ΧΡΗΜΑ WEEK
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ τ.705/ ΤΡΙΤΗ 16.10.2018
4
ΤΡΑΠΕΖΕΣ:
6
ΤΑ 2+1 ΣΧΕΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΣΤΗΜΙΚΟΥΣ ΟΜΙΛΟΥΣ
ΤΙ ΣΥΝΕΒΗ ΣΕ ΙΤΑΛΙΑ-ΙΣΠΑΝΙΑ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΠΡΟΩΘΕΙΤΑΙ... ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΚΟΠΟΥ ΣΧΗΜΑ
8
ΑΓΟΡΕΣ
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΤΑ ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΟΜΟΛΟΓΑ
FOLLI FOLLIE:
Σ
ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΟΙ ΥΠΑΙΤΙΟΙ ΤΟΥ ΣΚΑΝΔΑΛΟΥ
ε συνέχεια της δέσμευσης των λογαριασμών μερικών μόνο εκ των βασικών υπαιτίων στο σκάνδαλο της Folli Follie, ίσως λόγω πίεσης χρόνου, ο κ. Δραγάτσης δεν θα πρόλαβε να επεξεργαστεί και τα λοιπά συγκλονιστικά στοιχεία που έχουν, δημοσιογραφικά τουλάχιστον, ήδη προκύψει στο μεταξύ (ή και πιθανόν να προκύψουν) και αφορούν και στον εκπρόσωπο της Fosun, οπότε και σε ολόκληρη την εταιρεία, η οποία υπέχει πια νομικά πλήρη αστική και ποινική ευθύνη αποζημίωσης των ζημιωθέντων επενδυτών και πιστωτών της FF αλλά και του Ελληνικού Δημοσίου. Να μην ξεχνάμε δε και την πρόθυμη πλειάδα συμβούλων και ενδιάμεσων προσώπων που συμμετέχουν από το 2007 ώς και σήμερα στη διά παραλείψεως μη άσκηση υποχρεωτικών εταιρικών ή και υπηρεσιακών καθηκόντων τους ή και στην παροχή παράνομων συμβουλών που είναι συμβατές με τη διεθνή επιχειρησιακή πρακτική σε παρόμοιες μεθοδεύσεις και σκάνδαλα, όπως π.χ. η φοροαποφυγή, φοροδιαφυγή, τριγωνικών ενδο-συναλλαγών με διάφορους νομιμοφανείς τρόπους, σύστασης offshore εταιρειών, σύναψης εικονικών συμβάσεων δανείων, συμμετοχής σε εικονικές δικαστικές ή και εξώδικες διαδικασίες προς καταδολίευση δανειστών (π.χ. δίκες, προσημειώσεις, έκδοση πλαστών και εικονικών τιμολογίων κ.λπ.). Τέτοια πρόσωπα θα μπορούσαν να είναι κάποιοι π.χ. εκ των λοιπών μελών των επιτροπών ελέγχου και του ΔΣ της Folli Follie, των ορκωτών λογιστών, των χρηματιστών και market makers της μετοχής και του παραγώγου της FF Group,
καθώς και των οικονομολόγων και συμβούλων επενδύσεων με έγγραφες ή προφορικές εκθέσεις-συστάσεις υπέρ μιας εταιρείας που δεν έλεγξαν ποτέ επαρκώς. Υποστήριζαν δε αδικαιολόγητα τα θεμελιώδη της οικονομικά στοιχεία είτε απλά ως θετικά είτε και με ιδιαίτερα θετικές προοπτικές περαιτέρω βελτίωσής τους, ως έπραξαν δηλαδή η UBS, η Credit Suisse, η Morgan Stanley, η Deutsche Bank κ.λπ., που υπήρξαν ανάδοχοι των δύο ομολογιακών εκδόσεων της εταιρείας και προσέλκυσαν, πέραν των ιδίων ζημιογόνων τοποθετήσεων μερικών εξ αυτών, ακόμη και τρίτους αποταμιευτές και επενδυτές (ασχέτως της επενδυτικής τους εμπειρίας ή απειρίας). Θα μπορούσαν ακόμη να είναι κάποιοι εκ των ανωτάτων τραπεζικών στελεχών (που επίσης δημιούργησαν την εύλογη πεποίθηση στους επενδυτές ότι δάνειζαν μια αξιόχρεη εταιρεία και μάλιστα χωρίς καν εξασφαλίσεις, παρασύροντας έτσι επενδυτές να επενδύουν σε τίτλους της Folli Follie με επαρκή ασφάλεια για τα θεμελιώδη οικονομικά της), δικηγόροι κ.λπ. Για πρόσωπα δε με τις ανωτέρω ιδιότητες και τυχόν εμπλοκή σε συγκεκριμένες υποστηρικτικές του σκανδάλου πράξεις (εφόσον δηλαδή διαπιστωθούν οι πράξεις αυτές ποινικά, πρωτίστως, και δευτερευόντως αστικά), θα πρέπει να αναμένουμε να ασκηθούν μελλοντικά πολυάριθμες ποινικές διώξεις, διευρύνοντας έτσι τον κύκλο των υπεύθυνων προ αποζημίωση προσώπων, πράγμα που δίνει ένα (προ) αίσθημα αισιοδοξίας για την ευτυχή, έστω και σε βάθος χρόνου, δικαστική κατάληξη και δικαίωση των αξιώσεων των ζημιωθέντων επενδυτών κάθε κατηγορίας. ΧW
ΧΡΗΜΑ
τ.705/ ΤΡΙΤΗ 16.10.2018
WEEK
2
ΟΙ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑ
Σ
τις κρίσεις που προκύπτουν αναζητείται πολλές φορές ένας «εχθρός». Στην προκειμένη περίπτωση, το να επιλεγεί για άλλη μία φορά ο Γιάννης Στουρνάρας, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, ήταν λίγο-πολύ αναμενόμενο. Υπό την έννοια ότι δεν τίθεται στο στόχαστρο για πρώτη φορά, και οι τοποθετήσεις του –όπως αυτή για την ανάγκη να δεχθεί η Αθήνα τη δυνητική/προληπτική ανοιχτή πιστοληπτική γραμμή– ενόχλησαν. Όπως εκφράζεται από πολλούς, η ανοιχτή πιστοληπτική γραμμή, που δεν πήρε η Αθήνα για πολιτικούς λόγους (και μόνο), για να υποστηριχθεί το κυβερνητικό αφήγημα περί «καθαρής εξόδου», θα βοηθούσε στην ψυχολογία των αγορών σε ό,τι αφορά στο θέμα της έκδοσης ομολόγου και σε σημαντικό βαθμό θα «μετρούσε» και στο ζήτημα των τραπεζών. Σε περιόδους κρίσης, ο «εμφύλιος», η δημιουργία «ψυχροπολεμικών» καταστάσεων, μέσω δηλώσεων και διαρροών, μόνο θετικό αποτέλεσμα δεν φέρνει. Ενισχύει δε την εντύπωση στο εξωτερικό, στα funds, στους επενδυτικούς κύκλους για την αβεβαιότητα που κυριαρχεί στην Ελλάδα. Σε αυτήν την κρίσιμη περίοδο για το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία, απαιτείται απρόσκοπτη συνεργασία όλων των δυνάμεων. Μπορεί να υπάρχει, με δύο πρόσωπα της κυβέρνησης (Τσακαλώτος, Λιάκος), ανοιχτή επικοινωνία και αγαστή συνεργασία με τον διοικητή της ΤτΕ, για το εθνικό συμφέρον άλλωστε, αλλά το θέμα είναι ότι όλη αυτή η «μικροπολιτική» βγαίνει προς τα έξω. Και φτάνει στα αυτιά των πανίσχυρων επενδυτικών οίκων, των κάθε λογής funds, που, αφορμής δοθείσης, «γωνιάζουν» (και «γονατίζουν») χρηματιστηριακά τον τραπεζικό κλάδο και, τελευταία, και τα blue chips. Μπορεί κάποιος να υποστηρίξει στ’ αλήθεια ότι το σορτάρισμα στις τραπεζικές μετοχές το προκάλεσε η ΝΔ ή ο Στουρνάρας; Αφέλειες και μικροπολιτικα-
