ΧΡΗΜΑ WEEK
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ τ.722/ ΤΡΙΤΗ 26.02.2019
6
7
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΨΗΓΜΑΤΑ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
SHORT VS LONG ΠΟΙΟΙ ΕΝΙΣΧΥΟΥΝ ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ
8
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΣΤΟ ΤΡΙΓΩΝΟ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝΦΡΑΓΚΦΟΥΡΤΗΣ-ΑΘΗΝΩΝ ΚΡΙΝΕΤΑΙ Η ΤΥΧΗ ΤΟΥ BANKING
ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ «ΝΤΡΙΜΠΛΑ» ΓΙΑ ΝΑ ΚΕΡΔΗΘΕΙ ΧΡΟΝΟΣ
Δ
ιπλή κυβερνητική «ντρίπλα» στο πρόβλημα των πλειστηριασμών, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συγκατάθεση των τραπεζιτών (κατ’ επέκταση της Φραγκφούρτης) και να κερδηθεί
στον διάδοχο Νόμο Κατσέλη. Μια συμφωνία που φρόντισε να προτάξει η κυβέρνηση (πάντα στο πλαίσιο της μικροπολιτικής της προσέγγισης του προβλήματος), αλλά... κρύβοντας, από την άλλη, την πηγή εξασφάλισης αυτών των κεφαλαίων. Ούτε καν
χρόνος όσον αφορά στην εφαρμογή του μέτρου,
στα «ψιλά γράμματα» δεν αναφέρθηκε πως σχεδόν
επιβεβαιώνει τις επιφυλάξεις παραγόντων της αγο-
το σύνολο αυτών των χρημάτων δεν αποτελούν «νέα
ράς πως η κυβέρνηση πρωτίστως ενδιαφέρεται να
κεφάλαια», αλλά υφιστάμενα, που μέχρι και το 2018
κερδηθεί πολύτιμος –για αυτήν– πολιτικός χρόνος,
χρηματοδοτούσαν το επίδομα στέγασης, κονδύ-
παρά να προωθήσει τη δραστική αντιμετώπιση της
λι 400 εκατ., περιορίζοντας δραστικά τον αριθμό
«βόμβας» των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
των νέων δικαιούχων σε λιγότερους από 300.000.
Αυτό εξηγεί και τη σπουδή της κυβέρνησης να το
Πρόκειται για το κονδύλι, αρχικά, ύψους 600 εκατ.,
φέρει όπως-όπως στη Βουλή, αλλά και να προλάβει
στη συνέχεια 400 εκατ., που κάλυπτε την επιδότηση
την παρουσίαση –αύριο, Τετάρτη– των συμπερα-
με ένα ποσό 70-210 εκατ. (ανάλογα με την οικογε-
σμάτων της έκθεσης για την πορεία της ελληνικής
νειακή κατάσταση) όσων διαμένουν σε μισθωμένη
οικονομίας. Αυτής που θα αποτελέσει τη βάση για
κατοικία ή επιβαρύνονται με το κόστος εξυπηρέ-
τις όποιες αποφάσεις στο Eurogroup της προσεχούς
τησης στεγαστικού δανείου πρώτης κατοικίας.
Δευτέρας 11 Μαρτίου.
Μάλιστα η σχετική διατύπωση της απόφασης ήταν
Όσον αφορά στην περίφημη συνδρομή της προς
έτοιμη να ενεργοποιηθεί από την αρχή του 2019 (σε
τις τράπεζες (κυρίως μέσω της οποίας «κλείδωσε»
συνέχεια της ισχύος του μέτρου από το 2018), αλλά
το deal), αυτή αφορά στη χορήγηση 180-200 εκατ.
«πάγωσε» με το που ξεκίνησαν οι συζητήσεις με
ευρώ, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η κατά το
τους τραπεζίτες για τους πλειστηριασμούς. Πρακτι-
1/3 συμμετοχή της στην κάλυψη των υποχρεώσεων
κά, το επίδομα στέγασης θα έπρεπε να έχει αρχίσει
όσων «κόκκινων» δανειοληπτών ενταχθούν τελικά
να αποδίδεται ήδη στους δικαιούχους, ωστόσο το
ΧΡΗΜΑ
τ.722/ ΤΡΙΤΗ 26.02.2019
WEEK
2
Υπουργείο Εργασίας δεν έχει εκδώσει τη σχετική
και άλλη μία παράμετρος (ήδη έχει ενημερωθεί η
Υπουργική Απόφαση/ΚΥΑ.
Αθήνα) που αφορά την έλλειψη επαρκών κριτηρί-
Τι σημαίνει, στην πράξη, αυτή η «ντρίμπλα» της
ων (π.χ. περιουσιακή κατάσταση) για το πώς θα
κυβέρνησης, με τη συνακόλουθη μείωση του
γίνεται ο διαχωρισμός μεταξύ αυτών που πλη-
κονδυλίου κατά 200 εκατ. ευρώ; Ισόποση μείωση
ρούν τις προϋποθέσεις (δάνειο έως 130.000, αξία
του κονδυλίου που αναλογεί σε ενοικιαστές και
πρώτης κατοικίας έως 250.000 και εισόδημα από
δανειολήπτες, πετώντας έτσι έξω το σύνολο των
12.000 έως 36.000 ευρώ).
δεύτερων. Σαν να λέμε με τη μεθόδευση αυτή
Το άλλο θέμα που θα πρέπει να επιλυθεί σε χρόνο
τιμωρούνται οι συνεπείς δανειολήπτες για να ενι-
“dt” σχετίζεται με τον χρόνο υλοποίησης και εφαρ-
σχυθούν (μέσω των τραπεζών) οι «κόκκινοι».
