ΧΡΗΜΑ WEEK
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ τ.771/ ΤΡΙΤΗ 17.03.2020
3
ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΣΕ «ΑΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΤΑ ΝΕΡΑ»
Μ
4
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ «ΚΤΗΝΩΔΗΣ» ΚΑΙ ΑΚΡΑΤΟΣ ΠΑΝΙΚΟΣ
8
ΣΤΑ ΕΝΔΟΤΕΡΑ ΣΤΟ ΚΌΚΚΙΝΟ ΤΑ ΕΤΑΙΡΙΚΆ ΟΜΌΛΟΓΑ
«ΚΑΤΑΙΓΙΔΕΣ» ΠΑΝΤΟΥ
εταξύ της δραματικής εξάπλωσης του κορωνοϊού –με τον αριθμό των κρουσμάτων να αυξάνονται με εκθετική πρόοδο και στη χώρα μας– και της εντεινόμενης αναθεωρητικής πολιτικής της Τουρκίας, η χώρα μας καλείται να βγει με τις μικρότερες δυνατές απώλειες. Κι αν σε εθνικό επίπεδο δεν νοείται καμία απώλεια στα μέτωπα της οικονομίας και της κοινωνίας, το βέβαιο είναι πως θα μετρηθούν αρκετές. Μακάρι να είναι «θεραπεύσιμες» και ο τόπος μας να ξαναβρεί, σταδιακά, τις ισορροπίες του. Δεδομένου του ότι η χρονική διάρκεια και η έκταση/ένταση της κρίσης είναι δύο κύριες άγνωστες παράμετροι, κοινωνία και αγορά θα πρέπει να αξιοποιήσουν κάθε περιθώριο που θα ανοίξουν τόσο η Κομισιόν όσο και η ΕΚΤ, με τις Βρυξέλλες και τη Φραγκφούρτη να καλούνται να δράσουν, επιτέλους. Δραστικά, ουσιαστικά, προκειμένου να αποσοβηθούν τα χειρότερα. Σύμφωνα με όσα συζητήθηκαν στο χθεσινό Eurogroup, η Ευρώπη δεν έχει παρά μόνο μία επιλογή αν οι ταγοί της θέλουν να διατηρήσουν τη συνοχή σε κοινωνικό, οικονομικό επίπεδο: Άμεση αναστολή του άτεγκτου προγράμματος δημοσιονομικής πολιτικής, απόρροια της εμμονικής στάσης του Βερολίνου, με ρητή και ουσιαστική δέσμευση των εταίρων πως αυτό που προέχει είναι η υποστήριξη –παντί τρόπω– των μεγάλων ασθενών Ιταλίας, Ισπανίας, αλλά και των μικρών, μεταξύ των οποίων προεξάρχουσα είναι η χώρα μας. Το πλαίσιο που απαιτεί υπερπλεονάσματα 3,5% είναι ήδη και ουσιαστικά «νεκρό» για την οικονομία μας και τις αντοχές μας. Τα stress tests αναβλήθηκαν (ματαιώθηκαν, επί της ουσίας), καθώς το μέχρι πρόσφατα δυσμενές σενάριο θα φάνταζε εξαιρετικά ευνοϊκό σενάριο. Μπροστά στην κατάρρευση κολοσσών όπως
η BNP Paribas, η Deutsche Bank, η Bankia, η UniCredit κ.λπ., οι έλεγχοι κεφαλαιακής επάρκειας/αντοχών δεν είχαν απολύτως κανένα νόημα. Ανάλογα, καμία λογική δεν έχουν, πλέον, οι στόχοι για πλεονάσματα, οι νομισματικοί κανόνες, όταν η ίδια η Γερμανία «βάζει στον πάγο» το δόγμα Σόιμπλε για απόλυτα ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Η Λαγκάρντ δεν δικαίωσε όσους ήθελαν μια επιθετική πολιτική, προφανώς αναπολώντας τα “whatever it takes” του «σούπερ Μάριο», αλλά και το «οπλοστάσιο» της ΕΚΤ περιορισμένου βεληνεκούς «όπλα». Αντιθέτως, η Κομισιόν, ο Εποπτικός Μηχανισμός έχουν τη δυνατότητα να ενεργοποιήσουν προγράμματα δημοσιονομικής ευελιξίας σε συνδυασμό με την άμεση χορήγηση ρευστότητας αντί του δανεισμού (έστω και με αρνητικά επιτόκια), που ανακοίνωσε η Γαλλίδα επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας. Στην Αθήνα έχουν απόλυτη επίγνωση της κατάστασης, γνωρίζουν πως οι ευρωμηχανισμοί που ήθελαν σχεδόν 5 μήνες για να αποφασίσουν για το zero risk (όσον αφορά στη διαδικασία μείωσης NPLs, τιτλοποιήσεων μέσω του «Ηρακλή») θα πρέπει να «τρέξουν με χίλια», ειδάλλως η επιβάρυνση που θα υποστούν μεγέθη όπως η Ιταλία, αλλά και μικρά όπως η Ελλάδα, θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη. Το οικονομικό επιτελείο, η ΤτΕ, οι τραπεζίτες θα εξαντλήσουν κάθε περιθώριο που έχουν για άμεση ενίσχυση της επιχειρηματικότητας (μέτρα όπως η αναστολή πληρωμής ΦΠΑ για ένα τρίμηνο κ.ά. δεν είναι καν «ασπιρίνες»), των θέσεων εργασίας. Σε κεντρικό επίπεδο, κυβερνητικό, οι μέχρι τώρα χειρισμοί στο μεταναστευτικό και της κρίσης του κορωνοϊού αποτιμώνται θετικά. Και αποτελεσματικοί, μέχρι σήμερα, Τρίτη. Όμως τα δυσκολότερα, όπως προειδοποίησε ο πρωθυπουργός, μόλις τώρα ξεκινούν. ΧW
