ΧΡΗΜΑ WEEK
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ τ.695/ ΤΡΙΤΗ 10.07.2018
2
ΑΓΟΡΕΣ
Η ΕΞΟΔΟΣ… ΜΕΣΩ ΕΝΤΟΚΩΝ
4
ΔΕΛΤΑ
ΣΤΟΧΟΣ Η ΠΡΩΤΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΓΙΑΟΥΡΤΙ
7
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ ΞΕΝΟΙ ΟΙΚΟΙ ΝΑΙ ΜΕΝ, ΑΛΛΑ…
ΣΕ ΤΟΞΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
Η
ολοκλήρωση του α’ εξαμήνου συνοδεύθηκε από μία μόνο συνεδρίαση, εκείνη της Παρασκευής, στην οποία επιδιώχθηκε ο καλλωπισμός στοχευμένων μετοχικών αποτιμήσεων, το λεγόμενο “window dressing”. Με την έναρξη όμως του β’ εξαμήνου, τα δεδομένα τόσο για την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά όσο και για το εξωτερικό περιβάλλον δεν διαμορφώνουν προϋποθέσεις για εκτροφή θετικών προσδοκιών. Το αντίθετο μάλιστα διαφαίνεται στον ορίζοντα! Έτσι, ισχυροποιείται η αίσθηση ότι το αναπτυξιακό αφήγημα για την ελληνική οικονομία δύσκολα μπορεί να υποστηρίξει ρυθμούς μεγέθυνσης που να ξεπερνούν αισθητά το 2%, εκτίμηση στην οποία υπάρχει σύγκλιση διαφόρων φορέων, ελληνικών ή ξένων (ΤτΕ, ΚΕΠΕ, ΙΟΒΕ, διεθνείς τράπεζες κ.ο.κ). Είναι το αποτέλεσμα της συντήρησης του δημοσιονομικού κορσέ αλλά και της συνεχιζόμενης πολλαπλά μη φιλικής στάσης προς το επιχειρείν. Επιπλέον, στο ελληνικό χρηματιστήριο συντηρείται κλίμα χαμηλού βαθμού εμπιστοσύνης και καχυποψίας για πιθανές «λογιστικές αλχημείες» και σε άλλες εταιρείες. Η εκτίμηση δε ότι ο χαμηλός βαθμός συμμόρφωσης στα ζητήματα εταιρικής διακυβέρνησης είναι ο κανόνας στις εταιρείες υψηλής κεφαλαιοποίησης, όπως ανέφερε ο καθηγητής του Harvard Business School Γιώργος Σεραφείμ σε σχετική ημερίδα στο ΧΑ. Αναστέλλεται έτσι βραχυπρόθεσμα η διεύρυνση τοποθετήσεων νέων κεφαλαίων από επενδυτές εξωτερικού. Τέλος, η έλλειψη θετικών καταλυτών, ιδιαίτερα στο πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων με τα μηνύματα από την υπόθεση των ΕΛΠΕ να μην επιβεβαιώνουν τις κυβερνητικές προσδοκίες, ολοκληρώνει μια εικόνα «γκρίζων δεδομένων» που εξηγεί την καταβύθιση των ημερήσιων συναλλαγών. Με την
επενδυτική κοινότητα να διατηρεί εμφανή στάση αναμονής, καθώς μάλιστα αρκετοί επισημαίνουν ότι η ελληνική οικονομία έχει στο εγγύς μέλλον να βιώσει μια de facto προεκλογική περίοδο, αποτέλεσμα των νέων δεδομένων του πολιτικού σκηνικού μετά τη συμφωνία των Πρεσπών. Αναπόφευκτα, τα αισιόδοξα σενάρια κίνησης του Γενικού Δείκτη έχουν ανατραπεί, με το ενδεχόμενο να παραβιαστούν τα επίπεδα στήριξης της περιοχής των 740 μονάδων να θεωρείται πιθανό από την τεχνική ανάλυση. Παράλληλα, το διεθνές περιβάλλον έχει επίσης εισέλθει σε φάση αναταραχής και αυξημένων αβεβαιοτήτων. Στη Γερμανία, η κυβερνητική συνοχή διασώθηκε κυριολεκτικά «στο παρά πέντε» με αφορμή το προσφυγικό. Η ΕΕ απειλεί πλέον με αντίποινα στις ΗΠΑ στο μέτωπο των δασμών, κλιμακώνοντας την προοπτική να ξεσπάσει εμπορικός πόλεμος. Οι δείκτες βιομηχανικών παραγγελιών στην ευρωζώνη υποχωρούν τον Ιούνιο, ενώ και η Κίνα φρενάρει τις επενδύσεις που σχεδιάζει στο πλαίσιο του σχεδίου One Belt, One Road. Διαμορφώνονται έτσι οι προϋποθέσεις να ανατραπεί η εκτίμηση της συνέχισης της αναπτυξιακής δυναμικής, που είναι φέτος σε εξέλιξη, αναφορικά με τα επόμενα έτη. Η επίπτωση στα εταιρικά μεγέθη, τόσο στον κύκλο εργασιών όσο και στην κερδοφορία, που ήδη στις ΗΠΑ κινούνται με υψηλούς ρυθμούς (+24% στο α’ τρίμηνο), θα είναι διαβρωτική, εξέλιξη προεξοφλούμενη από τις διεθνείς αγορές, που ήδη κινούνται με νευρικότητα, με την αισιοδοξία να εγκαταλείπει καθημερινά ακόμη και τους πιο πιστούς της… ΧW Δημήτρης Τζάνας Διευθυντής Επενδύσεων, Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ
ΧΡΗΜΑ
τ.695/ ΤΡΙΤΗ 10.07.2018
WEEK
2
Η ΡΕΛΑΝΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑ Οι απαντήσεις του Διοικητή της ΤτΕ για waiver και QE
Χ