μογής/ενεργοποίησης της ηλεκτρονικής πλατφόρ-
Ωστόσο, το θέμα έφτασε μέχρι τη Φραγκφούρτη,
μας, μέσω της οποίας δανειολήπτης και τράπεζα
όπου σε πρώτη φάση εκφράστηκε η απορία πώς
θα συμφωνούν (ή όχι) για το πώς θα αποπληρώνε-
οι μέχρι τώρα συνεπείς θα αποφύγουν (χωρίς
ται, από τούδε και στο εξής, το δάνειο.
αυτή την κρατική ενίσχυση) να «μεταπέσουν» σε
Η πίεση της Φραγκφούρτης αποσκοπεί στο να
«κόκκινους» δανειολήπτες, προστιθέμενοι στις
λειτουργήσει η πλατφόρμα το ταχύτερο δυνατόν
στρατιές των ήδη μη εξυπηρετούντων τα δάνειά
και όχι πέραν του Απριλίου, καθώς σε αντίθετη
τους.
περίπτωση θα χάνεται κι άλλος πολύτιμος χρόνος
Παράλληλα, τη Φραγκφούρτη την απασχόλησε
πέραν των πρώτων τεσσάρων μηνών του 2019.
ΧW
διοργάνωση
σε συνεργασία με
21.03.19 Aθήνα
SAVE THE DATE 21.03.19
digitalbanking.ethosevents.eu
#dbf19
ΧΡΗΜΑ
4
τ.722/ ΤΡΙΤΗ 26.02.2019
WEEK
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙO
Μ
ΘΕΤΙΚΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΔΙΜΗΝΟ ΤΟΥ 2019
ε «αέρα» περίπου 4,5 δισ. ευρώ ολοκληρώνεται μεθαύριο, Πέμπτη, το πρώτο δίμηνο του 2019, το καλύτερο, μέχρι στιγμής, για το ελληνικό χρηματιστήριο, μετά το αντίστοιχο του 2013. Πρόκειται
για το θετικότερο ξεκίνημα στη διάρκεια του οποίου η χρηματιστηριακή αξία των εισηγμένων ενισχύθηκε κατά 4,5 δισ., με ποσό 1,4 δισ. περίπου να αφορά στη βελτίωση της θέσης των συστημικών τραπεζικών ομίλων, κάτι που επιτεύχθηκε στο διάστημα του τελευταίου ενός μηνός, όταν η απόδοση του Δείκτη Τραπεζών ανέκτησε 18,60% της θέσης του. Η «αφύπνιση» του τραπεζικού κλάδου μπορεί να ξάφνιασε τους πολλούς, τουλάχιστον αυτό φάνηκε στις πρώτες συνεδριάσεις, που η άνοδος πραγματοποιούνταν με συναλλαγές μόλις 4-6 εκατ. ευρώ, με τη συμμετοχή λιγότερων των 300 ενεργών κωδικών, κι αυτό γιατί τις πρώτες δύο εβδομάδες του Ιανουαρίου βρέθηκε μια «ανάσα» από τα ιστορικά χαμηλά του υπό την ασφυκτική πίεση short funds. Ωστόσο, από ό,τι φάνηκε από τις αρχές του Φεβρουαρίου, ήταν αρκετή η στήριξη συγκεκριμένων αμερικανικών funds για να αναστραφεί η τάση και, σταδιακά στη συνέχεια, να αποδώσει διψήφιες υπεραξίες. Το γεγονός της συνεχούς υποτίμησης του τραπεζικού κλάδου, σε σημείο που η αποτίμηση των τεσσάρων συστημικών ομίλων είχε απαξιωθεί ακόμη και σε λιγότερα από 3,5 δισ., το καθιστούσε πιο εύκολο και φθηνό σε κόστος μόχλευσής του και
στον δείκτη (κυρίως επιθετικά χαρτοφυλάκια), με αποτέλεσμα μέσα σε 1-2 εβδομάδες οι τζίροι στον τραπεζικό κλάδο να ξεπεράσουν ακόμη και τα 20 εκατ., οι ενεργοί κωδικοί να διπλασιαστούν, η δε χρηματιστηριακή αξία των ομίλων να βελτιωθεί στα 4,5 δισ. (τιμές Τετάρτης 20 Φεβρουαρίου). Μικρή η μεταβολή, θα πει κάποιος, όταν οι τράπεζες έχουν χάσει το 50% της αξίας τους τον τελευταίο ένα χρόνο και περισσότερο από το 95% από τα «υψηλά» το φθινόπωρο του 2007, πλην όμως δεν παύει να είναι το πρώτο βήμα προς τα πάνω, βήμα που βασίζεται σε 4-5 παραμέτρους κρίσιμες για την «επόμενη ημέρα» του εγχώριου banking. Ποιες είναι αυτές: α) η, έστω και με καθυστέρηση, συντονισμένη προσπάθεια όλων των εμπλεκομένων να εξευρεθεί δραστική λύση στο μείζον πρόβλημα των 85 δισ. μη εξυπηρετούμενων δανείων, β) η, έστω και με χαμηλούς ρυθμούς, βελτίωση του ΑΕΠ, του ρυθμού ανάπτυξής του, γ) το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας (που βάζοντας το όριο του δανείου στις 130.000 ευρώ, ουσιαστικά, ελαφρύνει τους ισολογισμούς των τραπεζών από ένα βάρος του 1,21,5 δισ., δ) τη μικρή έστω μείωση της αβεβαιότητας (ενόσω προχωρούν τα σχέδια των ΤτΕ και ΤΧΣ) και ε) το, θεωρητικά, μεγαλύτερο περιθώριο ανοδικής αντίδρασης (ακριβώς επειδή έχουν προηγηθεί οι χαώδεις απώλειες). Άλλωστε, το στοίχημα για τα 4-6 πανίσχυρα (κυρίως) αμερικα-
«γυρίσματός» του, από τη στιγμή που θα δίνονταν ενδείξεις
νικά σπίτια (των οποίων θυγατρικές είναι αυτές που δείχνουν
προς την κατεύθυνση της διαχείρισης του μείζονος προβλή-
το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για να αγοράσουν «κόκκινα
ματος των «κόκκινων δανείων».