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.771/ ΤΡΙΤΗ 17.03.2020
3
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΣΕ «ΑΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΤΑ ΝΕΡΑ» Ο ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ
Υ
πό το βάρος των διαδοχικών προβλέψεων των επενδυτικών οίκων για τον κίνδυνο ύφεσης στο πρώτο εξάμηνο του έτους και τις βάσιμες ανησυχίες για «ντόμινο», που θα πυροδοτήσει το crashdown μεγάλου αριθμού ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Η κατάρρευση του Stoxx 600 Banks σε ιστορικά χαμηλά «μετρά» ακριβώς αυτό το βάρος που καλείται να διαχειριστεί ήδη το χρηματοπιστωτικό σύστημα και ο επενδυτικός-επιχειρηματικός χώρος. Εσπευσμένες είναι οι ενέργειες του Εποπτικού Μηχανισμού, προκειμένου να τροφοδοτηθεί άμεσα με ρευστότητα η αγορά, αλλά και το σύστημα, προκειμένου να αποφευχθεί το meltdown που διαγράφηκε στο sell-off μετοχών των Deutsche Bank, BNP Paribas, Unicredit, Bankia κ.ά. Αναπόφευκτη είναι η ματαίωση των ελέγχων κεφαλαιακής επάρκειας των ευρωπαϊκών τραπεζών, τόσο αυτών που παρακολουθεί η European Banking Authority όσο και η European Central Bank, καθώς, ακόμη και με τις παραδοχές του δυσμενούς σεναρίου, δεν θα μπορούσαν να καλυφθούν ούτε καν σε μέρος των απωλειών που υφίσταντο οι τράπεζες μέχρι το βράδυ της Τρίτης. Οπότε και τέθηκε επί τάπητος το ενδεχόμενο της ματαίωσης των stress tests. Το ενδεχόμενο έγινε βεβαιότητα, όταν αργά το μεσημέρι της Τετάρτης ο Κλάους Ρέγκλινγκ ενημερώθηκε πως στη συνέχεια της ημέρας ο ΠΟΥ θα περνούσε στην επόμενη φάση, δηλαδή τον χαρακτηρισμό της κατάστασης σε πανδημία. Οι όποιες ελάχιστες επιφυλάξεις ξεπεράστηκαν με τις εξαγγελίες Τραμπ και με τα μηνύματα που έφθαναν στη Φραγκφούρτη για μαζικό ξεπούλημα σε κάθε είδους ευρωπαϊκά assets, και δη του τραπεζικού κλάδου. Η δε απόφαση της ΕΚΤ να μην ακολουθήσει τις FeD και BoE στη μείωση των επιτοκίων, υπό τη σφοδρή αντίδραση του Βερολίνου, οδήγησε την Κριστίν Λαγκάρντ στις εξαγγελίες, που, αντί να αμβλύνουν –έστω λίγο– τις σφοδρές πιέσεις, τις κατέστησαν ακόμη πιο έντονες.
Από ό,τι φαίνεται, ο Γερμανός επικεφαλής του SSM είχε έτοιμο και δεύτερο και τρίτο εναλλακτικό σχέδιο, που προέβλεπε δράσεις σε δύο φάσεις. Καταρχάς να υποστηριχθεί το τραπεζικό σύστημα της Ιταλίας, να χρηματοδοτηθούν άμεσα (και απευθείας) επιχειρήσεις, προκειμένου να εκπληρώσουν τις δανειακές υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες. Το μηνυμα του SSM προς κάθε εθνική κεντρική τράπεζα ήταν σαφές: «άμεση χρηματοδότηση του επιχειρείν, ώστε να αποφευχθεί ο συνολικότερος εκτροχιασμός του συστήματος». Παράλληλα, η ΕΚΤ προχωρά ήδη σε αγορές κρατικών ομολόγων σε αυξημένα όρια, προετοιμάζοντας ήδη προγράμματα αγοράς εταιρικών ομολόγων, ενώ πρόταση για επέκταση του μέτρου και με αγορές μετοχών απορρίφθηκε πριν καν συζητηθεί. Σε αυτό το πλαίσιο προσαρμόστηκε και η Αθήνα, με συντονισμένες ενέργειες από την πλευρά τόσο του οικονομικού επιτελείου όσο από την Τράπεζα της Ελλάδος και τους επικεφαλής των συστημικών τραπεζών. Άμεση ήταν η προτροπή προς το εγχώριο banking να ενεργοποιήσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων που είχαν προγραμματιστεί για τη χρηματοδότηση του επιχειρείν, καθιστώντας εμπροσθοβαρές ένα ποσό 2-4 δισ. (από το σύνολο των 12-14, που αρχικά είχαν σχεδιαστεί). Στο τραπέζι τέθηκαν στο «και πέντε» διάφορα σχέδια, βάσει των οποίων θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ένα μέρος από το λεγόμενο «μαξιλάρι ρευστότητας» (ενημερώθηκε ήδη ο Κλάους Ρέγκλινγκ), να μειωθούν δραστικά οι βασικοί συντελεστές ιδίων κεφαλαίων προκειμένου να χαλαρώσουν οι υποχρεώσεις/ δεσμεύσεις των τραπεζών προς την ΕΚΤ και τον ΕΜΣ με το περιθώριο που θα προκύψει να δοθεί στην επιχειρηματικότητα μέσα στις επόμενες μία-τρεις εβδομάδες. Νέος γύρος επαφών σε κεντρικό επίπεδο γίνεται συνεχώς από την Παρασκευή, ενώ με τη συνεκτίμηση της κατάστασης το Σαββατοκύριακο και χθες, Δευτέρα, κυβέρνηση και οικονομικό επιτελείο προχωρούν μέρα με τη μέρα. ΧW
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.771/ ΤΡΙΤΗ 17.03.2020
4
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
«ΚΤΗΝΩΔΗΣ» ΚΑΙ ΑΚΡΑΤΟΣ ΠΑΝΙΚΟΣ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ
Τ
ο συνεχιζόμενο sell-off στο ελληνικό και στα διεθνή χρηματιστήρια έχει βάλει το σύνολο των επενδυτών, θεσμικών και ιδιωτών, σε μια κατάσταση άκρατου πανικού, δικαιολογημένα. Ο βασικός λόγος είναι οι εμφανείς παρενέργειες στο παγκόσμιο οικονομικό
σύστημα που δημιουργεί η πανδημία του COVID-19 και δεν μπορούν πλέον να κρυφτούν πίσω από μέτρα νομισματικής πολιτικής. Η αναμενόμενη, εδώ και καιρό, ύφεση έφτασε πλέον με τον χειρότερο δυνατό τρόπο, χωρίς πολλά «όπλα» στη «φαρέτρα» των κεντρικών τραπεζών. Έτσι, τα εγγενή προβλήματα του παγκοσμιοποιημένου οικονομικού συστήματος βγήκαν στην επιφάνεια με εκκωφαντικό τρόπο.
Η επίδραση της πανδημίας, αναμφίβολα, θα έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στις ζωές των πολιτών, στα συστήματα υγείας και στους προϋπολογισμούς των κρατών. Επιπλέον, θα αποδιοργανώσει για μεγάλο χρονικό διάστημα τις εφοδιαστικές αλυσίδες (όπως είδαμε από την περίπτωση της Κίνας). Η αναταραχή δεν αφορά μόνο τις χρηματιστηριακές αγορές, αλλά και τις αγορές χρέους, και κάθε μορφής επενδυτικό προϊόν. Όπως ήταν αναμενόμενο, η Κριστίν Λαγκάρντ εμφανίστηκε ιδιαίτερα αρνητική για τη διαμορφούμενη κατάσταση και αναθεώρησε τους αναπτυξιακούς στόχους για τα επόμενα έτη προς «τα χείρω». Επέμεινε δε ότι ήρθε η ώρα για γενναίες δημοσιονομικές αποφάσεις από μέρους των κυβερνήσεων για την αντιμετώπιση της κρίσης.
ΧΡΗΜΑ WEEK
5
τ.771/ ΤΡΙΤΗ 17.03.2020
Στον διαμορφούμενο παγκόσμιο πανικό, η Ελλάδα, εκτός
Η τεχνική ανάλυση σε αγορές ακραίου πανικού (όπως η
από την πανδημία, έχει να αντιμετωπίσει και τη συνεχιζόμενη
τωρινή) δεν υποβοηθά ιδιαιτέρως τις επενδυτικές αποφάσεις,
τουρκική προκλητικότητα σε όλα τα επίπεδα. Η επίδραση στην
παρά μόνο ως ιστορικό στατιστικό στοιχείο πληροφόρησης.
πραγματική οικονομία είναι νωρίς ακόμα να αποτυπωθεί, αλλά
Επιπλέον, η ταχύτητα και το εύρος της πτώσης έχουν αυξήσει
το σίγουρο είναι ότι θα είναι μεγάλη, κυρίως αν η πανδημία
τη μεταβλητότητα των τιμών, που επιταχύνεται και από τις
επεκταθεί χρονικά πέραν του Μαΐου.
ρευστοποιήσεις των μοχλευμένων χαρτοφυλακίων. Έτσι, στη-
Ελπίζοντας ότι οι απώλειες ανθρώπων θα ελαχιστοποιηθούν,
ρίξεις και αντιστάσεις απέχουν πολύ μεταξύ τους, αυξάνοντας
με την προϋπόθεση ότι ο ελληνικός λαός θα συμμορφωθεί
τη δυσκολία της ανάλυσης.
