ΧΡΗΜΑ WEEK
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ τ.729/ ΤΡΙΤΗ 16.04.2019
4
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΣΠΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΝΟΙΓΟΥΝ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΣΕ ΠΛΕΙΑΔΑ ΜΕΤΟΧΩΝ
6
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
12
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΛΟΓΩ ΜΕΙΩΣΗΣ NPLS
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ PROFILE: Q1-ΣΥΝ 25% ΟΙ ΠΩΛΗΣΕΙΣ
ΤΟ ΠΙΟ «ΕΛΚΥΣΤΙΚΟ» ΧΡΕΟΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ
Μ
ε ικανοποίηση άκουσε η Λαγκάρντ την απόφαση του διευθυντηρίου του ΔΝΤ στο αίτημα της Ελλάδας για την αποπληρωμή μέρους του χρέους της χώρας προς το Ταμείο. Είχαν προηγηθεί οι φιλοφρονήσεις προς τον Ευκ. Τσακαλώτο και οι υποστηρικτές δηλώσεις Ρέγκλινγκ προς την ίδια κατεύθυνση. Το ΔΝΤ θεωρεί ότι η πρόωρη αποπληρωμή είναι μια θετική εξέλιξη, άλλωστε, με τον τρόπο που το υποστηρίζουν όλες οι πλευρές των ξένων, δεν αφήνει κανέναν παραπονεμένο. Μάλιστα, την ίδια μέρα, δημοσιεύθηκε (στο Der Spiegel) ένα «πονηρά» διθυραμβικό άρθρο για την ελληνική οικονομία, με ευθείες βολές κατά της γερμανικής και των προοπτικών της. Προφανώς, οι ξένοι δεν μας αγάπησαν αίφνης, αλλά βλέπουν πως το ελληνικό στοίχημα τούς βγαίνει τους πρώτους 3,5 μήνες του 2019. Από το ναδίρ του 2018, στο ζενίθ των αρχών του 2019, με διψήφιες αποδόσεις στο χρηματιστήριο, ακόμη και με... τριψήφιες για τραπεζικές μετοχές (Πειραιώς), αλλά και για αρκετά blue chips, στα οποία είναι επενδυμένα κεφάλαια κάθε λογής funds. Με απόδοση 24,84% ο Γενικός Δείκτης (με τιμές κλεισίματος Παρασκευής), κατά 45,81% ο τραπεζι-
κός δείκτης, με 120,48% (!) η Πειραιώς, αλλά και με 30,46% ο ΟΤΕ ή και με 10,59% η πιο συντηρητική Coca-Cola, το ΧΑ δίνει αποδόσεις χωρίς να φείδεται. Μάλιστα, μέχρι και τη συνεδρίαση της Δευτέρας, η απόδοση του Γενικού Δείκτη (και του FTSE25) ήταν διπλάσια του DAX, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει, καταρχάς βραχυπρόθεσμα. Παράλληλα με το χρηματιστήριο, κινητικότητα σημειώνεται και στα ομόλογα, παρότι ακόμη η αγορά είναι πολύ «ρηχή» και οι ημερήσιες συναλλαγές δεν μπορεί να θεωρηθούν επαρκείς για την εμβάθυνσή της. Ωστόσο, ουδεμία σχέση έχει με την αγορά κρατικών τίτλων έναν χρόνο πριν. Το ζητούμενο για τους εμπλεκομένους (ΟΔΔΗΧ, Υπ. Οικ., funds, primary dealers κ.λπ.) είναι σταδιακά να λειτουργήσει –ουσιαστικά– η δευτερογενής αγορά. Προς αυτήν την κατεύθυνση προχωρά ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, με την ομάδα του Δημήτρη Τσάκωνα να αξιοποιεί μεθοδικά κάθε ευκαιρία που δίνεται και να προγραμματίζει τα επόμενα βήματά της προκειμένου να βάλει κι άλλα... επιτόκια στην καμπύλη, περνώντας το μήνυμα στις αγορές πως η επιστροφή στην κανονικότητα έχει αρχίσει και ότι θα μπορούν να αγοράζουν ελληνικό
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.729/ ΤΡΙΤΗ 16.04.2019
χρέος σε τακτά διαστήματα, που θα τους αποδίδει ικανοποιητική απόδοση. Αυτήν την περίοδο, το ελληνικό χρέος, παρότι στα ύψη σε σχέση με το ΑΕΠ, είναι το ελκυστικότερο, όσον αφορά στο περιθώριο απόδοσης, από οποιοδήποτε άλλο ευρωπαϊκής χώρας. Καταρχάς, είναι μη επενδύσιμο (δεν έχει το ανάλογο rating), έχει μεγαλύτερες χρονικές διάρκειες (λ.χ. από αυτό της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας), έχει τις περισσότερες εξασφαλίσεις για τουλάχιστον μέχρι το 2032, μπορεί να αποφέρει περιθώρια απόδοσης και, με τακτικές εκδόσεις, μπορεί να ξαναβάλει τη χώρα στο παιχνίδι. Κόντρα στη βιασύνη όσων το προηγούμενο διάστημα έκαναν λόγο για μια νέα έκδοση άμεσα, ο ΟΔΔΗΧ κινείται “by the book”, «ακούγοντας» τις αγορές. Προφανώς, μια νέα έκδοση δεν θα είχε νόημα να προχωρήσει αυτήν την εβδομάδα (λόγω του Πάσχα των Καθολικών), δεν υπάρχει βιασύνη να βγει την επόμενη (το δικό μας Πάσχα), λογικότερο θα ήταν να προχωρήσει η Αθήνα από 2-3 Μαΐου και μετά. Αν, μάλιστα, στις 26 Απριλίου ο οίκος Standard & Poor’s δεν έχει προχωρήσει σε κίνηση-έκπληξη (να δώσει δύο βαθμί-
