ΧΡΗΜΑ WEEK
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ τ.739/ ΤΡΙΤΗ 02.07.2019
4
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
ΠΡΟΔΙΑΓΕΓΡΑΜΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΜΕΧΡΙ ΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ
6
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
7
ΜΑΧΗΤΗ Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ 3,5% ΓΙΑ ΤΑ ΥΠΕΡΠΛΕΟΝΑΣΜΑΤΑ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΕΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ: ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ
ΕΧΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑ... ΜΙΚΡΟΚΟΜΜΑΤΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ
Α
φορμή στάθηκε μια ανάρτηση στο banks. com.gr με τον εύγλωττο τίτλο «Alpha Bank: Οι τράπεζες χρειάζονται επειγόντως το σχέδιο της ΤτΕ για τα κόκκινα δάνεια». Στο σχετικό άρθρο γίνεται λόγος για τις διακριτικές και χαμηλότονες αναφορές, που ωστόσο εξέπεμπαν ένα μήνυμα ξεκάθαρο, με τον πρόεδρο και τον διευθύνοντα σύμβουλο του ομίλου να προειδοποιούν πως «(...) χάθηκε πολύτιμος χρόνος, οι τράπεζες χρειάζονται επειγόντως ένα εθνικό σχέδιο για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων, είτε αυτό είναι βασισμένο στην πρόταση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας είτε σε αυτήν της Τραπέζης της Ελλάδος...». Διά στόματος Βασίλη Ψάλτη, αλλά και Βασίλη Ράπανου, οι προειδοποιήσεις είναι ενδεικτικές και του πολύτιμου χρόνου που έχει χαθεί, αλλά και της... μικροκομματικής αντιμετώπισης της οποίας τυγχάνει εδώ και 3-4 μήνες το σχέδιο της ΤτΕ, προφανώς επειδή εκπονήθηκε επί θητείας Γιάννη Στουρνάρα, του (ίσως) «βολικότερου»... εχθρού για την κυβέρνηση, το Μαξίμου και όσους από το οικονομικό επιτελείο διευκολύνονταν από την άσκηση ανάλογων πολιτικών.
Προσωπικά, θα περίμενα ειδικά ο υπουργός Οικονομικών, Ευκ. Τσακαλώτος, να έχει μια διαφορετική προσέγγιση του όλου θέματος, έστω για τους τύπους, να έχει προωθήσει το σχετικό project της ΤτΕ στη Βουλή προκειμένου να πάρει την έγκρισή του ως «σχεδίου νόμου». Και λόγω της πρότερης (πολύχρονης σχέσης) που είχε με τον Διοικητή της ΤτΕ, αλλά κυρίως ως άνθρωπος της αγοράς, είχε άμεση επίγνωση του συστημικού κινδύνου που αντιμετωπίζει το εγχώριο banking, λόγω του φόρτου των μη εξυπηρετούμενων δανείων/ανοιγμάτων. Κι όμως, εξ όσων έγιναν γνωστά όλο αυτό το διάστημα, ο υπουργός Οικονομικών ουδεμία προσπάθεια κατέβαλε προκειμένου να αλλάξει τη γνώμη των «σκληρών» του Μαξίμου, αλλά άφησε «καταχωνιασμένο» το σχέδιο σε κάποιο συρτάρι του υπουργείου, στην Πλατεία Συντάγματος. Αν τα πράγματα έχουν αλλιώς, τότε... πάσο και mea culpa, πλην όμως η πληροφόρηση που έχω είναι αυτή που σας μεταφέρω. Όσον αφορά στην Alpha Bank, ο CEO, Βασίλης Ψάλτης, ήταν περισσότερο σαφής λέγοντας ότι «(...) ένα τέτοιο σχέδιο θα συνέβαλλε σημαντικά στην επίτευξη και υπέρβαση των επιχειρησιακών στό-
ΧΡΗΜΑ WEEK
2
τ.739/ ΤΡΙΤΗ 02.07.2019
χων μείωσης των NPEs που έχουν καταθέσει οι 4 συστημικοί όμιλοι στον ενιαίο εποπτικό μηχανισμό (SSM)». Φαντάζεστε την Αθήνα να είχε προχωρήσει από τον Μάρτιο –άντε Απρίλιο– το σχέδιο της ΤτΕ ως «σχέδιο νόμου», να το είχε υποβάλει αρμοδίως και επισήμως ως ελληνική Πολιτεία στα όργανα και κέντρα των δανειστών, από τη στιγμή μάλιστα που, όπως επανειλημμένα έχουμε πει στο banks, Βρυξέλλες (DG Comp) και Φραγκφούρτη (ECΒ) είχαν δει, καταρχήν, θετικά το project ΤτΕ/Στουρνάρα; Θα είχε κερδηθεί πολύτιμος χρόνος; Θα ήταν η όλη διαδικασία ένα δίμηνο-τρίμηνο μπροστά; Θα υπήρχαν βάσιμες ελπίδες το σχέδιο (είτε της ΤτΕ είτε του ΤΧΣ) να αρχίσει να ενεργοποιείται μέσα στο 2019; Θα είχαν δημιουργηθεί προϋποθέσεις
ακόμη μεγαλύτερης εμπιστοσύνης των funds πως όντως η ελληνική πλευρά έχει πάρει ζεστά το όλο θέμα και πιθανότατα θα είχαν «τρέξει» ακόμη πιο επιθετικά το στοίχημα που παίζουν εδώ και καιρό στον τραπεζικό κλάδο; Ένα στοίχημα που μέχρι τώρα (*) αποδίδει για τον μεν κλαδικό δείκτη 75,57% (η μεγαλύτερη αντίδραση του κλαδικού δείκτη, διεθνώς...) και επιμέρους για τη μετοχή της Alpha Bank ένα 60%, της Εθνικής 119,09%, της Eurobank 60,87% και το... τριψήφιο 264,76% (!) για τη μετοχή της Πειραιώς. Αυτά τα ολίγα, μα τόσο αυτονόητα…
ΧW
(*) με τιμές κλεισίματος Παρασκευής, τέλος εξαμήνου.
ΗΜΕΡΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ ΑΒ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΜΑΣ «ΣΠΙΤΙ» Για 9η συνεχή χρονιά, οι εργαζόμενοι – εθελοντές της ΑΒ Βασιλόπουλος ένωσαν τις δυνάμεις τους για καλό σκοπό! Με κεντρικό μήνυμα «Φροντίζουμε την πόλη μας», πραγματοποίησαν καθαρισμούς σε παραλίες και χώρους πρασίνου, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Γιατί όλοι μαζί #allazoumesinithies!
Η Ημέρα Εθελοντισμού ΑΒ 2019 σε αριθμούς
5.000
131
εθελοντές
305
καταστήματα
Σε συνεργασία με
σημεία καθαρισμού
64 παραλίες
67
χώροι πρασίνου
10
τόνοι
απορριμμάτων
Εκ των οποίων το
80% σε πλαστικό
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.739/ ΤΡΙΤΗ 02.07.2019
4
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
ΠΡΟΔΙΑΓΕΓΡΑΜΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΜΕΧΡΙ ΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ
Η
ελληνική κεφαλαιαγορά, αργά αλλά σταθερά, συνεχίζει την προδιαγεγραμμένη πορεία της μέχρι τις εθνικές εκλογές, και, παρά τις κατά καιρούς μικροδιορθώσεις, οδεύει σε υψηλότερα επίπεδα, προεξοφλώντας ένα θετικό εκλογικό αποτέλεσμα, βάσει των κριτηρίων των «αγορών». Αν και μπορεί να διαφοροποιείται ελαφρώς το τελευταίο διάστημα, λόγω της προεξοφλούμενης αυτοδύναμης πολιτικής αλλαγής, θα απαιτηθούν άμεσα και ριζικά μέτρα μετά τις εκλογές για να διατηρηθεί το κλίμα αισιοδοξίας που καλλιεργείται τόσο από τους ξένους όσο και από εγχώριους “opinion financial makers”. Στο διεθνές οικονομικό και γεωπολιτικό περιβάλλον, οι κεντρικοί τραπεζίτες λειτουργούν υποστηρικτικά, λόγω της επιβράδυνσης που παρατηρείται κυρίως στην ευρωπαϊκή οικονομία. Το οικονομικό κλίμα στην ευρωζώνη που ανακοινώθηκε βρίσκεται σε χαμηλά τριετίας, ενώ η βιομηχανική παραγωγή αγγίζει τα χαμηλά 8 ετών. Έτσι, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα ανοικτά ευρωπαϊκά μέτωπα (Brexit-Ιταλία-επιβράδυνση γερμανικής οικονομίας) και τα παγκόσμια (εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας, κρίση στον Περσικό κόλπο), οι αγορές χρήζουν αυξημένης επιφυλακής, παρά την προσέγγιση των πρόσφατων ιστορικών υψηλών τους, εναποθέτοντας τις ελπίδες στην επικείμενη σύνοδο των G20, μείωση των εντάσεων. Η ελληνική ομολογιακή αγορά συνεχίζει να κινείται σε ιστορικά χαμηλά πολλών ετών, με την 5ετή έκδοση να κινείται πέριξ του 1,37% και τη 10ετή πέριξ του 2,48%. Όμως ο οικονομικός ανορθολογισμός που παρατηρείται στα κρατικά ομόλογα διεθνώς πρέπει να μας βάζει σε σκέψεις, αφού έχουμε φτάσει πλέον στο σημείο να πληρώνουμε αρνητικά επιτόκια σε σειρά 10ετών κρατικών τίτλων (γερμανικά-γαλλικά-ελβετικά-ολλανδικά), ενώ η Ελλάδα με χρέος 355,3 δισ. (στοιχεία ΟΔΔΗΧ 4/19) δανείζεται χαμηλότερα από τις ΗΠΑ στην 5ετία (έστω και σε διαφορετικό νόμισμα). Στο ελληνικό χρηματιστήριο, σήμερα, μετά από καιρό, η τετράδα της αξίας συναλλαγών δεν έχει μόνο τράπεζες, αν και το 33% της συνολικής αξίας συναλλαγών επικεντρώθηκε και σήμερα στον τραπεζικό κλάδο. Ο ΟΤΕ, αντιπροσωπεύοντας το
