GECE rssN 1300-8358
,ilufl]ffi[u[uuuil ,ii6r - zoitloe
N
AYIN OMER LACINEs,
Binirirui
AKP'nin "zor yrllar"t
* YUrsrl TASKIN
Mtstr:
"Ordu'halk darbesi"nden Ordu-Potis karde5ligine c METE eUBUKQu Mrstr'da "devrim" ve demokrasi Ealtndt
2193
Antikapitalist Muslumanlar grubu uyeleriyle s6ylegi:
"Brzum yapmak istedigi mtz, mahalleler arasmda
geqigkenligi sa$lamak" ALPIGNBIREL}IA
"Gezi Cumhuriyeti" deneyimi suasrnda ilgi odaklanndan birisi de Antikapitalist Muslumanlar'dr. Direnigin laik bilegenlerince sempatiyle kargrlandrlar, iktidar ve muhafazakar kamuoyundan gok tepki aldrlar. Epeyce de magazin konusu yaprldrlar. Alpkan Birelma'mn grubun ug liyesiyle yaptrg etrafll s6yle9i, sempati-antipati parlamalan-
mn otesine geqip, Antikapitalist Mtrshimanlar'rn olugumu, saikleri, tneseleleri', dugunce dUnyalan haklonda bir fikir edinmeye katloda bulunacakur.
.
Once sizlen taruyahm. Rmslniz, ne igle meg-
gulstinttz, styasetle ne zamandtr ilgllisiniz ve Antihapitalist Muslnmanlar grubuna dahil olmadan Once ne tir siyasal-canaatsel faallyetler iEindebulundunuz?
Ozgur Kazrm Krvang (O.K.): Ioqryrm. 36 yagrndayrm. Daha ewelden sol bir camiadaydrm. O sol camiamn iqinde aktif olarak yer almasam da ailemden kaynaklanan, ailemin arkadaghk iligkilerinden kaynaklanan 0yle bir gegmigim var. Sonra o sol ideolojinin -ozellikle vicdani olarak- beni tatmin etmemeye bagladr$r zamanlarda din ile
-
fikri oluEtu
ve boylesi
bir hareketin iginde bulduk
kendimizi.
. Sizibir draya getiren yer In5aKtitttr o zarnctn desil mi? Inga Kulnr\ de bilmqenler igin a4ahm istersel,iz.
- O.f.: Tabii, bizi bir araya geriren Inqa Kriltur. lhsan Eliagrkrn mekam. Hem yapnevi iglerini halletti$i hem orada bir araya toplamp sohbetler edilebilen bir ortamdr. Once onu tammak niyetife gittim ben. Sonra baktm benim gibi, hatta Islami camiamn iEinden gelip de bu duguncele-
re sahip olan insanlann oldu$unu da g6rdum. Bu,
qok hayal etmedigim bir geydi. Bir srini yeni insanla tarugnk.
. Sedatbiraz da smhihayai anlat istersen. - Sedat Dotan (S.D.): Ben de 1980 Istanbul dogumluyum. Isunbul Imam Hatip mezunuyum. Ondan sonra siyaset bilimi okudum. Tiyatro ve sinema ile u$ragryorum. Islami bir camiadan geli-
ilgili, Islam dini ile ilgili aragtrrmalara y6nelmek istedim. Ailemde oyle bir duyarhhk da yoktu. 19te Yagar Nuri okumayla bagladrm. Sonra onun bir
yorum doSal olarak - Ozellikle 90'lar, 28 gubat sUreci. Qokfazla konugulmuyorama Kuran'da mulk meselesi gibi bugun tartr5ugmE meseleler 90'lar-
kitabrnda Ihsan Eliagrk'rn ismini duydum. Onunla ilgili aragtrrmalar yaptrm, videolanm izledim, birkaq kitabrm okudum. Sonra Inga Kultur'de arkadaglarla tamgtrk, sonra da boylesi bir hareket
da Ozellikle lmam Hatip genqligi arasrnda qok tar-
trgrhyordu ashnda. Ama 28 gubat buna da darbe vurmug oldu. Hrzh bir kapitalistlegme soreci ile birlikte bu mevzulann, yani Kuran'daki *ulk me-
5I
selesinin tartrgrlmafl da sekteye u$radr. O ynz-
den biraz da geg gun yiizune grkmaya baqladr. 2000'lerin sonlanna do$ru, 2005'den sonra tartrgrlmaya baglandr. Oysa 28 gubat sureci ya$anmasaydr, belki'90'larda da boyle bir hareket qrkabi-
lirdi. QUnkri Milli GOrug'rin de Ozellikle'80 sonrasr Adil Dtizen soylemi biraz olsun bu arayrgrn derinlegtirilmesine vesile sa$lamrgtr. Ama 28 $ubat bunun Onrine de hrzhca geeli. Zaten Fazilet Partisi de AKP'nin de nemalanabilece$i, AKP'nin ilk nrivelerinin g0rUndUgU bir siyasi hareketti. Oradan da 0ndne gegilmig oldu. Adil Duzen bir daha hig kullamlmadr. Ondan sonra iktidar ile beraber baglayan, neo-liberal politikalar ve ihale kultuni, mahallelerin farkhlagmasr vs. sonucunda bu soylemi artrk bagka birilerinin tagrma ihtiyacr dogdu Islami camiada.
.Dohsanlardtya5andrgrntsoyledi$intarfi Smala-
n
biraz aQsand, daha qoh Imam Hatipli genqlerin
apfi fr tarfigmalar mry dt? - S.D.: Tabii, genqliSin yaptrSr tartrgmalan kastediyorum. Ali $eriati okumalan Eok yof,undu. Muhammedin Halil vardr, Muhammed Taha'lar vardr. Bunlar srirekli okunup tartrgrhyordu. Tabii akademik duzeyde def,il. Ama sonuqta genqler dzellikle bu Adil Duzen sdyleminin de getirmig olduf,u etkiyle sadece finans kapitale yonelik elegtirinin Otesinde kOklU bir elegtiriyi de gundeme getirmiglerdi. Mesela, benim hatrrladrgrm bu sOylemlerle ilk defa tamgmama vesile olan gey lise birdeki bir munazaraydr: "Komrinizm ideolojisi iyi midir, kOtU mUdUr?" munazarasrm biz
y
Imam Hatip'te yagadrk. Tabii oradaki amag libe-
ralizmi, komunizmi Islam kargrsrnda anlamsrzlagtrrmaktr. Ama tabii taraf oluyorsunuz, komrinizm iyi diyenler oluyor, mUnazararun yap$l geregi, k0tu diyenler oluyor. Sonra bir baktrk, o munazarada "komunizm iyi" diyen tarafa dugtrik. Savunahm derken, o yagrmrzda, Allah Allah! geria-
ti ve Marx'dan bir karmaga yaptrk. Yenildik ddgal
-^ OZ -d)
olarak. Yenilmemiz gerekiyordu. Ama en azrndan 0y1e bir tartrgmayr yapabiliyorduk. 1994-95 gibi, o yrllar. Zaten2 sene sonra ben lise uqteyken 28 oldu. 28 Subat'taki Imam Hatip genqligi oySubat " le samldrf,r gibi birilerinin arka bahqesi falan de-
Sildi. Qok Ozgrir bir tartrgma ortamr vardr. Bunlar da geride kaldr. O genElik torprilendi, ekonomik hayat, gartlar, evlilik vesaire, var olan surece eklemlenme zorunlulugu... Simdi zaten mucadelenin ana ekseni o. Arkadaglarla tekrardan toparlanmak gerekiyor.
.
S
enin
p
ehi bu Antikapitalist Mtisltunanlar sur e -
cine ehlemlenmen nasrl oldu? Yani son ihi uE
sireci
yillth
de istersenbir htsaca geg.
- S.D.; 28 $ubat surecinde biz lstanbul lmam Hatip'te oldu$umuz igin, dogal olarak sekter ve hagin oluyorsun. O sertligin yumugamasr bendebiraz zaman aldr. Fazilet Partisine direkt tepki, doSal olarak parlamenter sisteme gtivenin tamamen yitirilmesi, bagka sOylemlerle kendini inQa etmeye gahgrrken mahallenin drgrna tagmak... 90'lann sonu, 2000'lerin bagr. Mahallenin drgrna tagmak, yani sosyalistlerle, Alevilerle, Kurtlerle bir geyler yapmak... Mesela igte universiteye ilk gittigimde Manisa'da Ktirt ve Parti Cepheli, Ollim
oruglannda yatmr; bir abi ile riqrimuz almr evde iki yrl boyunca2002-2004 yrllan arasrnda beraber
olduk. Orada da aym gekilde birbirimizi tammaya, anlamaya ve neden bu toplumun genel yaprsryla bUtUnlegemedigimize dair tartrgmalarda yof,unlagtrk. Orada da bazr geyler qekillendi. Sonra lstanbul'a dondugumde de hep parlamenter sistemin drgrnda.kalmaya gahqt*. 2009'a kadar siyasi anlamda direnmeye gahqsam da 2009'da bir Saadet Partisi pratigi yagadrm, Numan Kurtulmug ile birlikte. Oradaki soylemler bizim genEliSimizdeki sdylemlerle paralel gidiyor diye dugundrik. Ondan sonra lhsan agabey, thsan Eliagrk'rn da Yagayan Kuran Tefsiri ile ilahiyat aqrsrndan 0neinli bir katkr sundugu qahgmayr da paralelinde takip ederken, bir teorik bir altyapr da olugmug oldu. Sonra Saadet Partisi'nin ayrqma srirecinde bir-
kag arkadagla, elegtirilerimizle beraber Has Parti ile yol aldrk. Elegtiri srirecinde de daha segimlere girmeden partiden aynldrk. Yani bu igin parlamenter sistemde olmayacafirm bir kez daha kendi drinyamda yagamrg oldum. Ondan sonra da igte
Ozgrir'rin de belirtti$i gibi, Inga Kriltirrevinde diger arkadaglarla sohbet toplantrlan genigleyerek, 2012 | Mayrs'rm dof,urdu. 20LZ I Mayrs, bu dU-
Ozgiir Kazrm Krvang ve Sedat Dogan.
