przepisy wigilijne

Tradycja naszych dziejów jest warownym murem, to jest właśnie kolęda, świąteczna wieczerza… To jest ludu śpiewanie, to jest ojców mowa, to jest nasza historia, której się nie zmieni - mówi jeden z węglarzy w “Misiu” Stanisława Barei. Co do wieczerzy wigilijnej tradycje były różne, bo co innego było na stołach arystokratów, a co innego u chłopów pańszczyźnianych, którzy nawet stołu nie mieli.

Eugeniusz Janota w książce „Lud i jego zwyczaje” wspominał, że podstawą chłopskiego jadłospisu – oprócz kutii, potraw z ryb oraz kapusty - była rzepa, jabłka, orzechy, czosnek, których spożywanie miało zapobiegać chorobom. Pod stół kładziono siekierę lub sierp, które miały zapewniać „nogi twarde jak żelazo”. Książkę udostępnia Polona – polska biblioteka cyfrowa, w której można czytać bezpłatnie zdigitalizowane książki. Teraz jednym z przepisów wigilijnych jest catering. Pojawiają się też potrawy, na które przepisy przywożone są z zagranicy. W większości domów nadal jednak przygotowuje się dania według receptur odziedziczonych po rodzicach.

Zapiekanka rybna

1 kg ryby (najlepiej dorsz) obtoczonej w mące i usmażonej na złoty kolor, 1,5 kg ziemniaków pokrojonych w plastry wcześniej podgotowanych, 1 por zeszklony na maśle

Układamy w naczyniu żaroodpornym warstwami: ziemniaki, por, ryba, sos, ser żółty, zapiekamy 50 minut w 180 stopni.

ELŻBIETA PELOWSKA KGW ŁUGÓW

Świąteczne pierniczki

Składniki na ok. 30 sztuk 2 szklanki (320 g) mąki pszennej 2 łyżki miodu 2/3 szklanki cukru 1,5 łyżeczki sody oczyszczonej 20 g (1 torebka) przyprawy piernikowej (najłatwiej gotowej lub DOMOWEJ) 2 łyżki masła 1 jajko (+ dodatkowo 1 jajko do posmarowania) około 1/4 szklanki ciepłego mleka Przygotowanie Mąkę przesiać na stolnicę, wlać rozpuszczony gorący miód i wymieszać (najlepiej nożem). Ciągle siekając, dodawać kolejno cukier, sodę i przyprawy, a następnie masło i jedno jajko.

Dolewając stopniowo (po 1 łyżce) mleka zagniatać ręką ciasto aż będzie gładkie, jednolite i będzie przypominało ciasto kruche (możemy nie wykorzystać całego mleka). Dokładnie wyrabiać ręką przez około 10 minut.

Na posypanej mąką stolnicy rozwałkować ciasto na placek o grubości ok. 1/2 cm. Foremkami wykrajać pierniczki. Układać na blasze wyłożonej papierem do pieczenia w odstępach około 2 cm od siebie.

Wierzch posmarować roztrzepanym jajkiem (niekoniecznie jeśli pierniczki będziemy dekorować) i piec w piekarniku nagrzanym do 180 stopni (góra i dół bez termoobiegu) przez ok. 10 - 12 minut, w zależności od grubości.

AGNIESZKA KOWALSKA

Gołąbki gryczane

Składniki; główka ukiszonej kapusty w całości Farsz: 0,5 kg. kaszy gryczanej 30 dag suszonych grzybów dwie cebule 3 jajka 3 łyżki mąki ziemniaczanej sól, pieprz olej rzepakowy tłoczony szklanka wody Wykonanie: Kaszę gotujemy na sypko w osolonej wodzie z dodatkiem łyżki oleju. Grzyby dobrze płuczemy, moczymy, gotujemy w tej samej wodzie i mielimy w maszynce do mięsa. Cebulę kroimy w drobną kostkę, szklimy na oleju. Wszystkie składniki mieszamy, doprawiamy solą i pieprzem.

Kapustę obgotowujemy, usuwamy głąb i dzielimy na liście. Ścinamy twarde nerwy, faszerujemy przygotowanym nadzieniem. Zawijamy gołąbki ściśle układając w naczyniu żaroodpornym, podlewamy wodą, skrapiamy olejem i zapiekamy ok 1.5 godz. w 180 stopniach.

URSZULA ABRAMEK