ΧΡΗΜΑ WEEK
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ τ.693/ ΤΡΙΤΗ 26.06.2018
2
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ Ή ΠΑΓΙΔΑ;
7
ΕΠΙΧΕΙΡΗMATIKA NEA ΔΕΗ, INTRALOT, ΓΕ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
8
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ AMBER CAPITAL
ΓΙΑΤΙ «ΔΕΝ ΦΟΡΕΣΕ ΓΡΑΒΑΤΑ» ΤΟ ΧΑ
Τι «κρύβει» η αναλαμπή της Παρασκευής, ποια είναι η πρώτη αποτίμηση στο deal του Λουξεμβούργου
Δ
εν έδειξαν να ενθουσιάζονται ιδιαίτερα οι αγορές από τη συμφωνία του Λουξεμβούργου, κρίνοντας από την πρώτη αποτίμηση της Παρασκευής. Αρνητικό πρόσημο για τον Γενικό Δείκτη στο ΧΑ, που ενδοσυνεδριακά δεν ξεπέρασε καν τις 797 μονάδες, με οριακές απώλειες για τον τραπεζικό κλάδο και βαρύτερες για blue chips-σηματωρούς (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Aegean, ΔΕΗ, Jumbo, Μυτιληναίο κ.ά.) και συντήρηση του 10ετούς σταθερά πάνω από το όριο του 4%, παρά την πρόσκαιρη –εύλογη– υποχώρηση προς τα 4,095% στην αρχή της Παρασκευής. Το ΧΑ δεν έδειξε να συμμερίζεται την αισιοδοξία της κυβέρνησης, το επικοινωνιακό σόου του πρωθυπουργού με τη γραβάτα, με τα «ισχυρά χέρια» να παραμένουν από επιφυλακτικά έως αδιάφορα και ορισμένα εξ αυτών να προχωρούν σε περαιτέρω μείωση των θέσεών τους, κυρίως στα blue chips. Γιατί όμως το ΧΑ δεν «φόρεσε γραβάτα», όπως χαρακτηριστικά σημείωναν έμπειροι χρηματιστηριακοί παράγοντες; Μια πρώτη απάντηση δόθηκε από τον Νηλ Ούμακ (Reuters) κάνοντας λόγο για «Μνημόνιο μέχρι να σβήσει ο ήλιος... η Ελλάδα άλλαξε την “κόλαση” των μνημονίων με το “αιώνιο καθαρτήριο”... θα πρέπει να διατηρεί έναν σφικτό προϋπολογισμό για δεκαετίες προκειμένου να επιτυγχάνει πλεονάσματα (μεσοσταθμικά) 2,2% μέχρι το 2060, ενώ σύμφωνα
(καταρχήν) με την Κριστίν Λαγκάρντ, υπάρχουν αμφιβολίες για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους της». Επιχειρώντας να ερμηνεύσουμε την ουσία της συμφωνίας, και με την παραδοχή πως καμιά (συμφωνία) δεν είναι μόνο θετική ή μόνο αρνητική, θα δούμε πως απλώς επιστρέψαμε στο 2014. Η επιμήκυνση (που είναι και το ισχυρότερο πλεονέκτημα της συμφωνίας, κάτι που ο Αλέξης Τσίπρας ως αξιωματική αντιπολίτευση κατακεραύνωνε –αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία) ισοδυναμεί με μεσοσταθμική επιμήκυνση τριών ετών στο σύνολο του χρέους. Αυτή η τριετής χάρη μετά βίας ρεφάρει τη χαμένη κρίσιμη τριετία 20152017. Απόλυτα σαφής ήταν ο Πορτογάλος επικεφαλής του Eurogroup λέγοντας πως το καθαρό όφελος της επιμήκυνσης υπολογίζεται στα 12 με 13 δισ. ευρώ, σαφής ήταν και ο Γερμανός επικεφαλής του ESM όταν εκτιμούσε πως τα μέχρι τώρα οφέλη από τη μόχλευση των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος ανέρχονται στα περίπου 10 δισ. ευρώ. Το πιο ουσιαστικό μέρος της συμφωνίας είναι η επιμήκυνση (παράλληλα με την περίοδο χάριτος), η δεκαετία ήταν αρκετά κοντά στα 15 έτη, που ζητούσε το ΔΝΤ και μακριά από τα 3 δισ., που τακτικίστικα είχαν θέσει στο τραπέζι οι Γερμανοί. Ας δούμε τη 10ετία, σε μέρος των παλαιών δανείων του EFSF (για το 70% των 96,6 δισ.), που ισοδυναμεί με 7ετή μεσοσταθμική επιμήκυνση στο σύνολο των δανείων του Μηχανισμού.
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.693/ ΤΡΙΤΗ 26.06.2018
2
Σημειωτέον πως τα 96,6 δισ. αντιστοιχούν στο 30% του συ-
Έχω υποστηρίξει κατ’ επανάληψη πως το ελληνικό χρέος
νολικού χρέους της χώρας, δηλαδή ισοδυναμούν με 3ετή
είναι πιο “sexy” από εκείνο της Πορτογαλίας, της Ισπανίας,
στο σύνολο του χρέους. Όλη αυτή η υπόθεση επιχειρείται
πολλώ δε μάλλον της Ιταλίας, που υπό προϋποθέσεις, θα
σε μεσοσταθμικούς όρους.
