ΧΡΗΜΑ WEEK
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ τ.708/ ΤΡΙΤΗ 06.11.2018
8
BUSINESS
9
ΣΤΟ «ΡΑΝΤΑΡ» ΤΩΝ ΑΝΑΛΥΤΩΝ Η ΜΕΤΟΧΗ «ΚΑΡΕΛΙΑ»
Μ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ ΔΕΗ, ΙΑΣΩ, ΤΡΑΠΕΖΕΣ
10
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ Η ΙΤΑΛΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΑΔΑ
ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ Η ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ε την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επιβαρυντικών δεδομένων στην επενδυτική ατμόσφαιρα εξελίσσεται το περιβάλλον στο οποίο κινείται το ελληνικό χρηματιστήριο. Η Ρώμη κατέθεσε τον ελλειμματικό προϋπολογισμό της αγνοώντας τις συστάσεις των Βρυξελλών, με τη Moody’s να υποβαθμίζει την πιστοληπτική της ικανότητα. Αφήνοντας, ωστόσο, την εκτίμηση για «σταθερή προοπτική», που επέτρεψε μια βραχυχρόνια έκλαμψη στις τιμές των ιταλικών ομολόγων, εξέλιξη που ευεργέτησε και τα ελληνικά. Όμως, η αβεβαιότητα για τις προοπτικές του ιταλικού χρέους παραμένει, με την πιθανότητα επιδείνωσής του να αυξάνεται, επηρεάζοντας και τα του ελληνικού, καθώς οι αγορές θεωρούν ότι οι δύο χώρες διάγουν παράλληλους βίους στον τομέα αυτόν, όπως προκύπτει από τη συμπόρευση των αποδόσεων των 10ετών ομολόγων τους. Στα καθ’ ημάς, η ψήφιση της συμφωνίας των Πρεσπών από τη Βουλή των Σκοπίων επισπεύδει τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας, αυξάνοντας την αβεβαιότητα για τον ακριβή χρόνο των εθνικών εκλογών και εδραιώνοντας την πεποίθηση της επενδυτικής κοινότητας ότι αν και de jure δεν έχει οριστεί ο χρόνος τους, η προεκλογική περίοδος έχει de facto ξεκινήσει. Επιπλέον, η αναγγελία της δημόσιας πρότασης για τον Τιτάνα και τη Nexans, με την προοπτική της διπλής διαπραγμάτευσης για την πρώτη και της διαγραφής για τη δεύτερη, ήταν άλλη μία εξέλιξη-πλήγμα για το βάθος των επενδυτικών επιλογών του ελληνικού χρηματιστηρίου. Σε αυτό το συμπέρασμα οδηγούμαστε από τη διαπίστωση ότι, τις τελευταίες δεκαετίες, 21 εταιρείες που μεταβιβάστηκαν σε ξένους οδηγήθηκαν σε αποχώρηση από το ΧΑ (ανάμεσά του ο Ηρακλής, ο Παπαστράτος, ο Ρόκκας, η Interamerican, η Hellas Can, o Kωτσόβολος, η ΔΕΛΤΑ κ.ά.), ενώ αναμένεται η έξοδος και άλλων πέντε (Νηρέα, Σελόντα, Περσέα, Μινωικών Γραμμών και Υγεία), χωρίς να συμπεριλαμβάνονται εταιρείες
που οδηγήθηκαν εκτός χρηματιστηρίου από τους Έλληνες μεγαλομετόχους τους! Οι προαναφερόμενες εξελίξεις, διεθνείς και εγχώριες, επιτείνουν την αβεβαιότητα για τις προοπτικές του ελληνικού χρηματιστήριου, εντείνοντας τη ρηχότητά του, όπως προκύπτει από τη συναλλακτική απαξίωση, που θυμίζει πλέον καλοκαιρινούς μήνες. Ευλόγως, είτε λόγω των αυξημένων επιτοκίων είτε λόγω των λοιπών παθογενειών –περιλαμβανομένης και της συντήρησης κλίματος χαμηλού βαθμού εμπιστοσύνης λόγω της υπόθεσης Folli Follie–, η διάθεση ανάληψης επενδυτικών κινδύνων εξαντλείται σε κινήσεις με βραχυπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα. Επιβαρύνεται έτσι η τεχνική εικόνα, με τον Γενικό Δείκτη να κινείται στα χαμηλά του έτους και τα επίπεδα στήριξης των 600 μονάδων να είναι η πιθανολογούμενη σύντομη δοκιμασία του το επόμενο διάστημα. Στο διεθνές περιβάλλον, κλιμακώνεται καθημερινά η αίσθηση ότι η δοκιμασία της συνοχής του ευρωπαϊκού οικοδομήματος σύντομα θα τεσταριστεί. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της σύγκρουσης Ρώμης-Βρυξελλών για τον ιταλικό προϋπολογισμό, της μετάθεσης των αποφάσεων για το Brexit στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ του Δεκεμβρίου, αλλά και των εκλογικών αποτελεσμάτων στη Γερμανία, που συνιστούν πλήγμα για το κυβερνητικό σχήμα της κ. Μέρκελ. Επιπλέον, ο Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συμφωνία με τη Ρωσία για τα πυρηνικά όπλα, προκαλώντας εύλογα ερωτηματικά για τις προθέσεις του. Έτσι, παρά τα δημοσιευόμενα θετικά αποτελέσματα των εταιρειών για το γ’ τρίμηνο, ακόμη και οι δείκτες της Wall Street κινούνται πλέον πτωτικά, καθώς η αισιοδοξία έχει εκτοπιστεί και τη θέση της καταλαμβάνει η στάση αποφυγής επενδυτικών κινδύνων από τους διαχειριστές… ΧW Δημήτρης Τζάνας Διευθυντής Επενδύσεων, Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ
ΧΡΗΜΑ
τ.708/ ΤΡΙΤΗ 06.11.2018
WEEK
ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ
«Ό
ταν ραγίσει το γυαλί, μη θέλεις να κολλήσει» τραγουδούσε παλιά η Φωτεινή Μαυράκη, στίχος που ταιριάζει «γάντι» σε όσα διαδραματίζονται στο ελληνικό χρηματιστήριο από τις αρχές Μαΐου, και –δυστυχώς– συνεχίζονται μέχρι και σήμερα… Το σκάνδαλο της Folli Follie είχε σημειωθεί από το πρώτο κιόλας newsletter που είχε βγει την επομένη των αποκαλύψεων του Gabriel Grego και του QCM πως έθετε ζήτημα αξιοπιστίας (συνακόλουθα ελλείμματος εμπιστοσύνης) και ότι η κατάσταση όχι μόνο δεν θα εξομαλυνόταν με τον καιρό, αλλά αντιθέτως θα κινδύνευε να οδηγήσει ακόμη και σε συστημική κρίση την κεφαλαιαγορά και, κατ’ επέκταση, το εγχώριο επιχειρείν. Όσα ακολούθησαν το σκάσιμο της υπόθεσης Folli Follie είναι λίγο ώς πολύ γνωστά, οδεύουμε προς Χριστούγεννα και ακόμη δεν έχουν σημειωθεί παρά ελάχιστα βήματα μπροστά σε όσα αναμένονται μέχρι να φανεί φως στο σκάνδαλο. Οι διεργασίες είναι βραδύτατες, εξαιρετικά σύνθετες και σε μεγάλο βαθμό πρωτόγνωρες ως προς την έκτασή τους. Ωστόσο, σε επόμενη αναφορά μας είχαμε χαρακτηρίσει το σκάνδαλο Folli Follie –με λίγη δόση υπερβολής βέβαια– «Enron του ΧΑ», που σε βάθος χρόνου θα λειτουργούσε μεταστατικά κυρίως στην ομάδα εισηγμένων/μετοχών της μεγάλης κεφαλαιοποίησης. Δηλαδή του «καθρέφτη» της αιχμής του δόρατος του εγχώριου επιχειρείν στις διεθνείς αγορές, στις σχέσεις των IRs με τα funds, με τους πανίσχυρους οίκους. Ευνόητα και εύλογα αυτά, μην επεκτείνομαι… Πρακτικά, με αφορμή το σκάνδαλο Folli Follie διαταράχθηκαν οι σχέσεις εγχώριου επιχειρείν-αγορών (είχε προηγηθεί και το «κάψιμο» κεφαλαίων των ξένων στις τρεις ΑΜΚ των συστημικών τραπεζών) σε βαθμό που, όπως φάνηκε στο roadshow στο Λονδίνο (στα τέλη Σεπτεμβρίου), ακόμη δυσκολότερα θα οδηγούσαν σε αποκατάσταση. Τι σημαίνει αυτό για την αγορά μας, για τις εισηγμένες; Μα πως με την παραμικρή αφορμή ή ακόμη υποψία για κάτι μη ορθολογικό, τα ξένα funds θα ρευστοποιούσαν, μειώνοντας τις θέσεις τους. Δεδομένου του ότι το εγχώριο investing είναι, επί της ουσίας, ανύπαρκτο, οι μόνοι που θα μπορούσαν και που μπορούν να απορροφούν προσφορά μερικών δεκάδων εκατ. ευρώ είναι πάλι οι ίδιοι
2
οι ξένοι, τα funds και όσοι βρίσκουν φθηνές τις χαμηλότερες τιμές, ως συνέπεια των πωλήσεων/ πιέσεων. Φάνηκε στην περίπτωση της ΔΕΗ –για ένα ήσσονος σημασίας ζήτημα–, ξαναφάνηκε με τον ΟΠΑΠ, όταν το τίμημα εξαγοράς της Stoiximan θεωρήθηκε «τσιμπημένο», αλλά και τελευταία στις περιπτώσεις της Jumbo και της Motor Oil. Προφανώς, είναι εντελώς διαφορετικές περιπτώσεις, αλλά το αποτέλεσμα στο χρηματιστηριακό ταμπλό είναι το ίδιο: Άμεση ενεργοποίηση εντολών για σημαντικές πωλήσεις, για υποχώρηση της τιμής και απώλεια χρηματιστηριακής αξίας, που στην περίπτωση των δύο πολύ καλών ομίλων κινδύνευσε να φθάσει ακόμη και το 1 δισ. μέσα σε μόλις δύο-τρεις συνεδριάσεις. Τόσο καλά... Τι δείχνει