Γραφείο Τύπου - Αθήνα, 28 Νοεμβρίου 2015
ΔΗΛΩΣΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΩΝ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΩΝ ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αποτελεί αδήριτη ανάγκη η συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων. Η χώρα διαχειρίζεται μια κρίση εδώ και έξι χρόνια, προκειμένου να μη χρεοκοπήσει. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο κατέστη αναπόφευκτη η καταφυγή σε αναγκαστικό δανεισμό. Εάν είχε υπάρξει σοβαρή συνεννόηση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων – τουλάχιστον όταν ξέσπασε η κρίση, σήμερα δεν θα συζητούσαμε για νέους φόρους, κόκκινα δάνεια, νέες μειώσεις συντάξεων και αφελληνισμό των τραπεζών. Θεωρώ ότι, η κρίση είναι βαθύτερη. Όχι απλά του πολιτικού συστήματος, αλλά μιας πολιτικής κουλτούρας που καλλιέργησε ως ύψιστο στόχο την κατάκτηση και νομή της εξουσίας. Την κατάκτηση του κράτους και τη λαφυραγώγησή του. Όσο αυτό δεν αλλάζει, τόσο θα παραμένουμε μακριά από τη δημιουργία ενός κράτους αποτελεσματικού και μιας δημοκρατίας λειτουργικής, οι υπηρέτες της οποίας θα είναι ουσιαστικά υπόλογοι απένατι στον πολίτη, ενός κράτους που θα υπηρετεί το δημόσιο, το κοινό συμφέρον και όχι το ευκαιριακό συμφέρον των κρατούντων. Είναι ιστορική ανάγκη η κρίση αυτή να αποτελέσει την απαρχή μιας νέας πορείας για τη χώρα. Αυτό απαιτεί όλες οι πλευρές, κυβέρνηση και αντιπολίτευση, να ξεπεράσουν τις ακραίες εκφράσεις, τις άγονες πολώσεις, τις σχεδόν βίαιες αντιπαραθέσεις, που ισοπέδωσαν κάθε έννοια συνεννόησης, αποδόμησαν κάθε ουσιαστική προσπάθεια μεταρρύθμισης – τουλάχιστον, όσο αυτή δεν προερχόταν από τους ίδιους. Και όλα αυτά, στο βωμό ενός βραχυπρόθεσμου κέρδους. Αυτά υπονόμευσαν τη δημοκρατική λειτουργία αλλά και το φρόνημα και την αυτοπεποίθηση του Ελληνικού λαού. Μπορεί η Ελλάδα να είχε επί χρόνια την πολυτέλεια αυτά να τα αντέχει – και οι Έλληνες να τα ανέχονται. Σήμερα αυτή η πολυτέλεια δεν υπάρχει. Θυμίζω ότι, μέχρι το 2011, είχαμε πετύχει το 90% της προσαρμογής με πολύ μικρό κόστος για τον Ελληνικό λαό, σε σχέση με τα πολλαπλάσια που πληρώσαμε στη συνέχεια και πληρώνουμε και σήμερα. Αντί να υπάρξει ουσιαστική συναίνεση για να πετύχουμε το υπόλοιπο 10% της προσαρμογής, η Ελληνική κοινωνία πληρώνει με υψηλότατο τίμημα την προσπάθεια κομμάτων να αναρριχηθούν στην εξουσία. Αυτές οι λογικές ηττήθηκαν. Όμως, εάν συνεχίσει να επικρατεί αυτή η αντίληψη, θα ηττηθεί και η συνολική προσπάθεια της χώρας, με ανυπολόγιστες επιπτώσεις για τον Ελληνικό λαό και τη θέση της χώρας στον παγκόσμιο χάρτη. Σήμερα, πέραν της οικονομικής κρίσης, η χώρα μας βρίσκεται ενώπιον νέων γεωπολιτικών δεδομένων και αντιμετωπίζει την τεράστια ανθρωπιστική κρίση και τον ιδεολογικό απολυταρχισμό που εκπηγάζουν από τις συγκρούσεις στη Συρία και τη γύρω περιοχή.