ωρίς να κάνει βήμα πίσω από τις διακηρυγμένες θέσεις του για το πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί η επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα, όπως αυτή απορρέει από την τεχνοκρατική εικόνα που έχει, ο Γιάννης Στουρνάρας απέφυγε να «σηκώσει το γάντι» που του είχαν ρίξει από την κυβέρνηση και προτίμησε να απαντήσει ως κεντρικός τραπεζίτης της χώρας, ξεκαθαρίζοντας έμμεσα πως δεν διεκδικεί κανέναν περαιτέρω ρόλο από αυτόν που θεσμικά κατέχει. Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος παρουσίασε ουσιαστικά μια έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους με ανάλυση ευαισθησίας των παραμέτρων που το επηρεάζουν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Ο στόχος με την Ενδιάμεση Έκθεση δεν ήταν να απαντηθούν οι προκλήσεις των κυβερνητικών, αλλά να πεισθεί το Εκτελεστικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να θεωρήσει την
απόφαση του Eurogroup κάτι σαν… οιονεί προληπτική γραμμή και με αυτόν τον τρόπο να εντάξει τα ελληνικά ομόλογα έστω στην τελευταία φάση του προγράμματος αποεπένδυσης της ποσοτικής χαλάρωσης (QE), κυρίως όμως να διατηρήσει την παρέκκλιση (waiver), δηλαδή την κατ’ εξαίρεση αποδοχή των ελληνικών ομολόγων, ως εγγύηση στις πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης των εγχώριων συστημικών τραπεζών. Τραπεζίτης, ο οποίος μάλιστα δεν έχει και τις καλύτερες σχέσεις με τον Γιάννη Στουρνάρα, έλεγε πως η κίνησή του έκανε αίσθηση και ότι στο διάστημα που ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής και ΜΜΕ τον εγκαλούσε για «αφωνία» στις αποφάσεις του Λουξεμβούργου, εκείνος επιχειρούσε να φέρει το θέμα (των αποφάσεων) στην ΕΕ της ΕΚΤ στη Φραγκφούρτη, το οποίο τελικά δεν συζητήθηκε, παρά την επιμονή του Έλληνα κεντρικού τραπεζίτη. Ως διοικητής της ΤτΕ, προσπαθεί να ανατρέψει το
διοργάνωση σε συνεργασία με
SAVE THE DATE 04.10.18
pharma.ethosevents.eu
#phc18
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.695/ ΤΡΙΤΗ 10.07.2018
παγιωμένο επιχείρημα αρκετών μελών της ΕΕ της ΕΚΤ, τα οποία υπενθυμίζουν ότι ούτε η Κύπρος πήρε το δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, αναδεικνύοντας το γεγονός ότι σε αντίθεση με την Κύπρο, αλλά και την Ιρλανδία, το μεταμνημονιακό πρόγραμμα της Ελλάδας προβλέπει όχι μόνον ενισχυμένη εποπτεία (Enhanced Surveillance), αλλά και αιρεσιμότητα στην εφαρμογή των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους αν δεν υλοποιούνται οι προγραμματισμένες μεταρρυθμίσεις. Υπό αυτήν την έννοια, το μεταμνημονιακό πρόγραμμα της Ελλάδας ισοδυναμεί με κάτι σαν... μόνιμη γραμμή πίστωσης, και επομένως θα πρέπει να υπάρξουν τα αντίστοιχα ωφελήματα. Προς ώρας, η θέση της ΕΚΤ, παρότι δεν εκφράζεται επίσημα (αποδεχόμενη ή απορρίπτοντας τις θέσεις Στουρνάρα) είναι στο off the record αρνητική, χωρίς ωστόσο να θεωρούν τελεσίδικη μια τέτοια απάντηση από την πλευρά της Εκτελεστικής Επιτροπής. Δεδομένου του ότι η επόμενη προγραμματισμένη συνεδρίαση της ΕΚΤ για ζητήματα νομισματικής πολιτικής είναι για τις 26 Ιουλίου και η μεθεπόμενη για τις 13 Σεπτεμβρίου, πιθανόν το θέμα να τεθεί και εξεταστεί στη Φραγκφούρτη. Ούτως ή άλλως, ο Γιάννης Στουρνάρας, ως εποπτεύων το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, γνωρίζοντας άριστα τις αντοχές αλλά και τις αδυναμίες του, δεν έκανε κάτι περισσότερο-κάτι λιγότερο από το να θυμίσει στο κεντρικό τραπεζικό σύστημα πως η Ελλάδα δεν πήρε ούτε… ευρώ μέσω του QE, ενώ η Ιταλία βοηθήθηκε με αγορές ομολόγων κοντά στο 1/2 τρισ., και ότι άλλο το μεταμνημονιακό πρόγραμμα της χώρας και άλλο η έξοδος της Κύπρου ή της Ιρλανδίας στις αγορές. Ο ίδιος δεν παύει να θυμίζει/προειδοποιεί προς κάθε κατεύθυνση για το αυτονόητο, πως δηλαδή μια οικονομία που υποχρεώνεται να παρουσιάζει υπερπλεόνασμα 2,2% για 37 χρόνια μετά το 2023 (μέχρι τότε τα πλεονάσματα θα πρέπει να είναι πάνω από το 3,5%) δεν μπορεί να παράξει ανάπτυξη. Ούτε καν πλούσιες πετρελαιοπαραγωγές χώρες δεν θα μπορούσαν να αντέξουν σε αυτούς τους ρυθμούς –ήταν ο εύλογος σχολιασμός του– κάτι που προφανώς γνωρίζουν πολύ καλά τόσο οι δανειστές (αλλά το μέλημά τους ήταν να μεταθέσουν το πρόβλημα για εύθετο χρόνο και σε κάθε περίπτωση μετά τις Ευρωεκλογές του Μαΐου 2019) όσο οι κυβερνώντες (αλλά ποιος ζει, ποιος
4
