WIJN IN WALLONIË (2) ROAD OOK
ROAD OOK
De Maas als levensader 54
NOVE MBE R 2016 MOTOREN & TOERISME
MOTOREN & TOERISME NOVE MB E R 2016
55
WIJN IN WALLONIË (2) ROAD OOK Vorige maand verkenden we een aantal van de belangrijkste Vlaamse wijndomeinen in Haspengouw en het Hagenland. Nu sluit onze route daar naadloos op aan om een aantal Waalse domeinen te ontdekken. Opmerkelijk: de aanpak in Wallonië verschilt nogal van de Vlaamse. Een aantal grote, professionele domeinen maakt daar de dienst uit terwijl er tientallen heel kleine hobbywijngaarden zijn. Een tussenklasse van semi-professionals is er eigenlijk niet. In deze route kiezen we voor de grote kleppers. Hobbyisten verdienen alle lof, maar een wijngaard van enkele tientallen vierkante meter rij je zo ongemerkt voorbij. En voor een bedrijfsbezoekje moet je sowieso bij de grote jongens terecht.
TeksT & FoTo’s Tom Vander sande
V
anuit het perspectief van de wijnconsument is het bekend dat in Wallonië Frankrijk nog steeds het richtland is. De culturele en taalkundige overeenkomsten weerspiegelen zich bezuiden de taalgrens ook in het drinkgedrag. Terwijl Vlamingen massaal vallen voor andere landen en de Nieuwe Wereld, lusten ze in Wallonië nog steeds hun bordeaux of bourgogne. De cava-craze die nu al een aantal jaar de Vlaamse drankgelden in zijn greep heeft, is in Wallonië dus minder spectaculair. Daar kiezen ze eerder voor een Franse crémant als goedkoper, maar smakelijk alternatief voor champagne.
Hybride
druiven
In die optiek zou je dan ook verwachten dat wijnbouwers de Franse druivenrassen hoog in het vaandel voeren, maar dat is zeker geen algemene regel. De grote wijnbouwers zijn immers rationele ondernemers en zij kiezen daarom vaak voor zogenaamde ‘hybride’ druivenrassen. Dat zijn rassen met namen die weinig belletjes doen rinkelen zoals Solaris, Johanniter of Cabernet Cortis. Hybride druiven zijn een kruising van oorspronkelijk Europese druiven met Amerikaanse druivenrassen. De Europese druiven geven goede wijn, Amerikaanse zijn dan weer resistent tegen de druifluis. Dat beestje zorgde in de 19de eeuw bijna voor het einde van de wijnbouw en daarom werden onze druiven gekruist met resistente soorten. Later ging men in Frankrijk Europese druiven enten op resistente stokken en werden hybrides er verboden. In andere landen zoals Duitsland en dus ook België, worden ze echter nog steeds geplant. De resistentie tegen ziekten is een goed argument, maar vaak zijn het ook rassen die minder zon en warmte nodig hebben, een bijkomende bonus. Genoeg theorie nu, tijd om dat allemaal in het veld te gaan bekijken. Een goed voorbeeld van deze ‘hybride’ aanpak vinden we al in het eerste domein ten noorden van Luik. Vin de Liège is een coöperatieve die met overheidssteun en crowdfunding een aantal gepassioneerde
56
NOVE MBE R 2016 MOTOREN & TOERISME
wijnmakers heeft verenigd. En die aanpak schijnt te lonen: hun moderne gebouw te midden van velden in Heure-Le-Romain is een echte blikvanger. De constructie herbergt de persen en grote vaten nodig voor het maken van wijn. En er is ook een aangenaam bezoekerscentrum in ondergebracht waar je alles kan leren over de duurzame filosofie van de onderneming. Proeven kan natuurlijk ook, maar die kelk laat ik op dit vroege ochtenduur noodgedwongen aan mij voorbijgaan en ik zet koers richting Luik. Een weg zoeken rondom deze uitgestrekte agglomeratie zonder de route onnodig lang te maken, is haast onmogelijk, en in snelweg heb ik geen zin. Dus ik kies voor de korte pijn en stuur door Herstal en Jupille. Twee namen met industrieel prestige. De ene al wat prettiger dan de andere. De wapens uit Herstal laten me ijskoud, maar een goed pintje kan voor of na een avondje wijn natuurlijk wel smaken. Van dat venijn en plezier schijnt er immers toch niets waar te zijn.