Η Ευρώπη και η παγκόσμια κοινότητα, αντιμετωπίζουν ολοένα και νέες, δύσκολες προκλήσεις. Πέρα από την ανάπτυξη της τρομοκρατίας, αναδύονται νέες προτεραιότητες, όπως αυτή της κλιματικής αλλαγής που θα συζητηθεί σύντομα στο Παρίσι από τους ηγέτες του πλανήτη. Με αυτά τα δεδομένα, όλοι εμείς, οι Έλληνες, είμαστε ενώπιον ιστορικών διακυβευμάτων. Πολιτικές δυνάμεις και κοινωνία. Καθένας βεβαίως, από τη δική του θέση και με γνώμονα τις υποχρεώσεις του έναντι της συλλογικής μας πορείας. Καλώ όλους να αναλογιστούν τις ευθύνες τους. Για την ιστορία δημοσιεύω κείμενο – σημεία της εισήγησης μου σε αντίστοιχο Συμβούλιο Αρχηγών, το Μάιο του 2011. Από τότε έχουν περάσει πάνω από 4 χρόνια. Επαναλαμβάνω ότι, εάν τότε είχε πρυτανεύσει πνεύμα συνεννόησης, σήμερα η Ελλάδα θα ήταν διαφορετική. Ελπίζω με αυτές μου τις σκέψεις και τη δημοσίευση των τότε λεχθέντων μου, να συμβάλω στη διαμόρφωση μιας σοβαρής εθνικής προσπάθειας για την Ελλάδα και τον Ελληνισμό. Το κείμενο των σημείων της εισήγησής μου στο Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, το Μάιο του 2011: «Κύριε Πρόεδρε, Αγαπητοί συνάδελφοι, Πραγματοποιούμε αυτή τη συνάντηση σε μια συγκυρία καθοριστική για το μέλλον της χώρας. Ο Ελληνικός λαός -πολύ περισσότερο η νεολαία της χώρας, διεκδικεί, απαιτεί μεγάλες και ανατρεπτικές αλλαγές σε ένα πολιτικό σύστημα που μας έφερε μέχρι εδώ. Και δεν μιλώ απλά για τις ευθύνες μας ως πολιτικοί. Αλλά για τις θεσμικές αγκυλώσεις και νοοτροπίες που υπάρχουν από τον επιχειρηματικό, μιντιακό, κρατικό, συντεχνιακό χώρο, και πολλά κέντρα, μικρές ή μεγαλύτερες ολιγαρχίες που λυμαίνονται τα κοινά στη χώρα μας. Αυτή την αγανάκτηση τη νιώθω και τη συμμερίζομαι. Καθημερινά, εδώ και 18 μήνες, αναρωτιέμαι: Πώς το πολιτικό σύστημα κατάφερε να μας φθάσει σε αυτή την κατάντια, μια χώρα και έναν λαό με τεράστιες δυνατότητες; Να μας φθάσει σε τέτοια ηθική και θεσμική χρεοκοπία. Που κινδυνεύει να μας φέρει σε οικονομική χρεοκοπία. Που ήδη έχει οδηγήσει την Ελλάδα σε μια ιδιότυπη κηδεμονία και δουλεία. Την επιτήρηση των εταίρων μας και των θεσμικών μας πιστωτών. Υπάρχει κανένας μας που θέλει να μείνουμε υπό επιτήρηση; Υπάρχει κανένας μας που χαίρεται για την ιδιότυπη και πολλές φορές προσβλητική δουλεία και κηδεμονία; Οι μεγάλες θεσμικές, κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές, είναι η προϋπόθεση για να σταθούμε στα δικά μας πόδια. Να απελευθερωθούμε από αυτές τις δουλείες. Και σε αυτό ζητώ τη συνεννόηση μαζί σας. Όχι μόνο σήμερα, αλλά από την πρώτη μέρα που ανέλαβα. Στην αλλαγή του κράτους, της αυτοδιοίκησης, στην αλλαγή της παιδείας, στην νέα σχέση μας με την Δικαιοσύνη, στο ρόλο των Μέσων Ενημέρωσης, στη διαφάνεια και στην καταπολέμηση της διαφθοράς, στην αλλαγή τελικά του πολιτικού συστήματος, της λειτουργίας του Κοινοβουλίου, της ευθύνης