αυτό; Δεν χρειάζεται καν το ερώτημα. Η αξιοπιστία της ελληνικής κεφαλαιαγοράς, μέρους του εγχώριου επιχειρείν, έχει τρωθεί βαθύτατα. Ήδη έγιναν από το roadshow της ΕΧΑΕ αναφορές σε πρακτικές και αλχημείες «αλά Greek Statistics». Δεν γνωρίζω αν στο Λονδίνο τέθηκαν τέτοια ζητήματα στους ανθρώπους του Τιτάνα, αν ο Τάκης Κανελλόπουλος ρωτήθηκε για την υπόθεση Folli Follie, αλλά κατά γενική εκτίμηση το σκάνδαλο με την εταιρεία της οικογένειας Κουτσολιούτσου ήταν ένας από τους σοβαρούς λόγους που κυρίως τα αμερικανικά funds ζήτησαν από τη διοίκηση της τσιμεντοβιομηχανίας να επισπεύσει τη διαδικασία εξόδου/μεταφοράς της έδρας. Οι λόγοι δεν ήταν μόνον φορολογικοί, χρηματοδοτικοί και ανταγωνισμού, αλλά και αξιοπιστίας/ εμπιστοσύνης. Ας μην κρυβόμαστε. Η ανάρτηση του banks.com.gr πως τα Folli Follie έδιωξαν τον Τιτάνα είχε υπερβολή, ωστόσο στην ουσία είναι βάσιμη. Όπως και η τελευταία ανάρτηση για σύνδεση Τιτάνα-ΜΟΗ-Folli Follie και Παπαευαγγέλου. Το αποτέλεσμα, τα επίχειρα –θα έλεγα ακριβέστερα– είναι το ίδιο. Δυστυχώς, η αρχική θέση μας για το σκάνδαλο Folli Follie επιβεβαιώνεται, και απ’ ό,τι φαίνεται «μολύνει» επενδυτικά μεγαλύτερο μέρος της «βιτρίνας» του εγχώριου επιχειρείν. Σε βαθμό που η κρίση αξιοπιστίας πλήττει κι άλλα blue chips, την ίδια ώρα που εντείνονται οι πιέσεις των funds σε άλλες (δυο-τρεις εισηγμένες της μεγάλης κεφαλαιοποίησης) να αποκτήσουν παρουσία στο εξωτερικό. Έστω και με τη μορφή «διπλής διαπραγμάτευσης». ΧW
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.708/ ΤΡΙΤΗ 06.11.2018
4
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ «ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΚΟΠΟΥ»
«Σ
υναγερμός» σε Φραγκφούρτη και Αθήνα λίγα 24ωρα μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των stress tests για 48 ευρωπαϊκές τράπεζες και ενώ η ΤτΕ επισπεύδει το πρότζεκτ για
τον αναβαλλόμενο φόρο και τη δημιουργία ενός «οχήματος
γκφούρτη– να έχει αναλάβει πρωτοβουλία σε τρία επίπεδα προκειμένου να αμβλυνθούν οι πιέσεις στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, να δοθεί το μήνυμα προς τους υφιστάμενους μετόχους (και δυνητικούς νέους επενδυτές) πως κίνδυνος «αραίωσης» της μετοχικής τους θέσης (dilution) δεν υφίσταται και να
ειδικού σκοπού», που θα καλύψει ένα μεγάλο μέρος από τα
επισπευσθεί η δημιουργία ενός «σχήματος» που θα αναλάβει
«κόκκινα» δάνεια.
να εγγυηθεί για λογαριασμό των τραπεζών ένα μεγάλο βάρος
Συν τω χρόνω, αναμένονται οι κινήσεις της Τραπέζης της Ελ-
των NPLs/NPEs.
λάδος, με τον Γιάννη Στουρνάρα –σε συνεννόηση με τη Φρα-
Το ενθαρρυντικό για το εγχώριο banking είναι πως τα μηνύμα-
ΧΡΗΜΑ WEEK
6
τ.708/ ΤΡΙΤΗ 06.11.2018
τα που λαμβάνει η ΤτΕ από Φρανκφούρτη και Βρυξέλλες είναι
σεις.
ενθαρρυντικά και, παρότι ακόμη καμία από τις δύο αρχές δεν
Επιδίωξη της ΕΚΤ (σε συνεργασία με την Κομισιόν) είναι να
προχωρά σε δημοσιοποίηση/επισημοποίηση της θέσης της,
δοθεί μεγαλύτερη ευελιξία να γίνει εκκαθάριση σε μη εξυ-
δείχνουν να «τείνουν ευήκοον ους» στις προτάσεις της Αθή-
πηρετούμενα δάνεια, προκειμένου με αυτόν τον τρόπο να
νας.
ενισχυθεί η ρευστότητα του συστήματος και να διατεθούν
Από τη Φραγκφούρτη το αρμόδιο τμήμα του SSM εμφανίζε-
κεφάλαια για επενδυτικά σχέδια, επιχειρήσεις, υποδομές.
ται καταρχάς δεκτικό της προοπτικής για την τιτλοποίηση μη
Στα 880 δισ. ανέρχονται τα επισφαλή δάνεια για το ευρωσύ-
εξυπηρετούμενων δανείων ύψους έως 20 δισ., μέσω κρατικών
στημα, με τα 240 δισ. να αφορούν στο ιταλικό και τα 88 δισ.
εγγυήσεων που θα δοθούν στα ομολογιακά δάνεια τα οποία
στο ελληνικό banking.
