ΧΡΗΜΑ WEEK
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ τ.744/ ΤΡΙΤΗ 03.09.2019
4
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
6
ΣΤΑ ΕΝΔΟΤΕΡΑ
ΠΡΟΧΩΡΗΣΤΕ ΣΕ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΕ ΕΕΣΥΠ-ΤΑΙΠΕΔ, ΑΜΕΣ Α
7
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
ΣΤΗ «ΝΕΥΡΙΚΗ ΚΡΙΣΗ» ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΧΑ
ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ
«Τ
α κεφάλια μέσα» από κυβέρνηση, πολιτικό κόσμο και επιχειρείν, μετά από έναν Αύγουστο που όσον αφορούσε στην αγορά (χρηματιστήριο, ομόλογα, οικονομικά αποτελέσματα εισηγμένων κ.λπ.) ήταν εντελώς διαφορετικός από κάθε άποψη σε σχέση με εκείνους προηγούμενων ετών. Αυτή η διαφορά αποτυπώθηκε στον «καθρέφτη» της οικονομίας, της επιχειρηματικότητας, όπως θεωρούν αρκετοί το ελληνικό χρηματιστήριο. Αυξημένες συναλλαγές, ανάλογος τζίρος, κινητικότητα στον τραπεζικό κλάδο (δες σχετικό θέμα του ΧΡΗΜΑ) και αίσθηση από τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου πως η κυβέρνηση με το οικονομικό επιτελείο «έχει στρίψει τα τιμόνια» προς τα αυτονόητα. Γιατί για αυτά μιλάμε όταν αναφερόμαστε στις πρώτες μετεκλογικές κινήσεις, δηλαδή για επιχείρηση επιστροφής προς τα αυτονόητα, προς αυτά που εννοεί ένας μέσος οικονομικός νους. Το να θα κερδηθεί το στοίχημα για τα μείζονα – αύξηση της παραγωγικότητας, ενίσχυση του ΑΕΠ, άμβλυνση του ασφυκτικού «φορο-κορσέ» που μας «φόρεσε» η προηγούμενη κυβέρνηση, μείωση της γραφειοκρατίας κ.ά.– θα φανεί στη συνέχεια, μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου-μέσα Νοεμβρίου εκτιμώ, όταν, όπως ευελπιστεί το εγχώριο banking, θα έχει εγκριθεί και θα εκκινεί ο μηχανισμός του ΤΧΣ για τα
μη εξυπηρετούμενα δάνεια/ανοίγματα. Μέχρι τότε η κυβέρνηση θα επιχειρεί να προωθήσει όσο το δυνατόν ταχύτερα όσο περισσότερα νομοσχέδια μπορεί προς την κατεύθυνση της επιστροφής στην κανονικότητα, που αποτελεί τον δεύτερο στόχο της. Πρόσφατα, ο πρωθυπουργός έδωσε ένα στίγμα των προθέσεών του, μετά τις επαφές που είχε στο Βερολίνο, τις φειδωλές εξαγγελίες του στη ΔΕΘ, τις ενέργειες των αρμόδιων υπουργών σε θέματα ενέργειας, αποκρατικοποιήσεων, προσέλκυσης επενδύσεων κ.λπ. Αυτό που μένει, σε πρώτο χρόνο, είναι οι δανειστές να δώσουν και σε αυτήν την κυβέρνηση, όπως παρείχαν και στην προηγούμενη, τουλάχιστον χρόνο και ανοχή, στην προσπάθειά της να τους πείσει και με τα έργα της. Το θετικό για την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό είναι οι πρώτες-πρώτες δημοσκοπήσεις/έρευνες αγοράς που έδειξαν πως τα ποσοστά θετικής ψήφου είναι από λίγο έως πολύ μεγαλύτερα από το εκλογικό αποτέλεσμα που πέτυχε η ΝΔ στις εκλογές. Τάση που είμαι σχεδόν βέβαιος πως θα αποτυπωθεί και με τις πρώτες δημοσκοπήσεις που θα πραγματοποιηθούν αυτές τις ημέρες, στη συνέχεια. Με γνώμονα τον μέσο όρο, η κυβέρνηση χαίρει της ανοχής-αποδοχής σχεδόν σε όλους τους τομείς, ειδικότερα στην οικονομία, την ελάφρυνση της αγοράς, της επιχειρηματικότητας, με ποσοστό που ξεπερνά ακόμη και το 50%, που πρακτικά σημαίνει
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.744/ ΤΡΙΤΗ 03.09.2019