υπουργών και βουλευτών, της λειτουργίας των κομμάτων, του ίδιου του εκλογικού συστήματος. Αναφέρομαι σε όλες τις αλλαγές που θα απελευθερώσουν τις δυνάμεις της χώρας μας και ιδιαίτερα της νέας γενιάς, από τις πελατειακές εξαρτήσεις αλλά και τις νοοτροπίες που πνίγουν κάθε πρωτοβουλία και ελεύθερη σκέψη. Δεν οδηγούν τον πολίτη στο να γίνει παραγωγικός και δημιουργός, αλλά παρασιτικός διεκδικητής μιας θεσούλας, μιας επιδότησης, ενός μέσου, ενός χατιριού. Και αυτή είναι η αιτία – η βαθύτερη αιτία, της σημερινής μας εξάρτησης. Αντί να αξιοποιούμε όλους τους πλουτοπαραγωγικούς μας πόρους και το μοναδικό ανθρώπινο δυναμικό μας, το πολιτικό σύστημα άφησε να κυριαρχήσει η λογική του πλιάτσικου. Η λογική της ιδιοτέλειας και της ιδιοποίησης. Και κάθε αναλαμπή, πρωτοβουλία, κάθε ικανή προσπάθεια να πνίγεται από τις δυνάμεις που θέλουν να συντηρήσουν αυτό το άθλιο σύστημα. Αυτά ή τα αλλάζουμε ή είμαστε και εμείς μέρος αυτού του συστήματος που διαιωνίζει εξαρτήσεις, υφέσεις, χρεοκοπίες. Αυτά δεν αποτελούν τα μόνα που πρέπει να αλλάξουν. Αλλά χωρίς αυτά – τα βασικά, αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος, της δημοκρατίας μας, των θεσμών, δεν θα υπάρξει, με επακόλουθες επιπτώσεις βεβαίως, στην κοινωνική συνοχή. Χωρίς αυτά, όλα τα άλλα, ανάπτυξη, υγεία, πρόνοια, περιβάλλον, μεταναστευτικό, ασφάλεια, η εξωτερική μας παρουσία και άμυνα, θα είναι μονίμως θύματα ενός κρατικού, πελατειακού συστήματος που υπονομεύει το μέλλον, λειτουργεί χωρίς αποτέλεσμα και οδηγεί τη χώρα σε εξαρτήσεις και αδιέξοδα. Επιμένω, παρά τις όποιες διαφορές: στα παραπάνω χρειάζεται η ευρύτερη δυνατή συνεννόηση. Γιατί αυτά αποτελούν τα θεμέλια της δημοκρατίας. Της δημοκρατικής λειτουργίας της χώρας. Και της δημοκρατικής νομιμοποίησης των θεσμών της χώρας. Της εμπιστοσύνης που έχει τελικά ο Έλληνας πολίτης στην ίδια την πολιτεία του. Και αυτή η συνεννόηση είναι απαραίτητη με όλες τις πολιτικές δυνάμεις. Ορισμένα ζητήματα θα χρειαστούν συνταγματικές αλλαγές. Άλλα απλή νομοθέτηση. Σε κάθε περίπτωση όμως, εγώ είμαι έτοιμος – και επιδιώκω, τη μεγαλύτερη δυνατή συνεννόηση. Όπως την έχουμε επιδιώξει και σε τόσα άλλα θέματα, όπως πχ Καλλικράτης. Γιατί αυτό, θα προσδώσει και ένα αποτέλεσμα που θα εξασφαλίσει τη διαχρονικότητα, την αποδοχή, την ισχύ, τη δύναμη, τελικά την αξιοπιστία αυτών των θεσμών και αλλαγών. Και η δημοκρατική αξιοπιστία είναι που έχει χαθεί στο σημερινό πολιτικό σύστημα. Ξέρω πολύ καλά ότι αρκεί μια απλή πλειοψηφία για να περάσεις νόμους στη Βουλή. Αλλά αν οι αλλαγές δεν εμπεδωθούν στη συνείδηση των πολιτών, αργά ή γρήγορα θα φθαρούν και θα αποτύχουν. Γι” αυτό, είμαι έτοιμος για πολλές από αυτές τις αλλαγές να προσφύγω ακόμα και στον θεσμό του δημοψηφίσματος.
Για την ευρύτερη δυνατή συναίνεση ή και γνώμη, όπως προβλέπει το σημερινό μας Σύνταγμα. Όμως, αγαπητοί συνάδελφοι, Κύριε Πρόεδρε, Πέρα από αυτές τις μεγάλες, τις απαραίτητες αλλαγές, σήμερα παραμένουμε μπροστά σε μια πρωτοφανή κρίση. Ποια είναι τα στοιχεία που συνθέτουν αυτή την κρίση; Ζούμε την κρίση χρέους της χώρας μας. Το δικό μας χρέος, τα δικά μας ελλείμματα. Που δημιούργησε και τη δική μας αναξιοπιστία σε διεθνές επίπεδο. Ζούμε τα απόνερα της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ζούμε τις επιθέσεις των κερδοσκόπων, την κερδοσκοπία των CDS, των παραγώγων. Ζούμε τις φοβικές αλλά και με εντυπωσιακά ιδιοτελή κίνητρα υποβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης. Ζούμε την φοροδιαφυγή ενός κεφαλαίου που βρίσκει καταφύγιο στους φορολογικούς παραδείσους. Ζούμε το