2019 Ετήσια Έκδοση του περιοδικού
Έρευνα: Made In Greece Ελληνικό Σήμα Fish from Greece
2
EDITORIAL
Ψήφος προτίμησης στα “Made in Greece” προϊόντα
Η
στήριξη της πρωτογενούς παραγωγής και η προτίμηση των καταναλωτών στα ελληνικά προϊόντα αποτελούν βασικούς πυλώνες για την ανάκαμψη της οικονομίας της χώρας. Το καταναλωτικό κίνημα για τη στροφή στο “Made in Greece”, που προέκυψε από τον προβληματισμό για τις αιτίες της κρίσης, συνεχίζει να κυριαρχεί στις αποφάσεις των καταναλωτών. Παρά τις όποιες διαφοροποιήσεις μεταξύ τους, ιδιαίτερη βαρύτητα έχει η ορθολογική αντιμετώπιση του θέματος και η κατανόηση από το σύνολο σχεδόν των καταναλωτών της σημασίας που έχει η στήριξη των εγχώριων προϊόντων για την παραγωγική ανασυγκρότηση και την αντιμετώπιση της ανεργίας. Δεν είναι τυχαίο –όπως προκύπτει από σχετική έρευνα– πως το 86,4% των ερωτηθέντων προτιμούν ελληνικά προϊόντα, όταν τα βρίσκουν στο σουπερμάρκετ, έναντι των εισαγόμενων, κάτι που δεν ίσχυε στα προ κρίσης χρόνια, τουλάχιστον σε αυτόν τον βαθμό. Ωστόσο, τα ελληνικά προϊόντα, στο «ταξίδι» τους εντός και εκτός συνόρων, έχουν να αντιμετωπίσουν πολλά προβλήματα, τα οποία πλήττουν γενικότερα τον παραγωγικό ιστό της χώρας. Στην προσπάθεια άμβλυνσής τους, υλοποιούνται ενέργειες στρατηγικής προώθησης, όπως το Ελληνικό Σήμα.
ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΚΥΡΕΛΑ ΠΕΤΡΟΥ petrou.k@ethosmedia.eu KEY ACCOUNT MANAGER ΡΑΝΤΩ ΜΑΝΩΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΡΟΠΟΔΗ ropodi.d@ethosmedia.eu ΕΚΤΥΠΩΣΗ-ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ-ΕΝΘΕΣΗ PRESSIOUS ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ Α.Β.Ε.Ε. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ SHUTTERSTOCK
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Ιδιοκτησία ETHOS MEDIA SA
Έρευνα: Made In Greece Ελληνικό Σήμα Συνέντευξη: Θεόφιλος Ασλανίδης Fish from Greece
4-6 7 8-9 10-11
• www.banks.com.gr • www.ethosmedia.eu • www.ethosevents.eu • www.insuranceworld.gr • www.virus.com.gr
Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, T: 210 9984950, Φ: 210 9984953, e-mail: hrima@hrima.gr
Made in Greece
Το “Made in Greece” καθοριστικός παράγοντας για τους καταναλωτές
Τ
ο καταναλωτικό κίνημα για τη στροφή στο “Made in Greece”, που προέκυψε από προβληματισμό για τις αιτίες της κρίσης, συνεχίζει να κυριαρχεί στις αποφάσεις των καταναλωτών. Ιδιαίτερη σημασία έχει η ορθολογική αντιμετώπιση του θέματος και η κατανόηση από το σύνολο σχεδόν των καταναλωτών της σημασίας που έχει η στήριξη των εγχώριων προϊόντων για την παραγωγική ανασυγκρότηση και την αντιμετώπιση της ανεργίας. Η ετήσια έρευνα καταναλωτικής συμπεριφοράς διεξήχθη στο Εργαστήριο Μάρκετινγκ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών μέσω τηλεφωνικής δημοσκόπησης, με σκοπό την καταγραφή των στάσεων και συμπεριφορών των καταναλωτών. Τα κύρια ευρήματα της έρευνας είναι τα εξής: 1. Ποιες είναι οι αγοραστικές συνήθειες των καταναλωτών; Όσον αφορά τον αριθμό των σουπερμάρκετ που χρησιμοποιούν, το 48,7% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι ψωνίζουν σταθερά σε ένα σουπερμάρκετ. Σχεδόν οι μισοί καταναλωτές (51,3%) χρησιμοποιούν περισσότερες από μία εναλλακτικές επιλο-