θα εκδώσουν οι συστημικοί όμιλοι. Το σχέδιο υπολογίζεται πως θα απαιτήσει τουλάχιστον 9 μήνες για να αρχίσει να υλοποιείται, ωστόσο αναλυτές εκτιμούν πως από τη στιγμή που θα ανακοινωθεί η οριστικοποίηση δημιουργίας του σχήματος (ακριβείς όροι, προϋποθέσεις, ύψος εγγυήσεων κ.λπ.), οι αγορές θα αρχίσουν να το αποτιμούν θετικά. Ενδεχομένως, σε ένα τέτοιο σενάριο τα πανίσχυρα επενδυτικά σπίτια να προχωρήσουν σε αναθεώρηση του outlook των συστημικών τραπεζών, είτε αναβαθμίζοντας τα senior bonds είτε ανεβάζοντας τη βαθμίδα αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητάς τους. Το όλο εγχείρημα θα το «τρέξει» η ΤτΕ, με τον νέο επικεφαλής του Μηχανισμού, καθώς η θητεία της Ντανιέλ Νουί λήγει στο τέλος του 2018 και ήδη αναμένεται η ανακοίνωση του ονόματος του διαδόχου της, πιθανότατα την προσεχή Παρασκευή, 9 Νοεμβρίου. Σε μία από τις τελευταίες παρεμβάσεις της διοίκησης Νουί στο εγχώριο banking δεν αποκλείεται να ανακοινωθεί η παράταση για ακόμη έναν χρόνο (σε τρεις από δύο) της περιόδου που θα απαιτείται για τη διαγραφή των μη εξυπηρετούμενων
Σε συνεννόηση με την ΕΚΤ, η ΤτΕ επεξεργάζεται και ένα δεύτερο σχέδιο, που σε γενικές γραμμές βασίζεται στη δημιουργία ενός Special Purpose Vehicle (SPV), που θα προικοδοτηθεί μέσω των Deferred Tax Credits, το οποίο θα αναλάβει το βάρος για την κάλυψη/εγγύηση ακόμη μεγαλύτερου μέρους μη εξυπηρετούμενων δανείων, που, σύμφωνα με πηγές της τράπεζας, θα μπορούσε να φθάσει ακόμη και στο 50%, δηλαδή και πάνω από τα 40 δισ. Πρακτικά, η δημιουργία ενός SPV που θα έχει ως εγγυήσεις οφέλη από τη χρήση του DTC (αναβαλλόμενος φόρος) και θα εγγυάται για διάστημα μεγαλύτερο των 2-3 ετών τις αυξημένες προβλέψεις που ενδεχομένως να χρειαστεί να λάβουν οι τράπεζες. Το συγκεκριμένο σχέδιο υπολογίζεται ότι είναι πιο άμεσης δράσης από ό,τι το βασικό σενάριο, υψηλότερης πιστοληπτικής ικανότητας (άρα πιο ελκυστικό για εν δυνάμει επενδυτές στις τράπεζες) και πιο εύχρηστο ως προς τη δημιουργία/λειτουργία του. Και –το βασικότερο– θα μπορεί να αναλάβει έως το 50% του συνολικού βάρους του συστημικού banking.
δανείων που δεν φέρουν διασφαλίσεις, μέτρο που, αν ισχύσει,
Το ενθαρρυντικό είναι πως με αυτό το πρότζεκτ οι συντελε-
διευκολύνει τα μάλα και τους 4 συστημικούς ομίλους.
στές ιδίων κεφαλαίων, κεφαλαιακής ποιότητας και επάρκειας
Στόχος είναι να δοθεί ακόμη μεγαλύτερο περιθώριο στους
διαμορφώνονται και με το δυσμενές σενάριο πάνω από το
ομίλους να μετριάσουν σε (μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό)
όριο του 11% (capital ratio).
την κεφαλαιακή πίεση που ασκείται στις τράπεζες.
Το συγκεκριμένο πρότζεκτ διασφαλίζει πως η Εθνική, η Alpha
Από τον Απρίλιο του 2018 ισχύει η οδηγία πως οι τράπεζες θα
Bank, η Eurobank και η Πειραιώς δεν θα υποχρεωθούν να
πρέπει εντός διετίας να διαγράφουν δάνεια χωρίς εξασφαλί-
πάνε σε dilution, με ό,τι αυτό σημαίνει για υφιστάμενους και
σεις και εντός επταετίας δάνεια που καλύπτονται από εγγυή-
δυνητικούς επενδυτές/μετόχους.
ΧW
ΧΡΗΜΑ
τ.708/ ΤΡΙΤΗ 06.11.2018
WEEK
8
BUSINESS
ΣΤΟ «ΡΑΝΤΑΡ» ΤΩΝ ΑΝΑΛΥΤΩΝ Η ΜΕΤΟΧΗ «ΚΑΡΕΛΙΑ»
Σ
το «ραντάρ» των αναλυτών έχει μπει το τελευταίο διάστημα η μετοχή της εταιρείας Καρέλια, με αφορμή την αυξημένη συναλλακτική δραστηριότητα που παρατηρείται στο χρηματιστηριακό ταμπλό.