2
δες στην αξιολόγησή του), τότε μια νέα έκδοση θα μπορούσε να πιάσει επιτόκιο καλύτερο για τους αγοραστές, δηλαδή με υψηλότερη απόδοση. Άλλωστε, η προηγούμενη έκδοση βγήκε μόλις πρόσφατα, στις 8 Μαρτίου, και μόλις τελευταία οι αγοραστές άρχισαν να «πιάνουν» συμφέρουσες τιμές, συνεπώς η Αθήνα δεν είχε (και δεν έχει) λόγο να βιαστεί. Ούτως ή άλλως, χρήματα δεν χρειάζεται και τα 2 δισ. που θα αντλήσει από την επόμενη έκδοση στον «κουμπαρά» θα πάνε. Μια άλλη παράμετρος, σημαντική και για τα «δημόσια οικονομικά», αφορά στο ύψος των τόκων που πρέπει να πληρώνει κάθε χρόνο η χώρα. Μέχρι το 2032, το μέσο ύψος των υποχρεώσεων διαμορφώνεται στα 5,5 δισ. (ετησίως), θυμίζοντας πως προ PSI ήταν 12,5, ενώ αν δεν είχε γίνει το «κούρεμα», υπολογίζεται πως θα έφταναν ακόμη και τα 17,5 δισ. Τεράστιες διαφορές, με ό,τι αυτές σημαίνουν, από πρωτογενή πλεονάσματα μέχρι τη δυνατότητα του κράτους να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη, την πραγματική οικονομία, κυρίως να εξοικονομήσει πόρους, με αποτέλεσμα να μπορεί να μειώσει φόρους. ΧW
ΧΡΗΜΑ
4
τ.729/ ΤΡΙΤΗ 16.04.2019
WEEK
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΣΠΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΝΟΙΓΟΥΝ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΣΕ ΠΛΕΙΑΔΑ ΜΕΤΟΧΩΝ
Η
πρόσφατη ανοδική κίνηση του ελληνικού χρηματιστηρίου ανοίγει πλέον σημαντικά υψηλότερους στόχους σε πλειάδα μετοχών, με επίκεντρο τις τράπεζες. Η συνεχιζόμενη ανακοίνωση καλών εταιρικών αποτελεσμάτων, το θετικό διεθνές
κλίμα, αλλά και το κλείσιμο σημαντικών θεμάτων, όπως: 1) η έγκριση επιστροφής των ANFAs κερδών των ελληνικών ομολόγων ύψους περίπου 1 δισ. ευρώ (έστω και με αστερίσκους), 2) η μερική έγκριση πρόωρης αποπληρωμής μέρους των υψηλότοκων δανείων του ΔΝΤ με χαμηλότερου κόστους δάνεια (μετά από σχετική έγκριση των Θεσμών), 3) η νέα, αναμενόμενη έξοδος του Ελληνικού Δημοσίου στις αγορές με
Παρά ταύτα, οι βασικές πωλητικές θέσεις (short) των ξένων χαρτοφυλακίων, αντί να μειώνονται, αυξάνονται, παρά την πρόσφατη έντονη ανοδική κίνηση, και το μεγάλο ερώτημα είναι αν θα χτυπήσουν stop, ανατροφοδοτώντας και επιταχύνοντας την ανοδική κίνηση, ή τελικά θα υποστηρίξουν τις θέσεις τους μέχρι τέλους, με το ανάλογο «τίμημα»… Ο Γενικός Δείκτης, με έγκυρη διάσπαση του 765, δημιουργεί τις τεχνικές προϋποθέσεις για προσέγγιση των επόμενων αντιστάσεων, που εντοπίζονται στις 773 και τις 790 μονάδες. Τα επίπεδα στηρίξεων εντοπίζονται στις 742, 730 (ΚΜΟ 25 expo), 705 (KMO 50 expo) και 692 μονάδες (KMO 200 expo). Αντίστοιχα, για τον FTSE25, αναμένουμε να διασπάσει έγκυρα
2ετές ή 3ετές ομόλογο ύψους 2-3 δισ. ευρώ και 4) η επιτά-
το επίπεδο των 1.970 μονάδων (61,8% fibo), για να αυξηθούν
χυνση τιτλοποίησης και πώλησης τραπεζικών δανείων, αλλά
οι τεχνικές πιθανότητες για προσέγγιση των επόμενων στόχων
και οφειλών δημόσιων οργανισμών σε fund, συντηρούν την
στις 2.010 και 2.050 μονάδες. Κοντινές στηρίξεις εντοπίζονται
«ωραία ατμόσφαιρα της αγοράς».