Maaskant Ik ben toch opgelucht als ik de grauwe banlieues achter me kan laten en volop kan gaan genieten van de uitlopers van de Ardennen. De belangrijkste wijnregio in Wallonië wordt immers gevormd door de flanken van de Maas- en Sambervalleien. Zeker de Maas kan gezien worden als een levensader van de Waalse druiven, en laat het nou net daar ook prettig sturen zijn. Onze eindbestemming ligt te ver om voor de echte kronkelpadjes te kiezen, maar waar het kan duik ik bos en veld in voor het betere stuurwerk. Al is het hier soms aardig uitkijken. De boeren lijken volop in de weer om hun velden winterklaar te maken, en dat brengt de nodige kluiten aarde en plassen modder met zich mee. Vanaf Esneux op N638 wordt het echt fijn sturen. Ik bedenk met alvast wat spijt in het hart dat het meer dan waarschijnlijk mijn laatste uitstap van het jaar in de Ardennen wordt, en besluit me in de trendy mindfullnessfilosofie helemaal op het hier en nu te concentreren. De komende zestig kilometer staat er geen halte op het
programma; dus ik kan optimaal genieten van de weelderig groene omgeving van de Maas. Ter hoogte van Namêche besluit ik dat het tijd is om de andere oever op te zoeken, want het is langs die zijde dat de zuidflanken liggen, en dus ook de beste kant voor druiven. Zoals ik aan het besmeurde asfalt overal kan merken, zijn de maïs en het hooi ondertussen al wel van het land, maar de druiven zijn dat nog maar gedeeltelijk. Dat horen we alvast uit eerste hand op het uitgestrekte domein du Chenoy op een heuvelflank ten noorden van Namen. We treffen de wijnbouwer en zijn kleine team van drie medewerkers aan de lunch. Ze gieten van een stevige maaltijd, want ze zijn volop aan het plukken. De eigenaar van Du Chenoy is een echt aanhanger van de nieuwe druivenrassen en hij experimenteert er dan ook op los. In één wijngaard zien we zelfs stukjes graniet die rond de stokken zijn gebonden. Een kennis van het huis gelooft dat dit de groei van de stokken ten goede komt. Baat het niet, dan schaadt het niet, luidt hier de filosofie. Die groene aanpak leidt wel tot een erg mooie, wat verwilderde wijngaard met bloemen voor elke rij stokken. Net MOTOREN & TOERISME NOVE MB E R 2016
57
WIJN IN WALLONIË (2) ROAD OOK om de hoek, op het domein Ry D’Argent, gaat het er voelbaar wat doelgerichter aan toe. Hier zijn ze druk in de weer met de voorbereidingen van de pluk. De eigenaar kan ons kort te woord staan, maar hij is op weg naar een zakelijke afspraak. Hier is de filosofie duidelijk marktgerichter en staan de wijnranken keuriger in het gelid. De termen die hier vallen draaien om vraag naar bepaalde rassen, productie en uitbreiding. We krijgen ook nog mee dat er in het voorjaar de bouw van een groot bezoekerscentrum op de planning staat. Dat is handig meegenomen. Het is echt boeiend om te zien hoe uiteenlopend wijnbouwers kunnen zijn. Op dezelfde heuvel in België tref je twee totaal verschillende stijlen aan. Hoe dat zich in het glas weerspiegelt zal ik in de toekomst moeten ontdekken, want voor proeven is het helaas nog altijd wat vroeg en er staan nog te veel kilometers op het programma.