Για τα μετοχικά δεδομένα της εισηγμένης η κινητικότητα από τις αρχές Οκτωβρίου είναι τουλάχιστον αξιοπρόσεκτη, καθώς, ιστορικά, ο μέσος όρος ημερήσιων συναλλαγών σπάνια ξεπερνά τα 15-20 κομμάτια, με την απόλυτη χρηματιστηριακή τιμή της μετοχής να διαμορφώνεται σήμερα στα 254 ευρώ. Με αποτίμηση στα 700 εκατ. ευρώ, η εταιρεία είναι η 15η μεγαλύτερη σε σύνολο 205 εισηγμένων, έχοντας φτάσει τον Δεκέμβριο αρκετά κοντά στο ιστορικό όριο του 1 δισ. ευρώ. Με τους βασικούς μετόχους να ελέγχουν το 94,3% του μετοχικού κεφαλαίου, το ελεύθερο ποσοστό που απομένει σε διαπραγμάτευση περιορίζεται σε μόλις 5,7%, που αντιστοιχεί σε
σή του, υπολογίζεται στις 100-120 χιλ. ετησίως, επειδή οι βασικοί μέτοχοι δεν προτίθενται να διευρύνουν το free float (σε μια ενδεχόμενη κίνηση προσέλκυσης στρατηγικού επενδυτή) ή για να μην υποχρεούται η διοίκηση στο πλαίσιο της ενημέρωσης του επενδυτικού κοινού (που είναι ελάχιστο) να δημοσιοποιεί τις όποιες κινήσεις της εταιρείας, των βασικών μετόχων και μελών του διοικητικού συμβουλίου. Ωστόσο, μια τέτοια κίνηση (της εξόδου από το ΧΑ) θα απαιτούσε μια κατ’ ελάχιστον συναίνεση των δύο στρατοπέδων, που από τα μέσα του 2016 αντιμάχονται για ζητήματα επιχειρηματικής στρατηγικής, για διανομή κεφαλαίων, για την επόμενη ημέρα της... πέμπτης γενιάς Καρέλια. «Μάχες» που είδαν το φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά το 2016 είχαν έντονο «άρωμα γυναίκας», καθώς η Ιωάννα και η Ασημίνα –η κόρη και η χήρα του Κωνσταντίνου Καρέλια–,
157.320 μετοχές. Από αυτές ένα μικρό ποσοστό είναι επενδε-
οι οποίες ελέγχουν το 44,7% του μ.κ. (περίπου 315 εκατ. σε
δυμένο σε θεσμικά χαρτοφυλάκια, με το πραγματικό free float
όρους χρηματιστηριακής αξίας), κατήγγειλαν για περίεργες
να υπολογίζεται σε κάτι λιγότερο από 3,5% ή 96.600 μετοχές.
μεθοδεύσεις (για αποθεματικά, δάνεια κ.λπ.) τους Ανδρέα και
Σε αυτό το μικρό μετοχικό μερίδιο γίνονται σε συνεχόμενες
τον Ευστάθιο Καρέλια, που ασκούν τη διοίκηση της εισηγμέ-
συνεδριάσεις συναλλαγές μετοχών, ο αριθμός των οποίων
νης.
ξεπερνά τον μέσο όρο... δεκαετίας, τάση που παραπέμπει σε
Η πλευρά των δύο ελέγχει ένα 42,5% (περί τα 295 εκατ.). Στη
μεθοδικό «στέγνωμα» του ούτως ή άλλως ελάχιστου ποσο-
διαμάχη μπήκε, στη συνέχεια, και η Ινώ Καρέλια (κόρη του
στού που κυκλοφορεί στην αγορά.
Ιωάννη), παίρνοντας το μέρος τους, βάζοντας «στο τραπέζι»
Χρηματιστηριακοί κύκλοι αποδίδουν αυτές τις κινήσεις σε
τα μερίσματα 12 εκατ. ευρώ που εισέπραξαν η Ιωάννα και η
αγορές των βασικών μετόχων, έτσι ώστε να αυξήσουν στο
Ασημίνα για το 2016.
(σχεδόν) απόλυτο τη συμμετοχή τους, με στόχο, σε δεύτερο
Ωστόσο, ήταν το θέμα του «χρυσού» μερίσματος, και μόνο
χρόνο, την απόσυρση της εταιρείας από το χρηματιστήριο.
αυτό, που έφερε κοντά τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές ξανά
Με 130 χρόνια λειτουργίας στο ενεργητικό της, η καπνοβι-
το 2018. Τα 24,5 εκατ. ευρώ εγκρίθηκαν για διανομή, παρά το
ομηχανία (ιδρύθηκε το 1888) έχει χρηματιστηριακή 42ετή
γεγονός ότι σε όλα τα υπόλοιπα υπήρξε διάσταση απόψεων
παρουσία (εισαγωγή το 1976) και στη διάρκεια της κρίσης
και εκατέρωθεν καταψήφιση των προτάσεων που τέθηκαν.
(από το 2008) παρουσιάζει ελάχιστο –μηδενικό– συναλλακτικό
Στην ίδια λογική, θεωρούν οι χρηματιστηριακοί κύκλοι πως οι
ενδιαφέρον, ενώ ακόμη και 2-3 αμοιβαία κεφάλαια που είχαν
δύο πλευρές θα μπορούσαν να έχουν προχωρήσει σε ανακω-
κάποιες λίγες θέσεις στο χαρτοφυλάκιό τους τις περιόρισαν
χή, προκειμένου να βγάλουν την εταιρεία από το χρηματιστή-
δραστικά.
ριο.
Για ποιους λόγους θα μπορούσε να βγει η εταιρεία Καρέλιας
Το θέμα αναδείχθηκε μέσα από τις στήλες του banks.com.gr
από το ΧΑ; Λόγω του κόστους παραμονής, που, παρά τη μείω-
την Πέμπτη.