ντισμοί, που μόνο κακό κάνουν σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο. Μπορούσε στην έκτακτη σύσκεψη για τις τράπεζες να μην κληθεί και να απουσιάζει ο διοικητής της ΤτΕ; Κι όμως –αλλά σε ποια άλλη χώρα της ευρωζώνης, του ευρωνότου θα συνέβαινε κάτι τέτοιο; Ο Γ. Στουρνάρας, ο οποίος την προηγούμενη Δευτέρα (8/10) μετέβη εσπευσμένα στη Φραγκφούρτη, δεν μπαίνει στην πολεμική και, κατά την εκτίμησή μου, ορθώς, ορθότατα. Αδιαφορεί για τις επιθέσεις εναντίον του και επικεντρώνεται στη δουλειά του, ως οφείλει. Με τις δε δηλώσεις του τοποθετήθηκε ευκρινώς και ρητώς για το εγχώριο banking. Ανεξάρτητα πάντως από όλα αυτά, η αλλαγή αρμοδιοτήτων για τις τράπεζες (από τον Δραγασάκη στον Φλαμπουράρη), όποιο σκοπό ή στόχο κι αν εξυπηρετούσε, ήρθε στη χειρότερη στιγμή. Η πρώτη σύσκεψη μετά τη «Μαύρη Τετάρτη» έγινε στο Μαξίμου. Ακολούθησε άλλη, στο Υπ. Οικονομικών υπό τον Ευ. Τσακαλώτο, με αφορμή τα ζητήματα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (που εποπτεύει) και προαναγγέλθηκε συνάντηση Δραγασάκη-τραπεζιτών. Θέλω να πιστεύω πως, δεδομένης της κρισιμότητας της κατάστασης, την επόμενη φορά (γιατί θα ακολουθήσουν πολλές...) θα πρυτανεύσουν πιο λογικές και ψύχραιμες θέσεις, θα παραμεριστούν προσωπικές κόντρες και μικροπολιτικαντισμοί και ο διοικητής της ΤτΕ δεν θα ειδωθεί ως ο «βολικός εχθρός». Θα το προχωρούσα και λίγο πιο πέρα, επιμένοντας στο σημειολογικό του πράγματος. Μια συνάντηση του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, με τον διοικητή της ΤτΕ, Γιάννη Στουρνάρα, μπροστά στις κάμερες και στα φλας των φωτογράφων θα έστελνε ένα μήνυμα αναμφίβολα θετικό για την εθνική υπόθεση. Αυτά και όσον αφορά στο τελευταίο, ας το σκεφτούν... εκατέρωθεν. ΧW
διοργάνωση σε συνεργασία με
SAVE THE DATE
07.11.18 auto.ethosevents.eu
#auf18
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.705/ ΤΡΙΤΗ 16.10.2018
4
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΤΑ 2+1 ΣΧΕΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΣΤΗΜΙΚΟΥΣ ΟΜΙΛΟΥΣ
Μ
ε τη διαδικασία του κατεπείγοντος, και εξετάζοντας όλα τα δυνατά σενάρια, Αθήνα και Φραγκφούρτη επιχειρούν να περιορίσουν την τραπεζική «φωτιά» που άναψε στο εγχώριο banking, σε μια συγκυρία κατά την οποία η άνοδος των αμερικανικών επιτοκίων και η αντιπαράθεση Ρώμης-Βρυξελλών επιβαρύνουν το επενδυτικό ρίσκο συνολικά για τα ευρωπαϊκά assets. Τα αίτια της νέας τραπεζικής κρίσης, λίγο έως πολύ γνωστά, αφορούν κυρίως στα υψηλότατα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, στον κίνδυνο να παύσουν να είναι εξυπηρετούμενα πολλά «πορτοκαλί δάνεια», στα αδύναμα οικονομικά αποτελέσματα των συστημικών ομίλων και στο ύψος των επιπλέον προβλέψεων που πιθανότατα θα υποχρεωθούν να αναλάβουν, ενδεχόμενο που, συνακόλουθα, θα οδηγήσει στην αναζήτηση πρόσθετων νέων κεφαλαίων. Οι αφορμές της παρόξυνσης της κρίσης και του πρώτου sell-off, στη συνεδρίαση της Τετάρτης 3 Οκτωβρίου, ο συνδυασμός ανόδου των επιτοκίων διεθνώς (ξεκινώντας από τα ομόλογα των ΗΠΑ), των υψηλών yields των ιταλικών (που καθιστούν απαγορευτική οποιαδήποτε σκέψη για τα ελληνικά, στο 4,6%-4,7%) και του πτωτικού «γυρίσματος» των χρηματιστηρίων, που οδήγησε τα funds σε εσπευσμένες ρευστοποιήσεις στα αναδυόμενα χρηματιστήρια. Ήδη, Αθήνα και Φραγκφούρτη βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία για το τι μέλλει γενέσθαι άμεσα προκειμένου να ανακοπεί η απαξίωση των αποτιμήσεων των συστημικών ομίλων, εξ ου και η παρέμβαση του διοικητή της ΤτΕ την Τετάρτη, και
μετά από σειρά επαφών που είχε στην έδρα της ΕΚΤ. Αυτήν τη στιγμή, στο τραπέζι έχουν τεθεί 1+2 σχέδια που αποσκοπούν στη διττή διαχείριση του προβλήματος τόσο σε βραχυπρόθεσμο όσο σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Καταρχάς, με την ενεργοποίηση funds από την πλευρά της JP Morgan, της BofA, της Citigroup, αλλά και μιας ομάδας hedge funds (κυρίως αμερικανικών) να βγουν αγοραστές στη συνεδρίαση της Τετάρτης, έτσι ώστε να σταθεροποιηθεί όσο είναι δυνατόν η κατάσταση, κατ’ επέκταση η χρηματιστηριακή αξία των συστημικών ομίλων, που πλέον περιορίζεται σε λιγότερα από 5 δισ. ευρώ. Το πρώτο σχέδιο αφορά στην άμεση παρέμβαση και προβλέπει την ενεργοποίηση και άλλων επενδυτικών δυνάμεων προκειμένου οι όροι αποτίμησης των τραπεζών να μην υποχωρήσουν κι άλλο, σε επίπεδα απαγορευτικά, στο ενδεχόμενο μιας ενίσχυσης με ιδιωτικά κεφάλαια. Ωστόσο, το πιο δύσκολο μέρος του εγχειρήματος αφορά στα δύο σχέδια που στοχεύουν στη μεσομακροπρόθεσμη εξισορρόπηση του εγχώριου banking και, σύμφωνα με πηγές της ΤτΕ, περιλαμβάνει το βασικό σχέδιο για τη δημιουργία ενός «σχήματος ειδικού σκοπού» που θα πάρει πάνω του (με τη μορφή εγγυοδοσίας) ένα μέρος από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, και το εναλλακτικό που προβλέπει και νέες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου. Δεδομένης της ρευστότητας/αβεβαιότητας που επικρατεί στις ευρωαγορές και της συνεχούς εκροής κεφαλαίων από ευρωπαϊκά assets προς αμερικανικά, τα δύο σχέδια δεν αποκλείεται να αναθεωρηθούν, να συγχωνευθούν ή να προκύψει κάτι άλλο στη διάρκεια των επόμενων μηνών.