bordeaux
acHterna
Na het hectische en uitgestrekte Luik, vormt het ommeland van Namen een stijlvoller alternatief. De afdaling richting het stadscentrum over de N904 biedt zelfs een paar heel lekkere hogesnelheidsbochten, een terrein dat de RT zich laat welgevallen. Ik moet bekennen dat ik de wijnen van Chateau Bon Baron nog nooit geproefd heb, maar specialisten ter zake steken vaak de loftrompet voor deze trendsetters uit de Maasvallei en de vele medailles op wedstrijden beamen dat. Het verhaal gaat dat de Vlaamse Jeannette Van der Steen eigenlijk op weg was naar Frankrijk om daar een wijngaard op de kop te tikken, maar dat ze op de oevers van de Maas bleef steken. Een statig landhuis op de steile rivieroever in Lustin werd het epicentrum van hun activiteiten. De wijngaard die hier werd aangeplant is maar een klein deel van hun areaal. De overige wijngaarden liggen verspreid over omringende dorpen langs de Maas. In totaal staan er op 16 hectaren verschillende druivensoorten. Daarmee zijn ze één van de grote spelers in België. Op het moment dat wij er passeren is het er echter bijzonder rustig. We kunnen dan ook geen gesprek versieren met de eigenaars. Na afspraak kan dat eventueel wel. Even verder op de route kom in onverwacht opnieuw wijngaarden tegen. Eerst denk ik dat ze van Bon Baron moeten zijn, maar al snel zie ik ook een kasteel opduiken. Tijdens mijn voorbereiding had ik het bestaan van het Chateau de Bioul niet opgemerkt. In Vlaanderen zijn deze wijnen ook nog helemaal niet zo bekend, en onbekend maakt onbemind. Wat speurwerk nadien leert echter dat ze de laatste jaren in dit familiekasteel een oude wijntraditie in ere herstellen met moderne hybride druivensoorten. Als gebouw kan
58
N O VE MBE R 2016 MOTOREN & TOERISME
dit chateau overigens concurreren met Genoels-Elderen. Zo ontdek ik dus ook aan Waalse zijde een stukje grandeur dat de grote namen uit Bordeaux naar de kroon kan steken. Althans architecturaal. Ik vermoed immers dat er nog wel wat water door de Maas moet vloeien vooraleer we hier dat niveau halen, zeker voor rode wijn. Voor witte wijnen en zeker schuimwijnen liggen de kaarten heel wat beter. Dat zullen we ontdekken in het laatste domein op onze route.
cHaMpagne! De weg naar Haulchin – onze eindbestemming - is helaas niet het meest charmante van de route. Het hinterland van Charleroi kan je nog bezwaarlijk de Ardennen noemen, maar waar een wil is, is een kronkelweg. Om te beginnen pik ik alvast even de abdij van Maredsous mee, een bezoekje zeker waard. Nog een stukje verder kan je met wat geluk het kruim MOTOREN & TOERISME NOVE MB E R 2016
59
WIJN IN VLAANDEREN (1) ROAD OOK
xxx
MOTOREN & TOERISME NOVE MB E R 2016
61
Bezochte domeinen
WIJN IN VLAANDEREN (1) ROAD OOK
Vin De Liège Wijnen: Mousserend, Wit, Rood (Cabernet Cortis, Solaris, Johanniter,
Chateau Bon Baron Wijnen:
Wit, Rood(Pinot Noir,
Souvignier en Muscaris)
Chadonnay,
Oppervlakte: 12 ha
Thürgau,
Auxerrois,
Bezoek mogelijk: Ja, woensdag,
Cabernet, Acolon)
vrijdag en zaterdag van 14-18h,
Oppervlakte: 16 ha
of na afspraak
Bezoek mogelijk: Ja, na afspraak
Info: www.vindeliege.be
Info: www.chateaubonbaron.be
Beschrijving: Dit is een coöpe-
Beschrijving:
ratieve van verschillenden wijn-
Jeanette Van der Steen kocht dit
Pinot
Gris,
De
MülerMuscat,
Vlaamse
makers met veel publieke steun.
statige landhuis om er een B&B in te beginnen en wat wijn te maken. Het
En aan het mooie gebouw te zien met de professionele installaties is het
domein groeide echter snel uit tot één van de grootste van België en de
een succesvol samenwerkingsverband. Kwaliteit, sociaal ondernemen en
wijnen sleepten al talloze prijzen in de wacht. De wijngaarden liggen op
duurzame wijnbouw worden hier hoog in het vaandel gedragen.
verschillende plekken op de flanken van de Maasvallei.
Domaine Du Chenoy
Château de Bioul
Wijnen: Mousserend, Wit, Rood
Wijnen: Mousserend, Wit, Rosé,
(oa. Bronner, Merzling, Helios,
Eau de Vie (Bronner, Cabernet
Johanniter, Solaris, Pinotin, Rondo,
Blanc, Johanniter, Solaris, Pinotin,
Cabertin en Regent)
Cabernet Jura, Cabernet Noir)
Oppervlakte: 10 ha
Oppervlakte: 11 ha
Bezoek mogelijk: Ja, alle dagen 9
Bezoek mogelijk: Ja, na afspraak
tot 17 u (zondag na afspraak)
Info: www.chateaudebioul.com
Info: Een groot domein te noor-
Beschrijving: Dit oude kasteel
den van Namen met een karre-
was eigendom van de familie
vracht aan resistente druivenrassen en heel wat wijnen in het gamma.