μπορούσε να αποβεί ένα χρησιμότατο εργαλείο μόχλευσης
Ένα άλλο μέτρο που συμφωνήθηκε, όπως σημειώνει ο
για τα επόμενα, πολλά χρόνια.
Γιώργος Στρατόπουλος (protagon.gr), ήταν η αποκατάστα-
Μειονέκτημα; Το περιβάλλον ανοδικών επιτοκίων που
ση του προγράμματος επιστροφής των κερδών των κεντρι-
δημιουργεί η FED, η αδυναμία της Ευρώπης να ενισχύσει
κών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα (τα λεγόμενα SMP
τον δομικό πληθωρισμό της, το πρόβλημα της Ιταλίας που
& ANFA). Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είχε συμφωνηθεί
–καθώς δεν είναι μόνο οικονομίστικο– θα παρασύρει την
το 2012, εφαρμοζόταν μέχρι το 2014, διακόπηκε βίαια τον
Ισπανία, τη Γαλλία, η εμμονική τακτική του Βερολίνου, ο
Ιούνιο του 2015 και τα ξημερώματα της Παρασκευής 2018
μακρύς προεκλογικός χρόνος μέχρι τις Ευρωεκλογές του
ξανά πιάσαμε το νήμα από εκεί που το είχαμε αφήσει το
Μαΐου του 2019.
2014.
Το στοίχημα μεγάλο και αναμφίβολα πολύ risky, κερδίζεται;
Κέρδος; Καλύψαμε την 3ετία 2015-2017, κυρίως την κατα-
Θα δείξει, καθώς θέλει χαλκέντερους παίκτες και συγκυ-
στροφική πρώτη φάση διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ και
ρία…
τις συνέπειες των «ταχυδακτυλουργιών» του Γιάνη Βαρου-
Κρατάω και την ενθαρρυντική εκτίμηση του ΔΝΤ πως το
φάκη (για να μη χρησιμοποιήσω βαρύτερους χαρακτηρι-
χρέος είναι βιώσιμο για τα επόμενα 15 χρόνια, δήλωση
σμούς...).
χρήσιμη (και με στόχευση) για την περαιτέρω πορεία των
Εν δυνάμει κέρδος; Αν συνεχιστεί η πολύ καλή δουλειά
ελληνικών ομολόγων.
που γίνεται όλα αυτά τα χρόνια από την ομάδα του ΟΔΔΗΧ
Τι με ανησυχεί; Ο κίνδυνος «ιταλοποίησης» της ελληνικής
(επί θητείας Στέλιου Παπαδόπουλου και από την αρχή του
πολιτικής σκηνής, μέσω διαδοχικών εκλογικών αναμετρή-
2018 από τον Δημήτρη Τσάκωνα), σε συνεργασία με τον
σεων, καθώς το εγχώριο πολιτικό σύστημα δείχνει καθ’ όλη
ESM και τις πανίσχυρες αγορές.
τη διάρκεια της κρίσης πως δεν ορρωδεί προ ουδενός. ΧW
ΧΡΗΜΑ
4
τ.693/ ΤΡΙΤΗ 26.06.2018
WEEK
ΤΙ ΔΕΝ ΜΑΣ ΕΙΠΑΝ…
Κ
άθε σχέδιο για την επίλυση του «ελληνικού χρέους» βαρύνεται από ένα φορτίο χαμένων προθεσμιών, συμβιβασμούς της τελευταίας στιγμής και επιμηκύνσεις.
Η ηχηρή διακήρυξη στο Λουξεμβούργο πως η τελευταία συμφωνία αποτελεί το τέλος της κρίσης μπορεί, συνεπώς, να αγνοηθεί, καθώς οι Βρυξέλλες, το Βερολίνο αλλά και το Παρίσι θέλουν να δείξουν –και ενόψει των Ευρωεκλογών τον Μάιο του 2018– πως η πολιτική αυτής της Ευρώπης αποδίδει, να στείλουν ένα μήνυμα στη Ρώμη – όπου η νέα κυβέρνηση με αφορμή το μεταναστευτικό επιχειρεί να «σηκώσει κεφάλι»–, επιπρόσθετα
τραπεζικό σύστημα. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως η Ελλάδα έχει λίγο χρέος να «τρέξει» βραχυπρόθεσμα και αποθέματα (capital buffer) για να καλύψει τις πλάτες της, αν χρειαστεί. Είναι και τα δύο θετικά για τα ομόλογα που εξέδωσε πρόσφατα η Αθήνα (πολύ σημαντικό το deal του swap) και για αυτά που φιλοδοξεί να πουλήσει στη συνέχεια. Η απόδοση του 7ετούς, που εκδόθηκε τον Φεβρουάριο, από το 4,3% έχει υποχωρήσει στο 3,7%, η ανάπτυξη –έστω και ισχνή– επιστρέφει δειλά, αλλά το «κλειδί» βρίσκεται στις πολύ μεγάλες ωριμάνσεις και τα χαμηλά –ακόμη– επιτόκια.