$Uncenin
bir gekilde kabrna srf,madr$rm gOster-
di. Pratik
sahaya yansrmasr gerekiyordu. Ne kadar dof,ru ne kadar yanhg o tartrgrlrr, 2012 I Mayrs'r. Ama sonuQta bir gekilde kamuoyrnda gorunur olma ihtiyacr vardr.
.
Ihinci soruyu da hendiligindan aqmtg oliluh: 1 Mays 2012 hadisesi. Nasil bir araya geldiniZ hangi saihle bu eylemi ortdyahoydunuz? - O.tr.: O eylemden haberdardrm. O donem gahqtrgrm igyerinde sendika temsilcisiydim ben aym zamanda. 1 Mayrs'a sendikamla birlikte katrlma durumu oldugu igin katrlamadrm.
. Niye boyle bir eylem, niye 1 Mayl-s? Bu ilh eylern tizennden nasil elegtiiler, tephiler aldrruz?
-
S.D.: 2012
I
Mayrs'r, drgandan nasrl gOnlnur bilmiyoruz ama, boyle koordinasyonu olan, bir Orgtitti, bir drizenleyicisi olan bir yaprdan ziyade kendine mtinhasrr geligti. Bir grup gene arkadag, I Mayrs'a grkma gereksinimi duydular ve bunu lhsan Agabey'le konugtular, Ihsan Agabey bu fikri begenip bizim de iginde bulundugumuz yakrn gevresinde anlattr, sonra bununla ilgili bir toplantr oldu ve o toplantrda da ashnda netlegilemedi! Ondan Once Emek ve Adalet gibi gruplar, Ihsan Agabey'le ders yapan, Kuran okumalarr yapan insanlar bir araya geldiklerinde net bir karar Erkmamaslna ragmen, iradenin guqhi olma-
srndan 6tuni bir 20L2 L Mayrs'rna grkrldr. O sureci Orgritleyen arkadaglan qok iyi tammadrf,rmdan, bir de ashnda biraz sureci takip etmek istedigimden, o I Mayrs srirecinde ben biraz drganda kaldrm. Sadece 1 Mayrs'a katrlmayr dugunUyordum. Ama sureg bizim bekledigimizin qok daha
tistrinde kamuoyuna mal oldu. Herkesin beklediginin gok daha ustrinde... I Mayrs'a qrkma karan alan arkadaglann belki teorik olarak eok fazla yetileri yoktu; boyle bir heyecanlan, inamglan, imanlan vardr diyelim. Iki-uq grin kala dahil oldum ama neye dahil oldugunu da bilemiyorsun. Bir karmaga var. Toplantrlar yok. lnga'ya gazeteler geliyor, televizyonlar geliyor. Igte telefonla aranrhyor, "a$abey simdi burada kimse yok. Gelirsen iyi olur" vesaire... Mrithig bir kakofoni var. Sureci takip edemiyorsunuz. 1 Mayrs'a qrkryoruz. I Mayrs'ta da o ilgi karqrhgrnr buluyor ve yaklagrk bin kigilik bir kortej Taksim e gidi yor. Her gey bittikten sonra ne olacagmrn tartrgmasr gok zorlu oldu. Beg altr ayhk bir surece tekabul etti. Baktrk ki birqok fraksiyon, birgok anlayrg, birgok farkh dunya gOnigunden insanlann bir arada bulunmasr gerekiyor, boyle blr zorunluluk var. Biz de birkag arkadag inisiyatif almaya qahgtrk. Bu konuya daha oncesinde de duyarh olan, gahgmalar yap^n, Has Parti stirecinde o1sun, Emek ve.Adalet'te olsun, iqte Eren Erdemler olsun, boyle blr gatr kurulabilir mi diye bir gahg-
53
ma dugunuldu bep altr ay boyunca. O toplantrlar-
da istenilen sonue ahnamadr. Ahnamapnca sonuqta boyle bir gatr kurulamadr ama bir 1 Mayrs'a grkrlmrgtr ve bu Onemliydi. Bunun bir qekilde de-
vam etmesi gerekirdi. Antikapitalist Mosltmanlar olarak da kamuoyuna mal olmugtuk. Bunun devamrnda, bir derneklegme gahqmasr yapmak isteyen arkadaglarla da Kasrm alnnda Kapitalizmle Mucadele Derneti kuruldu. Kapitalizmle Mticadele Derne$i bir manifesto yayrmladr, Kastm'rn
I5'inde. Sonra Arahkrn I5'inde Turkiye gaprnda gubeleqme toplantrsr yaprldr. Crinku I Mayrs'a grkrldrktan sonra birgok ilden arkadag boyle bir hareketin iqerisinde olmak istiyoruz demigti ve oitlara beg altr ay suresince donulemedi, gonktr bir irade yoktu. Dernek boyle bir sorumluluk aldr ve geg de olsa o arkadaglara bir qaf,n yapildl Arahk 15'te Inga Kulturevi'nde, yaklagrk 1'l ilden arkadaslar geldiler qafinya uyarak. Gelemeyenler de oldu tabii. lki gunluk bir toplantr yaprldr. $u an yaklagrk 10 ilde Eube kuruldu.
mllat olar ah herhalde G e zi P arht olaylannr alabiliriz. O zamonbu ihisinin arastndbir bahahm. Yani 2012 Sonbahanndan2Tl3 Mays aymohadar neler
yaptmtL ne iSlerle u$rastrntz? F-yl"^ olsun veya
iE
tdrfi$md olsun, ne gibibir sttreg yaSadrnrz o aradahi asatr yuhon aln-yedi ayda? - O.X.: Daha gok bir araya gelip hem birbirimizi daha yalondan tamma hem teorik altyapryr oluqturmaya gahgmak anlamrnda okumalar yapryor, bir yandart hangi trir eylemler yapmah diye tart4ryorduk. Bundan iste birkae eylem grkardrk. Koc-Ulker ihalesi ile ilgili bir dem qrktr. Otoyol ihalesi ve dzellegtirme sOz konusuydu. Koe ve Ulker ortaklaga bu ihaleyi aldrlar. Bizim qtkqtmuda,
Ulker aersrndan, lslam'rn kapitalizmle bir araya geligi g0rtintristntin olugmasr vardr. Ama apzamanda kapitalizmin aruk gectiginiz yollardan bile para altr hale gelmesine, bunun bile artrk ozelleg-
tirilebilir hale gelmesine kargr qrk4tr, bu bakrmdan bence anlamlt bir eylemdi. Ulker'in Davutpaga'daki fabrikasrmn 6niinde yapmrgtrk. Etki de ya-
rattrgrnr dugunuyorum.
. Ozgrir, smin ehlemeh
istedigtn herhangl bir pq var mtdrrhurulus sirecine dnir? - O.X.: Turkiye gaprndaki o iki gtrnluk toplan-
ve o bir rahat-
trya ben de katrlmrstrm. Daha gok guven iligkisini kurabilmek adrna. Neler oluyor, neler bitiyor? Sedat'rn 1 Mayrs siirecinde yagadrSrnrn benzerini ya-
szhga donugup, ihale iptal edildi.
gadrm ben de orada. Fakat hep bir samimiyet ortamr, hep bir iyi niyetli qrkq ama gene Sedat'm de-
onlar dan do
digi gibi organizasyon srkrntrsr vardr aym z marv da. O ytizden ben o guven problemi agrlana kadar biraz drganda tuttum kendimi.
olugtu. lginde yirmiye yakrn Org0ttin yer aldrSr, sol Orgutlerin gogunlukta oldugu, onlarla fikirsel bir araya geligin saglanabilecegi bir ortam. Ortak hedefin ne olduSunu, hangi temellerde bir araya gelinebileceSini de g6stermis olduk. Ug tane eylem yaptrk onlarla bitlikte. Bir tanesi Taksim'den Dolmabahge'ye yuruyug. Amerikan 6. Filosuna kargr protestonun ddntim yrhydr. Bir tanesi lstiklal Caddesi'nde yaprldr, Galatasaray Lisesfnden yukan dofiru. Bir tanesi de lzmir'de NATO'nun karargahrmn Ontinde yaprldr, tam Reyhanh patlamasrmn oldugu gUn. Bence bu eylemler hem baqanhydr, hem de antikapitalist, anti-emperyalist, anti-otoriter bir ideolojiye sahip insanlann farkh Orgutluluklerde de olsa nasrl bir araya gelebilecegini gostermesi agrsrndan qok anlamhydr.
.
GOzlemci gibi yani... O herhalde sinnbir tur te$hildt htivty etine geEmeniz" herhalde Ehim-Kasrm ayrndahi toplantilar ve yaytmlanan maniJestoyla ger qehle gti diy ebilin z.
:
S.D.: Manifestodaki amaq "1 Mays'a grkan ruh ashnda nedir?"i teorik olarak ifade edebilmekti, neyi amagladr$rm, temel felsefeyi ortaya koyabilmekti. Teorik bir metinle "burasr boyle
bir yaprdr" diye insanlara eagn yapabilmenin bir
64
. Ihale ipnl edildi degrl mi? - O.x.: Bir kamuoyu olugturuIdu
aracrydr manifesto. 20 1 2'nin sonbahannda harehet bir az daha betirgntegmi5 oldu, orgililnbir hal alfu. Bir tur ihinci
.