16% των συναλλαγών, προσπαθεί να διασπάσει το σημαντικό τεχνικό επίπεδο των 13,20 ευρώ, δημιουργώντας προϋποθέσεις για υψηλότερα επίπεδα. Αντίστοιχα, ο ΟΠΑΠ, αντιπροσωπεύοντας το 9% των συναλλαγών, «χωνεύει» την αποκοπή μερίσματος. Ο Γενικός Δείκτης, με κοντινή στήριξη τις 810 μονάδες, οριοθετεί τα επόμενα σημεία αντίστασης στις 862 και 890 μονάδες. Αντίστοιχα, έγκυρη καθοδική διάσπαση των 790 μονάδων οριοθετεί τα επόμενα επίπεδα στηρίξεων στις 772, 765, 740 και 715 μονάδες. Για τον FTSE25 οι κοντινές στηρίξεις του οριοθετούνται στις 2.118 και 2.082 μονάδες. Επόμενες αντιστάσεις εντοπίζονται στις 2.200, 2.240 και 2.280 μονάδες. Χαμηλότερα των 2082 μονάδων εντοπίζονται στηρίξεις στις 2.125, 2.080, 2.050 και 2.025 μονάδες. Η αυξημένη κινητικότητα μετοχών μικρής κεφαλαιοποίησης, που διασπούν σημαντικά μακροχρόνια τεχνικά επίπεδά τους με αυξημένους όγκους, συνεχίζεται και αυξάνεται, προϊδεάζοντας για υψηλότερα επίπεδα τιμών. Χρήζει όμως προσοχής από τους επενδυτές, ειδικά αν δεν υποστηρίζεται από θεμελιώδη μεγέθη και βασίζεται μόνο στη φημολογία, αφού το φαινόμενο εμφανίζεται συνήθως στην τελευταία φάση ανοδικών κινήσεων. Συμπερασματικά, διατηρούμε την προϋπάρχουσα στρατηγική μας για την Ελλάδα, παραμένοντας μεσοπρόθεσμα συγκρατημένα αισιόδοξοι. Συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε ότι μέχρι την ολοκλήρωση της εκλογικής διαδικασίας, παρά την αύξηση της μεταβλητότητας (volatility), οι πιθανότητες είναι αυξημένες υπέρ των αγοραστών. Διασφαλίζουμε όμως τις κερδοφόρες θέσεις που έχουν δημιουργηθεί χρησιμοποιώντας στρατηγικές κυλιομένων profit taken σε συνεργασία με τους οικονομικούς μας συμβούλους. Επισημαίνουμε ότι προσδοκίες και πραγματικότητα, συχνά, δεν ταυτίζονται απόλυτα, ενώ τα άλματα (που προεξοφλούνται) από τη νέα κυβέρνηση της 7ης Ιουλίου είναι πολύ δυσκολότερα από τα εφικτά βήματα προς τα εμπρός (που έχουν ήδη τιμολογηθεί)… ΧW Λουκάς Β. Παπαϊωάννου, Οικονομολόγος/Corporate Advisor, Mc Banking & Finance
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.739/ ΤΡΙΤΗ 02.07.2019
6
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΜΑΧΗΤΗ Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ 3,5% ΓΙΑ ΤΑ ΥΠΕΡΠΛΕΟΝΑΣΜΑΤΑ
Τ
ο αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών και την επιλογή του νέου οικονομικού επιτελείου αναμένουν σε Φραγκφούρτη, Βρυξέλλες και Νέα Υόρκη προκειμένου να προχωρήσουν από κοινού με την Αθήνα σε μια σειρά ενεργειών που θα μπορούσαν να επαναφέρουν την οικονομία σε «ενάρετο δρόμο». Τα οφέλη είναι πολλά: από τα σημαντικά κέρδη που θα γράψουν τα κάθε λογής funds από την εκκαθάριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων/ανοιγμάτων (εκτιμάται πως μπορεί να ξεπεράσουν ακόμη και τα 2 δισ. σε ορίζοντα 2,5ετίας), την εμβάθυνση της αγοράς κρατικών τίτλων (προκειμένου να καταστεί εμπορεύσιμη η δευτερογενής αγορά ομολόγων), μέχρι τις θέσεις που θα εξασφαλίσει το «ξένο κεφάλαιο» στον δημόσιο τομέα (υποδομές, ενέργεια, κατασκευές κ.ά.), αλλά και στον ιδιωτικό, στη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση του επιχειρηματικού χάρτη που θα έχει συντελεστεί από την εποχή της μεταπολίτευσης. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα από την ενεργό συμμετοχή του «ξένου παράγοντα», και δη του αμερικανικού, στα πράγματα αποτυπώνεται εμφανώς τόσο στην αγορά μετοχών όσο και σε αυτήν των ομολόγων. Ήδη το στοίχημα αποφέρει περισσότερα από 5 δισ. (σε όρους χρηματιστηριακής αξίας) μόνο από την αντίδραση του τραπεζικού κλάδου και σχεδόν 1 δισ. (σε όρους τιμολόγησης) μόνο από την υποχώρηση της απόδοσης των κρατικών τίτλων (από το 4,5% στις αρχές Ιανουαρίου στο 2,45% της Τρίτης, δηλαδή πάνω από 200 μονάδες βάσης). Το σχέδιο που έχει εκπονηθεί, και είναι ήδη σε γνώση πολιτικών και επιχειρηματικών παραγόντων στην Αθήνα, είναι απλό και στηρίζεται σε 3 βασικούς άξονες: Προοπτική συμμετοχής της χώρας στο νέο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης