια. Από αυτό το ξεκίνημα, σχεδόν εκ του μηδενός, το λιανεμπόριο τροφίμων έφτασε σήμερα να δημιουργεί το 7% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος προσφέροντας 14 δισ. ευρώ Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας στη χώρα. Από αυτό το ποσό, το 60% περίπου προέρχεται από τις οργανωμένες αλυσίδες σούπερ μάρκετ του κλάδου. Για να φτάσει σε αυτό το ποσοστό, ο κλάδος ξεκίνησε από το 0% συμμετοχής στο λιανεμπόριο τροφίμων τη δεκαετία του ‘50 και του ‘60. Αυτό το ποσοστό του δίνει πλέον τη θέση του κύριου πρωταγωνιστή στον τομέα λιανικού
ΧΡΗΜΑ WEEK
Σε γενικές γραμμές οι περισσότεροι υποκλάδοι του λιανικού εμπορίου εμφανίζουν ήπιες τάσεις σταθεροποίησης του τζίρου τους, καθώς η αγορά προσπαθεί να ισορροπήσει στις νέες σαφώς πιο περιορισμένες συνθήκες ζήτησης.
τ.512/ ΤΡΙΤΗ 27.05.2014
εμπορίου στην Ελλάδα. Οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου είναι πλέον μερικές από τις μεγαλύτερες της ελληνικής οικονομίας, από τις πιο υγιείς χρηματοοικονομικά και από τους μεγαλύτερους εργοδότες. Η απασχόληση Ο κλάδος απασχολεί σήμερα πάνω από 190.000 εργαζομένους, ενώ δημιουργεί και άλλες 330.000 θέσεις εργασίας σε άλλους κλάδους της οικονομίας, αντιπροσωπεύοντας με αυτόν τον τρόπο συνολικά το 11% της συνολικής απασχόλησης της χώρας. Είναι, μάλιστα, ο μόνος από τους μεγάλους τομείς της οικονομίας που παρουσίασε αύξηση στην ετήσια απασχόληση μέσα στην περίοδο της οικονομικής ύφεσης των τελευταίων ετών. Όπως φαίνεται η συνολική απασχόληση στο λιανεμπόριο τροφίμων έχει αυξηθεί την τελευταία δωδεκαετία κατά 31%. Το αντίστοιχο ποσοστό για τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ εκτιμάται ότι είναι σημαντικά μεγαλύτερο στην περιοχή του 50%. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ προσφέρουν εργασία σε ομάδες του πληθυσμού που πλήττονται περισσότερο από την ανεργία, με μεγαλύτερες δυσκολίες στην εύρεση εργασίας, όπως είναι οι νέοι, οι ανειδίκευτοι εργάτες, οι γυναίκες, αλλά και οι κάτοικοι της επαρχίας, καθώς τα δίκτυα καταστημάτων καλύπτουν όλη τη χώρα και δεν περιορίζονται στα αστικά κέντρα ή τις βιομηχανικές περιοχές. ΟΙ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ Οι πωλήσεις του κλάδου είναι ο καθρέφτης της ανάπτυξής του. Η συνολική αγορά προϊόντων παντοπωλείου (τρόφιμα και μη τρόφιμα) εκτιμάται σε περίπου 24,5 δισ. ευρώ, από τα οποία περίπου το 47% πραγματοποιείται από τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Ο κύκλος εργασιών του κλάδου, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τα οποία είναι διαθέσιμα από το 2000 και μετά, δείχνουν ότι από τα περίπου 6 δισ. ευρώ του 2000 οι πωλήσεις έχουν αυξηθεί κατά 89% σε σχέση με τις αρχές της δεκαετίας, ενώ προ της ύφεσης η ανάπτυξη είχε φτάσει ακόμα και το 103%. Τα στοιχεία αυτά απεικονίζουν όχι μόνο τη δυναμική ανάπτυξη του κλάδου κατά την προηγούμενη δεκαετία, αλλά και τις σημαντικές άμυνες που επιδεικνύει ενώπιον της πρωτοφανούς ύφεσης που πλήττει την ελληνική οικονομία. Η μείωση του δείκτη κύκλου εργασι-
8
