Opgang en neergang van Adolf Hitler (1889-1945)
1930 De NSDAP wordt de tweede partij van Duitsland met 6 miljoen stemmen.
1889
1919
20 april Geboorte van Hitler
1920
1921
1922
1923
1924
1925
1926
1927
Adolf Hitler wordt
5 januari Oprichting Deutsche Arbeiterpartei
24 februari Hitler wordt voorzitter van de NSDAP
7 oktober Fascisten grijpen de macht in Italië
11 januari Duitse economie stort in
8 november Nazi’s plegen Bierkeller Putsch
geboren in Braunau am
De DAP is een van de
De DAP wordt
Benito Mussolini
Franse en
De nazi’s
Inn in het Oostenrijkse
vele naoorlogse Duitse
omgevormd tot
en zijn
Belgische
Waldviertel. In de
politieke partijen.
Nationaalsocialistische
zwarthemden
tweede helft van de
Ze is radicaal
Duitse Arbeiderspartij
negentiende eeuw rukt
antisemitisch en
het antisemitisme
1928
1929
1930
1931
1932
1933
1934
1 april Hitler schrijft Mein Kampf
14 september Nazi’s winnen verkiezingen
30 januari 1933 Hitler wordt rijkskanselier
19 augustus 1934 Duitsers bestendigen Hitler als Führer
Hitler wordt
De NSDAP wordt
President Hindenburg
Net voor de dood
proberen
veroordeeld tot
de tweede partij
benoemt Hitler tot
van president
troepen
tevergeefs de
vijf jaar
van Duitsland
rijkskanselier, waarna
Hindenburg schaffen
organiseren
bezetten het
deelstaatregering
cel wegens
met 6 miljoen
de Führer zich in
de nazi’s het ambt
(NSDAP). Dankzij zijn
een Mars op
Ruhrgebied,
van Beieren omver
hoogverraad. In
stemmen.
een razend tempo de
van president af.
nationaalsocialistisch.
talent als redenaar
Rome. Ze nemen
zoals bepaald
te werpen.
de gevangenis
alleenheerschappij
90 procent van de
op in Europa,
Hitler wordt lid in
wordt Hitler verkozen
de macht over
in de nasleep
krijgt hij een
toe-eigent. Vakbonden
Duitsers schaart
onder invloed van
september 1919.De
tot voorzitter van de
en installeren
van de Eerste
VIP-behandelding.
en andere politieke
zich later dat jaar
pseudowetenschappelijke
Oostenrijker Adolf
nazi’s.
een fascistisch
Wereldoorlog.
Negen maanden
partijen worden
in een referendum
rassentheorieën.
Hitler (30) wordt
regime.
Later dat jaar
later krijgt hij
verboden, de rijksdag
achter dat
lid van de piepjonge
stort de Duitse
gratie. In zijn
ontbonden en de
manoeuvre.
Deutsche Arbeiterpartei
economie in,
cel schrijft hij
burgerlijke vrijheden
(later NSDAP).
wat leidt tot
Mein Kampf.
opgeschort. Politieke
hyperinflatie
gevangenen worden
en een leger
opgesloten in Dachau.
nieuwe
De systematische
werklozen.
marginalisering van de joodse bevolking begint.
20
21
Opgang en neergang van Adolf Hitler (1889-1945)
1938
1939
1940
1941
1942
16 maart Nazi’s annexeren Tsjecho-Slovakije
1 september Duitse invasie van Polen
12 februari De holocaust gaat van start
10 mei Duitsers starten Blitzkrieg
17 september Uitstel invasie Britse eilanden
22 juni Operatie Barbarossa gaat van start
7 december De VS komen in actie
De nazi’s annexeren
9 november Nazi’s jagen op Joden tijdens Kristalnacht
Het Japanse
Maart Joden sterven in gaskamers
feitelijk Oostenrijk
De SS en andere
Na de lauwe
Als het Duitse
De deportatie van
Invasie van
Een eerste
Hitler keert zich
leger verrast de
De nazi’s nemen het
en Sudetenland.
nazi-organisaties
internationale
leger Polen binnen
Duitse joden naar
Frankrijk,
tegenslag
tegen Stalin en
Amerikaanse vloot
uitroeiingskamp
De internationale
voeren een
reacties op
marcheert, sturen
concentratiekampen
Nederland,
voor Hitler.
stuurt de Wehrmacht
bij Pearl Harbor met
Auschwitz-Birkenau
gemeenschap reageert
gecoördineerde
de Anschluss
Groot-Brittannië
in Polen begint.