πως της δίνεται περιθώριο χρόνου ενός-δύο μηνών για να ξεδιπλώσει τα επόμενα «χαρτιά» της. Η αίσθηση στον επιχειρηματικό κόσμο (είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με αρκετούς) είναι πως τώρα είναι η ευκαιρία. Εστίαζαν δε όλοι το ενδιαφέρον τους στα δύο πολύ ουσιώδη μέτρα που αφορούν στη μείωση της φορολογίας των εταιρικών κερδών (στο 24% για το 2019, στο 20% για το 2020 από το 28% το 2018), του φόρου επί των εσόδων από μερίσματα (στο 5% από 10%), αλλά και σε δευτερεύοντα σχέδια νόμου που θα αφορούν κυρίως την «επιχειρηματική καθημερινότητα» (από τον χρόνο για την παροχή άδειας για ίδρυση νέων εταιρειών, επενδύσεων, μέχρι ζητήματα γραφειοκρατίας κ.ά.), ενέργειες που θα αποφέρουν, σε πρώτη φάση, περί τα 500 εκατ. για τις εισηγμένες στο ΧΑ και, σε δεύτερη, περί το 1 δισ. εξοικονόμηση κεφαλαίων/ρευστότητας. Με έναν συντελεστή μόχλευσης, τον χαμηλότερο,
2
δύο φορές η κυκλοφορία κεφαλαίων/ρευστότητας θα μπορούσε να φτάσει (τουλάχιστον) τα 2 δισ. Δεν τα λες και άσχημα, με την προϋπόθεση πως οι επιχειρηματίες/βασικοί μέτοχοι των εταιρειών θα επενδύσουν ένα ικανό μέρος αυτού του οφέλους σε επενδύσεις, σε δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, σε παραγωγή «νέου πλούτου», αύξησης του Εθνικού Προϊόντος. Η κυβέρνηση, από ό,τι μέχρι τώρα δείχνει, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, μένει να φανεί αν και κατά πόσο θα ανταποκριθεί η επιχειρηματικότητα, τα «ισχυρά χέρια» της ελληνικής οικονομίας. Και, βεβαίως, μένει να φανεί αν και σε ποιον βαθμό ο κυρίαρχος της αντιπολίτευσης, Αλέξης Τσίπρας, θα καταφέρει να επιβληθεί στον «μικρό ΣΥΡΙΖΑ του 4%», να μεταστρέψει το νέο κόμμα που θα προκύψει, να ακολουθήσει μια ευρωπαϊκού χαρακτήρα αντιπολίτευση. Κριτική μεν, αλλά γόνιμη και εποικοδομητική. ΧW
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.744/ ΤΡΙΤΗ 03.09.2019
4
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
Σ
ε μια ηλιόλουστη Φραγκφούρτη, και στα κεντρικά του SSM, δόθηκε την τελευταία Τρίτη του Αυγούστου η πλέον ηχηρή στήριξη στην Αθήνα όσον αφορά στο μείζον πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων/ανοιγμάτων. Η συνάντηση του υφυπουργού Οικονομικών, Γιώργου Ζαββού, με τον επικεφαλής του Μηχανισμού, έγινε μόλις ένα 24ωρο μετά την πλήρη άρση των κεφαλαιακών περιορισμών, με το ελληνικό 20ετές σε ιστορικό χαμηλό, δίνοντας έτσι στον αρμόδιο υπουργό ένα συγκριτικό πλεονέκτημα σε μια συνάντηση που διήρκεσε σχεδόν 2 ώρες και συνεξετάστηκαν οι μακρο-
οικονομικές προϋποθέσεις κυρίως σε ό,τι αφορά στα stress tests του 2020. Ένδειξη του ότι Αθήνα-Φραγκφούρτη-Βρυξέλλες έχουν βρει κοινή «περπατησιά» στα καίρια ζητήματα που αφορούν στα NPLs/NPEs. Γεγονός που καθιστά πολύ πιθανό το ενδεχόμενο οι Βρυξέλλες να δώσουν το «πράσινο φως» μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου, προκειμένου η κυβέρνηση να φέρει το εγκεκριμένο, πλέον, σχέδιο στη Βουλή, για να το περάσει ως σχέδιο νόμου, ούτως ώστε μέσα στον Οκτώβριο να αρχίσει να λειτουργεί το λεγόμενο Asset Protection Scheme. Το σχέδιο των τραπεζών προέβλεπε εξαρχής τη μεταφορά μη εξυπηρετούμενων δανείων από 15 έως 20 δισ. σε ένα
ΧΡΗΜΑ WEEK
5
τ.744/ ΤΡΙΤΗ 03.09.2019
σήμα Προστασίας Ενεργητικού με την εγγύηση του Δημοσίου.