ών κατά 7% είναι η μικρότερη στο λιανεμπόριο, ενώ πραγματοποιήθηκε και με διατήρηση της απασχόλησης. Οι εκτιμήσεις διεθνών οργανισμών του 2011 προέβλεπαν ότι ο κλάδος θα πάρει τον δρόμο της ανάπτυξης από το δεύτερο εξάμηνο του 2012 και θα φτάσει σε επίπεδα προ κρίσης το 2015. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Οδηγός σε αυτή την ανάπτυξη ήταν, και θα είναι, οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, οι οποίες τα τελευταία χρόνια έχουν πραγματοποιήσει επενδύσεις που ξεπερνούν τα 3,5 δισ. ευρώ και αντιπροσωπεύουν πάνω από το 60% των συνολικών επενδύσεων στο λιανεμπόριο τροφίμων. Οι επενδύσεις αφορούν τόσο στη δημιουργία ενός ιδιαίτερα πυκνού δικτύου καταστημάτων (το οποίο πλέον ξεπερνάει τα 4.370 και είναι από τα πιο πυκνά στον κόσμο) όσο και τη δημιουργία υποδομών αντίστοιχων των αλυσίδων σούπερ μάρκετ άλλων χωρών της Ευρώπης, με στόχο την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα. Τέτοιες επενδύσεις είναι τα κέντρα διανομής, που αποτελούν μερικές από τις μεγαλύτερες και προηγμένες εγκαταστάσεις αυτού του τύπου, η ανάπτυξη στόλου οχημάτων, οι επενδύσεις σε τεχνολογίες πληροφορικής και πολλές άλλες.Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, το ελληνικό λιανεμπόριο έχει ξεπεράσει τον ανταγωνισμό του εξωτερικού όσον αφορά στις επενδύσεις αυτές, με μερικές ιδιαίτερα εντυπωσιακές πρωτοβουλίες, κυρίως σε θέματα τεχνολογίας. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις της αντιμετώπισης των ελλείψεων στα ράφια (out-of-shelf), αλλά και οι διαδικασίες marketing και customer segmentation. Πρόκειται, δηλαδή, για έναν κλάδο, ο οποίος ενώ ξεκίνησε την ανάπτυξή του με χρονική καθυστέρηση σε σχέση με τον δυτικό κόσμο, κατάφερε να φτάσει στα ίδια επίπεδα σήμερα και μάλιστα να πρωτοπορεί σημαντικά σε συγκεκριμένες πρακτικές. Σήμερα, το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από άλλους κλάδους της Ευρώπης, όσον αφορά στην οργάνωση και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, εκτός ίσως από το θεσμικό περιβάλλον μέσα στο οποίο δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις του εξωτερικού και, φυσικά, το οικονομικό περιβάλλον ανάπτυξης σε αντίθεση με το εγχώριο περιβάλλον ύφεσης. ΧW
ΧΡΗΜΑ
10
τ.512/ ΤΡΙΤΗ 27.05.2014
WEEK
ΕΠΙΧΕΙΡΗMATIKA NEA >
ΠΕΙΡΑΙΩΣ-MIG <
Έναντι 165 εκατ. ευρώ η Πειραιώς αποκτά δάνεια αξίας 325 εκατ. σημειώνει η τράπεζα, δημιουργώντας υπεραξίες έως 160 εκατ., σημαντική ενίσχυση για τη χρηματοοικονομική διάρθρωση της MIG. Ταυτόχρονα, η Τράπεζα Πειραιώς δεσμεύτηκε να προβεί σε μερική μετατροπή του μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου, όπως άλλωστε προβλέπεται στους όρους του δανείου, για το ποσό των 90 εκατ. τουλάχιστον, που αντιστοιχεί στο 17,7% του μετοχικού κεφαλαίου της MIG.
>
MIG <
Συρρίκνωση των λειτουργικών ζημιών EBITDA στο σύνολο των θυγατρικών εμφάνισε το α’ τρίμηνο του 2014. Διαμορφώθηκαν στα 2,8 εκατ. από τα 6,6 εκατ. του α’ τριμήνου του 2013. Οι ενοποιημένες πωλήσεις του ομίλου ανήλθαν στα 257,3 εκατ. έναντι 263,3 εκατ. το α’ τρίμηνο του 2013. Τα ενοποιημένα, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, αποτελέσματα του α’ τριμήνου 2014 ανήλθαν σε ζημία 51,7 εκατ., έναντι ζημίας 104,3 εκατ. το προηγούμενο έτος.