στις 1.915, 1.890 (ΚΜΟ 25 expo), 1.855 και 1.830 μονάδες
Έτσι, και η ελληνική ομολογιακή αγορά διατηρεί το μεσοπρό-
(KMO 50 expo).
θεσμο θετικό momentum αποκλιμάκωσης σε όλη την καμπύ-
Συμπερασματικά, συνεχίζουμε να παραμένουμε συγκρατημέ-
λη, με τη 10ετή έκδοση να διασπά καθοδικά το σημαντικό επί-
να αισιόδοξοι για την Ελλάδα, εφιστώντας όμως την προσοχή
πεδο του 3,60%, και να κινείται πλέον πέριξ του 3,34% (9/2005
για μια τεχνική διόρθωση, κυρίως λόγω της ταχείας ανόδου.
= χαμηλό 14 ετών), αυξάνοντας τις πιθανότητες επιτυχίας
Στοχεύουμε σε μετοχές με διαχρονικά καλά οικονομικά στοι-
μιας νέας έκδοσης μέχρι το τέλος Μαΐου.
χεία, υψηλές μερισματικές αποδόσεις και εξωστρέφεια.
Το πολιτικό σκηνικό συνεχίζει να παραμένει ευμετάβλητο και
Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι διανύουμε τον μήνα των
πολωτικό, τα μακροοικονομικά στοιχεία δίνουν αντιφατικά
επιδομάτων (ενοικίου-παιδιού-πρόνοιας-αναπηρίας) και των
στοιχεία (αύξηση ανεργίας τον Ιανουάριο +18,50%), αλλά η
φορολογικών δηλώσεων, που δημιούργησαν (με όποιο άλλο
προδιαγραφόμενη αλλαγή και οι φιλοεπενδυτικές πολιτικές
φόρο έχει θεσπιστεί) μια αβάσταχτη συνολική φορολογική επι-
που προαναγγέλλονται δημιουργούν πρόσφορες συνθήκες
βάρυνση 40,9% (στοιχεία ΟΟΣΑ), καθιστώντας το οικονομικό
για τη διατήρηση του θετικού momentum.
περιβάλλον εξαιρετικά δυσχερές.
Το διεθνές περιβάλλον απέφυγε τις περαιτέρω επιπλοκές και
Ο συνδυασμός των ανωτέρω, με την εκλογική παροχολογία,
η παράταση που δόθηκε για το Brexit δίνει τον χρόνο για βρε-
αλλά και το ευμετάβλητο διεθνές περιβάλλον, θα πρέπει να
θεί η απαραίτητη λύση και να μη χαλάσει το αισιόδοξο κλίμα
μας οδηγεί στη διασφάλιση των κερδοφόρων θέσεων μας, με
που έχει δημιουργηθεί στις διεθνείς αγορές.
τη χρήση τεχνικών profit taken και κυλιόμενων stop loss, χωρίς
Οι τραπεζικές μετοχές αποτελούν τον πρωτοστάτη της ανο-
να βιαζόμαστε στην πώληση. Γιατί, σήμερα, είμαστε μια
δικής κίνησης, διασπώντας σημαντικά τεχνικά επίπεδα και
«ωραία ατμόσφαιρα», αλλά στις αγορές η ατμόσφαιρα αλλάζει
δημιουργώντας προσδοκίες για υψηλότερα επίπεδα τιμών.
συχνά και ξαφνικά…
ΧW
Τεχνικά, πλέον και οι 4 συστημικές τράπεζες έχουν διασπάσει έγκυρα τη σημαντική αντίσταση του ΚΜΟ των 200 expo, με
Λουκάς Β. Παπαϊωάννου, Οικονομολόγος/Corporate Advisor,
τελευταία και ασθμαίνουσα την ΠΕΙΡ.
Msc Banking & Finance
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.729/ ΤΡΙΤΗ 16.04.2019
6
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΛΟΓΩ ΜΕΙΩΣΗΣ NPLS
Σ
αρωτικές αλλαγές στην αγορά ακινήτων πυροδοτεί η επιτάχυνση στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, διαμορφώνοντας νέες συνθήκες για τα επόμενα 2-3 χρόνια. Τα ενυπόθηκα ακίνητα των μη εξυπηρετούμενων χαρτοφυλακίων προσελκύουν αυξανόμενο ενδιαφέρον από μεγάλους ξένους παίκτες, προδιαγράφοντας εκ βάθρων αλλαγές στην αγορά ακινήτων, με νέους –για την ελληνική πραγματικότητα– κλάδους και τομείς να έρχονται στο προσκήνιο. Το Real Estate Asset Management είναι ένας κλάδος που διεθνώς έχει αποφέρει σημαντικές υπεραξίες τόσο στα funds που ενεπλάκησαν με την αγορά κόκκινων δανείων όσο σε εταιρείες διαχείρισης (loan services), σε πλατφόρμες διάθεσης ακινήτων, γραφείων, διαμερισμάτων. Η ελληνική αγορά είναι, αυτήν την περίοδο, η δεύτερη μεγαλύτερη στην Ευρώπη (μετά την ιταλική) όσον αφορά στις εκποιήσεις περιουσιακών στοιχείων, με τους 4 συστημικούς ομίλους να έχουν βάλει στα 54,2 δισ. τον «κόφτη» για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (μέχρι το 2021), από τα οποία τα 25,3 εκατ. προγραμματίζεται να ελαφρύνουν το εγχώριο banking μέχρι το τέλος του έτους. Δεδομένου του ότι ένα μεγάλο μέρος των εξασφαλίσεων/ εγγυήσεων αφορούν σε ενυπόθηκα (με εγγύηση ακίνητα, γραφεία, διαμερίσματα), με την πώληση κόκκινων χαρτοφυλακίων θα περάσουν σε χέρια ξένων funds περισσότερα από 30.000 πάγια στοιχεία.