πεθαίνει για μετά το 2023…). Ο κεντρικός τραπεζίτης της χώρας αναφέρθηκε στα αποτελέσματα του Eurogroup και για αυτό επέλεξε τον θεσμικά ορθό χώρο του Κοινοβουλίου για να το κάνει, παραδίδοντας την Έκθεση στον πρόεδρο της Βουλής, Νίκο Βούτση. Μέσω της δικής του Έκθεσης επιχειρεί να πείσει την ΕΚΤ –πέραν όλων των άλλων– πως το εγχώριο τραπεζικό σύστημα πρέπει να διατηρήσει το προνόμιο του waiver έστω και χωρίς να έχει υποβληθεί από την ελληνική κυβέρνηση επισήμως αίτημα για μια προληπτική γραμμή πίστωσης. Πρακτικά, βγάζει το οικονομικό επιτελείο (δηλαδή τον Ευκλείδη Τσακαλώτο) από τη δύσκολη θέση να έρθει σε αντίθεση με το Μαξίμου και την κομματική γραμμή, θέτοντας το σχετικό αίτημα... περιφραστικά και με την ιδιότητα του διοικητή της ΤτΕ. Άλλωστε, ο ίδιος είναι γνωστό πως, από την πρώτη μέρα και την πρώτη «αψιμαχία» του Μάριο Ντράγκι με το Βερολίνο μέχρι τις μεθοδεύσεις Σόιμπλε/Βάιτμαν, έπαιρνε πάντα σταθερή και ξεκάθαρη θέση υπέρ του Ιταλού τραπεζίτη, έχοντας αμφότεροι ενδελεχή γνώση της πραγματικής κατάστασης και των σοβαρότατων κινδύνων που αντιμετωπίζουν Ελλάδα και Ιταλία. Η μέχρι τώρα διπλωματική «σιωπή» του επικεφαλής της ΕΚΤ στις αναφορές του διοικητή της ΤτΕ για waiver και πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης ενδεχομένως να «κρύβουν» κάποια θετική έκπληξη, που αν και εφόσον έρθει, προφανώς θα πιστωθεί στον ίδιο, πλην όμως θα αποτελέσει ακόμη ένα «εργαλείο» στα χέρια της κυβέρνησης να διαφημίσει επικοινωνιακά τις επιτυχίες της στο οικονομικό πεδίο. Πολιτικά, το γεγονός πως ο Γιάννης Στουρνάρας δεν «σήκωσε το γάντι» αποστέρησε από την κυβέρνηση τη δυνατότητα να τον χρησιμοποιήσει και πάλι σαν «εύκολο στόχο», προκειμένου να αλλάξει την ατζέντα, μεταφέροντας έτσι την προσοχή της επικαιρότητας από το Σκοπιανό και την «Καμμενιάδα»… προς το πρόσωπό του. Συνομιλητές του μεταφέρουν πως ο ίδιος θέτει ως μόνη προτεραιότητά του την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας στην κανονικότητα, και αυτό για να γίνει χρειάζεται θεαματική βελτίωση των ρυθμών πιστωτικής επέκτασης, πρακτικά χορήγησης περισσότερων δανείων για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης. Για αυτό και το μήνυμα/προειδοποίηση και προς τους τραπεζίτες «πουλήστε περισσότερα μη εξυπηρετούμενα δάνεια». ΧW
ΧΡΗΜΑ
τ.695/ ΤΡΙΤΗ 10.07.2018
WEEK
5
Η ΕΞΟΔΟΣ… ΜΕΣΩ ΕΝΤΟΚΩΝ
Υ
Η συμβουλή της Rothschild-Οι σχεδιασμοί για εξαγορά/αποπληρωμή μέρους του χρέους προς το ΔΝΤ
πέρ της άποψης η Αθήνα να μη βιαστεί να προχωρήσει σε νέα έκδοση ομολόγου, γιατί οι συνθήκες σε αυτήν τη φάση δεν προσφέρονται για ελκυστικά επιτόκια είναι η Rothschild. Αντιθέτως, ο σύμβουλος
του ελληνικού δημοσίου για το χρέος, μετά από έναν ευρύ κύκλο επαφών σε Λονδίνο, Παρίσι και Φραγκφούρτη φέρεται να εισηγείται προς την ελληνική πλευρά μια πιο συντηρητική γραμμή, που σε πρώτο χρόνο περιλαμβάνει το ενδεχόμενο εξαγοράς/αποπληρωμής μέρους του χρέους –ύψους 10,4 δισ.– που έχει η Ελλάδα προς το ταμείο, σε συνδυασμό με προγραμματισμένες δημοπρασίες εντόκων (κυρίως εξάμηνης διάρκειας) μέχρι τα τέλη Αυγούστου. Εκτίμηση της Rothschild αλλά και των Standard & Poor’s, Moody’s και JP Morgan είναι πως όσο το σκηνικό στην Ευρώ-
πη είναι ρευστό, η Αθήνα θα πρέπει να αποφύγει να βγει με νέο ομόλογο, καθώς, με το ιταλικό 10ετές να μην πέφτει χαμηλότερα του 2,5% και το Βερολίνο σε κόντρα με το Μόναχο, ένα δυνητικό επιτόκιο θα διαμορφωνόταν σε τιμές μη ανταγωνιστικές, υπολογίζοντας ότι λ.χ. ένα 10ετές, στην καλύτερη περίπτωση, θα έπιανε ένα 4,25%, κάτι που θα ακύρωνε τα όποια οφέλη από το swap/ανταλλαγή σειρών ομολόγων, αλλά κυρίως από την έκδοση του 7ετούς ύψους 3 δισ. που εκδόθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου. Η ουσία είναι πως η Αθήνα, με τον ένα και με τον άλλο τρόπο, έχει αυτήν τη στιγμή ένα «μαξιλάρι ρευστότητας» που πλησιάζει τα 20 δισ. (συνυπολογίζοντας τα ήδη κατατεθειμένα στην ΤτΕ κεφάλαια φορέων του Δημοσίου), που θα μπορούσε να φτάσει ακόμη και τα 28-30 δισ. (αν δοθεί ολόκληρη η δόση
ΧΡΗΜΑ WEEK
6
τ.695/ ΤΡΙΤΗ 10.07.2018
από τον ESM), γεγονός που αφήνει περιθώρια ελιγμών και
τον χρόνο σε τακτά/καθορισμένα διαστήματα, Μάρτιο, Ιούνιο,
εναλλακτικών σχεδιασμών σε μια περίοδο κατά την οποία το
Σεπτέμβριο και Δεκέμβριο, και αφορά έντοκα ετήσιας διάρκει-
ρευστό σκηνικό στην Ευρώπη έχει επιβαρύνει τον βαθμό επεν-
ας.