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.705/ ΤΡΙΤΗ 16.10.2018
Από τη στιγμή που η άμεση προτεραιότητα του περιορισμού της «φωτιάς» επιτευχθεί, θα ξεκινά ο «μαραθώνιος ταχύτητας» που θα πρέπει να «τρέξουν» όλοι οι εμπλεκόμενοι από Αθήνα μέχρι Φραγκφούρτη, Βρυξέλλες και Λονδίνο, Νέα Υόρκη. Η BlackRock επεξεργάζεται ήδη ένα «σχέδιο-κορμό», που θα αποτελέσει τη βάση του «σχήματος ειδικού σκοπού», στον οποίο θα εισφερθούν εγγυήσεις προκειμένου να καλυφθεί ένα μέρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Σε αυτήν τη φάση, οι ενέργειες γίνονται προς δύο κατευθύνσεις: του ΤΧΣ και της ΤτΕ με τη Φραγκφούρτη, και της Αθήνας με τις Βρυξέλλες. Στην πρώτη, για να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες, με τη νέα μείωση του ELA στα 5 δισ. και της διαχείρισης της κρίσης, στη δεύτερη για να διερευνηθούν οι προθέσεις της DG Comp όσον αφορά στην προοπτική κρατικής παρέμβασης (state aid). Σε επικοινωνία του ΧΡΗΜΑ/banks.com.gr με κορυφαίο παράγοντα της Επιτροπής ειπώθηκε ότι «...στην περίπτωση της Κύπρου αλλά και της Ιταλίας, η DG Comp, συνεκτιμώντας την κρισιμότητα της κατάστασης, διευκόλυνε ανάλογες κινήσεις, συνεπώς πιθανότατα θα τύχει ευνοϊκής αντιμετώπισης ένα αντίστοιχο ελληνικό αίτημα». Ωστόσο, η ίδια πηγή ξεκαθάρισε ότι «...η οποιαδήποτε διευκόλυνση θα συνοδεύεται με αυστηρούς όρους, προϋποθέσεις και αιρεσιμότητα των αποφάσεων...». Παράλληλα, θα πρέπει να συναινέσει ο ESM –από τη στιγμή που οποιαδήποτε κρατική συνδρομή θα επιβαρύνει το χρέος, άρα τη δημοσιονομική δομή-–, όπως και το ΔΝΤ. Το θέμα φέρεται να έθεσε ο ίδιος ο Ευ. Τσακαλώτος στην επικεφαλής του ΔΝΤ, στο περιθώριο της συνάντησής τους στο Μπαλί. Ο ESM είναι επίσης αυτός που θα έχει τον πρώτο λόγο για το αν θα αντληθούν κεφάλαια από το λεγόμενο «μαξιλάρι ρευστότητας», από τη στιγμή που η DG Comp συναινέσει σε μια τύπου state aid συμμετοχή. Η ΤτΕ, σε συνεργασία με τις διοικήσεις των τραπεζών, εξέτασε αρχικά το σχέδιο δημιουργίας μιας μίνι bad bank –ενδεχόμενο που παλαιότερα είχε συναντήσει την άρνηση της ΕΚΤ–, στην οποία θα μεταφέρονταν κυρίως στεγαστικά NPLs που θα τιτλοποιούνταν (στο πρότυπο της τιτλοποίησης στεγαστικών της Eurobank), που ωστόσο δεν προχώρησε. Κύριος λόγος ήταν η ιδιαιτερότητα που έχουν τα στεγαστικά, παρότι καλύπτονται από εμπράγματες εξασφαλίσεις, και το γεγονός ότι η καρδιά του προβλήματος παραμένουν τα επιχειρηματικά μη εξυπηρετούμενα. Σε αυτήν την κατεύθυνση ζητήθηκε η συνδρομή και της EBRD, προκειμένου να συμπεριληφθούν και μη εξυπηρετούμενα δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων, εφόσον πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις βιωσιμότητάς τους, αλλά και πάλι η πρωτοβουλία αυτή δεν φαίνεται να προχωράει. Αυτήν την περίοδο, οι εμπλεκόμενες πλευρές βρίσκονται σε διερεύνηση όλων των εναλλακτικών για το τι θα μπορούσε να εισφερθεί σε αυτό το «σχήμα ειδικού σκοπού» και, σε δεύτερο χρόνο, μέχρι ποιο ύψος. Παράλληλα, οι διοικήσεις των τραπεζών προχώρησαν στην
6
υποβολή στον SSM των στόχων μείωσης των επισφαλειών μέσω ενός ευρύτατου προγράμματος τιτλοποίησης δανείων συνολικού ύψους έως 15 δισ. Μέσω αυτής της διαδικασίας οι τράπεζες ευελπιστούν ότι τα δάνεια θα τιμολογηθούν κοντά στην καθαρή λογιστική αξία τους και θα εξασφαλίσουν επιλέξιμους τίτλους από την ΕΚΤ, με σκοπό την άντληση ρευστότητας. Ωστόσο, η πρόβλεψη των τραπεζών γίνεται με βάση την παραδοχή του σεναρίου της ικανοποιητικής ανάπτυξης του ΑΕΠ και της σταθεροποίησης, έστω, των επιτοκίων. Και οι δύο προϋποθέσεις/παράμετροι δεν είναι σίγουρο πως θα επιβεβαιωθούν. Τι συνέβη στην Ιταλία και την Ισπανία και γιατί προωθείται ένα... ελληνικού σκοπού σχήμα Η Ιταλία, με 242 δισ. NPLs, ακολούθησε δύο μοντέλα για να διαχειριστεί το πρόβλημα. Τον μηχανισμό GAGS (το 2016), ώστε οι τράπεζες να πουλούν προβληματικά ανοίγματα μέσω οχημάτων τιτλοποίησης (Special Purpose Vehicles), παρέχοντας εγγύηση στις τράπεζες μόνο για το μέρος των κύριων ομολόγων τους (senior bonds), και το Atlante, ένα ταμείο ιδιωτικού δικαίου, ώστε να εισφέρει κεφάλαια μέσω ΑΜΚ. Όπως στην περίπτωση της Monte dei Paschi, που πούλησε NPEs περίπου 25 δισ. και 24,5 δισ. μέσω τιτλοποιήσεων. Η Unicredit κινήθηκε συνδυαστικά, πουλώντας δάνεια 17,7 δισ. και υλοποιώντας ΑΜΚ 13 δισ. Το πλεονέκτημα αυτού του μοντέλου; Το εγχώριο banking, με οργανωμένο και μαζικό τρόπο, θα επιχειρήσει να βγάλει από πάνω του προβληματικά δάνεια, με στόχο να μειωθούν όσο το δυνατόν