NATO'yo y1nelih bir b
diz qleminiz
olmustu,
ahse delim,
- O.f.: NATO
Eylem
Birli$ diye bir platform
-
S.D.: Manifesto ve dernekleEmeden sonra
bir
hareket kolayhsr olugtu. Cunkir manifestoda hangi konular uzerinde pratik qahgmalar yapabilece-
Simiz gun yiizune grkmrqu. Dernekle$meden sonra Arahk, Ocak gibi ilk kargrmza grkan sorun Kurt sorunuydu. Manifestoda Kurt meselesiyle Alnkah baku aeimrz netti. O donemde tutsaklann aghk grevleri vardt. Oraya y0nelmemiz gerekti$ini gok net bir gekilde, kisisel g0nlglerden nyademanifestonun getirmig oldugu baku aErsryla onaylamrg olduk kendi aramrzda. Fatih Camii'nde 0$le namazrndan sonra SaraEhane'ye yriroyerek basrn aqrklamasr yapfik. "Aghk grevlerindeki tutsaklann
talepleri taleplerimizdir" diye. Akabinde biliyorsunuz Ocak ayr ile birtkte Hrant Dink katliamrnrn yrldonumu gelmigti. Gene oraya da"AKP rdn-
iqerisinde geAti. Hala bir yol haritasr grkarmanrn sancrlanm yasryoruz. $imdi hep eylemliliklerle var oluyoruz. Ondan sonra zaten ikinci l Mayrs geldi. lkinci 1 Mayrs'a qrkrldr. Ikinci I Mayts'ta da biliyorsunuz Taksim'e grkrglar kapahydr. Biz geqen 1 Mayrs'taki, nasrl diyeyim, karnaval havasrnr biraz
daptmak istedik aqrkgasr, etnku bu ciddi bir hareketti. Insanlar emeklerini, vakitlerini, enerjilerini vererek, fedakirane tavrr alarak var oluyor burada, Antikapitalist Mushimanlar hareketinde. lnsanlann hiebir sermaye destegi almadan, drqandan hiebir katlo almadan kendi kuguk butgeleriyle ve
kuquk zantar' arahklanm degerlendirerek orgttle' meye, toplumsallagtrrmaya qal$trklan bir hareket.
lkinci 1 Mays'ta,
la Erkuk. Ashnda bu eylemliliklerde aym zamanda bakrg aqrmrzr ewimlegtirmeye ve bir zemine oturt-
ne kadar engelleme olursa olsun sonuna kadar gidece$mizi arum,z;da s6zlestik. Allah da yardrm etti. Biz de I Mayts'ta yolun bitti$i yere kadar tavr"tmrzl koyduk. "Biz bu mucadelede Allahrn izniyle sonurra kadar vanz" mesajrm ora-
maya da qahgryorduk, verdigimiz mesajlarda bu-
da vermek istedik. Brrrada belki solla
tm, Muslumanlar Hrant'rn yamndadrr" pankaruy-
nu sOyledik. "Musliimanlar Hrant'rn yamnda" derken bi2 eger var olan egemen kapitalistlegmig ik-
tidar algrsr olmasa, Mushiman, vicdamrun mutlaka ezilen, oldunilen, haksz yere zulme utrayanlann yamnda olur, demek istedik. Onlann onundeki engel sadece bir awe aanhk olan iktidardrr. O da AKP'dir, AKP de halkr temsil etmez ashnda, Mushimanlar'r temsil etmez, egemenleri ve kapitalistleri temsil e@1,,|r4usluman halklann fizde doksam, doksan dokuzu ashnda buradaki mazlumun yanrndadu. Biz de onlan temsilen burada bulunuyoruz mesajrm vermeye eahsuk. Trirkiye'de kamplaqmamn gok yogun oluqunu hepimiz yaga-
dr$mudan oturu, QozUmun ancak butun halklardan, farkh yaqam tarzlanndan ve kulturlerden ezilenlerin birlikte kollektif mricadelesiyle bulunabilecefine inanryoruz. Manifestomuzda belirtti$imiz gibi ayette de, Kuran'da da sOylendifi izere, biz ezilenleri yery0zrinde iktidar krlmak istiyoruz, AlIah'rn da muradr hudur diyerek biz bu Ealqmalarda Ozellikle Ermeniler, Kurtler, Alevilerle butrinlegmeyi saSlamaya
glquk. Aym
zamanda iggi srm-
Ma du irtibat kurmaya aal$trk. Hey Tekstil olsun, Trirk Hava Yollanndaki grevdeki qqiler olsun butun Qagnlanna kauldrk. Onlarla beraber dertleriyle dertlenmeye ealunk. 6-7 ay surekli eylemlilik
ilgili sorular gelecektir. Bazr samimiyet sorunlan asrlmaya gahqrldr. Bazr sol fraksiyonlar Kadrkoy'de hu igi yaparken, bazrlarr Begiktag'ta, Mecidiyekoy'de bir yerlere kaqarken, aralarda kalrrken ve mocadele ederken, biz gelenetimizi bozmadrk, ne olursa olsun Fatih Cami'nden gryabi cenaze namaztmtzr krlacaSz ve Taksim'e yolun bittiSi yere ladar gelecefiiz dedik. Sonra Gezi Parkr'na gelindi.
.
Gen Parhfnabaslamadan, o donemde ufah te-
feh ayngmalar yaSandtgr intibil,rar. Farhh farhh antikapitalist Mtisltimanlar varrms gibi bir durum v
ar sanhi
:
hamuoy u algrsmda.
S.D.: Tabii $ubat-Mart dOneminde yagandr bu
tip bir gey. $imdi Qok zor bir nokta var. Her ne kadar biz butun dewimci peygamberleri, Baba lshak lan, $eyh Bedrettin'leri, Nasrettin Hoca'lan gelene$im2 olarak alsak da, sonueta modern dunyada antikapitalist bir Musliiman duruQ gokfazlayer
edinmemisti. Bir sol hareket kendini tammlarken otuz yil, krrk yrl Onceki bir mricadeleyi referans gosterip ayn5abilir, yeni bir yapr ortaya koyabilir, aynlrklanm ifade edebilir. Ama bizde boyle bir gey yok. En azrndan modem Ea$da bizim Islamcr-
hk adrna, buyuklerimiz adrna referans gosterebilecegimiz bir nokta olmadrgr igin, kendi ie tart6ma-
65
lanmrzr biraz kigisel tercihlerimiz dof,rultusunda
rinde olan insanlann lhsan Af,abey ile do$al olarak
yagamak zorunda kaldrk. Mesela Muhammet Cihat'la Oyle bir gey yagadrk. Kendisi Krirt hareke-
bir iligkisi oldu. Ihsan Alabey de bunu yamndaki diger yoksullarla paylagabilecek bir mekanizmaya domigtrirmeye, infak kultrirunu Inga'da yaygrnlaptrrmaya gahptr. B6yle bir arayerde duruyordu. Ka-
tinin iqerisinde oldu[u iEin, duguncesinin Onemli bir krsmrm o hareket kaphyordu ve bizim Kurt sorunu ile ilgili qahgmalanmrzr yeterli gOrmuyordu. Bu onun bazr elegtiriler getirerek kopuqunu bera-
berinde getirdi. Antikapitalist Mushimanlar ola-
rak hareket edecegini de s6yledi. Bu de bu adrn mulk sahibi olamayacaSrmzr, herkesin kendini antikapitalist Musluman olarak tammlayabilecef,ini ve istedigi platformda da bu isimle harekete edebilecegini sdyledik. Kendisi de Haklann Demokratik Kongresi'nde Antikapitalist Musluman-
66
lar Birlegimi olarak hareket ediyor. Sonraki sureEte Subat veya Mart gibi biz Inga K0lturevi'nden de koptuk. Antikapitalist Muslumanlar kamuoyuna mal oldukga, Ihsan A$abeye y6nelik yogun ilgi de olunca, -Ihsan Agabey sonueta yaklagrk 20 kitap yazmq, tefsiri olan biri-, Inga Kulturevi'nin kendi metoduna da uygun olarak daha hali vakti ye-
radeniz TV'de lhsan Agabey'in programa qrkmasr, kitaplanmn satrlmaya baglamasr uzerine, bu hareketin bu qekilde arkasrnda kapitalist bir gucun olduSu bir hareket olarak geligmemesi gerektigini, o yuzden kendini organik olarak ayrrmasl gerekti$ini dusunduk. Bunu thsan Afabey'le de konuqtuk. Ihsan aSabey pek kabul etmese de bizim bu noktada elegtirilerimiz vardr. Karadeniz TVde Antikapitalist Mtislumanlar'rn da program yapmasr istenildi, biz bunu da reddettik. thsan A$abey ile, Inga Kulturevi ile organik olarak ba$lanmrzr koparmrg olduk. Antikapitalist Mushmanlar, Haseki'deki yerinde, Kapitalizmle Mricadele Dernefi istanbul gubesi'nde gahgmalanna devam edecek dedik. Bizim metodumuz zaten egitler arasl sorumluluk bilincidir. Hiqbir gekilde lider merkezli de-
tildir. Toplumda boyle bir
algr varsa bunun da gegmek 6nune istedik. Herkes buradaki toplantr'lara, srireglere katrlarak esitler arasrnda sorumluluk bilinciyle yerini alabilir. Insanlann gok fazla bilgili olmasr, qok fazla kitap yazmrg olmasr egider
bilincinin drgrnda kalmasrm gerektirmez. Nisan ayrndan beri bOyle bir tavrla devam ediyoruz. Organik olarak thsan Agabey'le iligkilerimizi devam ettirmiyoruz. Onun fikirlerinden ve kitaplanndan istifade etmeye devam ediyoruz. Onun drqrnda bir karar alma birlikteliSimiz yok. Toplantrmza gellp katrlmrg detil. Bu sUree zaten en bagrndan beiboyleydi ama 6yle bir organik batr olmadrgtm kamuoyunun da alglamasr aeisrnarasr sorumluluk
dan bu mekan farkhhgr da gerekiyordu.