«ομπρέλα κάλυψης».
Ωστόσο, αυτό είναι ένα ουσιαστικό πρώτο βήμα, που καθυστέ-
Μάλιστα, σύμφωνα με τον ίδιο, ο εν λόγω σχεδιασμός έχει την
ρησε αναιτιολόγητα να προχωρήσει, με το δεύτερο να είναι
απόλυτη στήριξη του Μηχανισμού, καθώς το θέμα έχει συζη-
ήδη στην ατζέντα Φραγκφούρτης-Βρυξελλών, καθώς μετά το
τηθεί –από τον Μάιο– με τον Αντρέα Ενρία.
“ok” της Επιτροπής Ανταγωνισμού, σειρά παίρνει το σχέδιο
Το θετικό, καταρχάς, για το εγχώριο banking είναι πως όλες
της Τραπέζης της Ελλάδος.
αυτές οι εξελίξεις βρίσκουν «ευήκοα ώτα» στους οίκους αξιο-
Σαφής και ξεκάθαρη είναι η θέση της DG Comp, με κορυφαίο
λόγησης και τα πανίσχυρα funds –κυρίως τα αμερικανικά, που
παράγοντά της να σημειώνει στο ΧΡΗΜΑ πως «... εξαρχής
έχουν χτίσει τις μεγαλύτερες θέσεις στα τραπεζικά χαρτιά–,
είχαμε συμφωνήσει με την ελληνική πλευρά να υποβληθεί
με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη συνέχεια.
πρώτα το σχέδιο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερό-
Ήδη, η Citigroup, σε εσωτερική της ενημέρωση προς μεγάλα
τητας, ως πιο απλό και βασιζόμενο ήδη σε ένα μοντέλο που
funds, εκτιμούσε (την Τρίτη) πως η πλήρης άρση των capital
λειτουργεί (σ.σ. ιταλικό APS), και στη συνέχεια να εξεταστεί
controls σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο
το σχέδιο της ΤτΕ που, παρότι πιο σύνθετο, εγγυάται για τα
θα μπορούσαν να φέρουν μπαράζ αναβαθμίσεων από τους
σχεδόν διπλάσια προβληματικά δάνεια...».
οίκους αξιολόγησης τόσο για το outlook της ελληνικής οικονο-
Τη θέση αυτή έκανε εξαρχής σαφή η Επιτροπή και προς τον
μίας όσο και επιμέρους για τις 4 συστημικές τράπεζες.
διοικητή της ΤτΕ, Γιάννη Στουρνάρα, και προς τον υφυπουργό
Στην ίδια ρότα κινείται και ο οίκος Fitch, που, παρά τη μη βαθ-
Οικονομικών, Γιώργο Ζαββό, σε συνεννόηση με τον SSM και
μολόγηση από τον οίκο Moody’s, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο
τον Αντρέα Ενρία. Αυτό σημαίνει πως από τις πρώτες μέρες
τα «ξένα σπίτια» να προχωρήσουν σε μη προγραμματισμένες
της νέας κυβέρνησης λειτούργησαν όλοι οι δίαυλοι προκει-
βαθμολογήσεις μέσα στον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο στην περί-
μένου να εξευρεθεί διέξοδος στο πρόβλημα και να μην είναι
πτωση που η κυβέρνηση «τρέχει» την υλοποίηση των εξαγγε-
το ελληνικό banking πηγή αποσταθεροποίησης στα δύσκολα,
λιών της.