που θα ενεργοποιήσει η ΕΚΤ από το φθινόπωρο. Επίσπευση της διαδικασίας αναβαθμίσεων της προοπτικής της ελληνικής οικονομίας σε επενδυτική βαθμίδα. Ενεργός συμμετοχή του «χρέους» στην όλη διαδικασία μείωσης των υποχρεώσεων πληρωμών σε τόκους και χρεολύσια για την επόμενη πενταετία. Το τελευταίο είναι και το «δέλεαρ» που θα προτείνουν οι δανειστές στην επόμενη κυβέρνηση, καθώς μέσω της «μόχλευσης» του χρέους μπορεί να εξοικονομηθεί μέχρι και ένα 0,5% ποσοστό που θα μπορούσε να αφαιρεθεί από την υποχρέωση
επίτευξης πλεονασμάτων 3,5% για τα επόμενα χρόνια. Ένα 0,5% σε όρους ΑΕΠ αντιστοιχεί σε εξοικονόμηση 900 με 950 εκατ. ευρώ, ποσά που αν ρίχνονταν στην πραγματική οικονομία, θα μπορούσαν να παράξουν τουλάχιστον ένα κεφάλαιο (σε επενδύσεις, χρηματοδοτήσεις κ.λπ.), άλλα τόσα, πρακτικά μια κρίσιμη μαγιά 1,8-2 δισ. ευρώ. Δεδομένου του ότι ο στόχος για πλεονάσματα του 3,5% επιβλήθηκε κυρίως για τη διασφάλιση της εμπρόθεσμης αποπληρωμής τόκων και χρεολυσίων είναι προφανές πως το «κλειδί» του χρέους μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Προς την κατεύθυνση αυτή έχουν γίνει ήδη δύο ή τρεις κύκλοι επαφών της ΤτΕ με την ΕΚΤ προκειμένου να εξευρεθούν τρόποι συμμετοχής της Ελλάδος στο πρόγραμμα ενίσχυσης της ρευστότητας (μέσω τριμηνιαίων στοχευμένων πράξεων μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης, τα λεγόμενα TLTROs). Πώς θα μπορούσε να επωφεληθεί η χώρα μας; Με το να καταστούν επιλέξιμα τα ελληνικά ομόλογα, πρακτικά μέσω της αναβάθμισής τους στη λεγόμενη επενδυτική βαθμίδα από τους οίκους αξιολόγησης. Κι εδώ υπεισέρχεται ο αμερικανός παράγων, καθώς η προοπτική αναβάθμισης της οικονομίας σε «επενδυτική βαθμίδα» περνά μέσα από την αξιολόγηση των Moody’s, Fitch και Standard & Poor’s, που δίνουν το investment grade, και οι BIG4 Goldman Sachs, JP Morgan, BofA και Morgan Stanley, που έχουν και ενισχύουν θέσεις τους στα ελληνικά assets. Η συμμετοχή των ελληνικών τίτλων στο πρόγραμμα αγορών (TLTROs) από την ΕΚΤ εξαρτάται από την επίσπευση της ένταξης της χώρας σε επενδυτική βαθμίδα (είναι η μόνη με αξιολόγηση μη επενδύσιμη) και από αυτήν την άποψη θεωρείται πολύ σημαντική η βαθμολόγηση που θα δώσουν στις 2 Αυγούστου ο οίκος Fitch και λίγες μέρες αργότερα (στις 23 μηνός) ο Moody’s. Ακολουθούν οι προγραμματισμένες, χωρίς να αποκλείονται οι έκτακτες/εμβόλιμες αξιολογήσεις, στις 25 Οκτωβρίου (Standard & Poor’s) και την 1η Νοεμβρίου (DBRS). Ωστόσο, το κρίσιμο διάστημα είναι αυτό του Αυγούστου, καθώς η νέα κυβέρνηση θα έχει δώσει δείγματα γραφής, τα funds θα έχουν κάνει μια πρώτη αποτίμησή τους και η αγορά θα δείχνει αν μπορεί να επανακάμψει. Παράλληλα, θα έχει προωθηθεί με συνοπτικές διαδικασίες για το σχέδιο της ΤτΕ για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων/ανοιγμάτων, με Φραγκφούρτη και Βρυξέλλες να έχουν δώσει την καταρχήν υποστήριξή τους στο σχετικό project. ΧW
ΧΡΗΜΑ
7
τ.739/ ΤΡΙΤΗ 02.07.2019
WEEK
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΕΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ: ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ
Τ
ο θέμα της επιστροφής στην Ελλάδα εταιρικών καταθέσεων μπορεί να επανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας πρόσφατα από το βήμα του ΣΕΒ, κάνοντας μάλιστα λόγο για κεφάλαια ύψους 10 δισ., ωστόσο τα μέχρι τώρα αποτελέσματα από