το δε Βερολίνο έχει στραμμένη την προσοχή του
Οι αγορές βλέπουν τις τράπεζες αδύναμες ακόμη,
στις εκλογές στη Βαυαρία, σε λίγους μήνες, τον
αλλά, όπως σημειώνει ο Lex στους Financial
Οκτώβριο.
Times (πηγή Euro2day), η Πειραιώς, η μεγαλύτερη
Ποιος μπορεί να ισχυριστεί το τέλος της κρίσης
τράπεζα της χώρας, με βάση το ενεργητικό, έχει
όταν το χρέος της χώρας μας συντηρείται στο
πάνω από 30 δισ. NPLs και κεφαλαιοποίηση μετά
1.786% του ΑΕΠ, όταν το εγχώριο τραπεζικό σύ-
βίας 1,4 δισ.
στημα βαρύνεται με μη εξυπηρετούμενα δάνεια/
Η «διαφήμιση» πως η ελληνική κρίση αποτελεί
ανοίγματα κοντά στα 95 δισ., ενώ το ιδιωτικό
παρελθόν είναι μάλλον βιαστική, κάτι σαν «πομφό-
χρέος φθάνει τα 110 δισ. ευρώ; Πώς μπορεί αυτή
λυγα», για πολιτικούς λόγους, και των έξω (δανει-
η εξίσωση να θεωρηθεί πως δίνει λύση; Απεναντί-
στών) αλλά και των μέσα (κυβέρνησης).
ας, δυσεπίλυτη θα είναι για πολλά, πολλά χρόνια
Χωρίς μια διαγραφή χρέους ή μια σύνδεση/
μπροστά μας. Σίγουρα η χώρα βρίσκεται σε κα-
συσχέτιση της αποπληρωμής του χρέους με τον
λύτερη οικονομική θέση από ό,τι το καλοκαίρι του
ρυθμό ανάπτυξης, το βάρος δεν θα μειωθεί
2015, η αποπληρωμή, περίπου, 100 δισ. θα ξεκινή-
αισθητά. Για τους επενδυτές, το καλύτερο μέρος
σει από το 2033, η πληρωμή τόκων πήρε αναβολή/
αυτού του σχεδίου είναι η μετάθεση του προβλή-
περίοδο χάριτος και θα εκταμιευθούν χρήματα,
ματος για ακόμη μία (πολλοστή) φορά, όταν θα
μέρος των οποίων θα πέσει στην πραγματική
φτάσει, εκ νέου, η ώρα του, δηλαδή το 2033. Και
οικονομία, στο καταταλαιπωρημένο επιχειρείν, στο
έχει ο Θεός…
ΧW
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.693/ ΤΡΙΤΗ 26.06.2018
5
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ Ή ΠΑΓΙΔΑ;
Μ
ε αφορμή την υπόθεση Folli Follie, που θα απασχολήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα τους παροικούντες την ελληνική χρηματαγορά, και ειδικά τις δύο διεθνείς ομολογιακές εκδόσεις της, θα ασχοληθούμε με την ελληνική αγορά εταιρικών ομολόγων. Οι ομολογιακές αγορές διεθνώς απορροφούν πολλαπλασίως μεγαλύτερα κεφάλαια από τις αγορές μετοχών και προσελκύουν κυρίως θεσμικούς αλλά και μεγάλους ιδιώτες επενδυτές, τόσο σε κρατικά όσο και σε εταιρικά χρεόγραφα. Στην Ελλάδα, την αγορά αυτή μονοπωλούσαν για αρκετές δεκαετίες τα τραπεζικά ιδρύματα, κυρίως σε κρατικά ομόλογα, αλλά και σε εταιρικά χρεόγραφα, μέσω κοινοπρακτικών ομολογιακών δάνειων. Το τι έγινε με την υπερέκθεση των τραπεζών στα κρατικά χρεόγραφα όλοι πια το γνωρίζουμε. Στα εταιρικά χρεόγραφα όμως, η εικόνα έκθεσης των τραπεζών είναι πιο θολή, και μέρος παλιών προβληματικών εταιρικών ομολογιακών δανείων κρύβονται στον μεγάλο «κουβά» των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις είχαν προχωρήσει, στο πρόσφατο παρελθόν, σε ομολογιακές εκδόσεις στο εξωτερικό, για άντληση νέων κεφαλαίων ή αναχρηματοδότηση υφιστάμενων αναγκών τους (ΕΕΕ, ΟΠΑΠ, ΟΤΕ, ΜΟΗ, ΕΛΠΕ ΔΕΗ,ΤΙΤΚ), ακόμη και στην περίοδο της κρίσης, και μάλιστα με ελκυστικότερα επιτόκια από του Ελληνικού Δημοσίου. Όμως οι εκδόσεις αυτές απευθυνόταν κυρίως σε θεσμικούς επενδυτές ή μεγάλους ιδιώτες πελάτες, αφού το ελάχιστο ποσό συμμετοχής ήταν 50.000 ή 100.000 ευρώ. Μετά την επιβολή των capital controls, και αυτή η δυνατότητα σταμάτησε για τους Έλληνες επενδυτές. Τα τελευταία χρόνια, το Ελληνικό Χρηματιστήριο αποφάσισε να ενισχύσει την παρουσία του στην αγορά εταιρικών ομολό-