.
Isterseniz ydya$ ydyd$ Gez'ye gelelim. Gez s 20 1 2' dehi glbi hat-
meselesgle bir hez daha 1 May
tabelhi de daha gtiqlubir 5ehilde yenidmhamuoyunun harStsma Qthmaruz s'zhontsu oldu. Muhteme-
len sizin iqin 1nemlibir sureE olmugtur. Gezi olaylannilanasilbir tayr aldtntz? O taynhendt aranrzdo nasil tartqtmtL nasil belirlediniz? Igin igine nasil glrdiniz? Hangi saihlerle glrdiniz? O sireEte nasi tephiler aldtntz? Bunlan etraJhca honugaltm. - O.t<.: 27 Mayrs'tr galiba, Gezi Parkr iginde bir mridahale olacagrm, aSaglann falan s6ktlup, o meydamn balka bir forma donugecef,ini haber aldr$rmrzda, insanlann gidip qadr kurup yerlegik bir protesto yapmaya bagladrgrm OgrendiSimizde, bizim de bu surece katrlmamrz gerektiSini dugrinduk. Her hafta yapl.:$Lmrz sah toplantrlanndan birinde bunu konugmu;tuk. Polisin oradaki aSaglann dozerlerle sokulup atrlmasrna direnen insanlara kargr bir mudahalesi olmugtu. Kriquk bir kalabahktr nispeten. O gun o toplantrdan sonra toplamp gidildi Gezi Parkr'na. Oradaki insanlara "biz de destegimizi veriyoruz buradaki eylemlere" denerek dahil olundu. Sonra kendi aramuda, oradaki insanlann protesto bigiminde oldugu gibi, parkta yerlegik olarak kalmamz gerektigini d0qtindUk. 29 Mayrs grinri pankart hazrladtk, "Mulk Allah'rndrr Sermaye Defol" diye. Pan-
kartrmzr astrk, oraya gittik dahil olduk, ertesi sabah da zaten polis mudahalesi oldu. Bizim Gezi Parkr'na dahil olugumuzun sebebi guydu: Taksim
Gezi Parkr Istanbul halkrmn hatta oradan faydalanmak isteyen bUtUn insanlann ortak alamdr. Nasrl ki Allah kigiye Ozel bir varhk def,ilse yani bir grup zengine mahsus de$ilse, O'nun mrilku de bir grup zengine hizmet etmemeli, herkese hizmet etmeli. B6yle diyerek, Gezi Parkr eylemlerinin iginde olmamz gerektigini dugunduk. lslami ve Kuranl kargrhgr buydu bizim orada olmamrzrn. O yrizden gidilebilecek en son noktaya kadar iqinde olmamz gerektigini dugtndlik. O polis mridahalesinden sonra sosyal medya ve insanlann 6rgutlenmesiyle iS kitlesel bir hal aldr. Halkrn dada-
hil olduiu bir olay haline geldi. Gezi Parkt hepimiz igin enteresan bir deneyim oldu tabi. Biz oraya dahil olurken hig o igin iginde hangi gruplar var, orada kimler olacak, soreg nasrl ilerleyecek falan, bunlan gok da hesap etmemigtik tabii ki. Bizim igin sadece tavnmvm dotru temellendirilmig olmasr Onemliydi. Gezi Parkr daha 6nce Trirkiye'de hig olmamrg bir gekilde, qegitli kesimlerin dogru bir temelde biraraya geliqi gekline btirundu. Bizim de orada olugumuz kamuoyu tarafindan, medya tarafindan ilgiyle kargrlandr, "def,igik" kargrlandr ve sorgulandr du. Iyt ya da kotti anlamda sorgulandr. Detigik geylerle kargrlagtrk tabii, olumlu ya da olumsuz. Ama Gezi'Parkr direniginin iginde olan insanlara asrl meselemizin ne olduSunu anlatabildik. I Mayrs surecinden, Gezi'den ewelki eylemliliklerden sonra, Ozellikle Gezi Parkr'mn iginde olugumuzla, insanlar bizim durugumuzun ne olduf,una karar verdiler. Antikapitalist MrislUmanlar hareketi nedir, neye kargrlar, metodlan nedir filan, bunlan insanlar kafalannda Gezi Parkr surecinde netlegtirmeye ba$ladrlar. Bizim igin o anlamda iyi bir deneyim oldu.
-
S.D.; O sah toplantrsrnda Gezi Parkr olayrmn
igerif,ini anlatan bir arkadagrm anlarrsrna da guvenerek, sureci drgandan takip ettigimizden, gunu dedik Yeryrizri bUtUn insanlann ortak kullamm alamdrr. "Mulk Allah'rn" sozti, Allah'm bir qeyi kendi igin var etti$ anlamrndan zaren musta$nidir, uzaktr. O bir gey "bana aittir" diyorsa o bUtun yaratrlanlar iqindir, insanlar olsun, canhlar olsun, hayvanlar olsun, doSa olsun butun mahlukat iEindir, dogal duzen igindir. Onu korumakur Mosluman'rn vazifesi. ZatenMusluman
^il- 57
kUn ve otoritenin Allah'a aitoldu$una teslim olan
kigi demektir. Gezi Parkr'nda da Allah'a ait olan yeryrizrinu yani insanlann ortak kullamm alanlanm belirli srmflara pegkeg qekme operasyonu vardrr. Bu belki uzun yrllardan beri yapilryordu. Ama burada gu gdzden kaqrnhyor: Bizim ilk katrldrgrmrzda sah akgamrydr, sonraki mudahale cuma gunu oldu. Cuma gtnkri mridahalede zarrnedersem en gok 200-300 kigi vardr sabah baskrmnda. Ondan sonra binlerce insan Taksim'e aktr ve Gezi Parkr'mn ruhu anti-otoriter bir bagkaldrnya yoneldi, Qok bahsedilen "orantsu gucri" biz de iqinde bulundugumuz iqin qok bariz bir gekilde yagadrk. Herkesin bilmesi gereken sahneler vardr: Tekerlekli sandalyeli insanlar vardr, ben gece birikide gOrdum tekerlekli sandalyeli insan. 60 gunhik EocuSu olan arkadaglar vardr, yaghlar vardr. B0yle bir yere sabah bette hiqbir uyan yaprlmadan
gizlice girildi ve hastahgr olan, fiziki koqullanndan dolayr kaqamayacak durumda olan insanlar da maidur edildi. Bu sosyal medyada patlayrnca da hemen akgamrnda binlerce kigi Taksim'e geldi. Tabii bu bir reaksiyondu, asabi bir durumdu. lnsanlar bir eylemliligin igerisinde klllamlmayacak kavramlar ve fikirlerle de oradalardr. Etkiye tepki... Gezi'nin kendi igerisindeki inisiyatif, sureg igerisinde bunu damrtarak normallegtirme yoluna gitti. Sonrasrnda Gezi'deki o yriksek reaksiyon ve halkrn kararhhgr, polisin sembolize ettifii
iktidann da oradan gekilmesine yol aqtr ve orada yeni bir yagam alam oturmaya bagladr. Bu yagam alamnda Antikapitalist Muslumanlarrrn da yeri vardr. eunkt oray,biz ortak yagam alam olarak savunuyorduk. Orada Mushiman olanlann ibadet etmesi gerekiyordu, zaten Ramazatla yakrn donemlerdi. Kandil gecelerinin oldu$u, Cuma namazlmn ke}nacaSr ve normal va-
kit
58
namazrmn krhnacagr kUquk hir mescit yaprldr. Ondan sonra Kandil gahgmalan yaprldr. Kandille alakah da Onemli olan nokta, genelde Gezi Parkr direnigine kaulan insanlann bunu Ozellikle istemip olmalandr. Egemenlerin hep kullandrgr, din dugmanhgr Uzerine bir kamplagtrncr dil var. Biz Gezi Parkr srirecinde bunun boyle olmadrgrna bir kez daha gahit olduk. Insanlar sekuler bir yasam tarzrna sahip olsalar da geleneklerinden ge-
len, yagamrg olduklan cografyalarda g0nip edin-
dikleri bir bilgiyi tagryorlar. BOyle bir iqgridUleri var ve bunu yagamak istiyorlar, en azrndan kendini Musldman olarak tammlamaktan gekinmeyen insanlarla bunu paylagmak istiyorlar. Biz bunu Gezfde Kandil esnasrnda gok guqlu bir gekilde hissettik. Bir kez dahabazt seyleri tarEgmamz gerektigini dugrinduk. Ashnda bu dtgunceye sahip gok arkadagrmrz vardr. Kandil gibi Adetler Kuran'da vardrr, yoktur tartrgmalanm hatrrlarken, toplumun kadim de$erlerine bakrg agrsrmn ne kadar onemli olduguna, bunlarrn toplumsal dayamgma ve birlik iEin ne kadar Onemli duraklar olduguna gahit olduk. Klasik bir ilahiyat mengeiyle, "tek-
nik din adamlan" dedigimiz ilahiyatErlar var, hir de dinin geleneSinden gelen lslam'la s0rekli gatrgan noktalar var. $efaat, kabir azabr, olunun arka-