ανάλογες προσπάθειες που έχουν γίνει παλαιότερα είναι απογοητευτικά. Για την ιστορία, η προσπάθεια επαναπατρισμού επί υπουργίας Γιώργου Αλογοσκούφη (κυβέρνηση Καραμανλή/2004) απέφερε 1,5 δισ. (με στόχο τα 10 δισ.), σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, ενώ επί ημερών Γιώργου Παπακωνσταντίνου (Παπανδρέου/2010) δεν ξεπέρασαν καν τα 100 εκατ. Ήταν η εποχή που η χώρα έμπαινε στα μνημόνια και οι επιχειρηματίες άρχισαν είτε να επιστρέφουν κεφάλαια στους μετόχους/επενδυτές των εταιρειών τους (κυρίως μέσω επιστροφής κεφαλαίου, που παραμένει αφορολόγητη) είτε να τα περνούν σε λογαριασμούς προβλέψεων ή να τα επενδύουν σε
Το μεγαλύτερο μέρος των εταιρικών κεφαλαίων που βγήκαν από τη χώρα την περίοδο 2015-2018 ήταν το διάστημα ενόςδύο μηνών πριν το «κλείσιμο» των τραπεζών και την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων, που, έστω και αμβλυμένα, ισχύουν μέχρι και σήμερα, αποτελώντας το υπ’ αριθμόν ένα εμπόδιο για τον επαναπατρισμό τους στην ελληνική αγορά. Το άλλο, εξίσου σημαντικό, είναι αυτό της μη επενδυτικής αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας, η ρευστότητα που διαρκεί στο εγχώριο banking, αλλά και η παντελής απουσία κινήτρων (φορολογικού, επενδυτικού χαρακτήρα). Η ΝΔ μπορεί να κάνει λόγο στο πρόγραμμά της λ.χ. για μείωση του συντελεστή φορολόγησης μερισμάτων από το 10% στο 5%. Σύμφωνα με την ΒΕΤΑ Χρηματιστηριακή, οι εισηγμένες διένειμαν (ή θα διανείμουν) 2,25 δισ. στους μετόχους (ποσό αυξημένο κατά 58% σε σχέση με το 2017), πλην όμως το 83% το διανέμουν μόλις 4 όμιλοι (Coca-Cola, EΛΠΕ, ΟΤΕ και ΟΠΑΠ). Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως το συγκεκριμένο μέτρο ελάχιστα θα μπορούσε να διευκολύνει την επιστροφή κεφαλαίων που
αμοιβαία κεφάλαια εξωτερικού.
θα διανέμονταν με τη μορφή μερίσματος. Όσον αφορά στην
Η κορύφωση έγινε στο πρώτο εξάμηνο της κυβέρνησης ΣΥΡΙ-
επενδυτική διάσταση του θέματος, πάντα σύμφωνα με στοι-
ΖΑ (επί υπουργίας Βαρουφάκη), οπότε υπολογίζεται πως από
χεία ισολογισμών χρήσεως 2018 (ΒΕΤΑ Χρηματιστηριακή) δεν
τα 60-70 δισ. που μειώθηκαν οι καταθέσεις ένα πολύ μεγάλο
προβλέπονται επενδύσεις μέσω της επαναφοράς κεφαλαίων,
ποσοστό αφορούσε σε εταιρικά κεφάλαια. Βάσει στοιχείων
καθώς το 90% καλύπτεται είτε από τραπεζική χρηματοδότηση
ισολογισμού (χρήσεως 2015), τα μεταφερθέντα εταιρικά κεφά-
είτε, λιγότερο, από ίδια κεφάλαια.
λαια των εισηγμένων στο ΧΑ ήταν τουλάχιστον 15 δισ. ευρώ.
Συνεπώς, το προσκλητήριο Μητσοτάκη, όπως και οι προηγού-
Ακολούθησαν εκροές και το 2016-2017 (με βάση τα στοιχεία
μενες απόπειρες, δύσκολα θα αποδώσουν τουλάχιστον μέχρι
των εισηγμένων), για να ανέβει το ποσό σε πάνω από 20 δισ.
το τέλος του χρόνου. Δηλαδή για το διάστημα που θα μένουν
ευρώ. Ποσό που ήρθε να προστεθεί στα κεφάλαια που είτε
ενεργά τα capital controls οι τράπεζες θα παραμένουν υπό
έφυγαν την περίοδο των μνημονίων είτε κατατίθενται από
την αυστηρή εποπτεία της Φραγκφούρτης.
Greeks του shipping, αλλά και μεγαλοεπιχειρηματίες, σε επεν-
Επίσης, ένα άλλο πρόβλημα που τίθεται από επιχειρηματίες
δυτικές τράπεζες, σύνθετα επενδυτικά προϊόντα.
είναι αυτό της δραστικής συρρίκνωσης ξένων τραπεζών στην
Η περίπτωση Madoff είχε αποκαλύψει χρόνια νωρίτερα (2007)
ελληνική αγορά, καθώς από το 2010 μέχρι και το 2017 ανέστει-
μόλις την «κορυφή του παγόβουνου», καθώς οι εκτιμήσεις για
λαν ή μετέφεραν (ή εκχώρησαν) τη δραστηριότητά τους περί
τα εκτός συνόρων κεφάλαια κυμαίνονταν από τα 40 έως τα 90
τους 10 ξένους ομίλους (που μέσω αλληλόχρεων λογαριασμών
δισ. (!)
είχαν τη δυνατότητα μεταφοράς κεφαλαίων).