γων, διαβλέποντας: την αδυναμία των ελληνικών τραπεζών να χρηματοδοτήσουν τις ελληνικές επιχειρήσεις με χαμηλό κόστος, την ανάγκη υγιών επιχειρήσεων να χρηματοδοτήσουν τα επενδυτικά τους σχέδια με χαμηλότερο κόστος, την ανάγκη των μικροκαταθετών-επενδυτών να βρουν εναλλακτικές μορφές τοποθέτησης κεφαλαίων χαμηλού κινδύνου, με υψηλότερη απόδοση επιτοκίου από τις εγκλωβισμένες (λόγω capital controls), σχεδόν μηδενικής απόδοσης, τραπεζικές καταθέσεις. Αν και υπήρχαν προγενέστερες εκδόσεις εισηγμένων εταιρικών ομολόγων (π.χ. ΝΗΡΕΑΣ, MIG), η μέχρι τότε πορεία τους δεν ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη. Το επαναλανσάρισμα των εταιρικών ομολογιακών δανείων χρειαζόταν νέες, μεγαλύτερες επιχειρήσεις, με καλά οικονομικά στοιχεία, αναγνωρισιμότητα, επενδυτικά σχέδια με προοπτική ή έστω αναχρηματοδοτήσεις με ικανοποιητικούς όρους. Από τον Οκτώβριο του 2016 έως σήμερα, 7 ελληνικές εταιρείες άντλησαν 860 εκατ. ευρώ, ποσό διόλου ευκαταφρόνητο υπό τις υπάρχουσες συνθήκες. Ένα σημαντικό μέρος των κεφαλαίων αυτών αφορούν νέα επενδυτικά σχέδια, αλλά το μεγαλύτερο μέρος αφορούσε αναχρηματοδότηση και χρονική αναδιάταξη (reprofiling), με καλύτερους όρους, υφιστάμενων δανείων. Το μεγαλύτερο κομμάτι των αναχρηματοδοτήσεων μέσω νέων ομολογιακών, γύρισε στις ελληνικές τράπεζες ως εξόφληση υφιστάμενων δανείων. Επισημαίνουμε ότι όλες οι εταιρείες προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν το ευνοϊκό περιβάλλον επιτοκίων που είχε δημιουργηθεί τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, λόγω της αποκλιμάκωσης των επιτοκίων των ελληνικών κρατικών τίτλων, αλλά
ΧΡΗΜΑ WEEK
6
τ.693/ ΤΡΙΤΗ 26.06.2018
και της ποσοτικής χαλάρωσης που επικρατούσε στο διεθνές
αναφερθέντα ομόλογα. Η απάντηση εξαρτάται πάντα από το
περιβάλλον. Στόχευαν σε χαμηλότερα επιτόκια από παρελ-
profile του επενδυτή και τους στόχους που έχει θέσει.
θούσες εκδόσεις, μετατρέποντας τη δομή του χρέους από
Αν ο επενδυτής είναι ένας απλώς τραπεζικός καταθέτης που
βραχυπρόθεσμο σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο.
θέλει μεγαλύτερη απόδοση από την προθεσμιακή κατάθεση,
Το μέρος των αντληθέντων κεφαλαίων που προήλθε από
με δυνατότητα γρήγορης ρευστοποίησης, αναλαμβάνοντας
ιδιώτες επενδυτές τραβήχτηκε από λιμνάζουσες τραπεζικές
και τον κίνδυνο πιθανής ζημίας, αξίζει τον κόπο να το σκεφτεί.
καταθέσεις και από χρήματα εκτός τραπεζικού συστήματος.
Αν είναι ένας trader μικροεπενδυτής που θέλει να εκμεταλλευ-
Σε αυτό βοήθησε και το ελάχιστο ποσό συμμετοχής των 1.000
τεί τις διακυμάνσεις, θα δυσκολευτεί να αποκομίσει κέρδος με
ευρώ, που προσέλκυσε αρκετούς μικρούς επενδυτές. Βασική
τόσο μεγάλο spread μεταξύ αγοράς και πώλησης.