δάνεια» και ελληνικό χρέος) είναι χαμηλού κόστους. Όταν με
Ήταν, αρχικά, η πρόταση της Τραπέζης της Ελλάδος για τα
εισροές λίγων εκατοντάδων εκατ. ευρώ μπορούν να δημιουρ-
NPLs που οδήγησε ορισμένα funds να ανακόψουν να «πυρο-
γήσουν προϋποθέσεις μόχλευσης και να ανεβάσουν τη
βολούν» τον πολύπαθο κλάδο και στη συνέχεια η ανάληψη
χρηματιστηριακή αξία των τραπεζών από τα 3,4 στα 4,5 δισ.
της ευθύνης του σχεδίου του ΤΧΣ από την JP Morgan και,
μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες, γίνεται ξεκάθαρο το περιθώριο
πρόσφατα, οι συνομιλίες κυβέρνησης-τραπεζιτών για τους
αποκόμισης ακόμη μεγαλύτερων κερδών αν συνεχίσουν προς
πλειστηριασμούς και η συμφωνία των δύο πλευρών που ενερ-
την ίδια κατεύθυνση. Αρκεί να προχωρήσουν οι διεργασίες για
γοποίησαν κυρίως βραχυπρόθεσμα χαρτοφυλάκια (θυγατρικά
τα σχέδια των ΤτΕ και ΤΧΣ και να δοθεί το μήνυμα της Φρα-
των περισσότερων μεγάλων επενδυτικών οίκων: JP Morgan,
γκφούρτης πως ο κλάδος μπορεί να «γυρίσει», για να ανέβει κι
Morgan Stanley, BlackRock, Schroeders, BofA/ML κ.ά.), αλλά
άλλο το θερμόμετρο στο χρηματιστήριο, και δη στον υπερπου-
και index funds που ποντάρουν σε μετοχές που δίνουν τάση
λημένο τραπεζικό κλάδο.
ΧW
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.722/ ΤΡΙΤΗ 26.02.2019
5
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.722/ ΤΡΙΤΗ 26.02.2019
6
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΨΗΓΜΑΤΑ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
Α
υξημένη κινητικότητα σημειώνεται τις τελευταίες ημέρες από το κυβερνητικό επιτελείο σε σχέση με την εκπλήρωση των προαπαιτουμένων που θα επιτρέψουν την έγκριση της επιστροφής ποσού 1 δισ. ευρώ από τα κέρδη ελληνικών ομολόγων, που κατείχε κυρίως η ΕΚΤ, στο Eurogroup του Μαρτίου. Έτσι, μετά από αλλεπάλληλες συσκέψεις, διαμορφώθηκε το νέο καθεστώς προστασίας δανειοληπτών-κατόχων πρώτης κατοικίας, που αποτελεί την εξασφάλιση του δανείου. Υποβλήθηκαν στις Βρυξέλλες προς έγκριση τα σχέδια διευθέτησης των «κόκκινων δανείων», σύμφωνα με την πρόταση της ΤτΕ (φορέας ειδικού σκοπού) και εκείνη του ΤΧΣ (τιτλοποιήσεις δανείων με κρατική εγγύηση). Επιταχύνονται οι διαδικασίες που αφορούν στοχευμένες διαδικασίες αποκρατικοποιήσεων (Εγνατία, ΔΑΑ, Περιφερειακά Λιμάνια, ΔΕΠΑ) ή αξιοποίησης (Ελληνικό-διαγωνισμός καζίνου). Η Εθνική απαλλάχθηκε από το διαβρωτικό για τα κεφάλαιά της προϊόν με την ονομασία Titlos με μια νέα συμφωνία, με οφέλη τόσο για εκείνη όσο και για το ελληνικό Δημόσιο. Και η υποχώρηση των αποδόσεων των 10ετών ομολόγων διαμορφώνει προϋποθέσεις για επιτάχυνση της διαδικασίας έκδοσης 10ετούς ομολόγου, σε συνέχεια της έκδοσης του 5ετούς του Ιανουαρίου. Οι εξελίξεις, επομένως, διαμορφώνουν βελτίωση του κλίματος και τη βούληση να δρομολογηθούν μεταρρυθμίσεις. Ο τρόπος δε που αντιδρά το χρηματιστήριο, με τη μικρή έστω συναλλακτική βελτίωση και την αφύπνιση του αγοραστικού ενδιαφέροντος τόσο για τις τράπεζες όσο και για άλλες μετοχές υψηλής αλλά και μεσαίας ως μικρής κεφαλαιοποίησης, δίνει μήνυμα ότι «κάτι πάει να αλλάξει».