srndan dua okunur mu, Kandiller kutlamr mt vesaire gibi tartrqmalan biz gok hrzh yaparken ara-
m:zdave bir turlu sonuqlandramazken, Gezi Parkr bize bu konuda nasrl tavr ahnamrz gerektigini g0stermiq oldu. Ashnda bu tart6malann tamamen Kuran'rn temel mesajrm Oldtren, gereksiz tartrgmalar oldu$unu, Kur4n'rn dzrindeki ruhu toplumlann zamanla gelenekler rizerinden Urettigini, bu riretimin kapitalistler tarafindan tekrar manip0le edildigini ve bunlann tekrar ezilenlerin mticadelesine dahil edilmesi gerektigini dUqUndUk. O yn den bir pankartrmrzdabiz Kandili 9u gekilde ta-
mmladrk: "Kandiller halklann birlik, egitlik, dayamsma grinleridir". Ben kendi gocuklugumdan hatrrlryorum, 4-5 yasrmdan 18 yagrna kadar yl/.da7-8 defa elimde tepsi ile mahallede dolagrrdrm. Annem her Kandilde, her a6ure gtintinde, her Mu' harrem'de elime bir tepsi verir, aguredir, boreklerdir, Alevi, Stinni, Ttrrk, Krirt demeden al bunlan dagrt paylagtr derdi. Aleviler de aym gekilde biz Srinni olmamtza ragmen mukabele ederlerdi. Ben o kuquk akhmla "bunlan niye yapryoruz?" dtye sorardrm, "oSlum Allah bize vermigse komguya da vermemizi emrediyor, burada evimizde durursa gtinahtrr" derdi. Halklar paylagmamn, egitli$n, kardepligin ne demek olduSunu igte bu rituellerle formiile etmigler ve biz Antikapitalist Muslumanlar olarakbunun lslam'rn Ozri olduSuna inamyoruz. Cunku lslam'rn ozubazt deserleri yagadr$r-
mtzhayata tagryabilmektir. Halklar bu gekilde tagrmr5lar. Biz de halklann, Kuran'rn paylagrm, bir-
lik, egitlik, dayanqma ruhunu bu gekilde pratige gegirdiklerini, bu nedenle halklann Kandilini kutladrgrmrzr s6yledik. Belki sosyal medyada yrizlerce binlerce pankart igerisinde en gok paylagrlan pankart o Kandil afigiydi. Gergekten o Kandilde inanan inanmayan herkesin gergekten yekvflcut olduf,u bir halde Kuran okundu. Ben higbir uyan yaprldrgrna kendi gOztimle $ahit olmadrm, buna kargrn insanlar igki igmekten imtina ettiler. O gtine kadar evet, insanlar rahathkla iqki iqebiliyorlardr. $Oyle bir algr da dof,masrn; bazr tweetlerden falan sanki Gezi Parlo ayyaglann, sarhoglann mekamymr9 gibi algrlar da doguyor. Belki %10-15'dir iqki igenler. lqki tUketimi o gOn belki %t'lerin bile altrna duqtu. Ben kendi adrma hig gahit olmadrm. Bunlar nasrl oldu? Toplumsal dinamikle oldu. Insanlar bu kararlan kendileri verdiler, kimseye bOyle bir uyan yaprlmadr. Yani biz gelene$mizden gelen bu deterlerin nasrl birlegtirici ve bUtunlegtirici olduguna bir kez daha yagayarak gahit olduk. Cuma flamazthakeza aym gekilde oldu. Cuma namazlnda birgok insan hatta sosyalist OrgtitIerden gengler bir duvar drercesine el ele tutuparak bizim daha rahatramaz krlmamrza imkan tamdrlar. O noktada da bir dayamgma yagandr. Biz gunlan gOruyoruz: Bu toplumda insanlar zihinsel olarak, bireysel olarak, kalbi olarak inanmayabilir, bir Allah'a bir Kuran'a inanmayabilir, ama yine de bu toplumun -var ya o ifade- o/o 99'unun sosyolojik olarak Mtishiman oldufuna gahit olduk. Oradan yerynzn sofralanna da gelebiliriz. Dugrinsenize din dUgmam, igte bagOrtrihi drigmam, dini de$erlere, rramaza, oruca dugman olarak nitelenen bir ortamda, higbir sponsor, hiqbir ana akrm medya, reklam, promosyon, belediye destegi falan olmayan bir iftara yaklagrk 10.000 ki5i katrldr Taksim Meydam'nda. Bu insanlar bu sofralan kendi emekleriyle, evlerinden getirdikleri, kendi satrn aldrklan yiyeceklerle kurdular. Yani onlar "Hangi devlet adamrna, hangi zengine gidelim de 10.000 kigiye iftar verelim?" diye dugunurlerken ve bunu din adrna yaparlarken, dinden uzak olarak tammladrklan bu insanlar din adrna siyaset yapan insanlara ashnda Kuran'ln, lslam'rn 6zOnu
Sedat Dogan.
0$rettiler. Birqok insan, anneannesinden, babaannesinden bu hikayeyi duymugtur. Ben ilkokuldan geldigim zamar, Qantayr anp mutfaga oturdu$umda tek bagrma, 85 yagrnda felqli anneannem krzardr, yarr Arnavutga derdi ki: "Tek bagrna yemek yeme, drgandan bir arkadaqrm ga$r". Annem biraz daha modernlegtigi iqin anneannemden gizli bana tek bagrma yemek verirdi! Ben bunu sorduSumda anneanneme, "OSlum bak," derdi, "Hz. Ibrahim hiq evde, igeride yemek yemezmig" derdi. Kuran'da yok bu hikaye ama o kadar guzel bir toplumsal de$eri yansrflyor ki. Makedonya'da koyde yaqarken evde yemezlermig, herkes drganya sofrasrnr kurarmrg evindeki nzkrm masaya koyarmrg,
mahallede kimse ag kalmazmrg, oyle rahat uyurlarmrp. Oyle anlarsrn bir mahallede ag kahp kalmadrgrm. Hani o laf vardrr ya "Komqusu aEken tok yatan bizden degildir". Ashnda biz forumlarda iftara gittigimizde, yerytzri sofrasrnda bunu anlattr$rmzda, o sekriler diyebilece$imiz, din drgr diyebileceSimiz kadrnlann, geng krzlann, genq erkeklerin anneannelerinden de aym hikayeleri
dinlediklerin i duy anz. Bize mricadeleyi ne hale getiriyorsunuz, sosva-
listlerle iligkiniz nedir, diye soruyorlar. Oir rory^-
59
listlere de gunu s6ylemeye gahgryorduk: Toplumla iliqki kurup gerqekten ezilenlerin mucadelesini yapacaksamz mutlaka bu toplumun kadim de$erleriyle butunlegmenin yollanm arayrn. Ef,er Ramazan'rn, orucun gerqek anlamrm bilmeyen sosyalist bir devrimci varsa, bu toplumda Kandillerin ne anlama geldigini bilmeyen bir sosyalist devrimci varsa, mutlaka bilsinler ki kitleler hep muhafazakar kapitalist olarak 6tekilegtirdikleri iktidarlar eliyle maniptle edilecekler. 9O'lardan beri takip ettigim bu iktidann en guzel yapn$ islerden biri, kendi grkarlan aqrsrndan, hiebir drigunu, hiqbir cenazeyi, mahalledeki baqr agnmrg kimseyi yalnrz brrakmamalan. Giderler cenazede, dugunde yanlannda bulunurlar, bu gekilde sosyal iligkiler kurarlar. Bu sosyal iligki a$lannt koparmrg bir devrimci mucadelenin kitlesellegemeyece$ini, meramtm halklara anlatamayaca$rm anlatmaya qahgryoruz. Sosyalist kesime bu mesajr vermeye qahgryoruz. Bu mesajr biz kendimize de ahyo' ruz. Qonkri bizim de gelenek igerisinde gok fazla "teknik din adamlanndan" etkilendigimiz iein ek-- ^ 70 sigimizvar. Bu pratikler bize deqok gey ogretmig
oldu. Gezi bagka higbir gey kazandrrmadrysa bile bu toplumun kadim deSerlerindeki, gelene$indeki doSal antikapitalist ruhla butunlegmemize vesile oldu. gimdi bu deneyimle, muhafazakar kesimle, dindar kesimle iletigim kurarken daha saShkh yollar geligtirebilecegimizi dugunuyoruz. - O.x.: Bana eskiden bayramlar, Kandiller qok
itici geliyordu. Bu deneyimden sonra aram dizeldi. Yusulun bir hikayesi vardr; ben beq 1'rldrr sizin yuzunuzden Kandil kutlamadrm, hiE anneme gitmedim diyor. Beg yrl sonra gittim bir baktrm, annem Nihat Hatipo$lu'nu izliyorl KaptrrmQrz anne babayr Nihat Hatipo$lu'na! Beni dinlemiyor, diyor. Beg yrl once Kandilde onunla konugsaydrm, annemle gimdi mulk meselesini tartrqmada bir yere gelebilirdik, degil mi? O da bak qok buyuk bir oyun: Kandillere gitme, Cumaya gitme.