ΧW
ΧΡΗΜΑ WEEK
8
τ.739/ ΤΡΙΤΗ 02.07.2019
ΕΠΙΧΕΙΡΗMATIKA NEA >EPSILON
NET<
Ένα «διαμαντάκι» της Εναλλακτικής Αγοράς, που σε εύθετο χρόνο θα ανέλθει στη μεσαία κεφαλαιοποίηση. H εταιρεία πληροφορικής έχει θετικό καθαρό ταμείο (διαθέσιμα υψηλότερα των συνολικών τραπεζικών της υποχρεώσεων), ωστόσο η διοίκησή της (ο Ιωάννης Μίχος ελέγχει το 83,29% του μετοχικού κεφαλαίου) μελετά σοβαρά το ενδεχόμενο μιας αύξησης μετοχικού κεφαλαίου για επέκταση των δραστηριοτήτων της στο εξωτερικό (στα... βήματα της Profile του Χαράλαμπου Στασινόπουλου), κίνηση που θα μπορούσε να συνδυαστεί και με μετάταξη της εταιρείας από την ΕΝΑ στην Κύρια Αγορά του ΧΑ. Τι θα σήμαινε κάτι τέτοιο; Το πιθανότερο, ακόμη ένα σπλιτάρισμα της μετοχής (έχει ήδη προχωρήσει σε ένα πρώτο αρχές 2019, με αναλογία 2 νέες για κάθε 1 παλαιά), με σκοπό τη διεύρυνση της μετοχικής βάσης της. Η εταιρεία εξυπηρετεί σήμερα το 73% των μεγάλων επιχειρήσεων και ομίλων, ενώ στις ΜμΕ, στο τέλος του 2018, είχε ξεπεράσει τις 5.500 εγκαταστάσεις (μηχανογραφικών κέντρων, μηχανοργάνωσης κ.λπ.), ενώ μεταξύ των πελατών της συμπεριλαμβάνονται ονόματα όπως αυτά των ΒΙΑΝΕΞ, Uni-Pharma, Tsakos, ΠΑΕ Παναθηναϊκός, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Σπανός, Air Liquide κ.ά. Ο κύκλος εργασιών το 2018 ανήλθε στα 16,84 εκατ. (αυξημένος 12,5% σε σχέση με το 2017), τα καθαρά κέρδη στο 1,04% (αύξηση 51,5%), καθώς στον κλάδο διευρύνεται θεαματικά το περιθώριο καθαρής απόδοσης ιδίων κεφαλαίων και μόχλευσης ρευστότητας. Η αποτίμηση της «μικρούλας» Epsilon Net γίνεται στα μόλις 17,88 εκατ., ενώ το τελευταίο διάστημα όποια προσφορά βγαίνει στο 1,60 ευρώ απορροφάται από «ισχυρά χέρια». Το γιατί; Όπως φαίνεται, συγκεκριμένα micro funds (με AUM λιγότερα του μισού δισ.) θέτουν στο monitoring τους «μικρούλες», αλλά με τεράστια περιθώρια ανάπτυξης και χρηματιστηριακό... story (όπως λ.χ. αυτό της μετάταξης από την ΕΝΑ στην Κύρια Αγορά). Όλο και περισσότερα χαρτοφυλάκια αυτής της κατηγορίας «ανιχνεύουν» τα τυχόν «διαμάντια» της επόμενης ημέρας. Αν τους βγει το στοίχημα, οι υπεραξίες μπορεί να είναι θεαματικές (στην περίπτωση της Profile μέσα σε ένα τρίμηνο η χρηματιστηριακή αξία από τα 18 ενισχύθηκε στα 41,5 εκατ. ευρώ). Στην αντίθετη περίπτωση, που δεν τους βγει, τι είχαν, τι έχασαν, καθώς οι κεφαλαιακές απώλειες είναι ελάχιστες (καθώς τα funds δουλεύουν με συντελεστή μόχλευσης 10%, το πολύ 20%, και χαμηλές χρηματιστηριακές προμήθειες). Από τα 0,092 ευρώ στα 498 ευρώ (*) η μετοχή της Attica Bank, με... τρελή απόδοση, που φτάνει στο 373,12% (μέχρι και τη συνεδρίαση της Τρίτης). Κερδισμένοι (πρακτικά μειώνοντας ισόποσα τις τεράστιες υποαξίες που έγραφαν μέχρι το τέλος του 2018) είναι οι κύριοι μέτοχοι, που δεν είναι άλλοι από τον ΕΦΚΑ, που έχει το 46,16% του μετοχικού κεφαλαίου, και το ΤΣΜΕΔΕ με το 32,5% του μετοχικού κεφαλαίου. Κατορθωτή είναι η τριψήφια μόχλευση της μετοχής, με αποτέλεσμα η αποτίμηση της Attica Bank να έχει φτάσει στα 241,7 εκατ. ευρώ, από τη στιγμή που το free float είναι ουσιαστικά περιορισμένο σε λιγότερο από το 10% (η ΕΥΔΑΠ συμμετέχει με ένα σημαντικό μειοψηφικό ποσοστό). Και στο διά ταύτα: προς ποια κατεύθυνση θα μπορούσε να διευκολύνει αυτή η ενίσχυση της χρηματιστηριακής αξίας; Της διοίκησης της τράπεζας, που σε δεύτερο χρόνο θα μπορούσε να αναζητήσει έναν στρατηγικό επενδυτή ικανό να βάλει περί τα 50 εκατ., όπως ακούγεται σε χρηματιστηριακά γραφεία. (*) τιμή Παρασκευής.