παράμετρος όλων των εκδόσεων ήταν η κάλυψή τους από το
Το βασικότερο στοιχείο όμως που πρέπει κάποιος να σκε-
Ελληνικό Δίκαιο, σε αντίθεση με όλες τις διεθνείς εκδόσεις
φτεί είναι πώς θα κινηθούν τα βασικά επιτόκια των Κεντρικών
του παρελθόντος, που καλύπτονταν από το Αγγλικό Δίκαιο (το
Τραπεζών, κυρίως της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας
οποίο παρείχε μεγαλύτερες εξασφαλίσεις στους ομολογιούχους). Η μέχρι τώρα χρηματιστηριακή συμπεριφορά των ομολογιακών εκδόσεων δείχνει την προσπάθεια των market makers για διατήρηση των τιμών πάνω ή πέριξ του 100. Όλοι οι τίτλοι παρουσιάζουν σχετική μεταβλητότητα, ανάλογα με το επιτόκιο που τους συνοδεύει και τυχόν ειδήσεις που επηρεάζουν τα οικονομικά στοιχεία της εταιρείας. Όλοι οι τίτλοι δίνουν τη δυνατότητα για είσοδο και έξοδο ανά πάσα στιγμή σε ένα μικρομεσαίο χαρτοφυλάκιο, αφού παρέχεται ικανοποιητικό βάθος εντολών, αλλά με μέση απόσταση αγοραστή και πωλητή (spread) περίπου 0,35% –αρκετά υψηλό αν συνυπολογιστεί και το κόστος προμηθειών. Τη μεγαλύτερη μεταβλητότητα επέδειξε το ομόλογο της εταιρείας Sunlight –κυρίως λόγω της πρόσφατης φωτιάς στο εργοστάσιό της–, αλλά γρήγορα επανήλθε η τιμή πάνω από την τιμή έκδοσης. Οι επενδυτές όμως δεν πρέπει να ξεχνούν ότι τα εταιρικά
(ECB) και της FED, τα οποία θα επηρεάσουν σε πρώτη φάση τα επιτόκια των κρατικών ομολόγων και σε δεύτερη των εταιρικών ομολόγων. Αν σε αυτό προσθέσουμε τη μείωση-λήξη των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης, την προβληματική εικόνα της ελληνικής οικονομίας, αλλά και ότι είμαστε συνδεδεμένοι άμεσα με τα τεκμαιρόμενα στη Νότια Ευρώπη, τότε η επιφυλακτικότητά μας θα πρέπει να αυξηθεί. Συμπερασματικά, και λαμβάνοντας υπόψη τις εγχώριες και διεθνείς οικονομικές εξελίξεις στο επόμενο χρονικό διάστημα, τα ελληνικά εταιρικά ομόλογα έχουν μεγάλες πιθανότητες πτώσης των τιμών τους και αύξησης των αποδόσεών τους. Θα πρέπει δε με υπομονή να στοχοποιήσουμε τυχόν αγορές μας, σε χαμηλότερα τεχνικά σημεία, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον μας κυρίως σε ΤΕΝΕΡΓ, CORAL, ΟΠΑΠ, ΜΥΤΙΛ & ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, και λαμβάνοντας υπόψη τους ειδικούς όρους των εκδόσεων, τα τρέχοντα οικονομικά στοιχεία των εταιρειών καθώς και τη σύμφωνη γνώμη των επενδυτικών μας συμβούλων.
ομόλογα δεν είναι προϊόντα μηδενικού κινδύνου και θα πρέπει
Υφιστάμενες θέσεις θα πρέπει να επαναξιολογηθούν μετά την
να μελετούν πολύ προσεκτικά τα ενημερωτικά φυλλάδια με
πληρωμή του επόμενου τοκομεριδίου.
τους ειδικούς όρους που συνοδεύουν κάθε ομολογιακό δά-
Οι τρέχουσες αποδόσεις απέχουν από το να χαρακτηριστούν
νειο. Επιπλέον, θα πρέπει καθ’ όλη τη διάρκεια διακράτησης
επενδυτική ευκαιρία, λαμβάνοντας υπόψη και το «ελληνικό
του ομολόγου, να παρακολουθούν στενά την πορεία και τα
παράδοξο» –αλλά όχι παράλογο– οι εταιρικές εκδόσεις να
οικονομικά στοιχεία της εκδότριας εταιρείας, τα οποία μπορεί
έχουν σημαντικά χαμηλότερες αποδόσεις από τις εκδόσεις
να επιδράσουν θετικά ή αρνητικά στην τιμή του ομολόγου.
του Ελληνικού Δημοσίου και μάλιστα Αγγλικού Δικαίου.
Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνούν ότι η υψηλότερη απόδοση στην
Εξάλλου, «η επενδυτική ευκαιρία» από την «επενδυτική
τιμολόγηση (υψηλότερο κουπόνι) ενέχει και μεγαλύτερο
παγίδα» δεν ήταν ποτέ εύκολα αντιληπτές και διακριτές στα
τιμολογημένο ρίσκο από την αγορά. Το «τυρί» της απόδοσης
μάτια των μικροεπενδυτών.