περισσότερο τα 88 δισ. Το μειονέκτημα και το κρίσιμο ερώτημα είναι από πού θα εξευρεθούν ιδιωτικά κεφάλαια σε μια περίοδο που τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια υποχωρούν και τα yields των ομολόγων ανεβαίνουν. Ο προβληματισμός αυτός μας μεταφέρθηκε με έντονο τρόπο από τη Φραγκφούρτη με την αποκάλυψη της πληροφορίας πως, σχετικά πρόσφατα, ευρωπαϊκές τράπεζες επιχείρησαν να εκδώσουν τίτλους Tier 2 και έκαναν πίσω, καθώς είτε το ενδιαφέρον δεν ήταν ανάλογο είτε τα επιτόκια ήταν μη ανταγωνιστικά. Στην Ισπανία, η Banco Sabadell πουλάει 10,8 δισ. προβληματικά δάνεια, εκ των οποίων τα 6 δισ. είναι περιουσιακά στοιχεία που υπόκεινται στον μηχανισμό εγγυοδοσίας assets, δηλαδή το Asset Protection Scheme. Η λύση, θεωρητικά, θα μπορούσε να «τρέξει» και για το εγχώριο banking, πλην όμως οι διαφορές στο outlook των δύο χωρών και το spread στα ομόλογά τους την καθιστούν απαγορευτική. Το σοβαρό πρόβλημα για όποιο εγχείρημα τελικά συμφωνηθεί έγκειται στο ότι η ελληνική οικονομία δεν έχει επενδύσιμη αξιολόγηση (απέχει στην καλύτερη βαθμολόγηση τρεις κλίμακες και στη χειρότερη πέντε) και το benchmark 10ετές είναι αρκετά πάνω από το όριο του 4%. ΧW
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.705/ ΤΡΙΤΗ 16.10.2018
8
ΑΓΟΡΕΣ
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΤΑ ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΟΜΟΛΟΓΑ
Σ
ε επενδυτικά καταφύγια αναδεικνύονται τα εταιρικά ομόλογα, που έχουν εκδοθεί και είναι σε διαπραγμάτευση στην ελληνική αγορά. Σε μια περίοδο που, από τη συνολική αποτίμηση των εισηγμένων στο χρηματιστήριο, έχουν χαθεί σχεδόν 7,5 δισ. από την αρχή του έτους –από τα οποία τα περίπου 4 δισ. από τον τραπεζικό κλάδο–, η αγορά εταιρικών ομολόγων συνεχίζει να κρατά σχεδόν αναλλοίωτο το κεφαλαιακό απόθεμα που επενδύθηκε από ξένα και εγχώρια χαρτοφυλάκια, δεκάδες ιδιώτες και καταθέτες. Συνολικά, 850 εκατ. ευρώ αντλήθηκαν στο διάστημα Οκτωβρίου 2016-Ιουνίου 2018, μέσω έκδοσης οκτώ ομολογιακών για λογαριασμό ισάριθμων εταιρειών, προσφέροντας στις επιχειρήσεις χρηματοδότηση με σχετικά ανταγωνιστικούς όρους και στους επενδυτές μια χαμηλού ρίσκου δυνατότητα τοποθέτησης των χρημάτων τους. Η σχετική διαδικασία της έκδοσης εταιρικών ομολόγων, που δρομολογήθηκε από τις χρηματιστηριακές αρχές και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, μπορεί να ανακόπηκε όταν, μετά τα μέσα Αυγούστου, αυξήθηκε η απόδοση στα κρατικά ομόλογα,
για να φθάσει στα απαγορευτικά επίπεδα του 4,6% και του 4,7% την τελευταία εβδομάδα. Η νέα ελληνική αγορά εταιρικών ομολόγων ξεκίνησε τυπικά από μια μικρή έκδοση της εισηγμένης MLS (για 4 εκατ.) και αναπτύχθηκε με την άρση ενός διοικητικού περιορισμού που εμπόδιζε την έκδοση τίτλων, δηλαδή έπαψε να ισχύει το πλαφόν στα επιτόκια των τίτλων, που απαγορευόταν μέχρι το 2016 να υπερβαίνουν το ύψος του δικαιοπρακτικού/εξωτραπεζικού επιτοκίου. Ουσιαστικά, ο δρόμος άνοιξε τον Οκτώβριο του 2016 με την έκδοση ομολογιακού της HouseMarket (του ομίλου Fourlis) για 40 εκατ., με κουπόνι 5% διευρύνθηκε και ενισχύθηκε με εκδόσεις μεγάλων ομίλων εισηγμένων στο ελληνικό χρηματιστήριο (Μυτιληναίος, όμιλος ΓΕΚ Τέρνα, ΟΠΑΠ) και μη (Coral του ομίλου Motor Oil, Sunlight του Olympia Group), για να κλείσει η αυλαία με την εταιρεία ένδυσης B&F (BSB). Δρόμος που έδωσε μια καλή εναλλακτική στους επενδυτές και τους καταθέτες για να ξεφύγουν από τις σχεδόν μηδενικές αποδόσεις των απλών καταθέσεων και των προθεσμιακών, στις τράπεζες έναν τρόπο να εισπράξουν μέρος των δανείων που είχαν
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.705/ ΤΡΙΤΗ 16.10.2018
χορηγήσει (σε όλες τις εκδόσεις, η αποπληρωμή τραπεζικού δανεισμού αποτέλεσε από τους κυριότερους προορισμούς των κεφαλαίων που αντλήθηκαν). Όλες οι εκδόσεις, πλην της τελευταίας, για την εταιρεία B&F, που όμως εξαρχής είχε παρουσιάσει προβλήματα, τα πηγαίνουν μέχρι τώρα καλά. Δεδομένης μάλιστα της γενικότερης απαξίας στις αγορές μετοχών και κρατικών ομολόγων, θα έλεγε κάποιος πως μέχρι τώρα λειτουργούν σαν «καταφύγια» για τα χρήματα που τοποθετήθηκαν. Μέχρι στιγμής, έχει λήξει/πληρωθεί το πρώτο κουπόνι στον έναν/πρώτο χρόνο από την κυκλοφορία των ομολόγων, και συγκεκριμένα στις 21 Μαρτίου για τον τίτλο του ΟΠΑΠ (στο 3,40%), στις 27 Ιουνίου για το ομόλογο της «Μυτιληναίος» (στο 3,10%), στις 20 Ιουνίου για τον τίτλο της Sunlight (στο 4,25%) και στις 21 Ιουλίου για την Τέρνα Ενεργειακή (στο 3,85%). Αυτές οι εταιρείες είχαν