ΧΡΗΜΑ
9
τ.739/ ΤΡΙΤΗ 02.07.2019
WEEK
ΕΠΙΧΕΙΡΗMATIKA NEA >ΣΤΟ
ΜΥΑΛΟ ΤΟΥ ΕΥΤΥΧΗ ΒΑΣΙΛΑΚΗ<
Από την Παρασκευή είναι σε διαπραγμάτευση οι νέες μετοχές που προέκυψαν από το σπλιτ της μετοχής της Autohellas. Η αναλογία βρίσκεται στις 4 νέες για κάθε 1 παλιά, με αποτέλεσμα ο αριθμός των μετοχών να αυξηθεί σε 1,954 εκατ., και με την προσαρμοσμένη τιμή από τα 6,26 ευρώ. Ήδη μετά το σπλιτ, η μετοχή «τρέχει» με ένα 4,67% σε διάστημα λίγων συνεδριάσεων. Στα 306,81 εκατ. ευρώ η αποτίμηση, με τον Ευτύχη Βασιλάκη να ελέγχει το 60,06% του μετοχικού κεφαλαίου, το fund της Fidelity ένα 5,025%, ενώ ένα 10,23% έχει περάσει στα χέρια ξένων και εγχώριων funds (στην παλαιά τιμή των 22,6 ευρώ ανά μετοχή, τον Μάρτιο του 2018), που πρακτικά σημαίνει ότι το free float της εισηγμένης είναι συγκεντρωμένο και περιορισμένο.
Δεδομένου του ότι ο επιχειρηματίας δεν προτίθεται να προχωρήσει σε έκδοση εταιρικού ομολόγου για την Autohellas (στα… βήματα της Aegean, και παρά το τι αρχικά είχε εξεταστεί), το πιθανότερο είναι να προχωρήσει σε ένα δεύτερο placement ενός σημαντικού μειοψηφικού ποσοστού, προφανώς σε όσο το δυνατόν υψηλότερες τιμές, αντλώντας πολύτιμη ρευστότητα. Που θα μπορούσε να φανεί χρήσιμη, καταρχάς στον ανταγωνισμό, που προεξοφλείται πως θα οξυνθεί στον χώρο του car rental και leasing, έχοντας ως ανταγωνιστές την Avis του ομίλου Koc και τη Lion/SIXT του Πάρη Κυριακόπουλου. Παράλληλα, θα μπορούσε να έχει «κάβα» στην περίπτωση που οι αδελφοί Λασκαρίδη ή ένας εκ των δύο αναθεωρούσε τη μέχρι τώρα στάση όσον αφορά στην πώληση του ποσοστού που έχουν στην Aegean (συνολικά στο 17,5%) και συζητούσε το ενδεχόμενο αποχώρησής του σε τιμές χαμηλότερες των 10 ευρώ. Το σίγουρο, πάντως, για την αγορά είναι πως στο δίπολο «Aegean-Autohellas» θα «τρέξουν» εξελίξεις, ίσως και πριν το φθινόπωρο.
Βραχυπρόθεσμα η εβδομάδα θέλει προσοχή και για τον πρόσθετο λόγο της αποκοπής μερίσματος «βαριών χαρτιών», δοκιμασία που πέρασε χωρίς απώλειες την προηγούμενη εβδομάδα («πονηρή» ήταν η Τετάρτη, με τον Γενικό Δείκτη να ενισχύεται κατά 0,66%, στις 852,27 μονάδες). Η σχετική διαδικασία γίνεται σήμερα, Τρίτη, με την αποκοπή 0,50 ευρώ για τα ΕΛΠΕ, χωρίς μέρισμα και επιστροφή κεφαλαίου 3,5 ευρώ για τη Γενική Εμπορίου και Βιομηχανίας, με αποκοπή μερίσματος 0,57 για τον ΟΛΘ, αλλά και 9,5 για τον Καρέλια.