κλίμα φοβίας στις αγορές ομολόγων. Ζούμε και σε μια Ευρώπη, συντηρητική, φοβική, αμήχανη, εσωστρεφή. Μια Ευρώπη, που δεν είχε τα θεσμικά εργαλεία να αντιμετωπίσει αυτή τη σύνθετη και πρωτόγνωρη για όλους κατάσταση. Ζούμε και την αμηχανία ενός διεθνούς συστήματος που δεν έχει ούτε στέρεη, ούτε και δημοκρατική διακυβέρνηση. Που εξαρτάται άμεσα από τη ρευστότητα, από τις εύκολες αλλά και επικίνδυνες ξαφνικές αλλαγές που επηρεάζουν όλο το σύστημα. Ζούμε και την εποχή της ταχύτητας της πληροφόρησης αλλά και της παραπληροφόρησης, που καταλύει σύνορα – εκεί δεν υπάρχει εσωτερικό και εξωτερικό. Και αυτό το σύστημα έχει ταλανίσει την Ελλάδα, την έχει αδικήσει, την έχει προσβάλει, σε πολλές περιπτώσεις. Αυτήν την κρίση διαχειριζόμαστε, αγαπητοί συνάδελφοι. Πολύπλοκη, δύσκολη, αχαρτογράφητη, απρόβλεπτη. Θέλετε ξανά να δούμε ποιος έφταιξε; Εύκολα μπορούμε να μπούμε και πάλι στο παιχνίδι των αλληλοκατηγοριών. Αυτά τα λέμε στη Βουλή και μας αξιολογεί ο Ελληνικός λαός. Είναι η ώρα να σταθμίσουμε τις ιστορικές μας ευθύνες απέναντι στον τόπο. Και εγώ, αγαπητοί συνάδελφοι, τις αναλαμβάνω. Κλήθηκα από την πλειοψηφία του Ελληνικού λαού να διαχειριστώ αυτήν την κρίση. Υπενθυμίζω: αυτήν την κρίση δεν την δημιούργησα, ίσα-ίσα, είχα πει «ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε». Κανένας βέβαια δεν θα μπορούσε να φανταστεί το βάθος και το εύρος των προκλήσεων. Αυτό, δεν μας πτοεί. Ανέλαβα τις ευθύνες μου. Σε μια δύσκολη για την χώρα κατάσταση. Να διαχειριστώ την κρίση χρέους, αλλά και όλα τα συμπτώματα που αυτή η κρίση φέρνει στην επιφάνεια. Τη δυσλειτουργία του κράτους. Μια οικονομία που δεν παράγει. Την υφεσιακή πορεία, στην οποία είχαμε ήδη μπει. Τη μεγάλη σπατάλη και διαφθορά.
Τη ανομία και αυθαιρεσία. Την έλλειψη δικαιοσύνης. Την απουσία μεταναστευτικής πολιτικής. Την εγκληματικότητα. Την ανασφάλεια. Την έλλειψη συνείδησης – με την εκτεταμένη φοροδιαφυγή και εξαγωγή χρημάτων. Εγώ περίμενα από όλους σας τη χρονιά που πέρασε όχι καλά λόγια, ή χάιδεμα. Περίμενα και περιμένω να στηρίξετε την προσπάθεια, να βάλετε πλάτη. Να φύγουμε όλοι από την συμβατική πολιτική που μας έφερε εδώ. Να αλλάξουμε όλοι συμπεριφορά, πρακτικές, προτεραιότητες. Με την όποια σκληρή κριτική για όποια λάθη – αλλά με συνεννόηση για το κεντρικό διακύβευμα και τους βασικούς μας στόχους. Ακόμα και με στενή συνεργασία σε όσα συμφωνούμε. Και θεωρώ ότι είχαμε μια καλή παρουσία το Μάρτιο στην ΕΕ. Όμως υπενθυμίζω: Το άμεσο και ζωτικό πρόβλημά μας – που επικρέμεται στο λαιμό του Ελληνικού λαού, είναι το χρέος και βέβαια τα συνεχή ελλείμματα που το διογκώνουν. Το πρόγραμμα που ακολουθούμε είναι δύσκολο, αλλά είναι βέβαιο ότι θα μας βάλει σε έναν καλύτερο δρόμο. Ναι, ζούμε μια βαθιά ύφεση – αν και ύφεση είχαμε και το 2009. Ναι, η κοινωνία μας δοκιμάζεται, πρώτος εγώ το γνωρίζω. Αλλά αυτό είναι το αναπόφευκτο τίμημα των λαθών του παρελθόντος. Και τα όσα ζούμε σήμερα δεν αποτελούν έκπληξη, είναι πάνω-κάτω αυτό που αναμενόταν να συμβεί. Διότι είμαστε μόλις στον πρώτο χρόνο ενός τριετούς προγράμματος. Και είναι σίγουρο ότι αυτός ο δύσκολος δρόμος δεν είναι αδιέξοδο. Θα μας οδηγήσει το 2012 σε πρωτογενή πλεονάσματα. Όποια άποψη