ΧW
κρύβει πάντα τη «φάκα» του κινδύνου και του χρόνου λήξης. Το βασικό ερώτημα αυτήν τη στιγμή για τον επενδυτή είναι αν πρέπει να αγοράσει ή να πουλήσει κάποιο από τα ανωτέρω
Λουκάς Παπαϊωάννου Οικονομολόγος-Corporate Advisor, Fast Finance ΑΕΠΕΥ
ΧΡΗΜΑ
7
τ.693/ ΤΡΙΤΗ 26.06.2018
WEEK
ΕΠΙΧΕΙΡΗMATIKA NEA >ΔΕΗ<
Στο α’ τρίμηνο 2018, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από τους καταναλωτές της χώρας μειώθηκε κατά 4,5%, κυρίως λόγω των ηπιότερων καιρικών συνθηκών που επικράτησαν, όπως επισημαίνει η διοίκηση της ΔΕΗ. Η συνολική ζήτηση, στην οποία περιλαμβάνεται και η ηλεκτρική ενέργεια για εξαγωγές και άντληση, μειώθηκε κατά 2,7% το α’ τρίμηνο του 2018. Οι εξαγωγές των Τρίτων το α’ τρίμηνο του 2018 ήταν αυξημένες κατά 36,7%, λόγω της δυνατότητας που είχαν να εξάγουν μέρος των δημοπρατούμενων ποσοτήτων μέσω «ΝΟΜΕ», σε συνδυασμό με τις ελκυστικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης. Το μέσο μερίδιο της ΔΕΗ στην αγορά προμήθειας στο σύνολο της χώρας, με όρους προϊόντος (ηλεκτρική ενέργεια) και όχι αριθμού πελατών, μειώθηκε σε 83,7% το α’ τρίμηνο του 2018, από 88,5% το α’ τρίμηνο του 2017.
Στα Ενδότερα του Χ.Α. > Δ ασμοί και μεταναστευτικό «έριξαν» χθες, Δευτέρα, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια. Σε επικίνδυνη κλίση βρίσκεται ο DAX στη Φραγκφούρτη, καθώς, μετά τον τραπεζικό κλάδο, πλέον, «απειλείται» και αυτός της βαριάς βιομηχανίας, και δη του αυτοκινήτου. Υπό πίεση οι μετοχές των BMW και VW. Σταθερά πάνω από το 2,8% το ιταλικό 10ετές, δεν αφήνει και πολλά περιθώρια για...
>INTRALOT<
ανάσες στο ελληνικό, που «ταλαι-
Η εισηγμένη ανακοίνωσε ότι σύμφωνα με το άρθρο 16 του Κ.Ν. 2190/1920 και βάσει της σχετικής απόφασης της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων της 16/5/2018, προέβη στις 22/6/2018 μέσω της Πειραιώς ΑΕΠΕΥ σε αγορά 182.642 ιδίων μετοχών με μέση τιμή κτήσης 1,0738 ευρώ ανά μετοχή, συνολικής αξίας 196.127,18 ευρώ.
πωρείται» για τέταρτη εβδομάδα πάνω από το όριο του 4%. Ωστόσο ο τραπεζικός κλάδος «εισπράττει» τα πρώτα οφέλη από τη συμφωνία του Λουξεμβούργου. Η απομάκρυνση του επενδυτικού ρίσκου
>ΓΕ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ<
Αξιοσημείωτη βελτίωση στον κύκλο εργασιών της παρουσιάζει φέτος η εταιρεία χονδρικού εμπορίου ηλεκτρικών συσκευών ΓΕ Δημητρίου, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εισηγμένης, Γεώργιος Δημητρίου, στο πλαίσιο της τακτικής γενικής συνέλευσης των μετόχων. Η διοίκηση αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο προσέλκυσης στρατηγικών επενδυτών στις δύο βασικές θυγατρικές εταιρείες της εισηγμένης (στις Delta Domestic Appliances και SSM). Σύμφωνα μάλιστα με τον κ. Δημητρίου, υπάρχουν ήδη σχετικές κρούσεις από «σοβαρούς επενδυτές που θέλουν να τοποθετηθούν μακροπρόθεσμα». Στην τακτική γενική συνέλευση εγκρίθηκε, μεταξύ άλλων, η έκδοση κοινού ομολογιακού δανείου ύψους 4 εκατ. ευρώ (εξουσιοδότησε το διοικητικό συμβούλιο να καθορίσει τους σχετικούς όρους), γεγονός που ουσιαστικά αφορά την ενδοομιλική μεταφορά δανεισμού.
–για ένα εύλογο χρονικό διάστημα– σε συνδυασμό με την προσδοκία για ενδεχόμενες αναβαθμίσεις από τα ξένα σπίτια συντηρεί τον ΔΤΡ πάνω από τις 890/900 μονάδες. Συγκριτικά καλύτερη η συμπεριφορά των τραπεζών έναντι των blue chips τον Ιούνιο. Ο μήνας «κλείνει» την Παρασκευή με τους Γενικούς Δείκτες και τον FTSE25 σε θετικό πρόσημο, αλλά με τον ΔΤΡ να «τρέχει» ένα 12,26% μέχρι και τη
>B&F<
Οι Ανάδοχοι της Δημόσιας Προσφοράς για την έκδοση Κοινού Ομολογιακού Δανείου και την εισαγωγή των ομολογιών της «B&F Ενδυμάτων» προς διαπραγμάτευση στην Κατηγορία Τίτλων Σταθερού Εισοδήματος της Οργανωμένης Αγοράς του ΧΑ, ανακοινώνουν ότι, μετά την ολοκλήρωση της Δημόσιας Προσφοράς στις 22.06.2018, διατέθηκαν συνολικά 25.000 κοινές ανώνυμες ομολογίες της Εταιρείας με ονομαστική αξία 1.000 ευρώ εκάστη (οι Ομολογίες), με συνέπεια την άντληση κεφαλαίων ύψους 25.000.000 ευρώ. Η συνολική ζήτηση, που εκδηλώθηκε από επενδυτές οι οποίοι συμμετείχαν στη Δημόσια Προσφορά, ανήλθε σε 26 εκατ. ευρώ. Η Εταιρεία όρισε το επιτόκιο και την τελική απόδοση των Ομολογιών σε 4,95% και την τιμή διάθεσης των Ομολογιών σε 1.000 ευρώ εκάστη, ήτοι 100% της ονομαστικής αξίας της.