>
ΤΙΤΑΝ <
Τα αποτελέσματα α’ τριμήνου της «Τιτάν» ήταν αδύναμα, αναφέρει η Eurobank Equities και διατηρεί σύσταση “sell”. Η χρηματιστηριακή επισημαίνει πως τα αποτελέσματα επιβαρύνθηκαν από τις άσχημες καιρικές συνθήκες στην περιοχή του Ατλαντικού και από τις δυσκολίες στην παραγωγή. Στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή της νoτιοανατολικής Ευρώπης η απόδοση του ομίλου ήταν καλύτερη. Η Eurobank Equities αναφέρει πως αφήνει σταθερές τις προβλέψεις και την τιμή-στόχο των 16,70 ευρώ, καθώς αναμένει ανοδικές τάσεις στην αγορά των ΗΠΑ και μετριασμό της δραστηριότητας στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Τονίζει ακόμη ότι η μετοχή διαπραγματεύεται με premium έναντι των ανταγωνιστικών, αν ληφθεί υπόψη ότι δεν φαίνονται σημάδια ανάκαμψης στη ζήτηση τσιμέντου στην ελληνική αγορά. Μειώθηκαν οι ζημιές στο α’ τρίμηνο. Ζημία 11 εκατ. παρουσίασαν τα καθαρά αποτελέσματα του ομίλου «Τιτάν» έναντι ζημίας 27 εκατ. το α’ τρίμηνο του περσινού έτους. Ο κύκλος εργασιών ανήλθε στα 252 εκατ., καταγράφοντας αύξηση 7%.
>
ΒΙΟΧΑΛΚΟ <
Μειωμένες ζημιές κατέγραψε ο όμιλος της Βιοχάλκο στο α’ τρίμηνο του 2014, με τις εισηγμένες θυγατρικές όμως να εμφανίζουν μείωση πωλήσεων και EBITDA. Με εξαίρεση τον όμιλο της Σιδενόρ, που ευνοήθηκε από την καλή πορεία της εταιρείας «Σωληνουργεία Κορίνθου», οι υπόλοιπες εταιρείες κατέγραψαν απώλειες και εκτιμάται ότι σε ενοποιημένο επίπεδο για τον όμιλο υπήρξε μείωση της τάξης του 4% στον τζίρο και 50% στα EBITDA. Από την άλλη, η κερδοφορία της ΕΛΒΑΛ, αλλά και η συρρίκνωση των ζημιών της Σιδενόρ, συνέβαλαν στη μείωση των ζημιών του ομίλου κατά 30%. Όσον αφορά στη ναυαρχίδα του ομίλου, Χαλκόρ, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών μειώθηκε κατά 12,3%, στα 266 εκατ., ενώ τα αποτελέσματα EBITDA διαμορφώθηκαν σε ζημιές 2,1 εκατ. έναντι κερδών 6,2 εκατ. το α’ τρίμηνο του 2013.
>
ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ <
Αυξημένη λειτουργική κερδοφορία κατά 28% και αύξηση καθαρών κερδών κατά 36,5% χαρακτήρισαν τα αποτελέσματα του ομίλου Μυτιληναίου κατά το α’ τρίμηνο του 2014. Ο κύκλος εργασιών του ομίλου διαμορφώθηκε στα 343,3 εκατ. ευρώ έναντι των 358,0 εκατ. το προηγούμενο έτος. Τα καθαρά κέρδη, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, διαμορφώθηκαν σε 15,2 εκατ., παρουσιάζοντας αύξηση 36,5%. Παράλληλα, συνεχίζεται με ραγδαίο ρυθμό η αποκλιμάκωση του καθαρού δανεισμού, που διαμορφώνεται πλέον σε 436,9 εκατ. από 724,8 εκατ. στο τέλος του 2012.