απόλυτα και άνευ εξαιρέσεων στις οδηγίες των ειδικών, ευελ-
Παρά ταύτα, στον Γενικό Δείκτη τα πρώτα σημεία στήρι-
πιστούμε ότι οι παρενέργειες στην οικονομία, αν και μεγάλες,
ξης οριοθετούνται στις 518 μονάδες, με επόμενες γραμμές
ειδικά για συγκεκριμένες δραστηριότητες, θα είναι μεσοπρό-
αμύνης τις 500, 440 και 425 μονάδες. Οι κοντινές αντιστάσεις
θεσμες.
εντοπίζονται στα επίπεδα των 574, 595 και 660 μονάδων.
Ο τραπεζικός κλάδος, μετά από τόσα χρόνια και αλλεπάλ-
Αντίστοιχα, για τον FTSE25 η πρώτη κοντινή στήριξη εντοπίζε-
ληλες αυξήσεις, συνεχίζει να μας εκπλήσσει δυσάρεστα,
ται επίσης στη ζώνη των 1.340 μονάδων. Επόμενες στηρίξεις
αποτελώντας τον πιο «αδύναμο κρίκο» του συστήματος,
εμφανίζονται στις 1.260, 1.200 και 1.145 μονάδες. Οι κοντινές
καταγράφοντας χαμηλό ιστορικό κλείσιμο 20ετίας. Τα παλαιά
αντιστάσεις εντοπίζονται στα επίπεδα των 1.392, 1.450 και
προβλήματά του επανέρχονται δριμύτερα, κυρίως όσον αφο-
1.555 μονάδων.
ρά τη δημιουργία νέων κόκκινων δανείων από κλάδους που
Συμπερασματικά, η εικόνα της αγοράς είναι καταστροφική,
θα υποστούν συντριπτικά πλήγματα από την πανδημία (τουρι-
με την κεφαλαιοποίησή της να μετρά απώλειες δεκάδων
σμός-ναυτιλία-μεταφορές, καταναλωτικές αλυσίδες κ.ά.).
δισεκατομμυρίων ευρώ. Χρόνος και υπομονή απαιτούνται για
Όμως και τα ελληνικά ομόλογα, κρατικά και εταιρικά, μετά την
να πλησιάσουν οι γρήγοροι κινητοί μέσοι όροι τις τρέχουσες
«περίοδο του μέλιτος», αρχίζουν να παρουσιάζουν αρνητικές
τιμές. Εκτιμούμε ότι η ταλαιπωρία και η μεταβλητότητα θα
παρενέργειες και αύξηση των αποδόσεων. Ειδικά τα εταιρικά
έχουν συνέχεια για τις ελληνικές μετοχές όσο βρισκόμαστε
ομόλογα, για πρώτη φορά, όλα εμφανίζουν τιμές χαμηλότε-
στην αρχή της έξαρσης του COVID-19, και το ίδιο ισχύει και
ρες του 100, με την ανησυχία να διαχέεται και στην αγορά
για τις ξένες αγορές.
εταιρικού χρέους. Αλλά και τα κρατικά ομόλογα, λόγω των
Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι τέτοιου είδους και μεγέθους
ανωτέρω γεγονότων, ενισχύουν τις αποδόσεις τους την τελευ-
πτώσεις δημιουργούν και σημαντικές ευκαιρίες. Πρέπει όμως
ταία περίοδο σε όλη την καμπύλη, με το 10ετές να προσεγγί-
να επικεντρωθεί το ενδιαφέρον μας σε μετοχές με υψηλή ρευ-
ζει το 1,716%.
στότητα, καλά θεμελιώδη στοιχεία και υψηλές μερισματικές
Σοβαρή ανησυχία πάντως για την αγορά των εταιρικών ομολό-
αποδόσεις, έστω και με στοιχεία 2019. Χρειάζεται υπομονή
γων υπάρχει και στην ευρωπαϊκή, αλλά και στην αμερικανική
και πειθαρχία για να επιλέξετε προσεκτικά πού και πότε θα
αγορά, που αντιμετωπίζει ένα τεράστιο τείχος χρέους την πε-
καταναλώσετε τα (ρευστά) «πυρομαχικά» σας, σε συνεργασία
ρίοδο 2020-2025 και μπορεί να εξελιχθεί σε νέα «γάγγραινα»
πάντα με τους επενδυτικούς σας συμβούλους. Θα απαιτηθεί
για την αμερικανική αγορά.
χρόνος για να ξεκαθαρίσει το τοπίο, αλλά το μόνο σίγουρο
Στο σύνολο των μετοχών, ο πανικός είναι διάχυτος, κυρίως
είναι ότι και αυτή η κρίση θα περάσει.