4
γές. Η συχνότητα αγορών στις αλυσίδες λιανικού εμπορίου έχει μέση τιμή 6,3 φορές τον μήνα. Το 66,4% των ερωτηθέντων ψωνίζουν μέχρι 6 φορές μηνιαίως. Μετρήθηκε επίσης το ύψος της δαπάνης ανά επίσκεψη: • Το 61,5% των ερωτηθέντων αφήνει έως 50 ευρώ κάθε φορά που ψωνίζει. • Το 31,4% δαπανά από 51 ώς 100 ευρώ. • Μόνο το 7,1% υπερβαίνει τα 100 ευρώ σε μια τυπική επίσκεψη στο σουπερμάρκετ. Η μέση δαπάνη ανά επίσκεψη στο σουπερμάρκετ εκτιμάται σε 56,91 ευρώ. Η μηνιαία δαπάνη των καταναλωτών στα σουπερμάρκετ εκτιμήθηκε, κατά μέσο όρο, στα 305,84 ευρώ. Το 93% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι έχουν προαποφασίσει τι είδη θα αγοράσουν πριν πάνε στο σουπερμάρκετ. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι υπάρχει προσπάθεια κατάργησης των παρορμητικών αγορών και αυστηρός προγραμματισμός των αγοραστικών αποφάσεων, σε μια προσπάθεια καλύτερης διαχείρισης του περιορισμένου διαθέσιμου εισοδήματος.
ΤΟ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΌ ΚΊΝΗΜΑ “MADE IN GREECE” Προτιμώντας ελληνικά προϊόντα βοηθώ στη μείωση της ανεργίας
82%
Προτιμώντας ελληνικά προϊόντα στηρίζω την ελληνική παραγωγή
92%
Τα ελληνικά προϊόντα προσφέρουν καλύτερη ασφάλεια και ποιότητα
59%
Θέλετε να φαίνεται στην συσκευασία αν ένα προϊόν παράγεται στην Ελλάδα;
94%
Πιστεύετε ότι υπάρχει στροφή στα ελληνικά προϊόντα;
85%
Όταν βρίσκετε στο σουπερμάρκετ ελληνικά προϊόντα, τα προτιμάτε;
86%
Στο θέμα της μάρκας κάθε προϊόντος, προαποφασισμένο εμφανίζεται το 51% των ερωτηθέντων. Αυτό σημαίνει ότι το 49%, δηλαδή σχεδόν ο ένας στους δύο πελάτες, επιλέγει μάρκα μέσα στο κατάστημα συγκρίνοντας τις επιλογές που τους δίνει το σουπερμάρκετ. 2. Πώς επιλέγουν προϊόντα Οι ερωτηθέντες δήλωσαν τη σημασία που αποδίδουν όταν ψωνίζουν σε βασικά κριτήρια επιλογής προϊόντων. Εξετάζοντας τη σπουδαιότητα των κριτηρίων επιλογής προϊόντων, βλέπουμε ότι σημαντικότερα θεωρούνται η ποιότητα, η τιμή, οι προσφορές και η ελληνική προέλευση.
• Το 91,9% πιστεύει ότι προτιμώντας ελληνικά προϊόντα στηρίζει την παραγωγή της χώρας. • Το 82,1% πιστεύει ότι προτιμώντας ελληνικά προϊόντα βοηθά στη μείωση της ανεργίας. Στα παραπάνω δεδομένα διακρίνουμε να κυριαρχεί το καταναλωτικό κίνημα για τη στροφή στο “Made in Greece”, που προέκυψε από προβληματισμό για τις αιτίες της κρίσης. Ιδιαίτερη σημασία έχει η ορθολογική αντιμετώπιση του θέματος και η κατανόηση από το σύνολο σχεδόν των καταναλωτών της σημασίας που έχει η στήριξη των εγχώριων προϊόντων για την παραγωγική ανασυγκρότηση και την αντιμετώπιση της ανεργίας. Πρόκειται για στάσεις ωριμότητας και συμπεριφορές αυτοσυντήρησης που αναπτύσσονται στην ελληνική κοινωνία.