όπως προοιωνίζονται, 2020-21, όπου στο τέλος της περιόδου
Μάλιστα, σύμφωνα με κορυφαίο αναλυτή της JP Morgan, η
οι συστημικοί όμιλοι θα πρέπει να έχουν υλοποιήσει τα φιλό-
πιθανότητα να αναβαθμιστεί σε κλίμακα «επενδυτικής βαθμί-
δοξα σχέδια για δραστική μείωση των μη εξυπηρετούμενων
δας» η χώρα –συνακόλουθα τα οφέλη για το banking– πολύ
δανείων/ανοιγμάτων.
πιο σύντομα από τον ένα με ενάμιση χρόνο, που μέχρι τώρα
Ο παράγων της Επιτροπής Ανταγωνισμού μάλιστα έκανε και
υπολογίζεται να έρθει μέσα στο 9μηνο, δηλαδή να αποκτήσει
μια εκτίμηση πως τα δύο σχέδια πιθανόν να λειτουργήσουν
investment grade η οικονομία της χώρας προς το τέλος του
συμπληρωματικά, δίνοντας το ένα στο άλλο τις καλύψεις
πρώτου 6μήνου του 2020, δηλαδή πριν την τελική φάση των
που θα απαιτηθούν. Για παράδειγμα, ανέφερε πως η ΤτΕ θα
stress tests.
μπορεί να εισφέρει το όφελος από τον «αναβαλλόμενο φόρο»
Και αν όντως επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις και οι προσεγγί-
στην περίπτωση που έχουν καλυφθεί όλα τα περιθώρια του
σεις των αναλυτών, τότε το περιβάλλον μπορεί να είναι πιο…
ΤΧΣ. Αυτό γιατί το σχέδιο του Ταμείου προβλέπει «καλύψεις»
φιλικό επενδυτικά, σε μια περίοδο κατά την οποία κυρίαρχες
έως 20 δισ, ενώ της τραπέζης πάνω από 40 δισ., έχοντας
είναι η ρευστότητα στις αγορές και η αβεβαιότητα όσον αφορά
επιπλέον «εργαλεία», ώστε να ξεδιπλωθεί η πέραν των 20 δισ.
στη στάση των επενδυτών διεθνώς.
ΧW
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.744/ ΤΡΙΤΗ 03.09.2019
6
ΣΤΑ ΕΝΔΟΤΕΡΑ
ΠΡΟΧΩΡΗΣΤΕ ΣΕ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΕ ΕΕΣΥΠ-ΤΑΙΠΕΔ, ΑΜΕΣΑ
Θ
α ξεκινήσω με την (προεκλογική) προειδοποίηση (*) του ίδιου του Κυριάκου Μητσοτάκη, πως «... εφόσον με εμπιστευθούν οι πολίτες, θα αναζητηθούν ευθύνες τόσο από τη σημερινή διοίκηση της ΔΕΗ όσο και από αυτήν του Υπερταμείου, που αποτελεί και τον βασικό μέτοχο της Επιχείρησης...». Βολές του τότε αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, από τον οποίο, από τη στιγμή που τον εμπιστεύθηκαν, περιμένουν οι πολίτες, η αγορά, οι δανειστές, τα funds και κάθε λογής ενδιαφερόμενοι να γίνονται έργα. Κατά γενική ομολογία –ακόμη και υπουργών του ΣΥΡΙΖΑ (**) όταν ήταν στην εξουσία–, οι αρμόδιοι φορείς (ΕΕΣΥΠ, ΤΑΙΠΕΔ) είναι αναποτελεσματικοί, υποπίπτουν σε επιεικώς εκτός πραγματικότητας εκτιμήσεις/αποτιμήσεις για την αξία περιουσιακών στοιχείων της χώρας (***), έχουν ξεπεράσει τους ισολογισμούς τους με έξοδα που ελάχιστα έχουν συμβάλει στην ενίσχυση των εσόδων του Δημοσίου αλλά και της αποπληρωμής του χρέους της χώρας, προς τους δανειστές της. Και για να μην ξεχνιόμαστε, ο «αριστερός» ΣΥΡΙΖΑ ήταν αυτός που υποθήκευσε την περιουσία της χώρας (ακόμη και αρχαιολογικούς χώρους, παρά τις... χλιαρές διαψεύσεις παραγόντων της ΕΕΣΥΠ) για 99 έτη, και μάλιστα με τον τότε υπ. Οικονομικών, Ευκ. Τσακαλώτο, να παραδέχεται: «Έχετε δίκιο, δεσμεύουμε