γιατί αναλυτές και επενδυτές δεν μπορούν να προσδιορί-
Συνεπώς, προτεραιότητά σας πρέπει να είναι η προστασία
σουν τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά και τις επιπτώσεις στα
σας τόσο σε προσωπικό όσο και σε επενδυτικό επίπεδο…
αποτελέσματα των εταιρειών το 2020. Ακόμη και ο κινητός
ΧW
εκθετικός μέσος 25 ημερών, «απέχει παρασάγγας» από τις τρέχουσες τιμές, ενώ ο αντίστοιχος 200 ΚΜΟ αποτελεί «μακρινό όνειρο»…
του Λουκά Β. Παπαϊωάννου, Οικονομολόγου/Corporate Advisor Mc Banking & Finance
ΧΡΗΜΑ WEEK
τ.771/ ΤΡΙΤΗ 17.03.2020
6
ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ
ΜΕ ΤΗ ΜΑΤΙΑ ΕΝΟΣ ΕΜΠΕΙΡΟΥ ΑΝΑΛΥΤΗ
«Σ
τα τριάντα έτη εργασιακής μου ενασχόλησης με τον θεσμό των αμοιβαίων κεφαλαίων, όλοι οι εμπλεκόμενοι στην αγορά, ΑΕΔΑΚ, ΑΕΠΕΥ, δημοσιογράφοι και επενδυτές, γνωρίζουν τον βαθμό ψυχραιμίας και υπομονής που με διακρίνει σε περιόδους “βίαιων” καταστάσεων. Η συμβουλή μου στη σημερινή “βίαιη” κατάσταση είναι, για ακόμη μία φορά: διατήρηση της ψυχραιμίας, της υπομονής (και πρωτίστως της υγείας) και όταν “ξεσπάσει ο καπνός”, θα βγει το πρόσημο του αποτελέσματος και ο επαναπροσδιορισμός των στόχων. Επίσης, πάντοτε σε τέτοιες περιόδους είναι πολύ “άβολο” να σχολιάσεις». Περισσότερο σε εξομολόγηση, παρά σε ανάλυση της αγοράς των Α/Κ παραπέμπει η εισαγωγή της τακτικής εβδομαδιαίας αναφοράς του Κώστα Σιαμπράκου, ενός από τους πιο έμπειρους παράγοντες του κλάδου. Αλλά, βλέπετε, οι καιροί και οι καταστάσεις είναι όλα πρωτόγνωρα. Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, τα νούμερα: είναι περιττό, βέβαια, να πούμε ότι για δεύτερη συναπτή εβδομάδα όλα τα μεγέθη ήταν εντόνως αρνητικά: πτώση ενεργητικού -8,75% (διαμορφώθηκε στα 7,188 δισ. ευρώ), προερχόμενη από την αρνητική -6,25% μέση απόδοση της αγοράς και από τη μείωση -2,46% των μεριδίων. Παρότι το μέγεθος της μείωσης των μεριδίων κινήθηκε σε ανεκτά επίπεδα, δυστυχώς αντιστοιχεί σε μεγάλο μέγεθος εκροών, σχεδόν 214,808 εκατ. ευρώ. Υπενθυμίζουμε ότι από τις 21 Φεβρουαρίου, που ξεκίνησε ο διεθνής «Αρμαγεδδών», το ενεργητικό έχει υποστεί πτώση -15,22%, τα μερίδια -3,55% και η αξία των εκροών ανέρχεται σε 377,048 εκατ. ευρώ. Ως προς την έναρξη του έτους, η αξία των υπό διαχείριση κεφαλαίων έχει υποχωρήσει κατά -8,54% (απώλειες κεφαλαιοποίησης 1,307 δισ. ευρώ από τα υψηλά έτους στις 20 Φεβρουαρίου), ο ρυθμός μεριδίων παραμένει θετικός κατά 5,08%, όπως και το τελικό ισοζύγιο εισροών/εκροών κατά 71,728 εκατ. ευρώ.
Επιστροφή στα τεκταινόμενα της εβδομάδας που πέρασε και στις αποδόσεις, με όλες τις κατηγορίες να κινούνται «στα κόκκινα». Πρωταθλητές μέσων απωλειών τα Μετοχικά Α/Κ Δείκτη με -17.30%, τα Μετοχικά Α/Κ Ελλάδας με -16,94% και τα Μετοχικά Α/Κ Αναπτυσσομένων Αγορών με -16,94%. Υπενθυμίζουμε τις υψηλές προσδοκίες που υπήρχαν στην έναρξη του έτους, τόσο για την Ελλάδα όσο και για τις αναδυόμενες αγορές. Ο κορονοϊός τις εξανέμισε (προσωπική μου γνώμη είναι ότι το ζήτημα που προστέθηκε με τον πετρελαϊκό πόλεμο τιμών είναι πιο σοβαρό και «στράβωσε» ακόμη περισσότερο το ήδη «λαβωμένο» κλίμα σε όλον τον πλανήτη –τα δε πολεμικά σενάρια είναι μακριά από τη δική μας σκέψη). Στο ήμισυ των παραπάνω αρνητικών αποδόσεων κινήθηκαν οι υπόλοιπες μετοχικές κατηγορίες. Οι κατηγορίες ομολογιακού τύπου έγιναν έρμαιο της πετρελαϊκής εξέλιξης (ακόμη και ο χρυσός τις τελευταίες δύο ημέρες κινείται πτωτικά!). Με τις μηνιαίες χρηματιστηριακές απώλειες των μεγαλύτερων διεθνών δεικτών –την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές– να κινούνται σε εύρος από -20% έως και -35% (για την Ελλάδα -40%), ήρθαν και οι πρώτες προβλέψεις διεθνών οίκων (π.