Σήμερα, Τρίτη, είναι και η τελευταία ημέρα για την αποδοχή (ή όχι) της δημόσιας προσφοράς της «Κανάκης» (στα 4,36), του ΙΑΣΩ (στα 1,50) και της «Σφακιανάκης» (στα 0,34). Την Πέμπτη, οι μετοχές του ΟΤΕ θα είναι σε διαπραγμάτευση χωρίς το μέρισμα 0,46, ενώ την Πέμπτη η Coca-Cola θα είναι χωρίς μέρισμα και επιστροφή κεφαλαίου συνολικά 2,57 ευρώ/μετοχή. Για τον Γενικό Δείκτη, μετά την επίτευξη του στόχου των 860 μονάδων, ο πήχης των προσδοκιών και των... στοιχημάτων ανεβαίνει, για τους long, προς τις 895 μονάδες. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Γενικός Διευθυντής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu
Head of Content ΧΡΉΣΤΟΣ ΚΏΝΣΤΑΣ konstaschris@yahoo.com
Αρχισυντάκτης ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ kaloumenos.g@ethosmedia.eu
Συντάκτης Κ.Μ. ΓΕΛΑΝΤΑΛΙΣ mich1957@hotmail.com
Key Account Manager ΡΆΝΤΩ ΜΑΝΏΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu
Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, T:210 9984950, Φ:210 9984953, www.hrima.gr, info@hrima.gr
ΧΡΗΜΑ
τ.739/ ΤΡΙΤΗ 02.07.2019
WEEK
10
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ
Κίνηση-ματ από τη Eurobank η διαφαινόμενη συμφωνία με
μπτη, που διόρθωσε, ανέλαβαν ΟΤΕ, Μυτιληναίος, ΕΛΠΕ,
την πανίσχυρη Pimco. Κάτι η ενίσχυση των κεφαλαιακών
Viohalco. Rotation είχαμε και στα μεσαία-μικρότερα χαρ-
δεικτών (μέσω της απορρόφησης της Grivalia), κάτι οι
τιά. Από την Profile στην Byte και, τελευταία, στην Epsilon
συμφωνίες για τα χαρτοφυλάκια NPLs Cairo κ.λπ., και βε-
Net. Από Αλουμύλ, Επίλεκτο σε Mevaco, ΚΛΜ, Frigo, Moda
βαίως οι εξελίξεις με την Pimco δικαιολογούν το γεγονός
Bagno κ.ά. Έτσι, να… ρολάρει η ρευστότητα, να βαίνουν
πως η μετοχή της Eurobank (στα 0,8255) είναι κοντύτερα
κερδάκια, να γυρίζει η μαρκέτα.
στην τιμή της τρίτης ΑΜΚ σε σύγκριση με τις άλλες τρεις συστημικές. Στην επόμενη ΑΜΚ, που θα γίνει σε εύθετο
Και μια και ο λόγος για τη Frigo, πωλητής στην αντίδρα-
χρόνο, το Fairfax θα αποκτήσει ποσοστό μεγαλύτερο του
ση της μετοχής είναι και ο Marc Lasry. Ο ιδιοκτήτης του
50%. Τώρα έχει το 33,5%, ενώ ένα 5,1% ελέγχει η Pacific
Avenue Capital Management, συνδιοκτήτης των Milwaukee
Investment Management Company. Δικαιωμένη η διοίκηση
Bucks και δηλωμένος fan του “Greek Freak”, μειώνει τη
υπό τον Φωκίωνα Καραβία, που παίρνει επιπλέον πόντους
συμμετοχή του. Περισσότερα ίσως μέχρι τα μέσα της προ-
από το bigg boss.
σεχούς εβδομάδας...
Συνεχίζονται οι πωλήσεις σε όλο και υψηλότερες τιμές
Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, η νέα διοίκηση της ΕΥΑΘ
στον Κέκροπα. Όμως η συμμετοχή των δύο βασικών
δεν απάλλαξε από τις ευθύνες τους τα μέλη του ΔΣ για
μετόχων, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Ιντρακόμ, παραμένει αμετάβλητη
το 2017. Αλλά και στον ΣΕΒ, πρώτη φορά –μετά από το
σε 37,22% και 34,31%, αντίστοιχα. Στο 6,68% βρίσκεται
2009– γίνεται γενική συνέλευση χωρίς την παρουσία του
η συμμετοχή της Alpha Bank. Η αγορά «ψάχνει» και το
πρωθυπουργού.
ποιος/ποιοι ρευστοποιούν τόσο μεγάλο αριθμό μετοχών, αλλά και το ποιοι μαζεύουν την προσφορά. Στο 86,02%
Σε καλό δρόμο βρίσκεται η Δημόσια Πρόταση της TCI
τοποθετείται η απόδοση για τη μετοχή, σε έναν μήνα, όπερ
για το (κατ’ ελάχιστον) 75% του μετοχιού κεφαλαίου. Η
σημαίνει ότι κάποιος απεγκλωβίζεται με σημαντικό περιθώ-
διαδικασία ισχύει έως τις 17 Ιουλίου (14.00 ώρα Ελλάδας)
ριο κέρδους.
και ήδη έχει ξεπεράσει το 50%, όπως μας πληροφορεί χρηματιστής που δέχεται πλήθος εγγραφών.
Εκτός δείκτη FT Mid Cap η Κλουκίνας-Λάππας, μαζί με Πετρόπουλο και Space Hellas. Ωστόσο, ο σχεδιασμός του
Με τιμές Παρασκευής, η αποτίμηση της Coca-Cola/HBC
Λουκά Σπεντζάρη προχωρά “by the book” –και για την
τοποθετείται στα 12,93 δισ., έναντι των 14 δισ. της Deutche
ΑΕΕΑΠ–, οδηγεί το χαρτί υψηλότερα, έως τα 1,08 ευρώ,
Bank. Σαν να λέμε Αναστάσης Δαυίδ vs Christian Sewing.
με απόδοση σχεδόν 20% στην εβδομάδα. Μετακίνηση μεγάλου βεληνεκούς-έκπληξη κυοφορείται Rotation σημειώθηκε στις μετοχές του FTSE25, λ.χ. την
στον χρηματιστηριακό κλάδο. Από ιδιωτική (της πρώτης
Τετάρτη, ήταν η Coca-Cola/HBC που «έτρεξε». Την Πέ-
δεκάδας) σε χρηματιστηριακή συστημικής τράπεζας.