τη χώρα...», απαντώντας τότε (22 Μαΐου 2016), για να μην ξεχνιόμαστε και επειδή μικρό «χωριό» είμαστε και λίγο ώς πολύ γνωριζόμαστε πολύ καλά, και όχι η «δεξιά» ΝΔ. Τι μέλλει γενέσθαι με ΕΕΣΥΠ και ΤΑΙΠΕΔ; Με τους δανειστές να παροτρύνουν την κυβέρνηση να δώσει μια μικρή παράταση προκειμένου να προχωρήσουν οι διαγωνισμοί, οι εξελίξεις κυρίως στον κλάδο της ενέργειας (με αιχμή πάντα τη ΔΕΗ) στο project του Ελληνικού αλλά και σε δυο-τρεις επιμέρους
ιδιωτικοποιήσεις. Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, προωθεί μια νέα αρχιτεκτονική όσον αφορά στη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας, παραδεχόμενη έμμεσα πως σχήματα όπως η ΕΕΣΥΠ, το ΤΑΙΠΕΔ, η ΕΤΑΔ αποτελούν παρωχημένους φορείς, με ελάχιστη αποτελεσματικότητα, με δυσανάλογο λειτουργικό κόστος και στρατιές συμβούλων και παρασυμβούλων, όπως επανειλημμένα έχει αποκαλύψει το banks.com.gr (τελευταία με το «Ποιο είναι το μέλλον των διοικήσεων ΕΣΣΥΠ και ΤΑΙΠΕΔ», στις 16 Αυγούστου). H λογική μιας «ενιαίας οντότητας» –επί της ουσίας ενός φορέα που θα είναι υπό την εποπτεία της κυβέρνησης, σύμφωνα με πληροφορίες του περιοδικού ΧΡΗΜΑ– έχει βρει ήδη «ευήκοα ώτα» σε Βρυξέλλες και Βερολίνο, καθώς τα αποτελέσματα σε ΔΕΗ, ΕΛΤΑ και ΟΣΕ είναι είτε μηδενικά είτε ελάχιστα. Η ουσία είναι πως η ΕΕΣΥΠ επί θητείας Ράνιας Αικατερινάρη και το έργο που παράχθηκε ήταν πολύ κατώτερα των αρχικών προβλέψεων, με βαρύ κόστος λειτουργίας, με συνέπεια την εκτόξευση των εξόδων σε διψήφια ποσοστά. ΧW (*) Σε συνέντευξή του στην Καθημερινή (**) Δηλώσεις του Π. Σκουρλέτη επί των ημερών της θητείας του στο Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας (***) Αφορούσαν, κυρίως, την... υποεκτίμηση της σύμβασης για την ανανέωση της σύμβασης παραχώρησης του ΔΑΑ-Ελευθέριος Βενιζέλος κατά σχεδόν μισό δισ. από αυτήν, μετά από παρέμβαση της DG Comp υποχρεώθηκε να ανασκευάσει... Άραγε για την υπόθεση θα αναζητηθούν ευθύνες ή θα μείνουν κενό γράμμα οι προεκλογικές ενστάσεις/θέσεις της νυν κυβέρνησης;
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.744/ ΤΡΙΤΗ 03.09.2019
7
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
ΣΤΗ «ΝΕΥΡΙΚΗ ΚΡΙΣΗ» ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΧΑ
Ό
σοι είχαν την προσδοκία μιας αναβάθμισης ή έστω μιας αναφοράς στις θετικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας από τη Moody’s –οι περισσότεροι δηλαδή στην επενδυτική κοινότητα– διαψεύστηκαν. Το αξιόχρεο της ελληνικής οικονομίας θα αξιολογηθεί σε επόμενο χρόνο και μέχρι τότε κρίθηκε σκόπιμο από τον οίκο να επισημανθούν οι σοβαρές αβεβαιότητες που υπάρχουν μεσομακροπρόθεσμα για την ελληνική οικονομία, λόγω του δημογραφικού ζητήματος και των χαμηλών επιπέδων αποταμίευσης και επένδυσης. Το «σοκ» για το ελληνικό χρηματιστήριο, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με τους «μαύρους κύκνους» τους εξωτερικού