. sah
Biraz da meseleye obir tarat'tan bahacah olure{er, ihtidann uy guladr$t
y
1ntemlerle olsun, sos-
yolojih ayn$mantn da biraz hathtsryla olsun, Gezi olayt sonuEta memlehette ciddi bir ayngmaya daha vesile oldu. Bu ayngma ne hadar hahct olacah onu
ilerlqanzamanlardagorecefi z.Oba{lamlaaninim epey de olumsuz tepkiler aldrntz. Bunlarla nasil bas ed$ or surut7, ne dttsxnuy or sunuz? AKP'y e bir gebilde
sanpat$le baban dindar hesimlerden sizi biraz ayn$firmt$ oldumubu olay, nehadar oyLe oldu? - O.t<.: En qok muzdarip oldu$umuz, ulusalcrlarla birlikte amlmak. Onlara meqruiyet kazandrrmakla, bizi maf,dur edenleri bugon megru hale getirmeye qahgmakla itham ediyorlar. En gok aldrf,rmrz elegtiri bu. Ama dogru bir elegtiri degil. eunku siz Kurani, Islami bir gekilde temellendirdiginiz, dogruluf,una yizde yiz inandrf,rmz bir protestonun igindeyseniz, etrafimzda kimin olduSu gok da Onemli degildir. Siz do$ru bildiginiz geyi s6yluyorsatrv, bunu da kendi duqonsel gergeveniz iqinde temellendiriyorsantz etrafimzda kimin olduf,u Eok Onemli de$I. Biz peygamberde de bunu gOruyoruz. Hz. Peygamber de Kabe'yi tefeci, bezirganlar ellerinde tutarken, orayr bir kazanE kaprsr haline getirmiglerken, zenginliklerine zenginlik kattrklan bir mekanken, Kabe'nin yerine bir bagka Kabe yapmadr, gidip orada mticadelesini verdi, namazrnl orada krldr, oradaki insanlarr bilinElendirmeye ve Kabe'yi onlann elinden kurtarmaya gahgtr. Bizim de yaptr$mz ashnda bu. lktidarlarln ve egemenlerin bu aynstuma politikalanmn araglanm onlann ellerinden almak, amag. Kandil, Cuma, yernizri sofralan bu qerqevede ortaya qrkan fikirlerdi. 28 $ubat surecinde yagadrklan maSduriyetten, o travmadan ofiaya grkan iktidar her ne yaparsa meg-
ru sayacak hale gelmig olan insanlann o bafiimhhk iligkisini sorgulayamamasr bizi rahatsrz ediyor. Yanhg bir geye ewilmig, zulum yaratrr hale gelmig, kendilerini maf,dur edene benzeri bir zihniyete buninmug, ayru maSduriyeti kendinden olmayanlara kargr qektiren bir yapr var kargrmrzda, ostelik bunu lslam adrna yapryorlar. Iktidara olan bu ba$rmhhsrn, yagamlanm idame etmek zorunda olmalanyla ilgisi var; iktidar tarafrndan kendilerine sa$lanm4 bir kazanq kaprsrmn olmasryla, asgari ucretle ya da tageron gahgma bile olsa bunu kendilerine ihsan edilmig lutuT gibi goren bir anlapgrn varhgryla ilgisi var. Ashnda bu ba$rmhhk iligkisinin surmesinil temel sebebi insanlann buna mecbur olmasr, bir alternatif sunulamamasr.
O yozden, kim olursa olsun, Antikapitalist Muslumanlar da olsa, bir bagkasr da olsa, bir yandan o insanlara kendilerini maf,dur eden yaprmn ne oldu$unu anlatrrken bir yandan da alternatif sunamlyorsan eter, onlar mevcut yapmrn iqinde yer almayr tercih edecekler, kendilerini orada guven-
bir gey tabii. - S.D.: Evet, Gezi'de bir kez daha fark ettik herhalde; duvarlar gok kahn onilmt6. Mahalleler arasr gegigkenli$i olmayan insanlar qok buyuk Onyargrlarla hareket ediyorlar. Mesela demokrasi ve insan haklan, benim babam igin, benim imam hatipli arkadaslanm iqin ashnda Amerika demek, kapitalizm demek. Qunlai lrak'a da, Afganistan'a da demokrasi ve insan haklan kawamlan ile girmigti Amerika. Simdi Oteki mahalleden demokrasi, insan haklan, kardeglik, egitlik dendi$nde, bunun Amerikancr bir proje oldu$unu dugunuyorlar. Dif,er taraftan biz ne kadar geriat, tevhit, vahdet, cihat desek, diger mahalle, yani duvan agamamrg diger genig kitle de kafasrnda Arabistan Orne$yle, lran Ornegiyle Otekilegtirmeye gidiyor. Bizim Gezi Parkr'nda yapmaya eal$ogmrz, mahalleler araslnda geqigkenligi saSlamak. Muhafazakar kesim kitleler olarak kaulmadr Gezi surecine. Ama enazrndan biz 96yle bir misyon ustlendigimizi dugunduk Biz lu an ustu Ortrilmrlg de olsa muhafazakar kesimin iEerisinde var olan, butun toplumu kugatrcr bir birikimi, geleneSi, enerjiyi, Islam inam5rm Otekilegtirilen halklara tagryarak kardeSli$ sa$de hissedeceklerdir. Bu da anlagrlrr
lamaya gahgryoruz. Katrlsa da kaulmasa da muhafazakar kesim bunu gdruyor. Yeryuzu sofralan ile alakalr 6rne$in, "gok aqrk insanlar sofrada oturuyordu, igki igen adam vardr" vesaire diyorlar. Bu elegtiriyi sosyal medyada yapanlar AKP ile organik bafir goElo olan, d"yr* yerindeyse profesyonel qalrqan insanlardrr. Amabiz sosyal medyamn drgrna qrkrp kendi gewemi zde ytz ytrze konugmaya tartrgmaya baqladrSrmuda on beginci, yirminci dakikadan sonra "evet ashnda, doSru, yapuglmz hayrh bir gey, guzel bir gey" grbi sOylemlerle kargrlagryoruz. Mesele sosyal medyadaki o saldrnlan onemsemeden, aym doksanlarda yaprldrgr gibi Omnimtizti, vaktimizi, hayatrmrzr harcayarak muhafazakar kesimle bire bir temaslar kurmak lazrm, kapr kapr gitmemi z lazm. Eski arkada qt^"- 77
mvr hatrlam amtz lazlm., eski mahallemizi hatrrlamamv lazrm ve buradaki bilingliligi oradadayaygrnlagtrrmamu laztm. Gezi Parkr'nda ben kendi adrma guna gahit oldum: Kendini din kar5rtr olarak tanrmlasa da, dini kendine kargrt olarak gdrse de, kim olursa olsun, insanlann bu toplumun kadim degerleri ile bir sorunu yok. Elbette olanlar var ama gok marjinal. Yerytrzri sofralan Emek ve Adalet Platformu ile baglayan, bizim oradan alarak devam ettirdigimiz bir eylemdi. Neyi tammlamrg olduk? Bugrin muhafazakar kesimde kime giderseniz gidin herkes beg yrldEh otellerde iftar yapmanrn dinen de, ahlaken de, insani agrdan da kotu olduSunu anlamrgtrr. Bu algryr orada var krlabilmek Onemli. Bu algr olugtu mu, oluqtu. Bugrin bunun bagbakamn aSzna dUgmesi bir gOstergedir. Bagbakan burasmrn kendi kitlesi tarafindan elegtirilmeye agrk bir nokta oldugunu g6rebiliyor. Beg yrldrzh otellerde rsrar edersem oy deposu olarak kullandrgrm muhafazakar, yoksul insanlarla iligkilerim zedelenebilir, diye dugunuyor. Bu neyi g6steriyor? Her ne kadar mahalle dqrnda da gonilsek, muhafazakar kesimle sdylem temelinde mutabrk oldu$umuz, on noktadan ikisinde mutabrk
*72
oldu$umuz alanlar var. Bugun bize yaprlan elegtirilerin y0zde doksan begi S0yledir: "Siz Musluman insanlarsrmz ulusalcrlarla ne iginiz var, siz M0sluman insanlarsrmz komtinistlerle, din dugmanlanyla ne iginiz var?" Ya bu elegtiri bile gok anlamh! Neden? "Siz MtislUman insanlarsrruz, ben sizi Gezi stirecine kadar takip ediyordum" diyor. Biz Gezi surecine kadar birgok 9ey s0yledik. I Mayrs qrkrgrmrzda iktidara kargr sOyledik, muhafazakar iktidarlan gok sert elegtirdik. Yani gizgimiz aym. Yani adam "yamnda olmasam da, eylemlerine katrlmasam da, kendimi Antikapitalist Musluman olarak tammlamasam da, ben seni bu olaya kadar takip ediyordum, artrk takip etmeyecegim" diyor. Demek ki sOylemimiz muhafazakar kesimde de tartrgrhyor. Ug dort yrldan beri tartrgrhyor. Bu tartrima)a muhafazakar kesimin kendi iginde yapmasma da imkan tammamz lazrm. Yani sOylemi esnetmeden, muhafazakar halkr rencide etmeyen bir rislubu tagrmamz lazrm. Bakrn, biz gunu iddia ediyoruz: Biz A"sofralarr yirmi yrl6nce yapsaydrk bu sefer bel-