3. Πώς επιλέγουν σουπερμάρκετ 5. Προσαρμογή των καταναλωτών στην οικονομική κρίση Όσον αφορά τη σημασία που δίνουν οι καταναλωτές σε συγκεκριμένα κριτήρια επιλογής καταστημάτων σουπερμάρκετ, η έρευνα έδειξε ότι η ποιότητα των εμπορευμάτων, οι τιμές, η ποικιλία των επιλογών και οι προσφορές έχουν τη μεγαλύτερη σπουδαιότητα στην επιλογή καταστήματος από τον καταναλωτή. 4. Στροφή στο “Made in Greece” Το 86,4% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι όταν βρίσκουν στο σουπερμάρκετ ελληνικά προϊόντα, τα προτιμούν από τα εισαγωγής. Διευκρινίζεται ότι η ερώτηση αυτή αφορά την πρόθεση του καταναλωτή και δεν ταυτίζεται με την τελική επιλογή του, που επηρεάζεται από πολλαπλούς παράγοντες (διαθεσιμότητα στο ράφι, τιμές, προσφορές κ.τ.λ.). • Το 84,7% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι υπάρχει στροφή των καταναλωτών στα προϊόντα ελληνικής παραγωγής. • Το 93,8% δηλώνει ότι θέλει να αναγράφεται στη συσκευασία ότι ένα προϊόν είναι ελληνικής παραγωγής. • Το 59,1% πιστεύει ότι τα ελληνικά προϊόντα έχουν καλύτερη ασφάλεια και ποιότητα.
Οι ερωτηθέντες αποκάλυψαν τι αλλαγές επιφέρει η κρίση στην αγοραστική συμπεριφορά τους. Οι επιλογές δεν είναι αμοιβαία αποκλειόμενες, και οι ερωτηθέντες μπορούσαν να επιλέξουν περισσότερες της μίας απαντήσεις: ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΉ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΉΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΆΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉ ΚΡΊΣΗ (% ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΘΈΝΤΩΝ) Συγκρίνω τιμές 72,4% Περιορίζομαι στα απολύτως απαραίτητα 37,6% Αγοράζω φθηνότερα 31,4% Αγοράζω λιγότερα 40,4%
Υ Π Ο Γ ΡΆ Φ Ο ΥΜ Ε Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Α
5
Made in Greece Σχόλια:
ΕΚΤΙΜΉΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΏΣ ΆΛΛΑΞΕ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉ ΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΘΈΝΤΩΝ ΕΝΤΌΣ ΤΟΥ 2018
χειρότερη αμετάβλητη καλύτερη
53.4%
37.7%
8.8%
• • • •
Το 31,4% αγοράζει φθηνότερα προϊόντα. Το 40,4% αγοράζει λιγότερα προϊόντα. Το 72,4% συγκρίνει τιμές σε προϊόντα και καταστήματα. Το 37,6% περιορίζεται στα απολύτως απαραίτητα.
6. Εκτιμήσεις και προσδοκίες των καταναλωτών για την οικονομική κατάστασή τους Το 37,7% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι η οικονομική κατάστασή τους έγινε χειρότερη εντός του 2018, το 53,4% ότι παρέμεινε αμετάβλητη και το 8,8% ότι βελτιώθηκε. Το 28% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι η οικονομική κατάστασή τους θα επιδεινωθεί εντός του 2019, το 58,8% ότι θα μείνει αμετάβλητη και το 13,2% ότι θα βελτιωθεί. Το 26,1% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι οι αγορές τους θα είναι λιγότερες μέσα στο 2018, το 67,7% ότι θα είναι αμετάβλητες και το 6,2% ότι θα είναι περισσότερες.
ΠΡΟΣΔΟΚΊΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΏΣ ΘΑ ΕΞΕΛΙΧΘΟΎΝ ΟΙ ΑΓΟΡΈΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΘΈΝΤΩΝ ΕΝΤΌΣ ΤΟΥ 2019
67.7% 26.1% 6.2%
6
χειρότερη αμετάβλητη καλύτερη
Η έρευνα του Εργαστηρίου Μάρκετινγκ του ΟΠΑ αποκαλύπτει τις ριζικές αλλαγές που προκαλούνται από την πολυετή οικονομική κρίση στην έκταση και τη σύνθεση της κατανάλωσης ακόμα και των βασικών καταναλωτικών προϊόντων. Η γενική εικόνα της έρευνας διαθέτει ενδείξεις σχετικής σταθεροποίησης σε πλευρές της καταναλωτικής συμπεριφοράς, όπως για παράδειγμα στη δαπάνη, την ίδια στιγμή όμως που οι προσδοκίες των καταναλωτών δεν είναι καλές. Ένα αισιόδοξο στοιχείο στα δεδομένα της έρευνας είναι η ωρίμανση της καταναλωτικής συνείδησης και η εμφάνιση ενός πολύ ισχυρού καταναλωτικού κινήματος στήριξης των προϊόντων ελληνικής παραγωγής. Το καταναλωτικό κίνημα “Made in Greece” αφορά συμπεριφορές αυτοσυντήρησης που αναπτύσσονται στην ελληνική κοινωνία, που προσπαθεί να κρατήσει ζωντανή την παραγωγική βάση της χώρας. Είναι αξιοσημείωτη η ορθολογική αντι-
ΠΡΟΣΔΟΚΊΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΏΣ ΘΑ ΕΞΕΛΙΧΘΕΊ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉ ΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΘΈΝΤΩΝ ΕΝΤΌΣ ΤΟΥ 2019
χειρότερη αμετάβλητη καλύτερη
58.8% 28% 13.2%
μετώπιση του θέματος και η κατανόηση από το σύνολο σχεδόν των πολιτών της σημασίας που έχει η στήριξη της ελληνικής παραγωγής για την ανασυγκρότηση της χώρας και την αντιμετώπιση της ανεργίας.