Χωρίς, ωστόσο, η ανοδική κίνηση να αποκτά δυναμική που να συμβάλει σε δραστηριοποίηση του μεγαλύτερου μέρους των επενδυτών. Με τον Γενικό Δείκτη να υπερβαίνει τις 660 μονάδες, θετική εξέλιξη αυτή καθαυτή, αλλά να αδυνατεί να κινηθεί υψηλότερα, καθώς απαιτούνται αυξημένες συναλλαγές και μετουσίωση των κινήσεων του οικονομικού επιτελείου σε χειροπιαστά αποτελέσματα σε σχέση με την ευόδωση της έγκρισης τού υπό εκταμίευση ποσού εντός του Μαρτίου, διαδικασία που θα επιτρέψει την αναβάθμιση της πιστοληπτικής μας ικανότητας από τους οίκους (σε αναμονή η Moody’s 1η Μαρτίου). Στο διεθνές περιβάλλον το σκηνικό παραμένει «ομιχλώδες». Η Bundesbank αναφέρεται πλέον στην επιβράδυνση της γερμανικής οικονομίας, προβλέποντας φετινό ρυθμό μεγέθυνσης μόλις 1%. Στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος Τραμπ κλιμακώνει την αντιπαράθεσή του με τους Δημοκρατικούς σε σχέση με τη δαπάνη για το τείχος, κηρύσσοντας τη χώρα σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης. Την ίδια ώρα, η αντιπαράθεση για εμπορικά ζητήματα ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΕ και το ενδεχόμενο για άτακτο Brexit πλήττουν πολλούς κλάδους με εξωστρεφή χαρακτηριστικά, με την αυτοκινητοβιομηχανία να αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση. Έτσι, οι διαχειριστές διατηρούν τη στάση χαμηλού βαθμού έκθεσης σε επενδυτικούς κινδύνους, με την επιλογή του αυξημένου βαθμού διακράτησης μετρητών να συνιστά κοινή συνισταμένη στη στρατηγική τους. ΧW Δημήτρης Τζάνας Διευθυντής Επενδύσεων, Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.722/ ΤΡΙΤΗ 26.02.2019
7
SHORT VS LONG
ΠΟΙΟΙ ΕΝΙΣΧΥΟΥΝ ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ
Φ
ρένο στο «μονότερμα» των short funds έβαλαν 3 πανίσχυρα αμερικανικά σπίτια (JP Morgan, BlackRock, Goldman Sachs), που από την αρχή του έτους ξεκίνησαν σταδιακά να τοποθετούν (μέσω θυγατρικών τους) κεφάλαια στο ETF Global X MSCI Greece, γνωστό ως GREK, που επί της ουσίας είναι ένα «καλάθι» ελληνικών μετοχών (και 3-4 εισηγμένων στο NYSE). Ο καταρχήν λόγος ήταν η «βουτιά» 32% που είχε σημειώσει το 2018, υπερδιπλάσια της πτώσης του δείκτη MSCI Αναδυόμενων Αγορών. Η έκδοση του 5ετούς ομολόγου, οι εξελίξεις στις τράπεζες (ξανά) έβαλαν στο monitoring των ξένων οίκων την ελληνική αγορά, με αποτέλεσμα επενδυτικά σπίτια όπως τα ETF Managers Group, Joel Isaacson, Botty Investors, Versant Capital Management να ενισχύουν τις θέσεις τους σε αυτό το «καλάθι» των 34 ελληνικών μετοχών. Έτσι βρέθηκαν απέναντι στα short funds OceanWood, Lansdowne, Marshall Wace, που ακόμη και στην αρχή της εβδομάδας ανακοίνωναν περαιτέρω αύξηση των ανοιχτών θέσεων πώλησης στοχευμένων στον τραπεζικό κλάδο. Η δράση των long funds είχε ως συνέπεια αρχικά (πρώτη εβδομάδα Φεβρουαρίου) να ανακοπεί η ορμή των πωλήσεων και του σορταρίσματος και από τη στιγμή που άρχισε να ανεβαίνει επιθετικότερα ο τραπεζικός κλάδος, δευτερεύοντα short funds υποχρεώθηκαν να μειώσουν ή και να κλείσουν τις θέσεις τους. Το short covering οδήγησε ορισμένα χαρτοφυλάκια σε αναγκαστικές αγορές τραπεζικών μετοχών (για να καλύψουν τις θέσεις πώλησης που είχαν), με αποτέλεσμα το συν 8,67% του κλάδου μέσα σε μόλις μία εβδομάδα. Ήταν, ίσως, η πρώτη φορά μετά από καιρό (και η πρώτη μετά την ολοκλήρωση του τρίτου μνημονίου) που οι αγοραστές κατακτούσαν μια σημαντική νίκη έναντι των πωλητών. Μια «μάχη» σε έναν ανηλεή «πόλεμο», με έπαθλο τεράστιες υπεραξίες είτε στην άνοδο (για τους long) είτε στην πτώση (για τους short), που αποτυπώνεται σε δισεκατομμύρια. Η αναθέρμανση του ενδιαφέροντος οδήγησε την Deutsche Bank στο να αποτιμήσει (την Τρίτη) θετικά τις αλλαγές στον Νόμο Κατσέλη και να δώσει τιμές-στόχους για τη μετοχή της Alpha Bank στο 1,5 ευρώ (στα 1,116 την Τετάρτη), της Εθνικής στο 1,4 ευρώ (1,274), της Πειραιώς σε 0,70 ευρώ (0,79). Ακολούθησε (την Τετάρτη) η HSBC, που μπορεί να εξέφρασε τις ενστάσεις της για τον χρόνο και την αποτελεσματικότητα των σχεδίων της ΤτΕ και του ΤΧΣ, ωστόσο διατήρησε υψηλά,