ki Trirkiye laikleri, sekulerleri bizi gericilikle elegtireceklerdi. $imdi bu sofralan laikler, sekUlerler, ulusalcrlar, din drgr olarak 0tekilegtirilen insanlar kuruyor ve bir avuq muhafazakar, kapitalist de beg yrldrzh otellere tasrnmrg. Bu toplumu, ozellikle muhafazakar kesimi bu gergekleri gOremeyecek kadar da iradesiz zannetmeyelim. Ozgur'un dedi-
f,i qok Onemli, o bagrmhhk iligkisine baf,h o nzrk endigesi var. Bu hareket istikrannr, samimiyetini devam ettirirse bir yerde iEerideki o sessiz goSunlu$un patlayaca$r zamanlara da vesile olacak-
trr. Bugtine kadar ne Antikapitalist Mtsltmanlar'a, ne o kadar laf donmesine ra$men lhsan Eliagrk'a, ne Gezi'deki insanlara birkag Ornek drgrnda
bir saldrn yok. Ben bunu gok anlamh buluyorum. Muhafazakar kesim igerisinde kag yrldan beri yaSryoruz. Ak Partili, Saadet Partili, Ozgrir-Derli vesaire arkadaglanmla tartrgabiliyoruz, konupabilityoruz. Anlagabiliyon)z ya da anlagamryoruz ama 6yle samldrfir gibi bir dtekilegme yok. lktidann kutuplaptrrma soylemini bu kadar keskin kullanmasrna raf,men yok. Qunku biz 28 $ubat'r yagadrk. 28 $ubat'ta Fadime $ahinler ne kadar yalansa, Gezi'de camide iqki igildigi de o kadar yalan. Bu iktidann dili kendini yeni Kemalizm gibi var lahyor. Buna kargr muhafazakar kesimin bilingalnnda 28 $ubat'tan gerbetli olduSunu dugunuyorum28 $ubat bir ekonomi-politik darbeydi. Bu darbeden sonra neo-liberal politikalan yunitecek Mosluman bir iktidar gelmesi gerekiyordu. $imdi bunu bu toplum biliyor. Bugrin AKP'ye oy veren insanlarla konugtugumuz igin soyhiyorum. AKP'yi eleStir, eleqtir, bir yere kadar geliyor, Ak Parti'den kopmaya geldigi anda duruyor. Neden duruyor? Qunku koptugu an hayatrmn garantisi yok. Mesele bu kadar aqrk. Biz sureklilik, istikrar ve s:rmimiyetimizi devam ettirirsek orta vadede muhafazakar kesimle bulugabiliriz diye duqunuyorumYanhg yolda ilerledi$mizi dirgunmtryorum. Pey-
gamberin hareketi akhma geliyor. Mekke'de konu$tu, mrithig bir tepki gOrdri, dqsalla;trrdr Mekke peygamberi. Gitmek zorunda kaldr. Medine'de bir site toplumu, otonom bir yapr kurdu, onunla birlikte tekrar Mekke'ye geldi, kansrz bir devrimle geldi. Bizim 9u an mahalleden uzaklagryormug gibi gonintgUmUziin sebebi, bu sOylemi ra-
hathkla algrlayabilecek farkh bir toplumun, kavmin olmasr. Sosyalistler olabilir, daha sekuler dille adaleti ve egitligi benimsemip topluluklar olabi-
lir. Onlarla butunlegtikten sonra muhafazakar kesimle bUtUnle$me zaten sa$lamr. Brrakalm muhafazakar kesim de ig tartrgmasrnl yapsrn. Biz on-
lara katkr sunabilecegimiz kadar sunahm. Muhafazakar kesimle butunlegelim derken iktidann qeperinde iktidarlapmaktan kaqrnahm - ki Has Parti Orne$i budur: "Gel sen bunlan iktidar igerisinde s6yle". Oraya gidecek yolu kesecek bir metot
tiretmemiz lazrm. - O.X.: Ozellikle vurgulamamz gereken, belki yeterince anlatamadrsrmu bir gey daha var. Mevcut iktidarrn s0ylemlerinden dolayr biz sadece lslami sermayeye kargrymrgz, yani sermayenin butunUne deSil de bir bOlUmUne kargrl.rmgz gibi bir suglamayla da karpr kargrya kahyoruz zamarl zaman. Ashnda biz sermayenin butunune kargr ol-
du$umuzu, otoriteyi elinde tutanlann butunune kargr oldu$umuzu gok net soyluyoruz. Fakat muhaf azakarkesimden"sizyalnrzcalslamisennaye-
OzgUr Krvang.
solunda neyazrk ki. Bizim ashnda en bUyuk beklentimiz, solun bu y6ntemsel yanhgrn Ozelegtirisini yapabilmesi. Bu Ozelegtiriyi yaprp, hata ettikle. Sol, sosyalist harehetlere nastl bahryorsunuz? rinin farkrna vanp, bunu da samimi bir dille dekOzgur sen zaten Tyle bir yerdan geldin. O agdan lare ederlerse, ben inanryorum ki bu toplum sola muhtemelen daha deneyimlisin ve daha Eoh dtisunolan bakrE aglstnt sorgulamaya baglayacaktr. Bim6l0Sin yardrr. hirkiye'deki msyalist harehetle- zim en bagndan beri strufsal bakry agtstna sahip in pratihlen, ahghanhhlan, hallei, tavrlan, sdy- olugumuz, toplumu ezen-ezilen iligkisi temelinde lemlenne dair ne du5unuyorsunuz? Qnnhn fikrin deSerlendirmemiz, Kuran'a bakrgrmzrn bu temelolgunlagmast, hohim Islama slylandm biraz dade olugu, bizi solla bir araya getiren temel etkenha Jarhh bir ahsa hayilmas nohtasmda sosyalistlerden bir tanesi. Yalmz igte solun kullandrf,r dillerle hurdugunuz ilishiler anlay abildisim hadarry deya da Sovyet pratiginde oldugu gibi, yahut Kula 1nemli olmug. zey Kore pratiginde, Qin pratiginde oldufiu gibi - O.X.: Bizim evimizde haftada birkag kez bir halklara egitligin, adaletin, dayamgmamn politbuaraya gelinirdi. Benim babam beg yrl cezaevinde rolar tarafindan baskryla, silah zoruyla, tepeden yattr. Arkadaglanyla yaptrklan konugmalardan, inme gdtUrulmesi anlayrgmda sorun var. Insanlabunun muhasebesini yapabilecek yaEa geldigim- n zorla evinden ahp tiyatroya g0turen, operalara de kafamda gu izlenim kalmrg: Halk kendi kadegOtUren bir yaprnrn olugtuSu, zorla kitap okutmarini belirleyemez, yOnlendirilmesi gerekir, b6yle ya qalryan, Jivkov zamamnda Bulgaristan'dan gebir elitist bakrg... Ben hep boyle konugmalara ra- len insanlardan duyduSum, etek boylanmn sanmk oldum. Hem o Eewede hem daha sonra ken- tim santim belirlendigi bir kurumsal yaprya budi bulundugum gewelerde hep kendilerini bilgiynindu sosyalizm ve komunizm dunyada. Igte bule donatmrq insanlann o bilginin a$rrh$rm taglyatUn bu y6ntemsel yanhqlann kesinlikle bir 6zemayrp, insanlara tepeden bakan, onlan kugumselegtirisini yapmahlar. Butun bunlann yanhq oldu- - _ ^ yen, apa$ilayan bir tar,rr her zaman vardrr Turkiye [unu kendileri de igsellegtirmeliler. Kendileri gi.73 ye kargrsrruz" elegtirisi geliyor.
bi dugunmese de ezen-ezilen qeli$kisinin farkrnda olan gruplarla bir arada hareket edebilme olgunlutuna sahip olmahlar. Solun en buyuk yanhglanndan birisi bu bence. Elitist tavrlanndan srymhp halk gibi dugrinme, halk gibi hareket eore ve halklan da o mircadelenin igine dahil edebilme becerisini g0sterebilirlerse...
.
Yusuf
soraramtzayanihatidm, galibabir
5ey
ehlqecehsin?
- Yusuf Algeker (Y.A.): Babam bizim hareketi direkt sol olarak gordugunri soyler, destekler belli bir yere kadar, ama bilingaltrnda ara ara figkudrf,rm hissetti$m, bazen de dile getirdi$ bir gey var. Sol dediginde Kemalizm gelir akhna. Halkrn solla barqamamasr biraz da o yirzden. Gergekten Kemalist bir sol da var, dinle qok buyuk problemi olan. Niye tUrbanla, imam hatiple uf,ragryorsun? Islam ile kandrnyor, Allah ile aldatryor de.