Η ταυτότητα της έρευνας
Τύπος: Ποσοτική επιστημονική έρευνα με τηλεφωνική δημοσκόπηση σε τυχαίο πανελλαδικό δείγμα 758 νοικοκυριών με μηχανογραφημένο σύστημα CATI. Συντονιστής έρευνας: Καθηγητής Γιώργος Μπάλτας, Διευθυντής Ερευνητικού Εργαστηρίου Μάρκετινγκ. Φορέας έρευνας: Ερευνητικό Εργαστήριο Μάρκετινγκ, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ελληνικό Σήμα: Ταυτοποιεί την ελληνική προστιθέμενη αξία προϊόντων και υπηρεσιών
Τ
ο Ελληνικό Σήμα πιστοποιεί την προέλευση προϊόντων και υπηρεσιών που παράγονται στην Ελλάδα. Αποτελεί επίσημο Σήμα του ελληνικού κράτους και απονέμεται, με βάση τους Κανονισμούς Απονομής, ξεχωριστά για κάθε κατηγορία προϊόντων και υπηρεσιών.
Βασικό κριτήριο για την απονομή είναι η εγχώρια προστιθέμενη αξία. Για τα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα, απαιτείται η παραγωγή, η εκτροφή και η συγκομιδή να πραγματοποιούνται στην ελληνική επικράτεια. Για τα μεταποιημένα προϊόντα, απαιτείται η βασική πρώτη ύλη να προέρχεται από την Ελλάδα, ενώ για τα βιομηχανικά και βιοτεχνικά προϊόντα και τις υπηρεσίες ως βασικό κριτήριο ορίζεται το ποσοστό του κόστους παραγωγής που πραγματοποιείται στην Ελλάδα, ιδίως στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης. Το Σήμα Ελληνικών Προϊόντων και Υπηρεσιών ταυτοποιεί την ελληνική προστιθέμενη αξία προϊόντων και υπηρεσιών διαφόρων κατηγοριών. Βρίσκεται στη διάθεση των επιχειρήσεων που παράγουν στη χώρα μας, αλλά και των καταναλωτών σε όλο τον κόσμο που επιλέγουν την ελληνική γη, τα ελληνικά χέρια και το ελληνικό μυαλό. Σκοπός του είναι η εδραίωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στα προϊόντα που δηλώνονται ελληνικά και η αποφυγή φαινομένων παραπλάνησής τους, η προστασία των συμφερόντων των παραγωγών από απομιμήσεις και αθέμιτο ανταγωνισμό, καθώς και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων.
Το Σήμα Ελληνικών Προϊόντων και Υπηρεσιών ταυτοποιεί την ελληνική προστιθέμενη αξία προϊόντων και υπηρεσιών διαφόρων κατηγοριών. Βρίσκεται στη διάθεση των επιχειρήσεων που παράγουν στη χώρα μας. Ταυτόχρονα, μέσα από τη δράση αυτή προωθούνται τα τοπικά προϊόντα και η τοπική επιχειρηματικότητα, μέρος της οποίας αποτελούν οι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις παραγωγών και μεταποιητών των ελληνικών προϊόντων. Στη Διεύθυνση Εμπορικής Ιδιοκτησίας της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, έχει συσταθεί Επιτροπή Ελληνικού Σήματος, με αντικείμενο την υποβολή προτάσεων προς τον αρμόδιο υπουργό Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Τουρισμού για την έκδοση κανονισμών και τον συντονισμό των διαδικασιών για την απονομή του Σήματος Ελληνικών Προϊόντων και Υπηρεσιών (Ν. 4072/2012, όπως τροποποιήθηκε με τον Ν. 4155/2013). Πρόεδρος της ΕΕΣ ορίζεται ο γενικός γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, ενώ τα μέλη και οι αρμοδιότητες της Επιτροπής ορίζονται από τα άρθρα 185 και 186 του Ν. 4072/2012, όπως τροποποιήθηκε με τον Ν. 4155/2013.