Στα Ενδότερα του Χ.Α > Τ ην αποπληρωμή στο ελληνικό Δημόσιο του συνόλου των προνομιούχων μετοχών ύψους 750 εκατ. ευρώ κυριότητάς του και έκδοσης της Πειραιώς, ανακοίνωσε η τράπεζα. Η επαναγορά των προνομιούχων μετοχών από το Δημόσιο βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα της κεφαλαιακής σύνθεσης της τράπεζας και συνιστά απαραίτητο πρώτο βήμα προς την επανάκτηση της δυνατότητας μελλοντικής διανομής μερισμάτων. > Μ ε την πρόσφατη αύξηση της Εθνικής αφενός ενισχύθηκε από 16% σε 43% η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, αφετέρου διευρύνθηκε σημαντικά ο πολυμετοχικός της χαρακτήρας. Θωρακισμένη κεφαλαιακά, με EBA Core tier 1, μετά και την ανάληψη πρωτοβουλιών που έχει ήδη υλοποιήσει και θα ολοκληρώσει μέχρι το φθινόπωρο, θα φθάσει το 18.2%. Με τον υπολογισμό κεφαλαίων, βάσει Βασιλείας ΙΙΙ, ο συντελεστής ιδίων κεφαλαίων θα είναι στο 11.7% με ευρωπαϊκό μέσο όρο το 10%. > Σ το 1,02% επί του συνόλου δικαιωμάτων ψήφου της Εθνικής Τράπεζας, ανέρχεται το ποσοστό που απορρέει από τις κοινές ονομαστικές μετοχές που κατέχει το John S. Latsis Public Benefit Foundation, ενώ αν ασκηθούν τα warrants που κατέχει το ίδρυμα Λάτση, το ποσοστό ανέρχεται στο 6,45%. > Α νοικτές πωλήσεις, χωρίς φόβο και αιδώ, στη μετοχή της Εθνικής λίγο πριν εισέλθουν στην αγορά οι νέες μετοχές. Πληροφορίες θέλουν την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς να έχει εντοπίσει τους άτακτους ξένους και θα τους ρίξει… ηχηρή καμπάνα!
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΔΟΣΗΣ CEO ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu
Αρχισυντάκτης ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ kaloumenos.g@ethosmedia.eu
Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T:210 9984950, Φ:210 9984953
www.hrima.gr www.ethosmedia.eu hrima@hrima.gr
ΧΡΗΜΑ
12
τ.512/ ΤΡΙΤΗ 27.05.2014
WEEK
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ ΤΡΑΠΕΖΕΣ “Long” για ελληνικές τράπεζες και επιχειρήσεις δηλώνει η Royal Bank of Scotland. Οι κεφαλαιακοί δείκτες των τραπεζών διαμορφώνονται πλέον μεταξύ του 12-16%. Τα αυξημένα κεφάλαια και η επιστροφή στις αγορές για τις ελληνικές τράπεζες θα τους επιτρέψουν να είναι ανθεκτικές απέναντι στα υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων, που στην παρούσα φάση διαμορφώνονται στο 30% του συνόλου. Υπάρχει περιθώριο να υποχωρήσουν, καθώς η Ελλάδα αναδύεται σταδιακά από την ύφεση. Σε “overweight” αναβάθμισε η Euroxx τη σύσταση για τις μετοχές της Alpha Bank, της Εθνικής και της Πειραιώς, θέτοντας νέες τιμές-στόχους στα 0,9 ευρώ, 3,3 ευρώ και 2,2 ευρώ αντίστοιχα. Παράλληλα, η χρηματιστηριακή ξεκινά εκ νέου την κάλυψη της Eurobank με σύσταση “overweight” και τιμή- στόχο στα 0,50 ευρώ.
ΕΘΝΙΚΗ-ALPHA Οι μετοχές της Εθνικής και της Alpha Bank είναι οι κορυφαίες επιλογές της JP Morgan. Η τελευταία εκτιμά πως η πρόσφατη πτώση των τιμών προσφέρει ένα ελκυστικό σημείο εισόδου. Επισημαίνει ότι προχώρησε πρόσφατα σε αναβάθμιση (“overweight”) της Εθνικής, ενώ σημειώνει πως η αγορά ίσως υποεκτιμά τη δυναμική που έχει η κερδοφορία των τραπεζών. Ο κλάδος μπορεί να ωφεληθεί από τη μείωση στα κόστη, την ομαλοποίηση της χρηματοδότησης, αλλά και των μη εξυπηρετούμενων δανείων, σημειώνει η JP Morgan. Τέλος, προβλέπει πως οι περισσό-
τερες τράπεζες θα επιστρέψουν στην κερδοφορία το 2015 και η Εθνική από φέτος.