Η Πειραιώς «άνοιξε την αυλαία» Το πρώτο χαρτοφυλάκιο μη εξυπηρετούμενων που βγήκε προς πώληση στην ελληνική αγορά ήταν το Amoeba, με την Πειραιώς να «ανοίγει την αυλαία», καθώς περιλάμβανε δάνεια μεγάλων και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεων (πιστωτικής απαίτησης 1,95 δισ. ή μικτής λογιστικής αξίας 1,45 δισ.). Το «καλάθι» πέρασε στα χέρια της Bain Capital (ενός αμερικανικού fund με 35ετή παρουσία και υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία ύψους 108 δισ. δολ.). Το συνολικό τίμημα σε μετρητά που καταβλήθηκε από τη θυγατρική του στην Ελλάδα (Bain Capital Credit LP) ανήλθε στα 432 εκατ., δηλαδή στο περίπου 30% της αξίας. Τα υψηλά περιθώρια κέρδους που έγραψε πέρσι από πωλήσεις ανακτημένων ακινήτων και εξοπλισμού η Hellas Capital Leasing (πρώην Εμπορική Leasing), εταιρεία που αγοράστηκε στα τέλη του 2014 από τον όμιλο Bain, λειτούργησαν σαν «κράχτης», προσελκύοντας πιο ηχηρά ονόματα στους διαγωνισμούς που ακολούθησαν. Ήδη, πρόσφατα, η Εθνική πήρε στα χέρια της καταρχάς δύο δεσμευτικές προσφορές, με πιθανότητα να υπάρξει και τρίτη, για το project Symbol, που αφορά χαρτοφυλάκιο μη εξυπηρετούμενων. Fortress και Centerbridge-Elliott είναι οι (σίγουροι) δύο διεκδικητές για το χαρτοφυλάκιο, που περιλαμβάνει περίπου 13.000 δάνεια –καταγγελμένα στην πλειονότητά τους– μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που έχουν καλύψεις σε σχεδόν 8.000 ακίνητα.
ΧΡΗΜΑ WEEK
8
τ.729/ ΤΡΙΤΗ 16.04.2019
Τα προσφερόμενα τιμήματα υπολογίζεται πως διαμορφώνο-
Το σύνολο των απαιτήσεων της τράπεζας ανέρχεται σε 2,5
νται στο 20%-25% του οφειλόμενου κεφαλαίου.
δισ. Πηγές της τράπεζας σημείωναν πως η ψήφιση του νέου
Σε δύο ταμπλό «χτυπά» η Alpha Bank, καθώς η διοίκηση
νόμου για την πρώτη κατοικία αναμένεται να λειτουργήσει
Ψάλτη έχει ως προτεραιότητα τη διάθεση ενυπόθηκων χαρ-
θετικά, καθώς οι διαπραγματεύσεις (με τους δανειολήπτες) θα
τοφυλακίων (στα βήματα του Jupiter) αλλά και μεμονωμένων
γίνουν με βάση ένα δεδομένο νομικό πλαίσιο, μέσω μιας πλατ-
πακέτων ακινήτων, προσβλέποντας σε αυξημένα έσοδα. Το
φόρμας συναλλαγών και δεν θα είναι «όμηροι» των νομικών
Jupiter, που περιλάμβανε μη εξυπηρετούμενα δάνεια μικρομε-
κωλυσιεργιών.