ΧW
ΧΡΗΜΑ
9
τ.708/ ΤΡΙΤΗ 06.11.2018
WEEK
ΕΠΙΧΕΙΡΗMATIKA NEA >ΔΕΗ<
Με... 100 εκατ. ευρώ αγοράζει κάποιος το free float της ΔΕΗ. Ακραίο μεν, πραγματικό δε, καθώς η συνεχής συρρίκνωση της αποτίμησης της επιχείρησης έχει οδηγήσει σε πρωτοφανή χαμηλά επίπεδα τα κόστη σε επίπεδο τόσο ομίλου όσο και θυγατρικών. Στα 300 εκατ. ανέρχεται η συνολική χρηματιστηριακή αξία της εισηγμένης και το «ελεύθερο κυκλοφορούν» στην αγορά υπολογίζεται σε περίπου 30%, μέρος μετοχικού κεφαλαίου που βρίσκεται σε ιδιώτες επενδυτές, μικρομετόχους, εργαζομένους της επιχείρησης και εγχώρια funds. Από αυτό το 30% (δηλαδή τα αντίστοιχα περίπου 100 εκατ.) ένα μέρος αφορά σε θέσεις short που έχουν και αυξάνουν σταθερά 2-3 αγγλικά funds –κυρίως δε το Lansdowne– που ποντάρουν στην… καταστροφή της ΔΕΗ. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι με λίγα εκατ. μπορεί κάποιος να «χειραγωγήσει» την πορεία της μετοχής, συνακόλουθα της αξίας της ίδιας της επιχείρησης.
>ΙΑΣΩ<
Χωρίς ιδιαίτερη ανταπόκριση βγήκε σε δημοπρασία το τελευταίο μεγάλο πακέτο μετοχών του ΙΑΣΩ. Πρόκειται για 200 χιλιάδες της εισηγμένης, στα 0,70 ευρώ, από τη χρηματιστηριακή Merit, και από τα οποία απορροφήθηκαν σε δύο φάσεις περίπου 30 χιλιάδες μετοχές. Εδώ και εβδομάδες, βγαίνουν προς πώληση διάφορα πακέτα μετοχών του ΙΑΣΩ, που αντιστοιχούν σε θέσεις (κυρίως) γιατρών και μικρομετόχων του θεραπευτηρίου σε τιμές κοντά στα 0,65-0,75 ευρώ, που αντιστοιχούν σε μια αποτίμηση 80-90 εκατ. ευρώ.
>ΤΡΑΠΕΖΕΣ<
Διαβάζοντας τα «ψιλά γράμματα» των πλάνων που είχαν υποβάλει (και) οι τέσσερις συστημικές τράπεζες στον SSM, γινόταν ρητή αναφορά στη δέσμευσή τους για περιορισμό του δικτύου καταστημάτων έως 40% και του προσωπικού μέχρι 25%, μέχρι και το τέλος του 2019. Δεδομένου του ότι, σύμφωνα με τα ίδια τα πλάνα των τραπεζών, τα προγράμματα εθελούσιας εξόδου, τα sabbaticals, τα προγράμματα ευέλικτης εργασίας έχουν τελειώσει, η επόμενη μείωση προσωπικού θα περιλαμβάνει και υποχρεωτικές αποχωρήσεις. Προς ώρας, η ΟΤΟΕ τηρεί σιγήν ιχθύος… Σημειωτέον πως σήμερα λειτουργούν περίπου 2.000 καταστήματα στην επικράτεια, ο δε αριθμός των εργαζομένων είναι κατά τι λιγότερος των 40.000 (στοιχεία εξαμήνου 2018). Όσον αφορά στο δίκτυο, η αποψίλωση με το συνεχές κλείσιμο αρχίζει να δημιουργεί πλέον τα πρώτα προβλήματα σε ζητήματα τραπεζικής καθημερινότητας, κυρίως για τους ηλικιωμένους πελάτες. Ενδεικτικά και μόνο στο Παγκράτι, στην περιοχή Γούβας/Αγίου Αρτεμίου, από την αρχή του χρόνου έχουν κλείσει τα καταστήματά τους η Eurobank, η Πειραιώς και τελευταία η Alpha Bank. Στην περιοχή λειτουργεί, πλέον, μόνο η Εθνική, ενώ αν κάποιος θέλει να κάνει συναλλαγή με κάποια από τις άλλες τρεις, θα πρέπει να κατέβει μέχρι το κέντρο Παγκρατίου, όπου στην Ευτυχίδου διατηρούν καταστήματα και οι 4 τράπεζες. Πρακτικά, το κόστος για έναν συνταξιούχο να πάει από τη Γούβα/Άγιο Αρτέμιο μέχρι το κέντρο στο Άλσος και να επιστρέψει θέλει 6-8 ευρώ.
>ΑΧΕΠΕΥ<
Δυσοίωνη προμηνύεται η συνέχεια για τους επαγγελματίες της χρηματιστηριακής αγοράς. Κάτι η δραματική υποχώρηση των εσόδων, κάτι η απαξίωση του ίδιου του χρηματιστηρίου και ο δραστικός περιορισμός του επενδυτικού ενδιαφέροντος σε όλο και λιγότερες εισηγμένες εταιρείες, και οι χρηματιστές στην πλειονότητά τους «σηκώνουν τα χέρια ψηλά». Στην αγορά κυκλοφορεί φήμη πως, και με αφορμή τους ενδελεχείς ελέγχους της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς στα ταμεία των ΑΧΕΠΕΥ, έχουν βρεθεί «τρύπες» σε δύο-τρεις εταιρείες του κλάδου. Εξέλιξη που δεν αποκλείει το ενδεχόμενο μέχρι το τέλος του 2018 είτε να βάλουν «λουκέτο» είτε να προχωρήσουν σε αναγκαστικές συγχωνεύσεις (εάν και εφ’ όσον δεν βρεθούν μέτοχοι να εισφέρουν νέα/φρέσκα κεφάλαια).