περιβάλλοντος, ήταν αναμενόμενο. Κρίθηκε, λοιπόν, ότι είναι τώρα το κατάλληλο timing για την αναγγελία της άρσης των capital controls, 4 χρόνια και δύο μήνες μετά την επιβολή τους, ώστε να μη διακοπεί η διαδικασία τροφοδότησης της ελληνικής οικονομίας με θετικούς καταλύτες. Σε συνέχεια της μείωσης των φορολογικών συντελεστών εταιρικών κερδών στο 24% και του φόρου των μερισμάτων στο 5%, αλλά και της προόδου των διαδικασιών για την επίσπευση της έναρξης των εργασιών της επένδυσης στο Ελληνικό. Εξελίξεις που με άλλο εξωτερικό περιβάλλον, αλλά και μια λιγότερο καταπονημένη εγχώρια επενδυτική κοινότητα, θα οδηγούσαν σε πολυήμερη ανοδική κίνηση στο ΧΑ, προεξοφλώντας την είσοδο της ελληνικής οικονομίας σε ταχύτερους ρυθμούς ανάπτυξης και τα εταιρικά μεγέθη σε αισθητή βελτίωση. Όμως, η πραγματικότητα του ελληνικού χρηματιστηρίου είναι άλλη. Οι συναλλαγές είναι χαμηλές, οι Έλληνες επενδυτές έχουν περιοριστεί δραματικά και η ψήφος εμπιστοσύνης των επενδυτών εξωτερικού δεν εκδηλώνεται, καθώς οι αρνητικές εξελίξεις του εξωτερικού περιβάλλοντος έχουν οδηγήσει τους διαχειριστές σε διαρκή περιορισμό των επενδυτικών επιλογών
που εμπεριέχουν κίνδυνο, μειώνουν δηλαδή διαρκώς τις μετοχικές τους θέσεις και αναζητούν «ασφαλή καταφύγια». Αυτό είναι το αποτέλεσμα της κλιμάκωσης της έντασης ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα για τα εμπορικά ζητήματα, της διορίας 30 ημερών προς τον Τζόνσον για να έλθει σε συμφωνία με την ΕΕ, ώστε να αποφευχθεί το άτακτο Brexit, της αντιδικίας του προέδρου Τραμπ με τη Federal για τη νομισματική πολιτική, της συντήρησης της έντασης στο Χονγκ-Κονγκ και στον Περσικό Κόλπο. Εξελίξεις που οδηγούν στη διαμόρφωση δεδομένων που προϊδεάζουν για είσοδο της παγκόσμιας οικονομίας σε ύφεση εντός του 2020, οδηγώντας τους δείκτες των διεθνών χρηματιστηρίων σε έντονα νευρικές κινήσεις με πλαγιοκαθοδική τάση. Εν μέσω αυτών των δεδομένων, η ελληνική οικονομία καλείται να πείσει ότι, επανερχόμενη στην κανονικότητα, μπορεί να δρομολογήσει τις μεταρρυθμίσεις εκείνες που θα την κάνουν να ξεχωρίσει, με τα επενδυτικά κεφάλαια να επανέρχονται, ώστε να επιταχυνθεί η ανάπτυξη. Σενάριο δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο, με τους μέχρι τώρα χειρισμούς να είναι στη σωστή κατεύθυνση. Και το χρηματιστήριο να διατηρεί στάση αναμονής, κινούμενο στην περιοχή των 820-830 μονάδων, με συναλλαγές που δεν επαρκούν για την υπέρβαση της αντίστασης των 845 μονάδων, πολλώ δε μάλλον των 860 που ακολουθούν. Παραμένει, ωστόσο, η ισχυρή στήριξη της περιοχής των 800 μονάδων, διαμορφώνοντας έτσι προσδοκίες για βελτίωση της επενδυτικής ψυχολογίας στη συνέχεια, μετά και την, λόγω rebalancing των δεικτών MSCI, σημερινή αναταραχή. ΧW Δημήτρης Τζάνας Διευθυντής Επενδύσεων, Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ
ΧΡΗΜΑ
8
τ.744/ ΤΡΙΤΗ 03.09.2019
WEEK