δυτικού ρίσκου και οι μέχρι τώρα εξελίξεις δεν προοιωνίζονται
Αξιωματούχοι του Οργανισμού σημειώνουν πως αυτήν τη στιγ-
άμβλυνσή του.
μή οι εκδόσεις των εντόκων φθάνουν στα 15 δισ., από αυτά
Για τις ευρωαγορές το ορόσημο δεν είναι η 20ή Αυγούστου,
τα 4 δισ. αφορούν σε τρίμηνης διάρκειας, τα 7 δισ. σε εξά-
που λήγει το τρίτο μνημόνιο και η Ελλάδα θα επιχειρήσει τα
μηνης και ένα υπόλοιπο 4 δισ. σε δωδεκάμηνης, με επιδίωξη
πρώτα βήματα της στην «αρένα» των αγορών, αλλά η 14η
τα τρίμηνης, σταδιακά, να αντικατασταθούν με δωδεκάμηνης
Οκτωβρίου, δηλαδή η ημέρα της διεξαγωγής των εκλογών
(επιμηκύνοντας έτσι τη διάρκεια λήξεων). Το έντοκο θεωρείται
στο κρατίδιο της Βαυαρίας.
ασφαλέστερος τίτλος από το ομόλογο, ακριβώς επειδή δεν
Η Rothschild πραγματοποίησε τρεις κύκλους επαφών (Παρίσι,
«κουρεύεται».
Φραγκφούρτη, Λονδίνο), εισπράττοντας μια μάλλον ψυχρή
Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Αθήνας, που δίνουν έναν
στάση των επενδυτικών οίκων αλλά και των hedge funds, με τα τελευταία να κατέχουν αυτήν την περίοδο ομόλογα συνολικής αξίας 36-38 δισ. ευρώ και πολύ μειωμένες θέσεις σε έντοκα. Η εκτίμηση ξένων οίκων, όπως και της JP Morgan (όπου είναι ήδη από τον Ιανουάριο, ο Στέλιος Παπαδόπουλος, επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ μέχρι τις αρχές του 2018), ήταν να μετατεθεί για πιο εύθετο χρόνο το εγχείρημα μιας νέας έκδοσης και αντ’ αυτής να εξεταστεί σοβαρότερα το ενδεχόμενο αποπληρωμής δανείων ύψους 4-5 από τα συνολικά 10,4 δισ. που έχει δώσει το ΔΝΤ. Δεδομένου του ότι το μεσοσταθμικό κόστος αυτών των 10,4 δισ. υπολογίζεται στο 3,90% (όταν του ESM μετά βίας φθάνει στο 1,90%, δηλαδή μια διαφορά 200 μ.β.), μια τέτοια κίνηση θα είχε τρία οφέλη: κατ’ αρχάς το μήνυμα στις αγορές πως η Αθήνα μπορεί και χωρίς νέες εκδόσεις ομολόγων όταν κρίνει πως δεν τη συμφέρει το επιτόκιο (άρα δεν έχει άμεση ανάγκη για χρήματα, όπως και ισχύει), δεύτερον, πως έχει τη δυνατότητα να καταστήσει φθηνότερο ένα μέρος του χρέους της (σε απόλυτο ποσοστό μετράται στο 50% του συνολικού προς το ΔΝΤ) και, τρίτον, αφήνει ανέπαφα άλλα «εργαλεία», όπως λ.χ.
σχετικό «αέρα» στον ΟΔΔΗΧ και τη Rothschild να αναζητήσουν την ευνοϊκότερη συγκυρία, είναι: α) με τη 10ετή επιμήκυνση το ελληνικό outlook απομακρύνεται από τον κίνδυνο της χρεοκοπίας, εξέλιξη που έχει ανοίξει ένα μικρό «παράθυρο» στους ξένους οίκους να αναβαθμίζουν προσεκτικά τη πιστοληπτική δυνατότητα της οικονομίας, β) το ελληνικό χρέος είναι μεγαλύτερο (σε χρονική διάρκεια) από αυτό της Ιταλίας, της Πορτογαλίας ή της Ισπανίας, καθώς έχει μεγαλύτερες ωριμάνσεις, γεγονός που αφήνει περιθώρια για μόχλευση και (δυνητικές) υψηλότερες αποδόσεις. Επιπλέον, επειδή έχει μεγαλύτερη απόσταση από το γερμανικό bund, αν πάει καλύτερα η οικονομία, έχει μεγαλύτερα περιθώρια βελτίωσης (από των άλλων τριών χωρών). Η πρόταση για αξιοποίηση των αδιάθετων 4-4,5 δισ. από το swap είναι πάντα στο τραπέζι, αλλά από αυτά περίπου 1,3 δισ. είναι στα χέρια της Τραπέζης της Ελλάδος (που τα κρατάει – άλλωστε κάθε χρόνο επιστρέφει στο Δημόσιο το σχεδόν 95% των κερδών με τη διανομή μερίσματος), περίπου 1,4 δισ. είναι σε χέρια αμερικανικών funds, που στην πλειονότητά τους θα εξέταζαν μια δελεαστική πρόταση για ανταλλαγή, 1 δισ. είναι
τα 4-4,5 δισ. που είχαν μείνει αδιάθετα από το πρόγραμμα του
σε χέρια ιδιωτών (Ελλήνων) και περί τα 400 εκατ. σε χέρια
swap.