παρά τη μείωση, τις τιμές-στόχους, για την Alpha Bank στο 1,95 ευρώ, την Εθνική στα 2,40 ευρώ, για τη Eurobank στο 0,79 ευρώ και στο 1,14 ευρώ για την Πειραιώς. Μετοχές με απόδοση πολλαπλάσια της αγοράς Παρά τη σημαντική άνοδο από την αρχή της χρονιάς, οι δείκτες του ΧΑ και οι ελληνικές μετοχές παραμένουν, σε αποτίμηση, σε επίπεδα χαμηλότερα του ευρωπαϊκού μέσου όρου, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία της Alpha Finance, για τη διετία 2019-2020, ο Μη Τραπεζικός Δείκτης έχει τη χαμηλότερη αποτίμηση από το 2012, κάτι που, σε σύγκριση με τους δείκτες των αναδυόμενων αγορών, τον κατατάσσει οριακά υψηλότερα. Συγκεκριμένα, το p/e (δηλαδή ο λόγος τιμής προς κέρδη ανά μετοχή) του ΜΤΔ εκτιμάται σε 14,1 φορές, έναντι 14,9 για τον δείκτη Stoxx 600 και 12,8 φορές για τις αναδυόμενες αγορές διεθνώς. Για το 2020 η αποτίμηση του δείκτη υπολογίζεται ότι θα πέσει στις 12,5 φορές. Το πλεονέκτημα του ελληνικού χρηματιστηρίου είναι η «εμπροσθοφυλακή» των 10-15 μεγάλων ομίλων, που παράγουν κέρδη σε όλη τη διάρκεια της κρίσης και με αιχμή τον εξαγωγικό προσανατολισμό τους θα εξακολουθήσουν να σημειώνουν αύξηση στα καθαρά και λειτουργικά περιθώρια, καθώς υπολογίζεται ότι θα σημειώσουν κέρδη 2,5 δισ. και θα επιστρέψουν στους μετόχους τους (με μερίσματα ή και επιστροφές κεφαλαίου) περί το 1,3 δισ. ευρώ. Το ποσό είναι το μεγαλύτερο που θα διανεμηθεί από το 2010 και μετά. Στο περιθώριο της ενίσχυσης της μεγάλης κεφαλαιοποίησης, μια ευάριθμη ομάδα μετοχών (περί τις 30) καταγράφουν απόδοση μεγαλύτερη της αγοράς και υπερπολλαπλάσια μιας προθεσμιακής κατάθεσης. Μετοχές εταιρειών όπως ΕΛΤΕΧ-Άνεμος, AsCo, Εκτέρ, Έλτον, Ιατρικό, Intrakat, Intralot, Καράτζη, Κέκροψ, MIG, Τεχνική Ολυμπιακή, Παπουτσάνης, Πλαστικά Θράκης, Πλαίσιο, Profile, Flexopack, Revoil, Attica Συμμετοχών, ΚΛΜ, αλλά και από τη μεγάλη κεφαλαιοποίηση τίτλοι όπως Viohalco, Ελλάκτωρ, Μυτιληναίος, Jumbo, ΟΛΠ, ΟΤΕ, ΟΠΑΠ κ.ά. Σύμφωνα με τα τρέχοντα επίπεδα, ο δείκτης FTSE25 παραμένει σε διαπραγμάτευση χαμηλότερα (σε discount) σε σχέση με τον δείκτη EV/EBITDA της ευρωπαϊκής αγοράς. Ωστόσο ένα σημείο (σημαντικό) στο οποίο μειονεκτεί η ελληνική αγορά είναι αυτό που σχετίζεται με την προσδοκώμενη αποδοτικότητα των ταμειακών ροών (free cash flow yield), που δείχνει την υστέρηση των ελληνικών επιχειρήσεων στην παραγωγή «ρευστού»/κυκλοφορίας χρήματος. ΧW
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.722/ ΤΡΙΤΗ 26.02.2019
8
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΣΤΟ ΤΡΙΓΩΝΟ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝΦΡΑΓΚΦΟΥΡΤΗΣ-ΑΘΗΝΩΝ ΚΡΙΝΕΤΑΙ Η ΤΥΧΗ ΤΟΥ ΕΓΧΩΡΙΟΥ BANKING
Η
ελληνική πλευρά εξακολουθεί να κινείται παράλληλα, με το Υπουργείο Οικονομικών να στέλνει το σχέδιο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας την προηγούμενη εβδομάδα στην έδρα της DG Comp και με την ΤτΕ να ενημερώνει από κοντά τον Μάριο Ντράγκι στο περιθώριο του διοικητικού συμβουλίου της Κεντρικής Τράπεζας. Στο τρίγωνο Βρυξελλών-Φραγκφούρτης-Αθηνών κρίνεται η τύχη του εγχώριου banking, καθώς αυτό το διάστημα και τα δύο σχέδια για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων βρίσκονται στα χέρια της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της ΕΕ και της αρμόδιας υπηρεσίας