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ Διήμερο, Πέμπτη-Παρασκευή, για τα οικονομικά αποτελέσματα των 4 συστημικών ομίλων. Καθ’ όλα υποστηρικτικός ο Αντρέα Ενρία στην προσπάθεια των συστημικών να πετύχουν τους στόχους για τα NPEs. Μια δεύτερη ανάγνωση των τελευταίων δηλώσεών του «φωτογραφίζει» την προοπτική και των 4 να περάσουν τα stress tests του 2020. Ωστόσο, από χθες, Δευτέρα, έχει αρχίσει η αποτίμηση των αποτελεσμάτων. Χθες, πραγματοποιήθηκε η πρώτη παρουσίαση, της Alpha Bank, σε ξένους fund managers. Ακολουθούν οι άλλες τρεις συστημικές και το τριήμερο Roadshow της HSBC στο Λονδίνο. Από την επομένη κιόλας της αγοράς των 476.097 μετοχών από τον Γ. Περιστέρη, έναντι τιμήματος 3,37 εκατ., η μετοχή της Τέρνα Ενεργειακής έχει «πάρει τα πάνω της». Νέο υψηλό στα 7,78 ευρώ χθες, με την αποτίμηση στα 876 εκατ. Εφικτός ο στόχος να είναι η 16η εισηγμένη με κεφαλαιοποίηση μεγαλύτερη του ενός δισ. Πάνω από αυτό το όριο είναι άλλο το μέγεθος και οι επιλογές των hyper funds. Ωστόσο στην χθεσινή πτωτική συνεδρίαση ακολούθησε τον ρυθμό της πλειονότητας των μετοχών του δείκτη. Κουιζάκιον: ΓΕΚ με έσοδα 1,4 δισ. αποτίμηση, στα 642 εκατ., Koninkljke Volker Wessels με έσοδα 5,9 δισ., αποτίμηση σε 1,4 δισ. Ποιος είναι πιο ακριβός; Παρεμπιπτόντως, «βουτιά» έως 9%, στα 17,04 ευρώ είχαμε χθες στο Άμστερνταμ για τη μετοχή των Ολλανδών. Ανοδικά κινήθηκε σύμπας ο όμιλος Κόκκαλη. Επιτεύχθηκε ο στόχος του 1 ευρώ για τη μετοχή της Ιntracom. Ακολουθούν Intrakat και Intralot. Επόμενος στόχος η υπέρβαση των 0,50 για την ΙΝΛΟΤ. Ωστόσο, τα αποτελέσματα 6μήνου δεν αποτιμήθηκαν και τόσο θετικά από τους αναλυτές, με συνέπεια η μετοχή να υποχωρήσει χθες, Δευτέρα, στα 0,463 ευρώ. Σταδιακή ήταν η άνοδος για τη μετοχή της Paperpack. Προς τα 20 εκατ. η αποτίμηση. Στη μετοχή έχει «χτίσει» θέση η διορατική ομάδα της
3Κ Investments. Κάτι παραπάνω θα ξέρουν οι Κανελλόπουλος-Kαματάκης-Κουφόπουλος. ΕΛΓΕΚΑ: συνεχίζονται οι αγορές και από «ξένα χέρια», αλλά και από ελληνικό χαρτοφυλάκιο. Υπέρβαση των 0,38 ευρώ ανοίγει τον δρόμο προς τα 0,50 ευρώ. Στα μόλις 11,7 εκατ. η αποτίμηση, με την καθαρή θέση στα 4 εκατ. ευρώ. Ώθηση και λόγω της συμφωνίας για αναχρηματοδότηση των υψηλών υποχρεώσεων από τις τράπεζες, κυρίως την Alpha Bank. Η υποβολή του νέου business plan από τον ΟΛΠ έφερε και αγορές. Στα 23,40 η μετοχή, με «βλέψεις» για τα πρόσφατα υψηλά, στα 25,25 (από τη συνεδρίαση της 2ας Αυγούστου). Αγορές για λογαριασμό των Νορβηγών της Norges Bank, αλλά και από... σαλονικιώτικο lobby. Κινητικότητα στη μετοχή της MIG. Αν προχωρήσει το deal με κάποιο από τα ενδιαφερόμενα funds, ο όμιλος παίρνει σημαντικές «ανάσες». Έτσι, θα αποφύγουν και οι Παπανικολάου-Μάγειρας τη διαπραγμάτευση για την ενδεχόμενη πώληση της Attica Συμμετοχών σε τιμές... scrap. Στα τουλάχιστον 400 εκατ. είναι η εκτίμηση κύκλων της διοίκησης για το fair value του ναυτιλιακού/ακτοπλοϊκού