αντλήσει, αναλυτικά: ο Οργανισμός 200 εκατ. ευρώ, ο Μυτιληναίος 300 εκατ., η Sunlight 50 εκατ. και η Τέρνα Ενεργειακή 60 εκατ. (το ομόλογο της εταιρείας εκδόθηκε με ειδικούς όρους εξασφάλισης), συνολικά 610 εκατ. ευρώ. Και οι τέσσερις εκδόσεις 5ετούς διάρκειας και λήξεως το 2022 πλήρωσαν το κουπόνι τους στο ακέραιο και στην ώρα τους, σε μια συγκυρία κατά την οποία στο χρηματιστήριο ο Γενικός Δείκτης μετρούσε απώλειες 21%, ο τραπεζικός ξεπερνούσε το 40% και μια προθεσμιακή κατάθεση (για 100 χιλ. ευρώ) δεν έδινε πάνω από 1,25% (στην καλύτερη περίπτωση). Το 2018 βγήκαν άλλες τρεις εκδόσεις, καθώς πρόλαβαν το αρνητικό «γύρισμα» των αγορών και την επιβάρυνση στις αποδόσεις των ομολόγων, με τη ΓΕΚ Τέρνα να αντλεί 90 εκατ. (στο 3,95%), την Coral να παίρνει επίσης 90 εκατ. (στο 3%) και η B&F να αντλεί σχεδόν 25 εκατ., αλλά με το 1/3 της έκδοσης, έμεινε στα χέρια των αναδόχων της έκδοσης (Πειραιώς και Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος). Ενώ στις πρώτες δύο εταιρείες η έκδοση έγινε με χαμηλό κουπόνι –μάλιστα για την Coral του ομίλου Motor Oil ήταν το χαμηλότερο από όλες τις εκδόσεις που έχουν γίνει– στην περίπτωση της εταιρείας ένδυσης κινήθηκε σε μη ανεκτά επίπεδα, πάνω από το 5%, για να κλείσει τελικά οριακά στο 4,95%. Ειδικότερα στην περίπτωση της B&F, στην οποία η εταιρεία της οικογένειας Μπιθαρά επιχείρησε να αντλήσει κεφάλαια δυσανάλογα των οικονομικών μεγεθών της, η έκδοση έγινε κυρίως από την Πειραιώς, που τα τελευταία χρόνια είναι η βασική πιστώτρια τράπεζα και προσέβλεπε στο να «κλειδώσει» την είσπραξη των απαιτήσεών της (τα 20 από τα 25 εκατ. χρησιμοποιήθηκαν για να πληρωθούν υποχρεώσεις προς την Πειραιώς). Όλα αυτά εξηγούν και γιατί το ομόλογο της B&F είναι το μόνο από τα οκτώ που υποχωρεί χαμηλότερα της ονομαστικής αξίας, υποχωρώντας μάλιστα κάτω και από τις 90 μονάδες βάσης. Πρακτικά, για το συγκεκριμένο ομόλογο ο ενδιαφερό-
10
μενος επενδυτής/καταθέτης ζητεί να αγοράσει ομόλογο με έκπτωση 10% επί της ονομαστικής αξίας, δηλαδή ο πωλητής έδινε τον τίτλο με ζημιά 10% επί της αρχικής τιμής έκδοσης. Για όλα τα άλλα ομόλογα η τρέχουσα τιμή είναι σε διαπραγμάτευση πάνω από την ονομαστική, με μικρή ή μεγαλύτερη απόκλιση, γεγονός που δείχνει την ανθεκτικότητα των συγκεκριμένων τίτλων. Αποτυπώνοντας την υγιή οικονομική διάρθρωση των εταιρειών, τον εξαγωγικό χαρακτήρα τους, τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην εγχώρια αγορά, οι εκδόσεις αυτές αποδεικνύονται μέχρι τώρα ασφαλέστερες κάθε άλλης επενδυτικής/καταθετικής επιλογής. Επίσης, όσες φορές η τιμή του ομολόγου είχε πέσει λίγους πόντους, λόγω της «ρηχότητας» της συγκεκριμένης αγοράς αρκούσε μια παρέμβαση του επιχειρηματία/βασικού μετόχου για να πιάσει και πάλι την τιμή ονομαστικής αξίας. Ωστόσο, παρά τον κανόνα που θέλει τα εταιρικά ομόλογα (εσωτερικού/εξωτερικού) να πηγαίνουν καλύτερα από τα κρατικά, το ύψος του επιτοκίου μιας έκδοσης επηρεάζεται από το κρατικό ομόλογο. Πρακτικά, όταν το 10ετές είναι στο 4,7%, δεν μπορεί μια εταιρεία να αντλήσει κεφάλαια με επιτόκια 120-170 μ.β. χαμηλότερα, όπως λ.χ. είχε γίνει με το ομόλογο της Coral. Γεγονός που καθιστά εκ προοιμίου απαγορευτική την όποια σκέψη για έκδοση ομολόγου στην εσωτερική αγορά αυτήν την περίοδο, με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς να έχει «στον πάγο» αιτήσεις τουλάχιστον έξι εταιρειών, που έχουν ξεμείνει στα «συρτάρια» της Κολοκοτρώνη από τον Αύγουστο του 2018. Ομόλογα εξωτερικού Καλή είναι η εικόνα για τα ομολογιακά εταιρειών που είναι εισηγμένα στις αγορές του Λουξεμβούργου και του Δουβλίνου. Πρόκειται για μεγάλες εκδόσεις ισχυρών ομίλων (CocaCola, Motor Oil, OTE, Τιτάν), που απευθύνονται σε θεσμικούς διαχειριστές και funds. Τόσο το yield όσο η τρέχουσα τιμή δεν φαίνεται να επηρεάζονται από την τελευταία εντυπωσιακή άνοδο της απόδοσης σε ΗΠΑ και Ευρώπη, κάτι που αποδίδεται στον υψηλό βαθμό αξιοπιστίας (outlook) με τον οποίο βαθμολογούνται οι συγκεκριμένες εταιρείες. Μόλις τον Ιούλιο ο ΟΤΕ βγήκε στις αγορές, αντλώντας 400 εκατ. ευρώ (με την έκδοση να υπερκαλύπτεται πέντε φορές με το κουπόνι στο 2,375%, που είναι το χαμηλότερο που έχει εκδώσει ο Οργανισμός την τελευταία δεκαετία). Το ομόλογο βρίσκεται σε διαπραγμάτευση στο χρηματιστήριο του Λουξεμβούργου και την έκδοσή του είχαν αναλάβει η Deutsche Bank και η Morgan Stanley. Για τον OTE το πιθανότερο είναι πως θα πάει το καλοκαίρι του 2019 σε αναχρηματοδότηση του υπόλοιπου δανεισμού του με (700 εκατ.).