χ. της Goldman Sachs) που τοποθετούν τον S&P 500 στις 2.450 μονάδες έως τα μέσα του 2020 (δηλαδή -10% από το κλείσιμο της Τετάρτης). Είναι μια πρόβλεψη που καταδεικνύει έναν «πάτο στο βαρέλι», αλλά θα μας επιτρέψετε να υπενθυμίσουμε ότι –παρόλο που τιμούμε αφάνταστα τον εν λόγω οίκο– οι προβλέψεις της συνήθως δεν πιάνουν στόχο (οι αποκλίσεις της ανά χρονιά για τη δεκαετία που πέρασε ήταν από -6,2% έως και +14%). Η εβδομαδιαία κινητικότητα των μεριδιούχων ήταν μεγάλη, αλλά για επενδυτική διάθεση «ουδέν σχόλιον». Ευελπιστούμε ότι οι εκροές στα Ομολογιακά Α/Κ Ελλάδας (76,035 εκατ. ευρώ,), στα Ομολογιακά Α/Κ Διεθνή (50,969 εκατ. ευρώ) και στα Μετοχικά Α/Κ Ελλάδας (-31,492 εκατ. ευρώ) έγιναν με τις μικρότερες απώλειες. ΧW
ΧΡΗΜΑ
τ.771/ ΤΡΙΤΗ 17.03.2020
WEEK
7
ΕΠΙΧΕΙΡΗMATIKA NEA >ΤΕΡΝΑ
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ: ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ<
Κόντρα στο δυσμενές οικονομικό και επενδυτικό κλίμα, που διαμορφώνεται από το «σάρωμα» του κορωνοϊού, η Τέρνα Ενεργειακή επιμένει και προχωρά στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των πρότζεκτ του ομίλου, στον ευρύτερο κλάδο της ενέργειας. Παράλληλα, ως όμιλος, περνά ένα μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση, αφενός πως είναι εδώ και «παρών», αφετέρου ότι «βλέπει» και σχεδιάζει μακροπρόθεσμα. Γιατί, προφανώς, επόμενη ημέρα θα υπάρξει στη χώρα. Έτσι, σε κοινό σχήμα με τη Siemens κέρδισε την αξιολόγηση και το έργο του ΑΔΜΗΕ, στην Κρήτη. Προϋπολογισμού 380 εκατ., όταν η κεφαλαιοποίηση διαμορφώνεται στα 698 εκατ. Αυτήν την εβδομάδα –εκτός συγκλονιστικού απροόπτου βέβαια– θα ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις με την RF Energy για τη θυγατρική της RF Ομαλιές για την απόκτηση υπό αδειοδότηση αιολικών πάρκων, ισχύος 270 ΜW, στη ΝΑ Εύβοια. Η διοίκηση του ομίλου θα συμμετάσχει στον διαγωνισμό (του ΤΑΙΠΕΔ) για τη διεκδίκηση της ΔΕΠΑ Εμπορίας. Στόχος της Τέρνα Ενεργειακής είναι η απόκτηση της ΔΕΠΑΕ, που έχει ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο 400.000 πελατών φυσικού αερίου της θυγατρικής ΕΠΑ Αττικής. Οι πρώτες αναλύσεις-συστάσεις των χρηματιστηριακών ανακοινώνονται αυτό το διάστημα, μετά την τεράστια μείωση που έχουν υποστεί μετοχές, αποτιμήσεις και αξίες. Έτσι, η Euroxx μειώνει την τιμή-στόχο στα 12,6 από τα 13,4 ευρώ, που σύμφωνα με την τρέχουσα τιμή (5,40 ευρώ) είναι 140% υψηλότερα. Η ΑΧΕΠΕΥ θεωρεί ελκυστικά τα τρέχοντα επίπεδα τιμών, διατηρεί σύσταση μεγαλύτερη της αγοράς (overweight), συμπληρώνοντας πως στα 771,6 εκατ. ευρώ δεν αποτυπώνονται το ισορροπημένο και με ισχυρές ταμειακές ροές επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο, αλλά και οι αναπτυξιακές προοπτικές της εισηγμένης. Επίσης, η μετοχή αναμένεται να υποστηριχθεί και από το επικείμενο πρόγραμμα επαναγοράς ιδίων μετοχών. Η Euroxx ανεβάζει στα 20,8 από 19,6 ευρώ την τιμή-στόχο για τη μετοχή της Jumbo, για την οποία διατηρεί σύσταση overweight. Βλέπει μέρισμα 0,67 ευρώ για τη φετινή χρήση και 0,71 ευρώ το 2021. Νέα, υψηλότερη τιμή, στα 8,11, από τα 7,57, δίνει η ΒΕΤΑ Χρηματιστηριακή για τη μετοχή της Fourlis. Η εισηγμένη ανακοινώνει τα οικονομικά αποτελέσματά της σήμερα, Τρίτη, μετά το κλείσιμο της συνεδρίασης. Η χρηματιστηριακή εκτιμά πως η εισηγμένη θα εμφανίσει πωλήσεις 467,8 εκατ. (αυξημένες 4,3%) και κέρδη 17 εκατ. (αυξημένα 19,2%).