Ευρωπαίων θεσμικών.
Το σενάριο της αποπληρωμής/εξαγοράς δανείων του Τα-
Στις επαφές του ΟΔΔΗΧ και της Rothschild με ξένα debt funds,
μείου ύψους 4-5 δισ. σημαίνει πρακτικά πως ο ΟΔΔΗΧ σε
πέραν των επιφυλάξεων για τη νευρικότητα των αγορών, ένας
συνεννόηση με τον ESM και το IMF χρησιμοποιεί μέρος των
ενδοιασμός σχετίζεται με τον χρονισμό. Αν πρόκειται η ελληνική
φθηνότερων δανείων/κεφαλαίων του Μηχανισμού για να εξο-
οικονομία να «τρέξει» τα επόμενα χρόνια με ρυθμούς μεγαλύτε-
φλήσει τα ακριβότερα του Ταμείου. Σε αυτήν την περίπτωση, ο
ρους της ευρωζώνης και να πιάσει 3% και 4% (όπως θα
Οργανισμός θα άρχιζε να εξοφλεί από τις «τελευταίες» σειρές,
δικαιολογούσε η θεωρία του συμπιεσμένου ελατηρίου, αλλά
που ξεκινούν από το υψηλότερο επιτόκιο του 4,90% (μειούμε-
στην περίπτωση της ελληνικής οικονομίας δεν επιβεβαιώνεται
νο σταδιακά προς παλαιότερες εκδόσεις).
μέχρι τώρα) και κατά πόσο η ανάκαμψή της θα είναι διατηρήσι-
Για τα έντοκα, ο σχεδιασμός του ΟΔΔΗΧ έχει ήδη κλειδώσει –
μη πέραν του 2022, κάτι που θα καθιστούσε ακόμη πιο ελκυστι-
σε συνεννόηση με τους δανειστές–, προβλέπει 4 δημοπρασίες
κές τις αγορές ελληνικού χρέους.
ΧW
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.695/ ΤΡΙΤΗ 10.07.2018
7
ΔΕΛΤΑ
ΣΤΌΧΟΣ Η ΠΡΩΤΙΆ ΚΑΙ ΣΤΟ ΓΙΑΟΎΡΤΙ
Η
γέτιδα δύναμη στον κλάδο του γάλακτος, η ΔΕΛΤΑ ετοιμάζει την «επίθεσή» της με στόχο να κατακτήσει την πρωτιά και σε αυτόν του γιαουρτιού. Η στόχευση είναι προφανής, καθώς επικοινωνιακά στηρίζεται σε δύο τηλεοπτικά spots με κεντρικό πρόσωπο τον παγκόσμιο πρωταθλητή στους κρίκους, Λευτέρη Πετρούνια, προϊοντικά στο αποτέλεσμα της συνεργασίας που έχει με 1.100 παραγωγούς γάλακτος, με 1.200 εργαζομένους, οι οποίοι απασχολούνται στις 6 μονάδες της εταιρείας, με ισχυρό δίκτυο πώλησης σε περισσότερα από 30.000 σημεία σε όλη την Ελλάδα και επιθετική πολιτική προβάλλοντας το δίπτυχο ποιότητας- τιμής. Ως η εταιρεία που έφερε πρώτη στην Ελλάδα τη διαδικασία της «στράγγισης» του γάλακτος, για την παραγωγή του συγκεκριμένου τύπου γιαουρτιού και αναβαθμίζοντάς την προκειμένου να παράξει το «διπλοστραγγιστό», η ΔΕΛΤΑ βλέπει ήδη τα πρώτα δείγματα γραφής να είναι θετικά.