και αν έχει κανείς για το πρόγραμμα, αυτή είναι η αλήθεια. Όπως δεν είναι αλήθεια πως ό,τι κάναμε μέχρι τώρα ήταν μάταιο. Ότι δεν καταφέραμε τίποτα. Ότι οι θυσίες και οι προσπάθειες πήγαν χαμένες. Δεν είναι έτσι, και σε τελευταία ανάλυση οι ισχυρισμοί αυτοί αδικούν κατάφωρα τις προσπάθειες ενός ολόκληρου λαού. Καταρχήν γιατί καταφέραμε μέχρι τώρα να σταθούμε όρθιοι και να μη ζήσουμε τον όλεθρο της χρεοκοπίας. Φανήκαμε μέχρι τώρα συνεπείς, σχεδόν στο σύνολο των δεσμεύσεών μας. Πετύχαμε το 2010 μείωση του ελλείμματος, που καμία άλλη χώρα δεν έχει πετύχει, κατά 5 μονάδες του ΑΕΠ – μόλις μισή μονάδα λιγότερο από το στόχο. Τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 1,8% του ΑΕΠ, που είναι η μεγαλύτερη αύξηση στην Ευρωζώνη μαζί με την Πορτογαλία. Το πρώτο τρίμηνο του 2011 έχουμε ένα πρώτο θετικό σημάδι, με ανάκαμψη κατά 0,8%. Οι εξαγωγές αυξάνονται με μεγάλο ρυθμό, η ανταγωνιστικότητα βελτιώνεται. Μειώθηκαν οι καταναλωτικές δαπάνες του κράτους κατά 35%. Μείωση στα ελλείμματα των ΔΕΚΟ κατά 20% το 2010 και επιπλέον 35% το πρώτο τρίμηνο του 2011. Βάλαμε παράλληλα μπρος μεγάλες αλλαγές, που η χώρα χρειαζόταν μας εδώ και πολλά χρόνια, αν όχι δεκαετίες.
Σε 19 μήνες, κάναμε όσα δεν είχαν γίνει επί πολλά χρόνια. Μεταρρύθμιση ασφαλιστικού συστήματος Άνοιγμα εκατοντάδων κλειστών επαγγελμάτων Αναδιοργάνωση ΟΣΕ και Αστικών Συγκοινωνιών Άρση του καμποτάζ «Καλλικράτης» – Αυτοδιοίκηση «Διαύγεια» Αντικειμενικό σύστημα προσλήψεων και προαγωγών στο Δημόσιο Ανεξάρτητη Στατιστική Αρχή Παρακολούθηση και έλεγχος δαπάνης φαρμάκου Έλεγχος δαπανών στην υγεία και συγχωνεύσεις νοσοκομείων Ηλεκτρονική συνταγογράφηση Μεταρρύθμιση στο φορολογικό σύστημα Μεταρρύθμιση αγοράς εργασίας Τομές στην εκπαίδευση – Συγχωνεύσεις σχολείων Ίδρυση επιχείρησης σε μία ημέρα και one – stop – shop Fast track για μεγάλες επενδύσεις Και πολλά άλλα ακόμη. Και όλα αυτά, μέσα σε ακραίες συνθήκες διαχείρισης μιας εθνικής κρίσης. Όχι, δεν τελείωσε η ιστορία των αλλαγών. Έχουμε πολύ δουλειά ακόμα. Αλλά για λόγους ανεξάρτητους της δικής μας προσπάθειας, είτε μας αρέσει, είτε δεν μας αρέσει, σήμερα, λόγω της έκτακτης κατάστασης και της αδυναμίας να βγούμε στις αγορές – και αυτό δεν αφορά μόνο εμάς αλλά και άλλες χώρες, όπως Ιρλανδία και Πορτογαλία – έχουμε δυστυχώς συγκεκριμένα όρια μέσα στα οποία μπορούμε να κινηθούμε. Έχουμε τους περιορισμούς μας. Μας αρέσουν δεν μας αρέσουν, αυτοί είναι κύριοι συνάδελφοι. Όπως για παράδειγμα, χρειάζεται να βρούμε επιπλέον 6 δις φέτος για να φτάσουμε στους στόχους μας. Μέσα στο πλαίσιο αυτών των ορίων και αυτών των περιορισμών, εγώ όχι μόνο είμαι διατεθειμένος αλλά και επιδιώκω να ακούσω τις δικές σας πιο καινοτόμες, πιο δίκαιες, πιο αποτελεσματικές, πιο αναπτυξιακές, προτάσεις. Ακόμα και να διαπραγματευτούμε από κοινού τις πιθανές καλύτερες προτάσεις. Αρκεί να μην μας βγάζουν έξω από τους στόχους. Αρκεί να εμπεριέχουν και βασικές αρχές δικαιοσύνης και ευνομίας. Αρκεί να εμπεδώνουν μια θετική πορεία και προοπτική – να μην είναι δηλαδή ευκαιριακές που υπονομεύουν το μέλλον ενώ χαϊδεύουν το παρόν. Είμαι διατεθειμένος τα επόμενα χρόνια της θητείας μου ως Πρωθυπουργός, μέχρι τις επόμενες εκλογές, να