België en
Hij moet de
richting Moskou. Een
een vernietigende
in gebruik. Begin
alleen met diplomatiek
aanval uit op
van Oostenrijk
en Frankrijk een
Luxemburg door
geplande invasie
fatale vergissing.
aanval. 2.403
van de volkerenmoord
geschut.
alles wat Joods is
annexeren de
ultimatum. Twee dagen
de Wehrmaht.
van Engeland
Het Duitse leger
Amerikanen komen
op de Europese
in Duitsland en
Duitsers zonder
later volgt een
uitstellen.
raakt verstrikt in
om. Een dag later
joden, omschreven
Oostenrijk.
grote problemen
oorlogsverklaring.
een uitzichtloze
verklaart president
als Endlösung.
hun buurland.
De VS en Japan
oorlog aan het
Roosevelt Japan de
Oostfront.
oorlog
13 maart Anschluss van Oostenrijk
28 mei
27 september
neutraal, de Sovjet-
Nazi’s veroveren West-Europa
Unie tekent een
De Belgische
As-mogendheden verenigen zich
vriendschapsverdrag
regering geeft
Nazi-Duitsland,
met de Duitsers.
zich over aan de
Italië en Japan
Polen wordt opgedeeld
nazi’s. Parijs
bundelen de
tussen de kersverse
valt in juni.
krachten.
bondgenoten.
Ook op andere
verklaren zich
fronten is de Blitzkrieg een enorm succes.
22
23
Opgang en neergang van Adolf Hitler (1889-1945)
1943
1944
1945
4 juni Amerikanen veroveren de Pacific
1 juli Kansen keren in Afrika
10 juli Geallieerden veroveren Italië
23 augustus De nazi’s rijden zich vast aan het Oostfront
6 juni De geallieerden landen in Normandië
25 augustus De Gaulle bevrijdt Parijs
27 januari Sovjets bevrijden Auschwitz
19 februari Amerikanen landen op Iwo Jima
30 april
De Amerikaanse vloot
De geallieerden
Na de overwinning in
In de Slag om
D-day. In Normandië
Franse troepen
Het Rode Leger
Ondanks hardnekkig
slaat een Japanse
stuiten de opmars
Noord-Afrika richten
Stalingrad wordt het
begint de invasie van
verdrijven de
bevrijd het
aanval op de atol
van Rommels
de geallieerden
zesde leger van de
Frankrijk met meer dan
nazi’s uit
Midway af. De VS
Afrikakorps in een
zich op Italië om
Wehrmacht volledig
1 miljoen Amerikaanse,
krijgen langzaamaan
dubbele veldslag
een westers front
vernietigd. Keerpunt
de controle over
bij El Alamein in
te openen tegen de
de Stille Oceaan in
Egypte.
nazi’s. De invasie
handen.
VE Day
6 augustus VS droppen atoombom
Als duidelijk
De Amerikaanse president
wordt dat Berlijn
Truman geeft het bevel om
verzet van het
gevallen is, pleegt
een atoombom te gebruiken op
concentratiekamp
Japanse leger
Hitler zelfmoord.
de Japanse stad Hiroshima,
Parijs. Generaal
van Auschwitz.
veroveren de
Dat betekent het
drie dag later volgt een
Britse, Canadese,
De Gaulle wordt
Er zijn tussen
Amerikanen het
einde van de Tweede
even vernietigende aanval
van de strijd aan
Franse en Poolse
kort daarop
de 800.000
eiland Iwo Jima
Wereldoorlog in
op Nagasaki. Naar schatting
het Oostfront.
soldaten.
erkend als de
en 5 miljoen
en leggen daarmee
Europa.
300.000 mensen komen om het
nieuwe president
Unerwünschte
de basis voor hun
van Frankrijk.
omgekomen.
overwinning.
van Sicilië is een succes en een groep fascistische
22 juni
leven.
15 augustus
schuift Mussolini
Het Rode Leger rukt op naar het westen
onverwacht opzij.
Operatie Bagration
De Japanse keizer Hirohito
De Wehrmacht is
is een grootscheeps
tekent de overgave. Dat
moeilijker te
offensief van het Rode
betekent het einde van de
verslaan.
Leger. Het dringt de
Tweede wereldoorlog. Alles
Duitse troepen terug
bij elkaar heeft de oorlog 50
tot ver in Polen.
tot 55 miljoen levens gekost.
wapenbroeders
VJ Day
Meer dan de helft daarvan waren burgers.
24
25