Υ Π Ο Γ ΡΆ Φ Ο ΥΜ Ε Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Α
7
Συνέντευξη
Σε τροχιά ανάπτυξης το ελληνικό ένδυμα, εντός και εκτός συνόρων
Μ
ε διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης θα κλείσει το 2019 για τις εξαγωγές του κλάδου ένδυσης-κλωστοϋφαντουργίας, αποτελώντας την καλύτερη χρονιά της τελευταίας δεκαετίας. Ταυτόχρονα, αύξηση αρχίζει να παρουσιάζει και η εγχώρια αγορά, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο χώρος. Την πορεία του κλάδου αναλύει, στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο κ. Θεόφιλος Ασλανίδης, γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πλεκτικής & Έτοιμου Ενδύματος Ελλάδος. Πώς διαμορφώνονται μέχρι τώρα οι εξαγωγές ενδυμάτων και πώς εκτιμάτε ότι θα κλείσει το 2019;
Θεόφιλος Ασλανίδης Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πλεκτικής & Έτοιμου Ενδύματος Ελλάδος
8
Το πρώτο εξάμηνο του 2019 ήταν εξαιρετικό για τις εξαγωγές των ελληνικών ενδυμάτων. Συνολικά, η αξία των εξαγωγών ενδυμάτων το πρώτο εξάμηνο του 2019 έφτασε τα 453 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 39% έναντι του 2018, που ήταν 325 εκατ. ευρώ. Η πολύ καλή πορεία του πρώτου εξαμήνου του 2019 αποτελεί συνέχεια τόσο του 2017 όσο και του 2018. Υπενθυμίζεται ότι τη διετία 2017-2018 οι εξαγωγές ενδυμάτων κατέγραψαν, αθροιστικά, αύξηση 25%. Σημειώνεται ότι η αξία των ελληνικών εξαγωγών ενδυμάτων είναι αρκετά μεγαλύτερη εάν συμπεριληφθούν οι εξαγωγές που γίνονται απευθείας από τις γειτονικές χώρες, χωρίς να μεσολαβεί η χώρα μας. Αύξηση 7,6% κατέγραψαν επίσης και οι εξαγωγές της κλωστοϋφαντουργίας, οι οποίες ανήλθαν σε 223 εκατ. ευρώ. Εντυπωσιακή αύξηση καταγράφηκε στις εξαγωγές του ελληνικού βαμβακιού. Η αξία των εξαγωγών το πρώτο εξάμηνο του
2019 ανήλθε σε 279 εκατ., αυξημένη κατά 70%. Συνολικά, οι εξαγωγές της αλυσίδας ένδυσης-κλωστοϋφαντουργίας, συμπεριλαμβανομένης της πρωτογενούς παραγωγής (βαμβακιού), κατέγραψαν αύξηση 37% το πρώτο εξάμηνο του 2019. Η αξία εξαγωγών ανήλθε σε 955 εκατ. ευρώ, έναντι 696 εκατ. ευρώ του πρώτου εξαμήνου του 2018, καταγράφοντας άνοδο 37%. Πιστεύω ότι το 2019 θα κλείσει με διψήφιο ποσοστό αύξησης και θα είναι η καλύτερη χρονιά της τελευταίας δεκαετίας. Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για το 2020; Όσον αφορά το 2020, είναι νωρίς για να κάνω κάποιες εκτιμήσεις. Θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την πορεία των οικονομιών των βασικών χωρών στις οποίες εξάγει η χώρα μας. Ποιες είναι οι βασικές χώρες που απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών εξαγωγών; Το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών εξαγωγών ενδυμάτων, σε ποσοστό 87%, κατευθύνεται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά σειρά, οι σημαντικότερες αγορές μας είναι η Γερμανία, η Κύπρος, η Ιταλία, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Ολλανδία. Ποιες κατηγορίες ενδυμάτων γνωρίζουν τη μεγαλύτερη ζήτηση; Η σημαντικότερη κατηγορία στις εξαγωγές ενδυμάτων είναι, με διαφορά, τα γυναικεία ενδύματα. Ακολουθούν τα παιδικά, τα ανδρικά και τα εσώρουχα. Τι προβλήματα αντιμετωπίζει ο κλάδος; Τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος μας είναι η υψηλή φορολογία, η δυσκολία πρόσβασης σε τραπεζική χρηματοδότηση, το υψηλό κόστος του χρήματος σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, το υψηλό κόστος της ενέργειας, η δυσκολία εξεύρεσης εργαζομένων σε θέσεις παραγωγής και η έλλειψη κλαδικής στρατηγικής στήριξης των εξαγωγών.