κάνω ό,τι μπορώ για να δημιουργήσω το υπόβαθρο μιας άλλης πολιτικής κουλτούρας στη χώρα μας. Η κρίση αυτή να δείξει ότι, οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου μπορούν να συνεννοούνται και μάλιστα, αποτελεσματικά για το κοινό καλό. Ότι το καλό του τόπου μας ενώνει. Ότι μπορεί να είμαστε διαφορετικοί αλλά όχι εχθροί. Και ότι μπορούμε να έχουμε μια ευπρέπεια και ένα μέτρο στον τρόπο με τον οποίο διαφωνούμε. Μη νομίζετε πως αυτά είναι ασήμαντα ζητήματα ή θεωρίες. Αυτά αποτελούν βασική προϋπόθεση για να μπορέσουμε να συνομιλήσουμε
ξανά με τον Ελληνικό λαό ως πολιτικοί. Για να μπορέσουν να ακούσουν οι Έλληνες αυτά που τους λέμε. Πώς θα κινήσουμε τη χώρα προς τα εμπρός όταν έχουμε φτάσει σε τέτοια σημείο; Αν μη τι άλλο, σε αυτή τη δύσκολη ώρα, ας δείξουμε ότι αλλάζουμε επιτέλους και εμείς συμπεριφορά. Ότι δεν πολιτευόμαστε με όρους του χθες, με όρους της δεκαετίας του ’70, του ’80 ή του ’90. Αν δεν το κάνουμε τώρα, που η χώρα είναι σε κίνδυνο, πότε θα το κάνουμε; Ας δείξουμε πως αυτό που μας ενδιαφέρει είναι το καλό του τόπου και όχι τα κομματικά συμφέροντα. Ας χάσουμε σε μικροκομματικό επίπεδο, αλλά ας κερδίσουμε σε αξιοπιστία. Εγώ έχω προτείνει και το ξαναλέω: Αυτή η συνεννόηση μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Πχ. Είμαι έτοιμος οι προτάσεις του κ. Σαμαρά να αξιολογηθούν, να συζητηθούν, να γίνει τώρα άμεσα και η παράλληλη επαφή και διαπραγμάτευση με την Τρόικα και ό,τι συμφωνηθεί να υιοθετηθεί στο νέο πρόγραμμα. Είμαι έτοιμος να διεκδικήσουμε μαζί πέρα από ό,τι σήμερα έχουμε πετύχει. Και εάν καταφέρουμε κάτι διαφορετικό ή καλύτερο να το υπερασπιστούμε και να το υπηρετήσουμε μαζί, Εάν όχι, να σταματήσουμε τον εύκολο λιθοβολισμό για το τι προσπάθειες κάνει η κυβέρνηση. Και σε κάθε περίπτωση, αυτό που περιμένω, δεν είναι η αναστολή της κριτικής ούτε το τέλος των πολιτικών διαφωνιών, αλλά το τέλος της εύκολης και ανέξοδης ισοπέδωσης. Οι πολίτες θέλουν να μας δουν να ενώνουμε τις δυνάμεις μας και να προτάσσουμε το καλό της χώρας πάνω από τις κομματικές αντιπαραθέσεις και τις κοκορομαχίες. Για αυτό απευθύνω αυτή την έκκληση. Όχι γιατί μου λείπει η κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Μας την έδωσε απλόχερα ο Λαός πριν 18 μήνες. Και δείξαμε ότι μπορούμε να παίρνουμε δύσκολες αποφάσεις. Μπορούμε και κυβερνάμε αυτοδύναμα. Αλλά δεν είναι αυτό το θέμα. Μέχρι τώρα, οι κυβερνητικές συνεργασίες στη χώρα μας έγιναν μόνο υπό την πίεση εκλογικών αποτελεσμάτων που δεν έδιναν αυτοδυναμία. Σήμερα είμαι διατεθειμένος να σας καλέσω ακόμα και σε κυβερνητική συνεργασία. Όσες δυνάμεις θέλουν πραγματικά να πάει αυτή η χώρα μπροστά. Να κάνουμε μια νέα αρχή για την χώρα ανατρέποντας δεδομένα και αντιλήψεις. Συνεργασία όχι για να μοιραστούμε εξουσία. Αλλά για να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, για να μοιραστούμε την προσπάθεια της αλλαγής που χρειάζεται η χώρα. Και να αξιοποιήσουμε τους καλύτερους Έλληνες και Έλληνιδες εδώ και παγκοσμίως – όπως και το προσπαθούμε – πχ με το OpenGov. Χωρίς καμία προκατάληψη. Σε σημαντικές θέσεις να υπάρχει όχι μόνο διαφάνεια αλλά και πρόσωπα κοινής αποδοχής. Όπως πχ για το Ταμείο Δημόσιας Περιουσίας.