σαίων επιχειρήσεων καλυμμένων κυρίως με ακίνητα περιουσι-
Σε εξέλιξη βρίσκεται και ο διαγωνισμός (project Opus) για την
ακά στοιχεία, πουλήθηκε στην Apollo Global Management LLC και την International Finance Corporation, έναντι 337,1 εκατ. ευρώ (λογιστικής αξίας περίπου 1 δισ.), με τη Cepal Hellas να αναλαμβάνει τη μεταβατική διαχείριση και τη Citigroup Global Markets Ltd να ενεργεί ως αποκλειστικός χρηματοοικονομικός σύμβουλος, η White & Case LLP ως διεθνής νομικός σύμβουλος και η δικηγορική εταιρεία Κουταλίδης ως νομικός σύμβουλος για θέματα Ελληνικού Δημοσίου. Περίπτωση ενδεικτική για τον αριθμό των εμπλεκομένων στη διαδικασία αναδόχων, συμβούλων και διαχειριστών. Παράλληλα, η διοίκηση προχωρά και σε μικρότερες/μεμονωμένες πωλήσεις, με αντιπροσωπευτική την πώληση της Alpha Επενδυτικής Περιουσίας Ι, με την BrookLane Capital να αναδεικνύεται προτιμητέος επενδυτής. Η εταιρεία ελέγχει ακίνητα εισοδήματος (μισθωμένα σε θυγατρικές πολυεθνικών, Vodafone, Samsung, AXA, Porsche) και το τίμημα ανήλθε στα 93,5 εκατ. Επίσης, έχει βγάλει προς πώληση περιουσιακά στοιχεία της θυγατρικής της ΑΕΠ Αττικής ΙΙ (ελέγχει μέρος του
πώληση χαρτοφυλακίου με 187 ακίνητα, από τα οποία το 80% βρίσκονται σε Αθήνα-Θεσσαλονίκη, ενώ συμπεριλαμβάνει και αρκετά ακίνητα εισοδήματος, όπως και το project Iris, που έχει 684 πάγια στοιχεία από τα οποία τα 450 είναι κατοικίες, τα 129 εμπορικοί χώροι και τα 105 οικόπεδα. Εξίσου φιλόδοξος είναι και ο σχεδιασμός της Πειραιώς, με τη διοίκηση Μεγάλου να έχει στα σκαριά ένα hyper deal μέσω του οποίου θα ανατεθεί η διαχείριση για το σύνολο των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στην ελληνική αγορά, καθώς και την πώληση χαρτοφυλακίου χωρίς εξασφαλίσεις ονομαστικής αξίας 2,5 δισ. Η Cerberus και η Intrum-Pimco φέρεται να είναι οι δύο κύριοι διεκδικητές. Πανίσχυρα αλλά και λιγότερο δυνατά ονόματα είναι ήδη ενεργά ή έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για να συμμετάσχουν στα διάφορα projects που υλοποιούν για φέτος και μέχρι το 2021 οι συστημικοί όμιλοι. Πλάι σε αυτούς τους παίκτες αναπτύσσεται μια παράλληλη αγορά από εταιρείες αποτίμησης, διαχεί-
εμπορικού κέντρου South Polis).
ρισης και πώλησης ακινήτων, συμβουλευτικές επιχειρήσεις,
Τον πιο φιλόδοξο/επιθετικό σχεδιασμό υλοποιεί η Eurobank,
πλατφόρμες αναζήτησης, καθώς η προοπτική «θέλει» μέσα
«βγάζοντας» 4 διαφορετικά προγράμματα, με το project Pillar
στη διετία 2020-2021 να «βγουν» προς πώληση/διαχείριση
(ύψους 2 δισ.) να αποτελεί την «αιχμή του δόρατος».
περί τα 60 με 70.000 πάγια στοιχεία στον χώρο του real estate.
H ιδιαιτερότητα αλλά και το εύλογο ενδιαφέρον των 5 ενδια-
Απλά διαμερίσματα και πολυτελείς κατοικίες έως εμπορικά
φερομένων που υπέβαλαν δεσμευτικές προσφορές εντοπί-
κέντρα «βγαίνουν στο σφυρί», περνώντας στα χέρια των funds,
ζονται στο πλήθος των περίπου 45.000 μη εξυπηρετούμενων
δημιουργώντας δεδομένα πρωτόγνωρα για μια αγορά παρθέ-
στεγαστικών, που ανήκουν σε 31.000 δανειολήπτες, με τον
να όπως η ελληνική, στην οποία η ιδιοκατοίκηση ήταν
μέσο χρόνο καθυστέρησης να κυμαίνεται στα 3,5-4 χρόνια.
προ-μνημονιακά θεσμός-«ταμπού».
ΧW
ΧΡΗΜΑ
10
τ.729/ ΤΡΙΤΗ 16.04.2019
WEEK
ΕΠΙΧΕΙΡΗMATIKA NEA >QUEST< Τεράστια ήταν η εμφάνιση της Quest στο χρηματιστηριακό ταμπλό, το τελευταίο διάστημα. Σε σημείο που έγινε θέμα συζήτησης σε γραφεία «ψαγμένων» χρηματιστών, οι οποίοι συνήθως έχουν καλό inside. Με 7,26% την Πέμπτη, στα 16,25, και με νέο «άλμα» 4,62% την Παρασκευή, στα 17 ευρώ. Εν κατακλείδι, μου ετέθη το εύλογο ερώτημα, που σας το μεταφέρω ως έχει: Θα ακολουθήσει τον δρόμο του Ευτ. Βασιλάκη ο Θ. Φέσσας; Θα σπλιτάρει, όπως βλέπουν οι χρηματιστές, την τιμή της Quest; Λογική μία κίνηση για τέσσερις νέες στη μία παλιά και προσαρμοσμένη τιμή στα 4,5 ή τα 5 ευρώ, ανάλογα. Εισηγμένες είναι μόνο 11,9 εκατ. μετοχές, ενώ o Θ. Φέσσας με την Ευτ. Κουτσουρέλη ελέγχουν από 50,17% και 24,71%, αντίστοιχα. Για να δούμε και σήμερα, Τρίτη, τι παίζει με την Quest (δευτερευόντως και με την BriQ), συνεκτιμώντας το γεγονός πως ο Θ. Φέσσας (και πρόεδρος του ΣΕΒ) συμμετέχει στη νέα επενδυτική προσπάθεια του Νικόλα Καραμούζη, στο γνωστό fund επιχειρηματιών κ.λπ. (με Σπ. Θεοδωρόπουλο, Ιωάννα Παπαδοπούλου και άλλα ηχηρά ονόματα του εγχώριου επιχειρείν).
>ΤΕΧΝΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ< «Πονηρή», επιεικώς «πονηρή», είναι η συμπεριφορά της μετοχής της Τεχνικής Ολυμπιακής στο ταμπλό. Εδώ και μέρες, το «χαρτί» των Στέγγων κινείται σαν να κρύβει… εξελίξεις, ειδήσεις, ο όμιλος σε επιχειρηματικό επίπεδο. Μάλιστα, στη συνεδρίαση της Παρασκευής, έκανε ένα «άλμα» 11,89%, στα 2,73 ευρώ, με συναλλαγές 342.836 ευρώ. Σύμφωνοι, είναι γνωστά τα προβλήματα, όπως επίσης και οι αρχικά υψηλές απαιτήσεις των βασικών μετόχων για να παραχωρήσουν είτε μέρος της εταιρείας τους είτε για να πουλήσουν τμήματά της. Ωστόσο, οι τράπεζες είναι πιεστικές και, μετά τις εξελίξεις στο άλλο προβληματικό μέτωπο του hoteling (Μαντωνανάκης), οι γνώστες δεν θεωρούν πως οι επιχειρηματίες έχουν πλέον και τόση μεγάλη ευελιξία κινήσεων, όπερ σημαίνει: Τα αρχικά τιμήματα, που κυκλοφορούσαν στην πιάτσα (κάτι για 400άρες άκουγα) προφανώς εξέφραζαν μύχιες προσδοκίες των Στέγγων, που δεν παίζουν σε καμία περίπτωση. Μάλιστα, γνωστός μου, έμπειρος εκτιμητής του χώρου, δεν μου έδινε πάνω από 200 εκατ. –και αυτά στο καλύτερο σενάριο. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι αυτήν τη φορά υπάρχει πρόταση και μάλιστα δελεαστική –δεδομένων των συνθηκών της αγοράς–, που καλά ενημερωμένη πηγή ήθελε να συζητείται και ενδεχομένως αυτήν ή την προσεχή εβδομάδα να κατέληγε σε αποτέλεσμα. Το «χαρτί» το βλέπουν για 4,5 ευρώ, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την αντίστοιχη κεφαλαιοποίηση. Καταλαβαίνετε πού το πάω… Με τη βεβαιότητα πως μέσα στις αμέσως επόμενες ημέρες θα έχω νέα είτε θετικά είτε αρνητικά για την κατάληξη της υπόθεσης. Ωστόσο, κρίνοντας από την πίεση των τραπεζών, θα διακινδύνευα να προβλέψω πως ίσως και μέσα στο Πάσχα να έχουμε deal.
Στα Ενδότερα του Χ.Α. > Σ τον ρυθμό των οικονομικών αποτελεσμάτων πρώτου τριμήνου η Wall Street.Η προσοχή στραμμένη στο μέτωπο ΗΠΑ-Κίνας, με τις εμπορικές συνομιλίες των δύο πλευρών να μπαίνουν στην «τελική ευθεία». Αισιοδοξία Μνιούντσιν, με ό,τι αυτό θα μπορούσε να σημαίνει για το παιχνίδι προεξόφλησης που, υπό προϋποθέσεις, θα οδηγήσει την αγορά της Νέας Υόρκης σε νέα ιστορικά υψηλά.Εμφανής είναι η απόκλιση, αρνητική, υποαπόδοση του γερμανικού χρηματιστηρίου έναντι του αμερικανικού. Αποτυπώνεται ακριβώς αυτή η επιβράδυνση της ευρωπαϊκής οικονομίας, όπως έχει αρχίσει πλέον και πλήττει και τη γερμανική. Μακράν το χρηματιστήριο με την καλύτερη απόδοση στην Ευρώπη (για τους πρώτους 3,5 μήνες), τρελές αποδόσεις οι τραπεζικές μετοχές, υψηλότερες του μέσου όρου για τα 15 από τα 21 μη τραπεζικά χαρτιά του FTSE25.ΟΤΕ: Βλέπουν αποδόσεις 30,46% από την αρχή του έτους οι της Deutsche Telekom και «τρίβουν τα μάτια τους». Εύλογα, συνεπώς, «πίνουν νερό» στο όνομα του Μιχάλη Τσαμάζ.Το ένα μετά το άλλο προχωρούν τα projects για τον ΟΛΘ. Σε λίγο η αποτίμηση της Θεσσαλονίκης θα είναι μεγαλύτερη από αυτήν του Πειραιά.Ωστόσο, κινητικότητα καταγράφεται και στον ΟΛΠ.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Γενικός Διευθυντής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu
Head of Content ΧΡΉΣΤΟΣ ΚΏΝΣΤΑΣ konstaschris@yahoo.com
Αρχισυντάκτης ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ kaloumenos.g@ethosmedia.eu
Συντάκτης Κ.Μ. ΓΕΛΑΝΤΑΛΙΣ mich1957@hotmail.com
Key Account Manager ΡΆΝΤΩ ΜΑΝΏΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu
Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, T:210 9984950, Φ:210 9984953, www.hrima.gr, info@hrima.gr
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.729/ ΤΡΙΤΗ 16.04.2019
11
ΕΠΙΧΕΙΡΗMATIKA NEA