Μικρή αύξηση της κατανάλωσης ενδυμάτων στην Ελλάδα το 2018
Σ
ύμφωνα με την έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών που διενήργησε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), το 2018 η συνολική μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών (αγορές) κατέγραψε αύξηση 1,9%. Η μέση μηνιαία δαπάνη για αγορές των νοικοκυριών στην Ελλάδα το 2018 ανήλθε σε 1.441 ευρώ, έναντι 1.414 ευρώ το 2017. Το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών των νοικοκυριών το 2018 αφορά τα είδη διατροφής με ποσοστό 20,2%. Ακολουθούν οι δαπάνες στέγασης με 14,1%, οι μεταφορές με 13%, τα ξενοδοχεία-εστιατόρια-καφέ με 10,8%, η υγεία με 7,5% και στην έκτη θέση οι δαπάνες ένδυσης και υπόδησης με ποσοστό 5,8%. Οι δαπάνες για ένδυση-υπόδηση κατέγραψαν άνοδο το 2018 κατά 2,2%. Στην δεκαετία 2008-2018, όπου μεσολάβησε η οικονομική κρίση, οι μέσες μηνιαίες δαπάνες στην Ελλάδα μειώθηκαν κατά -32% (από 2.120 ευρώ το 2008 σε 1.441 ευρώ το 2018). Την περίοδο 2008-2016, οι δαπάνες για ενδύματα σημείωσαν μείωση 53,7%. Τη διετία 2017-2018, η κατανάλωση ενδυμάτων αυξήθηκε κατά 3,2% (0,8% το 2017 και 2,2% το 2018). Η μέση ετήσια δαπάνη ανά άτομο στην Ελλάδα το 2018 για την κατηγορία ένδυση-υπόδηση ανήλθε σε 390 ευρώ. Η συνολική ετήσια κατανάλωση ενδυμάτων-υποδημάτων στην Ελλάδα το 2018 ανήλθε σε 4,1 δισ. ευρώ. Το ποσοστό (5,8%) που δαπανάται στην Ελλάδα για την κατηγορία ένδυσης-υπόδησης εξακολουθεί να παραμένει από τα υψηλότερα στην Ευρώπη. Το αντίστοιχο ποσοστό στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Αγγλία, η Ισπανία κ.λπ., κυμαίνεται μεταξύ 4% και 5%.
Υπάρχουν κάποια αιτήματα που έχετε ήδη υποβάλει ή θα υποβάλετε στη νέα κυβέρνηση; Σε πρόσφατη συνάντηση με τον υπουργό Ανάπτυξης, κ. Άδωνι Γεωργιάδη, επισημάναμε την ανάγκη μείωσης της φορολογίας, του μη μισθολογικού κόστους και του κόστους της ενέργειας. Προτεραιότητα για τον κλάδο αποτελεί η υιοθέτηση ενός κλαδικού προγράμματος ανάπτυξης των δημιουργικών βιομηχανιών (ένδυση-κλωστοϋφαντουργία-υπόδηση) με όχημα τις εξαγωγές, την ανταγωνιστικότητα και τον ανθρώπινο παράγοντα. Κατατέθηκε συγκεκριμένο πρόγραμμα προς αυτήν την κατεύθυνση.
Υ Π Ο Γ ΡΆ Φ Ο ΥΜ Ε Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Α
9
Fish from Greece
Με αιχμή του δόρατος το σήμα “Fish from Greece” δίνει τη μάχη η ιχθυοκαλλιέργεια
Μ
ε έναν προϋπολογισμό που προσεγγίζει τα 7 εκατ. ευρώ, ο οργανωμένος κλάδος της ιχθυοκαλλιέργειας, με ένα κοινό σήμα “Fish from Greece”, φιλοδοξεί μέχρι το τέλος του 2022 να αναβαθμίσει ποιοτικά το ελληνικό ψάρι ενώ παράλληλα ενισχύει την εξωστρέφειά του και διευρύνει την
«πίτα» της αγοράς.