ΧW
ΧΡΗΜΑ
12
τ.705/ ΤΡΙΤΗ 16.10.2018
WEEK
ΕΠΙΧΕΙΡΗMATIKA NEA >HOT SPOTS<
Στο στόχαστρο της αρμόδιας ευρωπαϊκής υπηρεσίας καταπολέμησης της απάτης (OLAF) έχει τεθεί η διαχείριση των κονδυλίων που διατέθηκαν για το μεταναστευτικό, προκειμένου να διακριβωθεί ο τρόπος διάθεσής τους. Οι περισσότερες αιτιάσεις της OLAF αφορούν στη σίτιση των προσφύγων και μεταναστών, κυρίως στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και ειδικότερα στα hot spots της Λέσβου και της Χίου, και, παρότι ακόμη δεν έχουν τεκμηριωθεί συγκεκριμένα στοιχεία, οι καταγγελίες φέρεται να εμπλέκουν εταιρείες που έχουν αναλάβει την τροφοδοσία αυτών των κέντρων. Ωστόσο, εύλογο είναι το ερώτημα ανθρώπων του κλάδου εστίασης γιατί στις συγκεκριμένες δράσεις δεν επιλέχθηκαν και ορισμένες από τις μεγάλες επιχειρήσεις, που έχουν και την τεχνογνωσία και την απαραίτητη πιστοποίηση, ώστε να αποφεύγονται τέτοιες εμπλοκές. Hellenic Catering, Olympic Catering, New Rest κ.ά. είναι ενδεικτικά ορισμένα από τα ονόματα που εάν και εφόσον συμμετείχαν στις σχετικές διαδικασίες, δεν θα είχαν δημιουργηθεί καν υποψίες για κακοδιαχείριση, πολύ δε περισσότερο να γίνεται λόγος για σκάνδαλο στη σίτιση προσφύγων και μεταναστών. Άλλωστε, οι μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν τιμές πολύ χαμηλότερες από αυτές που «τιμολογήθηκαν», ειδικά στη Λέσβο και τη Χίο.
>FORTHNET<
Βολές Μητράκου με αφορμή τη Forthnet. Ξάφνιασαν την τραπεζική πιάτσα οι τελευταίες δηλώσεις του υποδιοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, Θεόδωρου Μητράκου, πως «... αν ξεμπλοκάρουν 2-3 μεγάλες υποθέσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων, θα δοθεί ένα μήνυμα στην αγορά πως όντως γίνονται ουσιαστικές κινήσεις προς την κατεύθυνση των NPLs...». Ο κ. Μητράκος αναφέρθηκε ονομαστικά στην περίπτωση της Forthnet, στην οποία, παρότι έχει βρεθεί κοινός τόπος μεταξύ των τραπεζών, αυτός παραμένει ακόμη στα χαρτιά, με συνέπεια να κωλυσιεργεί η όποια προσπάθεια διάσωσης της προβληματικής εταιρείας. Επειδή ο Θεόδωρος Μητράκος δεν είναι ένα τυχαίο πρόσωπο (από τη στιγμή που εκφράζει τη γραμμή Μαξίμου στην ΤτΕ), η περίπτωση της Forthnet θεωρείται ενδεικτική μιας γενικότερης κατάστασης που θέλει ορισμένους επενδυτές και σχήματα να έχουν υποβάλει εδώ και μήνες προτάσεις στις τράπεζες για τη συμμετοχή ή και την απόκτηση προβληματικών επιχειρήσεων, αλλά με τις διοικήσεις των συστημικών ομίλων να μην προχωρούν στις απαραίτητες αναδιαρθρώσεις. Το θέμα είχε τεθεί και σε μία από τις τελευταίες συναντήσεις των εκπροσώπων των τραπεζών με τον επικεφαλής του NPLForum, στην οποία διαπιστώθηκε πως από τις 108 προβληματικές εταιρείες που είναι αυτήν την περίοδο στην πλατφόρμα, για τουλάχιστον 15-20 περιπτώσεις οι διαδικασίες θα μπορούσαν να έχουν προχωρήσει με ταχύτερους ρυθμούς.
>REAL ESTATE NPLS<
Είναι κοινό μυστικό στην αγορά πως ο ένας από τους δύο-τρεις κλάδους που κινείται στο θέμα των «κόκκινων δανείων» και παρουσιάζει ενδιαφέρον για ξένα funds και 3-4 εγχώρια επενδυτικά σχήματα είναι αυτός των ακινήτων. Επιλεγμένα ακίνητα που έχουν βγει (ή βγαίνουν) «στο σφυρί» από τις τράπεζες και αφορούν σε υποθήκες και ενεχυριάσεις. H Alpha Bank βγάζει στην αγορά ένα χαρτοφυλάκιο ακινήτων που κατείχε ο Μπάμπης Βωβός τα οποία έχουν περάσει στην τράπεζα έναντι εγγυήσεων. Πρόκειται για κτήρια γραφείων και καταστήματα που είχε κατασκευάσει και διαχειριζόταν ο πάλαι ποτέ «άρχων της Κηφισίας». Η συνολική αξία των ακινήτων βγαίνει με αντικειμενική αξία 150 εκατ. ευρώ. Για το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο ενδιαφέρον έχουν δείξει ξένα funds και οι περισσότερες από τις εισηγμένες στο χρηματιστήριο Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας, όπως επίσης για το χαρτοφυλάκιο της Ektasis Development. Ενδιαφέρον όμως δείχνουν και ξένοι ξενοδοχειακοί όμιλοι για κτήρια όπως αυτό της Ελευθεροτυπίας, που «αποδέσμευσαν» πρόσφατα την Alpha Bank και την Πειραιώς.
Στα Ενδότερα του Χ.Α. > Ψ ύχραιμη ήταν η αντίδραση της Φραγκφούρτης στο εκλογικό αποτέλεσμα –κόλαφος– για CSU και Βερολίνο. Σε δύο εβδομάδες αναμένεται η επόμενη δοκιμασία για τη Μέρκελ, οι εκλογές στην Έσση-Βυρτεμβέργη. Χωρίς «μονομερείς ενέργειες» υπέβαλε η Αθήνα το προσχέδιο του προϋπολογισμού στις Βρυξέλλες. Κάτι που ναι μεν είχε προεξοφληθεί από την αγορά, ωστόσο η επιβεβαίωση αποτιμήθηκε θετικά. Έγιναν προσπάθειες των αγοραστών να (υπο)στηρίξουν τράπεζες, και κυρίως blue chips, που έχασαν αρκετό έδαφος το τελευταίο 15νθήμερο και σχηματισμός ΩΚΩ για τη μετοχή του ΟΤΕ. Περαιτέρω υποχώρηση χαμηλότερα των 9,39 ευρώ θα έβγαζε περισσότερες πωλήσεις. Σε δοκιμασία το χαμηλό 52 εβδομάδων για τον τίτλο του ΟΠΑΠ στα 8,14, που υποχώρησε στην αρχή της χθεσινής συνεδρίασης. Η Jumbo ανακοίνωσε αποτελέσματα χρήσεως που ικανοποίησαν την αγορά. Οι traders είχαν «τρέξει» ένα... προεξοφλητικό 8,90% σε διάστημα εβδομάδας. Δείχνει πως «κορύφωσε» η Motor Oil στα 23,90 της 5ης Οκτωβρίου. Την Παρασκευή, λήγει η απλή σειρά μηνός Οκτωβρίου στα παράγωγα, και για τους long το ζητούμενο θα ήταν η επανάκτηση των 1.675 μονάδων για τον FT25. Για ακόμη μία φορά υπεραπέδωσε η μεσαία κατηγορία. Με Ικτίνο, Ελλάκτορα, Attica Bank, Νηρέα, MIG κ.ά. δυνάμεις. Δεσμευτικές προσφορές για το Ερρίκος Ντυνάν, όπως σας ενημέρωνε από χθες, Δευτέρα, το banks.com.gr. Βλέπω volatility στις μετοχές εταιρειών του κλάδου.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Γενικός Διευθυντής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu
Head of Content ΧΡΉΣΤΟΣ ΚΏΝΣΤΑΣ konstaschris@yahoo.com
Αρχισυντάκτης ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ kaloumenos.g@ethosmedia.eu
Συντάκτης Κ.Μ. ΓΕΛΑΝΤΑΛΙΣ mich1957@hotmail.com
Key Account Manager ΡΆΝΤΩ ΜΑΝΏΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu
Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, T:210 9984950, Φ:210 9984953, www.hrima.gr, info@hrima.gr
ΧΡΗΜΑ
13
τ.705/ ΤΡΙΤΗ 16.10.2018
WEEK
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ ΣΧΗΜΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΚΟΠΟΥ Από ό,τι διαβάζω δεξιά και αριστερά, από ό,τι πληροφορούμαι από ειδικούς του χώρου, ένα σχήμα ειδικού σκοπού, που θα αναλάβει μέρος του βάρους των «κόκκινων δανείων» που έχουν οι συστημικές τράπεζες, και πολύ σύνθετο εγχείρημα είναι και χρονοβόρο και, επί της ουσίας, αμφισβητούμενης
όριο του 1 δισ. της Eurobank και στα μόλις 492,11 εκατ. της Πειραιώς. Συνολικά, ούτε καν 5 δισ., όταν στην τρίτη ΑΜΚ (το 2015) 5 δισ. είχαν τοποθετηθεί από funds και παίκτες σε μόνο μία τράπεζα. Έκτοτε, «κάηκε» χρήμα, υπερβολικά πολύ χρήμα, και από ό,τι φαίνεται θα «καεί» και άλλο. Όσον αφορά στην απόλυτη χρηματιστηριακή τιμή και των 4, έρχεται να «κουμπώσει» με την τιμή της τρίτης ΑΜΚ. Σε 1,172 ευρώ
αποτελεσματικότητας.