>ΤΙΤΑΝ< Για αναστολή, και όχι ακύρωση του σχεδίου για τη μεταφορά της έδρας στο εξωτερικό, κάνουν λόγο κύκλοι της διοίκησης της ΤΙΤΑΝ. Η ανεπιτυχής δημόσια πρόταση ανταλλαγής των μετοχών της ΑΕ Τσιμέντων ΤΙΤΑΝ, έναντι νέων μετοχών της Titan Cement International, μπορεί να πήγε αρκετά πίσω και χρονικά και λειτουργικά τη μετατροπή της TCI στη νέα μητρική του ομίλου και στη συνέχεια μέσω της εισαγωγής των μετοχών στο χρηματιστήριο των Βρυξελλών και την παράλληλη διαπραγμάτευση στις αγορές του Παρισιού και των Αθηνών, ωστόσο παραμένει μία από τις προτεραιότητες των Παπαλεξόπουλου-Κανελλόπουλου. Ωστόσο, το αν το project θα αναθερμανθεί και θα επιχειρηθεί να υλοποιηθεί μέσα στο 2019 εξαρτάται από παραμέτρους που δεν διαμορφώνονται από την ελληνική τσιμεντοβιομηχανία. Στην περίπτωση που ξαναμπεί μπροστά η διαδικασία, θα γίνει και πάλι με τη θυγατρική της HSBC, παρά τις όποιες πληροφορίες ήθελαν την εταιρεία να αναγνωρίζει ευθύνες στον σύμβουλο/ανάδοχο και να εξετάζει το ενδεχόμενο αντικατάστασής της. Ωστόσο, στις άμεσης προτεραιότητας κινήσεις της ΤΙΤΑΝ είναι η αξιοποίηση των πρώτων ενθαρρυντικών ενδείξεων που έρχονται από την ελληνική αγορά (όπου πραγματοποιείται το 6% των EBITDA του ομίλου) και για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο «γράφει» θετικό πρόσημο. Είναι η πρώτη φορά, μετά από χρόνια, που η ελληνική αγορά εμφανίζει σημάδια «αφύπνισης» και αύξηση της ζήτησης, με «υπαίτιο» όχι τον δημόσιο, αλλά τον ιδιωτικό τομέα. Από τη διοίκηση της εισηγμένης, αυτή η αύξηση, που είναι μεγαλύτερη στο πρώτο τρίμηνο του 2019 (σε σύγκριση με το τέταρτο τρίμηνο του 2018), αποδίδεται στην κατακόρυφη αύξηση της δραστηριότητας κυρίως στον τουριστικό/ξενοδοχειακό κλάδο, στον οποίο απορροφάται πάνω από το 50% της συνολικής ζήτησης. Δεδομένου του ότι η «ξενοδοχειακή άνοιξη» (όσον αφορά νέες κατασκευές, ανακαινίσεις κ.λπ.) μπορεί να συνεχιστεί το 2019, δεν αποκλείεται η φετινή χρήση να βρει την ελληνική αγορά μεταξύ αυτών που θα εισφέρουν θετικά στα ενοποιημένα αποτελέσματα του ομίλου. Μικρό βήμα βελτίωσης μεν, πλην όμως προς τα εμπρός, μετά από μια «άνυδρη» 8ετία.
ΧΡΗΜΑ
12
τ.729/ ΤΡΙΤΗ 16.04.2019
WEEK
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ Άνοδο στις τιμές των ακινήτων, τους επόμενους 12-18 μήνες, «βλέπουν» ξένοι επενδυτικοί οίκοι και διαχειριστές εξειδικευμένων funds. Ήδη, το 2018 ήταν η πρώτη χρονιά, μετά από μια 8ετία συνεχούς μείωσης, που οι τιμές αυξήθηκαν κατά 7,3% (μέσος όρος) και λόγω των αυξημένων επιδόσεων των νέων τύπου βραχυχρόνιων μισθώσεων και πολλαπλασιασμού των αγορών για διάφορους άλλους λόγους (απόκτηση χρυσής βίζας). “Bullish” εμφανίζεται η Moody’s, που συνδέει αυτήν την τάση με τα οφέλη που θα έχουν οι τράπεζες στη «μάχη» κατά των κόκκινων δανείων, καθώς επηρεάζεται θετικά η πιστοληπτική αξιολόγηση των καλυμμένων ομολογιών, των τιτλοποιημένων στεγαστικών και των τραπεζών. Η άνοδος στις τιμές θα ενισχύσει την προσπάθεια των τραπεζών να μειώσουν τα NPLs, καθώς θα πουλήσουν ευκολότερα και σε καλύτερες τιμές χαρτοφυλάκια, ενώ από την άλλη η ανατίμηση αυτή θα δίνει κίνητρο στους δανειολήπτες να προχωρήσουν σε ρύθμιση των δανείων τους από τη στιγμή που το ακίνητό τους έχει αρχίσει να ανακτά μέρος της αξίας του. Το σημαντικό για τους συστημικούς ομίλους είναι πως, σταδιακά, θα περιοριστούν οι απώλειες για τα καλυμμένα ομόλογα (με εξασφάλιση ακίνητα), ενώ οι υψηλότερες τιμές οδηγούν, επίσης, σε μείωση του συντελεστή «δάνειο προς αξία» των ανεξόφλητων στεγαστικών, κάτι που περιορίζει τον κίνδυνο αθέτησης πληρωμών. Σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ, οι τιμές των κατοικιών στην Αθήνα αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 4,2%, τα ενοίκια αυξάνονται περισσότερο, κατά 17%, ενώ σε αναβαθμισμένες περιοχές τα ενοίκια «πήραν πάνω» έως και 35%.