ελέγχου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Το γιατί η κυβερνητική πλευρά επιμένει να προωθεί μόνο το σχέδιο του ΤΧΣ, παρότι αναγκάστηκε (μετά από διακριτική σύσταση του SSM) να συμπεριλάβει και αυτό της ΤτΕ, είναι κάτι που αφορά περισσότερο τα «πολιτικά παιχνίδια» που εξελίσσονται στην Αθήνα, αλλά δεν φαίνεται να πολυαπασχολούν τη Φραγκφούρτη, καθώς έχει καταλήξει πως το μοντέλο που θα ακολουθηθεί θα είναι ένα «σμίξιμο» των δύο πρότζεκτ. Από τη στιγμή που το σχέδιο του ΤΧΣ (αναλυτικό και αριθμοποιημένο με την τεχνική επεξεργασία της JP Morgan) έφυγε για Βρυξέλλες, έχει αρχίσει να μετρά αντίστροφα ο χρόνος για την απόφαση της DG Comp, που, σημειωτέον, είναι δεσμευτική ως προς την εφαρμογή της, με την ΕΚΤ να λειτουργεί, στη συνέχεια, εκτελεστικά (και με τον SSM να εποπτεύει την υλοποίηση του σχεδίου). Δεδομένου του ότι οι Βρυξέλλες πίεζαν ασφυκτικά την Αθήνα να στείλει το σχέδιό της (ολοκληρωμένο και αναλυτικό/κοστολογημένο), το πιθανότερο είναι πως ο χρόνος μάλλον θα είναι συντομότερος του συνήθους (4-5 εβδομάδες), καθώς μια πρώτη προετοιμασία έχει γίνει και, βάσει της αρχικής παρουσίασης, υψηλόβαθμος παράγων της DG Comp είχε εκτιμήσει στην Deal –ανεπίσημα όμως– πως δεν υπάρξει πρόβλημα/ εμπόδιο «κρατικής βοήθειας». Η πρόταση του ΤΧΣ προβλέπει τη δημιουργία εταιρείας ειδικού σκοπού, βασίζεται στο «ιταλικό μοντέλο», που πρακτικά περιλαμβάνει τη μεταφορά μη εξυπηρετούμενων δανείων ύψους έως 20 δισ. σε Asset Protection Scheme, που θα αναλάβει να εκδώσει ομόλογα με εγγυήσεις του Δημοσίου, που θα φτάσουν στο 30%, ήτοι σε 5-6 δισεκατομμύρια. Το ύψος των NPLs, που προβλέπεται να αναλάβει να «εγγυηθεί» το σχέδιο του ΤΧΣ, είναι και η «αχίλλειος πτέρνα» του, καθώς η ΕΚΤ, από την πρώτη στιγμή, έδειξε την προτίμησή της στο σχέδιο της ΤτΕ, που δυνητικά (και σε πλήρη ανάπτυξη)
θα μπορούσε να «εγγυηθεί» ακόμη και για 42-44 δισ., δηλαδή το 50% των «κόκκινων» (με βάση τα ανεπίσημα στοιχεία της 31ης Δεκεμβρίου 2018). Επιπροσθέτως, το σχέδιο της ΤτΕ ξεπερνά τον σκόπελο του non investment grade όπου βαθμολογείται η Ελλάδα (σε σχέση με την Ιταλία, που είναι σε επενδύσιμη βαθμίδα), το «αγκάθι» του state aid (που όμως επί της ουσίας δεν εγείρεται) και «καλύπτει» ένα πολύ μεγαλύτερο φάσμα «κόκκινων», διπλάσιο από του ΤΧΣ. Τα τελευταία 24ωρα και οι δύο πλευρές «έτρεξαν» ταχύτατα, με τον μεν Στέλιο Παπαδόπουλο να συγκεκριμενοποιεί και τις τελευταίες λεπτομέρειες προκειμένου να αποσταλεί πλήρης ο φάκελος του ΤΧΣ στις Βρυξέλλες και με την JP Morgan να έχει ολοκληρώσει έναν πρώτο κύκλο επαφών για τους δυνητικά ενδιαφερόμενους να συμμετάσχουν στην «αγορά» μεριδίων «κόκκινων δανείων». Δεν είναι τυχαίο πως, αυτό το διάστημα, ο επικεφαλής της Τράπεζας Πειραιώς, Χρήστος Μεγάλου, με παρέμβασή του στο CNBC, επιβεβαίωσε το ισχυρό ενδιαφέρον ξένων funds (κυρίως αμερικανικών) για αγορά «καλαθιών» ελληνικών NPLs. Πρακτικά, αυτήν την περίοδο, σε επίπεδο ευρωζώνης, τα ελληνικά assets και το ελληνικό χρέος είναι μεν δύο από τα πιο risky, αλλά με τεράστια περιθώρια απόδοσης αν τελεσφορήσουν οι ενέργειες, καθώς είναι και η μόνη αγορά που μόλις τους τελευταίους μήνες αναπτύσσεται και σε δευτερογενή. Στην πλατεία Συντάγματος επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία πως το αργότερο τέλη Μαρτίου οι Βρυξέλλες θα έχουν δώσει το “ok” στο σχέδιο του ΤΧΣ, η δε ΕΚΤ (στην οποία θα κοινοποιηθεί ίσως και αρχές του μηνός) θα συναινεί. Επιδίωξη του «ευρωσυστήματος» είναι στο διήμερο συμβούλιο (20-21 Μαρτίου) να δίνεται ισχυρό μήνυμα προς τα πανίσχυρα funds ότι το ελληνικό σχέδιο «μπαίνει στις ράγες» για τη διευθέτησή του. Από την πλευρά της ΤτΕ, η πρότασή