Έχοντας πετύχει –στο πλαίσιο του ομίλου Vivartia– μια γενναία αναδιάρθρωση των δανειακών υποχρεώσεών της (σε επίπεδο ομίλου αποφέρουν όφελος 10 εκατ. ετησίως), με τη συμφωνία με τις τράπεζες να δίνει χρηματοοικονομική σταθερότητα, τα βήματα προς την κορυφή γίνονται σε στέρεο έδαφος. Παράλληλα, η ΔΕΛΤΑ έχει επενδύσει για το νέο προϊόν πάνω από 5,5 εκατ. ευρώ πριν 5 χρόνια, με αποτέλεσμα να είναι έτοιμη στην τελική γραμμή παραγωγής από πέρσι τον Ιούνιο. Το στραγγιστό είναι η μεγαλύτερη κατηγορία τυποποιημένου γιαουρτιού (σε όγκο 63%, σε αξία 58%, ενώ φθάνει στο 85% στην κατηγορία του λευκού γιαουρτιού). Συνεπώς, όποιος πάρει τα ηνία στο στραγγιστό αποκτά και την πρωτιά σε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες διατροφικές κατηγορίες, κυρίως εκτός συνόρων, αλλά και εντός. Με το νέο προϊόν της, η ΔΕΛΤΑ θέτει ως πρώτο στόχο την κατάκτηση της κορυφής στην κατηγορία και την αύξηση των εξαγωγών, που φθάνουν στο 5-6% της συνολικής παραγωγής. ΧW
ΧΡΗΜΑ
8
τ.695/ ΤΡΙΤΗ 10.07.2018
WEEK
ΕΠΙΧΕΙΡΗMATIKA NEA >ΚΡΙ ΚΡΙ ΓΙΑ ΚΟΡΥΦΗ<
Στα 4,03 ευρώ βρέθηκε χθες η μετοχή της Κρι Κρι, στα 133,25 εκατ. η αποτίμηση. Στα 4,24 ευρώ τοποθετείται το ιστορικό υψηλό για το χαρτί από τη συνεδρίαση της 10ης Μαΐου και από ό,τι διαβλέπω, με λίγο καλή αγορά, το «αγρίμι» μπορεί να πατήσει και νέα, υψηλότερη κορυφή. Και, γιατί όχι, η εταιρεία «πετάει» από το καλό στο καλύτερο, με μερίδιο 22,8% στην αγορά παραδοσιακού παγωτού πίσω από την πολυεθνική Nestlé, που έχει 34,5% και μπροστά από την Algida, που έχει ένα 19,7%, την ΕΒΓΑ με 14,2% κ.λπ., και αυτά με στοιχεία ακυκλοφόρητα, τέλη Μαΐου, της Nielsen. Μιλάμε για μια αγορά του παραδοσιακού παγωτού που προ εξαετίας έκανε τζίρους 400-350 εκατ., για να περιοριστεί σταδιακά, στη διάρκεια της κρίσης, στα 200 plus πέρσι, δείχνοντας τάση μικρής ανάκαμψης. Φέτος, επιχειρηματίες του κλάδου την περιμένουν καλύτερη, και αν βγει ο τουρισμός, βλέπουν να πιάνει τα 250 εκατ. και προς τα πάνω. Ο Παναγιώτης Τσινάβος, υπόδειγμα επιχειρηματία, γνώστη και δουλευταρά, έχει αποδείξει πως σέβεται καταρχάς την επιχειρηματική ιστορία της οικογένειάς του, τους εργαζομένους, τους επενδυτές, τους μικρομετόχους της εταιρείας. Και έχει στόχους φιλόδοξους μεν, αλλά επιτεύξιμους. Αυτήν τη στιγμή, οι εξαγωγές της Κρι Κρι ξεπερνούν το 30% της παραγωγής και ο ρυθμός αύξησής τους τείνει να γίνει διψήφιος. Προχωρά σε νέες επενδύσεις με έμφαση στην παραγωγή (10 εκατ. έως το 2019) και πράγματι “sky is the limit”. Για αυτό καταλαβαίνω έναν φίλο μου χρηματιστή, ο οποίος βλέπει το «αγρίμι» πάνω και από τα 4,24, και υψηλότερα…
>ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΑΚΗ...<
Ισχυροί «παίκτες» αγοραστές την Πέμπτη στη μετοχή της Aegean. Στα 8,18 ευρώ η μετοχή, με άλμα 3,15% και αυξημένες συναλλαγές 61.735 μετοχών, αξίας 492.114 ευρώ. Για τα ιστορικά υψηλά των 9,59 ευρώ έχει δρόμο, αλλά αν βοηθήσει λίγο η αγορά, μπορεί να πιάσει καλύτερη αποτίμηση από την τρέχουσα των 584 εκατ. Ο στόχος γνώστη της συγκεκριμένης αγοράς είναι προς τα 700 εκατ. προς τα τέλη Σεπτεμβρίου, με την προϋπόθεση να πάει λίγο καλά η αγορά και να επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για τα τουριστικά μεγέθη. Στο μυαλό του Ευτύχη Βασιλάκη μπορεί να είναι πάντα το ενδεχόμενο ενός placement, αλλά προφανώς όταν αυτό γίνει, θα πραγματοποιηθεί με απόλυτο έλεγχο προς τα πού θα πάει το πακέτο, θα είναι σε απόλυτη γνώση του ιδίου, με μια διαδικασία που θα παραπέμπει στην ανάλογη κίνηση που είχε γίνει με την Autohellas. Και με αυτήν τη λογική, από ό,τι μαθαίνω, συμφωνούν απόλυτα τόσο οι Λασκαρίδηδες όσο η πλευρά Κωνσταντακόπουλου. Άλλωστε, με την πλευρά του Μεσσήνιου επιχειρηματία προχώρησε αυτές τις ημέρες σε επιπλέον ουσιαστικές κινήσεις. Πλέον, οι συνέργειες των δύο πλευρών αναπτύσσονται και στον χώρο του hoteling, ενώ η πλευρά Βασιλάκη, με την είσοδό της και σε αυτόν τον κλάδο, διευρύνει περισσότερο τους ορίζοντές της.