van comédienne Vanessa Vaxelaire. Samen met haar man besloot ze dat
Het gaat om rassen die speciaal gekweekt zijn om resistent te zijn
het tijd werd om iets anders te doen en ze bliezen de oude wijngaarden
tegen klassieke druivenziektes. Dat laat toe minder chemische stoffen te
niet leven in met hybride druivenrassen. Ondertussen is het een stevig
gebruiken in de wijngaard. Over de smaak van die druivenrassen wordt
domein waar continu aan uitbreiding wordt gedacht. Zo staat er ook rode
wel gediscussieerd. Toch kon het domein al heel wat medailles bemach-
wijn in de steigers.
tigen op wedstrijden.
Ry d’Argent
Vignoble Des Agaises (Ruffus) Wijnen: Mousserend, Eau de Vie
Wijnen: Mousserend, Wit, Rood
(Chardonnay, Pinot Noir, Pinot
en Rosé (Regent, Cabernet Jura,
Meunier)
Dornfelder, Solaris)
Oppervlakte: 22 ha (continu in
Oppervlakte: 5 ha
groei)
Bezoek mogelijk: Ja, in groepen
Bezoek mogelijk: ja, na afspraak
van min. 10 personen na afspraak
Info: www.ruffus.be
Info: www.domainedurydargent.
Beschrijving: Dit is het grootste
com
domein in Wallonië en volgt qua
Beschrijving: Dit domein is de
oppervlakte Genoels-Elderen op de voet. Hier wordt enkel mousserende
kleinere, maar bekendere buur van Chenoy. De wijngaarden liggen op
wijn gemaakt en dat is een bewuste keuze. De eigenaars claimen dat ze
dezelfde heuvelrug, maar de aanpak is duidelijk anders. Hier wordt geko-
op een uitloper van de bodemlaag van de Champagne zitten, met heel
zen voor meer klassieke, commerciële wijnen en de marketingmachine
veel kalk in de bodem. Hun ambitie is dan ook gewoon om de echte
draait goed. In het voorjaar 2017 zou er zelfs een uit de kluiten gewassen
Champagne naar de kroon te steken. De mooie wijngaarden en het
bezoekerscentrum bij komen.
moderne productiegebouw met prachtig bezoekerscentrum zetten die
van de Belgische luchtmacht aan het werk zien. Net voor Florennes ligt immers één van onze belangrijkste militaire vliegvelden. Er wordt hier bijna dagelijks geoefend met F-16’s en ander vliegend materieel. Als je dus Top Gun-gewijs even een race wil houden met een opstijgende jet, kan je hier terecht. Winnen zal je niet, maar vieren mag natuurlijk altijd. En dan is de schuimwijn Ruffus van de wijngaard Des Agaises in Haulchin, net ten zuidoosten van Bergen, de ideale begeleider. Bij het naderen van het stijlvolle en grote gebouw zie je over de glooiende flanken de wijngaarden zich uitstrekken. Meer dan op andere plaatsen springen de ranken hier echt mooi in het oog. Niet verstopt achter bomen of hellingen. Je krijgt echt een goede indruk van de omvang van het domein. Hier zijn dan ook geen hobbyisten aan het werk. Eigenaar Raymond Leroy is
gediplomeerd oenoloog en ging in België heel specifiek op zoek naar een plek om schuimwijnen te maken die kan wedijveren met champagne. Net als in de streek rond Epernay staat het ommeland van Haulchin bekend om zijn krijtgroeven. Dat is de ideale ondergrond om Chardonnay druiven te kweken die verwerkt worden tot een klassieke schuimwijn. Met wat
hulp uit Champagne en een degelijke marketing – drie opvallend bestickerde, lichte vrachtwagens voor de deur spreken boekdelen – groeide het verhaal uit tot een succes. In 2002 werden de eerste twee hectaren aangeplant en ondertussen zitten ze al een stuk boven de twintig en is er nog groei in het vooruitzicht. Tijdens een rondleiding krijg ik ook te horen dat
ambitie kracht bij.
62
Download de route als afdrukbare PDF of als gdb- en gpx-bestand voor GPS of voor Tripy op www.demotorsite.be NOVE MBE R 2016 MOTOREN & TOERISME
©
Toestemming nr 08-B-09.