συνεδρίαση της Δευτέρας. Επαναφορά χθες για Μυτιληναίο, Jumbo, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και λοιπές επενδυτικές δυνάμεις. “Too hard to die”, που λένε. Πλαστικά Κρήτης και με νέα άνοδο, στα 14,20 ευρώ, με αποτίμηση στα 388,8 εκατ. ευρώ. Όπως προτείνουμε και στο χαρτοφυλάκιο, γιατί... και θέλουν και μπορούν.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Γενικός Διευθυντής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu
Head of Content ΧΡΉΣΤΟΣ ΚΏΝΣΤΑΣ konstaschris@yahoo.com
Αρχισυντάκτης ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ kaloumenos.g@ethosmedia.eu
Συντάκτης Κ.Μ. ΓΕΛΑΝΤΑΛΙΣ mich1957@hotmail.com
Key Account Manager ΡΆΝΤΩ ΜΑΝΏΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu
Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, T:210 9984950, Φ:210 9984953, www.hrima.gr, info@hrima.gr
ΧΡΗΜΑ
8
τ.693/ ΤΡΙΤΗ 26.06.2018
WEEK
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ Ελλάκτωρ
Όλα τα λεφτά αυτήν την εβδομάδα, ειδικά για τον ευρύτερο κλάδο των κατασκευών, είναι η γενική συνέλευση του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ. Έχει οριστεί για την Παρασκευή, και παρότι υπάρχει ένα ενδεχόμενο αναβολής της –για έναν μήνα–, παράγοντες-γνώστες θεωρούν πως θα γίνει στο τέλος της εβδομάδας. «Οπλισμένες» και οι δύο πλευρές, Μπόμπολα-Κούτρα vs Καλλιτσάντσης, στη μέση τα funds, που ελέγχουν ένα σημαντικό μετοχικό μερίδιο, αλλά και παράγοντες που έχουν διαδραματίσει ρόλο στα δρώμενα του ομίλου και παίρνουν θέση, όπως ενδεικτικά ο Γιάννης Τζιβέλης. Σήμερα, «φωτίζουμε» την πλευρά των funds, που με σημαντικό μειοψηφικό ποσοστό θα διαδραματίσουν ρόλο, ξεκινώντας από το Amber Capital, που διαθέτει ένα εμφανές 5,483% (η αγορά ισχυρίζεται πως ο Joseph Oughourlian διαθέτει και «κρυφά» μερίδια –θα φανεί...), το Generali Investments Group Spa με 2,430%, το Vanguard Group με 2,415%, το Global X Management Company με 1,820%, το Alpha Asset Management με 1,832%, το Dimensional Fund Advisors με 1,19%. Με ποσοστά μικρότερα του 1% –αλλά που αθροιστικά συγκροτούν ένα ενδεχομένως κρίσιμο 3%– έχουν τα Eaton Vance, River and Mercantle Asset Mngt, Eurobank, BlackRock, Renasset, Teachers Advisors, Polunin Capital, SSGA, Valeco Finance, John Hancock, AST Investors κ.ά.
Ο ρόλος του Amber Capital…
Το fund του Εβραιοαρμένιου είναι σήμερα ο τρίτος ισχυρότερος μέτοχος και ένας από τους ρυθμιστές με καθοριστικό ρόλο. Τους ανθρώπους του fund τους έχουν προσεγγίσει και οι δύο πλευρές, με αυτήν των Μπόμπολα-Κούτρα να παρουσιάζει τα δικά της σχέδια την περασμένη Παρασκευή. Ο Τζ. Ντι Μίνο, με καταγωγή από τον Ακράγαντα της νότιας Σικελίας –ένα από τα πιο γνωστά μέρη της Magna Grecia–, τάσσεται υπέρ της
διατήρησης της ελληνικότητας του ομίλου. Το πιθανότερο είναι πως η πλευρά Ντι Μίνο/ Amber Capital θα ξεκαθαρίσει τη θέση του, δηλαδή ποιον θα στηρίξει, αυτά τα 24ωρα (Δευτέρα-Τρίτη).
…και του Fortress
Στο παιχνίδι και το γνωστό μας Fortress, καθώς έγκυρες πηγές υποστηρίζουν ότι είναι πολύ κοντά σε συμφωνία με την πλευρά Μπόμπολα-Κούτρα. Φέρεται να διατίθεται να προσφέρει 50 εκατ. ευρώ προκειμένου να εξαγοράσει το ποσοστό των αδελφών Καλλιτσάντση. Και για το Fortress τα... χαρτιά θα ανοίξουν σύντομα.