>ΕΛΛΑΚΤΩΡ<
Παρακολουθώ με προσοχή, εδώ και μέρες, τη «μάχη» βασικών μετόχων στον όμιλο Ελλάκτωρ. Παρακολουθώ το διάγραμμα της μετοχής και τις επίσημες χρηματιστηριακές ανακοινώσεις όπως αναρτώνται στο επίσημο site του helex.gr. Είναι εμφανές, μέρα με τη μέρα, συνεδρίαση με τη συνεδρίαση, πως το μεγαλύτερο μέρος των αγορών που ανακοινώνονται αφορούν στη μία πλευρά, αυτή των Αναστάσιου και Δημήτρη Καλλιτσάντση. Για να μην πω πως όλες οι τελευταίες –από προ Amber Capital– ανακοινώνονται μόνο από το ένα στρατόπεδο, των δύο αδελφών (και ενδεχομένως αδικήσω την άλλη), η μετοχή ανεβαίνει στο ταμπλό όταν προχωρούν σε αγορές οι Καλλιτσάντσηδες και υποχωρεί όταν δεν αγοράζουν. Ενδεικτικά, έτσι έγινε και το διάστημα των πρώτων ημερών του Ιουλίου (2, 3 και 4 του μηνός), με τις σχετικές ανακοινώσεις να αναρτώνται στα sites. Από τη μέχρι και χθες εικόνα που διαμορφώνεται, φαίνεται πως το «χρώμα του χρήματος» το δείχνει, σχεδόν αποκλειστικά, η πλευρά των Αναστάσιου και Δημήτρη Καλλιτσάντση. Που, προφανώς, καθημερινά, ενισχύει το συγκριτικό προβάδισμα που έχει αποκτήσει μετά την κίνηση-ματ με την απόκτηση του ποσοστού του Amber Capital.
Στα Ενδότερα του Χ.Α. > Ν έα υποστήριξη των τραπεζικών
ομολόγων, αυτήν τη φορά από την S&P 500 για το χαρτοφυλάκιο της Εθνικής. Χαμηλότερα και πάλι του ορίου του 4% το 10ετές ομόλογο, στις ΗΠΑ οι Τσακαλώτος-Χουλιαράκης αλλά και ο επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ μέχρι αύριο Τετάρτη. Προφανής η επιδίωξη της Αθήνας –με πλεονέκτημα την άριστη συνεργασία ΟΔΔΗΧ-ΕΜΣ– να χαραχθεί ο μεταμνημονιακός οδικός χάρτης στις αγορές. Από προγραμματισμένες εκδόσεις εντόκων μεγαλύτερης διάρκειας (12μηνα) και επαναγορά μέρους του ακριβού χρέους του ΔΝΤ, μέχρι και νέες εκδόσεις ομολόγων. Στο ΧΑ, γίνονται προσπάθειες να αποφευχθεί η καταγραφή νέων χαμηλών έτους, θυμίζοντας πως από τη συνεδρίαση της 29ης Μαΐου ο Γενικός Δείκτης έχει χαμηλό στις 735 μονάδες. Στον ΟΤΕ, την προηγούμενη εβδομάδα, η μετοχή δοκιμάστηκε 2-3 φορές στην ευρύτερη περιοχή στήριξης πέριξ των 10,20 ευρώ, με ενθαρρυντική αντίδραση χθες, Δευτέρα, έως τα 10,58 ευρώ. Πακέτο για 36.742 μετοχές της Jumbo στα 13,60 ευρώ, συνολικής αξίας 499.691 ευρώ. Νέες πρωτοβουλίες από την πλευρά Βασιλάκη με την πλευρά Σμπώκου. Τι σηματοδοτεί ο «κρητικός γάμος» και πώς οι επενδύσεις στο γκολφ φέρνουν κοντά Βασιλάκη-Κωνσταντακόπουλο. Κινητικότητα τις τελευταίες συνεδριάσεις στις μετοχές της Αεροπορίας Αιγαίου και της Autohellas. Στη μετοχή του Ελλάκτορα συνεχίζονται οι αγορές από τις δύο πλευρές, κυρίως αυτήν των αδελφών Καλλιτσάντση. Κινητικότητα που αποτυπώνεται με τη νέα άνοδο στις μετοχές, χθες Δευτέρα, έως τα 2,085 ευρώ. Αργή, αλλά σταθερή, η άνοδος για τη μετοχή της Κρι Κρι. Νέα υψηλή τιμή στα 4,02 ευρώ. Μετά το Υγεία, τι; Το εύλογο ερώτημα που έχει γίνει “talk of the town” για την επόμενη κίνηση του CVC. Και η πλευρά Αποστολόπουλου/ Asklepios πώς θα απαντήσει;
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Γενικός Διευθυντής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu
Head of Content ΧΡΉΣΤΟΣ ΚΏΝΣΤΑΣ konstaschris@yahoo.com
Αρχισυντάκτης ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ kaloumenos.g@ethosmedia.eu
Συντάκτης Κ.Μ. ΓΕΛΑΝΤΑΛΙΣ mich1957@hotmail.com
Key Account Manager ΡΆΝΤΩ ΜΑΝΏΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu
Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, T:210 9984950, Φ:210 9984953, www.hrima.gr, info@hrima.gr
ΧΡΗΜΑ
9
τ.695/ ΤΡΙΤΗ 10.07.2018
WEEK
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ ΞΕΝΟΙ ΟΙΚΟΙ Ναι μεν, αλλά…. Εμφανής η διάθεση των ξένων οίκων να στηρίξουν το ελληνικό αφήγημα, την έξοδο στις αγορές αλλά υπάρχει και ένα «αλλά». Μπορεί τα ξένα σπίτια, από την επομένη κιόλας του Eurogroup να φιλοδωρούν με θετικές εκθέσεις, με αναλύσεις και αξιολογήσεις που ενισχύουν την προσπάθεια της κυβέρνησης να «επιτεθεί» επικοινωνιακά, και στο οικονομικό επιτελείο να αναζητήσει επενδυτές, ωστόσο υπάρχουν και τα «ψιλά γράμματα». Ο οίκος S&P εκτιμά ότι η ανάκαμψη θα είναι πολύ σταδιακή, με δεδομένο το βαθύ πλήγμα στον ιδιωτικό τομέα, και κάνει σαφές το ότι από τα 50+ δισ. ευρώ των καταθέσεων που έφυγαν από το τέλος Νοεμβρίου 2014 έως το τέλος Ιουλίου του 2015, ένα μέρος δεν θα επιστρέψει. Κάνει λόγο για την πολιτική ρευστότητα και τις πελατειακές σχέσεις που βαρύνουν τη θέση της Ελλάδας, παρατείνουν την οικονομική αβεβαιότητα, αποτρέπουν εισροές άμεσων ξένων κεφαλαίων και προκαλούν εκροές καταθέσεων. Επίσης, ο οίκος DBRS, στην πρόσφατη έκθεσή του, επισημαίνει ότι υπάρχουν μεγάλες προκλήσεις, αναδεικνύοντας την αδήριτη ανάγκη ολοκλήρωσης των δημοσιονομικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ώστε να είναι εφικτή η ανάπτυξη. Ειδική μνεία γίνεται στη μείωση των «κόκκινων» δανείων και για την τήρηση των στόχων του μεταμνημονιακού προγράμματος.
ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ... …και τα αδιάθετα από το swap. Καλά ενημερωμένη πηγή μού
έλεγε το Σάββατο πως ο ΟΔΔΗΧ έχει στο τραπέζι και το ενδεχόμενο αξιοποίησης των περίπου 4-4,5 δισ. που δεν είχαν δοθεί στην ανταλλαγή σειρών ομολόγων και στη δημιουργία του περίφημου swap. Θυμίζουμε πως περίπου 1,3 δισ. είναι στα χέρια της ΤτΕ, που ούτως ή άλλως δεν πρόκειται να τα «αλλάξει», άλλωστε μέρος των κερδών τα περνά κάθε χρόνο με τη μορφή αυξημένου μερίσματος στο Δημόσιο, 1 δισ. είναι σε ιδιώτες Έλληνες, περίπου 400 εκατ. σε Ευρωπαίους διαχειριστές και 1,4 δισ. σε χέρια αμερικανικών funds. Τα τελευταία είναι αυτά που απ’ ό,τι πληροφορούμαι είναι πρώτα στη σειρά για να δοθούν, καθώς τα funds θα εξέταζαν μια δελεαστική πρόταση ανταλλαγής.
ROTHSCHILD-FF GROUP Το δύσκολο έργο της εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή ανέλαβε η Rothschild στη Folli Follie. Προτεραιότητα του ξένου οίκου είναι να πεισθούν οι ομολογιούχοι, καθώς τα ομόλογα που είχαν «τρέξει» κατά το παρελθόν οι Credit Suisse και UBS έχουν ρήτρες καταγγελίας, όπως η πώληση θυγατρικών στην Ασία, το ενδεχόμενο αλλαγών στη μετοχική σύνθεση κ.ά. Πάντως, η διοίκηση της εταιρείας καταβάλλει προσπάθειες ανασυγκρότησης και να δείξει πως συνεχίζει τον δρόμο της. Μόλις την Παρασκευή, ανακοίνωσε 2-3 πρώτες ενέργειες που αφορούν ανανέωση συμβάσεων και αντιπροσωπειών (λ.χ. της UGG), ενώ μέσα στις επόμενες μία-δύο εβδομάδες θα ανακοινώσει συνεργασίες για cosmetics και αρώματα. Επίσης, μαθαίνω πως σε γνωστό μεσιτικό γραφείο της Αθήνας (θυγατρική αγγλικού οίκου) έγινε διερευνητικού χαρακτήρα κρούση για το Μινιόν.
GRAND HYATT Σας είχαμε ενημερώσει ότι τα εγκαίνια του Grand Hyatt θα γίνονταν μέσα στον Αύγουστο και πως τα εργοτάξια δουλεύουν επί 24ωρης διάρκειας. Πέρασα χθες Κυριακή
από τη Συγγρού και επικρατούσε χαμός, με τις τελευταίες εργασίες να εστιάζουν στον τελευταίο όροφο και στο roof, που, όπως μαθαίνω, θα είναι εντυπωσιακό. Στη σελίδα του ξενοδοχείου έχει αναρτηθεί το μήνυμα “Now accepting reservations for August 18, 2018 and beyond”. Αυτό είναι και το πρώτο promo στην κεντρική σελίδα του Grand Hyatt, που οδηγεί στην «επόμενη ημέρα» μετά το Athens Ledra και θα «ανακατέψει την τράπουλα» στον χάρτη των πεντάστερων της Αθήνας. Το GHAthens, που θα διαχειρίζεται η Kokari του Γ. Δασκαλαντωνάκη, σε λίγες εβδομάδες θα είναι γεγονός!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚO ΑΜΥΝΤΙΚO ΧΑΡΤΟΦΥΛAΚΙΟ Η αναβάθμιση του χαρτοφυλακίου ομολόγων της ΕΘΝΙΚΗΣ από τη Standard & Poor’s δείχνει τις διαθέσεις των ξένων. Συνεπώς, και πάλι τράπεζες, βραχυπρόθεσμα, και σε αυτόν τον γύρο ΕΘΝΙΚΗ. Από τα βαριά χαρτιά, ΟΤΕ, καθώς δοκιμάστηκε 2-3 φορές στη στήριξη των 10,20 και «γύρισε» ανοδικά. ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ, καθώς η πλευρά Βασιλάκη προχωρά σε ουσιαστικές επιχειρηματικές κινήσεις. ΚΡΙ ΚΡΙ, γιατί οι στόχοι της διοίκησης Τσινάβου είναι ιδιαιτέρως φιλόδοξοι. ΕΛΛΑΚΤΩΡ, τουλάχιστον για όσο είναι επίμονος αγοραστής η πλευρά Καλλιτσάντση. FG EUROPE, γιατί κάθε καλοκαίρι με τα κλιματιστικά «γράφει» διψήφια απόδοση.