της (κλιμάκιό της βρέθηκε τα τελευταία 24ωρα στη Φρανκφούρτη) δίνει τη δυνατότητα στις τράπεζες να χρησιμοποιήσουν τόσο τις διενεργηθείσες προβλέψεις όσο τα κεφαλαιακά διαθέσιμά τους, που σήμερα περιορίζονται δραστικά λόγω της νομοθεσίας περί αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων. Πρακτικά, η πρόταση της ΤτΕ βρίσκεται ένα βήμα πιο μπροστά, καθώς και στα χέρια της ΕΚΤ βρίσκεται, και έναν ευρύ κύκλο παρουσίασης/επαφών σε Λονδίνο και Νέα Υόρκη/ Ουάσιγκτον έχει ολοκληρώσει, ενώ προγραμματίζονται (μέσω της Rothschild) τα επόμενα roadshows που θα «τρέξουν» μέσα στον Μάιο. ΧW
ΧΡΗΜΑ
9
τ.722/ ΤΡΙΤΗ 26.02.2019
WEEK
ΕΠΙΧΕΙΡΗMATIKA NEA >HILTON<
Μόνο «κεραυνός εν αιθρία» δεν ήταν η εξέλιξη για το Hilton Αθηνών. Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν την Παρασκευή, η ΤΕΜΕΣ του ομίλου Κωνσταντακόπουλου απέκτησε τον έλεγχο της Ιονικής Ξενοδοχεία και Επιχειρήσεις ΑΕ, ιδιοκτήτριας του κτηρίου που διαχειρίζεται η Hilton, από τον όμιλο Dogus. Το banks.com.gr, εδώ και μήνες, αποκαλύπτει το παρασκήνιο όσον αφορά στην τύχη των τουρκικών συμφερόντων στην Ελλάδα. Πιο πρόσφατα, στις 11 Φεβρουαρίου, σε «Ψίθυρό» μας, κάναμε λόγο για το Grand Opening της 29ης Μαρτίου, ενώ από τις 26 Ιουλίου 2018 (!) σας αποκάλυπτα την «τουρκική νάρκη σε Αστέρα, Hilton, Μαρίνες», για να επανέλθω στις 14 Αυγούστου και στις 5 Νοεμβρίου ρωτώντας: «(...) ο νέος πολυτελής Αστέρας θα ανατείλει την άνοιξη;». Επί της ουσίας, η συμφωνία ΤΕΜΕΣ-Dogus σηματοδοτεί την πρώτη αποεπένδυση του τουρκικού ομίλου του Φερίτ Σαχένκ και τη δεύτερη αποχώρησή του από ελληνικό πρότζεκτ (είχε προηγηθεί η απόσυρση και των δύο τουρκικών ομίλων από διαγωνισμούς για μαρίνες). Η Dogus μπορεί να είχε επανειλημμένα γνωστοποιήσει ότι οι συμμετοχές στην Ελλάδα (Ιονική Ξενοδοχειακή/Hilton, Αστήρ Βουλιαγμένης/Four Seasons, Μαρίνες) θα ήταν οι τελευταίες που θα ρευστοποιούσε, αναγκάζεται τώρα, υπό το βάρος των τρομακτικών δανειακών υποχρεώσεων και ασφυκτικών πιέσεων από τις πιστώτριες τράπεζες, να προχωρήσει στη ρευστοποίηση της συμμετοχής της στο Hilton. Ήδη, στην ξενοδοχειακή αγορά κυκλοφορούν φήμες που θέλουν τον όμιλο Ολαγιάν να αναλαμβάνει ενεργό ρόλο και στο θέμα του Αστέρα Βουλιαγμένης, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τη συνέχεια. Επί του παρόντος, η Dogus αγωνίζεται να κρατήσει τη συμμετοχή της στα πρότζεκτ των Μαρινών, όπου έχει συστήσει κοινοπραξία για την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου με την EBRD, μέσω της θυγατρικής D- Marine. Αυτά –για να μην ξεχνιόμαστε– που διαβάσατε πρώτοι για όσα φέρνουν οι εξελίξεις μήνες μετά…
>AEGEAN<
Μία εβδομάδα πίσω πήγε η έκδοση του εταιρικού ομολόγου της Aegean. Το θέμα ήταν μεταξύ αυτών που θα συζητούνταν και εγκρίνονταν στο διοικητικό συμβούλιο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά, λόγω σοβαρής υποχρέωσης ενός μέλους του, αναβλήθηκε για αυτήν την Πέμπτη, 28 Φεβρουαρίου. Από τη στιγμή που θα λάβει το “ok”, τότε ξεκινά η προετοιμασία της διαδικασίας, με το τριήμερο εγγραφών να ορίζεται –εκτός συγκλονιστικού απροόπτου– για το διάστημα από την Τετάρτη 6 Μαρτίου έως την Παρασκευή 8 Μαρτίου. Αν δεν αλλάξει κάτι την τελευταία στιγμή, η έκδοση θα αφορά σε 200 εκατ. ευρώ, με ζητούμενο ένα επιτόκιο χαμηλότερο του 3,70%. Η αεροπορική εταιρεία αναβαθμίζει περαιτέρω το πρόγραμμά της για φέτος, προγραμματίζοντας αύξηση της χωρητικότητας στο δίκτυο εξωτερικού κατά 700.000 θέσεις, προσθέτοντας 7 νέους προορισμούς (Μαρακές, Καζαμπλάνκα, Ίμπιζα, Βαλένθια, Σεράγεβο, Τύνιδα και Σκόπια), προσφέροντας αυξημένες συχνότητες και θέσεις σε κύριες και βασικές αγορές της Δυτικής Ευρώπης.