Με όχημα την ποιότητα και «διαβατήριο» ένα φιλόδοξο πρόγραμμα προβολής και προώθησης των επώνυμων ελληνικών ιχθυηρών, ο κλάδος επιχειρεί να αποκρούσει την τουρκική διείσδυση σε αγορές στις οποίες μέχρι πρότινος ήταν πρωταγωνιστής. Όπως αναφέρει ο πρόεδρος της Ελληνικής Οργάνωσης Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ), Απόστολος Τουραλιάς, την επόμενη τριετία αναμένεται να επενδυθούν από την ΕΛΟΠΥ περί τα 7 εκατ. ευρώ για την προώθηση και ανάδειξη των προϊόντων της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας, με στόχο να ξεφύγει η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια από τη λογική της διαμόρφωσης των τιμών με βάση την προσφερόμενη κάθε φορά ποσότητα και να δημιουργήσει ανελαστική ζήτηση για τα προϊόντα της. Κύριος λόγος το γεγονός ότι η Τουρκία, με όχημα τις ανταγωνιστικές τιμές αλλά και τη συνεχώς διογκούμενη παραγωγή, «καλπάζει», κερδίζοντας μερίδια σε μεγάλες αγορές. «Κάνουμε ως οργάνωση το generic marketing, και όσο προχωρά η πιστοποίηση θα αναπτύσσουμε το “Fish from Greece”» αναφέρει ο κ. Τουρολιάς, τονίζο-
10
ντας ότι μέσα στο 2020 θα υπάρχει σήμανση σε κάθε κατάστημα που θα έχει προϊόντα των 21 εταιρειών-μελών της ΕΛΟΠΥ. Κι αυτό για να αποκτήσει το ελληνικό ψάρι επωνυμία και αναγνωρισιμότητα, για να αντέξει στην πίεση των τιμών από την άλλη πλευρά του Αιγαίου, ειδικά σε αγορές-στόχους, όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Γερμανία. «Είναι μεγάλο θέμα ο τουρκικός ανταγωνισμός» τόνισε ο κ. Τουρολιάς και πρόσθεσε: «Οι Τούρκοι αναμένεται να φτάσουν φέτος σε παραγωγή τους 190.000 χιλιάδες τόνους, ξεπερνώντας τις εκτιμήσεις μας, που έκαναν λόγο για 160.000-165.000 τόνους. Κι αυτό όταν το 2002 η παραγωγή τους ήταν στους 20.000 τόνους. Με δεδομένο ότι το 60% από αυτό πάει στην ΕΕ, δημιουργείται θέμα για μας. Ειδικά όταν από το 1998 με την τελωνειακή ένωση υπήρξε προτιμησιακή σχέση της Ευρώπης με την Τουρκία αναφορικά με τα ιχθυηρά, με αποτέλεσμα να φέρνουν χωρίς δασμούς στην Ένωση προϊόντα». Παράλληλα, σημείωσε ότι, πέρα από τη συναλλαγματική διαφορά, η Τουρκία έχει ένα καθεστώς ενίσχυσης της παραγωγής της και διείσδυσής της σε ξένες αγορές με μια σειρά έμμεσες επιδοτήσεις. Στο φόντο αυτό, ο πρόεδρος της οργάνωσης υπογράμμισε: «Θα πρέπει να ενδυναμώσουμε το ελληνικό ψάρι στις αγορές. Χρειάζεται δουλειά σε lobbying για το πώς υποστηρίζουμε τα προϊόντα μας. Δεν είναι το άλλοθί μας η Τουρκία, αλλά πρέπει να ενεργήσουμε. Δεν μπορεί να αλλάξει μαγικά η κατάσταση από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά δεν μπορεί να βασίζεται η τιμή στη διαθεσιμότητα παραγωγής. Χρειάζονται στρατηγικές επενδύσεις για να αναδειχθούν τα πλεονεκτήματα και η ποιότητα της ελληνικής παραγωγής». Σημειώνεται ότι η προσπάθεια της ΕΛΟΠΥ ξεκίνησε στα μέσα του 2016 με την απόφαση 21 παραγωγών να ξεφύγουν από την εσωστρέφεια και να συνεργαστούν μεταξύ τους, ώστε να πετύχουν τη διαφοροποίηση του ελληνικού ψαριού. Όπως ανέφερε ο πρόεδρος της οργάνωσης, επενδύθηκε τα προηγούμενα χρόνια 1,5 εκατ. σε ενέργειες υποδομής. Ήδη, η ΕΛΟΠΥ έχει αναγνωριστεί ως οργάνωση παραγωγών και έχει εγκεκριμένο Σχέδιο Παραγωγής και Εμπορίας για τη διετία 2018-19. Ολοκλήρωσε το σύνολο των ερευνών στις κύριες αγορές μέχρι επίπεδο καταναλωτή και με βάση τα ευρήματα κατάρτισε το brand strategy του “Fish from Greece”-«Ελληνικό Ψάρι». Παράλληλα, το ιδιωτικό Πρότυπο Σχήμα Πιστοποίησης “Fish from Greece”, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την TÜV Austria Hellas, παραδόθηκε στις αρχές Ιουνίου, και μέρος των μελών έχουν ήδη πιστοποιηθεί, ενώ τα υπόλοιπα βρίσκονται στη διαδικασία επιθεωρήσεων για την πιστοποίηση.