Στα Ενδότερα του Χ.Α. > Τ α θετικά αποτελέσματα των stress tests της ΕΒΑ στάθηκαν αφορμή για μια προσπάθεια ανοδικής διόρθωσης και στα καθ’ ημάς. Στο στόχαστρο των ξένων πωλητών, την Παρασκευή, η Εθνική, η Eurobank και η Πειραιώς. Λόγω της Société Générale και της πρόβλεψής της πως αυτές οι τρεις μετοχές θα βρεθούν εκτός δείκτη MSCI. Αντιθέτως, διασώθηκε η Alpha Bank. Στην τελική ευθεία η διαδικασία για την εκλογή του νέου διευθύνοντος συμβούλου στην τράπεζα. Έβγαλε καλή αντίδραση η μετοχή της Motor Oil την Παρασκευή, συνεχίστηκε και χθες, Δευτέρα. Στις 16-17 Νοεμβρίου ο όμιλος παρουσιάζεται σε ειδικό roadshow της Goldman στο Λονδίνο. Για Natural Resources/Oil & Gas και σίγουρα ο αναπληρωτής διευθύνων, Πέτρος Τζαννετάκης, θα έχει πολλή δουλειά. Πάντως η διόρθωση έδωσε ευκαιρία επανατοποθετήσεων από χαμηλότερες τιμές. Παραμένει long η τάση για την Quest. Επιστροφή κεφαλαίου και μαζεύει χρήμα ο Θεόδ. Φέσσας. Να ετοιμάζεται για κάποια επόμενη επιχειρηματική κίνηση; Στα υπόψη. Θα πρέπει να ενισχυθεί η τιμή του Ελλάκτορα μέχρι το τέλος του χρόνου. Ειδάλλως, οι Καλλιτσάντσηδες θα «γράψουν» στα βιβλία τους σημαντικές (λογιστικές) υποαξίες. Για να δούμε, θα βγει το bet; Θα μπορούσε να κάνει μια διπλή διαπραγμάτευση ο Μυτιληναίος, αλλά μέχρι εκεί. Τίποτε περισσότερο, τίποτε λιγότερο. Νέος «εμφύλιος» μεταξύ των μετόχων στην J&P Άβαξ. Πάντως, το πάνω χέρι το έχει η πλευρά του Χρήστου Ιωάννου. Πουλά μη εξυπηρετούμενα ναυτιλιακά δάνεια ύψους 800 εκατ. η Πειραιώς. Κωδικός του πρότζεκτ; “Nemo”! Για να δούμε τι τιμές θα πιάσει, γιατί οι περισσότερες εκποιήσεις που βγαίνουν από το εγχώριο banking δεν ξεπερνούν το 10%. Δεν προχωρούν ούτε τα ΣΔΙΤ. Στερεύουν και τα Δημόσια Έργα, περικόπτονται κεφάλαια από τον Αναπτυξιακό, τζίφος.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Γενικός Διευθυντής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu
Head of Content ΧΡΉΣΤΟΣ ΚΏΝΣΤΑΣ konstaschris@yahoo.com
Αρχισυντάκτης ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ kaloumenos.g@ethosmedia.eu
Συντάκτης Κ.Μ. ΓΕΛΑΝΤΑΛΙΣ mich1957@hotmail.com
Key Account Manager ΡΆΝΤΩ ΜΑΝΏΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu
Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, T:210 9984950, Φ:210 9984953, www.hrima.gr, info@hrima.gr
ΧΡΗΜΑ
10
τ.708/ ΤΡΙΤΗ 06.11.2018
WEEK
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ Η ΙΤΑΛΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΑΔΑ Έβλεπα πριν λίγες μέρες τα στοιχεία της Bank of International Settlements, που έχει ως μετόχους τις μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης και μου έφυγε κάθε αμφιβολία γιατί Γάλλοι και Γερμανοί, το «ευρωιερατείο» (που θα έλεγε και ο Σταύρος Λυ-
παλα», και το γνωρίζουν πολύ καλά, πάρα πολύ καλά. Βλέπετε, με την Ελλαδίτσα μας οι Γαλλογερμανοί κατάφεραν, με τα PSIs, τα μνημόνια κ.λπ., να πετύχουν να ξεφορτωθούν σχεδόν 100 δισ. ελληνικού χρέους, που «φορτώθηκε» ξέρετε σε ποιους… Όμως δεν συμβαίνει το ίδιο με την Ιταλία, και δεν μπορεί να συμβεί το ίδιο με την Ιταλία, το τρίτο μεγαλύτερο ΑΕΠ της ευρω-
γερός), πηγαίνουν «με το μαλακό»
ζώνης και με χρέος σχεδόν 500 δισ. πάνω
τους Ιταλούς.
από το ΑΕΠ της. Απλά τα πράγματα, και θα
Οι γαλλικές τράπεζες είναι εκτε-
το δείτε.
