Jak skutecznie gasić pożary w obiektach przemysłowych?

W czerwcu w Koszalinie pożar kompleksu magazynowo-biurowego, gdzie znajdowały się opakowania plastikowe gaszono aż 4 dni, a straty wyniosły miliony zł. Z danych PSP wynika, że w 2020 r. w naszym kraju miało miejsce 3320 pożarów obiektów magazynowych i produkcyjnych (2327 - obiekty produkcyjne, 993 - magazyny).

Testy pokazały, że w przypadku magazynu składującego piankę poliuretanową, pożar rozprzestrzenia się błyskawicznie. Po upływie 191 sekund przechodzi w fazę niekontrolowaną – następuje spalenie około 28,3 kg pianki. W celu poprawy szybkości i efektywności tłumienia ognia coraz częściej stosuje się tzw. pianę lekką czy też mgłę wysokociśnieniową. We wspomnianym kompleksie w Koszalinie płonęły m.in. tworzywa sztuczne, a także kartony czy ubrania. Z pożarem walczyło w sumie 21 zastępów straży pożarnej. Akcję ratunkową utrudniał dodatkowo fakt, że przepaleniu uległy stropy, które zaczęły grozić zawaleniem, co uniemożliwiało strażakom wejście do środka budynków. Straty materialne można liczyć w setkach tysięcy, a nawet milionach złotych.

Według danych Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej w 2020 roku w Polsce odnotowano w sumie 2327 pożarów obiektów produkcyjnych oraz 993 pożarów hal magazynowych. Daje to średnio więcej niż 9 pożarów każdego dnia. Najczęstsze przyczyny pożarów w tego typu obiektach to: wady urządzeń i instalacji elektrycznych, podpalenia i tzw. NOD, czyli nieostrożność osób dorosłych przy posługiwaniu się ogniem otwartym. Inne powody wybuchu ognia to chociażby wyładowania elektryczne spowodowane niedostosowaniem odpowiednich powłok antyelektrostatycznych lub też niewłaściwe przestrzeganie zasad w tym zakresie. Nowoczesne sposoby gaszenia pożarów Gaszenie pożarów w obiektach przemysłowych, zwłaszcza takich, w których znajdują się tworzywa sztuczne, jest bardzo trudnym wyzwaniem. W takich sytuacjach liczą się nawet sekundy. Testy przeprowadzone w jednym z zakładów produkujących piankę poliuretanową wykazały, że w przypadku magazynu składującego taki materiał, pożar rozprzestrzenia się błyskawicznie. Po upływie zaledwie 191 sekund przechodzi w fazę niekontrolowaną – następuje spalenie około 28,3 kg pianki. - W takich zakładach tradycyjna instalacja tryskaczowa nie wystarczy. W systemach gaszenia obiektów przemysłowych coraz częściej odchodzi się więc od gaszenia samą wodą za pomocą tryskaczy. W ich miejsce zastosowanie znajdują: piana lekka albo mgła wysokociśnieniowa. Tego typu rozwiązania działają szybciej i mogą lepiej oddziaływać na całą kubaturę obiektu. Piana szybko wypełnia pomieszczenie w ciągu 2-7 minut, wypychając jednocześnie tlen, odbierając ciepło i zmniejszając pożar. Wodny roztwór środka pianotwórczego jest też bardziej wydajny. Z 1m3 wodnego roztworu środka pianotwórczego, w zależności od generatora, uzyskuje się nawet do 1000m3 piany - mówi Michał Brzeziński, kierownik ds. kluczowych klientów Fire Protection w SPIE Building Solutions. Więcej piany, czyli mniej wody Warto zauważyć, że zarówno instalacje wykorzystujące pianę gaśniczą, jak i mgłę wysokociśnieniową zużywają podczas pracy mniej wody niż tradycyjne tryskacze. Generują zatem mniejsze koszty. W przypadku tego drugiego rozwiązania różnica w zużyciu wody wynosi nawet 70%. Zdaniem eksperta SPIE, w dobie ocieplenia klimatu, suszy i coraz bardziej popularnego trendu ograniczenia zużycia wody, taka instalacja wpisuje się w potrzeby społeczne i rynkowe. Korzystnie wpływa też na wizerunek firmy, która stosuje ekologiczne rozwiązania. Rodzaj systemu gaśniczego w obiekcie jest istotny nie tylko ze względu na skuteczność walki z ogniem czy ekologię. Ten temat interesuje także przedstawicieli firmy ubezpieczeniowej, w której polisę posiada właściciel danego obiektu. Jako rozwiązanie wydajne i skuteczne, a zatem też preferowane przez ubezpieczycieli, uważa się właśnie pianę lekką. Proszek gaśniczy, gaz, a nawet CO2 Osobnym tematem są zakłady typowo chemiczne, które obejmują nieco innej zasady, jeśli chodzi o systemy przeciwpożarowe. W ich przypadku znaczenie ma rodzaj produkowanych czy też składowanych materiałów. - Charakterystyka niektórych produktów chemicznych nie pozwala na użycie wody czy piany. Dostępnym rozwiązaniem jest wówczas np. proszek gaśniczy czy gaz. Bywają nawet produkty, gdzie do gaszenia zalecane jest wykorzystanie dwutlenku węgla - mówi Michał Brzeziński ze SPIE Building Solutions. Problemy z ubezpieczeniem Rodzaj systemu gaśniczego jest bardzo istotny nie tylko ze względu na szybkość i skuteczność ograniczania pożaru. Systemami gaśniczymi bardzo mocno interesują się także przedstawiciele firmy ubezpieczeniowej, w której polisę ma wykupiony właściciel obiektu. Tzw. risk managerowie towarzystwa ubezpieczeniowego biorą aktywny udział w ocenie budynku i doborze odpowiedniego systemu ppoż. Jako system wydajniejszy i skuteczniejszy, a zatem też preferowany przez ubezpieczycieli uważa się pianę lekką. – Dokładna analiza zagrożeń oraz zapobiegających ich wystąpieniu i skutkom zabezpieczeń, jest podstawą tworzenia skutecznego systemu ochrony ubezpieczeniowej dla przedsiębiorstwa. System przeciwpożarowy jest jednym z pierwszych, które są sprawdzane. Następnie należy dobrać odpowiedni zakres i sumy ubezpieczenia, które pozwolą na likwidację ewentualnych szkód. Rozwiązaniem, na które szczególnie polecamy zwrócić uwagę, jest ubezpieczenie przerw w działalności. Pozwala ono na utrzymanie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa po szkodzie na niezmienionym poziomie poprzez zapewnienie przez ubezpieczyciela środków na pokrycie kosztów stałych i rekompensujących zysk księgowy brutto, co pozwala m.in. utrzymać zatrudnienie i szybciej powrócić do pełnej sprawności produkcyjnej – zauważa Łukasz Zoń, prezes Stowarzyszenie Polskich Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych. Zlekceważenie zaleceń ubezpieczyciela lub brak odpowiedniej konserwacji i serwisu urządzeń do gaszenia może być powodem do zmniejszenia lub nawet odmowy wypłaty odszkodowania. W przypadku tryskaczy, takie konsekwencje może mieć także niestosowanie się do zaleceń i normy w sposobie składowania, wg której zbudowana została instalacja ppoż.

Najczęstsze przyczyny pożarów w tego typu obiektach to: wady urządzeń i instalacji elektrycznych, podpalenia i tzw. NOD, czyli nieostrożność osób dorosłych przy posługiwaniu się ogniem otwartym.