Επίσης, το προωθητικό πρόγραμμα της ΕΛΟΠΥ, που υλοποιείται ήδη στην Ελλάδα και την Ιταλία, βασίζεται σε στρατηγική επικοινωνίας που έχει ως κεντρική ιδέα την έννοια της Διαφάνειας, συνδυάζοντας τα διάφανα νερά των ελληνικών θαλασσών με τη διαφάνεια στις αρχές και τις πρακτικές των επιχειρήσεων-μελών της ΕΛΟΠΥ. Οι δράσεις που το αποτελούν, όπως για παράδειγμα οι επισκέψεις Ελλήνων και ξένων διαμορφωτών γνώμης σε μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας σε όλη την Ελλάδα, έχουν στόχο να αναδείξουν στην πράξη τη διαφάνεια που διέπει κάθε στάδιο της παραγωγής. Η προώθηση συνίσταται στην ενημέρωση των καταναλωτών και των επαγγελματιών της εστίασης σχετικά με το ότι το ελληνικό ψάρι αποτελεί μια εξαιρετικά ποιοτική, ασφαλή τροφή, με μεγάλη διατροφική αξία, που παράγεται με απόλυτη διαφάνεια από έμπειρους παραγωγούς, με τεχνογνωσία και προδιαγραφές υψηλού επιπέδου.
Η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια επιχειρεί να αποκρούσει την τουρκική διείσδυση σε αγορές στις οποίες μέχρι πρότινος ήταν πρωταγωνίστρια. Στο μεταξύ, ένα στήριγμα για τις ελληνικές εταιρείες είναι και η ανάκαμψη της εσωτερικής αγοράς. Ήδη, έχει ξεφύγει από τα χαμηλά επίπεδα του 2010, όταν βρέθηκε στο ναδίρ με 18.000, από 25.000 που ήταν προ κρίσης. Σήμερα είναι στις 21.000 τόνους και η μέση τιμή στο ράφι διαμορφώνεται στα 7 ευρώ, από 6,5 που ήταν προ κρίσης. Στο επίπεδο της μέσης κατανάλωσης ιχθυηρών, αυτή έχει πέσει στην Ελλάδα στα 14 κιλά ανά κάτοικο, αλλά τα 2 από αυτά είναι από ιχθυοκαλλιέργεια. Οι Ευρωπαίοι, συνολικά, καταναλώνουν 22 κιλά per capita. Σημειώνεται πως ο κλάδος της υδατοκαλλιέργειας είναι από τους πιο δυναμικά αναπτυσσόμενους, αλλά και πιο καινοτόμους, κλάδους της ελληνικής οικονομίας εδώ και 35 χρόνια. H ελληνική παραγωγή τσιπούρας και λαβρακιού αντιπροσωπεύει σήμερα περισσότερο από το 60% της παραγωγής της ΕΕ και κοντά στο 30% της παραγωγής των μεσογειακών ειδών, ενώ το ψάρι ιχθυοκαλλιέργειας βρίσκεται στη δεύτερη θέση των εξαγωγών της Ελλάδας σε αγροτικά προϊόντα, με ετήσιο τζίρο που ξεπερνά τα 700 εκατ. ευρώ.
Υ Π Ο Γ ΡΆ Φ Ο ΥΜ Ε Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Α 11