>ΤΙ
ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ NCH CAPITAL ΚΑΙ ΤΟ KASSIOPI PROJECT<
Ακόμη και μέσα στην εβδομάδα θα μπορούσε να ξεκινήσει η επένδυση του Kassiopi Project. Αυτή ήταν η απάντηση του υπουργού Ανάπτυξης, Άδ. Γεωργιάδη, στους εκπροσώπους της NCH Capital, που εδώ και καιρό είχαν υποβάλει τη σχετική αίτηση στο Υπουργείο Υποδομών. Θεωρητικά, ωστόσο, και υπό την αίρεση των δραματικών εξελίξεων από την επέλαση του κορωνοϊού. Το επενδυτικό σχέδιο, ύψους 130 εκατ., είχε «κολλήσει» λόγω της αρνητικής στάσης του δημάρχου Β. Κέρκυρας για τη χορήγηση έγκρισης στην υψομετρική μελέτη. Τώρα, με τη νομοθετική ρύθμιση, οι της NCH Capital εκτιμούν ότι η παλαιότερη αποκρατικοποίηση του ΤΑΙΠΕΔ, επιτέλους, θα πάρει μπροστά. Από τη στιγμή που θα εκδοθεί η άδεια, οι πρώτες εργασίες θα αφορούν μόνο στην κατεδάφιση του παλαιού ναυτικού φυλακίου. Η ανάδοχος κατασκευαστική έχει επιλεγεί και επίσης έχει εκμισθωθεί ο κατάλληλος εξοπλισμός, ωστόσο θα πρέπει να κλείσει και η συμφωνία με τον operator, που θα αναλάβει τη διαχείριση του συγκροτήματος. Οι πληροφορίες μας θέλουν την NCH Capital να συζητά, εδώ και καιρό, με 4 ξένες αλυσίδες. Αν δεν υπάρξει κάποια ανατροπή λόγω κορωνοϊού, αρχές καλοκαιριού, μπορεί να έχει προχωρήσει το deal.
ΧΡΗΜΑ
8
τ.771/ ΤΡΙΤΗ 17.03.2020
WEEK
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΠΛΟ > Ξεπερνά κάθε προηγούμενη κρίση αυτή που εξελίσσεται με πρωτοφανή αγριότητα από τις αγορές μετοχών, ομολόγων/χρέους μέχρι την επιχειρηματικότητα, την πραγματική οικονομία. > Στην κατάρρευση των αντιπροσωπευτικών δεικτών MSCI Banks Index και Stoxx 600 Banks αποτυπώνεται το ουσιαστικό πρόβλημα του eurobanking. Όταν θα αρχίσουν να «χτυπάνε» τις ευρωτράπεζες οι υποχρεώσεις και τα δάνεια των επιχειρηματικών ομίλων, θα αναδειχθεί η σοβαρότητα της κατάστασης. > Στα ιστορικά χαμηλά των 5,41 ευρώ ανέρχεται η μετοχή της Deutsche Bank, στα 11,6 δισ. η αποτίμηση. Στο limit down η μετοχή της Lufthansa. Στα 387 δισ. το ΑΕΠ της περιφέρειας της Λομβαρδίας. Στοιχεία ενδεικτικά της διάστασης της κρίσης. Ήδη η αντίδραση της Παρασκευής εξανεμίστηκε, σχεδόν την ίδια μέρα, ενώ χθες, Δευτέρα, η προσοχή ήταν στραμμένη στο Eurogroup. Με τηλεδιάσκεψη γίνεται η σύσκεψη των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης. ΕΚΤ, σαν να μη συμβαίνει τίποτε. Ντράγκι θα λέμε και θα κλαίμε... > Σε λιγότερα των 5 δισ. εξαερώθηκε η συνολική αποτίμηση των συστημικών τραπεζών. Στο... μείον και η απόδοση των ομολογιών Tier II, που εξέδωσαν Alpha Bank και Πειραιώς. > Πωλητές, κυρίως Γερμανοί, στη μετοχή του ΟΤΕ. Τεράστιες οι απώλειες για τη μετοχή της Deutsche Telekom στη Φραγκφούρτη. Στα 12,354 ευρώ η μετοχή του βασικού μετόχου του Οργανισμού. > Μέσα σε μόλις μία εβδομάδα οι εισηγμένες με αποτίμηση μεγαλύτερη του 1 δισ., μειώθηκαν από 18 σε 10. Οριακά η Εθνική στη δεκάδα, με 1,16 δισ. Coca-Cola, OTE, ΟΠΑΠ, Prodea και Jumbo στις πρώτες 5 θέσεις. > Διασώθηκαν, συγκριτικά πάντα, εισηγμένες με περιορισμένο/ελεγχόμενο free float. Ενδεικτικές είναι οι περιπτώσεις της Prodea, της ElvalHalcor.