θειμένες με το «μικροποσό» των να λέμε με το 14% του ΑΕΠ της
ΔΟΚΙΜΑΖΕΤΑΙ Η ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΤΟΥ ΧΑ
Γαλλίας).
Τελικά, οι του Τιτάνα σε σχετικά καλό timing
Οι γερμανικές τράπεζες έχουν
ανακοίνωσαν πως «κουνάνε μαντήλι» στο
έκθεση ύψους 80 δισ. και οι ισπα-
ΧΑ και την Αθήνα. Είναι προφανές πως, με
νικές άλλα 70 δισ. Ήτοι, συνολι-
όσα συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα (και)
κά, το «μικροποσό» των 427 δισ.
στο ελληνικό χρηματιστήριο, η τρωθείσα
χρέους. Επίσης, πάνω από 360
αξιοπιστία της ελληνικής κεφαλαιαγοράς θα
δισ. έχει στα χαρτοφυλάκιά της η
δοκιμαστεί ακόμη περισσότερο.
ECB, όπερ σχεδόν 800 δισ. αν τα
Τα ξένα funds το έδειξαν το τελευταίο
υπολογίσουμε όλα μαζί. Δεν τα
διήμερο με το sell-off στη μετοχή της Motor
λες και λίγα…
Oil, καθώς εύλογα δεν πολυκατάλαβαν τι
Τώρα, αν υπολογίσουμε σε αυτά
ακριβώς κάνει ο όμιλος και περνά στη ΜΟΗ
το σύνολο των τραπεζικών κ.λπ.
το ήμισυ ενός τηλεοπτικού σταθμού, πα-
σύνθετων χρηματοοικονομικών
ραξενεύτηκαν με το υψηλό του τιμήματος
προϊόντων, τότε η συνολική έκθε-
που θεωρούν ότι κατέβαλε ο ΟΠΑΠ για την
ση του γαλλικού banking εκτοξεύ-
απόκτηση της Stoiximan.gr (150 εκατ. δεν τα
εται στα 317 δισ., του γερμανικού
λες και λίγα) ενώ και με την υπόθεση Παπα-
στα 88 δισ., του ισπανικού στα 84
ευαγγέλου υπήρξαν αστερίσκοι.
δισ. κ.ο.κ., αν βάλουμε στο άθροι-
Άσχετα από το αν έγκαιρα ο Βακάκης κατά-
σμα τις ολλανδικές, τις αυστρια-
λαβε τι θα μπορούσε να παιχτεί και φρόντισε
κές κ.λπ.
να στεγανοποιήσει την εταιρεία του από τις
Ζαλιστήκατε; Σωστά, κι εγώ, γιατί
εξελίξεις βγάζοντας σωρηδόν διευκρινιστι-
και μόνο μια απλή ανάγνωση των
κές ανακοινώσεις, διαψεύσεις κ.λπ.
στοιχείων καταδεικνύει το γιατί
Στην περίπτωση της ΜΟΗ, επίσης, δεν ήταν
η Ιταλία δεν είναι Ελλάδα και τον
λίγο για ένα fund που επενδύει σε έναν όμι-
λόγο που Βρυξέλλες και Βερο-
λο διύλισης-ενέργειας και συναφών δραστη-
λίνο μπορούν να το τραβήξουν
ριοτήτων να εννοήσει προς τι η τηλεοπτική
το σχοινί με τους Ιταλούς μέχρις
δραστηριότητα. Εν πάση περιπτώσει, αυτά
ενός σημείου. Πέραν αυτού... «πά-
θα τα διαχειριστούν οι άνθρωποι του ομί-
277 δισ. χρέους της Ιταλίας (ή σαν
λου, έχουν μπροστά τους και την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, την εξαμηνιαία αναδιάρθρωση των δεικτών MSCI, θα τα ξαναβρούν τα πατήματά τους. Αλλά το να χάνει μέσα σε μόλις δύο συνεδριάσεις 4 ολόκληρα ευρώ η μετοχή-«διαμάντι» της μεγάλης κεφαλαιοποίησης, δηλαδή ολόκληρα 450 εκατ. ευρώ σε όρους αποτίμησης είναι ένα θέμα. Επηρεάζει αρνητικά το, ούτως ή άλλως, διαταραγμένο επενδυτικό κλίμα. Γιατί, τώρα, σε αυτήν τη φάση της αγοράς φάνηκε το μέγεθος της ζημιάς που έχει επιφέρει το σκάνδαλο της Folli Follie. Και, παρότι ήμουν λίγο υπερβολικός όταν ανέφερα ότι η Folli Follie έδιωξε τον Τιτάνα, τελικά υπάρχει σε αυτό, δυστυχώς, μεγάλη δόση αλήθειας. Και αυτό αποτυπώθηκε πανηγυρικά στα χρηματιστήρια. Με κέρδη ο DAX, για τέταρτη συνεχόμενη συνεδρίαση party στη Wall, και στην Αθήνα το ΧΑ στο μείον 3,25% και τις 619,32 μονάδες. Τόσο απλά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚO ΑΜΥΝΤΙΚO ΧΑΡΤΟΦΥΛAΚΙΟ
ALPHA BANK από τράπεζες ΜΟΗ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και VIOHALCO από blue chips QUEST, INTRALOT, ΚΕΚΡΟΨ, ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΡΑΚΗΣ, ΜΕΡΚΟ και βλέπουμε...