βραχίονα του ομίλου. Μυτιληναίος: με «ισχυρά χέρια» αγοραστές και πάνω από τα 10, έως τα 10,16 ευρώ. Στόχος η επαναφορά προς τα 11 ευρώ, plus. H Moody’s μπορεί προς τα έξω να εκτιμά πως η Ελλάδα θα παραμείνει για καιρό εκτός επενδυτικής βαθμίδας, αλλά σε εσωτερικό memo της προς πολύ γερούς πελάτες της αφήνει να εννοηθεί πως, υπό προϋποθέσεις, το investment grade θα μπορούσε να επιτευχθεί σε ορίζοντα 9μήνου. Την ίδια εκτίμηση κάνουν κι άλλα 2 ισχυρά ξένα σπίτια. Διπλό παιχνίδι, σαν να λέμε... Στο «τράβηγμα» τιμών την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου, και δη της συνεδρίασης της Παρασκευής, απέδωσαν χρηματιστηριακοί κύκλοι τη χθεσινή διόρθωση. Ήταν κλειστή και η Wall Street, με συνέπεια ο μειωμένος τζίρος να πραγματοποιηθεί σχεδόν αποκλειστικά από «ευρωπαϊκά χέρια» και εγχώριες επενδυτικές δυνάμεις. Στις αμέσως επόμενες ημέρες αναμένεται η δημοσιοποίηση ξένων επενδυτικών οίκων για τα οικονομικά αποτελέσματα 6μήνου των τραπεζών.
Aegean, ΔΕΗ ΟΠΑΠ πήγαν κόντρα στη χθεσινή γενικότερη διόρθωση των μετοχών της μεγάλης κεφαλαιοποίησης. Στην περιοχή των 850 μονάδων (για τον Γενικό Δείκτη) οι «αψιμαχίες» πωλητών εναντίον αγοραστών, με τους πρώτους να «κρατούν τα ηνία» από την αρχή της συνεδρίασης. Για να δούμε σήμερα, Τρίτη… Κάπως σαν «δείκτη» προπομπό θεωρούν αρκετοί το GREK/ETF, δηλαδή το «καλάθι» ελληνικών μετοχών, που είναι σε διαπραγμάτευση στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Την Παρασκευή, ενώ κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης (στο ΧΑ) ήταν με θετικό πρόσημο, στη συνέχεια άρχισε να χάνει έδαφος, με τελικό αποτέλεσμα αρνητικό, αργά το βράδυ, στη Wall Street. Attica Bank, ΚΡΙ ΚΡΙ, Πλαστικά Θράκης ήταν από τις εξαιρέσεις, χθες, στη μεσαία κεφαλαιοποίηση. Με αυξημένες συναλλαγές η αντίδραση της Centric, με λιγότερες για ΚΛΜ, Trastor, Byte, Profile, Παΐρη κ.ά. από τις χαμηλότερες κατηγορίες που πήγαν κόντρα στη διόρθωση. Ισχυρός ο ΟΠΑΠ, στα 9,61 ευρώ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ ΕΘΝΙΚΗ, από τις τράπεζες ΟΤΕ, ως κύρια επιλογή αν περάσει τα 12,20 ευρώ ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, κάποια στιγμή πρέπει να «κλείσει» λίγο η «ψαλίδα» με την Ενεργειακή ΚΤΗΜΑ ΛΑΖΑΡΙΔΗ, μάζευε κι ας είναι λίγες οι... φιάλες BYTE, θα ακολουθήσει στον δρόμο της συγκρισιμότητας με την Profile ΚΛΜ, επειδή ο σχεδιασμός του Λουκά Σπεντζάρη προχωρεί...
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Γενικός Διευθυντής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu
Head of Content ΧΡΉΣΤΟΣ ΚΏΝΣΤΑΣ konstaschris@yahoo.com
Αρχισυντάκτης ΚΥΡΈΛΑ ΠΈΤΡΟΥ petrou.k@ethosmedia.eu
Συντάκτης Κ.Μ. ΓΕΛΑΝΤΑΛΙΣ mich1957@hotmail.com
Key Account Manager ΡΆΝΤΩ ΜΑΝΏΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu
Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, T:210 9984950, Φ:210 9984953, www.hrima.gr, info@hrima.gr