Αυτονόητο, αλλά θεωρώ ότι αλλάζει την κουλτούρα της πολιτικής ζωής. Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, Αυτή την πρόταση, μην την εκλάβετε ως έλλειψη βούλησής μου να προχωρήσω. Το αντίθετο. Δέστε την ως απόδειξη να υπερβώ τα συμβατικά γιατί πιστεύω στις δυνατότητες της χώρας μας. Και αυτό υπηρετώ. Σήμερα δεν είναι η ώρα για παραταξιακές μάχες. Είναι η ώρα για εθνικές μάχες. Περιμένω από εσάς καθαρή στάση για τα πράγματα. Η δικιά μου καθαρή στάση είναι η εξής: 1) Δεν πάμε σε εκλογές. Στη δύσκολη αυτή φάση να συνδράμετε στην απαραίτητη ηρεμία – τουλάχιστον να δουλέψουμε αποτελεσματικά. Θεωρώ ότι έχω εθνική υποχρέωση να διασώσω τη χώρα. Θα αξιολογηθούμε όλοι το 2013 2) Είτε συμφωνείτε, είτε όχι, εμείς έχουμε και την ευθύνη και την εντολή να πάμε την χώρα μπροστά. 3) Θα προχωρήσουμε ούτως ή άλλως με την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο για την εφαρμογή των μεγάλων αλλαγών Σας καλώ να συμπορευτούμε. Θέλω από σας απόφαση από το σημερινό συμβούλιο που απαντά στα εξής σαφή ερωτήματα: 1. Το άμεσο εθνικό πρόβλημα της χώρας. Έχουμε δύο δρόμους: Συνεχίζουμε στο δύσκολο δρόμο της συνεργασίας με τους εταίρους μας για να πετύχουμε την καλύτερη δυνατή λύση για το συμφέρον της χώρας μας ή η χώρα θα κάνει στάση πληρωμών το καλοκαίρι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. 2. Πώς απαντάμε στα σενάρια εξόδου από το ευρώ; Κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να κόψουμε κάθε αφορμή από αυτούς που διακινούν τέτοια σενάρια ή αφήνουμε τις εξελίξεις να μας οδηγήσουν στον καταστροφικό δρόμο της εξόδου από το ΕΥΡΩ; 3. Πώς απαντάμε στο δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας; Βάζουμε τέλος στα ελλείμματα και συμφωνούμε να πάμε σε ισοσκελισμένο προϋπολογισμό πλην τόκων (δηλαδή, σε πρωτογενές πλεόνασμα) από του χρόνου, από το 2012 ή συνεχίζουμε να αφήνουμε να διογκώνονται τα ελλείμματα που παρήγαγαν το χρέος το οποίο μας πνίγει σήμερα; 4. Πώς απαντάμε στο πρόβλημα του πελατειακά διογκωμένου κράτους; Παίρνουμε τη γενναία απόφαση να μειώσουμε το αναποτελεσματικό και αντιπαραγωγικό κράτος που η πατρίδα μας δεν μπορεί πια να σηκώσει ή το αφήνουμε να διαιωνίζεται; 5. Αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου. Πάμε σε γενναίες αποκρατικοποιήσεις και σε σχέδια που αξιοποιούν επιτέλους την κακοποιημένη δημόσια περιουσία ή συνεχίζουμε να την αφήνουμε να λιμνάζει, να υποαξιοποιείται και να απαξιώνεται; Θεωρώ ότι για το καλό της χώρας, για το λαό, για τη δημοκρατική μας πορεία και όχι τον εκφασισμό της πολιτικής ζωής, μπορούμε να προσυπογράψουμε τα παραπάνω. Είναι κανείς που διαφωνεί;
Εφόσον συμφωνούμε σε αυτό ή όποιο άλλο πλαίσιο συνεννόησης, μπορούμε να δούμε χωρίς ταμπού και περιορισμούς τα επόμενα βήματα. Αναφέρω ενδεικτικά: Να βρούμε μαζί τις καλύτερες λύσεις για να πετύχουμε τους στόχους που προκύπτουν από το πλαίσιο συνεργασίας με τους εταίρους. Να καταγράψουμε λεπτομερώς και να αναδείξουμε τα σημεία σύγκλισης ή και συμφωνίας, πχ για τις αποκρατικοποιήσεις. Σας παρουσίασα μια πρώτη ενδεικτική καταγραφή στις πρόσφατες διμερείς συναντήσεις μας. Να δουλέψουμε μαζί για να πετύχουμε ακόμη