COCA COLA HBC Απογοητευτικά χαρακτηρίζουν οι ξένοι οίκοι τα αποτελέσματα του α’ τριμήνου, δίνοντας έμφαση στον χαμηλό όγκο πωλήσεων. Η Citi προχωρά σε μείωση της τιμής-στόχου στις 15,50 στερλίνες ανά μετοχή, από 17,00 στερλίνες προηγουμένως, διατηρώντας ωστόσο αμετάβλητη τη σύσταση “neutral”. Σε μείωση της τιμής-στόχου σε 15,50 στερλίνες από 18,00 στερλίνες προηγουμένως προχωρά η HSBC, διατηρώντας τη σύσταση “neutral”, που σημειώνει πως το outlook για το σύνολο της χρήσης παραμένει δύσκολο. Η Société Générale μειώνει την τιμή-στόχο σε 12,80 στερλίνες από 13,40 στερλίνες, διατηρώντας αμετάβλητη τη σύσταση “sell”. Διευρύνθηκαν οι ζημίες το α’ τρίμηνο του 2014. Ζημίες 35,8 εκατ. ευρώ κατέγραψε κατά το α’ τρίμηνο η Coca Cola HBC, ενώ τα καθαρά έσοδα από πωλήσεις διαμορφώθηκαν στο 1,331 δισ., καταγράφοντας πτώση 7% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
ΜΕΤΚΑ Στα top picks της Eurobank Εquities συγκαταλέγεται η Μέτκα, δίνοντας τιμή-στόχο στα 15 ευρώ και σύσταση “buy”. Όπως αναφέρει η χρηματιστηριακή, η εταιρεία ανακοίνωσε ένα ακόμη ισχυρό τρίμηνο λόγω της προόδου στις συμβάσεις που εκτελεί, ενώ και τα περιθώρια της εταιρείας παρέμειναν ισχυρά. Η Eurobank επισημαίνει τις προοπτικές υψηλών ταμειακών ροών και υψηλού μερίσματος. Τονίζει ακόμη ότι η μετοχή διαπραγματεύεται σε υψηλό discount, της τάξεως του 40-50%, σε σχέση με τους διεθνείς ανταγωνιστές της.
ΕΧΑΕ Σε αύξηση της τιμής-στόχου για τη μετοχή της ΕΧΑΕ, στα 10,3 από 10 ευρώ προηγουμένως, προχωρά η Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος και διατηρεί σύσταση “buy”. Η χρηματιστηριακή παραμένει αισιόδοξη για την ΕΧΑΕ, λόγω της δυναμικής της
κερδοφορίας της, της ισχυρής παραγωγής ταμειακών ροών, αλλά και της αναμενόμενης γενναιόδωρης μερισματικής πολιτικής (με μερισματική απόδοση άνω του 4% έως το 2018). Με σύσταση “overweight” και τιμή-στόχο στα 10,5 ευρώ ξεκινά κάλυψη για τη μετοχή της ΕΧΑΕ η Beta Securities.
JUMBO Η Euroxx διατηρεί την τιμή-στόχο των 14 ευρώ. Η χρηματιστηριακή αναφέρει ότι από τις 13 Μαρτίου η μετοχή της εταιρείας έχει καταγράψει πτώση 23%, στοιχείο που αποδίδει στην αποκόμιση κερδών. Σύμφωνα με τη Euroxx, η αδυναμία της μετοχής δεν σχετίζεται με θεμελιώδεις αιτίες και ως εκ τούτου οι τρέχουσες τιμές έχουν δημιουργήσει ένα ελκυστικό σημείο εισόδου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚO ΑΜΥΝΤΙΚO ΧΑΡΤΟΦΥΛAΚΙΟ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Alpha Bank, Πειραιώς, Εθνική, Eurobank, Attica ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΛ.ΠΕ., Motor Oil ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΟΠΑΠ, Intralot ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ΔΕΗ, Τέρνα Ενεργειακή ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΟΤΕ OΡΥΚΤΑ- ΜΕΤΑΛΛΑ Τιτάν, Βιοχάλκο, Μυτιληναίος, Μέτκα ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ Ελλάκτωρ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, J&P Άβαξ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ Jumbo, Fourlis, Σαράντης ΛΟΙΠΕΣ Coca Cola HBC, Frigoglass, ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΕΧΑΕ, ΕΒΖ