της Alpha Bank, πλησιάζει στο ήμισυ των 2
Αφενός τα μη εξυπηρετούμενα εί-
ευρώ της ΑΜΚ του 2015, σε 1,538 της Εθνι-
ναι 88 δισ. και το «σχήμα» θα ανα-
κής, δηλαδή σε 0,1538 προ reverse split, στο
λάβει, στην καλύτερη περίπτωση,
ήμισυ των 0,30 ευρώ της ΑΜΚ του 2015, σε
να εγγυηθεί για 20 δισ., δηλαδή το
0,50 ευρώ της Eurobank, ακριβώς στο ήμισυ
25% (και ούτε) του συνόλου, δεν
του 1 ευρώ της ΑΜΚ του 2015, και στο 1,127
μπορεί ακόμη να γίνει πρόβλεψη
(και εδώ έχει προηγηθεί reverse split) της
για τα «πορτοκαλί» δάνεια, δηλαδή
Πειραιώς, πολύ χαμηλότερα του μισού της
αυτά που θα προστίθενται λόγω
ΑΜΚ του 2015.
της αδυναμίας εξυπηρέτησής τους, των «άγριων» συνθηκών που
ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΧΑ
θα διαμορφωθούν στην αγορά,
Επειδή ορισμένοι επιμένουν να μας «δεί-
στο επιχειρείν, στην πραγματική
χνουν το δάκτυλο» αντί για το... φεγγάρι,
οικονομία κ.λπ. Αφετέρου για
και μάλιστα να επιχειρούν να το υποστηρί-
τη συγκρότηση και τη λειτουρ-
ξουν ανασύροντας τους συνήθεις βολικούς
γία ενός τέτοιου «σχήματος» θα
εχθρούς τους, τους οποίους «στολίζουν» και
απαιτηθεί χρόνος, πολύς χρόνος.
με ανυπόστατα και αναπόδεικτα πρωτοσέ-
Μπορεί και 9, ίσως και 12 μήνες,
λιδα, ας ρίξουν μια ματιά στα στοιχεία που
μέχρις ότου...
δημοσιεύει το ίδιο το χρηματιστήριο.
Μα η κατάσταση απαιτεί τη λήψη
Το 28% των συναλλαγών/πωλήσεων των
ρηξικέλευθων μέτρων... χθες.
τελευταίων 6 συνεδριάσεων αφορά σε
Βλέποντας την κατάρρευση της
πράξεις που θα μπορούσαν να χαρακτηρι-
χρηματιστηριακής αξίας των 4
στούν κερδοσκοπικές (συναλλαγές στο Τ+2,
συστημικών και παρακολουθώ-
αύξηση short θέσεων, δανεισμού μετοχών,
ντας πιο προσεκτικά την απόλυτη
ανοιχτών πωλήσεων αέρα κ.λπ.), το υπό-
χρηματιστηριακή τιμή, φαίνεται
λοιπο και μεγαλύτερο μέρος είναι καθαρές
πως οι εξελίξεις θα είναι πολύ πιο
πωλήσεις. Ρευστοποιήσεις από funds επεν-
ραγδαίες από ό,τι φανταζόμασταν
δυτικού ορίζοντα με μεσομακροπρόθεσμες
μόλις μία εβδομάδα πριν και ότι
θέσεις κυρίως σε blue chips και μετοχές
είναι έξωθεν –των αγορών– επι-
ισχυρών υγιών επιχειρήσεων απλά μειώνουν
βαλλόμενες.
θέσεις, «κλειδώνουν», αν το θέλετε, ένα
Τι εννοώ; Στα 1,81 δισ. βρίσκεται
μικρό μέρος από τις υψηλότατες υπερα-
η αποτίμηση της Alpha Bank,
ξίες που γράφουν εδώ και 2-3 και πλέον
στα 1,41 δισ. της Εθνικής, στο
χρόνια. Οπότε οι θεωρίες συνωμοσίας περί
κερδοσκοπικών υποθέσεων είναι παραμύθια, με τα οποία το πιθανότερο είναι να γελούν και οι ίδιοι οι συγγραφείς τους. Άλλωστε, με τα επίσημα στοιχεία του χρηματιστηρίου, οι insiders και τα funds είχαν αρχίσει να μειώνουν και με επιθετικότερο ρυθμό θέσεις τους από τον Σεπτέμβριο. Αυτά και θα επανέλθω.
ΕΚΡΟΕΣ-ΡΕΚΟΡ ΑΠΟ ΤΟ “ISHARES CORE U.S. AGGREGATE BOND ETF” ΤΗΣ BLACKROCK «Μαύρη Τρίτη» για ένα από τα μεγαλύτερα χαρτοφυλάκια ομολόγων διεθνώς, καθώς από τη «ναυαρχίδα» των ETF ομολόγων της BlackRock αποσύρθηκαν 900 δισ. δολ. από τις θέσεις σταθερού εισοδήματος. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εκροή διεθνώς σε μία ημέρα, και μάλιστα από ένα σερί πωλήσεων από το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο του κολοσσού BlackRock. Σύμφωνα με το zerohedge, πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες εκροές από τη λειτουργία του ETF το 2003. Με βάση τα στοιχεία της EPFR Global, περισσότερα από 8,1 δισ. δολ. αποσύρθηκαν από funds ομολόγων και ETF, τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Και το χειρότερο –κυρίως για την Ευρώπη, προφανώς και για τη δική μας καταταλαιπωρημένη αγορά– η προβολή εξέλιξης του 10ετούς των ΗΠΑ «βλέπει» προς τα επίπεδα του 5%.