74
$imdi RedHack bile basrn agrklamalannda surelerden, ayetlerden Ornekler veriyor. Bunu bizim solu biraz donUpturdugumriz y6ntinde bakryorum buna, bu dnemli bir geydir. Solun bir problemi de, mesela AKP'ye gerici diyor. Gerici demeyeceksin igte, bagka bir gey diyeceksin. Zalim diyeceksin, gerici demeyeceksin! Dillerinin biraz -hiq def,ilse sosyolojik anlamda- Mrisltiman olmasr lazrm, dillerinin lslamilegmesi lazm ashnda. lslami derken adalet diyoruz, egitlik diyoruz, bang diyoruz. Onun dqrnda ben sosyalistleri ahlakll erdemli olarak gdrtiyorum. BOyle bir grup olmasaydr, Ihsan Eliaqrk ile tamgmasam su an Kolektifler'de ya da HDK'da sosyalist olurdum. - S.D.: Kendini Kemalizmden soyutlamaya qalrgan sol orgutlu olarak gok fazla, ama kitlesel olarak qok fazla degil. Turkiye'deki laik-gericilik kamplagmasr hala devam ediyor. Bence kendini Ataturkulukle ifade eden halkla Kemalizmi temsil etme iddiasrndaki kurumlarla arasrndaki iligki aym AKP ile muhafazakar halk arasrndaki iligki gibi. O da baf,rmhhk iligkisi. - Y.A.: Kemalizmden kurtulan da anti-Kemalizm batakh$rna saplamyor, DSIP ve Haksoz ornegi gibi. - S.D.: DoEru bir yerden bir yere tasmmaz. oog* diye irisundugumuz deSerler o toplu-
mun igerisinde sakhdrr. Bugun yagadr$rmrz Turkiye kogullannda sosyo-kulturel yapr ne ise do$ruyu o sosyo-kUltUrel yapr igerisinde agrf,a grkarmaktrr Onemli olan. Alevileri var, Kurtleri var, Ermenileri var, inanam var inanmayanl var. Do$ruyu bu konseptin iginde kegfetmek lazrm. DoSruyu ithal etmemek lazrm. Sosyalizm gibi, korminizm
gibi ithal ideolojiler bu topluma girmiyor. Mesela, bagbakamn sofrasrna kaulmayla ilgili, Robos-
kideki aile "biz haramzadelerin sofrasrna oturnuryrz" diyor. Onun haramzade dedi$, sosyalistin burjuva srmfi diyerek soylediSi geyin aymsr. Bu toplum zaten bu kawamlan iesellestirmis. Bunlar haramzadedir, bunlar helal ile haramr gozetmezler, insamn haklanm gasp ederler, insanlan haksrzca oldururler diye drisunmug. Sermaye srmfim ortadan kaldrnp erdemleri, egitli$i, adaleti, 6zgtrlugu yegertecek bir yaptzatenbu toplum iEerisinde var. Bu toplumun muhafazakarlan da "komgusu agken tok yatan bizden degildir"i 1400 yrldan beri biliyor, mesele bunu agrf,a tekrar grkarmak. Tekrar bunu orgutlemek. lgte biz bunu sa$lamaya gahgryoruz antikapitalist Muslomanlar olarak. Bir turlu bu topraklann 6zone uygun eylemlere dahil olmak istemeyenlerin de bu Orgut kibrini krrmalan laztm. Bu toplumun iqerisinden konugursan gok kolay, drgrndan konugursan gok zor.
. ytm
Biraz ilaha iq islqiginize dtir bir gqrler sorason olarak. Ahtif ttyelennizin profili nasrl? Igte
Of,renci, genq, galqan vs.? - O.tr.: Hepsi iggi, igsiz, O$renci.
- S.D.: Kuquk esnaf diyebilecegimiz birkag atabeyimiz var. Genellikle kendi ya$ryla kavnrlmaya galqan insanlar.
.
Ganelde Islamciltktan gelenler mi var? Yohsa Ozgur gibi soldan gelenler mi? O.K.: Islami kesimden gelenler biraz ev kag-
-
krm olanlar, yani gizlice geliyorlar! - S.D.; Zaten sorgulamrg, boyle bir hareketi o sorgulamamn neticesini alabilece$ bir yer olarak gOniyor. Bizim gibi farkh mekanlarda, farkh zamanlarda o sorgulamalan yagamrg, sonra bu 6rgutlu yapryr fark etmig, 6yle dahil olanlar var. Ailesi ile taruâ&#x201A;Źan, yeri geldi$nde gatrgan, mrhafaza-
Alpkan Birelma ve Yusuf Akgeker.
kar bir kitlemiz yok. Soldan da, Ozgur'un tammIadr$ gibi sola elegtirisini yapmrg arkadaqlar var. Turkiye'deki ana akrmlan sorgulayrp yeni bir hareket, yeni bir toplumsal bir m0cadele alam arayan insanlann kesigti$i yer gibi gu an Antikapitalist Mtishimanlar. - Y.A.; Herkesin, kendini bulabilecef,i ufak da olsa
bir noktamz muhakkak vardr. Hani bizim,
hani bizim yaptmlz hep bu gekilde. Babam bir gey bulur, annem bulur, zihniyet olarak hig destekle-
kolejli arkadaqlar bile bulabilir. Mesela Gezi direniqi srrasrnda, burslu mese de dayrm bulur, bizim
olmayan yani ekonomik durumu gayet iyi kolejIi bir gocugun, gok hoguna gitmigti yaptrklanmz.
.
le Uleyroiniznasil?
- O.X.: Temsiliyeti qdyle hallediyoruz: Altr ayhk donem sdzculugu kawamr geligtirdik. Bu donem sOzcrilerden biri benim. UE de bayan arkadag var. S6yleSi falan gerekti$nde genellikle sOzcrilerle qOzmeye qalqryoruz. Ama bu bir hiyerargi ya da
bir liderlik def,ildir, altr ayda bir degiqen, insanlann kendilerini geliqtirdikleri, sorumluluk aldrklarr, ogrendikleri bir deneyimdir. Genelde egitler ara-
sr sorumluluk bilinci dedigimiz yapr var. Herkesin bir igin ucundan tuttugu, hem heves etti$i hem yeteneklerinin olduSu, "bu iqi ben yapanm" dedigi, gonulluluk esasrna dayah bir yapr olugturmaya ea-
lqryoruz. Bazen aksakhklar oluyor elbette ama qok da koni gitmiyor. Bunu biraz daha sistematik hale getirmek istiyoruz. Mesela bir iletigim komisyo-
nu
olugturacaSrz. Qunkd
bu surecin tahminimi-
zin uzerinde bir karqrhk bulmasr, insanlann surekIi bizden bazr taleplerde bulunmas, bir igb6ltimri yaprrrarrrtz gerektigini bize gOsterdi ashnda.
.
Hangl Sehirlerde ahtif gruplar var? S.D.: Ankara, Konya, Antalya.
- O.X.: Denizli, Samsun, Bursa, Konya.
.
Onlarla naslJ gorugilryorsunuz, iletisim huru-
yorsunuz?
- O.x.: Daha qok internerren. - S.D.: 7-B EylUl'de bir toplantr yapacaSu.
-
O.K.: Kamp yapmap dUgUnUyoruz,bir araya gelip yol haritasr belirlemek iqin, fikirlerimizin daha belirginlegmesi, bir s6ylem birligi haline Eelebilmesi igin. Uq grin falan biraraya gelip tart4-
__
/)
malar yapabileceSimiz bir bulugma dugrinriyoruz. Anhk karar verilmesi gereken durumlarda, internet uzerinden paylagrp herkesin gOniqlerini yansrttr$r, qekincelerini yansrttrgr bir ortak kUltUr geligtirdik.
. Ama
herhalde merhez, daha do!rusu en gtiqltt oldugunuTyer Istanbul defiil mi?
- O.X.: Evet. Ama tabii arkadaglar kendi Sehirlerinde bir eylemlilik karan verecekleri zamanbize damqmryorlar, kendi iglerinde hallediyorlar.
.
Gelecele yOnelih nasil
bir 6ng6rilniiz ya
da
stratejinizvar?
- O.t<.: Tam bir yol haritasr gizmiq degiliz ama gunu soyleyeyim: Bizim en gok 6nemsedigimiz $ey, mevcut parlamenter yaprya asla eklemlenme-
mek gerekti$i. Bir serrnaye kurulugu ile asla diyalog halinde olunmamasr gerektigi. Kendi iqimizde
-/0
bir ekonomi yaratarak, hatta model olabilecek bir ekonomi yaratarak topluma da bir gey sunmamz gerektigini birkaq aydrr konuguyoruz. Kafamtzda ne yaprlmasr gerektiSi ile ilgili bazrplanlar davar, bu kamp bunlann da belirginlegrigi bir orram olacak. Bir halk hareketi halinde, bir sivil hareket halinde kalmak istiyoruz. Bilinglenmeyi, eylemselli$i bOyle surdurmemiz gerektigini, yeni qa$rn birliktelik ve eylemlilik yonteminin de bu oldu$unu arisuruyoruz. Otoriter olmayan, kapitalizmle ek-
lemlenmeyen, emperyalist politikalar riretmeyen bir halk hareketi olugturmak anlamrnda duyarhhgrmrz var.
- Y.A.: Bagrnda bir liderin olmamasr en Onemli olay. Ihsan EIiaErk 0n plana Erkryor igte,
- O.X.: O da medyamn yansrrr$ bigimi. lhsan Agabey birkag sefer Facebook'tan, Twitrer'dan, Adil Medya'dan, kendi medya sitesinde dile getirdi, "Ben kimsenin lideri degilim, boyle bir hriviyetim yok" dedi. "Sadecebir yazarrm, eylemliliklere katrlmaya gahgrnm." Medyanm yansltr; biqimiyle ilgili bir srkrntr var. Bizim bu konudaki rsrarlr vurgulamalanmzdan sonra insanlar artrk o aynmr yapryorlar. Antikapitalist Muslumanlar'rn bir liderlikle, hiyerargiyle iglerinin olmadrgrm, egirler arasr sorumluluk bilincine dayandrklannl artrk insanlar kavramaya bapladrlar. -Y.A.; Benim en qok hoguma giden olay, bu. - O.X.: Fikrin On plana Erkmasr. Zatenbu aqamah bir mricadele olaca$r iqin, sizinle mticadele etmek isteyecek zumre sizi kigiler Ozerinden yrpratamamah, bir fikirle mucadele etmek durumunda olmah. Fikri mucadeleye girdiginde onun tistesinden gelemeyeceklerini biliyoruz, onlar da biliyorlar bunu. Ancak itibarsrzlagtrrarak yapabilirler, itibarsrzlaptrrmayr da kigiler uzerinden yapabilirler. O anlamda birilerinin dn plana Etkmamasr qok isabetli olacaktrr bizim igin.