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι πλατφόρμες (των διαμερισμάτων που προσφέρονται), μέσω των οποίων είναι «ανεβασμένα» περί τα 70.000, ενώ, ενδεικτικά πέρσι, ο τζίρος εκτιμάται ότι έφθασε το 1,9 δισ.
PROFILE Q1-Συν 25% οι πωλήσεις: Με παρουσία, πλέον, σε περισσότερες από 38 χώρες, η εταιρεία ανάπτυξης χρηματοοικονομικού λογισμικού προχωρά σε περαιτέρω διεύρυνση των διεθνών δραστηριοτήτων της, παρουσιάζοντας νέες, καινοτόμες λύσεις-εφαρμογές στους τομείς banking, treasury, fund management, leasing κ.ά., σε έναν κλάδο που γνωρίζει αλματώδη ανάπτυξη την τελευταία 3-4ετία. «Νέες επενδύσεις-καινοτομία-εξωστρέφεια» είναι το τρίπτυχο της ομάδας Στασινόπουλου, που πέρσι παρουσίασε, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, αύξηση μεγεθών και φέτος έχει ξεκινήσει με σημαντικές αναθέσεις, που μόνο στο πρώτο τρίμηνο καλύπτουν πάνω από το 70% των συμβάσεων του 2018. Η Profile δουλεύει με περιθώριο EBITDA 29% (από τα υψηλότερα στον κλάδο), λόγω της αυξημένης κερδοφορίας επενδύει ένα 15%-20% σε έρευνα και ανάπτυξη, ενώ πλέον περίπου τα 2/3 των πωλήσεών της αφορούν σε διεθνείς δραστηριότητες. Με οδηγό τον υγιή ισολογισμό και σύμμαχο τη χαμηλή αποτίμηση, η μετοχή έχει «τρέξει» ένα «ράλι» με 83,67% από την αρχή του έτους.
ΙΚΤΙΝΟΣ Εξάγει το 95% της παραγωγής και προχωρά σε σχεδόν εξολοκλήρου εξαγωγική εταιρεία, καθώς το 95% της παραγωγής μαρμάρου κατευθύνεται σε αγορές εκτός Ελλάδας. Η κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης για μάρμαρο οδήγησε σε ενίσχυση του κύκλου εργασιών, στα 60,45 εκατ. ευρώ, ενώ τα σημαντικά αποθέματα και η τιμολογιακή πολιτική της εισηγμένης είχαν ως αποτέλεσμα τον διπλασιασμό των EBITDA στα 22,1, από 14,60 εκατ. το προηγούμενο έτος. Η διοίκηση της εταιρείας (οικογένεια Χαϊδά) ήταν από αυτές που έγκαιρα πόνταραν στις εξαγωγές και κέρδισαν το στοίχημα. Με «όπλο» την αυξημένη ρευστότητα, προχώρη-
σε στη συνέχεια σε σειρά επενδυτικών κινήσεων (εργοστάσιο Μάρμαρα Λαζαρίδη, νέο λατομείο στην Πελοπόννησο, τουριστική ανάπτυξη μέσω της εξαγοράς του 80% της Latirus κ.ά.). Παράλληλα, την τελευταία 2ετία, περιόρισε στο 50% τη συμμετοχή της αγοράς της Κίνας, διευρύνοντας το δίκτυο πωλήσεων σε 90 και πλέον χώρες. Εβδομάδες εορτών αυτές που ξεκίνησαν χθες για το Πάσχα των Καθολικών και των Ορθοδόξων. Είθισται οι τόνοι να πέφτουν στις αγορές. Ωστόσο, από την Παρασκευή, η Wall Street εισήλθε σε ρυθμό ανακοίνωσης αποτελεσμάτων πρώτου τριμήνου 2019. Την αυλαία άνοιξαν οι JP Morgan, Wells Fargo. Χθες, Δευτέρα, ξεχώρισε η Citigroup. Σήμερα, Τρίτη, είναι η σειρά των BlackRock, Johnson & Johnson, BofA, και έπεται συνέχεια…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚO ΑΜΥΝΤΙΚO ΧΑΡΤΟΦΥΛAΚΙΟ ΕΘΝΙΚΗ από τον τραπεζικό κλάδο ΔΕΗ: τα 420 εκατ. αποτίμηση είναι «αστεία», σάς το ’χω ξαναπεί. Μόνο η Μελίτη αξίζει τόσα... VIOHALCO: στα χέρια της δεύτερης γενιάς έχει αλλάξει και η χρηματιστηριακή φιλοσοφία ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ: ίσως το καλύτερο asset του ομίλου ΚΡΙ ΚΡΙ: γιατί, εδώ και πόσα χρόνια, δεν μας έχει απογοητεύσει ούτε μία φορά ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ: όχι η αεροπορική, η κατασκευαστική. Κοντά στο deal ο Στέγγος… ΚΕΚΡΟΨ: αφού βγάζει αντίδραση ο όμιλος, ωφελείται κι αυτός...