FOLLI FOLLIE Ραγδαίες εξελίξεις στο σκάνδαλο της Folli Follie, που θα διεθνοποι-
ΧΡΗΜΑ
14
τ.705/ ΤΡΙΤΗ 16.10.2018
WEEK
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ ήσουν το θέμα και, αναπόφευκτα,
λαμβάνεται πληθώρα στοιχείων και βεβαίως
θα οδηγήσουν στην παρέμβαση
δεκάδες εκθέσεις και αναλύσεις των τρα-
ακόμη και του FBI, «τρέχουν» τα
πεζών, των επενδυτικών οίκων κ.λπ. που
τελευταία 24ωρα.
εγγυόντουσαν την αξιοπιστία της εταιρείας.
Μαθαίνω πως funds και μεμονω-
Ενδεικτικά, μου αναφέρθηκε ως και η τε-
μένοι μεγάλοι ιδιώτες επενδυτές
λευταία ανάλυση της Credit Suisse στις 12
ετοιμάζονται να κινηθούν νομικά
Δεκεμβρίου 2017, σύμφωνα με την οποία ο
κατά των ξένων οίκων οι οποίοι εί-
οίκος (και εις εκ των αναδόχων του ομολογι-
χαν αναλάβει την ευθύνη έκδοσης
ακού) θεωρούσε αδικαιολόγητες τις πιέσεις
των 2 ομολογιακών της εταιρείας
που ασκούνταν στη μετοχή, έδινε σύσταση
στο εξωτερικό.
outperform και μάλιστα αναβάθμιζε την
Deutsche Bank, Morgan Stanley,
τιμή-στόχο στα 22,8 ευρώ.
UBS και Credit Suisse ήταν οι
Η τελευταία περίπτωση αφορά ίσως την πιο
κύριοι ανάδοχοι των ύψους 380
ενδεικτική από πληθώρα αναλύσεων, στοχο-
εκατ. ευρώ (το ένα ομολογιακό
θεσιών κ.λπ. που σε βάθος ετών συνέβαλαν
είχε εκδοθεί σε ελβετικό φράγκο)
στη δημιουργία στρεβλής εικόνας για την
εκδόσεων.
πραγματική οικονομική κατάσταση της Folli
Στο στόχαστρο των νομικών
Follie, με φουσκωμένους ισολογισμούς,
κύκλων εξωτερικού, μέσω των
εικονικά τιμολόγια κ.λπ., κ.λπ.
οποίων θα προσφύγουν οι ζημιωθέντες ομολογιούχοι, βρίσκεται
GRIMALDI
πρωτίστως το ομολογιακό που
Μόνο τυχαίες δεν θα πρέπει να θεωρηθούν
είχε εκδοθεί στις 24 Ιουνίου 2014
οι τελευταίες δηλώσεις και κινήσεις του
(5ετούς διάρκειας, λήξεως 2019),
Emanuele Grimaldi για το ενδιαφέρον του
καθώς είχε οριστεί στο επίπεδο
όσον αφορά την Attica Group και την «έξο-
των 40,763 ευρώ για τη μετοχή
δο» της Minoan Lines από το χρηματιστήριο.
που αντιπροσώπευε, τότε, ένα
Απεναντίας, παραπέμπουν σε μεθοδικό σχε-
premium της τάξεως του 30%,
διασμό, και σε δεύτερο χρόνο θα διευκολύ-
πάνω από τη μεσοσταθμισμένη
νουν τον (και) πρόεδρο της Ένωσης Ιταλών
τιμή μεταξύ έναρξης και τιμολόγη-
Πλοιοκτητών να ξεπεράσει τα εμπόδια της
σης της διάθεσης.
Επιτροπής Ανταγωνισμού και να αποκτήσει
Το υπερτίμημα είχε οριστεί ως
στο χαρτοφυλάκιό του (και) τα «κόκκινα» της
δίκαιο από τους αναδόχους βάσει
Attica.
των προοπτικών της εταιρείας. Η
Σημειωτέον πως η ναυτιλιακή έχει, μέσω θυ-
συνέχεια είναι γνωστή... Το σκεπτι-
γατρικής της στο Μαρόκο, άδεια για δρομο-
κό των νομικών κύκλων εδράζεται
λόγιο (Ταγγέρη-Αλχεθίρας), που λειτουργεί
στην αδιάσειστη άποψη πως οι
για τρίτο χρόνο, και με option για δεύτερο.
συγκεκριμένες τράπεζες με την
Στο πλαίσιο αυτό, μου «ψιθύρισε» χθες βρά-
ανάληψη της ευθύνης έκδοσης
δυ καλός φίλος από το City πως το Fortress
δημιουργούσαν στο επενδυτικό
βρίσκεται σε προχωρημένες επαφές με την
κοινό την πεποίθηση πως η Folli
Goldman Sachs για το project Attica Group.
Follie ήταν αξιόχρεη, κάτι που
Το αν οι επαφές αυτές θα καταλήξουν σε
αποδεδειγμένα δεν ίσχυε.
υπογραφές δεν μπορούσε να μου το διαβε-
Στον σχετικό φάκελο συμπερι-
βαιώσει ο φίλος, ωστόσο φαίνεται πως στις
συζητήσεις αυτές επιδιώκεται να μπει και τρίτος παίκτης, ο οποίος θα μπορούσε να συνεισφέρει κεφαλαιακά. Δεδομένου του ότι ούτε το Fortress ούτε η Goldman Sachs είναι… καπετάνιοι, η παρουσία του Ναπολιτάνου θεωρείται, σε δεύτερο χρόνο, δεδομένη. Το ρεπορτάζ συνεχίζεται, και από χθες, Δευτέρα, βγήκαν περισσότερα. Το σχεδόν σίγουρο είναι πως το project Attica Συμμετοχών είναι σε καλή ρότα, και από τη στιγμή που θα γίνει το deal Fortress-Goldman Sachs, οι εξελίξεις θα τρέξουν με ταχύτερους ρυθμούς. Για αυτό σας λέω πως και οι κινήσεις Grimaldi είναι παράλληλες των διεργασιών που γίνονται σε επίπεδο funds και επενδυτικών οίκων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚO ΑΜΥΝΤΙΚO ΧΑΡΤΟΦΥΛAΚΙΟ ΟΤΕ, γιατί αν χαθούν τα 9,39 ευρώ, χάθηκαν οι long FOURLIS, γιατί, αργά ή γρήγορα, θα την κάνει την κίνηση με τη Nike IKTINΟΣ, μετά την τρελή κούρσα έως τα 6,56, έκανε μια γενναία διόρθωση έως τα 4,86, από όπου βγάζει αντίδραση AEGEAN, θα έχει καλό, πολύ καλό τρίτο τρίμηνο. Μπορεί να κάνει την υπέρβαση των 7 ευρώ ΜΙΝΟΑΝ, θα τη βγάλει από το ταμπλό ο Ναπολιτάνος, ας πληρώσει και κάτι παραπάνω από τα 2,40 ευρώ ΙΑΣΩ, γιατί αυτοί που μαζεύουν κάθε φορά που υποχωρεί κάτω από τα 0,70, κάτι ξέρουν ΕΛΛΑΚΤΩΡ, αν χαθεί και το 1,20, τότε... θα χάσει τον άσο σύντομα