καλύτερους όρους, ακόμα και για να διαπραγματευτούμε από κοινού δικές σας προτάσεις. Να οργανώσουμε κοινές ομάδες εμπειρογνωμόνων. Είμαι ανοικτός σε όποια άλλη πρόταση συμβάλλει στην εθνική προσπάθεια. Πριν κλείσω, θέλω να θυμίσω σε όλους τι διακυβεύεται τις κρίσιμες αυτές μέρες και εβδομάδες. Για λόγους ανεξάρτητους των προσπαθειών μας, δεν φαίνεται προς το παρόν εφικτό η χώρα μας να μπορεί να καλύψει τις δανειακές της ανάγκες από τις αγορές το 2012, οπότε και τελειώνουν τα 110 δις ευρώ που εξασφαλίσαμε. Αυτό όμως δεν συνεπάγεται μόνο πρόβλημα για το 2012, αλλά άμεσο πρόβλημα. Το ΔΝΤ δεν μπορεί να μας καταβάλει την επόμενη δόση αν δεν είναι καλυμμένες οι δανειακές ανάγκες της χώρας για τους επόμενους 12 μήνες. Και ξέρετε πόσο δύσκολη είναι η συζήτηση με τους εταίρους μας για το πώς θα καλυφθούν οι ανάγκες μας το 2012. Χρέος μας είναι να βρούμε λύση άμεσα, έτσι ώστε να εισπράξουμε την 5η δόση. Διαφορετικά, όπως έχει ενημερώσει ο Υπουργός Οικονομικών, τα ταμειακά διαθέσιμα θα εξαντληθούν στα μέσα Ιουλίου, περίπου. Αυτό το σενάριο δεν υπάρχει για εμάς. Θα σήμαινε τον απόλυτο όλεθρο για τη χώρα. Με πρώτα θύματα τους πλέον αδύναμους. Με δυστυχία που δεν χωράει ο νους μας. Αυτόν τον κίνδυνο είναι καθήκον όλων μας να τον αποτρέψουμε. Και θα τον αποτρέψουμε. Γιατί δεν θέλω ούτε δευτερόλεπτο να σκεφτώ ποιες θα ήταν οι ενδεχόμενες επιπτώσεις σε πλήθος θεμάτων: Για την παραμονή μας στο ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη ότι η έξοδος από το ευρώ θα σήμαινε αυτομάτως την απότομη αύξηση του ήδη υπέρογκου δημοσίου χρέους μας. Για τη συνοχή της κοινωνίας. Για τις μελλοντικές γενιές. Αλλά και για την ίδια την ασφάλεια της χώρας μας και τα κρίσιμα εθνικά θέματά μας, αν βγούμε από το στενό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν η χώρα μας καταστεί πολιτικά ή και οικονομικά αποδυναμωμένη, αν αντιμετωπίσουμε ανυπέρβλητες οικονομικές δυσκολίες. Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, Με τα λόγια αυτά, θέλησα να περιγράψω αυτό που πιστεύω ότι είναι το πεδίο της δικής μας συλλογικής ευθύνης ως πολιτική ηγεσία της χώρας. Μιας ευθύνης που πιστεύω ότι πρέπει να μας ενώσει στα περισσότερα, αντί να μας χωρίσει. Οι στιγμές είναι κρίσιμες και ιστορικές όσο ποτέ άλλοτε.
Απαιτείται από εμάς να φανούμε αντάξιοι του χρέους μας προς την πατρίδα και τους πολίτες. Για να σώσουμε και να αλλάξουμε τη χώρα μας. Αλλά και για να μη χάσουμε την ιστορική ευκαιρία που έχουμε μπροστά μας να αλλάξουμε ριζικά και μια για πάντα τον τρόπο με τον οποίον ασκήθηκε η πολιτική στη χώρα μας επί δεκαετίες, αυτόν ακριβώς τον τρόπο που μαζικά καταδικάζουν οι πολίτες που έχουν γυρίσει την πλάτη στην πολιτική και έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους προς τους θεσμούς της χώρας. Η ιστορία θα μας κρίνει. Εγώ θα αναλάβω τις ευθύνες μου, όπως έκανα μέχρι τώρα. Γιατί το θέμα δεν είμαι εγώ, αλλά η χώρα. Προσδοκώ στη θετική σας στάση. Σε κάθε περίπτωση όμως, η κυβέρνησή μου θα εγγυηθεί τη σταθερότητα και ομαλή πορεία της χώρας. Αυτό είναι το καθήκον μας και θα το κάνουμε.»
Γραφείο Τύπου - Αθήνα, 28 Νοεμβρίου 2015 http://www.tokinima.gr/papandreou_20151128/