Στα Ενδότερα του Χ.Α. > Γ ια τον καλύτερο Φεβρουάριο και το πιο δυναμικό πρώτο δίμηνο έτους για τους long σάς έχω αναλυτικά στοιχεία και «μέτρηση» της αγοράς. Για τον τραπεζικό κλάδο το ιστορικό χαμηλό βρίσκεται στις 358 μονάδες, σημειώθηκε δε στη συνεδρίαση της 11ης Φεβρουαρίου 2016. Έκτοτε ήρθαν τα κάτω-πάνω, κυρίως για blue chips και επιλεγμένα χαρτιά της μεσαιομικρής κατηγορίας, αλλά τα προβλήματα για τον τραπεζικό κλάδο δεν επιλύθηκαν επί της ουσίας. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι τις τελευταίες ημέρες, και παρά την ανοδική αντίδραση κατά 18,60% σε διάστημα μηνός, είναι στις 460-465 μονάδες, δηλαδή περί τις 100 μονάδες υψηλότερα. Αν συνεκτιμηθεί πως από τα υψηλά το φθινόπωρο του 2007 «μετρά» «ιλιγγιώδεις» απώλειες 95% (!). Στα 11,4 δισ. βρίσκεται η αποτίμηση της Coca-Cola, σχεδόν στο 1/4 της συνολικής του χρηματιστηρίου. Έτσι όπως το πηγαίνει ο όμιλος, θα «χτυπήσει» μεγέθη... Apple. Στα 5,2 δισ. τοποθετείται η αποτίμηση του ΟΤΕ, κι εδώ είναι που χωρούν περιθώρια αύξησης, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει και για τα περιθώρια ενίσχυσης των βασικών χρηματιστηριακών δεικτών. Στα 2,41 δισ. η αποτίμηση των Ελληνικών Πετρελαίων και η εκτίμηση έμπειρων παραγόντων της αγοράς είναι πως την περίοδο της διάθεσης του μετοχικού ποσοστού η χρηματιστηριακή αξία θα μπορούσε να κινείται προς τα 3 δισ. Όμως, σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η Motor Oil, που αποτιμάται επίσης στα 2,41 δισ., θα μένει τόσο πίσω; Για να δούμε, μια που τα στοιχήματα δίνουν και παίρνουν. Κατηγορία 20 εκατ. και λιγότερα. Εδώ και 2-3 εβδομάδες εγχώρια επενδυτικά σχήματα, επαγγελματίες της αγοράς και βασικοί μέτοχοι έχουν βρει «πεδίον δόξης λαμπρόν». Μόχλευση μετοχών/ εισηγμένων, η χρηματιστηριακή αξία κυμαίνεται στα όρια των 10-20 εκατ. ευρώ. Δεδομένου και του ελεγχόμενου free float, η διαμόρφωση δείχνει σχετικά εύκολη.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Γενικός Διευθυντής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu
Head of Content ΧΡΉΣΤΟΣ ΚΏΝΣΤΑΣ konstaschris@yahoo.com
Αρχισυντάκτης ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ kaloumenos.g@ethosmedia.eu
Συντάκτης Κ.Μ. ΓΕΛΑΝΤΑΛΙΣ mich1957@hotmail.com
Key Account Manager ΡΆΝΤΩ ΜΑΝΏΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu
Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, T:210 9984950, Φ:210 9984953, www.hrima.gr, info@hrima.gr
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.722/ ΤΡΙΤΗ 26.02.2019
10
ΕΠΙΧΕΙΡΗMATIKA NEA
>ΟΤΕ<
«Το αφεντικό τρελάθηκε»: Αυξημένη κερδοφορία για τον ΟΤΕ, με αποτέλεσμα η διοίκηση Τσαμάζ να προχωρά στη διανομή μερίσματος 0,46 ευρώ/μετοχή, σε αγορές ιδίων μετοχών (έως του ποσού των 120 εκατ.) και να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο διανομής προμερίσματος από τα έσοδα της πώλησης της Telecom Albania (κατά πάσα πιθανότητα στο δεύτερο εξάμηνο του έτους). Η κερδοφορία του Οργανισμού και η αυξημένη μερισματική απόδοση ήρθαν μία μέρα μετά την ανακοίνωση των οικονομικών μεγεθών της Deutsche Telekom, που εμφανίστηκαν μειωμένα στο τέταρτο τρίμηνο του 2018. Σαν να λέμε ο ΟΤΕ ενισχύει τον μητρικό γερμανικό όμιλο. Υπερθετική είναι και η προσέγγιση της Citi, με τον οίκο να σημειώνει πως η αύξηση στην αποζημίωση των μετόχων αντανακλά τη σημαντική ενίσχυση των ελεύθερων ταμειακών ροών που αναμένεται για το 2019. Ο αμερικανικός οίκος εκτιμά ότι οι ελεύθερες ταμειακές ροές θα ανέλθουν στα 450 εκατ. (!), λόγω της μείωσης των κεφαλαιακών δαπανών και της αύξησης των EBITDA. Για τη Citi το μέρισμα που θα διανείμει ο ΟΤΕ ξεπερνά τις προβλέψεις της. Όμως η είδηση βγαίνει από τη διαπίστωση ότι οι κακές επιδόσεις στη Ρουμανία ήταν αναμενόμενες και η εταιρεία εξετάζει τρόπους ώστε να αποχωρήσει από τη χώρα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚO ΑΜΥΝΤΙΚO ΧΑΡΤΟΦΥΛAΚΙΟ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ, ΟΠΩΣ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ: ΕΘΝΙΚΗ: Όσον αφορά τις τράπεζες, γιατί με το Titlos ψήλωσε πάνω από το 1,30 ευρώ ΟΤΕ: Αν περάσει τα 10,80, τότε είναι εφικτός ο στόχος των 11,05-11,10 ευρώ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ: Σας το είπα έγκαιρα, θα το γράψει το... 10άρι μπροστά ΙΑΣΩ: Όποια προσφορά και διόρθωση ήταν να γίνει ολοκληρώθηκε την Παρασκευή ASCO: Εκτιμώ πως τα 40 εκατ. σε όρους αποτίμησης τα έχει ATTICA ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ: Μπορεί να μας παιδεύει, αλλά ο insider που μαζεύει κάτι παραπάνω από εμάς θα ξέρει... PROFILE: Το έγραφα και στο banks, η ομάδα του Στασινόπουλου κάνει εξαιρετική δουλειά, θα έβλεπα και τα 30 εκατ. σε βάθος χρόνου. Απλά, από τα χαρτιά “stay firm”...