> Τελικά, «ουδέν κακόν αμιγές καλού»: Ισχύει για την ElvalHalcor, που λόγω της μη υλοποίησης του placement για το 8% του μετοχικού κεφαλαίου η ελεύθερη διασπορά παρέμεινε στο μόλις 6% του μετοχικού κεφαλαίου.Η ακραία υποτίμηση των αξιών θα χαλάσει δύο-τρία deals, που ήταν ώριμα για συμφωνία. Στα 56,97 εκατ. η Τεχνική Ολυμπιακή και εκ των πραγμάτων οι σχεδιασμοί θα παγώσουν. > Έτσι όπως διαμορφώνονται σε χαμηλά 5-8 ετών οι αποτιμήσεις, ορισμένοι βασικοί μέτοχοι έχουν ήδη μπει σε πειρασμό να βγάλουν τις εταιρείες τους από το ΧΑ. Εκτός και αγαπημένοι, σαν να λέμε… > Θα προχωρήσει η πώληση μέρους του χαρτοφυλακίου (σε ιταλικά assets) της Prodea. Ενδιαφερόμενοι, μεταξύ άλλων, οι Bain, OakTree, Lone Star. > Σε αρνητικό πρόσημο «γύρισε» χθες ο δείκτης Baltic Exchange για τα Capesizes. Αποτυπώθηκε και στις εκροές από το GREK/ETF. > Σε ιστορικό χαμηλό, στα 5,56 δολ., το «καλάθι» ελληνικών μετοχών του Global X MSCI Greece. Έβγαλε, ωστόσο, αντίδραση και χθες, αλλά πρόκειται για απόλυτα τεχνικής μορφής ανοδική διόρθωση. > Σιγά μη και δεν ενίσχυε τις short θέσεις του το Lansdowne. Για παράδειγμα, στη ΔΕΗ ανέβηκε στο 1,72%, μεταβολή που αποτυπώθηκε στο μείον 11,79%, στα 1,87 ευρώ, την Πέμπτη. > Και μέσα στον γενικότερο χαμό, την Πέμπτη, οι προτάσεις για το rebranding του ΧΑ. Για τέλος Μαΐου οι τελικές αποφάσεις. Αλλού γι’ αλλού... επιεικώς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ ΟΠΑΠ, μπορεί και χαμηλότερα, αλλά με ορίζοντα 9-12μήνου «δείχνει» καλή επιλογή ΟΤΕ, ομοίως επίσης για μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα VIOHALCO, όση επιβάρυνση κι αν υποστεί, θα παραμείνει leader SARANTIS, και λόγω της, συγκριτικά, καλύτερης συμπεριφοράς EXAE, λόγω των αυξημένων συναλλαγών θα δικαιολογήσει καλύτερες τιμές ΕΥΔΑΠ, νερό θα πίνουμε, αν μη τι άλλο…
Στα Ενδότερα του Χ.Α. > Σ ΤΟ ΚΌΚΚΙΝΟ ΤΑ ΕΤΑΙΡΙΚΆ ΟΜΌΛΟΓΑ Ούτε η νέα μείωση επιτοκίων από τη FeD συνέβαλε στην ανάσχεση της διόρθωσης. Σε ελεύθερη πτώση, χθες, Δευτέρα, η Ευρώπη. Το «κατέβασμα των ρολών» έχει πολλαπλές επιπτώσεις σε οικονομία, επιχειρηματικότητα, κοινωνία. Εικόνα κατάρρευσης για μετοχές των Deutsche Bank, Lufthansa, BMW, Daimler, RWE κ.ά. γερμανικών κολοσσών στη Φραγκφούρτη. Κατά 13,4% η υποχώρηση της βιομηχανικής παραγωγής, στην Κίνα, το πρώτο δίμηνο του έτους. ΧΑ: Αναζητούνται οι αρμόδιοι να λάβουν, έστω για τους τύπους, κάποια μέτρα. Την Παρασκευή το πρώτο triple witching του 2020. Για το short selling δεν θα ληφθούν μέτρα; Σε ιστορικά χαμηλά ο τραπεζικός κλάδος, με ό,τι αυτό σημαίνει για τη συνέχεια. Αναπόφευκτες ακόμη και ακραίες δράσεις για το εγχώριο banking. Θα δείξει σε ποια έκταση. «Πετούσαν από το παράθυρο» και χθες μετοχές λ.χ. του ΟΠΑΠ, στα 6,445 ευρώ, του ΟΤΕ στα 9,425 ευρώ κ.λπ. Ενδεικτικό το μείον 15,48% στα 17,78 ευρώ της Coca-Cola. Ισχυρές πιέσεις στη μετοχή της CC/HBC στο χρηματιστήριο του Λονδίνου. Σε δεινή θέση η πλειονότητα των μετοχών/ εισηγμένων της μεγάλης κεφαλαιοποίησης. Όσο-όσο οι πωλήσεις και από την πλευρά των αμοιβαίων κεφαλαίων. Κυρίως από μετοχικά εσωτερικού-εξωτερικού, αλλά και μικτά το μεγαλύτερο μέρος των εκροών. Στο κόκκινο το σύνολο των εταιρικών ομολόγων, με τιμές πολύ χαμηλότερες από αυτές που είχαν εκδοθεί.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Γενικός Διευθυντής ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu
Διευθυντής Σύνταξης ΧΡΉΣΤΟΣ ΚΏΝΣΤΑΣ konstaschris@yahoo.com
Αρχισυντάκτης ΚΥΡΈΛΑ ΠΈΤΡΟΥ petrou.k@ethosmedia.eu
Συντάκτης Κ.Μ. ΓΕΛΑΝΤΑΛΙΣ gelantalisk@gmail.com
Key Account Manager ΡΆΝΤΩ ΜΑΝΏΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu
Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, T:210 9984950, Φ:210 9984953, www.banks.com.gr banks-press@ethosmedia.eu