Το fund και το φιλέτο της συμμετοχής στην Αττική Οδό
Εγχώριο fund έχει αποκτήσει σημαντικό μειοψηφικό μερίδιο τις τελευταίες εβδομάδες ποντάροντας στις εξελίξεις της «επόμενης ημέρας». Συγκεκριμένα, το fund προσβλέπει στη σχεδιαζόμενη πώληση από την Πειραιώς του ποσοστού της στην Αττική Οδό και θα ακολουθήσουν με την προεξοφλούμενη ανανέωση/ παράταση της μακροχρόνιας μίσθωσης προκειμένου να κατασκευαστούν επιπλέον οδικά τμήματα (λ.χ. προς Λαύριο).
Τέλος εποχής…
Εκτός χρηματιστηριακού ταμπλό αυτήν την εβδομάδα για δύο εισηγμένες που, ούτως ή άλλως, το τελευταίο διάστημα, έχουν μόνο τυπική παρουσία. Ο λόγος για την τεχνική εταιρεία Αθηνά (έχει περάσει στον όμιλο J&P Άβαξ) και τη γνωστή ΚΟΡΡΕΣ.
Σταθεροί πωλητές
Συνεχίζονται οι ελεγχόμενες πωλήσεις θέσεων σε συγκεκριμένα blue chips, με συνέπεια η μέση τιμή μηνός να διαμορφώνεται σε αρνητικά επίπεδα. Ενδεικτικό είναι το ότι η μετοχή της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ «μετρά» απώλειες 8,82% (σε μηνιαίο/με βάση την τιμή των 4,96 ευρώ την Παρασκευή), της Jumbo με απώλειες 6,27%, του Μυτιληναίου με 8,57%, του ΟΤΕ με 2,50%. Η ΕΥΔΑΠ, που συμμετείχε στην ΑΜΚ της Attica Bank το 2015, έχοντας γράψει ζημιές 17 εκατ. ευρώ, δεν συμμετείχε στη τελευταία, η οποία δεν στέφθηκε από επιτυχία. Στην τακτική γενική συνέλευση των μετόχων τέθηκε σχετικό ερώτημα προς τη διοίκηση της επιχείρησης, με τον Γ. Μπενίτση (CEO της ΕΥΔΑΠ) να περιορίζεται στην επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος. Η ΕΥΔΑΠ έχει μπροστά της την πώληση του 11,37% του μετοχικού κεφαλαίου της (από το ΤΑΙΠΕΔ), έχοντας ως συμβούλους έκδοσης τις Kantor, ECA και K&O.
Είδες η DG Comp;
Δικαιωμένοι αισθάνονται όσοι (λιγοστοί στην αρχή) είχαν υπεραμυνθεί της παρέμβασης της DG Comp στην περίπτωση της 20ετούς παραχώρησης του ΔΑΑ Ελευθέριος Βενιζέλος. Θυμίζουμε πως αρχικά –και σε δύο φάσεις– το ΤΑΙΠΕΔ είχε αποτιμήσει τη σύμβαση παραχώρησης σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα, προκαλώντας την εύλογη παρέμβαση των Βρυξελλών. Θυμίζω πως η τελευταία αποτίμηση του Ταμείου είχε φτάσει (αναθεωρημένη) στα 600 εκατ., με τον σχετικό φάκελο να επιστρέφεται στην Αθήνα με τον χαρακτηρισμό «απαράδεκτη». Ακολούθησε γύρος σκληρών διαπραγματεύσεων, που κατέληξαν στο 1 με 1,1 δισ. ευρώ, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού είχε θέσει ως ελάχιστο όριο το 1 δισ., θεωρώντας ως εύλογο ένα τίμημα της τάξεως του 1,4-1,5 δισ. ευρώ. Άραγε για αυτήν την τόσο μεγάλη απόκλιση (τουλάχιστον 400 εκατ. δεν τα λες λίγα…) θα υπάρξει έστω κάποια ελάχιστη –για τους τύπους– αυτοκριτική ή εξήγηση του Ταμείου; ‘Η μήπως ψάχνουμε για… ψύλλους στα άχυρα;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚO ΑΜΥΝΤΙΚO ΧΑΡΤΟΦΥΛAΚΙΟ Θα επιμείνουμε στις τράπεζες, καθώς ο κλάδος υπεραποδίδει τον Ιούνιο έναντι των blue chips. ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ, γιατί, όπως συνηθίζουμε να λέμε, την... πηγαίνουν όπου θέλουν. Και ο στόχος της πλευράς βασικού μετόχου (Λεμπιδάκη) δεν περιορίζεται στα τρέχοντα επίπεδα των 377 εκατ. ΚΛΜ, γιατί, από ό,τι πληροφορούμαστε, η πλευρά Σπεντζάρη θα επανέλθει στο θέμα της ΑΕΕΑΠ FOURLIS, γιατί το τελευταίο... ξέσπασμα (την Παρασκευή κατά 3% στα 6,19 ευρώ) έγινε με πολύ υψηλές συναλλαγές, αξίας 1,183 εκατ. ευρώ ΕΒΡΟΦΑΡΜΑ, τουλάχιστον για όσο «παίζουν» τα συνήθη σενάρια